روزنامه صمت شماره 1511
روزنامه صمت شماره 1511
فوالد هرمزگان
کارفرمای برتر
سالمت محور
استان هرمزگان
اولین روزنامه سهامداری ایران (خبرنگاران و کارکنان)
شنبه
13اردیبهشت 1399
8رمضان1441
2مه 2020
سال سی ویکم دوره جدید شماره 1511پیاپی 2829
16صفحه قیمت 2000 :تومان
http://Telegram.me/smtnews
سرمقاله
www.smtnews.ir -
یادداشت های امروز
اقای دولت
سیستم بانکی به کجا می رود؟
تصمیمی نابخردانه
در راه است
واگذاری سهام؛ نجات صنعت
یا فرار ازمسئولیت
سه پرسش درباره
بازار بورس کاال
دست دولت
در جیب توسعه
نقش دانش بنیان های
معدنی در اقتصاد
سرمایه گذاری در بازارسرمایه
2
نده
پرو
6
رشد حبابی بورس بزرگ ترین خطر اقتصاد ایران است
رشد سهام معدنی ها در بورس با رونق صادرات
خروج دولت از بنگاهداری در مسیر اشتباه
3
7
6
5
4
2
7
11
مدیریت کوچ نقدینگی
5
15
ایا سقوط در انتظار بورس است؟
11
ازادسازی سهام عدالت کلید خورد
9
بالیی که کرونا بر سر بانک های دنیا اورد
8
تازه واردها از «سبدگردان» استفاده کنند
14
عکس:
ایا زعفران باید در بورس عرضه شود؟
معادله چند وجهی
رجوع به صفحه 6
2
شنبه
13اردیبهشت 1399
8رمضان1441
2مه2020
شماره 1511
پیاپی 2829
اقتصاد و توسعه
تجارت
سرمقاله
ناصر بزرگمهر /مدیر مسئول
management@smtnews.ir
به نام او که هر چه بخواهد همان می شود
در بخشی از یادداشت هفته گذشته باعنوان «اقای دولت ،جهش تولید با
این سیستم بانکی در پساکرونا هم به جایی نمی رسد» از وضعیت سیستم
بانکی کش��ور نوش��تم و بعد پیام های مختلفی دریافت کردم .انها که جزو
مردم بودند تعریف و تمجید و س��تایش کردند و انها که در گروه مورد نظر
من بودند یا عالقه ای به انها داش��تند با زبان خیرخواهانه ،اما از نوع باال ،با
اظهار گله مندی از استثناها می گفتند.
من ش��کی ندارم که در هر قاعده ای ،اس��تثنا هم وجود دارد ،اما انها هم
شک نکنند که با یک گل به سختی بهار می شود! خصوصا که گاهی همان
یک گل هم پژمرده شده یا زیر مجموعه خارها دیده نمی شود.
اقای دولت
در یادداشت هفته قبل نوشتم« :سیستم بانکی باید تغییر کند ،تسهیالت
از انحص��ار چند نفر خارج ش��ود ،بانک ها هیات مدیره های جوان و دلس��وز
می خواهند ،نیروهای فس��یل ش��ده و ناکارامد و دور از دردهای جامعه که
۴۰س��ال اس��ت سوار اتوبوس و تاکسی و مترو نش��ده اند و هر روز با راننده
از خان��ه ب��ه دفتر و از دفتر به خان��ه می روند چه می دانند که گرفتاری های
این ملت چیس��ت؟ انها که ۴۰س��ال اس��ت یک نان از نانوایی نخریده اند و
بازار میوه و تره بار را نمی شناس��ند ،چگونه می خواهند در ترمیم زخم های
تولی��د گام بردارند؟ کس��ی که در طول دوران خدم��ت خود حتی فرصت
خرج کردن پول ها و درامدهایش را نداش��ته و همیشه از امکانات دولتی یا
سازمانی استفاده کرده و حتی یک بلیت هواپیما نخریده و هزینه یک شب
اقامت در هتل را نداده و نمی داند هزینه غذای چهار نفر در رستوران چقدر
می ش��ود و از گرانی نان و پنیر و هندوانه و دیزی بی خبر اس��ت ،چگونه قرار
است برای این سرزمین فکر کند و گامی بردارد؟»
اقای دولت
سیس��تم بانکی کش��ور ،اکثرا دارای امکانات عجیب و غریبی هستند؛ از
ویال در ش��مال و جنوب و ش��رق و غرب کش��ور گرفته تا مهمانس��را در هر
مرکز اس��تان ،از اپارتمان در کیش تا هتل در مش��هد ،از ویالی اختصاصی
رو به دریا برای مدیرعامل تا اپارتمان برای تازه عروس و دامادهای بستگان
ت هواپیمای فرست کالس تا
مدیرعامل در لندن و پاریس به اسم بانک ،از بلی
ماشین های اخرین مدل در اختیار منزل! به نام بانک و به کام مدیران عامل
و هیات مدیره هایی که دودس��تی این میزها را چس��بیده و بعد از 3س��ال
بازنشستگی هم رها نمی کنند.
اقای دولت
کافی است که با یک بخشنامه ساده ،تمامی ساختمان هایی که به صورت
مهمانس��را در همه جای دنیا برای این بانک ها از قبل از انقالب باقی مانده
یا بعد از انقالب تهیه ش��ده ،فروخته و به س��رمایه این بانک ها افزوده شود.
به راستی بعضی از این بانک ها اموالی در اختیار دارند که فقط برای استفاده
س��الی چند روز مدیرعامل نگهداری می ش��ود و بعید می دانم که کس��ی از
اعضای دولت باشد که از این شرایط اگاه نباشد .چون موضوع تنها به بانک ها
مرتبط نیس��ت؛ وضعیتی است که تقریبا بیشتر وزارتخانه ها و سازمان ها به
ان دچار هستند و همدیگر را به خاطر منافع مشترک همپوشانی می کنند.
اقای دولت
فرض کنید صدها مهمانس��را و اپارتمان و هتل ازس��وی سیستم بانکی و
وزارتخانه ها فروخته شود ،سود نقدینگی انها در همان بانک ها ،همه هزینه
ماموریت ه��ای اقایان را پوش��ش می دهد و س��ازمان های نظارتی خواهند
توانست اگر خدای نکرده سوءاستفاده ای انجام شد ،ان را کشف کنند .ضمن
انکه سیس��تم هتلداری کش��ور به یکباره میزبان صدها مدیر و کارشناسی
خواهد شد که برای اقامت باید از بخش خصوصی استفاده کنند و کسب وکار
انها هم رونق می گیرد.
اقای دولت
درباره سیس��تم بانکی کش��ور حرف و س��خن و طرح انقدر زیاد است که
نمی دانیم کدام را مطرح کنیم .اصال فرض کنید تمامی مدیران عامل بانک ها
و هیات مدیره ها از فردا صبح به خانه بروند و همه شعب بانک ها تحت یک
نام با همین وضعیت فعلی بمانند ،فکر می کنید چه اتفاقی رخ می دهد؟
در سیس��تم بانکی ،هر روز صبح عده ای کارمند به یک ش��عبه می روند،
کرکره را باال می دهند ،خوش وبشی با همدیگر می کنند ،پشت میزهای شان
می نش��ینند ،تعدادی مش��تری وارد می شوند و عده ای پولی به حساب های
خود می ریزند و عده ای پولی از حساب های شان برمی دارند ،روسای شعب
ه��م در ط��ول روز به عده ای می گویند تس��هیالت نداریم که بدهیم ،عصر
هم کرکره را پایین می کشند و می روند تا فردا صبح که دوباره برگردند.
اگر حاال کل بانک ها با یکدیگر ادغام شوند چه اتفاقی رخ می دهد؟
هیچ؛ از رهگذر همین اتفاق ساده سی وچند مدیرعامل با حقوق نجومی
و حداق��ل 200عض��و هی��ات مدیره و 200معاون مدیرعامل خانه نش��ین
می شوند و چند هزار میلیارد تومان صرفه جویی در حقوق و پاداش محقق
می ش��ود و تمامی تس��هیالت انچنانی و یواش��کی و میلیاردی که فقط از
طریق همین ۵۰۰نفر به ان ۵۰۰نفر خاص پرداخت ش��ده و می ش��ود به
یکباره متوقف خواهد شد و باز هم میلیاردها تومان صرفه جویی برای ملت
به وج��ود خواه��د امد .این یک فقره ناقابل از برکنار ش��دن مدیران عامل و
هیات مدیره های بانک ها است.
چرا از ادغام و یکی شدن بانک ها مردم سود خواهند برد ،زیرا بانک های
ما همگی تابع یک قانون کلی از طرف اقاباالس��رهای س��اخته شده ازسوی
دولت هس��تند؛ بانک مرکزی ،ش��ورای پول و اعتبار ،وزارت اقتصاد ،مجمع
فالن و امثالهم که با دس��تورالعمل های یکسان اداره می شوند .خوشبختانه
بانک های ما نه رقابتی هس��تند و نه تفاوتی در نحوه خدمات و تس��هیالت
با یکدیگر دارند.
بانک های دولتی هم که در ظاهر خصوصی شدند ،خودشان بهتر می دانند
که فقط برای همان ۵۰۰نفر خاص خصوصی هستند.
بانک ه��ای دولت��ی هم که درهای ش��ان بر همان پاش��نه دس��تور از باال
می چرخد.
چند بانک خصوصی هم انقدر ضعیف هستند که با یک تشر تقی و نقی،
رنگ و روی ش��ان می پرد و کل سرمایه های ش��ان از دارایی یک سرمایه دار
صادرات و واردات اتاق ها کمتر اس��ت و همه ش��ان روی هم به اندازه ده تا از
صرافی های خیابان فردوسی سرمایه ندارند.
اقای دولت
این ره که سیستم بانکی کشور می رود به ترکستان هم نمی رسد.
رئیس جمهوری ضم��ن قدردانی از رهبر
معظم انقالب برای ابالغیه ایشان در زمینه
سهام عدالت گفت :در این شرایط سخت ما
هرچه بتوانیم دارایی ه��ای مردم را به روز و
مالکیت مردم را ش��فاف کنی��م و اختیارات
کار را ب��ه خ��ود صاحبان م��ال برگردانیم،
این کار بس��یار ارزش��مند و بزرگ است .به
گزارش پایگاه اطالع رس��انی دولت روحانی
اف��زود :به دنبال مباحث مط��رح در مجمع
تش��خیص مصلحت نظام درب��اره اصل ۴۴
و خصوصی س��ازی س��رمایه های دولت��ی و
بنگاه های ب��زرگ اقتصادی ،در نهایت رهبر
معظم انقالب موافقت کردند که این بخش
از اقتص��اد به عنوان س��هام در اختیار مردم
قرار گی��رد و این س��هام در اختی��ار مردم
ق��رار گرف��ت .البت��ه مقداری ب��رای مردم
نامش��خص بود چون س��هام ب��ه انها تعلق
گرفت��ه بود و باید س��ال ها صب��ر می کردند
تا این س��ود باعث مالکیت افراد
نس��بت به سهام ش��ان شود .این
روند تقریبا نزدیک ۱۰ ، ۹سال
طول کشید تا این ها مالک سهام
شوند .روحانی خاطرنشان کرد:
دولت یازده��م از همان ماه های
اولیه به فکر س��هام و ساماندهی
ان افتاد .می خواهم از وزیر اقتصاد و رئیس
بخش خصوصی س��ازی دولت یازدهم عمیقاً
تش��کر کنم ،به دلیل اینکه همه توان خود
را از پای��ان س��ال ۹۳و اول ۹۴ب��ه کار
گرفتن��د تا ان را برای مردم ش��فاف کنند.
رئیس جمهوری ادامه داد :در ان مقطع کار
بزرگی انجام و س��امانه ای تش��کیل ش��د تا
م��ردم در ان ثبت نام کنند و بعد برای همه
مشخص شد چه کسی چه مقدار سهم دارد،
چه مقدار بدهکار و چه مقدار طلبکار است؛
همه اینها در س��ال ۹۴روش��ن و بعد از ان
تالش ش��د این سهام را به نحوی
ازاد کنیم .ابتدا در س��ال ۹۴به
این فک��ر افتادیم ک��ه الیحه ای
تنظیم کنیم.
رئی��س دولت تدبی��ر و امید با
بیان اینکه پیش��نهاد من ان بود
که ش��ورای عالی ب��ورس درباره
ش��یوه کار تصمیم گیری کند ،تصریح کرد:
قدم بسیار خوبی برای مردم برداشته شده و
موافقت رهبر معظم انقالب در این ماه ،قدم
خوبی برای مردم اس��ت .حدود ۵۰میلیون
نفری که صاحب این سهام هستند ،حساب
و کتاب ش��ان مش��خص است و س��امانه ای
در این باره وجود داش��ته اس��ت .روحانی از
شورای عالی بورس خواس��ت در کوتاه ترین
زمان ممک��ن ،ایین نامه و مق��ررات الزم را
در واگذاری سهام عدالت تهیه کند و مردم
هر جور که مایل هس��تند ،اقدام کنند .وی
با بیان اینکه در س��ال ۹۵که سهام عدالت
سامان یافت ،در 3نوبت سود ان را به مردم
پرداخ��ت کردیم ،خاطرنش��ان کرد :س��ود
س��ال ۹۵را در سال ،۹۶س��ود سال ۹۶را
در س��ال ۹۷و س��ود س��ال ۹۷را در سال
۹۸پرداخت کردیم .س��ود سال ۹۸هم در
س��ال ۹۹پرداخت می ش��ود .به ازای سهام
یک میلیونی یک بار سود ۱۵۰هزار تومانی،
یک بار س��ود ۱۷۵هزار تومان��ی و یک بار
سود ۲۰۵هزار تومانی پرداخت شد.
روحانی اضاف��ه کرد :اینکه مردم س��هام
عدالت ش��ان را چط��ور بفروش��ند ،باید در
شورای عالی بورس مشخص شود.
این س��هام در شرایط س��خت اقتصادی،
ب��ه کمک مردم امده و موافقت رهبر معظم
انق�لاب در ای��ن مقطع برای ما ارزش��مند
است .انهایی هم که نیاز فوری ندارند سهام
خود را نگه می دارند.
رشد حبابی بورس بزرگ ترین خطر اقتصاد ایران است
فرش��اد مومن��ی ،رئیس موسس��ه دین و
اقتصاد از جمله کارشناس��انی است که رشد
حبابی بورس را بزرگ ترین خطر برای اقتصاد
ایران می داند و معتقد اس��ت شرایط موجود
اقتصاد ملی ،نش��ان می دهد اگ��ر این روند
متوقف نش��ود به هم ریختگی های ایجاد شده
از کان��ال بورس از نظر مش��کل افرینی برای
اقتصاد ملی بسیار بیش��تر از گذشته بوده و
بیش��تر نیز خواهد شد .استاد دانشگاه عالمه
طباطبایی با اش��اره به تحوالت روی داده در
بازار سرمایه کشور گفت :رشد حبابی بورس
کش��ور بزرگ ترین خطری است که اقتصاد
ایران را در سال ۹۹تهدید می کند و متاسفانه
کسانی که می دانند این موضوع چه فجایعی
می تواند در سرنوشت بنگاه ها و مردم داشته
باشد ،سکوت کرده اند .مومنی در گفت وگو با
ایلن��ا ادامه داد :در این زمینه طیف متنوعی
از واقعیت ه��ا وجود دارد که دس��ت کاری یا
نادی��ده گرفته می ش��ود و باید با مش��ارکت
فعال دانش��گاهیان و مطبوعات مس��تقل در
ای��ن زمینه روش��نگری های بایس��ته انجام
شود .وی خاطرنشان کرد :اگر شرایط دوران
بعد از کرونا را نیز نادیده بگیریم ،مش��کوک
بودن رشد چندماهه اخیر بورس در شرایطی
ک��ه بالغ بر نصف ارزش این بورس مربوط به
بنگاه های معدنی و به اصطالح صنعتی وابسته
به نفت و گاز و انرژی است که قیمت انها در
مقیاس جهانی س��قوط بی سابقه
کرده را بهتر می ش��ود درک کرد.
مومنی در بخ��ش دیگری از این
گفت وگو گفت :اس��اس ماجرا به
پارادوکس دولت بازمی گردد؛ ایا
دولت می خواه��د از طریق ایجاد
ثب��ات در اقتص��اد کالن ،امنیت
حق��وق مالکیت ،جل��ب مش��ارکت مردم و
پاداش به تولیدکنندگان اقتصاد را اداره کند
یا می خواهد از طریق دامن زدن به مناسبات
رانتی جدید ،رویه ۳دهه اخیر را دنبال کند.
انچه ت��ا امروز مش��اهده ش��ده گویای این
اس��ت که عزیزان روی گزین��ه دوم متمرکز
ش��ده اند ،به طوری که ب��رای جااندازی این
مسئله دوباره به زنده کردن لولوی نقدینگی
پرداخته ان��د که اگ��ر ازاد ش��ود اینچنین و
انچن��ان می کند ،در حالی که نقدینگی طی
3دهه گذشته ،جهش های غیرمتعارف خود
را ،بیش از هر چیز مدیون شوک های قیمتی
به کاالهایی مانن��د ارز و حامل های انرژی و
مطامع سوداگرانه بانک های خصوصی است.
وی افزود :اکنون که همه ان راه های پیشین
برم�لا و ابع��اد فاجعه افرینی انها به اش��باع
رس��یده ،در موج چه��ارم بهم ریختگی های
اقتصادی و بسترساز فقر مردم ،نوبت به بازار
بورس رسیده و شرایط موجود اقتصاد ملی،
نشان می دهد که اگر این روند متوقف نشود
به هم ریختگی های ایجاد شده از
کانال بورس از نظر مشکل افرینی
برای اقتصاد ملی بسیار بیشتر از
گذش��ته بوده و بیشتر نیز خواهد
ش��د .این اقتصاددان با اشاره به
موج های س��فته بازی ایجاد شده
در س��ایر بازاره��ا در س��ال های
گذش��ته گف��ت :در ب��ازه زمان��ی ۱۳۸۴تا
۱۳۸۶بانک ه��ای خصوص��ی بخ��ش اعظم
منابع سوداگری را به بخش مستغالت انتقال
دادن��د ،به طوری که قیمت مس��کن در یک
دوره سه س��اله ۳برابر ش��د .انه��ا از طریق
منابع مالی جذب شده با نرخ بهره ۱۵یا ۱۶
درصدی که به س��پرده گذاران می پرداختند
توانستند س��ودهای ۱۰۰درصدی و بیشتر
کسب کنند .این موج سفته بازی تا سال های
۹۱و ۹۲شیره جان مردم را از طریق قیمت
باال مس��کن و اجاره خانه مکید و این بازار را
دچار رکود شدیدی کرد .مومنی افزود :موج
بعدی را پس از رکود عمیق در بازار مس��کن
در س��ال های ۹۲ت��ا ۹۷از طری��ق جن��گ
سفته بازی در بازار پول کلید زدند و نرخ بهره
را باال بردند؛ به طوری که کمر تولیدکنندگان
شکس��ت .با وام ه��ای پرریس��ک و با هدف
منصرف ک��ردن س��پرده گذاران از رفتن به
س��راغ پول های خود ،دوب��اره موج جدیدی
راه انداختن��د که هزینه ان تحمیل ۳۵هزار
میلیارد تومان ب��ود که البته بدنامی های ان
اس��تمرار وضعیت مورد اش��اره را زیر سوال
ب��رده و ان را با تحمیل هزینه های گزاف به
ملت و کش��ور متوقف کرد .در فاز سوم که
نقطه عطف ان س��ال ۱۳۹۷بود فش��ارهای
س��وداگرای در بازار ارز و س��که س��ودهای
بی ضابط��ه ای نصیب بخش ه��ای خاصی از
س��اختار قدرت کرد و مش��اهده شد که چه
فاجعه ه��ای اجتماع��ی ،محیط زیس��تی و
اقتصادی را برای کش��ور ب��ه ارمغان اورد و
به طور همزمان بخش ه��ای مهمی از ذخایر
طال و ارز کش��ور را نیز به باد فنا داد .رئیس
موسس��ه دین و اقتصاد تصریح کرد :حاال که
تشت رسوایی های ان سوداگری های سه گانه
از ب��ام افتاده و حت��ی مقامات غیرمتخصص
نیز می دانند که ادامه ان مس��یر برای کشور
چقدر فاجعه امیز اس��ت ،موج جدیدی را از
س��ال ۹۸در بورس کشور به راه انداختند و
حاال با سرعت خطرناک تری در سال ۱۳۹۹
می خواهن��د طی مس��یر کنن��د .وی اظهار
کرد :مش��اهده می ش��ود حباب سهام برخی
ش��رکت های ورشکس��ت ه تا ۴برابر افزایش
یافته است .همچنین تورم ارزش دارایی های
بورس در 2س��ال اخی��ر حدود ۶۰درصد از
قیمت ارز در س��ال ۹۷بیش��تر شده و از 2
برابر جهش ه��ای قیمتی مس��کن نیز فراتر
رفته است.
تازه واردان بورس بخوانند
حامد ق�ادرزاده ،کارش�ناس اقتصاد:
جمعیت قابل توجهی در کش��ور وجود دارند
که هیچ شناختی از بازار بورس ندارند و فقط
از ش��نیده ها و اخبار متوجه افزایش شاخص
ش��ده و می گویند ما نیز می توانیم در مدت
چند م��اه پول مان را چند برابر کنیم که این
موضوع می تواند بسیار خطرناک باشد.
رش��د بازار بورس به دلیل شفافیت و نظام
مالی مشخصی که دارد امری مطلوب است؛
ب��ه این معنی ک��ه اگر بازار س��رمایه به طور
واقعی رش��د یابد موج��ب رونق اقتصادی در
کشور می شود ،اما اینکه شاخص بورس طی
چند ماه ان هم در شرایط رکود اقتصادی که
در دنیا حاکم است و شاخص بورس منفی و
کاهشی اس��ت ،در ایران به باالی ۸۰۰هزار
واحد می رس��د جای سوال و تردید دارد .در
طول ۳-۲سال گذشته ،در عرضه اولی ها که
شرکت های دولتی یا واحدهای بسیار بزرگی
اقدام به عرضه س��هام در بازار و تضمین ان
می کنند ،معموال کس��انی ک��ه عرضه اول را
خری��داری کرده اند منتفع ش��ده اند و درصد
س��ودی هم که ب��رای انها تعیین می ش��ود
باالت��ر از ن��رخ بازار پول و نرخ بانکی اس��ت.
این ام��ر رونق خاص��ی به بازار بخش��یده و
معموال کسانی هستند که با مبلغ های خیلی
کم وارد این بازار ش��ده اند .اما اسیب پذیری
خاصی در این بازار وجود دارد ،به دلیل اینکه
متاسفانه رشد بسیار سریعی در ان مشاهده
می ش��ود و دولت هم از این بازار
از دو س��ال پیش به ط��ور جدی
حمایت می کند.
چن��د ماه پیش زمانی که هنوز
بحث کرونا خیلی در کشور مطرح
نبود ،شاخص بورس به زیر ۳۰۰
هزار واحد رسید که صف طوالنی
برای فروش س��هام به وجود امد و این باعث
ش��د بسیاری از فعالیت های اقتصادی اسیب
جدی ببیند .افزایش ش��اخص بورس به دلیل
عرضه س��هام دولتی حت��ی از طریق بانک ها
موجب افزایش شدید شاخص بورس در بازار
شده که این امر از طرفی دیگر می تواند بازار
پول را دچار فروپاش��ی کند .فروپاشی بازار
پ��ول می تواند برای جامعه اقتصادی بس��یار
سخت باش��د ،چون دارایی های بانک قابلیت
نقدش��وندگی سریع ندارند و به عبارتی درجه
میع��ان دارایی های بانک خیلی باال نیس��ت.
بانک ه��ا منابع��ی را ک��ه به صورت س��پرده
یا حس��اب های ج��اری در اختی��ار دارند به
صورت ه��ای مختل��ف تخصی��ص می دهند؛
به ط��ور مثال به ص��ورت وام ب��ه متقاضیان
می دهند که دارای سررس��ید است و مادامی
که سررسید نباشد بانک نمی تواند پول را به
سرعت نقد کند.
اگ��ر مردم برای انتقال دارایی خود به بازار
س��رمایه به سیس��تم بانکی هج��وم بیاورند
و بخواهن��د بانک ه��ا را خال��ی از پول کنند،
واحده��ای کوچ��ک اقتصادی را
که در بورس نیستند مورد اسیب
قرار می دهند و همچنین موجب
اوریب اقتصادی ج��دی خواهند
ش��د ،چراک��ه حت��ی در بهترین
حالت اگر ش��رکت های بزرگ در
۶ماه تا یک س��ال افزایش ارزش
داشته باشند ،بعدا به طور جدی دچار اسیب
خواهند شد ،چون واحدهای کوچک اسیب
دیده اند و امکان افزایش تقاضای محصوالت
ارائه ش��ده ازس��وی واحدهای بزرگ در بازار
فراهم نمی ش��ود و با رک��ود مواجه خواهند
ش��د؛ به طور مثال در بخش کشاورزی تولید
انبوهی وجود دارد اما وقتی نمی تواند فروش
خوبی در بازار داش��ته باش��د با کاهش نرخ
محصول در بازار مواجه خواهد ش��د که این
امر ورشکستگی اقتصادی به دنبال دارد .روند
در سیس��تم های بس��یار بزرگ اقتصادی هم
به همین صورت اس��ت ،چون ش��رکت هایی
وارد بورس ش��ده اند که دارای سیستم مالی
ش��فافی بوده و توانس��ته اند خود را به بورس
ثاب��ت کنند و از حالت خ��اص به حالت عام
در بیایند و امکان فروش اوراق داشته باشند؛
بر همین اس��اس در حال حاضر بیشتر اوراق
در بازار خرید و فروش می شود و عرضه کاال
در بازار کمتر مش��اهده می ش��ود .متاسفانه
جمعیت قابل توجهی در کش��ور وجود دارند
ک��ه هیچ ش��ناختی از بازار ب��ورس ندارند و
فق��ط از ش��نیده ها و اخبار متوج��ه افزایش
ش��اخص ش��ده و می گویند ما نیز می توانیم
در مدت چند ماه پول مان را چند برابر کنیم
ک��ه این موض��وع می تواند بس��یار خطرناک
باش��د؛ بنابراین توصیه می ش��ود کسانی که
می خواهند وارد بورس ش��وند با کارشناسان
اقتصادی و مالی مشاوره کنند.
ب��ازار ب��ورس دارای ش��اخص عمومی و
ش��اخص ش��رکت های مبدا اس��ت؛ بنابراین
بای��د افراد دق��ت کنند که از کدام ش��رکت
می خواهن��د خری��د کنند چون در ش��رایط
فعلی کار بس��یار پرریس��کی اس��ت ،چراکه
اگر بازار بورس حالت ثبات و عادی داش��ت،
بهترین بازار برای سرمایه گذاری بود اما این
افزایش نرخ جای تردید و دقت در بررس��ی
دارد؛ به ویژه م��ا که عرضه و تقاضای خاصی
در بازار به دلیل افت شدید وضعیت اقتصادی
مردم نداریم و بیش��تر م��ردم به دنبال خرید
کاالهای ضروری هس��تند ،این امر می تواند
اس��یب جدی در اینده به بخش های مسکن
و تولی��د کاالهای دیگ��ر وارد کند و توصیه
می ش��ود مردم ب��ا دقت بیش��تری وارد این
بازار ش��وند .چه بس��ا همانطور که موسسات
اعتباری بانکی در کش��ور افول ش��دید پیدا
کردند و برای دولت پرهزینه ش��دند ،بورس
نی��ز چنانچه پول ها در این قس��مت بیش از
حد انباش��ته شود و نتواند س��وددهی ایجاد
کند ،همان افول را تجربه کند.
خصوصی سازی اموال دولتی چه بر سر اقتصاد می اورد؟
جعف�ر خیرخواه�ان ،کارش�ناس
اقتصاد :عرضه س��هام ش��رکت های دولتی
منجر ب��ه درامدزای��ی برای دول��ت ،بهبود
مدیری��ت ،کاهش زیان دهی این ش��رکت ها
و شفاف س��ازی اطالعات شرکت های دولتی
می شود .باید دقت کرد این خصوصی سازی
باع��ث انحصارگرای��ی خصوص��ی نش��ود و
نظارت ه��ای دولتی بر عملک��رد انها وجود
داشته باش��د .زیان دهی شرکت های دولتی،
قیمت گذاری دولت��ی و مدیریت
ضعی��ف در ای��ن ش��رکت ها که
عملک��رد انه��ا را تح��ت تاثی��ر
ق��رار داده را می ت��وان از طریق
خصوصی س��ازی برط��رف کرد.
راهکاری که اینده واگذاری های
جدی��د مانن��د تجرب��ه ناموف��ق
دیگر خصوصی س��ازی ها نباش��د این اس��ت
که مالکیت در دس��ت دول��ت باقی بماند اما
از صالحی��ت و توانایی مدیریتی
مدیرانی ک��ه در بخش خصوصی
حضور دارند ،اس��تفاده شود؛ در
ای��ن صورت ه��م عملک��رد این
شرکت ها ارتقا پیدا می کند و هم
منافع و سود این ارتقای عملکرد
ب��ه جامع��ه بازمی گ��ردد .بای��د
مدیران از اختیاراتی برخوردار باشند .فقط به
خصوص��ی کردن یا دولتی باقی ماندن توجه
نش��ود بلکه به روشی بینابین که هم دولتی
و هم خصوصی اس��ت توجه شود .به هرحال
گام اول عرضه در بورس ایجاد ش��فافیت در
عملکرد شرکت عرضه شده است زیرا عرضه
در بورس شرایطی دارد که باید از ان تبعیت
ش��ود .صورت های مالی ش��رکت ها س��االنه
بررسی می شود و مورد قضاوت عمومی قرار
می گیرد که مدیریت این شرکت ها را مجبور
می کند از حالت رخوت خارج بشوند.
عجایب بازار سهام ایران
شهاب لواسانی -کارشناس اقتصاد - :پدیده
عجیبی که در دو س��ال اخی��ر در اقتصاد ایران رخ
داده این اس��ت که سیاس��ت گذار پول��ی (در ایران
دولت یا بان��ک مرکزی)به جای اینکه از طریق ابزار
نرخ بهره و هدف گذاری نرخ بهره به دنبال دستیابی
ب��ه کنترل و مهار نقدینگی و تورم هدف باش��د ،از
طری��ق حمایت از افزایش ش��اخص نرخ س��هام و
دخالت در بازار س��هام ،قصد دارد نقدینگی و تورم
را کنت��رل کند .اخیرا بان��ک مرکزی امریکا ()Fed
برای جلوگیری از سقوط بیشتر شاخص نرخ سهام،
نرخ بهره را کاهش داد ،یعنی در قاعده تیلور افزوده
به نوعی تغییرات شاخص نرخ سهام هم لحاظ شده
و بانک مرکزی به ان واکنش نش��ان می دهد اما در
کش��ور ما بانک مرکزی از بازده شاخص نرخ سهام
به ج��ای اب��زار نرخ بهره اس��تفاده می کن��د تا روی
نقدینگی و به تبع ان تورم هدف اثر گذارد.
به نظر می رس��د ،از فلسفه بازار سهام که همانتامین مالی بلندمدت شرکت ها است ،دور شده ایم.
اصوال تامین مالی یک شرکت ،فقط در زمان عرضه
اولیه س��هام ان ش��رکت انجام می پذی��رد و پس از
ان حتی اگر ان س��هم ،ده ه��ا بار نیز در بازار ثانویه
مورد معامله قرار گیرد ،هیچ گونه تامین مالی برای
ش��رکت مذکور ایجاد نمی ش��ود ،اما در بازار سهام
ایران بخش زیادی از نقدینگی انباشته از سال های
قب��ل ،ص��رف خرید و ف��روش و س��فته بازی روی
س��هام هایی می شود که در سالیان قبل عرضه اولیه
شده اند؛ بنابراین بازار سهام ،نقش اندکی در تامین
مالی بنگاه ها دارد و شاهد این ادعا مشکالت کمبود
نقدینگی مزمن شرکت های بزرگ خودروسازی در
بازار سهام ایران است.
محدود و کم کردن دامنه نوسان در بازار سهامکش��ور و تعیین حجم مبنا ،دستکاری در مکانیسم
بازار و حاک��ی از نبود درک صحیح سیاس��ت گذار
از مکانیس��م بازار اس��ت .به نظر می رسد اگر دامنه
نوس��ان از ۵به ۲۰درصد افزایش یابد مناس��ب تر
اس��ت .اصوال بازار سیستمی هوشمند ،یادگیرنده و
یاددهنده متش��کل از مجموع و برایند عقل ،خرد،
تجربه ،انگیزه ،انتظارات و ش��هود (رجوع ش��ود به
Heuristicsدر اقتصاد رفتاری) انسان های زیادی
طی زمان به صورت تکاملی اس��ت که نرخ به مثابه
یک کپسول اطالعات حاوی کیفیت کاال ،انتظارات
متقاضی��ان و ...اس��ت؛ هرچن��د بازار نی��ز نواقصی
دارد .اساس��ا بازار س��هام باید اینه و نش��ان دهنده
وضعیت اقتصاد از هر نظر (رش��د اقتصادی ،بحران
و ش��وک های عرضه و تقاضا مثل ش��وک نرخ نفت
و ش��وک کرونا و ش��وک های سیاسی مثل تحریم)
باشد؛ بازاری که انعکاسی از این موارد ندارد و فقط
به نرخ رش��د نقدینگی وابسته اس��ت بیشتر شبیه
بلیت بخت ازمایی اس��ت و از فلسفه بازار سهام که
تامین مالی بنگاه ها و کمک به رش��د اقتصادی دور
شده است.
از ویژگی بازارهای س��هام نوس��انات ش��رطیتصادفی و پویایی های خوش��ه ای نرخ سهام به علت
اخبار مختلف است ،به نحوی که در مدل های مالی
اصطالح مشهوری وجود دارد که نویزها و اختالالت
در داده ه��ای مالی ،همان اخبار هس��تند .مطالعات
بین المللی نشان داده ماندگاری و تاثیر اخبار بد بر
شاخص نرخ سهام بیشتر از ماندگاری و تاثیر اخبار
خوب اس��ت اما طی دو س��ال اخیر در ایران عکس
ای��ن پدی��ده رخ داده که دلیل ان دس��تکاری های
مصنوعی است.
فرض کنید 4دارایی D، C، B، Aوجود دارندکه یکی از این دارایی ها ،مثال دارایی Dدارای ارزش
ذاتی بسیار کمتری نسبت به ۳دارایی دیگر است و
ی��ک دولت یا هر نهاد فرضی به روش های گوناگون
از این دارایی حمایت می کند تا بازده ان باالتر از ۳
دارایی دیگر بش��ود و نقدینگی به سمت ان هدایت
ش��ود .حال فرض کنید بازدهی متوسط هر یک از
۳دارای��ی دیگر ،س��االنه اندکی بی��ش از نرخ تورم
س��االنه اس��ت اما بازدهی دارایی Dبا دستکاری ها
و حمایت ه��ای دول��ت یا هر نه��اد بیرونی خارج از
مکانیس��م بازار ۳ ،برابر نرخ تورم باش��د .سوال این
است که ادامه این بازی چه نتایجی خواهد داشت؟
به نظر می رسد ادامه این بازی موجب افزایش نرخ و
بازدهی ۳دارایی دیگر در بلندمدت می ش��ود .مثال
ف��رض کنید دارایی Bمس��کن باش��د و دارایی D
مورد حمایت دولت ،سهام باشد ،در حالت حدی هر
چه عامالن اقتصادی بیشتر سهام خریداری کنند،
تقاض��ای س��هام افزایش می یابد ،نرخ س��هام باالتر
می رود؛ بنابراین به طور نس��بی بازدهی ان کاهش
می یاب��د ،از طرف دیگ��ر به تدریج س��رمایه گذاری
مسکونی و به تبع ان عرضه مسکن کاهش می یابد؛
از همی��ن رو در بلندمدت این حمایت مصنوعی از
بازار س��هام منجر به افزایش نرخ مسکن می شود و
البته باتوجه به اربیتراژ بازده دارایی ها در بلندمدت
و همگرایی بازده دارایی ها به یکدیگر ،احتماال منجر
به افزایش نرخ سایر دارایی ها نیز می شود.
در واق��ع اگ��ر دول��ت ب��ا حمایت ه��ای خود،بازده ی��ک دارایی را به طور غیرب��ازاری باال ببرد و
دستکاری کند ،ان دارایی در بلندمدت به بازار سایر
دارایی های رقیب سرایت می کند و موجب افزایش
بازده انها می شود.
نگاه روز
اقای دولت
سیستم بانکی
به کجا می رود؟
باید اختیارات دارایی مردم را به خودشان برگردانیم
editor@smtnews.ir
شنبه
13اردیبهشت1399
8رمضان1441
2مه2020
شماره 1511
پیاپی 2829
اماواگرهای
یک قیمت گذاری
دو جایزه ملی انرژی
برای شهرداری
اصفهان
تازه واردها
از «سبدگردان»
استفاده کنند
3
www.sanatnewspaper.com
پیش بینی وضعیت سهام صنایع در سال ۹۹نشان داد
معـادلـه چند وجهـی
وضعیت سهام خودروسازان
محم��ود گ��ودرزی ،مع��اون بازار
بورس تهران درباره وضعیت سهام
صنای��ع به ویژه صنع��ت خودرو به
گفت :نرخ در بازار با عرضه
و تقاضا تعیین می ش��ود .برای بازار
ب��ورس کش��ور در س��ال ،۹۹
اتفاق ه��ای زیادی در ش��رف وقوع
است و برای بسیاری از شرکت های خودروسازی با توجه به
ن انباش��ته ای ک��ه در صورت ه��ای مالی ش��ان دارند،
زی��ا
نسبت های مالی مناسب نیست.
وی افزود :یکی از برنامه های اساسی متولیان این صنعت
از جمل��ه وزارت صنعت ،معدن و تجارت ،اصالح س��اختار
مالی ش��رکت های خودروساز با اس��تفاده ابزار قانون مانند
تجدید ارزیابی دارایی هاس��ت که ممکن است صورت های
مالی این شرکت ها را بهبود دهد .البته در این باره چند نکته
وجود دارد؛ درس��ت است که اصالح س��اختار صورت های
مالی خودروسازان با اس��تفاده از تجدید ارزیابی دارایی ها،
نس��بت های مالی انه��ا را بهبود می دهد ،ام��ا تا زمانی که
س��ود عملیاتی در صورت های س��ود و زیان این شرکت ها
ایجاد نشود و بهره وری بهبود پیدا نکند ،خودروسازان حتی
ممکن است پس از ارزیابی مالی دچار زیان انباشته شوند،
اما تاثیر زیادی بر ارزش سهام انها برای سود در بازار بورس
نخواهد داش��ت؛ بنابراین مهم ترین شاخص در شرکت های
حضور صنایع پایین دست در بورس
به نظر می رسد ،بیش��تر صنایع باالدستی در بازار بورس
حضور دارند و حضورصنایع پایین دس��تی کمرنگ اس��ت.
گودرزی در پاس��خ به این پرسش که غیر از صنعت خودرو
صنعت دیگری در بورس حضور فعال دارد ،گفت :از صنعت
نساجی هم یکی از برندها در بازار بورس تهران حضور دارد،
به دلیل مشکالت سهام شناور ،حجم معامالتش بسیار کم
اس��ت .تولیدکنندگان قطعات خودرو شرکت هایی هستند
ک��ه در کنار صنایع باالدس��تی مانند صنایع پتروش��یمی
فعالیت دارند .گودرزی با بیان اینکه ۳۳۵شرکت در بازار
بورس تهران حضور دارند ،اظهارکرد :این شرکت ها در ۴۰
صنعت تقس��یم بندی می ش��وند و در عمل برخی محصول
نهای��ی را تولید می کنند .بعضی دیگر در تامین کننده مواد
اولی��ه فعالیت دارند یا به تامین کاالهای واس��طه ای برای
ساخت محصول نهایی می پردازند.
بورس ما و جهان
معاون بازار بورس تهران با اش��اره به تاثیر شیوع ویروس
کرونا بر بازار بورس جهان گفت :کرونا باعث افت با اهمیت
شاخص بورس های جهان شده که باید دالیل ان را بررسی
کرد و یکی از دالیل این اتفاق ،کاهش تقاضای کل اس��ت.
با شیوع این ویروس در چین ،عمال صنایع باالدستی ایران
اعم از مواد شیمیایی و پتروشیمی تقاضای چین را از دست
دادند و خرید کاهش زیادی داشته است .این امر روی سایر
تولیدکنندگان در کش��ورهای دیگر جه��ان هم تاثیرگذار
بوده است .فراموش نکنیم بازار بورس جهانی بهم پیوسته
اس��ت و کاهش تقاضا در یک بازار اثرش را در سایر بازارها
عکس:
فاطمه امیر احمدی :وضعیت س��هام صنایع کش��ور در
سال ،۹۹به ویژه در شرایطی که معضل کرونا تعطیلی بیشتر
کس��ب وکارها را در جه��ان رقم زده ،چگونه اس��ت؟ برخی
مشاغل با کمترین نیرو فعالیت خود را اغاز کرده اند یا برای
کاهش خطر ابت�لا در قالب دوری کاری فعالیت های خود را
ادامه می دهند .بورس از جمله کس��ب وکارهایی اس��ت که
به نظر می رسد اسیب زیادی از این وضعیت دیده باشد ،اما با
توجه به بی ثباتی اقتصادی که همیشه در کشور وجود دارد،
تکانه ه��ای جهانی کرونا ان گونه که در کش��ورهای صنعتی
تاثیر داشته ،بر بازار بورس کشور ما تاثیر نداشته است.
خودروس��از این است که به س��ود برسند و این سودسازی
است که در کنار تجدید ارزیابی دارایی ها می تواند به بهبود
روند معامالتی سهام انها در بورس کمک کند.
مع��اون ب��ازار ب��ورس ته��ران ادام��ه داد :درحال حاضر
تقاضاهای��ی ک��ه در ب��ازار س��رمایه وج��ود دارد ،به دالیل
گوناگونی اس��ت که یکی از مهم ترین این دالیل به برنامه
تجدید ارزیابی دو خودروس��از بزرگ کشور برمی گردد که
در حال انجام است.
می گ��ذارد ،اما چون بورس م��ا در معامالت جهانی بورس،
شرکت حداقلی دارد ،به دلیل تحریم ها صنایع ایران اسیب
کمت��ری از کرونا دی��د .البته ش��رکت های صادرات محور
صنایع باالدستی و پایین دستی متاثر از کاهش تقاضا برخی
کش��ورهای اسیایی و اروپایی دچار ضررهایی شدند که در
گزارش مالی اینده این صنایع خواهد امد.
اقبال مردم و رشد بورس
ولید هالالت از دیگر کارشناس��ان
حوزه ب��ورس درباره افت وخیزهای
صنای��ع در ب��ازار بورس کش��ور و
وضعی��ت انه��ا در س��ال ،۹۹ب��ه
گفت :هیچ کس انتظار این
را نداشت که در بازار بورس کشور
ش��اهد چنین رش��دی در س��هام
شرکت ها و به ویژه صنایع باشیم .انچه علت اصلی رشد این
بازار بود ،اقبال مردمی به بازار س��هام و اشنا شدن افراد با
بازار بورس است .وی افزود :موج تقاضا برای سهام صنایع
را نمی توان به مسائل و واقعیت های اقتصادی پیوند زد ،اما
انچه درون اقتصاد در شرایطی که واحدهای صنعتی دارند،
این اس��ت ک��ه موجی از ش��یوع کرونا در جه��ان و ایران
داش��تیم که نگرانی هایی مانند اینک��ه کارخانه های ایرانی
دچ��ار وقف��ه ش��ده و تعطی��ل می ش��وند را ایج��اد کرد.
خوش��بختانه این گونه نش��د و این چالش در کش��ور و در
واحدهای تولیدی مدیریت شد .به هر حال ،این خبر خوبی
بود و برخالف انچه در جهان رخ داد .او افزود :تولید انجام
می ش��ود و کارخانه های ایرانی تعطیل نش��دند .همیش��ه
انتظاری س��نتی در پایان س��ال و اغاز سال جدید در بازار
بورس وجود دارد؛ اینکه در ایام نوروز و قبل از ان فروش و
می��زان تولید کاه��ش پیدا می کند؛ بنابراین همیش��ه این
امادگ��ی ذهنی برای صنایع و س��هام انه��ا در بازار بورس
کش��ور وجود دارد .این کارش��ناس حوزه بورس ادامه داد:
درحال حاض��ر ،گزارش فروردین هم ارائه ش��ده و وضعیت
تولید و ارزش س��هام بد نبوده است .شرکت ها توانسته اند
مقدار فروش مناس��بی داشته باش��ند و به طور کلی بازار و
تا زمانی که خودروسازان در صورت های سود و زیان خود ،سود عملیاتی
نداشته باشند و بهره وری انها بهبود پیدا نکند ،ارزش سهام خودروسازان
در بازار بورس تغییری نخواهد کرد
شرکت های صنعتی وضعیت مناسبی دارند .از سوی دیگر،
اقتصاد جهان در حال برگشت به شرایط عادی است.
وضعیت مطلوب جدا از قیمت
هالالت ب��ا بی��ان اینکه درب��اره قیمت س��هام صحبت
نمی کنیم که ارزشمند هس��تند یا خیر ،گفت :روند تولید
و فروش صنایع داخلی مختل نش��ده است و با عادی شدن
شرایط جهان ،ش��رکت های ایرانی می توانند امار صادرات
گذشته خود را دوباره محقق کنند .او تصریح کرد :گزارش
ماهان��ه اس��فند و فروردین ش��رکت های صنعتی حاکی از
فعالیت و فروش انها است .ایام نوروز هم اماری در کاهش
اعداد وجود داشته که به طور سنتی همیشه بوده است.
تاثیر کرونا بر صنایع
هالالت درب��اره تاثیر کرون��ا برصنایع اظه��ار کرد :یک
سلس��له مشاغل پایین دس��ت به دلیل ش��یوع این ویروس
ب��ا توقف تولید روبه رو ش��دند ،اما در ب��ورس چون صنایع
باالدس��ت و بزرگ حضور دارند ،تقریبا مانند گذشته تولید
و فروش ادامه داش��ت .این کارشناس حوزه بورس درباره
وضعیت س��هام صنایعی همچون نساجی ،لوازم خانگی و...
هم گفت :حضور صنایع پایین دس��تی در بازار بورس بسیار
محدود اس��ت و بیشتر ش��رکت های بورسی شامل صنایع
باالدستی یا همان تامین کنندگان مواد اولیه تولید هستند،
اما چون همیش��ه یک تورم انتظاری در کشور وجود دارد،
در عمل حتی صنایع پایین دس��تی و فروشندگان کاال هم
با مش��کل زیادی روبه رو نبودند .او ادامه داد :صنایع ایرانی
کمترین اسیب را از شیوع کرونا دیدند و درحال حاضر هم
با اغاز فعالیت دوباره مش��اغل در س��طح بین الملل شرایط
صنایع بد نیس��ت ،مگ��ر اینکه موج دیگری از ش��یوع این
ویروس اغاز شود.
رشد سهام صنایع در سال ۹۹
اغ��از تحریم ها و قطع همکاری خودروس��ازان خارجی و
همچنین توقف نسبی تولید در سال ، ۹۷سبب شد ارزش
سهام خودروسازان به ش��دت دچار افت شود ،اما سال ۹۸
با اغاز نهضت داخلی س��ازی و به ویژه ب��ا تغییر مدیریت ها
و اج��رای رویکردهای جدید در ش��رکت های خودروس��از
وضعیت س��هام انها به نس��بت رش��د کرد .هالالت درباره
پیش بینی سهام خودروسازان در سال ۹۹گفت :پیش بینی
من این اس��ت که سال ۹۹سال بهتری برای خودروسازان
باش��د ،به این دلیل که افزایش سرمایه داشتند و در نتیجه
انتظار است تا ارزش سهام انها رشد پیدا کند .به طور کلی،
به نظر من ،به لحاظ قیمتی امسال سال خوبی برای صنایع
کش��ور بوده و قیمت سهام این ش��رکت های تولیدی رشد
خواهد داشت.
4
شنبه
13اردیبهشت 1399
8رمضان1441
2مه2020
شماره 1511
پیاپی 2829
صنعت
تجارت
یادداشت
واگذاری سهام
نجات صنعت
یا فرار ازمسئولیت
امیرحسن کاکایی
عضو هیات علمی دانشگاه علم و صنعت
ورود محموله گمرکی به منطقه ویژه اقتصادی گرمسار
با ورود نخس��تین محمول��ه گمرکی س��رمایه گذاران،
مدیرعامل منطقه ویژه اقتصادی گرمس��ار از تغییر مرحله
س��خت افزاری ،نرم افزاری و ایجاد زیر ساخت ها به مرحله
تولید از س��وی واحد های صنعتی در س��ال جهش تولید
خبر داد.
به گزارش ایدرو نیوز ،مدیرعامل منطقه ویژه اقتصادی
گرمس��ار گفت :پس از گذش��ت ۱۰س��ال از برنامه ریزی
و اجرای زیرس��اخت های نرم افزاری و س��خت افزاری ،این
منطقه با ورود نخس��تین محموله وارد مرحله جدیدی از
فعالیت های اقتصادی خود شده است.
عبدالرض��ا نادری با اش��اره به ۳س��ال فعالیت اجرایی
مس��تمر برای فراهم اوردن شرایط موجود در این منطقه
خاطرنشان کرد :س��ال جدید ،اغاز فعالیت های وسیع در
منطقه ویژه گرمس��ار اس��ت و تا پایان سال ۳تا ۵واحد
تولیدی به بهره برداری خواهد رسید.
وی افزود :با وجود تمام مشکالت اعم از شیوع ویروس
کرونا و تحریم ها توانس��تیم از ای��ن موانع گذر و گام های
موثری در سال جهش تولید اغاز کنیم.
منطقـه ویـژه اقتصادی گـرمس��ار با مساحت ۲هـزار
هکتار زیـر نظر س��ازمان گس��ترش و نـوس��ازی صنـایع
ای��ران (ایدرو) اس��ت .ای��ن منطق��ه از مناط��ق کانونی
صنعـتی-تولیـدی و اش��تغال در ۹۰کیلومتـری پایتخت
و در مح��ل تقـاطـع بزرگراه تهـران-گرمس��ار و ازاد راه
قـم-گرمسار قـرار گرفته است.
اماواگرهای یک قیمت گذاری
گروه صنعت
editor@smtnews.ir
عباس تابش
رضا شیوا
فربد زاوه
محمد رضا نجفی منش
محسن بهرامی ارض اقدس
صنع��ت خ��ودرو از جمله صنایع پیش��ران بوده
و اهمی��ت ان به عن��وان کاالی��ی مصرف��ی در هر
کش��وری ،محرز است .بازار با سلیقه های متفاوت،
مدل ه��ای متنوع را می طلبد ک��ه به طور قطع در
کنار اپشن ها و کیفیت ،نرخ خودرو هم از اهمیت
زیادی برخوردار است .به گزارش
هر بازاری
که منحصر به یک محصول باش��د براساس قانون
قیمت گ��ذاری ان از س��وی مج��رای باالتر غیر از
تولیدکننده تعیین می ش��ود؛ خ��ودرو از ان جمله
اس��ت .از تی��ر ۱۳۹۷واردات خودرو ممنوع ش��د
و ب��ازار داخ��ل در اختیار محص��والت داخلی قرار
گرفت .در حالی که قیمت خود از س��وی ش��ورای
مل��ی رقاب��ت تجزی��ه و تحلیل و تعیین می ش��د.
فع��االن این حوزه عنوان کردند قیمت تمام ش��ده
انها باالتر از قیمت تعیین شده است .در ادامه این
امر به س��تاد تنظیم بازار واگذار ش��د که همچنان
خودروس��ازان و قطعه س��ازان از زیان های انباشت
خود به دلیل قیمت گذاری دستوری می گویند.
جلسه بی نتیجه
در حالی دومین نشس��ت کمیته خ��ودرو برای
تدوی��ن ش��یو ه قیمت گ��ذاری و ارائ��ه به س��تاد
تنظیم بازار باز ه��م منجر به تعیین قیمت جدید
خودروه��ای پ��ر تقاضای داخلی نش��د که نظرات
متفاوتی پیرامون ان وجود دارد.
به گزارش ایس��نا ،در نخستین جلسه خودرویی
س��تاد تنظیم بازار در س��ال جدید ،به دلیل وجود
اختالف نظر حاضران جلس��ه ،شیوه قیمت خودرو
بالتکلی��ف مان��د و ق��رار ش��د در جلس��ه بعدی
تصمیم گیری ها انجام ش��ود .با ای��ن حال ،دومین
نشس��ت کمیته خودرو ب��رای تدوین ش��یوه نامه
قیمت گ��ذاری خودروه��ای پرتی��راژ داخل��ی نیز
بی نتیجه ماند .با گذش��ت بیش از یک ماه از اغاز
س��ال ۱۳۹۹و نوسان ش��دید قیمت خودروهای
پرتیراژ داخلی ،اختالف نظر اعضای س��تاد تنظیم
بازار برای تعیی��ن مرجع و چگونگی قیمت گذاری
این خودروها و سیر صعودی قیمت برای عرضه در
حاشیه بازار ادامه دارد .به نظر می رسد اختالف نظر
اعض��ای کمیته خودرو و دس��ت اندرکاران صنعت
خودرو ادامه داشته باشد.
عب��اس تاب��ش ،رئی��س س��ازمان حمای��ت
مصرف کنن��دگان و تولیدکنندگان درب��اره نتایج
دومین جلس��ه کمیته خودرو برای تعیین قیمت
خودروه��ای پر تقاض��ا ،اعالم کرده اس��ت :بحث
کارشناسی برای تعیین قیمت ها در کمیته خودرو
ادامه دارد و نتایج این بررس��ی های قیمت خودرو
هنوز نهایی نش��ده اس��ت .نتیجه نشس��ت کمیته
خودرو در تعیین شیوه قیمت گذاری و نرخ جدید
خودروها پس از ارائه به سازمان حمایت و تصویب
نهایی در س��تاد تنظیم بازار از سوی دبیرخانه این
ستاد اعالم می شود.
ش��ورای رقاب��ت از جمله نهاده��ای قیمت گذار
رئیس سازمان راهداری و حمل ونقل جاده ای از اغاز نوسازی
ناوگان حمل ونقل جاده ای و صدور مجوز واردات کامیون های
کمتر از ۳سال ساخت ،تا یک ماه اینده خبر داد .عبدالهاشم
حسن نیا در گفت وگو با ایسنا اظهار کرد :تولیدات کارخانه های
داخلی تولیدکننده اتوبوس و کامیون در حد اس��تانداردهای
اروپ��ا ب��ا وجود ش��رایط تحریم��ی ادامه دارد و در ۱۰س��ال
گذش��ته حتی اتوبوس هم صادر می کردیم ،اما درحال حاضر
رئیس اتحادیه فروش��ندگان دوچرخه و موتورس��یکلت
با اش��اره به وضعیت مناس��ب تامین لوازم یدکی ،اولویت
اصلی مالکان موتورسیکلت را تعمیر دانست ،نه خرید ان.
محمد خادم منصوری در گفت وگو با خبرخودرو درباره
وضعیت مراکز ف��روش موتورس��یکلت ،دوچرخه و لوازم
یدکی پس از ش��یوع کرونا اظهار کرد :صنف فروشندگان
موتورس��یکلت و دوچرخه براس��اس مصوبه ستاد مبارزه
ب��ا کرونا ت��ا ۳۰فروردین تعطیل بودن��د و پس از رعایت
ضوابط وزارت بهداشت اغاز به کار کردند.
رئیس اتحادیه فروشندگان دوچرخه و موتورسیکلت با
اشاره به لزوم استفاده از دستکش ،مواد ضدعفونی کننده
و رعایت فاصله اجتماعی و پرهیز از تجمع در فروشگاه ها
گفت :اتاق اصناف و نماینده وزیر صنعت ،معدن و تجارت
عکس:
این روزها بازار بورس در ایران بس��یار پر رونق بوده و ش��اخص ها به
رقم های غیرقابل تصور رسیده است .البته بازارهای گوناگون از جمله
بازار خودرو هم به شدت در دو سال گذشته رونق داشته ،چراکه دولت
با سیاس��ت قیمت گذاری ثابت ،به تمام س��رمایه گذاران در این بازار
س��ود تضمین ش��ده حداقل 50درصدی در س��ال را داده است .البته
ای��ن روزها قیمت س��هام خیلی بیش��تر از ارزش واقعی ب��وده یا بهتر
اس��ت بگوییم کاهش ارزش ریال ،در حال صعود اس��ت .این در حالی
اس��ت که صنایعی مانند خودروس��ازی ها در حال زیاندهی هستند و
اگر دولت به سیاس��ت قیمت گذاری خود مانند دو سال گذشته ادامه
دهد ،ورشکس��تگی بس��یاری از صنایع مرتبط ،دور از انتظار نیست.
در ۱۰سال گذش��ته ،در بیشتر مواقع سود تقسیم شده سهام ازسوی
خودروسازی ها نسبت به سود حداقلی بانکی ،بسیار کمتر بوده یا حتی
ن کرده اند .این
می توان گفت که در عمل سهامداران خودروسازان زیا
تناقض اش��کار ،به دنبال سیاس��ت های پولی و ارزی کشور و تورم دو
رقمی باال ،ابرتورم ،رخ داده اس��ت .س��ال گذشته دو خودروساز اصلی
کشور بیش از 30هزار میلیارد تومان زیان رسمی داشتند ،اما با تجدید
ارزیابی بخش از دارایی ها ،توانستند این زیان را ب ه ظاهر جبران کنند.
بسیاری از مطالب اقتصادی که در کتاب ها می خوانیم ،وقتی مفیدند
که تورم منطقی و تک رقمی باشد؛ از این رو بیشتر کشورهای جهان در
40س��ال گذشته به شدت روی کنترل تورم تمرکز کردند .تالش های
بس��یار دولت در چند س��ال گذشته و رس��یدن نرخ تورم یک رقمی،
ان ه��م روی کاغذ ،باعث نش��د ک��ه یک ثبات رویه مناس��ب در روند
س��رمایه گذاری ها حاکم شود .کش��ور ما به سمتی می رود که همه در
حال تجارت هس��تند ،چراکه پولی که دارند ،دائما در حال کم ارزش
شدن است و بانک ها نیز نمی توانند حفظ یا سوداوری واقعی این پول
را تضمین کنند .در این شرایط ،هر کسی که کمی پس انداز دارد یا در
صف ثبت نام خودرو است یا گرفتن کد بورسی و معامالت بورسی یا در
حال خرید مس��کن یا ساخت وساز .در سال ۹۷هم که سکه و ارز رونق
داشت بسیاری از مردم مقادیر قابل توجهی طال و ارز خریداری کردند.
اقتصاددان��ان و سیاس��تمداران ،دالیل گوناگونی را ب��رای این اوضاع
که سال هاس��ت بر کش��ور حاکم شده ،بر می ش��مارند .مسائلی مانند
تحریم ها و روابط خارجی ،س��اختارهای اقتصادی نامناسب ،قوانین
کسب و کار متناقض ،فساد گسترده و اختالس های بزرگ و ...از جمله
این عوامل هس��تند .به تازگی هم که کاهش قیمت نفت و کرونا اضافه
شده است ،اما نتیجه این مجموعه ساختارها یک پدیده بسیار مهم را
هم شکل داده و ان خلق نقدینگی بدون پشتوانه با مقادیر باالست که
امروز لجام گس��یخته در حال نابود کردن کل اقتصاد اس��ت .ظاهرا در
اذر ،۹۸حجم نقدینگی از مرز ۲.۲میلیون میلیارد تومان گذش��ته و
افزایش س��االنه باالی ۲۵درصدی ،یک موضوع تکراری و عادی است.
این حرکت بدون توسعه واقعی تولید ارزش افزوده در کشور ،به معنی
تضمین حداقل ۲۵درصد تورم س��االنه است .بماند که ظاهرا تورم در
این دو س��ال ،باالی ۴۰درصد بوده است .در این میان ،پول سرگردان
بزرگی وجود دارد که همچنان در حال بزرگ ش��دن است .اگر بتوانیم
از ای��ن پول به عنوان خون��ی در رگ های تولید و ایج��اد ارزش افزوده
واقعی اس��تفاده کنیم ،شاید بتوانیم به اینده اقتصادی کشور امیدوار
باش��یم وگرنه ،باید منتظر یک فاجعه ش��بیه ونزوئال باش��یم .یکی از
راه های خوب ،هدایت این پول های سرگردان به سمت بورس و صنایع
و ش��رکت هایی اس��ت که واقعا می توانند سوداور باشد .بورس یکی از
مکانیسم های بس��یار خوب بکارگیری پول مردم به طور مولد و تحت
کنترل اس��ت ،اما به ش��رطی که خود این بورس ،سالم و شفاف باشد.
با فرض اینکه بورس در حال توس��عه اس��ت و مسئوالن به اندازه کافی
در صحت اطالعات بورس��ی می کوشند و اجازه کالهبرداری از طریق
عدد سازی را به دست های پشت پرده نمی دهند ،می توان امیدوار بود
که پول های سرگردان که کاری جز تخریب بازارها ندارند ،ارام بگیرند
و مسئوالن کارافرین و مولد کشور در بخش های مولد اقتصاد همچون
کش��اورزی ،صنعت و خدمات ارزش افرین(ن��ه داللی) ،از این پول ها
به عنوان س��رمایه در راه توس��عه زیرس��اخت ها و تولید بیشتر ثروت
واقعی و قابل تبادل در س��طح بین المللی بکوشند .این اتفاق به تدریج
در مکانیسم های بورسی در حال وقوع است که جای بسی خوشحالی
دارد .ازس��وی دیگر ،درحال حاضر اقتصاد کشور عمال در دست دولت
اس��ت و باید نگران سوء اس��تفاده برخی مس��ئوالن دولت��ی از اوضاع
به وجود امده ناش��ی از این مکانیسم بورسی باشم .این روزها خبرهای
نگران کننده ای از عرضه عام سهام دولت در خودروسازی ها و بسیاری
از ش��رکت های مرتبط می ش��نویم که ظاهرا معادل خصوصی سازی
فرض می ش��ود .این در حالی اس��ت که متخصص��ان می دانند عرضه
س��هام به تع��داد زیادی از مردم ،منتج به بهب��ود مدیریت و بهره وری
در ش��رکت ها نخواهد ش��د و همچنان مدیریت در عمل دست دولت
باق��ی خواهد ماند .همچنین یک موضوع مهم که در این میان در حال
گم شدن است ،خرابکاری هایی است که سیاستمداران در زمان قبل
از واگذاری س��هام انجام داده اند و ب��ا واگذاری در بورس ،حداقل برای
مدتی ،گم می شود.
به عن��وان مثال ،هنوز هیچ مقام مس��ئولی توضیح نداده اس��ت که
چگونه در این دوس��ال ،صنعت خودرویی که دو س��ال قبلش سوداور
و در ای��ن دو س��ال بدون رقیب خارجی در ح��ال کار در بازار کامال پر
رونق بوده اس��ت ،باید ده ها هزار میلیارد تومان زیان بدهد؟ مسئولیت
این زیان متوجه چه کس��ی اس��ت :مدیران منتصب ازس��وی دولت،
ناظران منتصب ازس��وی ق��وای مقنن��ه و قضاییه ،ی��ا دولتمردان و
سیاست گذاران؟ چه کسی مسئول هزاران میلیارد تومان رانتی است
که در این مدت به علت قیمت گذاری دستوری و فروش های دستوری
ایجاد شد و به اسم مردم ،به جیب دالالن و معامله گران بزرگ این بازار
رفت؟ ایا واقعا با وجود انواع قوانین و دخالت های دولتی و سیاسیون ،با
واگذاری سهام به عموم مردم ،این صنایع سود اور می شوند یا اینکه در
عمل زیان انها به عامه مردم انتقال می یابد؟ امیدوارم که در این روزها
که مردم تازه دارند به جالی داللی و خرید و فروش سکه ،فرا می گیرند
که پول خود را در بورس به متخصصان بسپارند ،دولت کاری نکند که
مردم از کرده خود پشیمان شوند.
editor@smtnews.ir
ازادس�ازی ی�ا ت�داوم قیمت گذاری
دستوری
متقاضیان خودرو با س��لیقه های متف��اوت ،مدل های متنوعی را
می خواهند و به طور قطع در کنار اپش��ن های گوناگون و کیفیت،
نرخ خودرو هم برای انها از اهمیت زیادی برخوردار است
خودرو و در دوره ای ۶س��اله متولی تعیین ش��یوه
قیمت گذاری خودرو بوده اس��ت ،اما س��رانجام در
س��ال ۱۳۹۷از فرایند قیمت گذاری خودرو کنار
گذاشته ش��د .اکنون با کش��مکش قیمت گذاری
خودرو ،رضا ش��یوا ،رئیس ش��ورای ملی رقابت از
ارس��ال ش��یوه نامه قیمت گذاری خودرو به س��تاد
تنظیم بازار و اختالف نظر اعضای این ستاد درباره
تعیی��ن قیمت خودرو خب��ر داده و اعالم کرده که
قرار اس��ت با برگزاری یک کارگروه ویژه با حضور
تعدادی از اعضای س��تاد تنظیم ب��ازار ،گزارش ها
بررسی و در نهایت تصمیم گیری شود.
به گفته وی ،از شورا خواسته شده که شیوه نامه
خود را به ستاد تنظیم بازار ارسال کند بنابراین ما
نیز براس��اس نرخ تورم بخش��ی و هزینه تمام شده
محصوالت ،بخش��نامه پیش��نهادی خود را به این
س��تاد تنظیم بازار ارائه کردیم ،اما به نظر می رسد
ستاد تمایلی به اجرای ان ندارد.
محس��ن بهرامی ارض اقدس ،عضو این شورا نیز
اعالم کرده اس��ت :قیمت گذاری خودرو در س��تاد
تنظیم بازار برای س��ال ۱۳۹۹هن��وز مورد توافق
قرار نگرفته و بر این اس��اس ،ش��ورای رقابت قصد
دارد با هماهنگی ستاد تنظیم بازار ،شیوه نامه ای را
تدوین کند که قیمت های مش��خصی برای خودرو
وجود داشته و شرایط دسترسی به خودرو را برای
مشتریان تسهیل کند.
وضعیت قطعه سازی
از س��وی دیگر ،برخی کارشناسان ،قطعه سازان
را بازنده اصلی قیمت گذاری دس��توری می دانند.
محمدرض��ا نجفی منش ،رئی��س انجمن تخصصی
صنای��ع همگن نی��روی محرک��ه و قطعه س��ازان
کش��ور در این باره گفته اینکه مقرر ش��ده تعیین
ش��یوه قیمت گذاری خودروهای پرتقاضای داخلی
ب��ه کمیت��ه خ��ودرو بازگ��ردد ،ابتدا الزم اس��ت
راهکاری برای ساماندهی این اشفته بازار خودرو،
اندیشیده شود .از انجایی که متضرر اصلی شرایط
کنون��ی صنعت خودرو ،قطعه اس��ت باید نماینده
قطعه سازان نیز در این کمیته حضور داشته باشد.
نقد فعاالن صنعت خودرو
نجفی منش دعوت نشدن قطعه سازان به نشست
تعیین شیوه قیمت گذاری خودرو را تخلف از قانون
دانست و گفت :این موضوع را در نامه ای به کمیته
خودرو اعالم کرده ایم ،چراکه براساس ماده ۲و ۳
قانون بهبود مستمر فضای کسب وکار باید نماینده
قطعه س��ازان نیز در کمیت��ه قیمت گذاری خودرو
حضور داش��ته باش��د .وی تعیی��ن قیمت خودرو
بر مبنای نرخ حاش��یه بازار را راهکار برون رفت از
بحران کنونی دانس��ته و معتقد اس��ت که در سال
جهش تولی��د ،یکی از ابزاره��ای تامین نقدینگی
مورد نیاز خودروس��ازان ازادس��ازی قیمت خودرو
اس��ت .اگر این اتفاق بیفتد شاهد افزایش تولید و
همچنی��ن کاهش قیمت های غیرواقعی خودرو در
بازار خواهیم بود .اکنون سود ۲۰تا ۱۰۰میلیونی
خودرو به جیب افرادی می رود که از شکاف قیمت
کارخانه و حاشیه بازار سود می برند.
عباس قبادی ،دبیر س��تاد تنظیم بازار و معاون
بازرگان��ی داخل��ی وزیر صنعت ،مع��دن و تجارت
اغاز نوسازی اتوبوس ها و کامیون های فرسوده
این کارخانه ها با مشکل تامین ارز روبه رو هستند و امیدواریم
این مش��کالت با اجرای طرح نوس��ازی ناوگان جاده ای با نام
طرح ریاس��ت جمهوری برطرف شود .حس��ن نیا در پاسخ به
پرسشی مبنی بر اینکه علت فعالیت کامیون های فرسوده در
جاده ها چیس��ت ،گفت :ما تولیدکننده کامیون نیس��تیم و در
این بخش ،مصرف کننده هس��تیم ،اما نوس��ازی این ناوگان از
ماه اینده از طریق واردات اغاز می شود .اوبا اشاره به وجود ۱۵
هزار اتوبوس در کشور با عمر متوسط ۱۰و زیر ۱۰سال ،گفت:
درحال حاضر ۳۵۰هزار کامیون نیز در حمل ونقل برون شهری
تردد می کنند که با احتساب کامیون های درون شهری به ۵۰۰
هزار خودرو می رسد .حسن نیا با بیان اینکه سیاست نوسازی
ناوگان به دلیل تحریم های ظالمانه و ایجاد مش��کل در انتقال
ارز متوقف ش��ده اس��ت ،ادامه داد :ما برای پویاتر کردن حوزه
حمل ونقل پیش��رفت های خوبی کردیم ،اما به دلیل تحریم ها
اولویت ،تعمیر موتورسیکلت است؛ نه خرید
طرحی را مبنی بر ارائه دس��تکش و ماسک با قیمت های
نازل به اتحادیه ،طراحی کردند که عالوه بر اعالم روس��ای
اتحادی��ه به مراکز فروش ،صاحبان این مراکز خود به طور
شخصی اقدام به تهیه اقالم بهداشتی کرده اند.
منص��وری با بی��ان اینکه خس��ارت چندان��ی بر صنف
فروش��ندگان موتورس��یکلت و ل��وازم یدک��ی به ویژه در
تهران در این ایام وارد نش��ده اس��ت ،تصریح کرد :برخی
از خریداران لوازم یدکی از تهران با عنوان فروشنده لوازم
یدکی در س��ایر ش��هرها ،درخواس��ت هایی مبنی بر ارائه
مهلت در پرداخت وجه چک های صادر شده داشته اند.
رئیس اتحادیه فروش��ندگان دوچرخه و موتورس��یکلت
درب��اره وضعی��ت تولید موتورس��یکلت در داخل کش��ور
بیان کرد :موتورس��یکلت درحال حاضر در داخل کش��ور
مونتاژ می ش��ود بدین نحو که انجمن موتورس��یکلت وارد
و قطعات ان پس از مونتاژ ،وارد بازار می ش��ود که عمده
مشکالت در این حوزه ،تولیدات کشور هند است که بازار
موتورسیکلت ایران را به دنبال تحریم های امریکا ،تسخیر
کرده ان��د و یکی دیگر از واردکنندگان موتورس��یکلت به
داخل ،کشور چین است که در این زمینه مشکلی نداریم.
منص��وری همچنین درباره وضعی��ت تامین لوازم یدکی
و خدم��ات پس از فروش گف��ت :خدمات پس از فروش در
حیطه وظایف اتحادیه تعمیرکاران اس��ت ،اما درباره تامین
ل��وازم یدکی ،کمبودی در بازار وج��ود ندارد ،اما قیمت ها،
تحت تاثی��ر افزای��ش نرخ ارز ،روند رو به رش��دی داش��ته
اس��ت به نحوی که در هر س��ال با دو مرتب��ه افزایش نرخ،
روبه رو بوده ایم .وی تاکید کرد :امسال با افزایش حداکثری
نیز ب��ا ابراز بی اطالع��ی از نتایج نشس��ت کمیته
خودرو و تغییر مرجع تعیین ش��یوه قیمت گذاری
خودروه��ای پرتیراژ تاکید کرده که کمیته خودرو
از جمله زیرمجموعه های س��تاد تنظیم بازار است.
درحال حاضر این کمیته با دعوت از کارشناسان و
فعاالن صنعت خودرو در حال بررسی کارشناسی
در زمینه تدوین ضوابط قیمت گذاری خودرو بوده
و هن��وز اتفاق خاص��ی برای اع�لام قیمت جدید
خودروهای پرتقاضای داخلی نیفتاده است.
وی انتقاد قطعه س��ازان از دعوت نش��دن انها به
جلسه کمیته خودرو را بجا دانست و گفت :صنعت
قطعه رک��ن اصلی تولید خودرو اس��ت و با توجه
ب��ه نحوه تعامل مالی این صنعت با خودروس��ازان
و تاثیر پذیری قطعه سازان از قیمت فروش خودرو،
باید فعاالن این صنعت نیز در جلسات کارشناسی
کمیته خودرو حضور داشته باشند.
در این باره ،فربد زاوه یکی از کارشناس��ان حوزه
خودرو ازادس��ازی یا تداوم قیمت گذاری دستوری
خودروه��ای پرتقاضا را تیغ دولبه ای دانس��ته که
در نهای��ت به زیان خودروس��ازان هم تمام خواهد
ش��د؛ چراکه تداوم شیوه های کنونی قیمت گذاری
ب��ا توجه ب��ه افزای��ش هزینه های نه��اده تولید و
م��واد اولیه و همچنین ش��رایط اقتصادی ناش��ی
از کرونا ،به افزایش زیان انباش��ته و ورشکس��تگی
خودروس��ازان منجر خواهد ش��د؛ البته از س��وی
دیگ��ر ،پیامد ازادس��ازی و مبنا ق��رار گرفتن نرخ
حاش��یه ب��ازار در تعیین قیمت های خ��ودرو هم
منجر به کاهش ش��دید تقاضا و به تبع ان کاهش
تیراژ تولید خودروسازان و در نهایت تامین نشدن
نیازهای مالی و بدتر ش��دن وضعیت نقدینگی انها
می شود.
انچه مش��خص است ناتوانی س��تاد تنظیم بازار
در س��اماندهی ب��ازار خودرو ،احتمال ازادس��ازی
قیمت ها یا بازگش��ت احتمالی ش��ورای رقابت به
چرخه تعیین شیوه نرخ گذاری خودروهای پرتیراژ
را بیشتر کرده است.
همچنی��ن کارشناس��ی دیگر معتقد اس��ت که
با توج��ه به س��ابقه تصمیم گیری ها در دو س��ال
گذش��ته ،ش��ورای رقابت ،س��ازمان حمایت یا هر
نهاد دیگر ،فقط اس��م یا بهانه ای برای وقت کش��ی
در تصمیم گی��ری منطق��ی اس��ت .در حقیق��ت
تصمیم ها بیش از انکه اقتصادی باش��ند ،برمبنای
معیارهای سیاسی گرفته می شوند .درحال حاضر،
بازگش��ت دوب��اره ش��ورای رقابت یا بح��ث اینکه
ببینیم چه کس��ی مسئول باش��د ،تنها وقت کشی
اس��ت که چندان هم نباید شورای رقابت را مقصر
دانس��ت .موضوع اصلی این است که مسئوالن ما
درحال حاض��ر ،نمی خواهند ب��ا واقعیت ها روبه رو
شوند.
دچار مش��کالتی شدیم و امیدواریم با مکانیسم های دیگر این
مشکالت را برطرف کنیم .حسن نیا از اقدام مشترک با سازمان
اس��تاندارد و وزارت صنعت ،معدن و تجارت و س��ایر نهاد ها و
کارخانه های تولیدی برای نوسازی ناوگان حمل ونقل عمومی
خبر داد و اعالم کرد :ما از ظرفیت برنامه ششم توسعه و دیگر
قوانی��ن اس��تفاده کردی��م و تا یک ماه اینده ب��ه نتایج خوبی
خواهیم رسید.
قیمت ه��ا و کاه��ش قدرت خری��د م��ردم ،افزایش قیمت
موتورس��یکلت و لوازم یدکی نخواهیم داش��ت و خریداران،
دیگر مانند گذش��ته تمایلی به خرید موتورسیکلت و لوازم
یدکی ندارند و بیشتر خواستار تعمیرات هستند تا خرید یا
تعویض موتورس��یکلت و قطعه .رئیس اتحادیه فروشندگان
دوچرخ��ه و موتورس��یکلت در پای��ان درب��اره نحوه تعیین
قیم��ت و مرجع قیمت گذاری خاطرنش��ان کرد :نرخ خرید
موتورس��یکلت ،دوچرخه و قطعات یدکی مشخص است و
ب��ه این ترتیب ،با ارائه پیش��نهاد اتحادی��ه به اتاق اصناف و
سپس سازمان صنعت ،معدن و تجارت و اعالم این سازمان
مبنی بر افزایش چند درصدی عمده فروشی و خرده فروشی
قطعات تعیین می ش��ود و در ص��ورت لزوم اعمال تغییرات
قیمتی ،دوباره اتحادیه اظهارنظر می کنند.
شنبه
13اردیبهشت 1399
8رمضان1441
2مه2020
شماره 1511
پیاپی 2829
در گفت وگوی
خروج دولت
از بنگاهداری
در مسیر اشتباه
ایا سقوط در انتظار
بورس است؟
جذب سرمایه
از الزامات
بخش معدن است
با کارشناس بین المللی صنعت فوالد و سنگ اهن مطرح شد
عکس :ایدا فریدی
کاذب داشته باش��ند ،متفاوت است ،به طور مثال مخاطب
خودروس��ازان مردم عادی هس��تند که حت��ی اگر نیاز هم
نداش��ته باشند گاهی به صورت هیجانی خرید می کنند .در
این روند حبابی در بازار ایجاد می ش��ود که وقتی شکس��ته
شود منجر به اختالل در عرضه و تقاضا خواهد شد.
باتوجه به ش�یوع کرونا و تحریم ها علیه کشور،
اینده شرکت های معدنی را در بورس چطور ارزیابی
می کنید؟
هیچ کس به درس��تی نمی داند کرونا چقدر ماندگار است
اما حداقل در س��ال جاری ما با این مشکل روبه رو هستیم.
اگر واکسن این بیماری کشف شود و زمان شیوع بیماری به
بعد از س��ال ۹۹امتداد نیابد ،ما وارد دوره پساکرونا و رکود
اقتصادی خواهیم ش��د .کاهش گس��ترده تقاضا در جهان
به ط��ور طبیعی بر مع��دن و صنایع معدنی ای��ران نیز مثل
سایر کشورها اثر منفی می گذارد .همان طور که گفتم علت
رشد مناسب ش��رکت ها ،تقاضای خوب در عرصه داخلی و
بین المللی بوده اما مشکالتی که کرونا ایجاد کرده دنیا را با
عواقب رکود روبه رو خواهد کرد.
این مسئله درباره بازار فوالد چین به چه صورت
است؟
چی��ن باوجود بح��ران کرونا در مدت ۳ماه گذش��ته ۹۳
درصد صنایع فوالدس��ازی خود را به مدار تولید برگردانده،
درحالی که مابقی کش��ورها در ای��ن عرصه به کندی پیش
می روند .فعاالن فوالد کشورهای دیگر ازجمله هندوستان،
اروپا و ایران که هدف ش��ان صادرات ف��والد نیمه نهایی به
بازار چین اس��ت ،برای رونق روابط با این کشور تالش های
زی��ادی را انجام داده ان��د .البته چی��ن کاالی انها را زمانی
خریداری می کند که قیم��ت ان از تولید داخلی اش کمتر
باش��د .ش��رکت ها هم به دلیل تقاضای کم در سطح دنیا از
سیاس��ت دامپینگ استفاده و س��عی می کنند بازار چین
را از دس��ت ندهند .در زمینه محصوالت معدنی نیز اوضاع
به همین ص��ورت اس��ت .ازانجایی که چی��ن بزرگ ترین
بازار محصوالت معدنی اس��ت ،وابس��تگی به ان خطرناک
است ،چراکه شرکت های معدنی در زمان کرونا نمی توانند
سوددهی مناسبی داشته باشند.
اگ�ر محصوالت معدنی در داخل کش�ور بازاری
داشته باشند ایا می توانند موفق عمل کنند؟
بل��ه؛ اما اگ��ر قرار باش��د محص��والت باالدس��تی برای
اینکه صادر نش��وند به کارخانج��ات فروخته و به محصول
نیمه نهایی و نهایی تبدیل و به عنوان محصول پایین دستی
عرضه شوند ،در صورتی موفق می شویم که بازار مصرفی در
داخل کشور وجود داشته باشد .اگر بعد از چند ماه مشخص
شود که بازار مصرف مناسب نبوده مثل صنایع ساخت وساز
که در رکود کامل هستند ممکن است تولیدکنندگان وادار
یادداشت
ج��داول ش��رکت های معدن��ی در بورس تهران نش��ان
می دهد این ش��رکت ها س��ال گذش��ته بیش از ۱۵۶هزار
میلیارد تومان فروش داش��ته اند که نسبت به سال ۹۷رشد
۶۰درص��دی را تجربه کرده اس��ت .بررس��ی امار عملکرد
شرکت های بخش معدن و صنایع معدنی در هفته گذشته
نیز گویای رش��د ۱۰۰هزار میلیارد تومانی ارزش بازار این
ش��رکت ها اس��ت.
درباره دالیل رش��د ارزش بازار
ش��رکت های معدنی و اینده ان با کیوان جعفری طهرانی،
کارش��ناس ارش��د بین المللی صنعت فوالد و س��نگ اهن
گفت وگو کرده است.
ش�رکت های معدن�ی در ب�ورس رش�د خوب�ی
داشته اند ،این مهم چه دالیلی دارد؟
در طول ۳سال گذشته عملکرد بخش معدن در مقایسه
با س��ایر صنای��ع بهتر ب��وده ،به طوری که منج��ر به جذب
مخاطب و اطمینان بیش��تر مردم برای س��رمایه گذاری در
این حوزه ش��ده است .علت این رشد ،صادرات خوب و سود
مناس��بی بود که شرکت های معدنی به دست اورده اند .اگر
ه��ر محصولی با کیفیت و در زمان مناس��ب عرضه ش��ود با
افزایش تقاضا روبه رو خواهد ش��د .در چند سال اخیر بخش
معدن و صنایع معدنی ب��ازار خوبی را در زمینه محصوالت
نیمه نهایی و نهایی به دس��ت اورده اند؛ بنابراین مهم ترین
عاملی که باعث ش��ده در شرایط حاضر شرکت های معدنی
به جایگاه مناس��بی در بورس برسند عملکرد مثبت انها در
بخش صادرات بوده است.
علت دیگر رشد شرکت های معدنی در بورس را می توان
در جابه جایی مدیران بررسی کرد .در طول ۳سال گذشته
جابه جایی مدیریت��ی زیادی در ش��رکت های مورد بحث
اتفاق افتاده که امروز ش��رایط مس��اعدی را رقم زده است.
عملکرد مثبت این ش��رکت ها نش��ان داد مدیران الیقی بر
س��ر کار گذاشته ش��دند که توانس��تند مجموعه خود را به
سوداوری مناسبی برسانند.
عامل دیگر بازار مناس��بی اس��ت که این ش��رکت ها در
عرصه داخلی در اختیار دارند .در داخل کش��ور تقاضا برای
محصوالت معدنی باال است؛ البته فراموش نکنیم تقاضا در
بخ��ش معدن با حوزه های دیگر که ممکن اس��ت تقاضای
mine@smtnews.ir
نقش
دانش بنیان های
معدنی
در اقتصاد
رشد سهام معدنی ها در بورس با رونق صادرات
به صادرات شوند؛ بنابراین نمی توان انتظار موفقیت زیاد در
زمان ش��یوع کرونا در ایران و سایر کشورها را داشت و باید
با توجه به شرایط توقع مان را کم کنیم.
چه پیش بینی ای از اینده بورس دارید؟
درحال حاضر ش��اهد هستیم که بورس به خوبی توانسته
سرمایه های س��رگردان را جذب کند .به طور خاص عرضه
س��هام بلوک ۱۰درصدی شستا باعث شد تعداد زیادی به
گرفتن کد بورس و خرید سهام عالقه مند شوند .همچنین
قرار است س��هام های دیگری ازجمله ایمیدرو عرضه شود
که بورس را برای سرمایه داران جذاب می کند .اما این اتفاق
خوب درصورتی ادامه خواهد داش��ت ک��ه اطمینان مردم
از بین نرود و دچار ضرر نش��وند .اگر مردم به س��مت بورس
رفته اند به این خاطر اس��ت که رکود اقتصادی ایجاد شده و
س��ود بانک ها هم جوابگوی هزینه ه��ای جاری انها باتوجه
به تورم موجود نیس��ت .مردم به ب��ورس روی اورده اند تا با
خریدوف��روش سهام ش��ان در ان بتوانن��د درامدی برای
خود کسب کنند اما متاس��فانه عده زیادی از انها حرفه ای
نیستند و بدون مشورت با افراد متخصص و دانش کافی وارد
این عرصه ش��ده اند؛ بنابراین این نگرانی وجود دارد که انها
در خرید س��هام ضرر ببینند ،چراک��ه نمی دانند چه زمانی
اصالح قیم��ت اتفاق می افتد و چه زمانی باید س��هام خود
را بفروش��ند .بسیاری مطرح می کنند س��هام را خریده ایم
و قص��د فروش نداریم اما بورس مثل طال نیس��ت که ارزش
س��هام در ان هر روز افزایش پیدا کند بلکه بسته به عرضه و
تقاضا و وضعیت بازار متغیر اس��ت؛ بنابراین مردم باید این
امادگی را داش��ته باش��ند که در صورت خرید سهام ۱۰۰
درصد سود نبرند.
به نظر شما شرکت های معدنی در حوزه بورس به
چه سمتی خواهند رفت؟
در س��ال ۹۹باتوجه به اش��تیاق مردم برای خرید سهام،
امی��د اینکه بورس به ویژه س��هام معدنی ها با رش��د مواجه
ش��ود ،وجود دارد .البته توقع س��وددهی شرکت ها کمتر از
س��ال های قبل اس��ت؛ به دلیل اینکه بحران کرونا تقاضا را
در کل دنیا کاهش داده و ش��رایط را برای همه سخت کرده
است.
5
علی صانعی
پژوهشگر دانش بنیان
منیر حضوری
editor@smtnews.ir
کیوان جعفری طهرانی
از انجایی که
چین بزرگ ترین
بازار محصوالت
معدنی است،
وابستگی به
ان خطرناک
است ،چراکه
شرکت های
معدنی در زمان
کرونا نمی توانند
سوددهی
مناسبی داشته
باشند
ب��رای رش��د مع��ادن بای��د به س��مت رش��د
دانش بنیان ه��ا تغیی��ر جهت دهی��م .وجود این
شرکت ها در کنار ش��رکت های معدنی و صنعتی
خوش��ایند اس��ت ،چراکه می تواند به رشد معدن
کمک کند .با فعال ش��دن دانش بنیان ها ش��اهد
فعال ش��دن دانش��گاه ها و ارتباط بیشتر با معدن
خواهیم بود که این مهم می تواند در رشد دانشگاه
و ایجاد انگیزه برای دانشجویان مهم باشد .اقتصاد
براس��اس اصل رقابت پذیری بنا ش��ده اس��ت .در
مبانی رقابت پذیری تهی��ه و توزیع هرچه ارزان تر
و باکیفیت تر کاال ،موجب رشد مزیت صادراتی در
بازارهای جهانی می شود .بخش معدن نیز به عنوان
سنگ بنای تهیه و تولید انواع کاالها ،نقش مهمی
در این زمینه دارد .در این بین مس��ئله کلیدی این
است که مزیت کیفیت مواد استحصالی از معادن با
عوامل جانبی دیگری مانند نرخ سوخت ،فاصله تا
بازار هدف و از همه مهم تر عواقب زیست محیطی
استخراج معادن گر ه خورده است.
درباره ارتباط مع��ادن و دانش بنیان ها می توان
گفت بسیاری از مواد اولیه در بازار کانی های فلزی
و غیرفلزی داستان های گوناگونی در حوزه کشف
و استخراج دارند که برتری روش های دانش بنیان
را به رخ می کش��د .اقتصاد امروز وابستگی شگرفی
به فرایندهای استخراج مصنوعی پیدا کرده است.
در گذش��ته کیفیت مواد استخراجی پایین بوده و
فعاالن معدنی برای حمل ونقل باید مش��قت های
زیادی را تحمل می کردن��د ،اما درباره مزیت های
معادن مصنوعی با فناوری باال باید گفت با استفاده
از روش ه��ای دانش بنیان می توان م��وادی را که
طبیعت در خالل فرایندهای چند میلیون س��اله
روی زمین پدید می اورد در چند دقیقه به وس��یله
راکتورهای ش��یمیایی و با مواد اولیه بسیار ارزان
در نزدیکی بازار مصرف ایجاد کرد.
6
شنبه
13اردیبهشت 1399
8رمضان1441
2مه2020
شماره 1511
پیاپی 2829
صنایع معدنی
تجارت
editor@smtnews.ir
واگذاری سهام دولتی ها نگران کننده است
یادداشت
تصمیمی
نابخردانه
در راه است
مهدی کرباسیان
رئیس پیشین ایمیدرو
این روزها بحث واگذاری س��هام س��ازمان های
دولتی در بورس ،داغ است .اگرچه خصوصی سازی
هم��واره م��ورد تایید کارشناس��ان اقتص��اد بوده،
اما تجرب��ه ناموفق اجرای ان در طول س��ال های
گذش��ته ،این بار نیز نگرانی هایی ایجاد کرده است.
بسیاری از منتقدان به این واگذاری ها ،اعتقاد دارند
دولت به دلیل کس��ری شدید بودجه ،دست به این
اق��دام زده و پیامده��ای ان را انطور که باید مورد
توجه قرار نداده اس��ت .به عالوه انکه ،در فهرست
شرکت های اعالم شده برای واگذاری نام دو سازمان
توس��عه ای (ایمیدرو و ایدرو) به چش��م می خورد.
منتقدان ،واگذاری یک سازمان توسعه ای را مغایر
با اهداف اصلی عملک��رد ان می دانند .ضمن انکه
تاکید دارند پروانه بهره برداری بس��یاری از معادن
بزرگ کشور در اختیار ایمیدرو است؛ درنتیجه این
واگذاری چالش های متع��ددی را ایجاد می کند و
حتی می تواند بس��تری برای ایجاد رانت باشد .در
مقابل ،موافقان واگذاری سهام شرکت های دولتی
اعتق��اد دارند ک��ه دوران اقتصاد دولت��ی به پایان
رسیده است .این واگذاری می تواند مقدمه ای برای
خروج دولت از بنگاهداری باشد .هرچند نقدهایی
ب��ه این نوع واگذاری وجود دارد .در واقع واگذاری
س��هام یک مجموعه دولتی به بخش خصوصی با
حفظ مدیریت دولتی زمینه ساز ناکارامدی خواهد
بود؛ بنابراین بسیاری از کارشناسان اقتصاد نسبت
ب��ه پیامدهای این واگذاری ها هش��دار داده اند .در
چنین شرایطی این نگرانی وجود دارد که واگذاری
سهام شرکت های دولتی در بازار سرمایه به رانت و
فساد در اقتصاد کشور ،منتج شود.
دوران اقتصاد دولتی به سر امده
همای��ون داراب��ی ،کارش��ناس بازار س��رمایه با
واگذاری سهام ش��رکت های دولتی در بازار بورس
موافق اس��ت .دارابی درب��اره ای��ن واگذاری ها به
گف��ت :ای��ن واگذاری ها فرصت��ی تاریخی
برای انتقال امتیازات سهام یادشده به مردم ایجاد
می کند .از انحصار در واگذاری جلوگیری می شود
و در کنار ان راه حلی برای تامین کس��ری بودجه
دولت و رهای��ی از ناکارامدی ذاتی اقتصاد دولتی
است.
پ��س از فروپاش��ی اتحاد
جماهی��ر ش��وروی ،عمر
اقتصاد دولتی و دستوری
ب��ه پایان رس��ید .انتظار
می رود که در کش��ور ما
نی��ز ب��ا واگذاری س��هام
ش��رکت های مورد بحث،
دولت به نقش حاکمیتی خود؛ یعنی ایجاد عدالت
و امنی��ت بازگردد .دولت نبای��د خود را در جایگاه
فروش نف��ت ،معدنداری و هر فعالی��ت اقتصادی
دیگری ببیند ،چراکه اقتصاد دولتی بهره وری ندارد
و به عنوان منش��ا فساد و توسعه تخلفات اقتصادی
شناخته می ش��ود و هزینه ناکارامدی ان نیز کل
اقتصاد کشور را متضرر می کند.
وی خاطرنشان کرد :البته با توجه به محدودیت
در واگ��ذاری س��هام این س��ازمان ها ،بس��یاری از
اهداف اساسی انتقال سهام مجموعه های دولتی به
بازار س��رمایه محقق نمی شود .هرچند سهامداران
می توانن��د از هیات مدیره پرسش��گری کنند ،اما
ت��ا زمانی که مدیریت ب��ه بخش خصوصی منتقل
نش��ده؛ نباید منتظ��ر تحقق تمام��ی ویژگی های
اقتصاد ازاد باشیم .در چنین موقعیتی حتی امکان
دارد تضاد میان مالکیت و مدیریت تش��دید شود ،
مدیران دولتی که دیگر سهمی در شرکت ندارند،
می توانند به راحتی تصمیم هایی را اتخاذ کنند که
به زیان مالکان واقعی بنگاه ها یعنی س��هامداران،
تمام شود.
دارابی درس��ت ترین راه حل را در شرایط کنونی،
تغیی��ر طرز تفک��ر اقتصادی دولتمردان دانس��ت.
دولتم��ردان باید قبول کنن��د که بخش خصوصی
می تواند بنگاه های اقتصادی را ارزان تر و س��الم تر
مدیری��ت کند .دولت نیز باید زمینه رقابت عاقالنه
و عادالن��ه را فراهم و درامدهای م��ورد نیاز خود
فوالد هرمزگان کارفرمای برتر سالمت محور استان
مراس��م س��ی ویکمین جش��نواره امتنان از
کارگران ،گروه کار و واحد نمونه و نخس��تین
جشنواره امتنان از خانه های بهداشت کارگری
برتر و کارفرمای سالمت محور استان هرمزگان
به میزبانی ش��رکت فوالد هرمزگان و با حضور
مدی��رکل اداره تع��اون ،کار و رف��اه اجتماعی
اس��تان هرمزگان و به صورت ویدئوکنفرانس با
مدیران عامل شرکت های منتخب برگزار شد.
در ابت��دای این مراس��م ،مدی��ر عامل فوالد
هرمزگان ضمن تبریک فرارسیدن ماه مبارک
رمض��ان و هفت��ه کارگ��ر با تاکید ب��ر اهمیت
سرمایه های انس��انی در فوالد هرمزگان ضمن
اشاره به اش��تغال حدود 4000نفر در سایت
فوالد هرمزگان ،دستیابی به موفقیت های این
ش��رکت در چند سال گذشته را مرهون تالش
و کوشش کارکنان عملیاتی و ستادی شرکت
دانس��ت و اظهار امیدواری کرد در س��ال 99
نیز بتوانیم در راس��تای اعتالی اقتصاد کشور
و با هدف جه��ش تولید برگ زرین دیگری بر
افتخارات این شرکت بیفزاییم.
وی در ادام��ه خالص��ه ای از عملک��رد ای��ن
شرکت در راستای ارتقای سالمت کارگران در
س��ال 98را ارائه داد و گفت :ما س��عی کردیم
تمامی پروتکل های بهداشتی که از ستاد کرونا
ابالغ می ش��د را رعایت کنیم .البته در تمامی
ای��ن روزهای س��خت ،تولید ف��والد هرمزگان
ب��دون وقفه ادامه پیدا ک��رد و کارکنان حوزه
تولید و ش��یفت کار ،در کنار رعایت مس��ائل
بهداشتی مانند قبل به فعالیت خود جهادگونه
ادام��ه دادند که من به نوبه خود از این عزیزان
کمال تشکر و قدردانی را دارم.
در ادامه این مراس��م ،ابراهیم��ی ،مدیرکل
اداره تع��اون ،کار و رف��اه اجتماع��ی اس��تان
هرمزگان فرا رس��یدن هفت��ه کارگر را به همه
کارگران اس��تان هرمزگان تبری��ک گفت و از
عملکرد بس��یار مثبت شرکت های تولیدی در
پاسداش��ت مق��ام کارگر و توجه ب��ه وضعیت
کارگران تقدیر و تشکر کرد.
مدیر کل اداره تع��اون ،کار و رفاه اجتماعی
اس��تان هرمزگان با اش��اره به ش��یوع ویروس
کرونا س�لامت کارگران را بسیار مهم دانست
وگفت :بس��یاری از ش��رکت ها اقدامات بسیار
ارزنده ای در این ح��وزه انجام داده اند که پس
از بررس��ی های به عمل امده ،ش��رکت فوالد
هرم��زگان به عنوان کارفرمای س�لامت محور
برتر اس��تان هرمزگان در س��ال 98انتخاب و
معرفی شد.
مهن��دس ابراهیم��ی تاکی��د ک��رد توجه به
س�لامت کارکنان ارتباط مستقیمی با جهش
تولی��د دارد و اگ��ر بخواهیم ب��ه جهش تولید
برسیم باید روی سالمت کارکنان تاکید کنیم.
وی گف��ت :اگر کارکنان در س�لامت باش��ند
به طور قطع ،بهره وری باالتری خواهند داش��ت
و این امر الزمه جهش تولید است.
فوالد هرم��زگان با عملکرد خ��وب خود در
حوزه سالمت کارکنان در سال 98نشان داده
که توجه ویژه ای به این حوزه دارد.
در ادام��ه مراس��م ،ابراهیم��ی ب��ا تقدیر از
تالش های انجام ش��ده در ف��والد هرمزگان از
مهندس ارزانی مدیرعامل این شرکت با اهدای
تندیس و لوح تقدیر ،تش��کر ک��رد و گفت :به
نمایندگ��ی از وزارت متبوع و جامعه کارگری،
از شما تشکر می کنم.
گفتنی است شرکت فوالد هرمزگان در بین
785ش��رکت ثبت نام کننده در این جشنواره،
موفق به دریافت عنوان کارفرمای برتر سالمت
محور شد.
عکس :ایدا فریدی
در بسیاری از کشورهای پیشرفته سازمان های
توسعه ای فعالیت دارند .این دست نهادها با عناوین
گوناگون و به عنوان بازوی دولت در راستای توسعه
کشور و در حوزه های گوناگونی مانند فناوری های
نوین و پروژه های زیربنایی فعالیت می کنند .حال
گویی مس��ئوالن قصد دارند خالف مس��یری که
جه��ان ان را پیم��وده ،گام بردارند .ظرفیت های
وی��ژه ای در بخش معدن و صنایع وابس��ته به ان
در کش��ور ما وجود دارد .س��ازمان ایمیدرو نقش
بس��یار مهم و تاثیرگ��ذاری در توس��عه معدن و
صنایع وابس��ته به ان ایفا کرده اس��ت .وابستگی
این س��ازمان به دولت ،قدرت ریسک پذیری این
مجموع��ه را افزایش می ده��د و فعالیت ان را در
حوزه های��ی مانند فناوری های نوین و اکتش��اف،
تسهیل می کند .دولت در شرایط کنونی با چالش
کمبود بودجه روبه رو اس��ت .در چنین ش��رایطی
دول��ت برای تامین نقدینگی به منابع جدید مالی
روی اورده اس��ت .فروش س��ریع اموال دولتی و
س��هام شرکت ها و سازمان ها یکی از این اقدامات
اس��ت .باوجود تمام چالش های پیش روی دولت،
واگذاری ایمیدرو اقدامی عاقالنه به نظر نمی رسد.
س��ازمان ایمیدرو نقش بسزایی در تحقق اهداف
اقتص��اد مقاومت��ی ایفا می کن��د .بنابراین انتظار
نمی رود دولت بازوی اصلی خود در تحقق اهداف
بخش معدن را به ش��رکت س��هامی عام ،تبدیل
کند .س��رمایه گذاری در اکتشاف جزو پروژه های
بلندمدت به ش��مار می رود .برخی از این پروژه ها
همچون اکتش��اف در اعماق به فناوری های نوین
نیاز دارند .این دس��ت فعالیت ها از یک سو هزینه
زیادی دارند و از سوی دیگر ،ریسک انها به شدت
باالست؛ درنتیجه امکان دارد سرمایه در بلندمدت
بازگردد یا حتی هیچ بازگش��ت هزینه ای نداشته
باش��د .بنابراین انتظار می رود دولت برای جبران
کاهش درامد خود ،اقدام اشتباهی را انجام ندهد
و در این تصمیم بازبینی کند.
خروج دولت از بنگاهداری در مسیر اشتباه
را نیز از مالیات کس��ب کند .این کارش��ناس بازار
سرمایه ،ورود بخشی از سهام مجموعه های دولتی
به تاالر شیش��ه ای بورس را متضمن ش��فافیت در
عملکرد واحدهای دولتی دانس��ت و گفت :پس از
ورود بخشی از سهام یک شرکت دولتی به بورس،
این مجموع��ه باید تمامی تصمیم��ات و تحوالت
اقتص��ادی خود را از طریق س��ایت کدال به اطالع
سهامداران برساند .حضور در بازار سرمایه الزامات
گسترده ای دارد و به معنی قبول شفافیت و جریان
اشکار افشای اطالعات است.
دارابی واگذاری دو س��ازمان توسعه ای ایمیدرو
و ای��درو را نی��ز اقدامی درس��ت دانس��ت و تاکید
کرد :این س��ازمان های توسعه ای در طول سالیان
گذشته ،ناتوان از اجرای کامل وظایف خود بودند.
ورود به بازار سرمایه برای بسیاری از مجموعه های
دولتی با مخالفت عده ای همراه بوده ،اما درنهایت
نتای��ج قابل قبولی به دس��ت امده اس��ت .در واقع
سازمان های توس��عه ای نیازمند کمک و همکاری
مردم هس��تند و محدودیت ه��ای دولتی همچون
مانعی در مسیر انها قرار دارد .با این وجود ،برخی
از فع��االن اقتصادی به ش��دت با واگذاری س��هام
سازمان های توسعه ای در بورس مخالف هستند و
انتقادات جدی را به ان وارد می کنند.
ران�ت در انتظ�ار خصوصی س�ازی
ایمیدرو
س��عید صم��دی ،رئیس
کمیس��یون معدن خانه
اقتصاد ایران در گفت وگو
ب��ا
تاکی��د کرد:
سازمان ایمیدرو براساس
قانون ،یک بنگاه نیس��ت
که دولت بتواند سهام ان
را ب��ه بخش خصوص��ی واگذار کن��د .هرچند این
س��ازمان در طول سال های گذش��ته فعالیت های
بنگاهداری را بر عهده گرفته اما وظیفه اصلی ان،
اجرای فعالیت های توس��عه ای در ح��وزه معدن و
صنایع وابس��ته به ان است .فعالیت های توسعه ای
قابل واگذاری نیس��تند؛ بنابراین نمی توان سازمان
ایمی��درو را از طریق بورس یا به هر روش دیگری،
به بخش خصوصی منتقل کرد.
توجه به این نکته ،ضروری به نظر می رس��د که
ایمیدرو به نمایندگی از دولت پروانه تعداد زیادی
مع��دن را در اختیار دارد .ای��ن معادن عمدتا جزو
معادن بزرگ کش��ور هس��تند و براس��اس قانون
نمی توانن��د به بخش خصوصی منتقل ش��وند .در
نتیجه ایمیدرو بهره برداری از این معادن را به بخش
خصوصی واگذار ک��رده و از بابت انها ،بهره مالکانه
دریافت می کنند .مبلغ دریافتی ایمیدرو از معادن
بابت بهره مالکانه رقم قابل مالحظه ای اس��ت .حال
این سوال مطرح می ش��ود که درصورت واگذاری
این سازمان به بخش خصوصی ،تکلیف پروانه های
معدن��ی و پهنه ه��ای اکتش��افی چ��ه می ش��ود؟
متاس��فانه باید اذعان کرد که این پروانه ها پس از
این می توانند به عنوان منبع رانت ،شناخته شوند.
رئیس کمیس��یون مع��دن خانه اقتص��اد ایران،
پیش��نهاد داد دولت برای کسب درامد در شرایط
دش��وار کنون��ی از چنی��ن مجموعه ه��ای دولتی
بخواهد تا س��هام زیرمجموعه ه��ای خود را واگذار
کنند .همانطور که پیش تر هم اشاره شد ،سازمان
ایمیدرو در چند س��ال گذشته به بنگاهداری روی
اورده اس��ت .این درحالی اس��ت که براساس اصل
۴۴قان��ون اساس��ی ،ای��ن بنگاه ها بای��د به بخش
خصوص��ی واگذار ش��وند .عالوه بر ای��ن ،ایمیدرو
در برخی ش��رکت های حقوقی نیز سهامدار است؛
درنتیجه می تواند س��هام خود را در این شرکت ها
واگذار کند .در چنین شرایطی ،از یک سو ساختار
ایمی��درو به عنوان یک س��ازمان توس��عه ای حفظ
می ش��ود و از سوی دیگر ،بخشی از کسری بودجه
دول��ت تامین خواهد ش��د .صمدی اف��زود :وقتی
شرکتی به بخش خصوصی واگذار شود ،ماهیت ان
فرق می کند .به عالوه انکه انتظار می رود به تدریج
کل سهام ان واگذار ش��ود .فعالیت های توسعه ای
در بس��یاری موارد سودده نیستند و از این رو جزو
وظایف حاکمیتی هستند .در چنین شرایطی دیگر
نمی توان انتظار اجرای فعالیت های توسعه ای را از
این سازمان ها داشت.
شنبه
بالیی که کرونا بر سر
بانک های دنیا اورد
13اردیبهشت1399
8رمضان1441
2مه2020
شماره 1511
پیاپی 2829
ازادسازی سهام
عدالت کلید خورد
کرونا با ۳کشور
مهم صنعت نمایشگاهی
چه کرد
نگاه متفاوت کارشناسان به معامله طالی سرخ در بورس کاال
گروه تجارت :زعفران از س�ال ها پیش در ب�ازار فیزیکی بورس
پذیرفته ش�ده بود و ب�ه صورت مقطعی عرضه و معامله می ش�د،
با این حال از س�ال ۱۳۹۶به بعد ،زعف�ران تحت قالب جدیدی با
نام «گواهی س�پرده کاالیی» در بورس کاالی ایران پذیرش ش�د
که دس�ت اندرکاران بورس معتقدند تحول�ی در حوزه محصوالت
کش�اورزی بود .اما دیدگاه ها درباره حضور زعفران در بازار بورس
کاال و نحوه این حضور متفاوت اس�ت .برای بررس�ی این موضوع
با چند تن از فعاالن و دس�ت اندرکاران این حوزه گفت وگو
کرده که هر یک از نگاه خود به این س�وال که ایا زعفران باید در
بورس باشد یا خیر پاسخ گفته اند.
در ای�ن گ�زارش نظر علیرض�ا ناصرپ�ور معاون توس�عه بازار و
مطالعات اقتصادی ش�رکت بورس کاالی ایران ،محس�ن احتشام
رئیس ش�ورای مل�ی زعفران و غالمرض�ا میری ،رئی�س اتحادیه
صادرکنندگان زعفران ایران که نایب رئیس ش�ورای ملی زعفران
نیز هست را می خوانیم.
محسن احتشام
غالمرضا میری
یک حضور واقعی
علیرضا ناصرپور ،معاون توسعه بازار و مطالعات اقتصادی
ش��رکت بورس کاالی ایران حضور زعفران تحت قالب گواهی
س��پرده کاالی��ی را یک اتفاق ب��زرگ در عرض��ه محصوالت
کش��اورزی در ب��ورس می دان��د و عنوان می کن��د :تا پیش از
سال ۹۶محصوالت کش��اورزی در بورس کاال دارای استمرار
عرضه و معامالت مطلوبی نبودند اما در قالب معامالت گواهی
س��پرده کاالیی ،اتف��اق جدیدی در این ح��وزه رخ داد و ان،
این بود ک��ه بورس در محل تولید محصول زعفران انبارهایی
را پذیرش کرد و این انبارها محلی ش��دند تا کشاورزان برای
فروش محصول خ��ود در بورس تصمیم گیری کنند و بتوانند
گواهی س��پرده ای که به نام انها صادر می ش��ود را در بورس
به فروش برس��انند .البته همه فعاالن بازار زعفران با این نظر
معاون توسعه بازار بورس موافق نیستند.
محسن احتشام ،رئیس شورای ملی زعفران در این زمینه
نظر دیگری دارد و می گوید :اگر می خواهیم کش��ور وابس��ته
به نفت نداش��ته باشیم باید دس��ت از بورس برداریم و به فکر
مولفه های اقتصاد مقاومتی باشیم .او عرضه زعفران با شرایط
موجود در بازار بورس را یکی از نمونه های خام فروشی می داند
و می گوید :اق��دام بورس کاالی کش��ور در زمینه زعفران در
راس��تای ایجاد ارزش افزوده در این محصول و ایجاد اشتغال
نیست.
یک بازار متمرکز
علیرضاناصرپور نخس��تین و مهم تری��ن مزیت معامالت
گواهی س��پرده کاالی��ی برای محصول زعف��ران را ایجاد بازار
منس��جم و متش��کل در این ح��وزه می دان��د و می گوید :این
موضوع مزایای بس��یار زیادی نه تنها برای کش��اورزان یا یک
گروه خاص بلکه برای تمامی طرف های معامله زعفران داشته
اس��ت .یک بازار زمانی موفق خواه��د بود که بتواند به تمامی
نیازهای همه طرف های معامله به خوبی پاس��خ دهد و بورس
کاال از این نظر بازار بس��یار مطلوبی برای این کاال محس��وب
می ش��ود ،زیرا بازار متمرکز و متش��کلی ب��رای زعفران ایجاد
ش��د ،در حالی که این وضعیت تا پیش از ان وجود نداشت و
بازارهای سنتی ،بازارهایی متکثر و غیرمتمرکز بودند .با ورود
زعفران به بورس برای نخس��تین بار یک بازار مدرن در ایران
و جهان برای این کاال ایجاد ش��د؛ یعنی کش��اورز ما محصول
خ��ود را نه در یک بازار محلی که در یک بازار ملی به خریدار
عرض��ه می ک��رد .درحال حاضر بخش عمده ای از کش��اورزان
محص��ول خود را به انبارها تحویل می دهند و بدون واس��طه
سه پرسش
درباره بازار
بورس کاال
محمد حسن نژاد /عضو کمیسیون
اقتصادی مجلس شورای اسالمی
انچ��ه امروز در ب��ورس اوراق بهادار ش��اهد ان
هس��تیم این اس��ت که به دلیل تحوالت مختلف
و متعدد ماه های اخیر ،ش��اخص ها سیر صعودی
داش��ته که ای��ن رون��د عالقه مندان بیش��تری را
نی��ز وارد ای��ن عرصه کرده اس��ت .ب��دون تردید
پدیده های��ی مثل ش��یوع کرونا ،کم ش��دن نرخ
س��ود بانک های کشور و عواملی از این دست تاثیر
زیادی بر گرایش هرچه بیش��تر مردم به بازارهایی
مث��ل بورس اوراق بهادار دارن��د و می توانند باعث
شکوفایی این بازار ش��وند .این فعل و انفعاالت در
بورس اوراق بهادار ،بس��یاری را درباره بازار بورس
کاال نی��ز کنجکاو کرده و پرس��ش هایی را در این
زمینه مطرح می کنن��د که 3مورد از انها در ادامه
مطرح شده اند:
پرسش اول
علیرضا ناصرپور
حض��ور زعف��ران در بازار ب��ورس کاال گرچ��ه به زعم خود
بورس��ی ها اتفاق حائز اهمیتی بوده که تاثیرات مثبتی را برای
ای��ن محصول در پی داش��ته اما برخی دیگ��ر از فعاالن حوزه
زعفران با نحوه حضور این محصول در بورس موافق نیس��تند
و از ان انتقاد می کنند.
www.Tejaratdaily.com
اقدام به فروش محصول خود می کنند که این کار با دسترسی
به انبارهای در نظر گرفته شده برای این منظور ،تسهیل شده
است.
در مقابل محس�ن احتش�ام در این زمینه معتقد اس��ت:
بورس به هیچ عنوان حالل مش��کالت زعفران کش��ور نیست
و حتی با باز گذاش��تن امکان خرید این کاال برای همه افراد،
فرصت های ش��غلی بالقوه ای را که می توانس��ت در این عرصه
شکل بگیرد از بین برده است.
مزایای دیگر زعفران بورسی
علیرضا ناصرپور ،درباره مزایای بورس��ی شدن زعفران در
قال��ب جدید می گوید :از مزایای دیگر ارائه زعفران به ش��کل
جدی��د در بورس کاال این بود که وجود سیس��تم انبار ،باعث
استانداردسازی قابل قبولی برای این محصول شد .تا پیش از
ان باوجود استاندارد ملی زعفران ،همه زعفران موجود در بازار
الزاما این استانداردها را پشت سر نمی گذاشتند.
وی می افزای��د :مزیت دیگ��ر ورود زعفران ب��ه بورس کاال،
در دس��ترس بودن اطالعات برای صادرکنن��دگان بود .با این
وضعیت صادرکنندگان می دانستند باتوجه به ذخیره مناسب
زعف��ران در انبارهای بورس ،هر زم��ان که بخواهند می توانند
محصول استاندارد زعفران را در اختیار داشته باشند.
معاون توس��عه ب��ازار و مطالعات اقتصادی ش��رکت بورس
کاالی ایران می گوید :نکته دیگر در این موضوع کمک بورس
به کش��ف نرخ لحظه ای زعفران بود ک��ه تا پیش از ان وجود
نداشت .محصول زعفران در بورس کاال در یک بازار رقابتی که
برایند نظر فروشندگان و خریداران است ،کشف نرخ می شود.
همچنی��ن در ب��ورس کاال ع�لاوه بر گواهی س��پرده کاالیی،
ابزار دیگری تحت عنوان ق��رارداد اتی برای محصول زعفران
راه اندازی شده که به نوعی ابزار پوشش ریسک است و در بازار
سنتی به این شکل وجود ندارد.
کشاورز یا واسطه؟!
از سوی دیگر غالمرضا میری ،رئیس اتحادیه صادرکنندگان
زعفران ایران که نایب رئیس ش��ورای ملی زعفران نیز هست،
می گوید :بازار بورس هیچ تفاوتی در معیش��ت کشاورزان این
عرصه ایجاد نکرده ،زیرا این قشر می خواهند حق الزحمه خود
را بالفاصل��ه پس از تحوی��ل کاال دریافت کنند که این امکان
در بورس وج��ود ندارد؛ بنابراین انها محصول خود را در ازای
دریافت وجه نقد کمتر در اختیار واس��طه ها می گذارند و این
گروه ،با اس��تفاده از کارت یکی از کشاورزان ،این محصول را
وارد بورس می کنند.
علیرض�ا ناصرپ�ور در این زمینه تصری��ح می کند :به نظر
می رسد فروش واسطه ای محصول توسط کشاورزان به بورس
فقط در حد ادعا باش��د زیرا وقتی کش��اورز می تواند به راحتی
و به طور مس��تقیم محصول خ��ود را در هر حجمی در اختیار
بورس ق��رار دهد و در کمترین زمان پ��ول خود را به صورت
نقدی دریافت کند ،دلیلی ندارد که این کار را از طریق واسطه
انج��ام دهد .ضم��ن اینکه به طور معمول در انبارها سیس��تم
کدگیری وج��ود دارد که در همان جا کش��اورز می تواند کد
بورس��ی دریافت کند ،پس به ط��ور منطقی دلیلی برای اینکه
کش��اورز محصول خود را در اختیار واس��طه قرار دهد وجود
ن��دارد .عالوه بر ای��ن امار کاالهایی که وارد انبارها ش��ده در
اختی��ار بورس قرار دارد و می بینیم که به ندرت حجم های باال
از محصول وارد انبار ش��ده و بیش��تر ورودی ما مقادیر کمی
است که توسط کشاورزان ارائه می شود.وی در این باره تاکید
می کن��د :در هر حال مهم ترین موضوع برای ما در بورس این
اس��ت که امکان ارائه محصول توس��ط کش��اورز بدون حضور
واس��طه وجود داشته باشد و اگر با همه این موارد ،کشاورزان
همچنان میل نداش��ته باش��ند که محصول خود را در اختیار
بورس قرار دهند اجباری برای انها وجود ندارد.
سرعت مطلوب بازپرداخت
علیرضا ناصرپور ،معاون توسعه بازار و مطالعات اقتصادی
ش��رکت ب��ورس کاالی ایران عن��وان می کن��د :درحال حاضر
شرایط به نحوی مهیا شده که اگر کشاورز امروز محصول خود
را بفروش��د ،فردا پول به حس��اب کارگزار واریز می شود و این
حداقل زمان ممکن اس��ت .یعنی با احتس��اب زمان ارزیابی،
کش��اورز طی 2تا 3روز کاری به دس��تمزد خود می رسد که
حتی در بازارهای سنتی هم نمی تواند محصول خود را با این
س��رعت به فروش برساند .پس به طور منطقی نمی توان تاخیر
در پرداخ��ت را دلیل��ی برای واگذاری محصول به واس��طه ها
دانست؛ ضمن اینکه در این سیستم احتمال کالهبرداری و از
بین رفتن مزد کشاورز نیز وجود ندارد.
فله یا بسته بندی
محس�ن احتشام ،رئیس شورای ملی زعفران درباره نحوه
ارائه زعفران در بازار بورس کاال عنوان می کند :بورس می تواند
به جای عرض��ه فله ای و خام زعفران کش��ور ،محصول نهایی
و تبدی��ل به فراورده ش��ده ش��رکت های ف��راوری زعفران را
خری��داری و عرضه کند و به این ش��کل ضم��ن ایجاد ارزش
افزوده در این کاال ،از خام فروشی ان نیز جلوگیری شود.
البته علیرضا ناصرپور ،معاون توس��عه ب��ازار و مطالعات
اقتصادی بورس کاال نظر متفاوتی در این زمینه دارد .ناصرپور
می گوید :هر مجموعه ای نقشی در بازار دارد .نکته ای که درباره
بورس کاال باید به ان اش��اره کرد این اس��ت که بورس محل
معامالت کاالهای اس��تاندارد و همگن و معموال در حجم باال
اس��ت و محل حضور کاالهایی است که قابلیت همگن سازی
داشته باشند .پس نباید انتظار داشت که در این بازار محصول
بس��ته بندی و فراوری ش��ده ای که زیرمجموع��ه برندها قرار
می گیرد و قاعدتا محل ارائه ان در خرده فروشی ها است ،برای
فروش عرضه ش��ود .اصوال کاالهای بس��ته بندی جایگاهی در
ب��ورس ندارند که این موضوع تنها مختص زعفران نیس��ت و
درباره کاالهای دیگر نیز همین مسئله وجود دارد.
صدور کارت اهلیت و سهمیه بندی
محس�ن احتش�ام می گوید :ب��ورس کاال اگ��ر می خواهد
زعفران عرضه ش��ده در این بازار به دس��ت فعاالن واقعی این
عرص��ه برس��د نباید امکان خرید را برای هم��ه اعم از دالل و
واس��طه و قاچاقچی فراه��م کند .دس��ت اندرکاران این حوزه
می توانن��د برای خری��داران اصلی این محص��ول مانند برخی
کااله��ای دیگر ازجمله پلی اتیلن ابزاری از قبیل کارت اهلیت
صادر کنند تا زعفران از طریق واس��طه ها به صورت قاچاق از
کشور خارج نشود.
اما علیرضا ناصرپوردر این باره عنوان می کند :بورس کاال
یک بازار اس��ت و وقتی صحبت از بازار می ش��ود ،نمی توانیم
ف��روش ان را به گروه های خاص محدود کنیم .درباره زعفران
نی��ز ما نمی توانیم خرید و ف��روش ان را به صورت انحصاری
ب��رای گروهی خاص در نظر بگیریم زیرا در این صورت تعادل
و رقابت در بازار از بین می رود.
صدور کارت اهلیت ب��رای خریداران این محصول در واقع
یک انحصار برای گروهی خ��اص ایجاد می کند ،در حالی که
درب��اره زعف��ران که عرض��ه ان بیش از تقاضا اس��ت این کار
ضرورتی ندارد .زعفران کاالیی است که ایران حدود ۹۰درصد
نی��از ان در دنیا را تامی��ن می کند و ۸۰تا ۹۰درصد زعفران
تولیدی در کشور ما نیز صادر می شود؛ یعنی ما با مازاد شدید
عرضه در این محصول مواجه هستیم.
پس شرکت های فراوری زعفران نیز می توانند در کنار سایر
گروه ها در بورس ش��رکت کرده و ای��ن محصول را خریداری
کنن��د .در واقع باتوجه به اینکه ب��ازار این محصول ،یک بازار
کامال رقابتی اس��ت ،وضع هرگونه محدودیت در ان ،به ضرر
طرف مقابل خواهد بود.
نظر محسن احتشام در این زمینه متفاوت است.
وی می گوی��د :خریداری زعفران از بورس نیاز به نقدینگی باال
دارد اما بیشتر ش��رکت های فراوری زعفران فاقد این نقدینگی
هستند و در شکل سنتی معامله ،زعفران را به صورت اعتباری از
فروشنده خریداری می کنند .در واقع عرضه زعفران به این شکل
در بورس موجب می شود این کاال توسط واسطه های سرمایه دار
خریداری شود و صاحبان شرکت های فراوری مجبور باشند این
کاال را با قیمت باالتر از واسطه ها خریداری کنند.
ناصرپور درباره س��همیه بندی عرضه موادی مثل پلی اتیلن
در بورس توضیح می ده��د :درباره محصوالتی مثل پلی اتیلن
این موضوع بس��یار متفاوت اس��ت زیرا این کاال با مازاد تقاضا
در کشور روبه رو است؛ یعنی تولید ان کمتر از تقاضای ان در
کش��ور اس��ت ،به همین دلیل وزارت صنعت ،معدن و تجارت
سامانه ای را تحت عنوان بهین یاب ایجاد کرده و با براورد نیاز
واحدهای تولیدی ،به بورس اعالم کرده این افراد با این مقدار
سهمیه حق حضور در رقابت دارند.
نخس��تین پرسش��ی که در ای��ن زمینه مطرح
می ش��ود این اس��ت که ایا پدیده ها و اتفاقاتی که
به ان اش��اره ش��د ،می توانند بر رونق بازار بورس
کاال نیز تاثیر بگذارند یا خیر! در نگاه نخست مسلم
اس��ت که س��رمایه گذاری مردم در بورس شامل
خرید و فروش اوراق بهادار و سهام شرکت ها است
و تاثی��ر چندانی بر بازار ب��ورس کاال ندارد و اتفاقا
در ش��رایط کنونی ،به دلیل کاهش حجم خرید و
فروش ،این بازار همچنان در رکود است.
با این حال از نگاهی دیگر شاید در مقاطع زمانی
بلندمدت تر ،این اقبال و اس��تقبال از بورس اوراق
به��ادار بتواند بر بازار ب��ورس کاال نیز تاثیر مثبت
بگذارد .در واقع ش��رکت هایی که در این مقطع با
افزایش ارزش س��هام مواجه شده اند به جای اینکه
در ص��ف وام بانک ها منتظ��ر بمانند و متعاقب ان
گرفتار مش��کالتی مثل بازپرداخت و بهره شوند،
می توانن��د با افزایش س��رمایه ،نقدینگی مردم را
به ش��رکت های خود تزری��ق کنند و باعث جهش
تولید و عرضه محصول بیشتر شوند .به این ترتیب
محصوالتی که از طریق این ش��رکت ها در بورس
کاال عرضه می ش��ود نیز افزایش پی��دا کرده و در
بلندمدت بازار بورس کاال هم تحت تاثیر این اقبال
عمومی قرار می گیرد.
پرسش دوم
دومین پرسش��ی که بس��یاری از م��ردم درباره
حض��ور محصوالت کش��اورزی در ب��ورس کاال و
مش��کالت موجود در این مسیر دارند این است که
محصوالتی مثل زعفران ،خرما ،پس��ته و کشمش
از محص��والت شناس��نامه دار ایرانی هس��تند که
می توانن��د در این بازار حضور داش��ته باش��ند اما
این کار با س��رعت مورد انتظار انجام نمی ش��ود و
حتی درباره زعفران نیز ک��ه وارد بازار بورس کاال
ش��ده ،اختالف نظرهایی وجود دارد .البته درباره
این موضوع که کدام محصوالت قابلیت حضور در
بورس کاال را دارند ،دس��ت اندرکاران این سازمان
باید پاسخگو باشند اما باید به یک نکته نیز در این
زمینه توجه داش��ت .حقیقت این است که حضور
کااله��ا در بازار بورس کاال اتفاق خوبی اس��ت اما
این کار نیازمند استانداردسازی های بسیار دقیق
و قابل ارجاع اس��ت؛ مثال همان گونه که در زمینه
محصول��ی مثل طالی ۱۸عیار اس��تاندارد ان در
همه نقاط جهان قابل س��نجش است ،محصوالت
کشاورزی نیز باید حائز چنین استانداردی شوند.
این استانداردس��ازی درباره زعف��ران انجام و این
محص��ول وارد بورس کاال ش��ده اس��ت اما درباره
محصولی مثل پس��ته که انواع و اقس��ام مختلفی
دارد ،این استانداردها بسیار متنوع خواهد بود که
کار را دشوارتر می کند.
پرسش سوم
پرس��ش متداول دیگری که درباره بازار بورس
کاال م��د نظر بس��یاری از عالقه من��دان این حوزه
قرار دارد ،اینده این بازار در کش��ور ما اس��ت .اگر
ب��ه تاریخچه بازار ب��ورس کاال در کش��ور نگاهی
بیندازی��م ،خواهیم دی��د که این بازار در مس��یر
خود در س��ال های اخیر رشد قابل توجهی داشته
ام��ا نمی توان این بازار را ب��ا بورس های بزرگ دنیا
مثل بورس لندن یا شیکاگو که دامنه فعالیت شان
فرامرزی و جهانی است ،مقایسه کرد .در مواردی
مثل پتروش��یمی بازار بورس کاالی ما به واس��طه
تج��ارت جهان��ی نس��بتا قدرتمن��د اس��ت و اگر
می خواهی��م در همه م��وارد ،بازار بورس��ی قوی
و اینده نگر داش��ته باش��یم باید نگاه جدی تری به
تجارت جهانی داش��ته باشیم .ضمن اینکه درباره
محصوالت کشاورزی و همچنین نهاده های دامی
باید اصول قانونی کامل ،جامع و مانعی وضع شود
ت��ا این موض��وع از مجاری قانونی و ش��فاف پیش
برود و دس��ت های پش��ت پرده نتوانند با استفاده
از م��واردی مث��ل ارز دولتی تعادل این ب��ازار را از
بین ببرند.
یادداشت
ایا زعفران باید در بورس عرضه شود؟
7
8
شنبه
13اردیبهشت 1399
8رمضان1441
2مه2020
شماره 1511
پیاپی 2829
بازار
تجارت
اخرین وضعیت نظام بانکداری جهان در روزهای رکود و قرنطینه
نظرگاه
شستا ،نماد شفافیت
پاسخگویی و
مشارکت عمومی
بالیی که کرونا بر سر بانک های دنیا اورد
محمدحسین رزاقی
سرپرست شرکت نفت ایرانول
باتوجه به س��هم شس��تا در اکثر صنایع باالدس��تی
همچ��ون ف��والد ،نفت و پتروش��یمی و نی��ز برخی از
ش��رکت های ب��زرگ دیگر همچون رایت��ل در صنعت
مخاب��رات ،هلدینگ س��یمان فارس و خوزس��تان که
به تبع این امر می تواند بر تمام بخش های کالن اقتصاد
تاثیرگذار و هر نوع تصمیم گیری در س��طوح مدیریتی
ان می توان��د بر مولفه ه��ای اقتصادی تاثیر بس��زایی
داشته باشد ،عرضه سهام شرکت سرمایه گذاری تامین
اجتماعی در بورس یک��ی از مهم ترین اقدامات دولت
در راستای سیاست های کالن دولت جمهوری اسالمی
ایران برای کم کردن ب��ار مدیریت نهادهای اقتصادی
و عمومی در راس��تای خ��روج از بنگاهداری و تبدیل
انها به س��هامداری واحدهای اقتصادی اعم از تولیدی
یا غیرتولیدی اس��ت ک��ه این امر به اصالح س��اختار
اقتصادی و شفاف سازی در بزرگ ترین بنگاه اقتصادی
کش��ور می انجامد و اتفاق مبارکی برای اقتصاد کشور
است زیرا حجم سنگینی از نقدینگی در جامعه وجود
دارد که اگر جذب بورس نش��ود موجب تورم در سایر
حوزه های اقتصادی می شود.
شستا با حضور در بورس در استانه شفافیت بیشتر
ق��رار می گیرد و با ای��ن حرکت گام بزرگی به س��وی
مردمی ش��دن در اقتصاد برداشته می ش��ود؛ بنابراین
حضور در بازار س��رمایه به عنوان تابل��وی اقتصادی و
نیز الزامات حاکم بر ش��فافیت ش��رکت های حاضر در
این بازار ازجمله اعالم اطالعات ماهانه و میان دوره ای
۳ماهه به همراه اطالعات ش��رکت های تحت کنترل،
می تواند به دلیل نظارت فعاالن بازار و نهادهای نظارتی
و افش��ای اطالعات مالی که به طور مس��تمر و با دقت
نظر ویژه مورد بررس��ی قرار می گیرد نحوه و اثار افشا
را هم برای س��هامدار اصلی و هم برای سرمایه گذاران
بالقوه مورد نظر قرار دهد؛ بنابراین با واگذاری س��هام
شس��تا در بورس ،این شرکت به نهادی شفاف تبدیل
می ش��ود و نتای��ج عملک��رد ای��ن ش��رکت در اختیار
عم��وم مردم به ویژه ذی نفعان ق��رار می گیرد و تمامی
بیمه ش��دگان و بازنشستگان می دانند پولشان در کجا
و به چه ش��کلی س��رمایه گذاری ش��ده و به نقش این
شرکت ها در بالندگی اقتصادی کشور پی خواهند برد.
شستا سهم بزرگی از اقتصاد نهادهای عمومی است
که با عرضه ان در بازار س��رمایه عمق بیش��تری پیدا
می کند و مانع از نوسانات غیرعادی اقتصاد خواهد شد.
بازار س��رمایه در بخش اوراق به��ادار که درحال حاضر
دارای ارزش تقریب��ی بالغ بر ۱۲۰میلیارد دالر اس��ت
با ورود مگاهلدینگ شستا ،ضمن افزایش ارزش ارزی
و ریالی ،در زمان هایی که نماگر بازار (ش��اخص) روند
افزایش��ی یا کاهش��ی دارد توانایی اثرگذاری بیش از
پی��ش بر این بازار را خواهد داش��ت و م��ازاد تقاضای
خرید در بورس را تغذیه خواهد کرد و براس��اس وزن
خود مانع از نوس��انات غیرعادی بورس خواهد ش��د؛
بنابرای��ن وقتی بازار با هجوم تقاض��ای مازاد بر عرضه
مواجه ش��ود این س��هام ضمن تنظیم تعادل تقاضا و
عرضه باعث موازنه و عمق بخش��یدن به بازار سرمایه
و بزرگ ش��دن ان نیز می شود و به یکی از ارزنده ترین
س��رمایه گذاری ها تبدی��ل خواهد ش��د و به دنبال ان
شس��تا با ورود به بورس ،حجم س��نگینی از نقدینگی
س��رگردان در کش��ور را جذب بورس خواهد کرد و از
تورم در سایر حوزه های اقتصادی جلوگیری می کند.
باتوجه به اینکه سهامدار اصلی شستا سازمان تامین
اجتماعی است ،بازار سرمایه در بخش اوراق سرمایه ای
(سهام) و بازار بدهی (اوراق اسالمی) به سبب شفافیت
در اطالع��ات مالی و نیز تش��ریح کام��ل دالیل تامین
مال��ی از طریق این بازار در فرایندی که منجر به اخذ
مجوزهای الزم می شود توانایی تامین منابع مناسب با
هزینه های پایین مالی را برای سازمان تامین اجتماعی
ایجاد خواهد کرد .واگذاری شس��تا در بورس باعث از
دس��ترس خارج شدن منابعی که این شرکت مدیریت
می کن��د ،نمی ش��ود؛ بنابرای��ن می تواند ب��ا نقدینگی
به دس��ت امده در بخش های دیگر سرمایه گذاری کند
و به توس��عه فعالیت های ش��رکت کمک شایانی کند.
تامی��ن اجتماع��ی می تواند با این پش��توانه نقدینگی
در زمین��ه اج��رای پروژه های��ی که متوقف ش��ده اند،
همسان سازی وضعیت بازنشستگان و مستمری بگیران
و جلوگیری از ایجاد فضای ملتهب مطالبات اجتماعی
اقدام کند.
به س��بب الزام برگ��زاری مجامع عموم��ی با حضور
س��هامداران خرد و س��ایر س��هامداران غیرمدیریتی
ش��رکت و در برخی م��وارد برگ��زاری کنفرانس های
اطالع رسانی که با رعایت ضوابط حاکم بر شرکت های
بورس��ی برگزار می شود ،مدیران ش��رکت شستا ملزم
به پاس��خگویی خواهد ب��ود .به طور قطع این عرضه به
اصالح ساختار اقتصادی و شفاف سازی منجر می شود
و می توان��د در بلندمدت ب��ا نظارت های صورت گرفته
ازس��وی نهادهای نظارتی و س��ازمان بورس منجر به
مسئولیت پذیری بیشتر مدیران این شرکت و در نهایت
افزایش بازدهی برای طیف وس��یعی از بازنشس��تگان
به عنوان سهامداران اصلی این بنگاه اقتصادی و طیف
گسترده ای از سهامداران بازار سرمایه شود.
editor@smtnews.ir
گروه بازار و اصناف
editor@smtnews.ir
بانک ها و بورس های بزرگ جهانی یکی از قربانیان
اصلی تنور داغ ش��یوع کرونا بودند؛ به طوری که در
روزهای نخس��ت ش��یوع این ویروس ب��ازار بورس
شانگهای افت چش��مگیری را تجربه کرد .البته این
افت فقط ش��امل حال بازار بورس ش��انگهای نشد و
تبع��ات منفی ان بر بازارهای ب��ورس و اوراق بهادار
کشورهای اروپایی نیز س��ایه انداخت .در این راستا
نرخ شاخص های بازارهای بورس از جمله دکس در
المان افتی قابل توجه داشت .کرونا همچنین روزگار
طالی س��یاه را هم سیاه کرد؛ به طوری که نرخ بازار
نفت جهانی ب��ه پایین ترین حد خود رس��ید .البته
بازاره��ای جهانی فلز ،طال و حتی بازار داخلی ارز و
مس��کن نیز از این قاعده مستثنا نمانده و کرونا یک
تنه همه این بازارها را تحت تاثیر قرار داده است.
«اچ اس بی سی» نصف شد
براساس
تصمیم کمیته
سیاست پولی
بانک مرکزی
انگلیس ،نرخ
بهره بین بانکی
در این کشور
اینک به ۰.۱
درصد رسیده
که این رقم در
تاریخ انگلیس
کم سابقه است
غول بانکی اچ اس بی س��ی با صدور بیانیه ای اعالم
کرد نیمی از درامد خود را در 3ماه نخس��ت س��ال
جاری میالدی در قیاس با مدت مشابه سال گذشته،
به دلیل مش��کالت مالی ناشی از بحران شیوع کرونا
(کووید )۱۹-از دست داده است.
براساس این بیانیه ،درامد بانک در ماه های ژانویه
تا م��ارس ۲۰۲۰میالدی (دی تا اس��فند) ،به ۲.۵
میلیارد پوند رسیده که این میزان ۴۸درصد کمتر
از مدت مشابه سال قبل است .مدیران اچ اس بی سی
با اش��اره به اینک��ه این می��زان پایین ت��ر از انتظار
انهاست ،درباره تشدید ضرر و زیان بانک در ماه های
اینده هشدار داده اند.
براساس بیانیه اچ اس بی س��ی پیش بینی می شود
این بانک به دلیل بحران ناش��ی از همه گیری کرونا،
حداق��ل ۵.۵و حداکثر ۸.۷میلیون پوند در س��ال
جاری ض��رر کند .مدی��ران بانک ب��رای جلوگیری
از تش��دید مش��کالت مال��ی درصدد تعدی��ل نیرو
برامده اند ،این در حالی اس��ت که انها دو ماه پیش
هم از برنامه تعدیل ۳۵هزار ش��غل در مدت ۳سال
اینده خبر دادند.
در بیانیه اچ اس بی س��ی ،کاهش فعالیت های مالی
مشتریان بانک ،افت نرخ بهره بین بانکی و بدحسابی
وام��داران از دالیل اصلی ضرر و زیان بانک در مدت
شیوع کرونا عنوان شده است.
بانک اچ اس بی سی در سال ۱۸۶۵میالدی توسط
توماس س��اترلند ،بانکدار اسکاتلندی در هنگ کنگ
که از مس��تعمرات بریتانیا بود ،تاسیس شد و اکنون
به عنوان یکی از بزرگ ترین بانک های جهان شناخته
می شود.
این بانک ،مالک شبکه ای از ۷هزار و ۲۰۰شعبه
در ۸۵کش��ور جهان است .در سال ۲۰۱۲میالدی
ای��ن بانک با دارایی خال��ص ۲هزار و ۶۹۳تریلیون
دالر به عن��وان بزرگ ترین بانک جهان ،برپایه میزان
دارایی ها شناخته شد.
س��هام ای��ن بان��ک در بازاره��ای ب��ورس لندن،
نیویورک ،ب��ورس اوراق به��ادار هنگ کنگ ،بورس
یورونکس��ت پاریس و ب��ورس اوراق به��ادار برمودا
معامله می شود.
المانی ها پس انداز نمی کنند
به گزارش ش��بکه دویچه وله ،نتیجه نظرس��نجی
یک بانک خصوصی در المان نش��ان می دهد بحران
کرون��ا ،عادت های مردم در اندوخت��ه کردن پول را
عوض کرده است.
نوریس بانک می گوید گرچه در اکتبر ۲۰۱۹بیش
از ۷۲درصد افراد مورد پرس��ش عنوان کرده بودند
که برای روز مبادا ،پول پس انداز می کنند و در سال
تولیدات شستا هم بورسی شود
مش��اور وزیر صنعت ،معدن و تجارت
در اتاق اصناف کشور ،عرضه سهام شستا
در بورس را اتفاق��ی مثبت برای اقتصاد
ملی دانس��ت و گفت :اگر این رویکرد با
شفاف س��ازی و خرید و فروش کاالهای
تولیدی به کمک بورس کاال همراه شود،
ش��اهد ش��فافیت حداکث��ری در اقتصاد
خواهیم بود.
ابراهیم درس��تی در گفت وگو با ایرنا عنوان کرد:
عرضه سهام شس��تا و در ادامه س��ایر شرکت های
بزرگ دولتی در بورس ،موجب ش��کوفایی اقتصاد
می شود.
وی افزود :غیر از شس��تا باید س��ایر شرکت های
بزرگ نیز واگذار شوند ،زیرا بسیاری از شرکت های
ب��زرگ دارای س��اختمان ها و اداره ه��ای زی��ادی
هس��تند و اگر واگذار شوند ،س��اختارهای انها نیز
اصالح می شود و ش��اهد کاهش تصدی گری دولت
و واگ��ذاری بس��یاری از امور به بخ��ش خصوصی
خواهیم بود.
نای��ب رئیس اول اتاق اصناف تهران با بیان اینکه
تجربه این سال ها نشان داده که دولت تاجر خوبی
نیس��ت و باید برنامه ریز باش��د و زیرس��اخت ها را
بانک مرکزی امریکا میزان خرید اوراق قرضه روزانه خود را به
۴۶میلیارد دالر افزایش داده که یکی از س��نگین ترین مداخالت
روزانه این بانک در قرن اخیر محسوب می شود
جاری میالدی نیز همین روال را خواهند داش��ت و
حتی بیشتر اندوخته می کنند اما نظرسنجی پس از
شیوع کرونا ،نشان می دهد یک ششم المانی ها ،فکر
پس انداز کردن را از س��ر بیرون کرده اند ۴۰ .درصد
پرسش ش��وندگان در ۲۰۲۰میالدی گفته اند از این
پس هی��چ پولی پس ان��داز نمی کنن��د و اگر بکنند
بسیار اندک خواهد بود.
کارشناس��ان نوریس بانک می گویند مبهم بودن
اوضاع ،اصلی تری��ن دلیل این تغییر روحیه اس��ت.
۴۵درصد پرسش شوندگان عنوان کرده اند که فعال
منتظرند وضعیت مالی و درامدی ش��ان مشخص یا
تثبیت شود.
کرونا نگرانی نسبت به اینده را افزایش داده است.
در نظرس��نجی نوری��س بانک ،این بی��م عمدتا نزد
افراد ۳۰تا ۳۹س��اله وجود داشته ،به طوری که ۳۸
درصد این گروه س��نی از پرسش شوندگان ،گفته اند
مایلن��د پولی را ک��ه دارند ،برای بازنشس��تگی ،وام
مس��کن یا خرید س��هام هزینه کنند .قبل از بحران
کرونا ۲۵درصد چنین جوابی داده بودند .به نظر این
کارشناس��ان ،بحران کرونا نه تنها در عادت المانی ها
به اندوختن پول تاثیر گذاش��ته ،بلکه می تواند نحوه
مصرف انها را نیز به نحو بارزی تغییر دهد.
بن��ا ب��ر گ��زارش ایرن��ا طب��ق این نظرس��نجی،
س��رمایه گذاری در ب��ازار س��هام و ب��ورس باوجود
وضعیت اش��فته کنونی ،بیش��تر خواهد ش��د .امار
استخراج شده نوریس بانک نشان می دهد المانی ها
بی��ش از پی��ش به ای��ن عرص��ه متمایل ش��ده اند،
به طوری ک��ه این میزان قبل از کرونا ۱۶درصد بوده
و بعد از اغاز بحران ۱۹درصد شده است.
با این حال طبق این تحقیق ،اس��تفاده از حساب
جاری به عنوان مح��ل مبادالت مالی تغییری نکرده
است .بیشتر مردم گفته اند به دلیل نرخ نازل کارمزد
بین بانکی چنی��ن انتخابی دارند و بعضی هم عنوان
کرده اند که در ش��رایط فعل��ی ،هیچ راه دیگری جز
نگاه داش��تن پول ش��ان در بانک ندارند .در ارزیابی
فراه��م کند ،تاکید کرد :واگذاری س��هام
ش��رکت های بزرگ دولت��ی از برنامه های
ویژه دولت در س��الی ک��ه باعنوان جهش
تولید نام گذاری شده ،است و باید این اتفاق
به شیوه ای درست و دقیق رقم بخورد .وی
در ادامه به شفاف سازی و خرید و فروش
کاالهای تولیدی ازس��وی تولیدکنندگان
و تحق��ق واقعی جهش تولی��د به کمک
بازار س��رمایه اش��اره کرد و گفت :هر چه شفافیت
در اقتصادمان بیشتر باش��د ،شرکت هایی که سالم
کار می کنند پر و بال می گیرند و تشویق می شوند،
از این رو ورود کاالهای تولیدی شرکت های بزرگ
زیرمجموعه شس��تا و س��ایر تولیدکنندگان کشور
ب��ه بورس کاال نی��ز در رونق و جه��ش تولید موثر
خواهد بود .مشاور وزیر صنعت ،معدن و تجارت در
اتاق اصناف کش��ور با تاکید بر نقش بورس کاال در
شفافیت اقتصادی گفت :ورود محصوالت به بورس
کاال ،از نابرابری ه��ا جلوگیری می کند ،به نحوی که
معامالت در ش��فافیت و رقابت انجام می شود و به
طور طبیعی در هر بازاری که امکان رقابت عادالنه
وجود داشته باشد ،زمینه رشد صنایع و تولید مهیا
می شود.
نوری��س بان��ک امده که داش��تن اعتب��ار بانکی در
ش��رایط کنونی ،برای مردم اهمیتی دوچندان یافته
است.
امریکا و غوغای اوراق قرضه
در امری��کا نیز وضعیت بانک ها نابس��امان اس��ت.
هان��ا اندرس��ون ،کارش��ناس ارش��د ب��ازار در بانک
جی پی مورگان می گوید :کرون��ا کماکان اصلی ترین
موضوع موردتوجه معامله گران اس��ت و هنوز زمان
برگش��ت به وضعیت قبل از بحران مشخص نیست؛
در نتیجه یک روز ش��اهد صعودی شدن و روز دیگر
شاهد نزولی شدن بازارها هستیم.
بان��ک مرکزی امریکا نیز میزان خرید اوراق قرضه
روزانه خود را به ۴۶میلیارد دالر در روز افزایش داده
که یکی از س��نگین ترین مداخالت روزانه این بانک
در قرن اخیر محس��وب می ش��ود .همچنین دونالد
ترام��پ ،از در نظر گرفتن یک بس��ته ۴۶۰میلیارد
دالری ب��رای حمایت از بخش ه��ای مختلف اقتصاد
این کش��ور مانند صنعت نفت و خطوط هوایی خبر
داده و از طرف دیگر ورود مهاجران جدید به امریکا
را به مدت ۶۰روز تعلیق کرده است.
بی بهرگی انگلیس
بان��ک مرکزی انگلیس اواخر اس��فند گذش��ته با
هدف کاهش تاثیرات اقتصادی شیوع ویروس کرونا،
ن��رخ بهره بین بانک��ی را به پایین تری��ن حد ممکن
رس��اند .براساس تصمیم کمیته سیاست پولی بانک
مرکزی انگلیس ،نرخ بهره بین بانکی در این کش��ور
اینک به ۰.۱درصد رس��یده که ای��ن رقم در تاریخ
انگلیس کم سابقه است.
این اقدام گرچه با ه��دف افزایش چرخش منابع
مالی ص��ورت گرفته اما در اصل باعث کاهش منابع
درامدی بانک ها از محل پرداخت وام شده است.
زمین گیر شدن بانک اسپانیایی
بانک اسپانیایی سنتندر هم از سقوط ۸۲درصدی
درامدش در 3ماه نخس��ت س��ال جاری خبر داد و
عنوان کرد برای عبور از بح��ران کرونا ۱.۴میلیارد
پوند اعتبار تخصیص داده است.
چین
پیش بین��ی می ش��ود در اس��یا رش��د اقتصادی
کشورها برای نخس��تین بار در طول ۶۰سال اخیر
وارد محدوده منفی ش��ود .در چین بخش بزرگی از
فعالیت های تولیدی در اس��تان های مختلف از س��ر
گرفته ش��ده اما رش��د اقتصادی 3ماه نخست سال
جاری برای نخس��تین بار در نیم ق��رن اخیر منفی
شده است .کره جنوبی نیز اعالم کرد رشد اقتصادی
این کش��ور در 3ماه منتهی به مارس به منفی ۱.۴
درصد رسیده است.
ژاپن و تعهد ۱۵تریلیون ینی
بان��ک مرکزی ژاپن در نشس��ت خ��ود وعده داد
حمایت بیش��تری از بازاره��ای مالی از طریق خرید
بیش��تر اوراق بده��ی انجام دهد .ای��ن بانک متعهد
ش��د ت��ا ۱۵تریلیون ی��ن ( ۱۴۰میلی��ارد دالر) از
اوراق مختلف ش��رکت ها را خری��داری کند .اکنون
س��رمایه گذاران منتظ��ر اجرایی ش��دن بس��ته های
حمایتی جدید ازس��وی بانک های مرک��زی اروپا و
امریکا هستند.
الت در حالی ص��ورت می گی��رد که
ای��ن تح��و
ایی همچنان مش��غول برنامه ریزی
بانک ه��ای اروپ
شهای مالی ناش��ی از بحران
در زمینه عبور از چال
انها برخ�لاف بحران مالی س��ال
کرون��ا هس��تند.
(که به عنوان مقصر معرفی ش��دند)
۲۰۰۸میالدی
نرفت از شرایط دیده
به عنوان بخشی از را هحل برو
اتحادیه اروپا سرانجام بر سر ایجاد
می شوند .رهبران
جات یک تریلی��ون یورویی به توافق
یک صندوق ن
چند اختالف در جزئیات باعث شده
رس��یده اند؛ هر
به تابس��تان موکول شود .امانوئل
نهایی ش��دن ان
جمهوری فرانس��ه با تایید اختالف ها
س
مکرون ،رئی
اروپایی گفت هنوز بر سر اینکه این
بین کشورهای
وام بدهد یا ب��ه انها کمک هزینه
صندوق ب��ه اعضا
فنظر داریم.
مقابله با کرونا اهدا شود ،اختال
باید منتظر ب��ود و دید که بانکداری
در ه��ر حال
یاورد و
س��ایه کرونا تا چه زمانی تاب م
جهانی زیر
خواهند توانس��ت به روزهای اوج
ایا این بنگا ههای
باید ش��اهد ورشکستگی و نابودی
خود بازگردند یا
تدریجی انها باشیم.
۵پیامد بورسی شدن شستا
هنگامی که شس��تا در بورس نبود ،مدیری��ت ان در مجمع عمومی،
تنها در مقابل چند نفر پاس��خگو بود ،ام��ا از این پس باتوجه به عرضه
سهام شستا در بورس ،مدیران شستا موظف هستند در مجمع عمومی
در مقابل چند هزار نفر پاس��خگوی پرسش ها و عملکرد خود باشند .به
گزارش ایلنا ،س��هام شستا چهارش��نبه ۲۷ ،فروردین ۱۳۹۹در بورس
عرضه شد .این رویداد یکی از بزرگ ترین اتفاقات بازار سرمایه در چند
سال اخیر است .چند مورد از پیامدهای بورسی شدن شستا را به شرح
زیر می توان برشمرد:
.۱با بورسی شدن ،جلوی تصمیمات خلق الساعه در مجموعه شستا
گرفته می شود .یکی از افت های مدیریت در بنگاه های اقتصادی ،به ویژه
س��ازمان ها و مجموعه های اقتصادی ب��زرگ ،اتخاذ تصمیمات ناگهانی،
غیرکارشناس��ی ،خارج از ضوابط و خلق الس��اعه اس��ت .ای��ن پدیده را
در گذش��ته بارها ش��اهد بوده ایم .در بورس ،ش��رکت ها ملزم به رعایت
دس��تورالعمل ها و ضوابط این سازمان هس��تند که نتیجه طبیعی ان،
قاعده مند شدن و جلوگیری از تصمیمات خلق الساعه و خارج از ضوابط
اس��ت که پیامد ان برای مجموعه ای مانند شستا ،مدیریت کارامدتر و
حفظ بهینه تر ارزش دارایی های ان است.
.۲هنگامی که شستا در بورس نبود ،مدیریت ان در مجمع عمومی،
تنها در مقابل چند نفر پاس��خگو بود ،ام��ا از این پس باتوجه به عرضه
سهام شستا در بورس ،مدیران شستا موظف هستند در مجمع عمومی
در مقابل چند هزار نفر پاسخگوی پرسش ها و عملکرد خود باشند.
.۳طبق ضوابط بورس ،اگر یک شرکت بورسی دارایی اش را بفروشد،
فق��ط می تواند ۲۰درص��د ان را صرف هزینه های ج��اری کند و ملزم
اس��ت ۸۰درصد ان را صرف س��رمایه گذاری و خلق مجدد س��رمایه و
دارایی کند.
.۴شفافیت بیشتر ،از مهم ترین پیامدهای بورسی شدن شستا است.
ش��رکت های عضو بورس موظف هستند صورت های مالی ،گزارش های
فصلی و تصمیمات مدیریتی ش��ان را در س��امانه کدال منتش��ر کنند و
در اختی��ار عموم قرار دهند .همچنین باید اطالعات خرید مواد اولیه و
کاالهای فروش رفته خود را شفاف کنند.
.۵با بورس��ی شدن شس��تا ،جلوی اس��تخدام های بی ضابطه در این
مجموعه و شرکت های زیرمجموعه ان گرفته می شود چون سهامداران
ش��رکت را زیر نظر دارند و از مدیران شستا می پرسند چرا عده زیادی
را بی ضابطه و از جیب س��هامداران ،استخدام کرده اید .در واقع شستا از
حیاط خلوت بودن ،خارج می شود.
9
شنبه
13اردیبهشت 1399
8رمضان1441
2مه2020
شماره 1511
پیاپی 2829
اقتصاد
ازادسازی سهام عدالت کلید خورد
فرصت یک ماهه به مردم برای تصمیم گیری
فیروزه عسگری
کارشناس بورس
ازادس��ازی س��هام عدالت تا امروز در انتظار اجازه رهبر
معظ��م انق�لاب بود که روز چهارش��نبه حض��رت ایت اهلل
خامنه ای با صدور ابالغیه ای ضمن موافقت با درخواس��ت
رئیس جمهوری برای ازادس��ازی س��هام عدالت با اش��اره
به نقش س��هام عدالت در گس��ترش عدال��ت اجتماعی و
توانمندس��ازی خانواده های کم درامد ،مواردی را به عنوان
امور الزم الرعایه در این واگذاری ها مورد تاکید قرار دادند و
خاطرنش��ان کردند :دولت هرچه زودتر اقدامات مقتضی را
به عمل اورد تا مردم سریع تر از منافع سهام خود بهره مند
شوند.
گروه اقتصاد
editor@smtnews.ir
کمک به رونق بازار سرمایه
عضو مجمع تش��خیص مصلحت نظام درباره بیانیه رهبر
معظ��م انق�لاب مبنی بر ازادس��ازی س��هام عدالت اظهار
کرد :با فرمایش��ات رهبر معظم انقالب ،بازار سرمایه ایران
نخس��تین بازاری خواهد ش��د که با جمعیت ۸۰میلیون
نفری کش��ور در حدود ۶۰میلیون سهامدار دارد و به این
ترتیب تبدیل به یک بازار مردم پایه شد.
ب��ه گ��زارش پایگاه خب��ری بازار س��رمایه ای��ران ،علی
اقامحمدی عضو مجمع تش��خیص مصلح��ت نظام گفت:
با ادامه رونق و بازدهی مناس��ب بورس ،سهامداران سهام
عدالت که به زودی وارد بازار سرمایه می شوند ،به استمرار
رونق این بازار کمک خواهند کرد.
وی در ای��ن باره ادامه داد :این یک تحول بنیادین برای
بازار س��رمایه است و بازار س��هام کشور حمایت های رهبر
معظ��م انقالب را در پیش دارد .باتوجه به ش��رایط بورس
و بهتری��ن بازده��ی ان در بین بازارهای موازی ،س��ازمان
بورس و نهادهای مالی و دیگر فعاالن این بازار باید به طور
جدی افراد و س��هامداران جدی��د را راهنمایی کنند تا این
سهامداران بتوانند از بازار سرمایه کسب منفعت کنند.
ورود نقدینگی ۳۰۰هزار میلیارد تومانی
ای��ن عضو مجمع تش��خیص مصلحت نظام با اش��اره به
تحول عظیم اقتصادی در کش��ور با فرمایشات رهبر معظم
انقالب درباره ازادسازی س��هام عدالت بیان کرد :با بیانیه
تازه رهبر معظم انقالب ،ح��دود ۳۰۰هزار میلیارد تومان
نقدینگی وارد بازار س��رمایه خواهد شد و چنین نقدینگی
عظیمی تم��ام فرضیات برخی از فع��االن اقتصادی مبنی
بر حبابی بودن بازار س��رمایه را از بی��ن خواهد برد .ورود
سیل جدید سهامداران به بازار موجب پایداری و استحکام
بورس ش��ده و همین امر مقدمه ای است برای ورود مابقی
ش��رکت های تجاری به بازار سرمایه تا از این بازار بازدهی
مناس��بی کس��ب کنند .به این ترتیب امیدواریم نخستین
کشوری باش��یم که با سرعتی باورنکردنی نامتعادلی میان
بازار پول و بازار س��رمایه را جبران کرده و بازار س��رمایه را
به عنوان ی��ک بازار مقتدر در بحث تامین مالی و توس��عه
کشور معرفی کنیم.
۵۰میلیون نفر سهام عدالت دارند
این مقام مس��ئول در ادامه با اش��اره به س��ازکار سهام
عدال��ت خاطرنش��ان ک��رد :تمامی ۵۰میلی��ون نفری که
دارای س��هام عدالت و عضو ش��رکت های س��رمایه گذاری
اس��تانی هس��تند ،نیاز نیس��ت اقدام خاصی انجام دهند؛
به این دلیل که موضوع وارد کردن ش��رکت های س��هامی
اس��تانی به بازار سرمایه به س��ازمان بورس و اوراق بهادار
ابالغ ش��ده و انها خود به خود س��هامدار این شرکت های
س��رمایه گذاری استانی خواهند شد و می توانند سهم خود
بازار س��رمایه ایران نخستین بازاری خواهد شد که با جمعیت ۸۰
میلیون نفری کش��ور در حدود ۶۰میلیون س��هامدار دارد و به این
ترتیب تبدیل به یک بازار مردم پایه شد
را خرید و فروش کنند.
اقامحمدی گفت :اما عده ای که نمی خواهند س��هامدار
شرکت های سرمایه گذاری استانی شوند طبق فرمان رهبر
معظم انقالب به انها اجازه داده ش��ده س��هام شرکت های
س��رمایه پذیر را داش��ته باش��ند .پ��س اگ��ر این ع��ده از
سهامداران جدید می خواهند سهام شرکت های بزرگ بازار
س��رمایه را داشته باش��ند ،طبیعی است که به ۵۰میلیون
فرد به طور مساوی از سهام این شرکت ها تعلق می گیرد و
سبدی از سهام به طور مساوی به هر فرد اختصاص می یابد
و به این ترتیب هر فرد مدیریت سهام و خرید و فروش ان
را برعهده می گیرد .سهامداران شرکت های سرمایه گذاری
اس��تانی نیز ویژگی های خاصی دارند؛ ب��ه این ترتیب که
سبد تشکیل ش��ده برای انها نیز در نظر گرفته می شود و
عالوه بر ان امکان فروش سهام مدیریتی و سیت مدیریتی
نیز وجود دارد.
مراجعه به سایت خصوصی سازی
وی بیان کرد :کس��انی ک��ه می خواهند س��هام خود را
به نام کنند و ش��خصا درب��اره ان تصمی��م بگیرند باید به
س��ایت س��ازمان خصوصی س��ازی و پس از ان به سازمان
ب��ورس مراجعه کنند .رهبری در این زمینه اختیارات را به
سازمان بورس و اوراق بهادار واگذار کرده و افراد می توانند
با مراجعه به این سازمان و اعالم تقاضا ،کد بورسی خود را
فعال و سهام خود را به نام کنند .این عضو مجمع تشخیص
مصلح��ت نظ��ام اظهار کرد :ب��ه نظر من جزئیات بیش��تر
ازادس��ازی مانند زمان فروش و زمان به نام کردن س��هام
عدالت باید هرچه زودتر به تصویب برس��د و به طور رسمی
اعالم ش��ود تا افراد از جزئیات بیشتر این اقدام اگاهی پیدا
کنند .وی تاکید کرد :در نظر داشته باشید که مردم به طور
طبیعی عضو شرکت های س��رمایه گذاری استانی هستند؛
بنابراین اگ��ر بخواهند از ان خارج ش��وند حتما باید طی
مدت اعالم شده توسط بورس این کار را انجام دهند و در
بورس ثبت نام کنند.
مزایا برای ماندگان در سبد سهامی استان
علی اقامحمدی توضیح داد :با ازادس��ازی سهام عدالت
افراد می توانند به طور مس��تقیم یا غیرمستقیم سهام خود
را بفروش��ند یا با سهام دیگری جابه جا کنند .به این معنی
که اف��راد می توانند اختیار خرید یا فروش س��هام خود را
به دست بیاورند.
در مدل غیرمستقیم ،افراد می توانند توسط شرکت های
«سرمایه گذاری س��هامی عام استان» که نگهدارنده سهام
عدالت هس��تند و مردم در هیات مدیره ،انتخابات ،گرفتن
س��ود و خرید و فروش ان مش��ارکت دارن��د ،باقی بمانند.
در ای��ن حالت ،افراد عضوی از س��بد س��هامی مش��ترک
اس��تانی خود خواهند بود ،در حالی که در مدل مس��تقیم
هر فرد به طور مس��تقل و ش��خصی می تواند از سهام خود
بهره برداری کند یا ان را انتقال دهد؛ بنابراین ،ثبت نام فقط
برای افرادی الزم اس��ت که می خواهن��د کار را در اختیار
خودشان بگیرند.
وی تصریح کرد :بناب��ر گفته رهبر معظم انقالب قرار بر
این است که برای افرادی که در شرکت های سرمایه گذاری
اس��تانی باقی می مانند ،مزایایی در نظر گرفته شود .براین
اساس ،ممکن است در اینده مصوب شود برخی پروژه های
سودده از طریق این شرکت ها اجرا و سود ان نصیب افراد
باقیمانده در سبد سهامی استانی شود.
رئیس سازمان خصوصی س��ازی نیز در گفت وگو با ایرنا
به ازادس��ازی سهام عدالت اش��اره کرد و گفت :در مرحله
نخس��ت یک ماه ب��ه مردم ب��رای تصمیم گی��ری فرصت
می دهی��م و بع��د از ان اقدامات مربوط به ب��ورس و باقی
کارها در دستور کار قرار می گیرد.
علیرض��ا صال��ح ادامه داد :یک دسترس��ی ب��رای مردم
ام��اده و در اختیار انها قرار داده ش��ده ت��ا اعالم کنند که
ایا می خواهند س��هام عدالت در اختیار خودش��ان باشد و
خود نس��بت به س��هام مدیریت و مالکیت داشته باشند و
یا به دنبال این هس��تند تا به صورت غیرمستقیم از طریق
شرکت های سرمایه گذاری استانی مورد معامله قرار بگیرند.
وی خاطرنش��ان کرد :زمانی که به نتیجه کلی رسیدیم
افرادی که بخواهند به صورت مستقیم نسبت به سهام خود
مدیریت داشته با شند ان را در اختیارشان قرا می دهیم.
علی اقامحمدی
علیرضا صالح
سازکار شورای عالی بورس
رئیس سازمان خصوصی سازی با تاکید بر اینکه سازکار
شورای عالی بورس را باید در خصوص نحوه معامالت سهام
عدالت مدنظر قرار داد ،افزود :ممکن اس��ت ش��ورای عالی
ب��ورس در این زمین��ه محدودیت هایی را اعم��ال کند اما
بعد از تصویب تصمیمات اتخاذ ش��ده از سوی شورای عالی
بورس ان را به عموم مردم ابالغ خواهیم کرد.
وی اظهارک��رد :اف��رادی که ب��ه دنبال این هس��تند تا
سهامشان در شرکت س��رمایه گذاری استانی قرارگیرد ان
را وارد ضمن ورود به بورس ،در اختیار مردم قرار می دهیم
که از این طریق س��هام عدالت قابلیت خرید و فروش پیدا
خواهد کرد.
رئی��س س��ازمان خصوصی س��ازی اظهارکرد :ت��ا پایان
تابستان همه کارهای مربوطه به ازادسازی سهام عدالت را
انج��ام خواهیم داد و زودتر از ابان ماه که وعده ان را داده
بودیم این کار را به اتمام می رسانیم.
اعتراض بخش خصوصی به دستورالعمل بازگشت ارز صادراتی
رئی��س اتاق بازرگانی ایران با ارس��ال نام��ه ای به بانک مرکزی،
اعتراض بخش خصوصی را نس��بت ب��ه حذف تعدیل ۲۰درصدی
برای صادرات سال های ۹۸و ۹۹اعالم کرد.
به گ��زارش ات��اق بازرگان��ی ای��ران،
غالمحسین ش��افعی با ارسال نامه ای به
عبدالناص��ر همت��ی ح��ذف تعدیل ۲۰
درصدی برای صادرات س��ال های ۹۸و
۹۹را خ�لاف رایزنی ه��ای انجام ش��ده
اعالم و تاکید کرد این اقدام موجب ضرر
هنگفت صادرکنندگان می شود.
او در این نامه اظهار کرد :اقدام بانک مرکزی از یک س��و باعث
س��لب اعتماد بخش خصوصی و صادرکنندگان به سیاس��ت های
دول��ت و بانک مرکزی جمهوری اس�لامی ایران و از س��وی دیگر
باعث دلسردی صادرکنندگانی می شود که در دوران سخت تحریم
و محدودیت ه��ای بی س��ابقه دولت در فروش نف��ت ،ارز حاصل از
صادرات را به کش��ور بازگردانده و توانستند بخشی از چالش های
مرتبط با نقل و انتقال پول و تامین نیازهای ارزی کشور را برطرف
کنند .به گفته ش��افعی ۲۰ ،درصد تعدیل پیش بینی ش��ده نه یک
لطف ب��ه صادرکنندگان ،بلکه محلی برای پوش��ش نرخ های پایه
صادراتی به دلیل ممکن نبودن قیمت گذاری دقیق ،افزایش هزینه
حواله ج��ات ارزی به دلی��ل تحریم های تحمیل��ی و ممکن نبودن
استفاده از سیستم بانکی است .رئیس اتاق ایران ،در رونوشت این
نامه ،رئیس س��ازمان برنامه و بودجه ،وزیر امور اقتصاد و دارایی و
وزیر صنعت ،معدن و تجارت را مورد خطاب قرار داده است.
پاسخ بانک مرکزی به نامه شافعی
بان��ک مرکزی در واکنش ب��ه نامه رئیس ات��اق بازرگانی ایران
اعالم کرد :ما همکاری الزم را با صادرکنندگان داش��تیم اما برخی
صادرکنندگان ارز را برنگرداندند.
به گ��زارش مهر ،بانک مرکزی در اطالعیه ای پاس��خ نامه رئیس
بانک مرکزی :صادرکنندگان ارز را برنگرداندند
اتاق بازرگانی ایران درباره بازگش��ت ارز صادراتی س��ال ۹۸و ۹۹
را داد .غالمحسین ش��افعی ،رئیس اتاق بازرگانی ایران در نامه ای
به عبدالناصر همتی ،اعالم کرده بود بانک مرکزی توافقات صورت
ش خصوصی و دولت را در زمینه بازگش��ت ارز
گرفت��ه میان بخ��
حاص��ل از صادرات س��ال های ۹۸و ۹۹و رفع تعه��د ارزی زیر پا
گذاشته است .حال رئیس کل بانک مرکزی اعالم می دارد که بانک
مرکزی نهایت تعامل را با صادرکنندگان داشته اما برخی از انها ارز
را به کشور بازنگردانده اند.
این بانک در پاس��خ به یادداشت مورخ
۱۳۹۹.۰۲.۰۹اقای شافعی ،رئیس اتاق
بازرگان��ی ،صنایع ،معادن و کش��اورزی
ای��ران در خبرگ��زاری مه��ر پیرام��ون
«اعت��راض به حذف تعدیل ۲۰درصدی
ارزش پایه صادراتی در تمدیدیه بس��ته
سیاس��تی نح��وه رفع تعهد ارزی س��ال
۱۳۹۸و بازگشت ارز حاصل از صادرات سال »۱۳۹۹ضمن تاکید
بر اینکه سیاست های نحوه برگشت ارز حاصل از صادرات به چرخه
اقتصادی کش��ور براساس مصوبات کمیته موضوع ماده 2مصوبات
چهاردهمین جلس��ه ش��ورای عالی هماهنگی اقتصادی متشکل از
وزارتخانه های امور اقتصاد و دارایی ،نفت ،صنعت ،معدن و تجارت
و س��ازمان برنامه و بودجه کش��ور و بانک مرکزی تعیین می شود
اعالم کرد :بسته مزبور نیز مطابق با تصمیمات اعضای کمیته فوق
باتوجه به وضعیت کالن اقتصادی کشور برای سال ۱۳۹۹تمدید
شد .گفتنی است باوجود تکلیف تمامی صادرکنندگان به بازگشت
کام��ل ارز حاصل از ص��ادرات ،اقدامات متع��دد و حمایتی کافی
ازسوی این بانک از سال ۱۳۹۷تاکنون به شرح زیر برای تسهیل
امور بازگشت در تعامل با دستگاه های اجرایی ،اتاق های بازرگانی،
تعاون ،اصناف ،اتحادیه ها ،انجمن ها ،صادرکنندگان و واردکنندگان
انجام شده است:
یادداشت
ثبات اقتصادی
و مهار تورم
-۱بانک مرکزی در 2س��ال اخیر بیش��ترین تعامل و همکاری
را با اتاق های بازرگانی ،تولیدکنندگان و صادرکنندگان داشته که
رئی��س محترم ات��اق بازرگانی ،صنایع ،معادن و کش��اورزی ایران
شاهد و حاضر در جلسات متعدد بوده است.
-۲موضوع قیمت گذاری ارزش پایه صادراتی در حیطه وظایف
و اختی��ارات بان��ک مرکزی نیس��ت و همان گونه که در جلس��ات
کارشناس��ی با حضور نمایندگان دس��تگاه های ذی ربط و نماینده
اتاق مورد نظر به تفصیل در این خصوص بحث کارشناسی صورت
گرف��ت و نماین��ده اتاق در حوزه صادرات باتوج��ه به بحث اعمال
تعدیل های نرخ توس��ط گمرک جمهوری اس�لامی ای��ران اذعان
داش��ت ،اعمال ۲۰درصد تعدیل س��ال ۱۳۹۷برای سال ۱۳۹۸
امکان تعدیل و کاهش دارد.
ب��ا این ح��ال ۲۰درصد تعدی��ل ارزش پایه صادراتی در س��ال
،۱۳۹۷ب��ه میزان حدود ۷.۳میلیارد ی��ورو برای بهره مندی کلیه
صادرکنندگان از برگش��ت ارز حاصل از صادرات حس��ب تصمیم
کمیته ماده ۲انجام شد.
-۳پذیرش اظهارنامه های صادراتی کشورهای عراق و افغانستان
و بازارچه ه��ای م��رزی به عنوان یک قلم برگش��ت ارز و رفع تعهد
ارزی صادرکنن��دگان ذی ربط به می��زان ۲.۵میلیارد یورو باوجود
اینک��ه وفق بن��د ( )۷تصویب نامه ش��ماره ۵۵۳۰۰/۸۷۳۹مورخ،
۲اردیبهش��ت ۱۳۹۷هیات محترم وزیران تنه��ا از فروش ارز به
بانک ه��ا و صرافی های مجاز معاف بوده اند و اخذ ریال به جای ارز
مالک برگشت ارز نبوده است.
-۴تمدید مهلت بازگش��ت ارز حاصل از صادرات س��ال ۱۳۹۷
ب��ه مدت 6م��اه تا پای��ان دی ،۱۳۹۸مطابق با تکالیف ش��ورای
گفت وگ��وی بخش خصوصی و دولت ب��رای دریافت معافیت های
مالیاتی صادرکنندگانی که در مهلت مقرر نس��بت به برگشت ارز
خود اقدام نکرده اند.
-۵پذیرش و لحاظ واردات های انجام شده توسط صادرکنندگان
به عن��وان رفع تعه��د ارزی ان��ان با ابالغ دس��تورالعمل ش��ماره
۹۷/۳۵۸۷۲۳م��ورخ ۱۰دی ۱۳۹۷باوجود اینکه عملیات مزبور
قبال در سامانه های ذی ربط ثبت نشده بود.
-۶دریافت کامل و 100درصدی معافیت های مالیاتی و ارزش
افزوده متعلقه توسط صادرکنندگان تنها با بازگشت ۷۰درصد ارز
حاصل از صادرات و ضریب تعدیل ۲۰درصد ارزش پایه صادراتی
برای سال ۱۳۹۷
-۷ایجاد نکردن محدودیت در زمان اس��تهالک اظهارنامه های
صادراتی از ۲۲فروردین ۱۳۹۷تاکنون.
-۸کمک و مس��اعدت به تولیدکنن��دگان صادرات محور مبنی
بر تامین و تخصیص ارز باوجود داش��تن مش��کل در بازگشت ارز
براساس سیاست های تسهیل تجارت بانک
گفتنی اس��ت انتظار می رود باتوجه به همکاری های یادش��ده و
کاهش فزاینده درامدهای نفتی کش��ور تحت تحریم های ظالمانه
در ش��رایط کنون��ی ،رئیس محترم اتاق بازرگانی با سیاس��ت های
اقتصادی جاری همسو باش��د و همچنین ضرورت دارد بنگاه های
مختلف اقتصادی نیز که طی سالیان متمادی با بهره مندی از یارانه
انرژی و ارزهای نفتی ایجاد و شکل گرفته اند ،در این شرایط منابع
ارز حاصل از صادرات خود را به صورت موثر و ش��فاف برای تامین
نیازهای وارداتی بخش های اقتصادی به کار گیرند.
این مهم نکته کلیدی سیاس��ت برگش��ت ارز حاصل از صادرات
اس��ت .بر همین اس��اس این انتظار وجود دارد که رئیس محترم
اتاق اقدامات موثرتری در تحقق سهم یادشده انجام دهد و فقط در
جهت اعمال اقدامات برای تعدیل یا کاهش بازگشت ارز حاصل از
صادرات فعالیت نکند؛ این در حالی است که باوجود همکاری های
انجام ش��ده تعداد زیادی از صادرکنندگان نس��بت به بازگشت ارز
خود اقدام نکرده و به صورت چش��مگیری دس��تگاه های ذی ربط
نس��بت به صدور کارت های بازرگان��ی جدید که در مواردی یکبار
مصرف نیز هستند ،اقدام کرده اند.
بودج��ه صورت هزینه س��االنه دولت ها به ش��مار
می اید؛ از همین رو بررس��ی بودجه س��ال 99کشور
می تواند چش��م انداز خوبی در زمینه نحوه اداره کشور
و وضعی��ت کس��ب وکارها به دس��ت ده��د .به عقیده
کارشناسان اقتصادی ،وضعیت بودجه کشور در سال
99به گونه ای است که حدود 200هزار میلیارد تومان
کس��ری بودجه خواهیم داش��ت .در چنین شرایطی
دولت ضمن پایی��ن اوردن هزینه های خود ،می تواند
درامده��ای خود را عمدتاً از راه ه��ای افزایش بدهی،
ت و کاه��ش یارانه ها افزایش ده��د ،اما باتوجه
مالی��ا
به ش��رایط حال حاضر اقتصاد ایران ،به نظر می رس��د
اجرای این روش ها تا حدی زمانبر و دارای هزینه های
سیاسی است؛ بنابراین توان دولت در درامدزایی از این
طریق محدود است و به احتمالی مجبور به استقراض
از بان��ک مرک��زی خواهد ش��د .درپی اتخ��اذ چنین
تصمیماتی ازس��وی دولت از طرفی هم شاهد افزایش
نقدینگی در س��ال 99خواهیم بود که با این س��رعت
رش��د نقدینگی نیز با افزایش تورم روبه رو می شویم و
چون دولت توانایی کاهش نرخ رشد نقدینگی را ندارد
ناگزیر برای کنترل تورم به کاهش سرعت گردش پول
روی اورده ک��ه یکی از راهکاره��ای دولت برای مهار
این نقدینگی ،تش��ویق و ترغیب م��ردم برای ورود به
بازار سرمایه است .همزمان با تصمیمات دولت باتوجه
به ش��رایط کنونی نام گذاری س��ال 99به عنوان سال
جهش تولی��د و حمایت های همه جانب��ه و در پی ان
تایی��د رهبر معظم انقالب در جریان هدایت نقدینگی
به سمت بازار سرمایه می توان این تصمیم را از بهترین
اتفاقات س��ال های رونق بازار س��رمایه دانس��ت .اگر
بخواهیم درباره اینده بازار سرمایه ایران نظر بدهیم که
چه روندی را طی خواهد کرد بستگی به چگونگی ورود
همین نقدینگی ه��ا دارد .اگر این منابع مالی از طریق
اوراق و افزایش س��رمایه وارد فعالیت های مولد ش��ود
می تواند روند مثبت بورس را حفظ کند .این صف های
خریدی که امروز در بازار سرمایه شاهد هستیم در واقع
چش��م انداز ناشی از همین موضع گیری های دوجانبه
دول��ت و مردم اس��ت ،زیرا دولت برای س��ال 99روی
بازار بورس حس��اب باز ک��رده تا بتواند از طریق جذب
نقدینگی ه��ا در این بازار بس��یاری از بدهی های خود
را پرداخ��ت کند .در حال حاضر سیاس��ت های کالن
اقتصادی می تواند به شاخص های بورس جهت دهد،
چراکه در ش��رایط کنونی اقتصاد ای��ران که از طرفی
گرفت��ار کاهش قیم��ت نفت و از ط��رف دیگر درگیر
بیماری کرونا ش��ده ،کاهش تقاض��ا در برخی صنایع
ه��م حتمی خواهد بود؛ چنانچ��ه دولت بتواند بودجه
را به نح��وی مدیریت کند که فش��ار مالیاتی کمتری
بی��اورد و از ان طرف هم اعتب��ار طرح های عمرانی را
تزری��ق کند ،به طور قطع چرخ��ه ای از عرضه و تقاضا
به وجود می اید که ش��اخص های ب��ورس را نیز مثبت
خواهد کرد .همچنین بازار بورس در س��ال گذش��ته
نش��ان داده که به خوبی خود را با تغییر نرخ ارز تطبیق
داده که رش��د بازار ناشی از همین افزایش نرخ ارز بوده
اس��ت .باتوجه به اینکه در سال گذشته رشد اقتصادی
منفی بوده و با رش��د بورس تطبیق منطقی نداش��ته،
این خود تاییدی بر ادعای تاثیرپذیری بورس از رش��د
نرخ ارز اس��ت .به نظر می رسد در سال 99هم افزایش
نرخ ارز ادامه دار باش��د و بازار سرمایه همچنان خود را
با ان تطبی��ق دهد .حتی با فرض اینک��ه نرخ دالر در
سال 99کنترل شود و رشد انچنانی نداشته باشد نیز
می توان برای بازار س��رمایه سال خوبی را متصور بود.
البته باید در نظر داش��ت که رش��د سال جاری بورس
از رشد س��ال گذش��ته به مراتب کمتر خواهد بود .اما
نکته قابل توجه در زمین��ه افزایش ارزش معامالت را
نی��ز نمی توان نادی��ده گرفت زیرا ب��ا ارزش معامالت
به ب��االی 12هزار میلی��ارد تومان در ش��رایط امروز
ش��اهد رکورد زنی های جدیدی در بازار بورس کشور
خواهیم ب��ود .اما از طرفی هم رکود اقتصادی ناش��ی
از کرون��ا نه تنها در ایران بلکه در تم��ام دنیا به صورت
غیرمس��تقیم تاثیر خود را بر تقاض��ا در بخش صنایع
گذاش��ته که ب��ازار بورس ه��م از ان بی نصیب نمانده
است؛ از این رو می توان روزهای پرنوسانی را برای بازار
س��رمایه نیز پیش بینی کرد .زیرا بسیاری از واحدهای
تولیدی فعالیت خود را تعلیق کرده یا کاهش داده اند.
از طرف دیگر ش��اخص های مهم��ی مانند تغییر نرخ
مالیات کس��ب وکارها ،نرخ تعرفه واردات کاال ،مالیات
ارزش افزوده ،طرح های تش��ویق صادرات و ...از جمله
عواملی هس��تند که چگونگی وضع ان در بودجه 99
می تواند بر اقتصاد کش��ور تاثیرگذار باشد .تخصیص
اعتبارات برای طرح های عمرانی باعث می شود تقاضا
برای محصوالتی مانند فوالد ،سیمان و ...افزایش یابد
و به دلیل س��رمایه گذاری که انجام می شود روی رشد
اقتص��ادی تاثیر مثبت داش��ته باش��د و در ادامه روی
شاخص های بازار سرمایه تاثیر بگذارد؛ از این رو دولت
از طریق واگ��ذاری دارایی ها در بورس هم تا حدودی
کس��ری بودجه را جب��ران و هم نقدینگ��ی را کنترل
می کند که هر دو برای بقای اقتصاد ایران مفید اس��ت
و می تواند بازار سرمایه را در سال 99مدیریت کند.
10
شنبه
13اردیبهشت 1399
8رمضان1441
2مه2020
شماره 1511
پیاپی 2829
نمایشگاه
تجارت
editor@smtnews.ir
یادداشت
کرونا با ۳کشور مهم صنعت نمایشگاهی چه کرد
همدلی
نمایشگاهی در
شرایط دشوار
مری الرکین
رئیس انجمن جهانی صنعت نمایشگاهی
خبر
بهمن حس��ین زاده گفت :نخستین نمایشگاه
جهش تولید با محوریت دس��تاوردهای کش��ور
ب��رای مه��ار کرونا پ��س از ماه مب��ارک رمضان
برگزار می شود .مدیرعامل شرکت نمایشگاه های
بین الملل��ی جمه��وری اس�لامی ای��ران درباره
فعال سازی نمایشگاه ها گفت :با برنامه های جامع
و اقدامات موثری که در س��طوح گوناگون برای
مقابله با ویروس کرونا انجام ش��ده ،ظرفیت های
جدید تجاری ،صادراتی و نمایش��گاهی به وجود
خواهد امد .معاون وزیر صنعت ،معدن و تجارت
با اش��اره به فعالیت های روبه رش��د و رونق روز
اف��زون تولیدات صنعتی در س��ال جهش تولید
گف��ت :با برنامه ریزی ه��ای هدفمند و روبه جلو،
شاهد رونق کسب وکارها ،دانش بنیان ها و فعاالن
نمایش��گاهی خواهیم بود و نخستین نمایشگاه
اخرین دس��تاوردها و نواوری ها برای مهار کرونا
پ��س از م��اه مبارک رمض��ان برگزار می ش��ود.
حس��ین زاده ادام��ه داد :این نخس��تین اقدام در
راستای حمایت از ساخت داخل در سال جهش
تولی��د اس��ت و برهمین اس��اس ،هی��چ رویداد
نمایش��گاهی در س��ال ۹۹از تقویم نمایشگاهی
ح��ذف نخواهد ش��د .ب��ا تالش ه��ا و اقدامات
به عم��ل امده ،تهدیدهای کرون��ا به فرصت های
جدیدی تبدیل خواهد ش��د .مدیرعامل شرکت
نمایش��گاه های بین المللی در پایان با اش��اره به
حمای��ت وزیر صنعت ،مع��دن و تجارت تصریح
ک��رد :اولوی��ت م��ا حمای��ت از اس��یب دیدگان
نمایشگاهی ناش��ی از کرونا بوده و پیگیری های
الزم برای تحقق این موضوع انجام شده است.
نمایی از سایت سن پترزبورگ-روسیه
اغاز فعالیت نمایشگاه
تهران
تعداد واقعی
نمایشگاه هایی
که لغو می شوند،
بسیار بیشتر از
رقمی است که
اعالم می شود
زیرا لغو برگزاری
نمایشگاه های
کوچک و
متوسط (مانند
نمایشگاه هایی
که در هتل ها
برگزار می شوند)
در گزارش های
خبری پوشش
داده نمی شود
در روزهای گذشته اخباری در حوزه نمایشگاه ها منتشر
ش��د که نش��ان می دهد ،چینی ها س��عی دارند نخستین
رویداد نمایش��گاهی خ��ود را با قدرت ،اما ن��ه در فضای
بین الملل��ی ،بلکه در س��طح مل��ی اغاز کنن��د .عده ای از
ش��نیدن این خبر خوشحال شدند و ان را شروعی دوباره
برای رونق کسب وکارهای نمایش��گاهی دانستند .عده ای
دیگر اما از اینکه چین ،اقتصاد همه کشورها را زمین زده
و حاال خودش به فضای کس��ب و کار بازگشته است ،ابراز
نارضایتی کردند .واقعیت اینجاست که فعاالن رویدادهای
نمایش��گاهی در سراسر جهان ،اکنون کسب و کار خود را
به طور کامل از دست داده و نمی توان پیش بینی دقیقی از
زمان اغاز به کار دوباره انها داشت .در این گزارش نگاهی
به صنعت نمایش��گاهی ۳کش��ور مه��م در عرصه تجارت
یعنی امریکا ،روسیه و ایتالیا داریم و بررسی خواهیم کرد
که ویروس کرونا چه خس��ارت هایی به این کش��ورها وارد
کرده است .ناگفته نماند که شرایط حاکم بر این کشورها
در دیگ��ر نقاط جهان نیز حاکم اس��ت .ب��ه قول معروف،
مشت ،نمونه خروار است.
صنعت نمایشگاهی ایتالیا
اخبار ویروس جدیدی که بر چین تاثیر گذاشت ،درست
هنگامی مطرح شد که ایتالیا برای سال نمایشگاهی جدید
اماده می شد .به طور کلی در ایتالیا ،مسئله ویروس جدید
را پدیده ای می دانس��تند که تنها براس��اس روابط با بازار
چی��ن اهمیت دارد .انه��ا از دیدگاه رس��انه ای به موضوع
نگاه می کردند که از بس��ته شدن مدارس و کارخانه ها در
چین خبر می داد .مقامات صنعت نمایش��گاهی در ایتالیا
از منظر کاهش فروش ان دس��ته از شرکت های ایتالیایی
صحبت می کردند که با چین مراودات تجاری قابل توجهی
داشته اند ،اما این را در نظر نگرفته بودند که جهانی سازی
به معنای بدون مرز بودن است ،حتی برای ویروس ها!
نخس��تین اقدامی که دول��ت ایتالیا انجام داد ،بس��تن
مرزه��ا بود که این عم��ل از تعداد مش��ارکت کنندگان و
برگزارکنندگان چینی و بین المللی در نمایشگاه ها به شدت
کاس��ت .البته در ابتدا صنعت نمایش��گاهی ایتالیا متوجه
نبود که ممکن است خودش هم قربانی این اپیدمی شود.
در ۲۱فوریه ،شناس��ایی نخستین نش��انه های بیماری
در ایتالی��ا ،منج��ر ب��ه یک س��ری اقدامات و دس��تورات
دولتی/منطق��ه ای ب��ا ه��دف محدود س��ازی اپیدم��ی
شد.
نمایش��گاه ها نخس��تین فعالیت هایی بودند که متوقف
ش��دند و س��پس در ۲۱مارس به دس��تور دولت تمامی
فعالیت های تولیدی به جز موارد ضروری ،ممنوع ش��د .به
این ترتیب ،نمایش��گاه های ایتالیا ،با تولید ثروت س��االنه
۶۰میلیارد یورو و مش��ارکت تقریب��ا ۲۰۰.۰۰۰غرفه دار
و ۲۰میلیون بازدید کننده در ۱۰۰۰نمایش��گاه ،به شدت
اس��یب دیده است .صنعت نمایش��گاهی ایتالیا که بعد از
چی��ن ،امریکا و الم��ان ،چهارمین رتبه جه��ان به لحاظ
وس��عت فضای نمایش��گاهی و دومین در سطح اروپاست،
بالفاصله تالش کرد نس��بت به این وضعیت واکنش نشان
دهد ،رویدادها را به تعویق بیندازد تا اس��یب اقتصادی را
کنترل کند ،با علم ب��ه اینکه تغییر تاریخ الزاما به معنای
س��ازماندهی و برگزاری نمایشگاه در یک بازه زمانی کوتاه
است.
نمایی از سایت بلونیا -ایتالیا
ش��یوع ویروس کرونا بر نمایش��گاه های جهان و
صنعت نمایش��گاهی تاثیر گذاشته است ،به طوری
ک��ه همه م��ا می دانیم ،در این ش��رایط رویدادهای
مختل��ف به تعویق افتاده یا لغو ش��ده اند .در همین
راستا ،انجمن جهانی صنعت نمایشگاهی با اعضای
خ��ود در تمامی نقاط جه��ان همکاری می کند تا به
این موقعیت ،واکنش مناس��بی نش��ان دهند .ما در
همدلی و پش��تیبانی از همه کس��انی که مستقیم و
غیرمس��تقیم ،تحت تاثیر ش��یوع کووی��د ۱۹قرار
گرفته اند ،ایستاده ایم .ماهیت وجودی نمایشگاه ها
و صنع��ت نمایش��گاهی به ط��ور کل این اس��ت که
جایگاهی باش��ند برای برقراری ارتب��اط ،مالقات،
تجارت ،همکاری مردم و صنایع .این گردهمایی ها
به ویژه در ش��رایط بحران اهمی��ت دارند ،ما متعهد
هستیم هرگاه امکان داش��ته باشد ،فرصت هایی از
این دس��ت تامین کنیم .به ویژه مش��اغل کوچک و
متوس��ط در تمامی صنایع به نمایشگاه ها وابسته اند
و مانن��د تمامی انواع نمایش��گاه ها ،انه��ا نیز حامی
اقتص��اد در سراس��ر جهان هس��تند .م��ا به عنوان
نمایندگان صنعت نمایش��گاهی متعهد هستیم در
سراس��ر جهان و هرجایی که بتوانیم این مکان های
مالقات مورد نیاز را فراهم کنیم .اما هرگاه مس��ئله
سالمت و بهداشت مطرح می شود ما به متخصصان
ای��ن زمینه متکی خواهیم بود ،از هیات های جهانی
مانند س��ازمان بهداش��ت جهانی گرفته تا مقامات
بهداش��تی کشوری ،منطقه ای و محلی و در هر کجا
نمایش��گاه های مان را برگزار می کنی��م ،ما توصیه
انه��ا را دنبال کرده تا امنیت مش��ارکت کنندگان را
تضمین کنیم .تاکی��د می کنیم که حامی جوامع و
بازارهایی خواهیم بود که در خدمت انها هستیم ،در
دوران پرچالش و پرتنش امروز نیز مقاومت خواهیم
کرد .در همین راس��تا ،امادگ��ی داریم بار دیگر این
حقیق��ت را اثبات کنیم و نقش خود را در فائق امدن
بر موقعیت جاری ایفا خواهیم کرد.
ترجمه :شیرین شریفیان
گروه نمایشگاه
editor@smtnews.ir
مرکز تحقیقات علمی نمایش��گاهی ( )VNITSبا همکاری دایره همایش
روسیه ،اتحادیه نمایشگاه های روسیه و اتحادیه برگزارکنندگان نمایشگاه
و با حمایت موسسه توسعه نمایشگاه ها ،تحقیق بازاریابی خود را درباره
اثر بحران کووید ۱۹بر توسعه صنعت نمایشگاهی روسیه انجام داد
اما این همه ماجرا نبود ،زیرا تعویق یک نمایشگاه بدان
معناس��ت که به احتمال زیاد با تقویم داخلی و بین المللی
ان بخش خ��اص مطابقت ندارد و با تقویم نمایش��گاهی
مراکز نمایش��گاهی همپوش��انی خواهد داشت .همچنین
پیش پرداخت ه��ای بدون درام��د پیش بینی ش��ده ،خود
مش��کالت مالی بس��یاری به هم��راه داش��تند .طوالنی تر
و وخیم تر ش��دن بحران در ایتالیا و ش��یوع ان در س��ایر
کش��ورهای اروپای��ی و جهان منجر به تغیی��رات دائمی و
زمان بندی های دوباره شده است.
نخستین تاثیر بر ارقام
اواخر ماه مارس ،وضعی��ت در ایتالیا از این قرار بود که
۱۶۸نمایش��گاه دوباره زمان بندی شده و ۱۳۸نمایشگاه
داخل کش��ور به تعویق افتادند .از این میان ۶۳نمایشگاه،
ماهی��ت بین المللی داش��تند و ۷۵مورد نمایش��گاه های
داخلی بودند ،برخی از انها به طور مستقیم تا سال ۲۰۲۱
معوق ش��دند .غیر از این موارد ۳۰ ،نمایشگاه لغو شدند.
این ارقام پیوسته تغییر می کند ،چراکه مدت زمان شیوع
این بیماری مش��خص نیس��ت ،ضمن اینکه دولت دستور
توقف فعالیت ها را دس��ت کم تا اواس��ط م��اه اوریل صادر
کرده اس��ت .با وجود همه این موارد ،صنعت نمایشگاهی
ایتالیا دست به ابتکاراتی زده که به برگزارکنندگان در بازار
جهانی و غرف��ه داران امکان می دهد ،ارتباط خود را حفظ
کنند و موجب توس��عه فعالیت های تجاری و پشتیبانی از
بخش های گوناگون صنعت ش��وند .انها همه تالش خود
را می کنند؛ چراکه به خوبی می دانند هدف این اس��ت که
نمایشگاه ها به سرعت روند برگزاری خود را از سر بگیرند.
صنعت نمایش��گاهی ایتالیا تمام اقدام��ات ممکن را برای
مقابله با این وضعیت با تدابیر مش��خص انجام داده است
تا همچنان تکیه گاه توسعه اقتصاد و کشور باشد .انجمن
صنعت نمایشگاهی ایتالیا با مقامات و انجمن های کشوری
ارتباط برقرار کرده و با مس��ئوالن نمایشگاه ها در ایتالیا و
انجمن های بین المللی این بخش در تماس نزدیک است.
ام��روز بی��ش از هر زم��ان دیگر به حقیق��ت بی مرزی
پ��ی برده ایم .م��ا ب��رای بازگرداندن نمایش��گاه های خود
به همراس��تایی ب��ا بازارجهانی نی��از داریم ت��ا بتوانیم به
راه حل های جدیدی برسیم.
صنعت نمایشگاهی روسیه
پس از پایان شیوع کوید ،۱۹صنعت نمایشگاهی روسیه
چه تغییری خواهد کرد و نتایج تحقیقی با عنوان بررسی
تاثیر بحران ویروس کرونا بر توس��عه صنعت نمایشگاهی
روسیه را با ترجمه شیرین شریفیان ،مدیر امور بین الملل
نمایشگاه بین المللی مشهد در متن زیر بخوانید.
مرک��ز تحقیق��ات علم��ی نمایش��گاهی ( )VNITSبا
همکاری دایره همایش روس��یه ،اتحادیه نمایش��گاه های
روس��یه و اتحادیه برگزارکنندگان نمایش��گاه و با حمایت
موسسه توسعه نمایش��گاه ها ( )Roscongress Fund
تحقی��ق بازاریابی خود را درباره اث��ر بحران کووید ۱۹بر
توسعه صنعت نمایشگاهی روسیه انجام داده است .نتایج
ای��ن تحقیق براس��اس تحلیل اطالعات ح��وزه عمومی و
نظرس��نجی از نمایندگان ش��رکت های مطرح در صنعت
نمایشگاهی حاصل شده اس��ت ۲۴۵ :شرکتی که در این
نظرسنجی ش��رکت کردند۱۲ ،درصد تعداد کل بازیگران
فعال بازار را تشکیل می دهند .صنعت نمایشگاهی همراه
با گردش��گری نخستین صنعتی بود که از تاثیر شیوع این
بیماری اس��یب دید .ش��رکت ها در بازار نمایشگاهی خود
را در محیطی سرش��ار از عدم قطعی��ت می بینند ،چراکه
تمامی نمایش��گاه ها یا لغو شد ه یا به تعویق افتاده اند .این
تحقیق چند س��ناریو از توسعه اینده صنعت نمایشگاهی
روس��یه را مرور می کند .اگر محدودیت ها برای برگزاری
نمایش��گاه ها و هر نوع فعالیت اجتماع��ی دیگر تا ماه مه
ادامه پیدا کند ،انگاه بعد از برداش��ته شدن محدودیت ها،
بعید به نظر می رسد که شرکت ها بتوانند به سطح فعالیت
پی��ش از بحران برس��ند و ی��ک ماه کم رون��ق در پیش رو
خواهند داشت .در صورت تمدید محدودیت ها برای مدت
طوالنی ت��ر ،ضرره��ای این صنعت بی��ش از ۱۱۰میلیارد
روب��ل خواهد ب��ود ،ضمن اینکه ش��اهد ۵۰درصد کاهش
مشاغل خواهیم بود .متخصصان بازار پیش بینی می کنند
که در هر دو صورت ،بهبود وضعیت صنعت نمایش��گاهی
دس��ت کم ۶ماه طول خواهد کش��ید .نتای��ج این تحقیق
تصویر ش��فافی از وضعیت صنعت نمایشگاهی و همایشی
در زمان حال به دس��ت می دهد که مشخص می کند نیاز
جدی به اقدامات حمایتی دولت وجود دارد.
صنعت نمایشگاهی امریکا
به گ��زارش عص��ر نمایش��گاه ،پیش بینی اولی��ه مرکز
تحقیقات صنعت نمایشگاهی از تاثیر کووید ۱۹بر صنعت
نمایشگاهی امریکا چهارشنبه هفته قبل منتشر شد .مرکز
تحقیقات صنعت نمایش��گاهی ( )CEIRپیش بینی اولیه
خود را از تاثیر شیوع ویروس کرونا بر صنعت نمایشگاهی
امریکا طی ماه های پیش رو منتشر کرده است .بنا به گفته
مقامات CEIRاین محاسبات از داده های برگزارکنندگانی
به دست امده که نمایش��گاه ها و رویدادهای شان لغو شده
است .مدیرعامل این مرکز می گوید :ما در این چند هفته
به دقت پیشرفت کووید ۱۹را برای پیش بینی تاثیر ان بر
صنعت مان دنبال کرده ایم .جمع اوری و تحلیل این داده ها
زمانبر بود ،اما خوشبختانه اکنون اطالعات کافی در دست
داریم تا به برخی از پرسش ها پاسخ دهیم.
س��االنه حدد ۹۴۰۰نمایش��گاه B۲Bدر امریکا برگزار
می ش��ود .تاثیر اقتصادی ان بر GDPاین کش��ور ۱۰۱
میلی��ارد دالر در س��ال ۲۰۱۹بوده اس��ت .از ۱۵مارس،
۵۰نمایش��گاه تخصصی اع�لام عدم برگ��زاری کردند و
منجر به ۳۱۸میلیون دالر ضرر بر درامد برگزارکنندگان
ش��د .با توجه ب��ه تاثیری ک��ه هزینه های غرف��ه داران و
بازدیدکنن��دگان بر اقتصاد دارد ،پیش بینی می ش��ود که
ضرر اقتصادی حدود ۱.۸میلیارد دالر باشد.
ه��ر روز اخباری از برگزارنش��دن نمایش��گاه های دیگر
اعالم می ش��ود .امروز اجتماع بی��ش از ۱۰نفر در امریکا
ممنوع شده است .عمال تعداد واقعی نمایشگاه هایی که لغو
می ش��وند ،بسیار بیشتر از این رقم است زیرا لغو برگزاری
نمایشگاه های کوچک و متوسط (مانند نمایشگاه هایی که
در هتل ها برگزار می شوند) در گزارش های خبری پوشش
داده نمی ش��ود .در حالی که هر س��اله ۲۵۰۰نمایشگاه
تخصصی در بازه زمانی اول ماه مارس تا ۱۵ماه مه برگزار
می شود CEIR ،معتقد است که حدود ۵۰تا ۸۰درصد از
این رویدادها تاکنون لغو شده اند یا به احتمال زیاد به زودی
خبر برگزارنشدن انها اعالم می شود .بر این اساسCEIR ،
محاسبه می کند که برگزارکنندگان نمایشگاه ۲.۳تا ۳.۶
میلیارد دالر ضرر خواهند کرد .با توجه به هزینه مستقیم
غرفه داران و بازدیدکنندگان ،پیش بینی می ش��ود که کل
ضرر اقتصادی بین ۱۴تا ۲۲میلیارد دالر باشد.
البته همه پیش بینی های CEIRناامید کننده نیستند.
ای��ن امار نمون��ه ای از رکود کلی صنعت نمایش��گاهی در
جهان را به دس��ت می دهد .اما از انج��ا که این رکود یک
واقعه گذراس��ت ،انتظار داریم که صنعت نمایش��گاهی در
سال ۲۰۲۱به بهبود کامل دست یابد.
در ه��ر ص��ورت این اطالع��ات حاک��ی از تاثیر صنعت
نمایش��گاهی بر اقتصاد کشورهاس��ت و می تواند مقامات
کشورها را به تامل درباره اهمیت این صنعت برانگیزد.
اگر المپیک اینترنتی شد ،نمایشگاه هم مجازی می شود
رئی��س اتحادی��ه ناش��ران و کتابفروش��ان تهران معتقد اس��ت
نمایش��گاه مج��ازی کت��اب عمال محدود کردن ناش��ران اس��ت.
وی می گوی��د :اگر توانس��تند المپی��ک را اینترنت��ی برگزار کنند،
می توانند نمایش��گاه کتاب را هم به طور عادالن��ه اینترنتی برگزار
کنند .هومان حس��ن پور درباره مطرح ش��دن برگزاری نمایشگاه
کتاب تهران به طور مجازی و دغدغه ناش��ران در این باره اظهار کرد:
اصال قرار به برگزاری نمایش��گاه مجازی کتاب نبود ه است .شورای
سیاس��ت گذاری نمایش��گاه کتاب باید در این باره تصمیم بگیرد و
تاکنون اصال این موضوع در ش��ورای سیاست گذاری مطرح نشده
است .جایی ،کسی ،پیشنهادی داده است و دلیلی ندارد که بر مبنای
ان پیش��نهاد از دیگران نظرسنجی کنیم .او افزود :اصال چه کسی
گفته که نمایشگاه کتاب برگزار نمی شود .نمایشگاه کتاب فعال بنا بر
تصمیم ستاد ملی مبارزه با کرونا متوقف شده است ،اما شاید برگزار
شود .یک عد ه ایده ای برای برگزاری نمایشگاه کتاب به طور مجازی
دارند و دنبال ایده شان هستند .اکنون در شرایطی هستیم که ناشر
و کتابفروش در فشار زیادی هستند و باید به فکر این بود که چطور
می ش��ود مش��کالت انها را برطرف کرد .درحال��ی که این حرف ها
باعث می ش��ود تمرکز مدیریت بحران کرونا از وزارت ارشاد گرفته
ش��ود .حسن پور برگزاری نمایشگاه مجازی کتاب را اسیب به بدنه
اصلی ناش��ران دانست و گفت :نمایش��گاه کتاب به این علت برگزار
می ش��د که کتاب ویترینی نداش��ت ،در واقع می خواستند مشکل
کت��اب نخواندن را حل کنن��د .اما وقتی کس��ی در دنیای مجازی
بخواهد کتاب بخرد ،همه ناشران را چک نمی کند ،بلکه کتاب های
مدنظرش را جست وجو می کند و از ناشران معروف می خرد و تمام
می ش��ود .درحالی که صحبت از نمایشگاه کتاب ،صحبت از ۲هزار
ناش��ر است ،در حالی که در نمایشگاه مجازی ۲هزار ناشر در نهایت
به ۱۰۰تا ۲۰۰ناش��ر محدود می ش��وند .در حالت عادی هم که از
همین ناش��ران خرید می شود ،پس تکلیف ناشری که تازه شروع به
کار کرده چه می ش��ود ،یا ناشری که کارکرد کیفی داشته و در کل
۱۰کتاب خوب منتش��ر کرده اس��ت؟ در نمایشگاه مجازی این ها
اصال دیده نمی ش��وند .به گزارش ایس��نا ،رئیس اتحادیه ناشران و
کتابفروشان تهران در مقایسه برگزاری نمایشگاه مجازی کتاب در
سایر کش��ورها با ایران بیان کرد :در کشورهای دیگر اگر نمایشگاه
مجازی برگزار می ش��ود ،اصول و منطقی وجود دارد و نمایش��گاه
کتاب ب��رای انها کارکرد فرهنگی دارد و ن��ه اقتصادی .ان قدر این
موضوع نمایش��گاه مجازی برای من جالب است که انگار می گویند
قرار است المپیک را مجازی را برگزار کنند .نمایشگاه کتاب ،کاری
کامال فیزیکی است و همیشه با قرار دادن ناشران مطرح در انتهای
سالن ها سعی می شد تا به ناشرانی که کار کیفی می کنند یا کوچک
هستند ،فرصت داده شود تا در معرض دید بازدیدکنندگان باشند و
بتوانند خودشان را عرضه کنند ،اما نمایشگاه مجازی عمال محدود
کردن ناشران است .او همچنین گفت :هر کس می تواند نظر بدهد،
ام��ا به نظر من هر کس باید در چارچوب کاری خودش نظر بدهد و
نظرات باید با دقت داده ش��ود ،چون این نظرات با حیات و ممات ۲
هزار نفر درگیر اس��ت .نهادها باید در حوزه کاری خودشان صحبت
کنند .اینکه یک نهاد کارش کتاب اس��ت دلیل نمی شود بتواند در
تمام زمینه های کتاب حرف بزند .مطرح کردن این موضوع ساختار
نمایش��گاه کتاب را زیر س��وال می برد .حس��ن پور در پایان درباره
وضعیت برگزاری نمایش��گاه بین المللی کتاب تهران اظهار کرد :ما
منتظر تصمیم س��تاد کرونا هستیم ،چون سالمت مردم در اولویت
اس��ت ،برای همین تا ستاد مجوز ندهد نمی ش��وددرباره ان بحث
کرد .اما حاال کس��ی که بحث نمایش��گاه مجازی را مطرح می کند،
حتی وزیر ارش��اد و معاون فرهنگی را هم زیر فشار می گذارد ،چون
تمرکز مسائل دیگر ناشران و کتابفروشان از جمله مسائل وام ،بیمه
و ...از انها گرفته می شود و موضوعی که اکنون اصال موردش نیست
مطرح می شود.
در مجم��وع اگر توانس��تند المپی��ک را اینترنتی برگ��زار کنند،
می توانند نمایش��گاه کتاب را به طور عادالنه اینترنتی برگزار کنند.
یا وقتی این کار محدود کردن ناشران است ،به طور مشخص بگویند
که می خواهند به تعدادی از ناش��ران یارانه بدهند ،خیلی س��اده و
بدون تعارف .چرا یک س��اختار و نهاد را زیر س��وال می برند؟ این به
نظرم کمی برعکس صحبت کردن است.
11
شنبه
13اردیبهشت 1399
8رمضان1441
2مه2020
شماره 1511
پیاپی 2829
صنایع معدنی
کسری بودجه جدی است؟
سیامک قاسمی ،کارش��ناس اقتصاد در این باره در
توئیتی نوشت :خبر عرضه ١٢درصد سهام شستا در
بازار بورس اغاز همان داس��تانى است که پیش بینی
ش��ده بود .دولتی که به ش��دت بی پول و با کس��ری
بودجه جدی روبه رو اس��ت و به دلیل تحریم ،درامد
نف��ت و به دلیل کرونا ،درامد مالیاتی چندانی ندارد و
شبیه ادم های پول الزم به دنبال فروش دارایی هاست!
برخ��ی دیگ��ر می گویند ای��ن واگذاری ه��ا را هم
نمی توان در راس��تای خصوصی سازی واقعی دانست
و باز هم ش��اهد نوعی خصولتی سازی خواهیم بود .از
سوی دیگر ،عده ای هم می گویند دست دولت از این
ش��رکت ها کوتاه نمی ش��ود و با وجود عرضه انها در
بورس دولت با زیرکی بازیگر اصلی در تحوالت همه
این شرکت ها خواهد بود.
با این حال ،بهروز ملک��ی به یک نکته مثبت مهم
اشاره کرده اس��ت :هر چند نظرهای متفاوتی درباره
نکات مثبت و منفی عرضه شس��تا مطرح می شود ،با
ای��ن حال ،نمی توان کتمان کرد که صورت های مالی
مجموع��ه ای که منافعش متعل��ق به بخش بزرگی از
مس��تمری بگیران کش��ور اس��ت ،در دس��ترس قرار
می گیرد و این شفافیت را باید به فال نیک گرفت.
دالیل سوددهی بورس
امیرحس��ین بنی صدر ،کارش��ناس و تحلیلگر بازار
سعید لیالز
سیامک قاسمی
بهروز ملکی
از دیدگاه تکنیکال ،پس از هر رش��د شارپ و بی رویه ،طبیعتا باید
شاهد یک اصالح و ریزش باشیم تا بازار بتواند روند طبیعی خود را
طی کند
س��رمایه نیز عرضه ش��رکت های زیرمجموعه تامین
اجتماعی را مثب��ت ارزیابی می کند .او در این باره به
فرارو گفت :دولت به دنبال کوچک کردن خود اس��ت
و می خواه��د نقش خود را در قبال این ش��رکت ها از
حالت بنگاهداری به سهامداری تبدیل کند .او افزود:
دولت تاکنون در بحث خصوصی س��ازی موفق عمل
نک��رده و اقداماتش در این حوزه حرف و حدیث های
فراوانی به دنبال داش��ته اس��ت .اما در یکی ،دو سال
گذش��ته با افزایش ارزش گردش مال��ی بازار بورس،
جذابیتی در این بازار برای ش��رکت های بزرگ ایجاد
کرد که درصدی از سهام شان را وارد این بازار کنند.
بخش��ی از این ش��رکت ها وابس��ته به دولت هستند
و دول��ت ه��م در این مقط��ع ،زمان را ب��رای تبدیل
بنگاهداری به سهامداری مناسب دید.
بنی صدر ادامه داد :از س��وی دیگر ،در یک س��ال
گذش��ته ب��ازار بورس ش��اهد ورود نقدینگی بس��یار
بزرگی بوده است ،بازار های مالی دیگر ،عمال جذابیت
باالیی از خود نشان ندادند و سیاست های دولت هم
به نحوی بود که نقدینگی را به س��مت بازار سرمایه
هدایت ک��رد و حاال بس��یاری از م��ردم وارد بورس
شده اند.
با هدف جذب نقدینگی
با ورود ش��رکت های ب��زرگ به ب��ازار بورس این
امیدواری وجود دارد ک��ه بتوانند نقدینگی را جذب
کنند .این اق��دام باعث می ش��ود از هیجانات بازار و
رش��د های باالی برخی سهام های خرد فاصله بگیریم
و حرکت بازار منطقی تر شود.
به گفت��ه او پس این عرضه ها اث��ر دو طرفه ای دارد
ه��م باعث می ش��ود ک��ه ش��رکت های بزرگ تر وارد
بازار ش��وند و عمق ب��ازار س��رمایه را افزایش دهند
و از س��وی دیگ��ر ،به خود ش��رکت ها کمک می کند
که وابستگی ش��ان به دولت کمتر شود و برای دولت
درامدزای��ی ه��م دارد .بنی ص��در در پاس��خ به این
پرس��ش که ایا واگذاری شرکت های تامین اجتماعی
در ب��ورس می توان��د در روند مدیریت انه��ا تغییر و
تحول��ی ایجاد کند ،گفت :خیر س��هامدار عمده فعال
خود دولت اس��ت .اما این شروع کار است ،حتی اگر
۱۰درصد س��هام این ش��رکت های هم واگذار شود،
گام مهمی است .درست است که هنوز سیاست گذار
عمده این ش��رکت ها همچنان دولت خواهد بود ،اما
با ورود س��هامداران کوچک ،مسئوالن و حاکمان ان
شرکت ها ناچار هستند به س��هامداران خرد گزارش
دهند و ش��رکت ها ناچار هس��تند شفاف سازی انجام
دهند .ای��ن اجبار ها ب��ه مرور باع��ث تغییر فرهنگ
مدیریتی و حاکمیتی در ان شرکت می شود.
شبه خصولتی سازی
ای��ن کارش��ناس ب��ازار س��رمایه درب��اره ش��به
خصولتی س��ازی ش��رکت های دولتی با اس��تفاده از
بورس گفت :ب��ا ورود ش��رکت های دولتی به بورس
می تواند خصوصی سازی خاص که در گذشته مسائل
زی��ادی ایجاد کرده ب��ود را کمرنگ کن��د .واگذاری
ش��رکت ها به افراد در بس��یاری از موارد با ارتباطات
و ران��ت همراه ب��ود ،اما در بازار ب��ورس این موضوع
کمتر وجود دارد ،در بازار س��رمایه واگذاری فقط به
چند نفر نخواهد بود ،بلکه افراد زیادی سهام شرکت
را خریداری و بر اتفاقات درونی ان ،نظارت می کنند.
حتی ف��ردی نیز که فقط یک میلیون تومان س��هم
خریده باش��د به همان اندازه می تواند موثر باشد و از
شرکت شفافیت را مطالبه می کند.
او افزود البته نباید انتظار داش��ته باش��یم شرایط
ایده ال��ی رقم بخورد ما ب��ا ایده ال ه��ا خیلی فاصله
داریم .اما این روش می تواند به اینده اقتصاد و همان
شرکت ها کمک کند.
گروه معدن
editor@smtnews.ir
جبران مشکالت مالی
این تحلیلگر بازار س��رمایه درباره این ادعای برخی
که دولت برای جبران مشکالت مالی و کسری بودجه
خود در حال فروش ش��رکت های تامین اجتماعی و
دولتی اس��ت ،گفت :من اینطور ماجرا را نمی بینم .به
نظر می رس��د این اتفاق بیش��تر ناشی از شرایط بازار
اس��ت .بازار بورس در یک س��ال گذش��ته ،نقدینگی
فراوانی به خود جلب کرده و بس��یاری از شرکت های
خصوصی و دولتی تمایل دارند که وارد ان شوند و از
جذابیت موجود در ان استفاده کنند .حجم نقدینگی
۶ه��زار میلیارد تومان در روز عدد کمی نیس��ت که
دولت و بس��یاری از ش��رکت های خصوصی بخواهند
از ان بگذرند.
بنی ص��در در ادامه ،درب��اره احتمال اص�لاح بازار
بورس گفت :بازار س��رمایه رش��د زی��ادی کرده و در
ش��رایط کنونی احتمال ریزش در ان کامال مش��هود
به نظر می رس��د .ما پیش��رفت اقتصادی نداشته ایم،
ام��ا نرخ ارز مقداری افزایش یافته اس��ت و و ضعیت
اقتص��ادی به گون��ه ای پی��ش رفته که بورس رش��د
چش��مگیری داشته باش��د .یکی از دالیل اصلی این
اتف��اق نبود جذابی��ت در بازار های موازی اس��ت که
نقدینگی را به بازار سرمایه هدایت کرده است .وقتی
در بازار ه��ای موازی جذابیت ایجاد ش��ود ،صاحبان
سرمایه ان بازار ها از بورس خارج و به بازار های خود
باز می گردند.
این تحلیلگر بازار بورس افزود :از دیدگاه تکنیکال
هم پس از هر رش��د ش��ارپ و بی رویه ،طبیعتا باید
ش��اهد یک اصالح و ریزش باشیم تا بازار بتواند روند
طبیع��ی خود را ط��ی کند .بازار ب��ورس باید اصالح
داش��ته باش��د ،نه تحلیل تکنیکال و ن��ه فاندامنتال،
هیچ ک��دام ادامه س��یر صعودی را تایی��د نمی کنند.
به همین دلیل اس��ت که تحلیلگران به س��هامداران
هشدار می دهند که مراقب روند حرکت بازار باشند.
سهامدار عمده
شرکت های
تامین اجتماعی
فعال خود دولت
است با این
حال اگر فقط ۱۰
درصد سهام این
شرکت ها هم
واگذار شود،
گام مهمی است
فرار رو به جلو با واگذاری شستا
پدرام س��لطانی با رد نظر کارشناس��ان مبنی بر اثر عرضه
س��هام شستابر افزایش ش��فافیت بزرگ ترین هلدینگ چند
رش��ته ای ایران از یک س��و و عمیق شدن بورس با ورود این
شرکت از سوی دیگر و همچنین ادعاهای تازه و گاه عجیب
مانند نقش بانک مرکزی در رشد ۶۰۰درصدی بورس طی
۱.۵س��ال گذش��ته گفت :انتظار می رود مس��ئوالن بورس،
شستا و کارشناسان به این ادعاها پاسخ دهند.
به گزارش پایگاه خبری بورس پرس ،سلطانی گفت :کسانی
که در بازار س��رمایه هس��تند ،موضوع را در حد عرضه اولیه
تقلی��ل داده اند و از دریچه تنگ ای��ن دیدگاه که بحث بازار
سرمایه است ،نگاه می کنند .در حالی که موضوع شستا بسیار
فراتر از این اس��ت که با ورود به بازار سرمایه تمام اتفاقاتی
که در چند س��ال گذش��ته از شستا ش��نیده ایم مانند فساد
اقتصادی و انتصابات مدیریتی ،اصالح و ش��فافیت به معنای
واقعی و کامل در شستا محقق یا ارزش واقعی بازار ان کشف
شود.
این راهبرد که دولت برای شستا اتخاذ کرده ،در بهترین
حالت یک فرار به جلو است .موضوع هم فقط بازار سرمایه
و مزیت های ورود شستا به بورس نیست ،بلکه موضوع خود
شستا و تامین اجتماعی است.
زمانی که یک ش��رکت می خواهد وارد بازار سرمایه شود،
حتی اگر یک شرکت صنعتی با یک فعالیت مشخص باشد،
سلس��له ای از اصالحات س��اختاری در ان انجام می شود تا
اماده عرضه باش��د .چگونه شستا را در این اندازه و مقیاس،
در یک فرایند فش��رده بدون هیچ گونه اصالح س��اختاری و
بدون هیچ دورنمایی یک راس��ت به بازار س��رمایه می بریم؟
نکته مهم این اس��ت که س��رمایه گذاری تامی��ن اجتماعی،
ش��رکت باالدس��تی تامین اجتماعی و به تعبی��ر دیگر اتاق
فرمان ان است.
دولت اکنون اتاق فرمان تامین اجتماعی را به بورس برده
اس��ت .درحالی که باید این کار از انتها شروع و عرضه کامل
شرکت های زیرمجموعه شس��تا انجام می شد ،انها را بعد از
اصالح ساختاری وارد بازار سرمایه می کردند و برخی از انها
هم از صنایع خارج می شدند.
ش��کل بنگاهداری س��رمایه گذاری تامی��ن اجتماعی باید
اصالح می ش��د .برخی از فعاالن بازار س��رمایه فکر
می کنند حاال که شس��تا وارد بورس ش��ده ،یعنی
تامین اجتماعی از بنگاهداری خارج ش��ده اس��ت.
درحالیک��ه همچن��ان انتصاب��ات و س��هام کنترلی
کمافی س��ابق ادامه دارد ،مواردی که باعث فساد در
شستا می شد.
انتقاد از میزان شفافیت شستا
ای��ا مدعی��ان ش��فافیت همی��ن مق��دار اندک��ی ک��ه
صورت حس��اب های مالی این ش��رکت روی س��امانه کدال
قرار بگیرد و پیش بینی س��ود کنند را برای ش��فافیت کافی
می دانند؟
تم��ام انتصاب��ات مدیریتی در ۲۵۰ش��رکت زیرمجموعه
شستا همچنان در اختیار دولت و گروهی است که شستا را
در ید قدرت دارند.
یعن��ی عم�لا در مبارزه با فس��اد هیچ اتفاق��ی نمی افتد،
تنه��ا دل خوش کنک ماجرا این اس��ت که مق��دار اندکی از
صورت حس��اب های مالی شستا روی کدال قرار می گیرد که
این هم به نظر خدش��ه فراوان در ان وارد است ،کافی است
چند تا از این ش��رکت ها ،صورت حس��اب های مالی ایراداتی
داش��ته باش��د ،این مانند یک اثر پروانه ای باال می اید تا به
صورت حساب مالی نهایی برسد.
برای کسانی که در بازار سرمایه هستند البته پاسخ هایی
از قبیل اینکه تعداد دیگری از زیرمجموعه های شس��تا هم
در بورس هستند ،بسیار خوش بینانه است .پرسش این است
که اگر اینها در بورس هستند ،پس چرا این فساد همچنان
وجود دارد ،چرا شرکت های فرعی شستا که قبال وارد بورس
شدند ،تا کنون شفاف نشده اند؟
گیر به بورس ایران
این نکته مهم را باید درنظر بگیریم که اساسا بورس ایران
ظرفی��ت ایجاد ش��فافیت را ندارد که حاال شس��تا را به ان
ببری��م و فک��ر کنیم بورس یک ناجی برای مبارزه با فس��اد
است .ش��فافیت بورس در ایران ان چنان که تجربه ان را در
این سال ها دیده ایم ،اصال قابل مقایسه با بورس هایی نیست
که س��ازکار جا افتاده دارند ،نظارت جدی بر انهاس��ت و از
دولت اس��تقالل دارند .بورس ای��ران در عمل تحت کنترل
چند نهاد عمومی دولتی و شبه دولتی است.
ای��ن مجموعه ها را به طور خزن��ده در ماه های
این��ده خواهیم دید که این س��هام شس��تا را که
مثال به مردم عرضه ش��ده ،جم��ع خواهند کرد.
این دقیقا همان بالی خصوصی س��ازی است که
بر س��ر کش��ور امد و اکنون در شس��تا هم دارد
اتف��اق می افت��د .یعنی در نهای��ت چند مجموعه
عمومی غیردولتی کنار دس��ت دولت در شس��تا می نشینند
و دیگر بح��ث تضاد منافع چندین برابر می ش��ود .تا کنون
دولت دست باال را داشته و کارگر و کارفرما در عمل به طور
تش��ریفاتی انج��ا بوده اند و بعد نهاده��ای عمومی پرقدرتی
می ایند و می توانند هر مداخله ای در ان انجام دهند.
نگاه ساده انگارانه به واگذاری شستا
دی��دگاه حاک��م فعلی درب��اره واگذاری شس��تا ،یا خیلی
ساده اندیش��انه است ،یا از س��رناچاری .می گویند« :باالخره
کاچی به از هیچی اس��ت .بگذار شس��تا بیای��د و ارزش ان
ش��فاف شود» ،اما درواقع دارند سرنا را از سرگشاد می زنند.
شس��تا در درجه اول ی��ک انقالب س��اختاری در خود باید
به وجود می اورد ،باید ش��روع می کرد به تنک کردن خودش
و صنعت ب��ه صنعت برای زیرمجموعه ه��ای خود به صورت
حداکثری تعیین تکلیف می کرد و در گام اخر می توانس��ت
برسد به شستا که در ان زمان هم باز جای بحث داشت.
می گویند در همه جای جهان صندوق های بازنشستگی
در بورس هس��تند ،اما چرا به ای��ن واقعیت توجه نمی کنند
که این صندوق ها جزو اخرین مجموعه هایی بودند که وارد
بورس شدند نه نخس��تین ها .بنابراین این مثال اوردن فقط
یک مغلطه است.
همان ش��رکت های فرعی شس��تا که تاکنون وارد بورس
ش��ده اند ،هن��وز قریب به اتف��اق س��هام کنترلی ان دس��ت
شستاس��ت .کس��انی که اعالم می کنند س��ود این مجموعه
فق��ط ۳۵۰۰میلی��ارد تومان بوده ،چرا به دالیل ان اش��اره
نمی کنند؟ مگر این ش��رکت ها در ب��ورس نبودند ،پس چرا
س��وداور نشدند؟ چرا مدیریت کارامدی باالی سر ان نبوده
اس��ت؟ س��وال های بس��یاری در این باره روی میز است که
بی پاسخ مانده است.
ادع�ای نق�ش بان�ک مرک�زی در رش�د ۶۰۰
درصدی بورس
از یک س��ال و نیم گذش��ته بانک مرکزی تم��ام بازارهای
م��وازی را قفل کرده و ب��ه همین دلیل بازار س��رمایه تورم
قیم��ت پیدا کرده اس��ت ،فعاالن بازار س��رمایه نمی خواهند
قب��ول کنن��د ،ام��ا این رش��د ب��ورس به طور قط��ع ،حباب
اس��ت .در اقتصادی مث��ل اقتصاد امروز ایران ،رش��د ۶۰۰
درصدی بورس کامال مشخص است که در تناسب با اقتصاد
نیست .س��هام صنایعی که زمین گیر شده اند ،بانک هایی که
مطالبات معوق دارند و خودروس��ازی ها ،همگی دارد رش��د
می کند .این چطور ممکن است؟
پیش بینی زیان سهامداران شستا
ای��راد به اقتصاد بیمار فعل��ی بازمی گردد و از این وضعیت
سوءاس��تفاده می ش��ود .خ��دا می دان��د چند م��اه دیگر چه
سرنوش��تی در انتظار بازار س��رمایه خواهد ب��ود .پیش بینی
می کنم ،کسانی که این س��هام را خریدند ،متضرر می شوند
و در نهایت این س��هام با قیمت پایی��ن به نهادهای عمومی
خواهد رسید.
مش��کالت مدیریتی شستا باقی خواهد ماند و این داستان
شفافیت س��ازی هم فراموش می ش��ود .مبلغی که از س��هام
شس��تا به فروش رف��ت .مانند قط��ره ای اب در دیگ مذاب
ذوب می شود .با صندوق تامین اجتماعی روبه رو هستیم که
وضعیت ان بس��یار بد و دولت به شدت به ان بدهکار است و
توانایی پرداخت مستمری ها همین حاال به گونه ای است که
تامین اجتماعی مجبور اس��ت از بودج��ه دولت برای تامین
ان استفاده کند.
در چنی��ن وضعیتی خ��ود را مجبور دیده ک��ه از اموال و
س��هامش بفروشد تا پول مس��تمری بگیران را پرداخت کند.
در حال حاض��ر ۸ ،صن��دوق بازنشس��تگی عمال ورشکس��ته
هس��تند و صن��دوق تامی��ن اجتماع��ی هم وضعیت��ی بهتر
از دیگ��ران ن��دارد .به جد نیاز به اصالح س��اختاری داریم و
نمی توانی��م با اقداماتی مانند اق��دام اخیر ،ذهن ها را از اصل
موضوع منحرف کنیم .کانون بحران تامین اجتماعی ارتباط
معیوب دولت ،مجلس و صندوق تامین اجتماعی و انتصابات
مدیریتی و مالی شستاست.
ثبت رکورد های تولید و تحویل در فوالد سنگان
علی امرایی ،مدیرعامل ش��رکت صنعت��ی و معدنی فوالد
سنگان از تحقق برنامه های توسعه ای و دستیابی به باالترین
ظرفیت تولید ،انتقال س��نگ اهن و تحویل به مشتری خبر
داد و گف��ت :کارکن��ان مجتمع فوالد س��نگان در ش��رایط
بحرانی ویروس کرونا و با رعایت تمامی دس��تورالعمل های
مقابله و پیش��گیری از ش��یوع کرونا ،موفق ب��ه ثبت رکورد
تولید ماهانه تولید گندله به میزان ۳۸۱۰۹۳تن شدند.
به گ��زارش
از اصفه��ان ،امرایی تاکی��د کرد :این
ش��رکت با ارسال روزانه بیش از ۱۶۲۰۰تن گندله از طریق
حمل ریلی ،عالوه بر شکستن رکورد ارسال گندله به وسیله
حمل ونقل ریلی در فروردین م��اه ،کاهش تردد حمل ونقل
جاده ای ،کاهش تصادفات و صیانت از محیط زیست ،گامی
نیز در تامین م��واد اولیه بزرگ ترین فوالدس��از خاورمیانه؛
یعنی شرکت فوالد مبارکه برداشته است.
مدیرعامل شرکت صنعتی و معدنی فوالد سنگان با تاکید
ب��ر نقش راهبردی و محوری فوالد س��نگان در تامین مواد
اولیه کارخانه ه��ای فوالدی افزود :فوالد س��نگان با پیروی
از منوی��ات رهبر معظم انقالب و تالش برای تحقق ش��عار
س��ال از طریق ایجاد اشتغال و رشد تولید ،نوید پیشرفت و
خودکفایی در زنجیره تامین را عملی کرد.
یادداشت
عرضه ش��رکت های بزرگ دولتی همچون شس��تا
در بازار بورس توجه ها را به خود جلب کرده اس��ت.
تحلیل های گوناگون��ی درباره این اقدام دولت مطرح
ش��ده اس��ت و در چن��د روز گذش��ته برخ��ی از ان
استقبال کرده و برخی ان را زیر سوال برده اند.
سعید لیالز ،کارشناس اقتصاد از این اقدام استقبال
کرده و گفته اس��ت :عرضه شستا در بورس هم مازاد
تقاض��ای خرید در ب��ورس را تغذیه می کند و جلوی
نوس��ان های بورس را می گیرد .اینکه س��هام شس��تا
در بورس عرضه ش��ود ،برای اقتصاد کشور نیز بسیار
خوب اس��ت ،زیرا حجم سنگینی از نقدینگی و ریال
در جامع��ه وج��ود دارد که اگر جذب بورس نش��ود،
موجب تورم در سایر حوزه های اقتصاد می شود.
ام��ا این تصمیم دولت مخالفانی نیز دارد .بیش��تر
مخالفت ها از این جهت اس��ت که دولت برای کسب
درامد بیش��تر در وضعیت اقتصادی کنونی دست به
ای��ن عرضه زده و به احتمال زیاد درامدی که حاصل
می ش��ود ،صرف توس��عه اقتصادی نمی ش��ود و وارد
خزانه دولت می شود تا کسری بودجه ها و هزینه های
جاری را جبران کند.
ایا سقوط در انتظار بورس است؟
دست دولت
در جیب
توسعه
بهمن ارمان
اقتصاددان
دول��ت ایران در س��ال ج��اری ب��ا چالش های
متعددی همچ��ون کاهش قیمت ف��روش نفت،
تحریم و سوء مدیریت روبه رو است .در این میان،
شیوع ویروس کرونا به بحرانی فراگیر و جدید در
جهان تبدیل ش��ده و حتی اقتصادهای بزرگ را
نیز تحت تاثیر خود قرار داده است .این شرایط بر
عملکرد اقتصاد کشور ما نیز تاثیرگذار خواهد بود.
اثرات منفی این ویروس به قدری گسترده و شدید
است که رئیس جمهوری فرانسه اعالم کرده حتی
در شرایط اولیه همه گیری ویروس کرونا ،اقتصاد
فرانس��ه ۶درصد کوچک شده و اخبار غیررسمی
دال ب��ر این اس��ت ک��ه اقتص��اد انگلس��تان نیز
۳۵درص��د کاهش پیدا کرده اس��ت .در چنین
ش��رایطی ،دول��ت ایران ب��رای جبران کس��ری
بودجه خود ،اقدام به واگذاری بخش��ی از س��هام
سازمان های زیرمجموعه خود در بازار سهام کرده
است .متاسفانه این اقدام تنها با هدف تامین مالی
برای دولت انجام می ش��ود و درنتیجه پیامدهایی
را به دنبال خواهد داش��ت .ای��ن واگذاری ها حتی
نمی تواند زمینه شفافیت عملکردی سازمان های
واگ��ذار ش��ده را فراهم کن��د .کمااینکه در طول
س��ال های گذش��ته ش��اهد تجربه های مشابه و
ورود بخش��ی از سهام شرکت های دولتی به تاالر
شیش��ه ای بورس بوده ایم ،اما ش��فافیتی حاصل
نشده اس��ت .گویی بازار بورس ما انچنان هم که
از نام ان برمی اید ،ش��فاف نیس��ت .توجه به این
نکته ضروری به نظر می رس��د ک��ه واگذاری های
یادش��ده حتی می توانند بسیار خطرناک باشند و
پیامدهای بسیاری را برای اقتصاد کشور به دنبال
داشته باشند .درواقع انتظار می رفت در کنار این
واگ��ذاری ،تعهدی گرفته ش��ود ت��ا در ازای ان،
اقدام به س��رمایه گذاری های جدید با هدف رشد
و توس��عه اقتصادی کش��ور کرده و زمینه ایجاد
موقعیت های ش��غلی پایداری را فراهم کنند .در
خصوصی س��ازی اهداف یادشده دنبال می شود و
دولت ها به دنبال کس��ب درامد صرف برای خود
و به هر قیمتی نیس��تند .کما اینکه در گذش��ته
ش��اهد ان بودیم که دولت های المان و انگلیس
با هدف خصوصی س��ازی ش��رکت هایی را به طور
نمادین حتی با قیمت یک م��ارک فروختند ،اما
از سرمایه گذار تعهد گرفتند که در ازای ان ،یعنی
واگ��ذاری تقریبا رایگان بنگاه های اقتصادی اقدام
به سرمایه گذاری ،ورود نواوری ،بسترسازی برای
توسعه فناوری و درنهایت اش��تغال پایدار کنند.
اما متاس��فانه در ایران به هیچ کدام از پارامترهای
یاد ش��ده توجه نشده اس��ت .دولت درحال حاضر
نهادهای توس��عه ای همچون س��ازمان گسترش
و نوس��ازی صنایع (ایدرو) و س��ازمان توس��عه و
نوس��ازی معادن و صنایع معدنی ایران (ایمیدرو)
را نیز در فهرس��ت واگذاری های خ��ود قرار داده
اس��ت .این واگذاری به معنای خلع سالح کشور
از ابزارهای توسعه ای اس��ت ،ان هم در شرایطی
ک��ه هی��چ جایگزینی ب��رای ان در نظ��ر گرفته
نش��ده اس��ت .توجه به این نکته ضروری به نظر
می رس��د که درحال حاضر فضای مناس��بی برای
سرمایه گذاری در کش��ور وجود ندارد؛ بنابراین از
بخش خصوصی نمی توان انتظار داشت که با ورود
به این فضا ،فعالیت های سازمان توسعه و نوسازی
معادن و صنایع معدن��ی ایران (ایمیدرو) را ادامه
دهن��د .به ویژه انکه بس��یاری از فعالیت های این
سازمان دیربازده و با ریسک باال هستند؛ بنابراین
انچ��ه درحال حاضر با عنوان خصوصی س��ازی در
حال اتفاق افتادن اس��ت ،یک فاجعه ملی اس��ت
که می تواند به تنش های شدید در اقتصاد کشور
بینجامد.
گوی��ی عوامل��ی در مراک��ز توس��عه صنعتی
ایران و در قطب ه��ای تصمیم گیری نفوذ کرده
و اقدامات��ی را اجرایی می کنند ک��ه در تضاد با
مناف��ع ملی اس��ت .اگ��ر دولت قص��د واگذاری
با ش��رایط درس��ت را دارد؛ ضمن انکه افزایش
تولی��د ،ایج��اد موقعیت ه��ای ش��غلی پایدار و
س��رمایه گذاری های جدی��د ب��رای ان حائ��ز
اهمیت اس��ت ،طبیعتا می توان��د از راه حل های
اس��ان تری همچون واگذاری سهام شرکت های
زیرمجموع��ه ای��ن س��ازمان ها اس��تفاده کند.
درواقع واگ��ذاری ش��رکت های زیرمجموعه به
بخش خصوصی واقع��ی و گرفتن تضمین برای
انج��ام س��رمایه گذاری جدی��د می تواند راه حل
مناس��ب تری باش��د ،اما متاس��فانه ش��اهد ان
هس��تیم که دولت سیاس��تی را پیشه کرده که
کسر بودجه خود را به هر روش اشتباهی حتی
از طری��ق واگذاری س��هام نهادهای توس��عه ای
تامی��ن کند .این اقدام ،هی��چ کمکی به اجرای
یک فرایند توس��عه اقتص��ادی نمی کند و باید
اذعان کرد که دولتمردان دست در جیب مردم
کرده اند.
12
شنبه
13اردیبهشت 1399
8رمضان1441
2مه2020
شماره 1511
پیاپی 2829
چشم انداز معدنی
تجارت
وزیر صنعت ،معدن و تجارت تاکید کرد:
روی خط خبر
وصول ۷۹۱میلیارد
ریال حقوق دولتی
سرپرست سازمان صنعت ،معدن و تجارت
اس��تان مرکزی از اس��تخراج ۵۱۵هزار تن
انواع کانی در استان مرکزی در سال گذشته
خبر داد و گف��ت ۷۹۱ :میلیارد ریال حقوق
دولتی از مح��ل فعالیت معادن در این مدت
در استان وصول شد.
به گزارش ایرنا ،جواد حس��نی افزود :سال
گذش��ته هزار و ۴۴۲میلیارد ریال ازس��وی
بخ��ش خصوصی در معادن اس��تان مرکزی
سرمایه گذاری ش��د که در این فرایند ۱۷۸
فرصت اشتغال جدید ایجاد شد.
وی با بیان اینکه ۴۷پروانه اکتش��اف۲۶ ،
گواهی کش��ف و ۴۷پروان��ه بهره برداری نیز
س��ال گذش��ته در نقاط مختلف این استان
صادر ش��د ،اظهار کرد 7 :نشس��ت ش��ورای
مع��ادن نیز در این مدت برگزار ش��د که ۸۶
مصوبه به دنبال داشته است.
حس��نی بیان کرد :ارائه فرصت مناس��ب
برای راه اندازی مع��ادن ،رفع اختالف معادن
ب��ا دس��تگاه های اجرایی ،ابق��ای پروانه های
اکتشاف دارای ۵۰درصد پیشرفت و تشکیل
کارگروه های مختلف ب��رای بازدید از معادن
مهم تری��ن مصوبات ش��ورای معادن اس��تان
مرکزی در سال گذشته است.
وی ادامه داد :بیش از ۴۲نوع ماده معدنی
در اس��تان مرکزی شناسایی شده و امکانات
برای استخراج تنگستن ،قلع ،مولیبدن ،طال،
مس ،اندالوزی��ت ،مرمریت س��یاه ،گرانیت،
کانی های قیمت��ی و زینتی ش��امل فیروزه،
کریزوک��وال ،جاس��یر ،ازوری��ت و ماالکیت،
عقی��ق ،بل��ور کوارت��ز ،ارپیم��ان (س��ولفور
ارس��نیک) ،بنتونیت و کلس��یت در منطقه
وجود دارد .گفتنی اس��ت اس��تان مرکزی با
حدود ۵۵۰معدن رتبه هفتم کش��ور در این
زمینه را به خود اختصاص داده است .تاکنون
از ۵۷نوع ماده معدنی موجود در کش��ور ۴۲
مورد در اس��تان مرکزی شناس��ایی شده که
۳۵م��اده معدنی در این خط��ه بهره برداری
می شود .گفتنی است بیش از 4هزار نیروی
کار در معادن استان مرکزی فعالیت دارند.
اخرین امار استخراج
سرب و روی
اماره��ای رس��می گوی��ای ان اس��ت که
س��ال گذشته میزان اس��تخراج سرب و روی
از مع��ادن انگوران (زنجان) و س��رب نخلک
(اصفهان) به ۹۷۷هزار و ۳۴۳تن رس��ید که
در مقایس��ه با عملکرد س��ال ماقبل افت ۱۱
درصدی دارد.
به گزارش ایرنا از ج��داول اماری مربوطه،
سهم معادن انگوران از عملکرد سال گذشته
بی��ش از ۹۳درصد ب��ا ۹۱۰هزار و ۱۷۷تن
اس��ت و سرب نخلک نیز بقیه را با ۶۷هزار و
۱۶۷تن به خود اختصاص داد.
مجموع عملکرد استخراج واحدهای معدنی
مزبور در اس��فند ۹۸به رقم ۹۴هزار و ۳۷۲
تن رس��ید که نس��بت به ماه مشابه سال ۹۷
رشد ۱۶درصدی را نشان می دهد.
س��هم انگوران از اس��تخراج اس��فند سال
گذش��ته با بیش از ۹۳درص��د به میزان ۸۸
هزار و ۶۱۵تن بود و بقیه به نخلک با 5هزار
و ۷۵۷تن اختصاص داشت.
امارها گویای این اس��ت ک��ه بیش از ۸۰
واحد اس��تخراج روی در کشور فعالیت دارند
که ظرفیت نصب شده انها ۴۵۰تا ۴۷۵هزار
تن براورد می ش��ود و س��ال ۹۷بالغ بر ۲۲۰
هزار تن تولید داشتند.
طب��ق گزارش ه��ای گ��روه بین الملل��ی
مطالعات سرب و روی مصرف سرانه روی در
ایران ۱.۱۴کیلوگرم در س��ال است .متوسط
مصرف س��رانه این کانی ه��ا در اروپای غربی
۵.۹کیلوگ��رم ،چین ح��دود ۲.۵کیلوگرم و
امریکای شمالی هم ۳.۴کیلوگرم ثبت شده
اس��ت .معدن س��رب و روی مهدی اباد (یزد)
بی نظیرترین معدن در سطح جهانی با ذخیره
۱۷۰میلیون تن معرفی ش��ده که اکنون در
مرحله باطله برداری قرار دارد.
معادن سرب و روی انگوران زنجان ،نخلک
اصفهان ،کوش��ک بافق و اهنگ��ران مالیر از
مهم ترین معادن سرب و روی کشور هستند.
editor@smtnews.ir
جذب سرمایه از الزامات بخش معدن است
گروه معدن
editor@smtnews.ir
رضا رحمانی:
امسال
فرصت های
خوبی برای ایجاد
تحول بزرگ در
بخش معدن و
جهش تولید
در کشور وجود
دارد
وزیر صنعت ،معدن و تجارت ضمن مساعد دانستن
شرایط فعالیت در حوزه معدن ،بر اهمیت تسریع در
جذب سرمایه داخلی و خارجی برای تامین نقدینگی
به عنوان یکی از الزامات این بخش ،تاکید کرد.
به گزارش پایگاه اطالع رسانی وزارت صنعت ،معدن
و تج��ارت ،رضا رحمان��ی در دیدار ب��ا رئیس جدید
س��ازمان نظام مهندس��ی معدن کش��ور اظهار کرد:
امس��ال فرصت های خوبی برای ایج��اد تحول بزرگ
در بخش معدن و جهش تولید در کشور وجود دارد.
به گفت��ه او ای��ران در بخش معدن ش��رایط خوبی
برای تولید و ص��ادرات دارد و چنانچه این فرصت را
قدر بدانیم امس��ال در این بخش شاهد جهش تولید
خواهیم بود.
رحمان��ی ضمن یاداوری تدوین نقش��ه راه معادن
برای نخس��تین بار که در س��ال گذش��ته ابالغ شد،
توس��عه فعالیت ه��ای اکتش��افی ،احیا ،فعال س��ازی
و توس��عه مع��ادن کوچک مقیاس ،تکمی��ل زنجیره
ارزش فلزات اساس��ی (ف��والد ،م��س و الومینیوم)،
تجهیز و نوس��ازی معادن کشور و توسعه پایگاه ملی
داده ه��ای علوم زمین را از جمله برنامه های امس��ال
این وزارتخانه برای توس��عه مع��ادن و صنایع معدنی
بیان کرد.
وی اطالع رسانی گس��ترده به مردم را مورد تاکید
ق��رار داد و گفت :اگاهی افکار عمومی از فعالیت های
معدنی به منظور جلب مشارکت انها بسیار مهم است.
وزی��ر صنعت ،معدن و تجارت تصریح کرد :رویکرد
وزارتخان��ه در این دوره ،تفویض گس��ترده اختیارات
به تش��کل های مردم نهاد اس��ت ،اما ای��ن تفویض در
صورتی ثمربخش است که این تشکل ها حضور فعالی
داشته باشند و مسئولیت بپذیرند.
رویک��رد وزارتخانه در ای��ن دوره ،تفویض گس��ترده اختیارات به
تش��کل های مردم نهاد اس��ت ،اما این تفویض در صورتی ثمربخش
اس��ت که این تش��کل ها حضور فعالی داش��ته باش��ند و مسئولیت
بپذیرند
رحمان��ی با بیان اینکه در وضعیت حاضر همه باید
به وظایف خود پایبند باش��ند ،از رئیس سازمان نظام
مهندس��ی معدن خواس��ت با همراهی مع��اون امور
معادن و صنایع معدنی وزارتخانه ،ضمن بس��یج تمام
فع��االن این حوزه ،برای ایجاد تحول در این بخش با
جدیت فعالیت کنند.
وی پیش��نهاد داد ش��ورای منظم��ی ب��ا حض��ور
سازمان ها و تشکل ها و نهادهای مردمی مرتبط ،برای
تقویت همگرایی در بخش معدن تشکیل شود.
رحمانی با مهم خواندن هوشمندسازی فرایندهای
بخ��ش مع��دن ،س��امانه اینترنت��ی ثب��ت مکانی��زه
محدوده ه��ای معدن��ی (کاداس��تر) را ک��ه به منظور
تسهیل امور متقاضیان ،طراحی شده ،نشانگر پویایی
و همگام شدن با دنیا دانست.
به گفته وزی��ر صنعت ،معدن و تج��ارت راه اندازی
سامانه کاداستر عالوه بر کاهش ترددهای غیرضروری
و سالم س��ازی محی��ط ،موج��ب ایجاد ش��فافیت در
سازمان و مقابله با فساد می شود.
تقی نبئی ،رئیس جدید س��ازمان نظام مهندس��ی
معدن کش��ور نیز در این دی��دار ضمن اعالم امادگی
برای همراهی با سیاست های وزارت صنعت ،معدن و
تجارت برای توسعه معادن و جذب سرمایه گذاری ،با
تش��ریح تفاوت های اقتصاد معدنی با سایر بخش ها از
تحریم ناپذیری این بخش و جاذبه های سرمایه گذاری
در معادن سخن گفت.
به اعتقاد رئیس جدید نظام مهندسی معدن کشور
چنانچه ظرفیت تولید افزایش یابد ،قیمت تمام ش��ده
کاهش خواهد داش��ت و نگرانی ه��ای بازار مصرف به
حداقل خواهد رسید.
در ای��ن دیدار وزیر صنع��ت ،معدن و تجارت حکم
ریاست سازمان نظام مهندسی معدن ایران را به تقی
نبئی اعطا کرد.
گفتنی اس��ت حس��ن روحانی ،رئیس جمهوری در
حکم��ی تقی نبئی را ب��رای مدت ۳س��ال به عنوان
رئی��س ش��ورای مرک��زی و رئی��س س��ازمان نظام
مهندسی معدن کشور منصوب کرد.
نبئی عضو و دبیر اجرایی ش��ورای مرکزی سازمان
نظام مهندس��ی معدن ایران و از سال ۱۳۸۸تاکنون
رئیس س��ازمان نظام مهندس��ی معدن استان قزوین
بود .او دانش اموخته رشته زمین شناسی است.
پیش از این داریوش اس��ماعیلی این مسئولیت را
برعهده داش��ت که درحال حاضر به عنوان معاون امور
معادن و صنایع معدنی وزیر صنعت ،معدن و تجارت
مشغول فعالیت است.
معاون وزیر صنعت ،معدن و تجارت اعالم کرد:
شناسایی ذخایر معدنی در استان های کم برخوردار
مع��اون وزیر صنعت ،مع��دن و تجارت از اج��رای طرح های
س��ازمان ایمی��درو به منظ��ور شناس��ایی ذخای��ر معدن��ی در
استان های کمتربرخوردار خبر داد تا در زمینه توسعه و تکمیل
زنجیره فلزات اقدام شود.
به گزارش روابط عمومی س��ازمان توس��عه و نوسازی معادن
و صنای��ع معدن��ی ای��ران (ایمی��درو) ،خ��داداد غریب پور در
جلس��ه پایش طرح ه��ای ظرفیت یابی معدنی در اس��تان های
کمتربرخوردار کشور اظهار کرد :ایمیدرو با اجرای این طرح ها،
درصدد بررس��ی وضعیت اس��تان های کم برخ��وردار اما دارای
معدن است.
وی اضافه کرد« :طرح مطالعات اولیه مناطق کمتربرخوردار»
ازس��وی بخش خصوصی و «طرح انج��ام خدمات ظرفیت یابی
معدنی» با نظارت ش��رکت تهیه و تولید مواد معدنی ازس��وی
بخش خصوصی اجرا می شود.
رئیس هیات عامل ایمیدرو با اش��اره به طرح مطالعات اولیه
مناطق کمتربرخوردار ،گفت :براس��اس این طرح ۱۲ ،اس��تان
اردبیل ،ایالم ،چهارمحال وبختیاری ،خراسان شمالی ،خراسان
جنوبی ،بلوچستان ،کرمانشاه ،کهگیلویه و بویراحمد ،لرستان،
کرمان ،هرمزگان و کردس��تان با جمعی��ت حدود ۱۴میلیون
در جلس��ه ش��ورای معاونان وزارت صنعت ،معدن و تجارت
گزارش ه��ای جداگانه ای از فعالیت معاونت اموزش ،پژوهش و
فناوری و س��ازمان توسعه تجارت با محوریت رشد شاخص ها،
بررسی چالش ها و برنامه های سال جهش تولید ارائه شد.
به گزارش شاتا ،در ابتدای این جلسه ،برات قبادیان ،معاون
ام��وزش ،پژوهش و فناوری وزارت صنع��ت ،معدن و تجارت،
عموم ش��اخص های پژوهشی و توس��عه فناوری حوزه صنعت،
معدن و تجارت را در سال ،۹۸افزایشی و توام با رشد مناسب
عنوان کرد.
وی گفت :در طول س��ال گذشته ،بومی س��ازی محصوالت
ارزبر و مشارکت واحدهای صنعتی در تامین نیازهای فناورانه
کش��ور و اجرای طرح توانمندس��ازی تولید و توس��عه اشتغال
پایدار (طرح ملی) با موفقیت بسیار خوبی همراه شد.
قبادیان با اش��اره به دریافت مجوز برای جذب ۲۰۰س��رباز
ت��اپ در س��ال جهش تولی��د در صنایع بزرگ کش��ور ،افزود:
نفر ازس��وی یک شرکت خصوصی مورد بررسی قرار
می گیرند.
به گفت��ه وی ،مواد معدنی مختلف ش��امل س��نگ
اهن ،بوکس��یت ،مس ،طال ،نقره ،س��یلیس ،منگنز،
منیزیت ،سنگ های قیمتی و نیمه قیمتی ،سنگ های
تزئینی ،اهک ،زغال س��نگ ،تیتانیوم ،نیکل ،قلع و...
در این طرح بررسی می شوند.
غریب پور پیرامون طرح انجام خدمات ظرفیت یابی
معدنی گفت :این طرح در ۶اس��تان کرمانشاه ،لرستان ،ایالم،
چهارمح��ال و بختیاری ،کهگیلویه و بویراحم��د و فارس اجرا
می شود که در مجموع ۱۱۱هزار کیلومتر مربع را دربرمی گیرد.
وی خاطرنش��ان کرد :فعالیت های دفتری شامل جمع اوری
داده ه��ا ،گزارش ه��ای قبل��ی ،پ��ردازش داده ه��ا و تهیه بانک
اطالعاتی و معرفی مناطق مس��تعد برای هر تیپ ماده معدنی
انجام شده است .باتوجه به ش��یوع کرونا ،در اجرای فعالیت ها
بای��د پروتکل های بهداش��تی رعایت ش��ود و چنانچه تاخیری
ناشی از این وضعیت پدید اید ،قراردادها تمدید می شود.
رئیس هی��ات عامل ایمی��درو ضرورت دس��تیابی به الگوی
مناس��ب برای توس��عه مناطق محروم را م��ورد تاکید قرار داد
و گفت :اس��تفاده از اطالعات نهادها و س��ازمان های
مختلف ،ش��اخص های دقیق��ی از میزان محرومیت و
در عین حال برخ��وردار از ظرفیت های معدنی برای
توسعه به دست می دهد.
وی افزود :همزمان ب��ا این اقدام ،ایمیدرو وضعیت
زیرساخت های معادن اس��تان های کمتربرخوردار را
بررس��ی می کند تا امکانات مورد نیاز توس��عه معادن
را فراهم سازد.
برنامه اکتشاف پهنه های ۳شهرستان استان کرمان
همچنی��ن رئی��س هیات عام��ل ایمیدرو از برنام��ه عملیات
اکتش��اف در پهنه ه��ای شهرس��تان های بافت ،راب��ر و ارزوئیه
اس��تان کرمان خب��ر داد و گفت :پهنه های م��ورد توجه بدون
محدودیت مالی اکتش��اف خواهد شد .وی همچنین بر تسریع
در اجرای پروژه تیتانیوم کهنوج بعد از انتخاب سرمایه گذار در
سال جاری تاکید کرد .خداداد غریب پور در نشست با تعدادی
از نمایندگان شهرس��تان های اس��تان کرمان افزود :پهنه های
معرفی ش��ده شهرس��تان های یادش��ده بدون محدودیت مالی
توس��ط س��ازمان ایمیدرو اکتشاف می ش��ود .وی با بیان اینکه
برنامه ه��ای حمایت��ی ایمیدرو در اجرای ط��رح احیای معادن
کوچک ادام��ه دارد ،گفت :موضوع همکاری ایمیدرو در تامین
زیرساخت های معادن منطقه ارزوئیه از توابع شهرستان جیرفت
(حوزه جنوب استان کرمان) در دستور کار قرار می گیرد.
مع��اون وزی��ر صنعت ،مع��دن و تجارت ادام��ه دارد :باتوجه
ب��ه فعالیت ۴کارخانه کنس��انتره مس و اهن در شهرس��تان
جیرفت ،ایمیدرو برای توسعه زیرساخت ها (اب و برق و جاده)،
همکاری های الزم را خواهد داشت.
تسریع در اجرای برنامه های تیتانیوم کهنوج
غریب پور در بخش دیگری از سخنانش با اشاره به برنامه های
ایمی��درو در اج��رای پروژه تیتانی��وم کهنوج ،اظه��ار کرد :در
جلس��ه با مدیرعامل ش��رکت تهیه و تولید مواد معدنی ایران و
سرمایه گذار این پروژه ،برنامه های اجرای پروژه در سال جاری
مورد بررسی قرار گرفت.
رئیس هیات عامل ایمیدرو با اش��اره به اینکه س��رمایه گذار
این پروژه اس��فند ،۹۸مشخص ش��د ،افزود :باتوجه به واردات
پیگمن��ت (رنگدانه) به کش��ور ،با اتمام عملی��ات اجرایی این
کارخانه ،نیاز کشور به پیگمنت تامین خواهد شد.
وی افزود :ذخیره قطعی معدن تیتانیوم کهنوج ۱۵۰میلیون
تن و ذخیره احتمالی ان ۴۰۰میلیون تن است.
بررسی چالش ها وبرنامه های سال جهش تولید
در س��ال ۹۹پروژه طراحی و اس��تقرار م��دل چرخه مدیریت
بهره وری برای حداقل ۲۰واحد صنعتی بزرگ در دس��تور کار
اس��ت .در ادامه جلسه شورای معاونان وزارت صنعت ،معدن و
تجارت ،حمید زادبوم ،معاون وزیر و رئیس س��ازمان توس��عه
تجارت ایران ،گزارش��ی از حجم تجارت ایران در س��ال ۹۸و
دس��تیابی به اهداف تعریف شده در حوزه تجارت خارجی در
س��ال رونق تولید ارائه و از افزایش ۱۴درصدی شاخص وزنی
صادرات کشور در سال گذشته خبر داد.
زادب��وم تصریح کرد :باتوج��ه به برنامه ریزی انجام ش��ده و
اولویت گذاری در افزایش صادرات به کشورهای همسایه ،بیش
از ۶۰درصد صادرات ایران را این کش��ورها به خود اختصاص
داده اند و این رویکرد در سال ۹۹نیز تداوم خواهد داشت.
رئیس س��ازمان توس��عه تجارت ایران گف��ت :عمده واردات
ایران در سال ۹۸شامل کاالهای اساسی ،واسطه ای ،تجهیزات
و ماش��ین االت بوده است .زادبوم با اشاره به برنامه ریزی برای
افزایش حجم و تنوع کاالهای صادراتی کش��ور در س��ال ۹۹
افزود :ترویج برند و برگزاری جشنواره برند در راستای توسعه
ص��ادرات کاال و خدمات و همچنین توس��عه زیرس��اخت های
صادراتی الزم برای افزایش صادرات در کش��ور در سال جهش
تولی��د با جدیت دنبال خواهد ش��د .او تاکید ک��رد :برگزاری
میزهای کاالیی و میزهای کشوری در سطح کشور و میزهای
تخصص��ی اصن��اف و دانش بنیان ک��ه از س��ال ۹۸عملیاتی
شده اند ،امسال نیز در دستور کار است.
فاز نخست تولید الکترود گرافیتی در مرحله راه اندازی
قائم مق��ام و عضو هی��ات عامل ایمیدرو اع�لام کرد :فرایند
تولید الکترود گرافیتی در داخل کش��ور کامل می شود .عباس
نعیمی همچنین خبر داد ایمیدرو برنامه انتش��ار اوراق بهادار
به پشتوانه طال را دارد.
به گزارش ایمیدرو ،عباس نعیمی با اش��اره به فرایند تولید
الکترود گرافیتی گفت :از نظر فنی ،اگر فوالد را ۱۰۰واحد در
نظر بگیریم ،الکترود گرافیتی 4واحد از ان را تشکیل می دهد
که تاکنون برای تامین این 4واحد تاثیرگذار ،به خارج کش��ور
وابس��ته بوده ایم ام��ا اکنون ،درصدد تولید داخ��ل این میزان
هس��تیم .وی ادامه داد :این پروژه اکنون در مرحله راه اندازی
است .پیش بینی ما این است که با احداث و راه اندازی 6بخش
برنامه ایمیدرو برای عرضه اوراق بهادار طال
کارخانه الکترود گرافیتی تا سال ،۱۴۰۱کل فرایند
تولید الکترود گرافیتی در داخل انجام خواهد ش��د؛
در نتیجه ،صرفه جوی��ی ارزی قابل مالحظه ای برای
کشور خواهد داشت.
قائم مقام ایمیدرو با اش��اره به برنامه این سازمان
برای تاسیس صندوق طال همچون صندوق لوتوس،
گفت :پس از تاس��یس صندوق ،قرار اس��ت ایمیدرو
به پش��توانه طالی زرش��وران ،اوراق به��ادار چاپ و
به ص��ورت یونیت به مردم عرضه کند ت��ا در نتیجه ان ،تامین
مالی بخشی از طرح ها انجام شود .وی ادامه داد :به اعتقاد من،
استقبال مناسبی از این صندوق می شود؛ چراکه از یک طرف
مردم روند باال رفتن قیمت طال را مشاهده می کنند
و از طرف دیگر ،اس��وده خاطر هس��تند که صندوق،
پش��توانه محکم��ی (ط�لا) دارد .پیش بینی می کنم
حداق��ل ۵درصد نی��از مالی از طری��ق این صندوق
تامین ش��ود .قائم مق��ام ایمی��درو در بخش دیگری
از س��خنانش ب��ه اقدامات ایمیدرو در رش��د تولید و
صادرات در س��ال قبل اش��اره کرد و گف��ت :ابداع و
بکارگیری روش تامین ارز این س��ازمان موجب شد
می��زان تولید و صادرات ش��رکت های بخش مع��دن و صنایع
معدنی نسبت به سال 97افزایش یابد ،این در حالی است که
رئیس جمهوری امریکا اعالم کرده بود در مدت ۳ماه می تواند
اقتصاد ایران را با مشکل مواجه سازد .قائم مقام ایمیدرو با بیان
اینکه تحریم های ظالمانه بین المللی موجب بسته شدن امکان
اس��تفاده از فاینانس برای طرح های توس��عه ای ش��د ،تصریح
کرد :در چنین فضایی ،ایمیدرو به عنوان س��ازمان راهبر بخش
معدن و صنایع معدنی ،موضوع هدایت سود شرکت ها به سمت
طرح ه��ای توس��عه ای را به میان اورد.وی ادام��ه داد :مجامع،
س��ودها را به سمت سرمایه گذاری های جدید ،هدایت کرده اند
تا ش��رکت های ب��زرگ همچون ف��والد مبارکه ،مل��ی صنایع
م��س ،گل گهر و چادرملو ،بتوانند اعتبار طرح های مورد هدف
ایمیدرو را تامین کنند و از این طریق ،سازمان توانست برنامه
راه اندازی های طرح ها در سال ۹۸را اجرایی کند.
13
شنبه
13اردیبهشت 1399
8رمضان1441
2مه2020
شماره 1511
پیاپی 2829
استان ها
دو جایزه ملی انرژی برای شهرداری اصفهان
بهمن راعی
editor@smtnews.ir
همزمان با روز جهانی زمین پاک ،شهرداری اصفهان موفق به
دریافت دو جایزه ملی انرژی از پنجمین جشنواره ملی مدیریت
انرژی شد
اصفه��ان برای نخس��تین بار در فرایند اعطای جایزه
ملی مدیریت انرژی شرکت کرد.
امیری با بیان اینکه ترویج استانداردهای سیستم
مدیری��ت ان��رژی ،معیارهای مصرف بهین��ه انرژی،
توس��عه فرهنگ دس��تیابی ب��ه اهداف س��ازمانی با
استفاده از مفاهیم مدیریت انرژی و همچنین ایجاد
انگیزه و ش��ور و شوق در راس��تای انجام فعالیت در
این ب��اره از اه��داف اصلی اعطای این جایزه اس��ت،
تصریح کرد :در طراحی مدل این جایزه به دو مقوله
توانمندسازها (نگرش ،سیستم ،ساختار و فرایندها)
و نتایج (دس��تاوردهای حاص��ل از عملکرد) به نحو
مناسبی پرداخته ش��ده و در ان استانداردهای ملی
تدوین شده به منظور معیارهای مصرف انرژی به کار
گرفته می شود .امیری توجه اولیه به حوزه های مهم
و اولوی��ت دار در مقوله مدیریت انرژی و اس��تفاده از
تجارب موجود ،تعیین مقادیر مصرف و شاخص های
انرژی برای بخش های مختلف ش��هرداری اصفهان،
شناس��ایی فرصت ه��ای بهینه س��ازی و کاه��ش
مصرف انرژی و ارائه راهکارهای موثر در دس��تیابی
صرفه جویی در مصرف انرژی را از جمله دالیل حضور
ش��هرداری اصفهان در این فرایند دانس��ت و گفت:
روند اعطای این جایزه براس��اس مش��ارکت سازمان
مدیریت صنعتی و س��ازمان انرژی های تجدیدپذیر
و بهره وری انرژی برق ،ش��رکت بهینه سازی مصرف
سوخت ،ستاد توس��عه فناوری حوزه انرژی معاونت
علم��ی و فن��اوری ریاس��ت جمهوری و همچنی��ن
سازمان ملی اس��تاندارد ایران اجرا می شود .معاون
خدمات ش��هری ش��هردار اصفه��ان با بی��ان اینکه
براس��اس الگوی تدوین ش��ده برای ارزیابی در تعلق
این جایزه ،موضوعات سیستمی و مدیریتی در کنار
نتایج حاصل از فرایندها ،مورد بررسی قرار می گیرد،
گف��ت :این الگو س��ه وجه ،قانون و تعهد ش��رکت ها
ب��ه رعایت مفاد ان ،وضعیت گذش��ته و حال درباره
میزان مصرف ان��رژی و رعایت اصول مدیریت را در
کن��ار یکدیگر قرار داده اس��ت .امیری تصریح کرد:
بدون ش��ک این فرایند می تواند باعث نهادینه شدن
موضوع توج��ه به مصرف ان��رژی ،مدیریت ان و در
نهایت کاهش مصرف س��وخت ش��ود .گفتنی است
با توجه به طرح فاصله گذاری اجتماعی و پیشگیری
از شیوع کرونا اسامی برندگان بدون برگزاری مراسم
و از طری��ق ویدئوکنفرانس اعالم ش��د .ش��هرداری
اصفه��ان در حال��ی به عنوان نخس��تین ش��هرداری
کش��ور در این فرایند ش��رکت کرد و حائز دریافت
تندیس نقره ای ش��د که این دوره از جایزه ،تندیس
طالی��ی نداش��ت .حض��ور ش��هرداری اصفهان در
فرایند این جایزه به عنوان نخستین شهرداری کشور
نش��ان دهنده اهمی��ت مدیریت ان��رژی در مدیریت
شهری اصفهان دارد.
حسین امیری
حضور شهرداری
اصفهان،
به عنوان
نخستین
شهرداری
کشور در
فرایند ارزیابی
جایزه ملی
مدیریت انرژی،
نشان دهنده
اهمیت
مدیریت انرژی
در مدیریت
شهری است
مدیرکل بنیاد مسکن انقالب اسالمی استان بوشهر گفت ۱۰ :هزار
و ۹۷۴واحد مسکونی در استان بوشهر در ۷سال دولت تدبیر و امید
مقاوم سازی شده و ۳۸میلیارد و ۶۴۹میلیون ریال کمک بالعوض
از محل حس��اب ۱۰۰امام برای تکمیل واحدهای نیمه تمام مس��کن
محرومان تخصیص یافته اس��ت .به گزارش
به نقل از روابط
عمومی اداره کل بنیاد مسکن استان بوشهر ،حمید حیدری بریدی
گفت :سال گذشته به ازای هر واحد مسکونی روستایی ۴۰میلیون
توم��ان تس��هیالت ۴درصد اختصاص یافت ک��ه تاکنون ۶۰درصد
ای��ن اعتب��ارات تخصیص یافت��ه و ۲.۵میلیارد تومان اعتبار بالعوض
برای واحدهای نیمه تمام در نظر گرفته شده است .وی ادامه داد :از
سهمیه ابالغی ۲هزار و ۵۰۰واحدی در بخش مقاوم سازی مسکن
روس��تایی اس��تان بوشهر ،سال گذشته هزار و ۵۹۲واحد معادل ۶۲
درصد ابالغ شده و از این شمار تاکنون عملیات اجرایی هزار و ۲۵۰
واحد معادل ۷۸درصد اغاز شده است .در ۷سال دولت تدبیر و امید،
احداث ۷۰۰واحد مسکونی شهری با ۹۰میلیارد تومان اعتبار در این
استان اجرا شده است .مدیرکل بنیاد مسکن انقالب اسالمی استان
بوش��هر یاداور ش��د :احداث زمین چمن مینی فوتبال در روستاهای
۵۰۰نفر جمعیت به باال در ۱۵۱روستا با ۲۷۰میلیارد ریال اعتبار
از محل اعتبارات اس��تانی از جمله پروژه های طر ح هادی روس��تایی
استان بوشهر است که با اجرای این طرح ۱۸۱هزار و ۲۰۰مترمربع
معادل ۰.۵۵مترمربع به فضای ورزشی روستاهای استان اضافه شده
است .حیدری بریدی اضافه کرد :با اجرای این پروژه ها مساحت اماکن
ورزشی روستاهای استان از ۱۱۳هزار و ۲۲۶مترمربع به ۲۹۴هزار
و ۴۲۶مترمربع و سرانه ورزشی روستایی نیز با رشد ۱۵۷درصدی
از ۰.۳۵به ۰.۰۹مترمربع افزایش یافته است .وی ادامه داد :در این
مدت ۲۶۲ ،بوستان روستایی امید با ۳۵۴میلیارد ریال احداث شده
و با اجرای این طرح مساحت پارک ها و فضای سبز روستایی استان
از ۶۳ه��زار و ۵۰۰مترمرب��ع ب��ه ۶۰ه��زار و ۵۹۴مترمربع افزایش
یافته است .مدیرکل بنیاد مسکن استان بوشهر ،ساخت ۲۰۰زمین
والیبال در روستاهای ۴۰۰نفر جمعیت و ساخت ۱۶۲سینمای روباز
در بوستان های روستایی را از دیگر اقدام های عمران روستایی دولت
دهم و یازدهم عنوان کرد.حیدری بریدی با اش��اره به اس��فالت معابر
از محل قیر رایگان گفت :از س��ال ۹۴تا ۳۶۴ ،۹۷کیلومتر از معابر
روستایی با ۶۶۱میلیارد ریال اعتبار با مشارکت دهیاری ها اسفالت
ش��ده اس��ت؛ همچنین از محل اعتبارات عمرانی مناطق نفت خیز از
سال ۹۶تا ۳۸۹ ،۹۸میلیارد ریال اعتبار تامین شده که برای اجرای
بهسازی معابر ،پل سازی ،دیوار حفاظتی ،بوستان ها و پیاده رو سازی
در مناطق جنوبی اس��تان هزینه ش��ده اس��ت .مدیرکل بنیاد مسکن
انقالب اس�لامی اس��تان بوش��هر گفت :برای ایمن سازی روستاها در
برابر س��یل س��ال گذشته ۱۰میلیارد ریال اعتبار تخصیص یافته که
در ۷روستا ایمن سازی روستاها انجام شده است.
خبر
ش��هرداری اصفهان در بخش توسعه بهره گیری از
انرژی های تجدیدپذیر تندیس نقره ای جش��نواره را
کسب کرد.
به گزارش
از اصفهان ،حسین امیری ،معاون
خدمات ش��هری ش��هردار اصفهان گفت :همزمان با
روز جهانی زمین پاک ،ش��هرداری اصفهان موفق به
دریاف��ت دو جایزه ملی انرژی از کمیته برگزارکننده
جایزه ملی پنجمین جش��نواره ملی مدیریت انرژی
متشکل از معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری،
وزارت نیرو ،وزارت نفت و سازمان مدیریت صنعتی،
س��ازمان ملی استاندارد و س��ازمان ملی انرژی های
تجدیدپذیر و بهره وری انرژی کش��ور شد .وی گفت:
تندیس نقره ای تدوین فرایند ساخت ،بهره برداری و
ایجاد بس��تر الزم از انرژی های تجدیدپذیر و توسعه
ساختمان های سبز و رتبه برتر و لوح تقدیر در بخش
کاهش مصرف انرژی الکتریکی در بخش موتوراالت
ابرسانی ،جوایزی بودند که از سوی برگزارکنندگان
جای��زه به ش��هرداری اصفهان تعل��ق گرفت .در این
رویداد شهرداری اصفهان به عنوان شهرداری پیشرو
در حوزه بهینه سازی مصرف نیز شناخته شد.
معاون خدمات ش��هری ش��هردار اصفهان با اشاره
به کس��ب این جوایز از س��وی ش��هرداری اصفهان
اظهارک��رد :ش��هرداری اصفهان به عنوان نخس��تین
ی کش��ور در فراین��د ارزیاب��ی جایزه ملی
ش��هردار
مدیری��ت انرژی حضور داش��ت و در بخش توس��عه
بهره گیری از انرژی های تجدیدپذیر تندیس نقره ای
جش��نواره و در بخش بهینه سازی مصرف و کاهش
مصرف در تجهیزات و تاسیس��ات عنوان نهاد برتر و
لوح تقدیر جشنواره را به دست اورد.
مع��اون خدم��ات ش��هری ش��هرداری اصفهان با
اش��اره به حضور ش��هرداری اصفه��ان در پنجمین
جش��نواره ملی مدیریت ان��رژی ،اظهار کرد :با توجه
به سیاس��ت های کل��ی اقتصاد مقاومت��ی و الزامات
اسناد و قوانین باالدس��تی از جمله سند چشم انداز،
سیاست های کلی اصالح الگوی مصرف ،قانون برنامه
پنجم توسعه ،قانون هدفمند کردن یارانه ها و قانون
اصالح الگوی مصرف انرژی ،استفاده از استانداردها و
مدل های سیستمی مدیریت انرژی ملی و بین المللی
و استاندارد های ملی معیار مصرف انرژی ،شهرداری
اجرای طرح های توسعه ای در بوشهر
14
شنبه
13اردیبهشت 1399
8رمضان1441
2مه2020
شماره 1511
پیاپی 2829
بورس
تجارت
پای صحبت مسئوالن
جزئیات واگذاری
سهام شرکت های دولتی
سهامی که فعال کد بورسی
نمی خواهد
نخس��تین اطالعیه وزارت اقتصاد درباره فراخوان
واگ��ذاری پذیره نویس��ی واحدهای س��رمایه گذاری
صندوق سرمایه گذاری قابل معامله ( )ETFمنتشر
و در ان اعالم ش��د که پذیره نویس��ی برای هر فرد
دارای کد ملی امکان پذیر است.
نکته مهمی که مطرح ش��ده این است که در این
فرایند کد ملی جایگزین کد بورس��ی نمی ش��ود و
به گفته مدیرعامل ش��رکت س��پرده گذاری مرکزی
اوراق به��ادار و تس��ویه وج��وه ،کد مل��ی مبنا قرار
می گیرد ،اما برای نقل و انتقال ان کد بورس��ی الزم
است.
به گزارش ایس��نا ،قرار اس��ت س��هام دولت در ۹
ش��رکت دولتی در رس��ته های انرژی (پاالیشگاه و
پتروشیمی) ،مالی (بانک ها و بیمه ها) و صنایع فلزی
و معدنی در بورس عرضه خواهند شود.
در این مرحله از واگذاری ،تصمیم بر این اس��ت
که به صورت فراگیر این سهام ها عرضه شوند تا همه
مردم ب��ا اعمال تخفیف هایی (در مرحله اول و فقط
برای یک بار) در دو گروه ۲۰و ۲۵درصدی با سقف
خرید ۲میلیون تومان به ازای هر نفر بتوانند سهام
عرضه شده را خریداری کنند.
بر این اس��اس ۱۶ه��زار و ۵۰۰میلی��ارد تومان
باقیمانده س��هام دولت در س��ه بانک (تجارت ،ملت
و صادرات) و دو ش��رکت بیمه ای (بیمه البرز و بیمه
اتکایی امین) در قالب یک صندوق س��رمایه گذاری
قابل معامله در بورس ( )ETFبا عنوان «واسطه گری
مالی یکم» ،عرضه می ش��ود که شروع پذیره نویسی
فروش واحدهای این صندوق را از شنبه هفته اینده
( ۱۴اردیبهشت) تا ۳۱ماه جاری است.
وزارت اقتصاد برای تمام خریداران این سهام۲۰ ،
درصد تخفیف قائل ش��د ه ک��ه ۱۵درصد ان نقدی
اس��ت و ۵درصد ان به منظور بازار گردانی واحدها،
نزد صندوق نگهداری می شود.
در این راس��تا ،حسین فهیمی ،مدیرعامل شرکت
س��پرده گذاری مرکزی اوراق بهادار و تس��ویه وجوه
در گفت وگ��و با ایس��نا ،با تاکید ب��ر اینکه کد ملی
جایگزی��ن کد بورس��ی نمی ش��ود ،بلک��ه مبنا قرار
می گی��رد ،اظهار کرد :به عبارت دیگر فردی که کد
بورس��ی ندارد ،می تواند در ETFمشارکت کند اما
این به معنی جایگزین شدن نیست.
متقاضیان می توانند با مراجعه به شعب بانکی که
دولت اعالم کرده است بدون داشتن کد بورسی هم
خرید واحدهای صندوق ETFرا انجام دهند و بعد
برای دریافت کد بورسی مراجعه می کنید.
وی تاکید کرد :در نهایت افراد برای نقل و انتقال
س��هم های ETFباید کد بورس��ی داش��ته و عضو
بورس باشند.
جای خالی رتبه بندی اعتباری در بازار سرمایه
واگ��ذاری ۵ش��رکت دولت��ی ب��ه ارزش ۱۶و نی��م هزار
میلیاردتوم��ان در حال��ی اغ��از ش��د که ورود ش��رکت های
بزرگ به س��ازمان بورس اوراق بهادار و رونق معامالت تاالر
شیشه ای همچنان ادامه دارد .وزارت امور اقتصادی و دارایی
در تش��ریح جزئیات پذیره نویس��ی واحدهای سرمایه گذاری
صندوق سرمایه گذاری قابل معامله را اعالم کرد که براساس
ان ،ه��ر ش��خص می تواند تا س��قف ۲میلیون توم��ان و با
تخفیف ۲۰درصد ،س��هام ای��ن صندوق ها را خریداری کند.
فرهاد دژپس��ند هفته گذشته در پایان نشست با فعاالن بازار
س��رمایه در جمع خبرنگاران از اماده س��ازی عرضه سهام دو
باش��گاه بزرگ فرهنگی ورزش��ی خبر داد و گفت :پس از ان
عرضه سهام چند پاالیش��گاه و بنگاه های بزرگ نیز در حال
اماده س��ازی اس��ت .وزیر ام��ور اقتص��اد و دارایی همچنین
از برنام��ه دول��ت برای عرض��ه همه ش��رکت های بانک های
دولت��ی در ب��ورس خبرداد و اف��زود :واگذاری ش��رکت های
زیرمجموع��ه بانک های دولت��ی و بانک های اصل ،۴۴جدی
ب��وده و مذاکرات برای نهایی ش��دن این واگذاری ها در حال
انجام اس��ت ،عرضه سهام ش��رکت های تامین اجتماعی اغاز
ش��ده و بنیاد مستضعفان و س��تاد اجرایی هم در نشست با
ما برای واگذاری س��هام برخی بنگاه های زیر مجموعه ش��ان
در ب��ورس اعالم امادگی کردند ،بنابراین امس��ال س��ال اوج
عرضه سهام دولت و بخش عمومی در بورس است .اظهارات
وزی��ر امور اقتص��اد و دارای��ی در حالی عنوان می ش��ود که
عباس معمارن��ژاد ،معاون وزیر اقتصاد نی��ز از تعیین تکلیف
شرکت های زیرمجموعه بانک های وابسته به نیروهای مسلح
خبر داد و گفت :ش��رکت های زیرمجموعه بانک های وابسته
به نیروهای مسلح ۲۸۵شرکت هستند که بانک سپه باید با
اجرای راهکارهای انح�لال ،ادغام ،واگذاری و ادامه فعالیت،
این شرکت ها را تعیین تکلیف کند .با این همه کارشناسان
تاکید دارند افرادی که به بازار سرمایه ورود می کنند به ویژه
تازه واردها از شرکت های مشاوره ،سبدگردان سهام و ظرفیت
صندوق های سرمایه گذاری در خریدوفروش استفاده کنند.
عکس:
رئی��س کل س��ازمان
خصوصی س��ازی گف��ت:
ب��رای عادالنه ت��ر ک��ردن
می��زان دسترس��ی مردم
و اق��دام انها ب��رای خرید
این س��هام ،از زمان اگهی
تا پذیره نویسی ،یک هفته
زمان دادیم و از روز عرضه تا ۳۱اردیبهش��ت برای
پذیره نویس��ی فرصت دادی��م تا همه م��ردم ایران
بتوانند از این فرصت استفاده کنند.
به گ��زارش صدا وس��یما ،علیرضا صال��ح درباره
عرضه س��هام برخی ش��رکت های دولتی در بورس
اف��زود :روش های معمول این اس��ت که به نرخ روز
ف��روش ،به احاد م��ردم فروخته می ش��ود یا اینکه
بلوک مدیریتی را می فروشیم ،اما در روش جدید از
روش سرمایه گذاری در صندوق های سرمایه گذاری
معامله پذیر( )ETFاستفاده می کنیم.
وی ادام��ه داد :ب��رای تم��ام م��ردم تخفیف ۲۰
درص��دی را در نظ��ر گرفتی��م؛ یعن��ی زمان��ی که
اگه��ی می دهیم نرخ در تابلوی بورس ثابت اس��ت
و ۲۰درصد کمتر از نرخ س��هم در روز عرضه ،ارائه
می شود و قانون گذار اجازه داده ۳۰درصد کمتر هم
عرض��ه کنیم .وی اضافه ک��رد :برای صندوق اولیه،
۵بن��گاه خوب دولتی ب��ورس را در نظر گرفتیم از
جمل��ه بانک های صادرات ،تجارت ،ملت ،بیمه البرز
و بیمه اتکایی امین با عنوان صندوق سرمایه گذاری
واس��طه گری مالی ک��ه س��یت های (صندلی های)
مدیریتی هم در این سهام وجود دارد.
رئی��س کل س��ازمان خصوصی س��ازی گفت :ما
می توانس��تیم س��یت های مدیریتی را تا ۲۰درصد
باالت��ر از قیمت ه��ای تابلو بفروش��یم و این رقم در
رقاب��ت خریدار ها می تواند ت��ا ۵۰درصد هم باالتر
برود ،اما نه تنها این کار را نمی کنیم ،بلکه با تخفیف
۲۰درص��دی می فروش��یم؛ بنابرای��ن دول��ت فقط
به دنبال تامین مالی نیست.
صالح با اشاره به اینکه اشخاص حقوقی نمی توانند
ای��ن س��هام را پذیره نویس��ی کنند ،اف��زود :مردم
می توانند ب��دون مراجعه حضوری ،از درگاه بانک ها
وارد شوند و پذیره نویسی را انجام دهند.
تازه واردها از «سبدگردان» استفاده کنند
editor@smtnews.ir
در ۲ماه و نیم گذش��ته ،بازار س��رمایه برخالف س��ایر بازارها ،با رشد چشمگیر
جذب س��رمایه و سودرس��انی به سرمایه گذاران همراه بوده اس��ت .تا انجا که در
اخرین معامالت شاخص کل بورس وارد کانال ۸۰۰هزار واحدی شد.
تالش دولت برای هدایت س��رمایه های س��رگردان از بازارهای کاالیی و مصرفی
مانند خودرو ،مس��کن و طال به بازار سرمایه را ش��اید بتوان مهم ترین دلیل رشد
مثبت این بازار دانست.
ورود نقدینگی گس��ترده به بازار بورس موجب ش��د این بازار بتواند در ش��رایط
پیچیده و دشوار اقتصادی ،جان تازه ای بگیرد.
شاخص کل بورس تهران که در ابتدای سال ۹۸در بازه ۱۷۰هزار واحدی بود،
در روزهای پایانی س��ال توانست به باالی ۵۵۰هزار واحد برسد ،عددی که شاید
خوشبین ترین تحلیلگران بازار نیز ان را پیش بینی نمی کردند.
عالوه بر این ،حضور شرکت های بزرگ مانند هلدینگ های پتروشیمی و فوالدی
در این بازار و اعداد قابل توجه س��وددهی انها باعث ش��د که اعتماد مردم به بازار
بورس افزایش پیدا کند.
شرکت های بزرگی مانند خودروسازان ،تولیدکنندگان فوالد ،صنایع پتروشیمی
و پاالیشگاه ها نیز توانستند سودهای قابل توجهی از بازار سرمایه جذب کنند .روند
رش��د این بازار در س��ال جدید نیز ادامه یافت و تابلوی تاالر شیشه ای را همچنان
سبز نگه داشت.
خطر افت ارزش پول ملی
ایزاک س�عیدیان ،کارش�ناس بازار سرمایه :در ۲۲ماه
گذش��ته بازار س��رمایه ،بورس اوراق بهادار ایران ،گوی سبقت
را ربوده و نس��بت به بازارهای مسکن ،ارز ،سکه و طال بهترین
بازده و بیشترین رشد را به ثبت رسانده است.
همچنی��ن در ۱۲م��اه گذش��ته می��زان اقبال م��ردم برای
مش��ارکت در بازار س��رمایه بس��یار بیشتر ش��ده و بنابر گفته
شرکت های کارگزاری ،مراجعه مردم برای دریافت کد بورسی
و فعالی��ت در این بازار در این مدت ،طی ۳۰س��ال گذش��ته
بی سابقه بوده است.
اگرچ��ه بازار ب��ورس اوراق بهادار می توان��د در میان مدت از
رونق مناس��بی برخوردار باش��د ،اما باید توجه داشت که رونق
ای��ن ب��ازار زمانی بر بدنه اقتصاد کش��ور اثرگذار اس��ت که به
موازات رشد بورس ،تولید ناخالص ملی نیز افزایش یابد.
البته از دید کارشناس��ان اقتصادی براین��د بازار بورس هر
کش��ور الزاما نمی تواند منعکس کننده وضعیت کالن اقتصادی
ان کشور باشد.
در دو س��ال گذش��ته ،بدنه اقتصاد ایران شاهد افزایش چند
براب��ری ن��رخ ارز بوده و این امر موجب ش��ده برخی
ش��رکت های بورس��ی تالش کنند نرخ تسعیر ارز را
در صورت های مالی خود م��ورد بازبینی قرار دهند.
همزمان با افزایش نرخ ارز در کش��ور ،نرخ تورم نیز
صعود چشمگیری داشت و این امر موجب باال رفتن
بهای تمام شده کاالها و خدمات شد.
در ای��ن میان برخی ش��رکت های بورس��ی تالش
کرده اند تا صورت های مالی خود را تعدیل و بهای تمام ش��ده
کاال و خدمات را در ان لحاظ کنند.
انعکاس س��رعت ب��اال رفتن نرخ ارز و ت��ورم ،در صورت های
مال��ی ب��ا تاخیر اتف��اق می افت��د ،چراکه انتش��ار گزارش های
ش��رکت ها معموال در بازه های ۶و ۹ماهه انجام می شود .این
شکاف زمانی باعث شده ارزش ذاتی برخی شرکت های بورسی
با تاخیر زمانی به نرخ واقعی برسد.
با توجه به این بازدهی به ظاهر مناس��ب برخی ش��رکت ها و
باال رفتن جذابیت مش��ارکت و سرمایه گذاری در بورس ،حجم
نقدینگی وارد ش��ده به این بازار به طور متوالی در حال افزایش
است.
از س��وی دیگر ،با کاهش نرخ سود بانکی در چند
روز گذشته ،افراد بیشتری برای ورود به بازار بورس
اوراق بهادار اقدام کرده اند و شاهد جابه جایی سریع
حج��م بزرگ نقدینگی از س��پرده های بانکی به این
بازار هس��تیم .البته ،نباید نقش تبلیغات ،به ویژه در
فض��ای مجازی را روی این اقب��ال عمومی ،فراموش
کرد.
اگرچ��ه ورود این س��رمایه های جدی��د به ب��ازار به خودی
خود می تواند ش��تاب بازار ب��ورس را ب��رای همگرایی با تورم
و نرخ ارز ش��دت را بخش��د ،اما برخی نی��ز از ایجاد حباب در
نرخ ش��رکت های بورس��ی ابراز نگرانی می کنند ،چون پس از
همگرای��ی دو اهرم نرخ ارز و تورم با ارزش واقعی ش��رکت ها،
افزایش نرخ س��هام این شرکت ها از پش��توانه واقعی برخوردار
نخواهد بود.
این نگرانی ناشی از ان است که با فراتر رفتن نرخ شرکت ها
از ارزش ذاتی انها ،حباب مثبتی در نرخ اسمی شرکت ها ایجاد
تاالر بورس به این زودی ها قرمز پوش نمی شود
محمدرضا سرافراز ،کارشناس بازار سرمایه:
اگر قرار باش��د روند معامالت بورس را با منطق های
بنیادی و عملکرد شرکت ها مورد بررسی قرار دهیم
باید گفت رش��د موجود در بازار بس��یار س��ریع تر از
رش��دهای انتظاری رخ داده است .فعاالن بازار رشد
این روزهای بورس را با جریان ورود نقدینگی توجیه
می کنند و نمی توان چن��دان عوامل بنیادی خاصی
را برای رش��د اخیر ب��ورس در نظر گرفت .رک��ود موجود در
بازارهای موازی با بازار س��رمایه ،رش��د مداوم بورس از س��ال
گذش��ته تاکنون و نیز رفع انتظارات بورس به لحاظ رش��دی
باعث ادامه رش��د ش��اخص بورس در این بازار شده است .به
عالوه اینکه عرضه های اولیه در روزهای اخیر باعث تاثیرگذاری
بیش��تر بر روند صعودی این بازار شده است و به نظر می رسد
دولت قصد دارد برخی از س��هم های متعلق به خود را در قالب
صندوق ه��ای ETFوارد ب��ورس کن��د .نظر دولت
نس��بت به بازار س��رمایه به عنوان یک ب��ازار مولد
مثبت است که این موضوع باعث تاثیرگذاری بیشتر
بر روند صعودی معامالت بورس می شود .در کل در
وضعیت کنونی روند بازار غیرقابل پیش بینی اس��ت،
اما چش��م اندازهای موجود از این بازار نشان می دهد
عوامل محدودکننده ای برای رشد بازار وجود ندارد،
ام��ا با توج��ه به ورود گس��ترده نقدینگی به این ب��ازار صعود
ش��اخص بورس ادامه دار خواهد بود .اکنون در بورس با اقبال
س��هامداران خرد و صدور چشمگیر کدهای سهامداری همراه
هس��تیم ،ورود عجیب نقدینگی به بازار از جمله مسائلی است
که نشان می دهد بازار سرمایه ،بازاری قابل اتکاست .اما اینکه
این رش��د تا کجا ادامه دارد و چه زمانی ش��اخص بورس وارد
فاز استراحت و اصالحی می شود ،غیرقابل پیش بینی است.
توصیه جدی به تازه واردها
فرشاد به ابادی ،کارش�ناس بازار سرمایه :با توجه به
افزایش تقاضا برای ورود به بازار س��رمایه از سوی قشرهای
گوناگون مردم ،به نظر می رس��د نوعی رفتار چوب پنبه ای در
بازار س��رمایه شکل گرفته که اگر به موقع مراقبت های الزم
را از ان به عمل نیاوریم ،در اینده می تواند مشکالتی را برای
این طیف از سهامداران جدید به همراه داشته باشد.
ب��ا تاکید بر ض��رورت صیانت از س��رمایه ها در بورس ،به
تازه واردهای بازار س��رمایه توصیه می ش��ود برای جلوگیری
از به خطر افتادن س��رمایه های خود ،روش های مطمئنی از
جمله صندوق های سرمایه گذاری یا شرکت های سبدگردان
را برگزیده و اقدام به خرید س��هام کنند ت��ا در واقع ،اجازه
بدهند تا این ش��رکت ها س��رمایه انه��ا را مدیریت و کنترل
کنند و افزایش دهند.
در این بین ،شرکت های سبدگردان می توانند امنیت روانی
به شرط اینکه بورس حبابی نباشد!
علی قنبری ،کارش�ناس اقتصاد :با توجه به شرایط
روز اقتصاد ناش��ی از تحریم ،ش��یوع کرونا و خسارت های
اقتصادی ان ،کاهش درامدهای دولت و کس��ری بودجه
یکی از اقدامات موثر و مناس��ب ،خصوصی سازی و فروش
اموال و س��هام شرکت های دولتی است که می تواند برای
جبران کس��ری بودج��ه ،نقدینگی ش��رکت های دولتی و
توسعه اقتصادی کشور موثر باشد.
بنابرای��ن ،اگر به دنب��ال تولید و جهش اقتصادی هس��تیم ،باید
یک بخش خصوص��ی کارامد را تقویت کنیم و دولت به یک دولت
کوچک تبدیل ش��ود و فقط وظیفه نظارت داش��ته باش��د .هرچه
می ش��ود ،این امر در کوتاه مدت می تواند به سفته بازی در بازار
بورس اوراق بهادار منجر ش��ود .همچنین در بلندمدت ش��اهد
اصالح و افت شاخص بازار بورس خواهیم بود که نتیجه ای جز
از بین رفتن سرمایه بازیگران نااگاه این بازار نخواهد داشت.
از س��وی دیگر ،حجم نقدینگی فعلی در بورس اوراق بهادار،
همراه با رش��د این بازار بزرگ و بزرگ تر خواهد شد .در اصول
اولی��ه اقتصاد ،حجم نقدینگ��ی به معنای بده��ی دولت ها به
دارندگان این نقدینگی است.
اگر این حج��م نقدینگی فاقد پش��توانه تولید ناخالص ملی
باش��د در میان م��دت به اف��ت ارزش ذات��ی نقدینگی منجر
می ش��ود .در نهایت اینکه سیاس��ت های کالن اقتصادی کشور
باید در مس��یر افزایش تولید ناخالص ملی کش��ور قرار گیرد،
زیرا در صورت محقق نش��دن تولید مناس��ب ،سیستم پولی و
مالی(بانک مرکزی) کش��ور ناگزیر خواهد بود این حجم بدهی
(نقدینگ��ی) را ب��ا بهای کمتر تس��ویه کند و متاس��فانه هیچ
راه��کاری به غیر از افت ارزش پولی ملی در این مس��یر وجود
نخواهد داشت.
بخش خصوص��ی را در این زمینه تقوی��ت کنیم ،موجب
توس��عه اقتصادی خواهد ش��د ،به ش��رط اینکه دولت بر
واگذاری اموال خود نظارت داش��ته باشد تا موجب فساد
و رانت نشود.
بدون شک با عرضه سهام شرکت های دولتی در بورس
یک بازار کارامدی تشکیل می شود ،به شرط اینکه بورس
از حالت حباب خالی باش��د و به دالیل واقعی رش��د کند.
بازار س��رمایه می تواند با جذب س��رمایه های مردم از س��رگردانی
س��رمایه ها در بازارهای ارز ،طال ،س��که و ...جلوگیری و نقدینگی را
برای شرکت های توسعه ای فراهم کند.
برای فعاالن حقیقی و حقوقی بازار سرمایه ایجاد کنند.
ب��ا توجه به اینک��ه ای��ن مجموعه ه��ا ،در چارچوب هایی
مبتن��ی بر س��وداوری و پای��داری جامعه مش��تریان خود،
حرکت می کنند ،همواره در تالش هس��تند با پایش مستمر
و دقیق رفتارهای بازار سرمایه ،مناسب ترین گزینه ها را برای
مشتریان انتخاب کنند.
عمده بازیگران جدید بازار س��رمایه ،افرادی با سرمایه های
کمت��ر از ۱۰۰میلیون تومان هس��تند ک��ه به دلیل وضعیت
نه چندان مطلوب دیگر حوزه های سرمایه گذاری ،نگاه خود را
به سمت بازار سرمایه معطوف کرده اند و در چنین شرایطی،
نبای��د اجازه دهند که هیج��ان موجود در بازار س��رمایه بر
رفتارهای منطقی انها غلبه کند.
اگ��ر افراد ب��دون دان��ش وارد بورس ش��وند به طور حتم
اسیب های جبران ناپذیری متوجه سرمایه انها خواهد شد.
سخن پایانی
برخی از کارشناسان و تحلیلگران بازار نیز رتبه بندی
اعتب��اری را کلید توس��عه ب��ازار س��رمایه می دانند و
معتقدند فارغ از اینکه این روند تا چه زمانی و چگونه
ادامه خواهد داش��ت قوت گرفتن سیس��تم رتبه بندی
اعتباری در بازار س��رمایه ایران و حضور ش��رکت های
رتبه بندی به عنوان رکن شفافیت ریسک بازار سرمایه،
موضوعی اس��ت که نیاز به ان بیش از پیش احساس
می شود.
ب��ه باور این گروه ،وجود رتبه بندی اعتباری فراگیر
می تواند یک بار برای همیش��ه با نشان دادن ریسک ها
و نماده��ا ،تصور بدون ریس��ک بودن س��رمایه گذاری
در بازار س��رمایه را از س��رمایه گذاران ع��ام برباید .در
این صورت س��رمایه گذاران نیز ب��ه عقالنیت و تحلیل
وادار خواهند شد .البته نباید از اهمیت مستقل بودن
شرکت های رتبه بندی گذشت.
بدون قضاوت و پیش داوری بودن و اس��تقالل ،رکن
اصلی ایجاد اعتماد بین ذی نفعان و سیستم رتبه بندی
اعتباری بین المللی اس��ت .امیدواریم س��ال ،۹۹سال
فراگیر ش��دن رتبه بندی اعتباری در بازار س��رمایه و
شفافیت برای عموم سرمایه گذاران باشد.
15
شنبه
13اردیبهشت 1399
8رمضان1441
2مه2020
شماره 1511
پیاپی 2829
بانک و بیمه
شرط موفقیت تاثیر کاهش نرخ سودبانکی بر بورس چیست؟
مدیریت کوچ نقدینگی
گروه بانک و بیمه
editor@smtnews.ir
عکس:
مدیری��ت و هدای��ت نقدینگی در بازارهای مالی کش��ور ب��ر عهده و تابع
سیاست های دولت است .هرچند مردم و فعاالن اقتصادی می توانند در میان
بازارهای متفاوت و گوناگون مالی کشور انتخاب های متفاوتی داشته باشند،
اما همواره این میزان تقاضاست که می تواند تعادل هر بازاری را برهم بزند و
برای دسته ای سود و برای دسته ای دیگر زیان به همراه داشته باشد .کنترل
نقدینگی سرگردان در بازار همواره از نکات کلیدی بوده و کوتاهی دولت ها
در انجام این وظیفه ،مشکالت بسیاری برای کشور ایجاد کرده است .موضوع
کاهش نرخ س��ود بانکی نخستین روزهای کاری سال ۹۹نگرانی نسبت به
خروج س��رمایه از بانک ها و س��وق دادن ان به س��مت بازاره��ای موازی را
قوت بخش��یده اس��ت .به طور طبیعی ،با پایین امدن نرخ سود بانکی تمایل
س��پرده گذاران به سپرده گذاری در بانک ها نیز کاهش یافته و سپرده گذاران
برای تامین سود مناسب باید به دنبال بازارهای فعال تری باشند.
تجربه این روزهای بازار نش��ان داد که بورس تهران به عنوان مناسب ترین
گزینه از سوی سرمایه گذاران انتخاب شده ،به طوری که با کاهش نرخ سود
بانکی حرکت تدریجی نقدینگی از بانک ها به سمت بورس انجام شده است.
از سوی دیگر ،کاهش نرخ سود بانکی تقاضا برای دریافت تسهیالت بانکی
را افزایش می دهد ،این درخواست تسهیالت از این رو برای شرکت های فعال
در بورس کاال حائز اهمیت اس��ت که می توانند از ان برای بهبود و توس��عه
خطوط تولید استفاده کنند .با افزایش تولید ،بنگاه های تولیدی نیز ظرفیت
خرید س��هم در ب��ورس کاال را افزایش می دهند ک��ه در نهایت به رونق در
بورس کاال می انجامد.
نظر کارشناسان درباره تاثیر کاهش نرخ سود
بانکی بر بازار س��هام را بررسی کرده است .در این بین ،مهم ترین نکته برای
موفقیت تاثیر کاهش نرخ س��ودبانکی بر بورس س��هام و کاال ،مدیریت کوچ
نقدینگی است و بس!
توجیه کاهش نرخ سود بانکی
مهدی قاسمی علی ابادی ،کارشناس پولی و بانکی:
همواره باال بودن نرخ سود بانکی به عنوان یک عامل مهم در
ترسیم ش��رایط کالن اقتصاد ایران مورد توجه اقتصاددانان
بوده و بیشتر صاحب نظران اقتصادی ریشه پدیده تورم توام
با رکود در بیش��تر س��ال ها را پرداخت بهره باال به س��پرده
اشخاص حقیقی و حقوقی می دانند.
از نظر منطق اقتصادی ،باال بودن نرخ بهره و نامتناس��ب
ب��ودن ان با بازده��ی در بخش حقیقی اقتصاد از یک س��و
منجر به افزایش هزینه تامین مالی ،فشار بر تولید و تحمیل
تورم ناش��ی از فشار عرضه خواهد ش��د که در کنار افزایش
شاخص قیمت ،تولید و اش��تغال کاهش یافته و به بیکاری
دامن زده می شود .از س��وی دیگر ،انگیزه فعالیت اقتصادی
در بخش ه��ای مولد را کاهش داده و صاحبان کس��ب وکار
و بنگاه ه��ای اقتصادی ترجیح می دهن��د منابع جدید خود
را به جای س��رمایه گذاری برای توس��عه تشکیالت تولیدی
به س��پرده بانک��ی تبدیل کرده تا یک درام��د پایدار ،بدون
ریس��ک ،معاف از مالیات و سایر دردسرهای تولید را نصیب
خود کنند.
عالوه بر فش��ار ن��رخ بهره باال بر بخ��ش عرضه ،پرداخت
سود به سپرده یکی از حلقه های اصلی رشد نقدینگی است.
به عن��وان مثال ،در اقتصادی ۲۲درصد به طور س��االنه و از
طریق ایجاد تراکنش بانکی به س��پرده های بلندمدت سود
پرداخت می ش��ود .البته طیفی از اقتصاددانان که معتقد به
خنثی نبودن پول هس��تند ،رش��د نقدینگی را عاملی برای
رش��د تولید و اش��تغال می دانن��د .مطالعات زی��ادی نیز در
اقتصاد ایران انجام ش��ده که بیان کنن��ده خنثی بودن پول
است .اما ایا می توان نسخه کاهش نرخ سود بانکی
را برای برطرف کردن مشکل مزمن رکود تورمی،
برای اقتصاد ایران تجویز کرد؟
در بس��یاری از دوره ها سیاس��ت گذاران پولی با
همین اس��تدالل که پول خنثی نبوده و می تواند
محرک تولید باش��د ،تالش کردند از طریق رشد
نقدینگ��ی و توزیع ان با نرخ ه��ای پایین تر از نرخ
تعادلی به رش��د تولید و ایجاد کسب وکارهای جدید کمک
کنند.
در اقتصادهای توس��عه یافته تغییر نرخ بهره از مکانس��یم
ب��ازار پ��ول و اعمال سیاس��ت های پولی مانند اس��تفاده از
عملیات بازار باز ،منجر به تحریک س��رمایه گذاری می شود
که عالوه بر تاثیر مس��تقیم بر تقاض��ای کل اقتصاد ،با یک
وقف��ه زمانی عرضه کل را متاث��ر و ثبات را در اقتصاد برقرار
خواهد کرد .نکته حائز اهمیت این است که این تغییرات در
چارچوب سیاس��ت های پولی و با استفاده از ابزار در اختیار
بانک های مرکزی و بدون دخالت در مکانیسم بازار پول رخ
می دهد.
کاه��ش نرخ بهره نی��ز به افزایش س��رمایه گذاری (خرید
کاالی سرمایه ای مانند ماش��ین االت تولید که نوعی تقاضا
در اقتصاد اس��ت) منجر می شود و پس از نصب و راه اندازی
ماش��ین االت خریداری ش��ده تولید نیز به دنبال ان افزایش
خواه��د یافت .البته به ش��رطی که اقتصاد با مس��ئله رکود
(کمبود تقاضا) روبه رو باش��د و تقاض��ا به دنبال خود عرضه
ایجاد کند.
ب��ا ش��یوع وی��روس کووی��د ۱۹که ع�لاوه ب��ر تهدید
س�لامت عمومی ،خس��ارت های جبران ناپذیری
به بخش های��ی از اقتصاد به وی��ژه بخش خدمات
وارد کرده ،ضرورت حمایت بیش��تر از بخش های
خسارت دیده از کرونا به وجود امده و در کشورهای
درگی��ر ،دول��ت ت�لاش می کند از طری��ق اعمال
سیاس��ت های مالی در درجه اول و سیاس��ت های
پولی در درجه دوم ،هم بخش��ی از ش��وک منفی
وارد ش��ده به بخش تولید را جبران کرده و هم قس��متی از
تقاضای از بین رفته را ترمیم کند.
هرچند سیاس��ت پولی انبس��اطی در چنین بحران هایی
به عن��وان راه ح��ل تاریک (به ای��ن دلیل که ممکن اس��ت
نقدینگ��ی جدید وارد فعالیت س��فته بازی ش��ود) و کوچک
برای حل مش��کل بسیار بزرگ شناخته می شود ،اما در کنار
سیاس��ت های مالی انبساطی مانند کاهش مالیات و افزایش
پرداخت ه��ای انتقالی (افزایش پرداخت بیمه های بیکاری و
یارانه های نقدی) می تواند به کارگرفته شود.
ای��ن موض��وع در اقتصاد ایران نی��ز در قالب کاهش نرخ
س��ود بانکی در چند روز گذش��ته مطرح ش��ده اس��ت که
البته براس��اس عادت مرس��وم یک��ی ان را تایید و دیگری
تکذی��ب می کن��د .همزمان بودن ش��وک عرض��ه (به دلیل
الودگ��ی در زنجیره تامین) و ش��وک تقاضا (توقف ناگهانی
تقاضا در بس��یاری از بخش های خدماتی مانند گردشگری)
سیاست گذاری در اقتصاد را بسیار دشوار و مستلزم شناخت
دقیق مس��ئله و کانال های اثرگذاری ان کرده است .بر این
اساس توجه به چند مسئله اهمیت دارد:
-۱در بحران هایی ک��ه مخاطرات عمومی ایجاد می کنند،
خودکشی نرخ بهره در ایران
پیم�ان مول�وی ،تحلیلگ�ر اقتصاد :برخ�لاف انتظار
بسیاری ،امروز نرخ بهره در ایران خودکشی کرد و نرخ بهره
بدون ریس��ک به عدد ۱۵درصد رس��ید! این روند موجب
حرکت نقدینگی به بازارهای دیگر به ویژه بازار مورد عالقه
سیاست گذار خواهد شد ،اما تضمینی بر ادامه حرکت بدان
سمت نخواهد بود.
به عنوان فردی که همواره درباره قدرت رقابت بین بنگاهی
و ب��اال ب��ودن هزینه س��رمایه در اقتص��اد ایران و مصائ��ب ان برای
تولیدکنندگان ،صادر کنن��دگان ،وارد کنندگان و تمام فعاالن اقتصاد
صحبت کرده و این موضوع را امری مذموم و ضدتوسعه می دانم ،خبر
پایین امدن نرخ بهره در این دوران اقتصاد ایران ،بس��یار جالب بود و
در مقاله ای ان را خودکشی نرخ بهره خواندم.
چرا؟
چون ایران کشوری با تورم باالست .به عبارتی جزو معدود کشورها
با تورم دو رقمی ،در کنار کشورهایی مانند سودان ،ونزوئال و زیمبابوه
قرار گرفته اس��ت .تورم باال در اقتصاد ایران ناشی از خلق نقدینگی و
افزایش پایه پولی اس��ت که به اقتصاد ایران س��نجاق شده و تا کنون
راه برون رفتی از ان دیده نشده است.
اجرای عملیات بازار باز نقطه امیدی بود در این وضعیت و سرانجام
بانک مرکزی ایران با جهان مدرن کمی اشتی کرد ،اما از کم و کیف
و خروجی اجرای ۳ماه این طرح هنوز اماری قابل اتکا در دس��ترس
نیس��ت .امید بود و هست که OMOبتواند با مکانیسم خاص خود
تاثیر مثبتی بر کاهش تورم بگذارد.
ام��ا چرا بانک مرکزی تاکید دوب��اره بر کاهش نرخ بهره
دارد ،ان هم در این شرایط که:
قسمت عمده سپرده های کشور مختص به سرمایه گذاران
بزرگ ،موسسه ها و نهادها بوده و بخش کمی از ان مربوط
به افراد حقیقی با سپرده های کوچک است .در این شرایط،
س��یل نقدینگی به طور ش��تابان و بدون توج��ه به نتیجه،
به طور هیجانی در حال ورود به بازار سرمایه است (در صورت داشتن
اس��تراتژی بس��یار مثبت خواهد بود) ،اما از سوی دیگر ،کاهش نرخ
بهره در اقتصاد ایران در حال دادن س��یگنال به س��پر ده گذاران برای
خروج سپرده ها و حرکت ان به سمت بازارهای موازی است.
نقدینگی که به عدد ۲۴۰۰هزار میلیارد تومان رس��یده و می تواند
ه��ر بازاری را دس��تخوش تغیی��رات بنیادی کند .در این وانفس��ای
رکوردهای بورس ایران ،تمامی س��پرده گذارانی که امار تورم متوسط
۴۱درص��دی بانک مرکزی را هم ش��نیده اند ،در جلوی چشم ش��ان
ارزش پول ش��ان در حال نابودی اس��ت و از سوی دیگر ،نرخ بهره هم
کاهش یافته است.
بس��یاری که از پول نرخ بهره گذران زندگی می کنند ،به فکر ورود
به بازارهای موازی خواهند افتاد و چرخه حرکت بازارهای طال و ارز و
مسکن و زمین به حرکت صعودی روی خواهند اورد .چنین حرکتی
در این وانفس��ا برای بس��یاری قابل توجیه و تاثیر ان بر کاهش نرخ
تسهیالت هم هنوز روشن نیست.
یک تهدید بالقوه از دست رفتن اعتماد عمومی و ایجاد هرج
مرج اس��ت .در چنین شرایطی با همان سرعتی که ویروس
ش��یوع پیدا می کن��د ،هجوم مردم به بازاره��ا و بانک ها نیز
افزایش می یابد.
-۲سیاس��ت کاه��ش نرخ س��ود بای��د به عن��وان مکمل
سیاس��ت های مالی دولت اعمال ش��ود و نبای��د این تصور
به وجود می اید که ایا کاهش نرخ سود برای خروج از بحران
کافی است.
-۳اس��تفاده حداکثری از ابزار جدید سیاست پولی؛ یعنی
عملی��ات بازار باز و س��ایر ابزارها مانن��د کاهش نرخ ذخیره
قانونی همزمان با کاهش دستوری نرخ سود.
-۴برخ��ورد ج��دی با بانک های��ی که از اعم��ال نرخ های
جدید س��رپیچی کنند .حوزه نظارت بانک مرکزی می تواند
مج��وز فعالیت بانک های خاطی را لغو یا صالحیت حرفه ای
مدیرعامل و سایر اعضای هیات مدیره انها را سلب کند.
-۵از انجا که در اقتصاد ایران س��ود بانکی به یک درامد
دائمی برای بیشتر خانوارها تبدیل شده ،کاهش ان می تواند
زمینه بروز رکود بیشتر را به وجود اورد.
-۶استفاده از سیاست های هدایت اعتبار در کنار سیاست
پولی انبس��اطی مطلوب اس��ت .به این ش��کل ک��ه بانک ها
ترغیب ش��وند به بخش های اس��یب دیده اعتبار بیش��تری
پرداخت کنند ،فقدان سیاس��ت هدایت اعتبار سبب خواهد
ش��د به دلیل ریسک باال بانک ها تس��هیالت جدیدی به این
بخش ها نپردازن��د .راهکارهای عملی برای کمک به هدایت
اعتبار وضع معافیت های مالیاتی برای بانک های اعتباردهنده
و کاهش بیشتر نرخ ذخیره قانونی برای انهاست.
جابه جایی پول از بازار پول به بازار سرمایه
به�روز خدارحم�ی ،تحلیلگر بازار
سرمایه :کاهش نرخ سود سپرده بانکی
ی��ک کار منطقی اس��ت ک��ه باعث روند
مثبت ب��ورس و حرکت نقدینگی از بازار
پول به س��مت بازار سرمایه می شود .این
اصل کلی اقتصاد است که اگر قرار باشد
با چشم اندازی که در کشور متصور است،
س��رمایه گذاران خارجی وارد ش��وند و تامین مالی
انجام دهند ،نباید یک بخش��ی از اقتصاد بهره مند
شود و بخش دیگر اسیب ببیند.
بنابرای��ن عاقالنه تری��ن کار ،مواجه ش��دن بازار
پول با نرخ های موجود در فضای بین المللی است،
زی��را اگر قرار باش��د در فض��ای بین المللی تامین
مالی کنیم کس��ی حاضر نیس��ت با نرخ ۲۰درصد
تامین مالی از طریق بازار پول انجام دهد؛ بنابراین
می توان گفت تصمیم ش��ورای پول و اعتبار درباره
کاهش نرخ سود بانکی منطقی است .زمانی نگران
بودیم که نرخ تورم بیش��تر از نرخ بهره باشد ،زیرا
بخش��ی از دارایی افراد در بازار پول از بین می رود،
اما اکنون می گوییم اگر قرار است نرخ تورم دائما به
سمت پایین حرکت کند ،به همان میزان هم باید
نرخ به��ره کاهش پیدا کن��د؛ بنابراین کاهش نرخ
سود بانکی از این نظر ،تصمیم عاقالنه ای
اس��ت .به هر حال ،مس��لم ان است که
کاهش نرخ سود بانکی در تعامالت بازار
پول و سرمایه موثر است ،زمانی که اعالم
می ش��ود اف��راد می توانند در ب��ازار پول
س��پرده گذاری با نرخ ۲۴ت��ا ۲۵درصد
داش��ته باشند ،ش��اید عقالنی نباشد که
افراد به سمت بازار سرمایه حرکت کنند.
در این شرایط ،اگر نرخ سود سپرده بانکی تعدیل
نشود ،جذب سرمایه گذاران خارجی به سمت بازار
سرمایه نگران کننده اس��ت ،چون اگر نرخ بازدهی
بازار پول بیشتر از بازار سرمایه باشد ،سرمایه گذاران
خارجی جذب بازار پول می شوند؛ بنابراین سرمایه
به بخش مولد اقتصاد که بازار س��رمایه است ورود
نمی کند ،مگر اینکه نرخ ها تعدیل شود.
در نهای��ت اینک��ه ،کاه��ش ن��رخ س��ود بانکی
جابه جای��ی پ��ول از ب��ازار پ��ول به بازار س��رمایه
امیدوار کننده است ،کاهش نرخ سود سپرده بانکی
در محاسبات بازار س��رمایه لحاظ می شود و تاثیر
مثبت��ی در روند ب��ورس دارد ،به طوری که موجب
حرکت س��رمایه از بازار پول به س��مت بازار سهام
می شود.
پذیره نویس��ی واحده��ای س��رمایه گذاری صن��دوق
س��رمایه گذاری قاب��ل معامله ( )ETFکه قرار اس��ت طی
ان باقیمان��ده س��هام دول��ت در ۳بانک (تج��ارت ،ملت و
صادرات) و ۲ش��رکت بیمه ای (بیمه الب��رز و بیمه اتکایی
امین) عرضه ش��ود ،از ۱۴اردیبهش��ت اغاز می شود و قرار
اس��ت به می��زان وجوهی ک��ه از طریق ف��روش واحدهای
صندوق های س��رمایه گذاری قابل معامله ( )ETFبه دست
می اید ،سهم بانک های تجارت ،صادرات و ملت و بیمه های
الب��رز و اتکایی امین تعیین ش��ود .به گزارش ایس��نا ،قرار
اس��ت سهام دولت در ۹شرکت دولتی در رسته های انرژی
(پاالیشگاه و پتروشیمی) ،مالی (بانک ها و بیمه ها) و صنایع
فل��زی و معدنی در بورس عرضه ش��ود .در ای��ن مرحله از
واگ��ذاری ،تصمیم بر این اس��ت ک��ه به ط��ور فراگیر این
س��هام ها عرضه ش��وند تا همه مردم با اعمال تخفیف هایی
(در مرحل��ه اول و فق��ط ب��رای یک ب��ار) در دو گروه ۲۰و
۲۵درصدی با س��قف خرید ۲میلی��ون تومان به ازای هر
نفر بتوانند س��هام عرضه ش��ده را خری��داری کنند .بر این
اس��اس ۱۶ ،ه��زار و ۵۰۰میلیارد تومان باقیمانده س��هام
دول��ت در ۳بانک (تجارت ،ملت و صادرات) و دو ش��رکت
بیم��ه ای (بیمه الب��رز و بیمه اتکایی امی��ن) در قالب یک
صندوق س��رمایه گذاری قابل معامل��ه در بورس ( )ETFبا
عنوان «واس��طه گری مالی یکم» ،عرضه می شود که شروع
پذیره نویسی فروش واحدهای این صندوق را از شنبه هفته
این��ده ( ۱۴اردیبهش��ت) ت��ا ۳۱ماه جاری اس��ت .وزارت
اقتصاد برای تمام خریداران این س��هام ۲۰ ،درصد تخفیف
قائل ش��د ه که ۱۵درصد ان نقدی است و ۵درصد ان به
منظور بازار گردانی واحدها ،نزد صندوق نگهداری می شود.
درب��اره اینک��ه میزان س��هام دولت در بانک ه��ای تجارت،
صادرات و ملت و همچنین شرکت های بیمه البرز و اتکایی
امین در واگذاری صندوق های س��رمایه گذاری قابل معامله
( )ETFچقدر اس��ت باید گفت با توجه به میزان وجوهی
که از طریق فروش واحدهای سرمایه گذاری این شرکت ها
به دست بیاید ،سهم هر بانک یا بیمه در صندوق های ETF
تعیین و این صندوق ها انتقال داده می شود .بر این اساس
ه��ر فرد حتی بدون کد بورس��ی و با کد مل��ی می تواند تا
س��قف ۲میلیون تومان از این صندوق ها س��هام دولت در
این شرکت ها را با ۲۰درصد تخفیف خریداری کند .ارزش
ریال��ی واحدهای صندوق های قابل معامله ETFبانکی که
در روزهای اینده ازس��وی دولت عرضه خواهد شد ،بیش از
١٦هزار میلیارد تومان اس��ت .انطور که حس��ین فهیمی،
مدیرعامل س��مات به ایبنا گفته است درصورتی که وجوه
جمع اوری ش��ده برای ف��روش واحدهای ای��ن صندوق ها
بیشتر از رقم پیش بینی شده ۱۶هزار میلیارد تومان باشد،
صندوق بعدی تش��کیل خواهد ش��د .رقم خرید ۲میلیون
تومان برای هر فرد با اعمال تخفیف ۲۰درصدی است.
عرضه اولیه
دو زیرمجموعه «وبصادر»
مدیرعام��ل بانک ص��ادرات ای��ران از عرض��ه اولیه دو
زیرمجموعه بانک صادرات در س��ال ج��اری خبرداد و از
علت رش��د ۹۸درصدی س��هام و انتظار نرخ س��هم و اثر
کاهش س��ود بانکی بر این صنعت سخن گفت .به گزارش
روابط عموم��ی بانک صادرات ایران به نقل از پایگاه خبری
بورس پرس ،حجت اله صیدی در حاشیه مراسم رونمایی از
س��امانه احراز هویت سجام در بانک صادرات ایران درباره
برنامه واگذاری زیرمجموعه های این بانک طی امس��ال به
بورس پرس گفت :گروه مالی س��پهر صادرات در نیمه راه
قرار دارد و حدود ۵۰درصد امور پذیرش ان انجام ش��ده و
پس از ان عرضه اولیه سهام تامین سرمایه سپهر صادرات
نیز در دستور کار قرار گرفته است .وی درباره عرضه اولیه
سهام ش��رکت کارگزاری بانک صادرات ایران نیز توضیح
داد :اگر قرار بر این باش��د که س��هام کارگزاری ها نیز در
بورس عرضه ش��وند ،به طور قطع یک��ی از انها کارگزاری
بان��ک صادرات ای��ران خواهد بود .این مقام مس��ئول در
پاسخ به پرسش دیگر ،بورس پرس مبنی بر اینکه ایا بازار
س��هام در وضعیت فعلی با تداوم رکوردش��کنی ها و روند
صعودی دارای حباب است ،گفت :با توجه به ارزش گذاری
ش��اخص ها ،ارزیابی این است که بورس به طور کلی دارای
حباب نیست ،اما ممکن است سهام برخی شرکت ها حباب
داشته باشد ،یا برخی با نرخ بنیادی هم نرخ باشد .صیدی
درباره علت رشد ۹۸.۵درصدی نرخ هر سهم «وبصادر» و
از ۶۴به ۱۲۷تومان نیز توضیح داد :این سهم همانند ۲تا
۳بانک دیگر بورسی به ارزش های واقعی نزدیک می شود.
اکنون بانک صادرات ایران ب��ا بیش از ۲۳۰هزار میلیارد
تومان س��پرده و حدود ۳۰۰هزار میلی��ارد تومان دارایی
دارای ارزش روز بازار ۲۲هزار میلیارد تومانی اس��ت و جا
دارد به ارزش ذاتی برسد.
رشد ۳۲درصدی سپرده های بانکی
رئی��س کل بانک مرک��زی گفت :میزان س��پرده های
مردم در شبکه بانکی کش��ور در سال ۱۳۹۸در مقایسه
با س��ال ۱۳۹۷معادل ۳۲درصد افزایش یافت .به گزارش
بانک مرکزی ،عبدالناصر همتی گفت :میزان سپرده های
مردم نزد ش��بکه بانکی در پایان س��ال ۱۳۹۸نسبت به
پایان س��ال ۱۳۹۷با ۳۲درصد رش��د ب��ه مبلغ ۲.۴۱۱
هزار میلیارد تومان رس��ید .همتی افزود :همچنین میزان
تسهیالت پرداختی از سوی نظام بانکی در مدت یادشده
با ۲۶درصد رش��د به مبلغ ۹۷۵ه��زار میلیارد تومان در
پایان اسفند ۱۳۹۸رسید.
باجه خبر
سهم بانک ها و بیمه ها در
صندوق های ETFچقدر است؟
شنبه
13اردیبهشت 8 -1399رمضان 2 - 1441مه-2020شماره-1511پیاپی2829
شاید وقتی دیگر!
www.smtnews.ir/about.html :
صاحب امتیاز :موسسه فرهنگی و مطبوعاتی «
مدیرمسئول :ناصر بزرگمهر
»
قائم مقام مدیرمسئول :مسعود دهشور
سردبیر:عاطفه خسروی
تلفن - 82190:نمابر -88713730:پیامک -300082190 :پیامگیر صوتی88105304:
سازمان اگهی ها - 88722732-3 :نمابراگهی ها88103730 :
امور مشترکین - 88722735 :روابط عمومی88105309 :
توزیع و سازمان شهرستان ها88724211 :
تهران ،خیابان قائم مقام فراهانی -کوچه ازادگان شماره -26کد پستی 1586733811
اگهیads@smtnews.ir :
روابط عمومیpr@smtnews.ir:
امور استان هاostanha@smtnews.ir :
چاپخانه :شرکت چاپ رواق روشن مهر
www.smtnews.ir
info@smtnews.ir
telegram.me/smtnewsinstagram.com/smtnewspaper
tozi.smtnews@gmail.com
عضو انجمن مدیران روزنامه های غیردولتی
با 63امتیاز رتبه 2
روزنامه
عضو انجمن مدیران رسانه
در میان روزنامه های تخصصی مقام 1
عضو تعاونی مطبوعات
در میان روزنامه های اقتصادی مقام 2
بدون شرح
طرح:
فضای مجازی جریان سازتر از تلویزیون شد
کرد تا تمامی هنرمن��دان به ان راه پیدا کنند؛ از
مجریان و برنامه س��ازان تلویزیونی گرفته که با در
اختیار داشتن انتن شبکه های مختلف تلویزیونی
و رادیوی��ی امکان ارتباط با مخاطبان را داش��تند
ت��ا افرادی که این تریبون را یا س��ال های پیش از
دست داده اند یا تاکنون نتوانسته اند از ان بهره مند
ش��وند .این روزه��ا مخاطبان ش��اهد پخش های
زنده اینس��تاگرامی و گفت وگوه��ای دونفره و گاه
چندنفره افراد با مخاطبان هس��تند؛ از جمله این
افراد می توان از رامبد جوان مجری و برنامه س��از
خندوانه ،احس��ان علیخان��ی تهیه کننده و مجری
برنام��ه عصر جدید ،رضا رش��یدپور مجری برنامه
اتفاق ،محمد دالوری مجری و برنامه س��از ،س��ید
بشیر حسینی استاد دانش��گاه و داور برنامه عصر
جدید نام برد که به س��اده ترین ش��کل ممکن با
پیوس��تن به فضای این برنام��ه جهانی حرف های
خود را بیان می کنند و عده زیادی می توانند پای
این صحبت ها و گاه گفت وگو بنشینند اما چرا این
اتفاق رخ داده است.
ای��ن روزه��ا و ش��ب ها از ی��ک س��و به دلی��ل
وج��ود ویروس کرون��ا تلویزیون با کمب��ود برنامه
س��رگرم کننده مواجه شده و بس��یاری از برنامه ها
به دلی��ل ش��رایط موج��ود ضبط خ��ود را متوقف
کرده ان��د و از س��وی دیگ��ر ای��ن رس��انه ملی و
قابل دسترس��ی برای تولیدات بیش��تر ب��ا رعایت
ش��رایط تالش��ی نمی کن��د ت��ا زم��ان مخاطبان
خانه نشین را که به دنبال برنامه هایی برای گذران
زمان خود هستند پر کند و شاید هم نیازی به ان
نمی بیند؛ با این وجود این فرصت در ش��بکه های
مجازی فراهم شده اس��ت؛ حال چه شامل اکران
و اجراهای��ی ب��ا مجوز باش��د و چ��ه در برنامه ای
مانن��د اینس��تاگرام بدون هیچ نظارتی جلس��اتی
برگزار ش��ود .ش��یوع ویروس کرونا و به دنبال ان
خانه نش��ینی مردم فرصتی بود ک��ه این میهمان
ناخوان��ده برای همه جهان فراه��م کرد تا هر فرد
و رس��انه ای به دنبال مخاطب و توانایی خود برود؛
ع��ده ای از م��ردم عادی ب��ه خودس��ازی و بهبود
شرایط زندگی پرداختند ،برنامه ریزی کردند و به
راه هایی جدید برای کشف و تقویت استعدادهای
خ��ود پرداختند و ع��ده ای دیگر با انتش��ار فیلم
فعالیت های خانگی خود اقدام به تش��ویق یکدیگر
برای زندگی بهتر و استفاده از فرصت خانه نشینی
کردند تا رش��د فکری و روحی با تقویت جس��می
همراه باش��د .هنرمندان نیز چ��ه انهایی که نام و
محبوبیتی در میان م��ردم دارند و چه انهایی که
گمنام مانده اند به معرفی اثار و بروز ان پرداختند
تا دیگران را با خود اشنا و همراه کنند.
در این میان تلویزیون نیز که سال هاس��ت بارها
مخاطبان خود را از دس��ت داده و گاهی برخی از
انها را به دس��ت اورده می توانست با بهره مندی از
این فرصت بی س��ابقه بار دیگر مردم را به س��مت
خود جذب و هر روز تماشاگران بیشتری را با خود
همراه کند اما این فرصت را به راحتی به فضاهای
دیگر واگ��ذار کرد تا بتوانند هم��ان مخاطبانی را
هم که برای تلویزیون باقی مانده بودند به س��مت
خود ج��ذب و با خود همراه کنن��د .در صدر این
برنامه ها برنامه پخش زنده اینستاگرام قرار گرفته
که حتی برنامه سازان تلویزیون هم از ان بهره مند
می شوند؛ البته شاید هم تلویزیون این روزها خود
را بی نی��از از جذب مخاط��ب می داند و به همین
دلیل با رخوتی که به خود گرفته ،تالشی برای سر
بر اوردن از میان رقبای پرسرعت خود نمی کند.
دادسرای مستقل برای رسیدگی به «قاچاق کتاب»
ش��عبه ای مس��تقل و تخصصی برای تسریع در
پرونده ه��ای دع��اوی با موضوع قاچ��اق کتاب در
دادگستری تهران اختصاص یافت.
به گزارش ایسنا براساس اعالم اتحادیه ناشران و
کتابفروشان تهران ،در پی تالش ها و پیگیری های
مستمر این اتحادیه در جهت مبارزه با قاچاقچیان
عرص��ه نش��ر کتاب و حف��ظ و صیان��ت از حقوق
ناش��ران و پدیداورندگان و در نهایت رضایت اعضا
در روند رس��یدگی به پرونده های ارس��الی انها به
اطالع می رساند:
سرپرست سازمان رفاه ،خدمات و مشارکت های
اجتماعی ش��هرداری با انتق��اد از تصمیم تعطیلی
مراکز نگه��داری معتادان ،گف��ت ۱۲ :هزار معتاد
متجاهر در سطح شهر تهران پراکنده شده اند.
سیدمالک حس��ینی در گفت وگو با شبکه خبر
که به موضوع بررسی جزئیات جمع اوری معتادان
متجاه��ر در اینده ای نزدی��ک می پرداخت ،گفت:
پی��رو مکاتبه و درخواس��ت هومان حس��ن پور
از محمدج��واد حش��متی ،رئی��س دادگس��تری
اس��تان تهران در زمینه اختصاص ش��عبه مستقل
در دادگس��تری ب��رای تس��ریع در رس��یدگی به
پرونده ه��ای ارس��الی از طرف اتحادیه ناش��ران و
کتابفروشان تهران با موضوع قاچاق کتاب ،پاسخ از
طرف دادگستری کل استان تهران ارسال شد که
براساس ان «دادسرای عمومی و انقالب ناحیه ۳۵
تهران (فرهنگ و رسانه)» به پرونده های ارسالی از
سمت اتحادیه ناش��ران و کتابفروشان تهران و در
فکری به حال تهران کنیم!
به صراحت می گویم تصمی��م تعطیلی مراکز ماده
۱۶و ۱۵براس��اس مصوب��ه کمیته درمان س��تاد
مب��ارزه ب��ا مواد مخ��در عجوالنه ب��ود .وی افزود:
در هم��ان زم��ان که اقدام به تعطیل��ی این مراکز
نگهداری ش��د ،مرکز مهر سروش با ۶۰۰مددجو
فعال بوده و حتی یک مورد ابتال در ان مش��اهده
نشده اس��ت .حسینی اظهار کرد :درحال حاضر در
مرحله بدوی «دادگاه های مجتمع قضایی کارکنان
دولت» و در مرحله تجدیدنظر «شعبه ۳۶دادگاه
تجدیدنظر اس��تان تهران» به صورت تخصصی به
پرونده های مذکور رس��یدگی می کنند .امید است
با برخورد قاط��ع مراجع قضایی اس��تان تهران با
متخلفان ،گام موثری در بقای صنعت و حرفه نشر
و توزیع کتاب برداشته شود.
توفیق در مس��یر پیش��گیری و مبارزه با قاچاق
کتاب بدون مساعدت و همراهی تمامی همکاران
صنف ممکن نیست.
گرمخانه های ش��هر تهران ۲۳۰۰نفر را نگهداری
می کنیم و یک مورد ابتال به کرونا هم نداش��تیم.
وی با بیان اینک��ه نزدیک ۱۲هزار معتاد متجاهر
در شهر تهران پراکنده شده اند ،گفت :همکاران ما
روزی ۶۰۰نف��ر را جمع اوری و به مراکز نگهداری
منتق��ل می کنند اما بیش از این از عهده ما خارج
است.
بورس خوب است یا بد؟
فرنود حسنی /کارش�ناس اقتصاد:
ای��ن روزها ش��اهد افزای��ش عالقه مندی
عموم��ی ب��ه س��رمایه گذاری در ب��ورس
هس��تیم و م��ردم ب��ا دان��ش و تجرب��ه و
تخصص ه��ای مختلف م��دام نظر یکدیگر
را درب��اره س��رمایه گذاری در ای��ن بازار و
اینده ان می پرسند .به نظر می رسد اتفاقی
که برای بورس س��ال ۹۸افتاد و سال ۹۹
نیز در حال رخ دادن اس��ت حاصل ریزش و ایس��تایی و بالتکلیفی
دومینووار و ناخواس��ت ه در بازارهای غیرشفاف ،سنتی و رانتی مانند
س��که ،طال ،خودرو ،ملک و دالر است که به واسطه شرایط رکوردی
و تورمی پیش امد و البته از این بابت باید خدا را ش��اکر بود .اینکه
به واس��طه گرایش مردم به بورس س��رمایه های خرد و سرگردان از
بازارهای تورم زا ،غیرش��فاف ،تاریک و کف خیابانی س��که ،دالر و...
خارج و وارد بازار روش��ن و ش��فاف بورس ش��وند خبر خوبی است.
قطعاً از یاد نخواهیم برد روزی را که به اش��تباه برای تعدیل قیمت،
به هر کد ملی 5س��که داده می ش��د یا با تفاوت قیمت دالر بازار و
دالر مس��افرتی چه تقاضای کاذبی ایجاد ش��د .بورس ایران باوجود
همه ظرفیت ها بورسی کوچک است؛ هم از نظر تعداد شرکت ها که
مجموعا به هزار هم نمی رس��ند و هم از نظر تعداد فعاالن واقعی ،نه
دارندگان کد که ان هم به یک میلیون نفر نمی رسد؛ بنابراین هنوز
و حتی تا چند س��ال ظرفیت رشد در ان وجود دارد .باوجود حضور
شرکت های بزرگ خصوصی و دولتی در بورس هنوز بخش بزرگی از
اقتصاد خصوصی و دولتی ایران به اندازه بورس شفاف و در دسترس
نیست و همچنان بخش چشمگیری از سرمایه های مردم در چنبره
دالرها و س��که ها و طالهای بی بازده و غیرفعال در گوش��ه خانه ها
خاک می خورند تا در روز مبادا گران تر فروش بروند.
با این توصیف بالش��ک بورس خوب است؛ بورسی که در توسعه
عرض��ی در ح��ال افزایش ش��رکت های خود اس��ت و ای��ن یعنی
ش��رکت های بیش��تری در اقتصاد ایران تن به شفافیت می دهند و
در توسعه طولی در حال افزایش تعداد سرمایه گذاران است که این
یعنی مردم بیش��تری س��رمایه های غیرمولد خود را به سرمایه های
مولد تبدیل می کنند .به نظر می رس��د باتوجه به ش��رایط کشور که
رکود بازارهای مختلف را به دنبال داش��ته و کرونا هم مزید بر علت
شده ،گرایش جدی دولت به حمایت از بورس امری عقالنی و الزم
اس��ت که امید می رود تداوم ان زمینه س��از حرک��ت پول غیرمولد
کش��ور به بورس و تزریق ان به صنایع مختلف کش��ور ش��ود تا با
اس��تفاده از این منابع زمینه توسعه و اصالح روند تولید و صادرات
و کوچک س��ازی دولت فراهم ش��ود که قطعا در روند اشتغالزایی و
شفافیت اقتصاد تاثیر جدی دارد.
حباب سکوت و نقد
در فضای تورمی و حجم افسارگس��یخته نقدینگی ،دولت در یک
اقدام عاقالن��ه و البته خیلی دیر بورس را نقط��ه کانونی و محوری
اقتصاد قرار داده و در حال تقویت و حمایت از ان است.
یعنی بعد سال ها دست از سر سکه و طال و دالر و خودرو برداشته
و در تالش اس��ت نقدینگی و س��رمایه های خرد و س��رگردان را در
بازاری روش��ن و قابل تحلیل فعال کند تا ضمن رفع مشکالت خود،
زمین��ه حمایت از تولید کنندگان و خدمات دهندگان و اش��تغال را
فراهم کند .جای تعجب اس��ت که عده ای از همیشه دلواپسان روند
ورود نقدینگ��ی به این ب��ازار را نمی بینند و برای ان تحلیلی ندارند
اما رشد شاخص را حبابی و غیرواقعی می بینند و مدام بر ان صحه
تردید می نهند ،در حالی که هنگام رشد عجیب قیمت سکه و دالر
و خودرو در بستر داللی کف خیابانی ،از حباب صحبتی نکردند .چه
بخواهیم و چه نخواهیم این مس��یر ،راهی درست است و در صورت
تداوم می تواند به پوست اندازی اقتصاد ایران و ریل گذاری اصالحی و
مجدد ان کمک شایان توجهی کند .حتی اگر دولت لَخت و سنگین
ب��ه این بهانه و ابزار یا اجبار دس��ت از تصدی گ��ری در بخش هایی
بردارد یا راه را برای نظارت نهاد شیشه ای بورس باز کند.
ارزو می کنم همه پیش بینی هایم غلط باشند
اتیال پس��یانی در استانه تولد ۶۳سالگی اش ارزو کرد
هم��ه پیش بینی هایی که برای اینده تئاتر دارد ،اش��تباه
باش��د .این هنرمند که زاده ۱۰اردیبهشت ۱۳۳۶است،
امس��ال در ۶۳س��الگی خ��ود در یک��ی از پیچیده ترین
دوره های تاریخی ،تولدی کرونایی را تجربه کرده اس��ت.
این هنرمند می نویس��د« :این روزه��ا کرونا همه چیز را
تغیی��ر داده ،به طوری که جهان به دو بخش پیش و پس
از کرونا تقسیم می شود .این ویروس حتی بر زندگی اقوام بدوی صحراهای افریقا
هم اثر گذاش��ته است .پزشک نیس��تم اما در این مدت درباره کرونا جست وجوی
بس��یار کرده ام و اطمینان دارم این ویروس از بین نخواهد رفت بلکه به ش��ریک
زندگی انس��ان ها تبدیل خواهد ش��د و ما ادمیان با ان به یک همزیستی خواهیم
رس��ید؛ همچنانکه انفلوانزا هم همراه زندگی ما شده است .کرونا هم مثل من که
تئاتر تجربی کار می کنم ،مدام در حال تجربه اس��ت و هر لحظه خود را بازسازی
می کند؛ بنابراین مقابله با ان کار اس��انی نخواهد بود .تصورم این اس��ت که پس
از این ازمایش��گاه های ما به جز بررس��ی این ویروس ،فرصتی برای ازمایش هیچ
چیز دیگری نداش��ته باشند .با تغییر شیوه زندگی مردم ،هنرهای اجتماعی مانند
تئاتر ،س��ینما و حتی معماری که نیاز مس��تقیم به حضور مردم دارند ،به ش��دت
ضرب��ه می خورند و به راحتی نمی توانند کمر راس��ت کنند ام��ا هنرهای انفرادی
مانند نقاش��ی ،موس��یقی و مجسمه س��ازی و هر انچه از راه اینترنت قابل عرضه و
بامعنی باشد ،می تواند پیشرفت غریبی پیدا کند .نمایشگاه های مجازی سبب بقای
هنرهای تجسمی می شوند چراکه این هنرها در یک شبکه اجتماعی در دسترس
مخاط��ب ق��رار می گیرند؛ بدون اینکه نیازی به حض��ور فیزیکی یا ارتباط نزدیک
باشد .البته ممکن است در وضعیت اقتصادی و خرید و فروش شان پیچیدگی هایی
ایجاد ش��ود .این ش��رایط در تمام دنیا وجود دارد و منحصر به یک کش��ور خاص
نیس��ت .واقعیت این اس��ت که تئاتر در دنیا با بحران مخاطب روبه رو است و فقط
در کش��ور ما تماش��اگر جوان دارد اما در دیگر کش��ورها به هنری موزه ای تبدیل
ش��ده که دولت ها بابت ان یارانه می دهند و عموما افراد کهنس��ال به تماشای ان
می روند .این افراد هم که به دلیل اسیب پذیری در برابر کرونا ،دیگر توان رفتن به
تئاتر را ندارند؛ بنابراین وضعیت تئاتر در دنیا پیچیده می ش��ود .از س��وی دیگر با
ورود کرونا رفتار اجتماعی مردم تغییر کرده و حتی زمانی که تئاترها فعالیت خود
را از س��ر بگیرند هم مردم به راحتی در س��الن تئاتر حاضر نمی شوند .البته سینما
وضعیت بهتری خواهد داش��ت چون شکل ارائه اثار سینمایی در قالب دی وی دی
بهتر از تئاتر اس��ت .تئات��ر به عنوان کاالیی ضروری در س��بد خانواده های ما قرار
نگرفته و این گونه نیس��ت که مردم هنگام خرید روزمره خود وقتی س��ریال های
نمایش خانگی یا فیلم های سینمایی را در کنار دیگر اقالم در سبد قرار می دهند،
مثال فیلم تئاتری از س��ید محمد مس��اوات را هم در این س��بد بگنجانند .اصوال
فرهنگ بردن تئاتر به خانه های مردم بس��یار پیچیده اس��ت .بارها به شرکت های
هواپیمایی و اتوبوسرانی پیشنهاد کرده ایم در میان هر 10فیلمی که در راه پخش
می کنند ،یک تئاتر ضبط ش��ده هم پخش کنند اما انان پاس��خ می دهند تئاتر در
میان مس��افران ،عالقه مند ندارد .پیش از کرونا این تصور را داشتیم که اگر روزی
همه جهان نابود ش��ود و فقط انسان بماند ،اخرین هنری که از بین می رود ،تئاتر
است چراکه الزمه وجودی ان ،یک بازیگر و یک تماشاگر است اما کرونا معادالت
را ب��ر هم زد .تئاتر میراترین هنر اس��ت؛ در مجموع روزهای خوش��ی برای تئاتر
نمی بینم اما با تمام وجود امیدوارم پیش بینی هایم اش��تباه باشد .شاید چشم انداز
روشنی هم وجود دارد که حاال از ان بی خبریم .فعال از یک چرخش عظیم در کل
جهان خبر داریم و برای نخستین بار ما هم در شرایطی مشابه دیگر کشورها قرار
گرفته ایم .این به معنای ان نیس��ت که حال مان خوب است یا حس بهتری داریم
اما کمتر احس��اس تنهایی می کنیم .پیش بینی خوبی ها و بدی های این وضعیت،
کار دشواری است .حدس من این است که اوضاع و احوال تئاتر خوب نخواهد بود
اما حتما در همین شرایط هم خیری وجود دارد که ما امروز از ان بی خبریم».
خبر
از خدمات اینترنتی اپراتورها شکایت کنید
در صورت مش��اهده تطبیق نداش��تن سرعت
فروخته ش��ده و س��رعت دریافت��ی ،حج��م
خریداری ش��ده و حج��م دریافت��ی و همچنین
رعای��ت نک��ردن تعرفه ه��ای ترجیح��ی برای
سایت های داخلی و پیام رسان های بومی ازسوی
اپراتورها ،موضوع را در سامانه ثبت و پاسخگویی
به شکایات با ادرس cra.ir.۱۹۵ثبت کنید.
به گ��زارش ایس��نا ،حضور در من��ازل به دلیل
جلوگیری از ش��یوع ویروس کرونا در کشور ،به
افزایش اس��تفاده از اینترنت ب��رای فعالیت های
مختلف از جمل��ه دورکاری کارمندان ،برگزاری
کالس های اموزش��ی انالین و پ��ر کردن اوقات
فراغت منجر شد .از طرفی ارائه اینترنت رایگان
۱۰۰گیگابایتی برای اینترنت ثابت هم استفاده
از اینترنت را افزایش داده که در مواردی منجر
به افت کیفیت و نارضایتی کاربران شد.
س��امانه ثبت و پاس��خگویی به شکایات ۱۹۵
به منظ��ور افزایش رضایت کاربران و رس��یدگی
به ش��کایت های مردم��ی در حوزه های مختلف
ارتباط��ات و فن��اوری اطالع��ات ش��امل تلفن
ثاب��ت ،اینترنت ،تلفن همراه ،خدمات پس��تی،
تشعش��عات و دفاتر پیش��خوان راه اندازی شده
اس��ت .کاربران س��رویس های ارتباطی ،فناوری
اطالعات و پستی می توانند با مراجعه به سایت
https: //۱۹۵.cra.irی��ا تماس با تلفن گویای
۱۹۵ش��کایت های خ��ود را از س��رویس های
مختلف حوزه ICTثبت و پیگیری کنند.
گپ وگفت
در ایام تعطیلی و خانه نش��ینی به دلیل ش��یوع
ویروس کرون��ا فعالیت ها به فضای مجازی منتقل
ش��د و چه انهای��ی که تریبونی در صداوس��یمای
جمهوری اس�لامی دارند و چه انهایی که مجوزی
در این رس��انه ندارند برای ارتب��اط با مخاطب به
فضای مجازی رفتند.
بی��ش از 2ماه از اغاز ش��یوع ویروس کرونا در
ای��ران و لزوم خانه نش��ینی و قرنطینه برای حفظ
فاصله اجتماعی و رعایت بیش��تر نکات بهداشتی
در این زمینه می گذرد .در اغاز اس��فند که شروع
وضعی��ت جدید بود اوضاع در همه بخش هایی که
تعطیل ش��ده بودند کمی نابس��امان بود؛ نخست
به این دلیل که کس��ی نمی دانس��ت قرار اس��ت
این ش��رایط ت��ا چه زمانی ادامه پی��دا کند و دوم
اینکه راهی برای برون رفت از این اوضاع مشخص
نش��ده بود اما بعد از مدتی به ارامی شرایط تغییر
ک��رد و مانن��د تمام ط��ول تاریخ ،ما انس��ان ها به
ش��رایط جدید ع��ادت و با ان وفق پی��دا کردیم.
اما از انجای��ی که ارتباط ،عضوی جدانش��دنی از
زندگی انس��ان اس��ت ،راه ها و ایده ه��ای جدید از
کانال ه��ای ارتباط��ی نوظهور س��الیان اخیر پیدا
ش��دند که مهم ترین و اصلی تری��ن ان اینترنت و
اس��تفاده از فضای مجازی ب��ود؛ فضایی که بدون
نی��از به خروج از خانه و با رعایت فاصله اجتماعی
به کمک مردمی امد که با نگرانی برای جان خود
احتیاج به س��رگرمی و ارتباط با دیگران داش��تند
تا بتوانند این روزهای خانه نش��ینی و قرنطینه را
پشت سر بگذارند.
ح��اال این روزها فضای مج��ازی خانه دوم همه
اقش��ار جامعه ش��ده ت��ا بتوانند با دنی��ای بیرون
ارتب��اط بگیرند و جالب اینجاس��ت ک��ه این فضا
مرز نمی شناس��د و هر مخاطبی از هر جای جهان
که به اینترنت دسترس��ی داشته باشد می تواند به
تماشای هنرمندان ،سیاستمداران و هر کسی که
دستی بر اتش دارد بنشیند.
ایرانیان نیز از این فضای بزرگ بی بهره نماندند
و هر کسی به نوبه خود با مخاطبان ارتباط گرفت.
این مس��یر در فرهنگ و هنر نخس��ت با برگزاری
کنس��رت های انالین با همکاری دفتر موس��یقی
وزارت فرهنگ و ارشاد اسالمی و شهرداری تهران
اغاز ش��د که مخاطبان می توانس��تند با حضور در
فضای اینس��تاگرام یا س��ایت های معرفی ش��ده
در ای��ن برنام��ه حضور پیدا کنند .بع��د از ان نیز
تئات��ر اجرای زنده خود را ب��ه راه انداخت و اکران
فیلم انالین هم اغازی نو برای س��ینما رقم زد اما
داستان به اینجا ختم نشد.
پخش زنده برنامه اینس��تاگرام فضایی را ایجاد
یادداشت
لوریس چکناواریان با یاداوری اینکه 7اپرا داشته که
جز یکی بقیه انها اجرا نش��ده ،با تاسف می گوید :شاید
روزی وقتی من رفتم این کارها اجرا ش��ود .این هنرمند
در عین حال ،خود را در زمره اهنگس��ازان خوشبختی
ق��رار می دهد که کارهایش ضب��ط و بعضی از انها اجرا
ش��ده و در ادامه اضافه می کند :البته کارهایی دارم که
چون اسپانس��ر ندارم هنوز ضبط نش��ده است .امیدوارم
انه��ا که می توانند ،از هنر و فرهنگ ای��ن مملکت حمایت کنند .چکناواریان در
گفت وگو با ایسنا از عشق به کشورش گفت و اظهار کرد :به ایران بازگشتم چون
وطنم را دوس��ت دارم و همیشه برایم الهام بخش بوده است .درست است که در
موس��یقی عقب مانده ایم ام��ا ایران ،فرهنگ و ادبیاتی غن��ی دارد .از کودکی به
دس��ته های عزاداری می رفتم و موسیقی ان را جمع می کردم .در نهایت نیز اثر
عاشورا را با الهام از این مراسم ها نوشتم .احتماال تلویزیون اثر عاشورا را اجرا کند.
او گفت :در ارمنس��تان در شصتمین سالگرد تولدم کاری را رهبری می کردم.
یک امریکایی بدون هیچ حرفی روی صحنه امد و اعالم کرد که یک س��تاره از
طرف موسس��ه انها به نام من کرده اند .من نیز همیش��ه به شوخی می گویم که
در هفت اس��مان یک س��تاره دارم .این هنرمند که شعر هم می گوید و اشعارش
عاش��قانه هستند ،درباره شعرهایش گفت :من افتخار می کنم که همیشه عاشق
هس��تم و عش��ق برایم خیلی مهم است .اگر نباشد حس می کنم که مرده ام .من
ش��اعر نیس��تم اما هر کسی می تواند عاشق باشد و حرف قلب خود را روی کاغذ
بیاورد .من اگر همیش��ه عاش��ق نباش��م نمی توانم کار هنری کنم .او همچنین
درباره کار اخیر خود که برای ایام کرونا نوش��ته بود ،گفت :زبان موس��یقایی این
اثر با دیگر کارهایم متفاوت اس��ت؛ چون هر هنرمندی رش��د و کم کم خط خود
را پیدا و حس خود را پیاده می کند .این یک اثر ابس��تره بود و برای فضایی که
کرونا ایجاد کرده ،مناسب است .باید وقتی اثری را گوش می کنی گوش هایت را
متناسب با ان اماده کنی .باید هرچه را که می خوانی و می بینی ،به این فکر کنی
که دلیلش چه بوده است؟ چکناواریان افزود :بیاییم دست به دست هم بدهیم و
فرهنگ کش��ور را بازسازی کنیم .نخستین و مهم ترین امر در بازسازی مملکت،
فرهنگ اس��ت .هر کسی که پول دارد و می تواند ،به خدمت فرهنگ بیاید چون
فرهنگ است که اینده یک کشور را می سازد.
چهره
منشور اخالق حرفه ای روزنامه نگاری در روزنامه
کارتون روز