روزنامه صمت شماره 1426
روزنامه صمت شماره 1426
اولین روزنامه سهامداری ایران (خبرنگاران و کارکنان)
شنبه
23اذر 1398
17ربیع الثانی 1441
14دسامبر 2019
سال سی ویکم دوره جدید شماره 1426پیاپی 2744
سرمقاله
اقای رئیس جمهوری
کسی به سوی قطار ایستاده
سنگ نمی اندازد!
2
16صفحه قیمت 2000 :تومان
نهضت داخلی سازی و
نیاز به نهادینه سازی
چرخه نواوری در کشور
4
http://Telegram.me/smtnews
www.smtnews.ir -
یادداشت های امروز
خام
نفروشیم
6
صدای کارافرینان
به جایی نمی رسد
7
لزوم حرکت به سمت
بانکداری مدرن
10
جای خالی پژوهش
در سینمای مستند
16
دویدن بـا
چشم های بسته
پرونده پژوهش در
هزینهکرد 5درصدی فوالد سازان ایرانی در R&D
صنعتگر سود حاصل از فروش ندارد 3
پژوهش مسئله لوکس شهرداری ها 14
معدنکاری در ایران سنتی است 6
سود بانک ها از پژوهش ها 10
پژوهش الفبـای حقیقت 15
تجارت در تاریکی 7
پـز پژوهش 13
11
طرح :حسین علیزاده
2
شنبه
23اذر 1398
17ربیع الثانی 1441
14دسامبر 2019
شماره 1426
پیاپی 2744
اقتصاد و توسعه
تجارت
سرمقاله
ناصر بزرگمهر /مدیر مسئول
management@smtnews.ir
به نام او که هر چه بخواهد همان می شود
حتما ش��ما ه��م قطار های زی��ادی را در زندگی تان
دیده ای��د .قطار ها وقتی به ایس��تگاه خود می رس��ند،
سرعت ش��ان کم و کمتر می شود تا در جای خود ثابت
می ایس��تند .به طور معمول کس��انی ک��ه در نزدیکی
ایس��تگاه های قط��ار زندگی کرده اند ای��ن را به خوبی
می دانند که قطارهای ثابت هرگز مورد هجوم بچه های
سرگردان اطراف ایستگاه های قطار واقع نمی شوند ،اما
به محض انکه از ایس��تگاه های خود خارج می شوند و
کم کم سرعت می گیرند و به سمت مقصد و هدف شان
راه می افتند ،کودکان خیره س��ری پیدا می شوند که یا
براس��اس جهل یا از روی ناتوان��ی از همراهی و دویدن
کنار قطار و از روی خش��م ،س��نگی از زمین برداش��ته
و به س��وی قط��ار در ح��ال حرکت پرت��اب می کنند.
بعضی ها که نشانه گیری ش��ان بهتر است ،شیشه های
قط��ار را می ش��کنند و بعضی ه��ا سنگ ش��ان به بدنه
می خ��ورد و پودر می ش��ود ،اما همیش��ه قطارهای در
حال حرکت س��نگ می خورند و متاس��فانه تعدادی از
شیشه های شان شکسته است.
این روز ها ،روز های عجیبی اس��ت .دولت یازدهم با
ش��عار تدبیر و امید 6سال قبل امد تا روز های بهتری را
در روند ده دولت گذشته پی بگیرد ،اما با گذشت دولت
یازدهم و اغاز دولت دوازدهم ،ش��یوه عمل به گونه ای
شد که به نظر دولتیون می رسد هر روز ،عده ای سنگی
به سوی این قطار پرتاب می کنند.
بعضی ه��ا تا انجا پی��ش رفته اند ک��ه هرگونه نقد و
اعتراض ب��ه عملکرد ای��ن دولت را نق��د و اعتراض به
تدبی��ر و امید می دانند و از این ش��رایط برای کم کاری
و ندانم کاری ه��ای اجرایی خ��ود بهره گیری می کنند
و س��وءمدیریت عوام��ل اجرای��ی را پ��ای منتق��دان
می نویس��ند ،در حال��ی که دولت هم ازس��وی همین
عوام��ل اجرایی و به گونه ای از س��وی اف��راد منتخب
خودش ضربه خورده و می خورد.
انها که همه تفکرشان در کاسه لیسی و ایجاد شرایط
مدیریت کوتوله پرور خالصه می شود و از هر گونه نقد و
پژوهش و تفس��یر گریزان هستند ،فکر می کنند که هر
منتقدی از جمله من با یادداش��ت های هر شنبه خود
س��نگی به س��وی این قطار پرتاب کرده ام ،در حالی که
ما چنین اعتقادی نداریم و به صراحت می گویم که نقد
را از جنس س��نگ انداختن به شیش��ه و بدنه یک قطار
در ح��ال حرکت نمی دانم و معتقدم تنها راه رس��یدن
به تدبیر و امید یک جامعه س��الم و پویا نقد ان اس��ت
و هیچ راه گریزی برای رش��د و تکامل جز نقد اندیش��ه
وجود ندارد.
س��نگ زدن به قطار ایستاده یا در حال حرکت ،عمل
ناجوانمردانه و نشانه کودک بی خرد است؛ سنگ زدن
در همه حال نشانه عقل و اندیشه نیست ،اما نقد کردن
هیچ ارتباطی با س��نگ زدن ن��دارد و قیاس مع الفارق
به ش��مار می رود و کس��انی که تالش می کنند این دو
موضوع کامال متفاوت را در یک راس��تا تعریف کنند و
نتیجه دلخواه از ان بگیرند همان کس��انی هستند که
در ایس��تایی و توقف این قطار بیشتر نقش داشته اند و
منافع انها در حرکت نداش��تن قطار و سکوت و سکون
ان جلوه گری می کند.
قطار دولت ها چه از جنس پاس��خگویی و اصالحات
باشد و چه از خمیره سازندگی یا مردمی ،چه به عدالت
فکر کند و چه دس��ت در تدبیر و امید داش��ته باشد ،در
هر صورت باید حرکت کند ،باید از ایس��تگاه س��کون و
دلبری یار جدا شود ،باید اخرین بوسه ها را بر تن و جان
به یادگار نگه دارد و دل به حرکت بسپارد ،در این میان
اگر هم س��نگی پرتاب شد ،چه باک؛ یا پودر می شود یا
شیشه ای را می ش��کند ،اما مقصد در نهایت زیباست و
حرکت ،در س��رعت مداومی است که سرنوشت بهتر را
برای همه کس��انی که در این قطار س��وار شده اند رقم
می زند.
قط��ار دولت ها تا حرکت نکند ،مش��کالت ان هویدا
نمی شود ،چرخ دنده ها روان نمی شوند ،موتور به خوبی
خودش را نش��ان نمی دهد ،س��رعت معلوم نمی شود،
توان راننده و مهارت الزم مش��خص نمی ش��ود و ده ها
عیب و حس��ن حرک��ت تعریف نمی ش��ود و همه این
عوامل در حرکت قطار اتفاق می افتد.
اقای رئیس جمهوری
به اعضای دولت و مدیران ارش��د توصیه کنید درجه
تحم��ل خ��ود را باال ببرند ،به اموزش��ی ک��ه در طول
عمر به ویژه 6س��ال گذش��ته نیاموخته اند ،فکر کنند.
در س��ازمان ها و وزارتخانه های خ��ود هیچ تصمیمی
را بدون کارشناس��ی و پژوهش انجام ندهند 2 .س��ال
باقیمان��ده را صرف انج��ام امور ج��اری حرکت قطار
کنند.
از س��رعت قطار و یکی ،دو س��نگی که به س��وی ان
باخرد یا بی خردانه پرتاب می شود نهراسند .پرتاب نقد
را به فال نیک گیرند و به حس��ن عمل نویسندگان ان
ایمان بیاورند و اطمینان داش��ته باش��ند که اگر انها به
ای��ن قطار و حرکت ان کمی مومن هس��تند ،منتقدان
هم ایمان ش��ان کمتر از انها نیست .درهای دفاتر خود
را ب��ه روی مردم و منتقدان و روزنامه نگاران باز کنند و
پاسخگویی را دوباره سرلوحه کارهای شان قرار دهند.
تحقیق و توسعه بخش مهجور اقتصاد ایران
محس�ن طباطبای�ی مزداب�ادی -کارش�ناس
اقتصاد :رقابت پذی��ری بین المللی یک اقتصاد
م��درن ،از طری��ق قابلی��ت تولی��د ،ج��ذب
و تجاری س��ازی دان��ش تعری��ف می ش��ود.
فعالیت ه��ای تحقی��ق و توس��عه یک��ی از
ش��اخص های مهم ب��رای اندازه گیری قابلیت
ن��واوری و چش��م اندازهای ان ب��رای رش��د،
بهره وری و رقابت های علوم و فناوری در اینده
است .جریان و منابع مالی تحقیق وتوسعه در
کش��ورها نشان می دهد که بخش های تجاری
منبع اصلی س��رمایه گذاری تحقیق و توسعه
هس��تند .هزینه های دولتی در بخش تحقیق
و توس��عه ،براس��اس اهداف اصلی اجتماعی-
اقتصادی محاسبه می ش��ود ،بر همین اساس
اولویت ه��ای تحقیق و توس��عه دول��ت ،بین
کش��ورها به طور قابل مالحظ��ه ای متفاوت و
در طول زمان متغیر اس��ت .در س��ال ۱۳۷۸
خورش��یدی بانک جهانی ،پروژه «دانش برای
توسعه» را راه اندازی کرد و به دنبال ان تالش
ش��د درباره اهمیت دانش در فرایند پیشرفت
جوام��ع به مدی��ران ،سیاس��ت مداران و افکار
عموم��ی اطالع رس��انی ش��ود .در این راس��تا
هم اکن��ون بیش از ۵۰درص��د تولید ناخالص
داخل��ی ( )GDPکش��ورهای توس��عه یافته
از فعالیت ه��ای ماده بنی��ان ب��ه فعالیت های
دانش بنیان تغییر یافته است .گزارش ها نشان
می ده��د س��رمایه گذاری جهان��ی
در تحقی��ق و توس��عه ()R&D
به ح��دود ۳تریلیون دالر رس��یده
ک��ه مطابق انتظ��ار باالترین میزان
ان مرب��وط ب��ه کش��ورهای ایاالت
متحده ،ژاپن ،چی��ن ،المان و کره
جنوبی است .همچنین در سال های
اخیر کشورهای اس��یایی باالترین رشد را در
سرمایه گذاری روی تحقیق و توسعه داشته اند
و ۴۰درصد از س��هم جهان��ی مربوط به این
کشورهاس��ت .در مقیاس خرد نیز شرکت ها و
موسسه های بزرگ سهم قابل توجهی از هزینه
خود را در تحقیق و توسعه برای فرایند مداوم
تولید و بازیابی دانش هزینه می کنند ،این در
حالی اس��ت که براساس س��ند چشم انداز در
س��ال ۱۴۰۴ما باید ش��اهد سهم ۴درصدی
تحقی��ق و توس��عه از تولی��د ناخالص داخلی
کش��ور باش��یم اما س��هم تحقیق و توسعه از
تولید ناخالص داخلی ایران هنوز کمتر از یک
درصد اس��ت .با این همه امروز استارت اپ ها
به عن��وان نمادهای ظهور دانش و فناوری های
نوین در حوزه اقتصاد ،بس��تر اقتصادی کشور
ما را تغییر داده اند؛ فرصتی که می توان از ان
به��ره برد .در این بین اگ��ر فعاالن اقتصادی،
مدی��ران و تصمیم گیران نس��بت ب��ه تغییر و
تحوالت دانش بنی��ان فضای اقتصاد بی تفاوت
باش��ند نمی توانند در فضای رقابتی
اقتصاد جهانی موثر باش��ند و حتی
ام��کان دارد همی��ن وضعیت فعلی
نیز دچار تزلزل ش��ود .انچه مسلم
است تحقیق و توسعه یا به اصطالح
R&Dیک��ی از مباح��ث مهم��ی
اس��ت که باعث پیش��رفت فناوری
در عرصه ه��ای مختل��ف و حتی ایج��اد علوم
جدید می ش��ود؛ موضوعی بااهمیت که باعث
شده کشورها بخش��ی از درامدهای ملی خود
را ب��ه ان اختص��اص دهند .در ای��ن میان اما
تعداد انگشت ش��ماری از کش��ورهای دنیا که
جزو کش��ورهای توسعه یافته به شمار می روند،
س��هم زیادی از درامدهای ناخالص ملی خود
ب��رای انجام تحقیق و توس��عه قائل هس��تند،
به طوری که ۱۸کشور که همگی عضو جی۲۰
هستند ۹۲ ،درصد هزینه های تحقیق و توسعه
و ۹۴درص��د اختراعات نوی��ن دنیا را به خود
اختص��اص داده ان��د و به عب��ارت دقیق تر کره
جنوبی با در نظر گفتن س��هم ۴.۲۳درصدی
از تولید ناخال��ص داخلی خود برای تحقیق و
توس��عه جایگاه نخست را در این زمینه کسب
ک��رده و بع��د از ان ژاپن و المان ب��ا در نظر
گرفتن س��هم های ۳.۲۹و ۲.۹۳در رتبه های
بع��دی قرار گرفته اند؛ جایگاهی که قرار بود تا
س��ال ۱۴۰۴ایران نی��ز در ان قرار بگیرد و با
اختصاص ۴درصد از تولید ناخالص داخلی به
بحث تحقیق و توس��عه جزو کشورهای پیشرو
در ح��وزه R&Dبه ش��مار برود ام��ا در عمل
ای��ران کمت��ر از یک درص��د از تولید ناخالص
داخلی خود را ب��ه این موضوع اختصاص داده
اس��ت؛ موضوعی که نیاز به تغییری چشمگیر
در ان احس��اس می ش��ود .مقایسه هزینه های
تحقی��ق و توس��عه در بخش ه��ای اجرای��ی
کش��ورها نیز نش��ان می دهد در بین ۸کشور
برتر ،بیشترین هزینه تحقیق وتوسعه در بخش
کسب وکار انجام شده است .مطابق ارزیابی ها،
در س��ال گذشته میالدی بخش کسب وکار در
ژاپ��ن ب��ا ۷۹درصد و کره جنوب��ی و چین به
ترتی��ب با ۷۸و ۷۷درصد بیش��ترین عملکرد
هزینه ه��ای R&Dرا داش��ته اند .امری��کا ب��ا
۷۲درص��د ،المان با ۶۹درصد ،انگلس��تان و
فرانس��ه تا حدودی پایین تر ب��ه ترتیب با ۶۶
و ۵۶درص��د هزینه ه��ای R&Dرا در بخش
کسب وکار به خود اختصاص داده اند .همچنین
دامنه تغییرات س��هم دولت از کل هزینه های
R&Dدر ۸کش��ور بین ۷تا ۵۳درصد است
که انگلستان با ۷درصد و ژاپن با ۸درصد در
پایی��ن این دامنه و هندوس��تان با ۵۳درصد،
چین ب��ا ۱۶درصد و المان ب��ا ۱۴درصد در
ب��االی ای��ن دامنه ق��رار دارند .فرانس��ه ،کره
جنوبی و امریکا بین این کشورها قرار دارند.
جایگزینی نفت با دارایی های دولت
س�عید مس�گری -کارش�ناس اقتص�اد:
کاهش درامدهای نفتی ،دولت را به فکر منابع
جایگزی��ن انداخته و مولدس��ازی دارایی های
دول��ت ،یک��ی از گزینه ه��ای پیش��نهادی در
بودجه س��ال اینده اس��ت ،این در حالی است
ک��ه مولدس��ازی دارایی ه��ای دول��ت کاری
نیس��ت که بتوانیم به سرعت انجام دهیم و در
کوتاه م��دت نمی توانیم خیلی روی درامدهای
ان حس��اب کنیم .دولت دارایی های مختلفی
ازجمل��ه منق��ول و غیرمنق��ول دارد ک��ه ب��ا
روش های گوناگونی می توانند درامدزا باشند؛
از فروش سهام در بورس گرفته تا اجاره دادن
کوتاه م��دت و بلندم��دت و همچنی��ن فروش
برخ��ی زمین ها و س��اختمان های دولتی .این
روش��ی اس��ت که در ش��رایط خ��اص کنونی
می تواند برای دول��ت درامد ایجاد کند .حجم
دارایی های دولت رقم باالیی است که مقایسه
ان ب��ا نقدینگ��ی و مواردی از این دس��ت نیز
بزرگی ان را اثبات می کند .البته رقم دقیقی از
حجم دارایی های دولت وجود ندارد و از ۵۰۰۰
ه��زار میلیارد تومان ت��ا ۱۸۰۰۰هزار میلیارد
تومان براورد می ش��ود .از الزامات مولدسازی
دارایی های یادش��ده این اس��ت که رقم دقیق
ان را بدانیم .در س��ال های اخی��ر انتقادهایی
مبنی بر غیرمولد بودن این حجم باالی ثروت
که در دس��ت دولت قرار دارد ،مطرح ش��ده و
گفته می شود اگر مولدسازی انجام
ش��ود ،می توانی��م در ش��رایطی که
درامدهای نفتی مان محدود ش��ده،
منابعی ب��رای دولت ایج��اد کنیم.
همچنین در راستای کوچک سازی
و چابک سازی دولت و تقویت بخش
خصوص��ی اقداماتی انجام دهیم .در
چند سال اخیر موضوع مولدسازی دارایی های
دول��ت ،مطرح و حت��ی در لوایح بودجه نیز به
ان توجه ش��ده است ،اما در عمل موفق نبوده
و نتوانسته ایم دارایی های دولت را مولد کنیم.
در گام نخس��ت باید دالی��ل موفق نبودن این
پ��روژه در س��ال های اخی��ر را شناس��ایی و با
یک کارشناس��ی دقیق ،اسیب شناس��ی کنیم
که چرا نتوانس��ته ایم تاکنون اقدام مثبتی در
این زمینه انجام دهیم .مولدسازی دارایی های
دول��ت کاری نیس��ت ک��ه بت��وان به اس��انی
انج��ام داد .این دارایی ها هر ک��دام در اختیار
یک نهاد یا وزارتخانه هس��تند و ممکن اس��ت
نهادهای یادش��ده به دالیل مختلف نخواهند
ای��ن دارایی ها را از دس��ت بدهن��د و ممانعت
ایجاد کنند .بحث های اجرایی حقوقی و موانع
قانون��ی نیز از جمله مواردی اس��ت که باید به
انها پرداخته شود .به نظر می رسد یک راهکار
این باش��د که کمیته ای فرات��ر از دولت ،برای
این منظور تشکیل ش��ود .نمایندگان مجلس
ش��ورای اس�لامی در ای��ن کمیته
حضور داشته باش��ند تا اگر مسئله
قانون��ی وجود دارد یا نیاز به تنظیم
لوایح ،قوانین ی��ا اصالح انها داریم،
انج��ام ش��ود .نمایندگان��ی از قوه
قضاییه ،رسانه ها و جامعه مطبوعاتی
و نی��ز نماین��دگان بخش خصوصی
در این کمیته حضور داش��ته باش��ند و با عزم
همه جانب��ه ای مولدس��ازی دارایی های دولت
را پی��ش ببرند .این کار بزرگی اس��ت و موانع
متع��ددی ه��م دارد و چنین کمیت��ه ای باید
قدرت اجرای��ی و تخصص ه��ای الزم و جامع
را داش��ته باش��د .ما در خصوصی سازی تجربه
چن��دان موفقی نداش��تیم و از دهه ۱۳۷۰که
بحث خصوصی س��ازی در کش��ور مطرح شد
تاکنون ،باوجود همه تالش های انجام ش��ده،
کارنامه ناموفقی داری��م .بخش قابل توجهی از
ش خصوصی واقعی نبوده و
واگذاری ه��ا به بخ
در برخی م��وارد نیز پس از واگذاری ،عملکرد
بنگاه ها خدشه دار ش��ده و حتی مثال هایی از
ورشکستگی انها وجود دارد .اینها نکات مهمی
هس��تند و باید توجه کرد که مولدس��ازی ،به
سرنوشت خصوصی سازی مبتال نشود .استفاده
از تجربه خصوصی س��ازی در ای��ن چند دهه
کمک می کند اش��تباه هایمان را تکرار نکنیم.
نکت��ه بعدی این اس��ت ک��ه درامدهای نفتی
کم ش��ده و به دنب��ال جایگزین هس��تیم ،اما
مولدسازی دارایی های دولت کاری نیست که
بتوانیم به س��رعت انجام دهیم و در کوتاه مدت
نمی توانیم خیلی روی درامدهای ان حس��اب
کنیم .مولدس��ازی دارایی های دولت به زمان
نی��از دارد و بای��د در یک برنامه چندس��اله و
به مرور انجام ش��ود؛ بنابراین برای سال اینده
نمی توانی��م ب��ه درامدهای این بخ��ش ،امید
چندان��ی داش��ته باش��یم .ش��رایط به گونه ای
نیس��ت که بخش خصوصی واقعی بتواند وارد
ش��ود و از این اموال استفاده کند .به احتمالی
استقبال زیادی از طرف بخش خصوصی نشود؛
بنابراین ،عرضه موفق دارایی های دولت به طور
یکج��ا و بلوکی در هاله ای از ابه��ام قرار دارد.
در این ش��رایط ،بورس می تواند گزینه بهتری
برای مولدسازی دارایی های دولت باشد .اوراق
بهادار و س��ایر روش هایی که بازار س��رمایه از
طریق ابزارهای مالی جدید در اختیار دارد نیز
قابل بحث و بررس��ی هس��تند .تاکنون بیشتر
واگ��ذاری دارایی ه��ای مازاد ،مدنظ��ر بوده تا
مولدس��ازی .مولدسازی یک مفهوم کلی است
که می توان��د به راه های مختلفی انجام ش��ود
و رویکردی که وجود دارد بیش��تر به س��مت
واگذاری س��وق پی��دا می کند تا مولدس��ازی؛
عالوه ب��ر این ،واگذاری روش س��هل الوصولی
نسبت به سایر روش های مولدسازی است.
تفاوت بودجه توسعه ای با بودجه پوپولیستی
محمدرض�ا منج�ذب -پژوهش�گر اقتصادی:
در بودج��ه توس��عه ای گفته می ش��ود این یک
برنامه کوتاه مدت یک س��اله در راس��تای برنامه
میان مدت ۵س��اله و در راستای برنامه توسعه
بلندمدت ۵۰ساله است .در بودجه پوپولیستی
گفته می شود در این بودجه یارانه سال بعد در
نظر گرفته شده است.
در بودجه توسعه ای می گوییم رشد اقتصادی
س��ال بعد این عدد اس��ت و در راستای برنامه
بلندمدت توسعه اس��ت .در بودجه پوپولیستی
می گویی��م امس��ال تمامی نهاد ه��ای معاف از
مالی��ات معرفی ش��ده اند و نگاه��ی کوتاه مدت
داریم .در بودجه توسعه ای می گوییم
نفت یک ثروت بین نسلی است و به
درامده��ای ان بای��د بلندمدت نگاه
کنی��م و برای نس��ل های بعد هم یا
ذخیره کنیم ی��ا از جنبه ثروت ملی
ن��گاه کنیم .در بودجه پوپولیس��تی
می گویی��م دولت نف��ت و گاز را هر
سال می فروشد تا منابعی به دست بیاورد.
در بودجه توسعه ای می گوییم براساس تعاملی
که ب��ا جهان به ویژه کش��ورهای توس��عه یافته
داریم امس��ال مرحله تغییر در فناوری صنایع
درگیر برای توس��عه را طی می کنیم .در بودجه
پوپولیس��تی می گویی��م تحریم های
ظالمان��ه امری��کا و محدودیت ها بر
کش��ور وجود دارد و نوس��انات بازار
پول و ارز نیز در کش��ور ایجاد شده
که به طور طبیع��ی بودجه ریزی در
چنین ش��رایطی س��خت و پیچیده
است.
در بودجه توسعه ای می گوییم باتوجه به رشد
اقتصادی معقول در ۵سال اینده نظام مالیاتی
جامع و شفاف و نیز نظام تامین اجتماعی جامع
اجرا می ش��ود .در بودجه پوپولیستی می گوییم
حمایت از معیش��ت عمومی و سالمت مردم از
مباحث مهم بودجه است تا بخش تولید با رکود
روبه رو نشود.
در بودج��ه توس��عه ای می گویی��م تع��داد
دانش��گاه ها باتوجه به نیاز ب��ازار کار و صنعت
...درص��د تقلیل می یابد و نظ��ام اموزش عالی
ب��ر مبنای نیاز صنعت و بازار درس��ی ازادانه و
مطابق نیاز تدوین می ش��ود و در مسیر توسعه
به تولی��د و صنعت کمک می کن��د .در بودجه
پوپولیستی می گوییم دانشگاه ها برای نوسازی
حمایت مالی می ش��وند و موض��وع دیگر اینکه
کسانی که در مراحل پایان تحصیل هستند در
بخش دکتری حمایت می شوند.
بیشترین درامد دولت در بودجه ۹۹از کدام بخش هاست؟
بررس��ی جزئیات الیح��ه بودجه ۹۹حاکی از
کاهش وابس��تگی به نفت ب��ا افزایش ۲۳هزار
میلیارد تومانی درامدهای مالیاتی و افزایش ۴۵
هزار میلیارد تومانی واگذاری دارایی های دولتی
است .به گزارش ایسنا میزان درامدهای نفتی در
بودجه ۱۰۵هزار میلیارد تومان کاهش یافته اما
دولت ۶۸هزار میلی��ارد تومان تنها از دو محل
درامدهای مالیاتی و واگ��ذاری اموال منقول و
غیرمنقول افزایش درامد در نظر گرفته اس��ت.
در هر کدام از بخش های دیگر افزایش درامدی
نیز محاسبه شده تا ضمن جبران کاهش منابع
حاصل از فروش نفت ،وابستگی بودجه به نفت،
به میزان قابل توجهی کم شود.
س��هم درامده��ای مالیاتی در بودجه س��ال
این��ده ،بی��ش از ۱۹۵ه��زار میلی��ارد توم��ان
پیش بینی ش��ده ک��ه حدود ۲۳ه��زار میلیارد
تومان بیش��تر از رقم مصوب امس��ال است .در
بودج��ه ،۹۸س��هم درامده��ای مالیاتی حدود
۱۷۲هزار میلیارد تومان مصوب ش��ده بود که
در ۸ماه نخست امسال ،حدود ۸۹هزار میلیارد
تومان ان محقق شد.
مناب��ع حاصل از نفت و فراورده های نفتی در
کل درامدهای دول��ت ۴۸هزار و ۲۹۸میلیارد
و ۶۰۰میلیون تومان در نظر گرفته ش��ده ،این
دول��ت برای س��ال اینده ۴۹ ،ه��زار و ۵۴۵
میلی��ارد و ۸۹۹میلیون تومان درامد از فروش
و واگذاری اموال منقول و غیرمنقول پیش بینی
درامد نفتی
در حالی است که در بودجه سال ،۹۸سهم این
درامدها ۱۵۳هزار میلیارد تومان بود؛ بنابراین
میزان درامدهای نفتی در بودجه امسال حدود
۱۰۵هزار میلیارد تومان کاهش یافته است.
درامد مالیاتی
درامد فروش و واگذاری اموال
کرده است .این رقم حدود هزار و ۲۴۷میلیارد
تومان بیش��تر از درامدهای نفتی بودجه است.
در بودجه س��ال ۹۸مناب��ع حاصل از فروش و
واگذاری اموال منقول و غیرمنقول تنها ۴هزار
و ۵۰۰میلیارد توم��ان بود؛ بنابراین در بودجه
س��ال اینده ،دول��ت درامد خ��ود از واگذاری
اموال��ش را بی��ش از ۴۵هزار توم��ان افزایش
داده اس��ت .فروش س��اختمان ها و تاسیس��ات
دولت��ی ،ف��روش و واگ��ذاری اراض��ی ،فروش
ماش��ین االت و تجهیزات ،ف��روش پادگان ها به
شهرداری ،فروش خانه های س��ازمانی ،فروش
زندان های قدیمی ،ف��روش دارایی های وزارت
راه وشهرسازی ،مولدس��ازی دارایی های دولت
و ...از جمل��ه اموال منق��ول و غیرمنقول دولت
به شمار می ایند.
درامد مالکیت دولت
درامده��ای حاصل از مالکی��ت دولت برای
س��ال ۹۹ب��ا افزایش بیش از ۵ه��زار میلیارد
تومانی نس��بت به سال جاری ۳۰ ،هزار و ۵۰۸
میلی��ارد و ۶۴۵میلیون توم��ان در نظر گرفته
ش��ده است .این منبع درامدی در بودجه سال
۲۵ ،۹۸هزار و ۲۶۰میلیارد تومان بود .دولت
همچنین برای سال ۵ ،۹۹هزار و ۶۵۴میلیارد
و ۶۰۰میلیون توم��ان درامد از محل «جرائم
و خس��ارات» پیش بینی کرده که حدود ۶۲۷
میلیارد تومان بیش��تر از سال جاری است۱۸ .
ه��زار و ۶۲۳میلیارد و ۱۱۰میلیون تومان نیز
«درامده��ای متفرقه» ب��رای دولت پیش بینی
ش��ده که ۳ه��زار میلیارد تومان از س��ال ۹۸
بیشتر اس��ت .دولت همچنین ۱۱هزار و ۲۷۴
میلی��ارد و ۹۵۰میلیون تومان «درامد حاصل
از فروش کاال و خدمات» برای س��ال ۹۹خود
پیش بینی کرده که ۱۵۰۰میلیارد تومان بیش
از سال جاری است.
مصرف بنزین ایرانی ها
در ۹۰سال گذشته
مص��رف بنزی��ن در کش��ورمان از س��ال ۱۳۰۶
ب��ا ۱۱هزار لیتر در روز ش��روع ش��ده و براس��اس
اخرین امار متوس��ط میزان مص��رف بنزین روزانه
از ابت��دای امس��ال به بی��ش از ۸۱میلی��ون لیتر
رسیده اس��ت .بیش��ترین میزان مصرف بنزین در
۱۲فروردی��ن ۱۳۹۵و به می��زان ۱۰۵.۹میلیون
لیتر ثبت ش��ده اس��ت .البته میزان مصرف بنزین
همواره روند صعودی نداش��ته و در برخی س��ال ها
ش��اهد روند نزولی مصرف این فراورده بوده ایم که
به احتمالی ناشی از افت وخیزهای اتفاقات تاریخی
در کشور بوده است .به گزارش ایلنا ،در دهه ۱۳۰۰
هجری با افزایش نیاز س��وخت فس��یلی در داخل
کشور انگلیس��ی ها ناگزیر شدند سازمان جدیدی
به نام پخش فراورده های نفتی تاس��یس کنند .در
ابتدای تاس��یس این س��ازمان فعالیت ان زیرنظر
انگلیسی ها بود اما به دلیل تماس مستقیم سازمان
پخ��ش فراورده های نفتی با م��ردم و وجود برخی
فش��ارهای داخلی ضرورت حضور ی��ک ایرانی در
راس س��ازمان باعث شد انگلیسی ها با این موضوع
موافقت کنند .در نهایت در س��ال ۱۳۰۹مدیریت
پخ��ش فراورده های نفتی برعهده ی��ک ایرانی به
نام مصطفی فاتح گذاش��ته شد .فاتح باوجود فشار
انگلیس��ی ها برای منع بکارگیری کارکنان ایرانی
اقدام به استخدام نیروهای ایرانی در سازمان کرده و
سرانجام ایرانی ها اداره سازمان پخش فراورده های
نفتی را بر عهده گرفتن��د .امارها می گویند بنزین
برای نخستین بار در سال ۱۳۰۶مورد استفاده قرار
گرفت که می��زان مصرف این فراورده نفتی در این
س��ال ۱۱هزار لیتر در روز بود .این میزان در س��ال
۱۳۰۷با ۷۲درصد رش��د به ۱۹هزار لیتر ،در سال
۱۳۰۸به ۳۳هزار لیتر ،در س��ال ۱۳۰۹به ۳۸هزار
لیتر و در سال ۱۳۱۰به ۴۶هزار لیتر در روز رسید.
میزان مصرف بنزین از س��ال ۱۳۱۰تا سال ۱۳۱۶
روند صعودی داشته و در سال ۱۳۱۶به ۲۵۸هزار
لیتر در روز رس��ید .این میزان در س��ال ۱۳۱۷نیز
ثاب��ت ماند و در س��ال ۱۳۱۸با منف��ی ۳.۵درصد
رشد به ۲۴۹هزار لیتر در روز رسید .براساس امار،
مصرف بنزین در س��ال های ۱۳۰۶تا ۱۳۳۵جز در
س��ال های ۱۳۲۳ ،۱۳۱۸و ۱۳۲۴رون��د صعودی
داشته است .این احتمال وجود دارد که رشد منفی
مصرف بنزین در س��ال های ۱۳۲۳و ۱۳۲۴ناشی
از حض��ور متفقین در ایران در س��ال های ۱۳۲۰تا
۱۳۲۵و نامس��اعد بودن ش��رایط اقتصادی کشور
بوده باش��د .در س��ال های ۱۳۳۶تا ۱۳۶۵مصرف
بنزی��ن 3بار در س��ال های ۱۳۴۴ ،۱۳۵۹و ۱۳۶۰
با رش��د منفی روبه رو ش��د که به نظر می رسد رشد
منف��ی س��ال های ۱۳۵۹و ۱۳۶۰ناش��ی از اغ��از
جنگ تحمیلی بوده اس��ت .در س��ال ۱۳۸۶شاهد
رش��د منفی ۱۲درصدی مصرف بنزین در کش��ور
بوده ایم که به نظر می رس��د این رشد منفی ناشی از
اغاز س��همیه بندی سوخت در ایران و صدور کارت
هوشمند در تیر سال یادش��ده باشد .براساس این
گ��زارش ،میزان مص��رف بنزین در س��ال ،۱۳۹۵
۷۴.۹میلیون لیتر در روز بود .همچنین متوس��ط
میزان مصرف بنزین از ابتدای امس��ال ۸۱میلیون
لیتر بوده که نس��بت به مدت مشابه سال گذشته ۸
درصد رشد داشته است.
نسخه صندوق
بین المللی پول
برای الودگی هوا
جدیدتری��ن گ��زارش صن��دوق بین الملل��ی
پول نش��ان می دهد اگ��ر ایران بر هر تن انتش��ار
کرب��ن دی اکس��ید ۳۵دالر مالی��ات در نظ��ر
بگی��رد ،ضمن حل مش��کل الودگی هوا ۵درصد
به تولید ناخالص داخلی کش��ور اضافه می ش��ود،
این در حالی اس��ت که براس��اس امار الودگی هوا
س��االنه ۲۲۵میلیارد دالر از اقتص��اد جهان را از
بی��ن می برد .این نهاد بین المللی ،وضع مالیات بر
کربن را راه حلی برای حل مش��کل الودگی ناشی
از س��وخت های فسیلی تا ۱۰سال اینده می داند.
نخستین استدالل صندوق بین المللی پول برای
وض��ع مالیات بر کربن ،انج��ام تعهدات توافق اب
و هوایی پاریس اس��ت .براین اساس ،مالیات ۳۵
دالری ب��ر ه��ر تن تولید کربن دی اکس��ید تا ۱۰
س��ال اینده ،نرخ زغال س��نگ ،برق و بنزین را به
ترتی��ب ۲۵ ،۱۰۰و ۱۰درص��د افزایش می دهد.
مالی��ات بر کرب��ن همچنین انگی��زه جدی برای
سرمایه گذاری در انرژی های پاک و فناوری های
کم کربن مانند نیروگاه ه��ای تجدیدپذیر فراهم
می کند .استدالل مهم دیگر صندوق بین المللی
پ��ول درباره مالیات های کربن این اس��ت که این
سیاست می تواند درامد کشورها را افزایش دهد،
به طوری که تولید ناخالص داخلی کش��ورها یک
ت��ا ۲درصد ب��ا ۳۵دالر مالیات بر ه��ر تن کربن
افزای��ش پیدا خواهد کرد .اس��تفاده از این درامد
مزایای زیادی برای اقتصاد کالن کشورها دارد که
می تواند ضررهای ن��رخ باالتر انرژی مثل کاهش
اشتغال و سرمایه گذاری را جبران کند.
دریچه
اقای رئیس جمهوری
کسی به سوی قطار
ایستاده
سنگ نمی اندازد!
editor@smtnews.ir
شنبه
180هزار خودرو
نیمه تمام به بازار
عرضه شد
23اذر 1398
17ربیع الثانی 1441
14دسامبر 2019
شماره 1426
پیاپی 2744
پـز پژوهش
پژوهش
مسئله لوکس
شهرداری ها
3
www.sanatnewspaper.com
فعاالن صنعت خودرو درباره ضعف واحد های تحقیق و توسعه مطرح کردند:
صنعتگر سود حاصل از فروش ندارد
عکس :مهدی کاوه ای
فاطمه امیراحمدی :واحد تحقیق وتوسعه یکی از الزامات هر واحد تولیدی صنعتی
است که ثمره ان ن��واوری ،افزایش سطح کیفی ،نرخ رقابتی ،تنوع محصول ،تامین
سلیقه های گوناگون ،سهم بیشتر در بازار و ...است .همه این عوامل همچون زنجیره
ب��ه یکدیگر پیوسته بوده و با تحقق یکی ،دیگری ه��م محقق می شود .در کشور ما
به دلیل مشغله های حاشیه ای ،پژوهش و تحقیق اخرین مولفه ای است که صنعتگران
ان را در تولید مدنظر می گیرند؛ از این رو خالقیت وجود خارجی ندارد یا اگر هم باشد
بایگانی شده و بی نتیجه رها می شود .سهم بازار بین المللی محصوالت ایرانی ناچیز و
به طور معمول بخش زیادی از این سهم ناچیز مربوط به مواد خام بدون ارزش افرینی
اس��ت .ای��ن روند همچنان ادام��ه دارد و با افتخار درصد ص��ادرات این بخش اعالم
می شود .شاید بت��وان گفت نفت نباشد و زیرمجموعه های ان ،صادرات صفر خواهد
شد .تحریم دوباره شدت وابستگی کشور به واردات را گوشزد کرد و سخنانی مبنی
ب��ر اقتصاد بدون نفت و خودکفایی مطرح شد .در این راستا شرکت های استارت اپی
و دانش بنیان با ویژگی برجسته تحقیق و پژوهش مرکز توجه قرار گرفته اند.خروجی
این حرکت در اینده مشخص می شود.
هزینه کرد باال ،نتیجه پایین
سهی��ل یزدانبخش ،عض��و هیاتمدیره انجم��ن سازندگان
قطع��ات و مجموعه های خودرویی درباره واحد تحقیق وتوسعه
در صنع��ت خودرو کشور به پذیرش هزینه این بخش از سوی
خودروساز اشاره کرد و به
گفت :در امر تحقیق وتوسعه
تفاوت بنیادین بین ایران و کشورهای صنعتی وجود دارد؛ اینکه
در ارتباط با صنعت خودرو این گونه است که نرخ قطعات براساس
تجزیه و تحلیل هزینه تعیی��ن می شود؛ به این ترتیب قطعه ساز
اطالعات مرتبط خود را نسبت به قطعه موردنظر به خودروساز
ارائه می ده��د و براساس نرخ تمام ش��د ه قیمت گذاری نهایی
می شود.
او ادام��ه داد :در کشوره��ای خارج��ی و اروپای��ی مرس��وم
اس��ت که ۵درص��د درامد حاصل از فروش خ��ود را به عنوان
تحقیق وتوسع��ه درنظر بگیرند و در تجزی��ه و تحلیل قیمت ها
لحاظ کنن��د .این امر سبب می ش��ود شرکت ها موظف باشند
بودجه خاصی را در تحقیق وتوسعه خود هزینه کنند و هر سال
تحوالتی که در این باره داشتند را به خودروساز ارائه کنند .این
بر ای این است که قطعه ساز در نوک پیکان فناوری قرار بگیرد
وبه ط��ور مرتب با همکاری خودروساز خود را روزامد نگه دارد.
وی افزود :در شرایطی که ما داریم روش کار این گونه است که
خ��ودرو ابتدا از سوی خودروساز وارد می شود و سپس در روند
داخلی س��ازی ،قطعات ساخت داخل می شوند .معمول هم این
اس��ت خودرویی که تولیدش در کشور اغاز می شود ،دست کم
۵س��ال از عمر تولید ان در کشور م��ادر گذشته است .حتی
خودروهایی مانند پژو ۲۰۰۸ی��ا ۳۰۱که به تازگی وارد ایران
شده ان��د ،چندین سال در اروپا تولید داشته اند .ما همیشه این
فاصل��ه را با ورود خودروها به داخ��ل کشور برای تولید داریم.
سپ��س ب��ا ورود این خودروها به کشور پ��س از خروج از خط
تولی��د خودروساز مادر ،خودروس��از ما از قطعه ساز
می خواه��د که روی قطع��ات شروع به ک��ار کند.
ح��دود ۶ماه تا چند س��ال طول می کشد تا برخی
قطع��ات بومی س��ازی شود؛ بنابرای��ن همیشه یک
فاصله زی��اد صنعت قطعه ما با قطع��ات نوفناوری
جهان دارد؛ البته قطعه سازان ایرانی دوباره با همان
روش ب��ه تحقیق وتوسعه روی قطع��ات می پردازند
ت��ا اج��زای انه��ا را ب��رای داخلی س��ازی بشناسن��د و تولید
کنن��د .این شیوه به طور معم��ول در کشور به عنوان مهندسی
معکوس شناخته می ش��ود .یزدان بخش در این باره اظهار کرد:
نمی توانی��م ،بگویی��م مهندسی معکوس زی��را شرایط ساخت
قطع��ه بین من ایران��ی و قطعه س��از اروپایی متف��اوت است.
مهندس��ی معکوس زمانی رخ می دهد ک��ه عین همان فرایند
اولی��ه و مواد اولیه در بحث بومی سازی رعایت شود درحالی که
قطعه س��از ایرانی ناگزیر است بناب��ر قابلیت هایی که در کشور
وج��ود دارد ،تغییرات��ی در م��واد اولیه بدهد و نی��ز باتوجه به
شرایط کشور مجبور هستیم تغییراتی در فرایند تولید داشته
باشی��م؛ درنتیجه در عم��ل قطعه س��از وارد فرایند طراحی و
تحقیق وتوسع��ه ب��ا تاخیر زمان��ی می شود .این هم��ان فاصله
فن��اوری است که بی��ن ما و کشورهای پیشرفت��ه وجود دارد.
عض��و هیات مدیره انجمن سازندگان قطع��ات و مجموعه های
خودروی��ی در پاسخ ب��ه این پرسش که با توج��ه به اینکه در
تجزی��ه و تحلیل قیمت ها ،مبلغی برای تحقیق وتوسعه از سوی
خودروس��از داخل��ی اعمال نمی ش��ود به ج��ز فرایند ساخت
داخ��ل ،ایا هزینه کرد در این بخ��ش صفر است؟ گفت :هزینه
تحقیق وتوسعه در صنعت قطعه کشور باالست زیرا ما هم مانند
کسانی که سورس قطعه هستند قطعه را می سازیم اما اتفاقی
که برای ما می افت��د در تفاوت با سازنده نخست و
مادر ،تیراژ پایین در کشور است .اگر نسبتی درنظر
بگیری��م قطعه ساز ایران��ی بیشتر از انه��ا در حال
هزینه کرد برای ام��ر تحقیق وتوسعه نسبت به تیراژ
اس��ت .او افزود :به ای��ن دلیل ما یک عقب ماندگی
در سرمایه گذاری فناوری نسبت به انها داریم .این
را درنظر داشته باشی��م ساخت قطعه ای که روزانه
۳ه��زار تولید دارد با قطعه ای ک��ه ۴۰۰تا ۵۰۰تولید می شود
طبیع��ی است ۵درصد هزین��ه تحقیق وتوسعه اش تفاوت پیدا
کند؛ در نتیجه ما در شرایطی هستیم که به طور نسبی بیشتر
در تحقیق وتوسع��ه سرمایه گذاری می کنیم اما در شکل کالن
اگر ع��دد مطلق هزینه ش��ده در ای��ران و کشورهای صنعتی
مقایس��ه شود ،به ط��ور عموم به دلیل کوچک��ی صنعت ما این
رقم کمتر است .عضو هیات مدی��ره انجمن سازندگان قطعات
و مجموعه ه��ای خودروی��ی ادامه داد :در این ب��اره باید تالش
شود تا تیراژها افزایش پیدا کند و اگر افق ترسیم شده ۱۴۰۴
کشور درباره رشد تولید خ��ودرو باشد و اینکه ایران دست کم
۳میلی��ون تولید خودرو داشته باش��د ،می توان امیدوار بود که
سرمایه گ��ذاری در این بخش افزایش پیدا کند .وی اظهارکرد:
با وجود شرایط سختی که در کشور به علت تحریم ها به وجود
ام��د ،در سند چشم انداز ۱۴۰۴کمت��ر از ۲میلیون خودرو در
س��ال تولی��د نشد و این دلی��ل خوبی است ک��ه بگوییم روی
قطع��ات در ام��ر تحقیق وتوسعه فعالیت مناسب��ی انجام شده
اس��ت .یزدان بخش در پاسخ به ای��ن پرسش که چرا خروجی
ای��ن حجم سرمایه گذاری در ام��ر تحقیق و توسعه ،در صنعت
خ��ودرو و در شک��ل کالن در اقتصاد کش��ور دیده نمی شود و
هن��وز هم کیفیت قطعات خارجی بهتر و به روزتر است ،گفت:
همکاری با دانش بنیان ها
فرصت تجاری سازی
سیدمحم��د سیدجالل��ی یک��ی از
دانشاموختگ��ان مهندسی کامپیوتر و فعال
در ح��وزه دانش بنیان درب��اره کمک این نوع
شرکت ه��ا به صنعت خودرو کشور به
گفت :در ساخت و تامین برخی قطعات مانند
حسگر اکسیژن(با یک میلیون مصرف داخلی)،
انواع حسگره��ای فشار ،دما و ...که بخشی از
انه��ا هنوز در ایران خودکفا نشده ،شرکت های دانش بنیان
می توانند کمککننده باشند .وی افزود :در شرایط فعلی که
مشکالت مربوط به نقل و انتقال پول تا حدود زیادی امکان
واردات را از بی��ن ب��رده ،فرصت��ی را در اختیار شرکت های
دانش بنی��ان بهعن��وان ظرفیت های موج��ود گذاشته تا به
صنعت نزدیک تر شوند و تعامل بیشتری بین فعاالن این دو
حوزه به وجود اید .این پژوهشگر حوزه فناوری یاداور شد:
ای��ن محدودیت ها نوعی فرصت ب��ود که صنعتگر را ناگزیر
کرد از ظرفیت های داخلی استفاده کند ،با این حال ،نوعی
حمایت معن��وی نیاز است تا توانمندی ها به منصه
ظه��ور برسد .ما بهعن��وان یک شرکت دانش بنیان
هی��چ انتظاری برای حمایت ه��ای مالی نداریم ،اما
ب��رای فعالیت نیاز داریم تا سفارش گذاری از سوی
شرکت ه��ای صنعتی انجام ش��ود .او توضیح داد:
خودروس��از کاری به انچه م��ن دانش بنیان انجام
دادم ،ندارد فقط اعالم می کند اگر توان ،ظرفیت و
دانش مورد نیازش را در ساخت قطعات خاص داریم ،ان را
اعالم کنیم .این فعال حوزه تحقیق وتوسعه درباره ازمون و
خط��ای این شرکت ها برای همکاری صنعتی ،گفت :ازمون
و خط��ا اجتنابناپذیر است زیرا تولید صنعتی امری نبوده
ک��ه پیش تر من شرکت دانش بنی��ان در ان فعالیت داشته
باشم .سیدجاللی با بیان اینکه بهطور قطع قابلیت پژوهش
ب��رای تولید در شرکت های دانش بنیان داخلی وجود دارد،
گف��ت :دانش فنی را در اختی��ار داریم و فقط باید به لحاظ
سخت افزاری فرایند را به سوی تولید انبوه هدایت کنیم .اگر
ای��ن هزینه ک��رد بیشتر نسبت ب��ه تیراژ است ام��ا اگر به طور
مطل��ق نگاه کنیم ،انه��ا هزینه بیشتری ب��رای این امر صرف
می کنند .موضوع کیفی��ت را هم باید در شرایط مساوی مورد
ارزیاب��ی قرار داد .برای نمونه ،برای تندر ۹۰به عنوان خودرویی
ک��ه در ای��ران و رومان��ی تولید می شد ،شرکت م��ادر قطعات
موردنی��از خودروهای تولی��دی خود را از قطعه س��ازان ایرانی
خری��داری و ب��رای خودروسازان رومانی ص��ادر می کرد .او در
ادامه یاداور شد :سال هاس��ت قطعاتی در ایران در حال تولید
اس��ت ،درحالی ک��ه از عمر تولید خ��ودرو در جهان حدود ۴۰
س��ال می گذرد و دیگ��ر توان رقابت از نظ��ر استاندارد جهانی
و ن��رخ را ندارد و طبیعی است ی��ک جایی ما به دلیل فرسوده
ش��دن قالب ه��ا و تجهیزات شاه��د افت کیفی��ت محصوالت
باشیم .سهیل یزدان بخش در ادامه در پاسخ به راهکار توسعه
و ن��واوری در صنعت خودرو گفت :اگر درحال حاضر قرار باشد
یک تح��ول بنیادین در صنع��ت خودرو کشور اتف��اق بیفتد،
نخست باید وارد بحث طراحی شویم و خودرو جدید از ابتدا تا
انتها در کشور طراحی و تولید شود .به هرحال مردم از صنعت
خودرو کشور پس از سال ه��ا فعالیت انتظار دارند خودروهای
جدی��د به ب��ازار ارائه کند ،ضمن اینکه ب��ا ورود ما به طراحی،
کیفیت محصوالت نی��ز باال می رود .تح��ول و تحقیق وتوسعه
به معن��ای واقعی را باید در طراحی پلتف��رم دید؛ پلتفرمی که
بت��وان چند م��دل خ��ودرو روی ان پیاده ک��رد؛ به این ترتیب
خودروهای��ی با کیفیت روز تولید خواه��د شد که ضعف تیراژ
را هم ازبین می برد؛ بالیی که به لحاظ تنوع مدل ها گریبانگیر
خودروسازی و قطعه سازی کش��ور شده است .یزدان بخش در
پای��ان تاکید کرد :همت باید در راستای نوگرایی صنعت باشد
درغیر این صورت درجا می زنیم.
مراکز علمی بهسوی تجاری سازی محصوالت حرکت کنند،
اما مصرف کننده بهعنوان مثال با رفع تحریم ها با ۲۰سنت
ارزان ت��ر مبادرت به واردات کند(چ��ون بهطور معمول هر
تولیدکننده و مصرف کننده ای به فکر سود خود است) ،تمام
سرمایه ه��ای این شرکت ها از بین م��ی رود .این با حمایت
محص��والت داخلی منافات دارد زیرا این امر باید همیشگی
باش��د ،نه فقط در شرایط سخت ک��ه تولیدکننده نهایی با
مشک��ل روبهرو ش��د ه است؛ در نتیجه الزام و تعهد به خرید
باید در داخل وجود داشته باشد و با در نظر گرفتن یک بازه
زمانی شرکت های دانش بنی��ان می توانند به تولید تجاری
بپردازند .سیدجاللی در پایان گفت :تا زمانی که یک رویکرد
هدف من��د ب��رای اقتصاد دانش بنی��ان و مقاومتی که از ان
سخن می گویی��م؛ رویکردی پژوهشی وجود نداشته باشد،
ش نمی رود .برای فعالی��ت شرکت های دانش بنیان
ک��ار پی
بای��د رویکرده��ا مستم��ر در صنایع م��ادر و اصلی تعریف
شوند.
حسن رستم��ی از دیگر فع��االن صنعت
قطعه که مدتی است با همکاری شرکت های
دانش بنی��ان داخلی س��ازی برخی قطعات
مورد نی��ازش را اغاز کرده به
گفت:
از قبل استراتژی برخی شرکت ها به این سو
حرک��ت کرده بود ک��ه می دانستیم یک روز
جلوی واردات گرفته می شود؛ از این رو برای
داخلی س��ازی دو قطع��ه وارداتی(لنت و خورشیدی) خود در تکمیل
محصول نهایی اقدام کرده ایم .مطالعه و پژوهش انجام شد و به مرحله
نمونه س��ازی رسی��ده و در حال گذراندن ازمون ه��ا برای تولید انبوه
اس��ت .در واق��ع طرح موردنظر را به شرکتی دانش بنیان ارائه دادیم و
نیاز خود را مطرح و روی ان کار کردیم و در نهایت بحث داخلی سازی
محق��ق شد .رستمی درب��اره هزینه های تحقیق وتوسعه گفت :سعی
کردیم با تحقیق وتوسعه و با همکاری شرکت های دانش بنیان کیفیت
محص��والت را ارتقا دهیم .در ح��وزه داخلی سازی خورشیدی بدون
حمایت مالی خود شرکت روی موضوع داخلی سازی اقدام کرد.
یک دهم درصد هزینه کرد
ارش محبی ن��ژاد ،دبیر انجمن تخصص��ی صنایع همگن
نیرومحرکه و قطعه سازان کشور درباره نقش تحقیق وتوسعه
به
گفت :صنعت خودرو شامل خودروساز و قطعه ساز
به لحاظ ن��رخ رقابت پذیر ترین تولیدکنندگان جهان به شمار
می روند .یعن��ی قطعات و خودروهایی ک��ه در داخل تولید
می ش��ود از نظ��ر قیمتی در مقایسه با صنعتگ��ران ،ارزان تر
اس��ت .یک پرای��د درحال حاضر به ن��رخ ۲۷۰۰دالر تولید
می شود ی��ا گران ترین خودروهای ایران خ��ودرو زیر ۵هزار
دالر اس��ت درصورتی که خ��ودرو ۴سیلندر در جهان با این
قیمت ها نب��وده و دوبرابر است؛ بنابراین محصوالت(قطعه و
خ��ودرو) به لحاظ قیمت��ی ،رقابتی هستن��د .وی افزود :اگر
به لحاظ کیفی موض��وع را بخواهیم دنبال کنیم باید به این
ب��اور برسیم که کیفیت نرخ خ��ودش را دارد و مسلم است
که با نواوری و تحقیق وتوسعه بهره وری ،باکیفیت مشخص
افزای��ش یافته و ن��رخ تمام ش��ده محص��ول پایین تر تمام
می شود .دبیر انجمن تخصصی صنایع همگن نیرومحرکه و
قطعه سازان کشور ادامه داد :بخشی از این موضوع به اقتصاد
ک�لان کشور برمی گ��ردد .مردم ما به دلی��ل بیماری اقتصاد
کالن کشور قدرت خرید پایینی دارند و امکان خرید خودرو
یا هرگونه محص��ول دیگری باکیفیت مع��ادل کیفیت های
بین الملل��ی ندارن��د .او گفت :در کش��ور خودروهایی مانند
ال ،۹۰سان��درو ،سراتو و ...تولید می شود که تا میزان زیادی
هم داخلی سازی شده اند اما چرا مردم به جای این
خودروها به سراغ خرید پراید و پژو ۴۰۵می روند.
چرا سرات��و نمی خرند که رضایت ه��ا را به لحاظ
کیفیت تامی��ن کند .به هرحال ای��ن محصوالت
گران است و گرانی مفهومی نسبی است و به طور
قطع کیفی��ت باال ن��رخ را افزای��ش می دهد که
درحال حاضر مردم توان خرید ندارند .محبی نژاد
در ادام��ه با اشاره ب��ه هزینه کردهای جهان��ی خودروسازان
ب��رای امر تحقیق وتوسعه گف��ت :هزینه های تحقیق وتوسعه
شرکت ه��ای قطعه ساز و خودروساز مط��رح جهان به نسبت
ن��رخ فروش شان بین ۳تا ۶درصد است .شرکت های پیشرو
حتی ت��ا ۶درصد هم هزینه می کنند .ب��ا تحقیق وتوسعه و
ن��واوری مدل های جدیدی ارائه می شود و سهم شان از بازار
جهانی ب��اال می رود ،در ادامه هم به تی��راژ باالتر از مقیاس
اقتص��ادی می رسن��د .او گف��ت :خودروسازان��ی مانند کره
جنوبی ب��ا گرفتن دان��ش تولید و توان طراح��ی در دست
خ��ود روی هر پلتفرم حتی تا ۴۰خودرو جدید ،فیس لیفت
می کنن��د و در واق��ع تن��وع تولید و فروش ش��ان به گونه ای
اس��ت که نظر مشت��ری را تامین کرده و خری��داران از این
خودروها رضایت دارند .دبیر انجمن تخصصی صنایع همگن
نیرومحرکه و قطعه سازان کش��ور با بیان اینکه با روش های
جدی��د طراح��ی و تحقیق وتوسعه ،باکیفی��ت مشخص نرخ
تم��ام شده به مراتب پایین ت��ر می اید ،اظهارکرد:
خودروس��ازان با توجه ویژه به امر تحقیق وتوسعه
محص��والت متنوع ب��ا اپشن ها گوناگ��ون همراه
ت ب��ه بازار کشور خ��ود و جهان عرضه
با خالقی
می کنند .درحال حاضر خودروسازی مانند تسال با
محصوالت برقی به ب��ازار ورود کرد ه و بازار را در
اختیار گرفته است از این رو نسل اینده خودرو ها
به ط��ور کل��ی ب��ا انچ��ه ام��روز داری��م متف��اوت خواه��د
ب��ود .این مقام صنفی تاکید کرد :اگر تحقیق وتوسعه نباشد
صنعت خودرو از قافل��ه بین المللی عقب می ماند .به عبارت
دیگر بحث تقویت توسعه وتحقی��ق شرکت های قطعه ساز و
خودروساز یک انتخاب نیست ی��ک اجبار است؛ اما مشکل
اصلی این است ک��ه درحال حاضر شرکت ها با زیان در حال
تولید هستند و در عمل نمی توانند در حد و اندازه جهانی مثال
تا ۴درصد نرخ فروش شان روی موضوع تحقیق وتوسعه هزینه
کنن��د .او ی��اداور شد :خودروس��ازان زمانی ک��ه وضعیت
مطلوبی داشتن��د هزینه کردشان ب��رای تحقیق وتوسعه به
ده��م درصد هم نمی رسید امروز ک��ه در حال زیان فعالیت
دارند مسلم است انگیزه ای برای توسعه و طراحی ندارند؛ از
این رو دانش محور کردن تولی��د یا رقابت در تراز جهانی در
کیفیت و ....شاید ممکن نباش��د .عضو هیات مدیره انجمن
تخصصی صنای��ع همگن نیرومحرک��ه و قطعه سازان کشور
تصری��ح کرد :اگر می خواهیم تورم را با محدود کردن تقاضا
مهار کنیم؛ از این رو توان خرید مردم را پایین نگه می داریم
باید توج��ه داشته باشیم یک سلسله از امور مانند نرخ مواد
وارداتی در دست ما نیست .انچه در دست ما است نرخ مواد
اولیه تولید داخل است بنابراین باید تدبیری اندیشیده شود
تا تمام م��واد با نرخ ارزان تر به دس��ت تولیدکننده برسند و
تعادلی در وضعیت موجود اقتصادی کشور برقرار شود .این
فعال صنعت قطعه ادام��ه داد :نرم بین المللی قطعه سازان و
خودروسازان در ح��وزه تحقیق وتوسعه بین ۳تا ۶درصد و
میانگین تا ۴درصد نرخ فروش محصوالت است؛ اما این امر
در داخ��ل در صنعت خودرو ما به دهم درصد هم نمی رسد؛
بنابراین باید مشوق های الزم از سوی دولت طراحی و ابالغ
شود که برای خودروساز و قطعه ساز صرفه اقتصادی داشته
باش��د تا به س��راغ تحقیق وتوسعه برود .همچنی��ن با بهبود
اقتصاد ک�لان کشور و تقویت توان خری��د مردم در نهایت
شاهد مدل ه��ای جدید خودرو به تحری��ک تقاضا خواهیم
ب��ود .محبی نژاد در پایان گفت :تا زمان��ی که تقاضا به دلیل
توان خرید پایین محدود به خودروهای فعلی باشد مشخص
اس��ت که نیازی به تحول در تولی��د و عرضه وجود نخواهد
داشت ،اما اگر سلیق��ه و توان متقاضی تحریک شود به طور
یقین عرضه کننده هم مجبور خواهد بود که نیازها و سلیقه
متقاضی را براورده کند.
تحقیق وتوسعه
در استراتژی کالن
شه��رام ازادی ،عض��و هیات علم��ی
دانشگ��اه خواج��ه نصیرالدین طوسی
درباره فعالیت شرکت های دانش بنیان
و کم��ک انها به تولی��د در گفت وگو با
عن��وان کرد :مسئل��ه این است
که خط تولی��د نمی تواند معطل بماند
ک��ه فراین��د صنعتی س��ازی در مراکز
علم��ی یک یا دو سال بهطول بینجام��د .مسئله دیگر ،نیاز به
سرمایه گذاری کالن است زیرا تیراژ باال بوده و این امر به لحاظ
تامین سرمای��ه ممکن است از ت��وان شرکت های دانش بنیان
خ��ارج باشد .در زمینه صنعتی سازی دو موضوع در ایران مهم
است؛ زم��ان و سرمایه گ��ذاری .شرکت ه��ای دانش بنیان که
بهطور معم��ول پژوهشگران و اعض��ای هیات علمی ،مدیریت
انه��ا را برعه��ده دارند از ت��وان سرمایه گ��ذاری خیلی باالیی
برخوردار نیستند .معتقدم این شرکت ها باید با مجموعه هایی
ک��ه سال هاست فعالی��ت و تامین قطعات مرب��وط به سیستم
الکترونیک��ی خ��ودرو را انج��ام میدهند ،مشارک��ت داشته و
تشکیل جوینتونچر بدهند .بهعنوان نمونه ،شرکت های بزرگ
قطعه سازی که از ظرفیت زیادی برخوردار هستند و برای وارد
ک��ردن قطعات مورد نظر به واحده��ای خودروسازی مشکلی
ندارند ،زیرا به مسائل ان اشنا هستند دانش بنیان ها میتوانند
از این کانال با خودروسازان وارد همکاری شوند.
او گف��ت :اگر شرکت پژوهشی کار منحصربه فردی را انجام
داده که پی��ش از این انجام نشده است ،شانس بیشتری برای
موفقیت خواهند داشت.
ازادی در ادام��ه عنوان ک��رد :شرکت هایی در صنعت قطعه
وج��ود دارد که بهطور معمول قطع��ات را کپی کرده اند .ما در
ای��ران بهندرت واحدهای��ی داریم که ت��وان و ظرفیت توسعه
طراح��ی محصول را داشته باشن��د؛ به این ترتیب خودروسازان
در بح��ث خودروهای جدید پیشرف��ت کرده اند و اگر موضوع
تحریم ه��ا مطرح نمی شد نمود ان در بازار خودرو در فاصله ۲
تا ۳سال اینده مشهود بود.
وی اف��زود :اینک��ه چرا صنع��ت قطعه نتوانست��ه خود را به
سط��ح خودروسازی برساند ،مربوط ب��ه بخش تحقیق وتوسعه
( )R&Dاس��ت .این بخ��ش در خودروسازی فع��ال است اما
در قطعه س��ازی فعالیتی از ان نمی بینی��م .چرا؟ به این دلیل
ی عادت کرده ان��د .به جای اینکه
که قطعه سازان ب��ه کپیکار
ک��ار پژوهشی انج��ام دهیم و خودمان ب��ه دانش فنی ساخت
و توسع��ه قطعات برسی��م ،تنها هنرم��ان مهندسی معکوس
ب��ا در اختی��ار داشتن نقش��ه قطعات بوده اس��ت .مفهوم این
ن��وع عملکرد ب��ه معنی رسیدن ب��ه دانش طراح��ی قطعات
نیست.
عضو هیات علمی دانشگاه خواجه نصیرالدین طوسی در بیان
راهکار رفع این مشکل گفت :اقدامی که باید انجام شود تعامل
شرکت ه��ای قطعه ساز با دانش بنیان ها برای طراحی و ساخت
قطع��ات جدید است تا در این زمینه خودکفایی واقعی محقق
شود.
در اینب��اره به نظ��ر می رسد این خودروس��از است که باید
زنجی��ره تامین خود را به شرکت ه��ای دانش بنیان وصل کند.
ازادی با تایید این سخ��ن ادامه داد :بهطور قطع ،این رویکرد
باید استراتژی خودروساز باشد که به ساپالیرهای خود دیکته
کند برای محصوالت جدید ،همکاری جدی با دانش بنیان ها و
مراکز علمی و دانشگاهی داشته باشند.
وی تاکید کرد :به این موضوع باید بهعنوان استراتژی کالن
در صنع��ت خ��ودرو توجه ش��ود ،انهم در ن��ه تنها در سطح
دیزای��ن خودرو به شکل کلی ،بلک��ه در بحث کانبان(سیستم
اطالع رسان��ی تولی��د اس��ت؛ واژه ای ژاپن��ی است ک��ه برای
نخستینبار تویوتا ان را وارد فضای مدیریت کرد) با تیروان ها
دنب��ال شود(تعامل و همک��اری با شرکت ه��ای دانش بنیان).
صنعتگران باید از ظرفیت ه��ای داخلی بهترین بهره برداری را
داشته باشند.
ازادی در پای��ان عن��وان ک��رد :موضوع مه��م استمرار این
رون��د است .با توج��ه به تغییراتی ک��ه در سطح مدیریت های
ک�لان خودروسازی داریم متاسفانه بهطور معمول دیدگاهها و
استراتژی ها ثابت نیست و برنامه ها دستخوش تغییر می شوند.
باید این رویکرد بلندم��دت باشد .این موضوعی نیست که در
کوتاه مدت اتفاق بیفتد و انتظار تحول داشته باشیم .همکاری
و ارتباط با شرکت ه��ای دانش بنیان در بخش تحقیق وتوسعه
بای��د در استراتژی ک�لان صنایع گنجانده شود ک��ه با تغییر
مدیر و مدیرعامل باز هم مدیریت جدید ادامه دهنده راه اصلی
باشد.
4
شنبه
23اذر 1398
17ربیع الثانی 1441
14دسامبر 2019
شماره 1426
پیاپی 2744
خودرو و قطعه
تجارت
خبر
180هزار خودرو نیمه تمام به بازار عرضه شد
تفاهمنامه توسعه ناوگان
دوگانه سوز امضا شد
گروه صنعت
editor@smtnews.ir
عکس :مهدی کاوه ای
به منظ��ور اج��رای مصوبه ش��ورای اقتصاد در
زمین��ه ارائه تس��هیالت برای افزای��ش ظرفیت
تولی��د خودروه��ای دوگانه س��وز ،تفاهمنام��ه
هم��کاری می��ان ایران خ��ودرو و ش��رکت ملی
پخ��ش فراورده های نفتی امضا ش��د .به گزارش
ایکوپ��رس ،مدیرعامل گروه صنعتی ایران خودرو
در ایی��ن انعقاد ای��ن تفاهمنامه از امادگی کامل
این خودروس��از برای توسعه ظرفیت های تولید
خ��ودرو با موتورهای گازس��وز و کم مصرف خبر
داد .فرش��اد مقیمی گفت :ایران خودرو و شرکت
ملی پخ��ش فراورده های نفتی ه��ر دو به دنبال
تحقق اهداف مش��ترکی در زمینه کاهش مصرف
س��وخت و االیندگی ها و اقتصادی کردن فعالیت
حمل ونق��ل کش��ور هس��تند ک��ه ایران خودرو
به عنوان بزرگ ترین خودروس��از کش��ور امادگی
دارد در کارگروه های مشترک تصمیم گیری ها را
عملیات��ی و اجرای��ی کند .مقیمی تولید و عرضه
محصول ون وانا با موتور گازسوز EF ۷را یکی از
اقدام های موثر در کاهش االیندگی ها برشمرد و
گف��ت :این خودرو از منظ��ر اقتصادی ،امکانات و
کیفیت صرفه باالیی برای مصرف کننده دارد که
ون های موجود در بازار فاصله زیادی با ان دارند.
در ای��ن ایی��ن معاون وزیر نف��ت و مدیرعامل
ش��رکت مل��ی پاالی��ش و پخ��ش فراورده های
نفت��ی نیز از تصویب پرداخت تا س��قف ۶هزار و
۵۰۰میلیارد توم��ان از محل صرفه جویی تولید
خودروه��ای گازس��وز ی��ا تبدی��ل خودروهای
بنزینی به گازس��وز در ش��ورای اقتصاد خبر داد.
علیرضا صادق ابادی گف��ت :این کمک بالعوض
به خودروهای عمومی شامل تاکسی های سدان،
ون ،وانت ها و مس��افربرهای ش��خصی اختصاص
خواه��د یافت که هدف اصلی ،کاهش هزینه های
حمل ونق��ل ب��ار و مس��افر اس��ت .وی از کاهش
مص��رف روزانه ۲۴میلیون لیت��ر مصرف بنزین
پس از س��همیه بندی خبر داد و گفت :با تولید یا
تبدیل یک میلیون و ۴۰۰هزار خودرو گازس��وز،
دس��ت کم ۱۰میلیون لیتر مصرف بنزین کاهش
خواهد یافت که سرمایه گذاری های انجام شده از
محل صادرات ای��ن صرفه جویی به زودی جبران
خواهد شد.
در ای��ن نشس��ت ،گزارش��ی از برنامه ه��ا و
اقدام های ایران خودرو در زمینه توس��عه ظرفیت
تولید محصوالت دوگانه س��وز ارائه ش��د .ون وانا،
تاکس��ی سمند و وانت اریسان گازسوز مهم ترین
محص��والت ایران خودرو در بخ��ش خودروهای
ن��اوگان حمل ونق��ل عموم��ی و نیمه س��نگین
اس��ت .تولی��د محص��ول ون و جایگزین��ی ب��ا
ون های فرس��وده فعلی یک��ی از پروژه های مهم
در کاهش االیندگی ها و مصرف س��وخت است.
در گام نخس��ت ایران خودرو نسبت به جایگزینی
۱۰هزار خودرو ون فرس��وده ب��ا ون وانا با موتور
پایه گازس��وز EF 7اقدام خواهد کرد .این تعداد
براساس خواس��ت متقاضیان قابل افزایش است.
از مزیت ه��ای این خودرو اس��تفاده از موتور ملی
است که با برخورداری از استاندارد یورو ۵تمامی
اس��تاندارد االیندگی و مصرف سوخت را کسب
کنن��د .قدرت موتور نس��بت به نوع بنزینی باالتر
ب��وده و اختالف میان قیم��ت بنزین و گاز صرفه
اقتص��ادی قابل توجه��ی را ب��رای مصرف کننده
دارد .با توجه به س��طح باالی خودکفایی ،کاهش
ارزبری و اش��تغالزایی دستاوردهای جانبی تولید
این خودرو اس��ت .از دیگر اقدام های انجام شده
در مسیر افزایش رضایت مشتریان ،انتقال مخزن
گاز دو خودرو کار ون وانا و وانت اریسان به بخش
کفی اس��ت که از اشغال فضای مفید برای کاربر
جلوگی��ری می کند .پروژه انتق��ال مخزن گاز به
کفی در خودروهای س��واری نیز در دس��ت اقدام
اس��ت .همچنین افزای��ش ظرفیت مخزن گاز به
۳۰۰کیلومتر پیمایش درحال اجراس��ت که این
رقم در گام بعدی تا ۴۰۰کیلومتر افزایش خواهد
یاف��ت به این ترتیب با کاه��ش دفعات مراجعه به
مراکز س��وخت گیری وضعیت خدمت رسانی در
جایگاه ها نیز بهبود خواهد یافت.
گفتنی اس��ت ،فرش��اد مقیمی در حاشیه این
مراسم خاطرنشان کرد :ایران خودرو درحال حاضر
توان تولیدروزانه ۴۰۰خودرو خانواده سمند ،پژو
۴۰۵و پژو پارس و وانت اریس��ان دوگانه س��وز را
برای ناوگان حمل ونقل ش��هری و عمومی کشور
را دارد که این میزان قابل افزایش به روزانه ۸۰۰
خ��ودرو اس��ت .مقیمی تاکیدکرد :این ش��رکت
ق��ادر به تامین نی��از کل ناوگان تاکس��یرانی به
خودروه��ای دوگانه س��وز را دارد و تمام امکانات
خود را در این زمینه بسیج کرده است .درصورت
تامین منابع مالی از س��وی مس��ئوالن ذی ربط،
ایران خودرو اماده عرضه تاکسی های دوگانه سوز
به ن��اوگان حمل ونقل عمومی اس��ت .همچنین
خودروهای دوگانه س��وز در این شرکت براساس
اس��تانداردهای روز جهانی تولید می ش��ود .وی
ی��اداور ش��د :هیچ گونه مش��کلی از نظر تامین و
قطعات تولید خودروهای دوگانه سوز وجود ندارد.
editor@smtnews.ir
رضا رحمانی
در بسیاری
از بخش ها
تهدیدهای
ناشی از
تحریم ها را به
فرصت تبدیل
کردیم که اثار
ان در ماه های
اینده بیش از
پیش عیان
خواهد شد
وقتی برای کیفیت و مدل های خودرویی گالیه هایی
از س��وی مصرف کنن��دگان می ش��ود ،به ط��ور معمول
قطعه سازان و خودروسازان به یک نکته اشاره می کنند
که توان مالی باشد ،شدنی است .انها با اشاره به تحریم
و چند برابر شدن نرخ نهاده های تولید سخن از کاهش
س��رمایه در گردش خ��ود می گویند و از س��وی دیگر،
عنوان می کنند با زیان در حال فعالیت هستند زیرا نرخ
محصوالت از سوی مقامات باالتر ،غیر از تولیدکنندگان
تعیین می شود .کارشناسان امر هم با اشاره به انحصاری
بودن صنعت خودرو کشور و ممنوعیت واردات این امر
را برای تعادل بازار منطقی عنوان می کنند.
به هر روی ،کمب��ود نقدینگی در دهه ۹۰واحدهای
صنعت��ی زی��ادی را به تعطیلی کش��اند .انهایی هم که
ماندند به دلیل تس��هیالت و تامین منابع مالی اس��ت.
وزیر صنعت ،معدن و تجارت در نشس��ت کمیس��یون
صنایع و معادن مجلس شورای اسالمی گفت :از سوی
این وزارتخانه ۳اقدام اساسی برای رونق صنعت خودرو
کشور در دستور کار قرار گرفته است.
افزایش تیراژ و رونق تولید
صنعتگران حوزه صنع��ت خودرو معتقدند اگر منابع
مالی مورد نیازشان تامین شود ،می توانند در تیراژ باالتر
تولی��د کنند تا تع��ادل عرضه و تقاض��ا در بازار خودرو
برقرار شود.
به گزارش ش��اتا ،رضا رحمانی گفت :افزایش تنوع و
تیراژ تولید ،اصالح ساختار و داخلی سازی قطعات مورد
نیاز از محورهایی هستند که در وزارت صنعت ،معدن و
تجارت با جدیت پیگیری می شوند.
وی ادامه داد :خوشبختانه در هر یک از این محورهای
کاری ،نتایج خوبی به دست امده و شاهد سیر صعودی
در روند تولیدات شرکت های بزرگ خودروسازی کشور
در چند ماه گذشته هستیم.
رحمانی با اش��اره به وجود بیش از ۲۰۰هزار خودرو
تولیدات صنعتی کشور افزایشی بوده اند.
وزیر صنعت ،معدن و تجارت عنوان کرد :در بسیاری
از بخش ه��ا تهدیدهای ناش��ی از تحریم ها را به فرصت
تبدی��ل کردیم ک��ه اثار ان در ماه ه��ای اینده بیش از
پیش عیان خواهد شد.
شفاف س��ازی فرایندها ،حذف ،کاهش و ادغام تع��داد زیادی از مجوزها
به عن��وان ی��ک ماموریت وی��ژه و در چارچوب یکی از محوره��ای هفت گانه
فعالی��ت وزارت صنع��ت ،معدن وتجارت در س��ال جاری م��ورد توجه بوده
است
در کف پارکینگ ۲خودروساز بزرگ کشور در ماه های
پایانی سال گذش��ته ،اضافه کرد :امارهای ارائه شده از
سوی این دو شرکت نشان می دهد هم اکنون این تعداد
به کمتر از ۲۰هزار خودرو رسیده است.
وی افزود :برای رونق گرفتن صنعت خودرو به عنوان
یک صنعت پیش��رو در کش��ور راهی جز افزایش تولید
نداریم.
تاثیر ساخت داخل در صنعت خودرو
وزی��ر صنعت ،معدن و تجارت تصریح کرد :مهم ترین
اق��دام انجام ش��ده در صنعت خودرو کش��ور توجه به
س��اخت داخل قطعات مورد نیاز و وارداتی این صنعت
بوده که امس��ال از برنامه های پیش بینی ش��ده در این
راستا جلوتر هستیم.
رحمان��ی اع�لام ک��رد :از مح��ل س��اخت داخل و
قراردادهای منعقد ش��ده با شرکت ها ،فقط با ساخت ۳
قطعه مهم ،بیش از ۲۰هزار خودرو از کف پارکینگ ها
ترخیص و تحویل مشتریان شده است .وی تاکید کرد:
در این مدت هیچ خودرویی با کس��ری و نقصان قطعه،
تحویل مشتری نشده است.
وزیر صنعت ،معدن و تجارت گفت :در داخلی س��ازی
قطعات خودرو ،قطعات پرتیراژ و مهم در اولویت تولید
هس��تند و به طور قطع ب��ا تکمیل نیاز ای��ن صنعت از
محل تولیدات داخلی ،واردات این قطعات به طور کامل
ممنوع خواهد شد.
رحمانی خاطرنش��ان کرد :ام��روز مهم ترین دغدغه
کنترل جو روانی بازار
موج��ود در صنعت خودرو کش��ور تامین مالی و تامین
س��رمایه در گردش مورد نیاز این صنعت است .وی با
اشاره به نشست خود با مدیران عامل بانک ها و تاکیدهای
انجام ش��ده برای تامین مالی به هنگام صنایع پیش��رو
کش��ور از جمله صنعت خودرو ،تصری��ح کرد :عالوه بر
ظرفیت های بازار پ��ول برای تامین نقدینگی مورد نیاز
صنعت ،هم اکنون یک گروه کارشناس��ی در وزارتخانه
ماموریت دارند تا روش های نوین تامین مالی را شناسایی
و فعال کنن��د .وزیر صنعت ،معدن و تجارت افزود :در
س��ال رونق تولید نیازمند هم افزای��ی و همکاری همه
بخش ها و عوامل مرتبط هستیم تا بتوانیم دغدغه های
موج��ود صنعت خ��ودرو را به کمترین می��زان ممکن
برسانیم .رحمانی با اشاره به اهمیت تامین منابع مالی
در تکمیل ظرفی��ت خالی بخش های گوناگون صنعتی
کش��ور و همچنین ایجاد فرصت هایی برای خودکفایی
در برخ��ی اقالم کاالی��ی خاص ،خاطرنش��ان کرد :در
چارچ��وب یک برنام��ه جامع از س��وی وزارت صنعت،
معدن و تجارت ،اولویت های استراتژیک توسعه صنعتی
کش��ور و نیازهای موجود برای تامین نقدینگی در این
بخش ها شناسایی و به بانک ها ارائه شده است.
روند افزایشی تولیدات صنعتی
رحمان��ی گف��ت :تحریم ها ی��ک جنگ تم��ام عیار
اقتص��ادی را به کش��ور تحمی��ل کرده ،با ای��ن حال با
تمهی��دات اندیش��یده ش��ده و پیگیری ه��ای موجود،
خوش��بختانه در ۸ماه نخس��ت امسال بیش از دو سوم
رحمانی با اشاره به اقدام های انجام شده برای کنترل
روانی بازار پس از اجرای طرح اصالح نرخ بنزین ،گفت:
همزمان با اغاز این طرح همه تاثیرات ممکن در شرایط
ب��ازار مورد توجه قرار گرفت��ه و با اولویت کنترل جنبه
روانی موضوع ،برخورد جدی با برخی سوءاس��تفاده ها
در دس��تور کار بوده است .وی افزود :روند کنترلی بازار
تداوم دارد و س��عی می کنیم ارامش بازار حفظ ش��ود.
رحمانی درباره اقدام های انجام شده از سوی وزارتخانه
برای بهبود فضای کس��ب وکار هم گفت :شفاف س��ازی
فراینده��ا ،ح��ذف ،کاهش و ادغ��ام تعداد زی��ادی از
مجوزها به عنوان یک ماموریت ویژه و در چارچوب یکی
از محورهای هفت گانه فعالیت وزارتخانه امس��ال مورد
توجه بوده و س��عی شده با بهره برداری از سامانه جامع
تجارت ،سامانه جامع انبارها ،سامانه یکپارچه مجوزهای
تج��اری ،س��امانه ضوابط و مق��ررات تجاری ،س��امانه
اعتبارس��نجی و رتبه بندی روند ارائه خدمات را شفاف
کنیم و در مجموع بروز هرگونه فساد در ارائه خدمات را
ب ه کمترین میزان ممکن برس��انیم .وزیر صنعت ،معدن
و تجارت اعالم کرد :براساس ارزیابی های انجام شده در
سال گذشته عملکرد وزارت صنعت ،معدن و تجارت در
بهبود فضای کس��ب وکار و اص�لاح فرایندها حائز رتبه
برتر شده و باالتر از میانگین سایر نهادها بوده است.
رحمانی تاکید کرد :اقدام های اساس��ی انجام ش��ده
هم��واره در حال تکمیل اس��ت و ضمن ت��داوم انجام
برنامه های مرتبط سعی کردیم با نظارت مستمر در این
حوزه به عنوان یک نهاد پیشرو اقدام کنیم.
یادداشت
نهضت داخلی سازی و نیاز به نهادینه سازی چرخه نواوری در کشور
امیرحس�ن کاکایی-عض�و هیات علمی دانش�گاه
علمی و صنع�ت :دو س��ال گذش��ته ،روزهای س��ختی بر
صنع��ت خودرو گذش��ت؛ ن��رخ نهادهای تولید به ش��دت
ب��اال رفت و از س��وی صنعت خ��ودرو به عنوان نخس��تین
صنع��ت ایران دوب��اره ازس��وی امریکا م��ورد تحریم قرار
گرفت.
بماند که دولت در ان زمان دس��تپاچه ش��ده بود و باور
نمی کرد امریکا چنین بدقولی انجام دهد و از س��وی دیگر،
توانمن��دی خود را در تامین ارز م��ورد نیاز صنایع و البته
دور زدن تحریم ه��ا کمی خوش��بینانه تخمی��ن زده بود.
دولت ابتدای سال گذشته رفتارهایی از خود نشان داد که
به شدت به صنعت خودرو ضربه زد.
نتیجه این شد که نه تنها امادگی الزم در صنعت خودرو
برای مقابله با تحریم ها به س��رعت ایجاد نش��د ،بلکه سطح
تولید به ش��دت پایین امد ،معوقات به مردم افزایش یافت
و قیمت ه��ا در بازار به ش��دت باال رف��ت ،در این حالی بود
که نرخ محصوالت خودروس��ازی ها ثابت نگه داش��ته شد
و در نتیج��ه ه��زاران میلیارد تومان زی��ان به صنعت وارد
امد.
پیامدهای ای��ن تصمیم ها در این روزها هم ادامه دارد و
به زیان خودروس��ازی ها همچنان اضافه می ش��ود .در این
شرایط ،یک تغییر راهبردی در چند ماه گذشته در صنعت
رخ داده و ان توج��ه جدی ب��ه موضوع تعمیق خودکفایی
و کاهش ارزبری اس��ت که نام ان را نهضت داخلی س��ازی
گذاشته اند ،اما موضوع این است که خودکفایی این روزها
با خودکفایی که در 30سال گذشته دنبال شده ،یک فرق
اساس��ی دارد؛ س��طح فناوری .در ۳۰سال گذشته صنعت
خودرو اقدام های بسیار ارزشمندی در زمینه داخلی سازی
و خودکفای��ی قطعات خودرو انجام داده اس��ت؛ اما مبنای
انها تیراژ اقتصادی تولید بوده اس��ت .انچه اکنون به علت
تحریم های خیلی ش��دید اخیر و البته کمبود ش��دید ارز،
دنبال می شود ،داخلی سازی قطعات استراتژیک
اس��ت ک��ه به ط��ور عم��ده نیازمن��د بکارگیری
فناوری های به نسبت سطح باال است.
ای��ن موضوع در حالی که تحریم ها همه جانبه
اس��ت ،نیازمند بکارگیری تمام توان کش��ور در
زمینه دور زدن تحریم ها و واردات و بهره برداری
حداکث��ری از فناوری های مورد نیاز اس��ت .خود
این عملیات با توجه به کمبود ش��دید نقدینگی و سرمایه
الزم ،مس��تلزم بکارگیری حداکثری دانش موجود و حتی
توسعه دانش در داخل کشور است.
همچنین برخ��ی از این فناوری ها اص��وال به ایران داده
نمی شود؛ در نتیجه خودروس��ازان ناچار شده اند به سمت
داخل تغییر رویکرد داده و به فناوران و حتی پژوهشگران
داخلی توجه کنند و کمی انها را جدی تر بگیرند؛ بنابراین
در همی��ن مدت کوت��اه چند ماهه ،کاره��ای خوبی برای
تعمیق داخلی س��ازی انج��ام و قراردادهای بس��یار خوبی
منعقد ش��ده که میلیون ها دالر کاهش ارزبری را به دنبال
داش��ته اس��ت .البته هنوز راه طوالنی پی��ش رو داریم ،اما
حرکتی بسیار ارزشمند و سریع است.
از یک س��و در کش��ور در چند سال گذش��ته بسترهای
بسیار ارزشمندی برای توسعه کسب و کارهای فناورمحور
فراهم ش��ده است .دانش��گاه ها در 40سال گذشته توسعه
بس��یاری یافته اند و توسعه دوره های تحصیالت تکمیلی و
توج��ه جدی به موضوع کارافرینی نس��لی از جوانان را در
کش��ور تربیت کرده که ضمن اینکه محق هستند ،متوجه
ش��ده اند که نبای��د منتظر دولت و کارمندی و اس��تخدام
باش��ند .از س��وی دیگر ،مراکز رش��د و پارک ه��ای علم و
فناوری در 20سال گذشته به شدت رشد کرده است.
همچنی��ن معاون��ت علمی و فناوری ریاس��ت جمهوری
حرکت ه��ای بس��یار خوبی در راس��تای بهب��ود قوانین و
سیاس��ت های حمایت از فن��اوران و به ویژه ش��رکت های
دانش بنی��ان انجام داده ،به گون��ه ای که امروز به
جرات می توان گف��ت موضوع هایی مانند بیمه و
مالیات برای این نوع حرکت ها مس��ئله اش��نایی
اس��ت که ازس��وی ماموران بیمه و مالیات نیز به
رسمیت شناخته ش��ده است .بماند که هنوز راه
طوالنی برای جا افتادن این موضوع در کل کشور
پیش رو داریم.
در کل می توان گفت مجموعه حرکت های انجام ش��ده
و به ویژه حمایت های طراحی ش��ده و تخصیص داده شده
در بودج��ه امس��ال معاونت علمی و فن��اوری و همچنین
همراه��ی بانک مرکزی و بانک ه��ا و وزارت دارایی و بیمه
تامی��ن اجتماعی ،نوید حرکت ب��زرگ اقتصادی را در این
زمینه می دهد.
وزارت دفاع نیز با توان بنیه خود وارد کارزار شده است.
این وزارتخانه که دارای فناوری های پیش��رفته ای اس��ت،
می توان��د نقطه ش��روع خوب��ی برای توس��عه فناوری های
پایین دستی در صنعت خودرو باشد.
همزم��ان ش��رکت های بزرگ��ی مانند ف��والد مبارکه،
حرکت های خوب دانش بنیانی را برای تامین مواد اولیه ای
که تاکنون از خارج از کشور وارد می شده ،انجام داده است
و می دهن��د .نتیجه مجموعه ای��ن حرکت ها ،نوید حرکتی
ب��زرگ در کش��ور را می دهد و می توان ب��ا اطمینان گفت
ک��ه اگر این حرکت با قدرت دنبال ش��ود ،تا پایان س��ال
اینده به طور تقریبی ما دیگر وابس��تگی راهبردی به خارج
از کش��ور در صنعت فعلی خودرو نخواهیم داش��ت و البته
اگر حرکت به درس��تی ادامه پیدا کند ،می توانیم حدود 4
سال دیگر شاهد حرکت هایی در نسل های جدید قطعات و
فناوری های مورد استفاده در صنعت خودرو باشیم.
در ای��ن میان ،م��ن یک نگران��ی ب��زرگ دارم؛ پیش تر
هم داخلی س��ازی را امتحان کرد ه و برای توس��عه فناوری
حرکت های بزرگی هم انجام داده ایم ،اما متاسفانه هر وقت
وضع درامد نفتی کش��ور خوب ش��ده و روابط بین المللی
به نس��بت عادی شده اس��ت ،مس��ئوالن واردات را خیلی
راحت تر می دانند و فوری تغییر مسیر می دهند که نتیجه
ان ورشکستگی ش��رکت های فناورمحور ،تمایل به داللی
قطعه سازان ،و در نهایت ناامیدی فناوران و البته مهاجرت
گس��ترده انها به خارج از کشور بوده اس��ت .همه اینها را
ش��خصا ش��اهد بودم و بسیار نگران هس��تم .چه تضمینی
وج��ود دارد ک��ه با کوچک تری��ن تغییر رویه کش��ورهای
اروپایی و امریکایی یا چین و روس��یه ،این روند ارزش��مند
ادامه یابد؟ روند فعلی بس��یار سخت است و نیازمند تالش
ش��بانه روزی فناوران و پژوهش��گران و کارافرینان و البته
ریس��ک پذیری مدیران و صاحبان ق��درت و اعتماد انها به
ت��وان جوانان و خودی ه��ا دارد؛ بنابراین ب��ا کوچک ترین
روزنه ای برای واردات ،اگر قانونی وجود نداش��ته باشد ،کل
این مس��یر با چالش جدی روبه رو می ش��ود .البته وزیران
وزارتخانه ه��ای گوناگ��ون از جمل��ه وزیر صنع��ت ،معدن
و تج��ارت دس��تور ممنوعیت واردات را ص��ادر کرده اند و
مدیران عامل دو خودروس��از بزرگ دستور خرید کامل از
داخل را صادر کرده اند .اما چه کسی مطمئن است که انها
تا کی هس��تند یا اینکه تا کی بر س��ر عهد و پیمان خود
باقی می مانند .اصوال اگر مکانیس��م های اقتصادی درست
طراحی نشوند ،این چرخه ها نهادینه نمی شوند .به عبارتی
اگ��ر کل فرایند اقتصادی پویا و پایدار را برای ذی نفعان به
همراه نداش��ته باش��د ،با کوچک ترین تلنگری ،کل مسیر
منحرف خواهد شد.
درس��ت ان چیزی که اواخر دهه 80ش��اهد ان بودیم.
امی��دوارم قانونگذاری ه��ا ،سیاس��ت گذاری ها و راهبردها
به گونه ای انجام ش��وند که اکوسیس��تم نواوری در صنعت
خودرو به خوبی ش��کل بگیرد و ان ق��در محکم و قدرتمند
شود که هیچ دالل کاالی خارجی نتواند در ان اکوسیستم
دوام بیاورد.
شنبه
23اذر 1398
17ربیع الثانی 1441
14دسامبر 2019
شماره 1426
پیاپی 2744
هزینه کرد 5درصدی
فوالد سازان ایرانی
در R&D
معدنکاری در ایران
سنتی است
5
mine@smtnews.ir
الومینیوم جنوب به زودی با حضور رئیس جمهوری راه اندازی می شود
کامل ترین خط تولید الومینیوم ایران در المرد
محبوب�ه ناطق :الومینیوم جنوب ک��ه میوه دوران برجام
به شمار می رود ،در استانه چیدن و بهره برداری است.
ب��ه گزارش
،کل س��رمایه گذاری ای��ن طرح بیش از
یک میلیارد دالر اس��ت و اشتغالزایی مستقیم این کارخانه به
۱۲۰۰نفر می رسد.
با بهره برداری از فاز نخست کارخانه الومینیوم جنوب ،این
کارخانه تا پایان س��ال ۹۸با ظرفیت ۱۰۰هزار تن از مجموع
۳۰۰هزار تن وارد مدار تولید می ش��ود .دیگ های فاز نخست
این مجموعه ۳۰۰هزار تنی به مرور وارد مدار تولید می ش��ود
و در س��ال ۹۹به ظرفیت کامل می رس��د و در نهایت سالکو با
تکمیل کل فازهای خود به ظرفیت یک میلیون تنی می رسد
و بزرگ ترین واحد تولیدی الومینیوم کشور می شود.
گفتنی اس��ت ش��رکت مجتمع صنای��ع الومینیوم جنوب
(س��الکو) در س��ال 1382در راس��تای اهداف توسعه صنایع
انرژی ب��ر و با ه��دف صادرات ،رف��ع فقر ،افزایش اش��تغال و
اس��تفاده بهینه از منابع عظیم گازی کش��ور در منطقه ویژه
صنایع انرژی بر المرد استان فارس ایجاد شد.
چش��م انداز ای��ن ش��رکت تبدی��ل ش��دن ب��ه بزرگ ترین
تولید کنن��ده الومینیوم در کش��ور و ق��رار گرفتن در جمع ۴
تولید کنن��ده برت��ر الومینیوم در خاورمیانه از طریق توس��عه
ظرفی��ت تولید الومینی��وم به منظور ایج��اد ارزش افزوده در
بخش انرژی و دسترسی به بازارهای صادراتی است.
همه چیز اماده است
باتوج��ه ب��ه افزایش می��زان مص��رف الومینی��وم در دنیا،
کارشناس��ان اینده و چش��م انداز این صنعت را بس��یار خوب
ارزیاب��ی می کنن��د و معتقدند روند نرخ ای��ن فلز نیز صعودی
است.
عباس نعیم��ی ،قائم مقام ایمیدرو در گفت وگو با
بر
این موضوع تاکید کرد و گفت :الومینیوم جنوب شرکتی است
ی ان اغاز شد و با همت مدیران
که بعد از برجام عملیات اجرای
قبلی و فعلی و س��رمایه گذاران ان امس��ال با ۱.۲میلیارد دالر
سرمایه گذاری به بهره برداری می رسد.
وی با اشاره به اینکه این شرکت جایگاه فوالد مبارکه در بین
فوالدی ها را در بین صنایع الومینیوم کش��ور خواهد داش��ت،
افزود :الومینیوم جنوب به تنهایی ۴۰درصد الومینیوم کشور
را تولید خواهد کرد و به تولید بیش از یک میلیون تن شمش
الومینیوم در طرح های توس��عه ای خود خواهد رس��ید .وی با
بیان اینکه این طرح در انتظار بهره برداری رسمی است ،ادامه
داد :هم��ه چیز اماده اس��ت و تنها منتظریم تا دفتر ریاس��ت
جمهوری زمانی را برای افتتاح رسمی این پروژه تعیین کند.
وی ب��ا تاکید ب��ر اینک��ه در الومینیوم جن��وب ۴۹درصد
س��رمایه گذاری ازس��وی ایمیدرو و ۵۱درصد ازسوی شرکت
س��رمایه گذاری غدیر انجام ش��ده ،تصریح کرد :با زحماتی که
مدیرعامل شرکت س��الکو برای راه اندازی و سرعت بخشیدن
به این روند داشتند و همچنین زحمات فراوانی که مدیرعامل
قبلی کشیده بودند این طرح به سرانجام رسید.
قائم مقام ایمیدرو در بخش دیگری از سخنانش با بیان اینکه
اگ��ر اقدامات و تصمیمات بجای اقای طاهرپور نبود این طرح
به این زودی به بهره برداری نمی رس��ید گفت :ایشان توانست
ش��رکت سرمایه گذاری غدیر را متقاعد به سرعت بخشیدن به
این پروژه و پرداخت سهم خود در این سرمایه گذاری کند.
گفتنی اس��ت در حال حاضر ش��هریار طاهرپور که پیش از
این در ش��رکت های الومینیومی نظی��ر ایرالکو ،المهدی و در
دوره ای ریاس��ت س��ازمان توس��عه ای ایدرو را بر عهده داشته،
مدیرعامل الومینیوم جنوب اس��ت .به نظر می رس��د با امدن
طاهرپور به س��الکو روند پیش��رفت ،سرعت بیشتری گرفته و
به زودی ش��اهد افتتاح رس��می این پروژه بزرگ ملی ازسوی
رئیس جمهوری باشیم.
دو دیگ الومینیوم جنوب روشن شد
اکب��ر ترکان ،رئیس هیات مدی��ره الومینیوم جنوب نیز در
گفت وگو با
از اخرین مراحل پیش��رفت فیزیکی پروژه
الومینیوم جنوب س��خن گفت و اف��زود :الومینیوم جنوب با
کمی تاخیر نسبت به برنامه در استانه بهره برداری است.
وی اف��زود :در هفته جاری (منتهی ب��ه ۲۱اذر) در مرحله
نخست ابتدا 2دیگ ،سپس ۱۰دیگ و بعد از ان ۴۰دیگ تا
۸۶دیگ در س��الن ش��ماره یک را روشن می کنیم و بعد از ان
سالن های شماره ۲و ۳که انها نیز هر کدام ۸۶دیگ دارند به
بهره برداری می رس��ند .جمع دیگ های 3سالن به ۲۵۸دیگ
خواهد رسید تا فاز نخست بهره برداری از الومینیوم جنوب به
ظرفیت ۳۰۰هزار تن کامل شود.
رئی��س هیات مدی��ره الومینیوم جنوب با اش��اره به تولید
واحده��ای الومینی��وم جنوب کش��ور گف��ت :در حال حاضر
ظرفیت تولی��د المهدی ۱۱۰هزار تن ،هرمزال ۱۴۰هزار تن،
ایرالکو ۱۰۰هزار تن و جاجرم ۴۰هزار تن ش��مش الومینیوم
اس��ت که با بهره برداری از فاز نخس��ت الومینیوم جنوب کل
تولید الومینیوم کشور به حدود ۸۰۰هزار تن خواهد رسید.
ترکان در بخش دیگری از س��خنانش اظهار کرد :الومینیوم
یک صنعت مفید برای کش��ور به ش��مار می رود ،به این دلیل
ک��ه ایران دارای انرژی ارزانی اس��ت و می تواند ان را با ارزش
افزوده بسیار خوبی صادر کند؛ تولید هر کیلو الومینیوم افزون
بر ۱۳.۵کیلووات س��اعت برق مص��رف می کند و برق باتوجه
به اینکه نیمی از نرخ تمام شده الومینیوم است به واسطه گاز
موجود ارزان ایران به صرفه تولید می ش��ود .گفتنی است نرخ
برق صنایع به ازای هر کیلووات ساعت ۷۰تومان است.
وی اف��زود :ن��رخ هر کیلووات س��اعت ب��رق در اروپا دم در
کارخانه ۱۵س��نت اس��ت که برای مصرف کننده تا ۲۲سنت
هم تمام می ش��ود .اکنون با احتس��اب هر س��نت ۱۳۰تومان
حساب کنید چقدر با نرخ برق صنایع ما تفاوت دارد.
رئیس هیات مدیره الومینیوم جنوب در ادامه به برنامه های
توس��عه ای این ش��رکت اش��اره و تاکید کرد :برنامه توسعه ای
این ش��رکت تولید یک میلیون تن الومینیوم در س��ال است
ک��ه در 2ف��از دیگر محقق خواهد ش��د .در کنار ان یک بندر
اختصاصی مواد معدنی به نام بندر پارس��یان ازسوی ایمیدرو
در دس��ت ساخت است که اس��کله ۵ان به الومینیوم جنوب
اختص��اص دارد و از زم��ان مدیری��ت اقای دکتر کرباس��یان
در ایمی��درو اغاز ش��د و در زمان مدیری��ت اقای غریب پور به
خوب��ی ادامه یافته اس��ت .جا دارد در اینج��ا از زحمات اقای
غریب پور و حمایت های ایشان تشکر کنم زیرا برای این پروژه
ک��ه برای مدتی دچار وقفه ش��ده ب��ود ۲۰۰میلیارد تومان از
بانک تس��هیالت گرفت و به سازنده بندر پارسیان که قرارگاه
خاتم االنبیا اس��ت داد تا س��اخت این بندر س��رعت گیرد .این
بندر در گام نخس��ت به واردات پودر الومینا اختصاص خواهد
یافت اما برای س��ایر فلزات نیز دارای اسکله هایی است که در
برنامه های توسعه ای بعدی این بندر باید تکمیل شود .رئیس
هی��ات مدیره الومینیوم جن��وب درباره دالیل تاخیر چندباره
عباس نعیمی
اکبر ترکان
اکب��ر ترکان :تولید پودر الومینا بس��یار س��وداور اس��ت؛ چنانک��ه هر کیلو
بوکسیت که ماده اولیه پودر الومینا است ۳۰دالر قیمت دارد اما ارزش هر
تن پودر الومینا ۴۰۰دالر است
در افتت��اح الومینیوم جنوب گفت :دالیل مختلفی بر این امر
مترتب است که نخستین ان به تاخیر چینی ها در اجرای این
پروژه بازمی گردد .انها نتوانس��تند در زمان مقرر ال سی ش��ان
را ب��از کنن��د و تحریم ه��ا اغاز ش��د ،با این حال م��ا پول را به
حس��اب انها ریخته ایم و فقط به دلیل مش��کالت نقل و انتقال
پول نمی توانند ان را برداشت کنند اما دارند کارشان را انجام
می دهند.
ت��رکان ادام��ه داد :البته دالی��ل دیگری هم ب��ود؛ ازجمله
مشکالت گمرکات کش��ور که اعالم کردند رایانه های ما بندر
پارس��یان را شناس��ایی نمی کنند و نمی توانند اجازه ترخیص
تجهیزات مورد نیاز شرکت را بدهند .در این راستا ۳ماه معطل
ثبت بندر پارس��یان در فایل مبادی ورودی گمرک ش��دیم تا
تجهیزات ترخیص و از کشتی تخلیه شد.
وی درباره تامین مواد اولیه الومینیوم جنوب گفت :ما بخش
عم��ده ای از پودر الومینای م��ورد نیاز خود را وارد می کنیم و
مق��داری هم از جاجرم خریداری کردی��م اما در منطقه ویژه
الم��رد پروژه تولید پودر الومینا ازس��وی ایمیدرو در دس��ت
مطالعه و اقدام و قرار اس��ت با بوکسیت وارداتی از گینه ،پودر
الومینا به ظرفیت یک میلیون تن تولید ش��ود .از انجا که هر
کیلو ش��مش الومینیوم به ۲کیلو پودر الومینا نیاز دارد نیاز
واحدهای الومینیومی کشور به این ماده ۱.۵میلیون تن است.
ترکان ادامه داد :تولید پودر الومینا بس��یار س��وداور است؛
چنانکه هر کیلو بوکس��یت که ماده اولیه پودر الومینا اس��ت
۳۰دالر قیم��ت دارد ام��ا هر تن پودر الومینا ۴۰۰دالر ارزش
دارد .اگ��ر هر ۲.۵تن بوکس��یت یک میلیون تن پودر الومینا
بدهد نرخ تمام ش��ده پودر الومینا ۷۵دالر می شود ،در حالی
ک��ه ۴۰۰دالر ارزش دارد .ب��رای اینکه تولید الومینیوم ایران
در قیاس با رقیبان جهانی اش ارزان تر تمام ش��ود نیازمند این
هستیم که پودر الومینا را وارد نکنیم بلکه خودمان در داخل
ان را تولید کنیم .از انجا که برای س��اخت الومینیوم جنوب
یک میلیارد دالر برابر با ۸۵درصد س��رمایه گذاری انجام شده
در این پروژه استقراض و فاینانس و تنها ۱۵درصد ان از محل
درامدهای داخلی کش��ور اس��ت و باید پس بدهیم باید سود
خوبی هم داش��ته باشیم .ترکان اظهار کرد :ایمیدرو و شرکت
س��رمایه گذاری غدی��ر هر دو به خوب��ی در این پروژه همراهی
کردن��د .وی درب��اره نقش مدیریت مدیرعام��ل فعلی در روند
اجرای این پروژه گفت :زحمات زیادی در دوره مدیریت قبلی
و فعلی این مجموعه کشیده شده و مدیریت فعلی الومینیوم
جن��وب از ابت��دا با ای��ن پروژه همراهی کردن��د و تنها در یک
مقطع به مجلس شورای اسالمی رفتند و دوباره به این شرکت
بازگش��تند و از ابتدا نیز با مدیریت قبلی و عضو هیات رئیس��ه
فعلی این شرکت همراهی و همکاری داشته اند.
6
شنبه
23اذر 1398
17ربیع الثانی 1441
14دسامبر 2019
شماره 1426
پیاپی 2744
چشم اندازمعدنی
تجارت
در بررسی نقش استارت اپ ها در حوزه معدن مطرح شد
یادداشت
خام
نفروشیم
معدنکاری در ایران سنتی است
سمیه خلوصی
مدیر برنامه ریزی ایمیدرو
منیر حضوری
editor@smtnews.ir
کس��ب وکار اس��تارت اپی و دانش بنیان��ی معموال به
فعالیت��ی گفته می ش��ود که برپای��ه فناوری های نوین
ش��کل می گیرد .دانش بنیان ها معموال در جست وجوی
یک مدل کسب وکار که قابل تکرار و مقیاس پذیر باشد،
هس��تند .با توجه به اینکه معادن از روش های س��نتی و
در برخی موارد قدیمی استفاده می کنند توجه به جوانان
خالق ،ش��رکت های دانش بنیان و پژوهش های معدنی
اهمیت حیاتی دارد.
درباره این موضوع که چقدر
دانش بنیان ها مهم هستند و چقدر در کشور به انها بها
می دهیم با کارشناسان این حوزه گفت وگو کرده است.
پوشش ریسک استارت اپ ها
فرید دهقانی
سیدرضا عظیمی
فرید دهقانی ،مدیرعامل صندوق بیمه س��رمایه گذاری
فعالیت ه��ای معدنی بابیان اینکه توس��عه بخش معدن
ی عبور می کند ،اظهار کرد :اگر در این
از توس��عه فناور
مسیر گام برنداریم عمال حرکت میرا خواهد بود .او ادامه
داد :صندوق بیمه س��رمایه گذاری مدت زمانی است که
یک سری کارکردها را به فعالیت خود اضافه کرده است
تا در جهت رش��د دانش بنیان ها حرکت کند .بررس��ی
کردیم در ش��رایط فعلی رسوب فناوری در بخش معدن
در ایران بس��یار ضعیف اس��ت و معدنکاری ایران سنتی
اس��ت .این در حالی اس��ت که اگ��ر وارد فضای رقابتی
ش��ویم با توجه به اینکه نرخ تمام ش��ده ما باال اس��ت در
قیمت ها عمال شکس��ت می خوری��م .بنابراین ما باید به
رس��وب فن��اوری در بخش معدن بپردازیم که بخش��ی
از ای��ن مهم از کانال ش��تاب دهنده ها و اس��تارت اپ ها
عبور می کند .مدیرعامل صندوق بیمه س��رمایه گذاری
فعالیت ه��ای معدنی درب��اره اقدامات صندوق در جهت
رش��د اس��تارت اپ ها گفت :در این رابط��ه ما با معاونت
علمی-فن��اوری ریاس��ت جمه��وری و اس��تارت اپ ها
تعامل برقرار کرده ایم .قصد داریم برای س��رمایه گذاری
معدنکاران در اس��تارت اپ ها دس��ت به پوشش ریسک
بزنیم .فرمولی طراحی شده برای اینکه بتوانیم دو بخش
پ به عنوان
معدن��کاری به عن��وان متقاضی و اس��تارت ا
تولید کنن��ده ایده را باهم مرتبط کنی��م .دهقانی ادامه
داد :در این روند مشکلی توسط معدنکار مطرح می شود
ک��ه به��ره وری را کاهش می دهد اما ممکن اس��ت یک
استارت اپ ها سفرای بخش معدن
عکس :مهدی کاوه ای
وقت��ی بر اس��اس امارها به رش��د ظرفیت
فوالد ،اهن اس��فنجی و گندل��ه پی می بریم
متوج��ه می ش��ویم ک��ه ظرفیت ای��ن مواد
معدنی در کشور به ش��دت افزایش پیداکرده
است .به این ترتیب رش��د تولید در این حوزه
نس��بت به س��ال قب��ل افزای��ش دو برابری
داشته است .امس��ال هم پیش بینی می شود
ظرفیت در ش��مش فوالد را افزایش دهیم و
متناس��ب ب��ا ان در گندله و اهن اس��فنجی
هم ظرفیت س��ازی خوب��ی را بتوانیم به عمل
برس��انیم .در این روند ایمیدرو س��عی کرده
اس��ت به ایجاد ارزش افزوده کم��ک کرده و
از ص��ادرات مواد معدنی خام جلوگیری کند.
نگاه کلی برای اینکه به س��مت ارزش افزوده
صنعت��ی و معدنی پیش برویم این اس��ت که
از خام فروش��ی دوری کنیم .جلوگیری از خام
فروش��ی ،زمینه های��ی را برای رش��د صنایع
م��ادر در جه��ت رون��ق اقتصادی و توس��عه
فراهم می کند .خوشبختانه این مهم از سوی
ایمیدرو و دیگر مس��ئوالن با جدیت پیگیری
می ش��ود .دراین بی��ن برخ��ی م��واد معدنی
وجود دارند که ما هنوز نتوانس��ته ایم صنایع
پایین دس��ت انه��ا را فعال و از انها اس��تفاده
کنیم .بنابراین در مورد خام فروشی می توانیم
بگویی��م ان بخ��ش از مواد معدنی که قابلیت
ف��راوری ی��ا تبدیل ب��ه ارزش اف��زوده باالتر
در کش��ور ندارن��د را صادر می کنی��م .درباره
ع��وارض ۲۵درصدی نیز مطرح می ش��ود که
یکی از اهداف ،دوری از خام فروش��ی اس��ت.
امار تولید نشان می دهد که کمبود کنسانتره
در کش��ور ،تولید گندله را مق��داری کاهش
داده اس��ت .به این ترتی��ب موض��وع تامی��ن
کنسانتره موردنیاز انها مسئله دار شده است؛
بنابراین چنین عوارضی منطق خاص خود را
دارد.
editor@smtnews.ir
فرید دهقانی :در شرایط فعلی رسوب فناوری در بخش معدن در ایران
بس��یار ضعیف اس��ت و معدنکاری ایران سنتی اس��ت .با این شرایط اگر
وارد فضای رقابتی شویم با توجه به اینکه نرخ تمام شده ما باال است ،در
قیمت ها عمال شکس��ت می خوریم؛ بنابراین ما باید به رس��وب فناوری در
بخش معدن بپردازیم که بخش��ی از این مهم از کانال ش��تاب دهنده ها و
استارت اپ ها عبور می کند
ایده پ��رداز بتواند به حل ان کمک کند .صندوق مطرح
می کن��د که معدنکار پ��ول را پرداخت کند تا ایده پرداز
کار کن��د و اگ��ر ایده ای مطرح نش��د و کار ان ش��رکت
اس��تارت اپی به نتیجه نرسید ما به عنوان صندوق بیمه
سرمایه گذاری فعالیت های معدنی بخش اعظم هزینه را
به معدنکار پرداخت می کنیم .در این شرایط هم از خلق
ای��ده جدید حمای��ت می کنیم و هم کمک می کنیم که
یک ایده به تجاری سازی برسد .مدیرعامل صندوق بیمه
سرمایه گذاری فعالیت های معدنی در پاسخ به این سوال
که معادن چقدر به ش��رکت های دانش بنیان نیاز دارند،
گفت :انچه به ذهن می رس��د و از قدیمی ها و مهندسان
بخش معدن می شنوم این است که معدنکاری ما نسبت
به کش��ورهای معدن خیز توس��عه یافته به شدت فاصله
گرفت��ه و درواق��ع فاصله فناوری زی��ادی دارد .بنابراین
ب��رای اینکه ب��ا معدنکاری دنیا رقاب��ت کنیم عمال باید
یا از اس��تارت اپ های داخلی کش��ور حمایت کنیم یا با
ش��رکت های پیش��رو در فناوری ارتباط برقرار کنیم .او
تاکید کرد :برای اینکه این اتفاق در کشور بیفتد ،مجبور
هستیم به استفاده از فناوری روز در بخش معدن به ویژه
فناوری های��ی که در حوزه ای ای تی وجود دارد و منجر
به افزایش بهره وری و کاهش هزینه های تولید می شود،
اهمیت بدهیم .به همین خاطر حمایت از استارت اپ ها
نوعی حمایت از توس��عه بخش معدن در شرایط حاضر
تلقی می شود.
سیدرضا عظیمی ،مجری طرح احیا ،فعال سازی و توسعه
معادن کوچک مقیاس درباره اهمیت استارت اپ ها گفت:
اینها شامل مجموعه فعالیت هایی هستند که تکرارپذیر و
مقیاس پذیرند .مهم ترین عامل برای رشد استارت اپ ها و
ضرورت ان اطالع رسانی و ارتباط با توسعه جامعه معدنی
اس��ت .این مهم در کش��ورهای توس��عه یافته مورد توجه
ش��رکت های بزرگ و باش��گاه های تخصص��ی قرارگرفته
درحالی ک��ه متاس��فانه هن��وز در کش��ور م��ا جا نیفتاده
اس��ت .مجری طرح احیا ،فعال س��ازی و توس��عه معادن
کوچک مقی��اس بابی��ان اینکه این مه��م در بخش معدن
مغفول مانده و خوب بر روی ان کار نش��ده اس��ت ،ادامه
داد :تنه��ا موضوع��ی که می تواند جامع��ه معدنی ما را به
لحاظ ارتباطی توس��عه دهد توجه به استارت اپ ها است.
به همین دلیل پیش��نهاد دادیم که کافه معدن راه اندازی
ش��ود تا بتوانیم فضایی را برای رش��د معدن فراهم کنیم.
عظیم��ی با اش��اره به اهمی��ت ش��کل گیری کلوب های
تخصص��ی ادامه داد :یکی از اقدامات مهم در حوزه معدن
توس��عه کلوب های تخصصی مربوط ب��ه بخش معدن به
لحاظ فروش و بازاریابی ،رش��د تکنولوژی و ...اس��ت .در
این باره باید برای فرهنگ سازی به جامعه کمک کرد و از
ایده ها و اطالعات تازه استقبال کرد .او تاکید کرد :گاهی
تجهیز یک کارگاه می تواند در قالب یک شغل جدا بخش
معدن را مدیریت کند .به این ترتیب باید دانش و پژوهش
را در بخش ه��ای مختلف معدن ازجمله بارگیری ،باربری
و ...وارد کنیم و اینها جز در ارتباط با استارت اپ ها شکل
نمی گیرند .مجری طرح احیا ،فعال سازی و توسعه معادن
کوچک مقی��اس بابی��ان اینکه ما در زمین��ه فناوری های
جانبی ،هوشمندس��ازی ،اطالع رسانی و ارتباطات بخش
مع��دن خوب کارنکرده ایم ،ادامه داد :س��ایت هایی وجود
دارد ک��ه در ان می ش��ود حرک��ت کامودیتی های بخش
معدن در کشورهای مختلف دنیا را دید درحالی که عمال
خیلی از ما به ان واقف نیس��تیم .اینکه بدانیم بیش��ترین
حرکت س��نگ اهن از چه کش��وری به چه کشوری است
و باالتری��ن نرخ و کمترین تعرفه را کدام کش��ورها دارند
بسیار مهم است.
شنبه
توسعه صادرات
ستاد عملیاتی می خواهد
23اذر 1398
17ربیع الثانی 1441
14دسامبر 2019
شماره 1426
پیاپی 2744
می گویند
مگر ماهی جو می خورد که
سهمیه نهاده می خواهید؟
بررسی نقش مهم تحقیق و توسعه در تصاحب بازارهای بین المللی
هزینه های میلیاردی که صرف می شود
مدیر گ��روه پژوهش های فن��اوری و نواوری موسسه
مطالعات و پژوهش های بازرگانی با بیان اینکه تحقیق و
توسع��ه یکی از ستون های اصلی زنجیره ارزش بسیاری
از صنایع در دنیای امروز به شمار می رود و نقش پررنگی
در تولید محصوالت رقابت پذیر ایفا می کند ،اظهار کرد:
اهمی��ت این موضوع به حدی است که در برخی صنایع
پیشرفته ،شرکت ها بین ۱۵ت��ا ۲۰درصد درامد خود
را ص��رف تحقی��ق و توسعه ک��رده و هزینه های ساالنه
در ح��د چند میلی��ارد دالری را به ای��ن امر اختصاص
می دهند.
ب��ه همین دلی��ل ،زمانی ک��ه صحب��ت از تصاحب
بازاره��ای بین المللی و رقابت ب��ا تولیدکنندگان سطح
جهانی می ش��ود ،باید به پشت پ��رده موفقیت انها نیز
توج��ه کرد که یکی از ارکان ان ،هزینه کرد در پژوهش
و توسعه محصوالت نواورانه است.
مسع��ود افشاری مف��رد در گفت وگو با
تصریح
کرد :به عن��وان نمونه ،در حوزه بازاریابی بحثی با عنوان
چرخ��ه عمر محصول وجود دارد که نشان می دهد یک
محصول خاص در یک دوره زمانی به بازار معرفی شده
ه نس��بت قابل قبولی در
حتی شرکت ه��ای دانش بنیان که سطح ب
هزینه کرد تحقیق و توسعه دارند نیز موفقیت چشمگیری در زمینه
صادرات نداشته اند
و پ��س از مدتی نیز با طی کردن دوره های رشد و بلوغ،
وارد دوره افول می شود.
وی ادام��ه داد :ب��رای اینک��ه بتوان ب��رای دوره افول
محصوالت در ب��ازار جهانی اماده بود ،الزم است بخش
تحقی��ق و توسعه و بازاریابی سازم��ان از مدت ها پیش
ب��ه فکر توسعه محصوالت جدید باشند .به عنوان نمونه،
برای گوشی تلفن همراه که بازار پررقابتی است ،برخی
تولیدکنندگان برای ۲ت��ا ۵سال اینده برنامه طراحی
و تولید محص��والت جدید یا افزودن ویژگی های جدید
به تولیدات خود را دارند .یا شرکت های داروساز زیستی
با هزین��ه ای افزون بر ی��ک میلی��ارد دالر و در بازه ای
۱۳ساله ،با پژوهش روی بیش از هزار مولکول می توانند
به تولید یک داروی جدید دست
یابند.
به گفته مدیر گ��روه پژوهش های فن��اوری و نواوری
موسس��ه مطالع��ات و پژوهش های بازرگان��ی ،با توجه
به این م��وارد ،زمانی که بازاره��ای بین المللی مد نظر
اس��ت ،باید رقیبان بین المللی و می��زان هزینه کرد انها
در تحقیق و توسعه نیز مد نظر قرار گیرد و شرکت های
توانمند ایران��ی نیز در راستای ارتق��ای توانمندی های
تولی��دی و فناوران��ه خ��ود از طری��ق تقوی��ت مباحث
پژوهشی و توسعه ای بکوشند.
محص��والت دانش بنیان انجام دادی��م ،مشاهده کردیم
ک��ه باوجود ظرفیت های خوبی ک��ه در کشور به لحاظ
تولید محصوالت فناورانه شکل گرفته است؛ هنوز توان
صادراتی شرکت ها چندان رشد نکرده و از میان بیش از
۴هزار شرک��ت دانش بنیان ،حدود ۲۰۰شرکت تجربه
صادراتی داشته اند.
وی ادام��ه داد :این موضوع نش��ان می دهد عالوه بر
مباح��ث تحقیق و توسعه و تولی��د محصوالت نواورانه،
عوام��ل دیگ��ری نی��ز در صادراتی ش��دن محصوالت
ساخت ایران حائ��ز اهمیت هستند؛ به نحوی که حتی
شرکت های دانش بنیان که سطح ب ه نسبت قابل قبولی
در هزینه ک��رد تحقی��ق و توسع��ه دارند نی��ز موفقیت
چشمگی��ری در زمینه ص��ادرات نداشته ان��د؛ بنابراین
کمبودهای��ی همچون ضع��ف در توانمن��دی بازاریابی
بین الملل��ی و مطالعات ب��ازار ،کمبود بنی��ه مالی برای
ص��ادرات ،نداشت��ن استاندارده��ای بین المللی ،ضعف
مهارت های مورد نیاز صادراتی مانند فنون مذاکره ،زبان
و . ..کمبود اقدام های جمع��ی صادراتی و متصل نشدن
شرکت های دانش بنیان تولی��دی به شرکت های بزرگ
صنعتی و تج��اری برای قرارگیری محصول دانش بنیان
در سب��د صادراتی انها؛ از مواردی هستند که باید برای
توسعه صادرات مد نظر قرار گیرند.
افشاری مف��رد ب��ا اشاره ب��ه کمبودهایی ک��ه در این
حوزه داریم ،اظهارک��رد :در پژوهشی که ما در موسسه
مطالع��ات و پژوهش ه��ای بازرگان��ی درب��اره صادرات
«می دانی��د اوج درد کجاست؟ انجا که جوانان ما ،به
بهانه تحریم و شاید سوء مدیریت ها ،دیگر کمتر رغبتی
ب��ه تولید و حیات صادراتی خود دارند و بسیاری بر این
کمبودهای موجود
نیاز امروز «تحقیق ،تحلیل و توسعه» است
www.Tejaratdaily.com
صدای
کارافرینان به
جایی نمی رسد
باورند که ش��رط حیات ،یا مهاجرت است یا واردات .ما
بر این باوریم که برای گذار از چالش های کالن اقتصادی
موجود ،به ترکیبی از «عشق و عِرق و عقل» نیازمندیم
ک��ه فقط ریشه در «کارافرینی به روش صادرات» دارد،
مدلی موفق که ارزاوری و ممانعت از خروج ارز را هدف
ق��رار داده است .برهمی��ن اساس سلسل��ه کارگاه های
اموزش��ی انگیزشی را بر پای��ه «تحقیق و توسعه نوین،
فرهنگ سازی ص��ادرات و الگوسازی درست» ،تدوین و
در ١٠گام ،عملیات��ی کرده ایم ،تا به جوان ترها فرصت
نقش افرینی در عرص��ه بین الملل را بدهیم .نقطه قوت
ای��ن پویش مل��ی در این است که به م��وازات اموزش
حرف��ه ای ،بستری امن ب��رای شکوفایی تا جهانی شدن
ایده های ناب صادراتی را در کنار خود دارد».
اینها بخشی از گفته های یکی از صادرکنندگان ممتاز
کشور در پویش ملی صادرات است؛ پویشی که با هدف
توسعه صادرات راه اندازی شده است و تاکنون نیز خوش
درخشید ه است .نکته مهمی که این کارافرین ایرانی به
ان اش��اره می کند ،تغییر عبارت تحقیق و توسعه است.
او معتقد است در شرایط کنونی باید تحلیل را هم پس
از پژوهش وارد عرصه مطالعات و بررسی ها کرد.
محمدامی��ن حاج کاظمی��ان از صادرکنندگان مطرح
خشکب��ار ایران درباره نقش تحقیق و توسعه در تجارت
گف��ت :اگر قرار است هر اتفاق��ی در فضای کسب و کار
و کارافرین��ی کشور رخ ده��د باید بر مبنای «تحقیق و
توسعه» یا «تحقیق و تحلیل بازار هدف» باشد.
او در گفت وگ��و ب��ا
ب��ا تاکید ب��ر اینکه عمر
صادرات ،تولی��د و کسب وکار سنتی تمام شده ،تصریح
کرد :اینکه بگوییم چ��ون سالیان سال محصولی تولید
ش��ده و بازار مصرف خ��ود را داشته ،پس باید همچنان
ای��ن محصول را تولید کنیم ،به طور قطع یک استراتژی
اشتباه است.
حاج کاظمیان ادامه داد :حتی در جهان امروز بسیاری
از تولیدکنندگ��ان در اوج ف��روش محصول خود برنامه
تولید سال های اینده را ه��م چیده اند؛ یعنی اگر امروز
ایف��ون ۱۱در بهترین حالت فروش می کند باید بدانید
ک��ه این شرکت محصول س��ال اینده و سال بعد را هم
طراحی کرده اند.
این صادرکننده نمونه کشور گفت :منظور از تحقیق و
توسع��ه فقط نیازسنجی اینده خریدار نیست ،بلکه باید
اشراف کامل به تمام حلقه های مرتبط با زنجیره تامین
داشت��ه باشیم .به بیان بهتر ملزومات تولید و مواد اولیه
و ...نی��از به مطالعه دارند که فق��ط در پژوهش خالصه
نمی شود.
وی تاکید کرد :امروزه دیگر بحث «تحقیق و توسعه»
مطرح نیست ،بلکه «تحقیق ،تحلیل و توسعه» باید مد
نظر ق��رار بگیرد و تحلیل را پ��س از پژوهش در پیش
بگیریم .ام��روز پژوهش با هدف توسعه انجام نمی شود،
بلکه تحقیق می کنیم تا مجموعه متفکر متدبری تحلیل
را به درست��ی انجام دهد .اگ��ر داده هایی که جمع اوری
کردی��م از سوی یک گ��روه غیرهوشمند و غیرحرفه ای
تحلیل ش��ود ،قطع ب��ه یقین به توسعه ه��م نخواهیم
رسید.
رضا سواری ،رئیس کمیسیون
کشاورزی اتاق بازرگانی ارومیه
زهرا طهرانی
editor@smtnews.ir
مسعود افشاری مفرد
محمد امین حاج کاظمیان
زمانی ک��ه قیمت ه��ا متع��ادل و کمترین
حاشیه سود در بازار برای تولیدکنندگان مرغ
فراهم می ش��ود ،دولت دخالت کرده و بازار را
برهم می ریزد .متاسفانه م��رغ تبدیل به یک
کاالی سیاس��ی در کشور ما شده که همیشه
باید کمت��ر از نرخ تمام شده به مصرف کننده
برس��د .اکن��ون که نرخ مرغ ب��ه سقف ۸هزار
توم��ان رسیده ،تولیدکنندگ��ان در هر کیلو،
۱۵۰۰تومان ضرر می کنند و دولت هم هیچ
تمهیدی برای مشکل تولیدکنندگان در نظر
نمی گیرد.
درحالی که اگر دول��ت در مکانیسم عرضه
و تقاض��ا دس��ت نب��رد و قیمت ه��ا را تغییر
نده��د ،عالوه ب��ر تعادل ب��ازار ،مصرف کننده
هم می تواند از کاالی با کیفیت بهتر استفاده
کند .دولت در شرایطی با قیمت گذاری عرصه
را ب��ر تولید سخت کرده ک��ه تولیدکنندگان
ناچار هستن��د از تسهیالت بانکی با سود ۲۵
تا ۳۰درصد استف��اده کنند .با دخالت دولت
امکان برنامه ری��زی از تولیدکننده سلب شده
اس��ت .انتظار ما این است که دولت مثل همه
دولت های دیگ��ر به عرضه و تقاض��ا در بازار
احترام بگذارد.
کارافرین��ی در برهه کنون��ی بسیار سخت
ش��ده اس��ت .ص��دای کارافرینان ب��ه جایی
نمی رس��د و کسی از انه��ا حمایت نمی کند.
حمایت ه��ا هم��ه در اندازه شع��ار باقی مانده
اس��ت .هرچند تشکل ه��ا در بخش خصوصی
فعاالن��ه ک��ار را پیگیری می کنن��د اما دولت
بهایی به انها نمی دهد .ما به عنوان کارافرینان
کشور مشاورانی رایگ��ان برای دولت هستیم
ک��ه می توانیم به کشور خدم��ت کنیم .بدون
مشورت از مش��اوران متخصص ،تصمیم های
غیرتخصص��ی بسی��اری در کش��ور ب��ه اجرا
گذاشته شده و به دود ان به چشم همه رفته
است.
من به عن��وان تولیدکننده نمونه ۱۲ ،بار در
کشور برگزیده شدم و ۳۸۲لوح دارم اما لوح
ب��ه چه درد ما می خورد .ای��ن ارزش گذاری و
ارزش شناسی م��ورد احترام اس��ت اما کافی
نیست .باید در کن��ار قدردانی از کارافرینان،
صدای انها را شنید .اینک��ه ما در بدنه تولید
و در جامع��ه کارافرین��ی مشک�لات را فریاد
می زنی��م به ای��ن دلیل است که نظ��ر ما در
امور اقتص��ادی داخل نشده اس��ت .فراموش
نکنی��م که براساس گفته رهبر معظم انقالب،
م��ا سربازان جبهه اقتص��اد و ایثارگر هستیم
ک��ه باید در مقابل جه��ان بایستیم .استقالل
کارافرین ،استق�لال کشور است .همه تالش
ما هم ایستادن روی پ��ای خودمان است ،به
شرطی که از ما حمایت شود.
یادداشت
محمدرضا مودودی -کارشناس
تج�ارت خارج�ی :در جن��گ
اقتص��ادی و تحریم ه��ای سال های
گذشت��ه (از ۱۳۹۰ت��ا ام��روز)،
بحران ه��ای ارزی در حالی منجر به
تشدید رک��ود و تورم افسارگسیخته
در اقتص��اد کش��ور شده اند که فقط
۱۵درص��د اقالم مصرفی خانوارها منش��اء ارزی دارند .با این
وص��ف اث��ار و پیامده��ای تکانه های ارزی ۱۰س��ال گذشته
متاسفان��ه بیشتری��ن تاثیر را بر سفره ه��ای معیشتی مردم و
درامد مشاغل خرد و کوچک گذاشته است.
در ط��ول سال ه��ای گذشت��ه اگرچه درامده��ای نفتی
کمتر از ۲۰درص��د تولید ناخالص داخلی ایران را تشکیل
می دادن��د و حدود نیمی از صادرات کشور و نزدیک به ۴۰
درص��د درامد دولت نیز (در شرایط معمولی و نه در دوران
تحری��م) به نفت و مشتق��ات ان وابسته ب��ود ،اما کاهش
درامده��ای نفتی در کن��ار فقدان برنامه ه��ای منسجم و
گام به گام ب��رای شکل گیری اقتصاد ب��دون نفت ،گویای
این واقعیت هستند که هی��چ دولتی به طور جدی کاهش
وابستگی به درامدهای نفتی را تعقیب نکرده و هنوز میزان
تاثیر منفی و عمق اسیب ناشی از کاهش درامدهای نفتی
بر شاخص های کالن اقتصاد کشور زیاد و خطرناک است.
به ویژه اینک��ه درامد نفتی ساالنه کش��ور که حدود ۶۷
میلی��ارد دالر براورد می ش��ده ،در اخری��ن دور تحریم ها
به ش��دت کاه��ش پیدا ک��رده و به دو سوم می��زان مشابه
گذشت��ه (و حت��ی کمتر) رسی��ده و به نظ��ر می رسد این
شرایط ب��رای چند سال اینده نیز همچن��ان تداوم داشته
باش��د .این در حالی است که متاسفان��ه خالهای بسیاری
هنوز ب��رای جبران اسیب های گذشته و یافتن راه حل های
بلندم��دت جایگزین ،احساس می ش��ود و امارهای تجارت
غفلت های تاریخی در جنگ اقتصادی
ّ
لذات واردات!
خارج��ی کشور ،گویای انحطاط و انح��راف شدید دولت ها
در پی��روی از سیاست ه��ای ک�لان و برنامه های توسعه ای
مصوب در قالب اسناد باالدستی و چشم انداز ابالغ شده که
موج��ب اُفت و اسیب شاخص های کالن اقتصادی (باوجود
مزیت های بسیار طبیعی و خدادادی) شده است.
در همین راستا ،از جمله دیگر غفلت های تاریخی بزرگ
و گذشت ناپذی��ر در مدیری��ت اقتصادی کش��ور ،اطالعاتی
است که به تازگی دفتر پژوهش های اقتصادی و توسعه اتاق
بازرگان��ی مشهد با استناد به امارهای رسمی بانک مرکزی
و گمرک ایران منتشر کرده که بی شک باعث تاسف و درد
و افسوس بسیار اس��ت .براساس این مطالعات تحلیلی ،در
طول سال های ۱۳۳۸تا ،۱۳۹۶درامد ارزی کشور از محل
فروش فراورده های نفتی ،گاز ،پتروشیمی و صادرات کاال و
خدمات (خدمات فنی مهندسی ،گردشگری ،اعزام نیروی
ک��ار و )...حدود ۲۰۴۰میلی��ارد دالر براورد شده است که
فقط سهم ۳دهه گذشته (از سال ۶۸که شروع برنامه اول
توسع��ه بوده تا پایان سال )۹۶با درامدی افزون بر ۱۷۱۲
میلی��ارد دالر ،حدود ۸۴درصد ک��ل درامدهای کشور در
این ۶دهه بوده اس��ت .درامدی ارمانی و سرشار که البته
هیچ گاه موجب رشد شاخص های اقتصادی و توسعه پایدار
کش��ور نشد و همچنان ایران در زم��ره کشورهای در حال
توسعه به شمار می رود.
اگر بخواهی��م مقایسه ای تطبیقی ب��رای درک بهتر این
ام��ار داشته باشیم کافی است به اقتصاد چین اشاره کنیم
ک��ه ازس��ال ۱۹۷۸ت��ا ( ۱۹۹۶حدود ۱۸س��ال) از محل
استقراض و جذب سرمایه خارجی ،فقط ۳۱۰میلیارد دالر
به اقتصاد کم رمق خود تزریق کرد و با اتخاذ سیاست های
هوشمندانه ،اعمال انضباط مالی ،تقویت مدیریت حرفه ای
و هدف گ��ذاری درست نه تنها توانست ۲۲۵میلیون شغل
مول��د ایجاد کند ،بلکه پایه های اقتصادی را بنا گذاشت که
بع��د از نیم ق��رن توانسته ۲۴۰۰میلی��ارد دالر صادرات و
حدود ۹۰۰میلیارد دالر تراز تجاری مثبت را کسب کند و
بر قله تجارت جهان تکیه بزند .این در حالی است که چین
برای این تحول بزرگ فق��ط به یک هفتم درامد ارزی این
۶ده��ه ایران و کمتر از یک سوم زمان صرف شده در این
ب��ازه زمانی نیاز داشت ،تا اقتصاد خود را بازسازی ،مقاوم و
توسعه گرا سازد؛ اما اقتصاد ایران با ۷برابر منابع بیشتر ،نه
معادل یک هفتم چین شغل جدید و نه محصول صادراتی
و بستر توسعه فراهم کرده است!
پس به واقع این منابع صرف چه چیزی شده که از تولید
و ص��ادرات و توسعه مهم تر بوده است؟! متاسفانه پاسخ در
واردات است!
مطالعات همین دفتر نشان داده فقط در سال های ۱۳۵۲
ت��ا سال ۱۳۹۶ح��دود ۱۷۱۳میلی��ارد دالر از کل درامد
ارزی کش��ور ص��رف واردات انواع ک��اال و خدمات و نیز ارز
مورد نیاز مسافرت های شخصی مردم شده است؛ به عبارت
دیگر یکی از بزرگ ترین فرصت های طالیی در تاریخ کشور
که می توانس��ت در خدمت نوسازی بنیاده��ای اقتصادی،
بهسازی زیرساخت ه��ای کشور ،تکمیل زنجیره های ارزش
و ایج��اد واحدهای بزرگ با مقی��اس جهانی ،قرار گیرد ،نه
فق��ط بیهوده از دست رفت ،بلکه منابع ارزی ارزشمند این
سال ها نصیب جیب واردکنندگانی شد که در این سال ها،
به تدریج فربه و فربه تر شده و به مرور تبدیل به بزرگ ترین
قدرت بازدارنده عوامل توسعه صنعتی و عامل تحدیدکننده
گسترش حوزه نفوذ بازارهای صادراتی کشور شدند و جالب
است بدانیم گرچه در این مدت حدود ۱۳۰۳میلیارد دالر
ب��رای واردات انواع ک��اال (لوکس ،مصرف��ی ،سرمایه ای و
واسط��ه ای) و ۶۶میلیارد دالر ب��رای واردات مواد سوختی
(مانند بنزین) هزینه شد ،ام��ا فقط سهم منابعی که برای
اع��زام گردشگر به خارج هزینه ش��ده حدود ۳۳۴میلیارد
دالر براورد شده که به طور تقریبی معادل همان بودجه ای
است که اقتصاد چین را متحول و شکوفا کرد!
و ب��از نکته جالب تر (و البته دردناک تر) که شاید در این
ام��ار نهفته باشد ،ای��ن است که ح��دود ۶۲درصد از این
منابعی که صرف واردات شده فقط مربوط به بازه زمانی ۱۳
سال گذشته یعنی ۱۳۸۳تا ۱۳۹۶است که حدود ۱۰۵۴
میلیارد دالر براورد شده و متاسفانه صرف واردات انواع کاال
و سفرهای گردشگری و نیز اداری و تجاری شده است! این
در حال��ی است که سهم بنیان های اقتصادی ،زیرساخت ها
و پروژه هایی که باید منجر به شکل گیری صنایع رقابتی با
ظرفیت صادراتی و ایجاد و تکمیل زنجیره های ارزش برای
خطوط تولی��دی محصوالت استراتژیک می شدند ،ناچیز و
مدیری��ت ناش��ده توزیع شدند و بسی��اری از منابع نیز زیر
ل��وای پروژه های زودب��ازده ،حیف و میل شدند و گرچه در
ای��ن سال ها همواره سهم واردات مواد اولیه ،ماشین االت و
اقالم واسطه ای و سرمایه ای بیش از اقالم مصرفی بوده اند،
ام��ا اثر این واردات همواره باعث تعمیق وابستگی به خارج
شده و هنوز هم تولیدات مهم داخلی ،بدون واردات ،اسیب
پذیر و ناقص هستند و ما سال هاست بعد از توسعه صنایع
پتروشیمی و ف��والد ،نتوانسته ایم صادرات غیرنفتی کشور
را رش��د و توسعه دهیم .به عب��ارت دیگر ،تعداد محصوالت
استراتژیک��ی که وابستگی انها به زنجی��ره تامین وارداتی،
صف��ر باشد ،بسی��ار اندک است؛ و متاسفان��ه حتی راهبرد
ایج��اد صندوق توسعه ملی و حس��اب ذخیره ارزی کشور
نیز که با هدف توسعه صنایع رقابتی و کاهش اثرات منفی
ناشی از تکانه های نرخ نفت و نوسان های نرخ ارز در اقتصاد
کشور تشکیل شدند نیز نتوانستند نقش و رسالت راهبردی
خ��ود را به ویژه در سال های��ی که اقتصاد ایران دچار زلزله
ی ارزی ش��د ،به طور کامل و شایست��ه ایفا کنند و همین
نقیص��ه و سلسله غفلت های زنجی��روار موجب شده تا نرخ
رش��د اقتصادی کشور در نیم قرن گذشته متاسفانه از ۲.۵
درصد (به طور متوسط) فراتر نرفته و در شرایط تحریم اُفت
شدی��دی را نیز تجربه کند .این در حالی است که متوسط
نرخ رشد تورم در این سال ها حدود ۱۸.۵درصد بوده است
(البت��ه به استثنای سال ۱۳۹۷که در این مطالعات منظور
نشده اند)
غفلتی ک��ه نشان می ده��د چگون��ه بزرگ ترین فرصت
پوست ان��دازی و بازسازی اقتصاد ای��ران برای تبدیل شدن
ب��ه یک پدیده جدید در اقتصاد جهانی ،مبتال به روزمرگی
مدیری��ت ،خمودگ��ی تولی��د و ترویج فرهن��گ مصرفی و
روحیه اشرافی گری شد که با شان و ارمان های این ملت،
فاصله ای بسیار دارد؛ و به تدریج با کاهش درامدهای نفتی
نه تنها عوارض ضعف تولیدات ب��ا ارزش افزوده ،محصوالت
دانش بنیان و رقابت پذی��ر و اقتصادی کم رمق برای جامعه
باق��ی مانده است ،بلکه ای��ن موقعیت ،فقط بهشتی جذاب
را نصی��ب واردکنندگان��ی کرده ک��ه هنوز اقتص��اد بیمار
ای��ران برای تامی��ن نیازه��ای بی پایانش به انه��ا نیازمند
است!
دیدگاه
ای��ران اگرچه در بخش تولی��د ضعف هایی دارد و به
چندی��ن و چند دلی��ل نمی تواند همپ��ای رقیبان خود
پی��ش برود ،ام��ا در بعد صادراتی ظرفی��ت خوبی دارد
ک��ه متاسفانه بهره خوب��ی از ان نبرده اس��ت .توانایی
صادرات��ی ایران به دلیل کیفی��ت و مزیت های موجود با
مولفه ه��ای مه��م تحقیق و توسع��ه و دانش و پژوهش
گسترده تر می ش��ود اما به دلیل نبود یک نظام بازاریابی
و بازرگان��ی مناس��ب و کارا ،نتوانست��ه به خوبی توسعه
یاب��د .اگر در واحدهای گوناگ��ون تجاری ،پژوهش های
استراتژیک بازار جاری و ساری باشد می توان به رشد و
توسعه در بازارهای جهانی نزدیک شد .هرچند به گفته
برخ��ی کارشناسان تحلیل را بای��د به مولفه «تحقیق و
توسعه» اضافه کنیم و پس از پژوهش به تحلیل موضوع
بپردازیم.
از س��وی دیگر ،ب��ا توجه به جهانی ش��دن و افزایش
سط��ح رقابت ه��ا از سطح مل��ی به سط��ح بین المللی،
شرکت ها ب��رای پیشبرد فروش خود نی��از به بازاریابی
بین المللی و برای موفقیت در این بخش ،نیاز به کسب
مزیت ه��ای تجاری دارند که واحد های تحقیق و توسعه
یا همان« »R&Dبا فعالیت های علمی و پژوهشی خود
باعث توسعه محصوالت جدید و متمایز از رقیبان شده و
در سطح بین الملل ،سبب پیشتازی شرکت ها می شوند.
همچنین فعالیت های تحقی��ق و توسعه از ارکان اصلی
شرکت ه��ا ب��رای بازاریابی بین الملل ب��وده و تبدیل به
الزامی برای شرکت های امروزی شده است که شرکت ها
هم��واره باید روی توسعه محصول خود از طریق کسب
نواوری و فن��اوری جدید که در قلب واحدهای تحقیق
و توسع��ه انجام می شود ،سرمایه گذاری کنند .به عبارت
بهتر ،می توان ب��ا استفاده از فاکتور «تحقیق و توسعه»
بازاره��ای جهانی را تصاحب ک��رد و حرفی برای گفتن
داش��ت .در تجارت امروز ،بی تحقی��ق و تحلیل توسعه
پیش رفتن مانند قدم برداشتن در تاریکی است.
تجارت در تـاریکی
7
8
شنبه
23اذر 1398
17ربیع الثانی 1441
14دسامبر 2019
شماره 1426
پیاپی 2744
تجارت
تجارت
دیدگاه
توسعه صادرات ستاد عملیاتی می خواهد
ثروت و قدرت
در معرض فساد
حس��ن عاب��دی
جعفری ،عضو پیشین
هی��ات نماین��دگان
اتاق ته��ران می گوید
بحث مبارزه با فس��اد
موض��وع ی��ک بخش
نیست ،بلکه همه ابعاد
و اجزاء کشور باید درگیر مبارزه با فساد شوند
تا کش��ور از این چالش��ی که ایجاد شده ،عبور
کند.
او معتقد اس��ت یک��ی از بخش های مهم
ک��ه باید در مبارزه با فس��اد جدی باش��د،
بخش خصوصی اس��ت .بخ��ش خصوصی
ازانجایی که با ثروت سروکار دارد ،می تواند
مس��تعد بروز فساد باش��د همان طوری که
دولت که باقدرت سروکار دارد ،زمینه های
درگیری با فساد را دارد.
عاب��دی جعفری تصریح ک��رد :البته این
دو بخش که می توانند درگیر فس��اد شوند،
درواقع خودش��ان بخش مهم��ی از راه حل
مبارزه با فساد هستند.
به گ��زارش روابط عمومی ات��اق بازرگانی
ته��ران ،عابدی جعف��ری ادام��ه داد :م��ا
نمی توانی��م در بخ��ش خصوصی س�لامت
ایج��اد کنیم مگر اینکه اجزاء و ارکان خود
ای��ن بخ��ش ورود کنن��د و در این بخش
س�لامت را به وجود بیاورند و ان را تقویت
کنن��د؛ بنابراین ورود بخ��ش خصوصی به
موضوع مبارزه با فساد و سالمت اقتصادی
واداری در کش��ور یک امر ناگزیر اس��ت و
اگر این مهم از سوی بخش خصوصی اتفاق
نیفتد اجزاء مهمی از مبارزه با فساد زمین
خواه��د ماند و در عمل مبارزه با فس��اد به
نقطه مطلوب نخواهد رسید.
وی اف��زود :ب��ه همین دلیل در ۴س��ال
گذش��ته ات��اق بازرگان��ی ته��ران به عنوان
نماینده فعاالن بخش خصوصی و تشکل های
بخ��ش خصوص��ی و به نمایندگ��ی از اتاق
ایران اقدام ه��ای گوناگونی در راه مبارزه با
فساد انجام داد و فرهنگ سازی هایی انجام
شد ،ازجمله بزرگداشت روز جهانی مبارزه
با فس��اد که دیروز پنجمین همایش ان با
ش��رایط بس��یار خوب برگزار شد و هرسال
نس��بت به س��ال های قب��ل با اس��تقبال و
رشد بیشتری از س��وی بخش خصوصی و
مسئوالن روبه رو می شود.
این عضو پیش��ین هیات نمایندگان اتاق
بازرگان��ی ته��ران گفت :یک��ی از کارهایی
که در روز جهانی مبارزه با فس��اد می توان
انجام داد و هرسال هم ادامه پیدا کند این
اس��ت که بخش خصوصی به طور رسمی از
طریق اتاق ،تشکل ها و ...اعالم کند که من
چه کارهایی را انجام داده ام و چه برنامه هایی
برای مبارزه با فساد داشته ام و چقدر از انها
اجرایی ش��ده است و همچنین برنامه خود
و اولویت های��ش را برای س��ال اینده اعالم
کند.
عابدی جعفری در پاس��خ به این پرسش
که مهم ترین برنامه ای که بخش خصوصی
برای مبارزه با فس��اد در س��ال اینده باید
انجام دهد ،چیس��ت ،می گوی��د :مهم ترین
برنامه ای که هرس��ال بای��د انجام دهد این
اس��ت که از خود شروع کند و مراقب باشد
که درگیر فساد نشود.
ب��ه گفت��ه ای��ن عض��و پیش��ین هیات
نمایندگان اتاق بازرگانی تهران هر بخشی
ک��ه ورود می کن��د ب��ه موضوع مب��ارزه با
فس��اد نخس��تین اقدام��ی که بای��د انجام
ده��د و همیش��ه ان را پای��ش کن��د این
اس��ت که درگیر فساد نش��ود و جلوی این
مه��م را بگی��رد و مبارزه را از خود ش��روع
کند.
وی اظهارک��رد :هیچ بخش��ی نمی تواند
اعالم مبارزه با فساد کند مگر اینکه اول از
خودش ش��روع کند و اتاق بازرگانی تهران
همیشه در همین جهت حرکت کرده است
و ط��رح بنگاه س��الم را اجرای��ی کرد و به
نتیجه رساند.
عابدی جعف��ری تاکید کرد :به نظرم کار
مهمی که امسال اتاق های بازرگانی سراسر
کش��ور باید انجام دهند ،اجرای طرح اتاق
سالم است؛ بنابراین تقویت اتاق ها در حوزه
س�لامت اقتصادی و اداری نیازمند طرحی
اس��ت که به عنوان اتاق سالم قلمداد شده
است و در راهبرد کلی اتاق ها هم دیده شده
و در سال های گذشته مقدمات این موضوع
انجام ش��ده اس��ت و حاال زمان ان رسیده
که طرح اتاق س��الم کلید بخورد و با توجه
به تحوالت موقعیت بسیار خوبی برای این
مهم وجود دارد.
editor@smtnews.ir
گروه تجارت
editor@smtnews.ir
حسین مدرس خیابانی
هم اکنون
کشور
صادرکننده
تعداد محدودی
از کاالها به
تعداد محدودی
از بازارها
است که بر
این اساس،
تالش شده
عالوه بر اینکه
تمرکز صادرات
را از چند
کشور محدود
برداریم،
تعداد کاالهای
صادراتی را
متنوع کنیم
قائ��م مقام وزیر صنعت ،مع��دن و تجارت در امور
بازرگانی گفت :برای رس��یدن به اه��داف صادراتی
باید صادرات م��واد اولیه به صادرات محصول نهایی
ب��ا ارزش افزوده باالتر تبدیل ش��ود ک��ه راهبرد ان
تنوع س��ازی در ۳حوزه کاالیی ،کشوری و بنگاهی
است.
به گزارش شاتا ،حس��ین مدرس خیابانی با تاکید
بر ضرورت توجه به توس��عه ص��ادرات غیرنفتی در
ش��رایط جنگ اقتص��ادی گفت :در ش��رایط جنگ
اقتص��ادی ،تولیدکنن��دگان س��ربازان خ��ط مقدم
جبه��ه بوده و صادرکنندگان به عنوان خط ش��کنان،
به نوع��ی ب��ار حفظ اش��تغال و اس��تفاده از ظرفیت
خال��ی واحدهای تولیدی ،ب��ر دوش صادرکنندگان
اس��ت؛ بنابرای��ن باید تمام توجه خ��ود را برای رفع
موانع صادراتی و تس��هیل امور برای صادرکنندگان
معطوف کرد.
قائم مق��ام وزیر صنع��ت ،معدن و تج��ارت افزود:
ضرورت توس��عه ص��ادرات غیرنفت��ی از چند منظر
قابل بررسی اس��ت ،به این معنا که بخش عمده ای
از اتکای کش��ور به منظ��ور تامین نیازهای ارزی ،به
صادرات اس��ت و این موضوع ،بر هیچ کس پوشیده
نیس��ت؛ بنابراین امروز صادرات ب��ه یکی از مباحث
مهم و راهبردی برای کشور تبدیل شده که در عین
حال ،به دلیل کاهش سطح فروش نفت و درامدهای
نفتی ،یک الزام نیز به شمار می رود.
قائ��م مقام وزیر صنعت ،مع��دن و تجارت در امور
بازرگانی اظهار کرد :به تناس��ب کاری که در حوزه
بازرگان��ی داخلی در حال انجام بوده و در قالب یک
س��تاد عملیاتی ،موضوع های مرتب��ط با تنظیم بازار
داخل��ی به ط��ور هفتگی رصد ش��ده و اولویت بندی
می ش��ود در حال تدارک کارگروه توسعه صادرات و
س��تاد عملیاتی مرتبط با ان ،هس��تیم تا با توجه به
اصل ۱۲۷قانون اساسی ،اختیار در این حوزه به وزیر
صنعت ،معدن و تجارت تفویض شود و شورای عالی
صادرات فق��ط درباره مس��ائل کالن تصمیم گیری
ک��رده و در عین ح��ال ،کارگروه توس��عه صادرات
به ط��ور اجرایی و عملیاتی و در قالب نشس��ت های
هفتگی ،مس��ائل و مش��کالت مبتال به ص��ادرات را
م��ورد بحث ق��رار داده و در ب��اره ان تصمیم گیری
شود.
م��درس خیابان��ی درب��اره بازگش��ت مالی��ات
ارزش اف��زوده صادرکنندگان نیز گفت :تاکید وزارت
صنعت ،معدن و تجارت ان است که باید تفاوتی در
رفتارها و سیاس��ت های تجاری بین صادرکنندگان
شناس��نامه دار و اولوی��ت دار و برت��ر خود با س��ایر
صادرکنندگان باش��د ،بنابراین ت�لاش داریم به طور
مث��ال ،در ح��وزه بازگش��ت مالی��ات ارزش افزوده
صادرات ،برای این دسته از صادرکنندگان براساس
مر قانون ،مالیات ارزش افزوده صادرات را حداکثر در
یک ماه ،مسترد کنیم.
وی اف��زود :اکنون س��ازمان ام��ور مالیاتی و بانک
مرکزی مالیات ارزش افزوده را با تاخیر برمی گردانند،
به ویژه اینکه اکنون که کش��ور به ارز صادرکنندگان
عض��و ات��اق بازرگان��ی ته��ران معتق��د اس��ت یک��ی از
اصلی تری��ن دالی��ل کاه��ش رش��د اقتصادی و مش��کالتی
ک��ه ب��رای تولیدکنن��دگان ایران��ی به وجود ام��ده ،حضور
دولت در تصدی گ��ری اقتصادی و قیمت گذاری دس��توری
است.
محمدرض��ا نجفی منش در گفت وگو با ایس��نا ،اظهار کرد:
در یکی دو سال گذش��ته تولیدکنندگان ایرانی با فشارهای
جدیدی روبه رو ش��دند که افزایش نرخ ارز ،دش��وار ش��دن
واردات م��واد اولی��ه و تالطم های اقتص��ادی همچون تورم،
بخشی از این مشکالت بود.
وی ادام��ه داد :هرچن��د در ماه ه��ای گذش��ته ب��ا بهبود
در ۵کشور روسیه ،بالروس ،قزاقستان ،قرقیزستان
و ارمنس��تان ص��ادرات خ��ود را گس��ترش دهیم؛
بنابراین در کنار ۱۵کشور همسایه ،افزایش تجارت
در این ۵کش��ور نیز مدنظر ق��رار گرفته و برای ان
برنامه ریزی شده است.
میز صنوف صادراتی تولیدی در سازمان توسعه تجارت ایران تشکیل
ش��ده تا به موازات توس��عه صادرات کاالهای صنعتی ،صادرات کاالهای
تولیدی صنوف را نیز گسترش دهیم
نیاز دارد ،باید حمای��ت همه جانبه از بنیه نقدینگی
صادرکنندگان انجام و مس��ائل و مشکالت صادرات
حل و فصل ش��ود؛ به نحوی که س��ازمان توس��عه
تجارت ایران ،به خانه صادرکنندگان کش��ور تبدیل
شود و مسائل و مشکالت ان را به سرعت حل کند.
تف�اوت چش�مگیر ارزش ص�ادرات و
واردات
وی تصریح کرد :بر این اس��اس ،حدود ۸ماه است
ک��ه اقتصاد ای��ران از یک اقتص��اد تک محصولی ،به
صادرکننده ای با سبد متنوعی از کاالها تبدیل شده
که به همین دلیل ،صادرات جزو یکی از اولویت های
مهم کش��ور اس��ت .ای��ن در حالی اس��ت که هدف
اصلی وزارت صنعت ،معدن و تجارت در این راس��تا،
افزای��ش حجم صادرات و نیز ارتقای میانگین ارزش
کااله��ای صادراتی اس��ت؛ به این معن��ا که باوجود
اینک��ه میانگین ارزش کاالهای صادراتی ایران ۴۰۰
دالر در هر تن اس��ت ،ام��ا در مقابل میانگین ارزش
کاالهای وارداتی کش��ور ب��ه ۱۲۰۰دالر در هر تن
می رسد.
مدرس خیابان��ی ادامه داد :مفه��وم این تفاوت در
میانگی��ن ارزش کااله��ای صادرات��ی و وارداتی ان
اس��ت که مسیر اش��تباه ترسیم ش��ده؛ به این معنا
ک��ه به ج��ای اینکه مواد اولیه و واس��طه وارد کرده
و محصول نهایی و ب��ا ارزش افزوده باال صادر کنیم،
مواد اولیه خود را صادر کرده و محصول نهایی وارد
کشور می کنیم .بر این اساس است که هدف اصلی،
افزایش حجم صادرات و ب��اال بردن میانگین ارزش
کاالهای صادراتی است.
وی اظهار کرد :باال رفتن میانگین ارزش کاالهای
صادراتی کش��ور از طریق تبدیل صادرات مواد اولیه
به محصول نهایی با ارزش افزوده باال صورت خواهد
گرفت .در حوزه اهداف ترسیم شده ،براساس راهبرد
متنوع س��ازی در حوزه صادرات در ۳حوزه کاالیی،
کشوری و بنگاهی دنبال کند.
متنوع درکاالها و کشورهای هدف
قائم مق��ام وزیر صنعت ،مع��دن و تجارت تصریح
ک��رد :نکته حائز اهمیت ان اس��ت ک��ه هم اکنون
کش��ور تنها صادرکننده تعداد محدودی از کاالها به
تعداد محدودی از بازارها اس��ت که بر این اس��اس،
تالش شده عالوه بر اینکه تمرکز صادرات را از چند
کش��ور محدود برداری��م ،تعداد کااله��ای صادراتی
را متنوع ک��رده و در کنار ان ،متنوع س��ازی تعداد
بنگاه های صادرکننده را نیز در پی داش��ته باش��یم؛
چراک��ه در این بخ��ش نیز ضعف های��ی وجود دارد
و تع��داد بنگاه هایی که حجم عم��ده ای از صادرات
کش��ور را انجام می دهند ،بسیار محدود است .البته
یکپارچگی در صادرات و واردات باید ترویج ش��ود؛
اما تسری صادرات به واحدهای کوچک و متوسط از
جمله صنوف تولیدی ،بر این اس��اس در دستور کار
است.
وی اف��زود :وزارت صنع��ت ،مع��دن و تجارت در
راس��تای این راهبردها ،چند برنامه را تدوین کرده
که براس��اس ان ،به لحاظ کشوری مهم ترین برنامه
را بر این گذاش��ته تا صادرات را به ۱۵کشور هدف
صادراتی مهم که عمده انها همس��ایگان ما هستند،
گسترش دهد؛ چراکه در حوزه کشورهای همسایه،
بازار صادراتی ۱۲۰۰میلیارد دالری قرار دارد که ما
فقط ۲۴میلی��ارد دالر بوده که حجم 2درصدی را
از این بازار در برمی گیرد؛ از سوی دیگر ،براوردهای
س��ازمان توس��عه تجارت ایران حکای��ت از ان دارد
که ظرفیت ص��ادرات ۱۰۰میلی��ارد دالری به این
کشورها وجود دارد.
صادرات به کشورهای همسایه
مدرس خیابانی ،از هدف گذاری س��ازمان توس��عه
تجارت ایران برای رس��یدن به صادرات ۴۸میلیارد
دالری به کشورهای همسایه تا سال ۱۴۰۰خبر داد
و گفت :بر این اس��اس سهم ما از واردات کشورهای
همس��ایه ،از ۲به ۴درصد در دو سال اینده خواهد
رسید .اما برای اجرای ان ،این سازمان هدف گذاری
کاالیی را ترس��یم کرده که بر اس��اس ان ،مطالعات
بر این متمرکز ش��ده تا کااله��ای صادراتی که هم
اکنون به این کش��ورها روانه می ش��ود ،رصد شده و
میزان ظرفیت مرتبط با صادرات ان نیز شناس��ایی
شود.
وی اظهار کرد :بر این اساس ،هدف گذاری استانی
نیز در این زمینه انجام شده تا در راستای دسترسی
به اهداف ترس��یم ش��ده ،تمامی اس��تان ها مشخصا
بدانند که در چه حوزه کاالیی و کش��وری باید وارد
ش��ده و برنامه های خود را ترس��یم و پیاده س��ازی
کنند.
این مق��ام مس��ئول در وزارت صنع��ت ،معدن و
تجارت خاطرنشان کرد :در این راستا تفاهمنامه های
تج��اری نیز به کمک خواهن��د امد ،چراکه با برخی
از کش��ورهای ه��دف صادرات��ی ،تفاهمنامه تجاری
وجود داش��ته و با بخشی دیگر پیمان های اقتصادی
و اشتراک های فرهنگی و سیاسی وجود دارد؛ ضمن
اینکه به لحاظ ژئوپلتیک نیز برخی از این کش��ورها
با ما دارای طرح های مش��ترک هستند که براساس
انه��ا ،ش��یوه همکاری ه��ا و گس��ترش ارتباطات را
ترسیم خواهیم کرد.
مدرس خیابانی با بیان اینکه در کنار ۱۵کش��ور،
برش کش��وری دیگری به نام «توس��عه صادرات به
کش��ورهای اوراس��یا» ترس��یم شده اس��ت ،گفت:
توافقنامه تجاری با اتحادیه اوراس��یا منعقد شده تا
تصدی گری اقتصادی دولت باید تمام شود
نس��بی ش��رایط در برخ��ی حوزه ه��ا و ثب��ات در
بازارهای��ی همچ��ون ارز ،تولیدکنن��دگان از
ش��وک های س��ال قبل فاصل��ه گرفته ان��د اما در
نهای��ت برای رون��ق تولید و بهبود قطعی ش��رایط
بای��د در برخ��ی سیاس��ت گذاری ها تجدیدنظ��ر
کرد.
او با اش��اره به مشکالتی که در برخی حوزه های
صنعتی ب��رای تولیدکنن��دگان به وجود ام��ده ،اظهار کرد:
ب��ا وج��ود افزایش نرخ ت��ورم در چند ماه گذش��ته ،یکی از
بخش هایی که دولت با تصدی گری خود اجازه نداد قیمت ها
در ان افزایش پیدا کند ،حوزه خودرو بود .با حفظ قیمت ها،
ضرر خودروسازان تشدید شد و این ضرر به کاهش
اورده های مالی و بدهی به قطعه سازان منجر شد.
عض��و ات��اق بازرگانی ته��ران اف��زود :در چنین
شرایطی اگر سیاس��ت های قیمت گذاری دستوری
کن��ار ب��رود ،ب��ازار خ��ود بهتری��ن تصمیم گی��ر
ب��رای قیمت ه��ا خواه��د ب��ود و ب��ه ای��ن ترتیب
تولی��د تکلی��ف خ��ود را ب��رای این��ده خواه��د
دانست.
نجفی من��ش با بیان اینکه س��رمایه گذاران نی��از به درکی
دقی��ق از این��ده دارند ،خاطرنش��ان کرد :ثبات و ش��فافیت
اقتصادی دو رکن مهم افزایش س��رمایه گذاری و رونق تولید
افزایش رایزنان بازرگانی
وی ادام��ه داد :ای��ن کش��ورها ۹۰۰میلیارد دالر
واردات از دنی��ا دارن��د ک��ه هم اکنون ص��ادرات ما
ب��ه انها ،فق��ط ۲.۷میلی��ارد دالر اس��ت؛ بنابراین
برنامه ریزی شده تا در مدت زمان کوتاهی و از محل
پشتیبانی های این توافقنامه تجاری ،این میزان را به
دو برابر افزایش دهیم .درحال حاضر سازمان توسعه
تجارت در کش��ورهای همسایه ،میزهای کشوری را
فعال کرده و تعداد رایزنان بازرگانی در کش��ورهای
هدف صادراتی را از ۵به ۱۵کشور همسایه افزایش
خواهد داد.
مدرس خیابان��ی گفت :در عی��ن حال دفتر دائمی
اوراس��یا نیز در سازمان توسعه تجارت تشکیل شده
است .در کنار این کشورهای دیگری همچون چین
و هند نیز فعال ش��ده اند؛ البته باید توجه داشت که
مفه��وم تمرکز روی ۱۵کش��ور همس��ایه به عالوه
چین و هند ان نیس��ت که ما از کش��ورهای ش��رق
افریقا ،شرق اسیا و اس��یای میانه را فراموش کنیم،
اما تمرکز ما بر این کش��ورهای همس��ایه و اوراسیا
است.
وی اظه��ار ک��رد :در کنار این ،عالوه بر س��ازمان
توس��عه تجارت ایران ،شرکت سهامی نمایشگاه های
بین الملل��ی جمه��وری اس�لامی ای��ران و صندوق
ضمان��ت ص��ادرات ای��ران نیز بای��د از ای��ن برنامه
پش��تیبانی کرده و در این حوزه تمرکز کنند .ضمن
اینکه بانک توس��عه صادرات نی��ز باید در این زمینه
یاری رسان صادرکنندگان باشد.
ایجاد میز صنوف صادراتی
مدرس خیابان��ی از طراح��ی ب��رش کاالی��ی در
برنامه های یادش��ده خبر داد و خاطرنشان کرد :میز
صنوف صادراتی تولیدی در س��ازمان توسعه تجارت
ایران تش��کیل ش��ده تا به موازات توس��عه صادرات
کاالهای صنعتی ،صادرات کاالهای تولیدی صنوف را
نیز گسترش دهیم که بر این اساس ،صادرات صنوف
در گرایش ه��ای گوناگ��ون از جمله مبلمان ،کیف و
کفش و پوشاک توسعه خواهد یافت و با اتحادیه های
مربوط نی��ز هماهنگی ه��ای الزم به عم��ل خواهد
امد.
وی اظهار ک��رد :در عین ح��ال تفاهمنامه ای نیز
با س��ازمان مل��ی اس��تاندارد ایران منعقد ش��ده تا
در کن��ار تفاهمنامه ه��ای تج��اری ،موافقتنامه های
استاندارد نیز با کشورها منعقد یا اجرایی شود؛ این
در حالی است که مش��خصا با ۵۰کشور تفاهمنامه
استاندارد وجود دارد که براساس ان ،صادرکنندگان
ای��ن توانای��ی را دارند ت��ا در حوزه ص��ادرات خود
ب��ه ای��ن ۵۰کش��ور ،گواهی انطب��اق اس��تاندارد
کااله��ای صادرات��ی خ��ود را به راحت��ی دریاف��ت
کنند.
است .مسائلی غیرقابل پیش بینی همچون قطعی اینترنت یا
ش��یوه نامه های متغیر می تواند به ضرر تولید ملی منجر شود
و با کاهش تصدی گری اقتصادی دولت باید این مشکالت و
دغدغه ها را برطرف کرد.
به گزارش ایس��نا ،دولت اعالم کرده در ش��رایط تحریم با
تم��ام توان خود از فعالیت های تولیدی کش��ور دفاع خواهد
کرد تا در کنار تامین نیازهای داخلی ،بازار صادرات غیرنفتی
کشور گسترش یابد.
جدیدترین امارها نش��ان می دهد که ص��ادرات غیرنفتی
ای��ران در ۷م��اه ابتدایی امس��ال از نظر وزنی رش��دی ۱۷
درصدی داشته است.
9
شنبه
23اذر 1398
17ربیع الثانی 1441
14دسامبر 2019
شماره 1426
پیاپی 2744
اصناف
می گویند مگر ماهی جو می خورد که سهمیه نهاده می خواهید؟
ام��ار مربوط به سرانه مصرف ماهی اگر دقیق بود توقف
یک��ی دوروزه صادرات باع��ث نمی ش��د تولیدکنندگان با
مشک�لات جدی روبه رو شون��د .پرورش دهندگان ماهیان
گرم ابی در چه شرایطی به سر می برند؟ ایا بازار انها رونق
الزم را دارد؟ ب��ا چه مشکالتی دست وپنجه نرم می کنند؟
برای یافتن پاسخ این سواالت با مدیرعامل اتحادیه ماهیان
گرم ابی به گفت وگو نشستیم .حسن اقازاده وضعیت کنونی
ای��ن صنع��ت کلیدی را تشریح ک��رد ،از دردها و معضالت
فراوانی که پیش روی شاغالن این بخش وجود دارد سخن
گف��ت و در مقام ی��ک تولیدکننده باتجربه و کسی که ۱۵
س��ال ریاست این اتحادیه را بر عه��ده داشته ،راه حل ها را
بازگو کرد .روح و عصاره سخنان این فعال اقتصادی ،همان
دغدغ��ه ای است که روسای اتحادیه ه��ای دیگر همواره از
ان گفته ان��د و انتق��اد کرده اند« :اهالی اتحادیه ها و اصناف
چندان به بازی گرفته نمی شوند».
وزارت جهاد کش��اورزی اکنون صاحب سرپرست شده
اس��ت .گفت وگ��و با روس��ای اتحادیه ه��ای مختلف نشان
می ده��د که بسیاری از انها عباس کشاورز را قبول دارند و
به او امیدوارند .وی پیش از این معاون وزیر در امور زراعت
بوده است .باید دید ایا مطالبات اهالی صنف پرورش ماهی
در دوره تصدی وی شنیده خواهد شد؟
بین تولیدکنندگان فرق نگذاریم
مدیرعامل اتحادیه ماهی��ان گرم ابی اظهار کرد :فعاالن
ح��وزه ما به هیچ عن��وان ارز دولتی دریافت نمی کنند .یکی
از مشک�لات بزرگ ما ،نگاه گزینشی به صنایع است .نباید
بی��ن تولیدکننده فرق گذاشت .تولید و صادرات باید جزو
مهم تری��ن اولویت ه��ا باش��د .میانگین ص��ادرات ماهیان
گرم اب��ی کشور حدود ۶۸ت��ا ۷۵میلیون دالر بوده است.
این به ان معناست که پرورش دهنده ماهی ،ارز وارد کشور
می کند با این وجود از سهمیه نهاده ،محروم است .نااگاهی
باعث می شود در جواب اعتراض ما بگویند« :مگر ماهی جو
می خورد که سهمیه نهاده می خواهید؟».
سهمیه را نمی دهند
حس��ن اق��ازاده در تشری��ح بیشتر این موض��وع گفت:
ای��ن ن��وع ماهی ها از موجودات زن��ده تغذیه می کنند و ما
ب��رای غنی سازی استخر و تولید پالنکتون از کود استفاده
می کنی��م .ساالنه به ۴۰ه��زار تن کود نیاز داریم .هر سال
ب��ر س��ر سهمیه خود دع��وا داریم .هر سال ۵ی��ا ۶ماه از
فص��ل تولید می گ��ذرد با این حال سهمی��ه را نمی دهند؛
به عنوان مثال امسال باوجود پیگیری های فراوان نتوانستیم
بیشتر از ۱۰درصد سهمیه خود را دریافت کنیم و مجبور
شدیم نیاز خود را از بازار ازاد تهیه کنیم.
مزارع یکی یکی تعطیل می شوند
مدیرعام��ل اتحادیه ماهیان گرم اب��ی در تشریح بیشتر
ای��ن معضل اظه��ار ک��رد :از وزیر پیشی��ن ،اقای حجتی
گالیه ه��ای زی��ادی داریم .رئی��س تولی��دات گیاهی که
رئی��س خدم��ات حمایتی کشور هم هستن��د به شخصه با
بن��ده امدند و اصرار کردند ک��ه این مشکل حل شود ولی
حتی به حرف ایشان که رئیس این دفتر هستند هم توجه
نشد .تامین نهاده از بازار ازاد یعنی باال رفتن هزینه تولید.
در ای��ن شرایط ،تولیدکنندگان مجبور می شوند یکی یکی،
م��زارع خود را تعطی��ل کنند و به برنج کاری و یونجه کاری
رو اورن��د .به این ترتی��ب همه زحم��ات تولیدکننده هدر
می رود.
سود اصلی نصیب دالل می شود
وی در ادامه افزود :ماهی پرورشی ما از نوع کپورماهیان
اس��ت .کپورماهی��ان چند زیرگروه دارن��د :کپور معمولی،
امور ،فیتوفاک .همه این انواع در یک استخر پرورش داده
می شوند .ام��ور علفخوار است ،فیتوف��اک پالنکتون خوار
اس��ت؛ یعنی به صورت دستی تغذیه نمی شود و یک ماهی
ارگانی��ک و بسیار مفید است .کپور معمولی هم به صورت
دست��ی تغذیه می ش��ود .می توان از کنسانت��ره برای رشد
سریع ت��ر ان استفاده کرد یا فق��ط غذای سنتی (مثل جو
و گندم)ب��ه ان داد .همان طور که می بینید به ارز دولتی و
کم��ک دولت نیاز است اما متاسفانه هیچ کمکی نمی شود،
ای��ن در حال��ی است که ۵۶۰۰نف��ر در این بخش مشغول
ک��ار هستن��د .مجبوریم محصول خود را ب��ه نرخ ناچیز به
دالل بدهیم .بین نرخ سراستخر و نرخ بازار شکافی بزرگی
وج��ود دارد .در ح��وزه ماهیان گرم ابی ،بی��ن مزرعه دار و
مصرف کنن��ده ی��ک شکاف قیمت��ی ۵تا ۷ه��زار تومانی
ایج��اد شده است .سود اصلی نصی��ب دالالن می شود ،نه
تولیدکنن��ده .وضعی��ت هر روز بدت��ر و از تعداد مزارع کم
می شود.
شاپور پشابادی
editor@smtnews.ir
اگ��ر نیاز بازار ۱۰واحد باشد و ما ۱۲واحد تولید کنیم شکس��ت
می خوری��م .باید ب��ه عوامل��ی مانند زمان عرض��ه به��ا داد .اگر این
مالحظ��ات را در نظر بگیریم سرمایه گذاری در بخش ماهیان گرم ابی
بسیار به صرفه است
بازار کشش ندارد ،امار واقعی نیست
اق��ازاده در ادام��ه به بعد دیگ��ری از موضوع پرداخت و
گفت :اماری که در زمینه مصرف داخل کشور ارائه می شود
چندان معتبر به ظر نمی رسد .اگر مصرف به اندازه ای است
ک��ه ادعا می شود ماهی تولیدکننده نباید در استخر بماند؛
نبای��د با توقف یکی دوروزه صادرات ،تولیدکننده با مشکل
جدی روبه رو شود .امروز بازار ،تقاضا ندارد .اگر بازار داخل
کشش داشت به صادرات نیاز نبود یا با توقف ان ،مشکلی
پیش نمی امد.
نتیجه یک طرح نسنجیده
مدیرعام��ل اتحادیه ماهی��ان گرم اب��ی در ادامه گفت:
متاسفان��ه اولویت گ��ذاری سازمان شی�لات هم درست و
اصولی نیست .پرورش در قفس و دریا را در دستور کار قرار
داده اند.این کار ،کار خوبی است و ما هم تایید می کنیم اما
اقای مسئول محترم ،شما اقدام به تاسیس گسترده مزارع
پرورشی کردید ،حدود ۵۳هزار هکتار زمین را به این کار
اختصاص دادید؛ ایا طرح های قبلی را به سرانجام رساندید
که حاال روی پرورش ماهی در دریا تمرکز کرده اید؟ ایا به
ای��ن موضوع فک��ر نکرده اید که بازار کنونی ،کشش الزم را
ن��دارد و نمی ت��وان خروجی روش جدید را به بازار تحمیل
ک��رد؟ اقایان به این موضوعات فک��ر نکردند و پرورش در
قف��س را در دستور کار قرار دادند .کسانی که به این روش
رو اوردن��د ه��م چندان موفق نبودن��د .مسئوالن هم ما را
زمین گیر کردند هم انها را .در این میان میلیاردها میلیارد
هم هزینه شد.
پیشنهادی که شنیده نشد
اق��ازاده در ادام��ه گفت :باید ب��ه تولیدکننده می گفتند
واح��د خود را تعطیل ک��ن ،ما هزینه ها را تقبل می کنیم و
شم��ا از این به بعد ب��ه سبک قفسی کار کن .این پیشنهاد
را ب��ه چن��د تن از مدیران و مسئوالن دادم اما شنیده نشد.
گفتم با کسب رضایت پرورش دهنده ،از او بخواهید فعالیت
خ��ود را به دریا منتقل کن��د .در این صورت می شد کار را
به ط��ور تدریجی و مرحله به مرحله و بدون حاشیه به انجام
رسان��د .این کار را نکردن��د ،حاشیه ها ایجاد شد و سازمان
شیالت هم پاسخگو نیست.
هیچ کدام رئیس جدید را ندیده ایم
حس��ن اقازاده در ادامه گفت :در ای��ن حوزه ۵اتحادیه
فعالیت می کنند .چرا باید وضع طوری باشد که درخواست
دی��دار امثال من ب��ا رئیس سازمان شیالت ،بعد از ۲۵روز
اجابت نشود؟ یک سال از اغاز به کار رئیس جدید می گذرد
ام��ا م��ن و روسای چن��د اتحادیه دیگر ک��ه در این زمینه
فعالیت ک��ار می کنند هنوز نتوانسته ای��م ایشان را زیارت
کنیم.
وی در ادام��ه گف��ت :متاسفان��ه بسی��اری از مدیران به
تعام��ل با اهالی صن��ف و اتحادیه اعتق��اد ندارند .انها جز
تولید ممکن اس��ت دغدغه های دیگری هم داشته باشند.
من و همکارانم ،تولیدکننده و کشاورزیم و تمام دغدغه ما
تولی��د است .مدیران بی اط�لاع به تولید ضربه می زنند .ایا
مدی��ران دولتی بهتر از اهالی صن��ف ،مشکالت و دردها و
راه حل های مشکالت را می شناسند؟
فراوری به نفع تولیدکننده است
ای��ا خری��د مستقی��م ابزی��ان از تولیدکنن��ده به حال
تولیدکنن��ده و مصرف کننده مفیدت��ر نخواهد بود؟ حسن
اق��ازاده در پاسخ به این سوال اظهار کرد :دولت بهتر است
به ام��ر نظارت بپردازد .م��ا تولیدکنندگان ،ب��ازار خود را
می شناسی��م؛ می دانی��م چگونه ان را تنظی��م کنیم و کم
و کی��ف تولی��د چگونه باشد .به قیم نی��از نداریم .مشکل،
دخالت ه��ای نابج��ای دولت است .ماه��ی نوعی پروتئین
فسادپذی��ر است و به محض خ��روج از اب ،شروع به فاسد
شدن می کند .من تولیدکننده باید کارخانه ای داشته باشم
ک��ه ماه��ی را فراوری و زمان ماندگاری ان را بیشتر کنم و
ب��ه یک سال برسانم .به این ترتیب مجبور نیستم محصول
خ��ود را به نرخ اندک ب��ه دالل بفروشم .می توانم محصول
خ��ود را نگه دارم و به نرخ مناس��ب ،روانه بازار کنم .امروز
ن��وع مصرف از نوع تازه خ��وری است اما اگر ماهی فراوری
شود قدرت تولیدکننده افزایش می یابد.
سرمایه گذاری به صرفه است اگر...
ای��ا سرمایه گ��ذاری در ح��وزه پرورش ماهی��ان گرم ابی
به صرفه اس��ت؟ مدیرعامل اتحادیه ماهیان گرم ابی باوجود
انب��وه مشکالتی که پیش روی فع��االن این صنف قرار دارد
همچن��ان خوش بی��ن است و در پاسخ س��وال ما گفت :صد
درصد؛ البته مشروط بر اینکه براساس منطق بازار و تقاضای
ان عم��ل کنیم .اگ��ر نیاز بازار ۱۰واحد باشد و ما ۱۲واحد
تولی��د کنی��م شکست می خوری��م .باید ب��ه عواملی مانند
زم��ان عرض��ه بها داد .اگر این مالحظ��ات را در نظر بگیریم
سرمایه گذاری در بخش ماهیان گرم ابی بسیار به صرفه است
چون اگر دخالت های نسنجیده دولت نباشد هزینه تولید در
این بخش بسیار پایین است.
به طور ازمایشی شروع کنید
مدیرعام��ل اتحادیه ابزیان در ادامه برای تشریح بیشتر
مقص��ود خود در بیان مثالی گف��ت :زمانی سازمان تعاون
روستای��ی ،سیب زمین��ی کشاورزان را خری��د و انبار کرد.
محصول در نهایت از بین رفت و دور ریخته شد .سال بعد
ن��رخ سیب زمینی به شدت افزای��ش و دسترسی مردم به
ای��ن ماده غذایی ارزشمند کاهش یافت .در مجموع تجربه
نشان می دهد این کار به نتیجه نمی رسد .جایگاه و نظرات
اعضای هر تشکل و صنفی باید محترم باشد.
مدیرعام��ل اتحادیه ماهی��ان گرم ابی در ادام��ه به افراد
عالقه من��د ب��ه سرمایه گ��ذاری در این عرص��ه توصیه کرد:
پیشنه��ادم به عالقه مندان ای��ن است که 2یا 3ماه در یک
استخ��ر یا مجتمع پرورش ماهی حض��ور داشته باشند و از
نزدی��ک ب��ا جوانب مختلف کار اشنا شون��د .در مرحله دوم
ب��ا سرمای��ه کم و در ابع��اد کوچک ،ک��ار را ازمایش کنند.
عالقه من��دان می توانن��د از استخره��ای دومنظوره یا حتی
در ح��وض خانه یا مزرع��ه ای که استخر ذخی��ره دارد این
مرحل��ه از ک��ار را انجام دهن��د .وقتی به مرحل��ه حرفه ای
رسیدن��د می توانن��د در مزارع خاصی که ب��رای این منظور
در نظر گرفته شده ،فعالیت خود را اغاز کنند .به این ترتیب
می توانن��د تسهیالت دریافت کنند و از کمک و راهنمایی و
تعام��ل اتحادیه بهره مند شون��د .در این بستر ،سرمایه گذار
و تولیدکنن��ده می توانند از امکان��ات و تجربه های همدیگر
استفاده کنند .افرادی که ما در اتحادیه انها را به هم معرفی
کرده ای��م بسیار موف��ق بوده اند .به اف��رادی که می خواهند
به ط��ور مستقل فعالیت کنند هم کمک می کنیم .در زمینه
کارشناس��ی و سایت یابی و تامین بچه ماهی ،یاری خواهیم
ک��رد تا با یک پشتوانه فنی ،کسب وک��ار خود را دایر کنند.
وی درب��اره وضعیت واکس��ن و داروی ابزیان گفت :در این
بخش چندان از واک��س و دارو استفاده نمی کنیم .می توان
گف��ت می��زان استفاده م��ا از دارو و واکسن در حد یک یا ۲
درصد است.
اقازاده در ادامه از موضوع دیگری سخن گفت که دغدغه
بسیاری از فعاالن عرصه تولید کشور است .وی اظهار کرد:
بن��ده ۱۵سال است ک��ه مدیرعامل اتحادیه ابزیان هستم
ام��ا حتی ی��ک ریال هم تسهیالت نگرفت��ه ام و به زحمت
می توان��م سهمی��ه نهاده خود را دریافت کن��م .کشاورز یا
تولیدکنن��ده ای ک��ه در روست��ا زندگ��ی می کن��د از کجا
ضامن کارمن��د بیاورد؟ از طرف دیگر وقتی یک شبه ،بازار
دگرگون می ش��ود و قیمت ها افزایش می یابد تولیدکننده
ممک��ن است توانایی بازپرداخت تسهیالت خود را نداشته
باش��د .در این صورت در فهرست سیاه بانک قرار می گیرد.
خ��ود من ۶سال است که ممنوع الخروج هستم .در نتیجه
این وضعیت نتوانسته ایم به کشورهایی مانند کویت بروم،
بازاریاب��ی کن��م یا در همایش ه��ا و نمایشگاه های مختلف
شرکت داشته باشم .چرا؟ چون ضامن فالن تعاونی بوده ام
و وام گیرن��ده بده��ی ۱۵۰میلیونی خود را پرداخت نکرده
است.
حسن اقازاده در پایان اظهار کرد :تولیدکنندگان به تعبیر
رهبر معظم انقالب در خط مقدم جنگ اقتصادی هستند ،با
این حال متاسفانه همکاران ما در شرایط بسیار سختی کار
می کنن��د .شرمنده اعضای محترم اتحادیه هستم .از هر ۱۰
مراجعه کننده ب��ه اتحادیه ۸ ،نفر دست خالی بازمی گردند.
متاسفان��ه ب��ه این واقعیت توجه نمی ش��ود که من در مقام
مدیرعام��ل اتحادیه ،نماینده بیش از ۵هزار نفر هستم .این
ح��رف را نباید به حساب تکبر گذاشت اما واقعیت ان است
که رئیس یک اتحادیه به لحاظ اهمیت کمتر از یک مدیرکل
نیس��ت؛ چرا بای��د برای دیدار ب��ا مدیران مدت ه��ا انتظار
بکشی��م؟ 23ابان درخواست جلسه فوری با رئیس شیالت
ایران داشته ام اما حتی به درخواست ما جواب نداده اند ،این
در حال��ی است که موضوع ما بسیار فوری و ویژه است و هر
چ��ه زودتر باید بررسی ش��ود .متاسفانه قطع امید کرده ایم.
چ��را باید کار به جای��ی برسد که بگوییم از فالن مدیر برای
صنعت و اقتصاد ابزیان کشور ،ابی گرم نمی شود؟
از تجربه های گذشته درس بگیریم
معضلی به نام دریافت تسهیالت
شرمنده اعضای اتحادیه هستم
حسن اقازاده
شرمنده
اعضای محترم
اتحادیه هستم.
از هر ۱۰
مراجعه کننده
به اتحادیه۸ ،
نفر دست خالی
بازمی گردند
ﻋﻠﻴﺮﺿﺎ ﻧﻌﻴﻤﻰ ﻧﻮﻗﺎﺑﻰ ،ﻓﻌﺎل اﻗﺘﺼﺎدی
و ﻛﺎراﻓﺮﻳﻦ
ﺟﻤﻌﻴﺖ ﺟﻮان ﻛﺸﻮر و ﺑﻴﻜﺎرى دو ﻣﻮﺿﻮع
ﺑﺴﻴﺎر ﻣﻬﻤﻰ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﻫﺮ ﻛﺪام از اﻧﻬﺎ ﻧﻮﻋﻰ
ﻓﺮﺻﺖ و ﺗﻬﺪﻳﺪ ﺑﺴﻴﺎر ﻣﻬﻢ و ﺟﺪى ﺑﻪ ﺣﺴﺎب
ﻣﻰ اﻳﻨﺪ .ﻧﻴﺮوى اﻧﺴﺎﻧﻰ در ﻫﺮ ﻛﺸﻮرى ﻳﻜﻰ از
ﻇﺮﻓﻴﺖ ﻫﺎى ﺑﺎﻟﻘﻮه ان ﺑﺮاى رﺷﺪ و ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ
در ﺳﻄﻮح ﻣﻠﻰ و ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻠﻰ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻰ ﺑﺎﻳﺴﺖ
ﺑﺮاى اﺳﺘﻔﺎده ﺑﻬﻴﻨﻪ از اﻳﻦ ﮔﻨﺠﻴﻨﻪ ﻋﻈﻴﻢ اﻧﺴﺎﻧﻰ
ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﻳﺰى و ﺳﻴﺎﺳﺖ ﮔﺬارى ﻛﺮد ک��ه در ای��ن
می��ان ﺳﻬﻢ دانشجویان ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻪ اﺳﺖ .درباره
اﺷﺘﻐﺎل اﻧﭽﻪ ﺑﻴﺶ از ﭘﻴﺶ ﻣﻮﺿﻮع را دﺷﻮار
کرده ،ﺗﻔﻜﺮ ﭘﺸﺖ ﻣﻴﺰﻧﺸﻴﻨﻰ و ﻛﺎر در ﺣﻮزه ﻫﺎى
دوﻟﺘﻰ اﺳﺖ ﻛﻪ ب��ا بررس��ی دقی��ق و موشکافانه
متوج��ه دالی��ل ان می شوی��م .از ای��ن دالی��ل
می ت��وان به اسانی کار ،دسترس��ی به اطالعات
خاص و کسب درامدهای ب��اداورده اشاره کرد.
این موضوعات است که اﻓﺮاد را از رﻓﺘﻦ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ
ﻣﺸﺎﻏﻞ ﺑﺨﺶ ﺧﺼﻮﺻﻰ ﺑﺎزﻣﻰ دارد و ب��ه همین
خاطر باید مشکالت این بخش مانند نبود امنیت
شغلی و درامد کم و ناپایدار مرتفع شود .ﺑﺎ ﻓﺮض
ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻦ اﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮع��ات ،ﺗﻮان ﻛﺎراﻓﺮﻳﻨﻰ در
ﺑﺨﺶ دوﻟﺘﻰ ﺑﻪ دﻟﻴﻞ ﻣﺒﺎﺣﺚ ﻣﺎﻟﻰ و ﺑﻮدﺟﻪ اى ﺑﺎ
ﻣﺤﺪودﻳﺖ روب��ه رو است و روﻳﻜﺮد ﻛﻮﭼﻚ ﺳﺎزى
و ﻛﺎﻫﺶ ﺑﺎر مسئ��وﻟﻴﺖ از ﺑﺨﺶ دوﻟﺘﻰ در ﻗﺎﻟﺐ
واﮔﺬارى ﺷﺮﻛﺖ ﻫﺎى واﺑﺴﺘﻪ ﻛﻤﺎﻛﺎن اداﻣﻪ دارد
و ﺑﺮ ﺷﺪت اﻳﻦ ﻣﺤﺪودﻳﺖ ﻫﺎ ﻣﻰ اﻓﺰاﻳﺪ.
اﻧﭽﻪ در اﻳﻦ ﻣﻴﺎن ﻣﻰ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻳﻚ
روﻳﻜﺮد ﻣﻬﻢ ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ ﻗﺮار ﮔﻴﺮد ،اﺳﺘﻘﺒﺎل و
ﺗﺸﻮﻳﻖ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﮔﺬاران ﺑﺨﺶ ﻏﻴﺮدوﻟﺘﻰ اﺳﺖ ﻛﻪ
ﻣﻰ ﺗﻮان از ﻇﺮﻓﻴﺖ ﻫﺎى اﻧﺎن ﺑﺮاى ﻛﺎراﻓﺮﻳﻨﻰ و
اﺷﺘﻐﺎل ﻣﻮﻟﺪ اﺳﺘﻔﺎده ﻛﺮد .اﻟﺒﺘﻪ اﻳﻦ ﻣﻬﻢ ﻧﻴﺎزﻣﻨﺪ
ﻓﺮاﻫﻢ ﻛﺮدن ﺳﺎزﻛﺎرﻫﺎى ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ،اجتماع��ی و
ﻓﻨﻰ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻬﻰ اﺳﺖ .ﻣﻬﻢ ﺗﺮﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮع
ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ در اﻳﻦ ﻣﻴﺎن ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻧﻮع ﻧﮕﺎه ﺑﻪ اﻳﻦ ﻗﺸﺮ
از ﺟﺎﻣﻌﻪ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻰ ﺑﺎﻳﺴﺖ ﺟﺪى ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮﻧﺪ
و اﻳﻦ ﺑﺎور ﺑﻪ وﺟﻮد ﺑﻴﺎﻳﺪ ﻛﻪ اﻧﺎن ﻣﻰ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺑﺎ
ورود و ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﮔﺬارى ،ﻧﻘﺶ ﺧﻮد را اﻳﻔﺎ کنن��د
و در ﭼﺮﺧﻪ ﺗﻮﻟﻴﺪ ،ﺑﺎر زﻳﺎدى را از روى دوش
دوﻟﺖ ﻫﺎ در ﺑﺤﺚ اﻳﺠﺎد و ﺗﺪاوم اﺷﺘﻐﺎل ﺑﺮدارﻧﺪ
و ارﻣﺎن اﺷﺘﻐﺎل ﭘﺎﻳﺪار را ﻣﺤﻘﻖ ﺳﺎزن��د؛ اﻳﻦ اﻣﺮ
اﻣﻜﺎن ﭘﺬﻳﺮ ﻧﻤﻰ ﺷﻮد ﻣﮕﺮ اﻧﻜﻪ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﮔﺬاران
ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ ﻗﺮار ﮔﻴﺮﻧﺪ و ﺑﻪ اﻧﻬﺎ اﻫﻤﻴﺖ داده ﺷﻮد.
در ﮔﺎم ﻧﺨﺴﺖ ﻻزم اﺳﺖ اﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮع ازﺳﻮى
ﻗﺎﻧﻮن ﮔﺬاران و ﻓﻌﺎﻻن ﺣﻮزه ﺳﻴﺎﺳﺖ ﮔﺬارى
ﺑﺎ ﺗﻤﺎم وﺟﻮد درک ش��ود و اﻧﺎن ﺑﺮ اﻫﻤﻴﺖ
ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﮔﺬارى ﺑﺨﺶ ﺧﺼﻮﺻﻰ واﻗﻒ باشند .باید
ﺑﺮاى اﻳﺠﺎد اﻃﻤﻴﻨﺎن ﺧﺎﻃﺮ در ﻓﻌﺎﻻن اﻗﺘﺼﺎدى
اﺷﺘﻐﺎل اﻓﺮﻳﻦ و ﺛﺒﺎت روﻳﻪ در اﻳﻦ زمین��ه ﻗﻮاﻧﻴﻦ
ﻣﻨﺎﺳﺒﻰ را وﺿﻊ کنند.
واﺿﺢ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻘﺮرات دﺳﺖ وﭘﺎﮔﻴﺮ و روﻧﺪﻫﺎى
ﻃﻮﻻﻧﻰ ادارى ﺑﺮاى اﻳﺠﺎد واﺣﺪﻫﺎى ﺗﻮﻟﻴﺪى از
ﺟﻤﻠﻪ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﭘﻴﺶ رو در ﺟﺬب ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﮔﺬار
اﺳﺖ و اﮔﺮ ﻗﺮار ﺑﺎﺷﺪ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﮔﺬار ﻋﻼوه ﺑﺮ رﻳﺴﻚ
ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﮔﺬارى ﺑﺎ ﻗﻮاﻧﻴﻦ و ﻣﻮاﻧﻊ ﭼﺎﻟﺶ زا روب��ه رو
ﺷﻮد ،اﺣﺘﻤﺎل ﺑﺴﻴﺎر زﻳﺎد ﺗﺮﺟﻴﺢ ﺑﺮ ان اﺳﺖ ﻛﻪ
ﻋﻄﺎﻳﺶ را ﺑﻪ ﻟﻘﺎﻳﺶ ﺑﺒﺨﺸﺪ و سرمایه خود را به
سمت و سوی واسطه گری ببرد که در این صورت
میزان تولید داخلی و کارافرینی کاهش می یابد
و باعث بروز مشکل بیکاری و معضالت فرهنگی،
امنیتی و اجتماعی می شود.
در بحث ه��ای فن��ی موضوع نیازمن��د فراهم
ک��ردن ی��ک نقشه راه مبتنی ب��ر ﭼﺎرﭼﻮب ﻫﺎى
ﻧﻈﺎم ﻣﻨﺪ اﺳﺖ .ﻣﻮﺿﻮع ﺳﻮم اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺎی��د
ﺷﺮاﻳﻂ ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪ اى ﻓﺮاﻫﻢ ﺷﻮد ﻛﻪ ﻣﺠﺮﻳﺎن ﻗﺎﻧﻮن
و دﺳﺖ اﻧﺪرﻛﺎران ﺷﺄن و ﺟﺎﻳﮕﺎه ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﮔﺬاران
را ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻳﻚ ﺑﺨﺶ ﻣﻬﻢ در ﻫﻤﻜﺎرى و
ﻫﻤﺮاﻫﻰ ﺑﺮاى ﺧﺮوج از ﺑﺤﺮان اﺷﺘﻐﺎل درک
و ﺗﻼش ﻛﻨﻨﺪ ﺗﺎ ﻫﺮﭼﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮ زﻣﻴﻨﻪ را ﺑﺮاى
ﺳﻬﻮﻟﺖ دﺳﺘﺮﺳﻰ اﻧﺎن ﺑﻪ اﺑﺰار ﻣﻮرد ﻧﻴﺎز از
ﺟﻤﻠﻪ اﻃﻼﻋﺎت ﺑﺮاى ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﮔﺬارى ﻓﺮاﻫﻢ
کنند.
اﻟﺒﺘﻪ ﻣﻰ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﮔﺎم ﻫﺎى ﻣﻮﺛﺮى را ﺑﺮاى
ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻰ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﮔﺬاران ﺑﺎﻟﻘﻮه از ﻃﺮﻳﻖ ﺗﺸﻜﻴﻞ
ﺑﺎﻧﻚ ﻫﺎى اﻃﻼﻋﺎﺗﻰ ﺑﺮﺧﻮردار از اﻃﻼﻋﺎت دﻗﻴﻖ
و ﺣﻮزه ﻫﺎى ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ اﻧﺎن بردارن��د و ﺣﻤﺎﻳﺖ ﻫﺎى
ﻣﺪاوم و ﻣﺴﺘﻤﺮ ﺧﻮد را ازﻃﺮﻳﻖ ﭘﺎﻳﺶ ﻣﻴﺰان
ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ اﻣﻮر ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﮔﺬارى ﺗﻮﺳﻂ
ﻓﻌﺎﻻن اﻳﻦ ﺑﺨﺶ اﺷﻜﺎر کنند .اﻧﭽﻪ ﻣﻰ ﺗﻮاﻧﺪ ﻳﻚ
راﻫﻜﺎر ﻋﻤﻠﻰ در اﻳﻦ ﺧﺼﻮص ﺑﺎﺷﺪ اﻳﻦ اﺳﺖ
ﻛﻪ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺑﺴﻴﺎرى از ﺳﺎزﻣﺎن ﻫﺎى ﺧﺪﻣﺎﺗﻰ ﻛﻪ ﺑﻪ
ارﺑﺎب رﺟﻮع ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺸﺘﺮى و ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ارزﺷﻤﻨﺪ
ﺑﻨﮕﺎه ﺧﻮد ﻣﻰ ﻧﮕﺮﻧﺪ ،ﺑﺨﺶ ﻫﺎى دوﻟﺘﻰ ﻧﻴﺰ ﻛﻤﻰ
از ان ﻗﺎﻟﺐ ﺳﻨﺘﻰ ﺧﻮد ﺑﻴﺮون اﻳﻨﺪ و ﺑﺎ اراﺋﻪ
ﻣﺸﺎوره ﻫﺎى ﻓﺮدى و ﺗﺨﺼﺼﻰ ﺑﻪ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﮔﺬاران
از ﻇﺮﻓﻴﺖ ﻫﺎى اﻧﺎن در ﺗﺤﻘﻖ اﻫﺪاف ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺷﺪه
در ﺣﻮزه اﺷﺘﻐﺎل و ﻛﺎراﻓﺮﻳﻨﻰ ﺑﻪ ﻃﺮز ﻣﻄﻠﻮب
اﺳﺘﻔﺎده و ﺑﻬﺮه ﺑﺮدارى کنند.
یادداشت
مدیرعامل اتحادیه ماهیان گرم ابی می گوید هیچ ارز دولتی دریافت نمی کنند
ﺗﺸﻮﻳﻖ
ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﮔﺬاران
ﻛﺎراﻓﺮﻳﻨﻰ
و اﺷﺘﻐﺎل
10
شنبه
23اذر 1398
17ربیع الثانی 1441
14دسامبر 2019
شماره 1426
پیاپی 2744
بانک و بیمه
تجارت
editor@smtnews.ir
بانک و دانشگاه برای کارامد تر کردن نظام بانکی همکاری کنند
یادداشت
لزوم حرکت
به سمت
بانکداری
مدرن
سود بانک ها از پژوهش ها
محمد وطن پور
کارشناس بانک
تح��ول در نظ��ام بانک��ی در سال ه��ای اخیر
شرایط��ی را به وجود اورده است که کمتر کسی
ب��رای انج��ام امور بانکی نیاز ب��ه حضور فیزیکی
در شع��ب پیدا می کن��د و خدماتش را به شکل
سنتی دریافت می کند .این تحول به تدریج باعث
ش��د تا بانکداری به شکل سنتی در حال منسوخ
ش��دن باشد و از سم��ت بانکداری الکترونیک به
سم��ت بانکداری دیجیتال حرکت کند؛ نوعی از
بانک��داری که بسی��اری از کشورها ،سال هاست
ب��ه این سمت پی��ش رفته اند .تصوی��ری که ما
هم��واره از یک بانک در ذهن ما تداعی می شود،
ساختمان��ی به نام شعب��ه است که برای دریافت
خدمات بانکی باید در ان حضور پیدا کنیم .حال
تص��ور کنید بانکداری کش��ور به سمتی حرکت
کن��د که دیگر خبری از این شعب نباشد و بدون
حض��ور فیزیکی ،ای��ن خدمات ارائ��ه شود .این
فضای��ی است که باید م��ا از بانکداری دیجیتال
در ذهن م��ان ایج��اد کنیم .البته این تحوالت به
معنای صفر شدن شعب��ه داری در کشور نیست
زی��را ما همچن��ان مقاومت بخش��ی از جامعه را
ب��رای استفاده از خدمات بانکی ،به شکل سنتی
داری��م .بنابر این ،در چنی��ن شرایطی نمی توان
انتظار داش��ت در مدت زمان کوتاهی ،بانکداری
شعبه محور جای خ��ود را به بانکداری دیجیتال
ده��د و این مستلزم زم��ان طوالنی تری است و
بهت��ر است که به تدریج اتف��اق بیفتد .ما باید در
این تغییر و تحوالت برنامه ریزی داشته باشیم تا
در نهای��ت این تغییر به یک تهدید تبدیل نشود.
م��ا باید در روند کاهش نیروهای انسانی و شعب
بانک ه��ا ،با برنامه ری��زی حرکت کنیم و اگر این
مه��م به خوب��ی انجام شود ،بی تردی��د می تواند
مزای��ای زیادی را به وج��ود اورد که یکی از این
مزیت ها شفاف سازی در حوزه بانکی و دریافت ها
و پرداخت ه��ا اس��ت .ب��ا تحوالتی ک��ه در حوزه
بانکداری در حال محقق شدن است ،این انتظار
وجود دارد که در چند سال اینده ،شعب با شکل
فعلی بانک ها ،به شکل چند منظوره فعالیت کنند
یا تغییر کاربری دهند .این مهم نشانده این است
که در دنیای امروز دیگر نیازی به چندهزار شعبه
بانک در کشور نیست و فعالیت این تعداد شعب
نمی تواند کاری منطقی و توجیه پذیر باشد .باید
بپذیریم که برای وصل شدن به اقتصاد جهانی به
سم��ت بانکداری الکترونیک و بانکداری به شیوه
م��درن و انالی��ن حرکت کنیم ت��ا از قافله رشد
عق��ب نمایم .در این زمین��ه اقدام های خوبی در
ح��ال انجام است که امیدواریم این حرکت رو به
جلو سرعت بیشتری به خود بگیرد.
خبر
عرضه امالک مازاد
بانک ها از طریق بورس
مدیرکل ام��ور بانکی و بیم��ه وزارت اقتصاد و
دارای��ی از مذاکر ه��ای متعدد ای��ن وزارتخانه با
ب��ورس و فراهم شدن زمین��ه عرضه امالک مازاد
بانک ه��ا از طریق ب��ازار فرعی ب��ورس خبرداد و
گفت :این کار به احتمال زیاد ظرف یک ماه اینده
عملیاتی خواهد شد .به گ��زارش تسنیم ،عباس
مرادپ��ور عنوان ک��رد :براساس مصوب��ه شورای
پ��ول و اعتبار ،مازاد اموال تملیک��ی بانک ها باید
حداکث��ر ظرف دو سال به ف��روش برسد اما حکم
قانون��ی ان از سوی مجل��س در اردیبهشت سال
۱۳۹۴و در قال��ب ماده ۱۶و ۱۷قانون رفع موانع
تولید تصوی��ب شد .وی ادام��ه داد :براساس این
حکم قانونی ،تمامی بانک های دولتی و خصوصی
مکلف به واگذاری اموال مازاد خود ظرف سه سال
شده اند .مدیرکل امور بانکی و بیمه وزارت اقتصاد
و دارایی همچنین گفت :ای��ن اموال مازاد شامل
سه��ام ( بنگاه هایی که به تمل��ک بانکی درامده
اند) و ام�لام مازاد بانک هاست که ساالنه باید ۳۳
درص��د ان به فروش برسند .ای��ن مقام مسئول با
اشاره به تعداد واگذاری های انجام گرفته تا کنون
عنوان کرد :تا قب��ل از مسئولیت اقای دژپسند ۸
ه��زار میلیارد تومان از ام�لاک و سهام بانک های
دولت��ی و خصوصی شده ،به فروش رفت و در یک
س��ال گذشته نیز ۱۱هزار میلیارد تومان از اموال
به فروش رسیده که جم��ع انها ۱۸هزار میلیارد
تومان می شود .مرادپور از نبود امار دقیق و شفاف
از ام��وال م��ازاد بانکی انتقاد ک��رد و در عین حال
متذک��ر شد :البت��ه بخشی از ام��وال بانکی هنوز
ارزش گ��ذاری نشده ان��د .مدیرکل ام��ور بانکی و
بیمه وزارت اقتصاد و دارایی از مذاکر های متعدد
این وزارتخانه با بورس و فراهم شدن زمینه عرضه
امالک مازاد بانک ها از طری��ق بازار فرعی بورس
خبرداد و گفت :این کار به احتمال زیاد ظرف یک
ماه اینده عملیاتی خواهد شد.
زهره محسنی شاد
editor@smtnews.ir
حسین عیوضلو
محمد علی رستگار
برکسی پوشیده نیست که وجه تمایز توسعه کشورهای
مختلف که سطوح رفاهی متفاوتی را برای شهروندان انها
ب��ه ارمغان می اورد ،در سرانه مخ��ارج پژوهشی و انجام
تحقیق��ات بنیادی و کارب��ردی خالصه می شود .از منظر
ای��ن کشورها ،صرف منابع در ای��ن حوزه ،نه یک هزینه
تشریفاتی یا غیر قابل اجتناب ،بلکه نوعی سرمایه گذاری
پرس��ود ب��رای رفاه بلند م��دت جامعه قلم��داد می شود.
ب��ه عبارت��ی بهره من��دی از پژوهش های موث��ر یکی از
اساسی ترین زیرساخت ها برای نیل به پیشرفت و توسعه
هم��ه جانبه ی��ک کشور است ک��ه در تمامی بخش ها و
حوزه ها مورد توجه قرار داده شده است.
به هرحال در دورانی که بسیار متفاوت و متغیر است و
از این دوران به عنوان عصر اطالعات ،ارتباطات و تغییرات
فزاین��ده یاد می ش��ود ،در این فضای متح��ول و متغیر،
بخش های مختلف در کشور ما هم ناگزیر هستند خود را
به ابزار پژوهش ،تحقیق و نواوری مجهز کنند تا در بازار
رقابتی و در حرکت با رقبا دچار زیان نشوند .دراین میان
صنعت بانکداری نیز در دنیای مدرن کنونی که با عنوان
صنعت��ی پیش��رو و خالق از ان یاد می ش��ود ،باید به این
مقوله توجه ویژه تری داشته باشد و اهمیت پژوهش های
اصیل و تالش های پژوهشگران را در دستیابی به اهداف
ک�لان اقتصادی و تحقق نظام بانکی مطلوب مورد تاکید
بیشت��ر ق��رار دهد تا با تعیی��ن جهت گیری های جدید و
همچنین اولویت ها و ضرورت های پژوهشی نظام بانکی،
از ظرفیت های صاحب نظران فعال در این عرصه حداکثر
استف��اده را ببرد .شواه��د امر بیانگر ان است که با وجود
تحقیق��ات و مطالعاتی که در حوزه مسائل پولی و بانکی
اقتص��اد ایران انجام شده اس��ت ،اما هنوز نتوانسته ایم به
اثرگذاری مطلوب پژوهش در این حوزه دست پیدا کنیم
ب��ه نحوی که ممکن است ب��رای پاسخ به نیازهای امروز
شبکه بانکی و حل مشکالت این حوزه پژوهش های اصیل
انگشت شمار باشد.
این درحالی اس��ت که پژوهش های حوزه پول و بانک
باید به گونه ای باشد که خروجی یا دانش حاصل از ان ،از
یک سو درک سیاستگذار از پویایی های اقتصاد را افزایش
دهد و از سوی دیگر ارتقاء دهنده کارایی سیستم بانکی و
عملکرد نظام پولی باشد .چون تحت این شرایط است که
کاربست نتایج پژوهش ها با بهبود محیط کالن اقتصادی،
زمینه ساز افزایش رفاه عمومی خواهد بود.
درای��ن بی��ن کارشناس��ان توج��ه به بح��ث تقویت و
گست��رش تعامل مراکز علم��ی و پژوهشی با نظام بانکی
کش��ور به منظور ارتقای کارایی و عملکرد سیستم بانکی
را م��ورد تاکید قرار می دهند و معتقدند تحقق این هدف
نیازمند گسترش تحقیقات و پژوهش های به طور عمده
کاربردی در شبکه بانکی است .دراین راستا ضروری است
که بانک ها نسبت به تقویت واحدها و بخش های تحقیق
و توسع��ه خ��ود بیشتر همت کنند و ع�لاوه براین مراکز
تحقیقاتی نیز شام��ل واحدهای داخل بانک و همچنین
واحده��ای خارج از بانک یعنی دانشگاه ها و موسسه های
پژوهش��ی ارتباط��ات خود را با واحده��ای اجرایی بانک
افزای��ش دهن��د .به گفته کارشناس��ان ،این تعامل باعث
خواه��د شد که از ی��ک سو در ارائه راه حل های مشکالت
شبک��ه بانکی راهکارهای عملیاتی تر و منطبق بر شرایط
اقتص��اد کالن کشور و شبک��ه بانکی ارائه شود و از سوی
دیگر ،سبب شود که سیاست گذاران و مدیران بانکی نیز
به شکل مستمر اطالعات خود را از تحوالت و فرایندهای
پول��ی و بانکی نظام مالی بین الملل بروزرسانی کرده و با
درک کاستی ه��ا و ضعف های وضع موجود ،محصوالت و
قرارداده��ای مالی خ��ود را منطبق با فرهنگ اقتصادی-
اجتماعی جامعه ما عرضه کنند.
نباید از قافله رشد عقب ماند
حسین عیوضلو اقتصاددان و عضو هیات علمی دانشگاه
ام��ام صادق (ع) دراین باره در گفت وگو با
با بیان
باید به توسعه واحد های تحقیق و توسعه در بانک ها اهمیت زیادی
داد و در کن��ار ان از ظرفیت ه��ای خوبی ک��ه در دانشگاه ها و مراکز
مطالعاتی و پژوهشی وجود دارد بهر ه گرفت
اینک��ه به لحاظ کلی ،پژوهش نقش بسیار مهمی در نهاد
پویای��ی همچون بان��ک دارد گفت :در دورانی که دنیا در
ح��ال تغییر اس��ت و زیرساخت های صنعت��ی و فناوری
اطالع��ات در ح��ال تحول هستند و ما شاه��د این روند
هستی��م ک��ه استانداردهای بین المللی ب��ه سرعت ارتقا
می یابن��د و روزام��د می شوند ،برای اینک��ه نظام پولی و
بانکی ما هم ازاین قافله رشد عقب نماند ،نیاز دارد که به
بحث تحقیق و پژوهش اهمیت بیشتری دهد.
او ب��ا تاکید براینکه تبعیت نظام ه��ای اجرایی بانک ها
و بخ��ش پولی از پژوهش ه��ای جدید و اموزش های پویا
می توان��د به فع��االن این بخش کمک کن��د که در رفع
مشک�لات ای��ن حوزه عملک��رد بهتری داشت��ه باشند و
خودشان را همسو با تحوالت دنیا پیش ببرند افزود :این
رون��دی است که از لحاظ نظری کامال قابل قبول است و
در دنی��ا نیز پذیرفته شده است ،اما در کشور ما خیلی به
ان به��ا داده نش��ده و اینطور به نظر می رسد که عملکرد
نظ��ام بانکی و پولی کش��ور چندان پژوهش محور نیست
و همچنان براساس ساختارهای سنتی اداره می شود.
وی تصری��ح ک��رد :در شرایط��ی که تغیی��رات زیادی
در ح��وزه نظ��ارت ،سیستم چرخش اطالع��ات ،فناوری
اطالعات و ...در حوزه بانکی دنیا در حال رخ دادن است،
ام��ا صنعت بانکداری ما درای��ن زمینه ها همچنان دچار
عق��ب ماندگ��ی است و این فاصله بی��ن حوزه پژوهش و
اج��را را نشان می دهد که درای��ن زمینه باید مالحظات
بیشتری انجام شود.
ای��ن کارشناس به بهره گیری از تجاربی که دراین باره
در دنی��ا وجود دارد اشاره ک��رد و گفت :در بیشتر مواقع
در طرح های��ی ک��ه در حوزه بانکی ارائ��ه می شود ،شاهد
ای��ن هستیم که از تجارب و استانداردهای حاکم بر دنیا
کمتر استفاده شده است که این موضوع با وجود تحوالت
جدی��دی که در ح��ال رخ دادن است می تواند ما را دچار
عقب ماندگ��ی کند .او در ادام��ه بر لزوم تقویت واحدها و
بخش های تحقیق و توسعه در داخل بانک ها و همچنین
توجه به ارتباط واحد های اجرایی بانک ها با دانشگاه ها و
موسسه ه��ای پژوهشی تاکید کرد و افزود :بی تردید نظام
پولی و بانکی ما باید وابسته به دانشگاه و تحقیقات نوین
باش��د و از پژوهش های جدیدی ک��ه دراین حوزه انجام
می گی��رد استف��اده کند ،اما در عمل ای��ن ارتباط خیلی
پررن��گ نیس��ت و معموال در صنعت بانک��داری کمتر از
پژوهش های نوی��ن بهره گیری شده است .عیوضلو ادامه
داد :البت��ه درای��ن بین برخی از بانک ها هم هستند که از
نظام های پژوهشی مناسبی برخوردار هستند و با ارتباط
تنگاتنگ��ی که بین نظام پژوهشی و نظارت اجرایی بانک
ایج��اد کرده اند ،تصمیم گیری ه��ای بهتری را در شرایط
مختلف انجام می دهند که این مهم می تواند نقش سازنده
تری را به بانک ها بدهد.
وی تصری��ح ک��رد :اما در مجموع نظام بانکی این مهم
ض��رورت دارد که در همه بخش های نظام پولی و بانکی
کش��ور پررنگ دیده شود و در هفته ای که به نام پژوهش
نامگ��ذاری ش��ده است اسیب شناسی ج��دی روی این
مقول��ه انجام ش��ود و راهکارهای عملی دراین حوزه ارائه
ش��ود ت��ا به نتایج بهت��ری دست پیدا کنی��م .به گفته او
از انجای��ی که در بانک��داری بین المللی جایگاه پژوهش
جایگاه برجسته و تاثیرگذاری است این مهم باید بررسی
ش��ود ک��ه در نظام بانکی ما ،ح��وزه پژوهش و تحقیقات
چق��در مورد توجه قرار گرفته و چ��ه حمایت هایی برای
توسعه این مهم باید انجام شود.
استفاده از ظرفیت
محم��د علی رستگ��ار کارشناس بان��ک و عضو هیات
علمی دانشگاه تربیت مدرس نیز دراین باره در گفت وگو
با
با بیان اینکه صنعت بانکداری در دنیا ،در چند
ده��ه گذشته درحالی به سمت بانک��داری الکترونیک و
پ��س از ان بانکداری دیجیتال حرکت کرده است که در
راست��ای تحق��ق این مهم ،حجم زی��ادی از اطالعات در
قالب کربانکینگ و سایر سامانه های اطالعاتی ایجاد شده
اس��ت و تحقیق ها به ش��دت دراین صنعت افزایش یافته
اس��ت گفت :با توجه به حرکت سری��ع تغییر و تحوالت
بانک��ی در دنیا ،انچه که نی��از اصلی صنعت بانکداری ما
در ای��ران است ،این اس��ت که ما هم باید به سمت ایجاد
سامانه های اطالعاتی و تحقیقات عملی و پژوهشی دراین
ح��وزه اق��دام کنیم و ب��ه این مباح��ث اهمیت بیشتری
دهیم.
ب��ه گفته او ،درحال حاضر این نی��از به شدت احساس
می ش��ود که اطالعات مورد نیاز برای تصمیم گیری ها در
صنع��ت بانکداری در قالب سامانه های اطالعاتی مختلف
تامی��ن و مبن��ای تحلیل های این بخش ق��رار گیرد .در
بان��ک نگاه های مختل��ف از جمله نگاه بازاریابی ،مشتری
م��داری ،مدیری��ت ریسک ،اعطای بهین��ه تسهیالت به
مشتری��ان ،بحث مدیریت ریس��ک نقدینگی در بانک ها،
بح��ث مدیریت دارایی و بدهی در بانک ها و ...همه این ها
بای��د همراه با مطالعات مستمر رخ دهد تا بتواند کارایی
نظام بانکی را در کشور ارتقا دهد.
او براین باوراست که تصمیم گیری در صنعت بانکداری
بدون اتکا به مطالع��ات و تحقیقات روی داده ها ،معموال
تصمیماتی خواهد بود که وضعیت صنعت بانکداری ما را
وخیم تر خواهد کرد .ازاین رو مسیری که دنیا سال ها ست
در پی��ش گرفته که تصمیمات��ی مبتنی بر تحقیق های
دقیق کارشناسی روی داده های بانک ،وضعیت اقتصادی
و پیش بینی ها در حوزه اقتصاد کالن و خرد است ،صنعت
بانکداری ما هم باید به این سمت حرکت کند تا در نهایت
کش��ور م��ا هم از نظام بانکی سال��م ،باثبات و کم ریسک
برخوردار شود.
به گفته رستگار ،عالوه براین باید از نظرات صاحبنظران
و کارشناسان این حوزه نیز بهره کافی گرفته شود که به
نظر می رسد به نسب��ت بهره گیری از نظرات کارشناسی
ک��ه در سطح کشور انجام می شود ،در صنعت بانکداری
اقبال مناسب تری از نظرات کارشناسی و پژوهشی شده
اس��ت .ام��ا به طور قطع این می��زان کافی نیست و هنوز
دراین راستا با نقطه مطلوب فاصله وجود دارد.
او ب��ا بی��ان اینک��ه باید در ای��ن حوزه ک��ار بیشتری
ص��ورت گی��رد و مدی��ران بانک ه��ا تالش کنن��د تا در
تصمیم گیری هایش��ان ،ب��ه پیوس��ت کارشناسی توجه
داشت��ه باشند و مطالعه بیشتری انج��ام دهند افزود :در
ای��ن راستا باید ب��ه توسعه واحد های تحقیق و توسعه در
داخ��ل بانک ها نیز اهمیت زیادی داده شود و در کنار ان
از ظرفیت های خوبی که در دانشگاه ها و مراکز مطالعاتی
و پژوهشی وجود دارد بهره گیری شود.
ای��ن کارشن��اس تصریح کرد :انچه اهمی��ت دارد این
اس��ت ،واحدهایی ک��ه در داخل بانک ه��ا فعال هستند
بای��د ارتب��اط سازمان یافت��ه و هوشمن��دی ب��ا مراک��ز
تحقیقاتی کشور برقرار کنند و در قالب تفاهمنامه هایی،
برخ��ی کاره��ای تحقیقات��ی دانشگاه ه��ا در راست��ای
رف��ع مشک�لات و مسائل حوزه بانکداری ب��ه کار گرفته
شود.
رستگ��ار براین باوراست که این مهم مستلزم این است
ک��ه میز دانشگ��اه در بانک ها فعال شود و میز بانک ها در
دانشگ��اه ه��ا ،تا در این راستا مکان��ی وجود داشته باشد
ت��ا مدیران بانکی ب��ه صورت ماهانه ی��ا فصلی ،جلسات
مشترک��ی ب��ا اساتید دانشگاه��ی در ح��وزه بانکداری،
مهندسی مالی ،حوزه اقتصاد ،حسابداری و ...برقرار کنند.
بی تردید نزدی��ک شدن این ارتباطات می تواند گامی در
جه��ت رفع مطلوب تر مشکالت بانکی و کارامد تر شدن
صنعت بانکداری در کشور شود.
سخن اخر
ب��ه زع��م کارشناسان و صاحبنظران ای��ن حوزه ،نظام
بانکی کش��ور با برخی مقررات محدود کننده و رویه های
سنت��ی و کم اث��ر روبه رو است که ضروری است با تکیه بر
ت�لاش فعاالن این حوزه در تمامی سطوح ،ضمن اصالح
مق��ررات و بازبین��ی این رویه ها با ه��دف ارتقای سرعت
و کیفی��ت خدمت رسان��ی ،کم��ک شود تا ب��ا پژوهش و
تحقیق��ات بیشت��ر دراین بخ��ش ،جری��ان مستمری از
خالقی��ت و بهبود شیوه ه��ای خدمت رسانی در بانک ها
ایج��اد شود ک��ه در نهای��ت دستاورده��ای ان در قالب
بهبود شاخص های عملکردی نظام بانکی نمایان خواهد
شد.
تامین سرمایه در گردش بنگاه ها و نقش بانک ها
مهدیه زمردی -کارشناس اقتصاد :در مباحث مربوط به
رون��ق تولید و خروج از رکود ،اصطالح «کمبود نقدینگی بنگاه
ه��ا» را بارها از مدیران بخش های مختلف اقتصادی شنیده ایم
و از انجای��ی که نظ��ام تامین مالی ایران به ط��ور عمده بانک
محور است ،مقصر اصلی این کمبود ،بانک ها شناخته می شوند.
به بی��ان دقیق تر منظور از کمبود نقدینگ��ی بنگاه ها ،در واقع
مشک�لات بنگاه ها در تامین سرمای��ه در گردش خود است که
می توان��د منشا داخل بنگاه یا خارج از ان داشته باشد .ناتوانی
مدیر مالی بنگ��اه در مدیریت دارایی ها و بدهی های جاری ان
بنگاه از عوام��ل داخلی و نوسانات نرخ ارز ،افزایش نرخ تورم و
تحریم از عوامل خارجی تاثیرگذار بر میزان سرمایه در گردش
بنگاه ها است.
گرچه نمی توان مرز دقیقی بین نحوه تامین مالی کوتاه مدت
و بلندم��دت بنگاه ها در اقتص��اد قائل شد ،اما ب��ه طور عمده
تامی��ن مالی کوتاه مدت بر عهده بانک ه��ا بوده و بازار سرمایه
و بانک ه��ای سرمایه گذاری ،عه ده دار تامی��ن مالی پروژه های
بلندمدت بنگاه ها هستند .ط��رف عرضه تامین مالی در ایران،
اع��م از کوتاه مدت و بلندم��دت ،بانک ها هستند و بازار سرمایه
ابزاره��ای مناسب تامین مالی سرمایه در گردش بنگاه ها را در
اختیار انه��ا قرار نداده است و لذا بنگاه ه��ا عمدتا برای تامین
مال��ی سرمایه در گردش خ��ود به بانک ه��ا مراجعه می کنند؛
بنابراین عرضه کننده اصلی تامین مالی سرمایه در گردش بنگاه
ها ،بانک ها هستند .از طرفی جهش های اخیر نرخ ارز ،بازگشت
مج��دد تحریم ه��ای بین الملل��ی و افزایش غیرقاب��ل اجتناب
نرخ ت��ورم در سال گذشته ،مدیری��ت حساب های دریافتنی و
پرداختنی بنگاه ها را با مشکالت جدی مواجه کرده است .زیرا
بنگاه ه��ا در تامین م��واد اولیه و ماشین االت خ��ود از خارج از
کش��ور به دلیل تحری��م ،نمی توانند از ابزارهای��ی مانند اعتبار
اسن��ادی و ...استفاده کنند و ناچ��ار نیازمند وجه نقد بیشتری
برای گذران امور جاری خود هستند ،همچنین افزایش نرخ ارز
و تورم نیز ب��ر خود بنگاه و بر بنگاه های بدهکار و در ارتباط با
ان تاثیرگذار است .تاثیر شرایط خاص رکودی و تورمی اقتصاد
در س��ال گذشته بر تمامی بنگاه ه��ای اقتصادی که به صورت
حلقه های زنجیر به هم متصل هستند ،باعث شده که تقاضای
بنگ اه ها برای تامین مالی سرمایه در گردش خود افزایش یابد.
از سم��ت عرضه نیز امارهای بانک مرکزی نشان می دهد که
سیاس��ت این بانک ب��ر تمرکز بانک ها بر تامی��ن مالی سرمایه
در گ��ردش بنگاه ها بوده و از مسئولیت بانک ها در قبال تامین
مال��ی سرمایه گذاری های بلندمدت اندک��ی کاسته شده است.
به ط��وری که بر اساس گزارش بان��ک مرکزی سهم تسهیالت
پرداخت��ی در قال��ب سرمای��ه در گردش در تم��ام بخش های
اقتصادی در 6ماه نخست سال ۹۸مبلغ ۲۱۱۱.۷هزار میلیارد
ری��ال بوده که مع��ادل ۵۵.۳درصد کل تسهی�لات پرداختی
سیست��م بانکی کشور است .این رقم در مقایسه با دوره مشابه
س��ال قبل ۱۳.۵درصد معادل مبلغ ۲۵۰.۵هزار میلیارد ریال
افزای��ش داشته است .همچنین سهم تسهیالت پرداختی بابت
تامین سرمایه در گردش بخش صنعت و معدن در 6ماه امسال
مع��ادل ۸۶۲.۰هزار میلیارد ریال ب��وده که ۷۲.۸درصد از کل
تسهی�لات پرداخت��ی به این بخ��ش و ۴۰.۸درص��د از منابع
تخصی��ص یافته به سرمایه در گردش کل بخش های اقتصادی
است که بیانگر توجه و اولویت دهی بانک مرکزی به تامین مالی
سرمایه در گردش بنگاه ها از سوی سیستم بانکی امسال است.
از س��وی دیگر ،این امار حاک��ی از افزایش سهم تامین مالی
سرمای��ه در گردش بنگاه ها در سبد دارایی های بانک ها است و
ای��ن درحالی است که بنگاه ها هم��واره از کمبود دسترسی به
این منابع نارضایتی دارن��د .انچه در این بین معموال منعکس
نمی شود ،دشواری های پی��ش روی بانک ها در اعطای این گونه
تسهیالت است .یک��ی از این دشواری ها ع��دم انعطاف پذیری
نرخ ه��ای سود است ک��ه مانع از اعمال نرخ س��ود متناسب با
ریسک هر بنگاه از سوی بانک می شود.
از انجایی که اطالعات پنهانی در ترازنامه بنگاه ها وجود دارد
که ممک��ن است بانک را متضرر کن��د ،از انگیزه بانک ها برای
ورود ب��ه این گونه تسهیالت می کاهد .ب��رای حل این مشکل
می ت��وان رابط��ه بلندمدتی بین بانک و بنگ��اه تعریف کرد که
بنگاه براساس اعتبار کسب کرده برای خود در این مدت بتواند
از تسهی�لات بانک استفاده کن��د و دیگر انگیزه ای برای پنهان
کردن اطالعات خود از بانک نداشته باشد و از طرفی بانک نیز
ب��ا پایش مداوم و از نزدی��ک بنگاه ،از ریسک سبد دارایی خود
کاسته و ب��ا توجه به ماهیت کوتاه مدت این تسهیالت ،انگیزه
کاف��ی برای ورود به ان را داشته باش��د .البته باید خاطرنشان
کرد که این امر ب��دون وجود موسسه های معتبر اعتبارسنجی
و رتبه بن��دی بنگاه ها ممکن نخواهد بود .یک��ی دیگر از موانع
ب��ر سر راه بانک ها در تامین مال��ی بنگاه ها در دسترس نبودن
ابزاره��ای تامین مالی متنوع و متناسب ب��ا بانکداری اسالمی
است که بر پایه عقود مشارکتی نبوده و بتواند تامین مالی مواد
اولی��ه ،حقوق و دستمزد و سایر هزینه های جاری بنگاه ها را با
سرع��ت و سهولت بیشتری نسبت به عقود موجود تامین کند.
در نهایت با توجه به کیفیت دارایی های سیستم بانکی و حجم
ب��االی مطالبات معوق بانک ها که عمدتا با استمهال تسهیالت
پوشان��ده شده اند ،در شرایط فعلی ک��ه بنگاه های اقتصادی از
سم��ت عوامل برونزای بسیاری تحت فشار قرار دارند ،بدون در
نظر گرفتن موارد فوق نباید سیستم بانکی را فراتر از توان خود
مقصر اصلی کمبود نقدینگی بنگاه ها دانست.
منبع :ایبنا
11
شنبه
23اذر 1398
17ربیع الثانی 1441
14دسامبر 2019
شماره 1426
پیاپی 2744
صنایع معدنی
سرمایه گذاری در تحقیق و توسعه ،هزینه نیست
هزینهکرد 5درصدی فوالد سازان ایرانی در R&D
سارا اصغری
editor@smtnews.ir
عکس :ایدا فریدی
شرط توسعه هر واحد تولیدی
عزیز قنواتی مدیرعامل شرکت فوالد اتیه خلیج فارس
درب��اره توجه ش��رکت های فوالد ب��ه بخش تحقیق و
توسعه در گفت وگو با
اظهار کرد :یکی از موارد
توس��عه یافتگی هر س��ازمان توجه به بخش تحقیق و
توسعه ( )R&Dاست.
ش��رکت های بزرگی مانند ش��رکت تویوتا که در دنیا
بس��یار موفق عمل کرده اند ،به این دلیل اس��ت که به
این بخش بس��یار اهمیت داده ان��د و نگاهی هزینه ای
به ان ندارند.
قنواتی در ادامه خاطرنشان کرد :در بخش تحقیق و
توسعه ،تجربه و علم در کنار یکدیگر قرار می گیرند و با
توجه به این موضوع ایده های مختلف شکل می گیرند
که منجر به روش های جدید برای تولید بهتر ،کاهش
هزینه ها و انرژی و افزایش بهره وری می شود .از همین
رو س��رمایه گذاری در این بخش نباید به عنوان هزینه
تلقی شود.
وی در ادامه تاکید کرد :بخش تحقیق و توس��عه در
حقیقت یک سرمایه گذاری علمی و فناوریکی به شمار
می رود؛ از این رو سازمان هایی که به این بخش توجه
کرده اند ،در کنار تولید ،دانش نیز می فروشند.
نمونه ان ش��رکت فوالد مبارکه اس��ت ،این شرکت
اعالم کرده که به جز فروش محصوالت خود ،فناوری
نیز می فروشد.
ای��ن واحد از تمام تخص��ص و دانش نیروهای خود
بهره برده و ان را در ترکیب با اخرین دستاوردهای و
روش های علمی و با مهندس��ی معکوس قادر شده که
به چنین جایگاهی برسد.
مدیرعامل ش��رکت فوالد اتیه خلیج فارس تصریح
کرد :یا در برخی ش��رکت های بزرگ ،برخی تجهیزات
ک��ه از خارج امده و نصب ش��ده اند ،ب��ا همین بخش
تحقیق و توسعه تغییر پیدا کرده اند.
قنوات��ی ادامه داد :یکی از راه های توس��عه در تمام
بخش ه��ای مختلف تولید ،توجه به بخش های تحقیق
و توسعه است.
وی در پاسخ به این پرسش که شرکت های کوچک
فوالدی تا چه اندازه به بخش تحقیق و توس��عه توجه
می کنند ،گفت :ش��رکت های کوچک به بخش تحقیق
و توس��عه توجه چندانی ندارند ،این در حالی است که
این ش��رکت های دانش بنیانی که در حال ایجاد شدن
هس��تند اگر مورد توجه قرار گیرند ،می توانند موجب
خلق ثروت شوند.
قنواتی گفت :ش��رکت های کوچک نیز می توانند به
این سمت و سو بروند و با تعامل بیشتر با شرکت های
بزرگ سبب بهره وری بیشتر برای خود شوند.
مدیرعامل ش��رکت فوالد اتیه خلیج فارس در ادامه
پیش��نهاد کرد :اگر انجمن تولیدکنن��دگان فوالد که
سال گذشته جش��نواره بومی سازی را راه اندازی کرد،
اگر این نمایش��گاه بتواند در زمینه تحقیق و توس��عه
زمینه س��از موجب تعامل بیش��تری بین شرکت های
ب��زرگ و کوچک ش��ود ،این تعام��ل می تواند به نفع
ش��رکت های کوچک تمام ش��ود ،چراکه بس��یاری از
ش��رکت های کوچ��ک همچنان به روش س��نتی و با
هزینه های باال تولید می کنند.
R&Dب�رای ش�رکت های کوچ�ک
اولویت نیست
زکری��ا نایبی ،مدیر تحقیق و توس��عه فوالد ناب تبریز
نی��ز درباره نقش R&Dه��ا در واحدهای فوالدی در
گفت وگ��و با
اظهار کرد :فوالدس��ازی در ایران
در بخ��ش دولت��ی و خصوص��ی مش��غول ب��ه تولید
هستند.
فوالدس��ازانی ک��ه در بخ��ش دولت��ی کار می کن��د،
بخ��ش تحقی��ق و توس��عه قوی ت��ری دارن��د ،اما در
بخ��ش خصوص��ی ش��رکت های بزرگ ممکن اس��ت
که روی این حوزه س��رمایه گذاری کرده باش��ند ولی
ش��رکت های کوچک چنین س��رمایه گذاری را انجام
نمی دهند.
نایب��ی در ادام��ه خاطرنش��ان ک��رد :از نظر اهمیت
تحقیق و توس��عه باید عنوان ک��رد که از انجا صنعت
فوالد یک صنعتی انرژی بر اس��ت این بخش می تواند
در جهت کاهش مصرف انرژی بسیار مهم تلقی شود.
ش��رکت فوالد هرمزگان س��ومین ش��رکت بزرگ فوالدی
کش��ور با ظرفی��ت تولید ۱.۵میلی��ون تن تخت��ال در کرانه
خلیج فارس و غرب بندرعباس واقع ش��ده است .این شرکت
س��هم بسزایی در اقتصاد کش��ور و به دنبال ان اقتصاد محلی
شهرستان بندرعباس دارد.
به گ��زارش رواب��ط عموم��ی ف��والد هرم��زگان کیکاوس
ندایی ،معاون منابع انس��انی ش��رکت فوالد یکی از مهم ترین
دستاوردهای فوالد هرمزگان در استان را اشتغالزایی دانست
و گفت :در مجموعه فوالد هرمزگان و شرکت های پیمانکاری
این مجموعه تعداد ۳۹۲۹نفر مش��غول به کار هستند که از
این تعداد ۷۷درصد بومی و ماندگار استان هرمزگان هستند.
ندایی در ادامه گفت :در ش��رکت فوالد هرمزگان با نظارت
ب��ر قراردادهای پیمانکاران عزت نیروی انس��انی مورد توجه
اس��ت ،به نحوی که در یک موضوع قرارداد که نیاز به تامین
نیروهای انس��انی دارد مجوز تعدی��ل و اخراج نیروهای قبلی
ب��ه پیمان��کار جدید صادر نخواهد ش��د .به همین
منظور واحدی به نام ام��ور پیمارنکاران در معاونت
منابع انسانی بر نحوه درست اجرای قانون کار و بر
تمامی امور کارکنان پیمانکاران نظارت دارد.
مع��اون منابع انس��انی فوالد هرمزگان با اش��اره
ب��ه تعداد عائله کارکنان ش��اغل در مجموعه فوالد
هرم��زگان گفت :ام��رار معاش ح��دود ۱۴هزار نفر
در اس��تان هرمزگان به طور مس��تقیم ب��ه فعالیت های فوالد
هرم��زگان گره خ��ورده و از این لحاظ بیش��ترین دقت را در
پرداخ��ت به موقع حق��وق و مزایا ب��ا کمتری��ن تاخیر به کار
می بریم.
وی در پاس��خ به اینکه ای��ا در فوالد هرم��زگان برنامه ای
ب��رای جذب نیروی جدید وجود دارد ،گفت :میزان اش��تغال
در صنع��ت ف��والد ایران بس��یار بیش��تر از اس��تانداردهای
جهانی اس��ت و ای��ن موضوع در فوالد هرم��زگان نیز صادق
بدتر از شرایط هیجانی و نابسامان کنونی بازار،
افکار منفی است که در اذهان بیشتر فعاالن بازار
م��وج می زن��د .پای صحبت هر فع��ال بازار که
می نش��ینیم افکاری به مرات��ب منفی تر از انچه
که اکنون بر بازار حاکم اس��ت را در س��ر دارد و
بر کالم خود ج��اری می کند که این ناامیدی به
ش��دت برای کنترل بازارها مضر به شمار می رود.
جلب اعتم��اد مردم ،خواب کردن نقدینگی های
س��رگردان و برگرداندن ثبات به بازار ارز ،ش��اید
بزرگتری��ن و مهم تری��ن دس��تاورد جناب اقای
همت��ی رئیس کل بانک مرک��زی در طول دوره
سه تا چهار ماهه تیر تا مهر ماه سال جاری بود که
متاسفانه تغییر نرخ ۳برابری بنزین ،بازگشت به
نقطه صفر بی اعتمادی سرمایه به بازار و سرکش
شدن دوباره این نقدینگی های سرگردان ،مقدمه
بروز التهاباتی است که اکنون شاهد زبانه کشیدن
ش��عله های ان هس��تیم .مبادی به صورت مرتب
ن��رخ تغییر می دهند؛ به طوری که در مواردی در
ثب��ت قیمت ها به َگرد انها نمی رس��یم؛ گویی با
تابلوی دالالن بازار ارز مس��ابقه گذاشته اند؛ نکته
قابل تامل اینکه ایا واقعا می شود باور کرد در این
ش��رایط فروش قابل توجهی هم انجام می شود؟
چراکه سمت تقاضای مصرفی فوالد بنا براساس
ش��نیده ها و انچه شاهد هس��تیم ،کامال سوت و
کور اس��ت .تا پیش از این گاهی در بازار مصرف
به عنوان پیش خرید مبادله های انجام می ش��ود
اما این روزها حتی از این پیش خرید هم خبری
نیست؛ بیشتر فروشندگان اعالم می کنند که این
روزها فقط ماش��ین اعالم قیمت شده اند چراکه
مش��تری در حال حاضر می ترسند و قیمت های
کنونی را باور ندارد.
صادرات اهن اسفنجی
را متوقف کنید
عزیز قنواتی
زکریا نایبی
اشتغالزایی مهم ترین دستاورد فوالد هرمزگان
است .سیاست ما در این باره حفظ اشتغال فعلی و
نبود تعدیل نیرو است.
ندایی اینده اش��تغال در فوالد اس��تان را بس��یار
روش��ن و امیدوار کننده دانس��ت و گفت :با اجرای
ط��رح ۱۰میلیون ت��ن فوالد در اس��تان هرمزگان،
زمینه اش��تغال تعداد زیادی از هرمزگانی ها فراهم
خواهد شد.
مع��اون مناب��ع انس��انی فوالد هرم��زگان اش��اره ای نیز به
مبحث بومی س��ازی داش��ت که در یک س��ال اخیر از سوی
هلدین��گ فوالد مبارکه بس��یار به ان توجه ش��ده اس��ت و
گفت :فوالد هرمزگان در راس��تای تحقق اقتصاد مقاومتی و
رونق تولید که از موکده های رهبر معظم انقالب هس��تند ،از
بومی سازی در تمام حوزه های فوالد حمایت می کند که این
موضوع نقش مهمی را نیز در تولید ش��غل و اش��تغال پایدار
دارد .ندای��ی ب��ا بی��ان اینک��ه مدیرعامل ف��والد هرمزگان
محمد اصفهانی
کارشناس بازار فوالد
در نشس��ت ها و س��خنرانی ها و مصاحبه ه��ای گوناگ��ون از
ش��رکت های دانش بنی��ان ،نخبگان و س��رمایه گذاران دعوت
به همکاری کرده اس��ت ،گفت :همان گونه که حتی االمکان
نیازه��ای خود را از درون اس��تان تامین می کنیم ،در صورت
تامین زیرس��اخت ها و امادگی بخش های خصوصی ،امادگی
تامین همه نیازهای فنی خود را نیز از درون استان داریم.
وی توانمندی ه��ای کارکن��ان ،ارتق��ای ایمنی و س�لامت
کارکن��ان و ارتق��ای عملکرد زیس��ت محیط��ی را از اهداف
استراتژیک شرکت در حوزه منابع انسانی دانست.
ندایی توس��عه نظ��ام کاران��ه کارکنان ،بهب��ود ارتباطات
و تعام�لات دوس��ویه با کارکن��ان ،ارتقای س��طح خدمات و
تس��هیالت به کارکنان ،توسعه جانش��ین پروری و جایگزینی
و توس��عه خدمات فرهنگی و اجتماع��ی مطلوب به کارکنان
و خانواده ه��ا را از مواردی برش��مرد که ب��رای انها پروژه ها و
برنامه های مشخصی تدوین شده است.
نای��ب رئیس کمیس��یون برنام��ه و بودجه
مجلس شورای اسالمی با بیان اینکه صادرات
اه��ن اس��فنجی واحدهای تولی��دی فوالد را
به س��وی تعطیلی س��وق داده اس��ت ،گفت:
ص��ادرات اهن اس��فنجی را متوقف کنید .به
گزارش ایس��نا ،هادی قوام��ی ،نماینده مردم
اس��فراین در مجل��س ش��ورای اس�لامی در
تذکری شفاهی در جلسه علنی امروز مجلس
ضمن گرامیداش��ت ۱۶اذر روز دانشجو گفت:
امیدواریم حرکت های دانشجویی بالنده و در
راستای حق گرایی باشد .قوامی در تذکری به
وزیر صنعت ،مع��دن و تجارت بیان کرد۲۰ :
درصد واحدهای تولیدی که به ش��یو ه القایی
ف��والد تولید می کنند به دلی��ل صادرات اهن
اس��فنجی و در اختیار نگرفتن این اهن برای
این واحده��ا در حال تعطیلی هس��تند .وی
افزود :بیش از ۱۲هزار ش��غل۱۲۰ ،هزار شغل
غیرمستقیم و ۵میلیون تن فوالدی که از این
ناحیه تولید می ش��ود مورد خطر قرار گرفته
است .به همین دلیل الزم است صادرات اهن
اسفنجی متوقف شده و ابتدا به تولید داخلی
توجه کنیم.
قدردانی از ذوب اهن
به عنوان شرکت برتر
صدر تامین
قدردان��ی از ذوب اه��ن اصفه��ان به عنوان
شرکت برتر صدر تامین براساس ارزیابی گزارش
عملکرد ۶ماه سال ۱۳۹۸با حضور مدیرعامل
شرکت سرمایه گذاری تامین اجتماعی (شستا)
انجام ش��د و لوح قدردانی به منصور یزدی زاده
مدیرعام��ل ذوب اه��ن اهدا ش��د .به گزارش
رواب��ط عموم��ی ذوب اه��ن اصفه��ان ،پس از
بررس��ی گ��زارش عملکرد ۶ماه ش��رکت های
ص��در تامین و مالک قرار دادن ش��اخص های
کلیدی از س��وی شرکت سرمایه گذاری تامین
اجتماع��ی از ۴ش��رکت ذوب اه��ن اصفهان،
صنای��ع خاک چینی ایران ،زغال س��نگ پروده
طب��س و معدنی امالح ای��ران با حضور محمد
رضوانی فر ،مدیرعامل شستا ،غالمرضا سلیمانی
مدیرعامل تاصیکو (ش��رکت س��رمایه گذاری
صدرتامین) ،مدیران عامل ش��رکت های تابعه
و مدیران ارش��د شرکت س��رمایه گذاری صدر
تامین قدردانی ش��د .همچنی��ن با اهدای لوح
سپاس از س��وی غالمرضا سلیمانی مدیرعامل
تاصیکو به مدیرعامل ذوب اهن ،از این شرکت
به جهت برگزاری دوره اموزش��ی برای مدیران
منابع انسانی صدرتامین قدردانی شد.
روی خط خبر
بخ��ش تحقیق و توس��عه به عنوان جس��ت وجوگر
ن��واوری ،قلب یک واح��د تولیدی به ش��مار می رود،
چراک��ه پویای��ی یک ش��رکت تولی��دی وابس��ته به
ای��ن بخ��ش خواه��د بود ت��ا ب��ا به کارگی��ری دانش
جدی��د ،ارتق��ای به��ره وری ،افزایش س��هم ب��ازار و
ق��درت رقابت پذی��ری هم��واره ت��وان خ��ود را ارتقا
ببخشد.
واحدهای ب��زرگ فوالدی با توجه به اهمیتی که به
بخش تحقیق و توسعه داده اند ،قادر به رشد بوده اند و
در مقابل شرکت هایی که سرمایه گذاری در این بخش
را هزینه تلقی کرده اند ،از بزرگ شدن باز مانده اند.
عزی��ز قنوات��ی :در بخش تحقیق و توس��عه ،تجربه و عل��م در کنار
یکدیگ��ر ق��رار می گیرند و با توجه به این موض��وع ایده های مختلف
شکل می گیرد که منجر به روش های جدید برای تولید بهتر ،کاهش
هزینه ها و انرژی و افزایش بهره وری می شود
وی در پاس��خ به این پرس��ش که تا چه اندازه بخش
تحقی��ق و توس��عه هزینه می طلبد که ش��رکت ها ان
را هزین��ه می پندارن��د و حاضر به ایجاد ان نیس��تند،
گفت :این موضوع به بودجه ساالنه واحدهای تولیدی
بستگی دارد.
واحده��ای تولی��دی در کش��ورهای پیش��رفته تا
۲۰درص��د بودجه خود را به ص��ورت معمول به بخش
تحقیق و توسعه اختصاص می دهند ،کشورهایی مانند
ژاپن یا کره جنوبی که در صنعت فوالد رش��د کرده اند،
ب��رای بخش های تحقیق و توس��عه خ��ود بودجه های
قاب��ل توجه��ی در نظر می گیرند ای��ن در حالی که در
ایران ممکن اس��ت واحدهای فوالدی زیر ۵درصد از
درام��د خود را به بخش تحقیق و توس��عه اختصاص
دهند.
مدی��ر تحقیق و توس��عه فوالد ناب تبریز در پاس��خ
ب��ه این پرس��ش ک��ه بخش تحقی��ق و توس��عه چه
دس��تاوردهایی برای واحدهای ف��والد دارد ،گفت :در
زمینه کاهش مصرف ان��رژی ،کاهش ضایعات ،تولید
محصوالت درجه ۲و تولید فناوری و محصوالت جدید،
نیازس��نجی بازار و مش��تریان ،طرح های توسعه ای با
توجی��ه اقتصادی و برنامه های ات��ی و بلندمدت و ...
می تواند در افزایش بهره وری بسیار موثر باشد.
نایبی ادامه داد :در بخش تحقیق و توس��عه قوانین
حمایت��ی بس��یار اهمی��ت دارد ،زیرا در کش��ورهای
توس��عه یافته به صورت معمول ،هزینه های این بخش
از معافیت مالیاتی بهر ه مند می ش��وند ،اما در کشور ما
این معافیت وجود ندارد.
ای��ن در حال��ی اس��ت ک��ه هزین��ه ای ک��ه صرف
تحقیق و توس��عه می ش��ود ب��ه صورت اصول��ی باید
مش��مول بخش��ودگی مالیات��ی ش��ود ام��ا در ایران
قبوالندن این موضوع به اداره مالیاتی قدری مش��کل
است.
یادداشت
فوالد
خوزستان
گواهینامه
معیار مصرف
انرژی گرفت
فوالد خوزس��تان موفق به کسب گواهینامه معیار
مصرف انرژی براس��اس اس��تاندارد ۹۶۵۳ش��د .به
گزارش روابط عمومی فوالد خوزس��تان ،سیدمسعود
معصوم نتاج مدیر دفتر فنی انرژی و سیاالت با اعالم
ای��ن خبر افزود :با توجه به جای��گاه و اهمیت انرژی
در ایران و جهان ،به تدریج رویکرد استراتژیک کشور
به س��وی حفظ و صیانت از منابع انرژی سوق یافت.
رد پای این مس��ائل و مباح��ث مدیریت انرژی را در
قانون ۵س��اله س��وم توس��عه و پس از ان به صورت
توس��عه یافته و دقیق در قانون اصالح الگوی مصرف
در سال ۱۳۸۹می توان یافت .براساس ماده ۱۱قانون
اصالح الگوی مصرف انرژی ،س��ازمان ملی استاندارد
اقدام به مش��خص کردن استانداردهای انرژی جهت
تجهی��زات و ماش��ین االت انرژی ب��ر و فراینده��ای
صنعت��ی ،معدن��ی و کش��اورزی ،تولیدکنن��دگان و
واردکنندگان س��وخت های مصرفی و ب��رق کرده و
رعای��ت این قوانین و اس��تانداردها از س��وی صنایع
و س��ایر مشموالن ،الزامی اس��ت .وی گفت :پس از
تالیف نخستین نسخه از استاندارد ، ۹۶۵۳با در نظر
گرفتن معیار مصرف انرژی در فرایندهای تولید اهن
و فوالد ،در سال ۸۶اقدام به اصالح و بازنگری در این
اس��تاندارد با کمک شرکت های فوالدی به محوریت
سازمان ملی استاندارد شد .بر این اساس بازرسی های
انرژی براساس استاندارد ( ۹۶۵۳معیار مصرف انرژی
در فرایندهای تولید اهن و فوالد) هر س��اله از سوی
ش��رکت هایی به نمایندگی از سازمان ملی استاندارد
انج��ام می ش��ود .در س��ال ۹۶ش��رکت تکین کو به
نمایندگی از سازمان ملی استاندارد اقدام به بازرسی
ش��رکت فوالد خوزستان کرده و گواهینامه انطباق با
استاندارد ۹۶۵۳از سوی ان سازمان به شرکت فوالد
خوزستان اعطا شد.
مدیر دفتر فنی انرژی و س��یاالت روند بازرس��ی ها
را این گون��ه بیان کرد :دریافت مس��تندات مربوط به
مصارف انرژی و تولیدات ،دریافت اطالعات از وزارت
خانه های نیرو و نفت ،س��ایت ویزیت و بررسی کالن
فرایندهای گندله س��ازی ،احیا و فوالدسازی ،بررسی
بخش مدیریت انرژی براس��اس ماده ۲۴قانون اصالح
الگوی مصرف ،بررس��ی شواهد و مستندات و انطباق
با معیارهای اس��تاندارد ،۹۶۵۳تهیه گزارش بازرسی،
ارائ��ه پیش نویس و ارائ��ه گزارش به س��ازمان ملی
اس��تاندارد و صدور گواهینامه از مهم ترین معیارهای
مورد نظر این استاندارد است.
نت��اج در پای��ان جرایم س��نگین ریال��ی را پیامد
رعایت نکردن اس��تاندارد ۹۶۵۳اع�لام کرد و افزود:
ش��رکت ها و صنای��ع انرژی ب��ر در ص��ورت رعای��ت
نکردن اس��تانداردهای معیار مصرف انرژی ،براساس
ماده ۲۶قان��ون اصالح الگوی و ایین نامه اجرایی ان،
چنانچه ن��رخ مصارف واحده��ای صنعتی منطبق با
اس��تانداردهای ملی (مانند ۹۶۵۳برای فرایندهای
تولید اهن و فوالد) نباش��د ،مشمول جرایم سنگین
ریالی این قانون می شوند.
خوشبختانه شرکت فوالد خوزستان تاکنون موفق
به دریافت گواهینامه های انطباق با معیارهای مصرف
انرژی ش��ده اس��ت و هرس��ال روند بهبود مس��تمر
عملکرد انرژی و سیستم مدیریت انرژی را در دستور
کار داشته است.
بازار متاثر
از موج روانی
12
شنبه
23اذر 1398
17ربیع الثانی 1441
14دسامبر 2019
شماره 1426
پیاپی 2744
استان ها
تجارت
از سوی شرکت شهرک های صنعتی سیستان و بلوچستان انجام شد
مدیرعامل شرکت اب و فاضالب استان اصفهان
تولید ساالنه ۱۷۲میلیون مترمکعب پساب دراصفهان
بهمن راعی -مدیرعامل ش��رکت اب و فاضالب استان اصفهان
گفت :در ۲۵تصفیه خانه فاضالب ،س��االنه ۱۷۲میلیون مترمکعب
پس��اپ تولید می شود و این در حالی است که ظرفیت اسمی تولید
پساب در تصفیه خانه های فاضالب در استان اصفهان ۲۸۳میلیون
مترمکعب در سال است .به گزارش
از اصفهان ،هاشم امینی
با اش��اره به جمعیت زیرپوش��ش ش��بکه فاضالب در اصفهان اعالم
کرد :درحال حاضر بیش از ۷۲درصد جمعیت اس��تان زیر پوش��ش
ش��بکه فاضالب قرار دارند .که ش��امل ۳میلیون و ۶۶۶هزار و ۹۰
نفر اس��ت .درحالی که هم اکنون بیش از ۹۶درصد جمعیت ش��هر
اصفهان زیر پوش��ش شبکه فاضالب قرار دارند .وی در ادامه با بیان
اینکه اصفهان ،دومین اس��تان صنعتی کش��ور به شمار می رود و با
توج��ه به محدودیت منابع ابی اس��تفاده از بازچرخانی اب در این
استان بسیار حائز اهمیت است ،خاطرنشان کرد :صنایع زیادی در
استان اصفهان مشغول به فعالیت هستند ،به طوری که بیش از ۷۰
درصد فوالد کش��ور در اصفهان تولید می ش��ود؛ بنابراین استفاده از
پس��اب در مصارف صنعتی در مصرف بهینه اب بس��یار موثر است.
امینی با اشاره به انعقاد قرارداد بیع متقابل میان شرکت ابفا استان
اصفه��ان و ف��والد مبارکه پیرام��ون ایجاد تاسیس��ات فاضالب در
شهرس��تان های مبارک��ه و لنجان در ازای پس��اب تخصیص ،اعالم
کرد :براس��اس قراردادبیع متقابل میان شرکت ابفا اصفهان و فوالد
مبارکه مقرر شد در مدت ۳۰سال ۲۷۰ ،میلیون مترمکعب پساب
شهرستان مبارکه و ۳۵سال حدود ۳۰۰میلیون پساب شهرستان
لنجان در اختیار شرکت فوالد مبارکه قرار گیرد .مدیرعامل شرکت
ابفا اس��تان اصفهان با اش��اره به قرارداد تخصیص پس��اب به سایر
editor@smtnews.ir
واحده��ای صنعتی در اس��تان اظهارکرد :در قراردادی مقرر ش��د
س��االنه ۲۷۲لیتر در ثانیه پس��اب به ش��رکت ذوب اهن اصفهان
اختصاص یابد و نیز در یک سال ۲۱۰لیتر در ثانیه پساب در اختیار
پاالیشگاه قرار می گیرد .هاشم امینی افزود :اهمیت بازچرخانی اب
در اصفهان با توجه رفع نیاز مصارف صنعتی وابیاری فضای س��بز
بس��یار حائز اهمیت است هر چند پساب تولیدی در ابفا در اختیار
اب منطقه ایی قرار می گیرد که در بخش های کشاورزی غیرمثمر و
احیای محیط زیست استفاده می شود.
وی به چگونگی ارتقای کیفیت پس��اب تولیدی پرداخت و بیان
کرد :در چند س��ال گذش��ته با ارتقای تجهیزات و با بهره مندی از
فناوری نوین در تصفیه خانه های فاضالب در سطح استان توانستیم
کیفی��ت پس��اب تولیدی را بس��یار ارتقا دهیم .امین��ی به ایجاد و
ارتقای تجهیزات تصفیه خانه های فاضالب در س��طح اس��تان اشاره
و عنوان کرد :در چند س��ال گذش��ته ایجاد و ارتقای تجهیزات در
تصفیه خانه های فاضالب در ش��هر های خوانس��ار ،نجف اباد ،هرند،
س��ده و ورنامخواس��ت ،نطن��ز ،فریدونش��هر ،بوئین و میاندش��ت،
زرین ش��هر ،بهارستان ،باغ بهادران ،نایین ،ش��اهین شهر ،سمیرم،
شهرضا ،سپاهان شهرو تصفیه خانه فاضالب شمال و جنوب اصفهان
در دستور کار قرار گرفت .وی ادامه داد :هم اکنون عملیات ساخت
تصفیه خانه فاضالب در ش��هر های چ��ادگان ،اژیه ،گلپایگان ،نطنز،
داران و بویین و میاندش��ت در حال اجراس��ت .امینی افزود :در ۹
س��ال گذش��ته عالوه بر س��اخت تصفیه خانه فاضالب در دورترین
نقاط اس��تان ،بیش از ۲۶۰۰کیلومتر شبکه فاضالب در استان اجرا
شد.
معرفی۱۲۵واحد تولیدی برای دریافت تسهیالت کم بهره
سرپرست شرکت ش��هرک های صنعتی سیستان و بلوچستان
گف��ت ۱۲۵ :واحد تولیدی برای دریافت تس��هیالت ارزان قیمت
و با بهره پایین ازس��وی شرکت ش��هرک های صنعتی سیستان و
بلوچس��تان به بانک معرفی شدند .به گزارش
از سیستان و
بلوچس��تان علیرضا راشکی ضمن بیان این مطللب اظهارکرد :در
این میان ۱۲واحد تولیدی توانس��ته اند با نرخ ۴درصد تسهیالت
یادش��ده را دریاف��ت کنند .وی ادام��ه داد ۷ :ت��ا از واحدهایی که
وام گرفته اند ،در دس��ته واحدهایی هس��تند که دوباره راه اندازی
ش��ده اند .سرپرس��ت ش��رکت ش��هرک های صنعتی سیستان و
بلوچس��تان تاکید کرد :این تس��هیالت از مح��ل کمک های فنی
و اعتباری اس��ت ۲.بان��ک صنعت و معدن و صن��دوق کارافرینی
امید عامل ارائه تس��هیالت به واحد های کوچک و متوسط مستقر
در ش��هرک ها و نواحی صنعتی اس��تان از محل کمک های فنی و
اعتب��اری هس��تند .وی بیان کرد :ارائه تس��هیالت بانکی از محل
کمک ه��ای فنی و اعتب��اری با عاملیت بانک صنع��ت و معدن به
واحدهای تولیدی صنعتی و صنوف تولیدی مستقر در شهرک ها
و نواحی صنعتی با س��قف پرداخت تس��هیالت ۵۰میلیارد ریال با
بازپرداخت یک س��اله و میزان یارانه پرداختی ۶۰درصد نرخ سود
ش��ورای پول و اعتبار با ش��رایط یادش��ده بود .سرپرست شرکت
ش��هرک های صنعتی سیستان و بلوچستان گفت :ارائه تسهیالت
بانک��ی از مح��ل کمک های فن��ی و اعتباری ب��ا عاملیت صندوق
کارافرین��ی امید به واحدهای تولی��دی صنعتی و صنوف تولیدی
مس��تقر در شهرک ها و نواحی صنعتی با سقف پرداخت تسهیالت
۳.۰۰۰میلیون ریال با بازپرداخت ۴ساله و دوره تنفس ۴تا ۶ماه
و در قالب س��رمایه ثابت شامل ایجاد ،بازسازی ،نوسازی و تکمیل
به واحد های تولیدی یادشده اعطا شده است.
حضور در نمایشگاه هفته پژوهش
سرپرست شرکت ش��هرک های صنعتی سیستان و بلوچستان
اف��زود :پس از پی��روزی ش��کوهمند انقالب اس�لامی ،به منظور
گس��ترش فرهنگ پژوهش در کش��ور ۲۵ ،اذر از س��وی ش��ورای
فرهنگ عمومی کش��ور به نام روز پژوهش نام گذاری ش��ده است.
راش��کی تاکیدکرد :علت نامگذاری چنین روزی این اس��ت که در
ای��ن روز ،مردم با اهمیت پژوهش ،نقش ،جایگاه و تاثیر ان در اداره
س��ازمان ها ،اداره کش��ور و جامعه و بهبود وضع زندگی شهروندان
اش��نایی بیش��تری پیدا کنند و از زاویه ای دیگر در جریان کارکرد
موسس��ه ها ،س��ازمان ها و مجموعه هایی که ماهیت وظایف شان،
پژوهش��ی اس��ت ،قرار گیرند .وی افزود :این روز همچنین فرصتی
اس��ت تا مردم و دوس��تداران علم و پژوهش ب��ا یکدیگر به تعامل
بپردازند وانها بیش��تر در جریان فعالیت های پژوهشی انجام شده
در بخش های گوناگون کش��ور قرار گیرند .بدین منظور ش��رکت
شهرک های صنعتی نیز همچون س��ال های گذشته در نمایشگاه
هفته پژوهش که در محل پارک علم و فناوری برگزار ش��ده با ارائه
اثار پژوهش��ی انجام شده شرکت کرده اس��ت .سرپرست شرکت
ش��هرک های صنعتی سیستان و بلوچستان بیان کرد :کسب رتبه
برتر این ش��رکت در زمینه پژوهش در میان ش��رکت شهرک های
صنعتی کش��ور براساس ارزیابی انجام شده از سوی وزارت صنعت،
معدن و تجارت و س��ازمان صنایع کوچک و ش��هرک های صنعتی
ایران از مهم ترین رویدادهای امس��ال برای این ش��رکت به ش��مار
می رود.
نهاد برتر در زمینه عملکرد پژوهشی
سرپرست شرکت ش��هرک های صنعتی سیستان و بلوچستان
گفت :شرکت شهرک های صنعتی سیستان و بلوچستان دستگاه
برت��ر در زمینه عملکرد پژوهش��ی در س��ال جاری ش��د .علیرضا
راش��کی افزود :با توجه به بررسی عملکرد پژوهشی این شرکت و
تصمیم گیری ها در بیس��ت و هفتمین نشست کارگروه پژوهش،
فناوری و بهره وری سازمان صنایع کوچک و شهرک های صنعتی
ای��ران و همچنین دومین نشس��ت کارگروه علمی ،هفته پژوهش
وزارت صنعت ،معدن و تجارت در تاریخ ۶اذر امس��ال ،این شرکت
به عنوان «ش��رکت ش��هرک های صنعتی برتر» در حوزه پژوهش
انتخاب ش��د .وی افزود :بدین منظ��ور از این نهاد اجرایی قدردانی
شد .سرپرست شرکت شهرک های صنعتی سیستان و بلوچستان
یاداور شد :شرکت ش��هرک های صنعتی با توجه به سیاست های
س��ازمان صنایع کوچک و ش��هرک های صنعتی ایران ،حمایت از
پایان نامه ها و طرح های پژوهشی را در برنامه خود قرار داده است.
راش��کی تاکید کرد :تاکنون تعداد ۷۸طرح حمایت از پایان نامه و
طرح های پژوهشی به سفارش این شرکت با توجه به نیاز احساس
ش��ده انجام شده اس��ت .وی خاطرنش��ان کرد :دراین میان تعداد
۱۵جلد پژوهش و حمایت از پایان نامه ها نیز در س��ال جاری انجام
ش��ده که میزان ۲۰درصد از کل پژوهش ه��ا را به خود اختصاص
داده اس��ت .سرپرس��ت شرکت ش��هرک های صنعتی سیستان و
بلوچس��تان افزود ۲ :طرح پژوهش��ی دیگر نیز تا پایان سال انجام
می شود.
هزینه ۱۶۰میلیارد تومانی برای ابرسانی به کرمانشاه
رضا اردکانیان در نشس��ت شورای اداری استان کرمانشاه که
با حضور رئیس مجلس ش��ورای اسالمی برگزار شد ،گفت :یکی
از مهم ترین مباحث ،مس��ئله حوزه ابخیز مناطق مرزی کش��ور
است که بخش قابل توجهی از این منابع ابی مهار شده و با عنوان
س��امانه گرمسیری به اس��تان کرمانشاه اختصاص داده شده که
این اقدام بزرگی از کارهای افتخارامیز جمهوری اسالمی ایران
اس��ت .به گزارش ایرنا ،وزیر نی��رو با اعالم اینکه برنامه منابع و
مصارف استان کرمانشاه براساس اخرین اطالعات مورد بازنگری
قرار گرفته ،گفت :دولت در اسفند ۹۶مصوبه ای با عنوان تشکیل
کارگروه ملی س��ازگاری با کم ابی در س��طح ملی تصویب کرده
که دو نفر از معاونان رئیس جمهوری ،رئیس س��ازمان حفاظت
محیط زیس��ت ،رئیس س��ازمان برنامه ریزی و ۴نفر از وزیران
وزارتخانه های نیرو ،جهاد کش��اورزی ،کش��ور و صنعت ،معدن
و تج��ارت اعضای کارگروه ان هس��تند .اردکانیان عنوان کرد:
کارگروه های اس��تانی این کارگروه ملی تحت راهبری استاندار
با مش��ارکت نهادهای اجرایی تش��کیل ش��ده و در این راستا۷ ،
اس��تان به بازنگری منابع و مصارف خود خواهند پرداخت .وی
گفت :با هماهنگی اس��تان ها برنامه نهایی در کارگروه تخصصی
تدوین و با مس��ئولیت سازمان برنامه و بودجه ابالغ خواهد شد.
وزیر نیرو خاطرنش��ان کرد :اجرای طرح س��امانه سردسیری در
مراحل پایانی قرار دارد که امیدواریم در اینده نزدیک ابالغ شود.
اردکانیان افزود :همچنین با محوریت اب منطقه ای کارگروهی
به منظ��ور بازنگری منابع تخصیص��ی و ظرفیت های اراضی جا
مانده از س��امانه گرمسیری تشکیل شده که امیدواریم حداکثر
مش��ارکت ب��رای این مهم انجام ش��ود .وی با بیان اینکه س��د
ی ان تا پایان سال برای گردشگری
داریان کرمانش��اه طرح نهای
اماده می ش��ود ،تصریح کرد :برای طرح ابرس��انی به کرمانشاه
۱۶۰میلی��ارد تومان هزینه ش��ده و س��رعت خوب��ی دارد .وزیر
نیرو گفت :طرح گرمس��یری باالی 90درصد پیش��رفت داشته
و ۷۰۰میلیارد تومان اوراق توافق ش��ده برای ان دریافت شود.
وی عنوان کرد :در پروژه قره س��و برای س��اماندهی ۶کیلومتر از
محدوده شهری اختصاص یافته و برای ساماندهی ۱۵کیلومتر
باقی مان��ده ۲۰۰میلیارد تومان اعتبار الزم اس��ت که اعتبارات
امس��ال پاس��خگو نبوده و دولت از محل الیح��ه بودجه مبلغی
را برای س��اماندهی در نظر گرفته است .وی افزود :تصفیه خانه
شهر کرمانش��اه حدود ۳۰کیلومتر و تمام فعالیت های سازه ای
تصفیه خانه انجام شده ،این پروژه در حال واگذاری به پیمانکار
است و امیدواریم منابع مالی ان به زودی تامین شود .اردکانیان
گفت :همچنین برای ابرسانی به کرمانشاه ۱۶۰میلیارد تومان
هزینه ش��ده ،س��رعت پروژه باال اس��ت امیدواریم از نظر تامین
منابع مالی مشکلی ایجاد نشود .وی افزود :مصارف سد بیستون
صنعتی اس��ت در صورت ورود س��رمایه گذار برای تامین هزینه
ساخت موافق هستیم و به محض نهایی شدن ان ،برنامه منابع
و مصارف در دستور کار قرار خواهد گرفت .وزیر نیرو بیان کرد:
ش��بکه های پایین دستی سدها ازس��وی وزارت جهادکشاورزی
اماده ش��ده تمامی ایس��تگاه های پمپاژ ب��رای ۱۸هزار هکتار
ر اه اندازی و برای س��ایر دش��ت ها نیز ۶۰میلی��ارد تومان منابع
نیاز ش��ده است .اردکانیان گفت :هموار بحث تامین منابع مالی
طرح های گرمسیری مطرح بوده که با تسهیالت دولت و برنامه
بودج��ه ۷۰۰میلی��ارد تومان دریافت کرده ای��م و امیدواریم در
سال اینده نیز هزار میلیارد تومان برای بهره برداری این طرح ها
اختصاص داده ش��ود .زیر نیرو بیان کرد ۴.۵ :کیلومتر از پروژه
ابش��وران کرمانشاه از جنوب به شمال در ۶نقطه در دستور کار
اس��ت و البته تنگناه��ای مالی اثرگذار خواهد ب��ود .اردکانیان
خاطرنش��ان کرد :به منظور س��اماندهی ابشوران در سال جاری
و اینده ۱۵۰میلیارد تومان اعتبار مورد نیاز اس��ت .وی درباره
بکارگیری نیروه��ای بومی ،بیان کرد :پروژه های بزرگی در این
منطقه اجرا ش��ده س��طح انتظارات مردم به ویژه جوانان نیز باال
و بجاست .وزیر نیرو تصریح کرد :در پروژه سد داریان ۳۰۷نفر
نیروی بومی و ۳۳نفر غیربومی بکارگیری شده اند.
13
شنبه
23اذر 1398
17ربیع الثانی 1441
14دسامبر 2019
شماره 1426
پیاپی 2744
راه و شهرسازی
پـز پژوهش
اینک��ه ترافی��ک در کالن شهرها بی��داد می کند و
چراغ قرمزها کالفه کننده شده است ،اینکه خیابان ها
از خودروها لبریز شده و اینکه پروژه های عمرانی به
بن بس��ت می خورد ،یک معنا دارد؛ پژوهش در حوزه
راه و شهرسازی تبدیل به یک «پز» شده است!
به گ��زارش
،بی توجهی ب��ه زیرساخت های
تحقیقات��ی و یافته های پژوهشی در اجرای پروژه ها،
از جمله مسائلی است که همواره ازسوی دانشگاهیان
و پژوهشگ��ران م��ورد انتقاد قرار گرفت��ه است .این
کم ک��اری هر سال در هفت��ه پژوهش پررنگ تر شده
و وعده هایی درباره جبران ان ازسوی مسئوالن داده
می ش��ود ،اما با پایان هفته پژوهش ،گویی همه چیز
دوباره فراموش می شود!
پژوهش هایی که نتایج ش�ان دورریخته
می شود
یک پژوهشگر ح��وزه حمل ونقل و ترافیک معتقد
اس��ت سازمان ه��ا و نهاده��ای فعال در ای��ن حوزه،
مسئله پژوهش را به بهانه های��ی مانند نبود بودجه،
ج��دی نمی گیرند و در اولویت ق��رار نمی دهند زیرا
مدی��ران بیشتر ب��ه کارهای اجرایی ک��ه جلو چشم
مردم است ،عالقه دارند.
مه��دی محموداب��ادی در گفت وگ��و با
با
بی��ان اینکه ح��وزه حمل ونقل و در مجم��وع ،راه و
شهرس��ازی در زمینه پژوه��ش و تحقیق و توسعه،
عق��ب است ،بیان ک��رد :در زمینه پژوهش و تحقیق
و مطالعه ،مشکالت و کمبودهای قابل توجهی وجود
دارد.
وی توضی��ح داد :در ح��وزه حمل ونقل یا پژوهش
و تحقی��ق انج��ام نشده و علوم جدی��د به کار گرفته
نمی شود یا اگر هم مطالعه ای انجام می شود ،در ابعاد
کوچک انجام ش��ده و در نهایت ،اجرایی نمی شود و
در کتابخانه ها بایگان��ی می شود ،این در حالی است
که نتایج پژوهش ها در ح��وزه ترافیک و حمل ونقل
تاریخ انقضا دارد زی��را برپایه امار و ارقامی است که
به طور مرتب تغییر می کند و اگر در مدت چند سال،
نتیج��ه این تحقیق و پژوه��ش استفاده نشود ،دیگر
اکرم امینی
editor@smtnews.ir
پژوهش از نظر مدیران لوکس است
غفلت از پژوهش های مسکن
رئی��س مرکز تحقیق��ات راه ،مسکن و شهرسازی
از جمل��ه کسانی است که منتق��د بی توجهی به امر
پژوهش و یافته های تحقیقاتی در امور اجرایی حوزه
حمل ونقل و مسکن است.
محمد شکرچی زاده می گوید :در حال حاضر عدم
بهره وری برخی از سازمان ها ،به دلیل بهره نگرفتن از
علم مدیریت و پژوهش است و در این زمینه نیازمند
اموزش همگانی مدیران برای پیاده سازی اهداف هر
یک از سازمان ها در حوزه پژوهشی هستیم.
او چن��دی پیش در جمع پژوهشگ��ران وزارت راه
و شهرس��ازی با تاکید بر ل��زوم حمایت وزارت راه و
شهرس��ازی از شرکت ه��ای دانش بنی��ان ادامه داد:
باید در ح��وزه تحقیقات راه ،مسک��ن و شهرسازی،
جایگاهی ب��ه شرکت ه��ای دانش بنی��ان اختصاص
دهی��م و پارک فناوری به این منظور ایجاد کنیم که
امیدواری��م وزارت راه و شهرسازی حمایت های الزم
را در این زمینه داشته باشد.
معاون وزیر راه و شهرسازی با اشاره به بی توجهی
حوزه مسکن به پژوهش گف��ت :تاکنون درخواست
جدی ازسوی ستاد وزارتخانه برای مطالعات مسکن
وجود نداشته و در سطح دانشگاه ها نیز شاهد هستیم
که مطالعات مسکن بسیار مهجور مانده است.
او اف��زود :شاید بیش از هزار پژوهشگر برجسته در
کشور وجود دارند ک��ه در زمینه سخت افزار مسکن
کار می کنن��د اما درباره اقتص��اد مسکن که مبحث
بسیار مهمی است ،پژوهش ه��ای الزم وجود ندارد.
به نظ��ر می رسد یکی از دالیلی ک��ه سیاست گذاری
مسکن دچار فراز و نشیب شد ،همین مسئله است.
رئیس مرک��ز تحقیقات راه ،مسک��ن و شهرسازی
یاداور شد :امادگی کامل برای پژوهش و برنامه ریزی
در ح��وزه اقتصاد مسک��ن در مرک��ز تحقیقات راه،
مسکن و شهرس��ازی وج��ود دارد و این پژوهش ها
شامل برنامه های بلندمدت و میان مدت خواهد بود.
براساس اعالم شکرچی زاده ،وزیر راه و شهرسازی
در هفته پژوهش سال ۹۷بخشنامه ای صادر کرد که
براس��اس ان باید تا سقف ۵درصد از بودجه مصوب
سازمان ه��ا و نهادهای زیرمجموعه وزارتخانه به امور
تحقیقاتی اختصاص یابد.
شهرسازی خب��ری نیست و چون حمایت نمی شوند
یا سف��ارش ک��ار نمی گیرند ،بسی��اری از انها دچار
روزمرگی شده ان��د؛ هرچند ساختار و تابلو سر جای
خودش است و ویترین را حفظ کرده اند.
در ح��ال حاض��ر شهرداری ها ی��ا وزارت راه و شهرس��ازی اگر پولی
داشت��ه باشند ،ترجیح می دهند ان را ص��رف امور اجرایی کنند ،به
همی��ن دلیل بحث پژوه��ش و تحقیق بیش از پی��ش مورد بی مهری
قرار گرفته است
قابل استفاده و استناد نخواهد بود .بارها شاهد چنین
اتفاقی بوده ایم و ب��ه همین دلیل ،اندک مطالعات و
پژوهش هایی هم که استفاده می شود ،چون به موقع
استفاده نمی شود ،باید دور ریخته شود.
برخورد سلیقه ای مدیران با پژوهش ها
دارنده مدرک دکت��رای مهندسی عمران ،گرایش
حمل ونقل در پاسخ به اینکه چرا به نتایج پژوهش ها
بی توجهی می شود ،بیان کرد :متاسفانه در کشور ما
رون��د به گونه ای است که اگر هم تحقیق و پژوهشی
انجام می شود ،مقام های مسئول یا مدیران می توانند
اعم��ال نظر کنند و نتیجه پژوه��ش را نپذیرند یا از
اس��اس ان را ب��دون توجیه بدانند .ب��ه عنوان مثال
ممک��ن است مدی��ر جدید ،پژوهش انج��ام شده در
دوره مدیری��ت پیشین را از بیخ و بن نپذیرد و روی
همه چیز خط بطالن بکشد.
او ب��ا اش��اره ب��ه برخ��ی برخورده��ای سلیقه ای
مدی��ران و مسئ��والن با پژوه��ش و تحقیقات انجام
شده در نهاده��ا و سازمان های مختلف گفت :برخی
نیز کمب��ود بودج��ه را بهانه می کنن��د و می گویند
پژوه��ش در اولویت نیست .برخ��ی مسئوالن نیز از
انج��ا که نگاه علمی به ام��ور ندارند و به این مسئله
اهمیت نمی دهند ،ب��رای انجام پژوهش و تحقیقات
زمینه سازی نمی کنند.
محموداب��ادی ی��اداور شد :اینکه ک��ار تحقیقاتی
و پژوه��ش در ح��ال حاضر در ح��وزه راه و ترافیک
انجام نمی ش��ود و به این حوزه به��ا داده نمی شود،
مسئل��ه پنهانی نیس��ت و قابل مشاه��ده است .اگر
ام��ور براس��اس مطالع��ه و پژوهش انج��ام می شد،
وضعی��ت ترافی��ک و الودگ��ی ه��وای کال نشهرها با
وضعی��ت فعل��ی متفاوت ب��ود و این هم��ه مشکل
نداشتیم.
او در پاس��خ به پرسشی مبن��ی بر علت بی توجهی
ب��ه یافته ه��ای پژوهش��ی در شرایط��ی ک��ه تعداد
زی��ادی پژوهشک��ده و سازمان پژوهش��ی در حوزه
راه و شهرس��ازی فعالیت می کنند ،گفت :بیشتر این
سازمان ها و مراکز تحقیقات��ی ،جنبه تبلیغاتی ،رفع
مسئولیت و دهن پرکنی دارند .اگر هم یک شهرداری
کار تحقیقاتی انجام یا ان را سفارش می دهد ،بیشتر
به ای��ن دلیل است که بگوید ما ای��ن طرح را انجام
داده ای��م و ای��ن مسئله در رزومه ک��اری ان اداره یا
ف��رد ثبت شود اما در عمل ب��ه نتایج این تحقیق ها
استناد نمی شود.
محمودابادی ب��ا بیان اینک��ه حمل ونقل همگانی
م��ا باید خیل��ی پیشرفته ت��ر از وضعیت��ی باشد که
اکنون شاه��د هستیم ،اضافه کرد :ترافیک در کشور
م��ا همچنان به ط��ور سنت��ی اداره می ش��ود .حتی
زمان بندی تقاطع ها هم سنتی است.
در حوزه ای تی اس و حمل ونقل هوشمند بسیار عقب
مدیرک��ل دفتر حمل مسافر سازم��ان راهداری و حمل ونقل
ج��اده ای گفت :همه اصن��اف زیرمجموعه ه��ای حمل ونقل را
مکلف کردیم به هیچ وجه نرخ های خود را افزایش ندهند.
به گزارش ایسنا ،برخ��ی پایانه های مسافربری در هفته های
گذشت��ه و بعد از افزای��ش نرخ بنزین ،در قال��ب قراردادهایی،
شرکت های مسافری را مجبور کرده اند برای غرفه های خود در
پایانه ه��ا 3 ،تا 5برابر بیشتر اجاره دهند و این مسئله با وجود
مخالف��ت شرکت ه��ای مسافری در پایانه ه��ای مختلف تهران
اجرای��ی شده است و همه شرکت ها ب��ه اجبار این قراردادها را
امضا کردند.
هستیم و پیشرفت کمی داشته ایم .این نشان می دهد
یا خ�لا مدیریتی در این زمینه داریم ،یا کمبودهای
مالی.
کار اجرایی دوست دارند نه پژوهش
وی ب��ا اشاره به اینک��ه این روزها هم��ه نهادها و
سازمان های بزرگ دم از بی پولی می زنند ،ادامه داد:
در حال حاضر شهرداری ها یا وزارت راه و شهرسازی
اگر پولی داشته باشند ،ترجیح می دهند ان را صرف
امور اجرای��ی کنند ،به همین دلی��ل بحث پژوهش
و تحقی��ق بیش از پیش م��ورد بی مهری قرار گرفته
اس��ت .این پژوهشگر با بی��ان اینکه کارهای اجرایی
بیشت��ر به چشم می اید و بیشتر مورد عالقه مدیران
است ،اف��زود :نتیجه یک کار تحقیقاتی ممکن است
۱۵س��ال دیگر مشخص شود ام��ا مسئوالن زیر بار
ان نمی رون��د و می خواهن��د کاری انج��ام دهند که
در رزوم��ه انها ثبت شود و نم��ود داشته باشد و در
ویتری��ن بگذارند ،به همین دلی��ل بیشتر بودجه در
حال حاضر به سمت کاره��ای اجرایی و پیمانکاری
می رود و مطالعه اهمیت چندانی ندارد.
او ب��ا اشاره به تعطیلی برخ��ی موسسه ها و مراکز
پژوهش��ی در اث��ر بی توجه��ی به این ح��وزه گفت:
پژوهشکده حمل ونق��ل دانشگاه شریف ،سال هاست
ب��ه تعطیلی کشیده و معلق ش��ده است .بسیاری از
مهندس��ان مشاور و طراح��ان ،شرکت شان غیرفعال
ش��ده ی��ا پروژه ه��ای اندک��ی دارند که ب��ه زحمت
هزینه های جاری انه��ا را پوشش می دهد .برخی از
پژوهشکده ه��ا و مراکز تحقیقاتی نیز اکنون فقط در
یک اسم و تابلو خالصه شده اند.
محمودابادی در پاسخ به این پرسش که کم کاری
و ب��ه روز نبودن پژوهشگران چق��در در این وضعیت
نق��ش دارد ،بیان کرد :شای��د از این نظر هم مشکل
داشت��ه باشیم اما بخ��ش بزرگ��ی از کمرنگ شدن
پژوهش ه��ا و تعطیلی مراکز پژوهش��ی ،به عملکرد
مدی��ران و مسئوالن در بی توجهی ب��ه این بخش و
اولویت ندادن به ان بازمی گردد.
او توضی��ح داد :فارغ التحصی�لان دکت��ری و
پژوهشگران وقتی می خواهند ک��ار پژوهشی کنند،
بای��د بستری برایش��ان اماده باش��د .به عنوان مثال
کس��ی ک��ه می خواه��د در زمین��ه هوشمندسازی
ترافی��ک پژوهشی انج��ام دهد ،باید ای��ن امکان را
داشت��ه باشد که تجربه دیگر کشوره��ا را از نزدیک
مشاه��ده و اطالع��ات خ��ود را ب��ه روز کن��د .ای��ن
ک��ار نیازمن��د تخصیص اعتب��ار است تا ک��ار کلید
بخورد.
این پژوهشگر ب��ا تاکید بر لزوم حمایت از تحقیق
و پژوهش ازسوی نهادها و سازمان های درگیر حوزه
حمل ونق��ل و ترافیک ادام��ه داد :در حال حاضر در
بسی��اری از پژوهشگاه ه��ا و پژوهشکده ه��ای راه و
برخورد با افزایش غیرقانونی اجاره غرفه در پایانه ها
داری��وش باقرجوان ،مدیرک��ل دفتر حمل مساف��ر سازمان
راه��داری و حمل ونق��ل ج��اده ای در ای��ن زمینه بی��ان کرد:
برای افزای��ش اجاره بهای غرفه های شرکت ه��ای مسافری در
پایانه های مسافربری ،صاحبان ای��ن شرکت ها را مجبور کرده
و تهدید کرده ان��د تا اجاره نامه هایی را ک��ه ظاهر قانونی دارد،
امض��ا کنند اما تا اص�لاح شدن این اجاره نامه ه��ا ایستادگی و
مقاوم��ت می کنیم چرا که نباید به رانن��ده و در نهایت ،مردم
فشار بیشتری وارد کنیم.
مدیرکل حم��ل مسافر سازمان راهداری ادام��ه داد :در این
زمینه نام��ه ای برای وزیر راه و شهرس��ازی ارسال کردیم تا با
یک��ی دیگر از پژوهشگران ح��وزه راه و شهرسازی
می گوید بسی��اری از مدی��ران و مسئوالن ،پژوهش
را ک��اری لوک��س می دانند ،ای��ن در حالی است که
پیشرف��ت و اتکا به توان داخل��ی در راستای رهایی
از وابستگ��ی به سایر کشورها نیازمند سرمایه گذاری
کالن در زیرساخت های مطالعاتی و پژوهشی است.
محمد سیدی مرغکی در پاسخ به
،با اشاره
به اینکه صنع��ت حمل ونقل ،در عصر حاضر یکی از
محورهای اصلی توسعه پایدار به شمار می رود ،گفت:
مردم گالیه دارند که چرا اسفالت برخی راه ها خیلی
زود خ��راب می شود؟ چرا شبکه معابر شهری به ویژه
در نقاط محروم فرس��وده و رو به خرابی است؟ چرا
تع��داد تصادف ها نسبت به جمعی��ت کشور این قدر
زیاد است یا چرا شبکه ریلی کشور پیشرفته نیست؟
او اف��زود :گرچه بخشی از پاسخ این پرسش ها این
اس��ت که ما کشوری در حال توسعه هستیم و نباید
انتظار داشت شبیه کشوره��ای توسعه یافته باشیم
اما پاسخ دیگر این است که ما به مطالعه ،پژوهش و
تحقیق اهمیت چندانی نمی دهیم .نهادهای اجرایی
کشور ساختاری غیرمنعطف دارند .در بودجه ساالنه
نهاده��ا ،ارقام بسیار کمی ب��رای پژوهش تخصیص
یافته که همین مقدار اندک نیز از رانت دور نیست.
سیدی مرغکی با بیان اینکه در سال های گذشته،
است��ادان دانشگاه و دانشجویان دوره های تحصیالت
تکمیلی پژوهش ه��ای فراوانی در حوزه های مختلف
و به ط��ور ویژه ،مهندسی راه و ترابری انجام داده اند،
گفت :به طور قطع تعدادی اندک از این پژوهش ها از
کیفیت بسیار باالیی برخوردار است و در معتبرترین
نشریه ه��ای بین الملل��ی چاپ شده اند .ای��ا ما نباید
دست کم به همین تعداد ان��دک ،ارج نهیم و از انها
حدکثر استفاده را بکنیم؟
ای��ن پژوهشگ��ر با اش��اره به عملک��رد کشورهای
پیشرفت��ه در زمین��ه پژوهش در ح��وزه ترافیک و
حمل ونق��ل گف��ت :ژاپن مظه��ر حمل ونق��ل نوین
و ف��وق پیشرفت��ه اس��ت .قطاره��ای سوپرسری��ع،
خودروسازی ه��ای معروف و پرف��روش جهان مانند
تویوت��ا و نیسان ،مترو سی��ال و شگفت انگیز توکیو،
ابرسازه ه��ا و ابرکارخانه ه��ای مرتب��ط ب��ا صنع��ت
حمل ونقل ،همگی برحسب اتفاق ایجاد نشده است.
او ب��ا بی��ان اینکه ای��ن پیشرف��ت تحسین برانگیز
بی شک خروج��ی پژوهش ها و تحقیقات دانشمندان
و پژوهشگ��ران این کشور اس��ت ،ادامه داد :تویوتا ۲
مرکز تحقیقات در دو نقطه دنیا که با هم ۱۲ساعت
اخت�لاف ساعت دارند ساخته است تا از زمان نهایت
استفاده را ببرد.
سی��دی مرغک��ی ب��ا اشاره ب��ه عملک��رد شرکت
خودروس��ازی سوئ��دی ولوو گفت :ول��وو ایمن ترین
خودروه��ای جه��ان را تولید می کن��د چراکه مرکز
تحقیق��ات ایمنی ول��وو با سرمایه گ��ذاری چند ۱۰
میلیارد یورویی اداره می شود.
وی با بی��ان اینکه در امریک��ا موسسه هایی مانند
AASHTOو FHWAمبتن��ی ب��ر تحقیق��ات
و پژوه��ش فعالی��ت می کنند ،اف��زود :اشتو بیش از
۱۰۰سال در ح��وزه مهندسی راه مطالعه و تحقیق
ک��رده و نتایج ان را هم به ط��ور رایگان در دسترس
عم��وم ق��رار داده است .ارتب��اط ای��ن موسسه ها با
صنعت به شدت قوی اس��ت و فرصت های مطالعاتی
انه��ا ب��ه روی دانشجوی��ان و پژوهشگ��ران ب��از
است.
ای��ن پژوهشگر یاداور شد :متاسفان��ه این دیدگاه
که پژوهش کاری لوکس ،اتوکشیده و ویژه کتابخانه
اس��ت ،در ذهن بسیاری از مدیران اجرایی کشور جا
افتاده و هرگاه ح��رف از پژوهش و مطالعه می شود،
برخ��ی از انها سعی می کنند به ج��ای گوش دادن
ب��ه طرح و ایده شما ،پیام ه��ای تلفن همراه خود را
بررسی کنند .پیشرفت ،مدرن سازی و مهم تر از همه
اتک��ا به توان داخلی در راست��ای رهایی از وابستگی
ب��ه سایر کشورها نیاز به توجه ویژه و سرمایه گذاری
هنگفت در حوزه مطالعه و پژوهش در همه رشته ها
به ویژه مهندسی راه و ترابری دارد.
دست��ور او بتوانیم اجاره به��ای این غرفه ها را ب��ه حالت پیش
برگردانی��م .از س��وی دیگ��ر مذاکراتی ب��ا شه��رداری تهران
خواهی��م داشت چ��را که شه��ردار شیوه نامه ای اب�لاغ کرد تا
تعرفه ه��ا افزای��ش پیدا نکن��د .بنابراین اجاره ها نی��ز به حالت
گذشته باز خواهد گش��ت و ما تا پایان این موضوع را پیگیری
می کنیم.
وی با تاکید بر اینکه تاکنون به جز چند شهرستان ،افزایش
غیر قانون��ی کرایه را شاهد نبودیم ،گفت :در چند مورد تخلف
رخ داده ک��ه با جدیت با شرکت حمل ونقل مورد نظر و راننده
برخ��ورد ش��ده است .عالوه ب��ر جریمه انها از س��وی سازمان
محمد شکرچی زاده
مهدی محمودابادی
محمد سیدی مرغکی
تعزیرات حکومت��ی ،ما نیز در کمیسیون ه��ای مختلف با انها
برخورد می کنیم .یکی از ای��ن برخوردها ،لغو پروانه شرکت یا
مجوز راننده است.
باقرجوان گفت :اگر مردم با افزایش نرخ کرایه در سواری های
بی��ن شهری پالک عمومی یا اتوبوس ه��ا روبه رو شدند با تلفن
گوی��ای ۱۴۱یا سامان��ه پیامک��ی ۱۴۱سازم��ان راهداری و
حمل ونق��ل جاده ای ایران در جری��ان قرار دهند تا با متخلفان
ب��ا جدیت برخ��ورد شود .در ای��ن زمینه پرون��ده شرکت های
حمل ونقل در کمیسیون م��اده ۱۲و پرونده رانندگان متخلف
در کمیسیون ۱۱بررسی خواهد شد.
وزی��ر راه و شهرس��ازی می گوی��د ب��ه
ط��ور متوس��ط ف��رم «ج» ۴۰درص��د از
ثبت نام کنندگان در ط��رح اقدام ملی مسکن
«قرم��ز» اس��ت ،یعنی پیش ت��ر از تسهیالت
یاران��ه ای خرید و یا ساخ��ت واحد مسکونی
استفاده کرده اند و مشم��ول طرح اقدام ملی
مسکن نمی شوند.
به گزارش ایرنا ،محمد اسالمی درباره طرح
اق��دام ملی مسکن گف��ت :متاسفانه برخی از
م��ردم شرای��ط ثبت نام را رعای��ت نمی کنند.
ای��ن افراد با حضور و ثبت نام در سایت ،باعث
افزایش تراک��م سایت شده و دیگران را دچار
مشکل می کنند.
وی از کسانی که یک بار از امکانات مسکن
استف��اده کرده اند ،درخواس��ت کرد در سایت
ثبت نام نکنند.
وزی��ر راه و شهرسازی اظهارک��رد :بخشی
از ثبت نام ه��ا انجام شده و ثبت ن��ام در سایر
استان ها ادامه دارد.
اسالمی اضافه ک��رد :ظرفیتی که برای ۴۰
شه��ر پیش بینی ک��رده بودی��م ،متناسب با
نیاز مردم بوده اس��ت اما در بقیه شهرها باید
ظرفیت های جدید پیش بینی کنیم.
متقاضی��ان ثبت نام در ط��رح اقدام ملی و
اف��راد تحت تکفل نباید مالک زمین مسکونی
یا واحد مسکون��ی از روز اول فروردین ۸۴به
بعد باشند و پس از انقالب اسالمی از امکانات
نهاده��ای عمومی غیردولتی مربوط به تامین
مسک��ن شامل زمی��ن ،واحد مسکون��ی و یا
تسهی�لات یارانه ای خرید و ی��ا ساخت واحد
مسکونی استفاده نکرده باشد .به عبارتی فرم
‹‹ج›› در استع�لام از سامانه مربوطه باید سبز
باشد.
شرط دیگر متاهل یا سرپرست خانوار بودن
اس��ت .البته زنان خودسرپرس��ت مشروط به
داشتن حداقل ۳۵سال سن می توانند در این
ط��رح ثبت نام کنن��د .داشتن حداقل ۵سال
سابق��ه سکونت در ۵سال اخیر در شهر مورد
تقاضا از دیگر الزامات است .سابقه سکونت در
شهر جدید مورد تقاضا یا در شهر مادر حداقل
۵سال خواهد بود.
نداشتن منع قانونی برای دریافت تسهیالت
بانکی نظیر چ��ک برگشتی ،تسهیالت معوقه
و غیره ،توانای��ی تامین هزینه ساخت مسکن
مازاد بر تسهیالت بانکی ،امکان سپرده گذاری
حداق��ل ۳۰درص��د هزینه ساخت م��ازاد بر
تسهی�لات بانک��ی از جمله دیگ��ر شرط های
ثبت نام در این طرح اعالم شده است.
حمل سوخت گران نشد
مدی��ر ک��ل دفت��ر حمل ونقل ک��اال گفت:
کمیسی��ون بارنامه تانکره��ای حمل سوخت
هیچ گون��ه افزایش��ی نداشت��ه اس��ت و خبر
منتشر شده درباره افزایش هزینه کمیسیون
بارنام��ه تانکره��ای حم��ل سوخ��ت تکذیب
می شود.
به گ��زارش
به نق��ل از وزارت راه و
شهرس��ازی ،غالمحسین دغاغل��ه بیان کرد:
می��زان کمیسی��ون شرکت ه��ای حمل ونقل
مشخص و دارای فرایند ویژه ای بوده و سازمان
راهداری و حمل ونقل جاده ای در زمینه میزان
کمیسی��ون این شرکت ها بخشنامه مشخصی
را ب��ه استان ها ابالغ کرده است .وی افزود :در
پی انتشار خبری در رسانه ها مبنی بر افزایش
۵۰درص��دی کمیسی��ون بارنام��ه تانکره��ا،
موضوع ب��ه سرعت از 6است��ان بزرگ نفتی
کشور پیگیری و مشخص شد این خبر صحت
ندارد و سازمان راهداری و حمل ونقل جاده ای
به عنوان متول��ی حمل ونقل بار جاده ای ،این
افزای��ش ن��رخ را تکذیب می کن��د .این مقام
مسئ��ول با بیان اینکه روزانه ۹۰هزار تا ۱۰۰
هزار برگ بارنامه ص��ادر و جابه جایی کاال در
جاده ه��ا انجام می شود ،گف��ت :این رقم در 6
روز هفته همان ۹۰تا ۱۰۰هزار برگه بارنامه
است و تنها روزهای جمعه به دلیل تعطیلی،
این رق��م بارنامه ۴۰درص��د کاهش می یابد.
پس از بررس��ی دقیق بارنامه ها ،مشخص شد
شرای��ط عادی بوده و حمل ونقل کاال براساس
روال و برنام��ه در کش��ور به صورت منظم در
حال انجام است.
روی خط خبر
پژوهشگران از ویترینی بودن یا دور ریخته شدن یافته های تحقیقاتی در زمینه راه و شهرسازی می گویند
خط خوردن ۴۰درصد
ثبت نام کنندگان
از طرح مسکن ملی
14
شنبه
23اذر 1398
17ربیع الثانی 1441
14دسامبر 2019
شماره 1426
پیاپی 2744
شهر و ترافیک
تجارت
رئیس سازمان شهرداری ها و دهیاری های کشور عنوان کرد
خبر
اغاز به کار ایستگاه مترو
مولوی در ۳۰اذر
پژوهش مسئله لوکس شهرداری ها
شهر و ترافیک
مدیرعامل مترو تهران از اغاز به کار ایستگاه
مترو مولوی در روز پایانی اذر خبر داد.
علی امام در گفت وگو با ایسنا با اعالم خبر
اغاز به کار ایس��تگاه مترو مول��وی از خط ۷
مترو گفت :قول داده بودیم به طور متوس��ط
ه��ر ماه یک ایس��تگاه مترو کار خ��ود را اغاز
کند .بر همین اساس در ۳۰اذر ایستگاه مترو
مولوی کار خود را اغاز خواهد کرد.
وی ب��ا بی��ان اینکه ایس��تگاه مول��وی در
چهارراه مولوی و جنب بیمارستان اکبرابادی
ق��رار دارد ،اظهارکرد :با توجه به نزدیکی این
ایس��تگاه به بازار مولوی و بازار شوش به نظر
می رس��د ش��اهد اس��تقبال زیاد مردم از این
ایس��تگاه باش��یم که تاثیر زیادی در استفاده
مردم از حمل ونقل عمومی خواهد داشت.
مدیرعامل مترو تهران با بیان اینکه تا پایان
سال نیز ایس��تگاه های دیگر خط ۷مترو کار
خود را اغ��از خواهند کرد ،گفت :بر اس��اس
برنامه ریزی ه��ای انجام ش��ده ،ایس��تگاه برج
میالد ،میدان قیام و ایس��تگاه شهید محالتی
نیز اغاز به کار خواهد کرد .همچنین ورودی
ایس��تگاه نواب صفوی از خ��ط ۷کار خود را
اغاز خواهد کرد.
فراخوان انتخاب ۴معاون
در شهرداری تهران
فراخ��وان انتخ��اب معاون��ان حمل ونقل و
ترافی��ک مناطق ۱۴ ،۱۲ ،۴و ۱۸در س��ایت
شهرداری تهران منتشر شد.
به گ��زارش
به نقل از روابط عمومی
معاون��ت حمل ونق��ل و ترافی��ک ش��هرداری
تهران ،با هدف اجرای راهبرد شایسته گزینی
در ش��هرداری تهران ،فراخوان جدید معاونت
حمل ونقل و ترافیک به منظ��ور انتخاب افراد
دارای ش��رایط و عالقه من��د به همکاری برای
معاون��ان حمل ونقل و ترافیک مناطق ،۱۲ ،۴
۱۴و ۱۸منتشر شد.
بر این اساس معاونت حمل ونقل و ترافیک
شهرداری تهران در نظر دارد از میان کارکنان
وزارت راه و شهرس��ازی ،وزارت کش��ور و
شهرداری های کالن شهرها نسبت به انتخاب
معاون��ان حمل ونق��ل و ترافی��ک ۴منطق��ه
شهرداری تهران اقدام کند.
داوطلب��ان که توانمن��دی ،تخصص فنی و
علم��ی الزم را در این زمین��ه دارد می توانند
پیش��ینه خود را براس��اس فراخوان منتش��ر
ش��ده در س��ایت ش��هرداری تهران به نشانی
www.tehran.irارسال کنند تا در کمیته
ویژه بررسی شود.
سهم باالی سواری ها در
تولید گازهای سرطان زا
سرپرس��ت س��تاد معاینه فنی ش��هرداری
تهران اعالم کرد :خودروهای سواری در تولید
مس��تقیم ذرات معلق 3درص��د نقش دارند
ام��ا در تولید االیندگی ه��ای ثانویه از جمله
گازهای سرطان زا نقش اساسی دارند.
حس��ین مق��دم در گفت وگو با ایس��نا در
واکن��ش ب��ه س��خنان برخ��ی قطعه س��ازان
مبنی بر اینکه خودروهای س��واری در تولید
الودگی هوا فقط 3درصد نقش دارند ،گفت:
براس��اس اخرین سیاهه انتشار ،سهم الودگی
خودروهای س��واری در تولید مستقیم ذرات
معلق کمت��ر از 2.5میکرون 3درصد تعیین
ش��ده است .اما خودروهای س��واری در تولید
االینده ه��ای ثانویه نقش زیادی ایفا می کنند
که متاس��فانه مس��ئول مربوط��ه این بخش
بی توجهی کرده است.
وی با بیان اینکه ش��اخص الودگی هوا که
روزانه از س��وی ش��رکت کنترل کیفیت هوا
اعالم می ش��ود ،بر مبنای باالترین االیندگی
که ذرات معلق اس��ت اعالم می ش��ود ،گفت:
خودروهای س��واری در تولید گازهای االینده
از جمله مونوکس��ید کربن و اکسیدهای ازت
که سرطان زا هستند نقش زیادی ایفا می کند
که متاسفانه نقش خودروهای سواری نادیده
گرفته شده است .سرپرست ستاد معاینه فنی
شهرداری تهران افزود :خودروهای سواری در
تولید مس��تقیم ذرات معل��ق 3درصد نقش
داشته اما در تولید االیندگی های ثانویه نقش
اساسی دارند.
editor@smtnews.ir
editor@smtnews.ir
مهدی جمالی نژاد
در برخی
بخش های
شهرداری ها،
پژوهش،
مسئله ای
لوکس و
تشریفاتی به
شمار می رود
معاون عمران و توسعه امور شهری و روستایی وزیر
کشور با بیان اینکه باید این باور در مدیریت شهری و
روستایی ایجاد شود که هزینه در انجام پژوهش های
کاربردی و توجه به اموزش منابع انسانی به نفع اداره
مطلوب ش��هرها و روستاهاست ،تصریح کرد :پژوهش
و ام��وزش پیش نی��از حرکت های جدی��د و نواورانه
شهرداری ها و دهیاری ها در گام دوم انقالب است.
به گزارش
به نقل از روابط عمومی س��ازمان
شهرداری ها و دهیاری های کشور ،مهدی جمالی نژاد
اظه��ار ک��رد :اهمیت پژوه��ش در مدیریت ش��هری
برای برخی از دس��ت ان��درکاران این عرصه روش��ن
ش��ده ولی همچنان شاهدیم که در برخی بخش های
ش��هرداری ها ،پژوهش ،مسئله ای لوکس و تشریفاتی
به شمار می رود.
وی تصری��ح ک��رد :ش��هرداری ها ،دهیاری ه��ا و
ش��وراها برای برنامه ریزی به منظور حرکت بر مبنای
رویکردهای اقتص��اد مقاومتی ،اص��ول دانش بنیان و
اقتص��اد مبتنی بر دانایی ،نیازمن��د برنامه ای جامع و
عملیات��ی و بهره گیری از نظ��رات نخبگان و صاحبان
ایده های خالق هستند که الزمه ان ،اجرای طرح های
پژوهشی با توجه الزم به ابعاد مختلف توسعه شهرها
و روس��تاها و اسیب شناس��ی وضعیت موجود و نگاه
کارشناس��ی ب��ه ظرفیت ها و توانمندی ه��ای موجود
است.
معاون عمران و توس��عه امور ش��هری و روس��تایی
وزیر کش��ور با بی��ان اینکه به دلی��ل محدودیت های
مالی ،اتکای ش��هرداری ها و دهیاری ها به دولت باید
هرچه زودتر ب��ا برنامه ریزی های دقیقی کاهش یابد،
تصری��ح کرد :مدیریت ش��هری و روس��تایی با انجام
مطالع��ات و پژوهش های کاربردی مس��ئله محور که
جهت گیری های انها به س��مت رفع نیازهای ش��هر و
روس��تا باش��د ،باید براس��اس ظرفیت ها و مزیت های
رقابتی ش��هرها و روس��تاها ،منابع درامدی جدید را
شناس��ایی و راهکارهای جدی��دی را در حوزه منابع
درامدی و اقتصاد شهر و روستا ارائه کنند.
در بخش��نامه بودج��ه س��ال ۱۳۹۹ش��هرداری ها و دهیاری ه��ا
به منظور حمایت از طرح های پژوهش��ی و اموزش نیروی انس��انی،
مع��ادل یک درص��د از اعتب��ارات ش��هرداری ها و دهیاری ها به امر
اموزش و پژوهش اختصاص یافته است
جمالی ن��ژاد گفت :مدیریت ش��هری ع�لاوه بر در
اولویت قراردادن جایگاه پژوهش و اموزش با رویکرد
حل مس��ائل و چالش های پیش روی توس��عه شهرها
در زمینه های حمل ونقل عمومی ،مدیریت پس��ماند،
فضای س��بز ،ایمنی و مدیریت بحران ،اقتصاد ش��هر،
معماری و شهرسازی ،فناوری اطالعات ،امور فرهنگی
و اجتماعی و اس��یب های اجتماعی و ...باید به منظور
ارتقای میزان رضایتمن��دی افکار عمومی از مدیریت
ش��هرداری ها ه��م پژوهش ه��ا و مطالع��ات دقیق و
همه جانب��ه ای انج��ام دهد و اموزش ه��ای الزم را به
کارکنان شهرداری ها ارائه کند.
رئیس س��ازمان ش��هرداری ها و دهیاری های کشور
ادامه داد :در بخشنامه بودجه سال ۱۳۹۹شهرداری ها
و دهیاری ها به منظور حمایت از طرح های پژوهشی و
اموزش نیروی انسانی ،معادل یک درصد از اعتبارات
ش��هرداری ها و دهیاری ها به ام��ر اموزش و پژوهش
اختص��اص یافته و نظام ه��ای مربوط ب��ه هزینه کرد
ای��ن اعتبار هم در قالب ش��ورای پژوهش اس��تان و
کمیته اجرایی اموزش و توانمندس��ازی اس��تانداری
تعیین تکلیف می ش��ود .جمالی نژاد گفت :شش��مین
جشنواره پژوهش ،اموزش و نواوری مدیریت شهری
و یازدهمین جش��نواره پژوهش و نواوری ش��هرداری
ته��ران ۲۳اذر در تهران از س��وی مرکز مطالعات و
برنامه ریزی شهری و روس��تایی سازمان شهرداری ها
و دهیاری ها و ش��هرداری تهران برگزار می شود .وی
اضافه کرد :در این جش��نوراه استانداری های برتر در
ح��وزه پژوهش و اموزش ش��هرداری ها و دهیاری ها،
طرح ه��ای پژوهش��ی برت��ر ش��هری و روس��تایی،
پایان نامه ه��ای دانش��جویی ،کتاب ه��ا و همچنی��ن
طرح های ابتکاری و خالقانه مرتبط با مدیریت شهری
و روستایی معرفی و تقدیر می شوند.
برنامه شهرداری تهران برای ۱.۵میلیون موتورسوار
مع��اون امور اجتماعی و فرهنگی ش��هرداری تهران با تاکید
بر ضرورت فرهنگ س��ازی در حوزه موتورسواران شهر ،از اغاز
به کار کمپین «موتورس��وار خوب» خبر داد .به گزارش
ب��ه نقل از روابط عموم��ی معاونت امور اجتماع��ی و فرهنگی
ش��هرداری تهران ،محمدرضا ج��وادی یگانه با اش��اره به اغاز
کمپین موتورس��وار خوب تصریح کرد ۱.۵ :میلیون موتورسوار
در تهران وجود دارد که بس��یاری از انه��ا با رفتارهایی ،ضمن
ایج��اد حس ناامنی ب��رای ش��هروندان ،براثر س��وانح مختلف
اس��یب های جبران ناپذیری به خ��ود ،خان��واده و جامعه وارد
می کنند .وی با بیان اینکه موتورس��واران عامل بیشترین مرگ
و می��ر در ایران و جهان به ش��مار می روند ،عنوان کرد :امارها
میزان نارضایتی از شیوه های موتورسواری را حدود ۷۰درصد،
نارضایت��ی از می��زان دزدی و س��رقت را ۳۴درصد ،رضایت از
موتورس��یکلت به عنوان وس��یله کار را ۵۶درصد و رضایت از
موتورسیکلت به عنوان وسیله نقلیه را ۸۴درصد بازگو می کند
که نشان می دهد باید برای این قشر از جامعه برنامه جدی در
حوزه فرهنگی در نظر گرفته شود .معاون شهردار تهران اظهار
کرد :براین اس��اس «کمپین موتورس��وار خوب» به همت اداره
کل اموزش های ش��هروندی معاونت امور اجتماعی و فرهنگی
ش��هر تهران با هم��کاری معاونت حمل ونق��ل ترافیک و راهور
تهران بزرگ ،به منظور پیدا کردن راه حلی برای مسائلی چون
ایجاد حس ناامنی برای شهروندان به دلیل تردد موتورسواران
در پیاده روها ،امار باالی مرگ و میر و جراحت موتورسواران در
تصادف های ش��هری ،نارضایتی عمومی شهروندان از رفتارهای
پرخطر موتورسواران ،سهم باالی خودمراقبتی مانند استفاده از
کاله ایمنی در کاهش س��وانح مربوط به موتورسواران و کمبود
اموزش های الزم به موتورسواران را طراحی کرده است.
ج��وادی یگانه اهداف این کمپین را تش��خص و هویت دادن
به موتورس��واران با تعریف «موتورس��وار خوب» ،اطالع رسانی
و اگاهی بخش��ی درب��اره بی نظمی ه��ا و قانون ش��کنی های
موتورسواران با رویکرد ایجابی و تاکید بر خانواده موتورسواران
و افراد پیرامون انها عنوان کرد.
شناسایی مکان های پرخطر بازار اصفهان
مدی��رکل مدیری��ت بح��ران اس��تانداری اصفه��ان گفت :با
شناس��ایی مکان های پرخطر بازار اصفهان ،اقداماتی برای رفع
رطوبت س��قف بازار با همکاری اداره میراث فرهنگی و سازمان
بهسازی و نوسازی انجام خواهد شد.
منصور شیش��ه فروش در گفت وگو با مهر با اشاره به اهمیت
ایمنی ب��ازار اصفهان اظهارک��رد :با برگزاری نشس��تی ویژه با
حضور اداره کل میراث فرهنگی ،گردش��گری و صنایع دستی،
ات��اق اصناف ،اداره کل اوقاف ،ش��رکت توزیع برق شهرس��تان
اصفهان و ش��هرداری ایمنی بازار به طور ویژه مورد بررس��ی و
تاکی��د قرار گرفت .وی با مهم دانس��تن بازار اصفهان و رعایت
نکات ایمنی از س��وی همه س��ازمان های ذی ربط تصریح کرد:
قرار شد همه اصناف مختلف فعال در بازار در برابر اتش سوزی
و حادثه در بازار ایمن شوند و پایگاه های پشتیبانی اتش نشانی،
جانمایی شود.
مدیرکل مدیریت بحران استانداری اصفهان با اشاره به شارژ
کپسول های اتش نش��انی ازس��وی هیات امنای بازار ابرازکرد:
رعایت اصول ایمنی در چیدمان کس��به ب��ازار در اولویت قرار
گرفت و قرار ش��د طرح ترافیک در ت��ردد خودروهای امدادی
تسهیل شود .وی با تاکید بر ایمنی سامانه برق بازار بیان کرد:
مق��رر ش��د اداره کل میراث فرهنگ��ی و اداره کل اوقاف زمین
مناسب برای ساخت ۳پس��ت برق را در اختیار شرکت توزیع
برق شهرس��تان قرار دهد و این شرکت مکلف شد در مدت ۳
ماه این ۳پست را ایجاد و عملیاتی کند.
شیش��ه فروش با اشاره به تعبیه ش��یرهای هیدرانت در بازار
اصفهان برای تامین اب در شرایط اضطراری گفت :با شناسایی
مکان های پرخط��ر ،اقداماتی برای رفع رطوبت س��قف بازار با
همکاری میراث فرهنگی و س��ازمان بهسازی و نوسازی انجام
خواهدگرفت.
وی ب��ا تاکید ب��ر اینکه با اب�لاغ ش��یوه نامه مدیریت بحران
اس��تانداری ،ضمانت الزم برای سازمان های ذی ربط در زمینه
ایمنی بازار اصفهان فراهم خواهد ش��د ،اضافه کرد :مقرر ش��د
اموزش ه��ای کس��به در زمینه ایمنی با همکاری ش��هرداری،
اتش نش��انی و ش��رکت توزیع برق شهرس��تان انجام ش��ود و
بازدیده��ای دوره ای در زمینه اس��تانداردهای ایمنی در بازار با
همکاری اتاق اصناف و هیات امنای بازار اجرا ش��ود تا خطری
بازار تاریخی اصفهان را تهدید نکند.
خطر شهرفروشی همچنان در کمین تهران
سخنگوی شورای اسالمی ش��هر تهران از تشکیل کارگروه بو
خبر داد و گفت :در این کارگروه مقرر ش��ده اطالع رسانی درباره
بوی نامطبوع تهران به عهده اس��تانداری باشد .به گزارش مهر،
علی اعطا در نشس��ت خبری با بی��ان اینکه درحال حاضر الیحه
مالیات بر ارزش افزوده در مجلس ش��ورای اس�لامی در دس��ت
بررس��ی اس��ت ،عنوان کرد :ماده ۱۰این الیحه ک��ه در زمینه
توزیع مالیات اس��ت ،با توجه به اختالف نظرهای موجود ،دوباره
برای بررس��ی به کمیسیون مشترک ارسال شده است .در طرح
ابتدایی که از س��وی دولت مطرح ش��ده بود ،س��هم ۵درصدی
ب��رای ش��هرداری ۳ ،درصدی برای دولت و ی��ک درصدی برای
توسعه بهداشت در نظر گرفته شده بود اما وقتی مسائل مربوط
به کس��ری بودجه مطرح ش��د ،این سهم ها به ۴ ،۴و یک تغییر
کرد .سخنگوی شورای شهر تهران با بیان اینکه به دلیل اختالف
نظر پیش امده ،موضوع هم اکنون به کمیسیون مشترک ارجاع
شده و به بحث گذاشته می شود ،گفت :خواسته مدیریت شهری
مدیرعامل فن��اوری اطالعات و ارتباطات ش��هرداری تهران
گف��ت :مهم ترین س��رفصل های ش��هرداری ته��ران در حوزه
خدمات دیجیتال و هوشمند به شهروندان تهرانی ،شفاف سازی
و مشارکت شهروندان در مدیریت شهری است.
ب��ه گزارش خبرنگار ایلنا ،محمد فرجود با بیان اینکه در یک
سال گذشته ،شهرداری خدماتی در حوزه هوشمندسازی ارائه
داده اس��ت ،اضافه ک��رد :انتخابات الکترونیک برای نخس��تین
بار در ش��ورایاری محله ها انجام ش��د ،همچنین سامانه جامع
این اس��ت که یک درصد سهم شهرداری ها کسر نشود زیرا این
موضوع باعث می شود به جای حرکت در مسیر پایدار ،به سمت
منابع ناپایدار حرکت کنیم و ش��هرداری ها برای کسب درامد از
محل ناپایدار به سمت شهرس��ازی و شهرفروشی بروند .این در
حالی اس��ت که حرکت به سمت شهرفروشی ،افت کالن شهرها
ش��ده و ما در نگاه کالن باید به این موضوع توجه کافی نش��ان
دهیم و اجازه ندهیم سهم مدیریت شهری از درامد پایدار کاهش
پیدا کند .اعطا با بیان اینکه در بحث الیحه تعیین ماموریت ها و
اختیارهای معماری مناطق در برخی از رسانه ها سوءتفاهم هایی
به وجود امده بود ،اضافه کرد :در برخی از رس��انه ها مطرح شده
بود که الیحه از دستور کار شورا خارج شده ،این در حالی است
که این الیحه از دستور کار خارج نشده و خارج نخواهد شد .در
برخی از موارد وقتی طرح های فوریت دار وارد دس��تور می شود،
امکان تغییر دس��تور نشس��ت ها وجود دارد و پیش بینی ما این
اس��ت که این فوریت در یک یا دو نشس��ت اینده مطرح ش��ود.
سخنگوی ش��ورای ش��هر تهران با بیان اینکه بنای شکل گیری
الیحه ،مربوطه به تراکم و صدور پروانه ها بوده است ،اضافه کرد:
تراکم مش��روع را باید از تراکم نامش��روع جدا کنیم تا ش��ورای
معماری مناطق اجازه صدور تراکم نامشروع پیدا نکنند .البته در
این زمینه شاهد برخی مقاومت ها و البی ها هستیم و فشارهایی
به شورا وارد شده تا این الیحه به صحن نرسد اما از این مسائل
عبور کرده ایم و الیحه در نشس��ت های اینده مورد برررسی قرار
می گیرد .اعطا درباره خریداری نشدن دستگاه های تشخیص بو
در شهرداری گفت :برای این مس��ئله کارگروهی در استانداری
تهران به ریاس��ت معاونت عمرانی تشکیل ش��ده که شهرداری
یکی از اعضای این کارگروه اس��ت .در این کارگروه مقرر ش��ده
اطالع رس��انی این موضوع به عهده استانداری باشد .البته شاید
در ارزیابی کارشناس��ی ان ،نهادهای دیگر مانند اب و فاضالب
نقش داشته باشند .بنابراین باید صبر کنیم تا این کارگروه نتایج
را اعالم کرده و اس��تانداری اطالع رسانی کند .سخنگوی شورای
اغاز بهکار سامانه هوشمند پارک در پایتخت
معامله ها را در ش��هرداری راه اندازی کردیم .وی افزود :سامانه
هوش��مند ن��اوگان خودرویی درون ش��هرداری به نام س��هند،
س��امانه «نام» ویژه مدیریت نامگذاری معابر و سامانه ۱۳۷در
زمینه ارتباط ش��هروندان با شهرداری راه اندازی شد که ارسال
عکس و فیلم و صدا در ان برای ارس��ال مش��کالت شهروندان
فراهم ش��د .مدیرعامل فناوری اطالعات و ارتباطات شهرداری
تهران به هوشمندس��ازی در حوزه شهرس��ازی ک��رد و گفت:
دسترس��ی به پرونده های حوزه شهرس��ازی را فراهم کردیم و
۱۶هزار اس��تعالم الکترونیکی در این بستر انجام شد .فرجود
افزود :سامانه هوشمند پارک حاشیه در منطقه ۲راه اندازی شد
و از هفته اینده وارد فاز اجرایی در مناطق دیگر می ش��ود .وی
به تهیه نقش��ه انالین شهر تهران نیز اشاره کرد و گفت :نقشه
انالین تهران به عنوان یکی از پرطرفدارترین خدمات ش��هری
ته��ران ،بیش از ۱۴۰الیه اطالعات مکان��ی را دارد .همچنین
س��امانه «تهران بلیت» به زودی راه اندازی می شود .وی افزود:
مهم ترین کار س��ال گذشته راه اندازی بیش از ۵۰ای پی ای بود
ش��هر تهران در پاسخ به پرسش��ی درباره فاصله ایجاد شده بین
ش��ورای شهر و ش��هرداری در انتصاب ها گفت :شورا مداخله ای
در این زمینه ندارد و انتصاب ها حق ش��هردار اس��ت .همین که
ش��هردار ،انتصاب ها را با ش��ورا در میان می گ��ذارد و در صورت
نظر مخالف شورا از ان صرف نظر می کند ،نوعی هماهنگی است
وگرنه اختالف نظر در هر نظامی ،طبیعی است.
اعطا درباره عملکرد س��امانه ۱۳۷و پرسش خبرنگاری مبنی
بر این که مردم از این س��امانه راضی نیس��تند و همه مسئوالن
ش��هری هم از محتوای درخواس��ت های مردم اگاه نمی ش��وند،
گفت :در زمینه س��امانه ۱۳۷گزارش های نظارتی را می گیریم
که س��طح رضایت مندی ها باال اس��ت .البته سامانه های دیگری
مانند ۱۸۸۸نیز برای دریافت نظر مردم ایجاد ش��ده اس��ت .در
سامانه ۱۳۷کمتر با شکایت و اعتراضی به شورا روبه رو بوده ایم.
این سامانه ها از سوی چند نهاد کنترل می شود و این طور نیست
که در یک نقطه و یک جا این پیام ها منتقل شود.
که در اختیار اس��تارت اپ ها قرار گرفت که بیش از ۳۰میلیارد
تومان تراکنش برای کس��ب و کارها ایجاد ش��ده است .فرجود
گفت :درگاه واحد خدمات ش��هرداری تهران از دیگر اقدام های
انجام ش��ده اس��ت و اکنون «تهران من» بیش از 2.5میلیون
کارب��ر دارد .بیش از ۳۶ه��زار درخواس��ت غیرحضوری برای
ع��وارض خودرو در تهران من ثبت ش��ده اس��ت .به گفته وی،
سایت tehran.irباالترین رتبه را در الکسا در بین سایت های
ایرانی دارد.
15
شنبه
23اذر 1398
17ربیع الثانی 1441
14دسامبر 2019
شماره 1426
پیاپی 2744
اقتصاد و هنر
در ایین رونمایی از کتاب «پژوهش سینمایی» مطرح شد
منوچه�ر اکبرل�و -منتق�د ،مترج�م و
پژوهشگر تئاتر :پژوهش به چند دسته تقسیم
می شود .یکی از مسائل ،ساختاری است .شاخص
سرمایه گ��ذاری در پژوهش به چن��د دلیل وجود
ندارد زی��را همه فکر می کنن��د تئاتر از خودشان
ش��روع می ش��ود .مدی��ران وقتی ک��ه حکم شان
می اید فکر می کنند متخص��ص هستند و نیازی
به پژوهش ندارند .در ساختار نظام اموزشی ضعف پژوهش
وجود دارد .در مدرسه ها وقتی به بچه می گویند برو درباره
ف�لان چیز پژوهش کن ،معنایش ای��ن است که برو از یک
جای��ی رونویسی کن ی��ا به مادر و پدرت ب��ده تا بنویسند.
در واق��ع پژوه��ش به عنوان رونویسی و مش��ق اضافه دیده
می شود؛ بنابراین ضعف ساختاری نظام اموزش ،بی توجهی
ب��ه پژوه��ش و تعری��ف غلط پژوه��ش یک��ی از مشکالت
ساختاری است.
پژوهشگاه ه��ا بیشتر درگی��ر سیست��م اداری هستند تا
اشتیاق به ام��ر پژوهش .معیار من از پژوهش این است که
نی��ازی برطرف شود .ایراد دیگر ،نب��ود مکان های مشخص
ب��رای جم��ع اوری اطالعات است .در ح��ال حاضر ،مشکل
نب��ود اطالعات منسجم وج��ود دارد .مشک��ل بعدی؛ نبود
علی نعیمی
editor@smtnews.ir
من در تقسیم بندی کتاب به این نتیجه رسیدم که بیشتر مستندسازان
با پژوهش روش مند سر صحنه نمی روند اما ممکن است دستیابی ما به
واقعیت هم نتایج خوب و زیبایی داشته باشد
داش��ت .ابتدا ضابط��ی جهرمی درب��اره تازه ترین اثر
تهامی ن��ژاد بیان ک��رد :چه افتخ��اری باالتر از اینکه
من برای ایی��ن رونمایی و معرفی اث��ری فوق العاده
ارزشمن��د به این جمع دعوت ش��دم ،به هرحال من
دانشجوی کوچک��ی در این رشته هستم و برای این
مقوله هم گاهی ذوق و شوق نشان می دهم ،حوزه ای
ک��ه اق��ای تهامی نژاد در ان تبحر دارن��د و ما هم از
دانش ایشان بهره می بریم.
وی ادامه داد :مرکز امس��ال از یک کتاب تولیدی
خ��ود رونمایی ک��رده است ،البت��ه می دانم مرکز در
شرای��ط سختی اس��ت ،سینمای مستند ب��ا دو بال
پ��رواز می کند ،دانش و پژوه��ش و تولید .این کتاب
الغر اس��ت و از این بابت غصه خ��وردم اما یک کار
خارق الع��اده از اب درامده است ک��ه کار ۲۰کتاب
را انجام می دهد و مرک��ز باید از این بابت خوشحال
باشد ،اینجا بحث کمیت نیست و کتاب به اندازه ۲۰
اثر اموزنده است.
ای��ن سینماگر تاکید کرد :باید به مولف یک کتاب
عالمان��ه و اموزنده گفت دست مری��زاد ،با شوق وافر
ای��ن کتاب را خوان��دم و بسیار اموخت��م ،ما در این
جلس��ه کتاب را معرفی می کنیم .من به سهم خودم
مطالع��ه این کتاب را به عالقه من��دان و دانشجویان
ح��وزه سینم��ای مستند توصیه می کن��م .کتاب در
۲۹۰صفح��ه تالیف شده و عنوان روی ان «پژوهش
سینمای��ی ،کشف سوال��ی درباره جه��ان ،پرسشی
درباره شکل برای فیلم مستند» است البته به عقیده
من بیشتر از این عنوان در کتاب علم و دانش وجود
دارد و هر فصلی خواندم یادداشت برداشتم.
در پژوهش زیبایی وجود دارد
ضابطی جهرم��ی با اش��اره ب��ه ارزش واالی کتاب
«پژوه��ش سینمای��ی» ،گفت :کت��اب در ۱۲فصل
تصنی��ف ش��ده ،یعن��ی ماف��وق تالیف اس��ت .اقای
تهامی ن��ژاد نگینی برای این انگشت��ر (کتاب) دارند،
جان ک�لام اثر این است که در ه��ر روش پژوهشی
ب��رای سینما یک زیبایی وج��ود دارد که باید کشف
و معرف��ی شود .از ایشان اج��ازه می گیرم و می گویم
سینم��ا کش��ف روش پژوهشی را برای خ��ود انجام
داده اس��ت و از طریق سینمای مستند می تواند این
زیبایی را با نگاه علمی به نمایش بگذارد.
او سپس یادداشت خود را درباره بخش اول کتاب
برای حضار قرائت کرد.
سپ��س شهاب الدین عادل درباره رونمایی از کتاب
«پژوهش سینمایی» در جشنواره سینماحقیقت بیان
کرد :خیلی خوشحالم که خالف اخرین باری که در
این جشنواره کتابی رونمای��ی کردیم و استقبالی از
ان انج��ام نشد ،ام��روز برای رونمای��ی از این کتابی
عالقه من��دان حاضر شده اند .من فکر می کنم یکی از
دالیل این مسئله نام اق��ای تهامی نژاد باشد ،ایشان
دوست دیرین من است ،ما از یک محیط دانشگاهی
امده ایم و او انسان��ی وارسته و انتقادپذیر است .من
افتخ��ار این را داشتم که چند ب��ار کتاب را بخوانم،
ایشان به من ماموریت داد تا به کتاب نگاهی بیندازم
و نظر خود را بیان کنم.
وی ادام��ه داد :کت��اب در ح��وزه دانشگاه��ی و
پژوهشی نوشته شده و شامل پژوهش هایی است که
ایشان به عنوان یک استاد در مراکز اموزشی تدریس
کردند و همان طور که ایشان گفتند کتاب ترکیبی از
تجربه های داخل و خارج از کشور در زمینه سینمای
مستند است .نام اقای تهامی نژاد نیازی به معرفی و
توضیح من ندارد ،ایشان در این سال ها نشان داده اند
ک��ه روح و دان��ش مورد نیاز برای ی��ک پژوهشگر را
بیشتر از حد انتظ��ار دارا هستند .ما ۳نفر در حوزه
پژوه��ش فعالی��ت کرده ای��م و می دانیم ک��ه انتشار
کتاب در ای��ن زمینه تا چه ان��دازه مهم و ارزشمند
است.
نخستین کتاب تئوریک و عملی
عادل سپس با اشاره به بخش های گوناگون کتاب،
بیان کرد :در بخش اول کتاب به کلیه پژوهش هایی
ک��ه برای زیرساخ��ت سینمای مستن��د تجربه شده
اختص��اص دارد و بخش دوم درب��اره فرایند ساخت
فیلم مستن��د است .این کتاب این��ه تمام عیاری از
فراین��د پژوهش و تولید فیلم مستن��د را در اختیار
مستندس��ازان ق��رار می ده��د و ب��رای نخستین بار
کتابی در حوزه مستند نگاشته شده که دارای جنبه
تئوریک توام ب��ا عملی است .انچه در بخش نخست
کتاب ذکر می شود فقط به معنای پژوهش برای فیلم
نگاه
تجمیع تجربه های جهانی
سپس محم��د تهامی ن��ژاد درباره ای��ن اثر گفت:
ب��رای من باعث افتخار اس��ت که کتابم در جشنواره
سینماحقیق��ت ارائه می شود و بای��د بعدها قضاوت
شود کتاب ارزش دارد یا نه؟ این کتاب نتیجه سال ها
کار م��ن است که گاهی پیوست��ه و گاهی ناپیوسته
بوده و ب��ه هر صورت اثر به نتایج مدنظر من رسیده
اس��ت .ممکن است پژوهش گاه��ی ناکامل باشد اما
پژوهشگر کوشش خ��ود را انجام می دهد و اهداف و
پرسش ه��ا را بیان می کند .من در مقدمه نوشتم این
کت��اب اثار تجربه های جهانی و داخلی مستندسازان
است چه نظری و چه عملی.
ای��ن پژوهشگر ادامه داد :امیدوارم کتاب خوانده و
نقد شود تا بتوانم تغییرات مثبت را در ان اعمال کنم.
انچه در کتاب بیشتر مورد توجه من بوده،اجماعی از
سینمای مستند ایران است که امیدوارم مورد توجه
شم��ا قرار بگیرد .از دوستان مرکز گسترش سینمای
مستند و تجربی بسیار بابت زحماتی که در راستای
انتشار کتاب به خرج دادند ،سپاسگزارم.
سپ��س حمیدی مق��دم و تهام��ی ن��ژاد از کتاب
«پژوهش سینمایی» رونمایی کردند.
بخش دیگ��ر این ایین به معرف��ی کتاب از سوی
احمد ضابطی جهرمی و شهاب الدین عادل اختصاص
پژوهش الفبـای حقیقت
داریوش مودبیان
پژوهشگر ،مترجم و کارگردان تئاتر
مستند نیست و در حوزه سینمای داستانی هم قابل
ارجاع است.
این پژوهشگر ب��ا اشاره به شخصیت تهامی نژاد در
حوزه پژوه��ش ،گفت :ساخت��ار روحیه پژوهشگری
اق��ای تهامی نژاد در قلمشان تبل��ور پیدا کرده است
و وقت��ی کتاب را می خوانیم فرصت��ی برای انتقاد به
مخاط��ب دست نمی دهد .م��ا در نشستی که درباره
کت��اب داشتیم ایشان با تام��ل و ارامش خود بسیار
راحت نک��ات را پذیرفتند و به م��ن پاسخ دادند که
بسی��ار ل��ذت بردم .من ت�لاش می کنم تع��دادی از
ای��ن کتاب ها در اختیار دانشجوی��ان حوزه سینمای
مستن��د ق��رار بگیرد ت��ا از این اث��ر درس و از اقای
تهامی نژاد الگو بگیرند .من اهل تعارف نیستم و اقای
تهامی نژاد در سال های گذشته تاکنون انقدر فعالیت
پژوهشی انج��ام داده که نیازی ب��ه سخن گفتن ما
ندارند.
توجه به نگاه بین رشته ای
در انته��ای این ایی��ن تهامی نژاد ک��ه تالیف این
کت��اب را بر عه��ده داش��ت در سخنان��ی گفت :در
بنی��اد نهادن کتاب شاهنامه من متنی را از فردوسی
خواندم که اشتیاق خ��ود را درباره نگارش شاهنامه
بی��ان می کند و یکی از نخستی��ن متن ها و روش ها
درب��اره پژوه��ش است .م��ن در نگ��ارش این کتاب
ت�لاش کردم پژوه��ش برای سینم��ا را بین رشته ای
در نظ��ر بگیرم ،یعنی این پژوه��ش از سویی با علم
در ارتب��اط اس��ت و از سوی دیگر ب��ا ذوق و هنر .به
نظ��رم پژوهش درب��اره سینما نمی توان��د از این دو
حالت خ��ارج باشد .من در کت��اب درباره اینکه یک
مستندس��از برای بی��ان واقعیت چه روش��ی را باید
اتخاذ کند نوشت��م ،هنرمندان درک خود از واقعیت
بیرون��ی را در قالب فیل��م بیان می کنن��د و معنای
پژوه��ش در حوزه سینما ی��ک فعالیت مطلق علمی
نیست.
در بخ��ش پایان��ی تهامی ن��ژاد گف��ت :م��ن در
تقسیم بندی کتاب ب��ه این نتیجه رسیدم که بیشتر
مستندس��ازان ب��ا پژوه��ش روش مند س��ر صحنه
نمی روند اما ممکن است دستیابی ما به واقعیت هم
نتایج خوب و زیبایی داشت��ه باشد ،گفتم در همین
روش ه��م از شش گ��ام ابوسعید ابوالخی��ر استفاده
کنیم که ساده ترین روش پژوهش است.
پژوهش سینمایی به عنوان یک روش بین رشته ای
در کت��اب مورد توج��ه من بود و ب��ه مطالعه بخش
زیادی از اثار تئوریک امروز جهان پرداختم تا بتوانم
از فضای جهان نظریه پردازی جهان اگاه شوم.
بخش اول
کتاب پژوهش
سینمایی به
پژوهش هایی که
برای زیرساخت
سینمای مستند
تجربه شده
اختصاص دارد
و بخش دوم
درباره فرایند
ساخت فیلم
مستند است
پژوهش ه��ای تئات��ری تقسیم بندی دارن��د؛ اول،
پژوهش ه��ای بنیادی��ن که روی نگره ه��ای نمایشی،
ان
اجرای��ی و از این دس��ت متمرکز است ک��ه فقط از ِ
دست اندرک��اران تئات��ر اس��ت .دوم ،پژوهش ه��ای
کاربردی است؛ مث ً
ال اگر اکنون این شیوه نمایش که ما
با ان برخورد کردیم و وارداتی است ،چه کاربردی دارد؟
اگر می خواهیم بشناسیمش باید به طرف پژوهش های
بنیادی��ن برویم .می خواهم بگوی��م که ما باید پژوهش
بنیادین را تعمیم بدهیم ،ت��ا تبدیل به کاربردی شود.
ح��ال اینکه ایا ما یک پژوه��ش بنیادین داریم؟ در هر
ص��ورت ما نمی دانیم که کاربردها چیست و بعد درباره
ان ه��م صحبت می کنی��م .سومین ن��وع پژوهش که
در تئات��ر باید از ان بهره بگیری��م پژوهش های الگویی
است که ای��ن نوع پژوهش با استف��اده از فرمت هایی،
پژوهش های زیربنایی را ب��ه کاربردی تعمیم می دهد
و ب��ه یک الگو می رسد و ان الگ��و را اجرا می کند .افراد
به صورت فردی و ب��دون زمینه های پژوهشی اقدام به
تشکیل کالس می کنند؛ اموزش بازیگری ،کارگردانی
و ...و پ��ول هم می گیرند! نظام اموزشی با پژوهش اغاز
می شود ،همه می گویند که ما به کالس احتیاج داریم!
اخر مگر می ش��ود؟! چه کسی به انه��ا اجازه می دهد
ک��ه ای��ن اموزشگاه ها را تاسیس کنن��د؟ چه کسی به
انها اج��ازه می دهد که این دوره ه��ا را بگذارند؟ رابطه
اموزش و پژوه��ش یک بحث قابل توج��ه است .خانه
تئاتر در بخ��ش الگویی ،می تواند ک��ار پژوهشی کند،
همان ط��ور که اتحادیه های ب��زرگ فرهنگی و هنری،
کار پژوهشی و پژوهش های الگویی می کنند .در ایران
هم��ه چیز جشن��واره و جایزه شده اس��ت و از پژوهش
غافل مانده ایم .ایا می توانید درباره تئاتر خصوصی یک
پژوهش بنیادین که نتیجه اش به کشور ما تعمیم داده
ش��ود تا کاربرد داشته باشد ،به من بدهید؟ در کشور ما
به هیچ وجه کار پژوهشی بنیادین انجام نشده است.
نیازمند مراکز
پژوهشی مستقل
در تئاتر هستیم
دریچه
محم��د تهامی ن��ژاد می گوید در کت��اب «پژوهش
سینمایی» تالش کرده نگاهی بین رشته ای به حوزه
پژوهش در سینما داشته باشد.
به گ��زارش خبرنگ��ار
،ایی��ن رونمای��ی از
کت��اب «پژوهش سینمایی» تالیف محمد تهامی نژاد
در حاشی��ه برگ��زاری سیزدهمی��ن دوره جشنواره
بین الملل��ی سینم��ا حقیق��ت ب��ا حض��ور محم��د
حمیدی مقدم دبیر جشنواره ،علیرضا رضاداد مشاور
ارشد سازمان سینمایی ،محمدمهدی طباطبایی نژاد
مع��اون نظارت و ارزشیابی سازمان سینمایی ،محمد
تهامی ن��ژاد ،احم��د ضابطی جهرم��ی ،شهاب الدین
عادل ،مرتضی رزاق کریمی قائم مقام مرکز گسترش
سینمای مستند و تجربی و جمعی از اهالی سینمای
مستن��د و عالقه مندان در سال��ن شماره دو پردیس
سینمایی چارسو برگزار شد.
ت�لاش ب��رای رسی��دن کت��اب ب��ه جشن��واره
سینماحقیقت
در ابت��دای ای��ن ایی��ن محم��د حمیدی مقدم و
محمد تهامی نژاد ب��رای رونمایی از کتاب «پژوهش
سینمای��ی» روی صحن��ه حض��ور پی��دا کردن��د و
حمیدی مق��دم ضمن خیرمقدم ب��ه حاضران گفت:
بسی��ار خوشبختم که در بدو ورود به مرکز گسترش
سینمای مستند و تجربی با پیشنهادی بسیار جذاب
انتشار و رونمای��ی از این کتاب همزمان با جشنواره
سینماحقیقت روبه رو ش��دم و این اتفاق انقدر برای
من مهم بود ک��ه تالش کردم تا این اثر به جشنواره
برسد و از این بابت از اقای تهامی نژاد ممنونم.
وی ادام��ه داد :معتق��دم مسیر پیشرف��ت سینما
نیازمند پژوه��ش و تحقیق است و کشورهای بزرگ
به این حوزه بسی��ار توجه می کنند ،اقای تهامی نژاد
در ای��ن زمینه سال ها فعالیت کرده و چهره ای بسیار
شاخص در حوزه پژوهش هستند.
دبیر جشنواره سینماحقیق��ت با اشاره به خصلت
شاخص تهامی نژاد ،بیان کرد :انچه در این سال ها از
کارهای اقای تهامی نژاد دیده ام در دو کلمه خالصه
می شود ،دقی��ق و عمیق بودن .همچنی��ن از استاد
تهام��ی نژاد قدردانی می کنم که با تمام مشغله خود
در شورای سیاست گ��ذاری جشنواره سینماحقیقت
ک��ه برای نخستین بار شک��ل گرفت شرکت کردند و
رهنموده��ای بسیار دقیق و مهم��ی ارائه کردند که
بسیار موشکافانه بود.
در حسرت
ایجاد فضای
پژوهشی
در تئاتر
محمدرضا خاکی -مدرس ،کارگردان،
مترجم و پژوهشگر تئاتر
تئات��ر ایران در تئ��وری دارای ضعف است و از فقدان
بنیادهای تئوریک رنج می ب��رد .باید در این زمینه باید
ل��وازم ان مهی��ا باشد .ب��ه عنوان مث��ال در کشورهای
پیشرفته مراکز پژوهش��ی مستقل تئاتر وجود دارد که
حمایت می شوند .در پاریس یک مرکز بزرگ پژوهشی
به نام مرکز ملّی تحقیقات علمی وجود دارد که در تمام
عرصه ها پژوه��ش می کند و چندی��ن مرکز پژوهشی
تئات��ر نیز وج��ود دارد .این در حالی اس��ت که ما حتی
یک کتابخان��ه تخصصی نداریم .اگ��ر کتابخانه ای بود
در کن��ارش مرکز پژوهشی نی��ز وجود داشت که بتواند
درباره تئاتر ایران کار تخصصی کند .اما ما نهاد فرهنگی
زیاد داریم .نمی دانم فرهنگستان هنر یا مرکز هنرهای
نمایش��ی وزارت ارش��اد در ح��وزه پژوه��ش تئاتر چه
می کنند؟ احتماال انها تنها یک ماهنامه یا یک فصلنامه
تخصصی منتش��ر می کنند .اما مرکز پژوهشی که فقط
تولی��د یک فصلنامه نیست بلک��ه مرکزی است که کار
پژوهشی در سطح ملی می کند و عده ای پژوهشگر تئاتر
و سنت های نمایشی مل��ی و تکنیک و فرهنگ تئاتری
تربیت می کند که به نقاط مختلف کشور بروند و فیلم و
عکس بگیرند و اسناد فراهم کنند .متاسفانه ما مرکزی
نداریم ک��ه تمام افیش ه��ا ،اسناد تئات��ر ،بروشورها و
پوسترهای تئاتر در ان وجود داشته باشد.
پژوهش در تئاتر مشق اضافه نیست
رابطه بین پژوهش و نیازهای جامعه است .یعنی
پژوهشگ��ران جایی ندارند که بگویند نیازهای تان
را ب��ه م��ن بگویید که م��ن با توجه ب��ه سابقه و
تجرب��ه ام ب��روم ان را برطرف کن��م .در 40سال
گذشته هی��چ موقع نشنیده اید که مرکز هنرهای
نمایشی بگوید دغدغه ما برای 5سال اینده ،تئاتر
خصوصی است و اگر کس��ی این کاره است برود
این موضوع را بررسی کند.
مشکل بع��دی کمبود پژوهشگر اس��ت .پژوهشگران کم
هستن��د و به سراغ حرفه های دیگ��ر می روند .انچه اهمیت
بسی��اری دارد نب��ودن رقابت در واگ��ذاری پژوهش هاست.
نبود رقابت باعث می شود که پژوهشگر انگیزه کافی نداشته
باش��د .وقتی رقابت وجود ندارد و پس از انتشار کتاب برای
پژوهشگ��ر مهم نیست ک��ه کتابش دیده و نق��د می شود؛
بنابراین هر چه شد را منتشر می کند .به همین دلیل است
که می بینیم بسیاری از پژوهش ها ابکی هستند.
نکت��ه بعدی ،نب��ود ارتباط ب��ا خارج از کش��ور است .ما
واقع��ا زبان را ک��م می دانیم و در نهایت زب��ان انگلیسی را
بل��د هستیم .هی��چ راهی برای ارتباط برق��رار کردن وجود
ندارد .دانشگاه ها این امکانات را دارند اما در دانشگاه هم به
خاطر اینکه رقابت وج��ود نداشته باشد انحصار شده است.
به عنوان مث��ال ،در دانشگاه های معتبر می بینیم فقط یکی
دو نف��ر این ارتباطات را دارند و به سایر دانشجویان معرفی
نمی کنند تا در انحصار خودشان باشد یا حتی اگر خودشان
هم نمی توانند استفاده کنند ،دست کم دیگران هم استفاده
نکنند .نبود ضوابط برای جذب پژوهشگر در مراکز پژوهشی
هم یک موضوع دیگ��ری است .کسانی به عنوان کارشناس،
پروپوزال ه��ای شما را بررسی می کنن��د که اساسا در طول
عمرشان حتی یک مقاله پژوهشی هم ننوشته اند.
اخرین نکت��ه ای که می توانم در بح��ث ساختاری بگویم
ای��ن است ک��ه از پژوهش های موجود استف��اده نمی شود.
نخستین قسمت پژوه��ش ،پیشینه پژوهش است .در واقع
شم��ا ابتدا باید بیایید بگویید فالن��ی و فالنی در مورد این
موض��وع مقاله نوشته اند و حتی در مورد ان میزگرد برگزار
ش��ده اس��ت و حاال من می خواه��م از اینجا ب��ه بعد ان را
پژوهش کنم یا می خواهم فالن بخش ان را انجام بدهم که
پژوهشگران قبلی انجام نداده اند .عرصه پژوهش یک عرصه
مح��دود است و ادم های ان محدود هستند .متاسفانه عدم
استف��اده از پژوهش های دیگر باع��ث می شود که ما دوباره
کاری کنیم و نتوانی��م راستی ازمایی کنیم .همه این ها که
گفت��م مشکالت ساختاری است ام��ا به این معنا نیست که
همه پژوهشگ��ران مشتاق پژوهش ک��ردن هستند و فقط
منتظر شرایط هستن��د ،بلکه می خواهم بگویم پژوهشگران
هم مسائلی دارند.
یک��ی از دالیل نب��ود توجه ب��ه حوزه پژوه��ش ،مسائل
معیشتی است و مسئله دیگر این است که ما دائم خودمان
را با دیگران مقایسه می کنیم .من به عنوان یک مقاله نویس
اگر خودم را با یک کارگ��ردان یا بازیگر مقایسه کنم ،خطا
است چون پژوهشگری شهرت بازیگری را ندارد ،در حالی که
مدت زمانی که پژوهشگر برای کارش صرف می کند ،بیشتر
م تراز
اس��ت .گاه��ی ممکن است شم��ا به پژوهشگ��ران ه
خودت��ان نگاه کنید .به عنوان مث��ال ،ببینید فالنی ده جلد
از ی��ک کتاب را دراورده و هیچ چی��ز داخل ان نیست اما
خودتان ده سال است ک��ه دارید پژوهش می کنید و هنوز
نتوانسته ای��د جایی را پیدا کنید که پژوهش شما را منتشر
کند .مسائ��ل حمایتی مثل نبودن رقابت باعث می شود که
پژوهشگ��ران به سراغ رشته ه��ای دیگر برون��د یا به جای
اینکه تمرکزش��ان را بگذارند روی اینکه پروپوزال قوی تر و
علمی ت��ر بنویسند ،دنبال اشنا باشند که طرح شان تصویب
یا پژوهش شان منتشر شود.
درگی��ر ش��دن در کاره��ای اجرای��ی و اموزش��ی ه��م
باع��ث کم ش��دن اشتی��اق ب��رای پژوهش می ش��ود .وقتی
ی��ک پژوهشگر رئیس گ��روه می ش��ود 90 ،درصد وقتش
مشغ��ول کاغذبازی است و باید مشک�لات انتخاب واحدها
را ح��ل کند .در این صورت ذه��ن ان پژوهشگر یک ذهن
اداری خواه��د ش��د .اخرین مشکلی که بی��ن پژوهشگران
وج��ود دارد این است ک��ه نسبت ب��ه کارگروهی بی توجه
هستند.
در واقع در همه زمینه ها هیچکس کار هیچ کس را قبول
ن��دارد .ما در بنیاد نمایش ک��ودک سعی کرده ایم مجموعه
اسیب های��ی که گفتم را ک��م کنیم .مث ً
ال م��ا در بنیاد هر
درامدی را که به دس��ت بیاوریم پخش می کنیم .اصال مهم
نیس��ت که من 90درص��د ان کار را انج��ام داده ام یا 10
درص��دش را ،در ه��ر صورت درام��دش را پخش می کنیم
چ��ون می خواهیم تفاوت م��ادی وجود نداشت��ه باشد .اگر
مسئولی��ت نوشتن چی��زی را به کس��ی می سپاریم ،دفعه
بع��د ان مسئولیت را به یک نفر دیگ��ر می سپاریم و سعی
کرده ایم این گونه ان چیزهایی که اسیب می زند را مهار
کنیم.
هنرانالین
شنبه
23اذر 17 - 1398ربیع الثانی 14 - 1441دسامبر - 2019شماره - 1426پیاپی 2744
جای خالی پژوهش در سینمای مستند
www.smtnews.ir/about.html :
صاحب امتیاز :موسسه فرهنگی و مطبوعاتی «
مدیرمسئول :ناصر بزرگمهر
»
قائم مقام مدیرمسئول :مسعود دهشور
سردبیر:عاطفه خسروی
تلفن - 82190:نمابر -88713730:پیامک -300082190:پیامگیر صوتی88105304:
سازمان اگهی ها - 88722732-3 :نمابراگهی ها88109733 :
امور مشترکین - 88722735 :روابط عمومی88105309 :
توزیع و سازمان شهرستان ها88724211 :
تهران ،خیابان قائم مقام فراهانی -کوچه ازادگان شماره -26کد پستی 1586733811
اگهیads@smtnews.ir :
روابط عمومیpr@smtnews.ir:
امور استان هاostanha@smtnews.ir :
چاپخانه :شرکت چاپ رواق روشن مهر
www.smtnews.ir
info@smtnews.ir
telegram.me/smtnewsinstagram.com/smtnewspaper
tozi.smtnews@gmail.com
عضو انجمن مدیران روزنامه های غیردولتی
با 63امتیاز رتبه 2
روزنامه
عضو انجمن مدیران رسانه
در میان روزنامه های تخصصی مقام 1
عضو تعاونی مطبوعات
در میان روزنامه های اقتصادی مقام 2
ایین رونمایی فیلم «حوا ،مریم ،عایشه» به کارگردانی
صحرا کریمی و تهیه کنندگ��ی کتایون شهابی در خانه
هنرمندان برگزار شد.
به گزارش
،در ابتدای این ایین که شامگاه 19
اذر برگزار شد ،کتایون شهابی تهیه کننده فیلم گفت :از
همه شما مهمانان محترم تشکر می کنم که برای دیدن
این فیل��م افغانستانی حضور پی��دا کردید .همانطور که
می دانی��د سینما یک کار گروه��ی است و هیچ فردی به
تنهایی نمی تواند از عهده ان براید .از همه گروه و عوامل
که برای این فیلم زحمت کشیدند ،تشکر می کنم.
وی ادام��ه داد :ازسینم��ای هن��ر و تجرب��ه و از اقای
صانعی مق��دم بسیار تشکر می کنم که شرایطی را فراهم
کردند تا بتوانیم این فیلم را نمایش دهیم.
شهابی همچنین خاطرنشان کرد« :حوا مریم عایشه»
بع��د از هنر و تجربه در سامان��ه وی او دی فیلمیو اکران
خواهد شد زیرا دوست داریم این فیلم را همه ببینند.
تهیه کننده «حوا مریم عایشه» ادامه داد :امشب شب
سینمای افغانستان است .به نوبه خودم از صحرا کریمی
که به تنهایی ب��ار سنگین فیلم را در افغانستان به دوش
کشید ،تشکر می کنم.
در ادامه صحرا کریمی کارگردان ...نیز گفت :از کتایون
شهابی تشکر می کنم که ب��ا تجربه زیادی که در سینما
داشت فیلم م��ن را قبول کرد ،همچنی��ن از محمدرضا
دلپ��اک که مشکالت ای��ن کار را پذیرف��ت و همچنین
مستانه مهاجر که تدوین فیلم را برعهده داشت.
فعالیت غیر پزشکان در مطب های زیرزمینی
طرح :حسین علیزاده
کوتاه از جهان
شب باشکوه افغانستانی ها
وی سپ��س با لهجه افغانستانی ب��ه همه هموطنانش
خوش ام��د گف��ت و اف��زود :از همزادگاه ه��ای عزی��زم
ایرانی های عزیز تشکر می کنم .من در ایران به دنیا امدم
و ب��زرگ شدم .ایران زادگ��اه من است خوشحالم امشب
برای دیدن فیلم من حضور پیدا کردید.
کریمی افزود« :ح��وا مریم عایشه» ادعایی برای فیلم
خ��وب بودن ندارد و یک فیل��م مینیمال است اما افتخار
می کنیم که توانستیم در خاک ناامن افغانستان در میان
هم��ه مشکالتی که در افغانستان وج��ود دارد یک فیلم
داستان��ی بلند بسازیم .وی همچنی��ن گفت :با این فیلم
در واق��ع روایت جدیدی را از افغانست��ان به دنیا معرفی
می کنیم« .ح��وا مریم عایشه» بدون همک��اران ایرانی
امکان پذی��ر نبود .اقای ابگ��ون از شما تشکر می کنم که
در فض��ای سخت ب��ه افغانستان امدی��د ،مشکالت را به
اعطای نوبل ادبیات
با چاشنی اعتراض و انتقاد
جان خرید و تا اخر ک��ار با ما بودید .کریمی خاطرنشان
کرد :این فیلم زبان مشت��رک همکاری های بین ایران و
افغانست��ان و یک الگو است .اینکه ما دو کشور همسایه و
همزبان هستیم و از طرفی با هنر فیلم و سینما می توانیم
اتح��اد خود را به دنیایی که در سال های اخیر می خواهد
م��ا و شما را بزن��د ،نشان دهیم .امی��دوارم از دیدن فیلم
لذت ببری��د .در این ایین اف��رادی همچون علی ربیعی
سخنگ��وی دول��ت ،سیدمحم��د بهشت��ی پژوهشگر و
کارشن��اس فرهنگ��ی ،شفیق ش��رق رای��زن فرهنگی
سفارت افغانستان در ایران ،مجتبی میرطهماسب ،اصغر
ابگ��ون ،محمدرض��ا دلپاک ،نوید محم��ودی ،جمشید
محمودی ،لقمان خال��دی ،محمد رحمانی ،صبا ندایی،
توکل��ی ،محس��ن خانجهانی ،کاوه معین ف��ر و ...حضور
داشتند.
به مناسبت انتشار کت��اب «صنعت پوشاک ایران
از هامبارس��وم تا هاکوپیان» ش��ب صنعت پوشاک
ای��ران در تاالر فردوس��ی خانه اندیشمن��دان علوم
انسانی برگزار شد .در این ایین که با حضور سومبات
هاکوپی��ان برگزار شد سهی�لا شهشهانی ،نعمت اهلل
فاضلی ،سیروس علی نژاد ،احمد محیط طباطبایی و
علی دهباشی سخنرانی کردند.
هاکوپی��ان در مقدم��ه کت��اب صنع��ت پوشاک
می نویسد :دنبال کردن زندگی و سرگذشت خیاطان
ای��ران به م��وازات ارتقاء صنعت دوخ��ت و پوشاک
ای��ران همه عم��ر خاطرم را به خ��ود مشغول داشته
است.
شاید دلیل این امر در ضمی��ر ناخوداگاهم دنبال
ک��ردن سرگذشت خ��ودم باشد که ادام��ه و اخرین
نس��ل سلسله خیاطان��ی هستم که در ط��ول تاریخ
امده اند.
اما یقی��ن دارم بیش از انکه ام��ری شخصی باشد
به خاط��ر قدردانی از استادانی است که هزاران سال
ک��ار انان هیچ پیشینه ثبت ش��ده ای در تاریخ ایران
ندارد .هرگاه به مجسمه ای از دوران هخامنشی یا به
سکه ای از دوران اشکانی یا به نقاشی های دوره صفویه
نگاه می کنم یا همین امروز فرضا در نمایشگاهی در
لباس اق��وام مختلف ایران دقی��ق می شوم ،پوشش
بی جان انها ،زبان باز می کند و با من از هنر خیاطانی
م��ی گوید که ادبی��ات و فرهنگ و طبق��ه و هویت و
باوره��ای اجتماع��ی ،رازوران��ه در کارش��ان نهفته
است.
پیشنهادهای روز
چه کتابی بخوانیم؟
چاپ تازه «پیر پرنیان اندیش»
میالد عظیمی از عرضه چاپ جدید
کتاب «پیر پرنیان اندیش» (در صحبت
سایه) ک��ه شامل گفت وگو با هوشنگ
ابتهاج ،شاعر پیشکس��وت است ،خبر
داد.
این کتاب به دلیل مشکالت نشر و گرانی کاغذ بیش از یک سال بود
که منتشر نمی شد ،در بازار نایاب و حتی وارد بازار سیاه شده بود .حاال
چ��اپ دوازدهم ان بعد از حدود یک س��ال و نیم تا شب یلدا وارد بازار
می ش��ود .گرانی کاغذ در نرخ کتاب «پیر پرنیان اندیش» تاثیر گذاشته
و ای��ن کتاب دوجلدی با ۱۵۰۰صفحه با نرخ ۳۹۰هزار تومان منتشر
خواه��د شد که البته برای خوانندگان کتاب زیاد است .مجموعه «پیر
پرنیان اندیش» کاری از میالد عظیمی و عاطفه طیه است.
چه نمایشگاهی برویم؟
نمایش پوسترها در «انگاه»
نمایشگاه��ی از پوسترهای��ی از
نخستی��ن نمایشگاه ه��ای افتتاح شده
گالری ه��ا از سال ه��ای ۱۳۲۷تا سال
۱۳۶۷افتتاح می شود.
نهمی��ن شم��اره مجل��ه «انگ��اه» با
موضوع گالری و گالری داری و باعنوان «گالری؛ مهجور موثر» چاپ شد.
نمای��ش و رونمایی این پوسترها در حاشی��ه رونمایی از نهمین شماره
انگ��اه روز پنجشنب��ه ۲۱اذر گشایش یافت و به م��دت شش روز تا تاریخ
چهارشنب��ه ۲۶اذر در گالری ارتیبیشن واقع در تهران ،خیابان شریعتی،
پایین ت��ر از حسین��ه ارشاد ،نرسیده ب��ه همت ،گل نبی (غ��رب) ،میدان
احمدی روشن (کتابی) ،خیابان ساسانی پور ،خیابان دریا (قندی) ،شماره
۶دایر خواهد بود.
چه سریالی ببینیم؟
«دل» به شبکه نمایش خانگی امد
سری��ال «دل» ب��ه کارگردان��ی منوچه��ر ه��ادی و
تهیه کنندگی جواد فرحان��ی ،محصول سال های ۱۳۹۷
و ۱۳۹۸در شبک��ه نمایش خانگی اس��ت .این سریال در
۲۸قسم��ت به قلم بابک کای��دان و میثم کایدان نگاشته
شده است« .دل» در ۷۲ساعت ابتدایی انتشار در نمایش
خانگ��ی رکورد تماشای انالین را شکست و با ثب��ت ۱۳میلیون و ۴۴۰هزار دقیقه توانست
ب��ه پر مخاطب ترین سریال شبکه نمایش خانگی در سه روز اول انتشار تبدیل شود .دل یک
ملودرام اجتماعی است که در خالصه داستان ان امده است ارش (حامد بهداد) و رستا (ساره
بی��ات) که عاشقانه یکدیگر را دوست دارند ،پ��س از فراز و نشیب فراوان به روز عروسی خود
می رسند اما با پیدا شدن مهران (مهدی کوشکی) رقیب قدیمی در شب عروسی ماجراهایی
پیش می اید ...حامد بهداد ،ساره بیات ،مهدی کوشکی ،مهراوه شریفی نیا ،کوروش تهامی،
سعید راد ،بیژن امکانیان ،بهرام افشاری ،یکتا ناصر ،افسانه بایگان ،نسرین مقانلو ،لیال زارع،
مری��م سعادت ،حمیدرضا نعیمی بازیگران این سری��ال هستند که هر هفته در سامانه های
VODپخش می شود.
چه تئاتری ببینیم؟
کاوه افاق و بهاره رهنما در «راه پله»
نمای��ش «راه پله» که برای اجرا در روزهای پایانی پاییز
برنامه ریزی شده است ،روی صحنه رفت.
کاوه اف��اق و بهاره رهنما به عنوان بازیگران اصلی تئاتر
«راه پل��ه» حضور دارن��د و این نمای��ش در پردیس تئاتر
شهرزاد هر شب ساعت ۱۸روی صحنه می رود.
سپیده میرحسینی که پیش تر با کارگردانی فیلم هایی چون :زمستان است ،نه تو مانی و نه
من ،مدالسیون و شبیه الویس تجربه های خوبی در سینما را ازموده ،این بار در صحنه تئاتر
ق��رار است نمایش «راه پله» را کارگردانی کند .سامان بهرام پور تهیه کنندگی این تئاتر را بر
عه��ده دارد و این نمای��ش از ۲۰اذر در پردیس شهرزاد روی صحنه رفت .بهاره رهنما ،کاوه
افاق ،صحرا اسدالهی ،میالد اتابکی و علی برقی بازیگران این نمایش هستند.
بازگشت ۳۸۷کتیبه باستانی
به عراق
باستان شناس��ان م��وزه
«پن» دانشگاه «پنسیلوانیا»
۳۸۷تک��ه از کتیبه ه��ای
سفالی باستانی را به سفارت
عراق در «واشنگتن» تحویل
دادند.
ب��ه گزارش ایسنا به نقل از ارت نیوزپیپر ،محققان موزه «پن»
اعالم کردند ،کتیبه های باستانی که حدود یک قرن پیش از شهر
«اور» کشف شده بودند ،در حقیقت به عنوان اسنادی برای ثبت
تبادل ه��ای اقتصادی یعنی چیزی شبیه ب��ه رسیدهای امروزی
مورد استفاده قرار می گرفته اند.
ای��ن کتیبه ها در جریان کاوش هایی ک��ه در فاصله زمانی بین
سال ه��ای 1301تا 1313با حمایت مالی م��وزه «پن» و موزه
«بریتانیا » انجام شد ،کشف شدند .حدود 7500تکه از این کتیبه های
سفال��ی با توافقی برای مرمت ش��دن از دولت عراق به فیالدلفیا
امانت داده شدند تا پس از انجام مراحل مرمت به عراق بازگردانده
شوند.
هم نشینی موسیقی ایرانی و ارمنی
رازمیک اوحانیان با تشریح برنامه های «شب موسیقی
ارمن��ی» ،از اشتراک ه��ای موسیق��ی ایران��ی و ارمنی
می گوید و اظه��ار می کند که در این کنسرت موسیقی
ایرانی و ارمنی را تلفیق می کنند.
به گ��زارش ایسنا ،ق��رار است ارکستر مل��ی ایران به
رهبری مهمان رازمیک اوحانی��ان کنسرتی را با عنوان
«شب موسیقی ارمن��ی» در ۲۸اذر ،ساعت 21:30در
ت��االر وحدت اجرا کن��د .به گفته لوریس چکناواریان ،ای��ن نخستین بار از زمان
تاسیس تاالر وحدت است که شبی به موسیقی ارمنی اختصاص داده شده است.
رازمیک اوحانیان با اشاره به جایگاه موسیقی ارمنی در ایران می گوید :از دیرباز
در حوزه موسیقی کالسیک و فولکلور ارمنی موسیقیدان ها و اهنگسازان خیلی
معروفی در ایران داشته ایم؛ افرادی مانند روبیک گریگوریان که تمامی اوازهای
محل��ی ایران را جمع اوری و برای گ��روه ُکر تنظیم کرد .خودم بارها و بارها این
اثار را در صحنه های داخلی و بین المللی اجرا کرده ام .همچنین الفرد ماردویان
سال ه��ا قبل و بعد از انقالب رهب��ر گروه ُکر تاالر وحدت بود .لودویگ بازیل نیز
ویولنیس��ت بسیار معروفی است یا استاد چکناواریان که برای همه شناخته شده
است ،از جمله موسیقیدان های ارمنی تبار ایرانی بوده اند که جایگاه خاص خود را
در موسیقی ایرانی داشته و خواهند داشت.
این رهبر ارکستر ادامه می دهد :از طرفی اهنگسازان و جامعه هنری ایرانی به
خوبی با اثار این اهنگسازان در سال های اخیر اشنا شده اند ،چراکه کنسرت های
بیشتری با محوریت اثار افرادی مانند کومیتاس وارداپت (نظریه پرداز موسیقی،
اهنگ س��از و رهبر ارکستر ارمنی) که می توان گفت فردوسی ادبیات موسیقایی
ارمن��ی است ،اجرا ش��د و قطعات کرال او در بین جوان های��ی که این سبک از
موسیق��ی را دنبال می کنند بسیار شناخته شده است .در کل به نظر من جایگاه
موسیقیدان ه��ای ارمنی در ۱۰۰سال اخیر در ای��ران خیلی شکوفا و مهم بوده
است.
او ب��ا بیان این ک��ه ارامنه ایران از قوم های خیلی قدیم��ی ایران زمین هستند،
درباره چگونگی تصمیم برای برگزاری این کنسرت می گوید :به پیشنهاد معاونت
تولی��د و اموزش هنر بنیاد فرهنگی هن��ری رودکی ،تصمیم گرفته شد شبی به
موسیق��ی ارمنی اختصاص داده شود .چون تحصی�لات من در ایروان (پایتخت
ارمنست��ان) بوده و شاگرد است��اد چکناواریان هستم ،این کار را به من پیشنهاد
کردند و من نیز بسیار خرسند ان را قبول کردم.
اوحانی��ان در پاسخ به این که ایا اشتراکی بی��ن موسیقی ارمنی و ایرانی قائل
اس��ت ،اظهار می کند :بل��ه ،بسیار زی��اد .ارامنه ایران و حت��ی ارمنستان دارای
پیوندهای ناگسستنی فرهنگی با ایران هستند؛ به گونه ای که مثال در زبان ارمنی
حدود ۴۰درصد از کلم��ات فارسی هستند .در موسیقی سنتی ایران و فولکلور
ارمن��ی مشترکات خیلی زیادی وجود دارد؛ مث�لا ان دسته از موسیقیدان های
ایرانی که ب��ا ملودی های خاص شرقی اشنا هستند ،به خوبی کارهای اهنگساز
بزرگ��ی مانند کومیت��اس را درک و اجرا می کنند .خ��ودم بارها شاهد اجراهای
گروه های اوازی و ارکسترال ایرانی در داخل و خارج از ایران بوده ام که به خوبی
اث��ار کومیتاس را اجرا کرده اند .دلیل این ام��ر نیز می تواند به اشتراکاتی از نظر
احساسی ،رون��د ملودی های ارمنی و ...بازگردد ک��ه بسیار برای گوش مخاطب
ایرانی خوشایند است .اوحانیان همچنین درباره برگزاری این کنسرت با همراهی
ارکست��ر ملی می گوید :ارکستر مل��ی دارای سازهای سنتی مانند تار ،قانون و ...
است .تنظیمات قطعات ارمنی هم چنین سازهایی را دارند.
گزارش روز
شب صنعت پوشاک ایران
«پیتر هاندک��ه» در حالی
جای��زه نوب��ل خ��ود را در
مراسم��ی از پادش��اه سوئ��د
دریافت کرد که معترضان در
بیرون از سالن اعطای جایزه
با برپای��ی تظاه��رات به این
تصمیم اکادمی اعتراض کردند.
ب��ه گزارش ایسنا به نقل از رویت��رز« ،پیتر هاندکه» برنده نوبل
ادبیات سال ۲۰۱۹به همراه «اولگا توکارچوک» نویسنده لهستانی
برن��ده نوبل سال گذشته و برندگان نوبل شیمی ،پزشکی ،فیزیک
و اقتصاد در مراسمی مجلل در سالن کنسرت هال شهر استکهلم
سوئد ،جوایز خود را از دستان پادشاه سوئد دریافت کردند.
تصمی��م اکادمی سوئد برای انتخ��اب «پیتر هاندکه» ،نویسنده
اتریش��ی به عنوان برنده جایزه نوبل ادبیات سال ۲۰۱۹با انتقادها
و خش��م بسیاری از افراد روبه رو شد که او را به دلیل حمایت های
پیشین از «اسلوبودان میلوشویچ» ،رئیس جمهور سابق صربستان و
ابراز همدردی با صرب ها در جنگ یوگسالوی در دهه ۹۰میالدی
( 70خورشی��دی) ،شایسته دریافت مهم تری��ن جایزه ادبی جهان
نمی دانند.
در هنگ��ام برگ��زاری مراس��م اعطای جای��زه نوب��ل ادبیات به
«هاندکه» تعدادی از معترضان با تجمع در بیرون از سالن مراسم
و ب��ا باال نگه داشتن پالکاردهایی نسبت به این اتفاق اعتراض و با
این پالکاردها به نحوه واکنش «هاندکه» به قتل عام بیش از 8هزار
مسلمان بوسنیایی در سال 1374انتقاد کردند.
«عدنان محموتویچ» یکی از افرادی که تجمع ضد «هاندکه» را
در استکهل��م ترتیب داده بود معتق��د است مشکل «هاندکه» این
اس��ت که نسل کشی مردم بوسنی در دهه ۱۹۹۰میالدی (1370
خورشیدی) را انکار می کند.
پیش ت��ر سفیران کشورهای البانی ،بوسن��ی ،کرواسی ،کوزوو و
ترکیه اعالم کردند که مراسم اعطای جایزه نوبل ادبیات ۲۰۱۹به
«پیتر هاندکه» را بایکوت می کنند.
«بهجت پاکولی» ،وزیر امور خارجه کوزوو در این باره گفت :این
یک رو ِز شرم اور است و نشان می دهد اروپا انچه را بر ما در کوزوو،
بوسنی و کرواسی گذشت فراموش کرده است.
«رج��ب طیب اردوغان» ،رئیس جمه��وری ترکیه در واکنش به
اعط��ای نوبل ادبیات به هاندکه گف��ت :اعطای جایزه نوبل ادبیات
در تاری��خ ۱۰دسامب��ر ( 19اذر) مص��ادف ب��ا روز جهانی حقوق
بش��ر به نژادپرستی که منکر وقوع نسل کشی در بوسنی شده و از
جنایتکاران جنگی دفاع می کند معنی دیگری به جز پاداش دادن
به نقض حقوق بشر ندارد.
«ت��رس دروازه ب��ان از ضربه پنالتی»« ،داست��ان کودکان»« ،بر
فراز دهکده ه��ا»« ،پیمودن دریاچ��ه کنستان��س»« ،نامه کوتاه،
وداع طوالن��ی»« ،ماجراهای م��داد» و «زن چپ دست» مهم ترین
کتاب های «پیتر هاندکه» هستند که جوایز متعدد و مهمی چون
جای��زه «گئورگ بوشنر» و جایزه «فرانتس کافکا» در سال 1388
را ب��رای ب��ه او به ارمغ��ان اورده اند .او در س��ال 1383نیز جایزه
بین المللی «ایبسن» را برای نمایشنامه نویسی دریافت کرده
است.
محسن اردستانی رستمی -مستندساز:
الفبای سینمای مستند بر دو محور اصلی برقرار است؛
پژوهش و ساختار .بر خالف سینمای داستانی که عوامل
مختلف��ی همچون بازیگ��ری ،میزانسن و ی��ا جلوه های
وی��ژه می تواند به رشد کیفی ی��ک فیلم کمک کند ،در
سینم��ای مستند هر قدر پژوهش محکم و استخوان دار
باشد می توان به خروجی کار هم مطمئن بود و هر قدر
سهل انگاران��ه با پژوهش برخورد شود نتیجه این سهل انگاری در تمامی لحظات
مستند قابل مشاهده است.
سینما دارای ازادی عمل است و به عنوان مهم ترین هنر قرن از زمان پیدایش
معرف��ی شده است .امروزه ما در بسیاری از حوزه ها فعالیتی در بخش سینمایی
نداری��م و تج��ارب و تعداد افکار در سینما محدود اس��ت .باید روند شکل گیری
و خل��ق موضوع های بدی��ع از منابع جدید به گونه ای باشد ک��ه سینما بتواند به
بخش ه��ای دیگ��ر که تا امروز ورود نکرده راه پیدا کن��د و این وظیفه در تمامی
رشته ها و حوزه ها تعریف شده است.
در تمام دنیا به سینما و نقش حیاتی ان در تدوین و توزیع و نمایش پدیده ها
پ��ی برده اند .در عصر کنونی با انقالب دیجیت��ال حتی در روستاهای دور افتاده
نق��ش سینما و تاثی��ر ان را به راحتی می توان مالحظه کرد .این نقش در تمامی
زمینه های فرهنگی ،اجتماعی اقتصادی ،صنعتی و ...دیده می شود.
ب��رای بی��ان هنر می ت��وان از سینم��ا تاثیر گرفت زی��را بهترین اب��زار بیان و
زیباشناس��ی زبان سینما است .کشور ما از سرمایه گذاری صنعتی استفاده کرده
اس��ت و این توسع��ه و رشد صنعت همراه با یک روند علم��ی و گام به گام پیش
رفته است.
بهترین وسیله برای ارائه مطلب در هر زمینه ای زبان هنر است .این الگوسازی
به ص��ورت غیرمستقیم خیلی بهتر می تواند تاثیر گذارد .اگر بخواهیم امری را در
جامعه رواج دهیم بهترین شکل ان هنر و زیرمجموعه ان سینما است.
ساخ��ت مستند در ایران پیشینه ای غن��ی دارد و نسبت به سینمای داستانی
دارای جایگ��اه ویژه ای است .سینمای مستند همواره شاهد حضور بزرگانی بوده
اس��ت ک��ه دغدغه ملی و میهنی و انقالبی داشته و از هویت ایرانی – اسالمی به
نحوی محافظت می کنند .توجه به پژوهش در تمامی ارکان ساخت فیلم مستند
ض��روری و انکارناپذیر است .بزرگ ترین و مطرح ترین کمپانی های فیلمسازی در
حوزه مستند بخش های وی��ژه ای برای پژوهش دارند که نشان از اهمیت بخش
پژوهش دارد .گاهی ساخت یک مستند بیش از ۱۰سال طول می کشد و عمده
زم��ان در این زمین��ه مربوط به بخش پژوهش است که ب��ا وسواس زیادی باید
روی ان تمرکز ک��رد .درحال حاضر نگاه به اینده جایگاهی در فیلم های مستند
ایران��ی وجود ندارد و این موضوع باعث شده بسی��اری از فیلم های مستند فاقد
نگاه استراتژیک در موضوعات مختلف باشد .این موضوع یک دلیل عمده دارد و
ان ه��م سهل انگاری در پژوه��ش است .پژوهش های حوزه مستند به دلیل نبود
درک کاف��ی از سوی متصدیان این حوزه به جایگاه پژوهش با شرایط نامناسبی
ص��ورت می گیرد .بسیاری از تهیه کننده ها و نهاده��ای حوزه ساخت مستند به
دلیل نبود بودجه کافی بار بخش پژوهش را کم می کنند که در نتیجه خروجی
ی��ک مستند فاقد نگاه عمیق به موضوع است چ��ون فرصت کافی برای تحقیق
و پژوه��ش پیرامون موضوع وج��ود نداشته و روایت ها کامال خطی و ساده است.
ب��ه نظر می رسد نگاه ویژه به پژوهش به رشد و بالندگی بیشتر سینمای مستند
می انجامد .امری که در البه الی محافظه کاری ها و مصلحت اندیشی های نابجا به
ورطه فراموشی سپرده شده و باید دوباره احیا شود.
یادداشت
منشور اخالق حرفه ای روزنامه نگاری در روزنامه
کارتون روز