ماهنامه دانش یوگا شماره 157
ماهنامه دانش یوگا شماره 157
صفحه 1
فهرست
Contents
3
سرمقاله
4
سخن مدیرمسئول
7
مربیتان را بشناسید
8
یوگا برای زیبایی
9
یوگا در مدارس
10
27دلیل شگفت انگیز یوگا برای اقایان
12
مانداالها ؛دوایر کیهان نما
15
تعادل دوشای واتا در فصل زمستان
16
روانشناسی از دیدگاه یوگا
18
ذهن چقدر قدرتمند است؟
20
گوپتا و یوگای کشمیری
22
یوگا و ام .اس
24
یوتیتا تریکوناسانا
26
سینمای عرفانی (نقد فیلم سینمایی؛مسیرسبز)
28
صفحهی سالمت
29
یوگا و خودتنظیمی
30
فلسفه ی یوگا و جشن نوئل
34
یوگا راهی به سوی سالمتی کامل اساناها
36
مفهوم سادانا در پروتکل درمان مای اکت
38
پییو برای کاهش وزن و تناسب اندام
40
تله شادمان
41
زندگی را همانگونه که هست جشن بگیریم
42
مهندسی درون بدن
44
چالش انعطاف
47
استودیوی یوگای کوچک خانگی خود را بنا کنید
48
عنصر خود را دریاب!
50
کندالینی یوگا چیست؟
53
اشپزی ایورودایی
54
صندلی بسازیم!
چرا یوگا برای کودکان بیش از بزرگساالن لذت بخش است؟ 55
56
شکست یک فرصت است!
57
جادوی پرانایاما
درس هایی از یوگا؛ با پراشانت ایینگر " تفاوت مراقبه و دیانا "58
60
رنگ امیزی مانداال
60
جدول شماره 5
61
یوگا درگذر زمان
هشت مرحله ی راجا یوگا از کتاب تمرین ها و فلسفه یوگا 62
know your teacher
64
صاحب امتیاز و مدیر مسئول :سیدعبدالحمید موحدی نائینی
عضو انجمن مدیران مطبوعات
زیر نظر شورای سیاست گذاری
سردبیر و سرپرست گروه مترجمان :شهال قاسمیان دستجردی
مدیر اجرایی :رویا دادجو
مشاور امور بین الملل :سید محمد مسعود موحدی نائینی
مدیر امور هنری ،گرافیست و طراح روی جلد :سید محمدرضا موحدی نائینی
روابط عمومی :سهیال موحدی
تایپیست :مژگان مزروعی
سازمان اگهی ها :رابعه ربیعی
لیتوگرافی و چاپ :شرکت چاپ انتخاب رسانه (سالم)
تصویر روی جلد :اجرای حرکت پاریورتا اسکانداسانا
توسط ناره قادری مسیحی ازمدرسین گروه مسعود موحدی یوگا
سال هجدهم -دی 1400
شماره 157
میالد حضرت مسیح(ع) و سال نو میالدی مبارک
از عزیزانی که مایل به همکاری با مجلۀ دانش یوگا هستند ،خواهشمندیم
مقاالت خود را به ادرس پست الکترونیکی مجله ارسال فرمایند.
تحریریۀ مجله در دخل ،تصرف و ویرایش مطالب ارسالی کام ً
ال ازاد است.
همکاران این شماره :پروانه قاسمیان دستجردی ،حامد رنگین کمان،
مریم عرفانی فر ،نگین ســنجری فر ،پریسا ســاالری ،مینا بختیاری،
لعیــا نبی فر ،اذین ملکــی ،مهتاب کالنتری ،سوســن عبدالرضایی،
ژیال حاتمی ،سام ســرابی ،ناهید موسوی ،فاطمه توازنی زاده ،سیسا،
پیام صمدی خادم ،نگارسنجری فر ،نکیسا گودرزی ،مهسا جمشیدی،
تی تالی ،شــیمالخان ،ســما ایجادی ،پری باباجی ،غزالــه ادم پور،
ایــدا جــوادی ،نســترن صافی ،بهنــوش ســقایی ،انیتــا ملکی،
ناره قادری مسیحی ،ادریانا اقاعلی ندرابادی
نشانی :شمال میدان هفت تیر ،ابتدای مفتح شمالی،خیابان مالیری پور ،خیابان
زیرک زاده ،نبش خیابان ارام ،پالک 16+1نبش پالک ۱۷
تماس با تحریریه:
تلفن88318189-88319054 :
تلگرام و واتساپ09106714071 -09902260640 :
تماس با سازمان اگهی ها02188842667 :
صندوق پستی15875-3558 :
کدپستی1575783113 :
info@danesheyoga.com
www.danesheyoga.com
@danesheyoga
/yoga.knowledge صفحه 2
شماره 157
27دلیل شگفت انگیز یوگا برای اقایان
بســیاری از افراد بر این باورند که یوگا ورزشــی مخصوص بانوان
است ،ولی ما براین باوریم که همه ی انسان ها باید از مزایای اعجاب
انگیز یوگا بهره مند شــوند .اگر شما مردی هستید که هنوز دراین
مورد تردید دارید با مطالعه ی این مقاله با 27دلیل منطقی اشــنا
می شــوید که شــما را متقاعد می کند یوگا برای اقایان نیز بسیار
مفید است.
یوگا و خود تنظیمی
دردنیــای امروزی اکثر مردم به طور خــودکار زندگی می کنند،
هیچ سوپاپ تنظیمی برای رفتارشان وجود ندارد چرا که رفتارخود
را از والدیــن واطرافیان اموخته اند .در واقع هر کس باید ســوپاپی
برای تنظیم رفتارهای خود داشــته باشد .یوگا با تمرین های منظم
بدنی(اســانا) ،تنفسی(پرانایاما) و ذهنی(مدیتیشــن) می تواند ان
سوپاپ تنظیم برای همه افراد باشد و کمک کند تا عنان رفتارهای
خود را در اختیار بگیرند.
چالش انعطاف
حرکات کششی یوگا جریان خون را به سوی بافت ماهیچه ها هدایت
می کند و باعث انعطاف بیشتر مفاصل و تمام اندام های بدن شده و
ترس از اسیب دیدن را کاهش می دهد .با انعطاف بدن ،ذهن انسان
نیز منعطف و مالیم می شود .با انجام مرتب این توالی کششی خواهید
دید که چطور بتدریج ارامتر و صبورتر گشته و کارهایتان را با تمرکز
بیشتری انجام می دهید.
اشپزی ایورودایی
برای تعادل دوشای واتا در فصل زمستان
در فصل سرما که هوا خشک و ســرد می شود ،دوشای واتا در بدن
افزایش یافته و ممکن اســت از تعادل خارج گردد .کلید اصلی برای
متعادل بودن واتا منظم بودن اســت ،از اینرو رعایت تغذیه مناسب
در زمان های مشــخص و ثابت بسیار مهم است .کسانی که مایل به
ارامش و تعادل دوشــای واتای خود در زمستان هستند باید در این
فصل بیشتر از غذاهای مایع ،گرم و مقوی استفاده کنند.
10
29
44
53 صفحه 3
زمســتانی دیگر از راه می رسد ،بعد از زمستان بهار
می اید و پس از ان تابستان ،پاییز و مجددا زمستان.
روزها از پی هم می ایند و می روند ،همه چیز تغییر می کند
اما مشکالت و مسائل انسان همچنان پا برجاست .همه انتظار وقوع
حوادثی خوش را دارند و به امید پایان یافتن مصائب ،روزها و شــب ها
را ســپری می کنند ...غافل از اینکه جهان بیرون ،بازتابی از دنیای درون
ماست و تا درون خود را تغییرندهیم معجزه ایی در بیرون رخ نخواهد داد!
در قران کریم ،ســوره رعد ایه یازدهم می خوانیم" :خداوند سرنوشــت
هیــچ قومــی را تغییر نمی دهد ،مگرانکه انچه درضمیرشــان اســت
تغییردهند" .همچنین برطبق قانون دهم کارما " :با گذشت زمان همه
چیزتغییرمی کند ،اما تا وقتی باورهایمان همان است که بود ،تغییری در
زندگی مان صورت نمی گیرد" .زمانی که این حقیقت را دریابیم ،با ایجاد
تغییرات مثبت در ذهن خود ،هر روز شاهد معجزاتی کوچک و بزرگ در
زندگی خواهیم بود.
اجرای ح کرت اناتراجاساان توسط خانم اردیاان ااقعلی ندرابادی ،مربی نیلوفر بخشیان موسسه فرهنگی ورزشی افافکاوان
3 صفحه 4
چون هب خلوت می روند ...
سید عبدالحمید موحدی نائینی
دی مــاه ســال 1362زمانی که برای امــوزش دوره ی مربیگری یوگا به
اشرام یوگای شیواناندا واقع در جنوب هند رفته بودم با سوامی ۱مواجه شدم
که از لحاظ جســمی معلول بود و یک سمت از بدنش فلج ،او نمی توانست
از جا برخیزد و دائما می بایســتی با ویلچیر امد و شد کند .سوامی اتماناندا
قامتی تنومند داشــت ،ریش و ســبیلی انبوه و موهایی تا روی شانه ریخته ،
در اتاق کوچکی که دیوارهایش پر از مجسمه و تصاویر خدایان هندی بود و
در گوشــه ای از اشرام ۲قرار داشت سکونت کرده بود ولی چون نمی توانست
حرکت کند و نیاز به کمک داشــت دختری استرالیایی که برای مدتی برای
انجام کارما یوگا (کار بدون مزد و اجر) به اشرام مراجعه کرده بود مامور شده
بود تا در بیشتر اوقات از این سوامی فلج مراقبت و مواظبت کند ،برایش غذا
بپزد و به او غذا بدهد تا دستشویی همراهیش کند ،دستش را بگیرد از روی
تخت روی ویلچیر و از روی ویلچیر روی تخت بنشــاند .سوزان دختر جوان
زیباروی اســترالیایی با اموخته های قبلی و اعتقاد قلبی در خصوص خدمت
کردن ،کمک کردن ،احســان و نیکوکاری که جایگاهــی واال نزد خدا دارد،
از شــهر و دیار خود راه هند را در پیش گرفتــه بود تا در یکی از دورترین و
گرم ترین نقاط برای چند صباحی خدمتی بدون چشــم داشت به کسی که
نیاز دارد ارائه کند .
ســوزان از صبح زود تا پاسی از شــب در اتاق کوچک سوامی اتماناندا با
چهره ای خندان به اشــپزی ،نظافت ،کمک به نشستن و برخاستن از روی
ویلچیر و بردن به دستشویی این سوامی تنومند مشغول بود.
برای من کــه از ایران به هند رفته بودم و بــرای دوره اموزش یوگا برای
مدت یک ماه در این اشــرام اقامت داشــتم و بــرای خیلی های دیگر که از
جاهای مختلف دنیا امده بودند دیدن چنین صحنه ای بســیار عجیب بود و
حس کنجکاوی همه را تحریک می کرد .چگونه چنین چیزی ممکن است که
ســوزان جوان با عشق و عالقه ی فراوان به انجام کاری رایگان و بدون مزد و
چشم داشت سوامی فلج تنومند را در خوردن ،خوابیدن ،رفتن به دستشویی
ان هم با چهره ای خندان کمک می کند؟ البته بعد ها دریافتم سوزان با خدای
خود پیمان بسته خدمتی نه چندان کوچک برای رضای او انجام دهد .
هنوز ســه هفته ای از اقامتم در اشــرام نگذشته بود که خبری مثل بمب
فضای داخل اشرام را منفجرکرد .خبر از این قرار بود که شب هنگام زمانی که
ســوزان پس از دو ماه بودن در خدمت سوامی اتماناندای افلیج به روال همه
روزه به او غذا می دهد ،تا دستشویی او را همراهی می کند سپس به سمت
تخت خواب همراهیش می کند و در این زمان سوامی اتماناندا که هر روز صبح
می بایست پس از بیدار شدن ابتدا با تعظیم کردن به تصاویر خدایان و خواندن
دعا و انجام نیایش روزش را اغاز کند و در نظر حداقل 250نفری که در اشرام
حضور داشــتند و هر روز او را می دیدند و گمان می کردند وی سالکی معتقد
اســت و بر امیال خود غلبه پیدا کرده ،از سوزان می خواهد که با او همخوابه
شود ،سوزان ابتدا به او و حرف هایش توجه ی نمی کند ولی زمانی که دست
4
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
سوزان را می گیرد که او را به سمت خودش روی تخت بکشاند سوزان با جیغ
و فریاد کمک می طلبد ،ساکنین اتاق های اطراف که سر و صدای سوزان را
می شنوند با عجله به سوی اتاق سوامی اتماناندا حرکت می کنند و با سوزان
هراسناک مواجه می شوند که زار زار در حال گریه کردن است.
ســوزان که با نیتی پاک و برای رضای خدا اقدام به انجام خدمتی انسان
دوستانه کرده بود ،کار و زندگیش را رها کرده و از استرالیا به هند امده بود
تا برای مدتی در خدمت یک ســوامی افلیج باشد ،اسیر هوی و هوس های
کسی می شود که به ظاهر عمری به دعا و عبادت و نیایش پرداخته بود .شاید
سوزان با صداقتی که داشت هرگز فکر نمی کرد انسان هایی هستند که خود
را جزو قدیسین و سالکین قلمداد می کنند ،خود را مقرب خدا جا می زنند،
شکل و شمایل مذهبی به خود می گیرند ولی در باطن به قول خواجه شیراز
حافظ ۳شیرین سخن به خلوت که می روند ان کار دیگر می کنند .
واعظان کاین جلوه در محراب و منبر می کنند
چون به خلوت می روند ان کار دیگر می کنند
سوامی اتماناندا در واقع به ظاهر سالکی بود که با ردای بلند نارنجی رنگ،
ریش و موی بلند هر روز همه عبادت ها و نیایش های روزمره را به جا می اورد
و وانمود می کرد از بندگان و مقربین خالص خدا اســت ولی ظاهر امر چیز
دیگری را نشان داد به طوری که با دیدن دختر بلوند استرالیایی نتوانست بر
امیال نفسانی خود غلبه کند و در نهایت بین جمع رسوا شد و ابرویش رفت و
دیدگاه حاضرین در اشرام را نسبت به جمع سوامی ها بدبین کرد.
بســیاری از ما بر این باوریم که دین عبارت است از نماز و روزه و خیرات
و حج و امثالهم ،در حالی که اینها فروع دین هستند ،فرع به معنای میوه و
ثمره و محصول است که به طور طبیعی از اصل یک واقعه ای رخ می نماید.
اصول دین دو جزء دارد؛ اصول عملی و اصول اعتقادی .اصول اعتقادی دین
ما همان هایی هستند که همه می دانیم :توحید ،نبوت ،معاد ،عدل و امامت ،
این ها جنبه ذهنی و احساسی دین است و امری است درونی و نامرئی و اما
اصول عملی دین همان هایی هستند که بعضا از یادشان می بریم مثل نماز و
روزه و ...گاها ممکن است فراموش کنیم عبادت محصول ثانویه عمل به اصول
دین است و امری کامال شخصی و معنوی محسوب می شود و اما اصول عملی
دین چیست ؟ صداقت ،قناعت ،سخاوت ،صبر ،عفت ،ادب ،خویشتن داری ،
محبت ،رزق حــال ،دوری از زنا و و ربا و ریا و ...اینها همان اخالق فطری
ما انسان هاســت و ارکان همه مذاهب حقه اللهی .چنانکه گفته اند ":عبادت،
بسیاری روزه و نماز نیست بلکه فقط اندیشه نمودن در امر خداست".
مــا به میزانی که این اصول را در زندگــی روزمره به فعل دراوریم به باور
اصول قلبی اعتقادی دین می رســیم و بتدریــج عبادت که میوه وجود یک
مومن هســت به صورت نیازی روحانی اشکار و موجب تقرب انسان به خدا
می شود و این نزدیک شدن موجب می گردد فرد به خواندن نماز و انجام روزه
و انفاق بپردازد. صفحه 5
دانش یوگا دی |1400شماره 157
5 صفحه 6
اشتباهی که بسیاری از ما می کنیم این است که تصور می کنیم برای دین دار
شدن و ایمان اوردن بایستی عبادت کرد و خیرات داد در حالی که برای ورود
به دین خدا و قرار گرفتن در قلمرو او بایستی زندگی را براساس فطرت و احکام
اخالق اصالح نمود و از دروغ و ریا و حرص و بخل و تهمت و روابط نامشــروع
دوری نمود تا به خداوند نزدیک شد.
چراکه به گفته مالصدرا 4فیلسوف و بنیان گذار حکمت متعالیه " :خداوند
به قدر ایمان تو کارگشا می شــود ".ورود به دین حرکت به سوی خداست و
حرکت به سوی خدا موجب عبادت می شود .همانطور که انسان به هنگام ورود
به خانه یک ســلطان یا استادی کرنش می کند و ادب به جا می اورد و اظهار
ارادت می کند برای رفتن به ســوی خدا باید عبادت کرد و به دستورات دینی
عمل نمود چرا که در غیر این صورت انجام عبادات ظاهری و نه قلبی ،تئاتر و
نمایشی بیش نیست و چنین نمایشی همان نفاق است ،نمی توان به کسی که
دروغ می گوید و تهمت ناروا می زند ولی نماز می خواند ،کسی که شغل حرام
دارد ولی خمس و ذکات می دهد ،کســی که ربا می خورد ولی به حج می رود
و ...مسلمان نام نهاد.
چنین فردی به خیال خود شــخصی مومن است در حالی که خدا را فریب
می دهد ،این عمل نفاق اســت و نفاق پست ترین مقام انسان در جهان است
و منافقین هم ملعون ترین مردمــان در نزد خدا .حافظ چنین افراد منافق را
خودپرست می داند و می گوید این قبیل افراد باید بمیرند :
با مدعی نگویید اسرار عشق و مستی
تا بی خبر بمیرد از درد خود پرستی
دین از توبه اغاز می شود که همان ترک امیال و رفتار نادرست است و سپس
عنابه اغاز می گردد که رویکرد به فروع دین اســت .برای رستگاری و مقرب
درگاه خدا شدن اول باید از اشاعه جهل و دروغ و جنگ برای دنیا و دنیا پرستی
دست کشــید .ولی بسیاری از ما انســان ها به طور وارونه عمل می کنیم که
نتیجه اش فرار از دین است و به نوعی فریب دادن خدا ،کسی که هم مشروب
می خورد هم نماز می خواند ،هم مال مردم می خورد هم خیرات می دهد ،هم
دروغ می گوید و هم قســم به خدا می خورد ،قران می خواند و دام تزویر پهن
می کند و ...هیچ گاه نزد خدا ارزش و منزلتی ندارد .حافظ خوش ســخن این
گونه نیکو به چنین افرادی نصیحت می کند که می بخور و رندی کن و خوش
باش ولی مثل بعضی ها در مقابل قران تزویر نکن:
حافظا می خور و رندی کن و خوش باش ولی
دام تزویر مکن چون دگران قران را
سوامی اتماناندا درست نمونه ای از همین افراد است که هر صبح و عصر برای
مدتی طوالنی نیایش می کنند ولی به دنبال پیدا شدن فرصت به دنبال ارضای
هوی و هوسشــان هم هستند .امروزه ما در دنیای پر تنشی زندگی می کنیم
که برای حفظ ارامش مان بایستی به افریننده ی هستی اعتقاد داشته باشیم ،
دین دار باشیم و به دستورات دین مان عمل نماییم.
دین موجب پیدایش خوبی ها و نیکی هاست این خوبی در دین داران اصلی و
اصیل و نه تظاهرکنندگان به دین داری قابل مشاهده است .کم و بیش همه ی
ما خود را خداپرست و معتقد می دانیم ولی در این جا سوالی پیش می اید و
ان اینکه چرا همواره بعضا دچار مشکل و رنج هستیم و گاها احساس پوچی
و بی هویتی می کنیم؟ پاسخ خیلی ســاده است مایی که ادعای خداپرستی
داریم ،فروع دین را به جای اصول دین قرار داده ایم و اصول عملی دین را از یاد
برده ایم حتی اصول اعتقادی دین یعنی توحید و نبوت و معاد و عدل و امامت،
تا زمانی که اصول عملی دین اجرا نشــود و تبدیل به یک باور قلبی و یقینی
نگردد دچار بیگانگی و پوچی می شویم .فراموش نکنیم ان چه که موجب ایمان
6
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
به خدا و قیامت می شــود صرفا نماز و روزه نیست بلکه صدق ،قناعت و عفت
است و این یعنی تقوا ،و تقوا محصول عبادت است و عبادت ایمان قوی قلبی
به خدا است .از خواجه عبداهلل انصاری ۵مفسر قران و استاد اخالق پرسیدند:
عبادت چیست؟ گفت :عبادت خدمت کردن به خلق است .پرسیدند چگونه؟
گفت اگر هر پیشــه ای که به ان اشــتغال داری رضای خدا و مردم را در نظر
داشــته باشی این نامش عبادت است .پرسیدند پس نماز و روزه و خمس و ...
این ها چه هســتند؟ گفت :این ها اطاعت هستند که باید ادمی برای نزدیک
شدن به خدا انجام دهد تا برکات خدا بر او فرود اید.
انسان بی تقوایی که نماز می خواند و به حج می رود و امر به معروف و نهی
از منکر می کند در واقع بر علیه دین خدا می جنگد و موجب بی ابرویی دین
می شود و به همین دلیل خداوند در سوره ماعون نمازگزاران سهوی و ریایی
را دشمنان دین نامیده است ،و چنین عملی را به مثابه حق و حساب و رشوه
دادن به خدا می داند وخدا هم رشــوه نمی پذیرد و رشــوه دهندگان را رسوا
می کند و عباداتشان را تبدیل به عذاب می کند و بر عکس کسی که به واسطه
اصالح اعمال به حریم الهی وارد شــود و عبادت کند ،به خدا سالم می کند و
با او ســخن می گوید و همه ی نیکی ها و خوبی ها را سرلوحه زندگی خود قرار
می دهد و از برکات خداوندی برخوردار می گردد.
دین از تقوا اغاز می شــود و تقــوا از ایمان به توحید و نبوت و معاد ،زمانی
که تقوا نباشــد اگر عبادتی انجام دهیم ان عبادت صوری اســت و همچون
سوامی اتماناندا راه را وارونه می پیمائیم .بجای ان که به خدا برسیم به شیطان
و دوزخ می رســیم انگاه ندا سر می دهیم که دین هم برای ما کاری نمی کند،
در زندگی شانسی نداریم و مرتب بدبیاری می اوریم و هرچه نماز می خوانیم
و خیرات می دهیم پاسخی نمی شنویم ولی هیچ گاه نمی نگریم تا ببینیم خطا
کجاست ،اگر کمی تامل و قدری سکوت کنیم پی می بریم ان جا که خالی از
خداست خطاست.
چه خوب اســت در روزگار پر تنش و پرهیاهوی امروز که زمان با ســرعت
می گذرد ،هر روز از عمر کاســته می شود ،به درون سیر کنیم و به دنبال من
حقیقی یا خود واقعی مان بگردیــم و ان را پیدا کنیم تا زندگی مان پربرکت
شود ،برای رسیدن به من حقیقی یا ان خود واقعی باید به سمت و سوی خدا
برویم ،برای رفتن به ســمت و سوی خدا باید به دستورات و پیام هایش عمل
نماییم .برای عمل به دســتورات او باید به دین و اصول و فروع ان رو اوریم و
برای شناخت و عمل به اصول و فروع دین باید از دوگانگی ،دو چهره بودن و
داشتن نقاب های جورواجور همچون سوامی اتماناندا پرهیز کنیم ،خرد را بکار
بندیم و به صورت قلبی و نه ظاهری و نمایشی بر دشمن هایی که همواره با ما
زاده می شوند و تا پایان عمر با ما هستند غلبه کنیم ،دشمن های همچون نفس
و منیت و نفرت و طمع و حسادت و خشم و شهوت و ریا و تزویر و دورویی و
...باعمل به اصول و فروع دین و مست خدا شدن غلبه بر این دشمنان کاری
بس ســهل و اسان اســت و با رهایی از ان ها پوچی و بی هدفی و رنج و غم و
سختی و مشکالت زندگی از ما انسان ها جدا می شود ،مطلبی که موالنا محمد
جالل الدین بلخی ۶به زیبایی و سادگی ان را این گونه بیان می کند:
تا نشوی مست خدا غم نشود از تو جدا
منابع:
-1دیوان شمس الدین محمد حافظ به تصحیح محمد قزوینی و دکتر قاسم غنی
-2اشنایی با اصول و فروع دین -مترجم یداهلل نفری
-3اسفار رابعه -اثر ماندگار مالصدرا
-4الهی نامه از خواجه عبداهلل انصاری
-5راهنمای بیداری معنوی -مترجم :سید عبدالحمید موحدی
-6مثنوی معنوی موالنا جالل الدین محمد بلخی به کوشش نیکلسون
محفوظات نویسنده طی سال های 1358 – 1363بهنگام اقامت چهار ساله در هندوستان صفحه 7
مربی تان را بشناسید
واقعا تا چه میزان مربی یا استاد یوگای خود را می شناسید؟
نویسنده :ملیسا الباران
1
مترجم :حامد رنگین کمان
احتمال دارد با مراجعه به وب ســایت اســتودیوی
محلی خــود و انتخاب مواردی که ممکن اســت
جالب باشــد یا با برنامه شــما تطابق داشته باشد
س یوگای مناسب خودتان را پیدا کنید .یا اگر
کال
امکان جستجو در اینترنت داشته باشید ،کالس های
یوگای مختلف را در گوگل جستجو کنید و منتظر
باشید ببینید نتیجه چیست.
دور از انتظار است که شــما زمان زیادی را صرف
جســتجو و بررســی میزان تجربه مربــی کنید.
به هرحال اگر انها بگویند که مربی یوگا هستند باید
مربی واجد شرایط باشند.
برخالف ســایر مشاغل ســنتی ،اموزش یوگا یک
حرفه و شغل مشخص قانونی نیست که به صراحت
بتوان گفت کسی را مربی یوگا معرفی کرد .دانستن
چنین واقعیتی کام ً
ال ترســناک است .ممکن است
زیر نظر فردی تمرین کنید که هیچ تجربه اموزشی
و علمی ندارد.
خوشــبختانه "یوگا االینس پروفشــنال" یکی از
نهادهای حرفه ای پیشــرو در بریتانیا برای نشــان
ت و ســطح تجربه
دادن میــزان اموزش ،صالحی
مربیان و اساتید یوگا تعدادی نشان و عالیم ایجاد
کرده اســت":مربی باتجربه" " ،مربی متخصص" و
"تربیت کننــده مربی" تنها برخی از نشــان هایی
هســتند که برای شناسایی ســطح مربیان تهیه
شده اند .اســتفاده از این نشان ها کمک می کند تا
بتوان افرادی را که دوره اموزشــی معتبر با حداقل
استاندارهای الزم را سپری کرده اند از دیگرانی که
چنین دوره اموزشی معتبری را ندیده اند تمییز داد.
ایا ســطح دانش و تجربه مربی واقع ًا مهم
است؟
اگر همچنــان گزارش های اخیر درمــورد افزایش
اســیب های مربوط به یوگا ادامه داشته باشد ،این
موضــوع واقعا اهمیت دارد .وقتی یوگا به درســتی
اموزش داده شــود عم ً
ال یک تمرین بی ضرر است.
بااین حال ،هنگامی که توسط مربیان کم تجربه (و
بالقوه بیش از حد جاه طلب) تدریس می شود خطر
اسیب وجود دارد.
ما اغلب یوگا را با درد یا اسیب مرتبط نمی دانیم اما
فشار بیش از حد بر بدن اغلب منجر به ناراحتی و
احتماال اسیب های جدی و طوالنی مدت می شود.
همــه ما تجاربی در ارتباط با این ناراحتی ها داریم.
چه زمانی که در حرکت های کششی و بازکردن پاها
یا اعمال فشــار زیاد در انجام حرکات چرخشی و
خم کردن بدن را داشــتیم که موجب شده روز بعد
از تمرین احساس درد و ناراحتی داشته باشیم .در
بیشــتر موارد گرفتگی عضالت کمر بدترین حالت
اســت اما در برخی موارد ممکن است اسیب های
جدی تر نیز رخ دهد.
یک مربی یــوگای باتجربه باید بداند تا چه میزان
امکان انجام حرکات را دارید تا از حد توانایی خیلی
فراتر نروید و به تدریج شما را در موقعیت راهنمایی
کند و در صــورت نیاز تغییراتی را برای حمایت از
تمرین شما ارائه دهد.
شــاید شــما هم مثل من وقتی در کالس هستید
می خواهید بدانید که وضعیــت مطمئنی دارید و
مربی تان تجربه و صالحیــت الزم برای محافظت
از شــما را دارد .اگر قبال دچار اسیب شدید و باید
هنگام انجام حرکات مراقبت الزم را داشــته باشید
و می خواهیــد مربی تان تغییــری ارائه دهد که به
درد اضافه نکند (به من اعتماد کنید) اینجاست که
دانستن تجربه اموزش و صالحیت های مربی شما
بسیار مهم می شود.
هنگام انتخــاب کالس یوگا عاقالنه اســت که از
قبــل کمی بررســی کنید .ببینید مربــی در چه
سازمان هایی عضو هست و چه صالحیت هایی دارد
ایا موارد مذکور مرتبط هستند یا نه .به هرحال شما
برای مشکل رگ به رگ شدن مچ پا به کایروپراتیک
مراجعــه نمی کنید .بااین حال ،بســیاری از افراد از
مربی ییــن یوگا انتظار کالس حرکات قدرتی یوگا
را دارنــد .اگر می خواهید حرکات ویژه ای از یوگا را
انجام دهید باید به برخی موارد اساسی توجه کنید.
تجربه ،اموزش ها و تخصص هــای مربی یوگا را به
دقت بررســی کنید .امروزه شاخص های مناسبی
وجود دارد که تمام انچه را که برای انتخاب عاقالنه
نیاز دارید در اختیارتان می گذارد.
من یوگا را تمرین می کنم زیرا ان را دوســت دارم
و حدس می زنم شــما هم به همیــن دلیل ان را
انجام میدهید .انتخاب یک اســتاد و مربی یوگای
کام ً
ال اموزش دیده ،متعهد و باتجربه گامی اســت
کوچک برای اطمینان از حفظ معنا و اثربخشــی
تمرینات ارزشمند یوگا .اگر یک مربی واجد شرایط
حرفه ای و متعهد می خواهید ،بسیار مراقب موارد و
شاخص های اندک نشان دهنده میزان صالحیت و
تجربه باشید.
1-Melissa Albarran
ملیسا الباران مربی یوگا اهل شیکاگو و
عضو یوگااالینس انگلیس
منبع:
OmYogaMagazine 2021
دانش یوگا دی |1400شماره 157
7 صفحه 8
یوگا برای زیبایی
گرداوری و ترجمه :مریم عرفانی فر
شهناز حسین 1می گوید :اگر می خواهید پوست
بدن خود را ســم زدایی کنید ،ماهیچه های خود را
تقویت کنید و از استرس زیاد خالص شوید ،وقت
ان رسیده است که یوگا انجام دهید.
یوگا برای داشتن پوستی درخشان راه حل واقعی
است .تمرین های روزانه یوگا مانند پرانایاما(تمرینات
تنفسی) ،ایستادن روی سر و وضعیت ماهی ،سموم
بدن را دفع می کنند ،سیســتم گوارشی را تنظیم
کرده ،گردش خون مناسب را حفظ نموده ،پوست
را سفت و خط های ریز روی پوست را کم می کنند.
ارامش در حــرکات یوگا همچنین باعث خواب
ارام ،کاهش سطح کورتیزول و تقویت کالژن و در
نتیجه افزایش تنفس ،روان شدن مفاصل و تقویت
عضالت می شــود .تنفس عمیق و حرکت در یوگا
می تواند به تعادل هورمون هــا و حرکت مواد زائد
ســاکن در روده ها کمک کند .همه این ها منجر به
داشتن پوستی سالم تر و شاداب تر می شود.
از انجایی که دنیــا در حال مبارزه با همه گیری
کرونا اســت ،سیستم سنتی یوگا در هند به عنوان
وسیله ای برای تقویت ایمنی و بهبود سالمت و رفاه
کلی ایجاد شده اســت .تمرین مداوم یوگا به ویژه
به همراه وضعیت های خاص ،می تواند سیستم ایمنی
بدن را تقویت کند.
کسانی که به طور منظم یوگا و مدیتیشن انجام
می دهند ،درخشش خاصی در وجودشان دارند که
8
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
از درون می اید و به بیرون می تابد .یوگا به کاهش
هورمون های اســترس که سیستم ایمنی بدن را
به خطر می اندازد کمک می کند ،ریه ها و مجاری
تنفسی را اماده می سازد ،سیستم لنفاوی را برای
دفع سموم از بدن تحریک میکند و خون اکسیژندار
را به اندام های مختلف می رساند ،عملکرد مطلوب
ان ها را تضمین کــرده و به ما کمک می کند تا
سالم بمانیم و به زیبایی باطن برسیم.
مدیتیشــن و ذهن اگاهی می تواند مزایای بی
شماری برای سالمتی بدن داشته باشد ،از جمله
بهبود عملکرد سیستم ایمنی ،کاهش فشار خون و
افزایش عملکرد شناختی .مدیتیشن انتی بادی های
بیشتری در افراد تولید می کند و باعث فعال سازی
قشــر قدامی مغز (الگوی نشان دهنده احساسات
مثبت) می شود .تجارب و ازمایشات نشانگر این
ن تمرین می کنند (در
امرند ،افرادی که مدیتیش
مقایسه با کسانی که مدیتیشن نمی کنند) جوان تر
و شاداب تر به نظر می رسند .من همیشه گفته ام
که سیستم ایمنی قوی ،سالمتی و زیبایی مکمل
یکدیگر هستند .تا زمانی که از درون سالم نباشید،
نمی توانیــد زیبایی واقعی را منعکس کنید .برای
داشــتن پوست سالم ،موهای براق و اندام باریک،
ســامتی باید در الویت باشد .در واقع من اصول
ایورودا ،سالمت کل نگر را با یوگا به عنوان بخشی
جدایی ناپذیر از برنامــه ی روزانه ترویج میدهم.
مفهوم مراقبت از زیبایــی جامع منحصر به فرد
بوده و در سراســر جهان مورد توجه قرار گرفته
است .من معتقدم که یوگا به سبک زندگی مدرن
ما بسیار مرتبط می باشد ،هم از نظر سالمتی و هم
از نظر زیبایی .یوگا شــخصاً بخشی از زندگی من
بوده است و مزایای بی شمار ان را تجربه کرده ام.
وقتی از زیبایی صحبت می کنیم ،فقط از زیبایی
چهــره صحبت نمی کنیم بلکــه منظور انعطاف
پذیری ،حالت خوب و زیبایی اندام اســت .با یوگا
ســال ها اندام باریک خواهید داشت و برای مدت
طوالنی جوان می مانید .یوگا اکســیژن را به هر
بافتی می رســاند و این خود ،راه را برای سالمتی
ی فعالیت بدنی
و زیبایی باز می کند .اگر در زندگ
کافی ندارید ،در واقع پیری را تشــویق می کنید.
ورزش ،درمانــی قوی برای جلوگیــری از پیری
زودرس اســت ،به این دلیل که بــدن را تقویت
می کند ،حتی ظاهر ان را مرتب و متناســب نگه
می دارد .اساناهای یوگا برای انعطاف پذیری ستون
فقرات و مفاصل طراحی شده اند .ان ها بدن را قوی
و چابک می کنند ،ماهیچه ها را تقویت و گردش
خون را بهبود می بخشــند و زیبایی و سالمتی و
نشاط بدن را افزایش می دهند.
بســیاری از مشکالت زیبایی ناشــی از وجود
استرس است .از انجایی که یوگا به ایجاد ارامش
و کاهش استرس کمک زیادی می کند ،مطمئناً
با مشــکالتی مانند اکنه ،ریزش مو ،شوره سر و
غیره که به استرس مرتبط هستند مقابله می کند.
مطالعات انجام شده بر روی افرادی که یوگا انجام
می دهند نشان داده است که تغییرات مثبتی نیز
ش ان ها رخ داده است .ثبات
در شــخصیت و نگر
عاطفی و اعتماد به نفس تاثیر مستقیمی بر ذهن،
احساسات و خلق وخو دارد.
در واقع یوگا یک ضد اســترس معمولی است
و درخشندگی را به پوســت باز می گرداند .شما
فورا احساس خوب و شادابی درباره خود خواهید
داشــت .خوب خوابیدن ،کاهش استرس و تغذیه
سالم بســیار مهم است .سالمت کامل و مراقبت
از خود ،کلیدی برای درخشــندگی پوست است؛
زیرا مراقبت از درون در درخشــش بیرونی شما
منعکس می شود .به این ترتیب ،یوگا یک تکنیک
طبیعی ست که به ما کمک می کند ذهن و بدن
خود را هم زمان در یک مکان نگه داریم ،مکانی به
نام سالمتی کامل ،جوانی و زیبایی جسم و روح.
-1متخصص پوست و زیبایی ساکن امریکا
منبع/https://www.dailyexcelsior.com/yoga-for-beauty: صفحه 9
یوگا در مدارس
پنج دلیل اهمیت یوگا برای موفقیت کودکان در مدرسه
نویسنده :هانا گلنسی
1
مترجم :نگین سنجری فر
رواج یوگا در مدارس ،امر مبارکی ست! اهالی
مشرق زمین سالهاســت که به اهمیت حرکت
اگاهانه در فضاهای اموزشی پی برده اند ،و از ان
به عنوان ابزاری برای شــروع روز و اماده سازی
بدن برای اموزش استفاده میکنند .متاسفانه ،این
امر مهم در جهان غرب انچنان که شایسته است
درک نشده است .به احتمال زیاد ،بسیاری از شما
از یک برنامــه تمرین یوگای منظم بهره میبرید
و به خوبی از تاثیرات تنفس و حرکت هماهنگ
بر سیستم عصبی پاراســمپاتیک اگاهی دارید.
مهمترین تاثیر این تمرینها ،ارام ســازی ذهن و
ایجاد واکنشهای متعادل در زمان مواجه شدن با
استرس است .شــاید برخی از شما هم اکنون از
فرزندان کنجکاو خود دعوت کرده باشید که در
زمان تمرین و تالش برای رفع اضطرابهای جهان
مدرن ،به شــما بپیوندند .اما اگر هنوز این کار را
نکرده اید ،دالئل مثبت زیادی وجود دارد که هر
چه سریعتر یوگا را به کودکانتان معرفی کنید.
با تمرین کردن یوگا ،ما "ابزارهایی" به دست
می اوریم که در کنار هم گذاشتنشان ،به مهارتی
عظیم در تحلیل و مواجهه با موقعیتهای چالش
برانگیز مبــدل میشــود؛ موقعیتهایی همچون
امتحانات پایان ترم ،از دست دادن یک عزیز ،پایان
ارتباط دوستی و یا حتی درسی که در یادگیری
ان با مشکل مواجه هستیم .یاد گیری مهارتهایی
ایــن چنینی برای کــودکان ،راهی ســت برای
اطمینان از اینکه در برابر انواع دشواریهای زندگی
به اندازه کافی مجهز هستند .همین واقعیت ،برای
گنجاندن یوگا در برنامه روزانه کودکان به ما دلیل
کافی میدهد.
.1یــوگا احساســات عمیــق را
پرورش می دهد
اهمیت این موضوع در چیســت؟ احساسات
عمیق به کودکان اجازه میدهد احســاس امنیت
داشته باشند ،و احساســات درونی خود را درک
و تنظیــم کنند .انجــام دادن توالی های یوگا به
کودکان کمــک میکند در امــور ظریفی مانند
نوشتن ،هماهنگی کافی داشته باشند و الگوهای
حرکتی کلی خود را بهبود ببخشند.
.2یوگا تنفس صحیح را اموزش می دهد
در عصــری که کودکان اغلب سرشــان روی
گوشی مبایل و کامپیوترها خمیده است ،تنفس
صحیح از اهمیت بیشتری برخوردار است .تنفس
نادرست با مشکالتی مانند افزایش وزن ،باال رفتن
سطح استرس و دیگر اختالالت مرتبط است .با
تنفس عمیق ،دستگاههای بدن دوباره راه اندازی
میشوند و قادر خواهیم بود احساسات متعادل تری
داشته باشیم و انتخابها و واکنشهای صحیح تری از
خود نشان بدهیم .با اموزش دادن تنفس صحیح
به کودکان ،ابزاری برای کنترل استرس ،متعادل
سازی احساسات و فضای فکری باز برای واکنش
در موقعیتهای مختلف به انها هدیه کرده ایم.
.3یوگا به ایجاد همدلی منجر می شود
اســاس یوگا نه تنها بر مهر و محبت نسبت به
تمامی موجودات ،بلکه بر ایجاد احساس عالقه به
خود استوار است .یوگا تمرینی ست که از طریق
ایجاد تعادل در افکار ،به مــا زندگی مهربانانه و
اگاهانه را می اموزاند؛ روشــی که برای به صلح
رســیدن با جهانی در حال تغییر مکرر ،کارامد
و مفید اســت .تمرین یوگا بر شــادمانی ،لذت و
وحــدت بین ذهن ،تنفس و بــدن تاکید دارد و
ایــن کمک میکند ما از طبیعت خود که میل به
تحلیل بیش از اندازه مسائل دارد فاصله بگیریم.
در نهایت ،یوگا باعث میشود ما در برابر انچه در
زندگی یمان جاری ست با ارامش سر تسلیم فرود
بیاوریم و نقش خود را در زندگی خود و دیگران
درک کنیم.
.4یــوگا انضباط فــردی و چارچوبها را
میاموزد
برای دســت یابی به ذهن اگاهــی در انجام
حرکات که هدف غایی یوگاست ،فرد میبایست
نظم فردی خــود را در تکرار توالی ها و الگوهای
تمرین حفظ کند و حس طراوت و شادمانی خود
را در انجام حرکات ســاده و تکراری ،از دســت
ندهد تا هر بار با انجام دوباره ی تمرین ،به درک
تازه ای از ان برســد .این ساختار خود خواسته،
برای کودکان حالتی شبیه به مراقبه ایجاد کرده
و به انها کمک میکند در زمان تمرین و یا درس
خواندن از این حس استقالل و قدرت ایجاد شده،
نهایت بهره را ببرند.
.5یوگا اندیشه را تحریک می کند
ماهیت اصلی تمرینهای یوگا ،اندیشیدن است.
برای درک اینکه در زمان انجام حرکات یوگا دقیقا
چه اتفاقی می افتد و درهر لحظه ،حرکات چگونه
بر بدن تاثیر میگذارند ،به اندیشــه نیازاست .این
گونه ادراک عمیق ،بــه فرد کمک میکند بدون
وقفه به رشد و توســعه ادامه بدهد ،و ذهنش بر
رشد متمرکز شود .این خاصیتی ست که کودکان
به ان نیاز مبرمی دارند.
مواردی که قید شد تنها دالیل اندکی هستند
دال بر اینکه چرا یوگا به موفقیت دانش اموزان در
تمام گروههای سنی کمک میکند .اگر با خواندن
این مقاله به اهمیت موضوع پی برده اید ،همین
امروز با مسئولین مدرسه فرزندتان تماس بگیرید
و به انها پیشــنهاد بدهید برای کودکان کالس
یوگا برگزار کنند .میتوانید به کالســهای یوگای
اطرافتان پیشــنهاد راه اندازی جلســات یوگای
کودکان بدهید ،و اگر هیچ کدام از این راه حل ها
را در دســترس ندارید ،مت خــود را بردارید و با
فرزندتان تمرین کنید!
مربی یوگای کودکان و نوجوانان در 1-Hanna Glancy
منبع :مجله اوم یوگا 2021
دانش یوگا دی |1400شماره 157
مدارس اسکاتلند
9 صفحه 10
27دلیل شگفت انگیز یوگا برای اقایان
برگردان :پریسا ساالری
مــا در مجله OMبر ایــن باوریم که همه
انســان ها باید از مزایای اعجاب انگیز یوگا
بهره مند شوند .اما اگر شما مردی هستید
که هنوز در این مورد مطمئن نیســتید ،در
اینجا 27دلیل شگفت انگیز بیان می شود
که احتماال شما را به سمت تجربه کردن یوگا
هدایت می کند.
.1شکست استرس
با تمرینات روزانه و منظم یوگا در خانه به کمک
یک فایل ویدئویی یا با حضور در کالس های محلی
یوگا ،بر اشــفتگی های زندگی مسلط می شوید.
این کار به تدریج سختی ها و استرس های زندگی
مدرن را از بین خواهد برد.
.2بهبود انعطاف پذیری
انعطاف پذیری واژه ایســت کــه عمال در یوگا
تنیده شــده اســت .و بنابر دالیل موجهی! اگر
شــما مقید به انجام تمرینات منظم یوگا باشید،
بزودی بهبود وضعیت انعطاف پذیری کلی خود
را خواهید دید.
10
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
.3ایجاد قدرت و مقاومت
بله ،درسته! مقاومت چیزی نیست که فقط به
باشگاه های بدنسازی محدود شود .درصورتی که
بدنبال افزایش قدرت و مقاومت هستید ،یوگا نیز
میتوانید به شما کمک کند.
.4تناسب اندام
برای رســید به تناســب اندام نیازی نیســت
که شــدیدترین و ســنگین ترین دوره های یوگا
را بصورت تمــام وقت بگذرانید .حتی ســطوح
متوســطی از این فعالیت شما را به تناسب اندام
می رســاند .انجام تمرینات مرتب یوگا شما را به
سمت این مرحله هدایت می کند.
.5فعالیت جنسی بهتر
اگر بدنی متناسب داشــته باشید ،ارام باشید
و اســترس نداشته باشید ،و بصورت کلی زندگی
شادتری داشته باشید ،این شانس وجود دارد که
همه ی این حس های خوب به اتاق خواب شــما
هم وارد شود .یوگا به شما کمک می کند تا اعتماد
بنفس باالتر و عملکرد بهتری داشته باشید.
.6پیشگیری از اسیب
بیاید با این موضوع روبرو شــویم .اگر درحال
افزایش قدرت و مقاومت ،رسیدن به تناسب اندام
با ورزش های هــوازی و بهبود انعطاف پذیریتان
هستید ،احتماال از نظر فیزیکی بدنتان بطورکلی
حالت ارتجاعی بیشتری پیدا می کند ،بدین معنا
که مستعد اسیب دیدگی کمتری هستید (اگرچه
که متاســفانه %100موثر نیست ،پس در زمان
انجام تمرینات احتیاط کنید).
.7تاب اوری
سرســختی های ذهنی چیزهای بدی نیستند
که امروزه مجبورید در اســلحه خانه خود داشته
باشــید .نکات و حقه هایی که روی مت به کمک
یوگا یا مدیتیشن می اموزید ،شما را برای نوسانات
و مشکالت زندگی اماده می سازد.
.8مزایای هوازی
شــرکت درکالس یوگا ،میــزان ضربان قلب
شــما را افزایش می دهد و کمک می کند که با
انجام تمرینات هوازی به تناســب اندام برســید.
دوره های یوگای قدرتی یا سبک وینیاسا جریان
یوگا ،موردپسند همگان نیســت ،اما بطور قطع صفحه 11
می تواند تاثیرات مثبت قابل توجهی بر سالمتی
داشته باشد.
.9پیشرفت در ورزش های دیگر
یوگا عملکــرد کلی و عمومی شــما را بهبود
می بخشــد ،و اهمیتی ندارد چه ورزش دیگری
انجام می دهید ،راگبی ،فوتبال یا حتی گلف .انجام
یوگا شــما را در این حوزه ها نیز متمایز می کند.
ورزشــکاران ممتازی مثل اندی موری ،قهرمان
تنیس ،به یوگا عالقه مند اســت زیرا به او کمک
میکند تا در بازی هایش متفاوت عمل کند.
.10جوانتر بنظر رسیدن
مهم نیست که چه سنی دارید ،انجام تمرینات
منظم یوگا احساس جدیدی از طراوات و شادابی
را بهمراه می اورد ،که در ظاهر و احســاس شما
نیز منعکس می شــود .همچنیــن اینکه در نگاه
دیگران چطور بنظر می رســید ،اثر مثبتی دارد.
متاسفانه نمی تواند کاری کند که شما شبیه به تام
هاردی یا برد پیت بنظر برســید ،اما حداقل یک
شروع است!
.11انرژی بیشتر
تناسب اندام ،ذهن ارام تر و تغذیه بهتر می تواند
سطوح انرژی شما را باال ببرد.
.12شکیبایی
بطورکلــی در زندگی ،ذهن ارام برابر با صبر و
شکیبایی بیشتر اســت .البته نه به این معنا که
شما می توانید سه ساعت از وقت خود را در صف
سوپرمارکت بگذرانید ،اما این توانایی را خواهید
داشــت که با خونســردی و مالیمت بیشتری از
دردسرهای ان سوپرمارکت گذر کنید.
.13حس خوب سرخوشی
همیشــه کمــی ورزش کردن یک احســاس
سرخوشی طبیعی را در بدن ایجاد می کند ،و یوگا
نیز قطعا چنین سرخوشــی را به زندگی شما به
ارمغان خواهد اورد .بعد از انجام یک تمرین خوب،
احساس لذت و سرمستی در شما افزایش میابد.
حسی شبیه به پرواز!
.14تغذیه خوب
یوگا با زیرکی دیگر انتخاب های زندگی شما را
نیز تحت تاثیر قرار می دهد ،مثل اینکه چه چیزی
بخورید .وقتی بدن خود را به انجام تمرینات یوگا
روی مت مفتخر می سازید ،چرا بعدا همه زحمات
خود را با یک بسته چیپس به هدر بدهید؟ معموال
بعد از اینکه یوگا را کشف کردید ،تغذیه ی بهتری
خواهید داشت.
.15مثل بکهام کات دار بزن
وقتی هاتا یوگا برای بازیکن تیم فوتبال انگلیس
اثربخش است (درحالیکه عکس هایی از او منتشر
شد که در مسابقات جام ملت های اروپا در حال
انجام یوگا اســت) ،احتماال به شما هم کمک
خواهد کرد که بخوبی ضربه بزنید.
.16تمرکز بیشتر
یک دلیل برای ارامش داشتن یوگی ها وجود
دارد و ان یوگا نامیده می شود .طی یک تمرین
مدیتیشن شــما هم یک دســتورالعمل برای
افزایش تمرکز در زندگیتان خواهید یافت.
.17دستاوردهای شخصی
هیچ چیز رضایت بخش تر از این نیست که
حرکتی را که ســال ها بــرای انجامش تمرین
کرده ایــد ،نهایتا انجام دهید .درواقع شــما با
موفقیت ا ِو ِرست شخصی خود را فتح کرده اید.
.18ستون فقرات بهتر
یوگا بــرای پشــت ،کمر و ســتون فقرات
بسیار خوب اســت .اگر کسی یک یوگی را که
سال هاســت یوگا کار می کند دیده باشد ،این
موضوع را متوجه شــده اســت .همچنین اگر
مشکالتی در ستون فقرات و دردهایی در کمر
داشته باشید ،برخی دوره های یوگا می توانند به
رفع انها کمک کنند.
.19تنفس هوای تازه
بخش زیادی از یوگا بر تنفس متمرکز است،
پس خیلی بعید نیست که با ان مواجه شوید.
اما تفاوتی که می توانــد ایجاد کند واقعا خیره
کننده است .پیش از انجام یوگا ،فکر می کنید
که می توانید نفس بکشید ،اما بعد از انجام یوگا
شما واقعا می توانید نفس بکشید.
.20پیوستن به کلوپ
یوگا روشی بی نظیر برای مالقات دوستان و
افراد هم عقیده است .احتماال بهترین نکته در
مورد یوگا جنبه ی اجتماعی ان است که به وفور
در مرکز اموزشی خود خواهید یافت.
.21خالص شدن از رقابت
اگر شما تیپ شخصیتی رقابتی دارید ،چه در
زندگی شــخصی و چه در ورزش ،یوگا بخوبی
چالشی را برای شما فراهم میکند...جایی که با
تنها کسی که رقابت می کنید ،خودتان هستید.
در یوگا بجای رقابت با رفیق بغل دستی تان در
ایستادن روی دست ها ،باید به پیشرفت فردی و
ارزیابی شخصی خود اهمیت دهید.
.22تعادل بیشتر
یــوگا می تواند شــما را به فــردی با تعادل
بیشــتر و پخته تر ،چه از لحــاظ درونی و چه
از لحاظ بیرونی ،تبدیل کند .در مورد مســائل
درونی می توانید احســاس بهتری نســبت به
سالمتی و اعتماد بنفس داشته باشید .همچنین
این احساس بهتر با منشــا درونی ،در ظاهر نیز
منعکس خواهد شد و شما را در برخورد با مسائل
این دنیای بــزرگ و ارتباط با اطرافیانتان کمک
خواهد کرد.
.23کاهش وزن
اگر یکی از اهداف شما کاهش وزن باشد ،یوگا
می توانــد در این زمینه نیز به شــما کمک کند.
درواقع یوگا فقط شامل یک سری تمرینات منظم
نیست ،بلکه ابزاری است برای ارام کردن ذهن و
سیســتم عصبی ،که شما را به طرف بهبود رژیم
غذایی و دیگر انتخاب هایتان سوق می دهد.
.24رئیس بودن
یوگا شــاید بتواند بهره وری شما را در محیط
کار نیز باال ببرد .مهم نیست در چه زمینه ی شغلی
فعالیت می کنید ،اعتماد بنفس و سالمتی که این
ورزش باســتانی به زندگی شــما هدیه می کند،
وقتی شــما در محل کار خود هستید ،خودش را
ظاهر می سازد.
.25خواب بیشتر
اگر شما هم یکی از میلیون ها انسانی هستید
که شب ها با اختالالت خواب درگیر هستید ،یوگا
چیز فوق العاده ای برای شماست .یوگا به ذهن و
بدن شــما ارامش می دهد و جلسات احیاکننده
یوگای بعدازظهــر می تواند معجزه ای برای زمان
خواب شما باشد.
.26ذهن خالق
یــک ذهــن ارام می تواند خالقیت شــما را
تقویت کند .نیازی نیست که یک هنرمند یا یک
موسیقیدان باشــید تا از این نعمت بهره ببرید،
خالقیت می تواند فاکتور اصلی شــما برای پیدا
کردن راه حل هایی برای رفع یک مشکل یا پاسخ
به مسائلی باشد که در تمامی زمینه های زندگی با
ان روبرو می شوید.
.27بهتر شدن در زندگی
و اخرین اما مهم ترین نکته...یوگا نهایتا به شما
کمک می کند که به نســخه ی بهتر خود دست
یابیــد .اهمیتی ندارد نقاط قوت و نقاط ضعف ،یا
کاستی ها و تناقضات شما چیست ،این تمرینات
مانند ابزاری برای پیشرفت فردی عمل می کنند،
البته نه فقط از بُعد تمرینــات و توانمندی های
فیزیکی ،بلکه بصورت کلــی در زندگی .از ذهن
ارام و اســوده تا احساس ســرزندگی بیشتر در
زندگی روزمره ،یوگا همراه و راهنمای همیشگی
شما باقی خواهد ماند .قهرمانی باشید که همیشه
بدنبالش بودید.
منبع:
2021 OmYoga Magazine
دانش یوگا دی |1400شماره 157
11 صفحه 12
مانداالها ؛دوایر کیهان نما
نویسنده :پروانه قاسمیان دستجردی
@parybaba_ji
مانداال چیست؟
مانداال (;मण्डलبه معنی دایره در سانسکریت) یا دوایر کیهان نما ،نقش و
ترسیمی از دایره ای است که در ان دوایر دیگری به همراه نقوش مختلف؛
ندل بکار می رود
تکرار می شود .واژه ی مانداال در فارسی و عربی به صورت َم َ
که به معنای دایره یا کره ای است که در دوران های گذشته توسط بسیاری
مورد اســتفاده قرار می گرفته و بر این اعتقاد بوده اند که به انها انرژی داده
می شود ،فضایی مقدس ایجاد کرده و ازانان محافظت می کند .این نقوش
در مکاتب شرقی بسیار رایج بوده و به عنوان نماد و نشانه ای از جهان هستی
به کار می رود .محققین بر این عقیده هستند که اصل مانداال از مکاتب هند
است ولی در شرق دور هم کاربرد زیادی پیدا کرده است.
مانداالها بیانگر الیه های درونی انســان هستند و نگاه کردن به ان و یا
ترســیم مانداال؛ باعث تمرکز فرد بر خویشتن و جستجو در درون می شود.
مرکز دایره در مانداال محلی اســت که برای تمرکز در حین مراقبه بکار
می رود .به طوری که با نگاه کردن به مرکز دایره ،توجه از اطراف کاســته
و محو شــده و به تدریج ،توجه فرد به درونش معطوف می شود .همچنین
اشــکال متقارن هندسی در الیه های مانداال؛ خودبخود توجه شخص را به
مرکز دایره جذب می کنند.
تاریخچه ی مانداال
قدمت مانداالها به هزاران ســال پیش بر می گردد .تصاویر بســیاری از
مانداالها در بناهای تاریخی در بسیاری از کشورها دیده شده است .مث ً
ال در
معماری فرهنگ های اسالمی (حیاط باغ فین کاشان ،طرح حیاط مسجد
علی اصفهان ،طرح حیاط زیارتگاه شاه نعمت اهلل ولی ماهان) و بسیاری از
12
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
بناهای تاریخی مسیحی هم طرح های مانداال دیده می شود .می توان ان را
در نقاشــی های دیواری مسیحیت به همراه نقش حیوانات برای به تصویر
کشیدن فرستادگان اولوهیت و نیز در نقوش منطقه البروج یافت( .منطقه
البروج) نجومی و نسخه های ان نمونه هایی از مانداال هستند .همچنین ،در
هند ،نمونه هایی جذاب از مانداال با نمادهای پانتئون محلی پیدا می کنیم.
کاربرد مانداال در طول هزاران سال؛ عالوه بر ایجاد تمرکز و توجه به درون،
در بعضی مراسم ها هم استفاده می شده است.
مانداال و هنر درمانی
کارل گوســتاو یونگ مانداال را کهن الگوی خویشتن می داند .از نظر وی
مانداال « مرکز » اســت .مرکزی که نماد و نشــانه ی تمامیت و نظم است.
همچنین مسئولیت ان سازماندهی روان و تنظیم دوباره ی درهم ریختگی
در ذهن انسان است .یونگ در کتاب خاطرات ،رویاها و اندیشه ها می گوید
:مانداالهــای من رمزنگاری های مربوط بــه وضعیت خودم بود که هر روز
یک طرح جدید از ان به من الهام می شد .من ان ها را مثل مروارید گرانبها
محافظت کردم .از نظر یونگ؛ نماد مانداال یکی از نمادهایی است که نشانه ای
بارز از معنویت را در خود جای داده و هر قومی با این کهن الگوها و نمادها
قادر به ادامه زندگی فرهنگی و روانی خود است.
مانداالها از اینرو تاثیر گذار هســتند که به ذهن ناخوداگاه فرد؛ رهایی
و ازادی می دهند ،در نتیجه انچه را که به الیه های زیرین در ذهن ادمی
رفته اســت ،به سطح می اورند .نقش و نگارهایی مانند گل نیلوفر ،ستاره ،
خورشید ،چشم و اشکال متعدد دوار؛ بدون هیچ دلیل روشنی در مانداالها
قرار میگیرند ولی نشانگر بخش هایی هستند که در سطوح زیرین و عمیق تر
ذهن فرد قرار دارند .به عقیده یونگ وقتی فرد بتواند تعریف با معنایی از یک
مانداال ارائه کند ،روند درمان اغاز می شود. صفحه 13
نمادهای شناخته شده در مانداال
مانداالها به عنوان کهن الگوهایی کــه در ضمیر ناخوداگاه فرد قرار
دارند ،دارای نمادهای ویژه ای هستند .نمادهای اصلی و شناخته شده در
تصاویر مانداال؛ شامل :خورشید ،گل ،مربع ،دایره ،ساعت.
خورشیدخورشــید به صورت دایره است ،نقشــی که در مانداال بسیار اهمیت
دارد ،عالوه بر ان ،خورشــید در کلیه ی ایین ها و ادیان؛ نشانگر کمال،
روشنگری ،خردمندی و بینش روحانی است .اهمیت خورشید در همه ی
مکاتب ،مشــخصه ی این امر است که خورشــید در ناخوداگاه انسان،
همواره جایگاه واالیی داشته است.
گلیکی دیگــر از عناصر مهم در مانداال ،گل اســت .گل مخصوصاً گل
لوتوس ،با گلبرگهای یکســان و دوار ،در ترسیم مانداال ،نقشی اساسی
دارد .گل عالوه بر اینکه دایره اســت ،دارای حســی زیباشناختی است.
گل همواره در مراسم و ایین های باستانی در نقش برجسته ها نمایانگر
برپایی مراسم ،جشن و سرور بوده است.
فوارهفواره نیز که به صورت دایره است ،یکی دیگر از کهن الگوهایی است
که در ترســیم مانداال بســیار به کار می رود .فواره نشانگر ریزش اب و
ابیاری است که خود نمادی از رویش و ابادانی است.
ساعتساعت نیز تصویر دیگری از دایره است که در مانداالها ،بسیار به چشم
می خورد .ساعت نشانگر گذر زمان است و همچنین به عنوان نمادی از
کمال و تمامیت استفاده می شود.
عدد چهارایــن عدد به صورت مربع ،چهار فصــل ،اصل مادینه ،زمین و چهار
عنصر( خاک ،اب ،اتش و هوا) شــناخته می شود .عدد چهار به قدمتی
قبــل از تاریخ بر می گردد و همــواره با نام خدای خالــق جهان توام
بوده است.
عدد هفتعدد هفـت عدد سالح ها و باداست .عدد اسـاطیر مختلـف ،عدد سیارات
در اسمان ،تعداد دریاها در خشـکی و روزهای هفته را میرساند .عددی که
تقدس در اصل وجودش نهادینه شده اسـت .ایـن اصـل در بین سایر موارد
از قدرت بیشـتر و محکـم تـری برخوردار است .در اسـاطیر ،هفـت گره و
یا نه گره سبب درمان بیمـاری هـــا مـی شـود .هفت ،عدد روزهای هفته
نیز هسـت.
عدد هفت در اداب کهـن ایرانـی نیـز مـورد توجه بوده و دارای اهمیتی
واالست .به عنوان مثال در اغازین لحظات شـــروع سـال نـو هفـت شـی ء
مختلف که با حرف سین شروع میشـــود ،زینـــت بخش سفره هـــای
ایرانـی اسـت .
بدین ترتیب اعداد هفتاد و هفتاد هـــزار نیـز ،از تقدس موجود در عدد
هفت برخوردار بـوده و مورد توجه قرار گرفته اند و بـه عنـوان نمـود دیگری
از تصاویر مانداال خود را نشان داده اند.
اموزش نحوه ی ترسیم مانداال
برای رســم مانداال ،می توان نقطه ای را در مرکز تصویر کشید و دوایری
را از کوچک به بزرگ ،دور مرکز رســم کرد .ســپس در فواصل هر یک از
خطوط دایره ،طرحهایی نظیر ،شعاع های خورشید ،گلبرگهای گل لوتوس و
یا خطوط نرم و هندسی کشید.
همچنین می توان ،سمبلی مانند خورشید ،ساعت ،گل لوتوس و یا مربع
را در مرکز قرار داد و دور ان دوایر دیگر را رسم کرد.
در ترسیم مانداال ،رعایت نظم و ترتیب در کشیدن خطوط و اشکال بسیار
حائز اهمیت اســت .در هنگام ترسیم خطوط و تمرکز در کشیدن مرتب و
منظم اشکال ،ذهن به تدریج به مرکز درون هدایت شده و فرد احساسی از
خلسه و ارامش و حضور در لحظه ی اکنون را تجربه می کند.
نکته ی مهم اینســت که بدانید؛ هنگام رسم مانداال ،با ضمیر ناخوداگاه
خود ارتباط برقرار می کنید ،لذا نیازی نیست که پای بند اصول و قاعده ی
خاص دیگری باشید .تنها در مسیر دوایر و یا خطوط حرکت کرده و اشکال
را رسم کنید.
دانش یوگا دی |1400شماره 157
13 صفحه 14
پس از رســم تمام خطوط و اشکال ،شروع به رنگ
امیزی مانداال می کنید .می توان از هر ابزاری برای رنگ
امیزی مانداال استفاده کرد ،نظیر ماژیک ،گچ های رنگی
،خودکارهای مختلف و ســایر رنگهای دیگر ،نکته ی
مهم در هنگام رنگ امیزی مانداال نیز مانند ترسیم ان،
اینست که به حس شــهودی خود ایمان داشته و هر
رنگی را که احســاس خوشنودی نسبت به ان دارید را
به کار ببرید .قطعاً در خاتمه ی کار نسبت به رنگ های
خود ،بسیار شگفت زده خواهید شد.
طرح مانداال برای بزرگساالن -مخصوص چاپ
می توانید برای اشنایی بیشتر با اشکال مانداال ،ابتدا
از طرح هــای اماده مانداال الهــام گرفته و انها را رنگ
امیزی کنید .سپس به مانداالهای خود برسید .به خاطر
داشــته باشید که به تعداد انسان های روی زمین تنوع
در مانداالها وجود دارد.
14
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا صفحه 15
تعادل دوشای واتا
در فصل زمستان
تهیه و تنظیم :گروه تحریریه
ازدیــدگاه ایورودا ،انســان بــه مرزهایی که
پوســتش برای او قرارداده محدود نمی شــود،
بلکه وجود وهســتی او درسراسر طبیعت ادامه
می یابد .واتا ،پیتا وکافا همه جا دراطراف ما نقش
بازی می کنند و فیزیولــوژی ما را به این جهان
گسترده پیوند می زنند .به همین دلیل است که
بدن انسان همراه با شرایط جوی تغییرمی کند،
برف و سرما را تا مغز استخوانش حس می کند و
یا با اولین روزهای بهاری دچاررخوت و سستی
می شود .دوشاها به شدت مراقب گرما ،سرما ،باد،
رطوبت و دیگرتغییرات طبیعت هســتند .هوای
سرد و خشک توام با باد ،واتا را انباشته می کند.
واژه انباشته دراینجا به معنی این است که دوشاها
در پاسخ به تاثیرات محیطی مقدار خود را افزایش
داده اند .انباشتگی به وخامت دوشا می انجامد که
یکی ازمراحل جدی عدم تعادل دوشاست.
به جز تاثیری که چرخه های زمانی شبانه روز
بر بدن می گذارند ،درطول سال نیز چرخه هایی
وجود دارد که با دوشــاها مطابقت دارند .بدن ما
تا زمانی که درعملکرد ان دخالت نکنیم ،به طور
طبیعی و خود به خود با این تغییرات هماهنگ
می شود .با اینکه ما چهارفصل داریم ،اما ایورودا
سال را به سه فصل تقسیم می کند.
فصل کافا :از اوایل اسفند تا اواخر خرداد
فصل پیتا :از اواخر خرداد تا اواخر مهر
فصل واتا :ازاواخرمهر تا اوایل اسفند
درنتیجــه پاییز و زمســتان فصول حاکمیت
دوشــای واتا بر طبیعت هستند .در فصل سرما،
دوشــای شما هرچه که باشــد تحت تاثیر دوشای
واتا قرارمی گیرد ،بنابراین باید دوشــای واتای خود
را به تعادل برســانید .دراین فصــل ازمواد غذایی و
نوشیدنی های گرم و نسبتا سنگین و مقوی بیشتراز
سایر فصول استفاده کنید .مطمئن شوید که غذاهای
شــما به خوبی پخته شــده و هضم ان اسان است.
غذاهــای مایع مثل انواع ســوپ و اش میل کنید.
طعم های شــیرین ،ترش و شــوررا بیشتر مصرف
نمایید .سعی کنید درهر فصل از خوراکی های همان
فصل اســتفاده کنید ،همچنان کــه از مواد غذایی
مخصوص به منطقه جغرافیایی خود بهره می برید.
مرکبات ،کدوحلوایی و بــه ،مواد غذایی مخصوص
ایــن فصلند .ســوپ کدوحلوایی و خورشــت به را
فراموش نکنید.
دوشــای واتا دارای کیفیت های سردی و خشکی
اســت ،در فصل ســرما معموال پوست بدن خشک
می شود ،لذا خوب است هر روز بدن خود را با روغن
کنجد یا روغن زیتون ماســاژ دهید ،به یاد داشــته
باشــید که پیش از ماســاژ باید روغن را کمی گرم
کنید .بعد از ماســاژ سراسر بدن با روغن ،دوش اب
گرم بگیرید.
یکی دیگر از راه های تعادل واتا در فصل زمستان
روشــن کردن بخور در منزل اســت .رطوبت باعث
کاهش واتا در محیط اطرافتان می شــود .می توانید
از گیاهان دارویی ایورودیک برای بخوراستفاده کنید.
هرگیاهی که عطر و طعم شــیرین و ترش ،و طبعی
گرم دارد برای تعادل واتا مفید است .پیش از خواب
می توانید اتاق خوابتان را با بخورگل ســرخ یا گالب
معطرکنید .اگردوشــای حاکم بر بدن شما واتاست،
استفاده از کیسه ی اب گرم در رختخواب می تواند
بسیار مفید باشد.
خالصه اینکــه چه در منزل و چــه در بیرون از
منزل بدن خود را گرم نگه دارید .لباس های با الیاف
طبیعی و گرم بپوشــید .از دستکش و شال گردن
اســتفاده کنید و بینی و دهان خود را با شــال گرم
بپوشانید .دوشای واتا گرایش به بی نظمی دارد و زود
از تعادل خارج می شود ،پس تا حد امکان سعی کنید
برنامه روزانه ی ثابت ،مرتب و منظمی داشته باشید.
تمرین های یوگا ،به ویژه سبک یین یوگا و تای چی،
تاثیر فراوانی بر به تعادل رساندن دوشای واتا دارند.
در فصــل ســرما ،هرروز خــود را به نوشــیدن
دمنوش های گیاهی مهمان کنید .دمنوش ترکیبی
زنجبیل ،دارچین ،چای ســبز وعســل بــه همراه
لیموترش تازه ،کمک زیادی به پاکســازی دستگاه
گوارش (که جایگاه اصلی دوشای واتا در بدن است)
می کند ،عالوه براین درمان خوبی برای سرماخوردگی
و پیش گیری از ان است.
دانش یوگا دی |1400شماره 157
15 صفحه 16
روانشناسی از دیدگاه یوگا
تهیه و تدوین :انیتا ملکی
یوگا را می توان به عنوان یک سیســتم
علمی طراحی شــده بررســی کرد که به
پاکسازی بدن و ذهن از سموم تجمع یافته ایی
که به علت انتخابهای نامناسب نحوه زندگی
و الگوهای فکری منفی در بدن انباشته شده،
کمک می کند.
یوگا را می توان به عنوان یک سیســتم علمی
طراحی شده بررســی کرد که به پاکسازی بدن
و ذهن از ســموم تجمع یافته ایــی که به علت
انتخابهای نامناسب نحوه زندگی و الگوهای فکری
منفی در بدن انباشــته شده ،کمک می کند.یوگا
سیستمی اســت که ریشه در هزاران سال تجربه
عملی داشته و برای نتایج خود مستنداتی به همراه
دارد ،هدف از تمرینات یوگا تنها رهایی از بیماری
های ذهنی نیست ،بلکه دســتیابی به مرحله ای
است که ذهن در رویارویی با احساسات پراشوب
امیــال و رنجهایی که در دنیا یافت می شــود ،در
مرحله ارامش قرار گیرد .در این مقاله درباره علم
روانشناسی یوگا می پردازیم .علم روانشناسی یوگا
کــه در ان ذهن و اگاهی مــورد مطالعه قرار می
گیرد ،موضوع گســترده ایی است که بر درک و
شناخت ذهن ادمی تمرکز دارد.
هنگامیکه روانشناسی یوگا را مطالعه می کنیم
عمیقاً به رابطــه ذهن و بدن پی برده و در جهت
یکپارچگی این دو گام برمی داریم .اولین گام بزرگ
در جهت زندگی بهتر درک و شناخت ذهن است.
هدف،ایجــاد زمینه برای درک عمیــق و جز به
جز این امر اســت که یــوگا در حکم یک علم به
خودی خود عمل می کند و جهت درک ذهن در
روانشناسی غرب نیز مکمل است .یوگا و سالمت
ذهن اطالعاتی را برای فراگیران یوگا ،دانش اموزان
و روانشناسان فراهم می کند که در چگونگی تغییر
و تبدیل بیماری های ذهنی به ســامت ذهن و
بهبود روان ،سودمند است.
16
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
تعریف ســامت انســان در تمام جنبه های
جسمی ،ذهنی ،احساسی و روانی معنا می یابد
اگر به تاریخچه چگونگی روش درمان انســان
نگاهــی بیافکنیم ،در می یابیم که در زمان های
قدیم یک درمانگر قادر بود به همان کیفیتی که
بیماری جسمی را درمان می کند بیماری روانی
را نیز بهبود بخشــد .تنها در قرن اخیر است که
اصول ســامتی به جنبه های جسمی ،روحی و
روانی تقسیم بندی شده است .بنابراین سالمت
جسمی امروزه وابسته به علم پزشکی تخصصی
اســت که به طرز ویژه ای بــا بیماری های بدن
مبارزه می کند .ســامت ذهنی نیــز امروزه به
طورگســترده ای مورد مطالعه مردم قرار گرفته
اســت .اینکه عملکرد مغز چیست و عدم تعادل
ذهنی چگونه می تواند با وســایل و امکاناتی که
امروزه در دســترس اســت درمان شود ،اغلب
جنبه های ســامت روانی اســت که کار در ان
زمینــه ها به افرادی اختصــاص دارد که در ان
اطالع دارند.
یوگا تنها مجموعه ایی از وضعیت های فیزیکی
یا تمرینات ذهنی نیست .یوگا روش زندگی است
که می تواند توسط هر فردی در زندگی بکار گرفته
شود .هنگامی که به تار عنکبوت نگاه می کنیم،
متوجه میشــویم که هرگاه حشره ای گرفتار تار
می شود ،هر چه بیشتر مبارزه و ستیز می کند،
بیشتر گرفتار می شود در حالیکه عنکبوت ازادانه
در طرف دیگــر حرکت می کند بــدون اینکه
با تار درگیر شــود و این به دلیل این اســت که
یک طرف تار چسبناک است و طرف دیگر غیر
چسبناک .این تجربه را می توان در رابطه با ذهن
انسان یاداوری کرد .طبق اصول یوگا ،دو مسیر
در زندگی وجــود دارد یکی پراوریتی و دیگری
نی وریتی .پراوریتی عموماً درگیری و گرفتاری
با دنیاســت و نی وریتی تحت تاثیر قرار نگرفتن
توسط دنیا ،تالش برای درک و فهمیدن جهان،
معنویت و اگاهی کیهانی است.
پراوریتــی و نی وریتــی دو روی یک ســکه
هستند .درســت مانند تار عنکبوت که در یک
طرف غیر چسبناک و در طرف دیگر چسبناک
اســت .پراوریتی سمت چسبنده تار عنکبوت و
نی وریتی سمت عادی و ازاد تار است .هنگامیکه
ما درگیر دنیا می شــویم اســترس ها و تنش ها
وابســته به ان اعــم از درد ،لذت ،رضایت ،عدم
رضایــت ،لمس یا تجربه به مــا روی می اورد.
الگوی فکری ما ،وابسته به طرز برخورد ما و نیز
میزان اگاهی ما از خودمان است ،که چطور خود
را از چرخه افکار ممتد رها کنیم .یوگا می گوید
روشــهای خاصی برای رهایی شــما از سمت
چسبناک ذهن وجود دارد برای متعادل سازی
و هماهنگ کردن خودتان نیاز دارید که کیفیات
خاص و جنبه های طبیعی خودتان را گسترش
دهید .ریلکسیشــن یک روش اصولی است که
اجازه نمی دهــد قفل ها و گیرها در ذهن و بدن
تجمع پیدا کنند .پس از اینکه شما قادر شدید
از لحاظ جسمی ،ذهنی و احساسی خود را رها
کنید ،از طریق یوگا یــاد می گیرید که اگاهی
شــخصی را برای مشــاهده عکس العملتان به
دنیا ،جامعه و خانواده وبا توجه به محدودیت ها،
ارزوها و نیازهایتان افزایش دهید .شما ان کسی
نیستید که فکر می کنید .شما می توانید شروع
به اموزش خود کنید و علیرغم همه مشکالت،
خود واقعی تان را بشناســید .روانشناســی یوگا
اصولی را برای رهایی شما از محکومیت زندگی
توصیه می کند و شــمارا به پا گذاشتن به مسیر
اگاهی و بررسی خودتان جهت شناختن عمق
وجودتان دعوت می کند .این راه بر اساس اصولی
پایه گذاری شده است که شما را قادر می سازد
خود واقعی تان باشــید .اما ابتدا باید خودتان را صفحه 17
پیدا کنید و بشناسید .هنگامی که یاد گرفتید از
تمامی عقاید و ادابی که شرایط اجتماعی به شما
تحمیل کرده ،خالصی یابید ،موفق خواهید شد
ذات خود را از محکومیت رهایی بخشید .هرچند
نباید فکر کنید که کار اسانی است .رهایی روحی
نیاز به این دارد که شما با نادیده گرفته شده های
روحی تان روبه رو شده و وارد اساس و ریشه ان
شوید .شما باید با نقص های درونتان مواجه شوید
و انها را اصالح کنید.
ذهن چیست؟ فرضیه های بسیاری وجود دارد.
از عقاید متریالیستیک(ماده گرایی)که معتقدند
ذهن یکی از اجزاء مغز فیزیکی است ،تا نظریات
معنوی که معتقدند ذهن تجلی اگاهی اســت،
بنابراین در تک تک سلولهای ما وجود دارد.
روانشناســی یوگا علمی اســت که ذهن را از
مســیر یوگا و تمرکز بررسی می کند .هدف این
نیست که از جنبه عقالنی بدانیم ذهن چیست
بلکه می خواهیم مســتقیما ذهن را مشاهده و
درک کنیــم ،در واقع ان را تجربــه کنیم .ابزار
بررسی روانشناسی یوگا اگاهی های درونی فردی
و تمرکز است .در روانشناسی یوگا بدن و ذهن به
عنوان یک واحد قابل مشاهده بررسی می شوند.
بدن فیزیکی جنبه زمخت و کلی وجود است و
ذهن جنبه زیرک ان ،انها جدایی ناپذیر هستند،
بنابراین هنگامیکه ذهن رشــد میکند شرایط
جسمی نیز بهبود می یابد و برعکس.
در یوگا ذهن به عنــوان یک فرایند پیچیده
انرژی زا بررســی می شــود که به کمک رشــد
من درونی ،با همه جنبه های درک و شــناخت
مبارزه می کند.
چگونه می توان ذهــن را کنترل کرد؟ به چه
وسیله می توان از انباشتگی ذهن جلوگیری کرد؟
ذهن چیزی بیرون از ما یا متفاوت از ما نیست.
من ذهنم هستم و ذهن من خود من است .بدن
و ذهن تنها وابسته به هم نیستند بلکه یک عضو
واحد هســتند .یک کلیت را تشکیل می دهند.
روانشناسان سعی کرده اند رابطه بین ذهن و بدن
را با تاکید بر اینکه انها دو چیز متفاوت هستند،
بررسی کنند .انها متفاوت نیستند .برای یافتن
اینکه ذهن و رابطه اش با بدن چیســت ،ما فقط
می توانیم مقایسه کنیم .همه چیز در پایین یک
تکه کوه یخی که روی اقیانوسی قرار دارد مایع
است و در باال جامد .اما بخش مایع زیرین و بخش
جامد رویی قابل تفکیک از هم نیستند .به طوری
که ما نمی توانیم مرزی برای هریک قائل شویم و
مشخصاً بگوییم از کجا بخش جامد اغاز می شود.
این حالت درســت شبیه رابطه بین بدن و ذهن
اســت .ذهن همان مایع است که به بدن جامد
تبدیل می شود و هیچ مرز مشخصی بین بدن و
ذهن وجود ندارد .واکنش ما به دنیا پاسخی است
که با تمام شخصیت و وجودمان به عوامل بیرونی
می دهیم .در این حالت اگر پاســخ نامناسبی به
عوامل بیرونی بدهیم نمی توانیم مشخص کنیم
که این پاسخ مربوط به کدام بخش بوده است .ما
با ذهن و بدن هردو به این عامل واکنش نشــان
داده ایم .ان چیزی که به عنوان شــخص یا فرد
نامیده می شود ترکیبی از ذهن و بدن است.
ذهــن از عملکــردش جدایی ناپذیر اســت.
عملکــردی که همان ویریتی نام گرفته اســت.
روشــی که ما به عوامل بیرونی واکنش نشــان
می دهیم .ما به دنیــای بیرون با همه وجودمان
واکنش نشــان می دهیم .ایــن واکنش ویریتی
ی روشی
مرکزی یا عملکرد روانی ماست .ویریت
است که فرد از طریق ان دنیا را مشاهده می کند
یا چیزها را تعبیر و تفسیر می کند .دو نوع ویریتی
وجــود دارد ،نوع رنج اور و نــوع بدون رنج .نگاه
کردن و دیدن ،ویریتی بدون رنج است ؛ تفسیر و
تعبیر ،ویریتی درداور است .وقتی که یک چیز با
ارزش مثل طال ،نقره یا پول نقد در جلوی مردم
قرار بگیرد همه مردم به یک شــکل به ان نگاه
خواهند کرد و همه می دانند که ان چیز با ارزشی
است .این یک درک و دریافت عمومی است و این
یک ویریتی بدون رنج اســت اما ویریتی درد اور
هنگامی اســت که کسی بخواهد درست یا غلط
مالک ان چیز با ارزش شــود .مشاهده یا دیدن
هر چیزی یک ویریتی بدون رنج اســت ،اما هر
حسی مانند مالک بودن ،احترام گذاشتن ،عشق
ورزیدن ،تنفر داشتن و غیره ویریتی های دردناک
هستند .در واقع این ذهن است که یک ویریتی
بدون رنج را با تعبییر و تفسیر به یک ویریتی درد
اور تبدیل می کند.
طبق نظر سوامی ســاتیاناندا هر عملی یک
انرژی دارد .در پایان هر عمل و انرژی مربوط به
ان ،دانه ای در نیمه اگاه کاشته می شود ،که حافظه
ان عمل است .این دانه ها همان ساماسکاراها در
یوگا و الگوی اولیه در روانشناسی هستند .ذهن
روشی برای دفن خاطرات ناخوشایند و تجربیات
منفی در عمق خود دارد .بنابراین ذهن نیمه اگاه
حافظــه ای از تجربیــات و افکار و احساســات
منفی بیشماری است .هیپنوتیزم بخش مهمی
از روانشناسی اســت که طی ان مطالبی که در
ناخوداگاه پنهان شــده بودند ،کشف شده و رها
می شوند .یوگا راه دیگری مشابه روش قبلی به نام
انتارمونا دارد(سکوت درون) .انتارمونا تکنیکی در
یوگا است که همانند روش قبلی در روانشناسی
عمــل می کند(هیپنوتیزم) .دو تفاوت اساســی
بین هیپنوتیزم و انتارمونــا در یوگا وجود دارد.
در انتارمونا شــما خود روانشناس خود هستید
و شــخص دیگری این کار را برای شــما انجام
نمی دهد .دومین تفاوت مهم این اســت که در
انتارمونا هدف اگاه بودن کامل ،طی تمرین است
که در هیپنوتیزم اینگونه نیســت .این تکنیک
یوگا به فرد می اموزد که افــکار را از ناخوداگاه
بوسیله تحریک انها و سپس مشاهده الگوی انها
خارج کند.
سوامی ساتیاناندا می گوید :هنگامی که افکار
بــه درون ذهن می ایند ،شــما می توانید با یاد
گرفتن اینکه بدون قضاوت انها را مشاهده کنید،
خط بطالن روی انها بکشید .اگر شما درگیر ان
بشوید دوباره این افکار باز می گردند و انرژی انها
مجددا ً ذخیره می شــود .بنابراین تاکید می شود
که الگوهای فکری مشاهده شوند و سپس افکار
بی ارزش دور ریخته شوند .در انتارمونا شما یاد
می گیرید کــه ذهن را همانطــور که در لحظه
اســت ببینید و وارد مرحله بدون فکری شوید.
این تکنیک یوگا هنگامی که یاد گرفته می شود
به برطرف کردن عمیق ترین ترس ها و مشکالت
عصبی کمک می کند و ارامش و اســایش را در
زندگی روزمره شــما می اورد .شما می توانید یاد
بگیرید که با سطح روانی اگاهی خود که اساس
همه رویاها و الهامات است ،رابطه برقرار کنید.
برای درک دلیل همه درگیری ها و بیماریهای
ذهنی ما باید بدانیم کــه ذهن دارای دو بخش
اگاه و نیمه اگاه است .درگیری ها و اشفتگی های
ذهنی به این دلیل رخ می دهند که ما نمی توانیم
اگاهی هایمان را با انچــه که در عمق ذهن رخ
می دهد هماهنگ و ســازگار کنیم .عالوه بر این
ذهن نیمه اگاه جایگاه افکار منفی نیز اســت که
دائماً در حال درگیری و نزاع با هم هستند.
هدف روانشناسی یوگا(و همچنین روانشناسی
مــدرن تا انجــا که مــا می دانیم)اصــاح این
درگیری هــا و هماهنــگ نمودن انهــا با ذهن
اگاه است.
منابع:
1- Yoga psychology, Lesile. Robert c, iUniverse.Inc. 2006.
http://www.bigshakti.com/yoga-psychology.html
2- http://www.health ndyoga.com
3- /html/news/yoga-psychology.htm
4- http://www.yogapsychology.org/
5- http://www.swami-6- Krishnananda.org/univ/univ-06.html
دانش یوگا دی |1400شماره 157
17 صفحه 18
دوم
و
اخر
ذهن چقدر قدرتمند است؟
مترجم :لعیا نبی فر
در شماره پیش با نظرات چند تن از اساتید بزرگ یوگا درباره قدرت ذهن اشنا شدیم.
بنا به گفته سوامی شیوااناندا؛ ذهن نیروی عظیمی است که می توان با کنترل و هدایتش
کارهای شــگفت اوری انجام داد .شفای جسم با شفای ذهن اغاز و تکمیل می شود.
جسم و ذهن هردو بخشی از یک واحدند ،همانطور که منشاء تمام بیماریها می تواند
ذهن باشد ،ابزارشفای هر بیماری هم میتواند ذهن و باورهای ذهنی باشد .حال توجه
شما را به ادامه این پرسش و پاسخ ها جلب می کنیم.
یا پریشان باشد اشتها ممکن است از بین برود و
شخص تمایل به خوردن نداشته باشد .درگیری
عمیق با شــرایط بیرونی یــا وضعیت ذهنی بر
جسم اثر می گذارد .وقتی افکار منفی ،نگرانی ها،
پریشــانی ها و فشــارهای ذهنــی برمی خیزند
اثرات زیان بخشــی بر جســم دارند و اختالل ها
ریشه می گیرند.
تاثیر احساسات بر سالمتی چیست؟
سوامی نیرانجاناناندا :بعد از برنامه غذایی
و فشــارهای ذهنی ،ســومین علت اختالل های
جسمی مربوط به احساسات است .علم پزشکی
ان را خوب توصیف می کند .معلوم شده است که
وقتی کسی در حالت شادی یا غم است هورمونی
به نام ادرنالین از غدد فوق کلیوی ترشح می شود.
این ترشح بدن را بیش از حد به هیجان می اورد
و بســیار به حس ها نیز ارتباط دارد .وقتی کسی
با دیگری دعوا می کند ادرنالین ترشــح می شود
و ســرعت تنفس افزایش می یابــد .ضربان قلب
ســرعت می گیرد و بالفاصله حس ها هوشــیار
می شوند .واکنش «جنگ یا گریز» هم در شادی و
هم در غم رخ می دهد.
چگونــه فکرکــردن بــر بیماری
اثر می گذارد؟
سوامی شیواناندا :مدام فکر کردن درباره
بیماری ،ان بیماری را تشدید می کند .ذهن
را ســرگرم کنید .همیشه ان را با کار یا چیز
جالبی مشــغول نگه دارید .ایــن کار قدرت
بیماری را به حداقل می رساند.
اگر ذهن مدام به قلبی که در شرایط بیماری
است فکر کند تصویر ذهنی بیماری ،ارتعاشات
ترس و ضعف از راه اعصاب به سلول های قلب
تلگراف می شوند .سلول های قلب با ارتعاشات
18
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
ناهنجاری که از ذهن به انها فرستاده شده است
بیش از این ضعیف و بیمار می شــوند .تصدیق
ســامتی ،بیماری را کاهش می دهد .تلقین به
خود ،شــیوه دیگری از روان درمانی است که در
درمان بیماری ها مفید است.
چگونه فشــارهای ذهنی بــر بدن اثر
می گذارند؟
سوامی نیرانجاناناندا :دومین علت اختالل ها
در بدن بعد از عادت های غذایی ،مربوط به نوع
فکر کردن است .اگر ذهن ناشاد یا ناراحت ،نگران
تاثیر اشفتگی روحی بر سالمتی چیست؟
سوامی نیرانجاناناندا :بعد از برنامه غذایی،
فشارهای ذهنی و فشارهای احساسی چهارمین
علت بیماری ها ،روحی است .این وضعیت ممکن
است به صورت ذهن بی ثبات ،به صورت اشفتگی
درونی یا ذهنی یا در بروز سامسکاراها 1و کارماها
اشکار شود که همه انها ممکن است بر بدن اثر
منفی داشته باشند.
تمدن امروزی به شــدت غــرق در ماده گرایی
اســت؛ تمرین های یوگا برای کل وجود انســان
طراحی می شــود نه فقط برای کالبد جســمی. صفحه 19
بنابراین یوگا می تواند در عصر معاصر نقش مهمی
در سالمتی داشته باشد.
دیدگاه یوگا نســبت به بیماری روان تنی
چیست؟
سوامی نیرانجاناناندا :یوگی ها متوجه شدند
که انســان در سطوح بســیاری زندگی می کند،
بنابراین اصول و تمرین های کوچکی ابداع کردند
کــه اگر پیروی و رعایت شــوند کمک می کنند
اختــاالت موجود در جریان رفتار ،احساســات،
عقاید ،افــکار و مانند ان تغییر کننــد .توقع یا
ارزوی تحقق نیافته به ناخوشنودی ،فشار عصبی،
اضطراب و سرانجام فشــار خون باال ،زخم ،فتق،
اسم و دیابت و ...منجر می شود .حتی علم پزشکی
می گوید که بیشــتر مشــکالت ذاتاً روان تنی اند.
روان تنی یعنی چیزی که در ذهن به وجود می اید
و در جسم اشکار می شود .مشکالت بسیار کمی
هستند که ذاتاً تنی روانی باشند یعنی انهایی که
با جسم شروع می شوند و بر ذهن اثر می گذارند.
مشکالت روان تنی تعدادشان زیاد است و فقط
انهایی نیســتند که کانون های روانشناختی دنیا
تشــخیص می دهند .حتی منفی گرایی ،خشم،
حسادت ،تنفر و طمع وضعیت های تغیرشکل یافته
ذهن اند .مراقب انها باشــید و ذهنتــان را از این
چیزها محافظت کنید .نگذارید تنفر و حســادت
بر شما تاثیر بگذارند .اگر کسی از انها تاثیر بگیرد
بدن بیمار می شــود؛ بدن دیابتی ،یبوســتی یا
سرطانی می شود .تنفر سرطان است .اگر کسی از
دیگری متنفر باشد یا دوستش نداشته باشد یعنی
سرطان در ذهن است زیرا به راحتی رشد می کند
و رشد می کند .چگونه می تواند درمان شود؟
تمایــات ،رفتار و افــکار منفی و مخرب همه
بیماری های ذهن اند .اگر کسی انها را داشته باشد
الزم اســت جدی معالجه شود درست همان طور
که جسم مداوا می شــود .اگر کسی اسم داشته
باشد اسپری تنفسی برای تسکین یافتن استفاده
می شــود .اگر کسی از دیگری نفرت داشته باشد
باید کاری انجام شود تا از ان نفرت خالصی یابد.
در غیر این صورت در نفرت ،حســادت ،ناامیدی،
اضطراب و افسردگی خودش خفه می شود .وقتی
احساس خفگی وجود داشته باشد فرد می میرد و
این حتمی است.
دلیل احتمالی وجود دارد .اولی این است که گرچه
شخص تمرین های یوگا انجام می دهد هنوز هیچ
اگاهی ای از بدن وجود ندارد .این وضعیت ممکن
است به این معنی باشد که تغییرهای درونی که به
بیماری منجر می شوند شناخته نشده اند.
دلیل دوم این است که گاهی ان اندام داخلی
ازپیش ضعیف یا بیمار اســت؛ احتمال دارد بعد
از یــک یا دو ســال انجام یوگا همیــن که روند
پاکسازی شروع می شود این ضعف خودش را ابراز
کند .اگر این اتفاق بیفتد فرد نباید وحشت زده و
ترسان شود.
چه اتفاقی می افتد وقتــی یوگی برای
خالص شدن بدن از بیماری یا برای گرفتن
کارما از دیگران سیدهی به کار می برد؟
سوامی نیرانجاناناندا :یوگا تصدیق می کند
که حتی یوگی ها نیز مریض می شوند .در زندگی
بسیاری از ساداک های 2ماهر دیده شده است که
حتی بعد از دست یافتن به وضعیت برتر ،بیماری
به بدنشــان وارد می شود .برای مثال ،راماکریشنا
پاراماهامسا ســرطان گلو داشت .مشخص شده
اســت که یوگی های دیگر فلج ،ایســت قلبی و
خونریزی مغزی داشته اند.
گمان می رود کسانی که سال های زیادی یوگا
انجام می دهند ،کســانی که بدنشــان را پاالیش
می کنند و با رســیدن به وضعیــت خاصی ،در
زندگی به چیزی نائل می شوند باید بتوانند بیماری
جســمی را مهار کنند .بدون تردید نمونه هایی از
یوگی هایی هســتندکه توانســته اند خود را یا با
3
تمرین های یوگا یا با اســتفاده از سیدهی شان
از بیماری های جســمانی خــاص کنند ،اما اگر
بیماری هایی که در بدنشان ظاهر می شوند به علت
کارماهای دیگران باشــد که خودشان در تالش
برای خالصی از انها به عهده گرفته اند ،با چنین
استفاده ای از سیدهی به خود لطمه می زنند.
این موضوع در متون یوگا صریحاً شــرح داده
شده است .اگر در تالش برای خالی کردن کارمای
خود ،از ســیدهی استفاده شود سرانجام کارماها
بیشــتر اضافه خواهند شد؛ انها تخلیه نمی شوند
زیرا این روندی طبیعی نیســت .این کار شــبیه
مصــرف دارو در تــاش برای خالص شــدن از
بیماری اســت اما دارو فقط عالئم را برای مدتی
فرومی نشــاند .مادامی که دارو موثر باشد بیماری
چرا بیماری گاهی در کســانی که به طور حس نمی شود اما همین که اثرش به تدریج کم یا
تمام شود ،بیماری با قدرت فزونی یافته ای همچون
منظم یوگا می کنند هم پیش می اید؟
سوامی نیرانجاناناندا :گاهی باوجود تمرین در اسم ،دیابت ،تب و بســیاری از وضعیت های
منظم یوگا ،در بدن بیماری ظاهر می شــود .دو بیمارگونه دیگر دوباره پدیدار می شود.
تفاوتی میان فرونشاندن بیماری و ریشه کن
کردن بیماری به شیوه طبیعی وجود دارد .با
در نظر گرفتن این موضوع ،گراندای فرزانه در
گراندا ســامهیتا می گوید :اگر اندامی در بدن
دچار بیماری شود نباید به این معنی برداشت
کرد که در انجام تمرین ان فرد نقصی هست.
ایــن روند طبیعی زندگی اســت .در چنین
زمانی شــجاعت و اگاهی الزم است پرورانده
شود .این وضعیت نمایانگر این است که زمان
تمرین خودکاوی یا درون نگری است تا علت
بیماری شناخته شود.
علت بیماری همیشــه بُگا 4یا زیاده روی
در لذت نیســت بلکه می تواند کارما باشــد.
اگر بیماری به خاطر کارما ظاهر شــود ،دلیل
ظاهر شدنش ممکن اســت معلوم نشود اما
اگر در طول بیمــاری اگاهی و خودکاوی در
پیش گرفته شود ،می توان درباره علت ظهور
بیماری به چیزی پی برد .برای مثال ،ممکن
است به علت وابســتگی به خوشی ،به نوعی
از زیاده روی یا به خاطر تغییر خاصی باشــد
که الزم اســت در ســبک زندگی یا نگرش
انجام شود.
چرا متون یوگایی اغلب می گویند تنها
یک تمرین تمــام بیماری ها را از میان
می برد؟
سوامی نیرانجاناناندا :در گراندا سامهیتا
( )2:9حالت پادماسانا شرح داده می شود:
با نگه داشــتن پای چپ روی ران راست و
پای راست روی ران چپ دست ها را با روش
ویوکرام 5پشت ببرید و با دست راست شست
پای چپ و با دســت چپ شست پای راست
را محکــم بگیرید ،به نوک بینی نگاه کنید و
چانه را در تماس با قلب نگه دارید .این حالت
تمام بیماری ها را ریشه کن می کند .این حالت
پادماسانا نام دارد.
این قطعه منظوم بیان می کند که پادماسانا
بیماری هــا را از میــان می برد یا ریشــه کن
می کند ،اما گراندای فرزانه به خصوص همین
را درباره تمام اساناها می گوید .حتی اگر مسلم
فرض شود که انجام این اساناهای بی حرکت
فواید ذهنی ،ارامــش ذهن و کاهش افکار و
هیجانات درونی را به بار می اورد ممکن است
درباره از میان برداشتن ناخوشی های جسمی
شــک باقی بماند .بنابراین الزم است درک
شــود که یوگا چگونه برای غلبه بر بیماری
عمل می کند.
دانش یوگا دی |1400شماره 157
19 صفحه 20
اغلب مشاهده شده است که تمرین های
یوگا ،بســیاری از بیماری های جســمی
را عالج می کنند .یــوگا حتی با موفقیت
در مدیریت ســرطان به کار رفته اســت.
اگر بیماری هایی مانند ســرطان بتوانند
با تمرین های پرانایامــا ،یوگانیدرا و جاپا
پیشگیری و حتی درمان شوند ،راز پشت
ان چیست؟
6
با تمرین یوگانیدرا ،جســم و انتاکارانا
به وضعیت اســتراحت راه می یابند .فشار
عصبی ،نگرانی و غصه برطرف می شــوند.
جاپا اعتمادبه نفس را باال می برد .پرانایاما
توان ایمنی بدن را افزایش می دهد و پرانا
را متعادل می کند.
اعتقاد بر این است که اگر جسم استوار
یا ذهن ثابت شــود و ثبات ذهن بر جسم
تاثیــر بگذارد ،پس بیماری ها ریشــه کن
می شوند .به این علت است که برای تقریباً
هر اســانایی گفته می شود ســارواویادی
ویناشکام 7که یعنی تمام انواع بیماری ها با
ان برطرف می شود.
نمونه ای از تمرینی که هم جســم و هم
ذهن را شفا می دهد چیست؟
سوامی ســاتیاناندا :به خاطــر همبستگی
تفکیک ناپذیر جسم و ذهن یعنی «هرچه در جسم
باشد همان در ذهن است» تاثیر بر یکی نمی تواند
در دیگری نادیده گرفته شود .موالباندا 8و به طور
کلــی بانداها تمرین های جســمی اند کــه ابزار
قدرتمندی برای وانهادگی جسم و ذهن هستند.
موال باندا تاثیر فــوری در ایجاد حس عمیق
وانهادگی ذهنی دارد ،از این رهگذر بســیاری از
اختالل های ذهنی و روان تنی را که تاثیر مستقیم
یا غیرمســتقیم فشــار عصبی ،فشــار روحی و
تمرین پرکردن
اضطراب انــد از میان می برد .این
ِ
انرژی اســت با فایده خاصی برای بســیاری از
بیماری هایی با منشــا ذهنی و پرانایی که در ان
افت انرژی جسمی ،نامتعادلی در کالبد پرانایی یا
نامتعادلی کالبد ذهنی وجود دارد .موالباندا وقتی
برای مشکالت جنسی و روانشناختی به کار رود
بسیار موثر است.
موال باندا نقشــی دوگانــه در معالجه بیماری
دارد :هم به منزله تمرین درمانی و هم پیشگیرانه.
در ســطح درمانی امکان بازیابی ســامتی را در
مرتبه جسمی ،احساسی و ذهنی به فرد می دهد
درحالی که در سطح پیشگیرانه حفظ سالمتی را
برای فرد میسر می کند و امکان گسترش کارهای
عادی و ثابت را به سطح کیهانی جایی که می توان
بسیار بیشتر دریافت کرد و لذت برد به او می دهد.
با این تمرین ظریف اما قوی تسلط بر بسیاری از
قابلیت های عصبی ،پرانایی و روحی که به خاطر
بی اطالعی از وجودشان اگاهانه استفاده نشده اند
به دست می اید.
تاثیرات ذهنی که در کالبد ظریف به صورت 1-Samskara:
.کهن الگو ذخیره می شود
کسی که پیوسته سادانا یا تمرین های معنوی انجام 2-Sadhak :
.می دهد
کرامات؛ کارهای عجیب و خارق العاده 3-Siddhi:
4-Bhoga
5-Vyukram
ذهن 6-Antahkarana:
7-Sarvavyadhi vinashkam
انقباض ناحیه موالدارا چاکرا برای برانگیختن 8-Moola bandha:
ان
منبع:
Hatha Yoga Book, 2013
گوپتا و یوگای کشمیری
نویسنده :سام سرابی
@samsarabi
ان چیزی که ما امروزه به عنوان یوگا می شناسیم
در حقیقت در طول تاریخ دست خوش تحوالت
بسیاری شده است .در میان افرادی که مشغول
انجام تمرینات خاص این ورزش معنوی هستند،
هنوز هســتند کســانی که گمان می کنند این
حرکات و سکنات از اســمان فرود امده اند و از
جانب خداوند به افرادی همچون پاتانجالی نازل
شده اند؛ همان فیلســوفی که این روزها در بین
یوگی ها پس از قرن ها دوباره مطرح شده است.
افسانه های متعددی که از ریشی ها و یوگی های
نخستین فرهنگ سانسکریت و ودایی همچون
ادی یوگی ،پاتانجالی ،ماتسیندریا و امثالهم به جا
مانده تا جایی ذهن همگان را مشغول خود کرده
اســت که از شناخت و مطالعه سیر تحولی یوگا
در بســتر تاریخ پر پیج و خم ان سرباز می زنند.
و این در حالیست که برای درک بهتر یوگا باید
نگاهی باستان شناسانه و تاریخی تر به ان داشته
باشیم .در این نوشتار قصد داریم تا درباره یکی
از موثرترین و شاید مهمترین اشخاص که انقالب
20
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
عظیمی در یوگا به وجود اوردند سخن بگوییم؛
و ان کسی نیست به جز گوپتا بزرگترین ریشی،
یوگی و اصالحگر فلسفه و طریق یوگا.
گوپتا مقلب به ابهینــاوا گوپتا ،در قرن دهم
میالدی در ایالت کشــمیر هند در خانواده ای از
طبقه برهمن و از مادری یوگینی چشم به جهان
گشــود .گوپتا از کودکی نزد اساتید بسیاری در
تمام علوم ودایی هند باستان از نیانا یعنی همان
فلسفه خودشناســی گرفته تا شعر و موسیقی
به درجات واالیی رســید ،تا جایی که همتای او
تا انزمان دیده نشــده بود .ابهیناوا لقبی بود که
انجمن ریشی ها و فرزانگان به او دادند و معنای
ان ،فــردی الیق و مصمم اســت .بزرگترین و
معروفتریــن اثر او مجموعه رســاالت تانترالوکا
می باشــد .گوپتا در این اثر به اصالح تانتراها یا
همان تاکتیکهای نامنظم و غیر علمی و اصطالحاً
جنگلی یوگی های قبل از ورود اریاییان به هند
پرداخــت .او بســیاری از خرافات و اســاناهای
غیرضروری را از فرقه هــای متعدد ان زمان که
به صــورت نامنظم و خرافاتی فعالیت می کردند
پاک کرد و با داخل کردن اساناها ،مودراها و نیانا
یا همان فلسفه خودشناسی و همچنین نگاهی
وحدت گرایانه بدیع و خاص خود ،جانی دوباره
به راه یوگا بخشید.
در مجموعه رساالت تانترالوکا او از نگاه عرفانی
و وحدت گرایانه ی مکتــب تریکا که پیش تر از
او در میان یوگی های کشــمیر رواج داشت بهره
فراوانی برد .تا ان زمان عقیده به تثلیث مشهور
هندی ها معروف به تریمورتی ،شامل سه نیروی
حاکم در عالم هستی ،همچون برهما در جایگاه
افریننده ،ویشــنو در مقام حافظ بقا و رودرا در
کســوت ویرانگر؛ عقیده رایج نزد هندی ها بود و
همین نگاه ســنتی که پا را حتی از ثنویت فراتر
می گذاشت و به یک تثلیث نظر می انداخت ،باعث
به وجود امدن اختالفاتی در فرقه ها و مکتبهای
مختلف موجود ان زمان شده بود .هرکدام از این
تثلیث را ماوای خود قرار می دادند و به بدعتهای
عجیب و غریب و خرافی بسیاری دست می زدند. صفحه 21
گوپتا در رساله تانترا لوکا تمام این مکاتب را به
وحدت گرایی و تمرکز بر یک نیروی حاکم بر
عالم هستی فراخواند .او خود می نویسد:
"من همچــون یک زنبور عســل بر روی
گل های مختلف ایین ها نشستم و با جمع کردن
اکسیرشان بهترین عسل را در کندوی قلبم
جمع کردم".
مهاراجه هــای ان زمان تحت تاثیر نبوغ و
طرز تفکر گوپتای جوان قرار گرفتند و برای
تحقیقاتش از او و شــاگردانش در جمع اوری
اطالعات از ایین های تقریباً غیر قابل شمارش
و نامنظم موجود در خطه هند باستان حمایت
مالی کردند .یکی از عقاید جذاب گوپتا که به
مذاق طبقه اشــراف هند خوش امد و باعث
شــد که حتی به دربار انها دعوت شود این
بود که او تمرینات سری و انحصاری یوگا که
تــا ان زمان فقط نزد طبقــه برهمنان بود را
در دســترس مهاراجه ها قرار می داد و عقیده
داشت که حتی شــاهان متاهل می توانند به
مدارج باالی معنویت برسند .بعدها این یوگا
به همان راجایوگا یعنی یوگای شاهان مشهور
شد .گوپتا پا را فراتر گذاشت و انجام بسیاری
از ایــن تمرینات را حتی برای زنان و طبقات
اجتماعی دیگر هند مجــاز و الزم اعالم کرد
و حمایت بی نظیری از جانب راج های متمول
هنــد از او صورت گرفت تــا جایی که حتی
حسادت برخی از سوامی ها و گوروها یا استادان
و مرادهای فرقه های دیگر را برانگیخت.
به عقیده برخــی از متخصصین متون گوپتا،
همین حسادت باعث شد که برخی متون مربوط
بــه تانتراهای گناه الود بــا زیرکی خاصی به او
منصوب شــوند .متونی که از تانتراهای جنسی
و مصرف مســکرات سخن می گویند و بر خالف
اصل پنجگانه پانچاسیال؛ یاماها و نیاماها؛ یا همان
بایدها و نبایدهای طریقت یوگا می باشند .پذیرش
ایــن متون منصوب به گوپتا از ذهن یک محقق
حرفه ای دور به نظر می رسد!
در تانترالوکای ابهیناواگوپتا ،اساناهای ریاضتی
یا همان تاپاس ها ارزشــی ندارند .اســاناهایی
همچون تاپکار اســانا که یوگی می بایست برای
گرفتن وصل یا دیکشا از جانب استاد ،یک پای
خود را به شــاخه درختی می بســت و در یک
اسانای سر و ته مدتها ثابت می ماند و تاپاس های
فــراوان دیگری که گوپتا تمام انها را حذف کرد
و اســاناهای مفید را پیشــنهاد و جایگزینشان
کرد .متاســفانه از قرن نوزدهــم میالدی برای
جذابتر کردن یوگا به مذاق مشــتریان اروپایی
برخی از سوامی ها دست به تاپاس های ریاضتی
و اکروباتیکی زدند که هر روزه دارد به تعداد انها
افزوده می شود و این اساناهای بدیع هیچ ربطی
به یوگای گوپتا ندارند.
چکیده نــگاه وحدت گرایانــه ابهیناوا گوپتا
که بســیار تحت تاثیر فلسفه خودشناسی تریکا
می باشد این چنین است:
گوپتا مراتب اگاهی یک یوگی را در سه گانه ای
معروف تفسیر و تعبیر می کند .سفر یک یوگی یا
یوگینی از مرحله (اپارا) اغاز می شود .در سطح
اگاهی اپارا هنوز شــخص ،من حقیقی اش را با
بدن مادی خود اشتباه می گیرد و نمی تواند بین
حقیقت وجودی و کالبد زمینی اش اختالفی قایل
شود .نماد این سطح از اگاهی رنگ سیاه است که
کنایه ایست به جهل حاکم در رهرو.
مرحله بعد(پاراپارا) می باشد .در سطح اگاهی
پاراپارا شخص هنوز درگیر ذهنیاتش است و قادر
نیست من حقیقی و نفسانیاتش را به طور کامل
از هم تفکیک کند .رهرو گاهی در این ســطح
بارقه هایی از من حقیقی و ان یگانه عالم هستی
را دریافت می کند ،اما هنوز به درجه یکی شدن
نایل نشده است .رنگ قرمز نماد پاراپارا می باشد.
گوپتا سطح بعدی و سطح اخر اگاهی یک رهرو
را "پارا" می نامد .ســالک در این سطح دیگر از
ثنویت خارج شــده و به من حقیقی اش دست
یافته و در اغوش پروردگار عالم هستی به قرار و
یگانگی رسیده است .اصطالحاً به این سه سطح
اگاهی گوپتا "سوکشما پارا" می گویند.
با تفکر در رساالت افراد بزرگی همچون ابهیناوا
گوپتا در میابیم که راه میانه بهترین راه است .نه
عیش و نوش ها و لذت طلبی های درباریان و نه
تاپاس ها و ریاضت های سخت ،اتش نشینی ها و
خرافات؛ هیچکدام به شادمانی و سعادت حقیقی
یــک یوگی ،رهــرو ،عارف ،ســالک و یا هر نوع
جستجوگری که بنامیم ختم نخواهد شد.
شاید بهترین فراز و چکیده هرانچه گفتیم این
باشد که «خیراالمور اوسطها».
دانش یوگا دی |1400شماره 157
21 صفحه 22
یوگا و ام .اس
اذین ملکی
بیماری ام .اس چیست؟
مالتیپل اسکلروزیس )MS( 1یک بیماری ناتوان کننده مغز و نخاع (سیستم
عصبی مرکزی) اســت .تصور می شود که مالتیپل اسکلروزیس یک بیماری
خود ایمنی است که در ان بدن انتی بادی هایی ایجاد می کند که به سیستم
عصبی مرکزی و نخاع حمله می کنند .با گذشت زمان ،این حمله می تواند
پوشــش (میلین ) 2اطراف اعصاب را تجزیه کند ،که باعث اختالل در انتقال
ارتباط از مغز به بقیه بدن می شود .درموارد شدید بیمار فلج و یا کور می شود،
در حالی که در موارد خفیف ممکن اســت فقط بی حسی در اندام ها تجربه
شود .عالئم و نشانه های بیماری ام.اس بسیار متفاوت است و به میزان اسیب
عصبی و اینکه کدام اعصاب تحت تاثیر قرارمی گیرند بستگی دارد .برخی از
افراد مبتال به ام .اس شــدید ممکن است توانایی راه رفتن به طورمستقل یا
به طور کلی را از دســت بدهند ،در حالی که برخی دیگر ممکن است مدت
طوالنی بهبودی را بدون هیچ گونه عالئم جدید تجربه کنند.
علت بیماری ام .اس چیست ؟
دلیل بیماری ام .اس هنوز شــناخته نشده است .دانشمندان معتقدند این
بیماری به دلیل تاثیر عوامل زیست محیطی در شخصی که به صورت ژنتیکی
مستعد به واکنش است ،بروز می کند .الزم به ذکر است که این عوامل زیست
محیطی هنوز ناشناخته هستند.
چرا یوگا؟
تمرین یوگا به طور مســتقیم ،بســیاری از عالئم رایج ام .اس را برطرف
می کند و کیفیت زندگی را به میزان قابل توجهی بهبود می بخشــد .دکتر
الیوت فرومن ، 3اســتاد مغز و اعصاب و چشم ،و مدیر برنامه ام .اس در مرکز
پزشکی دانشــگاه تگزاس ساوت وسترن در داالس ،همچنین مدت طوالنی
هنرجوی یوگا بوده اســت .او همچنین اشاره می کند که بیماران همواره از
من می پرسند "من شخصاً چه کاری می توانم انجام دهم که عملکرد خود
را در این بازه ی زمانی به حداکثر برســانم؟ دکتر فرومن در پاسخ می گوید:
"وقتی که بیماری تشخیص داده شد و تحت درمان قرار گرفتید .همچنین
دو عنصر مهم یعنی تفکر و نگرش شما ،ورزش های فکری و تمرینات بدنی
بسیار موثرند ".
یک تمرین متعادل اســانا در روزهایی که بیمار تاب و توان الزم را دارد،
همچنین یوگای ترمیمی ،پرانایاما و مدیتیشن می تواند بسیاری از نشانه های
مرتبط با ام .اس را برطرف کند .این تمرینات به حفظ و بازسازی قدرت بدنی،
ارامش سیستم عصبی ،کاهش استرس ،بهبود تعادل و عملکرد بدنی و ایجاد
احساس ارامش و پذیرش کمک می کند.
تاثیرات استرس بر بیماری ام .اس
اســترس نه تنها یک عامل مهم برای افرادی اســت که مبتال به ام .اس
هســتند ،بلکه مطالعات نشان می دهد که اســترس ممکن است در وهله
اول عامل موثر در ایجاد این بیماری باشد .یوگا تاثیر قابل توجه و فوری در
کاهش اســترس دارد .انبوهی از مطالعات علمی نشان داده اند که اساناهای
یوگا ،پرانایاما (تکنیکهای تنفس) و مدیتیشن باعث تحریک سیستم عصبی
پاراســمپاتیک (تاثیر ارامش بخش) می شود و ان را به یک ابزار در کاهش
استرس تبدیل می کند.
22
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
نمونه مطالعات انجام شده
مطالعه اخیر دانشــگاه راتگرز در نیوجرسی نشــان داده که زنان با عالئم
متوســط بیماری ام .اس پس از هشــت هفته تمرین یوگا ،بهبود تعادل ،راه
رفتن ،هماهنگی و کیفیت زندگی را تجربه کردند.
یوگا به گرفتگی و سفتی عضالت ناشی از ام .اس کمک می کند
ام .اس می تواند باعث تشنج ،گرفتگی عضالت ،درد و سفت شدن عضالت
شــود .به تعریفی دیگــر ام .اس به مقاومت در برابر حرکت معروف اســت.
اساناهای یوگا به راستی به افزایش طول عضالت و تاندون ها می پردازند که
می توانند به کاهش اسپاسم ،رفع انقباضات و کاهش سفتی عضالت کمک
کنند .به گفته دکتر فرومن ،کشش در کاهش این سفتی ،درد و اسپاسم در
بیماران ام .اس بسیار مهم است.
چرا اوم 4در یوگا؟ چرا مانترای اوم خاصیت درمانی دارد؟
اوم یک مانترا یا ارتعاش است که بیشتر درابتدا و انتهای کالس های یوگا
تکرارمی شــود و اعتقاد بر این است که نشان دهنده صدای جهان می باشد.
هنگامی که صداهای ژرفی ایجاد می کنیم ،ارتعاش صداها از راه عصب واگ،
کــه به همه جایگاه های اصلی انرژی ما پیوند دارد ،حرکت می کند .عصب
واگ داده های حسی در مورد سالمت تن را به سیستم عصبی مرکزی می
رساند .برانگیختگی مالیم عصب واگ ،بی درنگ باعث ارامش طبیعی بدن،
کاهش استرس و ترشح هورمون های مرتبط با استرس می شود.
برخی ازاساناهای کمک کننده:
5
تاداسانا
عوامل احتمالی محدود کننده حرکت
• تعادل
• خستگی
• ضعف عضالنی
• گرفتگی عضالت
نحوه ی رفتن به حرکت با استفاده از ابزار
پشت به دیوار بایســتید و یک صندلی رو به روی خود قراردهید .سپس
دست ها را به ارامی روی پشــتی صندلی قراردهید(مانند شکل .)1ستون
فقرات را صاف کنید ،شــکم را به داخل بکشــید و چندین بار نفس عمیق
بکشید ،قفسه سینه را پر و باز کنید .وزن را به طور مساوی از پای راست به
پای چپ ،جلو به عقب ،داخل و خارج هر پا متعادل کنید .بازوی راست را به
جلو و باال به طور عمودی باال بیاورید و کف دست را به سمت چپ بچرخانید(
مانند شــکل .)2انگشتان هر دو پا را باال بیاورید .انگشتان پا را پایین اورده
و بازوی چپ را باال بیاورید .بازوها را طوری فشــاردهید که کف دســتان به
یکدیگر فشار اورند .دوباره انگشتان پا را باال بیاورید( مانند شکل .)3در پایان
چشم ها را ببنیدید و ارام دم و بازدم کنید. صفحه 23
اوتان اسانا
نحوه ی رفتن به حرکت با استفاده از ابزار
در حالت تاداسانا باستید ،سپس از تاداسانا نشسته ،دست ها را دو طرف
صندلی نگه دارید ،یک نفس عمیق بکشید و ستون فقرات خود را به سمت
باال کشش دهید .همانگونه که به ارامی بازدم می کنید ،با ستون فقرات صاف
به جلو به ســمت ران های خود خم شوید .برای مدتی در این وضعیت باقی
مانده و دم و بازدم کنید .برخی از افراد باید یک پتوی تا شده زیر پای خود
بگذارند و یا اگر قد بلندی دارند ،یک پتوی تا شده را زیر باسن روی صندلی
قرار دهند.
6
• به ارامی دم و بازدم کنید.
• سپس برگردید و روی تشک دراز بکشید و دوباره حرکت را تکرار کنید.
سوپتاماتسیندراسانا
روی صندلی بنشــینید .دم بگیرد و همراه با دم ســتون فقرات را به باال
بکشید .هنگام بازدم ،از پشته ی صندلی استفاده کنید و با حمایت دستان،
تنــه خود را به ارامی به یک طرف بچرخانید .چند ثانیه در حرکت مانده و
مکث کنید سپس برگشته و حرکت را در طرف دیگر تکرارکنید.
9
ویرابادراسانا2 7
• روی صندلی بنشینید.
• باسن را به سمت چپ حرکت دهید تا کمی از سمت چپ صندلی فاصله
داشته باشد( مانند شکل).
• ســپس پای راســت را تا جایی که امکان دارد به سمت راست حرکت
دهید .توجه داشته باشد زانو به مچ پا عمود باشد.
• پای چپ را تا انجا که ممکن است دراز کنید.
• بازوها را به طرفین کشیده و کف دست به سمت زمین باشند.
• توجه داشته باشد پای عقب در راستای لگن باشد.
• قسمت خارجی پای چپ و انگشت شست پا را روی زمین فشاردهید.
در مراحل پیشرفته بیماری ام .اس عالوه به حرکات گفته شده تنفس های
همراه با تمرکز -حرکات دینامیک ســر و شانه ها و مدیتیشن برای افزایش
اگاهی از بدن و ریلکسیشن بسیار سودمند می باشند.
بوجانگاسانا( 8کبرا)
• به شکم روی تشک یوگا روی زمین دراز بکشید و یک پتوی کوچک تا
شده را در زیرقفسه سینه قراردهید.
• کف دست ها را روی پتو ،کنارقفسه سینه بگذارید.
• همراه با دم ،تنه را به ارامی به سمت باال بکشید.
1-Multiple Sclerosis
2-Myelin
3-Dr. Elliot Frohman
4-Om
5-Tadasana
6-Uttanasana
7-Virabhadrasana 2
8-Bhujangasana
9-Supta matsyendrasana
منابع:
www.darmankade.com
www.yogajournal.com
National Multiple Sclerosis Society, Yoga Programming for People with MS) A Focus
( on People with Mild Symptoms of MS
.Yoga and multiple sclerosis ,2007.Loren M. Fishman, M.D. Eric L. Small
Yoga for Multiple Sclerosis (Neurological Disorder), by Melanie Snyder, Director
Holistic Yoga Therapy Institute, Natural Healthcare Store
دانش یوگا دی |1400شماره 157
23 صفحه 24
یوتیتا تریکوناسانا
۱
نویسندگان :ناتاشا ریزوپولوس و ان سوانسون
برگردان :مهتاب کالنتری
یکی از اســاناهای اصلی در وضعیت ایستاده ،حرکت
کششی مثلث است که می تواند انرژی بدن را افزایش دهد
و اثرات بد ناشی از نشستن های طوالنی را جبران کند.
اموزش گام به گام
.1در راستای مت بایستید .بازوهای خود را در
امتداد شانه ها و موازی سطح زمین بکشید ،پاها
را سه برابرعرض شانه ها باز کنید ،لبه های خارجی
پاها موازی هم باشند.
.2پای راســت خود را روی پاشنه بچرخانید
و انگشــتان پا را روبه بیرون بــه اندازه 90درجه
بچرخانید طوری که کف پای راست موازی طول
مت قراربگیرد.
وضعیت مثلث با استفاده از اجر یوگا
دســت خود را روی اجریوگا بگذارید .در هر
ارتفاعی که در توانتان هست .حتی کسانی که
کمر درد دارند می تواننــد از دو اجر روی هم
با ارتفاع بیشــتر استفاده کنند .این روش برای
ایجاد ثبات ،زمانی که دست شما به زمین نمی
رسد و یا اگروقتی به طرف زمین می روید پشت
شما به سمت جلو خم می شود ،بسیار موثراست.
24
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
.3به ارامی انگشتان پای چپ را نیز به سمت
راست بچرخانید.
.4بدون این که زانوهــا را خم کنید عضالت
چهار ســر ران ها را اکتیو نگه دارید .کاسه ی زانو
باید با انگشتان پا در یک راستا باشد.
.5دم بگیریــد و ســتون فقرات را بکشــید ،
همانطور که بازدم می کنید دســت راســتتان را
به سمت راست بکشید تا کمرتان کشیده شود،
سپس دست راســت را پایین و به سمت زمین
بکشــید و روی زمین یا ســاق پا و یا روی یک
اجریوگا قراردهید.
.6دســت چپ را باال بکشید و انرا در راستای
شانه ها قراردهید .اگرمشکلی در گردن ندارید به
سمت انگشت شســت دست باالیی نگاه کنید و
اگرگردن درد دارید به سمت پایین نگاه کنید.
.7با هردم ،ســتون فقرات را بیشتربکشید وبا
هربازدم ،درباالتنه کشش بیشتری ایجاد کنید.
.8برای پنج تا ده تنفس درحرکت نهایی بمانید
و سپس حرکت را درجهت دیگر تکرارکنید. صفحه 25
وضعیت مثلث در مقابل صندلی
برای افزایش ثبات در حرکت ،می توانید
دســت خود را به جای زمین روی قسمت
نشــیمن صندلــی قراردهیــد و یا حتی
می توانیــد صندلی را بچرخانید و پشــت
صندلی را نگه دارید.
وضعیت مثلث در حالت نشسته
در قســمت لبه ی کناری صندلی بنشــینید .
ران راســت خود را به ســمت بیرون حفره ی ران
بچرخانید و پا را به ســمت بیرون قراردهید .دست
خود را روی ران یا ساق پا بگذارید .حاال دست دیگر
را به سمت باال بکشید .اگر گردن شما راحت است
به سرانگشتان دســت باالیی نگاه کنید ،ولی اگر
دردی حس می کنید به پایین نگاه کنید.
1-Utthita Trikonasana
منبع :یوگا ژورنال 2021
دانش یوگا دی |1400شماره 157
25 صفحه 26
سینمای عرفانی
(نقد فیلم سینمایی؛مسیرسبز )
The Green Mile
نویسنده:شهال قاسمیان دستجردی
درباره فیلم:
کارگردان و فیلمنامه نویس :فرانک دارابونت
براساس رومانی از استیفن کینگ
بازیگران :تام هنکس ،دیوید موریس ،بانی هانت
و مایکل کالرک دانکن( درنقش جان کافی)
محصــول 1999کمپانی بــرادران وارنر .این
فیلم در سال 2000نامزد چهارجایزه اسکارشد:
بهترین فیلــم ،بهترین بازیگر نقــش دوم مرد،
بهترین فیلمنامه اقتباسی و بهترین صدا گذاری.
خالصه داستان:
پل اجکام ،پیرمردیست که درخانه سالمندان
اقامت دارد .درشــروع ،اوهنگام تماشای فیلمی
قدیمی و با شنیدن موسیقی ان ،به گریه می افتد
و خاطــرات خود را برای دوســتش الین تعریف
می کند .پل درســال 1935نگهبــان زندان و
مسئول گروه اعدام کنندگان با صندلی الکتریکی
بود .روزی مردی سیاهپوست قد بلند و قوی هیکل
به نام جــان کافی که متهم بــه قتل فجیع دو
26
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
دختربچه شــده بود به زندان او منتقل می شود.
درطول فیلم ،طــی ماجراهایی پل می فهمد که
جان کافی بی گناه بوده و نه تنها بســیارمهربان
و رئوف اســت ،بلکه دارای قدرت انرژی درمانی
و شفادهی هم می باشد .جان کافی بیماری پل،
اقای جینگلز(موش دست اموز یکی از زندانیان)
و همسر رئیس زندان را شفا می دهد ،او همچنین
قادراســت انرژی های دیگران را به خوبی حس
کند ،درون ذهن انها را بخواند و تشخیص دهد
که امواج چه کسی مثبت و ارتعاشات چه کسی
منفی ست.
یکی از زندانبانان به نام پرســی بسیار مسئله
سازاســت ،چون خیلی ترسوست ،در درون خود
احساس حقارت می کند و با اعمال خشونت علیه
زندانیان می خواهد این نقیصه ی خود را جبران
نماید .پرسی بارها توسط پل و دو رفیق دیگرش
که از نگهبانان زندان هستند تنبیه می شود ولی
ایــن تنبیه ها بر کینه و قصــاوت او می افزایند.
درپایان اما ،پرسی بوسیله جان کافی مجازات
شده و نتیجه ی اعمال بد خود را می بیند.
زندانی دیگری به نام داگ که بیماری روانی
و دیگرازاراســت به بند منتقل می شود .داگ
تخلفات بســیاری مرتکب شده و برای همین
زندانی شــده اســت .جان از ارتعاشات منفی
داگ و خوانــدن ذهن او می فهمد که قاتل ان
دو دختربچه است .پل حرف های جان را باور
می کند چون بــه قدرت های ماورائی او ایمان
اورده ،ولی نه جان و نه پل نمی توانند شواهدی
مرئی ،مبنی بر بی گناهی جان پیدا کنند .جان
درمقابل سرنوشتش تسلیم است و تنها تقاضا
می کند پیش از اعدام ،او را به سینما ببرند چون
درعمر خود فیلم ندیده ،فیلمی که درابتدای
داستان درخانه ی سالمندان به نمایش درامد و
پل را به گریه انداخت .جان از دیدن فیلم بسیار
لذت برده و مانند کودکی شادی می کند .یاد و
خاطره جان کافی ،احساس عذاب وجدان را در
پل بیدارمی کند زیرا با اینکه می دانسته جان
بی گناه است تالشــی برای نجات او و اثبات
بی گناهیش انجام نداده بود .پل و اقای جینگلز
که هر دو توســط جان کافی شفا یافته بودند
عمری بســیار طوالنی می کنند و همراه هم
مقیم خانه سالمندان باقی می مانند.
نقد فیلم:
فیلــم مسیرســبز در رده ی پرفروش ترین
فیلم های تاریخ سینماســت ،می تــوان انرا
درگروه فیلم های معناگرا و فلســفی قرارداد صفحه 27
البته در قالبی همه پسند .فیلم دارای شخصیت
پردازی های عمیق و روانشناسانه نیزهست .اکثر
شــخصیت های فیلم مثبت هســتند .پل و دو
دوست دیگرزندانبانش تنها وظایف خود را انجام
می دهنــد و معتقدند با زندانی هایی که محکوم
به مرگ هســتند نباید بد رفتاری کرد زیرا انها
درحال مجازات شدن هستند .فقط دو شخصیت
منفی و منفور در فیلم وجود دارند یعنی داگ و
پرسی که تنفر تماشــاچیان را برمیانگیزند و در
اخرهر دو به سزای اعمال بدشان می رسند.
زندانی دیگر به نام دل ،یک فرانســوی است
که گذشــته ای ننگین داشــته ولی در زندان و
در اخریــن روزهای عمرخود ،گویــی از اعمال
گذشته اش پشیمان شده ،رویه ایی دیگر انتخاب
کرده و مهربان شده است .دیگر شخصیت فیلم
یک موش اســت که درابتــدا موجودی موذی و
مزاحم معرفی می شود و زندانبانان سعی می کنند
او رابه دام بیاندازند ولی دل ،موش را پناه می دهد
و از نگهبانان می خواهد تا اجازه دهند به عنوان
حیوان دســت اموز نگهش دارد .نــام او را اقای
جینگلز می گذارد و انگار با این نامگذاری و عشقی
که به او ابرازمی دارد ،موش تبدیل به موجودی با
هویت شده و یکی از شخصیت های اصلی داستان
و شاید دوست داشتنی ترین انها می گردد.
همین اتفاق درباره ی جان کافی می افتد .او که
به خاطر سیاهپوست بودن و هیکل غول اسایش
درشروع فیلم موجودی وحشتناک و رعب انگیز
به نظر می رسد ،بزودی پی می بریم که درونی زیبا
و مهربان دارد وحتی بسیارساده دل و حساس
بوده و از تاریکی می ترسد .درحقیقت جان که
قدرت های ماورائی و شفادهی دارد ،وقتی پیکر
بی جان دو دختربچه را پیدا می کند می خواهد
انها را شــفا دهد ولی دیگر دیرشده و انها جان
سپرده بودند .والدین دخترها و مردم ده وقتی دو
طفل را دراغوش جان کافی پیدا می کنند او را
قاتل دختران پنداشته و تا هنگامی که جان روی
صندلی الکتریکی اعدام می نشیند تنفر خود را
نسبت به او ابراز می کنند.
فیلــم نگاهی هم به مســئله نژاد پرســتی
درامریکا دارد .والدین دختران حاضر نیســتند
بپذیرند که کارگر ســفید پوســت انها یعنی
داگ که درکنارشــان و سر یک میز با انها غذا
می خورده ،قاتل دخترانشــان است ،در عوض
انگشــت اتهام به ســمت جان کافی می گیرند
چون یک سیاهپوســت تنها و بی کس اســت.
قضاوت کردن از روی ظاهرو عدم اگاهی یکی
از پیام های مهم فیلم مسیرسبزاست.
نام فیلم نیز غلط اندازاســت .مسیرسبز نام
زندانی است که این اتفاقات دران رخ می دهد
و به قول نویسنده ی داستان :با مسیرسبز تا دم
درجهنم می رویم .در فیلم شــاهد چند صحنه
خشونت امیز از جمله اعدام زندانیان با صندلی
الکتریکی هســتیم که بســیار دلخراش و
در تضاد با نام فیلم اســت ،همانطور که از
روی ظاهــر ادم ها نمی توان باطنشــان را
قضاوت کرد.
جان و پل هــر دو حقایقی را می دانند
اما نمی تواننــد انها را اثبات کنند .این هم
می تواند یکی دیگراز پیامهای فیلم باشــد،
حقایق زیــادی وجود دارند که بوســیله
حواس پنجگانه و دردنیای مادی قابل اثبات
نیســتند ،مانند انرژی ها ،نیروهای ماوراء
طبیعی و شفادرمانی و....
در فیلــم به وجود نــور و تاریکی تاکید
زیادی می شود .هرگاه جان عمل شفادهی
انجــام می دهــد ،نورالمپ هــای داخل
ســالن زیاد میشــود که می تواند معرف
انرژی معنوی باال و مثبت جان باشــد و یا
وقتی جان درســینما با شادمانی مشغول
تماشای فیلم است نورهای پراژکتوری که
پشــت ســرش قراردارد مانند هاله ایی از
نور می گردند که درنقاشــی ها اطراف سر
قدیسین به تصویرمی کشند .جان کافی با
تماشــای فیلم می گوید انگار دارم بهشت
را می بینم ...مسیرســبزبرای او به بهشت
ختم می شود.
درباره کارگردان Frank Darabont :کارگردان ،فیلمنامه نویس و تهیه کننده مجاری-امریکایی متولد 28
ژانویه 1959است .اوعالقه زیادی به داستان های استیفن کینگ دارد و بارها داستان های وی را دستمایه ی
فیلمنامه های خود کرده است .اسیفن کینگ نیزمعتقد است فیلم های دارابونت بهترین اقتباس ها از روی
داستان هایش می باشند .فرانک دارابونت چهار بار برای اسکاربهترین کارگردانی و یک بار برای جایزه گلدن
گلوب نامزد شده است .از دیگر اثار او "رهایی از شاوشنگ" و "مجستیک" را می توان نام برد.
دانش یوگا دی |1400شماره 157
27 صفحه 28
صفحهی سالمت
چگونه کلیـــههای خویش
را سم زدایی کنیم؟
دکتر تهرانی متخصص بیماری های کبد و کلیه
اگراین متن را برای دیگران هم بفرستید ،به نجات جانشان کمک کرده اید.
سالها پشت ســرهم می گذرد و کلیه های ما خونی که سرشاراز نمک وسموم
دیگراست را تصفیه می کنند .با گذشت زمان نمک درکلیه ها تجمع کرده و نیاز
به پاکسازی و یا درمان پیدا می کنند .برای سم زدایی کلیه ها چه کارباید بکنیم؟
جواب ان بسیاراسان است .ابتدا یک دسته جعفری را شسته و سپس خرد کنید
و با یک لیوان اب به مدت 10دقیقه بجوشانید .مایع بدست امده را درظرفی
بلوری ریخته و بگذارید خنک شــود ،سپس انرا در یخچال نگه دارید .هر روز
یک قاشق از انرا دریک لیوان اب ولرم ریخته و بنوشید .بزودی متوجه خواهید
شد که همه ی نمک و مواد ســمی ازکلیه هایتان توسط ادراردفع می شوند و
شما احساس بسیار خوبی را تجربه خواهید کرد .جعفری به عنوان بهترین پاک
کننده و موثرترین درمان طبیعی برای کلیه ها شناخته شده است.
چگونه خطر ابتال به ایست
قلبی را کاهش دهیم؟
دکتر محسن طالب زاده جراح و فوق تخصص قلب وعروق
فــرض کنید که تنها درخانه اید و یا اینکه تنها پشــت فرمان اتومبیل تان
نشسته اید ،ناگهان احساس درد شدیدی درقفسه ی سینه میکنید ...این درد
خیلی ســریع به فک و بازو و دست چپتان سرایت می کند .دردی شدید که
تا بحال تجربه نکرده بودید ،این عالمت ایست قلبی ست و زمان طالیی برای
کمک به ان تنها پنج دقیقه است!
امــا دراین حال کــه تنهایید چه باید بکنید؟ بهتریــن کارو تنها کاری که
درعرض 10ثانیه می توانید انجام دهید چیست؟
بهترین کار اینســت که با تمام قدرت سرفه کنید .سرفه های محکم و پی
درپی...انگار می خواهید خلط خارج کنید.
با این کار قلب شما تحریک می شود ،فشارخونتان باال رفته و درنتیجه فرصت
پیدا می کنید که درمدت 20دقیقه کمک بخواهید و تلفن بزنید تا به کمک
شما بشتابند.
28
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
کاهش وزن با تنفس های یوگایی
ایا می دانســتید دم و بازدم های عمیق باعث کاهش وزن می شوند؟ بله دم
و بازدم درهوای پاکیزه ،ازراه ســوراخ های بینی و با دهان بسته ،سوخت و ساز
بدن را باالبرده و موجب چربی سوزی و کاهش اضافه وزن می شود .هنگام انجام
اساناهای یوگا حواس تان به دم و بازدم هایتان باشد .دم و بازدم ها باید هماهنگ
و متناســب با حرکات باشــند .هرحرکت بازکننده و خم به عقب همراه دم ،و
هرحرکت بســته کننده و خم به جلو باید همراه بازدم باشد .دم های عمیق و
طوالنی بگیرید ،حرکات را ارام و بی عجله انجام دهید ،بازدم همیشه طوالنی تراز
دم باشد تا نتیجه ی مطلوب بگیرید.
عالوه بردم و بازدم هایی که درموقع اســاناها انجــام می دهید ،تمرین های
پرانایاما بخصوص تنفس کاپاالباهاتــی می توانند در کاهش اضافه وزن کمک
زیادی به شما بکنند .تنفس کاپاالباهاتی (که در شماره 151مجله شرح کامل
ان داده شد) را ابتدا با 10ضربه اغاز کنید و بعد هرهفته 10ضربه به ان اضافه
کنید تا وقتی به 120ضربه در 60ثانیه برسد. صفحه 29
یوگا و خودتنظیمی
برگردان :سوسن عبدالرضایی
در جوامــع کنونی بســیاری از افــراد به طور
خــودکار( )auto pilotزندگی می کنند .افکار ،گفتار
و رفتارشــان خود به خودی ،بدون هیچ نظارت
و ارزشیابی در زندگی روزمره اتفاق میافتد ،هیچ
سوپاپ تنظیمی بین انها و انچه در بیرون اتفاق
میافتد ،وجود ندارد .چرا کــه انها را از والدین و
اطرافیــان خود اموخته اند و در ناخوداگاه شــان
نقش بســته اســت .این رفتار با تکرار هر روزه و
بدون هیچ ارزشیابی ،در وجودشان نهادینه شده
است .درک مشکالتی که فقدان خودتنظیمی در
زندگی به وجود میاورد ســاده است .برای مثال
کسی که از روی خشم و عصبانیت با دیگران رفتار
میکند ،محبوبیت خود را در بین دیگران از دست
می دهد ،یا بزرگســالی که دارای اعتماد به نفس
و عزت نفس پایین می باشــد یا دچار استرس و
اضطراب اســت .به این ترتیــب خودتنظیمی از
مهارتهای ضروری زندگی است و یوگا میتواند راه
حلی خوب و تمرینی برای مســیر خوداگاهی و
خود تنظیمی باشد.
خودتنظیمی به قدرت و توان افراد در نظارت
ارزشیابی فرایند افکار ،رفتار و گفتارشان اطالق
می شــود و باعث میگردد شما نقاط قوت خود و
دیگــران را بیابید و انعطاف پذیری و ســازگاری
بیشــتری را با موقعیت های پیش امده داشــته
باشــید و در صورت لزوم کنترل شــرایط را به
دســت بگیریــد .خودتنظیمی باعث می شــود
در زمان خشــم ،بــا اگاه بــودن از ان ،خود را
ارام و در مســیر درســت پیش ببریــد .در واقع
خودتنظیمی با درجاتی از موفقیت های هر روزه
ما در ارتباط اســت ،عدم وجود ان به اضطراب،
استرس ،چاقی مفرط و رفتارهای پرخاشجویانه یا
منفعالنهمیانجامد.
در واقع خودتنظیمی همان اتفاقی اســت که
با تمرینات منظم یوگا و با ابزار مختلفی که یوگا
به کار می گیرد ،در افکار ،احساســات و رفتار ما
اتفاق میافتد .در ســال های اخیر تحقیقات انجام
شده تاثیرات مثبت یوگا بر سالمت جسم و روان
را ثابت کرده و روشن نموده که یوگا می تواند بر
کاهش و بهبود اســترس و اضطراب و اثرات ان
موثر باشد.
یــوگا با تمرینــات بدنی (اســانا) ،تمرینات
ذهنی(مدیتیشــن) ،تمرینات تنفسی (پرانایاما)،
توجه به تغذیه ســالم ،ایجاد عادات سالم ،افکار
مثبت و بهبود ســبک زندگی به ایجاد ،حفظ و
نگهداری تعــادل بین ذهن و بــدن ،ارام کردن
امــواج ذهنی ،تنظیم و تعادل در احساســات و
فراینــد خوداگاهی می پــردازد .به عبارت دیگر
مراحل هشــتگانه یــوگا به عنوان روشــی برای
تنظیم احساسات ،افکار ،رفتار و بهزیستی روانی
به شمار می روند.
به عنوان مثال مدیتیشن و مراقبه باعث می شود
که ما در موقعیت های پیش امده در لحظه حال
بمانیم و کمک می کند ،تا احساساتمان را مدیریت
و پذیرش بیشتری را تجربه کنیم .از طرف دیگر
اساناها و تمرینات تنفسی ،بدن را به طور مستقیم
تحت تاثیر قرار می دهند ،به عبارتی خود اگاهی و
سواد بدنی را افزایش می دهند و به ذهن این پیام
را مخابره میکنند که همه چیز رو به راه اســت و
ارام باش.
انجام حرکات یوگا همراه با اگاهی از تنفس،
در ذهن شــما تغییری را موجب می شــود که
فیزیولوژی بدنتان را مســتقیماً متاثر میســازد،
عملکرد اعصــاب واگوس ( 1اعصاب دهم مغز هر
یک از دو عصب پاراسمپاتیک مغز که به قلب ،ریه
و دستگاه گوارش و ...می رود) را بهبود می بخشد
و به ارامش و تنظیــم ضربان قلب (که با میزان
استرس مرتبط است) کمک می کند.
با تمرین تنفس اگاهانه ،قادر به بهبود توانایی
پاسخگویی به اتفاقات زندگی با استرس کمتر و
بصیرت بیشــتر خواهیم بود و با تغییرات مثبت
بدن قادر به تغییرات مثبت در ذهن می شــویم.
البته نه تنها وضعیت های یوگا(اسانا) میتواند در
خودتنظیمی موثر باشد ،بلکه دیگر مراحل یوگا
یعنی یاما ،نیاما ،پراتی اهارا ،دهارانا ،دیانا( ،مراقبه
و مدیتیشن) همه میتوانند در این امر تاثیرگذار
باشــند .یوگا می تواند مسیری باشد تا ما خود را
در دنیا مدیریت کنیم .تحقیقــات انجام گرفته
تاکنون حاکی از ان اســت کــه تمرینات منظم
یوگا میتوانند به تعادل و ثبات احساسات و بهبود
عملکرد ،صبوری و پذیــرش افراد کمک زیادی
کنند .پس اگر در مسیر یوگا قرارداریم ،در مسیر
خود تنظیمی و تعادل با جهان هســتی قدم بر
می داریم ،در نتیجه تنش کمتر و ارامش بیشتری
را تجربه میکنیم.
1-vagus
منبعKripalu center for yoga and health yoga as tool :
for self regulation angel Wilson
دانش یوگا دی |1400شماره 157
29 صفحه 30
فلسفهی یوگا و جشن نوئل
نویسنده :سینزیا پیچیونی
1
مترجم :ژیال حاتمی
با شــروع یوگا ،اکثر یوگی ها هر روز ،تغییرات
را ارام ارام در زندگی خود احساس میکنند و با
این تغییرات ،سئواالتی در مورد فلسفه وجودی
در ایــن جهان برای شــخص مطرح میشــود،
ســئواالتی نظیر :چرا این همه درد و رنج در این
دنیــای مادی وجود دارد؟ چرا ما به ان اندازه که
به مادیات وابسته هســتیم ،به ارزشهای انسانی
اهمیت نمیدهیم.
حال کــه به ســال جدید میــادی (نوئل و
کریســمس) نزدیک میشــویم ،بهتر اســت در
مــورد ارتباط بین این جشــنها و یوگا نیز تامل
کنیم .جشــن نوئل نیز جشنی محبوب در میان
مردمان زیادی است که بخشی از فرهنگ انها را
تشــکیل میدهد .لزومی ندارد که به دلیل یوگی
بودن ،گوشه عزلت انتخاب و دائما ذکر "مانترا"
را تکرار و در طول روز فقط مثال به یک کاســه
برنج بســنده کرد و خود را از زیباییها و هیاهوی
این عید و جمع های دوستانه و خانوادگی محروم
کرد ،میتوان مثل خیلی از ارامنه و مســیحیان
که یوگی هم هستند ،در جشنهای مناسبتی به
شادی پرداخته و بدون سختگیری خاصی یوگا
نیز انجام داد.
اما دیر زمانی اســت مشاهده میکنیم که این
جشنها که در واقع باید فرصتی برای تامل درباره
خویش و سفر به درون باشند ،به سمت مصرف
گرایی کشیده شده و در نهایت به رستوران و غذا
خالصه شده اند ،حتی بچه ها کادوهایشان را به
سرعت برق و باد باز میکنند بدون اینکه ببینند
در هر جعبه چه چیزی و با چه هدف و منظوری
داده شده است.
و چــرا این معضل وجود دارد؟ زیرا ما به مرور
زمــان ،به اصطالح زندگــی مدرن تری را پیش
گرفتــه ایم ،اما به جــای تمرکز بر لحظه حال و
درک بودن با خانواده و دوستان ،مجذوب مادیات
و مصرفگرایی شــده ایم ،در حالی که جشنهایی
مثل جشــن نوئل در واقع فرصتی برای ســهیم
شدن داشته هایمان با دیگران و سپاسگزار بودن
بابت وجود انهاست ،همچنین نگاهی بیندازیم به
سالی که گذشــت تا در صورت نیاز ،برای سال
30
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
بعد تغییرات مثبتــی داده و کمبودهای خود را
جبران کنیم.
حاال همگی در این جشنها باید از خود بپرسیم،
اخرین بار ،چه زمانی عشق و دوست داشتن را به
بســتگان ابراز کرده اید؟ چه زمانی درباره فلسفه
یوگا ،زندگی و خودشناســی صحبت کردید؟ و
چون جشــن نوئل تولد عیسی مســیح (ع) پیام
اور عشق است ،اولین چیزی که باید باهم سهیم
شویم همین احساس ناب عشق و دوست داشتن
اســت که همه ما را کنار هم نگه داشته است و
خوشبختانه این احساس سهیم شدن در عشق و
دوستی و خودشناسی را در اکثر یوگیها میتوان
مشاهده کرد .اموزشــهای یوگا مبتنی بر عشق
خالص و بدون قید و شرط است.
در بسیاری از اموزه های یوگا ،این عشق شکوفا
میشود (زیرا نباید عشــق و خدا را فقط در یک
جشــن یا مناسبت خاص به خود یاداوری کنیم
بلکــه باید در تمــام زندگی ما جاری باشــند)
میدانید که نوئل در فصل زمستان است و روزها
کوتاه اند و نور خورشــید کمتــر ،و هر روز که از
نوئل میگذرد ،با طوالنی شدن تدریجی روز ،نور
خورشید و روشــنایی بیشتر میشود و همگام با
طبیعت باید خودمان را در هر روز به روشــنایی
درونی نزدیکتر و با احترام به اداب و رســوم های
هر جشــنی به بعد روحانی و معنوی زندگی مان
بیشتر توجه کنیم.
در اینجا به دو ســنت قدیمــی در یوگا (که
در عین ســاده بودن ،بســیار قدرتمند هستند)
میپردازیم که شما میتوانید ان را در شب نوئل با
دوستان و خانواده انجام دهید .پیش از توضیح ان،
سخن سوامی کوواالیاناناندا () Swami Kuvalayananda
را یاداوری میکنیم" :یوگا ســه پیام دارد؛ پیامی
برای جسم ،پیامی برای روان و همچنین پیامی
برای روح".
شماره یک :تراتاکا (مدیتیشن با شمع)
شــما میتوانید این مدیتیشــن را به راحتی
در خانــه خودتــان یا حتی به صــورت گروهی
انجام دهید. صفحه 31
-1یک شمع را در فاصله 20-15سانتیمتری
خود قــرار دهید ،در صــورت امــکان روبروی
چشــمانتان و هم ارتفاع با انها باشد ،اگر مقدور
نبود ،روی زمین گذاشته و روشن کنید.
-2در موقعیت مناسبی قرار بگیرید ،بطوری که
اگر به مدت 15-10دقیقه باشید ،اذیت نشوید.
-3نگاهتان را به شعله شمع و بدون پلک زدن
بدوزید ،در اثر این عمل ،ممکن اســت چشمان
شــما به صورت طبیعی و غیر ارادی شــروع به
پاکسازی کنند (اشک شما جاری شود).
-4اجازه دهید ،اشک تان جاری شود ،به هیچ
عنوان ان را پاک نکنید ،ممکن اســت حتی اب
بینی تان بیاید ،هیچ کاری نکنید ،به هیچ چیزی
توجه نکنید ،و اجــازه دهید دردها و االم درونی
تان با انها از بدنتان خارج شوند.
شماره دو :بررسی سالی که گذشت
برای ســال نو چه چیزی را باید در گذشــته
رها کرد و چه چیزی را با خود برای ســال جدید
همراه برد؟
-1در شــب سال نو ،دو برگه جداگانه انتخاب
کنید ،روی یکی از انها ،هر انچه را که دوســت
ندارید در ســال جدید تجربه کنید بنویســید و
در برگه دیگــر ارزوها
و اهــداف خودتــان
را بــرای ســال جدید
یادداشت کنید.
-2برگــه ای کــه
شــامل افکار ،حوادث،
احساسات و ویژگیهای
ناخوشایندتان در سال
قبل بوده را بسوزانید.
-3برگــه ای که بر
روی ان خواســته ها،
اهــداف ،احساســات
و تمــام کارهایــی که
میخواهیــد در ســال
جدید انجــام دهید را
به اب بســپارید ( اب
دریا ،رودخانه ،دریاچه،
کانال چشمه و کال ابی
که روان باشد) ،اعتقاد
بر این اســت کــه روز
اول ســال نو ،اب انها با خود بــه جایی که باید
باشد ،میبرد.
Cinzio Piccioni -1
مربی یوگا و یکی از موسسین مطالعات یوگا و فرهنگ شرق Istituto
per lo Studio dello Yoga e delle Culture Orientali – Institut
pour l’Étude du Yoga et des Cultures Orientales
تمرینات عملی یوگا در باشگاه دانشیوگا
سبک یوگای شیواناندا و اشتانگایوگا
بصورت انالین (نیمه خصوصی) و حضوری
تمرینات عملی یوگا
اموزشحرکات پیشرفتهیوگا
جهت مربیان باسابقه و شرکت کنندگان در مسابقات یوگا
اموزش اشتانگا یوگا (مخصوص بانوان)
اموزش یوگا برایکودکان
اموزش تکنیک های تمرکز فکر برای رسیدن به ارامش
اموزش مبانی ایورودا
یوگا نیدرا
danesheyoga.com
instagram.com/danesheyoga
telegram.me/danesheyoga
facebook.com/yoga.knowledge
aparat.com/danesheyoga
02188318189-02188319054
دانش یوگا دی |1400شماره 157
31 صفحه 32
شرکت کنندگان در مسابقات
سال - ۱۳۹۴با صفحه 33
ت سراسری یوگا استان تهران
اشگاه افسران صفحه 34
یوگا راهی به سوی
سالمتی کامل
اساناها
برگرفته از کتاب یوگا ،راهی به سوی سالمتی کامل اثر بی .کی.اس ایینگر
برگردان :واحد ترجمه
کتاب یوگا ،راهی به سوی سالمتی کامل اصلی ترین
کتاب ســبک یوگای ایینگر است که اولین بار در
سال 2001در 432صفحۀ گالسه به صورت مصور
و تمام رنگی منتشــر شده و تا به امروز چندین بار
به روزرسانی و تجدید چاپ شده است.
ایــن کتاب درواقع دربردارنــدۀ تمامی اموزه های
بی.کــی.اس ایینگــر در خصــوص بــدن ،ذهن
وسالمتی اســت و برای تمامی پرتوجویان با هر
سطح مهارت و تجربه ای می تواند مفید واقع شود.
دانداسانا
وضعیت عصا
دانداســانا ۱یکی ازوضعیت های پایه برای اســاناهای نشسته اســت .داندا ،در زبان
سانســکریت به معنی عصا یا چوبدستی است .انجام مرتب این اسانا تمرینی ست برای
اصالح وضعیت نشستن .دراین حالت پاهای شما کامال استراحت میکنند .به تمام کسانی
که دچار روماتیســم و یا ارتروز زانو و قوزک پا هستند انجام هر روز ان توصیه می شود.
دانداسانا به ایجاد احساس ثبات و پایداری ،افزایش قدرت و اعتماد به نفس کمک می کند.
مراقب باشید
اگرپشت شــما دارای خمیدگی و درد
است و یا مبتال به اسم هستید این حرکت
را با تکیه دادن به دیوار انجام دهید.
اجزاء چهره
کامال ریلکس
روی
استخوان لگن
رها باشید
-1روی زمین بنشــینید .پاها را در جلــوی خود دراز کنید .با
کمک دســت ها کفل هایتان را به سمت خارج بکشید ،در نتیجه
روی اســتخوان لگن قرارمی گیرید .روی استخوان های لگن رها و
ازاد باشــید .ران ها ،زانوها و قوزک هــر دو پا را کنارهم و مماس
یکدیگر نگه دارید .کف دست هایتان را درهر دو طرف ،کنار مفصل
ران ها روی زمین بگذارید .نوک انگشتان دست ها رو به جلو باشند.
قفسه سینه را باال ببرید ،بازوها و ارنج ها را محکم قفل کنید.
34
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
پاشنه پاها
رها روی زمین
باشند صفحه 35
-2ماهیچه های چهارسرران ها را سفت و منقبض نگه دارید و انها را
به طرف داخل کشاله ران ها بکشید .ران ها را روی زمین فشار دهید .با
فشار دادن ران ها روی سطح زمین ،کمرتان را صاف کنید و به طرف
باال بکشــید .مطمئن شوید که دیافراگم تان ازاد و رهاست .دنده ها را
باال برده و پشت را کامال صاف کنید .استخوان دنبالچه را عمود بر سطح
زمین نگه دارید .ســر و گردن و کفل ها روی یک خط کامال مستقیم
باشند .در وضعیت نهایی 20تا 30ثانیه با تنفس طبیعی بمانید.
فواید
برطرف کننده قوز پشت ،رفع مشکالت
تنفسی ،بهبود اسم و تنگی نفس ،تقویت
ماهیچه های قفســه ســینه و پشت ،رفع
سوزش معده ،برطرف کننده نفخ و مشکالت
گوارشی ،سفت کردن ماهیچه های ران و
ساق پاها ،تقویت رباط ها.
شانه ها را به
عقب برانید
کف
پاها رها و
ازاد
ماهیچههای
شکم را باال
بکشید
1-Dandasana
دانش یوگا دی |1400شماره 157
35 صفحه 36
مفهوم سادانا 1در پروتکل
درمان مای اکت
دوم
فاصله گیری از محتوای دردناک ذهن
نویسنده :مینا بختیاری
به دنبــال معرفــی روش درمانــی مای اکت
(درمــان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر پایه یوگا و
ذهن اگاهی) ،در شماره قبل اطالعات مختصری
در مورد روش درمانی اکت ارائه شد .توضیح دادیم
کــه این روش درمانی که در دســته درمان های
شناختی-رفتاری اســت ،برای درمان اختالالتی
نظیر وسواس ،اضطراب ،درد مزمن ،افسردگی ،و
چاقی به کار برده می شود و به طبع ان ،پروتکل
درمانی مای اکت نیز در درمان چنین اختالالتی
موثر است .از انجایی که روش درمانی مای اکت در
واقع تلفیقی است از روش اکت و یوگا ،الزم دیدیم
36
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
از نظریــه چهارچوب رابطه ای 2در اکت با مفهوم
سادانا در فلسفه یوگاست .و اما هر کدام از این دو
مفهوم به چه معنایی هستند؟
نظریه چهارچوب رابطه ای اساس درمان اکت
است .اگر اکت را به مثابه یک ساختمان در نظر
بگیریم ،نظریه چهارچوب رابطه ای ،شــالوده این
ســاختمان را تشــکیل می دهد .ذکر یک مثال،
توضیــح نظریه چهارچوب رابطه ای را تســهیل
می کند .فرض کنید به یک کودک خردسال یک
عروسک خرس را نشان می دهیم و به او می گوییم
که این شیء" ،خرس" (شفاهی به او می گوییم)
است .ســپس به او کارتی نشــان می دهیم که
روی ان نوشــته "خرس" و به او می گوییم این
کلمه "خرس" است (شفاهی به او می گوییم) .با
توجه به تصویر ،1ما دو رابطه 1و 2را به کودک
می اموزیم .چهارچوب رابطه ای به کودک کمک
می کند که روابط ،5 ،4 ،3و 6را خودش مستقل
از انچه ما به او اموخته ایم فراگیرد.
کــه مقدمه ای را به معرفی روش درمانی اکت در
شماره قبل ارائه دهیم .البته مجددا تاکید می شود
که درمان مای اکت ،جایی اســت که در ان یک
به عالوه یک ،دو نمی شــود ،و این روش درمانی
چیزی فراتر از مولفه های تشکیل دهنده ان یعنی
اکت محض و یوگای محض است.
در این مقاله به یکی از دو ســتون اصلی بنای
روش درمانی مای اکت اشــاره می شود .در واقع
نظریه چهارچوب رابطه ای می گوید که محتوای
پایه های فلســفی پروتکل درمانی مای اکت بر دو
ســتون بنا نهاده شده .اولین ســتون که در این ذهن ما اعــم از افکار ،احســاس ها ،تجربیات ،و
شــماره به معرفی ان خواهیم پرداخت ،تلفیقی خاطره ها ،همگی در شــبکه ای پیچیده از روابط، صفحه 37
درست همانند تصویر 1با یکدیگر در ارتباطند ،و
چه بخواهیم چــه نخواهیم ،برخی روابط بین انها
شکل می گیرد ،حتی اگر از نحوه ارتباط مستقیم
انها خبر نداشــته باشیم .مثال ممکن است هنگام
رانندگی در بزرگراه ،تصویر یک بیلبورد تبلیغاتی،
ناگهان ما را پرت کند به یک خاطره ،فکر ،احساس،
یا تجربه ناخوشــایند ،و حتی بــدون اطالع از ان،
ناگهان احساســات دردناکی به ســراغمان بیاید.
چهارچوب رابطه ای کاری است که مغز ما برای ان
تکامل یافته و گریزی از ان نیســت .مثالی دیگر:
فرض کنید از شما بخواهم از همین لحظه به بعد
بــرای 5دقیقه به هیچ وجه بــه گل رز قرمز فکر
نکنید .فکر می کنید چــه اتفاقی بیوفتد؟ امتحان
کنید! بله! شما تمام تالش خود را می کنید و تنها
چیزی که اکنون در ذهنتــان دارید ،گل رز قرمز
است ،در حالیکه قبل از خواندن این سطور هرگز به
ان فکر نمی کردید! حاال اگر من به شما اصرار کنم
که تمام ترفندهایی که می توانید به کار بگیرید تا
به رز قرمز فکر نکنید ،احتماال شما به چیز دیگری
فکر می کنید ،مثال شــروع می کنید به فکر کردن
در مورد شــکالت قهوه ای .حاال اگر از شما بپرسم
که ایا موفق شدید به رز قرمز فکر نکنید؟ شما در
جواب خواهید گفت بله! به جای ان به شــکالت
قهوه ای فکر کردم! اما بیایید روراست باشیم! شما
به خاطر فکر نکردن به رز قرمز ،به شکالت قهوه ای
فکر کردید! مغز انســان عملکردش به همین نحو
است ،یعنی برای محتوای ذهن انسان هیچ دکمه
حذفی وجود ندارد ،و زمانی که تالش کنید از یک
فکر یا احساس فرار کنید ،فقط فکر به فکر ،احساس
به احســاس ،و تجربه روی تجربه اضافه می شود و
همین ها شبکه ای بسیار پیچیده از محتوای ذهنی
را تشکیل می دهند که ناگهان به هنگام رویارویی
با یک موقعیت ،شما را دچار افکار و احساس های
ناخوشــایندی می کند که گریزی از ان نیست ،و
مادامی که شما تالش کنید از این محتوای ذهنی
دردناک فرار یا اجتناب کنید ،ذهن کاری جز اضافه
کــردن موارد دیگر به ان بلد نیســت! و فقط این
شبکه روابط را پیچیده تر می کند .اینجاست که رنج
ظاهر می شود .رنج در دیدگاه اکت ،دردی است که
تالش می کنیم از ان فــرار یا اجتناب کنیم .درد،
جزئی جداناپذیر از زندگی ماســت .ما در زندگی،
به حکم انســان بودنمــان ،از درد گریزی نداریم.
توانایــی ما برای از بین بــردن درد در زندگی،
در حد توانایی مان برای تنظیم زمان طلوع هر
روز افتاب است! و این یعنی هیچ! اما زمانی که
تالش کنیم به هر نحوی از افکار ،احســاس ها،
خاطره ها ،و تجربه های دردناک فرار یا اجتناب
کنیم یا با انها بجنگیم ،رنج ظاهر می شود.
و اما در درمان مای اکت (درمان اکت مبتنی
بــر یوگا و ذهن اگاهی) مفهوم یوگایی ســادانا
چطور با مفهوم اکتــی چهارچوب رابطه ای در
هم گره می خورنــد؟ زمانی که بپذیریم تالش
برای فرار و اجتناب از محتوای دردناک ذهنمان
کارامد نیست ،می توانیم با فاصله گرفتن از ان
محتوا ،و با پذیــرش فاعالنه و نه منفعالنه ان،
جهت تمرکزمان را عوض کنیم و از این سلطه
محتوای ذهنی که در ان گیر افتاده ایم ،خود را
رها سازیم .این رها شدن به چه کاری می اید؟
این رها شدن از سلطه ذهن به ما اجازه می دهد
کــه در فاصله ای که بین ما و محتوای ذهنمان
ایجاد شده ،عمل کارامد را در جهت رسیدن به
ارزش هــای زندگی مان ،اگاهانه انتحاب کنیم.
همه ســنت های عرفانی یک ویژگی مشترک
دارند ،انها تمریناتی دارند که سالکانشان را به
سمت کاهش تسلط ذهن و محتوای ان بر رفتار
و اعمال ،هدایت می کنند .سادانا در فلسفه یوگا
عبارتست از مجموعه ای از روش ها ،تمرین ها ،و
دیسیپلین خاص ،که دنبال کردن انها ،سالک یا
ســادو را به یک هدف واال می رساند ،که همان
قطع تعلقات دنیوی اســت .دلیل اوردن نظریه
چهارچوب رابطه ای در کنار مفهوم سادانا ،همین
قطع و جدایی و دنبال کردن دیسیپلین است که
در پروتکل درمانی مای اکت از طریق یوگا انجام
می شود .در پروتکل درمانی مای اکت ،مراجع در
یک درمان گروهی 8جلســه ای ،دیسیپلین و
توالی خاصی را طــی می کند تا بتواند به مرور
از محتوای ذهنی دردناکش فاصله بگیرد و در
حضور ان درد ،و در فاصله ای که ایجاد شــده،
عمل متعهدانه به سمت ارزش های زندگی اش
را انتخاب کند.
امید است که این مقاله کوتاه توانسته باشد
اولین ســتون بنای پروتکل درمای مای اکت را
به خوبی توضیح دهد .از شما خوانندگان فهیم
دعوت می شود که با مقاله های دنباله دار درباره
معرفی پروتکل درمانی مای اکت همراه ما باشید.
1-Sadhana
2-Relational Frame Theory
دانش یوگا دی |1400شماره 157
37 صفحه 38
پی یو برای کاهش وزن و تناسب اندام
رشته ورزشی نسبتا جدیدی که از ترکیب یوگا و پیالتس بوجود امده است.
نویسنده :ناهید موسوی
امــروزه در دنیا روش های تناســب اندام و کاهــش وزن جزو ضروریات
باشــگاه های ورزشی شده و افراد زیادی وقت و هزینه خود را صرف انجام یا
برنامه ریزی حرکات ان می کنند .تنوع طلبی و خواهش روزافزون مخاطبان
برای در اختیار داشتن بهترین ،جذاب ترین و باصرفه ترین روش ها از سویی
و رشد اگاهی و اطالعات افراد از سوی دیگر ،باعث کثرت قابل توجه اینگونه
روش ها در سراســر دنیا شده است .با این وجود تنها تعداد معدودی از انها
می توانند مخاطبان بین المللی برای خود داشــته باشــند و مابقی مصرف
محدود و داخلی خواهند داشت .یکی از رشته هایی که کمی بیش از بیست
سال است ( در ابتدا بصورت محدود در امریکا و بویژه کالیفرنیا و اخیرا مدتی
در حدود چهار سال است که در سطحی فراتر از امریکا) توانسته قابلیت های
خود را اثبات کند رشــته "پی یو" است .قدرت ،حرکت ،انعطاف سه ویژگی
جذاب ،که داشتن ان برای هر ورزشکاری چالش برانگیز است .اگر خواهانشان
هستید در رشته پی یو به هرسه ی انها خواهید رسید.
پی یو( )Piyoکه نامی اســت اختصاری برای رشــته ورزشی هوازی()Cardio
مبتنی بر روش شناسی حرکات پیالتس( )Pilatesو یوگا( )Yogaدر سال 2014
توسط کالین جانســون کالیفرنیایی برای طرفداران تناسب اندام ابداع شد.
روشــی که در مدت 8هفته می تواند انعطاف و قدرت بدنی را همزمان برای
شــما به ارمغان بیاورد .هدف ترکیب بهترین های هر دو رویکرد ذکر شده و
ارایه طرحی جامع از تکنیک ها ،برنامه تمرینی در خانه در کنار برنامه غذایی
سالم برای حفظ نتایج مثبت تمرینات است.
می توان گفت پی یو برنامه ای جامع از ورزش و تغذیه اســت که به افراد
کمک می کند در کوتاهترین زمان ممکن با توجه به سطح توانایی و اگاهی
38
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
خــود از مبتدی تا پیشــرفته بر طبق
برنامه ای منظم تمرین کنند.
تمرینــات پی یــو بصــورت اینتروال
انجام می شوند ،یعنی تمریناتی هستند
که شــدت ان از کم بــه زیاد و بلعکس
برنامه ریزی شده اســت و دارای فازهای
استراحتی فعال می باشد .حرکات قدرتی
شامل پوزیشــن های یوگا و پیالتس اما
به روشی متفاوت است زیرا این حرکات
بصورت پیوسته انجام می شوند تا بتوانند
ضربان قلب را باال برده و بدن را وارد فاز
چربی سوزی کنند .حرکات قدرتی مرکز
بدن ،از پیالتس در کنار حرکات انعطافی
یوگا شــالوده اصلی پی یو را می ســازد.
هر تمرین شــامل مراحل کاری بر روی
بخشی از اندامهاســت ،مانند اندام های
تحتانی و فوقانی و مرکز بدن که بصورت
زنجیــر وار بدنبال هم انجام می شــوند.
ترکیبی از حرکات قدرتی بویژه تمرینات
اســتحکامی برای مرکز بدن و انعطافی
مفاصل و ماهیچه هــا بصورت هدفمند
پشــت هم چیده شده و کمک می کنند
پی یو را بشناسیم
برای بسیاری از افراد
داشتن اندامی متناسب
یک رویاست .هزینه های
سرسام اور روش های
میانبر از مصرف دارو تا
جراحی و عوارض ناشی از
انها ،شیوع چاقی در میان
جوامع مدرن و بیماریهای
ناشی از ان ،همچون
دیابت ،روشهای متفاوت
تناسب اندام و سردرگمی
در میان این بهتر است یا
ان؟همگی ایجاب می کند
با اگاهی بیشتری هویت
و اهداف رشته انتخابی
خود را بررسی کرده و
هوشمندانه حرکت کنیم.
در این مقاله سعی داریم
به شما انتخاب اگاهانه
دیگری بدهیم. صفحه 39
گردش انرژی در بدن به خوبی احساس شود .شما مجبور نیستید برای مدت است ابتدا توسط پزشک معاینه شــده و پس از مشورت با مربی اقدام به
زیادی در وضعیتها بمانید و تعداد تکرارها زیاد نیستند .این تغیرات مداوم از انجام حرکات کند.
حالتی به حالت دیگر ،کمک می کند حرکات را از عمق بدن به سطح بیاورید
و از درون احساس قدرت کنید .در اینجا درگیر حرکات کنترلی نفس گیر یا
تجهیزات الزم برای پی یو
پرش و جهش نخواهید بود .به عنوان مثال خبری از ایستادن بر روی سر و
ضرب اهنگ تند و یک مت یوگا و یک بطری اب اشــامیدنی شــاید
دست یا حرکاتی که فشار زیاد به گردن وارد می کنند نیست .توجه به مرکز بیشترین امکانات در یک کالس پی یو باشد .پی یو جزو ورزش هایی است
بدن ،تمرکز ذهنی بر اجرای حرکات ،کنترل بدن ،دقت در اجرای حرکات ،که امکانات و وســایل خاصی نمی طلبد .با وجود این اســتفاده از ابزار در
تنفس ،روان بودن حرکات از مولفه های مشهود در حین انجام حرکات رشته ان منع نشده اســت .در برخی کالس ها از دایره های نمدی برای کاهش
پی یو است.
اســتکاک دست و پا با سطح زمین استفاده می کنند ،وزنه های سبک نیز
یک طرح تمرینی پییو چگونه است و چقدر زمان می برد؟
می توانند مفید باشــند تا شــدت تمرین را افزایش دهند .اگر نیاز باشد با
یک جلســه تمرین می تواند زمانی میان 20تا 45دقیقه باشــد .برنامه افراد سالمند که امکان اسیب دیدگی شان در ورزش بیشتر است کار شود،
کالس عموما شامل تمرینات گرم کننده مفاصل و افزایش ضربان قلب است .می توان از هر ابــزار کمکی که کارایی حرکات را افزایش می دهند ،خطر
تمرینات افقی و بازگشت به حالت ایستاده که با سرد کردن بدن همراه است .اســیب دیدگی را کاهش داد .به عنوان مثــال توپ های فیزو بال ،اجر و
بطور کلی دو گروه تمرینات پایه و اصلی داریم که خود تمرینات می توانند بند یوگا برای حفظ تعادل ابزار مناســبی هستند .در باشگاه های بزرگ و
زیر شاخه های خود را داشته باشند .الگوی رایج تمرینات در پی یو بر اساس با تعداد زیاد تمرین-کنندگان ،وجود یک میکروفن برای مربی ضروری به
سیکل سالم برخورشید یوگاست و دیگر حرکات در بدنه ان قرار می گیرند .نظر می رســد زیرا بدلیل حرکت و توضیحات همزمان مربی نمی تواند به
به همین ترتیب حرکاتی مانندکوه ،ســگ ســر باال و سر پایین ،پالنک یا راحتی نفس گیری کرده و صدای خود را یکسان و به وضوح به همه برساند،
چاتورانگ ،النگز ،به همراه نمایش حرکت جنگجو ،اسکوات ،چرخش بدن در پس بهتر است باشگاه به این امکانات مجهز باشد .محلی که تمرینات دران
حالت پالنک معروف به فلیپ از حرکات پایه ی پی یو است.
برگزار می شــود باید دارای تهویه مناسب و اینه های بزرگ در یک یا دو
برنامه تمرین و تغذیه:
طرف باشد تا هم شاگردان بتوانند حرکات خود را چک کنند و هم مربی
برنامه تمرینی پی یو معموال شــش روز در هفته است ،بنابراین بخشی از اشراف بیشتری بر کالس داشته باشد.
ان در باشگاه و بخشی در منزل انجام می شود .این تمرینات می توانند روند
اهداف کلی در ورزش پی یو:
رسیدن به نتیجه را سرعت بخشند ،در غیر اینصورت می توانند تنها برای سه
• افزایش عمومی قدرت بدنی با تمرکز بر مرکز بدن( هسته مرکزی) و
روز در هفته تمرین شوند.
داشتن بدنی منعطف.
برنامه غذایی پی یو جادویی نیست .شما تنها کسی هستید که می توانید
• ثبات و تعادل در تمامی سطوح ذهنی و جسمی.
معجزه کنید .باید غذای خود را با هوش و درایت انتخاب نمایید .اینجا شما
• کاهش اضافه وزن بدون افت شدید متابولیسم.
هستید که مشخص می کنید ایا به سوی هدف خود در حرکتید یا نه؟ برای
• کاهش استرس و افزایش ضریب ایمنی بدن.
اینکار باید چند گام اساسی بردارید:
• افزایش توان انجام حرکات سیستماتیک و هماهنگ.
.1میزان کالری مناســب خود را مشخص کنید .تنها کافی است مقداری
• ارتقاء سطح سالمت عمومی بویژه سیستم ایمنی.
از کالــری روزانه خــود را کم کنید ،نه انقدر که بدن از ماهیچه ها برای نیاز
• التیــام انقباظــات بدنــی پــس از تمرین هــای ســنگین بــرای
انرژیکی خود استفاده کند.
ورزشکاران حرفه ای.
.2غذاهایی را انتخاب کنید که مناسب کالری هدفمند شماست.
.3لیستی از غذاها و مواد اولیه مناسب ومفید داشته باشید.
منابع:
.4در اجرای برنامه خود جدی باشــید و جدول مشخصات خود را مانند
.1ساراسواتی ساتیاناندا(،)1923هاتا یوگا:تمرین های مقدماتی و پیشرفته،جالل الدین
دفتر یادداشت کامل کنید.
موسوی نسب،تهران،نشر فراوان،ویرایش دوم
2. Balaji, Smitha, Ali (2012), Physiological Effects of Yogic Practices and Transcendental
است؟
مناسب
کسانی
پی یو برای چه
Meditation in Health and Disease, North American Journal of Medical Sciences, Volume
4, Issue 10, October 2012
برای انجام حرکات پی یو هیچ محدودیتی ســنی ،حرکتی و یا جنسیتی
3. Satpal (2015), yoga and its application in modern life, International national journal in
physical & applied science, Volume 02, Issue 06, October 2015
نداریم .برنامه تمرینی بگونه ایی تر تیب داده شــده کــه تمامی افراد با هر
4. Osar & Bussard (1969), Functional anatomy of the Pilates core: an illustrated guide to
a safe and effective core training program, Berkeley, California, First published in 2015
شرایطی می توانند از پس تمرینات برایند .در ابتدا که افراد را با حرکات اشنا
by Lotus Publishing
5. Lyn, Bethany (September 9, 2014), All Your Piyo Workout,
یوگا
می کنیم شاید تفاوت قابل توجهی میان یک کالس پی یو و پیالتس یا
6. Gregory, Nicholas (Mar 25, 2019), Breaking down the Piyo Meal Plan
7. Lyn, Bethany (September 21, 2014), My Piyo Workout Review: Everything You Need
نباشد .تمامی افرادی که خواهان تناسب اندام ،قدرت بدنی و انعطاف هستند
to Know
8. Atik, Nilufer (24 Jan 2015) Piyo: the work-out that won't make you cry,
از مخاطبان پی یو هستند ..ماهیت هوازی ان باعث می شود روش مناسبی
9. Herwig, Sydney (Nov 18, 2013) Piyo calming like yoga but burns like Pilates
10. Long, Ajoya (February 1, 2018) Piyo offers the benefits of Pilates and yoga,
برای طرفداران کاهش وزن باشــد و از سوی دیگر ماهیت اینتروال حرکات،
11. Jacqui (2014) Review: Piyo Meal Plan Diet for Weight Loss with Printable,
12. Phillips, Kell (2018), what is Piyo, a sample of yoga –Pilates fusion,http://wellandپی یو را دســته روش های تناسب اندام و قدرتی قرار می دهد که مخاطبان
good.com
13. Mitzalis, Dehlan (2018), what is the piyo exercise?http://woman.thenest.com
خود را دارد.
14. Danger, Kim (Jun 19, 2014), When will piyo be released? Www. beachbodynow.com
با این حال ورزش پی یو بدلیل پیچیدگی نســبی حرکات نمی تواند برای
15. beachbody insider (2019)what is piyo? www, Chalen Johanson.com
16.table 1. (July 1, 2016), sorey fitness, Pintrest.com
افراد اسیب دیده توصیه شود .چنانچه فردی دارای اسیب دیدگی باشد ،بهتر
دانش یوگا دی |1400شماره 157
39 صفحه 40
جرعه
ای از
یک
کتاب
تله شادمانی
نویسنده :دکتر راس هریس
ترجمه :دکتر علی صاحبی /مهدی اسکندری
خالصه نویسی :سیسا
در بردارند .اگر به دنبال شــادمانی هستیم ،باید
عاقالنه در جستجوی ان باشیم.
شادمانی طنزی بزرگ به همراه دارد .این کلمه
«شانس» یا بخت و اقبال را در ذهن تداعی می کند
و بدین معناست که در نگاهی مثبت ،فرد قدردان
ظهور این موقعیت و حس تــازه و حیرت اور ان
اســت .طنز ماجرا این است که مردم نه تنها ان را
جستجو می کنند ،بلکه تالش می کنند پس از به
دست اوردن شادمانی ،حفظش کنند و از تمامی
احساسات ناخوشایند اجتناب نمایند.
شادمانی فقط داشتن احساس خوب نیست؛ اگر
چنین بــود ،افرادی که دچار اعتیاد به مواد مخدر
شده اند ،خوشحال ترین انســان های روی کره ی
زمین بودند .در واقع احســاس خــوب ،از ادراک
ناخوشایندی های زندگی پدید می اید .افراد مبتال
به اعتیاد تالش می کنند همیشه در حالت نشئگی
مطلوب خود باقی بمانند تا احساس خوب را تجربه
کنند ،اما باید بدانیم شادمانی فقط وقتی به دست
می اید که ناخوشایندی و نامالیمات زندگی را به
ارامی در اغوش بگیریم.
بیشتر ما به اسم ساختن نتایج هیجانی احساسی
مطلوب که بــه ان شــادمانی می گوییم ،خود را
درگیر رفتارهایی می کنیم که نه تنها شــادمانی
را بــه وجود نمی اورند ،بلکه نتیجه ی معکوســی
40
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
ایا شاد بودن امری طبیعی است؟
ما در دنیای کنونی نســبت بــه تمامی ادوار
گذشــته ،از اســتانداردهای باالتری در زندگی
برخورداریم :از درمان های پزشــکی بهتر ،غذای
بیش تر و بهتر ،شرایط مسکن بهتر ،موقعیت بهتر،
پول بیشتر.
در حقیقت زندگی طبقه ی متوســط امروزی،
خیلی بهتر از زندگی ای اســت که در گذشته ای
نه چندان دور خانواده ی ســلطنتی ان را تجربه
می کردند ،با این حال همچنان احساس بدبختی
انســان ها را فرا گرفته اســت .قفسه های مربوط
توسعه و بهبودی فردی و روانی کتابفروشی ها با
سرعتی که تا به حال مشاهده نشده رو به ازدیاد
است و قفســه ها به خاطر فشاری که از سنگینی
وزن کتــاب تحمل می کنند صدایشــان در امده
است .کتاب هایی با عناوین افسردگی ،اضطراب ،بی
اشتهایی عصبی ،پرخوری ،مدیریت خشم ،طالق،
مشکالت روابط و ...در تلویزیون و رادیو ،درمجالت
و روزنامــه ها« .متخصصان» هر روز با توصیه هایی
دربــاره ی چگونگی بهبــود زندگــی بمبارانمان
می کنند .با وجود تمامی کمک ها و مشــاوره ها و
خرد دنیوی ،بدبختی انســان ها نــه تنها کاهش
نیافته بلکه با فراز و نشیب روبه پیشرفت است! ایا
اشتباهی صورت گرفته ؟!
شادمانی دقیقا به چه معناست؟
کلمه ی «شادمانی» دو معنای کامال متفاوت دارد.
معموال این کلمه به یک احساس اشاره دارد؛ حس
لذت بردن ،خوشحالی یا کامروا بودن .همگی ما از
احساسات شاد خود لذت می بریم ،به همین دلیل
در پی این احساس هستیم .البته حس خشنودی
نیز مانند دیگر احساســات ما ،دوام چندانی ندارد.
مهم نیســت چقدر سعی کرده باشیم ان را حفظ
کنیم ،زیرا در هر لحظه امــکان دارد از بین برود.
همانطور که مشاهده خواهیم کرد ،اگر فقط در پی
تجربه ی این احساس باشیم ،اساسا زندگی راضی
کننده ای نخواهیم داشت .درحقیقت ،هرچه بیشتر
در پی احساسات خوشایند باشیم ،بیشتر و بیشتر
از اضطراب و افسردگی رنج خواهیم برد.
معنای دیگر شــادمانی« ،زندگــی غنی ،پربار و
بامعنا» است .زمانی که براســاس انچه در اعماق
قلبمان برایــش اهمیت قائلیم عمــل می کنیم،
زمانی که به ســمت مسیری حرکت می کنیم که
به نظرمان ارزشمند است ،زمانی که به وضوح انچه
را در زندگی خواهانش هســتیم ،مشخص و طبق
ان عمل می کنیم ،زندگی ما غنی ،پربار و پرمعنا
می شود و حسی قدرتمند از نشاط و سرزندگی را
تجربه می کنیم .این احساســات زودگذر نیستند،
بلکه حسی عمیق از خوب زندگی کردن را به وجود
می اورند .اگرچه این نوع زندگی احساســات لذت
بخش بســیاری به ما می دهد ،احساسات ناراحت
کننده ای مانند غم و اندوه ،ترس و خشم را نیز به
همراه دارد .این همان چیزی است که باید انتظارش
را داشته باشیم .اگر قرار است زندگی پرباری داشته
باشیم ،پس طیف کاملی ازعواطف انسانی را تجربه
خواهیم کرد .شــاید حدس زده باشید که در این
کتاب بیشــتر به معنای دوم خوشــبختی عالقه
مندیم .واقعیت این است که در مسیر زندگی ،رنج
و درد را نیز تجربه می کنیم.
هیچ راهی برای خالص شدن از شرشان وجود
ندارد .همگی ما انســان ها ،با این حقیقت مواجه
می شــویم؛ دیر یا زود ضعیف و بیمار می شویم و
روزی خواهیم مرد .دیر یا زود به واســطه ی طرد
شدن ،جدایی یا مرگ ،اقوام عزیز خود را از دست
می دهیم .دیر یا زود با انتقاد ،ناامیدی و شکســت
مواجه خواهیم شــد .این بدان معناست که در هر
صورت قرار اســت همگی ما افکار و احساســات
دردناک را تجربه کنیم.
خبر خوب این است که اگر نمی توانیم از چنین
دردهایی اجتناب کنیم ،می توانیم شیوه ی مدیریت
هرچه بهتر ان ها را یاد بگیریم؛ اینکه فضایی برای
ان ها در وجودمان ایجاد کنیم چون قرار است روزی
مهمان ما شــوند ،نه این که اجازه دهیم به محض
امدن کنترل زندگیمان را در دســت بگیرند ،و در
ی را خلق کنیم که ارزش زندگی کردن
نهایت زندگ
داشته باشد .این کتاب شیوه ی انجام این کار را به
شما نشان می دهد.
به جای این کــه به دنبال افکار و احساســات
خوشایند باشید ،روی خلق زندگی غنی و پرمعنا
تمرکز کنید تا با این کار ،احســاس سرزندگی و
نشــاط و شادمانی در شــما ایجاد شود ،که قطعا
رضایت بخش و طوالنی مدت است. صفحه 41
زندگی را همانگونه که هست جشن بگیریم
فاطمه توازنی زاده
@tavazoni_fatemeh
امروز روز شادی و امسال سال گل
انقباضات بدن می شود .تجربه حس ارامش و شادی
نیکوست حال ما که نکو باد حال گل
بعد از تمرینات یوگا به همین دلیل است .شادی و
" موالنا " سرور با افزایش حرارت بدن و سرعت نبض همراه
است .در چنین لحظاتی و در بهترین حالت روحی
بارها این جمله را خوانده و شنیده ام ،و با خود زمزمه ممکن ،جشــن گرفتن کار ساده ایست .اما ایا تا به
کرده ام که اخر چطور می توان زندگی را همانگونه حال حس ازادی را با تجربه احســاس غم تجربه
که هست جشن گرفت؟ زمانی که غم به خانه من کرده ای؟ فرار از این احساس زیبا را رها کن .وقتی
سرک کشیده است ،ایا جشن گرفتن معنایی دارد؟ به ســراغت امد تسلیمش شو ،درغم غوطه ور شو
جشن و سرور همیشه نمادی از شادیست ،حالم که و با تمام ســلول های وجودت تجربه اش کن ،چرا
خوب باشــد و دنیا بر وفق مراد ،برای خود جشن که نتیجه رهایی دران شگفت زده ات خواهد کرد.
کوچکی برپا می کنم و با خود می پندارم که از این غم تو را بــا خود به جهان خالص تری خواهد برد.
طریق شکرگزاری کرده ام و به خود می بالم که چه احساس نشاطی که پس از تسلیم در برابر غم پیدا
بنده نیکویی برای پروردگارهستم.
خواهی کرد ،بی نظیراست .حس رهایی دراحساسی
وقتی از شادی و هیجان قلبم به تپش می افتد ،در مانند اندوه ،پذیرفتنش و به تمامی ان را در اغوش
جسم من چه اتفاقی افتاده است؟ بی شک قطرات کشــیدن مرا ارام کرد و انکه ارامش دارد شادی از
کوچک مجعزه اســایی به نام هورمون های شادی ان اوســت نه انکه تسلیم متغیرات است .جالل و
بخش یا همان اندروفین در بدنم ترشح شده است شکوه تنها در قصر شادی و پایکوبی یافت نمی شود،
و حس خوب سرخوشی و نشاط را که نمایانگر یک یک اتفاق غیرمنتظره و تلخ نیز بخشــی از شکوه و
ذهن ارام اســت ،مدیون وجود اندروفین نازنین در جالل حکمت پروردگار اســت .پس بر ان شدم تا
مغزم هستم .ذهن ارام می شــود و انبساط خاطر در جهانی که یک لحظه از حرکت نمی ایستد و هر
اتفــاق می افتد ،و همه اینها تعریفی از شــادی را ثانیه در حال دگرگونیست ،در جهانی که هیچ چیز
دربر دارند .شادی ،خوشحالی وخوش دلی که ثمره در ان مطلق نیست و همواره در حال تغییر است،
پدیده ای به نام انبســاط درونی هستند .یوگا یکی ازاد و رهــا و بی قید زندگی کنم و ان را همانگونه
از راههایی اســت که در این امــر مهم مرا را یاری که هست جشن بگیرم .چرا که شادی و شادکامی
می کند .زمــان اجرای یک اســانا ،وقتی عضالت از انبســاط و بسط لحظه ها سرچشمه می گیرد .از
کشیده می شــوند نیز ،مغز فرمان ترشح اندروفین رهایی و تسلیم و از اسودگی خاطر ".خداوندا انگاه
را می دهد .همچنین اســاناها و تمرینات تنفسی که ایین یاد تو را در غم و شادی نگاه داشتم موسم
باعث ایجاد جریان خون در تمام بدن و در مغز شده عید من است" .
که در نتیجه عمل تبادل اکســیژن و دی اکســید تســلیم زندگی و انچه از حیطه اختیارات ما خارج
کربن در مغز و شش ها با سرعت و حجم بیشتری اســت و توکل و توســل به خداوند بــزرگ نوعی
صورت می گیرد و موجب کاهش استرس ،فشار و جشــن گرفتن است .سرســپردگی شیرین است.
دل ســپردن شیرین تر .وقتی دل ارامم به حکمت
پروردگار و سرسپرده انچه برایم مقدر کرده است،
هنگامــی که در تقدس یــادش دل به مهر او می
ســپارم ،در کهکشان وجودم اهنگ شادی و سرور
را می شــنوم .زمانی کــه در غمگین ترین لحظات
زندگی ســر به بالین پروردگار می گذارم و با تمام
وجود می خوانمش ،وقتی غرق در یادش هســتم و
ذکر لحظه هایم ،نیایش اوســت ،در من جشنی بر
پاســت که توصیف نشدنیست " .ای مهرجان من
ای که عید با تو به معنا می رسد "
فلسفه زندگی مهربانیست " .مهر" بان .مهر خداوند
را در دل و جان نگاه داشتن .مادامی که پاسدار مهر
پروردگار در نفس هایم هستم ،مهمان محفل شادی
و سرور جهانم .جشن گرفتن زندگی همانگونه که
هســت ،یعنی زیستن به شیوه زندگی .یعنی نفس
کشــیدن در هوای حضور و در اسمان جان حاضر
بودن ،نه درغفلت و فراموشــی به سربردن .زیستن
به طریق هســتی سپاسگزاریست و بدین ترتیب
می تــوان ان را جشــن گرفت .زندگــی که تمام
موجودیت هستیســت ،خود جشــن بزرگی است
کــه خداوند برپا کــرده و از درون هر ذره از حیات
صــدای رقص و پایکوبی اش به گوش می رســد و
انسان فراخوانده شــده برای حضور در ضیافت بی
پایان زندگی و تنها کلیدواژه ماندن در این جشــن
با شکوه پاســداری از نفس هاســت .هوشیاری و
مراقبــت از لحظه ها و نگاهداشــتن و محافظت از
این گنج و ســرمایه عظیم که به لطف و مهربانی
پروردگار در اختیارمان قرار گرفته اســت .بنگر که
چگونه برای نوزادی که قدم به این جهان می گذارد
جشن می گیرند .پس امدنمان مبارک بوده ،چرا که
خداوند اراده کــرده و برای حضور در این گیتی از
سوی او طلبیده شده ایم .امدیم تا در بزم نامحدود
جهان لحظه هایمان را به شــادی سپری کنیم .اما
چه شــد که فراموش کردیم؟ ایــا در بند عالیق و
ارزوها اسیر ماندیم و غافل شدیم؟
یک میزبان برای مجلســی که برپا کرده همه چیز
را به بهترین شکل تدارک می بیند .ایا اگر مهمانی
که وارد خانه می شــود در هردقیقه از صاحبخانه
چیزی طلب می کند بــه نوعی بی احترامی نکرده
است؟ انتظارمان از زندگی تا چه حد و اندازه ایست؟
چگونه دقایق عمر با ارزش خود را با ناسپاســی در
مقابل نعمتهای بیکران خداوند می گذرانیم .شکوه و
جالل الیزال پروردگار را به نظاره بنشــین .در خود
فــرو رو .از نفس هایت مراقبت کن و برای لحظاتی
سر و جان را تقدیم خالق کن.
ای وصل تو اصل شــادمانی هیچ نیندیشم به جز
"موالنا"
دلخواه تو
دانش یوگا دی |1400شماره 157
41 صفحه 42
هفد
مهندسیدرون
هم
بدن
بخش هشتم
رهایی یافتن از چیزی که درون شماست!
نویسنده :سادگورو ()Sadhguru
از مجموعه مطالب برگرفته از کتاب مهندسی درون
برگردان و تلخیص :پیام صمدی خادم
از شــماره ی 139قدم به قدم کتاب مهندسی درون (راهنمایی برای دستیابی به سرور و سعادت)
نوشته ی استاد معاصر هندی ،سادگورو ،مرور شد .به تعبیر سادگورو ،بخش اول کتاب نقشه راه است
و بخش دوم که در این شماره قسمت هشتم از ان مرور خواهد شد ،اقداماتی عملی برای پیمودن راه.
مقدمه
تا کنون و در شــماره های پیشین مفاهیم و
موارد زیر مورد بررسی قرار گرفتند:
-1خاطره ی روشن شدگی سادگورو،
-2مفهوم ِ «مسئولیت پذیری»،
-3کنترل خشم،
-4سوء تعبیرهای متداول و مرسوم جهانی در
ارتباط با مسئولیت پذیری و تنهایی،
-5تعریف یــوگا به عنوان یــک تکنولوژی
برای ارتقاء دادن ،فعال کردن ،و پاالیش کردن ِ
انرژی های درونی،
-6یوگا یعنی رسیدن به اتحاد و وحدت ()Union
و هر فرایند ِ منتهی به این نتیجه «یوگا»ست،
-7ادمی از چهار بُـعد شکل یافته است :بدن،
ذهن ،احساســات و انرژی که برای دستیابی به
سرور و ســعادت باید در تعامل و هماهنگی با
هم کار کنند،
-8در ابتدای راه ،انسان فقط می تواند به بدن
ِ فیزیکــی ،بدن ِ ذهنی و بدن ِ انرژیکی خودش
دسترســی داشته باشد و بعد از تنظیم این سه
بدن (یا اصطالحاً ســه الیه) ،قادر خواهد بود به
شادمانی و سرور دست یابد،
-9حق ِ دستیابی به ســرور و سعادت برای
همگان به یکســان به ودیعه گذاشــته شده و
هیچ کس واجد ِ شرایط تر از دیگری نیست.
همچنین ســه اصل طالیی (که سادگورو در
دوره های حضوری ِ مهندسی درون هم به شدت
بر ان ها تاکید می کند) برای ورود به قلمروهای
روحانی ارائه شد ،که عبارتند از:
اصل اول) توانایی من در پاسخ دهی نامحدود
اســت ،اما توانایی من برای واکنش نشان دادن
محدود است،
42
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
اصــل دوم) من صددرصــد بابت هر چیزی
که هســتم و نیستم مسئولم ،بابت ِ توانایی ها و
عـسرتم،
ناتوانی هایم ،بابت شادی و ُ
اصل سوم) من تنها کسی هستم که ماهیت
ِ دقیــق ِ تجربه ام را در این زندگی و فراتر از ان،
تعیین می کنم .من همان کســی هســتم که
زندگی خودم را می سازم.
در بخش دوم کتاب که در این شماره قسمت
هشــتم ان را تقدیم خواهیم نمود ،به بررسی
عمیق تر و دقیق تر ِ ســه الیه یا ســه پوشش ِ
پرداخته می شود و بر همین مبنا ،قسمت دوم
ِ کتاب «مهندســی درون» به سه فصل تقسیم
گردیده اســت که به ترتیب بدن ،ذهن و انرژی
نامیده شده اند .در هر فصل در کنار ِ توضیحات
مربوطه ،تمرینــات عملی نیز داده می شــود،
چرا که به باور ِ ســادگورو« ،یوگا» یک سیستم
اعتقادی یا مذهبی نیســت که شما بشنوید و
باورش کنید .بلکه سیستمی است که باید به ان
عمل کرده و خودتان ان را به عرصه ی تجربه ی
خودتان بکشانید.
در هفت قسمت اخیر نیز این موارد به ترتیب
مطرح شد:
-1هســتی ما به این بدن فیزیکی خالصه
نمی شود و بُعدی ورای بدن فیزیکی در کار است.
« -2چیزی هست که عاشق دیوار [و حصار و
محدودیت] نیست!»،
-3معنویت یعنی «سفر نمودن از بدن ِفردی
ِ مبتنی بر حصارها ،به منشا بی کران و بی حد و
حصر ِ افرینش»،
-4حواس پنج گانه موجب ِ اعوجاج فکری و
استنتاج گمراه کننده ای در شناخت ذات ِ اصلی
خویشتن مان می شود،
-5بدن ابــزاری برای درک و دریافت جهان
هستی بوده و به وسیله ی ان می توانیم «کائنات
را دانلود کنیم!»،
-6بدن ِ فیزیکی ،جزئی از زمین است و اصل
و بنیادش از ان است؛ ارتباط دادن بدن با زمین
(مثــل راه رفتن با پای برهنــه) جزء تمرینات
معنوی مهم محسوب می شود.
-7چرخه هایــی بــر جهان مــاده و حیات
انســانی حاکم است .همچنین هماهنگ شدن
ِ سیکل های درونی انســان با چرخه ی دوازده
ساله ی خورشیدی از اهمیت بسیاری برخوردار
است.
-8پنج عنصــر ،جایگاه ان ها در ســاختار
وجودی انسان و نحوه ی پاک سازی ان ها.
در ایــن شــماره در مورد رهایــی یافتن از
چیزهایی که خواســتار ان ها نیستیم و اینکه
چگونه بدن می تواند مانعی بر سر لذت بردن از
زندگی باشد ،صحبت خواهد شد.
زمانی که مدفوع از در و دیوار باال می رود!
روزی روزگاری در زمان های قدیم ،اکبرشاه
در دربار نشسته بود و ناگهان پرسید «چه چیزی
بیشتر از هر چیز دیگری می تواند به ادمی لذت
دهد؟» پاسخ های زیادی رد و بدل شد .ولی یکی
از مالزمان گفت «ســرورم ،خدمت به خداوند
بزرگترین لذت است».
همیشــه در اطراف ِ امپراتوران و پادشاهان،
ادم های چاپلوس و بادمجان دور قاب چین وجود
دارند .بنابرایــن یکی از همین ادم های متملق
گفت« :پادشاها! خدمت به شما بزرگترین لذت
اســت و این بنده ی حقیر حتی توان ِ تصور ان
را هــم ندارم!» و دیگری گفت « :نظر دوختن به
۱ صفحه 43
چهره منور شــما نهایت ِ لذت و سرور است!» و
اغراق و گزافه گویی ها همچنان اوج گرفت.
بیربــال ( ۲)Birbalکه مردی عاقل و فرزانه بود و
در ان جمع حضور داشت ،حوصله اش سر رفت.
اکبرشاه از او پرسید« :بیربال ،چه چیز باعث شده
که ساکت باشی؟ به تو چه چیزی باالترین لذت ها
را می دهد؟»
بیربال پاسخ داد« :تخلیه ی روده ها !!!!»
اکبرشــاه که از ان همه ستایش و تمجید به
وجد امده بود ،ناگهان عصبانی شــد و گفت« :به
جرم چنین وقاحتی در این دربار ،تو باید چیزی
که گفتی را ثابت کنی .در غیراین صورت جانت را
خواهم ستاند».
بیربال گفت« :ســرورم ،به من دو هفته مهلت
دهید تا ان را اثبات کنم ».و شاه موافقت نمود.
در تعطیالت ِ اخر ِ هفته ،بیربال یک مسافرت
شکاری برای شاه ترتیب داد و کاری کرد تا تمام
زنان ِ دربار در این اردوکشی شاه را همراهی کنند.
او به گونه ای چادرها را اراست تا چادر ِ اکبرشاه در
مرکز قرار گیرد و در اطراف ،زنان و کودکان را جا
داد .از اشپزباشــی خواست تا بهترین و لذیذترین
غذاها را تدارک ببیند و شاه بسیار مسرور شد.
صبح ِ روز ِ بعد وقتی اکبرشاه از خواب برخواست
و از چادرش قدم بیرون نهاد ،متوجه شد که چادر
ِ مستراح برپا نشده اســت .او به چادرش برگشت
و مــدام باال پائین می پرید و فشــار هم چنان زیاد
می شــد .تالش کرد راه ِ جنگل در پیش گیرد ،اما
بیربال کاری کرده بود که زنان ِ حرمســرا در تمام
محوطه پراکنده شده باشند.
نزدیک ظهر ،فشــار به حدی زیاد شد که دیگر
شاه را یارای ِ مقابله با ان نبود و شاه به حد ِ انفجار
رسیده بود! بیربال که تمامی این وقایع را تحت نظر
گرفته بود ،نزدیک امد و نجواکنان پرسید« :چادر
ِ مســتراح ،کجا ان را برپا کنیــم؟ کجا ان را برپا
کنیم؟» او از قصد کاری کرده بود تا مســئله کمی
بغرنج و پیچیده به نظر برسد!
زمانــی که تمام وجود ِ شــاه را مدفوع فراگرفته
و دیگــر زمانی باقی نمانده بــود ،در نهایت چادر ِ
مستراح برپاشد .اکبرشاه به داخل رفت و ناله کنان
به ارامش رســید! بیربال که در بیرون ِ دستشویی
منتظر ایستاده بود ،بالفاصله از شاه پرسید« :اکنون
با من موافقی؟»
و شــاه گفــت« :ایــن بزرگتریــن و برتریــن ِ
لذت ِ دنیاست».
رهایی یافتن از «چیزی» که در درون ِ شماست و
شما دیگر قادر به نگه داشتن ِ ان نیستید ،همیشه
بزرگ ترین لذت است .و البته مهم نیست این «چیز»
چه باشد!
بنابراین ،بدن می تواند مانعی بزرگ باشد .مانعی
ِ میان ِ شــما و لذت از زندگــی .اگر می خواهید به
شیوه ای خاص ،بدن تان را مدیریت و تنظیم کنید،
مهم است که به فعالیت ها و واکنش های متفاوت ِ
و گونه گون ِ بدن توجه کنید .مسائلی همچون غذا،
خواب و رابطه ی جنسی .در شماره های اتی ،به این
مسائل نگاه ِ عمیق تری خواهیم داشت.
تمرین معنوی
بسیار مهم است که در طول ِ روز مدام در حال ِ
خوردن نباشید .اگر زیر ِ سی سال هستید ،سه وعده
در روز به بهترین شــکل نیاز شما را مرتفع خواهد
کرد .اگر بیشــتر از سی سال سن دارید ،بهتر است
وعده های غذایی تــان را به دو وعده در روز کاهش
دهید .۳بدن و ذهن ِ ما زمانی درست کار می کنند
که شکم خالی باشد .پس به خوردن تان اگاه باشید.
دو ســاعت و نیم طول می کشد تا غذا از معده تان
خارج شود و دوازده تا هجده ساعت طول می کشد
تا بطور کامل از سیســتم خارج گــردد .با چنین ِ
هشیاری شما باالترین سطح ِ انرژی ،چابکی و توجه
را خواهید داشت .صرفنظر از اینکه شما چه مسیری
در زندگی برگزیده اید ،این ها مولفه های یک زندگی
موفق هستند.
-1پادشاهی شجاع ،خیرخواه و خردمند از سلسله ی گورکانیان ِ
هند که مابین سال های 1556تا 1605میالدی حکومت کرده
است .او بعد از اشوکا (شاه ِ باستانی ِ هند) مشهورترین شاه ِ هند
است و مهم ترین اقدام ِ وی اتحاد میان ِ ادیان شرقی و اسالم بود.
قدرت ،خیرخواهی و شهرت ِ او در داستان های عامیانه ی هند،
همسنگ ِ نادرشاه در ایران است (مترجم).
-2راجا بیربال ،شاعر و فرزانه ی دربار اکبرشاه و از اطرافیان ِ مورد
اعتماد ِ وی بود .در ادبیات و داستان های عامه پسند هند او را به
نغزگویی و امثال و حکم می شناسند .شاید بتوان او را هم تراز با
بهلول و یا جاحظ در ادبیات ِ ایرانی و اسالمی دانست (مترجم).
-3در طب سنتی هند (ایورودا) توصیه ی اکید هست بر پرهیز
از خــوردن در بین ِ وعده های اصلی .و علت ِ این امر هم فراهم
کردن ِ امکان ِ کافی برای اتش گوارشی ست (اگنی) تا وظیفه ی
خود را به درستی انجام داده و قدرتمند باقی بماند (مترجم).
دانش یوگا دی |1400شماره 157
43 صفحه 44
چالش انعطاف
یک توالی ارام و 20دقیقه ایی
که به افزایش انعطاف بدن کمک می کند
نویسنده :کینومک گریگور
1
برگردان :واحد ترجمه
حرکات کششــی جریان خون را به سوی بافت
ماهیچه ها هدایت می کنند ،باعث انعطاف بیشتر
مفاصل و اندام های بدن شده وترس شما از اسیب
دیدن را کاهش می دهنــد .با انعطاف بدن ،حتی
ذهن نیز منعطــف و مالیم می شــود و خواهید
دید که چطور ارامتر و صبورتر گشــته و کارها را
با تمرکز بیشــتری انجام می دهید .ماهیچه ها و
رباط ها اجزای مهم تشــکیل دهنده بدن هستند
که ممکن اســت در زندگی روزمــره از انها غافل
شویم .بدنی خشک و دردناک حاصل کم تحرکی و
کشش کافی ندادن به ماهیچه هاست .با باال رفتن
سن ،انعطاف ماهیچه ها و رباط ها کمترمی شود،
برای همین خشــکی بدن یکــی ازعالئم پیری و
کهولت سن محسوب میشود .انجام مرتب و منظم
44
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
حرکات کششی ،ماهیچه ها ،استخوان ها و رباط ها
را ســالم و جوان نگه می دارد زیرا موجب انعطاف
انها شــده و خســتگی بدن را برطرف می سازد.
بسیاری از دردهای نواحی مختلف بدن را می توان
با حرکات کششــی رفع کرد ،همانطور که کش و
قوس دادن بدن ،یک واکنش طبیعی و غیرارادی
برای رفع خستگی هاست .تنها کافیست روزی چند
دقیقه را به تمرین های کششی اختصاص دهید تا
سالمت بدن خود را تضمین کنید.
در شــروع یک چالش دوهفتــه ایی برای خود
تعیین کنید ،خود را مجبور سازید تا طی دوهفته
هــر روز این توالی حرکتی را درســاعتی معین و
حدود 20دقیقه انجام دهید .این چالش به شــما
کمک می کند تا به ایــن تمرین ها عادت کرده و
به صورت همیشــگی و قسمتی از برنامه روزانه
خود دراورید.
حرکت ســگ کوچولو -با حرکت ســگ
کوچولو اغازمی کنیم تا کشش خوبی به جلو و
پشــت بدن ،بخصوص شانه ها و کتف ها دهیم.
ابتدا دروضعیــت میز قراربگیرید .دســت ها و
زانوهایتان عمود بر زمین باشند .بعد دست ها را
به طرف جلو بکشید .کف دست ها را روی زمین
کنارهم نگه دارید طوری که انگشــتان شست
دو دست مماس هم باشــند .دست ها را بازهم
جلوتر ببرید تا وقتی پیشانیتان به زمین برسد.
به مدت پنج دم و بازدم در این وضعیت بمانید.
می توانید برای راحتی بیشتر دستانتان را روی
اجریوگا بگذارید. صفحه 45
حرکت شــتر -این حرکت کشش شــدیدی به ناحیه جلوی بدن
می دهد .از حرکت سگ کوچولو ارام خارج شوید و روی دو زانوی خود
قرار بگیرید .همراه دمی عمیق دست ها را باالی سربرده و به سمت عقب
خم شــوید .حرکت شــتر تنوعات زیادی دارد .هر یک را که خواستید
انجام دهید .زانوها باید کامال عمود بر زمین باشــند و با بدن زاویه 90
درجه بســازند .شکم را به داخل بکشید و قفسه سینه را کامال منبسط
کنید .سعی کنید از عقب دست هایتان را به پاشنه پاها برسانید .اگر این
کار برای شما سخت است از اجریوگا استفاده کنید .در حرکت نهایی به
مدت پنج دم و بازدم توقف کنید.
کشش پشــت -دروضعیت دانداسانا بنشــینید .پاها را در مقابل
خود صاف و کشــیده درازکنید .از ناحیه کمر به جلو خم شوید .شکم
را به داخل بکشید .پشت کامال صاف باشد .سعی کنید با دست هایتان
پاهای خود را بگیرید .اگراین کار برایتان مشــکل است میتوانید از بند
یوگا اســتفاده کنید .زانوها خم نشوند .به مدت پنج دم و بازدم در این
وضعیت بمانید.
دانش یوگا دی |1400شماره 157
45 صفحه 46
این ســیکل را به صورت برنامــه روزانه خود
دراورید.
بازکردن مفصل ران ها -اخرین حرکت این ســیکل ،باز کردن مفصل
ران هاســت .روی زمین بنشینید .پاهای خود را تا جایی که میتوانید ازهم باز
کنید .برروی اســتخوان لگن قراربگیرید .حاال از ناحیه کمر به جلو خم شوید.
باالتنه و قفسه سینه را به سمت زمین پایین ببرید و با هر دو دست ،پاهایتان
را بگیرید .قفسه سینه را منبسط کنید و نفسی عمیق بکشید .سعی کنید چانه
خود را به زمین برسانید .اگرچانه ی شما به زمین نمی رسد اجری مقابل خود
گذاشــته و چانه خود را روی اجریوگا بگذارید .به مدت پنج دم و بازدم دراین
وضعیت باقی بمانید .سپس ارام به وضعیت دانداسانا باز گردید.
این سیکل را به صورت برنامه روزانه خود دراورید.
Kino Mac Gregorمربی بین المللی یوگاست که هم اکنون
درسایت "اوم استار" کالسهای یوگای انالین برگزارمیکند.
منبع :مجله اوم یوگا 2021
46
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا صفحه 47
استودیوی یوگای کوچک خانگی
خود را بنا کنید
واحد تحریریه
اگر شما ســالیان سال است که یوگا کار
می کنید و یا اینکه تازه یوگا را شروع کرده اید
هیچ فرقی نمی کند ،شما نیاز به گوشه امنی
برای انجام تمرین هــای روزانه یوگای خود
دارید .امکان دارد که نتوانید اتاقی مجزا را به
این کار اختصاص دهید ولی حتی گوشه ایی
از منزل هم می تواند محل مناسبی برای برپا
ساختن استودیودی شخصی شما باشد.
خوشــبختانه یوگا نیاز به ابزار و وسایل
زیــادی نــدارد ولــی محلی کــه انتخاب
می کنید تا حد ممکن باید ســاکت و تمیز
و پراز ارامش باشــد .اگر پنجره ایی در این
محل باشد که نور طبیعی از ان بتابد بسیار
عالیست .می توانید با پرده ایی این محل را از
سایر قسمت های خانه جدا سازید تا احساس
امنیت بیشتری بکنید.
واجبترین وسیله برای یوگا مت یوگاست
که به جای ان می توانید از یک پتوی دوالیه
هم استفاده کنید .سایر ابزار جنبه کمکی،
تکمیلی و یا تزئینی دارند .داشــتن دو اجر
یوگا و یک بند یوگا هم فکر خوبیست چون
شــما را در انجام بعضی از حرکات دشــوار
یاری می کند .لباس راحت ترجیحا با رنگ
روشن را فراموش نکنید زیرا به اندازه زیرانداز
یوگا مهم است.
هر چه در تمرین های یوگا و مدیتیشــن
پیش می روید شاید فکر کنید که به وسایل
بیشتری نیاز دارید ،وسایلی که به شما کمک
می کنند تا از تمرین ها بیشــتر لذت برده و
در انها عمیق شوید .کاسه مرتعش ،شمع و
عود ،قوری نتی و سنگ نمک از جمله این
وسایل تکمیلی هستند .داشتن قفسه ایی در
گوشه استودیوی شخصی تان نظم بیشتری
به محــل تمرین می دهد ،وســایل خود را
مرتب و با ســلیقه در ان بچینید .تمیزی و
نظم از واجبات و اصول اولیه یوگاست پس
همیشه این اســتودیوی کوچک را پاکیزه
نگه دارید .در قفســه ها می توانید کتاب ها،
مجــات و ســی دی های مربــوط به یوگا
را نگه داری کنید .بعد از وســایل واجب و
اولیــه احتماال به این فکر میافتید که محل
تمرین خود را زیباتر سازید .عالقه به زیبایی
جزو ذات و سرشت انسان هاست .گیاهان و
گلدان ها و دیوارکوبها با نقوشــی زیبا نظیر
مانداالها ،محل تمرین را هر چه بیشــتر به
طبیعت نزدیک می کنند.
دانش یوگا دی |1400شماره 157
47 صفحه 48
عنصر خود را دریاب!
خواص لطیف خاک ،اب ،اتش ،هوا و اتر در تمرین های یوگا
نویسنده :الرن بالکسهام
۱
مترجم :نگار سنجری فر
برانگیخته شــود ،میتوانیم در زمان تمرین کردن
اساناها از این حس برای افزایش استحکام و تعادل
بدن بهره ببریم .پس از گذران یک روز پر اضطراب
و پر اغتشاش ،زمین میتواند به ما حس پایداری و
ارامش بدهد.
اب
با شــناختن تالطم طبیعی عنصــر اب ،درک
بهتری از تالطم های درونی خــود پیدا خواهیم
کرد و قادر خواهیم بود در برابر نوســانات افکار،
احساسات و انرژی واکنش صحیح نشان بدهیم و
از ان در راستای رشد خویش بهره ببریم.
در زمان انجام دادن اساناها ،ما با مقاومت بدن
مواجه میشــویم؛ ریتم و جریان طبیعی بدن هر
یک از ما در برابر کشــش ،حبس نفس و حرکات
قدرتی مقاومتی منحصر بفرد نشان میدهد که با
اثر انگشت هر فرد مشــابهت دارد .شاید پذیرش
تالطم های اب و هوایی برای ما اسانتر از پذیرش
تغییــرات درونــی خودمان باشــد ،اما به محض
تسلیم در برابر این تغییرات مکرر ،میتوانیم سبک
تمرینمان را مطابق با انها تنظیم کنیم.
عنصر اب ما را به نرمی و انعطاف ترغیب میکند،
و توانایــی ما را در مواجهه با تغییرات ناگهانی باال
میبرد .با الهــام از عنصر اب ،میتوانیم از ذهنیت
غیر قابل انعطفمان دست برداریم و در حرکت ،از
نیروی شهود بهره ببریم.
یک تمرین نیرومند زمانی شکل میگیرد که ما می اورد که با شناسایی انها میتوانیم خواص این
حــواس خود را بازیابیم و برای حرکت خالقانه و المان ها را در تمریناتمان بگنجانیم.
واکنش به نیازهای ژرف درونمان به خود اطمینان
داشته باشیم .تنها در چنین شرایطی فضا از عالقه
خاک
و اگاهی سرشار خواهد شد و ابعاد بی شما ِر بودن
اساس استواری در زمان انجام دادن تمرینها،
را به خوبی درک خواهیم کرد.
بودن ما با احساس پایداری
است.
پایمان
زیر
زمین
ِ
برای درک چنین فضایی ،ما مستلزم هستیم و نیرومندی زمین پیونــد دارد ،چون این زمین
قلبمــان را در برابــر تجربه ی حرکــت کردن ،است که به ما احساس ریشه دار بودن و استحکام
کیفیتی که حرکــت با خود به همراه می اورد ،و میبخشد .در هنگام انجام دادن اساناهای ایستاده،
ماهیت المانهای بدنمان بگشاییم؛ از این طریق ،نیروی زمین ما را اســتوار نگاه میدارد ،و فرصتی
قادر خواهیــم بود ماهیت طبیعی عناصر بدن را برای حس امنیت ما ایجــاد میکند .در حرکات
بشناسیم و با ان ارتباط برقرارکنیم ،و از ان برای نشسته و دراز کشــیده ،باز هم این زمین است
تقویت و نیرومندســازی انرژی حیاتی مان پرانا که ما خود را در برابر ان تسلیم میکنیم و اجازه
بهره ببریم.
میدهیم عضالت و مفاصلمان وانهاده شوند.
درست به گونه ای که تمرینات یوگا چارچوبی
زمین میتواند در ادراک احساســاتی همچون
اتش
درونی برای حرکت بــدن ایجاد میکنند ،جهان استواری ،تعادل و اتصال به ما کمک کند .زمانی
عنصر اتش در نیروی اراده و تصمیم گیری ما
طبیعی نیز ساختار و زبانی درونی برای بدن پدید که اگاهی مــان در قبال ارتباط بــدن با زمین خود را نمایان میکند .این نیروی متحول کننده ی
48
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا صفحه 49
اتش است که چالش ها را به فرصت مبدل میسازد.
در موقعیت های دشــوار زندگــی و در انجام دادن
اساناهای سخت ،درخشــش و حرارت اتش است
کــه حس حضور را در ما تقویــت میکند .اتش به
ما نیروی پایداری میبخشــد ،و حضور مداوم باعث
میشود در نهایت ما به نتیجه تالشهای خود دست
پیدا کنیم و تسلیم دشواریها نشویم.
اتش مولد حرارت است و حرارت گسترش پیدا
میکند؛ با انجام دادن تمرین "سالم بر خورشید" با
افزایش جریان خون ،بدن را گرم میکنیم و سیستم
لنفاوی را فعال میسازیم .با باالبردن المان اتش در
بدن ،جریان پرانا در بدن گسترده میشود و درخشش
نیروی حیات بدن را فرا میگیرد.
هوا
عنصر هوا در دم و بــازدم ما ،و در اگاهی مان از
تنفس حاضر اســت .تحرکات قفسه سینه فضایی
بــرای جریان پیدا کردن هوا فراهم میکند .با وجود
اینکه هوا در قیاس با دیگر عناصر ،ناملموس تر است
اما اهمیت ان در نیرویی ســت که باعث حرکت ما
میشــود .تصور کنید باد چگونه میتواند خنکی به
همراه بیاورد ،مخرب یا ســاکن باشد و یا در اتشی
بدمد و ان را شعله ور سازد؛ انرژی غیر قابل تصوری
در هــوا نهفته اســت .ما با برقــراری ارتباط با
تنفسمان و نحوه جریان هوا در دم و بازدم قادر
هستیم تاثیری نیرومند بر تمامی سیستم های
بدن برجای بگذاریم.
بــا انجــام دادن مراقبه ی تنفــس اگاهانه،
میتوانیم تجربه نیرومندی را از ســر بگذرانیم.
با اگاهی از جریان دم و بازدم در قفســه سینه،
و یا مجراهــای بینی تنها در عرض چند ثانیه،
میتوانیــم از اضطراب به ارامش برســیم و از
اشفتگی به سکون دست پیدا کنیم.
اتر یا فضا
فضا ان چیزی ست که به ماده فرصت بودن
میدهد .در زمان تمرین اساناها ،فضای بی کران
اطراف ما به بدنمان امکان میدهد گسترش پیدا
کند و این تجربه در زمــان انجام دادن مراقبه
نیز امکان پذیر اســت .با اگاهی از این عنصر،
میتوانیم افکار ،احساسات و موضوعات مادی را با
کیفیتی متفاوت لمس کنیم .شناختن اتر به ما
این فرصت را میدهد که در مواجهه با نوسانات و
تغییرات حواس ،تعادلمان از دست ندهیم.
خواص اتر از دیگر المانها لطیف تر است؛ با این
وجود این اتر است که دیگر عناصر را در تعادل
نگاه میدارد .برای خلق فضایی وســیع ،میتوانیم با
همان اشــتیاقی که اســاناها و تمرینات تنفسی را
می ازماییم به اگاهی از نوسانات ذهن بپردازیم.
ما در یوگا ســوترا می اموزیم "یوگا به ســکون
رســیدن ذهن در سکوت اســت"؛ با ادراک ژرفای
وســیع اتر قادر خواهیم بود همه چیز را در تعادل
نگاه داشــته و خردمندی را در دیدگاهمان لحاظ
کنیم .تنها در این حالت قادر خواهیم بود در فقدان
احساســاتی همچون قضاوت ،ترس ،شرم و نادیده
گرفته شــدن تجربه ای سرشــار و ارزشمند از سر
بگذرانیم .نیروی اتر ،با وجود اینکه لطیف است ،ان
چیزی ست که ما را در کنارهم نگاه میدارد.
در تمرین یوگای بعدی تان ،با نظاره کردن خواص
عناصر پنجگانه در حرکت و ســکون ،جسم لطیف
خود را مشــاهده کنید .یاد بگیریــد که به عناصر
وجودی خود مانند استادان ورزیده درونی تان اعتماد
داشته باشید.
Lauren Blaxham -1مربــی یوگا و
یوگای بارداری ساکن انگلیس
منبع :مجله اوم یوگا 2021
دانش یوگا دی |1400شماره 157
49 صفحه 50
کندالینی یوگا چیست؟
نویسنده :واحد تحریریه
50
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
کندالینی یوگا یکی از انواع یوگاست که قدمت
ان به هزاران ســال پیش باز مــی گردد .یوگی
باهجان از نخستین کسانی بود که این نوع یوگا
را به جهان غرب معرفی کرد .او از این روش برای
درمان اشــخاصی که اعتیاد و عادات نادرســت
داشــتند اســتفاده کرد .وی در توکسان ایالت
اریزونای امریکا یک مرکز توانبخشی که قسمتی
از ان اشرام بود تاسیس کرد وکندالینی یوگا را
بوسیله اسانا ،پرانایاما ،مودرا ،مانترا و ریلکسیشن
به مراجعانش اموخــت تا به طور خودبه خودی
عادات ناپسند را کنار بگذارند ،زیرا با بیدار شدن
انرژی کندالینی شخص به حالت خوداگاهی می
رســد و عالقه به کارهای بیهوده و نادرست را از
دست می دهد.
کندالینی یــوگا بر روی کالبد اختری کار می
کند .کالبد اختری بدن مغناطیســی ماست که
درســت به موازات بدن مادی ما و کامال منطبق
با ان قرارگرفته اســت .کالبــد اختری تماما از
انرژی تشکیل شده و شــامل چاکراها( گردونه
هــای انرژی) ،نــادی ها( کانال هــای انرژی) و
انرژی کندالینی( انرژی خوداگاهی) است .انرژی
کندالینی بنا به تعاریف یوگا ،انرژی کالف شده ایی
است که در انتهای ستون فقرات و در استخوان
خاجی واقع شــده اســت .این انرژی به صورت
مارپیچی اســت که ســه و دورونیم به دور خود
چرخیده و دائما در جهت عقربه های ساعت در
حال چرخش است .کندالینی را به ماری تشبیه
می کنند که درون ما خفته و موقع بیداری بنابر
خاصیت خود صعود می کند تا به مالج سر برسد،
جایی که چاکرای هفتم یعنی ساهسرارا قرار دارد.
هنگامی که کندالینی از مالج ســر خارج گردد
حالت خوداگاهی به فرد دست می دهد و اتصال
خود با خالق و عالم هستی را در میابد.
در تمام انواع یوگا ســعی بر رسیدن به حالت
خوداگاهــی وجود دارد ،تفاوت کندالینی یوگا با
ســایر انواع یوگا در این است که مستقیما سراغ
بیدارسازی کندالینی می رود ،ولی در انواع دیگر
یوگا که عمدتا از مشــتقات یــوگای پاتانجالی
هســتند ،طی مراحل هشــت گانه یعنی یاما،
نیاما ،اســانا ،پرانایاما ،پراتی اهارا ،دهارانا ،دیانا و
سامادهی ،به حالت اگاهی بدون فکر می رسند.
در کندالینی یــوگا ،انرژی کندالینی از طریق
عبــادت ،ذکر ،مانترا و تمرینات دیگری بیدارمی
شود .در عرفان اسالمی و دیگر ادیان الهی اعتقاد
بربــودن انرژی کندالینی وجود دارد .در اشــعار
عرفایی مانند مولوی از ان با نام " اتش عشــق" صفحه 51
یاد می شــود .درنقاشی های قدیمی مذهبی و به شکل احساس سقوط بخصوص هنگام خواب و
عرفانی ،کندالینی به صورت نور یا اتش افروخته یا صدایی شبیه شکستن دردرون هم ممکن است
ایی باالی ســر قدیســان به تصویر کشــیده تجربه شود.
شده است.
پس از بیداری کندالینی چه اتفاقی می افتد؟
روش های مختلف بیدارسازی کندالینی
کندالینی پس از بیدار شــدن به ســمت باال
روش های مختلفی برای بیدارسازی کندالینی
حرکت کرده و سر راه خود چاکراها را پاک می وجــود دارد کــه در اینجــا بــه برخــی از انها
کند .هر یک از هفت چاکرای اصلی بنابه محل اشاره می شود:
قرارگیری خود وظایفی دارند .چاکراها نیز مانند
انرژی کندالینی گردونه هایی هستند که مدام
راجایوگا
در جهت عقربه های ســاعت درحال گردشند.
راجا در زبان هندی به معنی پادشاه است .این
وقتی چاکراها چرخش خود را خوب انجام دهند ،نوع یوگا راجایوگا نامیده می شود زیرا بر روی ذهن
بخش هایی از بــدن مادی که تحت کنترل ان کار می کند و ذهن ،پادشاه بدن لقب گرفته است.
چاکرا قرار دارند درســت کار می کنند .اما اگر در راجا یوگا از طریق مدیتیشن و کار بر روی ذهن،
چرخش چاکرا دچار اشــکال شود ممکن است سعی به درک و اتصال با معبود صورت می گیرد.
مشــکالتی در اعضای مادی بدن و همچنین در راجا یوگا برای اولین بار توسط عارفی به نام ریشی
زندگی بوجــود اید .عبور انــرژی کندالینی از که هزاران ســال پیش زندگی می کرده ،کشف
چاکراها باعث می شود انها نظم مغناطیسی خود واموزش داده شده است .حدود 2000سال پیش
را مجددا بازیافته و درست کار کنند.
حکیم پاتانجالی از اموزه های ریشی در یوگاسوتره
وقتی کندالینی به مالج ســر می رسد حالت هایش یاد می کند .در راجا یوگا بخصوص بر روی
اتصال با کائنات رخ می دهد و شــخص حالت دو مرحله اخراز هشــت مرحله یوگای پاتانجالی،
خوداگاهی ،یا اگاهی بدون فکر را درمیابد و در یعنی دیانا و سامادهی کار می شود.
یوگا( اتحاد و یگانگی با کل عالم) جای می گیرد.
امــروزه به علت مشــغله های زیــادی فکری،
بنا به تعریفی دیگر ،کندالینی انرژی مونث است راجایوگا به شکل خالص خود زیاد مورد استفاده
و چاکرای ساهســرارا انرژی مذکر ،هنگامی که قرار نمی گیرد ،زیرا انجام راجا یوگا مستلزم حضور
کندالینی به ساهســرارا می رسد ازدواجی بین طوالنــی مدت در ســکوت طبیعت و بــه دور از
انها صورت می گیرد که حاصل ان تولد دوباره اجتماع است.
اســت و فردی که خوداگاهیش را دریافت می
کند مانند این است که از نو زاده می شود.
مانترا برای بیداری کندالینی
کندالینی با ذکر(جاپا) و بعضی مانتراهای ویژه
نشانه های بیداری کندالینی
بیدار می شود .مانتراهای زیادی در انواع مختلف
نشانه های بیداری کندالینی در افراد مختلف یوگا ،بــرای بیداری و صعود کندالینی وجود دارد
متفاوت است .بعضی انرا به صورت عبور انرژی که حتما باید با ریتم مخصوصی خوانده شــوند تا
مارپیچی بر روی ســتون فقرات خود حس می تاثیرگذار باشند .معروفترین انها مانتراهایی هستند
کنند .در بعضی دیگر صعود کندالینی به شکل که با پاک کردن چاکراها راه را برای عبور کندالینی
ارتعاشاتی جهشــی پدیدار می شود .دربعضی باز می کنند .این مانتراها عبارتند از:
دیگر به شکل گزگز کردن ویا تپش در اندامهای
مانترای الااااامممممم برای چاکرای موالدهارابدن ظاهر شــده و عده ایی هم نسیم خنکی در
مانترای وااااممممم برای چاکرای سوادهیستانادستان و اطراف بدن خود حس می کنند .نشانه
مانترای راااامممممم برای چاکرای نابی پوراهای بیداری کندالینی در بعضی افراد به شکل
مانترای یااااامممممم برای چاکرای اناهاتاتمایل شــدید به رفتن به اماکن مقدس ظاهر
مانترای هاااامممممم برای چاکرای ویشودهیمی شود که گاهی در عالم واقعی ،و گاهی درعالم
مانتــرای اووووومممممم برای چاکرای اجنا(رویــا و خواب اتفاق می افتد .گاهی هم فرد بعد چشم سوم)
از بیداری کندالینی جدایی روح از جسم را حس
مانترای ساهاسرارا که سکوت است.مــی کند و می بیند کــه روح از محلی باالتر از
در عرفان اســامی تمام اذکار و تســبیح نام
جسمش همه چیز را می بیند .بیداری کندالینی خداوند از جمله ذکر تســبیحات اربعه به عنوان
اتصال دهنده به خالق هستی و بیدارکننده
کندالینی از اهمیت ویژه ایی برخوردارند.
استفاده از گیاهان برای بیداری کندالینی
استفاده از برخی گیاهان که خواص دارویی
دارند برای رســیدن به خوداگاهی ،از دیرباز
و در بســیاری از فرهنگ ها مورد توجه بوده
است .درعرفان سرخپوستی از بعضی گیاهان
توهم زا برای قرار گرفتن در حالت خلســه
استفاده می شده است .این گیاهان با گیاهان
مخدر تفاوت دارند .گیاهان مفید برای بیداری
کندالینی که دارای خواص درمانی هســتند
می توانند به صورت خوراکی مصرف گردند
و یا از انها به عنوان بخور ،عود و ...اســتفاده
شود .معموال گفته می شود رنگ هر یک از
این گیاهان به رنگ هر چاکرایی باشد برای
پاکسازی ان چاکرا مفید است.
پرانایاما
پرانایاما تمرین های تنفســی هستند که
بوســیله انها پرانا یا همان انرژی حیاتی به
مرکز انرژی یعنی کندالینی خفته فرستاده
می شــود .اســتفاده از روش پرانایاما برای
بیداری سازی کندالینی نیاز به تعلیم زیر نظر
استاد یا مربی با تجربه دارد .پیش از رسیدن
به مرحله پرانایاما فرد باید مراحل قبلی یعنی
یاما ،نیاما و اسانا را طی کرده باشد تا نتیجه
مطلوب را بگیرد .پرانا مانند هوایی است که
موجب شعله ور شدن کندالینی می شود و
همانطور که اتش برای روشن شدن نیاز به
هوا دارد ،کندالینی نیز برای بیدار شدن نیاز
به مقدار زیادی پرانا دارد.
کریا یوگا
کریا به معنی عمل است و از این نظربرای
انسان های امروزی مناسبتر از یوگاهایی مانند
راجایوگاست .کریا یوگا تمرینات عملی دارد و
کندالینی را ارام و بتدریج بیدار می کند برای
همین نسبت به ســایر راه های بیدارسازی
کندالینی کم خطر و اسانتر می باشد.
تانترا یوگا
در روش تانترا یــوگا بیداری کندالینی و
رســیدن ان به چاکرای هفتم همزمان رخ
می دهد .تانترا به معنی چشــم پوشیدن از
لذات جسمانی اســت .در این روش بیداری
کندالینی خیلی ســریع اتفاق می افتد ،ولی
دانش یوگا دی |1400شماره 157
51 صفحه 52
شخص هیچ نشانه ایی از بیدار شدن کندالینی و
هیچ تجربه ماورائی را حس نمی کند.
شاکتی پات
در این روش افراد بوسیله گورو یا استاد معنوی
خود بیداری و صعود کندالینی را تجربه می کنند.
اعتقاد بر این است که فردی که به مقام استادی
رســیده و تمام چاکراهایش پاک و باز هستند و
به عبارتی کندالینی او بیدار شده و به ساهسرارا
رسیده ،دارای مغناطیس بســیار و وسیعی می
گردد .کندالینی شــاگردان مــی تواند به کمک
استاد و بنا به خواست وی بیدار شود .اما این تاثیر
موقتی بوده و کندالینی بعد از باال امدن توســط
گورو ،بتدریج پایین رفته و مجددا در جایگاه خود
یعنی استخوان خاجی قرارمی گیرد.
تسلیم بودن
مطمئن ترین و بی خطرترین راه برای بیداری
و صعود کندالینی و رسیدن به خوداگاهی ،دوری
و خود داری شــخصی از اعمــال و افکار منفی
مانند شهوات ،خشم ،حرص ،ترس و دلبستگی،
دروغ ،غیبت ،خشم ،تهمت ،بدزبانی ،کینه ،نفرت
و کبر و غرور اســت .با اجتنــاب ازاین اعمال و
افکار منفی ،فرد در حالت تسلیم و رضا قرار می
گیرد و کندالینی به صورت خود به خودی در او
بیدار می گردد.
فواید و خطرات کندالینی یوگا
یکــی از فواید کندالینی یوگا این اســت که
باعث می شــود توانایی های افراد شکوفا شوند.
بعد از بیداری کندالینی معموال فرد توانایی های
جدیدی در خود کشف می کند و در انجام کارها
موفق تر می شود .چنان که معروف است موالنا
پس از رســیدن به خوداگاهی اشعارش را سرود.
از کندالینی یوگا برای ترک عادتهای غلط مانند
اعتیاد به مــواد مخدر کمک گرفته می شــود.
کندالینی یوگا بــه افراد این امکان را می دهد تا
راحتتر از عادات قدیمی و نادرســت خود دست
برداشته و شیوه زندگی درست را پیش بگیرند.
در کنــار فواید کندالینی یــوگا خطراتی نیز
وجــود دارد .بزرگترین خطر این اســت که اگر
فردی امادگی نداشــته باشد و برخی چاکراهای
او دچار گرفتگی باشند ،صعود ناگهانی کندالینی
می تواند به چاکراهای وی اسیب جدی برساند.
برای همین همواره توصیه می شود که کندالینی
بتدریج و طی مراحل متعددی بیدار گردد.
52
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
تمرینات و حرکات کندالینی یوگا
اعتماد به نفس و شــجاعت ،کاهش احساس غم و
در پایــان تعــدادی از تمریناتــی کــه برای اضطراب و تقویت ماهیچه های ران مفید است.
بیدارســازی کندالینی به کار می روند به شــما
معرفی می کنیم:
حرکت تاک کرانچ زانو
ایــن حرکت یکی دیگر از حــرکات مفید برای
کشش پشت
بیدارســازی انرژی کندالینی اســت .به پشت دراز
در ایــن حرکت بیشــتر بــر روی چاکراهای بکشــید .پاهایتان را بــاال اورده به صورتی که ران
موالدهارا ،سوادهیستانا و مانی پورا کار می شود .ها به زمین عمود باشــند و ساق ها با زمین موازی
در این وضعیت پشــت بدن تحت کشش کامل باشند ،دستها را به شکل ضربدری روی قفسه سینه
قرار می گیرد.از کشش پشت برای درمان بسیاری قرار دهید .توجه داشته باشید که در حرکت نهایی
از بیماری ها اســتفاده می شود از جمله متعادل تنفس باید طبیعی بوده و خروج از حرکت با بازدم
ساختن اشــتها ،درمان بیماری های گوراشی و عمیق همراه باشد.
بهبود عملکرد کبد و کلیه ها.
دیپ اسکوات
حرکت شتر
ایــن حرکت یکی از حــرکات معروف و قدیمی
در حرکت شــتر تمام قســمت جلویی بدن اســت که کاربرد زیادی در بدن سازی هم دارد .در
منبســط و باز می شود .این حرکت بیشتر روی این حرکت تمــام اندامهای بدن به کار گرفته می
چاکراهای اناهاتا و ویشــودهی کار می کند .این شوند .دیپ اسکوات را نیز یکی دیگر از حرکات موثر
حرکت بــرای کاهش دردهای پشــت ،افزایش برای بیدارسازی و صعود انرژی کندالینی می دانند. صفحه 53
اشپزی ایورودایی
«برای ایجاد تعادل در زندگیتان ،دریابید
که هستید و به چه چیز نیاز دارید»
سراشپز تی تالی
چگونه از دستورات غذایی پیروی کنید
در فصل سرما که هوا خشک و سرد می شود ،واتا در بدن اضافه شده وممکن است از تعادل خارج شود .کلید اصلی برای در تعادل بودن واتا ،منظم
بودن اســت .از اینرو رعایت تغذیه مناسب در زمانهای مشخص خیلی مهم
است .کسانی که مایل به ارامش و تعادل واتای خود هستند ،بهتر است که
روزانه و به طور مرتب و دقیق از غذاهای گرم ،ســوپ و نوشیدنی های گرم
اســتفاده کنند .برای به تعادل رسیدن دوشای واتا ،نیاز به غذاهای مقوی،
چربی ها ،دانه ها و غالت است.
صبحانه یا میان وعده مخصوص سرما :سوپ کدو تنبل
کدوتنبل را میوه زمســتان می دانند که به خاطر خواص زیادی که دارد،
بهتر است به وعده های غذایی در فصل سرما افزوده شود .کدو تنبل به عنوان
منبع خوبی از ویتامین Cکه یک انتی اکسیدان قوی است و همچنین بتا
کاروتن که به جلوگیری از اسیب UVو بهبود بافت پوست کمک می کند،
شناخته شده است .همچنین کدوتنبل منبع خوبی از ویتامین های Bمانند
نیاسین ،ریبوفالوین B6 ،و اسید فولیک نیز هست.
ســوپ کدو تنبل برای صبحانه و یا میان وعده انتخاب خوبی برای ایجاد
تعادل در دوشای واتا است.
مواد الزم:
کدو تنبل رسیده ( یک عدد)اب برای پختن و نرم کردندر صورت عالقه می توان برای نرم کردنمخلوطی از شیر بادام استفاده کرد.
دستور اماده سازی:
کــدو تنبل را می توان بخار پز کــرد و یا در فر 180درجه به مدت 45دقیقه پخت .سپس کدو تنبل را به تکه های کوچک کرده و در مخلوط کن
می ریزیم .مقداری اب و یا شیر بادام اضافه کرده و برای پنج دقیقه مخلوط
به صورت سوپی غلیظ اماده می شود .می توان مخلوط را رقیق تر کرده و در
قابلمه روی اجاق با حرارت مالیم گرم کنیم در اینصورت سوپی گرم مناسب
سرما اماده می شود .معموالً کدو تنبل های رسیده بسیار شیرین هستند و
نیازی به افزودن شکر نیست.
ناهار و یا شام سبک گیاهی :حمص و سبزیجات بخارپز
حمص در بخش خاورمیانه ایِ مدیترانه مانند فلســطین ،لبنان و اردنیکی از پایه های اشــپزی به شمار می اید و در بیشتر خوراک ها و خورش ها
به کار می رود .پیشینه دستور پخت خوراکی مانند حمص به سده ۱۳هجری
در مصر بازمی گردد و در زمان جنگ های صلیبی خوراکی مانند حمص به
عنوان پاداش به سربازان صالح الدین ایوبی داده می شد ()www.wikipedia.org
حمص مخلوطی از ترکیبات مقوی اســت که می توان گفت برای تمامدوشاها مناسب است .نخود که پایه اصلی این خوراک را تشکیل می دهد به
خاطر طبع گرم ،روغن زیتون و ارده و ادویه هایی نظیر سیر و فلفل همگی
باعث می شوند که این غذا بسیار مقوی و مناسب در فصل سرما شود.
مواد الزم:
نخود پخته شده ( 4فنجان)ارده( 1/2فنجان)نمک و فلفل ( 1/2قاشق غذاخوری)سیر تازه خرد شده( 1/4فنجان)ابلیمو و روغن زیتوندستور پخت:
نخودها را از شب قبل به مدت 12ساعت خیسانده و سپس با اب تازهبه مدت 4ساعت در حرارت مالیم می پزیم .اب نخودهای پخته را کشیده
و کام ً
ال می کوبیم و یا در مخلوط کن نرم می کنیم .سپس ارده و سایر مواد
را به مخلوط نرم شده اضافه می کنیم و برای چند دقیقه مخلوط می کنیم.
در نهایت ابلیمو و روغن زیتون و یا فلفل پاپریکا را برای تزئین به ان اضافه
کرده و حمص اماده سرو می شود.
می توان حمص را در کنار سبزیجات بخار پز (مناسب با دوشای خود)از قبیل؛ گل کلم ،کلم بروکلی ،هویج ،اســفناج ،فلفل های دلمه ای قرمز و
کینــوای پخته به عنوان غذایی مقوی و گیاهی در وعده های ناهار و شــام
مصرف کرد.
نکته :اکثر سبزیجات نظیر کلم ها در اثر بخار پز شدن طبع سرد و نفاخخود را از دســت داده و مناسب برای همه دوشاها می شوند و اضافه کردن
ادویه هایی نظیر زنجفیل ،فلفل و روغن زیتون نیز کمک زیادی به گرم شدن
انها می کند.
دانش یوگا دی |1400شماره 157
53 صفحه 54
یوگ
ای
ک
ود
ک
صندلی بسازیم!
غزاله ادم پور
@ghazaleadampour
سالم سالم!
در شماره ی قبل به کمک
بدنمان یک میــز یوگایی
ساختیم و به این طرف و
ان طرف حرکت کردیم.
امــروز می خواهیم با هم
صندلی یوگایی بســازیم.
اگر دوســت داری بدانی
چطور تبدیل بــه صندلی
یوگایی بشوی با ما همراه
باش:
پشت به یک دیوار بایست
و به ان تکیه بده .پاشنه ی
پاهایت را کمــی از دیوار
فاصلــه بــده .بــه ارامی
زانوهایت را خم کن.
حواست باشد که زانوهایت
از پنجــه و انگشــت های
پاهایت جلوتر نزنند.
حاال تو مثل یک صندلی شدی .می توانی عروسک هایت را بیاوری و روی صندلی بگذاری.
تصویر خودت را در این وضعیت نقاشی کن:
اگر دوست داری از خودت و نقاشی هایت عکس بگیر و برای ما به ادرس m.danesheyoga@gmail.comبفرست و جایزه بگیر.
54
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا صفحه 55
د
وم و
اخر
چرا یوگا برای کودکان
بیش از بزرگساالن
لذت بخش است؟
مترجم :ایدا جوادی
@ayda_javady
در قسمت گذشته گفتیم که یوگا به عنوان اتحاد ذهن و بدن تعریف می شود،
و شــامل حرکات مالیم کششی ،پیچشی ،خم به عقب ،خم به جلو و تعادلی
اســت ،باضافه تمرین های تنفسی که اگر از دوران کودکی تمرین شوند می
توانند تاثیرات شگرفی بر رشد و سالمت جسمی و روحی افراد بگذارند .حال
توجه شما را به ادامه مطلب جلب می کنیم.
یکی از راه های اطمینان از اینکه مزایای یوگا فراتر از برنامه های مدرســه ای یا
خارج از برنامه است ،و کودکان حتی اگر به مدرسه نیایند نیز ان را انجام می
دهند ،تشویق کودکان به تمرین در خانه است.
ان هوبــر در این باره مــی گوید" :یوگا می تواند به بچــه ها کمک کند تا
ســطح انرژی خود را تنظیم کنند ،تنظیم میزان انرژی ،هدفی جهانی برای
والدین است.
کالس یوگا برای کودکان ،معموال شــامل اهنگ ،داســتان و بازی اســت.
«اموزش یوگای بزرگســاالن به بچه ها کارساز نیست پس بهتر است کالس
کودکان را ساده ،کوتاه و سرگرم کننده نگه دارید.
از انجایی که امروزه بســیاری از مدارس برنامه های یوگا ارائه می دهند ،این
احتمال زیاد است که بچه ها والدین خود را ،با یوگا اشنا کنند.
اجــازه دهید بچه ها شــما را راهنمایی کنند ،اغلب انهــا در انجام حرکات
بهتــر از بزرگســاالن هســتند و این راهنمایــی ،راهی عالی بــرای ایجاد
اعتماد به نفس انهاست.
ارین هرلی ،مربی یوگای کودکان و مشاور مدرسه ابتدایی در ویرجینیا است که
به ورود برنامه های یوگا به مدارس بسیار کمک کرده است.
او کارکنانی را در مدرسه ابتدایی چری ران در شهر فیرفکس اموزش داد و
ســپس کارش به سه مدرسه ابتدایی و راهنمایی دیگر گسترش یافت .ارین،
کارگاه های اموزشی بسیاری را در این زمینه برای والدین راه اندازی کرد
زیرا بسیاری از انها می پرسیدند که چگونه یوگا را در خانه انجام دهند.
هرلی در این کالس ها ،به والدین نکات و تکنیک های یوگایی را برای
کمک به خوابیدن بچه ها می اموزد ( مثال عروســکی را روی شکم خود
قرار دهید و ان را با نفس های عمیق تکان دهید تا بخوابد) ،و همچنین
راهکارهایی برای کمک به کودکان برای رفع تعارضات با خواهر و برادرها
ارائه می دهد (مثال از "پرواز کردن" استفاده کنید .پرنده نفس می کشد»
با دم دست ها را باالی سربرده ،سپس همراه با بازدم دست ها را به سمت
پایین اورید)
هرلی امســال قصد شــرکت در کنفرانس ملی یوگای کودک در ایالت
ویرجینیا را دارد و هدفش توانمند ســازی و الهام بخشــیدن به مربیان
بیشتری در زمینه یوگای کودک در سراسر امریکاست.
او توصیه می کند که والدین با صرف پنج دقیقه از زمان خود و بکار بردن
حرکات یوگا در منزل ،کودکان را تشویق به انجام یوگا کرده و یوگا را وارد
برنامه روزانه انها کنند.
والدینی که مشــتاق هستند زمان بیشتری را به تمرینات یوگا بگذرانند
نیز پیشنهاد می کنند که از حرکات اسان در منزل شروع کرده و یا یوگا
را ماننــد یک رقص همراه با اهنگ به کودکان اموزش دهند تا کودکان
بتواننــد در ابتدا با یوگا ارتباط برقرار کرده و پس از اینکه جذب حرکات
یوگا شدند ،ان را با میل خودشان در برنامه روزانه جای دهند.
کــم کم و به مرور زمان،اگاه بودن در حــرکات و تنفس مورد نیاز هر
حرکت را به کودکان بیاموزند.
می توان در ابتدای کار از زمینه های مورد عالقه کودکانتان برای جذب
انها به یوگا استفاده کرد .مثال اگر کودک شما به دایناسور عالقه دارد می
توانید حرکات یوگا را در قالب داستان دایناسور با او تمرین کنید.
یوگا مانند ســفری مادام العمر است که می توانید ان را در کنار اعضای
خانواده تان انجام داده و لذت ببرید.
وارد کردن یوگا به محیط خانه باعث می شود اعضای خانواده با یکدیگر
صمیمی تر شــوند و این صمیمیت ،تجربه ای است که می تواند با رشد
کودک تغییر کرده و بهتر شــود .همچنین تحقیقات ثابت کرده اند که
انجــام یوگا ،می تواند به کودکان در داشــتن عملکرد بهتر در مدرســه
کمک نماید.
منبع :اینترنت
دانش یوگا دی |1400شماره 157
55 صفحه 56
شکست یک فرصت است!
نویسنده :مهسا جمشیدی
در مسیر رشد و پیشرفت ،خروج از محدوده ی
امن اجتناب ناپذیر اســت .افرادی که از محدوده
امن خود خارج نمی شوند ،فرصت تجربه و مشاهده
بخش عظیمی از دنیا را از دســت می دهند .اما
خروج از محدوده امن به دلیل ناشناخته بودن و
بی تجربگی ،همیشه ما را با شکست هایی مواجه
می کند و این شکست ها به ما کمک خواهندکرد
که مسیر را واکاوی و اصالح کنیم تا به موفقیت و
پیروزی دست یابیم.
وقتی در محدوده امن تعریف شده صرفا حرکت
کنیم ،احتمال شکست را بسیار کاهش داده ایم و
نتایج مطلوب بیشتری به دست اورده ایم .اما با گذر
زمان خود را برای تجربه هایی که کسب نکرده ایم
مالمت میکنیم و از ایــن رهگذر ،زمانی خواهد
رسید تا پای فراتر گذاشته و دنیای گسترده تری را
تجربه میکنیم.
پس از این بابت ،شکســت به معنای قدم های
جدید در خارج از محدوده ی امن ،برداشتن است
که به فرد امکان رشد در مسیر زندگی را خواهد
داد و فرصت های جدیدی پیش روی او قرارخواهد
گرفت و دنیای متفاوتی را تجربه خواهد کرد .از
طرفی بسیاری از افراد معتقد هستند ،تفاوت میان
شکست و پیروزی در تکرار است و فرق فرد شکست
خورده با فرد پیــروز در تعداد دفعات انجام یک
فعل می باشد.
به طــور مثال؛ دو نفر عالقمنــد به یادگیری
سازی هستند .هر دو در ده جلسه کالس متوجه
می شــوند اســتعداد کمی در این زمینه دارند
و با همه تالشــی که کرده اند به نتیجه مطلوب
نرســیده اند .یکی از دو نفر میپذیرد که شکست
خورده و یادگیری ساز را رها می کند و دیگری با
تالش بیشتری ادامه می دهد و در نهایت بعد از
گذشتن چندین سال ،موفق به یادگیری کامل و
نواختن ان ساز می شود.
به نوعی تاکید شده است که در مسیر موفقیت،
تجربه شکســت اجتناب ناپذیر است و شکست
بخشی از مسیر موفقیت اســت ،نوع برخورد با
شکست است که در نهایت به ما خواهد گفت که
ما فردی موفق هستیم یا فردی شکست خورده!
اما چه نوع نگاهی ،شکست را تبدیل به فرصتی
برای پیروزی خواهدکرد؟ بررســی مسیر و ابعاد
ان که منجر به اصالح مســیرگردد ،همیشه راه
گشاست .و شکست تنها تالش دارد تا بیان کند
که این راه به موفقیت منجر نشد ،راه دیگری را
امتحان کن و مجددا تالش کن.
56
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
بررسی زندگی افرادی که به عنوان افراد شناخته
شــده و موثر در جامعه تعریف شده اند به ما نشان
خواهد داد که انها نیز به دفعات شکست را تجربه
کرده اند ،تنها تفاوتشــان با بقیه ی انسان ها در نوع
نگرش انها به شکست می باشد .انها امید و اعتماد
به نفس خود را از دســت نداده و ایستادند و دوباره
مســیری را امتحان کردند .در واقع وقتی انسان با
شــناخت خود ،استعدادها و توانمندی های خود را
شــناخت و معنای زندگی ،ارمــان و هدف خود را
پیداکرد ،راه را خواهد یافت و از درون خود مسیری
خواهد ســاخت .در این صورت با عزمی راسخ قدم
در راه خواهدگذاشت و شکست در راه برای او صرفا
سنگریزه ایست که میایستد ،ان را کنار میگذارد و
به راه خود ادامه میدهد.
وقتی فردی به خود ،اگاه نیســت و توانمندی ها
و ضعف های خود را نمی شناســد و خواسته های
خــود را نمی داند ،صرفا به خوب و بدی که جامعه
و محیط بیرون به او دیکته کرده بســنده می کند،
باعث می شود راه ها از اهداف و استراتژی های درون
خود او شکل نگیرد و او با کوهی از تعلل ،با کمترین
شکست از مسیر خود باز می ماند و اجازه می دهد
که محیط بیرونی که برای او هدف را دیکته کرده
بودند ،او را به عنوان فرد شکست خورده ،معرفی و
قضاوت کنند .و به میزانی که به این نظرات اهمیت
می دهد نا امید و ناتوان خواهد شد.
انسان های اگاه و رشد یافته از درون خود مسیر
می سازند و اگاهانه در ان قدم برمی دارند ،شکست
برای انها به معنی بد و خوب نیست ،صرفا بخشی
از مسیر است که باید ان را تجربه کنند و شکست،
نوید ان را به انها می دهد که وامانده و ایستا نشده اند
بلکه در راه هســتند و مقصد نهایی روزی مشاهده
خواهد شد و امروز از مسیر لذت خواهند برد.
از طرفی الزم اســت بیان کنیم حتی اگر ما در
موضوعی شکست خود را بپذیریم و رها کنیم ،باز
هم فرصتی ســاخته ایم .باید اگاه بود به اینکه در
بررسی های صورت گرفته از افراد نزدیک به مرگ
مشاهده شــده انها برای اشــتباهاتی که مرتکب
شده اند ناراحت نبودند ،بلکه بیشتر ناراحت راه هایی
بودند که در ان قدم برنداشتند .وقتی ما در موضوعی
شکست می خوریم فرصتی به ذهنمان می دهیم تا
پرونده مسیری را کامل ببندد و با تمرکز بیشتری
روی موضوعات دیگر تمرکــز کند .پرونده های باز
حل نشده ،منجر به شلوغی ذهن و هزاران اما و اگر
می شود که فرصت را از فعالیت های دیگر می گیرد.
پس شکست هایمان به هر شکلی که باشند فرصتی
هستند .تغییر بینش در مورد شکست ،شجاعت را
در افراد افزایش خواهد داد و کمک خواهد کرد که
انسانها به تمامی زندگی را زندگی کنند. صفحه 57
جادوی پرانایاما
نویسنده :جودیت هانسن لستر
۱
مترجم :نکیسا گودرزی
@nakisa.yoga
تنفــس ما یک عملکرد واحد و مســتقل در
بدن است .این پروسه روز و شب تکرار می شود.
حتی زمانی که به تنفس مان توجه نمی کنیم.
همچنین شــما می توانید انتخــاب کنید که
تنفس تان را کنترل کنیــد .با تمرکز می توانید
نفس تــان را حبس نمایید ،مانند زمانی که زیر
اب می رویــد و یا می توانید سکســکه تان را با
حبس دم قطع کنید .می توانید این کارها را به
تمرینات تنفسی مبدل سازید .تنفس یک مسیر
ارتباطی بین ذهن و بدن است که از طریق ان
می توانیــم به ادامه ی حیــات و زنده بودن مان
اگاه شویم.
ماهیت تمرینات تنفسی
بیشــتر یوگی ها اعتقاد دارنــد که هدف از
تمرینات تنفســی ،عمیقتر کردن و حبس دم
و بازدم هــا برای مــدت طوالنی اســت .اما در
اموزه های یوگای اصیل و قدیمی خالف این ها
امده است .بخش اصلی تمرینات تنفسی ،دم و
بازدم کامال اهسته و به ارامی صورت می گیرد ،با
هدف افزایش حجم و ظرفیت ریه ها که می تواند
تاثیر عمیقی بر بدن داشته باشد.
بعد از انجام سال ها تمرینات تنفسی که بی
صدا و به ارامی انجام می شــدند ،متوجه شدم
کم کم همه چیز در ذهن و بدن من ناپدید شد،
تمام چیزهایی که در عمق وجود من در سکوت
بودند محو شدند.
شما می توانید از دم و بازدم هایتان برای وصل
شــدن به خود واقعی تان اســتفاده کنید .برای
بدست اوردن ارامش بیشتر ،ارام کردن حمالت
عصبــی ،در تمرینات فیزیکی یوگا و اســاناها و
گاهی برای گوش ســپردن بــه صدای تجربیات
تلخ و غم انگیز زندگی ،انجام تمرین های پرانایاما
می تواند بســیار موثر و مفید باشــد .پرانایاماها
می توانند به تدریج سرعت تنفس های روزانه ما
را کم کنند که بر اســاس تحقیقات انجام شده
بر سالمت عمومی بدن تاثیرات مثبتی میگذارد.
زمانی که دراز کشــید ه اید و در نهایت ارامش به
دم و بازدم هایتان دقت می کنید ،به نوعی در حال
انجام پرانایاما هستید.
در تمرینات تنفســی نباید ناحیه شــکمی به
ســمت بیرون داده شــود و بهتر است با اندکی
حرکت به سمت باال و پایین برود .زمانی که بعضی
از پرتوجویانم را که کمی حالت پرخاشــگری یا
تهاجمــی دارند ،در تمرین هــای پرانایاما نظاره
می کنم می بینم که با هر دم ،فشــار زیادی برای
بیرون دادن شکم به خود وارد می کنند و در بازدم
با شدت بیشتری شکم را به داخل می کشند! من
دوســت دارم که کمترین حرکــت را در ناحیه
قفسه ی سینه انها مشاهده کنم.
کشــش عضالت و ماهیچه های بین دنده ای
در طول تمرینات فیزیکی یوگا ،به راحتی باعث
افزایش حجم و باز شدن قفسه سینه می شود .اما
برامده کردن شــکم باعث باز شدن ماهیچه های
بین دنده ها نمی شــود .درحقیقــت این کار باعث
ضعیف شــدن دیواره ی شکمی می شود .سیستم
تنفسی در پشــت بدن قرار دارد و به همین علت
به شــاگردانم یاد می دهم که ابتدا روی اساناها و
کشــش های دوطرف بدن و پشــت قفسه سینه
کارکنند تا ریه هایشان فضای بیشتری برای انبساط
داشته باشند.
اگر دوست دارید این تمرینات تنفسی را تجربه
کنید بهتر اســت ابتدا تمرین تنفس شکمی را با
اگاهی و ذهنی باز انجام دهید و تمرکزتان بر روی
قفســه سینه باشد تا بیرون دادن شکم .خیلی زود
متوجه احساسی دلپذیر ،خوشایند و عمیق در بدن
خود خواهید شد.
تمرین تنفس اگاهانه
در یکی از وضعیت های مدیتیشــن بنشــینید.
دم و بازدم هایتان را تماشــا کنید .سپس با اگاهی
دم هایتــان را تــا جایی که امــکان دارد به اعماق
وجودتان هدایت کنید ،بسیار عمیق و طوالنی ،ارام
و یکنواخت ،بازدم را به اسانی رها کنید .اگاه باشید
که چطور پشت بدن،کمر و پهلوهایتان همراه تنفس
حرکت می کنند .بعد از مدتی تنفس ،مکث کرده و
دوباره یک دور جدید تنفسی را اغاز کنید .در زمان
انجام تمرینات به رول شــدن پهلوها دقت نمایید.
پنج تنفس عمیق با اگاهــی به حبس دم و بازدم
بکشید .و در پایان ۲۰دقیقه شاواسانا انجام دهید.
1. Judith Hanson Laster
منبعOmYogaMagazine 2021 :
دانش یوگا دی |1400شماره 157
57 صفحه 58
د
هم
درس هایی از یوگا؛
با پراشانت ایینگر
" تفاوت مراقبه و دیانا "
گرداوری و ترجمه :نسترن صافی
درشماره های پیش گفتیم که پراشــانت ایینگر پسر استاد ایینگربزرگ ،جلسات
یوگای انالین برگزار می کند که بیشتر درباره فلسفه و مفاهیم یوگاست .تا کنون درباره
مفاهیم هیمسا و اهیمسا ،تمرکز بربدن در حین انجام اساناها صحبت کردیم و در جلسه
قبــل نیز درباره اینکه اصول یاما و نیاما ،نه اصولی اخالقی -مذهبی بلکه دارما نیتی و
سات سانگا هستند و در مورد وارد کردن ذهن ،تنفس و حس در اساناها توضیح داده
شد و این که یوگا به جز تاثیرات فیزیکی ،ما را به سمت سامام بونام یا خیر مطلق پیش
میبرد .وهمچنین گفته شد که به جای معنویت در سانسکریت واژه ی ادهیاتما به کار
میبریم .این جلسه اختصاص دارد به بررسی تفاوت میان مراقبه و دیانا. ۱
گوروجی(اســتاد ایینگــر) از مراقبــه پویا و
دینامیک در اســانا ســخن می گوید ،حال انکه
ما در اســانا نیاز به مراقبه را احساس نمی کنیم
چون کیفیت تمریــن گوروجی را نداریم .امروزه
بر خالف قدیم ناگزیرهستیم برای ارتباط از زبان
انگلیسی استفاده کنیم واین ترجمه ها باعث ایجاد
سوء تفاهم و کج فهمی هایی می شود مانند یکی
پنداشتن مراقبه با دیانا و حتی مفهوم خود مراقبه.
مراقبه در حــوزه مصرفی ان معــادل خالی
کردن ذهن از اســترس در نظر گرفته می شود.
در حالــی که در حوزه فلســفی به معنی تعالی
یافتن است .شما نمی توانید در حالیکه در ورطه
58
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
مســائل معمول روزمره گیر کــرده اید ،مراقبه
کنید .امــور روزمره زندگــی نیازمند همکاری
وتعامل بخش هایی از مغزمانند منطق ،استدالل،
دریافت ،شناخت ،حافظه ،تجزیه و تحلیل وغیره
هستند ؛ حال انکه مراقبه یک عمل ذهنی -روانی
اســت که قابلیت های واالترمغز را بکار می گیرد،
مانند تامل و بازنگری وتفکرعمیق .چنانکه پیشتر
اشاره کردیم افکار گوناگون هستند ؛ ارام کننده یا
فعال کننده ،دنیوی یا متعالی ،خوشحال کننده یا
ناراحت کننده و ...سطوح مختلف را در نظر بگیرید،
برخی براق هســتد و نور را انعکاس می دهند و
برخی نیمه شفاف هستند و مات ،پس قسمتی
از نور را منعکس می کنند و برخی کدرهستند و
نور را جذب می کنند ،ولی انرا منعکس نمی کنند.
به همین سیاق برخی افکار شفاف و بازتاب دهنده
اند ،برخی نیمه شفافند ولی قابل تامل و دسته ای
نیز کدر ،گیج کننده وغیر قابل درک هستند .دو
دسته اول برای مراقبه به کار می ایند .به عنوان
شاگرد یوگا شــما باید به دنبال این افکار باشید ؛
افکاری که قابلیت تامل داشته و بازتاب دهنده یا
گیرنده نور باشند .افکار فلسفی چنین پتانسیلی
دارند .این کیفیت های مغز در خواندن روزنامه و
رمان به کار گرفته نمی شوند اما در شعر و ادبیات
شما نیاز به این قابلیت های واالتر مغز دارید .برای
مراقبــه هم ما نیازمند مخــزن و منبعی از افکار
متعالی که جوهره فلسفی داشته باشند هستیم.
قبال اشاره کردیم که سیکل سه گانه ی فکر -روند
تفکر -متفکر ،ما را به این ســاحت وارد می کند و
این یک جنبه از دیانا به شمار میرود.
پاتانجالی دیانا را به سه مرحله تقسیم می کند.
در مرحله اول به هیچ کیفیت خاصی نیاز ندارید.
ایــن مرحله از دیانا حتی بــه ذهن های زیر خط
طبیعی هــم خطور می کند و ان مــدح و ثنای
خدای درون شماســت .یکی از این مدیحه های
معروف هندی راماراکشا است که در ابتدای ان به
ادهیادهیانام برمی خوریم که خدای درونی شری
راما است .تعریف راما از دیانا تصویرالوهیت ،رب و
روح خدایی درون هر فرد می باشد به صورتی که
در ذهن او ترسیم شده است .و زمانی که ذهن را
به درون متمرکز می کنید ظهور پیدا می کند. صفحه 59
زمانی که شــما نــاارام ،دردمند ،ترســیده و
مضطرب هستید در متون قدیم گفته می شود که
شما قادر به مراقبه نیستید ولی می توانید در دیانا
قرار بگیرید .پاتانجالی در سوترای ششم می گوید:
زمانی که شما دردمند هستید ،این حالت می تواند
حاصل ترس ،خشم ،اضطراب و ...باشد ،تنها به نام
خدای درونی خود توســل جویید .این دیاناست،
بدون کیفیتی که ما در مدیتیشن الزم داریم.
همه ما چیزهایی را که بدن ما به انها نیاز دارد
و برای ســامتی مان مفیدنــد مصرف می کنیم
حتی اگر انها را دوســت نداشــته باشــیم مانند
پروتئین ها ،غذاهای حاوی کلســیم واهن و ...به
همین سیاق چیزهایی هم برای ذهن ما ضروری
و مفید هستند .ذکر یا جاپا ۲برای بدن الکترونی
یا سوکشماشــریرا الزم وضروری است .چه یوگا
انجام دهید چه انجام ندهیــد ،درهمه وضعیتی
بدن لطیف شــما به جاپا نیاز دارد ،همانگونه که
بدن زمخت نیازهای اولیه ای دارد که باید تامین
شــوند .درهمه مذاهب گفته می شود که خدا را
فراموش نکنید .شــما چیزی را که دیده یا تجربه
کرده باشید فراموش نمی کنید .چه چیزی خدا را
به یاد می اورد؟ این تجربه همان ناما 3اســت .به
همین دلیل است که مراسم و ایین های گوناگونی
در بزرگداشــت ناما برقرار می شود و در سادانا۴ی
ما اهمیت خاصی به ناما داده می شــود .حتی اگر
ذهن شــما به اطراف پرت می شود بازهم از جاپا
کمک بگیرید و ادامه دهید چون برای ســامتی
شما الزم است .جاپا می تواند زبانی باشد یا ذهنی
یا حتی در ســکوت و یا به شکل زمزمه ارام .پس
جاپا در هر مرحله ای حتی با ذهنی به هم ریخته
و بی ثبات هم می تواند انجام شود و واجد شرایط
خاصی نیست و برای بدن اختری مفید فایده است.
این دیانا است که از عبادات و پرستش های ایینی
می اید و هر کســی قادر به انجام ان اســت .ولی
مراقبه یک عملی ســایکو منتال یا ذهنی -روانی
اســت که افکار خاصی می طلبد و درهر شرایطی
قابل دسترسی نیست .در پاسخ به سوالی در مورد
مفهوم یوگا باید گفت که همه می دانیم پاتانجالی
یوگا را چیتا وریتی نیرودها می داند که متاسفانه
در زبان انگلیســی به غلط ذهن ترجمه می شود.
گفته نشــده مانو وریتی .مانو معادل ذهن است
ولــی ذهن تنها نوک قله یخی چیتاســت .چیتا
عملکردهای بی شــماری فراتر از ذهن دارد .شما
بــا یک قرص می توانید مانو وروتی را ارام کنید و
به خواب بروید ولی به رشد و اگاهی نمی رسید.
چیتا متفاوت است و از طریق عملکردهای باالتری
مغز ما را به رشد می رساند.
در مورد انواع فکر سوال شده ،تکرار می کنم که
برخی افکار کدر و مات هســتند و شما را گیج و
گمراه می کنند ،و برخی شــفاف و بازتاب دهنده
اند .اگر شــما یک قاشق استیل را روبروی صورت
خود بگیرید ،نور را بازتاب می دهد .اگر اینه جلوی
صورتتــان بگیریــد فقط صورت شــما را بازتاب
می دهد اما اگــر دو اینه را روبروی هم قراردهید
بی نهایــت انعــکاس خواهید داشــت .افکارهم
همین گونه هســتند .برخی بازتاب دهنده اند و
شــما را به درون می برند و به فکر وامی دارند ،و
دسته ای نیزبازتاب دهنده ی ذهن و روشن کننده
هســتند .ما در یوگا به این تعامل انعکاسی و بده
بستان بازتابها نیاز داریم.
تمرین
1-Dhyana
2-Japa
3-Nama
های معنوی روزانه 4-Sadhana
فرم اشتراک مجله دانش یوگا
نام و نام خانوادگی:
نشانی کامل پستی:
کد پستی یا صندوق پستی(حتما قید شود)
تلفن ثابت :
تلفن همراه:
شماره کارت مجله دانش یوگا ( بانک ملی):
6037991199530522
اشتراک ۶ماه ( 6شماره) 2۵0000 :تومان
شماره واتساپ جهت ارسال اطالعات 09106714071
دانش یوگا دی |1400شماره 157
59 صفحه 60
رنگ امیزی
مانداال
مانداال رنگ کنید
و جایزه بگیرید!
مانداالها معموال اشکال هندسی متقارنی
هستند که درمربع و دایره جا می گیرند.
بــرای رنگامیــزی مانــداال از نقطــه
مرکزیشروع کنید و بتدریج به لبه های
بیرونی برســید .ترســیم و رنگ کردن
مانداال بــه افزایش تمرکــز و خالقیت
کمک می کند.
این مانداال که شبیه دانه های برف است
با ســلیقه خود رنگ کنید و تصویر انرا
برای ما بفرستید.
به زیباترین کارجایزه تعلق خواهد گرفت.
جدول شماره 5
طرح ازسما ایجادی
@samajadi
این جدول را حل کنید و معلومات یوگایی
خود را بسنجید.
جواب را برای ما بفرستید و جایزه بگیرید.
.1به این سبک از یوگا ،هات یوگا هم می گویند.
.2چاکرای فرعی که بر روی شانه راست قراردارد.
.3چاکرای فرعی که بر روی شانه چپ قراردارد.
.4بعد از تمرین های یوگا بدست می اید.
.5کاسه ی تبتی
60
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا صفحه 61
دوم
یوگا درگذر زمان
گرداوری و ترجمه :بهنوش سقایی
در قسمت گذشته گفتیم یوگا سنتی کهن و عظیم است که به هدف ایجاد
اتحاد میان ذهن ،جســم و روح بوجود امــده ،ماهیت یوگا علمی و عملی
است و بر این اساس به تجربه مستقیم نتایج قابل لمس تاکید دارد .وداها و
اوپانیشاد منابع اصلی پیدایش یوگا هستند ،یوگا ابتدا در هندوستان طلوع
کرده و سپس به کشورهای مجاور و بعد هم به سرتاسر دنیا گسترش یافته
اســت .قدمت یوگا به حدود 5000سال می رسد و می توان طبق تغییر و
تحوالتی که در طول زمان پیدا کرده انرا به دوره های مختلف تقسیم کرد.
در شــماره قبل دوران پیش ودایی و دوران ودایی را بررســی کردیم ،حال
ادامه مطلب.
یوگای کالسیک
دوران پیش از کالسیک ،ترکیبی بود از عقاید ،باورها و تعلیماتی که با هم در
تعارض و تضاد بودند .دوران کالسیک ،با سوتراهای پاتانجلی تعریف می شود،
اولین ارائه منسجم از یوگا که در محدوده زمانی بین قرن سوم تا ششم پیش
از میالد نوشته شده اســت .این متن به توصیف اشتانگایوگا می پردازد که
اغلب به عنوان یوگای کالسیک شناخته می شود .پاتانجلی تعالیم یوگا را در
هشــت مرحله تنظیم نمود که شامل مراحلی برای رسیدن به سامادهی یا
روشنگری است.
این هشت مرحله عبارتند از:
-1یاما -مقررات اجتماعی
-2نیاما -مقررات فردی
-3اسانا -وضعیت های بدنی
-4پرانایاما-کنترل انرژی حیاتی از راه کنترل تنفس
-5پراتیاهارا -اگاه شدن به افکار
-6دهارانا -تمرکز بر روی یک موضوع
-7دیانا -اگاهی بدون فکر
-8سامادهی -تسلیم و جذب معنوی
یوگای بعد از دوران کالسیک
این دوران به جهاتی از سه دوره قبل متفاوت است ،توجه بیشتر بر زمان حال
و هماهنگی با طبیعت بیشتر مد نظر ان است .در این برهه ،ادبیات یوگایی
به همان اندازه تمرینهای یوگا توســعه می یابد .چند قرن بعد از پاتانجلی
تعدادی از اســاتید یوگا برای جوانسازی بدن و زندگی طوالنی تر ،سیستم
تمرینی را ابداع کردند .انها با تکیه بر تعلیمات وداهای باستان به این مفهوم
توجه کردند که بدن فیزیکی ،وسیله ای برای رسیدن به خودشناسی است.
انها یوگای تانتریک را گسترش دادند که شامل تکنیکهای بنیادین پاکسازی
جسم و ذهن بود تا از هر انچه که بشر را به واسطه وجود فیزیکی اش در رنج
قرار می دهد ،رها سازد .کشف ارتباط جسم و روح همراه با تمرینات متمرکز
بر جسم ،منجر به خلق ان چیزی شد که امروزه با نام هاتایوگا می شناسیم.
یوگا در جهان امروز
سخنرانی های تاثیرگذار سوامی ویویکاناندا در غرب (خصوصا در سال 1893
شیکاگو) ،تاثیر فوق العاده ای بر طبقه روشنفکر غربی گذاشت .یوگا و سنتهای
ان در هند نیز به ســبب تالش های پیشگامانش ،قدرت و انگیزه قوی پیدا
کرد .نام تعداد اندکی از این پیشــگامان بدین قرار اســت :باباجی ماهاراج،
شیماچارن الهیری ،یوکتشوار گیری ،ســوامی یوگاناندا ،کریشناماچاری،
سوامی شیواناندا ،بی .کی .اس ایینگر ،سوامی ساتیاناندای و...
اهداف یوگا
هدف غایی یوگا ،رهایی انسان از رنج است .یوگا با فرایندهای اگاهانه و منظم،
ذهن را ارام می کند ،ضعفهای انرا از بین می برد و موجودی قوی تر می سازد.
در چنین ذهنی هر مانعی به مانند یک چالش در نظر گرفته می شــود که
در ان انرژی فراوانی برای رویارویی بیدار شــده اســت .شجاعت ،بخشی از
شخصیت فرد می شود ،استوار و درکمال تعادل ،می تواند چالش های زندگی
را به فرصتی برای انجام امور بدل کند.
فواید عمومی یوگا
-1رهایی عمیق درسطح عضالنی ایجاد می کند.
-2تنفس را ارام کرده و پرانا را متعادل می ساز د.
-3خالقیت را افزایش می دهد و فکر را قوی می کند.
-4فرد را هشیار و ذهن را ارام می سازد.
-5شادمانی را در زندگی باال می برد و در عواطف تعادل ایجاد می کند.
-6ذات خداوندی را در همه جنبه های زندگی بشر اشکار می سازد.
بسیاری یوگا را یک ورزش و یا یک رژیم سالمتی و یا ائینی هندی می دانند
در حالی که یوگا متعلق به هیچ دین ،مذهب و جامعه ای نیست .هر کسی
که یوگا انجام می دهد ،جدای از اعتقاد ،نژاد
و یا فرهنگش می تواند از مزایا و مواهب یوگا
بهره مند شــود .یوگا متعلق به همه جهان
است .یوگا فراتر از یک تمرین ورزشی است.
یوگا یک پارچه کردن ذهن ،بدن و روح در
یک واحد هماهنگ است .یوگا با ارام سازی
پچ پچ های ذهن و ساختن جسمی سالم،
فرد را برای رســیدن به صلح درونی و یکی
شدن با محیط اطراف یاری می کند .چنین
هماهنگی همان ذات یوگا است.
دانش یوگا دی |1400شماره 157
61 صفحه 62
هشت مرحلهی راجا یوگا
از کتاب تمرینها و فلسفه یوگا
نوشته سوامی سیتاراماناندا
برگردان :شیمال خان
در شــروع تمرینات روزانه ،با مشــکالت
مختلفی مواجه می شــوید .درابتدا شــما از
پیشرفت روحی و معنوی خود اگاه نخواهید شد
اما ازکوشش و تالش های خود ،اگاه می شوید.
شــما مقاومت و پایداری را تجربه می کنید و
سپس شاهد بیداری خود خواهید شد.
از کتاب "اوپانیشاد سوامی شیوااناندا"
راجایــوگا 1گامی اصولی ازتجزیه و تحلیل و کنترل
ذهن است که توسط ماهاریشی پاتانجالی گرداوری
شده ،راجایوگا را بیشتر به نام اشتانگایوگا می شناسیم.
اشــتانگایوگای پاتانجالی به هشــت مرحله تقسیم
62
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
می شــود .هاتایوگا ،کندالینی یــوگا و مانترایوگا
همگی قســمت هایی از راجایوگا هســتند .هدف
همگی انها کنترل چیتاوریتــی 2یا همان امواج
فکری است ،بنابراین هدف اصلی دست یافتن به
مرحله خوداگاهی می باشد.
این هشت مرحله به ترتیب عبارتند از:
-1یامــا ( 3مقررات اجتماعی) -که خود شــامل
اهیمســا ،4ســاتیا ،5براهماچاریــا ،6اســتیا 7و
اپریگراها 8است.
الف) اهیمســا یعنی عدم خشــونت و بی ازاری.
گیاهخواری بخشــی از تمرین اهیمســا اســت.
مهاتماگانــدی ،رهبر بزرگ هند به پیروی از اصل
اهیمسا معروف اســت و او را می توان مظهرعدم
خشونت نامید.
ب) ســاتیا یعنی راســتگویی و پرهیــز از دروغ
و فریبکاری.
ج) براهماچاریا یعنی پرهیزگاری و دوری ازاسراف
و خود داری از شهوات.
د) اســتیا به معنی درســتکاری و دزدی نکردن،
همچنین به حسادت نورزیدن نیز تعبیرمی شود.
ه) اپریگراهــا یعنی عدم وابســتگی و احســاس
مالکیت نداشتن.
-2نیاما ( 9مقررات فردی) -شــامل ساوچات،10
سانتوشــا ،11تاپاس ،12ســوادهیایا 13و ایشــوارا
پرانیدهانا 14است.
الــف) ســاوچات به معنــی پاکیزگــی درونی و
بیرونیست.
ب) سانتوشا یعنی قناعت و رضایت.
ج) تاپاس یعنی ریاضت.
د) سوادهیایا مطالعه متون مذهبی و مقدس است.
ه) ایشــواراپرانیدهانا به معنی عبادت و پرستش
خداوند است.
-3اسانا -15حرکات جسمانی مداوم برای تمرکز
ذهن و رشد معنوی دریوگاست .سالمتی و تقویت
جسم ،اصل و جوهره ســامت عقل و روح است.
یک ذهن پایدارو متمرکز دربدنی ســالم و محکم
جای می گیرد.
-4پرانایاما - 16کنترل انرژی حیاتی( پرانا) از طریق
تمرین های تنفسی است.
-5پراتی اهارا - 17برگرفتن حواس از افکارپراکنده
است.
18
-6دهارانا -تمرکزذهن برروی یک موضوع واحد
درونی از یک موضوع بیرونیســت و جلوگیری از
افکار پراکنده و مزاحم.
-7دیانا - 19حالت مدیتیشــن یــا اگاهی بدون
فکراست.
-8ســامادهی - 20مرحلــه اخــر و رســیدن به
خوداگاهی محض را سامادهی گویند.
یاما و نیاما بخش اخالقی تمرین های یوگا هستند
که کمک زیادی به کاهش اشفتگی و پراکندگی
ذهــن می کنند .اســانا و پرانایامــا و پراتی اهارا
تمرین های عملی و بیرونی راجایوگا هســتند ،در
حالی کــه دهارانا ،دیانا و ســامادهی تمرین های
درونی اند .اما حقیقت این است که همه این هشت
مرحله کامال به هم وابسته و مربوطند .برای مثال
کســی نمی تواند تمرین های مدیتیشن را خوب
انجــام دهد مگرانکه مراحل قبلی یعنی اســانا و
پرانایاما را گذرانده باشد و کسی نمی تواند اساناها صفحه 63
را خوب انجام دهد مگر اینکه احساس خشم ،حسد
و مالکیت را رها کرده باشد .کسی که حس مالکیت
دارد نمی تواند بر درون خود متمرکز شود .تمرینات
پرانایاما نیــاز به ارامش دارند که الزمه ان رعایت
اصول اولیه یعنی یاما و نیاماست.
تمرین های ذهنی ،تمرکز را افزایش داده و موجب
قــدرت ذهن می گردنــد .تمرین های تمرکزخود
مراحلی دارنــد .تمرکز برروی یک موضوع ثابت و
مرئی مثل نگاه خیره به شمع درتمرین تراتاکا،۲۱
بسیارساده تراز تمرکز بر روی یک مفهوم یا موضوع
نامرئی است .به همین منظور درمراحل مدیتیشن
باید قدم به قدم پیش برویم .تمرین های بســیار
زیادی برای افزایش تمرکزوجود دارد مانند تمرکز
بــر روی یک کلمه درتمرین جاپا یــا تکراراذکار.
تمرکز بر روی یک ســوژه یا موضوع واحد ارامش
عمیقــی به ذهن میدهد .هرچقــدر تعداد فکرها
درذهن بیشــتر باشند ،تمرکز و در نتیجه ارامش
کمتر خواهد بود.
تمرکزمثل جمع کردن شــعاع های نوراســت که
بوســیله یک ذره بین انجام می شــود .ذره بین
پرتوهای انوار پراکنده را گرفته و در یک نقطه جمع
می کند و انرژی عظیمی بوجود می اورد طوری که
می تواند تکه کاغذی را بســوزاند .یک مثال دیگر
تجمع اب درون یک ســد اســت که می توان با
کمــک ان برق تولید کرد .به همین ترتیب وقتی
افکارپراکنــده و متناقــض را از ذهن حذف کنیم
و توجه خــود را تنها برروی یک موضوع معطوف
نماییم ،ذهن قدرتمند شده و دارای انرژی عظیمی
می گــردد که می تواند کارهای بزرگی انجام دهد.
ذهنی که مملو از افکار پراکنده و متناقض اســت
کارایی چندانی ندارد.
تمرکز ذهن و عبور ان از مرحله تیرگی تا شفافیت
کامل را می توان به پنج مرحله تقسیم نمود:
.1مرحله کدری -ذهــن پرازافکار تیره و تار بوده
وهمواره ناشاد و پرازاسترس است.
.2مرحله پراکندگی -ذهن پرازافکار پراکنده و بی
جهت است.
.3مرحله اجماع -دراین مرحله افکار دارای هدف و
جهت هستند ،در نتیجه کارامد و مفید می شوند.
.4مرحله تمرکز -حالتی که ذهن درمدیتیشــن
تجربه می کند ،حالت ارامش و شعفی عمیق.
.5ذهن جذب کننده -ذهنی که کامال بدون منیت
شده و تنها حقایق را دیده و جذب می کند.
15-Asana
16-Pranayama
17-Pratyahara
18-Dharana
19-Dhyana
20-Samadhi
21-Trataka
8-Aparigraha
9-Niyama
10-Saucha
11-Santosha
12-Tapas
13-Swadhyaya
14-Ishwara Pranidhana
1-RajaYoga
2-Chitta Vrittis
3-Yama
4-Ahimsa
5-Satya
6-Brahmacharya
7-Asteya
C H A K R A M A T
مرتاضان هند از قرن ها پیش تاکنون برای فعال کردن
چاکراها و به جریان انداختن انرژی در همه اندام های
بــدن روی تختــی کــه هزاران میــخ در ان بــکار رفته بود
می ایســتادند ،دراز می کشــیدند و یوگا انجام می دادند
تا نه تنها بیمار نشوند بلکه همراه با نشاط و ارامش از
عمر طوالنی برخوردار گردند و اینک دانش یوگا با الهام
از ایــن روش کهــن مرتاضــان هنــد مبادرت به ســاخت
و تولیــد تشــکچه ســوزن دار قابل اســتفاده بــرای عموم
بمنظور رسیدن به نشاط و سالمتی پایدار نموده است.
چاکرامت تشــکچه ای ســوزنی است که اســتفاده از ان
سالمتی را برای همگان به ارمغان می اورد.
chakrakala.com
02188319054
دانش یوگا دی |1400شماره 157
63 صفحه 64
64
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا صفحه 65