روزنامه صمت شماره 6
روزنامه صمت شماره 6
مبارزه با فساد در صنعت نفت
قاطعانه پیگیری می شود
نخستین روزنامه تخصصی صبح ایران
15
اعالم امادگی دولت برای افزایش سرمایه
بانک صنعت و معدن
شنبه
18مردادماه 1393
12شوال 1435
9اگوست 2014
سال هفتم دوره جدید شماره 6پیاپی 32 1324صفحه قیمت 1000 :تومان
«اعتدال روحانی»
نمره قبولی گرفت
گزارش «
8
7
کم توجهی بسته ضد ر کودی دولت نسبت به معدن
ک ملی درتملک واحدهای تولیدی
نقش بان
با ش��رایط رکود تورمی اقتصاد ایران ،واحدهای تولیدی روزبهروز با مش��کالت بیشتری مواجه
ش��دند .افزایش نرخ ارز ،شرایط نابس��امان بازار و بهرههای باالی بانکی ،صنعتگران را مجبور به
دریافت تسهیالت بیشتری کرد .اما گذشت زمان منجر به بهبود وضعیت اقتصادی کشور نشد و
تولیدکنندگان را در پرداخت اقساط دچار مشکل کرد.
3
5
عدد واحدهای مسکونی و خانوارها در ایران برابر است
وزیر صنعت ،معدن و تجارت عنوان کرد:
راهکار خروج از رکود اقتصادی کشور
13
هشدار رییس جمهوری:
نعم��تزاده ب��ا تاکید ب��ر تکمیل زنجی��ره فوالدی در کل کش��ور
خاطرنش��ان کرد :در سراس��ر کش��ور 8طرح فوالدی ایجاد شده که
دارای پیش��رفت فیزیکی مش��هودی هستند و در این بین طرح
فوالدی اس��تان چهار محال و بختیاری نس��بت به استان های
دیگر در این زمینه پیشتاز بوده است.
مفاهیم و عملکردها در روزنامه
تخصصی از دیدگاه استادان
ارتباطات
21
نمره انضباط دولت
چند است؟
ناصر بزرگمهر
مدیر مسئول
7
واحدهای تولیدی
در تملک بانکها
ذخیره سازی بی سابقه است
بی خانمان ها و خانه هایی
که باد می خورند
عضو کمیسیون کشاورزی مجلس در گفت وگو با
:
عملکرد مثبت دولت در ذخیره سازی
بنگاهداری بانکها ،کام تولیدکنندگان را تلخ کرد
» از وضعیت انبارکاالهای استراتژیک
مشوق های سرمایه گذاری
در معادن مغفول مانده است
www.smtonline.ir
www.smtnews.ir -
24
2
2
10تا 14استان کشور
بی دفاع در برابر توفان نمک
هزار راه نرفته برای جذب
سرمایه گذار خارجی
تحریم ها در اینه
اقتصاد ایران
دکتر مجید ابهری
مهناز بهمنی
متخصص علوم رفتاری
16
عضو کمیسیون اقتصادی مجلس
خبرنگار
روح زنده جهان
محمداقازاده
9
روزنامه نگار
4
خواب میلیاردهاسرمایه
برای بدهی های میلیونی
میترا ممسنی
2
دبیر گروه صنعت
3
2
شنبه 18مرداد 12 - 1393شوال 9 -1435اگوست 2014
یادداشت مدیر مسئول
نمره انضباط دولت
چند است؟
ناصر بزرگمهر
مدیر مسئول
management@smtnews.ir
به نام او که هرچه بخواهد همان می شود
در روزگاری ک��ه م��ا درس می خواندی��م ،انواع
نمرات در کارنامه ها وجود داش��ت از علم االشیاء تا
جغرافیا ،از منطق تا فلس��فه ،از انگلیسی تا عربی،
از نقاشی تا ورزش و ...اما نمره ای وجود داشت که
پدر قب��ل از انکه به معدل و س��ایر نمرات نگاهی
کن��د ،ان را می دی��د ،این نمره را حت��ی در کنار
بقیه نمی نوش��تند ،پایین کارنامه و جداگانه اعالم
می کردند که نمره انضباط اقازاده یا خانم زاده شما
فالن است.
وای اگ��ر این نمره کم می ش��د ،در بس��یاری از
خانواده ها می توانس��تی حتی از فیزیک و ش��یمی
و ریاضی تجدید ش��وی ،اما همه انتظار داش��تند
ک��ه نمره انضباط را 20بگیری ،هیچ پدر و مادری
ب��ه 19ه��م رضایت نم��ی داد ،یکی دوبار دس��تم
بگرفت و به مدرس��ه برد تا بداند ،چرا 18و 19در
انضباط گرفته ام .یک بار هم در ان 12س��الی که
درس خواندم ،فکر می کن��م 14یا 15گرفتم ،چه
مصیبتی شد ان تابستان ،چه نق ها و محدودیت ها
که به وجود نیامد و ...
روزگار گذش��ت ،خودم پدر ش��دم ،معلم ش��دم
و باز همان حکایت تکرار ش��د .زمانه عوض ش��ده
بود ،فرهنگ تغییر کرده بود ،پدرس��االری جایش
را به مادرس��االری داده بود که عمر مادرس��االری
هم زیاد دوام نیاورد و فرزندس��االری شکوفا شد و
نمره انضباط هم مثل علم االش��یاء کم کم به تاریخ
سپرده شد.
دیگ��ر در کارنام��ه بچه ها نم��ره انضباط پررنگ
نبود ،درس معلومات عمومی از کنکور دانش��گاه ها
حذف شد ،جهان به سمت تخصصی شدن حرکت
می کرد ،ابن س��یناهای زمانه فراموش ش��دند ،قرار
نبود دیگر زکریای رازی داش��ته باش��یم و بوعلی
ه��م منط��ق بداند و هم فلس��فه درس دهد هم از
دین بگوی��د و هم طبابت کن��د .روزگار ما روزگار
جزئیات شد ،نرم افزار و سخت افزار هر کدام جهانی
را تصرف کردن��د ،متخصصان متولد ش��دند ،علم
ش��کوفاتر ش��د ،پزش��ک عمومی کم کم به تاریخ
پیوس��ت و یا خواهد پیوست ،تخصص ،تخصصی تر
می ش��ود .پزشک قرنیه با پزش��ک عنبیه حتما در
این��ده نه چندان دور متفاوتند ،دیگر هر انگش��ت،
شبیه انگشت دیگر نیست ،این سرعت تغییر و این
تفکی��ک تخصصی ،دیری نخواه��د پایید که برای
هر س��لول و هر اس��تخوان و هر ماهیچ��ه باید به
متخص��ص ان مراجعه کنیم ،در هیاهوی س��رعت
انتقال دانش و جهانی شدن و پیشرفت کامپیوترها
و تص��رف فض��ای مجازی و تخصصی ش��دن همه
علوم و تفکیک همه دانش ه��ا از یکدیگر ،انضباط
کجاست؟ اخالقیات به کجا می رود؟
انس��ان معاص��ر چگون��ه می توان��د بی ارتب��اط،
بی س�لام ،بی علیک ،بی معرف��ت و بی هویت ادامه
حیات دهد؟ لوطی گری س��نتی پیشکش ،سپردن
تار مویی برای تعهد اخالقی پیش��کش ،گفتن واژه
خری��دم ،فروختم به زب��ان و پذیرفتن ضرر و زیان
ان پیشکش ... ،و اگر همه انچه که انسان در طول
تاریخ شنیده و خوانده و اخالق و معرفت انسانی را
شکل داده است راهم فراموش کنیم .تعهد انسانی
چه می شود؟
تخصص بدون تعه��د در همین زمان خودش را
نش��ان می دهد ،پزش��کی که پایبند سوگند خود
نیس��ت ،کاس��بی که دیگ��ر حبیب خدا نیس��ت،
مدی��ری ک��ه امض��ای خ��ودش را ارج نمی گذارد
مدیرانی که فرمان می رانن��د و پابه پای فرمانبران
حرک��ت نمی کنن��د و خود را ب��ه اب نمی زنند و
خیس نمی شوند چه می شوند؟
در هیاه��وی این روزگار ،دولتی در مردادماه 92
متولد ش��د که از امید گفت و دل به تدبیر سپرده
اس��ت .این دولت می خواهد به تولید ،به رش��د ،به
شکوفایی ،به پیشرفت و به اینده ای بهتر فکر کند.
چقدر موفق خواهد شد؟ نمی دانم.
ام��ا می دان��م که در بررس��ی کارنامه یک س��اله
او ،در ت��ورم ،در صنع��ت ،در اقتص��اد ،در تعاون،
در سیس��تم بانک��ی ،در یارانه ،در س��بد کاال ،در
مسکن ،در سیاست داخلی ،در امور بین الملل ،در
انرژی هس��ته ای ،در نفت ،در اموزش ،در پرورش،
در هن��ر ،در فرهن��گ ،در س��ینما ،در تئات��ر و در
مدیری��ت نمره های کم و زیادی گرفته اس��ت .در
یکی تجدیدی اس��ت ،در یکی قبول شده است .در
دیگری نمره ناپلئونی دارد و...
ام��ا بدون ش��ک این دول��ت در انضب��اط ،نمره
خوب��ی دارد ،زبان انس��انی را می شناس��د ،محترم
ح��رف می زند ،با جهان مراوده می کند ،بی حرمتی
نمی کند ،واژه را دوس��ت دارد ،ادب را می فهمد و
دستش را برای رسیدن به اینده ای بهتر به سمت
یکایک 75میلیون دراز کرده اس��ت .نمره انظباط
او الف است.
اینه
هشدار رییس جمهوری:
10تا 14استان کشور بی دفاع در برابر توفان نمک
رییس جمهور ش��امگاه چهارش��نبه در
جمع علما ،ایثارگران و برگزیدگان استان
چهارمح��ال و بختیاری با تاکید بر اینکه
مل��ت ایران قدرتمندتری��ن ملت منطقه
اس��ت ،تصریح ک��رد :اگ��ر هدایت های
رهب��ری ،اتحاد ،وح��دت و فداکاری این
ملت نباش��د ،توطئه نیل تا فرات محقق
می شد و دش��منان بر امت اسالمی غلبه
می کردند.
حجت االسالم و المسلمین دکتر حسن
روحانی گفت :ای��ران بزرگ ترین قدرت
منطقه ای اس��ت که به عراق ،س��وریه و
لبن��ان در مبارزه با تروریس��م و به ملت
فلس��طین در برابر صهیونیسم جنایتکار
کمک می کند.
رییس جمه��وری ب��ا تاکید ب��ر اینکه
ایمان ،ایس��تادگی ،وح��دت ،فداکاری و
ایث��ار تنها راه نجات ماس��ت ،افزود :این
ملت عظیم با وجود همه مشکالت ناشی
از برخ��ی بی تدبیری ها و مش��کالتی که
دش��من به وج��ود اورده ،قدرتمندترین
ملت منطقه است.
دکتر روحانی اظهار کرد :اگر امروز ما در
برابر فشار قدرت های بزرگ و جنایتکاران
جهان��ی و انهایی که می خواهند در امور
داخلی کشورها مداخله کنند ،ایستادگی
کرده ایم و در برابر فش��ار انها سر تسلیم
فرود نیاورده ایم ،این به معنای احترام به
شهیدان است.
دکت��ر روحانی با تاکی��د بر اینکه برای
نجات اس�لام راهی جز وح��دت ،اتحاد،
ایث��ار و فداکاری نیس��ت ،اظهار کرد :ما
بای��د توانمن��د و قدرتمند ش��ویم .البته
اولین قدرت و توان ما معنوی و فرهنگی
است و در این زمینه جای هیچ تردیدی
نیس��ت که فرهن��گ ،باالترین اس��ت و
انگیزه یک ملت برای ایستادگی ،باالترین
قدرت است اما باید قدرت مادی خود را
نیز افزایش دهیم.
رییس جمهوری گفت :م��ا امروز برای
اینک��ه قدرتمن��د و توانمند ش��ویم باید
موانع و مش��کالت را از پیش رو برداریم.
م��ا کش��وری هس��تیم ک��ه ب��ا معضل
محیط زیس��ت مواجهی��م .گردوغب��ار و
الودگ��ی هوا از مرزهای غربی کش��ور ما
گرفته ،حتی به جنگل های بلوط ش��مال
و س�لامتی و ارام��ش مل��ت ه��م رحم
نمی کند.
دکتر روحانی به مس��ئله کمک ابی و
خش��ک ش��دن برخی تاالب ها در کشور
اش��اره و اظهار ک��رد :اگ��ر نتوانیم روند
خش��ک ش��دن دریاچه ارومی��ه را مهار
کنی��م ،توفان نم��ک ۱۰تا ۱۴اس��تان
کشور را نابود خواهد کرد.
رییس جمه��وری گفت :ام��روز جامعه
م��ا از معضل بزرگی به ن��ام بیکاری رنج
می برد .امار بیکاری در کشور تکان دهنده
یادداشت
خبرنگار
روح زنده جهان
محمداقازاده
روزنامه نگار
اس��ت .از س��ال ۸۶تا ۹۱یک اش��تغال
خال��ص نداریم .اگر هم اش��تغال خالص
داش��ته ایم به همان نسبت عده ای بیکار
شده اند و امار به ما می گوید اشتغال صفر
بوده است.
دکت��ر روحان��ی افزود :اش��تغال صفر
یعنی فاجعه بزرگ برای کش��ور ،بیکاری
بزرگ تری��ن معض��ل جامع��ه ام��روز ما
مث��ل خشکس��الی و کم اب��ی و معض��ل
محیط زیست اس��ت و ما هیچ راهی جز
اولویت بن��دی معض�لات و مش��کالت و
اولویت بندی راه حل ها نداریم.
رییس جمه��وری در بخ��ش دیگ��ری
از س��خنانش به ض��رورت تقویت نقد در
جامعه اش��اره کرد و گفت :نقد دولت نه
حق شما که وظیفه شما است .دولت به
نقد عالمانه افتخار می کند و باید از طرف
صاحبنظ��ران و نخبگان نقد دلس��وزانه
شود.
دکتر روحانی ،نصیحت و خیرخواهی را
نقد دلس��وزانه دانست و اظهار کرد :همه
مل��ت ایران حق و وظیفه دارند دولتی را
که به عنوان خادم انان اس��ت ،نقد کنند
و بگوین��د چگونه باید بهت��ر عمل کند.
تردیدی نیست ما خطا و اشتباه می کنیم
و ای��ن مل��ت به عنوان صاحبان کش��ور،
انقالب و نظ��ام وظیفه دارندکه ما را نقد
کنند.
رییس جمه��وری گف��ت :بدانید حتی
اگر دول��ت همه مش��کالت را حل کند،
ملت ای��ران باید به این نکته توجه کنند
ک��ه حل مس��ایل و مش��کالت مرتبط با
فرهنگ ،اقتصاد ،مسائل اجتماعی و حتی
امنیتی کش��ور بدون حضور ،مشارکت و
کمک مردم امکان پذیر نیست.
دکت��ر روحانی به کم��ک و یاری همه
قدرت ها به رژیم صدام در جنگ تحمیلی
علی��ه ایران اش��اره کرد و اف��زود :در ان
جنگ ،ملت و همه دلس��وزان به صحنه
امدند تا توانس��تیم در مقابل اس��تکبار
پیروز شویم.
رییس جمه��وری به ش��رایط اقتصادی
کش��ور اش��اره و اظه��ار ک��رد :در بحث
اقتصادی نیز همه باید به صحنه بیاییم.
کارافرین��ان و بخش خصوص��ی با امید
تمام ب��ه صحنه بیاین��د و بدانند به رغم
همه مش��کالت ،ما اینده بسیار روشنی
داریم.
دکتر روحان��ی با اذعان بر اینکه دولت
با وجود همه مش��کالت ،قدمهای مهمی
را برای مهار تورم برداش��ته است ،گفت:
در تاریخ اقتصاد ایران این بی نظیر بوده
که طی کمتر از یک سال ۳۱درصد تورم
کاهش یابد .اکنون تورم از ۴۵درصد به
۱۴درصد رسیده که این نتیجه زحمت
و تالش ملت ،خادمان و همه کارگزاران
دلس��وز اس��ت و البته ما همچن��ان راه
درازی داریم.
رییس جمه��وری افزود :م��ا در زمینه
سالمت کاری کردیم که برخی کشورهای
پیشرفته و صنعتی دچار حیرت هستند.
اکن��ون س��هم هزینه بیمارس��تانی افراد
در بیمارس��تان های دولتی در شهرها ۷
درصد و در روس��تاها به ۵درصد رسیده
است و بهای دارو و تجهیزات خارجی نیز
تا یک چهارم کاهش یافته است.
وی گفت :دولت کامال هوشیار است تا
در حق اس��تان و مردمی اجحاف نشود و
معیار دولت در این راه قانون و حق است.
دکتر روحانی با اشاره به اقدامات ویژه
دولت برای پیشرفت استان چهارمحال و
بختیاری اظهار کرد :دولت برای مقابله با
مش��کل اب استان طرح بن – بروجن را
به رغم اینکه پروژه بسیار سنگینی است
ب��ر عهده گرفته و ط��رح فوالد و تکمیل
ظرفیت ان را در راس��تای ایجاد اشتغال
دنبال می کند.
رییس جمه��وری اضافه ک��رد :ر اه اهن
اصفهان -ش��هرکرد -اه��واز که به خاطر
کوهس��تانی بودن منطقه ،طرح بس��یار
گران و س��ختی اس��ت و حتی در رژیم
گذش��ته اجرایی نش��د را در دستور کار
داری��م و بی تردی��د عملیاتی ش��دن ان
موجب تحولی عظیم در س��طح استان و
حتی کل ایران خواهد شد.
دکت��ر روحان��ی تصری��ح ک��رد :همه
بدانید دولت در مس��یر اقدامات و اجرای
تصمیمات خ��ود تحت تاثی��ر هیچ کس
نخواه��د ب��ود و در ش��ورای عالی اب
تصمیمات درس��تی اتخاذ کرده و ان را
عملیاتی خواهیم ک��رد .رییس جمهوری
تاکید کرد :مشکالتی که در هر نقطه ای
از کش��ور وج��ود دارد ،مش��کالت همه
ماس��ت و هیچ فرق��ی بین اس��تان ها و
قومیت ها وجود ندارد.
دکت��ر روحانی ب��ا بیان اینک��ه دولت
روی شعار حقوق ش��هروندی و برقراری
و تقویت اتحاد و اشتی در سراسر کشور
ایستاده است ،گفت :معتقدیم تمام مردم
ای��ران باید از حقوق طبیعی و مس��اوی
برخ��وردار باش��ند و ای��ن دول��ت ان را
پیگیری کرده و تا اخر ادامه خواهد داد.
رییس جمهوری با اشاره به اینکه دولت
در این س��فر تصمیم��ات مهمی را برای
اس��تان اتخاذ کرده اس��ت ،گفت :غیر از
۷۹طرحی که طی امس��ال و سال اینده
اجرایی خواهد ش��د ۴ ،طرح بزرگ را در
زمینه راه اهن ،اب ،صنایع به ویژه فوالد و
گردش��گری استان در دستورکار داریم و
انها را عملیاتی خواهیم کرد.
دکتر روحانی با اش��اره به اینکه استان
از اس��تعداد های فراوان و در عین حال از
مشکالت زیادی برخوردار است ،تصریح
ک��رد :مل��ت ایران ق��ادر اس��ت از همه
مشکالت عبور کند.
رییس جمه��وری گف��ت :دول��ت ب��ه
اقدامات و تالش ه��ای خویش در زمینه
سیاس��ت خارجی ،مس��ئله هس��ته ای،
مسئله تحریم ،کمک به ملت های منطقه
در برابر تروریس��م ،کم��ک به مظلومین
منطقه در مقاب��ل ادم کش ها با همراهی
م��ردم ادامه خواهد داد و خداوند در این
راه حق ،پشتیبان ماست.
وزیر صنعت ،معدن و تجارت عنوان کرد:
راهکار خروج از رکود اقتصادی کشور
وزیر صنعت ،معدن و تجارت در س��فر به اس��تان چهار
مح��ال و بختی��اری 3ط��رح صنعت��ی «تولی��د مخازن
کامپوزیتی»« ،تولید میلگرد» و «تولید انواع نخ پلی استر»
را افتتاح کرد .مهندس محمدرضا نعمت زاده در این سفر
ب��ا ذکر راهکارهایی برای خروج از رکود اقتصادی کش��ور
بر ضرورت توسعه صنعتی برای ایجاد اشتغال تاکید کرد.
وی اظهار کرد :رش��ته های مختلف صنعتی ،قابلیت ها و
ظرفیت های مختلف ان باید توسط صنعتگران به مردم و
بخش خصوصی معرفی ش��ود تا به دنبال ان ترغیب برای
سرمایهگذاری در این حوزه افزایش یابد.
نعم��تزاده با تاکید بر تکمیل زنجی��ره فوالدی در کل
کشور خاطرنش��ان کرد :در سراسر کشور 8طرح فوالدی
ایجاد شده که دارای پیشرفت فیزیکی مشهودی هستند
و در این بین طرح فوالدی استان چهار محال و بختیاری
نسبت به استان های دیگر در این زمینه پیشتاز بوده است.
وزیر صنع��ت ،معدن و تجارت ادام��ه داد :با ایجاد ورق
گالوانی��زه و قلع اندود ،برای ایجاد واحد ورق س��ازی (نورد
س��رد) باید برای احداث واح��د ذوب تختال در واحدهای
فوالدسازی استان چهار محال و بختیاری برنامه ریزی شود.
نعمت زاده تصریح کرد :اس��تان چهار محال و بختیاری
دارای ظرفیت های خ��دادادی فراوانی در زمینه تهیه اب
معدنی از چشمه کوهسارهای زاگرس بوده و از این حیث
انجام برندس��ازی و تطبیق تولیدات اب معدنی مطابق با
اس��تانداردهای بین المللی و ذائقه مردم ،تشویق ،جلب و
ی توسعه
جذب مردم برای انجام سرمایه گذاری در طرح ها
این صنعت غذایی الزم است.
نعمت زاده در سفرش به استان چهار محال و بختیاری از
خطوط تولید 2طرح فوالد یک میلیون تنی این استان و
ورق گالوانیزه خودرو بازدید کرد.
بزرگترین مجتمع تولیدکننده ورق گالوانیزه خودرو ،تنها
تولیدکنن��ده ورقهای عریض خودرویی کش��ور به عرض
بیش از 5/1متر است .همچنین این کارخانه ورقهایی با
عرض 80تا یک متر و 80سانتی متر و ضخامت 2دهم تا
4دهم خودرویی و صنعتی تولید می کند.
همچنین وزیر صنعت ،معدن و تجارت در س��فر به این
اس��تان طرحهای صنعتی «تولید مخ��ازن کامپوزیتی»،
«تولید میلگرد» و «تولید انواع نخ پلی استر» را افتتاح کرد.
«کارخان��ه مخازن کامپوزیتی پویا س��فید دش��ت» با
سرمایهگذاری یک هزار و 300میلیارد ریال و 31میلیون
یورو ارزی و ظرفیت تولید 200هزار مخزن صد لیتری و
اشتغال 130نفر از جمله طرح های افتتاحی بود.
بر پایه این گ��زارش« ،کارخانه تولید میلگرد صبا فوالد
زاگرس» با سرمایهگذاری 945میلیارد ریال و 14میلیون
یورو ارزی و با ظرفیت تولید ساالنه 100هزار تن میلگرد
زمینه اشتغال مستقیم 90نفر را دارد.
در ادام��ه ای��ن گزارش تصریح ش��ده اس��ت« :کارخانه
ذوب ریس��ی و تولید انواع نخ پلیاس��تر چهل ستون» با
سرمایهگذاری 500میلیارد ریال و پنج میلیون یورو ارزی
و با ظرفیت تولید 13هزار و 500تن انواع نخ پلیاستر
زمینه اشتغال 182نفر را فراهم میکند.
مهن��دس نعمتزاده همچنین ن��واوری در صنعت و به
روز ش��دن زیرساختها و فناوری مورد استفاده در بخش
صنعت را برنامه اصولی دولت یازدهم در این حوزه خواند
و اف��زود :نمیتوان از صنایع فرس��وده ،بهرهوری و افزایش
اشتغال را انتظار داشت .وزیر صنعت ،معدن و تجارت گفت:
صنایع فرسوده را باید در مسیر نوسازی قرار داد.
مهندس نعمتزاده تصریح کرد :ایجاد اش��تغال یکی از
اهداف مه��م دولت تدبیر و امید اس��ت و صنعت یکی از
مهم ترین حوزههایی است که بیشترین اشتغالها را ایجاد
میکند.
وی ادامه داد :توس��عه فناوری کارخانهها و به روز شدن
واحدهای صنعتی یکی از اهداف مهم دولت است که با این
مهم میتوان ظرفیتهای تولید را افزایش داد و در نتیجه
رونق اقتصادی و اشتغال نیز افزایش پیدا میکند.
خبرن��گاران روح جهان معاصرن��د ،روحی ناظر که
با اطالع رس��انی به موقع و روشنگری فراگیر بنا دارد
جهان را انس��انی تر کن��د .در دنیایی که بدون حضور
رس��انه ها هیچ رویداد مهمی به رس��میت ش��ناخته
نمی ش��ود و هیچ اتفاق غم انگیزی همدلی انسان ها را
بر نمی انگیزد ،وظیفه دش��وار و س��ختی بر شانه های
روزنامه ن��گاران ق��رار می گیرد .انه��ا می توانند ضامن
س�لامت جامعه و دولت ها باشند و اجازه ندهند روح
پلی��د ،غارتگری و روابط غیرانس��انی جه��ان را پر از
ظلمت کند.
خبرن��گاران در قله تغیی��رات جهانی ایس��تاده اند،
انه��ا باید خ��ود را نو امد کنند ،م��دام دانش خود را
گس��ترش دهند و چون کوه در برابر الودگی ،وعده ها
و دادوستدهای احتمالی ایستادگی کنند ،خبرنگاری
ک��ه خود را به بهای کوچکی بفروش��د در حقیقت به
حرفه ای خیانت می کند که باید طرف مردم بایس��تد
و با نقد فعال دولت ها را از اس��یب پذیری می رهانند.
مصاحبه های مطبوعات��ی را با هدیه دادن ،نه به نفع
روزنامه هاس��ت و نه ب��ه نفع س��ازمان ها ،چراکه تنها
ب��ا چالش ج��دی مصاحبه کننده و مصاحبه ش��ونده،
حقیقت به تمامی اشکار و منطق عمل فربه می شود،
تردیدی نیس��ت دولت وظیف��ه دارد از خبرنگاران در
برابر تورم رکود و شکنندگی شغلی حفاظت کند ،ولی
این کمک باید س��ازماندهی شده و شفاف باشد تا در
فرایند اطالع رس��انی اختالل ایج��اد نکند و به صورت
مس��اوی بی��ن همه تقس��یم ش��ود و تعه��دی برای
خبرنگاران ایجاد نکند.
نظ��ام رس��انه ای در جهان ام��روز دچ��ار تغییرات
پردامنه شده است .انحصار رسانه های بزرگ به پایان
ام��ده و حتی دولت های ب��زرگ ترجیح می دهند که
اخبار جدی و تاثیرگذارش��ان را از طریق ش��بکه های
ی بزرگ و تاثیرگذار به گوش جهانیان برسانند
اجتماع
و در حقیقت این ش��بکه ها منبع خبر شده اند چراکه
بالفاصله همه شهروندان ،رس��انه ها و افراد تاثیرگذار
به ان دسترس��ی دارند ،زبان این شبکه ها بی تردید با
رس��انه های بزرگ متفاوت است ،اگر نگوییم کامال از
من��ش متناقضی بهره می برند .در چنین فضای تغییر
یافته ای خبرنگاران رقبای ج��دی یافته اند که باید با
سختکوشی و جنگندگی جایگاه خود را حفظ کنند و
جالب اس��ت که این خبرنگاران خود در جهان فضای
مج��ازی فعال اند و به این دلیل ارتباط بی واس��طه با
مردم می یابند .ارتباطی که بدون ان هیچ رس��انه ای
رسانه نمی شود.
روز خبرنگار روز همه ماس��ت .هم��ه ما که کارمان
اطالع رسانی است و حتی همه انها که دنبال انند که
از اخبار مطلع ش��وند .این روز روز انها هم هست ،این
روز بر همه ما مبارک.
خبر
افتتاح فاز نخست طرح فوالد
در سال 94
رئیس جمه��وری پس از بازدی��د از مجتمع فوالد
چهارمحال و بختیاری از افتتاح این مجتمع در س��ال
94خبر داد و اظهار کرد :ان ش��اءاهلل فاز دوم مجتمع
فوالد چهارمحال و بختیاری س��ال 95و فاز سوم نیز
در سال 96به بهره برداری خواهد رسید.
به گزارش پایگاه اطالع رس��انی ریاس��ت جمهوری،
دکتر حس��ن روحانی با اش��اره به ظرفیت و استعداد
خوب کشور در حوزه تولید فوالد گفت :با بهره برداری
از این مجتمع س��االنه 1میلیون تن فوالد خام تولید
می ش��ود و 10درصد ب��ه تولید فوالد کش��ور اضافه
خواه��د ش��د .رییس ش��ورای عالی اقتصاد ب��ا تاکید
ب��ر اینک��ه صنعت ف��والد ،صنعتی زیربنایی اس��ت و
می تواند اش��تغال و ارزش افزوده باالیی از طریق رشد
صنایع پایین دس��تی و زنجیره ای ایج��اد کند ،اظهار
ک��رد :چهارمحال و بختی��اری از ظرفیت های طبیعی
خوبی برخوردار اس��ت و نبای��د از مزیت های صنعتی
استان غافل ش��د .رییس جمهوری همچنین با اشاره
به احداث راه اهن اصفهان – سفیددش��ت – شهرکرد
گفت :با راه اندازی این خط راه اهن عالوه بر جابه جایی
مس��افران فالت مرکزی به جنوب ،ساالنه 55میلیون
تن بار جابه جا خواهد ش��د و موج��ب اتصال زنجیره
تولید و توزیع صنایع فوالد و سایر صنایع خواهد شد
و همچنین تحول عظیمی را در افق پیش روی استان
خواهد گش��ود .دکتر روحانی تصریح ک��رد :با افتتاح
ای��ن خط اهن فاصله فالت مرکزی به جنوب کش��ور
کاهش می یابد.
مجتمع تولید فوالد چهارمحال و بختیاری از س��ال
1386ش��روع ش��ده و تاکنون 53درصد پیش��رفت
فیزیکی داش��ته اس��ت .رییس جمه��وری در جریان
بازدی��د از مجتم��ع ف��والد چهارمح��ال و بختیاری
ب��ا توضی��ح کارشناس��ان و متخصص��ان در جری��ان
رون��د پیش��رفت و تکمیل این مجتم��ع تولیدی قرار
گرفت.
صنعت
گپ
ک ملی درتملک واحدهای تولیدی
نقش بان
بنفشه بینش -بانک ملی ایران
به عنوان یکی از ۴بانک مطرح
در تملک واحدهای تولیدی در
تیررس انتقادها قرار گرفته ،اما
جمال دامغانیان عضو هیات مدیره
این بانک ،قانون «ماده یک قانون
تسهیل اعطای تسهیالت بانک
مصوب »۱۳۸۶/۴/۵مبنی بر ممنوعیت دریافت وثایق خارج
از طرح توسط بانک ها را عامل تملک کارخانه ها و واحدهای
تولیدی در اجرای طرح ها می داند .این گفت وگوی کوتاه را
در ادامه بخوانید:
علت به تملک درامدن واحدهای تولیدی از سوی
بانک چه بوده است؟
اساس بحث تملک به پرداخت تسهیالت بازمی گردد .زمانی
که پرداخت تس��هیالتی در یک طرح ص��ورت می گیرد وثایق
و تضامین��ی برای بازپرداخت در نظر گرفته می ش��ود .وثایق و
تضامین نی��ز در قانون به صورت منقول ی��ا غیرمنقول ،اوراق
مشارکت ،تعهد ش��خص ثالث ،قرارداد الزم االجرا و ...در طرح
یا خارج از طرح پیش بینی ش��ده اس��ت .حال اینکه چرا برای
کارخانه ه��ا چنین اتفاقی می افتد به قانونی ب��ا نام «ماده یک
قانون تس��هیل اعطای تس��هیالت بانک مصوب »۱۳۸۶/۴/۵
مبنی ب��ر ممنوعی��ت دریافت وثای��ق خارج از طرح توس��ط
بانک ها بازمی گردد که براس��اس ان بانک ها ملزم ش��ده اند که
حتم��ا محل اج��رای طرح را به عنوان وثیق��ه در نظر بگیرند و
اگر چنانچه کس��ری وجود داشت ،س��ایر وثایق در نظر گرفته
ش��ود .در جمهوری اس�لامی یک ملک بدون توافق اشخاص
حقیق��ی قانونی یا بحث ناقل های قانونی نمی تواند به نام بانک
شود .در اصل این امالک به نام بانک های دولتی نمی شود بلکه
ب��ه مالکیت دولت��ی درمی ایند .یعنی اگر بان��ک دولتی وامی
اختصاص می دهد و وام گیرنده به تعهدات خود عمل نمی کند
و ب��ا تمام مماش��ات هایی که صورت می گی��رد و فرصت هایی
که داده می ش��ود باز هم وصول مطالب��ات صورت نمی گیرد،
دیگر چ��اره ای نداریم که کارخانه را تملیک کنیم .تملیک نیز
پ��س از صدور اجرائیه ثبتی و انجام تش��ریفات قانونی از جمله
ابالغ و ارزیابی و انج��ام مزایده صورت می پذیرد این فرایند به
طور متوس��ط بیش از 3س��ال طول کشیده و بدهکاران دارای
حس��ن نیت طی این زمان می توانند نسبت به پرداخت بدهی
ی��ا تفاهم با بانک اقدام نمایند .از س��ویی بانک ها به عنوان یک
بنگاه اقتصادی به هیچ عنوان شرکت داری بلد نیستند و نباید
به موضوع ش��رکت داری وارد ش��وند .نگهداری امالک و اموال
تملیکی اساس��ا برای بان��ک هزینه دارد و بان��ک نمی تواند از
این دارایی ها درامدی کس��ب کن��د و معموال نفعی عاید بانک
نمی شود.
ایا م�ا می توانیم ام�وال دولت را بدون تش�ریفات
قانونی در اختیار اشخاص بگذاریم؟
براساس قانون خیر.
این امر به هیچ عنوان امکان پذیر نیست؟
در ی��ک حالت این امر امکان پذیر اس��ت ،که با اس��تفاده از
ابزارهای قانونی ملک را اقاله کنیم .اقاله ش��رایط خاص قانونی
دارد که براساس ان شرکت یا کارخانه دار تقاضای اقاله می کند
تا اموال به او بازگردد و در صورتی که حائز ش��رایط باش��د باید
اصل و سود و جرایم را تا زمان اقاله پرداخت کند تا اموال را به او
بازگردانند .اما در اینجا بحث اقاله نیست ،زیرا کسانی که دچار
مشکل شده اند وجهی بابت پرداخت یکجا در اختیار ندارند.
اما برخ�ی از واحدهای تولیدی حت�ی حاضرند که
دست به چنین کاری بزنند ولی می گویند که با موافقت
بانک روبه رو نمی شوند...
اگ��ر هر واحد تولیدی تقاضای اقاله کند و حائز ش��رایط هم
باش��د تا قب��ل از انجام مزای��ده اموال تملیک��ی قطعا تقاضای
انه��ا اجابت و اموال به صاحب ان تحویل خواهد ش��د اما اقاله
شرایطی دارد .در اقاله باید شخص بدهی خود را کامل بپردازد.
بانک ها اموال تملیکی را ج��زو اموال مالکیت خود در نخواهد
اورد و تا زمانی که موانع قانونی وجود داشته باشد چنین امری
میسر نیست.
در چنین ش�رایطی که واحدهای تولیدی بسیاری
در تمل�ک بانک ها قرار دارند و مش�کل مال�ی انها نیز
محرز است ،چه باید کرد؟
چنانچ��ه مصال��ح عالی��ه و کالن اقتص��اد کش��ور اقتضای
بازگرداندن کارخانه ها تملیک��ی به صاحبان اولیه یا موردنظر
قانون گذار را داشته باشد و در این خصوص مقررات مخصوصه
وضع ش��ود می توان با ارائه راهکارهایی به نتیجه رس��ید .این
مسئله نیازمند قانون است ،قانون ان نیز باید تهاتر با مطالبات
دولت باشد ،چون این امالک جزو اموال دولت است قانون گذار
بای��د قانونی بگذارد که براس��اس ان ارزش کل اموال تملیکی
یا بهای تمام ش��ده بدهی منش��ا تملیک و هزینه های مترتبه
س��نجیده شود و سپس این مسئله در قانون بودجه پیش بینی
یا از محل منابع دولتی نزد بانک ها و موسسات مالی تهاتر شود.
به هر حال بانک موظف است برای جبران بدهی اقدام کند ،زیرا
در غیر این صورت متهم به تبانی با واحد تولیدی بدهکار است.
ف�ارغ از بح�ث تملی�ک واحده�ای تولی�دی،
تولیدکنن�دگان از می�زان ب�االی نرخ تس�هیالت که
بازپرداخ�ت ان را دچ�ار مش�کل می کند نیز ش�اکی
هستند .فکر نمی کنید نرخ تسهیالت باالست؟
راهکاره��ای کمک ب��ه واحدهای تولیدی دس��ت بانک ها
نیس��ت .دس��تگاه های متولی باید وارد صحنه ش��وند و پس از
صدور پروانه بهره ب��رداری و افتتاح ان را رها نکنند .هم اکنون
باالی ۳۵درصد از تسهیالت بانک ملی به واحدهای تولیدی و
صنعتی اختصاص داده شده است .در همین شرایط بانک ملی
کمیته ای را تش��کیل داده که واحده��ای نیمه تمام و ناتمام را
مورد بررسی قرار دهد و اگر نیاز باشد سرمایه در گردش انها را
تامین کند .اما بانک ها نمی توانند دایه دلسوزتر از مادر باشند و
اموال تملیکی را به صورت شرکت داری سوداور کنند.
شنبه 18مرداد 12- 1393شوال 9 -1435اگوست 2014
اغاز دور جدید همکاری های اقتصادی و صنعتی تهران -کاراکاس
وزی��ر صنعت ،معدن و تجارت در دیدار با وزیر امور
خارج��ه ونزوئال بر ایجاد تواف��ق جدید همکاری های
اقتصادی و صنعتی تاکید ک��رد .مهندس محمدرضا
نعم��ت زاده در این دیدار از حض��ور وزیر امور خارجه
کشور ونزوئال در کنفرانس حمایت از غزه تشکر کرد
و ان را مایه همبس��تگی بیش��تر این کش��ور با مردم
مظلوم فلسطین خواند.
به گزارش ش��اتا ،وی همچنین گفت :همکاری های
صنعت��ی و بازرگان��ی بی��ن 2کش��ور س��ال ها قبل
پایه گ��ذاری ش��ده و پای��دار اس��ت و امیدواری��م در
کمیس��یون مشترک اقتصادی اینده بتوانیم به توافق
جدیدی برای همکاری های جدید دست یابیم.
س��رمایه گذاری در زمینه تولید تراکتور و اتومبیل،
نف��ت و گاز و پتروش��یمی ،کشتی س��ازی ،ایج��اد
کارخانه ه��ای ارد و ذرت و لبنی��ات و ش��یر ،تولی��د
مصالح ساختمانی ،کشاورزی ،انرژی ،ساخت نیروگاه
و پست های برق از دیگر زمینه های مشترک همکاری
بود که مهندس نعمت زاده و الیاس خاوا در این دیدار
مورد بحث و بررسی قرار دادند.
در ای��ن دیدار وزیر امور خارجه ونزوئال نیز با تاکید
ب��ر گس��ترش مناس��بات اقتصادی دو کش��ور گفت:
هیچ ک��س نمی تواند دس��تاوردهای ملموس روابط ما
را ان��کار کن��د و همکاری های
جدی��د در این زمین��ه باید به
سطح روابط سیاسی ما برسد.
الی��اس خاوا تصری��ح کرد:
تقویت همکاری ها مورد تاکید
روس��ای جمهور دو کشور نیز
هست.
گفتنی اس��ت؛ کمیسیون مش��ترک همکاری های
اقتص��ادی ایران و ونزوئ�لا در ماه س��پتامبر اینده
(ش��هریور ماه امس��ال) در کش��ور ونزوئ�لا برگزار
می شود.
واحدهای تولیدی در تملک بانکها
بنگاهداری بانکها ،کام تولیدکنندگان را تلخ کرد
ش�کوفه حبیبزاده-گروه
صنعت :با شرایط رکود تورمی
اقتص��اد ای��ران ،واحده��ای
تولی��دی روزبهروز با مش��کالت بیش��تری
مواج��ه ش��دند .افزایش نرخ ارز ،ش��رایط
نابس��امان ب��ازار و بهرههای ب��االی بانکی،
صنعتگران را مجبور به دریافت تس��هیالت
بیش��تری کرد .اما گذش��ت زمان منجر به
بهب��ود وضعیت اقتصادی کش��ور نش��د و
تولیدکنندگان را در پرداخت اقساط دچار
مش��کل کرد .به گفت�� ه اقتصاددان��ان؛ در
ش��رایطی که با رکود تورم��ی مواجهیم و
رون��ق از ب��ازار رخت بربس��ته اس��ت ،این
بانکها بودهاند که با ارزیابی جو نامس��اعد
تولید دس��ت به کار شدند و با افزایش نرخ
س��ود بانکی ،س��ود باالی��ی را نصیب خود
کردند .این عملکرد بانکها عالوه بر انتقاد
تولیدکنن��دگان ،صدای مس��ئوالن را نیز
دراورد .حسن روحانی ،رئیس جمهوری در
روز صنع��ت و معدن با انتق��اد از عملکرد
بانکها گفت« :نظام بانکی باید اصالح شود.
بانک ها باید قدم به قدم دست از بنگاه داری
بردارند .امانت دار پول مردم باشند و واسطه
خوبی بی��ن انه��ا و بنگاه ه��ای اقتصادی
باشند ».محمدرضا نعمت زاده ،وزیر صنعت،
مع��دن و تج��ارت نی��ز در
۳۱فروردین ماه ،در جلس��ه علنی مجلس
ش��ورای اس�لامی اعالم کرد که در ۲سال
اخی��ر ۹۰۰واحد صنعتی به دلیل معوقات
بانکی به تملک بانک ها در امده اند .به گفته
وزی��ر صنعت ،معدن و تجارت ،از میان این
۹۰۰واح��د تنه��ا ۱۹۰م��ورد به ش��کل
نیمهتعطیل همچنان فعالیت دارند و باقی
بهطور کامل تعطیل شده اند .وزیر صنعت،
معدن و تجارت در بهمن ماه س��ال گذشته
اع�لام کرده ب��ود ک��ه ۸۴۱واحد صنعتی
توس��ط بانک ها تملک شده اند و این یعنی
بانک ها سود و جرائم
کالنی را برای تولید
در نظر گرفتهاند و
بازپرداخت نشدن ان
باعث توقیف روزانه
اموال تولیدکنندگان از
سوی بانک ها شده است
در طول ۲م��اه ۵۹ ،واحد صنعتی دیگر به
تملک بانک ها درامده اند.
این سخنان در حالی مطرح میشود که
یکی از مسئوالن بانک ملی در گفتوگویی
که با روزنامه
داشت بر اجرای قانون
از سوی بانکها تاکید کرد و تملک بانکی را
خارج از قانون الزام بانکها به عدم مطالبه
وثای��ق خارج از ط��رح ندانس��ت .به گفته
این مقام مس��ئول ،اگر قرار بر بازگرداندن
واحدهای تولیدی به تولیدکنندگان است،
انها میتوانند از طریق اقاله دست به اقدام
زنند و با پرداخت تمامی بدهی و سود ان تا
زمان اقاله ،کارخانه را بازپس گیرند.
انتق�اد از اف�راط بانک ه�ا
در بنگاه داری
در ای��ن خص��وص ول��یاهلل
س��یف ،رئی��س کل بان��ک
مرکزی با اع�لام جزئیاتی از
نس��خه جدی��د خ��روج
غیرتورمی از رکود که از س��وی دولت تهیه
ش��ده اس��ت ،گفت :در حال حاضر شاهد
اف��راط برخ��ی از بانک ه��ا در بن��گاهداری
هس��تیم که بههیچوجه قابل قبول نیست،
ضمن اینکه بانک ها ۵سال مهلت دارند تا
امالک و مستغالت مازاد بر حد نصاب مجاز
را واگذار کنند .سیف همچنین اظهار کرده
بود که در مواردی این امر به دلیل واگذاری
ش��رکت های دولت��ی در ازای بدهی ه��ای
دولت به بانکها بوده است و برای حل این
سیف :در حال حاضر
شاهد افراط برخی از
بانک ها در بنگاهداری
هستیم که بههیچوجه
قابل قبول نیست
مش��کل نی��ز ض��رورت دارد بانکه��ا ب��ا
برنامهریزی دقیق و به نحو مناسب حداکثر
ظرف ۳س��ال ب��ه حد نص��اب قابل قبول
برسند .این فرصت بنابر شرایط بازار سرمایه
و همچنین امکان اعمال وقت کافی توسط
بانکها در فروش بنگاههای مذکور یا سهام
مورد نظر اس��ت .رئیس کل بانک مرکزی
ادامه داد :بدیهی اس��ت برخی از این اقالم
ناشی از س��وء جریان خاصی نبوده و بنابر
شرایط تحریم یا نوس��انات نرخ ارز حادث
شده اس��ت که اگر بانک ها در مورد انها به
ای��ن نتیجه برس��ند ک��ه عدم تس��ویه در
سررسید تعمدی نبوده و با مساعدت بانک
می توانند دوباره فعالیت مثبت خود را ادامه
دهند ،به منظور احیای مجدد توان تولیدی
واح��د مذکور و خروج کش��ور از ش��رایط
رکودی به این گونه واحدها مساعدت کرده
و نس��بت به اس��تمهال براس��اس ضوابط
مربوط��ه اقدام کنند .س��یف افزود :بدیهی
اس��ت در صورت��ی ک��ه مواردی ناش��ی از
سوءجریان تخلف وجود داشته باشد ،حتما
برخ��ورد قانونی الزم ب��ه عمل خواهد امد.
س��یف ،توصیه هایی را به بانک ها مطرح و
تاکید کرد :بانک ها باید به نرخ های توافقی
و مصوب ،پایبند بوده و در وصول مطالبات
غیرجاری جدیت داشته باشند.
۸۱۳واح�د صنعت�ی در تمل�ک
بانکها
طب��ق اخری��ن ام��اری که
س��ازمان صنای��ع کوچک و
ش��هرک های صنعت��ی ایران
اع�لام ک��رده ۸۱۳ ،واح��د
صنعت��ی تح��ت تمل��ک بانک هاس��ت که
بیش��ترین س��هم را ۴بانک مل��ت ،ملی،
صنعت و معدن و صادرات به خود اختصاص
داده اند .س��یدمحمدعلی سیدابریش��می،
مدیرعام��ل ای��ن س��ازمان با بی��ان اینکه
براس��اس ام��ار ۳۱ه��زار واح��د در حال
بهره ب��رداری و پروان��ه بهره ب��رداری در
مجموعه ش��هرک های صنعتی وجود دارد،
اظه��ار ک��رد :از ای��ن تع��داد ح��دود
۵هزار و ۴۵۰واحد در حال حاضر متوقف
هستند .مدیرعامل سازمان صنایع کوچک
و ش��هرک های صنعتی ای��ران در ادامه با
اش��اره به تملک حدود ۸۱۳واحد صنعتی
مس��تقر در ش��هرک های صنعتی توس��ط
بانک ه��ا که از این تع��داد ۷۰درصد واحد
متوقف هس��تند ،اظهار کرد :انتظار داریم
این واحدهای صنعتی که متوقف شده اند و
تملک انها توس��ط بانک ه��ا صورت گرفته
است هر چه زودتر به چرخه تولید برگردند.
ساخت بم با طعم تلخ مصادره
محمدحس��ین جمالی��ان،
مدیرعامل شرکت تولیدی و
س��اختمانی «دنور قشم» که
خود یک��ی از قربانیان تملک
بانکی محسوب میشود ،در گفتوگویی که
با
داشت ،اظهار کرد :شرکت دنور
قش��م در سال 1382اغاز به کار کرد .پس
از ۲ماه از بهرهبرداری این ش��رکت ،وزارت
مسکن و شهرسازی وقت پیشنهاد همکاری
برای س��اخت ش��هر بم را که در اثر زلزله
کامال مخروبه ش��ده بود ،داد .زلزله بم تنها
۲ماه پس از راهاندازی این شرکت به وقوع
پیوس��ت و در ان زمان هنوز ماش��یناالت
این شرکت تکمیل نشده بود .در چارچوب
تکمیل ماشیناالت کارخانه و ادامه فعالیت
طرحی داده ش��د که طبق ان تس��هیالت
ارزی و ریالی پرداخت شود .از بخش ریالی
ان ۲۵۰میلیون تومان سرمایه در گردش
را پرداختن��د اما باقی مف��اد مصوبه را اجرا
نکردند .دس��تور صندوق ذخیره ارزی نیز
در شرایطی که با رکود
تورمی مواجهیم و رونق
از بازار رخت بربسته
است ،این بانکها
بودند که با ارزیابی جو
نامساعد تولید دست به
کار شدند و با افزایش
نرخ سود بانکی ،سود
باالیی را نصیب خود
کردند
وجود داشت که به ان نیز توجهی نشد.
وی در ادامه افزود :برای این منظور بانک
ملی مصوبهای را صادر کرد که براساس ان
مصوب��ه با وزیر راه و شهرس��ازی قراردادی
منعقد شد که به س��بب تاخیر در قرارداد
و اجرایی نشدن مصوبه ،هزینه ان پرداخت
نشد و مجبور شدیم برای اینکه هرچه زودتر
بم ساخته شود با ارز ازاد باقی ماشیناالت
را وارد کنیم .این در شرایطی بود که بانک
ملی تمام تضامی��ن از جمله ترهین ملک،
س��فته و چک را از ش��رکت گرفته و اسناد
را نیز بازنمیگرداند .در ۲۳بهمن 1392به
کارخانه امدند و گفتند که کارخانه متعلق
به بانک اس��ت .حال نیز بانک ملی کارخانه
را به تملک خود دراورده و در اس��نادی که
ارائ��ه دادهاند حداکث��ر مدیرعامل کارخانه
مستتر است.
جمالی��ان با اش��اره به اخت�لاس ۳هزار
میلی��اردی و اتفاقات دیگ��ر در بانک ملی
اظهار کرد :این نامهنگاریها سال های سال
طول کش��ید .اعتراض کردی��م که حداقل
اسناد را بازگردانید اما با تغییر مدیرعاملها
در بانک ملی چنین نشد ،تا اینکه اختالس
۳هزار میلی��اردی رخ داد .پس از ان بانک
ملی تمام اس��نادی که از هر کسی داشت
را ج��زو مایمل��ک خود منظور ک��رد و در
این میان ش��رکت ما نیز ضبط ش��د .این
صنعتگر در ادامه بیان کرد :این درگیریها
و شکایتها ادامه داشت تا اینکه در دولت
احمدینژاد در سال ،۱۳۸۹رئیس منطقه
ازاد قش��م س��ند کارخانه را با وجودی که
حک��م توق��ف ان را در اختیار داش��تیم تا
اس��ناد و مدارک را پس دهند ،به نام خود
کرد.
توقیف روزانه اموال تولیدکنندگان
توسط بانک ها
در همین ح��ال فرهاد بهنیا،
عضو هی��ات مدی��ره انجمن
س��ازندگان قطعات خودرو با
بی��ان اینکه بانک ها س��ود و
جرائم کالنی را برای تولید در نظر گرفتهاند
و عدم بازپرداخ��ت ان باعث توقیف روزانه
اموال تولیدکنندگان از سوی بانک ها شده
اس��ت ،گفت :به رغم مصوبه شورای پول و
اعتبار ،بانک ها تا ۴۰درصد از تولیدکنندگان
سود دریافت میکنند .وی افزود :مشکالت
بانکی از جمله مس��ائل عمده این روزهای
بخش تولید اس��ت ،این در حالی است که
متاس��فانه با وج��ود نامهنگاریهای متعدد
تولیدکنن��دگان و انجمنه��ای تولیدی با
رئی��س کل بان��ک مرک��زی و وزی��ر امور
اقتص��ادی و دارای��ی ،روزان��ه ام��وال
تولیدکنن��دگان کش��ور از س��وی بانک ها
توقی��ف میش��ود .در همین ح��ال به نظر
میرسد برای بازپسگیری تملک واحدهای
تولی��دی از بانکها ،نیاز به عزم راس��خی
وجود دارد که از س��وی نهادهای مسئولی
چون وزارت صنعت ،معدن و تجارت ،بانک
مرکزی و مجلس بای��د مورد پیگیری قرار
گیرد.
یادداشت
خواب میلیاردها تومان
سرمایه برای
بدهی میلیونی
3
میترا ممسنی
دبیر گروه صنعت
تولید این روزها حال و روز خوشی ندارد و اعالم نیاز
تولیدکنندگان به یارانه های تولیدی نشان از وخامت
اوض��اع دارد اما کمبود نقدینگی مش��کل تازه صنعت
نیست .انچه که امروز تولید را با چالشی جدی مواجه
کرده ،سیست م نادرست بانکداری به ویژه در این حوزه
است .حتی شاید بتوان یکی از اصلی ترین دالیل کمبود
نقدینگ��ی بخش تولید را نحوه این عملکرد دانس��ت.
این روند انچنان مورد انتقاد دولت و مسئوالن دولتی
است که حسن روحانی رئیس جمهوری در روز صنعت
و مع��دن بر اص�لاح این روند تاکید کرد و خواس��تار
خ��روج بانک ها از رویه بنگاه داری ش��د .اما انچه که
امروز تبدیل به باری س��نگین ب��ر دوش تولیدکننده
و صنعتگر شده است ،تملک کارخانه های تولیدی به
بهانه پرداخت نشدن مطالبات بانک هاست .اماری که
به اذعان معاون وزیر صنعت ،معدن و تجارت امروز به
بیش از ۸۰۰واحد صنعتی رس��یده ،هرچند که وزیر
صنع��ت ،معدن و تجارت نظر دیگ��ری دارد و معتقد
اس��ت که تعداد این تملک ها در ۲س��ال گذش��ته به
۹۰۰واحد رس��یده که عدد چش��مگیری است .این
بدهی ها که از نوس��ان های شدید ارزی و تحریم های
اعمال ش��ده در این حوزه به وج��ود امده بود ،چنان
دس��ت و پ��ای تولید را بس��ته که ت��وان بازپرداخت
تسهیالت دریافتی را از انها گرفته است و نکته جالب
در این رون��د ،همکاری نکردن بانک ه��ا با واحدهای
تولیدی و به تملک دراوردن واحدهای تولیدی است.
واحدهایی که با میلیاردها تومان سرمایه گذاری سرپا
ش��ده بودند تنها با میلیون ه��ا تومان بدهی به خواب
رفتند تا سیستم بانکی نشان دهد که به شدت پیگیر
مطالبات معوق خود اس��ت! در این میان برخی از این
واحده��ای به تملک درامده ،واحدهایی هس��تند که
برای نخس��تین بار در کشور شکل گرفته اند و فناوری
انها پیش از این وارد کش��ور نشده بود اما این واحدها
ت شدند تا ضرب المثل «خشک
هم قربانی این سیاس
و تر با هم می سوزند» در عمل خود را نشان دهد.
واحدهای��ی که امروز حتی حاضرن��د بدهی خود را
ب��ا تمام س��ود و زیان وارده به بان��ک به صورت نقدی
پرداخ��ت کنند اما سیس��تم بانکی ب��ا انها همکاری
نمی کند .هرچند که مسئوالن بانکی معتقدند؛ قانون
«م��اده یک قانون تس��هیل اعطای تس��هیالت بانک
مص��وب »۱۳۸۶/۴/۵مبن��ی بر ممنوعی��ت دریافت
وثایق خارج از طرح توس��ط بانک ه��ا را عامل تملک
کارخانه ه��ا و واحدهای تولیدی در اج��رای طرح ها،
انه��ا را ناگزیر از این اقدام کرده اس��ت اما واحدهای
تح��ت تملک می توانند از طریق اقاله دس��ت به اقدام
بزنن��د و با پرداخت بدهی و س��ود ان ت��ا زمان اقاله،
نس��بت به بازپس گیری کارخانه اقدام کنند ،هرچند
که تولیدکنن��دگان این روند را امکانپذیر نمی دانند و
معتقدند این واحدها به تملک بانک درامده و طبیعی
اس��ت که هیچ بانک��ی حاضر به کاس��تن دارایی های
خود نیس��ت اما انتظار می رود همان گونه که سیستم
بانک��ی خود را ناگزیر به اعم��ال این قانون می داند ،با
تولیدکنندگان مماش��ات کرده و تا حدودی از مواضع
س��ختگیرانه خود کوتاه بیاید و در شرایطی که دولت
با ارائه بس��ته خروج غیرتورمی از رکود سعی می کند
رونق را ب��ه تولید و صنعت بازگردان��د ،واحدهای به
خواب رفته را به چرخه تولید بازگرداند.
نگاه روز
استاندارد بنزین های وارداتی
تایید شد
صمت -رئیس س��ازمان ملی اس��تاندارد از بررس��ی
۲نوع بنزین وارداتی برای س��نجش میزان االیندگی
خب��ر داد و گف��ت :این س��ازمان ظرف 2م��اه اخیر،
ازمایش ه��ای مرتب��ط ب��ا االیندگ��ی را روی ۲ن��وع
بنزین وارداتی صورت داده که براس��اس این بررسی ها
مش��خص ش��د که بنزین وارداتی منطبق بر استاندارد
یورو ۴بوده و سطح االیندگی انها استاندارد است .نیره
پیروزبخت همچنین از امادگی این سازمان برای انجام
ازمایش های مربوط به میزان االیندگی بنزین خبر داد
و افزود :مطابق با وعده داده ش��ده ،از ابتدای مردادماه
ازمایشگاه های سازمان ملی استاندارد اماده نمونه گیری
از بنزین های وارداتی اس��ت .وی ادامه داد :س��ال ۹۱
نظارت ب��ر واردات بنزین تولید داخلی به عهده وزارت
نفت گذاش��ته ش��د ولی هم اکنون منتظر هستیم تا با
مصوبه ش��ورای عالی استاندارد ،سازمان ملی استاندارد
بتواند بازرس��ی از بنزین را انجام دهد .رئیس س��ازمان
ملی اس��تاندارد با اش��اره به اغاز طرح استانداردسازی
جایگاه ه��ای CNGگفت :ت��ا بهمن م��اه نتایج این
بررس��ی ها صورت می گیرد ضمن اینکه به موازات انها
نازل های س��وخت جایگاه های بنزین نیز مورد کنترل
قرار می گیرند .پیروزبخت با بیان اینکه نصب 2ایربگ
از ابتدای امس��ال روی تمامی خودروها اجباری است،
گفت :تنها روی یک مدل خ��ودرو که با مصوبه دولت
قرار است تولید ان متوقف شود ،اجباری نیست.
4
شنبه 18مرداد ماه 12 - 1393شوال 9 -1435اگوست 2014
یادداشت
ضرورت مشارک
ت
خارجی ها در حوزه
سرمایه گذاری خودرو
سیدمحمد بیاتیان
دبیر کمیسیون صنایع و معادن مجلس
ش��اید بتوان گفت که ب��ه روز بودن و همگام ش��دن
با صنع��ت خودروی دنیا چه از منظ��ر کیفیت و چه از
لح��اظ ظاهر و تنوع محصول کمی دور به نظر بیاید ،اما
ش��اید در شرایط حاضر و بازنگری که در بخش صنعت
خ��ودرو صورت می گی��رد ،این امکان وج��ود دارد تا با
خروج تصدی گری ه��ا از بدنه این صنعت بزرگ ،رویای
به روز ش��دن محقق شود .از س��ویی می دانیم همکاری
خودروسازان بزرگ که محصوالت خود را در ایران و در
خطوط تولید خودروس��ازان داخلی به تولید می رسانند
تنها به دانش فنی و دانش تولید خود ختم شده و تعهد
پایداری نس��بت به پش��تیبانی ارتقای محصوالت خود
نداشته و اگر هم داشته باشند این مسئله هزینه بر بوده و
خودروسازان رغبتی به انجام ان ندارند .از این رو عاملی
که می تواند خودروس��از داخل��ی را به تولید خودروهای
خارجی مونتاژ در داخل مطابق با س��ال ساخت کشور
مبدا ترغیب کند ،مشارکت خودروساز خارجی در حوزه
س��رمایه گذاری خودرو است .به این معنا که خودروساز
خارجی در سود و زیان خودروی ساخت داخل مشارکت
داشته باشد که این عامل موجب می شود ،برای توفیق و
کسب بازار محصوالت روز خود را در اختیار ما قرار دهد.
این مهم با بازنگری قراردادهای خودروس��ازان داخلی و
خارجی صورت می پذی��رد و همان گونه که خودروهای
خارجی در سایت های دیگر کشورها تولید می شوند ،در
سایت خودروس��ازان ما نیز تولید خواهند شد .در حال
حاضر ش��اهدیم برخی خودروها که در داخل همچنان
روی خط تولید قرار دارند سال هاس��ت از خطوط تولید
دیگر کشورها خارج شده و به یادها پیوسته اند .این نکته
نیز قابل ذکر است که در کنار سرمایه گذاری و مباحث
فنی ش��رکت های خارجی می توان در حوزه مدیریتی و
بازاریابی از دانش خودروس��ازان بزرگ بهره گرفت تا در
این صنعت متعالی شد.
به دلیل انحص��اری بودن بازار خ��ودرو حتی با وجود
خودروس��ازان خارجی وارد بازار رقابتی نمی ش��ود و در
این مسیر نه هزینه و نه دانش فنی دیگر خودروسازان،
نمی تواند بازار راکد خودروی ایران را نجات دهد .راهکار
این مشکل تنها در گرو واگذاری سهام خودروسازهاست.
در این صورت اس��ت ک��ه خصوصی ها ب��ا ورود به بازار
خودرو و با علم به سلیقه بازار و خریداران ،بازار را رقابتی
کرده و در این حالت است که خودروسازان از ازاد شدن
تعرفه واردات خودرو ترسی نداشته و با ورود خودروهای
روز در کنار خودروهای باکیفیت داخلی ،بازاری رقابتی
به وجود خواهد امد.
روی خط خبر
ایرنا -محمدرضا نعمت زاده وزیر صنعت ،معدن و تجارت
با بیان این که قیمت فعلی خودرو در کشور با توجه به میزان
هزینه های تولید ان منطقی است ،گفت :قیمت خودرو در
کش��ور تنها ۵یا ۶درصد نسبت به سال قبل افزایش یافته
که این افزایش منطقی اس��ت .وی با بیان این که بخشی از
افزایش قیمت خودرو ناش��ی از ۲درص��د مالیات بر ارزش
افزوده است که مجلس امسال تصویب کرد ،استفاده از موتور
مطابق با اس��تاندارد یورو 4در خودروهای داخلی ،اجباری
ش��دن نصب کیسه هوا در تمامی خودروهای تولید شده از
ابتدای امسال و افزایش بیمه شخص ثالث را از دیگر عوامل
افزایش قیمت خودرو برشمرد.نعمت زاده ادامه داد :تنها نصف
قیمت خودرو متعلق به خودروساز و تولیدکنندگان است و
مابقی ان را امور واسطه ای شامل می شود.
خبر خودرو -ولی اله افخمی راد ،رئیس سازمان توسعه
تجارت تاکید کرد :سیاست ما در اجرای برنامه های دولت
بیش از همه بر تثبیت فرایندها و نرخ تعرفه های واردات
متمرکز شده اس��ت و از تغییرات مکرر پرهیز می کنیم.
وی با تاکید بر حمایت از واحدهای تازه صنعتی در مقطع
زمان��ی خاص گفت :این واحد باید به تدریج بتواند بدون
حمایت تعرفه ای به فعالیت ها و رقابت خود ادامه دهند.
وی اف��زود :ورود خودروهای خارجی ب��ه ایجاد رقابت و
افزای��ش کیفیت و همچنین تنظیم بازار کمک می کند.
افخم��ی راد تاکید کرد :میزان واردات کمتر از ۱۰درصد
تولید داخلی و شامل خودروهای با حجم موتور کمتر از
۲۵۰سی سی است و باالتر از ان اجازه ورود ندارد.
خبر خودرو -ایرج ندیمی ،عضو کمیسیون اقتصادی
مجلس گفت :معموال هدف گذاری ها بر اساس چشم انداز
توسعه صنعت خودرو حرکت خوبی است به شرط اینکه
این اهداف توام با واقع بینی باشد .البته واقعیت موجود
در صنعت خودرو به دالیل مختلف با اعداد و ارقام مطرح
در سند چشم انداز صنعت خودرو سازگار نیست.
باش�گاه خبرنگاران -عب��اس فالح باباج��ان ،عضو
کمیسیون عمران مجلس با اشاره به میزان واردات خودرو
در س��ال گذشته گفت ۳۵ :درصد واردات خودرو در سال
۹۲افزایش یافته و در مقایس��ه با ۷۰۰هزار تولید خودرو
۲۰درص��د کاهش تولی��د و ۳۵درصد افزای��ش واردات
داشتیم .وی تصریح کرد :تمامی خودروها از تخلف یکسان
برخوردار هستند اما از نظر ایمنی در تولید باید بازرسی و
ی برخی ها در صنعت
بازنگری ش��وند و از سوء استفاده گر
خودرو جلوگیری کرد.
صنعت خودرو
به بهانه اغاز تولید کیا سراتو در ایران
به روز بودن در پارکینگ خودروسازان خاک می خورد
حس�ین علیزاده-گ�روه
صنعت :س��اخت نخس��تین
خودرو در ایران در سال ۱۳۴۶
کلید خورد .پیکان که در ش��رکت سهامی
عام «کارخانجات صنعتی ایران ناسیونال» یا
همان ایران خ��ودروی کنونی با لیس��انس
کارخانه تالبوت انگلستان ساخته و وارد بازار
ش��د ،نخس��تین خودروی ایرانی بود که با
اقبال بی س��ابقه ای روبرو گردید .تا پیش از
انقالب اسالمی در سال ۱۳۵۷ایران یکی از
بازارهای ب��زرگ خودروه��ا و کامیون های
س��اخت امریکا محسوب می شد ،اما پس از
پیروزی انقالب اسالمی به دلیل قطع روابط
سیاس��ی و تحریم ه��ای اقتص��ادی عم�لا
خودروه��ای امریکایی از ب��ازار ایران رخت
بربس��تند و جای خ��ود را ب��ه خودروهای
اروپایی و شرقی دادند .با خروج خودروهای
امریکای��ی ،پی��کان خ��ودروی تولی��دی
ایران خ��ودرو ،ژی��ان و رن��و س��اخت گروه
خودروسازی سایپا و وارداتی های اروپایی و
ژاپنی ،حکمرانان بی چون و چرای خیابان ها
بودند .با اغاز ده��ه ۷۰و بهبود اثار جنگ
تحمیلی زمینه ب��رای ورود اولین خودروی
خارجی تولیدی ایران پس از انقالب به وجود
ام��د تا چه��ره خیابان ه��ا را تغیی��ر دهد.
پژو ۴۰۵فرانس��ه س��اخت گ��روه صنعتی
ایران خودرو در سال ۱۳۶۹پا به خیابان های
ایران گذاشت و در پی ان پراید که نام اصلی
ان مزدا ۱۲۱و س��اخت شرکت کیاموتورز
ب��ود در س��ال ۱۳۷۲از س��وی گ��روه
خودروسازی سایپا روی خط مونتاژ و تولید
قرار گرفت .ناگفته نماند زمان زیادی طول
کش��ید تا پراید و پژو داخلی س��ازی شود و
قطعه سازان در پشتیبانی قطعات خودرو به
خودروس��ازان دل بدهند .اما مهم تر از ان،
ساختار یک شکل و تغییر ناپذیر تولید این دو
برند از سوی خودروسازان داخلی بود که با
وج��ود امکانات ارتقای مدل ه��ای تولیدی
همچنان اص��رار به تولید اجداد پراید و پژو
داشتند .با پایان یافتن دهه ۷۰مسیر برای
ساخت خودرو های دیگری چون پژو ، ۲۰۶
زانتیا ،ماکسیما ،ریو و ...در خطوط تولیدی
خودروسازان هموار شد که ساخت برخی از
این خودروها همچون پژو ۲۰۶با کالس های
مختلف همچنان ادام��ه دارد .در این میان
زانتی��ا به دلیل ظاه��ر منحصربه فرد خود و
سرعت باال دل از مصرف کننده ایرانی برد و
در کنار ماکس��یما و ریو خودروهایی بودند
که ت��ا همین اواخ��ر تولید انه��ا در جاده
مخصوص ادامه داشت .با این حال ماکسیما
در سال ۱۳۸۰با پایان قرارداد پارس خودرو
و نیس��ان موتورز ژاپن از خطوط تولید دل
کند و زانتیا هم اواسط سال ۱۳۸۹از سایپا
رفت و ری��و نیز ابتدای س��ال ۹۲از چرخه
تولی��د خ��ارج ش��د .در ای��ن می��ان گروه
خودروس��ازی س��ایپا با یک وقفه 3س��اله
سنت شکنی کرد و از میان خودروهایی که
در فرهنگ خودروس��ازی ما ریشه دوانیده
بودن��د ،از جایگزین زانتیا رونمایی کرد .کیا
موتورز خودروسازی که از گذشته همکاری
خود را با سایپا و با فروش دانش تولید پراید
اغاز کرد و در اواسط دهه ۸۰ریو را به بازار
ایران معرفی کرده بود ،در نهایت با س��راتو
این امکان وجود دارد که
شرایطی فراهم شود
تا از خطوط تولید یک
محصول برای ساخت
مدل باالتر همان خودرو
استفاده کرد اما این
فرایند هزینه بر بوده و
ریسک سرمایه گذاری
باالیی دارد
این همکاری را تداوم داد .اما نکته قابل تامل
در این فرایند ان است که چرا خودروسازان
ما با توجه به ظرفیت باالی تولید و همچنین
دارا بودن متخصصان داخلی برای س��اخت
خودروه��ای به روز یا هم��ان برند مطابق با
سال تولید ،اقدام نکرده و نظر مصرف کننده
را جلب نمی کنن��د .از طرفی ،چرا خطوط
تولید را به گونه ای طراحی نمی کنند تا تولید
یک محصول از یک برند به روز باشد؟
به روز بودن هزینه بر است
مدیر پروژه تولید خودروی کیا سراتو در
سایپا در مصاحبه ای اختصاصی به خبرنگار
در این خصوص ،گفت :این امکان
وجود دارد که ش��رایطی فراهم ش��ود تا از
خط��وط تولید یک محصول برای س��اخت
مدل باالتر همان خودرو استفاده کرد اما این
فرایند هزینه بر بوده و ریسک سرمایه گذاری
باالیی دارد .شهریار رضایی فر با بیان اینکه
خطوط تولید برای س��اخت کیا س��راتو در
حال حاضر برای تولید س��ال ۲۰۱۳است،
تصریح کرد :مدل بعدی کیا س��راتو تولید
س��ال ۲۰۱۴بوده و به کلی تغییر یافته که تنوع محصول برای کسب بازار
دبی��ر انجم��ن قطعه س��ازان ای��ران در
بیش��ترین تغییر ان در داخل و خارج بدنه
گف��ت :برخی
صورت گرفته است ،بر این اساس خط تولید ای��ن خص��وص به
بدنه جدی��د نیاز به س��رمایه گذاری باالیی خودروس��ازان از جمله شرکت خودروسازی
دارد .اف��زون بر اینک��ه قانون مصوبی وجود رنو پ��ارس متعهد ش��ده بر اس��اس برنامه
دارد که براس��اس ان خودروه��ای وارداتی به صورت مستمر یا به صورت ساالنه با توجه
بیشتر از سال اجازه ساخت نخواهند داشت .به تواف��ق دو طرف ،خودروه��ای متنوع با
رضایی فر در پاس��خ به این س��وال که ایا مدل سال براساس پلتفرم های موجود ارائه
در اینده خودروس��از کره ای با شرایط حال دهد .ساس��ان قربانی اف��زود :به طور مثال
حاض��ر و تحریم ها ،متعهد ب��ه همکاری با روی پلتفر م ال ۹۰خودروی بی ۹۰ساخته
سایپا خواهد بود ،گفت :قراردادی که با کیا می ش��ود و در کن��ار ان محصوالتی جدید
موتورز بس��ته شد ش��رایطی به وجود اورد ب��رای ایجاد جذابیت و جلب نظر مش��تری
که این خودروس��از با وج��ود تحریم و پس در س��ایه تنوع و کیفیت باال تولید خواهد
از دو سال وقفه همچنان به تداوم همکاری ش��د تا جایی که بتوان س��اخت محصوالت
خود با س��ایپا راغب باش��د و از سوی دیگر رن��و در ای��ران را با محصوالت س��ایت این
این ش��رکت برای تعلیق هم��کاری خود با خودروساز در رومانی مطابقت داد .انتظارها
س��ایپا غرامت باالیی پرداخت کرد .مدیر از صنع��ت خودرو باالس��ت و ظرفیت برای
پ��روژه تولید خودروی کیا س��راتو با اعالم ب��ه روز ش��دن باال تر .ام��ا اگ��ر بخواهیم با
اینک��ه قیم��ت کیا س��راتو تولی��دی گروه ش��رایط حال حاضر صنعت خودروی ایران
خودروس��ازی س��ایپا با س��راتو موجود در را با دیگر خودروسازان بزرگ قیاس کنیم،
بازار تفاوت معناداری خواهد داشت ،افزود :تنها نکته قابل توجه افزایش یا کاهش تیراژ
راه اندازی خط تولید کیا س��راتو ۹۶درصد تولید ب��وده که برای متولیان این بخش در
تکمیل ش��ده و در زمان مق��رر تولید و به اولویت بوده اس��ت و کیفیت و به روز بودن
بازار عرض��ه خواهد ش��د .همچنین تولید کمرنگ و کمرنگ تر .با این حال در عصری
انبوه ای��ن خودرو از ابت��دای مردادماه اغاز قرار گرفته ایم که پیشرفت فناوری و نواوری
و براس��اس برنامه ریزی های صورت گرفته در صنایع با گام هایی س��ریع رو به جلو در
روزانه ۸۰الی ۱۰۰خودروی س��راتو تولید حرکت اس��ت ،اگر چه ما یک خط در میان
در این به روز بودن سهیم هستیم اما همگام
خواهد شد.
اگرچه بازار خودروی ایران به دلیل اینکه شدن هم دور از انتظار نیست.
همه خودروسازان خارجی در ان حضوری
فعال و مستمر ندارند و خودروسازان داخلی
نیز ب ه علت شرایط موجود توان متنوع سازی
س��االنه محصوالت خود را ندارند اما برخی
ش��رکای خارجی خودروس��ازان ایرانی در
تالش هستند برای کسب بازار جذاب ایران
محص��والت خود را با مدل های روز تولید و
عرضه کنند.
رونق خرید و فروش اینترنتی خودروهای دست دوم
اینجا از گرما و ازدحام مراکز خرید خودرو خبری نیس��ت؛
اقا رحمان پشت رایانه اش نشسته و سایت فروش خودروهای
دس��ت دوم را باال و پایین می کند .پراید مدل ۸۵اش را تازه
فروخته و دنبال یک پژوی ۴۰۵دو س��ه سال کارکرده تمیز
می گردد .توی س��ایت همه ج��ور خودرویی با کارکرد کم و
زیاد وجود دارد .رنگ عنابی یکی از پژوها چشمش را گرفته،
مدل ۹۰اس��ت تمیز ،کارکرد کمی هم دارد .با موبایل مالک
تماس می گیرد .مالک می گوید که س��ند دست اول است و
فقط به مصرف کننده می فروش��د .قرار می گذارند تا ماشین
را از نزدی��ک ببیند ...با وجود قیمت های جدید خودروها که
نسبت به گذشته افزایش داشته ،بازار خودروهای دست دوم
رونق یافته اس��ت .در این بین ،هس��تند کسانی که به ورق
زدن صفحه نیازمندی های روزنامه یا سر زدن به مراکز فروش
خودروهای کارکرده عالقه ای ندارند .روبه روی نمایشگر رایانه
می نش��ینند ،ش��ربتی خنک درس��ت کرده و در سایت های
عرضه خودروهای دس��ت دوم به دنبال مدل خودروی مورد
نظر می گردند .روزانه حدود ۳۵۰خودروی نو و دس��ت دوم
به ط��ور کامال واقع��ی که هر روز نیز در حال افزایش اس��ت
توس��ط مالکان این خودروها در پرتال جامع خودرو کش��ور
به ادرس اینترنت��ی www.iranecar.comبه خریداران
عرضه می ش��وند .میرزایی مدیر ارتباطات این پرتال با اعالم
این مطل��ب می گوید :از ابت��دای راه اندازی پرت��ال تا امروز
افزون بر ۶۰۰هزار دس��تگاه خودروی دس��ت دوم از داخلی
و ارزان قیمت گرفته ت��ا خارجی و گران قیمت در این پرتال
به طور رایگان ثبت و به خریداران عرضه شده است .مشتریان
می توانند به تفکیک مدل ،سال تولید ،رنگ ،قیمت و کارکرد
خودروها برای پیدا کردن ماشین دست دوم مورد نظر اقدام
کنن��د و پس از یافتن مدل م��ورد نظر با تلفن مالک تماس
گرفته یا با ایمیل وی مکاتبه کنند.
میرزایی می گوید ،بیشترین خودروی داخلی معامله شده
تاکنون در این سایت پراید و پژو بوده اند اما نمونه های مانند
مرس��دس بنز ،کیا ،هیوندای و ب.ام.و کارکرده با قیمت های
نجومی هم در این س��ایت معامله می شوند .او معتقد است،
مهم ترین مزیت خرید اینترنتی خودروهای دس��ت دوم اوال
دسترسی مستقیم و بی واس��طه خریدار به فروشنده و ثانیا
حجم کامل اطالعات ارائه شده در اینترنت از خودروی مورد
نظر اس��ت ،به گونه ای که گویا مش��تری از نزدیک خودرو را
مالحظه می کند .امکان ثبت رایگان تمامی اطالعات خودرو
بدون محدودیت ،امکان درج عکس باکیفیت خودرو از تمامی
زوایا ،انتخاب نحوه خرید نقدی یا اقس��اطی ،امکان جزئیات
کامل از ش��رایط بیمه خودرو و لوازم و وسایل اضافی ،امکان
درج چند ش��ماره تماس و نیز ام��کان درج ایمیل و مکاتبه
سریع اینترنتی ،از مهم ترین جذابیت های پرتال جامع خودرو
کشور iranecar.comاست .واقعیت این است که بستر
اینترن��ت برای معامالت خودروی نو و دس��ت دوم اکنون با
تالش ش��رکت هایی همچون مگا با راه ان��دازی پرتال جامع
خودرو کش��ور که برگرفته از سیاست های دولت در راستای
تحقق توسعه تجارت الکترونیکی در کشور به شمار می رود،
به صورتی امن فراهم شده است .میرزایی مدیر ارتباطات این
پرتال می گوید :مگا با تکیه بر دانش و توان علمی مدیران و
کارشناسان خود توانس��ته زیرساخت و بستری پویا و ایمن
برای معامالت خودروهای نو و دس��ت دوم در س��طح کشور
راه ان��دازی کن��د و می ت��وان اذعان کرد که م��گا با توجه به
عملکرد قابل قبول خود در حوزه فروش اینترنتی خودرو یکی
از موفق ترین شرکت های فعال در حوزه تجارت الکترونیکی
در سطح خاورمیانه به شمار می رود.
امار ریالی فروش خودروی نو و دس��ت دوم در این پرتال
موید اظهارات وی است .بر اساس امارهای موجود تنها حجم
ریالی حاصله از فروش اینترنتی خودروهای نو از طریق پرتال
جامع خودرو کشور از ابتدا تاکنون رقمی افزون بر ۲۳۸هزار
میلیارد ریال بوده است.
جالب اینکه بس��یاری از دارندگان حواله یا خودروهای نو
و صفر کیلومتر نیز س��عی دارند خ��ودروی خود را از طریق
پرتال اینترنتی به فروش برسانند« .قربانی» مالک اصفهانی
یک سمند صفرکیلومتر است که به تازگی خودرو خود را از
کارخانه دریافت کرده و اگهی ان را در پرتال به ثبت رسانده
اس��ت .وی می گوید :برای این اگهی هیچ هزینه ای نداده ام
و محدودی��ت مکانی و زمانی هم ب��رای ان وجود ندارد و در
هر س��اعت شبانه روز در سراسر ایران در دسترس مشتریان
است .بهتر از این نمی شود .تازه به قیمت هم می فروشم .قبال
هم این کار را کرده ام .از س��ایت فقط مش��تری واقعی زنگ
می زند و حق داللی هم نمی دهم .نپرداختن حق داللی برای
خریداران خودروهای دست دوم هم مزیت مهمی محسوب
می شود که بسیاری از خریداران خودرو بر این نکته به عنوان
یکی از علت های اصلی مراجعه به پرتال خودرو اشاره کردند.
حس��ین پور خریدار یک هیوندای شاسی بلند است .او که با
فروش��نده معامله را تمام کرده اس��ت ،می گوید :اگر همین
خ��ودرو را در عباس اباد معامله می ک��ردم باید چندمیلیون
تومان به نمایشگاه واس��طه می پرداختم .حاال این پول توی
جیبم است.
گپ و گفت
خودروسازان از توسعه محصول
جا مانده اند
دانی�ال دروی�ش -گ�روه
صنعت :انتظارات از صنعت خودرو
ایران به دلیل ظرفیت باالی تولید
و تقاض��ای گس��ترده ب��ازار ان تا
اندازه ای اس��ت که مصرف کننده
همواره با قیاس خودروهای تولید
داخل و خارجی های خوش ساخت
و باکیفی��ت ،توقع خرید محصول��ی را دارد که تا اندازه ای
به روز باش��د .اگر چه این خواسته مصرف کننده باید در
اولوی��ت ق��رار گیرد اما این را هم باید در نظر داش��ت که
رسیدن به این خواسته تا اندازه ای دشوار و همچون دیگر
بخش های این صنعت تحقق ان خالی از دردسر و اشکال
نیست .خودروسازان ما اکنون در حال تولید خودروهایی
هس��تند که سال هاس��ت خطوط تولیدی انها با کمترین
تغییر وارد بازار می ش��وند .از سوی دیگر خودروهایی نیز
در ح��ال تولید هس��تند که تازه وارد خط��وط تولید انها
ش��ده یا در شرف تولید هس��تند که نسبت به سال تولید
انها در کش��ور مبدا همخوانی ندارند .اما سوال اینجاست
که ایا خودروس��ازان ما توان این را دارند که خودروهایی
تولید کنند که با تغییر س��ال به سال از سوی خودروساز
خارجی هماهنگی داشته و نیاز به روز بودن مصرف کننده
را تامین کنند .در این خصوص خبرنگار ما در گفت وگویی
اختصاصی با احمد نعمت بخش ،دبیر انجمن خودروسازان
ایران ،دالیل به روز نبودن خودروس��ازان را جویا ش��د که
بخشی از ان را می خوانیم.
به چه دلیل خودروهای خارجی س�اخت داخل
نس�بت به سال س�اخت کش�ور مبدا که در ایران
تولید می شود به روز نشده و ارتقا پیدا نمی کند؟
قراردادهایی که میان ش��رکت های داخلی با ش��رکای
خارجی انها منعقد می ش��ود در طول زمان و با تغییراتی
که در خودرو در راستای بهبود محصول صورت می گیرد،
شرکت های سازنده ایرانی را به تبعیت از خودروساز ،ملزم
می کند .به طور مثال ش��رکت پژو پس از تولید پژو 206
و بع��د از چند س��ال تغییراتی را در سیس��تم ترمز خود
در راس��تای بهبود و رضایت مشتری اعمال می کرد که
شرکت س��ازنده ایرانی نیز ا ن را در سیستم ترمز اعمال
کرد .اما مش��کل اینجاست که در حال حاضر این خودرو
از خط تولید ش��رکت پژو فرانس��ه خارج شده است ،اما
در شرکت خودروسازی ایران خودرو ،تولید ان ادامه پیدا
کرده اما ارتقایی نداشته است.
در خص�وص قراردادهای جدید خودروس�ازان
این وضعیت چگونه اس�ت؟ به اعتقاد شما در حال
حاضر خودروس�ازی س�ایپا برای تولید کیا سراتو
امکان به روز شدن را دارد؟
قرارداد ساخت کیا سراتو 3سال پیش منعقد شده بود
که برای واردات قالب ها و تجهیزات س��اخت و تولید این
خودرو ،هزینه هایی نیز انجام ش��د اما در ش��رایط تحریم
این خودرو به تولید نرس��ید که در حال حاضر روی خط
تولید است .در این ش��رایط از شرکت سایپا جویا شدیم
که ایا سراتوی جدید با سال ساخت جدید تولید می شود
ک��ه انها عنوان کردند به دلیل هزینه خرید تجهیزات در
3سال گذش��ته ،این خودرو با همان سال ساخت تولید
می ش��ود .این در حالی است که باید وقتی قراردادی برای
تولید یک خودرو منعقد می ش��ود ،با اعمال تغییراتی در
خودروس��ازی کش��ور مبدا ،ان تغییرات در خودروسازی
داخل نیز اعمال شود.
خودروسازان اذعان دارند که ساخت خط تولید
برای ب�ه روز ک�ردن محصوالت امکان پذیر اس�ت
ام�ا هزینه بر بوده و به صرفه نیس�ت .حال می توان
این موضوع را از این زاویه بررس�ی کرد که ش�اید
مصرف کنن�ده ایرانی قانع ب�وده و به تکراری بودن
محصوالت عادت کرده اس�ت .ارزیابی ش�ما از این
موضوع چیست؟
در حال حاضر مشکل اصلی صنعت خودروی ایران که
ما نیز به ان اعتقاد داریم این اس��ت که خودروس��ازان ما
در توس��عه محصول عقب افتاده اند .این یک نقطه ضعف
محسوب می شود که برخی خودروها هنوز بعد از 20سال
در ح��ال تولید و عرضه به بازار هس��تند .د ر حال حاضر
ب��ه این نتیجه رس��یدیم که تداوم ای��ن روند هم موجب
نارضایتی مصرف کننده اس��ت و هم به بدنه خودروسازی
ما زیان وارد خواهد کرد .از این رو در س��ند چش��م انداز
خ��ودرو 1404پیش بینی ش��ده تا 5پلتف��رم طراحی و
س��اخته ش��ود که از هر کدام ان چندی��ن خودرو تولید
خواهد ش��د .بر این اساس با ش��رایط حال حاضر تولید،
فقط می توان برای صادرات محصوالت تنها به کشورهایی
چون عراق حساب کرد.
بازار
پژو GLX 405یورو2 ،4ایربگ.
30میلیون و 300هزار تومان
داشبورد جدید
پژو پارس سال یورو2 ،4ایربگ
37میلیون و 900هزار تومان
پژو 206تیپ 5
37میلیون و 400هزار تومان
داشبورد جدید
رانا LX
32میلیون و 800هزار تومان
تندر ال 90ایران خودرو
38میلیون و 800هزار تومان
سایپا SE 111
21میلیون و 100هزار تومان
تیبا SXیورو4
23میلیون 900هزار تومان
معدن
نقش ایمیدرو
در حوزه
اکتشافات معدنی
یادداشت
مهدی کرباسیان
رییس هیات عامل ایمیدرو
سازمان توس��عه و نوسازی معادن و صنایع معدنی
ای��ران که از ان با عنوان ش��رکت م��ادر تخصصی و
متولی در بخش تولید مواد معدنی یاد می شود تمام
ت�لاش خود را ب��ه کار گرفته تا با س��رمایه گذاری و
توسعه معادن به ثروت افرینی و رشد اقتصادی کشور
و همچنین افزایش تولید ناخالص ملی یاری رساند.
در ای��ن راس��تا وزارت صنع��ت ،مع��دن و تجارت
ب��ا توج��ه ب��ه ظرفی��ت ب��االی ایمی��درو در بخش
توانمندس��ازی صنایع معدنی ب��ا واگذاری 200هزار
کیلومت��ر مربع از زمین هایی که قابلیت اکتش��اف و
اس��تخراج مواد معدنی را دارند ،بستر مناسبی برای
این س��ازمان فراهم کرده اس��ت تا با اتکا به دانش و
فناوری های جدید موجبات توس��عه معادن و صنایع
معدنی را فراهم کند.
از این رو سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع
معدنی اکتش��اف با گستره 200هزار کیلومتر مربعی
را در اولویت برنامه های خ��ود قرار داده و تحقیقات
خود را بر روی مناطقی که دارای پتانسیل و ظرفیت
باالی ذخایر معدنی است متمرکز کرده است.
در این رابطه می ت��وان به فعالیت بخش خصوصی
در حوزه اکتشاف اشاره کرد که وسعت ان به 60هزار
کیلومتر رسیده و تمرکز بیشتر ان در منطقه سنگان
و سراوان قرار گرفته است.
از انجای��ی که ای��ران دارای منابع و ذخایر معدنی
ف��راوان بوده و روی کمربند مواد معدنی قرار گرفته،
س��ازمان ایمیدرو با بررس��ی علمی و کارشناس��انه
موفق به شناس��ایی 68نوع م��اده معدنی از 80نوع
ماده معدنی موجود در معادن کش��ور ش��ده اس��ت.
همچنی��ن اماره��ای موج��ود از ذخی��ره 700هزار
میلی��اردی مواد معدن��ی خبر داده و ای��ن درحالی
اس��ت ک��ه ب��ا س��رمایه گذاری صحی��ح در بخ��ش
اکتش��اف می توان این رقم را ت��ا 1000میلیارد دالر
افزایش داد.
سازمان توس��عه و نوسازی معادن و صنایع معدنی
در راس برنامه ه��ای خ��ود حمایت از سیاس��ت های
دول��ت یازدهم مبنی ب��ر اجرای درس��ت و صحیح
اص��ل 44و حمایت از بخش خصوص��ی را قرار داده
اس��ت .این سازمان با جذب س��رمایه های غیردولتی
و س��رمایه گذاران خارجی که در بین انها هموطنان
ایرانی نیز وجود دارند ،موجبات توس��عه و پیشرفت
در این حوزه را فراهم اورده است؛ ضمن انکه بودجه
اکتش��افی 200هزار کیلومتری را نیز افزایش داده،
به گونه ای که بودجه اکتشاف را از 800میلیارد ریال
با50درصد افزایش برای س��ال 93ب��ه مبلغ 1200
میلیارد ریال ارتقا داده است.
تکمیل طرح های اکتش��افی زیر پوش��ش ایمیدرو
همچ��ون مع��ادن زرش��وران ،س��نگان ،جالل اباد،
گل گه��ر ،مهدی اب��اد و مجتم��ع س��نگ اهن فالت
مرک��زی از دیگ��ر برنامه ها و طرح ه��ای ایمیدرو در
زمینه اکتش��اف بوده و در راستای توسعه و پیشرفت
تولید مواد معدنی مورد نیاز کشور در مناطقی که از
ریسک باالیی برخوردار بوده کشف عناصر کمیاب و
کاربردی نظیر کروم ،لیتیوم و انتیموان را در اولویت
قرار داده است.
گزارش «
شنبه 18مرداد ماه 12 - 1393شوال 9 -1435اگوست 2014
» از کم توجهی بسته ضد ر کودی دولت نسبت به بخش معدن
مشوق هایسرمایه گذاریدرمعادنمغفولماندهاست
حامدش�ایگان -گروه معدن :پس از
انکه دولت بسته ضد رکودی خود را ارائه
کرد ،برخی از کارشناسان حوزه صنعت و
معدن مدعی شدند در برنامه های حمایتی
دولت بخش توس��عه معادن کمرنگ دیده
ش��ده و انطور که باید ح��وزه معدن مورد
توجه دولت قرار نگرفته است.این موضوع
با گفته ه��ای معاون وزیر صنعت ،معدن و
تجارت همگام ش��د به ط��وری که مهدی
کرباس��یان نی��ز در بخش��ی از اظه��ارات
خ��ود گفته بود که در بس��ته ضد رکودی
دولت به بخش معدن توجه کافی نش��ده
و ب��رای تدوین الیح��ه حمایت��ی باید از
س��ازمان توسعه و نوس��ازی معادن کشور
ب��ه عن��وان متول��ی این بخش مش��ورت
گرفته می ش��د .با توجه به اینکه توس��عه
ل زای��ی و بهبود چرخه
معادن در اش��تغا
اقتص��ادی نقش بس��زایی دارد در تدوین
برنامه های اقتصادی کش��ور اس��تفاده از
مباحث کارشناس��ی س��ازمان های متولی
معدن ب��ه طور قطع در خ��روج از بحران
رکودی حاکم بر کش��ور را ه گش��ا خواهد
ب��ود .در این رابطه برخی از کارشناس��ان
معتقدند در بسته ضد رکودی دولت تنها
به بخش اس��تخراج معادن توجه ش��ده و
بخش های اکتش��اف ،فراوری و تحقیقات
معدنی که مبنای تصمیم بخش خصوصی
برای سرمایه گذاری است مغفول مانده و
نیازمند بازنگری است ،زیرا زمانی می توان
از ظرفی��ت کامل معادن بهره جس��ت که
بت��وان این چرخ��ه را کامل و ب��ا افزایش
مطالع��ات معدن��ی و داده های اکتش��افی
اعتماد کافی برای س��رمایه گذاری بخش
خصوصی در این بخش را ایجاد کرد.
فقط استخراج !
با توجه ب��ه اینکه ب��رای بهره برداری از
معادن نخستین گام اکتشاف و شناسایی
محدوده ه��ای معدنی اس��ت و پس از ان
استخراج و فراوری صورت می گیرد .برای
اس��تفاده از تمام ظرفیت های این بخش،
حضور قوی تر دولت در کنار ش��رکت های
اکتش��افی اهمی��ت خاص��ی دارد .عض��و
کمیس��یون صنایع و مع��ادن مجلس در
رابطه با بسته ضد رکودی دولت می گوید:
ارائه این برنامه از سوی دولت یازدهم قابل
تقدیر اس��ت زیرا در دولت قبلی تولید در
معادن به فراموشی سپرده شده بود و تنها
به پرداخت های نقدی و عملیات واسطه ای
در معادن ارج نهاده می شد اما با پیشنهاد
این الیحه باردیگر تولید در صدر اولویت ها
قرار گرفت هرچند این بسته هنوز نواقصی
دارد که دولت به ص��ورت محدود اصالح
انها را خواهد پذیرفت.
سیدش��ریف حس��ینی ،نماین��ده مردم
اهواز افزود :در این الیحه دولت بیشترین
حمایت خود را از اس��تخراج معادن نشان
داده اس��ت اما توجه دولت در بخش های
اکتش��اف و فراوری و طرح های تحقیقاتی
به دلی��ل محدودیت بودج��ه ای کمرنگ
اس��ت .از این رو ن��گاه بخش خصوصی به
سرمایه گذاری در فراوری مواد معدنی باید
تقویت شود.
س�رمایه گذاری بخ�ش خصوصی
با توسعه تحقیقات محقق می شود
ارائه اطالعات دقیق علمی در زمینه های
مختلف معدنی ضمن کاهش میزان ریسک
س��رمایه گذاری ب��ه واس��طه برنامه ریزی
بلندمدت از س��وی سرمایه گذاران افزایش
حجم تولید را نیز در پی خواهد داش��ت،
بنابرای��ن توجه به کس��ب اطالعات فنی
در ح��وزه مع��ادن اهمیت وی��ژه ای دارد.
در ای��ن رابطه س��ید ش��ریف حس��ینی
می گوی��د :مطالعات معدنی باید از س��وی
ش��رکت های دولتی انجام پذیرد زیرا این
مطالع��ات نیازمند هزینه باالیی اس��ت و
بخش خصوص��ی توان پرداخت��ن به این
موضوعات را ندارد به همین دلیل با انجام
پروژه های معدنی بخ��ش خصوصی برای
سرمایه گذاری راغب تر خواهدشد.
ی��ک عضو خانه معدن نی��ز با تایید این
موض��وع می گوید :ایران باوجود در اختیار
داشتن مجموعه های تحقیقاتی پیشرفته
در ازمایش��ات معدنی هنوز نتوانس��ته در
توس��عه و بهره ب��رداری از مع��ادن از ان
بهره مند ش��ود .به همین دلی��ل اگر این
مجموعه ه��ا به صورت رای��گان در اختیار
بخ��ش خصوصی ق��رار گی��رد و انها تنها
هزینه ه��ای م��واد مصرفی ازمایش��گاهی
را پرداخ��ت کنند عالوه بر ارتقای س��طح
علم��ی و فنی معادن ،مناف��ع زیادی عاید
معدنکاران خواهد کرد.
جعفرصادق��ی پناه با اش��اره ب��ه اینکه
برای بهبود مطالع��ات تحقیقاتی نیازمند
وضع قوانی��ن جدید هس��تیم ،ادامه داد:
در این الیحه دولت
بیشترین حمایت خود
را از استخراج معادن
نشان داده است اما توجه
دولت در بخش های
اکتشاف و فراوری و
طرح های تحقیقاتی به
دلیل محدودیت بودجه ای
کمرنگ است
اگر گروه های تحقیقاتی در ایران موفق به
کشف شوند داده های انها به طور رایگان و
به سرعت در اختیار سایرین قرار می گیرد
که در این صورت حقوق انها ضایع خواهد
ش��د بنابراین باید با تدوین قوانینی گروه
تحقیقاتی از کش��ف خود بهره مند شده و
درقبال دریافت هزینه اطالعات خود را در
اختیار سایرین قرار دهند.
اکتش�افات معدنی م�ورد حمایت
قرار نگرفته است
به گفته س��ید شریف حسینی در بسته
حمایتی ،دولت با اس��تفاده از تس��هیالت
بانک��ی قصد دارد وضعیت موجود را حفظ
کند به ط��وری ک��ه در اختصاص همین
تسهیالت بانکی نیز تنها بخش های دولتی
بهره مند ش��ده اند و مش��وقی برای ارتقای
سطح اکتشافات شرکت های خصوصی در
نظر گرفته نش��ده اس��ت اما اگر در بخش
اکتش��اف و فراوری این حمایت ها پررنگ
ش��ود ،ارزش اف��زوده و رون��ق بنگاه های
اقتصادی محصوالت معادن بهبود خواهد
یافت.
دبی��ر انجمن فوالد ای��ران نیز می گوید:
پایه اس��تخراج ،اکتش��اف بهین��ه معادن
است در چندسال اخیر شرکت های بزرگ
معدنی به جای پرداختن به اکتش��اف به
تولید فوالد روی اورده اند .دولت باید این
ش��رکت ها را مجاب به فعالیت اکتش��افی
کند زیرا مواد در دس��ترس برای 12سال
نیاز تولیدکنندگان فوالد را تامین می کند
و پس از ان برای تهیه خوراک با مش��کل
مواجه خواهیم ش��د به همین دلیل دولت
بای��د از هم اکنون برنامه ای برای توس��عه
اکتشافات طرح ریزی کند.
خلیفه سلطان با تاکید بر اهمیت حضور
بخش خصوصی در اکتشافات افزود :دولت
در بخش اکتش��افات به جای اینکه بخش
خصوصی را فعال کند تمام محدوده ها را در
اختیار گرفته و این شرکت ها در الیه های
باالیی زمین که بیش��تر در دسترس است
فعالیت می کنند که در بلندمدت اقتصادی
نیست.برای نمونه در امارها 1/08میلیارد
تن اکتش��اف سنگ اهن داریم که بخشی
از ان در الیه های عمقی زمین است و نمی
توانیم با این روش اکتش��اف ادعا کنیم به
این میزان اکتشاف دست یافته ایم .این در
حالی است که در کشورهای بزرگ معدنی
بخش خصوصی در عرصه اکتشاف بسیار
فعال هستند و با حمایت دولت در اعماق
بی��ش از 200متر زمین م��واد معدنی را
استخراج می کنند.
همچنین صادقی پناه ،عضو خانه معدن
ازادسازی محدوده های معدنی در اختیار
دول��ت را بهتری��ن حمایت از اکتش��اف
می دان��د و می گوی��د :اگ��ر محدوده های
متروک��ه که در اختیار دولت و س��ازمان
زمین شناس��ی ق��رار دارد ب��ه بخ��ش
خصوص��ی واگذار ش��ود و از طرف دیگر
می��زان حق االرض مع��ادن فعال کاهش
یابد اکتشافات توس��عه خواهد یافت زیرا
با کاهش محدودیت واردات ماشین االت
ژئوفیزیک و حفاری شرکت های بیشتری
در این عرصه فعال خواهند شد.
گپ و گفت
5
صادرات صفر درصدی منگنز
در 6سال
ب��ا توجه ب��ه اینکه توس��عه
مع��ادن منگنز به عنوان یکی از
راه های خروج از رکود و محرک
اقتص��ادی غیرنفتی اس��ت باید
به همه ظرفیت ه��ای معدنی و
به ویژه محصوالت��ی که ارزش
اقتصادی باالیی دارند پرداخته
ش��ود .منگنز ماده معدنی اس��ت که به دلیل کاربرد
ب��االی ان در س��اخت اهن االت و تولی��دات فوالدی
کارب��رد زی��ادی در صنایع داش��ته و حت��ی در تهیه
خوراک دام و مصارف دارویی نیز اس��تفاده می ش��ود.
به همین دلیل برای اگاهی بیشتر از تولید منگنز در
ایران و راهکار توسعه ای ان با شهناز نوایی عضو خانه
معدن گفت وگو کرده ایم که می خوانید.
میزان تولید منگنز در ایران چقدر اس�ت و
بازار جهانی این محصول چگونه است؟
در سال 92نزدیک به 209هزارتن منگنز در ایران
تولید ش��ده که در س��ال جدید تولید ان تحت تاثیر
عوامل مختلفی همچون افزایش حقوق دولتی و رکود
ب��ازار می��زان ان کاهش یافته .این در حالیس��ت که
تولی��د این محصول در جهان جایگاه خاصی کس��ب
کرده چراکه کمبود این محصول باعث شده اخیرا در
بازارهای جهانی قیمت منگنز 40درصد افزایش یابد
به گونه ای که قیمت ان با افزایش 12دالری به ازای
هرتن به حدود 406دالر رسیده است.
محدودیت تولید منگنز در ایران چیست؟
نخستین محدودیت افزایش تولید منگنز که ناشی
از نب��ود اس��تخراج عمقی اس��ت در واق��ع از کمبود
کارشناس��ان حفاری با عمق باال نش��ات می گیرد ،از
س��وی دیگر تجهیزات حفاری در عمق های باال بسیار
گران اس��ت به گون��ه ای که هر ماش��ین نمونه گیری
مغزه ای بیش از 1/5ت��ا 2میلیارد تومان ارزش دارد
و بخش خصوصی برای این اکتشافات حاضر به تقبل
چنین هزینه گزافی نیست چراکه ممکن است نتیجه
مثبتی به دست نیاید.
ایا در ایران منگنز صادر می شود؟
تولید منگنز در ایران محدود به رفع نیاز داخلی بوده
و تنها در 6سال گذشته که میزان مصرف شرکت های
فوالدی کم بود این محصول به خارج از کش��ور صادر
می ش��د ،البته میزان صادرات نیز بسیار پایین بوده به
طوری که در س��ال 87تنها به پاکس��تان 1400تن
منگنز صادر ش��د و همچنین حج��م کمی نیز راهی
کش��ورهای جنوب شرق اسیا ش��د ،اما در خالل این
س��الها به دلیل افزایش تقاض��ای داخلی و همچنین
نبود توجه کافی به توسعه معادن منگنز همین میزان
صادرات نیز به صفر رسیده است.
دلی��ل محدودی��ت تولی��د منگنز و نب��ود صادرات
چیست؟
عوامل��ی زیادی مانع توس��عه معدن منگن��ز ایران
اس��ت به طوری که برای باال بردن س��طح تولید این
محصول نخست باید باید به عواملی همچون نوسازی
تجهیزات ،تسهیالت بانکی و حمایت صندوق توسعه
ملی و صندوق بیمه س��رمایه گ��ذاری توجه کرد .در
واقع صندوق بیمه که وظیفه حمایت از سرمایه گذاران
بخش معدن در هنگام ناکامی در اکتش��اف را برعهده
دارد می تواند با جلب حمایت سرمایه گذاران بار دیگر
رونق را به معادن منگنز ایران بازگرداند.
بازتاب
گزارش
از بازتاب تصمیم قوه قضاییه مبنی بر توقف فعالیت معادن دماوند
توقف قطعی نیازمند جبران خسارت است
گ�روه مع�دن :چند روز پی��ش رواب��ط عمومی قوه
ی بر توقف فعالیت معادن و جلوگیری
قضائیه خبری مبن
از ت��ردد کامیون های بارب��ری در ارتفاعات باالی 2200
متری دماوند منتشر کرد و دلیل این اقدام را بهربرداری
غیرمج��از معادن عنوان کرده بود .بنابراین روز عید فطر
در بازدید رئیس دادگس��تری اس��تان مازن��دران مطابق
تصمیم ش��ورای تامین اس��تان فعالیت 5معدن متوقف
ش��د .با این حال جعفر س��رقینی معاون��ت معدنی وزیر
صنعت ،معدن و تجارت و دبیر شورای عالی معادن ،این
اقدام قوه قضائیه را تس��هیل کننده رای ش��ورا دانسته و
گفته :در جلسه 5خردادماه مصوب شد از هرگونه مجوز
فعالیت معدن��ی در کل دامنه و قل��ه دماوند جلوگیری
ش��ود .این درحالیس��ت ک��ه پیش تر س��ازمان صنعت،
مع��دن و تج��ارت مازندران اعالم کرده ب��ود که فعالیت
ای��ن معادن مجاز بوده و ب��رای جلوگیری از بهره برداری
بیشتر نیاز است تا شورای عالی معادن نسبت به جبران
خس��ارت بهره برداران تصمیم گیری کند .از طرف دیگر
در جس��له ای که اخیرا از سوی سازمان صنعت ،معدن و
تجارت مازندران با مدیرکل دادگستری و فعاالن معدنی
برگزار ش��د ،بار دیگر قانونی بودن مجوز فعالیت معادن
م��ورد تایید قرار گرفت و مقرر ش��د تا در صورت جبران
نشدن خسارات بهره برداران تا چند روز اینده فعالیت این
معادن از سر گرفته شود .
ماجرا چیست
پس از اینکه سازمان میراث فرهنگی در راستای ثبت
ملی قله دماوند و همچنین برای جلوگیری از تخریب
محیط زیس��ت ان خواس��تار توقف فعالیت معادن در
ارتفاع باالی 2200متری قله ش��د ،مباحث زیادی در
مورد فعالیت معادن مطرح ش��د به گونه ای که برخی
از کارشناس��ان محیط زیس��ت مدعی بودن��د فعالیت
این مع��ادن غیر مجاز بوده و این مع��ادن فاقد پروانه
بهره برداری هستند ،با این حال معاون معادن سازمان
صنع��ت و معدن اس��تان مازندران ای��ن موضوع را رد
کرده و گفته بود :فعالیت این معادن مطابق مجوزهای
صادره از س��وی این س��ازمان بوده و هیچ گونه تخلفی
صورت نگرفته اس��ت .علیرضا یوسف نژاد پیش تر نیز
اعالم کرده بود که این مجوزها پس از استعالم سازمان
منابع طبیعی صادر شده و از سوی دیگر ارتفاعات باالی
2200متر خارج از محدوده سازمان محیط زیست بوده
و نیازی به استعالم سازمان محیط زیست ندارد ،بنابراین
این سازمان نمی تواند ادعایی داشته باشد .مالک معدن
مالرد دماوند در رابطه با این موضوع می گوید :از انجایی
که مج��وز بهره برداری معدن مالرد از س��ال 1388تا
س��ال 1403اعتبار دارد ،مدیرکل دادگس��تری استان
نبای��د در مصاحب��ه خود با صراحت اع�لام می کرد که
فعالیت این معادن غیرقانونی اس��ت .مهدی حسین پور
با اشاره به روند بررسی پرونده معادن دماوند می افزاید:
نزدیک به 3ماه اس��ت که س��ازمان بازرس��ی سازمان
صنع��ت ،معدن و تجارت این موضوع را بررس��ی کرده
و ت��ا به ام��روز هیچ گونه تخلفی از س��وی معدن مالرد
ص��ورت نگرفته و چارچوب قانونی رعایت ش��ده و رای
را ب��ه نفع ما صادر کرده اس��ت .همچنین پرونده ای در
این خصوص در دادگس��تری استان تشکیل شده که با
وجود اینکه سازمان محیط زیست و گردشگری استان
مدعی فعالیت غیرمجاز معادن هس��تند دادگاه پس از
مش��اهده م��دارک رای را به نفع ما صادر کرده اس��ت،
بنابراین تعطیلی معادن غیرمجاز صورت گرفته است.
راهکار پیش رو
با توجه به اینکه در قانون معادن به جبران خس��ارت
پس از تعطیلی غیرمترقبه اش��اره شده است به همین
دلیل جعفر سرقینی ،معاون امور معادن وزارت صنعت،
مع��دن و تج��ارت اع�لام کرده ب��ا همکاری س��ازمان
محیط زیست و س��ازمان جنگل ها ،مراتع و ابخیزداری
وضعی��ت معادنی که در ارتفاع��ات باالی 1700متری
دماوند فعال هستند تعیین تکلیف خواهند شد .به گفته
معاون معدنی سازمان صنعت و معدن استان مازندران؛
معدندران با ثبت قله دماوند به عنوان اثری ملی موافق
هس��تند ،ام��ا این موض��وع تفاهم با هم�� ه ذینفعان را
می طلبد .علیرضا یوسف نژاد می افزاید :از انجایی که این
محدوده خارج از منطقه چهارگانه سازمان محیط زیست
اس��ت و سازمان اوقاف اسناد مالکیت زمین ها را نیز در
اختیار دارد ،بنابراین هم راستا با معدندران ذی نفع بوده
و باید این مش��کل به ص��ورت تفاهم با تمام انها مرتفع
شود.
مال��ک معدن مالرد در مورد راهکار پیش رو می گوید:
معادن دماون��د غنی ترین ذخایر پوکه کش��ور را دارند
و ب��ه همین دلیل من در س��ال 1391ای��ن معدن را
ب��ا مبلغ 2میلیارد و 138میلی��ون تومان خریداری و
نزدیک به 4میلیارد برای خرید تجهیزات و جاده سازی
سرمایه گذاری کردم که اکنون زمینه اشتغال 150نفر
از ساکنان این منطقه فراهم شده است .این درحالیست
که در چندس��ال اخیر ما به جای پرداختن به مس��ئله
تولی��د تنها به دنبال رفع اتهام بوده و فعالیت معدن در
حاشیه قرار گرفته است.
مهدی حسین پور ادامه داد :با توجه به شرایط پیش
امده و اهمیت اشتغال ساکنان منطقه واگذاری معدن
جایگزین یا صدور مج��وز کارخانه تولیدی می تواند در
جبران خسارت معدنداران موثر واقع شود.
وی تاکی��د ک��رد :در جلس��ه ای که در ای��ن اواخر با
مسئوالن دادگس��تری برگزار شد ،مقرر گردید تا چند
روز این��ده در م��ورد جبران خس��ارت تصمیمات الزم
گرفته ش��ود که اگر جبران خسارت به صورت تفاهمی
صورت گیرد نیازی به ورود شورای عالی معادن نیست
و در غیر این صورت نماینده این شورا با حضور در محل
معادن باید میزان خسارت را تعیین کند.
6
شنبه 18مردادماه 12 - 1393شوال 9 -1435اگوست 2014
روی خط خبر
از دالیل و میزان وقوع حوادث معدنی گزارش می دهد
امارحوادثمعدنیدرهاله ایازابهام
کرباسیان در بازدید از طرح فوالدی سفید دشت؛
چهارمحال و بختیاری
قطب تولید فوالد می شود
در بازدید دکتر حس��ن روحانی رئیس جمهوری از
طرح های توسعه فوالد منطقه سپید دشت چهارمحال
و بختیاری که با حضور مهندس محمدرضا نعمت زاده
وزی��ر صنعت ،مع��دن و تجارت و مهدی کرباس��یان
رئی��س هی��ات عام��ل ایمی��درو انجام ش��د ،اجرای
طرح های فوالدی زمینه س��از تبدیل شدن این استان
به قطب تولید فوالد در کشور عنوان شد.
به گزارش روابط عمومی ایمیدرو ،مهدی کرباسیان
با ارائه گزارش��ی از وضعیت طرح فوالد سپید دشت و
همچنین برنامه های اتی در زمینه ایجاد کارخانه های
فوالد س��ازی و طرح های توس��عه اعالم ک��رد :میزان
پیش��رفت واحد احیای مس��تقیم طرح سپید دشت
81درص��د ،واحد ذوب و ریخته گ��ری 39درصد و
پیش��رفت کل 55درصد و ظرفیت تولید ساالنه این
طرح حدود 800هزار تا یک میلیون تن خواهد بود.
وی اف��زود :واحد احیای ای��ن طرح در 3ماهه اول
سال 94و واحد ذوب و ریخته گری ان در نیمه دوم
سال 95راه اندازی می شود.
معاون وزیرصنعت ،معدن وتجارت میزان س��رمایه
گذاری انجام شده در این طرح را 450میلیارد تومان
و کل سرمایه گذاری را 270میلیون یورو عنوان و در
خصوص اعتبار ارزی این طرح ،اظهار کرد :گشایش
اعتبار اس��نادی ( ) L/Cاین طرح در اذر ماه 1392
با مشارکت شرکت MCCچین انجام شده است.
وی س��هم س��ازمان توسعه و نوس��ازی طرح فوالد
س��فید دش��ت را 35درصد و س��هم ش��رکت فوالد
مبارک��ه را 65درصد دراین مش��ارکت اعالم کرد.وی
سهم بخش داخلی در تامین تجهیزات این طرح را در
واحد احیا 80درصد و س��هم بخش خارجی را حدود
20درص��د و در واحدهای ذوب ریخته گری س��هم
بخش داخل��ی را 38درصد و بخ��ش خارجی را 65
درص��د عن��وان کرد.رئی��س هی��ات عام��ل ایمیدرو
همچنین زی��ر بناهای مورد نیاز این طرح را ش��امل
140مگاوات برق 540 ،متر مکعب اب در س��اعت و
50/000متر مکعب گاز در ساعت اعالم کرد.
دریچه
سنگی که راه را
هموار می کند
یاسر اسالمی
کارشناس عمران
«س��نگ باالست» یا سنگ ریلی که به عنوان تکیه گاه و
نگهدارنده خطوط ریلی مورد کاربرد قرار می گیرد از ابتدای
تاس��یس خطوط راه اهن تاکنون م��ورد توجه این صنعت
بوده و از ترکیب خرده س��نگ های معدنی اذرین همچون
گرانیت ،بازالت ،دیوریت و گنیس به دس��ت می اید .نکته
حائز اهمیتی که باعث ش��ده این م��اده معدنی در صنایع
ریلی مورد اس��تفاده قرار گیرد نکاتی دانه بندی یکنواخت
ان است به گونه ای که دانه بندی 25تا 65میلی متر اندازه
استاندارد مورد استفاده در خطوط راه اهن است.
این کانس��نگ که پس از اکتش��اف و استخراج از سنگ
الش��ه با استفاده از تجهیزات و دس��تگاه های سنگ شکن
به صورت دانه بندی ش��ده ب��ه کارخانجات فراوری منتقل
می ش��ود .مهم تری��ن کارب��رد ان ایجاد تع��ادل بین ترن و
خطوط ریلی اس��ت که با تحمل نیروه��ای وارده در ایجاد
تعادل و نگه داش��تن خطوط ریلی در موقعیت خود کمک
می کند .از ویژگی های منحصربه فرد این سنگ می توان به
جلوگیری از رش��د گیاهان و همچنین جلوگیری از تجمع
اب های سطحی از طریق زهکشی در خطوط اشاره کرد .
در خصوص ماده معدنی «باالس��ت» باید توجه داش��ت
کیفی��ت ب��االی این م��اده معدن��ی در برابر س��اییدگی ،
شکستگی و کوبیده شدن ان را جزو اصلی ترین مصالح در
راه اهن قرار داده است.
البته با وجود مقاومت باالی س��نگ باالست اما این ماده
معدنی نی��ز در مقابل برخی از عوامل همچون جابه جایی ،
تغییر شرایط جوی و همچنین وجود مواد زائد اسیب پذیر
بوده و نیازمند شرایط خاص فیزیکی است .از سوی دیگر
ع�لاوه بر اس��یب های فیزیکی ،تجمع ذرات ری��ز دانه در
الیه های باالس��ت به جهندگی ،جذب انرژی ،زهکش��ی و
حفظ ابعاد هندسی خطوط ریلی اسیب زده به طوری که
تغییر اندازه و موقعیت خطوط را به وجود می اورد.
در کش��ور ما نیز با در اختیار داش��تن منابع سنگ های
اذرین بیرونی زمینه تولید این ماده معدنی فراهم بوده به
طوریکه هم اکنون در برخی از معادن موجود در نوار مرزی
صادرات این ماده معدنی س��ود سرش��اری را برای انها به
ارمغان اورده اس��ت .البته معادن باالست در سراسر کشور
لو نقل باعث شده
قابل دسترسی است اما هزینه باالی حم
تا این معادن فقط به تامین نیاز داخل اکتفا نمایند.
هم اکنون در بیش از 30معدن کش��ور امکان استخراج
باالست فراهم بوده این درحالی است که تنها 11معدن به
استخراج و تولید این ماده معدنی مشغولند به عنوان مثال
مش��هد با در اختیار داشتن 3معدن فعال رتبه اول تولید
باالس��ت را به خود اختصاص داده و بعد از ان اس��تان های
بوشهر ،بندرعباس ،سیرجان ،کردوک ،اذربایجان ،تهران و
قم نیز در تولید این ماده معدنی فعالیت می کنند.
صنایع معدنی
حس�ن س�اعدی-گروه معدن :هفته
پیش ب��ود که خبر کش��ته ش��دن 5نفر از
کارگران در معدن سنگ تزئینی اردکان یزد
با واکنش های زیادی همراه شد حادثه تلخی
که براساس اعالم نظر اولیه کارشناسان فنی
معادن صرفا بر اثر س��هل انگاری و بی توجهی
کارگران ب��ه نکات ایمنی به وقوع پیوس��ته
اس��ت .در واقع موضوع ح��وادث معدنی در
چند س��ال اخیر به یکی از مهم ترین مباحث
در فعالیت های معدنی مبدل ش��ده ،اتفاقات
ناگ��واری که دلیل اصل��ی ان را باید در نبود
سیس��تم های ایمن��ی ،تجهیزات اس��تاندارد
و همچنی��ن نب��ود نظ��ارت کافی از س��وی
متولی��ان و فعاالن بخش معدن جس��ت وجو
کرد .در این رابطه بررس��ی ها نشان می دهد
که تاکن��ون راه��کار عملی مناس��بی برای
جلوگی��ری از ح��وادث و عوام��ل دخیل در
ان ارائه نش��ده اس��ت .هر چند که برخی از
مس��ئوالن و کارشناس��ان معدنی معتقدند؛
بروز اینگون��ه حوادث در کمب��ود تجهیزات
اس��تاندارد و حفاری ه��ای غیراصولی نهفته
اس��ت .درخصوص موضوع حوادث معدنی و
دالیل بروز ان با چند نفر از مسئوالن وزارت
صنع��ت ،معدن و تجارت اس��تان ها و رئیس
س��ازمان نظام مهندس��ی مع��دن گفت وگو
کرده ایم:
پایش و کنترل معادن
جعفر صادق اس��کندری ،رئیس س��ازمان
صنع��ت ،معدن و تجارت اس��تان اذربایجان
غرب��ی در رابطه ب��ا ح��وادث غیرمترقبه در
می گوی��د :صدمات و
مع��ادن ب��ه
تلف��ات ناش��ی از کارهای معدن��ی در همه
معادن کش��ور وج��ود دارد ،ول��ی تعداد این
حوادث غیرمترقبه بس��ته به نوع فعالیت در
معادن متفاوت است.
وی اف��زود :به عنوان مث��ال وقوع حوادث
در مع��ادن زغال س��نگ به عل��ت عمق زیاد
و همچنی��ن احتمال انفجار ناش��ی از تجمع
گازهای متصاعد ش��ده دور از انتظار نیست.
ای��ن در حالیس��ت ک��ه احتم��ال ح��وادث
این چنینی در معادن روباز و س��طحی بسیار
کم است.
اس��کندری ادام��ه داد :ح��ال ب��ا توجه به
اینک��ه اکثر معادن اس��تان اذربایجان غربی
به ص��ورت س��طحی و روباز اس��ت حوادث
معدن��ی در ای��ن منطقه به حداقل رس��یده
اس��ت .رئی��س س��ازمان صنع��ت ،معدن و
تج��ارت اس��تان اذربایجان غربی ب��ا تاکید
ب��ر اینکه اغلب معادن این اس��تان در زمینه
س��نگ های تزئینی فعالیت می کنند ،گفت:
در این استان اداره HSEکه وظیفه نظارت ،
اموزش و بهداشت کارگران و مسئوالن فنی
را برعه��ده دارد تمام ت�لاش خود را برای به
حداقل رس��اندن حوادث و افزایش ایمنی در
محیط کار کرده است.
سهل انگاری یا اتصال برق
دلیل حادثه معدن اردکان
محمدمهدی زارع ،رئیس سازمان صنعت،
معدن و تجارت استان یزد درخصوص حادثه
اخی��ر مع��دن س��نگ گرانی��ت و همچنین
راهکاره��ای جلوگی��ری از ان ب��ه
گف��ت :در حادثه مع��دن اردکان 5کارگر بر
اثر انفجار معدن سنگ گرانیتی جان خود را
از دست دادند.
وی در ادام��ه درخص��وص دالی��ل وق��وع
حادث��ه ف��وق اف��زود :در بررس��ی های
صورت گرفته کارشناسان سازمان 2احتمال
را برای وقوع حادثه اعالم کرده اند.
زارع ادام��ه داد :در احتم��ال اول برخی از
کارشناسان سهل انگاری یکی از کارگران در
انبار م��واد منفجره و اس��تعمال دخانیات را
عامل بروز حادثه دانس��ته و این در حالیست
ک��ه در احتم��ال دوم برخی از کارشناس��ان
اتصال ب��رق در کابل های انب��ار را دلیل این
حادثه عنوان می کنند .وی گفت :در هر حال
هر 2احتمال از س��وی کارشناس��ان درحال
بررس��ی اس��ت که پ��س از اتم��ام و ارائه به
دادگاه مقص��ر و یا مقص��ران معرفی خواهند
رئیسسازمان
نظاممهندسی
معدن :براساس
امارهای
موجود 97درصد از حوادث
منجر به فوت در سال1392
مربوطهبهبخشساختمان
بوده و 3درصد باقیمانده سایر
مشاغلرادربرمی گیردکه
بخشمعدنسهمناچیزیرابه
خوداختصاص
داده است
ش��د .رئیس سازمان صنعت ،معدن و تجارت
استان یزد با عنوان اینکه اصول اولیه ایمنی
در تمام معادن اس��تان یزد رعایت می شود،
تصریح ک��رد :به منظور جلوگی��ری از تکرار
حوادث این چنین��ی در معادن باالی 25نفر
2مس��ئول فنی و ایمنی HSEبرای کنترل
و رسیدگی بیشتر در محیط کار تعیین شده
اس��ت؛ همچنی��ن در مع��ادن کوچک تر که
کمت��ر از 25نفر در ان مش��غول به فعالیت
هستند مسئول فنی از طریق نظام مهندسی
استان مربوطه معرفی خواهد شد.
وی درب��اره تجهی��زات و امکان��ات به کار
رفته در معادن نیز اف��زود :تمامی تجهیزات
و امکانات معادن اس��تاندارد ب��وده ،چرا که
فعالیت های معدنی بدون تجهیزات استاندارد
فاقد توجیه اقتصادی است.
زارع ادام��ه داد :ب��ا توج��ه به گس��ترش
روز افزون تکنولوژی ه��ای نوین اکثر فعاالن
معدن��ی ب��رای افزای��ش به��ره وری تولی��د
اس��تفاده از ای��ن تکنول��وژی و تجهیزات را
در اولوی��ت ق��رار داده و ای��ن درحالیس��ت
ک��ه س��ازمان صنع��ت ،مع��دن و تج��ارت
اس��تان ص��دور و تمدید مج��وز بهره برداری
را من��وط ب��ه اس��تفاده از ای��ن تجهی��زات
کرده است.
امارهای غیرواقعی
هرم��ز ناصرنی��ا ،رئی��س س��ازمان نظ��ام
مهندسی معدن ایران نیز درخصوص حوادث
ب��ه وق��وع پیوس��ته در مع��ادن به
می گوید :وق��وع این حوادث ب��ه مواردی از
جمله ش��رایط کاری ،ابزاره��ا و تجهیزات و
همچنی��ن رعایت نکردن نکات و اصول اولیه
ایمنی کار توس��ط کارگران معادن بس��تگی
دارد ،ب��ه گونه ای که امارها نش��ان می دهد
اکث��ر حوادث به وق��وع پیوس��ته در معادن
کشور به علت سهل انگاری از سوی کارگران
صورت گرفته اس��ت .وی تصریح کرد :البته
در برخی از موارد نیز ش��اهد بروز حوادث به
واس��طه عمق زیاد و سس��تی دیواره معادن
به خصوص در زغال س��نگ هس��تیم .رئیس
س��ازمان نظام مهندس��ی معدن ایران افزود:
علت اینکه کارگران به عالئم هش��دار دهنده
و ایمن��ی معادن توجه ج��دی نمی کنند این
است که این افراد به دلیل نبود اموزش های
کاف��ی و بی اطالع��ی از خط��رات احتمال��ی
در محی��ط کار زمین��ه وق��وع ح��وادث را
فراهم می کنند .ناصرنیا اظهار کرد :در حال
حاضر برنامه و طرح جدیدی از سوی سازمان
نظام مهندس��ی مطرح شده است که در پی
ان تمامی کارگران مشغول در معادن سراسر
کش��ور با گذراندن دوره ه��ای اموزش فنی
و ایمن��ی به کار گرفته ش��وند که این طرح
بعد از تائید نهای��ی وزارتخانه متبوع اجرایی
خواهد شد .وی همچنین درخصوص نظارت
ب��ر فعالیت های مع��ادن نیز ادام��ه داد :این
موضوعی اس��ت که به نظر می رس��د وزارت
صنعت ،معدن و تجارت باید پاس��خگو بوده
و به حیطه س��ازمان نظام مهندسی ارتباطی
ندارد .رئیس س��ازمان نظام مهندسی معدن
ایران خاطرنش��ان کرد :هر چند به کارگیری
مقررات ایمنی در تمام معادن الزم االجراست،
اما سازمان نظام مهندسی معدن تمام تالش
خ��ود را به کار گرفته تا در معادن باالی 25
نفر مسئوالن فنی اموزش دیده و متخصص
نظارت بر ایمنی را برعهده داشته باشند.
ناصرنیا با اش��اره به اعالم امار ارائه ش��ده
مبن��ی بر فوت کارگران معدن در فاصله 16
روز گف��ت :اماره��ای متفاوتی که از س��وی
برخ��ی از افراد مبنی فوت معدنکاران در هر
16روز اعالم می ش��ود اصال پایه و اس��اس
بقای صنایع در گرو فعالیت معادن
در بازدید رئیس هیات عامل ایمیدرو از مناطق پارسیان و المرد عنوان شد:
اختصاص بودجه 150میلیاردی برای استقرار صنایع معدنی
نرگ�س قیص�ری -گ�روه معدن:
رئی��س هیات عامل س��ازمان توس��عه و
نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران در
هفته گذش��ته به همراه هیاتی از مدیران
این س��ازمان و مجریان طرح ها از منطقه
ویژه پارس��یان و الم��رد بازدید کرد .وی
در ای��ن بازدید با عنوان اینکه مزیت های
ای��ن 2منطقه همچون ذخایر غنی گاز و
دسترس��ی به منطقه عسلویه و نیز وجود
اب ه��ای ازاد ب��رای ص��ادرات محصول
ب��ه بازاره��ای بین الملل��ی ،مناطق ویژه
پارسیان و المرد را مستعد سرمایه گذاری
ک��رده ،گفته ب��ود باید هرچه س��ریع تر
زیرساخت های الزم برای سرمایه گذاری
بخش خصوص��ی در این مناط��ق اماده
شود.
مهدی کرباس��یان هنگام بازدید از این
مناط��ق اعالم ک��رد :برای اماده س��ازی
زیربناها س��ال قبل 15میلی��ارد تومان
تخصی��ص یافته بود که امس��ال با توجه
ب��ه اهمیت موضوع ای��ن بودجه به 150
میلیارد تومان افزایش یافته که امیدواریم
با این اقدام ،منطقه برای س��رمایه گذاری
بخش خصوصی اماده شود.
مع��اون وزیر صنعت ،مع��دن و تجارت
تصریح کرد :برای منطقه پارسیان احداث
بندری ب��ا ظرفیت نهایی 40میلیون تن
جا به جای��ی کاال ،پیش بینی و مطالعات
الزم انجام ش��ده که پس از اخذ مجوز از
محیط زیست ،امیدواریم عملیات ساخت
بندر امس��ال اغاز شود .همچنین ،برق و
گاز ب��رای این منطقه تامین ش��ده و در
حال عقد قراردادهای اجرایی هستیم.
رونق اقتصادی با استقرار صنایع
با توجه به اینکه ایجاد اشتغال یکی از
دغدغه های دولت یازدهم بوده و از سوی
دیگ��ر یکی از نش��انه های خروج از رکود
ایجاد اش��تغال است ،تکمیل و راه اندازی
صنایع معدنی می توان��د رونق اقتصادی
را ب��رای این مناطق ب��ه ارمغان اورد .در
همین راستا رییس هیات عامل سازمان
توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی
در این بازدید در نشستی مشترک که با
مجریان ط��رح ،مقامات محلی ،فرماندار ،
امام جمعه و اعضای ش��وراهای پارسیان
داش��ت از اهمیت طرح منطقه پارسیان
در ایجاد رونق اقتصادی و اشتغال جوانان
منطق��ه س��خن گف��ت و اظهار ک��رد :با
راه اندازی طرح های این منطقه بس��یاری
از مش��کالت اقتص��ادی و اجتماعی حل
و فصل می ش��ود و منطقه ش��اهد رونق
چشمگیری خواهد شد.
مهدی کرباس��یان با اش��اره به اهمیت
پروژه گف��ت :منطقه پارس��یان به دلیل
اینکه صنایع ب��زرگ متعددی را در خود
جای خواهد داد و س��بب توسعه منطقه
و کش��ور خواهد ش��د ،یک پروژه مهم و
بااهمیت محس��وب می ش��ود و به همین
دلیل هم��ه باید کمک کنیم با س��رعت
بیش��تری به نتیجه و بهره برداری برس��د
زی��را منافع ان به همه جامعه باز خواهد
گشت.
وی اف��زود :ایمی��درو در اج��رای این
مناط��ق و صنای��ع ،مالحظات زیس��ت
محیطی را در راس��تای توس��عه پایدار با
اولویت ویژه مورد توجه قرار خواهد داد.
زیرس�اخت های پیش بینی شده
در المرد و پارسیان
محمود مش��فق ،س��خنگوی س��ازمان
توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی
» در
ایران نیز در گفت و گو با «
رابطه با زیرس��اخت های پیش بینی شده
در منطقه المرد و پارسیان گفت :در این
مناطق قرار اس��ت عالوه بر تامین اب و
برق صنعتی مورد نیاز شبکه راه ،خطوط
اهن ،س��اختمان های خدم��ات عمومی،
س��یل بندهای حفاظتی و فضای س��بز
نیز ایجاد ش��ود .وی با اشاره به افزایش
درس��تی نداش��ته و دالیل کافی برای اثبات
ان وجود ندارد.
وی خاطرنش��ان ک��رد :اماره��ای حوادث
و تلف��ات در معادن کام�لا محرمانه بوده و
این گزارش��ات ب��ه وزارتخانه داده می ش��ود
و مس��ئول انتش��ار و اعالم ام��ار حوادث در
معادن بر عهده این وزارتخانه است.
رئی��س س��ازمان نظ��ام مهندس��ی معدن
ای��ران تاکی��د ک��رد :ب��ر اس��اس امارهای
موج��ود 97درص��د از ح��وادث منج��ر به
ف��وت در س��ال 1392مربوط��ه ب��ه بخش
س��اختمان ب��وده و 3درص��د باقیمان��ده
س��ایر مش��اغل را دربر می گی��رد که بخش
معدن س��هم ناچیزی را به خ��ود اختصاص
داده است.
ظرفیت های سرمایه گذاری ناشی از ایجاد
زیرس��اخت افزود :در واقع با فراهم شدن
زیرساخت های مورد نیاز ،بخش خصوصی
تشویق خواهد ش��د در طرح های برنامه
ریزی شده سرمایه گذاری کند .از سوی
دیگر اجرای فاز مقدماتی بندر پارس��یان
و همچنین احداث ساختمان گمرک در
انجا در اینده ای نه چندان دور ش��رایط
تج��اری را نی��ز در س��ایه صنایع معدنی
فراه��م خواه��د ک��رد .وی همچنین با
بیان اینکه س��اخت تاسیس��ات زیربنایی
در مجم��وع به 190ه��زار میلیارد ریال
اعتبار نیاز دارد اظهار کرد :در چشم انداز
نهایی پروژه های مناطق پارسیان و المرد
براورد می ش��ود 10میلی��ون تن فوالد،
2/1میلیون ت��ن الومینیوم و 5میلیون
تن س��یمان ب��ه تولیدات کنون��ی ایران
اضافه شود.
گروه معدن :س��ازمان توس��عه و نوس��ازی معادن
و صنای��ع معدن��ی ایران(ایمی��درو) اعالم ک��رد :مرکز
پژوهش های مجلس شورای اس�لامی با ارائه گزارشی
درباره چشم انداز پیش روی توسعه بخش معدن کشور
اع�لام کرد :بق��ای صنایع و به ویژه صنای��ع معدنی در
فضای رقابتی ،وابس��ته به توجه به بخش معدن است.
به گ��زارش ایمیدرو ،این مرکز که به بررس��ی جایگاه
سرمایه گذاری و بازگشت س��رمایه بخش های مختلف
در یک دوره 20ساله پرداخته ،تاکید دارد :نبود تعریف
مش��خص و عدم توجه کافی به زنجیره ارزش تولیدات
کش��ور نش��ان دهنده مغفول ماندن جای��گاه معدن در
اقتصاد کش��ور اس��ت .در این گزارش خاطرنشان شده
اس��ت ،بخش معدن از باثبات تری��ن بخش های اقتصاد
محسوب می شود و نمونه ان ثبات شرکت های معدنی
در ب��ورس ،حض��ور بین 100ش��رکت برتر کش��ور و
داش��تن س��هم 30درصدی در بورس است .بر اساس
این بررس��ی ک��ه در دوره 1370 - 89صورت گرفته،
معدن با احتس��اب صنایع معدنی س��هم 6درصدی در
تولی��د ناخالص کش��ورمان در اختی��ار دارد .همچنین
این بخش توانس��ته در برخی شاخص ها از جمله رشد
س��رمایه گذاری جایگاه دوم را بین بخش های مختلف
اقتصاد کسب کند و به طور متوسط در هر سال 6/53
درصد رشد سرمایه گذاری را به ثبت برساند.
طی مدت یادشده جایگاه نخست رشد سرمایه گذاری
با سهم 6/65درصدی به حوزه صنعت تعلق دارد.
این گزارش نش��ان می دهد میزان سرمایه گذاری در
ای��ن بخ��ش از 146میلیارد تومان س��ال 70به 488
میلیارد تومان در سال 1389رسید.
عالوه بر این متوس��ط رشد س��االنه تولید این بخش
به 5/7درصد و رش��د ارزش اف��زوده ان به حدود 49/7
درصد رس��ید .گ��زارش مرک��ز پژوهش ه��ای مجلس
شورای اسالمی یاداور ش��ده است ،کشورهای مختلف
فعالیت ه��ای صنعتی خود را در س��ایه توجه به حوزه
معدن شکل داده اند.
تجارت
زمان کمبود کاالیی
سرامد
دریچه
حسین اسدی
کارشناس اقتصادی
ذخیره س��ازی کاالهای اساس��ی و استراتژیک برای
خانوارها جزو برنامه هایی محس��وب می ش��ود که در
بیشتر اقتصاد های دنیا مطرح است .برخی کشورهای
خاص از این روش استفاده می کنند و هدف از این کار
هم این است که هر زمان تقاضا برای مصرف کاالهای
اساس��ی افزایش یافت ،از محل ذخیره س��ازی بتوان
محصوالت مورد نی��از را به بازار تزریق کرد تا جامعه
مصرفی با کمبود کاال مواجه نشود.
در کش��ور ما هم سال هاست این طرح اجرا می شود
و در واقع در تمام دنیا یک کار علمی تلقی می ش��ود.
تجربه 1دهه گذش��ته کش��ور ما ش��امل موفقیت ها
و شکس��ت هایی بوده اس��ت که شناس��ایی نیازهای
ض��روری ،می��زان کاالهای��ی که باید ذخیره ش��ود و
توجه به میزان مصرف جامعه از جمله عوامل موثر در
موفقیت این طرح بوده است.
هرگاه در زمان بندی مناس��ب و براساس نیازسنجی
مطل��وب اقدام به ذخیره س��ازی کردیم موفق بوده ایم
و زمان��ی که این 2مولفه مهم علمی را درس��ت اجرا
کردیم پاس��خ مثبت گرفتیم و بازار با نوس��ان مواجه
نشد.
در س��ال های گذش��ته تجارب خوب��ی از این طرح
دریافت کردیم و مهارت الزم را به دس��ت اوردیم؛ در
واقع ازمون و خطا تمام شد و یک قدم به جلو امدیم.
در ذخیره س��ازی کااله��ا ،بخش��ی تولی��د داخل و
بخشی هم از محل واردات است .امسال براساس امار
و اطالعات موجود ذخیره مناس��بی داریم که یکی از
دالیل ان هم میزان تولید باال و با کیفیت محصوالت
کش��اورزی مانن��د برنج و گندم اس��ت ک��ه در صدر
کاالهای ذخیره سازی استراتژیک قرار دارد .همچنین
ورود بخش خصوصی به ذخیره س��ازی و خرید برخی
محصوالت مانند گندم نیز دس��تاورد خوبی داشت و
موفقیت را دوچندان کرده است.
از س��ویی دیگر در بحث واردات همیشه با مشکلی
مواجه بودیم و ان هم اینکه در زمان نامناسبی اقدام
ب��ه واردات کاالها می ش��ود که به تولی��دات داخلی
اس��یب می زند در سال های گذش��ته واردات بی رویه
و کارشناس��ی نش��ده به تولیدات اسیب زد و در واقع
واردکننده ها بدون توجه به نیاز تولیدکننده های داخلی
اق��دام می کردند .در حال حاضر اما با برنامه ریزی های
صورت گرفته ،واردات تا حدود بسیاری مدیریت شده
و ذخیره سازی با شفافیت صورت می گیرد و اطمینان
خاطر در بخش تولید ایجاد ش��ده اس��ت که تولیدات
کشاورزان به خوبی به فروش می رسد.
انچه مس��لم است اینکه در هر کش��وری در بحث
اقتصاد باید میزان مصرف و نیاز جامعه شناسایی شود.
در واقع شناخت میزان تولید و مصرف یکساله کشور
باید در برنامه ریزی ه��ای دولت قرار گیرد که البته تا
حدودی این اتفاق افتاده و جهش خوبی در این زمینه
است .از سویی دیگر خانواده ها نباید خانه ها را تبدیل
ب��ه انبار اذوقه کنند بلکه بای��د به میزان نیاز روزانه و
هفتگی خود خرید کنند.
هرچند در ایام ویژه س��ال با جه��ش تقاضا مواجه
می ش��ویم و مردم به مراکز خری��د هجوم می برند اما
بای��د این فرهن��گ در جامعه نهادینه ش��ود .در واقع
کاالهای��ی که انبار می ش��وند هم کیفی��ت خود را از
دست می دهند و هم ناخوداگاه در رونق کسب و کار
تاثیر می گذارد .وقتی تقاضا افزایش می یابد در قیمت
هم تاثیر می گذارد.
معموال ذخیره سازی زمانی صورت می گیرد که اگر
تقاضا افزایش یافت و موجودی سطح عرضه از تعادل
خارج ش��د برای جلوگیری از نوس��انات قیمت سعی
کنیم از محل ذخیره سازی کاال به بازار تزریق کنیم.
اگ��ر بخواهی��م از این فض��ای ذخیره س��ازی خارج
شویم و از هزینه های س��ربار انبارداری و سردخانه ها
بکاهیم باید فرهنگ سازی در جامعه صورت گیرد که
خانواده ها نگران کمبود کاال نباشند؛ چون هیچ زمانی
به این مرحله نخواهیم رسید.
تک خبر
پشت نویسی الکترونیکی
اظهارنامه ها برای نخستین بار
در راستای اجرای سیستم اظهار الکترونیک (اظهار
از راه دور) پشت نویسی الکترونیک اظهارنامه ها برای
نخس��تین بار در بین گم��رکات در گم��رک فرودگاه
امام(ره) عملیاتی شد .به گزارش خبرگزاری خبرانالین
مدی��رکل گمرک فرودگاه ام��ام(ره) در این باره گفت:
ما با در نظر گرفتن تع��دادی رایانه در تمامی انبارها
نسبت به اجرای پشت نویس��ی الکترونیکی اظهارنامه
اق��دام نموده ایم ،بدین صورت که بع��د از اینکه کاال
توسط سیستم در مس��یر قرمز قرار گرفت ارزیاب در
مراح��ل ارزیابی کاال مش��اهدات و گزارش��ات خود را
ثبت سیس��تمی می کند و از طریق ثبت اطالعات در
سیستم ،گزارش��ات به روز و انالین در سیستم برای
کارشناس مربوطه قابل دسترسی است.
گزارش «
شنبه 18مردادماه 12 - 1393شوال 9 -1435اگوست 2014
» از وضعیت انبار کاالهای استراتژیک
ذخیره سازی بی سابقه است
زهرا طهرانی -گروه
تجارت« :برنج کم ش��د،
روغ��ن تولید نمی ش��ود؛
گران��ی و بعد هم احتکار خانگی حتی».
ای��ن ش��رایط زمانی اتف��اق می افتد که
کش��ور در شرایط خاص و ایام ویژه قرار
می گیرد و ذخیره س��ازی ه��م به میزان
کافی کفاف نیاز داخل را نمی دهد .سال
گذش��ته در مدت زمان کوتاهی ش��اهد
چنین شرایطی بودیم که البته دلیل ان
هم جو روانی کاذب بود.
زمانی که خبرهایی مبنی بر کمبود یا
احتمال افزایش قیمت منتشر می شود،
هج��وم بی مورد م��ردم به ب��ازار به طور
ناخوداگاه کمبود عرضه و گرانی را ایجاد
می کند .در واقع م��ردم با کوچک ترین
جو رسانه ای درباره مواد غذایی ان چنان
به دنب��ال احت��کار خانگ��ی می روند که
به طور قطع ناخواسته با کمبود و گرانی
ن در حالی است که
روبه رو می ش��ویم .ای
در کشورهای پیشرفته دنیا مردم در این
مواقع از خرید دس��ت خواهند کشید و
با عاملیت خود به تش��ویش بازار دامن
نمی زنند.
ب��ه گفته بس��یاری از فع��االن تنظیم
ب��ازار ،بای��د ای��ن فرهنگ می��ان مردم
تثبی��ت ش��ود که اگ��ر کاالی��ی به طور
غیرواقعی گران شد ،محصول مذکور را
نخرند ت��ا قیمت ها به حالت عادی خود
بازگ��ردد ،اما با می��زان تقاضای باال در
ایامی که جو روانی بر بازار حاکم است،
قیمت ها افزای��ش می یابد و کاال هم در
ب��ازار کم می ش��ود .یعنی بای��د بدانند
گرانی بی مورد ب��ه دلیل کمبود کاال در
کش��ور نیس��ت و دیگ��ر روزهای جنگ
8س��اله و احتکار بازنمی گردد .امس��ال
مسئوالن از ذخیره بی س��ابقه کاالهای
اساس��ی می گویند .هرچند طبق قانون
باید ب��رای مصرف 3ماه کش��ور انبارها
پ��ر باش��د و کاالی مورد نی��از مصرف
مردم تامین باش��د .روحانی در گزارش
برنامه 100روز دولت نسبت به ذخیره
کاالهای اساسی و به ویژه گندم در زمان
تحویل دولت گفت که انبارها خالی بود
و دولت نگ��ران تامین نی��از داخلی .اما
در حال حاضر با گذش��ت حدود 1سال
از عم��ر دولت و زیر س��ایه برنامه ریزی
صحیح مردان دولت ،انبارها پر ش��ده و
حداقل تا 6ماه اینده هیچ کمبودی در
4نوع کاالی اساس��ی برنج ،گندم ،روغن
نباتی و شکر نداریم.
نیاز کشور تا6ماه تامین است
مدیرعامل ش��رکت بازرگان��ی دولتی
ایران ذخیره س��ازی کاالهای اساسی در
کش��ور را بسیار مطلوب ارزیابی و اظهار
کرد :این شرکت وظیفه ذخیره 4کاالی
اس��تراتژیک برنج ،گن��دم ،روغن خام و
ش��کر را دارد که تاکنون هم این میزان
ذخیره بی س��ابقه ب��وده اس��ت .عباس
قبادی در گفت وگ��و با خبرنگار
تصری��ح ک��رد :ذخیره س��ازی کاالهای
اس��تراتژیک در هر کشوری برای مدت
معینی انجام می گیرد تا در مواقع خاص
و بحرانی کشور با مشکل مواجه نشود.
وی ب��ا بی��ان اینکه می ت��وان مدعی
بود میزان ذخیره س��ازی ت��ا پایان ایام
عید نوروز س��ال این��ده جوابگوی نیاز
کش��ور است ،تاکید کرد :براساس قانون
موج��ودی انبارها باید حداق��ل معادل
حمایت های
بخشدولتی
ازتامین
کاالهایاساسی،حضور
دربازارهایجهانیبرای
واردات و افزایش خرید
تضمینیگندمازجملهدالیل
بی سابقهبودنذخیره
کاالهایاساسیامسالاست
3ماه مصرف کش��ور باش��د اما در حال
حاضر ت��ا پایان ایام ن��وروز4 94کاالی
اساسی را ذخیره داریم.
معاون وزیر صنعت ،معدن و تجارت با
اش��اره به اینکه ذخایر استراتژیک کشور
نسبت به قبل در حد مطلوبی قرار دارد،
افزود :حمایت های بخش دولتی از تامین
کااله��ای اساس��ی ،عملک��رد به موقع و
حض��ور در بازارهای جهانی برای واردات
و افزایش خرید تضمینی گندم از جمله
دالیل بی س��ابقه بودن ذخی��ره کاالهای
اساس��ی امس��ال اس��ت .قبادی با تاکید
ب��ر اینکه ذخیره س��ازی توس��ط بخش
خصوص��ی و دولتی انجام ش��ده اس��ت،
اظهار کرد :طبق تواف��ق وزرای صنعت،
معدن و تجارت و کش��اورزی ،وظایف و
اختیارات ش��رکت بازرگانی دولتی ایران
همچنان زی��ر نظر وزارت صنعت ،معدن
و تجارت پیگیری می شود و این در حالی
اس��ت که این وظایف در شهرستان ها به
وزارت جهاد کشاورزی واگذار شده است.
به گفته وی ،کشاورزان محصول برنج را
مانند گندم به مراکز دولتی نمی فروشند،
چراکه قیمت بازار بس��یار باالتر از قیمت
پایه اس��ت .به عنوان نمونه سال گذشته
به دلیل اختالف قیمت 2هزار تومانی پایه
و بازار ازاد ،کشاورزان برنج های خود را به
دولتی ها نفروختند.
مدیرعامل ش��رکت بازرگان��ی دولتی
ایران ،میزان خری��د تضمینی گندم (تا
تاری��خ )1393/5/14را 6میلی��ون تن
اع�لام کرد و گف��ت55 :ه��زار میلیارد
ریال هم تاکنون پرداخت ش��ده اس��ت.
در حالی که هنوز تا شهریور خرید ادامه
دارد ،پارس��ال به طور کلی 8/4میلیون
تن گندم خریداری ش��ده ب��ود .قبادی
ادامه داد 1500 :میلیارد تومان بیش��تر
از پارسال پرداختی داشتیم ضمن اینکه
تعداد مراکز خرید هم در سراسر کشور
920مرکز اس��ت .خوزستان در جایگاه
از فروردین تا
خرداد امسال
نسبت به
مدت مشابه سال گذشته
با کاهش 48درصدی
واردات برنج مواجه
شدیم که امر مطلوب
وارزشمندی ارزیابی
می شود
نخست قرار دارد که 965هزار تن گندم
از این اس��تان خریداری شد .فارس هم
با 800هزار تن در رتبه دوم قرار دارد.
واردات کاهش یافت
دبیر انجمن برنج ای��ران نیز با تایید بر
ذخیره باالی کاالهای اساسی کشور اظهار
کرد :س��ال گذش��ته حدود 2میلیون تن
برنج وارد کش��ور ش��د ،در حالی که تولید
بسیار خوبی هم داشتیم بنابراین می توان
گف��ت ذخی��ره مطلوبی از ای��ن محصول
داریم.
جمی��ل علی��زاده ش��ایق ب��ه خبرنگار
با اشاره به اینکه به دلیل
گسترش
ارزان بودن برن��ج وارداتی ،برنج داخلی در
انبارها ماند ،تصریح کرد :اس��تقبال از برنج
وارداتی باعث ش��د برنج های کیفی تولید
داخل به فروش نرس��د که البته مازاد برنج
وارداتی هم داشتیم .به گفته وی ،هرچند
ذخی��ره خوبی در محصوالت��ی مانند برنج
داریم اما باید ب��ه مدیریت واردات هم بها
داد تا بی رویه وارد نش��ود ،چراکه به تولید
داخل اسیب می زند.
دبیر انجمن برنج ایران اظهار کرد3 :ماه
نخست امسال نسبت به مدت مشابه سال
گذش��ته با کاه��ش 48درص��دی واردات
برنج مواجه شدیم که امر مطلوبی ارزیابی
می ش��ود .علیزاده ش��ایق افزود :این اقدام
مثب��ت به دلیل این اس��ت که مس��ئولیت
تنظیم بازار برعهده وزارت جهاد کشاورزی
ق��رار گرفت��ه اس��ت ،گام دوم مثبت این
وزارتخانه تعیین تعرفه 40درصدی واردات
برنج است که از ابتدای مردادماه اعالم شد.
وی با تاکید بر اینکه امسال تولید برنج هم
از نظ��ر کمی و هم از نظ��ر کیفی در حد
باالیی قرار داش��ت ،تصری��ح کرد :هرچند
قیمت خرید تضمینی محصوالت کشاورزی
سال گذشته به موقع اعالم شد اما باید برای
برنج کمی کارشناسی شده تر اعالم می شد،
چراکه برنج فروردین ماه کاشته می شود و
قیمت اعالم شده در شهریور سال گذشته
متناسب با ش��رایط ان زمان بود .به گفته
دبی��ر انجمن برنج ایران ،باید قیمت خرید
این محصول توس��ط دولت با قیمت بازار
ازاد یکس��ان باش��د تا کش��اورز به سمت
بازار ازاد نرود.
کوتاه از تجارت
روابط عمومی س�ازمان توسعه تجارت ـ با حل شدن موانع سیاسی ،فرایند
الحاق به س��ازمان تجارت جهانی اغاز می ش��ود .رئیس س��ازمان توس��عه تجارت از
تشکیل کارگروه های ویژه برای الحاق به این سازمان خبر داد و گفت :تمام سازمان ها
و نهادهای مرتبط باید امادگی الزم را برای پیوستن به سازمان تجارت جهانی کسب
کنند تا به محض رفع شدن موانع سیاسی ،فرایند الحاق از سر گرفته شود.
ولی اهلل افخمی راد از عزم دولت یازدهم در س��اماندهی فرایند الحاق به س��ازمان
تجارت جهانی سخن گفت و افزود :وزارت صنعت ،معدن و تجارت با اتخاذ رویکرد
نتیجه گرا اهداف عملیاتی قابل حصولی را برای عضویت در سازمان تجارت جهانی
در دس��تور کار قرار داده اس��ت .وی در تش��ریح ارتباط س��ازمان توسعه تجارت و
WTOگفت :س��ازوکار تنظیم تعرفه ها و ابالغ ان به گمرک ،برگزاری کمیسیون
ماده یک ،ارتباط تجاری با کش��ورهای خارجی ،عضویت در پیمان های بین المللی،
انعق��اد تفاهم نامه با کش��ورهای مختلف و مواردی از این قبی��ل ،از جمله ابزارها و
امکانات س��ازمان توسعه تجارت اس��ت که ارتباط تنگاتنگی با عضویت در سازمان
تج��ارت جهانی دارد .وی الح��اق دفتر نمایندگی تام االختی��ار تجاری به بدنه این
سازمان را اقدام موثری دیگری در مسیر پیوستن به سازمان تجارت جهانی خواند.
جلس��ه ش��ورای سیاس��ت گذاری اجالس بین المللی تجارت ایران وعراق با هدف گس��ترش صادرات محصوالت ایرانی برگزار شد .دبیرکل اتاق مشترک
بازرگان��ی و صنای��ع و معادن ایران و عراق از برگزاری نخس��تین اجالس بین المللی
تجارت ایران و عراق در فاصله ۲۰شهریور تا ۲۰مهر خبر داد و ابراز امیدواری کرد
که زمان قطعی این اجالس تا ۲هفته اینده مشخص شود.
روابط عمومی مرکز ملی فرش ایران -محمد ناصر نیکبخت استاندار همدان
در دیدار با حمید کارگر ،سرپرس��ت مرکز ملی ف��رش ایران گفت :همدان در حوزه
فرش دارای درخش��ش بوده و دنیا فرش همدان را می شناس��د .در این دیدار مقرر
ش��د با فهرس��ت کردن زمینه های همکاری مش��ترک میان مرکز ملی فرش ایران و
اس��تانداری همدان ،در قالب تفاهم نامه ای همکاری برای تقویت هنر -صنعت فرش
در همدان شکل بگیرد.
تسنیم -رییس سازمان توسعه تجارت از ادامه ثبت سفارش طبق روال سابق
خب��ر داد و گفت :ثبت س��فارش مانند گذش��ته دنبال می ش��ود و دچار هیچ گونه
تغیی��ر س��اختاری که از ان به عنوان جامعه اماری واردات یاد ش��ود نخواهد ش��د.
ولی اله افخمی راد گفت :هیچ برگزارکننده ای مجاز نیست به غیر از هزینه های قانونی،
وجوهی از شرکت کنندگان در نمایشگاه دریافت کند و در صورت مشاهده تخلف در
صدور مجوز مجریان تجدید نظر خواهد شد.
خبرانالی�ن -رایزن��ی برای رفع مش��کل کامیون ها در مرز ج��واب داد .پیرو
مش��کالتی که پیش روی کامیون های حامل بار بین دو کشور ایران و ترکیه حاصل
شده بود روسای گمرک 2کشور با یکدیگر به توافق رسیدند تا موانع موجود را از بین
ببرند .بر اساس توافق صورت گرفته در 1ماه اینده با 2بانده شدن هر 2مسیر ورود
و خروج گمرکات بازرگان -گوربالغ تردد کامیون های حامل بار افزایش چشمگیری
خواهد یافت.
ش�اتا -در 3ماهه منتهی ب��ه خردادماه س��ال جاری؛ ارزش صادرات خدمات
فنی ومهندس��ی به کش��ورهای هدف صادراتی بالغ بر 490میلیون دالر ش��د که
نس��بت به مدت مش��ابه خود در 3ماهه نخست س��ال گذشته رشد 40درصدی را
نشان می دهد.
گپ وگفت
7
عضو کمیسیون کشاورزی مجلس
:
در گفت وگو با
عملکرد مثبت در ذخیره سازی
:دکتر حسن روحانی،
رییس جمهور کش��ور زمانی که
گزارش ۱۰۰روز اول کابینه را
ارائه داد ،اعالم کرد« :تصور من
این بود زمانی که دولت بر س��ر
کاراید بین 3تا 4ماه کاالهای
اساس��ی در کشور وجود خواهد
داشت اما در همان زمان گزارشاتی رسید که کشور از
لحاظ کاالهای اساسی ازجمله گندم دچار مشکل است
و برای مثال برای 3روز در س��یلوهای یک شهرستان
گن��دم وجود داش��ت ».حاال فارغ از اینک��ه امار را به
اشتباه به رییس جمهور دادند و یا به درستی ،در حال
حاضر از ذخیره کاالهای اساس��ی شامل گندم ،برنج،
روغن و ش��کر تا ۶ماه اینده خبر داده اند .این عملکرد
مثبت دولت درخصوص ذخیره سازی کاالهای اساسی
را بیش��تر می توان به دلیل حمایت از کشاورزان برای
تولید ب��االی محصوالت دانس��ت .در همین زمینه با
حبیب برومند داش قاپو ،عضو کمیس��یون کشاورزی
مجلس گفت وگویی داشتیم که در ادامه می خوانید.
عملک�رد دول�ت درخصوص ذخیره س�ازی
کاالهای اساسی را چگونه ارزیابی می کنید؟
دولت یازدهم در همین مدت فعالیت عملکرد خوبی
از خ��ود برجای گذاش��ت به نحوی که نم��ره ۱۶را به
ی دولت می دهم .هرچند اوایل شروع
مجموع فعالیت ها
ب��ه کار دولت ،امار اش��تباهی از عملک��رد دولت قبلی
درخصوص ذخیره س��ازی به رییس جمه��ور دادند اما
امسال وضعیت ذخیره کاالهای اساسی مطلوب تر است
و کمبودی در گندم ،برنج روغن و شکر نخواهیم داشت.
دلیل این ذخیره س�ازی مطلوب و بی س�ابقه
چیست؟
تولید محصوالت کش��اورزی در ای��ران مانند گندم
بسیار خوب و با کیفیت است .در همین زمینه مجلس
و به ویژه کمیسیون کش��اورزی سعی کرده است تا با
هماهنگ��ی دول��ت قیمت گندم را ب��ه قیمت جهانی
برس��انیم که البته در ح��ال حاضر هم باالتر از قیمت
جهانی است .با این اقدام انگیزه کشاورزان برای کشت
و تولید محصول کیفی بیش��تر شد و در نهایت میزان
تولی��د هم باال رفت .با توجه به اینکه س��ال گذش��ته
خشکسالی برخی مناطق به زمین ها گندم اسیب زد،
باز هم به واردات نیاز داریم و هنوز خودکفا نشده ایم.
قرار بود امسال ۳۴هزار میلیارد تومان به واردات گندم
تخصیص یابد که در صورت تولید باال امکان دارد این
مبلغ به واردات اختصاص پیدا نکند.
درخص�وص برن�ج چط�ور؟ ب�ه واردات نیاز
داریم؟
برنج��کاران هم ب��ه خوبی فعالیت دارن��د و به واقع
کیفیت برنج داخلی چندین برابر نمونه وارداتی است.
اما واردات مدیریت نشده به ضرر برنجکاران تمام شد.
دولت از تولید برن��ج داخلی حمایت نکرد و قیمت ها
ه��م باال رفت در حالی که باید با ارائه کمک مورد نیاز
برنجکاران قیمت را تعدی��ل کند و از واردات بی رویه
جلوگیری کند .این در حالی اس��ت که برخی به دلیل
منافع ش��خصی اقدام ب��ه واردات برن��ج می کنند که
به طور جدی به این بخش اسیب می زند.
ب�ا ای�ن تفاس�یر چش�م انداز س�ال جاری و
سال های پیش رو را چگونه می بینید؟
در حال حاضر ذخیره س��ازی در ش��رایط عالی قرار
دارد و کمب��ودی در این خص��وص نداریم .دولت باید
مطاب��ق با واقعی��ت و همانطور که تاکن��ون اقدامات
مثبت��ی انج��ام داده پی��ش رود .اقدام��ات دولت در
بخش کش��اورزی ،مهار اب های م��رزی که از مرزها
خارج می ش��د که البته ۱۰میلی��ارد دالر هم در این
خصوص تخصیص یافت مثبت ارزیابی می ش��ود.عزم
کلی دولت متمرکز به رفع نیاز کلی مملکت اس��ت و
دولت روحانی با مهار تورم و دیگر اقدامات چشم انداز
مثبتی برای اقتصاد ایران رقم زده اس��ت .امیدواریم با
استمرار این روند و رفع نقاط ضعف بحران های کنونی
به طور کامل از اقتصاد ایران خارج شوند.
امار
افزایش 5درصدی
صادرات غیرنفتی
سرپرس��ت دفتر برنامه ری��زی تجاری اع�لام کرد:
صادرات غیرنفتی بدون احتس��اب میعانات گازی در
طول س��ه ماهه نخس��ت س��ال جاری با افزایش پنج
درصدی نسبت به مدت مش��ابه سال گذشته به رقم
1/8میلیارد دالر رس��یده اس��ت .به گ��زارش روابط
عمومی س��ازمان توس��عه تجارت« ،حس��ین بدری»
بیش��ترین تراز تجاری مثبت کش��ور را در این مدت
ب��ه ترتیب مرب��وط به تج��ارت با کش��ورهای عراق،
افغانستان ،ترکمنستان ،پاکستان و مصر عنوان کرد و
گفت :مقاصد عمده صادراتی در طول 3ماهه امس��ال
ب��ه ترتیب چین ب��ا ارزش ۲۱۳۷میلیون دالر ،عراق
ب��ا ارزش ۱۴۴۲میلیون دالر ،امارات متحده عربی با
ارزش ۹۴۴میلی��ون دالر ،افغانس��تان با ارزش ۵۵۲
میلی��ون دالر و ترکی��ه ب��ا ارزش ۵۱۷میلیون دالر
بود ه است.
8
تجارت
شنبه 18مردادماه 12 - 1393شوال 9 -1435اگوست 2014
فضا را برای فعالیت
بخش خصوصی
باز بگذاریم
یادداشت
مهدی پازوکی
کارشناس اقتصادی
در ح��ال حاضر یکی از مهم ترین مش��کالت بخش
خصوصی ک��ه از دولت قبل به جای مانده و در دولت
جدید نیز ادامه دارد ،بحث فضای کس��ب و کار است.
البته دولت در طرح خروج از رکود تورمی این مسئله
را نیز در دس��تورکار خود قرار داده که هنوز به مرحله
اجرا در نیامده است.
براس��اس اخرین گزارش که در سال 2013منتشر
شد ،رتبه ایران در فضای کسب وکار از بین 185کشور
145ش��ده است که نسبت به سال 2012یک رتبه و
نسبت به سال 5 ، 2011رتبه نزول داشته که این امار
بسیار نگران کننده است.
بس��ته ارائه ش��ده از س��وی دولت درخصوص طرح
خروج از رکود تورمی بسته بسیار قوی ای است که اگر
برنامه های ان به دقت انجام ش��وند ،می توان از شرایط
رکود تورمی خارج ش��د .اما این تنها محدود به قانون
و نوش��ته اس��ت و هنوز به مرحله اجرا نرسیده است.
عمل به قوانین از تدوین ان بس��یار مهم تر اس��ت .در
دولت قبل ش��اهد این روش کار و برنامه ریزی بودیم .
درحالی که قوانین بس��یار خوبی به تصویب می رسید
ام��ا هیچ یک از انها اجرایی و عملیاتی نمی ش��د .اگر
برنامه مطرح ش��ده به همان ش��کل به اجرا در بیاید،
موفقی��ت بزرگی ب��ه همراه دارد در غی��ر این صورت،
وضعیت به همان ش��کل خواهد ماند .این بسته باید با
یک برنامه ریزی درست و اصولی اجرایی شود تا بتوان
کشور را از رکود و بی رونقی خارج کرد.
نکته مهم در این است که در دولت قبل به مصوبات
و تصمیمات گرفته ش��ده هیچ اعتنایی نمی شد ،اما با
توجه به اینکه دول��ت یازدهم اراده جدی برای خروج
کش��ور از رکود اقتصادی دارد ،به نظر می رسد این امر
محقق خواهد شد .برای موفقیت در اجرای برنامه های
اقتصادی باید متولی مش��خصی ب��رای برنامه ریزی و
نظارت بر اجرا وجود داش��ته باشد .برهمین اساس بود
که س��ازمان مدیریت و برنامه ریزی از ادغام 2سازمان
امور اداری و اس��تخدامی کش��ور و س��ازمان برنامه و
بودجه مطاب��ق مصوبه اس��فند ۱۳۷۸ش��ورای عالی
اداری تاس��یس و در تیرماه ۱۳۷۹نمودار تشکیالتی
ان تصویب ش��د و به اجرا درامد .این سازمان در سال
۱۳۸۶به دس��تور احمدی نژاد منحل شد و بخشی از
وظایف ان ب��ه معاونت برنامه ریزی و نظارت راهبردی
محول شد .با پایان عمر دولت دهم و انتقادهای فراوانی
که در انحالل این سازمان مطرح شد ،در نهایت منجر
ب��ه تالش ب��رای احیای دوب��اره س��ازمان مدیریت و
برنامه ریزی کش��ور شده است .در این میان باید گفت
که بخش خصوصی با چالش های بسیاری روبه روست.
قس��متی از ان به قوانینی باز می گردد که برای بخش
خصوصی نه تنها تسهیل کننده نیست ،بلکه موانعی را
ایجاد کرده اس��ت که هر روز با ان دس��ت به گریبان
هس��تیم .دولت باید در این خص��وص به رفع موانع و
اصالح قوانین اقدام کند .نمونه ان مشکالتی است که
درخصوص نا هماهنگی قوانین در شهرک های صنعتی
وجود دارد و هر کس��ی خواهان اعمال قوانین منتفع
برای خود است .مشکل اساسی از نبود زیرساخت های
قانونی نشات می گیرد.
مس��ئله دیگر مس��ائل مربوط به حوزه بانکی است.
بس��یاری از فع��االن حوزه خصوصی بدهکار ش��ده اند
که ب��رای برون رفت از ان ،بای��د راهکارهای دائمی ای
را برگزی��د .بدی��ن معنی ک��ه در مواقع��ی که بخش
خصوصی با مشکالت مالی دست به گریبان است ،باید
رویک��رد دولت و بانک ها تغیی��ر کند و جنبه حمایتی
به خود بگیرد تا بتوانند در ش��رایط س��خت مالی نیز
ب��ا حمایت های دولت��ی به فعالیت خ��ود ادامه دهند.
ضمن اینکه صادرات و روابط تجاری ما با چالش هایی
روبروس��ت که اگر مذاکرات به نتیجه برس��د شرایط
بهب��ود می یابد و اگر نتیجه مثبتی به همراه نداش��ته
باشد ،باید راهی پیدا کرد که بخش اقتصادی بتواند در
مراودات تجاری خ��ود حداقل با موانع کمتری مواجه
ش��ود .چالش دیگر پیش روی بخش خصوصی ،ورود
دولتی ه��ا در حوزه مربوط به بخش خصوصی اس��ت.
الزم��ه موفقیت ای��ن بخش در حوزه تج��ارت ،ایجاد
دیدگاه صحیح نس��بت به بخش خصوصی اس��ت .از
انجا که بسیاری از منافع دولتی ها با فعالیت در حوزه
خصوصی تامین می ش��ود ،با حض��ور و فعالیت بخش
دولت��ی و نیم��ه دولتی دراین حوزه ،ام��کان رقابت از
بخش خصوصی س��اقط می ش��ود .جدا از این که نگاه
دولتی ها به بخش خصوصی ،نگاه تبعیض امیزی است
که شرایط را برای انها دشوارتر می سازد.
باید در نظر داشت که هر نهاد امنیتی و سیاسی که
وارد فعالیت ه��ای اقتصادی ش��ود ،فضا را برای بخش
خصوصی مسدود می کند؛ چرا که امکان دسترسی به
اطالعات محرمانه ممکن خواهد ش��د .در این شرایط
امنیت کاهش یافته و حضور بخش خصوصی کمرنگ
می ش��ود .در نتیجه بخش خصوصی تنه��ا در فضای
کامال خصوصی شده توانایی فعالیت دارد ،فعالیتی که
به طور حتم ،منجر به رش��د اقتصادی و اش��تغالزایی
می شود.
نگاهی به عملکرد یک ساله دولت در بخش بازرگانی
«اعتدالروحانی»نمرهقبولیگرفت
نگار خس�روی :چند روز دیگر می شود
یک سال؛ یک س��الی که حسن روحانی با
رای قاط��ع ،کلیدش را در قف��ل انتخابات
چرخاند و ریاس��ت دول��ت یازدهم را به دس��ت گرفت.
دولتی که ش��عار اولش « اعتدال» اس��ت و انصافا تا به
امروز توانس��ته در اکثر بخش ها (اقتصادی ،سیاس��ی،
اجتماعی و )...اصول ریاستش را اجرایی کند.
اما حاال که یک س��ال از ریاس��ت روحان��ی بر دولت
گذشته است ،کارشناس��ان تنها به سیاست های کالنی
که او توانس��ته در ان موفق ش��ود بس��نده نمی کنند.
سیاست هایی مثل توافق در نشست های 5+1که البته
یکی از بزرگ ترین دس��تاوردهای دولت اوس��ت و از هر
دری که وارد شویم باز هم برگ برنده این توافقات است
که راهگشای اقتصاد ایران شده است.
«نجات اقتصاد ،تعامل سازنده با دنیا ،احیای گسترش
و فعالیت بخش خصوصی» اینها دیگر وعده هایی است
که دولت بعد از روی کار امدنش به مردم داد .شاید یک
سال پیش در ایامی که حسن روحانی و مردانش دولت
را در دس��ت گرفتند ،وعده نجات اقتصاد کشور ان هم
در شرایطی که به زعم کارشناسان 80درصد از اقتصاد
در س��ایه سیاست های نادرست دولت سابق ویران شده
بود ،در ظاهر غیرممکن به نظر می رسید.
رشد اقتصادی ،نخستین هدف
بر همین اس��اس بود که روحانی «رش��د اقتصادی»
را اولین هدفش معرفی کرد و برای دس��تیابی به رش��د
اقتصادی ب��ر بهره گیری از توانایی ه��ای فعاالن بخش
خصوص��ی و محکم کردن پایه ه��ای تجارت و بازرگانی
با کش��ورهای دیگر تاکید کرد .هرچند امارهای موجود
نشان می دهد که رشد اقتصادی کشور هنوز منفی است،
اما بهبود ۳/۶درصدی رشد اقتصادی و وعده توقف رشد
منفی تا پایان س��ال گذشته نش��ان می دهد که مردان
اقتصادی دولت توانس��ته اند در اولین س��ال مسئولیت،
دست کم به جهت گیری های مناس��بی دست یابند .به
عبارت دیگر اگر رشد 8درصدی اقتصاد براساس اسناد
پیوس��ت چشم انداز ۲۰ساله را مدنظر قرار دهیم و رشد
منف��ی 6درصدی اقتصاد در س��ال پایانی دولت دهم را
هم به عنوان وضع ابتدایی درنظر بگیریم ،انگاه دولت در
یک چهارم اول زمانی که در اختیار داشته باید دست کم
۳/۵درصد به رش��د اقتصادی می افزود و اکنون رسیدن
رشد اقتصادی از منفی ۵/۸درصد به منفی ۲/۲درصدی
حاکی از ان است که رش��د اقتصادی ۳/۶درصد بهبود
یافته که شتاب مناسبی برای رفع بحران است.
تجارت؛ به دنبال راه بازگشت
«تج��ارت ،صادرات و واردات» هم جزوی از اقتصادی
است که حسن روحانی و مردان کابینه اش می خواهند
ان را در راه «رش��د» قرار دهند .تنها دستاورد ناشی از
عملک��رد بخش بازرگانی و تجارت دولت نهم و دهم در
8س��الی که دولت اصولگرا س��رکار بود ،انزوای اقتصاد
ای��ران بود .انزوایی که به دلیل قط��ع روابط بین المللی
به خصوص با کش��ور های توس��عه یافته ش��کل گرفت و
ه��ر روز بزرگتر و بزرگتر ش��د .از س��وی دیگر تصویب
و اج��رای قوانین دس��ت و پاگیر مانن��د اجرایی کردن
طرح ش��بنم و بس��یاری دیگر از موانع تجاری ایران بار
مش��کالت را برای تج��ار ،بازرگان��ان و تولید کنندگان
س��نگین تر کرد تا جایی که بسیاری از تولید کننده های
داخلی به خاطر نداش��تن منابع مالی و دیده نشدن در
بازار های جهانی ،تولیداتش��ان را متوقف کردند و حتی
ان دس��ته از محصوالت ایران که در جهان حرف اول را
می زدند (زعفران ،پس��ته و )...سیر نزولی صادراتشان را
برای اولین بار تجربه کردند .ش��روع دولت روحانی هم
با همی��ن معضالت همراه بود .میزان صادرات غیرنفتی
کاهش پیدا کرده و ع��دم اعالم میزان درامد حاصل از
فروش نفت هم مبه��م بود .تیم اقتصادی او در ابتدا به
بررسی اماری پرداختند که دولت قبل منتشر کرده بود.
در پایان بررس��ی ،امار و ارقا م اعالم شده از سوی دولت
دهم با ارقام به دس��ت امده از محاسبات مردان دولت
یازدهم تفاوت فاحش��ی داش��ت .در این بین نکته حائز
اهمی��ت در انزوا رفتن بخش بازرگان��ی ،تجارت ،رابطه
اقتصادی ب��ا جهان خارج و البته مش��کالت گریبانگیر
تولیدکننده و تولیدات داخلی بود.
احیای مجدد بازرگانی
ب��ه عقیده فع��االن بخش خصوصی و کارشناس��ان و
تحلیلگران اقتصادی ،بازگشت بازرگانی و تجارت ایران
بر مدار توس��عه از س��ویی و رونق تولی��دات داخلی از
س��وی دیگر ،باز هم مدیون روند رو به رش��د مذاکرات
هس��ته ای در وین اس��ت .به گواه کارشناسان ،اظهارات
مثبت طرف های مذاکره کنن��ده و تنظیم توافق 6ماهه
ک��ه در اذرماه س��ال قبل به امض��ای طرفین مذاکرات
رسیده اس��ت از یکس��و و تمدید 4ماهه توافق پیشین
پس از اتمام اجالس ژنو 6و تنظیم بخش هایی از توافق
نهایی از س��وی دیگر اوضاع را بهبود بخش��یده اس��ت.
به دنبال این فضای مساعد ایجادشده در سایه مذاکرات،
انتظارات مثبتی در راس��تای افزایش روابط و مراودات
تجاری بین ایران و س��ایر کشورها ش��کل گرفته است.
بررس��ی نرخ رشد مبادالت تجاری بین ایران و شرکای
عمده تجاری ان مولفه ای است که نشان می دهد تا چه
حد تغییر روابط و مناسبات سیاسی موجود و همچنین
لغ��و برخی تحریم ه��ای بانکی موجب تس��هیل روابط
تجاری ش��ده و به بیان دیگ��ر حجم و ارزش مبادالت را
بهبود بخش��یده است .امار منتشر شده از سوی گمرک
جمهوری اسالمی ایران نشان می دهد ،از زمان استقرار
دول��ت یازدهم از مردادماه س��ال 1392ت��ا خردادماه
،1393رش��د ارزش اق�لام صادرات��ی و وارداتی دارای
نوس��انات زیادی بوده و بعضا دارای رشد مثبت و منفی
بوده است .به طورکلی متوسط تغییرات ارزش مبادالت
بین ایران و طرف های عمده تجاری را می توان از زمان
استقرار دولت یازدهم در نمودارهای متن مشاهده کرد.
ام��ار و ارقام مربوط به ارزش ص��ادرات گمرکی حاکی
از این اس��ت ک��ه به طور کلی ارزش ص��ادرات ایران به
کش��ورهای امارات متحده عربی ،چی��ن ،ترکیه و ایتالیا
به طور متوس��ط بهبودیافته است و از سوی دیگر ارزش
صادرات به طور متوسط به کش��ورهای المان و فرانسه
کاهش یافته و در رابطه با کش��ور هن��د تغییر چندانی
نکرده است .به همین شکل متوسط رشد ارزش واردات
به کشور از طرف های عمده تجاری را نیز می توان مورد
بررس��ی قرارداد که نمودار های تصویر ش��ده به وضوح
بیانگر ان است.
پرده اخر
در یک کالم ،دولت حس��ن روحانی در 1سال گذشته
توانس��ته اس��ت رویکردهای سیاس��تی گذش��ته و روند
ش��اخص های مختلف را معکوس کند .روابط بین المللی
ایران انچنان بهبود یافته که ایران برای اولین بار می تواند
پررنگ تر از گذش��ته ،نقشی دیپلماتیک در بحرانی چون
غ��زه ایفا کند .نرخ تورم به می��زان قابل توجهی کاهش
یافته اس��ت و بس��ته سیاستی منس��جم و کارایی برای
عبور از رکود ارائه ش��ده است .این دولت نشان داده که
خواهان انجام پروس��ه ازمایش و خطا نیست و از این رو
بر ان بوده تا از تجربیات دولت های گذشته درس بگیرد.
بی شک سخت است که س��ناریویی را که تیم اقتصادی
دولت روحانی طی یک سال گذشته ،اجرایی کرده است،
ناکارامد دانس��ت .س��خت تر ان اس��ت که موفقیت های
بازرگان��ی و تجارت ایران با کش��ورهای جهان را نادیده
گرف��ت که رف��ت و ام��د هیات ه��ای تج��اری و انعقاد
قراردادهای بازرگانی گواه روشنی این ادعاست.انچه قابل
دفاع است ،ان است که با توجه به شرایط اقتصاد و روابط
بین المل��ل ای��ران در هنگام به قدرت رس��یدن روحانی،
دولت قطعا نمی توانست بهتر از این عمل کند.
تریبون
فعاالن بخش خصوصی و هیات نمایندگاناتاق بازرگانی تهران دیروز برای بررسی بسته پیشنهادی
دولت در رابطه با خ��روج از رکود تورمی گردهم امدند
تا نظ��رات بخش خصوصی را از ای��ن تریبون به گوش
فعاالن بخش
دولتمردان برس��انند .به گ��زارش
خصوصی عالوه بر قدردانی از توجه دولت به این موضوع
انتقاد هایی را به ان وارد کردند .انچه در ادامه می خوانید
بخشی از نظراتی است که از سوی فعاالن پارلمان بخش
خصوصی عنوان شده است.
یحیی ال اسحاق
رییس اتاق بازرگانی تهران
تاکنون نسخ ه مکتوبی برای برخورد با معضل رکود تورمی
در اقتصاد نداش��ته ایم .تدوینگران این سند معتقدند؛
نس��خه کامل نبوده و مشکالتی داشته که قابل ترمیم
و اصالح اس��ت و قرار نیس��ت که حالل تمام مشکالت
باش��د ،بلکه برنامه ای ب��رای تحرک اقتص��اد و خروج
از رکود است.
احمد پورفالح
رییس کمیسیون صنایع اتاق بازرگانی تهران
تولید محور توسعه است .همه معتقد هستند که بسته
پیش��نهادی دولت در رابطه با خ��روج از رکود تورمی
بس��ته سنگینی اس��ت و در 18ماه اجرایی شدن ان
عملی نیس��ت .بنابراین باید اولویت بندی ش��ده تا به
اهداف ان برسیم .باید اجازه می دادند بسته به صورت
سیس��تمی تدوین ش��ود و بخش خصوصی در کنار 6
وزارتخانه دیگر قرار بگیرد .نکت ه قابل انتقاد درخصوص
این بس��ته این اس��ت که چرا الیحه حمایت از تولید
که در جریان بوده حذف ش��ده و 23بند مورد نظر ما
در الیحه حمایت از تولید در این بس��ته کنار گذاشته
شده اس��ت .باید در این بسته به قانون مستمر بهبود
فضای کسب و کار اشاره می شد .اگر به الیحه حمایت
از تولید و قانون مستمر فضای کسب وکار در این بسته
ن بودن ان نبود .عالوه
توجه می ش��د لزومی به سنگی
بر ای��ن باید از ظرفیت اتاق های مش��ترک نیز در ان
اس��تفاده می ش��د .همچنین نباید بس��ته پیشنهادی
دول��ت طی 10روز نهایی ش��ود .در این مدت زمانی
بررسی 77بند میسر نیست.
اسد اهلل عسگر اوالدی
رییس کمیسیون صادرات اتاق بازرگانی ایران
در بس��ته پیش��نهادی دول��ت درب��ار ه حضور بخش
خصوص��ی کلی گویی ش��ده اس��ت .در ح��ال حاضر
20درصد از فعالیت های اقتصادی به دس��ت بخش
خصوصی و 80درصد ان در دس��ت دولت است .در
چنین ش��رایطی در زمین ه حض��ور بخش خصوصی
کلیت ها دیده ش��ده اس��ت .در این بسته پیشنهادی
مطرح نشده که چگونه و با چه روش هایی قرار است
این حضور در اقتصاد کش��ور بیشتر و پررنگ تر شود.
همچنین درخصوص صادرات غیرنفتی نیز کلی گویی
شده است .مشوق ها در این بخش دیده نشده و هیچ
راهگش��ایی وجود ن��دارد .همچنین هدایت ش��ورای
گفت وگوی دولت و بخش خصوصی در راستای تولید
نیز در این بسته دیده نشده است.
محسن حاجی بابا
عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی تهران
یکی از بند های بس��ته حمایت ه��ای دولت مبنی بر
اعمال سیاست های صنعتی بدون در نظر گرفتن نوع
مالکیت است .این بند بدین معنی است که اگر بنگاه
دولت��ی بود هم باید ب��ه ان کمک کرد .این در حالی
اس��ت که باید هدف این بسته صرفا حمایت از بخش
خصوص��ی باش��د .هزینه های تولید از س��ال 1391
تاکنون 50درصد افزایش یافته اما پس از گذشت 3
س��ال نرخ ارز را 10درصد افزایش داده است .دولت
باید با باال ب��ردن تعرفه کاالهایی که مش��ابه انها در
داخل کش��ور است به تولید داخل کمک کند .با این
کار بازار وسیع برای کاالهای داخلی به وجود می اید.
گفت وگو
سیدحمید حسینی در گفت و گو با
دولت برای حمایت از بخش
خصوصی راه درازی دارد
:
گ�روه تج�ارت :بررس��ی
کارنامه اقتصادی دولت یازدهم
در بخش تج��ارت و بازرگانی،
در طول یک س��الی که سرکار
امده اس��ت عالوه بر اینکه توان
اقتص��ادی کابین��ه روحانی را
نشان می دهد ،می تواند کمک
زیادی به کارشناس��ان و البت��ه منتقدان دولت کند.
بررس��ی نقاط ضعف و قوت��ی که دولت در طول یک
سال در این رابطه داش��ته همان نقطه عطفی است
که اگر براس��اس اصول باشد ،بی شک کمک شایانی
به کشور می کند.
سیدحمید حسینی ،خزانه دار و عضو هیات رئیسه
اتاق بازرگانی تهران یکی از کارشناس��انی اس��ت که
ب��ا نگاه منطقی و اصول��ی کارنامه اقتصادی دولت را
بررس��ی می کند .او می گوید
در گفت وگ��و با
که سیاس��ت های اقتصادی دولت روحانی در برخی
از حوزه ها به ش��دت باعث رش��د ش��ده و در برخی
دیگ��ر از حوزه های اقتص��ادی از جمل��ه حمایت از
بخش خصوص��ی هنوز راه درازی در پیش اس��ت و
راهکارهای ملموس��ی در دس��تور کار ق��رار نگرفته
است.
یک سال اس�ت که از روی کار امدن دولت
یازدهم می گذرد .از نظر ش�ما حس�ن روحانی
ت�ا چه ح�د توانس�ته وعده های اقتص�ادی در
حوزه های بازرگانی و حمایت از بخش خصوصی
را محقق کند؟
در ابت��دای ش��روع ب��ه کار دولت یازده��م ،گروه
اقتص��ادی روحان��ی به ط��ور مش��خص قول هایی را
ب��ه مردم و فع��االن اقتصادی داد ک��ه از جمله انها
بهبود اوضاع کس��ب وکار ،حمایت و توسعه از بخش
خصوصی ب��ود .حقیقتا دول��ت در تثبیت اقتصادی،
کاهش تورم و مهار رش��د منف��ی اقتصاد موفق بوده
است و در ان شکی نیست.
اما در بهبود اوضاع کسب و کار اگرچه تالش کرده
است قدم هایی بردارد ،مثال در اولین قدم عواملی که
باع��ث نارضایتی این بخش ب��ود را از بین برد (طرح
ش��بنم و از بین ب��ردن اعتبار یک س��اله کارت های
بازرگان��ی) ،اما می دانیم توس��عه بخش خصوصی و
بهبود شرایط تنها با از بین بردن عواملی که موجب
نارضایتی می شود ،میسر نیست.
یعنی درس��ت است که این قدم ها می تواند موجب
سروسامان گرفتن اوضاع شود اما این بخش نیازمند
مشوق هایی است که باعث ایجاد انگیزه دوباره شود.
م��ن معتقدم که دولت انگیزه بس��یار زی��ادی برای
اجرایی کردن سیاس��ت های تازه و کارامد اقتصادی
دارد اما مش��کل پیاده نظام ان است که گاهی و در
شرایطی توان عمل کردن را ندارد.
یعنی دولت اراده بس��یار باالیی برای بهبود فضای
کس��ب و کار و گس��ترش بخش خصوص��ی دارد ،اما
متاس��فانه قوانین درست اجرایی نمی شود .بر همین
اساس می توان گفت که دولت برای تحقق وعده های
حمایتی از بخش خصوصی هنوز راه درازی در پیش
دارد .اما بر اس��اس امار و ارق��ام در بخش بازرگانی
گام های مثبتی برداش��ته ش��ده و م��راودات ایران با
سایر کشورها جان دوباره گرفته است.
به نظر ش�ما دولت چقدر در بحث تجارت با
جهان خارج موفق عمل کرده است؟
مذاک��رات ژنو کمی فضای بد تجارت را تغییر داده
و خواس��ته های اولیه را محقق کرده است .همین که
میزان تحریم ها بیش��تر نش��ده خودش کمکی است
به بخش تجارت .از س��وی دیگر بخش حمل و نقل
هم تسهیل شده است .برهمین اساس می توان گفت
دولت به این بخش کمک کرده است اما این کمک،
یاری رسان ش��اخصی نیست .در کل می توان گفت؛
در یک س��ال گذشته دولت بیشتر زمان خود را برای
بهبود اوضاع سیاس��ی کش��ور گذاش��ته تا بار دیگر
کشور را به مسیر اصلی برگرداند.
پس قبول دارید که کابینه روحانی به خاطر
ویرانه ه�ای اقتصادی و سیاس�ی که دولت قبل
به ج�ا گذاش�ته بود ،فرص�ت زیادی ب�رای این
بخش نداش�ته اس�ت و ای�ن ربطی ب�ه کارایی
دولت یازدهم ندارد؟
بل��ه کام�لا موافقم .دول��ت انقدر درگیر مس��ائل
سیاس��ی ب��ود که نمی ش��ود توق��ع زیادی داش��ت
و ای��ن اصال ربطی به ک��م کاری ن��دارد .اما از حاال
بای��د تم��ام تالش��ش را ب��رای بازگردان��دن رون��ق
اقتصادی کند.
به گفته عس�گر اوالدی ،دول�ت وعده داده
که صادرات را به 70میلیارد دالر برس�اند .فکر
می کنید برای رس�یدن به ای�ن رقم چقدر باید
تالش کرد؟
ای��ران ظرفیت افزایش س��االنه 15تا 20درصدی
صادرات را دارد .اعتقاد ندارم که به این رقم می رسیم
ام��ا اگر روند ص��ادرات فراورده های پتروش��یمی را
افزایش دهیم امکان رس��یدن به افزایش ساالنه 15
تا 20درصد را داریم.
اقتصاد کالن
شنبه 18مرداد 12 - 1393شوال 9 -1435اگوست 2014
یادداشت
تحریم ها در اینه
اقتصاد ایران
عملکرد اقتصاد دولت یازدهم در یک سالگی
بررسی کارنامه
تدبیر و امید
مهناز بهمنی
عضو کمیسیون اقتصادی مجلس
س�میرا کرم�ی -گروه اقتصاد کالن :قبل از هر ش��عار مثبت اقتصادی ،ه��دف دولت یازدهم،
بازگرداندن اعتماد عمومی به سیاستمداران بود .اعتماد مردم به سیاستمداران در دل خود،
پش��توانه اجرایی برای سیاست های اقتصادی دولت ایجاد می کند .اگر مردم به سیاست های
دولت ها اعتماد نکنند سیاست ها نتیجه عکس خواهد داد و ریشه بسیاری از بی تعادلی های
اخیر اقتصاد ایران به همین علت بود.
از دیگر اهداف مهم دولت یازدهم بازگرداندن ثبات به ش��اخص های اقتصادی بود با نگاهی
به عملکرد یک س��اله دولت یازدهم ،می بینیم که ش��اخص ها روی ثب��ات را به خود می بینند.
نرخ تورم س��ال 1392معادل 34/4بوده اس��ت که در سال 1393به 25/3رسید و نرخ رشد
اقتصادی که منفی 6/8درصد بود در سال 92از سوی مرکز امار منفی 2/2محاسبه شد .این
شاخص ها مهم ترین نشانگرهای عملکرد دولت ها هستند ،گرچه شاخص های مهم تری از قبیل
بهره وری و رفاه هم می تواند انعکاس دهنده عملکرد یک دولت باش��د ،اما معموال برای ارزیابی
کوتاه مدت عملکرد یک دولت ،معیار مناسبی نخواهد بود.
اعتدال و ارامش
مهدی کرباس��یان ،معاون وزیر
صنع��ت ،معدن و تج��ارت در
د ر خصوص
پاس��خ به
عملکرد یک س��اله دولت در حوزه اقتصاد
گفت :خوش��بختانه بزرگ ترین نکته حائز
اهمی��ت در عملکرد دول��ت یازدهم ،ایجاد
اعتدال و ارامش در اقتصاد کشور و در جو
روانی مردم بوده است .در دولت یازدهم از
هیجان ها و تصمیم های روزمره جلوگیری
شده و در حوزه اقتصاد سیاسی و اجتماعی
ارامش حاکم شده است.
امید به اینده
رئیس سازمان توس��عه و نوسازی معادن
و صنای��ع معدنی ایران افزود :امید به اینده
که از عوامل مهم پیشرفت در هر اقتصادی
اس��ت در کشور ما افزایش یافته است .امید
به اینده موضوع بسیار مهم اقتصادی است
که می تواند انتظارات تورمی مردم را کاهش
دهد .در ادامه کرباسیان اظهار کرد :تعامالت
مثبت با گروه 5+1موجب دور کردن کشور
از تحریم ظالمانه است و شرایطی را فراهم
اورده که دولت بتواند با اقتدار با قدرت های
جهانی روبه رو شود و مذاکرات سازنده ای را
با انها ادامه دهد .دور ش��دن از تحریم ها در
دل خ��ود تولید و اش��تغال را به حرکت در
خواهد اورد ک��ه مهم ترین عوامل خروج از
رکود اقتصادی است.
دولت تجربه محور
مع��اون وزیر صنعت ،معدن و تجارت در
ادامه بیان کرد :در 8سال گذشته به عمد
موضوع تجربه و اس��تفاده از نیروی خبره
و نخب��ه مورد بی توجهی قرار گرفته بود و
نیروی های انس��انی با تجربه از راس امور
کنار گذاشته شدند که موجب شد بسیاری
از منابع ملی به دلیل نبود شایسته ساالری
و تجربه محوری از بین برود و کشور اسیب
جدی در ذخایر ملی را متحمل شود.
کرباس��یان افزود :نرخ تورم به 25درصد
کاهش پیدا کرد اما هنوز به عدد ایده الی
در ای��ن خص��وص نرس��یده ایم .وضعیت
اشتغال نامناسب است باید در رشد تولید
ناخالص ملی به باالی 5درصد برسیم.
امارهای واقعی دولت یازدهم
روح اهلل بیگ��ی ئیالنل��و ،عضو
کمیس��یون اقتصادی مجلس
نی��ز در گفت وگ��و ب��ا
درخصوص ارزیابی عملکرد دولت یازدهم
اظهار کرد :مهم ترین نکته حائز اهمیت در
عملکرد دولت تدبیر و امید ،ارائه امارهای
واقعی از سوی دس��ت اندرکاران اقتصادی
ای��ن دولت بوده اس��ت که ای��ن امارها از
بهبود شرایط بیماری اقتصادی کشور خبر
می دهند .این دولت که کشور را در شرایط
ی��ک بیماری صعب الع�لاج تحویل گرفته
بود ،اکنون شرایط امیدوارکننده ای را برای
اقتصاد کش��ور رقم زده اس��ت .بسته های
سیاس��تی خ��روج غیرتورم��ی از رک��ود ،
انتظارات مثبتی را با خود به دنبال اورده
است.
لزوم اولویت اشتغال
به گفته وی ،اش��تغال مهم ترین معضل
فعلی کشور است و بزرگ ترین درخواست
مردم از نمایندگان مجلس حل مشکالت
اش��تغال جوانان اس��ت .دولت باید تدبیر
ویژه ای برای حل معضل بیکاری در کشور
داش��ته باشد و اش��تغال را به اولویت های
سیاستی خود منتقل کند.
کاهش انتظارات تورمی
عل��ی صادقین ،مکارش��ناس
اقتص��ادی نی��ز در گفت وگو با
،ضم��ن ارزیابی مثبت
عملک��رد دولت یازدهم در ح��وزه اقتصاد
کالن اف��زود :درخص��وص انضباط مالی و
سیاس��ت های انقباضی دولت بسیار موفق
بوده اس��ت .اما مهم ترین دستاورد دولت
یازدهم در کاهش انتظارات تورمی اس��ت
ک��ه منج��ر ب��ه کنت��رل رک��ود تورمی و
جلوگیری از پیشروی ان شده است.
این اقتص��اددان در ادام��ه تصریح کرد:
انتظارات کسب و کار و بهبود کسب و کار
پدیده ای است که افق های مثبتی را به روی
اقتصاد کش��ور گشوده است .در حوزه های
داخلی و خارجی نیز این دولت بسیار موفق
عمل کرده است.
چرخش ذهن ها به س��مت اقتصاد ایران
و ایجاد فرصت های فراوان سرمایه گذاری
خارج��ی از دیگر نتایج عملکرد یک س��اله
دولت تدبیر و امید است.
وی همچنی��ن ،رویکرد ه��ا ب��رای رونق
برنامه جامع بهره وری در نوبت بررسی
کسب و کار را محسوس دانست.
روند ضد رکودی دولت خوب ،اما
کند
صادقی��ن گف��ت :دول��ت مکانیس��م های
تشویقی برای رونق کسب و کار اعالم نکرده
اس��ت .حرکت دولت برای خروج غیرتورمی
از رکود مخصوصا بسته های سیاستی اخیر،
خوب است اما سرعت خروج از رکود پایین
است .وی افزود :سازوکار اجرایی بسته های
سیاس��تی هنوز به طور دقیق اعالم نش��ده
است و این شاید مهم ترین نقطه ضعف این
بسته باشد .دولت باید جذابیت های بخش
صنعت را باال ببرد تا س��رمایه گذاران انگیزه
ورود ب��ه این بخش برای س��رمایه گذاری را
پیدا کنند.
من به دولت نمره 20می دهم
مهدی تقوی ،عضو هیات علمی
دانش��گاه عالمه طباطبایی در
درباره
پاسخ به س��وال
عملکرد یک ساله دولت گفت :من به عنوان
یک مدرس اقتصاد به دولت یازدهم نمره
20می ده��م .دولت در ش��رایطی اقتصاد
کش��ور را تحویل گرفت که انتظار وخامت
وضعیت اقتصاد و شاخص های کالن وجود
داشت ،اما بدتر نشدن شرایط و حرکت به
س��مت بهب��ود قاب��ل تقدیر اس��ت .وی
همچنی��ن درخص��وص اینک��ه برخ��ی از
اقتصاددانان کاهش ت��ورم را نه در نتیجه
عملکرد دولت ،بلکه نتیجه رکود دانستند ،
گف��ت :در دوره قب��ل هم رکود ب��ود اما با
وجود رکود ،ش��اهد کاهش ت��ورم نبودیم.
رک��ود در اقتصاد ما به ی��ک پدیده مزمن
تبدیل ش��ده و کاهش تورم در یک س��ال
اخی��ر ،مش��خصا مربوط به سیاس��ت ها و
عملکرد صحیح دولت یازدهم بوده است.
ترمی�م س�خت ترین نقط�ه عط�ف
اقتصادی
تق��وی گف��ت :دول��ت یازدهم ش��رایط
بسیار سختی دارد چراکه باید به ترمیم و
بازس��ازی امور اقتصادی بپردازد .در حالی
ک��ه دولت نهم و دهم زمانی روی کار امد
که بیش��ترین درام��د ارزی تاریخ اقتصاد
ایران را دریافت کرد ،دولت روحانی اقتصاد
را در ش��رایطی تحوی��ل گرف��ت که تمام
ش��اخص ها به حاد ترین ارقام خود رسیده
بودند ،از نرخ ارز گرفته تا حجم نقدینگی،
تورم و رشد اقتصادی ،همه چیز حاکی از
بحران اقتصادی ش��دید بود .اینکه دولتی
یک ساله بتواند به سمت بهبود اقتصادی
حرکت کند ،قابل تقدیر است.
بازسازی تولید
این اقتص��اددان درخصوص اینکه دولت
بای��د بر کدام ش��اخص اقتص��ادی تمرکز
بیش��تری داشته باش��د ،اظهار کرد :تولید
ناخالص ملی مهم ترین شاخص بلند مدت
اقتصادی اس��ت که باید مورد بررسی قرار
گیرد .در این ش��رایط بازس��ازی تولید،
مهمترین موضوعی است که دولت باید بر
ان تمرک��ز کند و به ط��ور جدی به حل
معضالت و مشکالت تولید بپردازد.
تصویب نهایی الیحه «خروج غیرتورمی از رکود»
رئیس س��ازمان بهره وری با اشاره به برنامه جامع بهره وری کشور اظهار کرد :این برنامه در نوبت بررسی هیات وزیران
برای تصویب و ابالغ قرار دارد.
رویا طباطبایی با تاکید بر اینکه تمامی ابعاد و موضوعات مطرح بهره وری در این برنامه جامع پیش بینی ش��ده گفت:
اهداف و وظایف س��ازمان ها و دستگاه های اجرایی کل کشور مشخص شده و نیاز به بسیج همگانی در این زمینه وجود
دارد.
وی تاکید کرد :در بخش های اقتصاد ،صنعت ،کشاورزی ،نیروی انسانی و دیگر مباحث رویکردهای بهره وری مشخص
شده است.
به گفته طباطبایی جهت گیری راهبردی این برنامه جامع بر پایه مباحث دانش بنیان و توسعه پایدار قرار دارد.
رئیس س��ازمان بهره وری با بیان اینکه برنامه جامع بهره وری کش��ور دارای 39ماده اس��ت ،گفت :عالوه بر این برنامه
پیوستی از اسناد مفهومی تهیه شده که 400صفحه بوده و در اختیار دستگاه ها قرار خواهد گرفت.
هیات وزیران در جلسه ای فوق العاده با حضور رئیس جمهوری ،بخش پایانی الیحه الحاق موادی به
قانون تنظیم بخشی از مقررات مالی دولت را مورد بررسی قرار داد و به تصویب رساند.
الیحه «سیاس��ت های اقتصادی خروج غیرتورمی از رکود» در راس��تای اجرای سیاست های کلی
اقتصاد مقاومتی و به منظور ارائه مهم ترین راهکارها در خصوص مش��کالت احصا ش��ده بخش های
تولیدی کش��ور براس��اس دیدگاه فعاالن بخش خصوص��ی ،صاحب نظران اقتصادی و دس��تگاه های
اجرایی ،تنظیم شده است.
ایجاد تحرک اقتصادی ،رفع موانع تولید و سرمایه گذاری ،بهبود فضای کسب و کار ،تقویت ابزارهای
تش��ویقی برای توسعه صادرات ،تسهیل زمینه های تشویق سرمایه گذاری های خارجی ،اصالح برخی
مقررات مخل کسب و کار در صنعت حمل و نقل و نیز تقویت فرایند توسعه طرح های عمرانی دارای
اولویت ،تقویت بخش های خدماتی از جمله گردشگری و صنایع دستی ،از اهداف این مصوبه است.
اقدامات مالیاتی برای مقابله با رکود تورمی
گ�روه اقتص�اد کالن – رییس س��ازمان امور مالیاتی
از رش��د 49درص��دی درامد های مالیات��ی خبر داد و به
اقدامات این سازمان برای رونق فضای کسب وکار و مقابله
با رکود تورمی پرداخت.
علی عس��کری در جمع خبرنگاران با تش��ریح اقدامات
انجام شده در این س��ازمان در یک سال گذشته توضیح
برنامه ه��ای این س��ازمان ب��رای مقابله با رک��ود تورمی
پرداخ��ت و اظهار کرد :طبیعی اس��ت هر زمان اقتصاد با
رکود مواجه می ش��ود ،دولت ها تصمیم هایی را برای رونق
فضای کس��ب وکار می گیرند ،گرچه س��ازمان مالیاتی از
یک س��ال و نیم قب��ل اقداماتی را در همین راس��تا انجام
داده بود.
وی ب��ا بیان اینک��ه 10محور از سیاس��ت های اقتصاد
مقاومت��ی به س��ازمان مالیات��ی مربوط می ش��ود ،افزود:
بیشتر این محورها از سوی سازمان مالیاتی در این مدت
پیش بینی و اجرایی شده بود که از جمله انها یکسان سازی
مالیات دولتی و خصوصی اعتبار س��رمایه گذاری عالوه بر
تعطیلی مالیاتی و تمهیداتی برای گردش��گری و معافیت
مالیات صادرکنندگان بود .رئیس کل سازمان امور مالیاتی
کشور البته تاکید کرد :معافیت مالیات صادراتی مشمول
9
خام فروش��ی نمی ش��ود و طبق مصوبه باید خام فروش��ان
50درصد از مالیات را پرداخت کنند.
نظام مالیاتی پیش قدم در اقتصاد مقاومتی
وی با بیان اینکه نظام مالیاتی در جهت سیاس��ت های
اقتصاد مقاومتی پیش قدم بوده است ،گفت :همچنین در
بس��ته خروج از رکود مواردی پیش بینی شده که نیازمند
مصوب��ه مجلس اس��ت و در صورت تصوی��ب ان را اجرا
خواهیم کرد.رئیس کل سازمان امور مالیاتی کشور درباره
برخی معافیت های مالیاتی در بسته خروج از رکود و تضاد
ان با سیاست های اقتصاد مقاومتی تاکید کرد :این موارد
به ص��ورت الیحه پیش بینی ش��ده و راهکارهایی برای ان
درنظ��ر گرفته ایم که به تصویب برس��د اما برای معافیت
مالیاتی تنها مجوز دولت کافی نیست و بلکه نیاز به مجوز
مجل��س داریم که چند روز پیش بحث معافیت بازرگانان
سهام در بورس مطرح بود ولی این موضوع نیازمند مصوبه
مجلس است.
رئیس سازمان امور مالیاتی کشور از افزایش 49درصدی
درامدهای مالیاتی در 4ماهه نخس��ت امس��ال نسبت به
س��ال گذش��ته خبر داد و گف��ت :س��ال جاری را می توان
به عنوان سال ویژه نظام مالیاتی کشور نامگذاری کرد.
عس��کری اف��زود :طبق اماره��ای موج��ود درامدهای
مالیاتی از محل مالیات های مس��تقیم در 4ماهه نخست
امس��ال 34درصد نسبت به سال گذشته افزایش داشته و
درامدهای مالیاتی کش��ور از محل مالیات بر ارزش افزوده
نیز نسبت به 4ماه نخست سال گذشته 83درصد افزایش
داش��ته که در مجموع به رش��د 49درص��دی درامدهای
مالیاتی 4ماهه نخس��ت امس��ال نس��بت به سال گذشته
منجر شده است.
برخورد با متقلبان مالیاتی
رئیس س��ازمان امور مالیاتی کشور همچنین از معرفی
کدفروشان ،فاکتورفروش��ان و متقلبان مالیاتی به دادگاه
خبر داد و گفت :اخیرا کشف کردیم برخی افراد کدفروش
و فاکتورفروش در ش��هرهای مختلف فعالیت های بزرگی
را انج��ام می دهند که یک گروه در اصفهان شناس��ایی و
به دادگاه معرفی ش��د .این گروه 15تا 16میلیارد تومان
فاکت��ور ف��روش صادر ک��رده بودند .وی ضمن اش��اره به
شناسایی یک گروه دیگر از کدفروشان در تهران ادامه داد:
روی این گروه درحال فعالیت هستیم و به دادگاه معرفی
کرده بودی��م .همچنین مجموعه دیگ��ری در اذربایجان
شناسایی شده است.
افزای��ش تورم ،رش��د قیم��ت کاالها ،ان��رژی و باال
رفتن نرخ بیکاری ازجمل��ه اثرات تحریم ها بر اقتصاد
ایران اس��ت .تحریم هایی اعم از بیمه ای و حمل ونقل،
صادرات نفت خام و فراورده های پتروشیمی و واردات
م��واد اولیه ،هریک به نوبه خود اثار عمیق اقتصادی را
به جا گذاشتند.
اقتصاد کالن ایران و اقتصاد خانواده های ایرانی جزو
الینفک هم هس��تند .با اعمال تحریم ها اقتصاد کالن
ضربه خورد و متاس��فانه با بی توجهی جدی مسئوالن
ب��ه برنامه ریزی دقیق ب��رای مقابله با این تحریم ها به
مردم عادی اسیب وارد شد.
فراموش نکنیم که ب��ا اعمال تحریم ها جیب برخی
افراد پرپول ش��د .گران��ی و افزایش ت��ورم کنونی به
طور اصولی نمی توانس��ت تنها متوجه تحریم ها شود
و در حال حاضر نیز برخی افراد س��ودجو با اس��تفاده
از ران��ت و تنها با سوء اس��تفاده از نام تحریم موجبات
این افزایش تورم را فراهم می اورند .در شرایط اعمال
تحریم ها متاس��فانه مس��ئوالن عزم جدی در حمایت
از تولید نداش��تند و همین امر موجب شد بسیاری از
واحد های تولیدی که بنا بر پایه اقتصاد مقاومتی و بر
پایه کمک به اقتصاد کالن کشور بنا شده بودند ،بدون
بهره برداری رها شوند.
اما تحریم ها باعث ش��دند سیاس��ت های اقتصادی
ازجمل��ه اقتص��اد مقاومت��ی ب��ا منافع ملی کش��ور
ن شوند.
عجی
یک��ی از اث��ار مثب��ت تحریم ه��ا ،خودکفای��ی در
بخش های مختلف اس��ت و ای��ران دارای ظرفیت در
بخش های مختلف کش��اورزی و صنعتی است و البته
ای��ن نکته حائز اهمیت اس��ت که نباید ب��ه بهانه لغو
تحریم ها ،خودکفایی مغفول بماند.
در اقتص��اد مقاومت��ی ابالغی مق��ام معظم رهبری
باید ب��ا برنامه ری��زی و نگرش دقیق ب��ر ظرفیت هر
منطق��ه زمینه اقتصادی ان منطق��ه را ایجاد کرد .در
این ش��رایط با توجه به وضعیت کشور های همسایه و
منطق��ه ،صادرات غیرنفتی و ورود به بازارهای منطقه
می تواند اقتصاد ملی را شکوفا کند.
روی خط خبر
مع��اون برنامه ری��زی و نظ��ارت
راهب��ردی رییس جمهور محمدباقر
نوبخ��ت 6 ،مصوب��ه هی��ات امنای
صندوق توس��عه ملی که بر خروج
اقتصاد از رکود تاثیر خواهد گذاشت
را برای اجرا ابالغ کرد.
مه��دی یوس��فی مدیرعامل س��ازمان منطقه ویژه
اقتصادی انرژی پارس اظهار کرد :شرکت های تولیدی
و س��رمایه گذاران داخلی و خارج��ی فعال در منطقه
وی��ژه اقتصادی انرژی پارس تا ٢٠س��ال از پرداخت
مالیات معاف می شوند.
مش��اور اقتصادی رییس جمهور،
مسعود نیلی با اشاره به اینکه متن
برنام��ه پنجم ب��ا ش��رایط کنونی
اقتصادی کشور بیگانه است ،گفت:
اقتص��اد موجود کش��ور ب��رون زای
درون گراست که باید تغییر کند.
قائم مقام سازمان فناوری اطالعات از ایجاد ۳۰هزار
ش��غل در حوزه فناوری اطالعات تا پایان سال جاری
خب��ر داد .وی براس��اس برنامه مدنظ��ر گفت :تمرکز
بر اش��تغال یکی از مهم ترین ماموریت های س��ازمان
فناوری اطالعات است.
ریی��س هی��ات عام��ل صندوق
توس��عه مل��ی با انتق��اد از فش��ار
دس��تگاه ها به بانک ها برای پذیرش
طرح های ش��ان گفت :دستگاه ها و
صنعتگران به بانک ها فشار نیاورند
و اج��ازه دهند طرح های منطق��ی و خوبی به بانک ها
معرفی ش��ود .س��ید صفدر حس��ینی همچنین سود
تسهیالت ارزی را ۶درصد اعالم کرد.
وال اس��تریت ژورنال در گزارشی
به نقل از مقامات صنعتی نوش��ت:
ش��رکت ها در سراس��ر الم��ان
بی سروصدا به تجدید روابط تجاری
قوی گذشته با ایران پرداخته اند.
براساس براورد صندوق بین المللی پول ،حدود نصف
یارانه ه��ای پرداختی جهان برابر ب��ا ۲۳۷میلیارد دالر
مربوط به منطقه خاورمیانه است که این رقم معادل ۲۲
درصد کل درامد دولت های منطقه است.
داوود دانش جعف��ری ،اس��تاد
اقتصاد دانشگاه عالمه طباطبایی با
بی��ان اینک��ه ۶۵درص��د بودجه به
درامده��ای نفت وابس��ته اس��ت و
60درص��د مصرف انرژی کش��ور در
قالب گاز اس��ت ،اظهار کرد :در ایران هر 13/5س��ال
یکبار سطح رفاه مردم 2برابر می شود.
10
بورس
شنبه 18مرداد ماه 12 - 1393شوال 9 -1435اگوست 2014
یادداشت
تدوین سازوکارهای بلندمدت در ارکان اقتصادی
طرح جامع صنایع ،حلقه مفقوده بازار سرمایه
به بهانه 17مرداد؛
خبرنگاران اقتصادی
در خط مقدم
مهدیه انوشه
دبیر گروه اقتصاد
17مرداد روزی اس��ت که همه خبرنگاران کش��ورم را
دلگرم می کند ،دلگرم و امیدوار به اینکه یک روز در میان
365روز سال به نام و به یاد انهاست.
در ای��ن مجال و به بهان��ه روز خبرن��گار می خواهم از
خبرنگاران حوزه اقتصاد بگویم .خبرنگارانی که در سال های
نه چندان دور در ردیف اخر می ایستادند و همیشه جلوتر
از انها سیاسی نویسان و منتقدان حوزه اجتماعی بودند .اما
این سال ها اقتصادی نویسان در خط مقدم قرارگرفته اند.
در این س��ال هایی که س��فره های مردم کوچک تر شده و
معیشت شان سخت تر ،بارمسئولیت این گروه نیز سنگین تر
ش��ده است .در این س��ال هایی که سخن از قیمت مرغ و
گوش��ت در برخی برهه های زمانی در مطبوعات ما خط
قرمز خبرنگاران اقتصادی قرار گرفت ،انها بیشتر از همیشه
تالش کردند .در روزگاری که تورم باالی 40درصد ،قشر
متوس��ط جامعه را خیلی بی سروصدا و زیرپوستی حذف
می کرد و جمعیت بیشتری را به زیر خط فقر می کشاند ،در
دورانی که تولید و تولیدکننده با فشار سنگین هزینه ها در
حال نابودی بودند ،خبرنگاران اقتصادی تالش می کردند
تا با سالح قلم هش��دار دهند افزایش روز افزون جمعیت
زیر خط فقر را !
در س��ال هایی ک��ه ران��ت و رانت خواری ه��ای 3هزار
میلیاردتومانی ،تمام معادالت علمی اقتصاد کشور را بهم
می ریخت ،خبرنگاران اقتصادی بارها و بارها هم صدا فریاد
زدند تا فهرست دانه درش��تان و ویژه خواران برمال شود
اما نشد.
در س��ال های اغاز «حراج بزرگ اقتصادی» خبرنگاران
تالش کردند تا سدی باشند در برابر سیاست های این طرح
سرمایه بربادده ،که مردم کشورمان فقیر نشوند با دریافت
یارانه 45هزار تومانی!
هرچقدر کش��ور بیش��تر دچار بیماری صع��ب العالج
اقتصادی شد ،خبرنگاران اقتصادی در جبهه مطبوعات به
خط های جلوتری رفتند تا امروز در خط مقدم جبهه قرار
بگیرند.
هرچند در این عرصه و در این س��ال ها همیشه انگشت
اتهام به سمت این گروه نشانه رفته بود ،اتهام به تشویش
اذه��ان عمومی ،اخ�لال در بازار و امثال ان .بس��یاری از
همکارانمان از عرصه مطبوعات به اجبار حذف شدند و به
خانه نشینی روی اوردند.
ام��ا به نظر می رس��د ام��روز و در ای��ن عرصه وظیفه
خبرنگاران اقتصادی سنگینتر از همیشه است تا با سالح
قل��م و در خط مقدم جبهه مطبوعات از معیش��ت و رفاه
اجتماعی مردم دفاع کنند .ای��ن روزها که دولت یازدهم
تمام تالش خود را به درمان این بیمار نزار معطوف کرده
است بازهم خبرنگاران اقتصادی در کنار دولتمردان تدبیر
و امید ایس��تاده اند تا سهمی هرچند اندک در بازگرداندن
روزهای پر رونق اقتصادی کشور داشته باشند.
خبرنگاران اقتصادی این روزها با یاری قلم و در صف اول
خط مقدم ایستاده اند تا در اجرای اقتصاد مقاومتی درکشور
سهمی هرچند اندک اما موثر داشته باشند.
روی خط خبر
علی صحرایی ،دبیر هیات مدیره شرکت بورس اوراق
بهادار از ابقای حسن قالیباف اصل در سمت مدیرعاملی این
شرکت خبر داد .پیش از این محمد پورابراهیم زرندی به
نمایندگی از گروه مالی ملت به عنوان رییس هیات مدیره
و علی یار صالحی از کارگزاری مفید به عنوان نایب رییس
هیات مدیره انتخاب شدند.
س��عید ش��یرزادی ،معاون س��رمایه گذاری صندوق
بازنشستگی گفت :بودجه ای که پاالیشگاه ها به بازار سرمایه
اعالم کرده اند ،اکثرا محافظه کارانه اس��ت ،به عنوان نمونه
ن��رخ ارز فروش محصوالت نرخ ارز مبادالتی اعالم ش��ده،
در حالی که اکثر شرکت ها فروش محصوالتشان بیش از
این رقم اس��ت که همین امر می تواند زمینه ساز افزایش
سوداوری انها در پایان سال باشد.
قاسم محس��نی ،عضو هیات مدیره س��ازمان بورس
و اوراق به��ادار با اش��اره به تامین مال��ی به عنوان یکی از
پررنگ ترین اهداف س��ازمان بورس در سند راهبری این
سازمان ،گفت :مهم ترین و شاید پررنگ ترین برنامه در این
سند ،بحث تامین مالی است.
س��ازمان خصوصی س��ازی از ابتدای امسال تاکنون
اف��زون بر 27ه��زار و 419میلیارد ریال س��هم دولتی از
ابتدای سال 93تاکنون توسط سازمان خصوصی سازی از
طریق بورس ،فرابورس ،مزایده و مذاکره واگذار کرده است.
برنامه اس��تراتژیک س��ازمان بورس و اوراق بهادار در
راس��تای سیاس��ت های هفت گانه وزارت امور اقتصادی و
دارایی تنظیم ش��ده اس��ت که تامین مالی پایدار دولت و
کاه��ش اتکای بودجه دولت به درامد نفتی ،افزایش توان
ثروت افرینی کش��ور ،تقویت انضباط ،سالمت و شفافیت
مالی ،اداری ،ارتقای هم افزایی درون س��ازمانی و همکاری
فراس��ازمانی ،مش��ارکت فعال و موثر در سیاست گذاری
و قانون گذاری ،توس��عه هدفمند س��رمایه های انسانی و
سازمانی و ایجاد و یکپارچه س��ازی سامانه های اطالعات
مدیریتی و عملیاتی از جمله سیاست های هفت گانه این
سند هستند.
به گفته خزلی خرازی ،با نوسان های زیاد
در بودجه س��االنه ،همواره ی��ک عده ضرر
هنگفت و عده ای دیگر س��ود بسیار زیادی
می کنند.وی با اش��اره به برنامه های دولت
گف��ت :وقتی س��رمایه گذاران از برنامه های
بلندمدت اس��تراتژیک دولت اطالع داشته
باش��ند ،به بازار س��رمایه ن��گاه جدی تری
می کنند .این کارشناس ارشد بازار سرمایه
با اشاره به ریسک س��رمایه گذاری در بازار
سرمایه ،تصریح کرد :با اجرایی شدن طرح
جامع صنایع مختلف ،سرمایه گذاران داخلی
و خارج��ی با ریس��ک کمت��ری در بورس
سرمایه گذاری می کنند.
کیمی�ا بامدادی�ان -گ�روه ب�ورس :یک��ی
از مش��کالت ب��ازار س��رمایه کش��ور ،نبود
هماهنگی میان برنامه ه��ای وزارتخانه های
مختل��ف و دیگر ارکان اقتصادی اس��ت .در
این میان نکته قابل توجه ،تغییر بخش��ی از
قوانین و مقررات به صورت هر س��اله است
ک��ه س��رمایه گذاران در این ب��ازار را دچار
س��ردرگمی می کند .از نیازهای اصلی بازار
سرمایه س��ازوکارهایی است که بتواند افق
بلندمدتی را پیش روی سرمایه گذاران قرار
دهد تا انها در ش��رایط ثب��ات گام بردارند.
در ای��ن میان طرح جام��ع صنایع مختلف
ب��رای هماهنگ ک��ردن ارکان اقتصادی با
چش��م انداز بلندمدت تدوین ش��ده است تا
بتواند قسمتی از مش��کالت سرمایه گذاران
ای��ن ب��ازار را که ناش��ی از بی ثباتی قوانین
است ،برطرف کند.
رونــ�ق ب�ا تضمیــ�ن برنـامه های
بلندمدت
وفاداری به نتایج طرح جامع صنایع
در این رابطه به��روز خدارحمی ،دبیرکل
کانون نهادهای سرمایه گذاری در گفت وگو
اظهار کرد :وزارتخانه های
با خبرنگار
مختلف با توجه به اهداف شان ،تصمیماتی
را اتخاذ می کنند که این امر به طور طبیعی
موجب اعتال و پیش��رفت بخش مدنظر انها
می ش��ود .ولی ممکن است در این میان ،به
دیگر بخش های اقتصادی ضرر برسانند.
وی با اشاره به اینکه تصمیم گرفته شده
حتما به نفع ان بخش و حوزه تحت امرشان
اس��ت ،گفت :اما متاس��فانه در این میان به
دیگ��ر ارکان اقتص��ادی توجه نمی ش��ود و
ممکن است انها دچار اسیب شوند.
وی حرکت در جهت توس��عه اقتصادی را
یک ضرورت خواند و افزود :اگر قرار باش��د
چیزی تحت عنوان توسعه اقتصادی داشته
باشیم ،همه دس��تگاه ها باید در یک راستا
حرکت کنند .خدارحمی معتقد اس��ت :در
ش��رایط فعلی باالترین س��ندی که در این
حوزه به کمک ما می اید ،س��ند چشم انداز
اس��ت ک��ه برنامه ه��ای 5س��اله را تدوین
می کن��د و ب��ه نوعی می توان گف��ت ،برای
صنعت حکم قانون اساس��ی را دارد و اسناد
باالدستی نظام هم سمت و سوی حرکت را
مشخص می کنند .وی به شکاف موجود بین
تصمیم ه��ای وزارتخانه ها با یکدیگر اش��اره
کرد و ادامه داد :اکنون ما ش��اهد ش��کافی
در ای��ن حوزه هس��تیم .زی��را وزارتخانه ها
هرکدام به ص��ورت جداگانه تصمیم گیری
می کنند و به طور طبیعی بعضی از صنایع
در جری��ان ای��ن تصمیم گیری ها اس��یب
می بینن��د .همانطور که مش��اهده می کنیم
در ای��ن میان حلقه مفق��وده ای وجود دارد
که طرح جامع صنای��ع می تواند این حلقه
مفقوده باش��د .این طرح می تواند با کمک
اس��ناد باالدس��تی تصمیم ه��ای روزم��ره
وزارتخانه ها را با یکدیگر هماهنگ کند .به
گفته خدارحم��ی ،با حضور تمام ذی نفعان
در این نشست ها ،طرح جامع صنایع تدوین
و تصمیم های بلندمدت اتخاذ می ش��ود .از
سوی دیگر راهکارهایی باید اندیشیده شود
ت��ا همه انها به تمام ای��ن تصمیم ها پایبند
باش��ند .نکته قابل توجه ان است که ثبات
ش��رایط و همچنین برنامه های بلند مدت،
تاثیر مستقیمی روی بازار سرمایه می گذارد.
دبیرکل کانون نهادهای س��رمایه گذاری
به لزوم همکاری دستگاه های مختلف برای
وف��ادار ماندن به نتایج ط��رح جامع صنایع
اش��اره ک��رد و اف��زود :برای اینک��ه صنایع
بتوانند نس��بت به این اهداف وفادار بمانند،
همکاری دستگاه های مختلف نیاز است که
از ان جمله می ت��وان از مرکز پژوهش های
مجلس شورای اسالمی ،اتحادیه های صنفی
و بورس اوراق بهادار نام برد .در دیگر صنایع
نیز برای نمونه در حوزه پاالیشگاه ها ،وزارت
نفت ،در ح��وزه دارویی ،وزارت بهداش��ت،
در ح��وزه معدن ،وزارت صنع��ت ،معدن و
تج��ارت و به طور کلی تم��ام ذی نفعان هر
گروهی باید ب��ا یکدیگر همکاری کنند و با
مشخص چش��م اندازها ،اهداف هر حوزه را
تعیی��ن کرده و برنامه بلندمدت جامع را در
هر حوزه تدوین کنند.
اگاهی از برنامه های بلندمدت
در ادام��ه ای��ن گ��زارش حس��ین خزلی
خرازی ،کارشناس ارش��د بازار سرمایه نیز
اظهار کرد :اگر این طرح اجرا شود ،می تواند
به رونق بازار سرمایه بینجامد.
به
تو گ��و با خبرن��گار
وی در گف
قیمت گ��ذاری کااله��ای اساس��ی در ایران
اش��اره کرد و افزود :مس��ایل زیرس��اختی
اقتصاد ای��ران ،به خص��وص قیمت گذاری
کاالهای اساس��ی موضوعی نیس��ت که در
بودجه ساالنه و توسط چانه زنی بین دولت
و مجلس تعیین شود.
وی با اش��اره ب��ه س��رمایه گذاران داخلی
و خارج��ی ،تصریح کرد :اگ��ر می خواهیم
س��رمایه گذاران خارج��ی و داخل��ی در
اقتص��اد ایران حضور داش��ته باش��ند ،باید
برای مباحث اس��تراتژیک توسعه اقتصادی
برنامه های بلندمدت داشته باشیم.
در این رابطه امیررضا کاهدی ،مدیرعامل
مرک��ز مطالع��ات اقتصادی اریا س��هم نیز
گفت :تدوی��ن طرح
ب��ه خبرن��گار
جام��ع صنایع ،می تواند به س��رمایه گذاران
کمک بس��یاری کن��د .وقتی س��رمایه گذار
اف��ق بلند مدتی را پی��ش روی خود ببیند،
بس��یار اس��ان تر می تواند برای اینده خود
تصمیم گیری کند.
وی به می��زان حمایت های مالی دولت از
صنایع اش��اره کرد و ادام��ه داد :یارانه هایی
که دولت به صنایع می پردازد باید بلندمدت
باشد تا سرمایه گذاران در بورس هم بتوانند
روی ان می��زان برنامه ری��زی کنن��د .ب��ه
عبارتی ،انقدر که تداوم چنین حمایت هایی
اهمیت دارد ،مبلغ ان مهم نیست.
کاه��دی با اش��اره ب��ه افزای��ش حضور
س��رمایه گذاران خارجی در کش��ور ،گفت:
اکنون که شرایط برای ورود سرمایه گذاران
خارج��ی در ای��ران فراه��م ش��ده اس��ت،
تضمین ه��ای بلندم��دت می تواند بس��یار
تاثیرگذار باش��د .به گفت��ه وی ،مهم ترین
نهادی ک��ه می تواند به این امر کمک کند،
مجلس ش��ورای اس�لامی اس��ت ،اما دیگر
نهادهای موازی مانند س��ازمان بورس ،اتاق
بازرگانی و اتاق اصناف نیز می توانند به بهتر
اجرا شدن این طرح یاری برسانند.
نظرگاه
الیه های پنهانی بسته حمایتی دولت
فیروزه عسکری – کارشناس سهام :در حال حاضر یکی از مهم ترین
دغدغه های به وجود امده در بورس مربوط به یکی از بندهای بسته
حمایتی دولت برای خروج از رکود غیرتورمی است .براساس بند
درامدهای مالیاتی بس��ته پیشنهادی ش��رکت هایی که در مجامع خود سود
نقدی کمتری تقسیم می کنند از معافیت مالیاتی بیشتری برخوردار می شوند
و این موضوعی است که سبب گمراهی و ایجاد حرف و حدیث هایی بین اهالی
تاالر بورس ش��ده اس��ت .به گفته برخی از فعاالن بازار سرمایه ،این موضوع
می تواند س��بب کاهش خروج نقدینگی از ش��رکت ها و استفاده از سودهای
اندوخته به دست امده از این محل برای اجرای طرح های توسعه ای شود که در
بلندمدت افزایش س��وداوری را برای شرکت ها به ارمغان خواهد اورد .اما به
اعتقاد برخی دیگر از اهالی تاالر ،این امر موجبات خروج پول از بورس و ورود
ان به بازارهای موازی را در پی دارد ،چراکه هم اکنون یکی از موارد انگیزشی
در بورس برای سرمایه گذاری سود نقدی شرکت ها در مجامع خود است که با
این اقدام این انگیزه در بورس از بین خواهد رفت .همچنین از طرفی مسئوالن
سهامداران را به سرمایه گذاری بلندمدت با دید کسب سود نقدی در مجامع
دعوت کرده اند که این نیز عمال منتفی خواهد شد ،چراکه با این روش حتی
اگر شرکتی در سال با تعدیل سود بیش از ۲۰۰درصدی هم همراه شود اما اگر
در مجمع کمترین میزان قابل تقس��یم را بین س��هامداران توزیع کند عمال
سهامداران باید به جای نگاه بلندمدت یک ساله از این پس با دید بیش از ۲تا
3س��ال تصمیم به خرید س��هام بگیرند که در این بی��ن اگر هزینه فرصت
س��رمایه گذاری و ریس��ک موجود در بورس را لحاظ کنیم شاید سودی که
به دست می اید کمتر یا برابر با بانک باشد .چون از این به بعد نه تنها شرکت های
بورس��ی در مجامع خود س��ود نقدی قابل قبول برای س��هامداران را تقسیم
نخواهند کرد ،بلکه احتمال پنهان سازی سود نیز وجود دارد.
واقعیت این است که با اجرای این طرح ،صاحبان عمده سهام شرکت ها و
مالکان اصلی بیشترین بهره را در کوتاه مدت خواهند برد و سهامدار خرد و جزء
کمترین منفعت را خواهد دید .گذشته از این موارد به نظر می رسد با اجرای
این طرح شور و پویایی بازار دستخوش تغییرات شود.
در همین راستا سیاست معافیت مالیاتی مطرح است که در صورتی می تواند
یکی از راهکارها و پیش��نهادهای اساس��ی و کارامد دولت به شمار رود که در
راستای حمایت از تولید ،اشتغال و سرمایه گذاری اجرایی شود .سیاست های
اقتصادی دولت برای خروج غیرتورمی از رکود در حالی از س��وی دولتمردان
ارائه شده است که تعیین معافیت مالیاتی بیشتر برای شرکت های بورسی که
سود نقدی کمتری تقسیم می کنند ،به عنوان یکی از سیاست های دولت در
راستای خروج از رکود عنوان شده است.
به نظر کارشناس��ان و تحلیلگران بازار س��رمایه ،اجرای سیاست مذکور
موجب کاهش سوداوری شرکت هایی همچون سرمایه گذاری ها ،بیمه ها،
صندوق های سرمایه گذاری و هلدینگ ها می شود ،چراکه این مجموعه ها
بخ��ش عم��ده ای از درامده��ای خود را از محل س��ود نقدی تقس��یمی
زیرمجموعه های خود در مجامع انها شناسایی می کنند .از این رو سیاست
معافیت مالیاتی صرفا باید در جهت حمایت از تولید و اشتغال واقع شود
تا بتواند راهکاری موثر باشد.
نبض بازار
بورس در الک احتیاط
شاخص صنعت
گروه بورس -در دادوس��تدهای ب��ورس تهران در
اخرین روز کاری هفته شاخص کل با افتی 83واحدی
رو به رو شد و به عدد 74هزار و 613رسید.
همچنی��ن در این روز س��رمایه گذاران بیش از 409
میلیون برگه سهم و حق تقدم را در بازار دست به دست
کردند که ارزش این مبادالت رقمی افزون بر 1هزار و
193میلیارد ریال ب��ود که در 39هزار نوبت معامالتی
انجام ش��د .گروه مالی در ص��در برترین گروه صنعت
جای گرفت و گروه های ش��یمیایی و فنی و مهندسی
در جایگاه های دوم و سوم نشستند .چهارشنبه در تاالر
حافظ نمادهای بانک پاسارگاد ،نفت و گاز و پتروشیمی
تامین و سرمایه گذاری صندوق بازنشستگی بیشترین
تاثیر منفی را برشاخص داشتند و در مقابل گروه مپنا،
گسترش نفت و گاز پارس��یان ،سرمایه گذاری غدیر و
نف��ت بهران دارای بیش��ترین تاثیر مثبت بودند .هفته
گذشته بورس تهران روزهای کم رونقی را سپری کرد.
در اوایل هفته شاخص کل کاهش یافت و دوشنبه بعد
از 2روز کاهش مداوم ،شاخص کل 71واحد رشد کرد
اما این رشد ادامه پیدا نکرد و در روزهای پایانی هفته
نیز این شاخص درجا زد و با افت روبه رو شد .بسیاری
از کارشناسان دلیل این امر را شرایط نامناسب منطقه
اع�لام و اظه��ار کردند :بورس تهران متاثر از ش��رایط
منطقه اس��ت و کوچک ترین خبر از درون ش��رکت ها
روی قیمت سهام به ش��دت تاثیر می گذارد .در هفته
گذش��ته گروه مالی همواره ج��زو 3گروه برتر صنعت
بود و 3روز صدرنشین شد .پس از ان گروه شیمیایی
و س��رمایه گذاری در جایگاه برترین های گرو ه صنعت
ق��رار گرفتند .از س��وی دیگر بانک ها نی��ز در 3روز از
هفته گذشته بیش��ترین تاثیر منفی را بر این شاخص
داشتند و شرکت های خودرویی نیز به جز روز دوشنبه
در جایگاه بیش��ترین تاثیر منفی بر ش��اخص کل قرار
گرفتن��د .در مقابل گ��روه مپنا نیز در هفته گذش��ته
به طور مداوم باعث تاثیر مثبت بر شاخص کل شد.
شاخص کل
اطالعات سود و زیان شرکت ها
اخرین پیش بینی سود هر سهم
(ریال)
نام شرکت
اخرین سرمایه(میلیون ریال)
سال مالی
دوره
قند هکمتان
60120
1393/06/31
9ماهه
402
میزان پوشش در دوره
(ریال)
273
درصد پوشش
درصد 68
پتروشیمی پردیس
3000000
1394/06/31
12ماه
4017
-
-
صنعتی بهشهر
1023000
1393/09/30
6ماهه
1268
679
54درصد
پرونده
گفت و گو
نماینده مجلس پاسخ می دهد
هی��ات وزی��ران در دول��ت
نه��م ،مصوب��ه ای را ب��رای
بهارستانی ها به میراث گذاشت
که نماین��دگان ،ان را مغایر با
قوانین تصویب ش��ده پیش��ین
دانس��ته اند .اما برخی کارگران
هن��وز ب��ه اجرایی ش��دن این
مصوبه امید بسته اند.
رمضانعلی س��بحانی فر ،نماینده سبزوار و جغتای و
سخنگوی فراکس��یون کارگری مجلس در این باره به
پاسخ می گوید:
مجل�س تاکن�ون ب�رای کارگ�ران ب�ه ویژه
کارگران پیمانی چه اقداماتی انجام داده است؟
م��ا در فراکس��یون کارگری همواره ب��رای حمایت
از کارگ��ران درباره م��واردی مثل حق��وق کارگران،
هم اندیش��ی داریم .درب��اره قراردادها ه��م به دنبال
این بودیم که س��ازمان های اجرایی به طور مستقیم با
کارگران قرارداد ببندند اما متاس��فانه این امر مقدور
نیست.
چه ش�د ک�ه نمایندگان ب�ه فکر ای�ن نوع
قرارداد افتادند؟
باالخ��ره این کارگ��ران کاره��ای دول��ت را انجام
می دهن��د و ب��ه گردن دول��ت حق دارند .در مس��یر
این فعالیت ها هم تجربه کس��ب می کنند و کامال به
مراحل انجام کار اش��نا می شوند و خوب از پس کار
بر می ایند.
اما با تمام ش��دن دوره قرارداد پیمانکار ،کارگران
جدید با پیمانکار جدید می ایند و دوباره از نو ش��روع
به کس��ب تجربه می کنند .سازمان های اجرایی نباید
این تجربه ها را دور بریزند.
به چه نتیجه ای رسیدید؟
چ��ون ضوابط و مق��ررات اس��تخدامی دولت اجازه
انعقاد قرارداد مس��تقیم را نم��ی داد در این امر موفق
نشدیم.
مصوبه هیات وزیران در سال 84در این باره
به کجا رسید؟
ای��ن مصوبه مغایر با قوانی��ن و مقررات بود .ما االن
مجوز اس��تخدامی در س��ازمان های دولت��ی نداریم.
مجوز هم به تنهایی کارس��از نیست و ردیف اعتباری
می خواهد.
از یک طرف ما داشتیم دولت را کوچک می کردیم
و از طرف دیگر در جهت عکس ان ،انها می خواستند
این مصوبه را اجرایی کنند.
انهای��ی که این را تصویب کردند هم می دانس��تند
اما می گفتن��د چون از ابتدا در ش��عارهای انتخاباتی
م��ا بوده اس��ت پ��س بای��د ان را عملی کنی��م! اما
ب��ه نظر می رس��ید اه��داف دیگ��ری داش��تند .انها
می خواس��تند به این ترتیب بیش انچه قانون معین
کرده اس��ت نیرو جذب کنن��د ،در صورتی که قانون
می گوید به اندازه افرادی که بازنشس��ته اند باید نیرو
جذب ک��رد .از این جه��ت دیوان محاس��بات به ان
ایراد گرفت.
پس برای حل مش�کل این کارگران پیمانی
که تعدادشان کم هم نیست چه باید کرد؟
باید هی��ات دولت وارد کار ش��ود .اگ��ر مصوبه ای
باش��د که اف��راد باتجرب��ه را حفظ کنن��د و پیمانکار
جدید ملزم به به کارگیری همان کارگران قبلی شود
این مش��کل حل می ش��ود .این افراد در زندگی خود
برنامه ریزی های��ی دارند که ناگهان بیکار شدن ش��ان
مشکالت فراوانی را به وجود می اورد؛ در ضمن تجربه
انها بازدهی و بهره وری بیش��تری دارد .هیات دولت
می تواند با مصوبه یا ایین نامه ای این را به دستگاه های
دولت��ی تکلیف کند .البته دول��ت باید بر این موضوع
نظارت کند.
در بخش خصوصی چطور؟
در بخش خصوصی قراردادها غالبا یکساله هستند
و در پای��ان هر س��ال با کارگران تس��ویه حس��اب
می شود.
بعض�ی از کارگران می گوین�د ،عدم تمدید
ق�رارداد انها ب�ه خاطر این اس�ت که ب�ه انها
سنوات پرداخت نشود!
ای��ن فق��ط در م��ورد کارگ��ران پیمان��ی نیس��ت
کارگ��ران قراردادی ه��م همین مش��کالت را دارند.
ش��ما می گویید س��نوات! اما من از وضعیت اس��فبار
قرارداده��ا می گوی��م ک��ه گاهی 30روزه اس��ت که
کارگ��ر مش��مول بس��یاری از مزای��ا نش��ود و وقتی
خواس��تند تعدی��ل کنن��د ه��ر ط��ور میلش��ان بود
رفتار کنند.
چه باید کرد؟
دول��ت بیای��د الیحه ای بده��د ،ما ه��م پیگیری و
همکاری می کنیم.
اما کارفرمایان می گویند که شرایط انها هم
چندان خوب نیست!
خب کارفرما وقتی دید چرخ کارخانه اش نمی چرخد
بیاید تعدیل کند نه در زمانی که کار هس��ت ،اما اینها
با کارگر رفتاری می کنند که کارگر همیشه احساس
تزلزل داش��ته باش��د و نداند که یکماه دیگر س��رکار
هست یا بیکار است .این کار امنیت روانی کارگر را به
مخاطره می اندازد.
بررسی ابعاد بیکاری کارگران پیمانی در گفت وگوی
شنبه 18مردادماه 12 - 1393شوال 9 -1435اگوست 2014
با کارشناسان
اخراج و تعدیل ،کابوس کارگران پیمانی
مریم نظ�ری -گروه گزارش:
یک برگ کاغذ به دستش
می دهند و می گویند« :به
سلامت» .به بعضی هایشان همان یک
ب�رگ کاغ�ذ را ه�م نمی دهن�د .فرقی
نمی کند ش�ب عید باش�د ی�ا اول مهر و
فصل بازگشایی مدارس .فرقی نمی کند
خانه اش بی خرجی می ماند و ش�رمنده
فرزندانش می شود .بی تفاوت به مخارج
فرزندان�ش ت�وی چش�م هایش ن�گاه
می کنند و می گوین�د« :قراردادت تمام
ش�ده!» وضعیت برای کارگ�ران پیمانی
وخیم تر است.
چ��رخ صنع��ت کش��ور روی دوش کارگران
می چرخ��د .هیچ ک��س نمی توان��د نقش مهم
نی��روی انس��انی در تولید را نادی��ده بگیرد ،اما
شرایط نامطلوب کاری ،یکی از دالیلی است که
س��بب می شود مشکالت ریز و درشتی گریبان
کارگ��ران را بگیرد؛ از اخ��راج و تعدیل گرفته تا
قراردادهای سفید امضا .بسیاری از کارشناسان
امر ،مش��کالت کارگران را ناشی از خال قانونی
می دانن��د .با این همه حقوقدانان می گویند که
قوانین ش��فاف اس��ت اما برخی از کارفرمایان،
راه های��ی ب��رای دور زدن قان��ون و رس��یدن
ب��ه مقص��ود پی��دا می کنند .پ��ای حرف های
کارفرمای��ان ه��م ک��ه بنش��ینی از تحریم ها
می گویند و اینکه تعدیل نیروی انسانی اخرین
راه حلش��ان است تا چرخ کارخانه اش همچنان
لنگ لنگان در چرخش بماند .همین اس��ت که
هر چندماه یکبار انعکاس خبر تحصن کارگران
پیمانی تعدیل ش��ده ،بس��یاری را اندوهگین
می کند و ش��کایت های فردی و دس��ته جمعی
به اداره کار ارجاع می ش��ود و روزی نیس��ت که
کارگرانی به این بهانه به اداره کار مراجعه نکنند
اما م��و الی درز قراردادی نمی رود که کارفرما
با این کارگران بس��ته است .قراردادهایی که به
اداره کار نشان داده می شود ،کامال قانونی است
و هی��چ یک از کارگ��ران نمی توانند ثابت کنند
شرایط بد اقتصادی مجبورش��ان کرده بوده تا
قرارداد سفید را برخالف میل خود امضا کنند.
قراردادهای سفیدی که سرانجام روزگار کارگر
را تیره می کنند.
صدای نیروی کار به جایی نمی رسد
فت��ح اهلل بیات ،رئی��س اتحادی��ه کارگران
ق��راردادی و پیمان��ی در گفت وگو با
اظهار کرد :قراردادهای سفید امضا تنها یکی
از ده ها مش��کل ریز و درش��ت کارگران است.
او بزرگ ترین معض��ل کارگران پیمانی را این
موض��وع می دان��د که کار و کارگ��ر را با هم به
پیمان می گذارند و وقتی زمان قرارداد کارفرما
به پایان می رس��د در حالی که هنوز کار ادامه
دارد کارگ��ران هم مجبورند ب��ا کارفرما ،ان
کارگاه را ت��رک کنن��د .او می گوید :کار هنوز
هست،محیطکارهمهستامامستمرنیست.
کارفرما تاریخ و زمانش تمام شده و با تعویض
پیمانکار همه کارگ��ران هم باید خداحافظی
کنن��د و انجا را ت��رک کنند .هیچ کس در نظر
نمی گیرد که ای��ن کارگران تجربه کار در این
محیط را دارند به چم و خم کار اشنا هستند به
نظر می رس��د این اقدام نادرست است .بعضی
از کارفرمای��ان برای اینکه مجبور به پرداخت
سنوات و سایر مزایا نشوند از این کار استقبال
می کنن��د .بی��ات می گوید :س��ایر کارگران
ق��راردادی هم مش��کالتی دارند ام��ا بدیهی
اس��ت که وضعیت برای کارگران پیمانی بدتر
از س��ایرین اس��ت .مدت قراردادهای انان از
30روز ش��روع می شود و در خوشبینانه ترین
حالت تا یک س��ال اس��ت .قراردادهای سفید
امضا از دیگر مشکالت انهاست که کارفرما تا
هر وقت دلش بخواهد در قرارداد تاریخ می زند
و کارگ��ر را بیرون می کند .وقتی بازار عرضه و
تقاضا همخوانی نداشته باشد مشکالتی از این
قبی��ل گریبان کارگ��ران را می گیرد .به گفته
او ،مش��کالت دیگری هم هس��ت مثال کارگر
پیمانی بعد از اینکه برای بیمه بیکاری مراجعه
می کند تازه متوجه می شود پیمانکار فهرست
بیمه اش را کامل نفرس��تاده است .بسیاری از
کارگ��ران دچار این مش��کل هس��تند .بیات
ادام��ه می ده��د :اینه��ا فقط چن��د نمونه از
مش��کالت کارگ��ران اس��ت ،اگر ب��ه مراجع
تشخیص و حل اختالف مربوط به کار بروید،
می بینیدکهبسیاریازکارگراننیمیازسابقه
بیمه یا یک س��وم سابقه بیمه ش��ان رد نشده
اس��ت« .خال قانونی» یکی دیگ��ر از مواردی
اس��ت که فتح اهلل بی��ات در بیان مش��کالت
کارگ��ران برمی ش��مارد .او می گوید :عالوه بر
خ�لا قانونی ،نظارت هم بر اجرای قانون ،تمام
و کمال انجام نمی ش��ود .در س��ال ،84هیات
وزیران مصوبه ای داش��ت به این مضمون که
نیروهای پیمانی مستقیما با شرکت مربوطه
ق��رارداد ببندن��د و ه��ر پیمان��کاری که امد
کارگران ثابت باشند .اما متاسفانه بسیاری از
پیمانکاران افرادی هستند که از نفوذ خود در
دس��تگاه ها اس��تفاده می کنند و از ان به نفع
خود بهره می برند .بنابراین صدای نیروی کار
به جایی نمی رس��د .ناظران هم نظارت کافی
برای کش��ف این تخلفات را انجام نمی دهند.
ش��اهدیم که یک شرکت ،پیمانکار چند دوره
یک پیمان��کار را به پیمان می گیرد وقتی این
اف��راد حاضرند با هر ش��رایط و هر قیمتی کار
را در دس��ت خود داشته باش��ند به طور قطع
خس��ارت هایی می بینند که برای جبران ان
مجبور می شوند از حق و حقوق کارگر بزنند.
برگشتم خانه پدرم!
اخراج ،مثل موجی سهمگین زندگی اش را
زی��ر و رو کرده اس��ت .روزهای پایانی س��ال
گذش��ته بود که محمدحسین حاجی خانی،
کارگر پیمانی و 30س��اله ایران تایر ،به همراه
تع��دادی از همکاران��ش اخراج ش��دند .انگار
زندگی روی نامهربانش را به انها نش��ان داده
ب��ود .حاال در اتاق��ی در زیرزمین خانه پدرش
زندگی می کند .هرچند اتاق زیاد بزرگ نیست
اما چون او و همسرش دلشان نمی خواهد زیر
منت کسی باشند ،خدا را شکر می کنند .او به
می گوید 400 :نفر بودیم .شب عیدی
بیکار ش��دیم .هر کاری کردیم بمانیم ،نش��د!
نماین��ده کارگران از طرف م��ا رفت صحبت
ک��رد اما مرغش��ان یک پا داش��ت .هنوز هم
بعد از چندماه س��نواتم را پرداخت نکرده اند.
او ای��ن روزها روی ماش��ین یکی از اش��نایان
کار می کند .تا روزان��ه بتواند حداقل 20هزار
تا 25هزار تومان درامد داش��ته باشد .اما درد،
حین کار امانش را می برد« :دیسک کمر دارم.
10س��ال در ایران تایر کار س��نگین کرده ام.
ب��ه خاطر همین کار س��نگین دیس��ک کمر
گرفته ام .نمی توان��م کارهایی انجام بدهم که
به کمرم فش��ار می اورد .محیط کارم در انجا
هم ش��یمیایی و الوده بود ،هم س��ر و صدای
بسیار بلند داش��ت و هم باید اجسام سنگین
بلند می کردم .روی تایرس��از کامیون س��ایز
12-24کار می ک��ردم .اما خانم ،من متاهلم
و بچ��ه دارم .مجبور بودم ب��رای تامین هزینه
زندگی انجا کار کنم .خدا را ش��کر می کردم و
ناراضی نبودم».
حاجی خان��ی بعد از اخراج ،ب��رای برقراری
بیمه بیکاری به اداره کار مراجعه کرده اس��ت.
او می گوید :گفتند چند ماهی طول می کشد
ت��ا بیمه بی��کاری برقرار ش��ود .ان هم ماهی
480هزار توم��ان! من هم دیدم ت��ا برقراری
بیمه بی��کاری برای ماهی 480ه��زار تومان
نمی توانم بی��کار بمانم .خ��رج زن و بچه ام را
از کج��ا می اوردم؟ دیدم بهتر اس��ت کار پیدا
کن��م .چه جاهایی که نرفت��م و فرم پر نکردم.
اخرش کار جدیدی پیدا کردم .یک ماه ماندم
کارش س��نگین بود و به خاطر دیس��ک کمر
نمی توانستم به خوبی ان را انجام بدهم .البته
از کار کم نمی گذاشتم اما وضعیت کمرم بدتر
ش��ده بود .به ناچ��ار کار جدید را ترک کردم و
برای بیمه بیکاری مراجعه کردم اما انها گفتند
که بیمه بیکاری ،دیگر به من تعلق نمی گیرد.
او پس از انکه به گفته خودش از همه جا مانده
و رانده ش��ده است ،اسباب و اثاثیه اش را جمع
ک��رده و به همراه همس��ر و فرزندش به خانه
پدرش رفته اس��ت .او می گوید :وسایل مان را
ت��وی زیرزمین خانه انها چیدیم .از پس اجاره
خانه دیگر بر نمی امدم .همسرم در این مدت
خیل��ی با من مدارا کرده اس��ت .حاجی خانی
به وضعیت زندگی س��ایر همکارانش که انها
هم اخراج ش��ده اند ،اشاره می کند و می گوید:
ش��رایط پی��ش امده باعث ش��د ک��ه یکی از
انه��ا از همس��رش جدا ش��ود .از برخی دیگر
هم باخبرم که با همسرش��ان دچار مش��کل
ش��ده اند .او می گوید :دوستانم به من گفته اند
که اگ��ر ماهانه حدود 100ه��زار تومان حق
بیمه پرداخت کن��م ،می توانم همچنان بیمه
داش��ته باش��م .من هم فرزند کوچک دارم و
بیم��ه درمانی را خیلی نیاز دارم .حاجی خانی
می گوی��د که همان پیمان��کار قدیمی دوباره
با کارخانه قرارداد بس��ته اس��ت اما پیمانکار
کارگران پیمانی جدید را به کار گرفته است.
با لبخند زندگی ام را اتش زدند
نش��انی ک��ه در تماس تلف��ن اول می دهد،
فردی��س کرج اس��ت اما وقتی قرار می ش��ود
ادرس دقی��ق را پیامک کند ،نش��انی خانه ای
در مالرد را می دهد .کوچه ش��ان خاکی است.
س��اختمان های نوس��از در کوچه کم نیستند
ام��ا خانه این کارگر اخراج��ی ،از ان خانه های
قدیمی اس��ت .کن��ج حیاط ان خان��ه بزرگ،
دو اتاق تودرتوی قدیم��ی جاخوش کرده اند.
اتاق های��ی که ان��گار زیر گرد زمان فرس��وده
ش��ده اند .اقارضا 47ساله اس��ت .حدود 4ماه
اس��ت که بیکار ش��ده اس��ت .اه می کش��د و
می گوید :ش��ب عیدی گفتن��د از همکاری با
ش��ما خیلی خوش��حال ش��دیم .دیگر امکان
همکاری نیست .سر تکان می دهد« :با لبخند
و ارامش زندگی ام را به اتش کشیدند ».او 17
س��ال کارگر پیمانی یک کارخانه نیمه دولتی
ب��وده اس��ت .دخت��ر اقارضا دانشجوس��ت.
دانش��جوی دانش��گاه ازاد و پسرش هم سرباز
اس��ت .او دو فرزند دانش ام��وز دیگر هم دارد:
«دخترم پرس��تاری می خواند .البته همیشه
شاگرد اول می ش��ود و دانشگاه در شهریه اش
تخفیف می دهد .اما امس��ال که می خواس��ت
ت��رم تابس��تانه بگیرد بهش گفت��م پول برای
شهریه ندارم!» انها خانه شان را اجاره داده اند
و امده اند س��رایداری در این باغ بزرگ .اقا رضا
می گوی��د :همین کار را امام جماعت مس��جد
محله م��ان برایم پیدا کرد .به او س��پرده بودند
یک ادم مطمئن را معرفی کند .حاج اقا هم که
وضعیت من را می دانست و به من لطف داشت،
نمی خواست بیشتر از این شرمنده زن و بچه ام
باش��م .کف اتاق ها را ف��رش کرده اند و در یکی
رختخواب چیده اند و در دیگری یخچال و یک
گاز س��ه شعله گذاش��ته اند .ظرف ها را همسر
اقارضا در حیاط می ش��وید .اتاق ها لوله کشی
اب ن��دارد« .دنب��ال کار هم گش��تید؟» من
می پرس��م .اقارضا زهرخند می زند .سرش را
پایین می اندازد و منتظر می ماند همسرش که
در حال اب دادن گلدان هاست از جلوی در دور
ش��ود ،بعد می گوید :خانم حاضر بودم شب ها
هم در دستشویی هایش��ان بخوابم .دنبال هر
کاری که بگویید رفتم .اما من حدود 50س��ال
دارم .کار س��نگین باعث شد هزار درد به جانم
بیفتد ،کی حاضر است به من کار بدهد؟ بعد از
این همه سال یک اپارتمان 43متری خریده
بودم ان را هم مجبور ش��دم اجاره بدهم بیایم
اینجا .و ادامه می دهد :دختر کوچکم مش��کل
قلبی دارد .می ترسیدم بیمه ام قطع شود .مادر
پیرم را بیمه کرده بودم ،چشمش اب مروارید
اورده اس��ت ،البته االن دنبال بیمه بیکاری ام
هس��تم اما ترس و اضط��راب یک لحظه من را
رها نمی کند.
چرخ کارخانه ها بچرخد ،کارگران اخراج نمی شوند
هرچن��د اخ��راج ی��ا تعدی��ل
خ��ود کار می کنند .در حال حاضر
کارگ��ران ،مش��کالت انه��ا را در
حدود 20درص��د از کارخانه های
زندگ��ی دوچن��دان می کن��د اما
بخش خصوصی فعال هستند ان
ای��ن تنها یک روی س��که اس��ت.
هم نه با همه ظرفیت ش��ان .خب
روی دیگر این س��که کارفرمایان
دیگر انگیزه و رغبت باقی نمی ماند.
ریشه مشکالت کجاست؟
هس��تند که انها هم مشکالت ریز
ریش��ه در ع��دم اج��رای قانون
و درش��ت امانشان را بریده است.
حس��ین احمدی زاده ،نماینده کارفرمایان در اس��ت .مثال طرحی در مجلس تصویب ش��ده
به ب��رای برداش��تن موان��ع فضای کس��ب وکار
ش��ورای عالی کار در گفت وگ��و با
ت��ا ش��رایط و زمین��ه تولی��د را افزایش دهد.
این مشکالت اشاره کرد:
ه�ر چند وق�ت یکبار خبر تعدیل یا اما متاس��فانه اثری از اجرای ان نیس��ت .در
اخراج کارگران می رسد؛ علت ان را چه چنین شرایطی انتظار داریم دولت پای عمل
بیاید ،نه ان طور که در گذش��ته فقط ش��عار
می دانید؟
در رابط��ه با صنایع ،از یکس��و کارفرما باید داده می شد.
با مش��کالت ناش��ی از تحریم ها کنار بیاید و زمانی ک�ه پیمانکار جدید نیروهای
از س��وی دیگر با مشکالتی که در داخل برای جدی�د را به کار می گی�رد .ایا نمی توان
کارفرما به وجود می اید .در شرایطی هستیم همان کارگران قدیمی را به کار گرفت؟
گم��ان نمی کنم این طور باش��د .اگر هم در
که کارفرما نمی داند ایا تولیدی که دارد پس
از 6م��اه بازه��م ادام��ه دار خواهد بود یا خیر؟ مواردی این طور باشد دلیل اش همان وضعیت
ایا مش��کل مواد اولیه پیش نخواهد امد؟ ایا نامطلوب کارفرماست ،اما اگر هم این کار انجام
کارگران ثابتی را که دارد ،می تواند حفظ کند؟ شود کارفرما کار غیرقانونی انجام نداده است.
ای�ن مش�کالتی که اش�اره کردید ،مدت قرارداد تمام شده و کارفرما به هر دلیلی
دیگر دلش نخواس��ته ک��ه ان را تمدید کند.
کدامند؟
فرض کنی��د در چنین ش��رایطی کارفرما اصال ممکن است پیمانکار جدید روش دیگری
از ی��ک ط��رف باید ب��ا دارایی س��روکله بزند داشته باشد .این موضوع که پیمانکاران جدید،
ب��ه خاط��ر مالیات ،از طرف دیگر ش��هرداری کارگ��ران جدید را به کار بگیرند و از نیروهای
قوانینی برایش گذاشته که باید رعایت کند و قدیمی استفاده نکنند ،فرقی به حال کارفرما
از طرف دیگر سازمان هایی مثل محیط زیست نمی کن��د .تعدادی کارگر بیکار می ش��وند و
به کارفرما فش��ار می اورند که باید کارخانه را تعدادی کارگر دیگر به کار گرفته می شوند.
پس در کل در تعداد کارگران بیکار و کارگران
از حریم ش��هر خارج کنی که در این ش��رایط
مشکالت فراوانی برای کارفرما به لحاظ مالی دارای ش��غل تغییری ایجاد نمی شود .کارفرما
پیش می اید .اصال رغبت برای کار و تولید باقی از زاوی��ه دیگ��ری و متفاوت از دیدگاه ش��ما به
می مان��د؟ مثال می گویند کارخانه به خارج از موضوع نگاه می کند .ببینید شرایطی که قانون
حریم 120کیلومتری ش��هر انتقال پیدا کند .کار بوج��ود اورده این اس��ت ک��ه فقط کارفرما
در بس��یاری از ش��هرهای دنی��ا ،کارخانه ها و نسبت به کارگر متعهد است و در مقابل ،کارگر
کارگاه ها در شهرها فعالیت می کنند اما فیلتر هیچ تعهدی ندارد .فرض کنید کارگر قالبی را
می گذارن��د؛ یعنی با رعایت ش��رایط محیط از بین برده اس��ت ک��ه میلیون ها تومان قیمت
زیس��ت .اگ��ر بخواهیم تا این اندازه س��فت و دارد کارفرما نمی تواند او را اخراج کند زیرا قانون
سخت بگیریم کارگاه های کوچک که بین 10کار طرف کارگر را می گیرد .چه کسی باید ضرر
تا 20کارگر دارند برایشان نمی صرفد از شهر کارفرما را جبران کند؟ شرایط به گونه ای است
خارج شوند و اصال کارگاه را جمع می کنند .که کارفرما جرات دارد از همسرش جدا شود اما
این مشکالت ناشی از چیست؟
جرات نمی کند از کارگرش جدا شود .اگر به هر
مثال به ش��هرداری می گوین��د بودجه ات را دلیلی دلش نخواهد ان کارگر دیگر برایش کار
خودت تامین کن ،به دارایی می گویند بودجه کند و به کارگر بگوید که حق و حقوقت را هم
را بای��د فالن قدر افزایش دهی و دارایی هم به می دهم ،ماجرا به خوبی و خوشی تمام نمی شود
سراغ صنایع وابسته نمی رود ،می اید به سراغ بلکه تازه اول شکایت و شکایت کشی است .خب
بخ��ش خصوص��ی .به همین دلیل اس��ت که در این شرایط کدام سرمایه دار می رود به دنبال
اکث��ر کارخانه های بخش خصوصی یا تعطیل تولید؟ پولش را می گذارد بانک و سودش را ماه
هس��تند یا نیمه تعطیل و با بخشی از ظرفیت به ماه می گیرد.
نگاه روز
11
نیروی انسانی ،سرمایه
ارزشمند صنعت و تولید
گ�روه گزارش :نیروی انس��انی س��رمایه ارزش��مند
تولیدوصنعتاس��ت.هم اکن��ونازدیدگاهعلممدیریت،
س��رمایه اصلی دیگر ثروت ،درامد ،پول و ...نیس��ت بلکه
این نیروهای انس��انی هستند که با کار و خالقیت خویش
زمینه ساز رش��د ،توسعه و پیشرفت اقتصادی -اجتماعی
می ش��وند .در ایران نیروی انسانی بخش صنعت و معدن
از تحصی�لات و مهارت های بس��یاری برخوردارند اما در
چند س��ال اخیر به ویژه در طول 9س��ال گذشته ،همواره
نیروه��ایکاردربخ��شصنایعبامس��ئلهتعدیل،اخراج
و ی��ا تعطیلی مراکز تولی��دی -صنعتی روب��ه رو بوده اند.
انباش��ت ثروت و س��رمایه گذاری های بس��یار در بخش
تجاری و واس��طه گری ،واردات بس��یار کاالهای خارجی
حت��ی از نوع بی کیفی��ت و کم ارزش ،گس��ترش فرهنگ
گرای��ش به مصرف کاالهای واردات��ی و تحریم اقتصادی،
همه و همه موجب شده که بسیاری از واحدهای صنعتی با
رکود،کم کاریوحتیتعطیلیروبه روشوند.
در این میان با تعطیلی و رکود فعالیت بسیاری از واحدهای
صنعتی ،عده زیادی از کارگران و کارکنان با مس��ئله تعدیل،
اخراج و بیکاری روبه رو می ش��وند .امارهای رسمی حاکی از
ان اس��ت که طی سال های 1387تا 1390میزان واحدهای
صنعتی متوس��ط کش��ور بالغ بر 1819واحد کاهش داشته
اس��ت که این کاهش تعداد واحدهای صنعتی با بیکاری بالغ
ب��ر 37923کارگر و نی��روی کار همراه بوده اس��ت .این رقم
بیانگر ان اس��ت که نیروهای انسانی شاغل در بخش صنعت
که سرمایه های اصلی جامعه به شمار می ایند با رشد فزاینده
رک��ود و تعطیل��ی کارخانه ه��ا و تعدیل نی��رو ،عمال به صف
بیکاران می پیوندند .در حال حاضر اغلب صنایع در کش��ور با
مشکالتی نظیر کمبود مواد اولیه ،نداشتن سرمایه و اعتبار به
میزان کافی ،فرسودگی ماشین االت و تجهیزات زیربنایی در
کارخانه ها،مسائلگوناگونزیست محیطیو...مواجه اند.طی
سال های اخیر کارگاه های زیادی به دالیل مختلف از چرخه
تولید خارج و فعالیت انها متوقف شد ه است .گفتنی است که
تعدی��ل یا اخراج کارگران بیش��تر در بخش خصوصی وجود
دارد .ب��ه بیان دیگر بخش خصوصی بیش��تر از بخش دولتی
با تنگناهای گوناگون روبه رو اس��ت و همین مس��ئله موجب
ش��ده سرمایه های انسانی از دست برود .این درحالی است که
بخش مهمی از نیروی انسانی در صنایع کوچک و کارگاه های
بخشخصوصیکارمی کنند.هم اکنون81هزارواحدصنعتی
کوچک با اش��تغالی بالغ بر 1میلیون نفر در سراس��ر کش��ور
مستقر هستند که از این تعداد 14هزار واحد صنعتی کوچک
طی س��ال های اخیر به دالیل مختلف از چرخه تولید خارج و
متوقف شده اند .مسئله دیگری که در حیطه نیروی کار قابل
بیان است بحث ش��رکت های پیمانکاری است .شرکت های
پیمانکاری در حقیقت ش��رکت های وابس��ته ای هستند که
برای کارخانه ها و س��ازمان ها ،نیروهای کار خدماتی را فراهم
می کنند .این شرکت ها کمترین ضوابط و مقررات قانون کار
را رعایت کرده و اغلب شرایط نادرستی را به کارگران تحمیل
می کنند .ش��رکت های پیمانکاری در شرایط منع استخدام
رس��می در س��ازمان ها و مراکز صنعتی ،کارخانه ها و ...شکل
گرفتند و بیش��تر به ش��رکت های داللی و واس��طه گری کار
تبدیل ش��دند .این شرکت ها برای همه س��ازمان ها ازجمله
مراکز صنعتی و کارخانه ها تامین نیرو می کردند که به نوعی
حضور این شرکت ها در بازار کار صنعتی مشکالت کارگران را
تش��دید کرد .رعایت نشدن حقوق قانونی کارگران در ارتباط
با ش��رکت های پیمان��کاری و درحقیقت گاهی س��ردواندن
کارگران توسط این شرکت ها ،عمال مشکالت نیروی انسانی
را در جامعه تشدید کرد .پی افکنی نظم و برنامه و طرح جدید
برای اش��تغال نیروی انس��انی در صنایع و ارائ��ه راهکارهای
جدید در این زمینه موجب می شود که از فشار وارده بر نیروی
انسانی شاغل در بخش صنعت و راندن بسیاری از سرمایه های
انسانی از بازار کار کاسته شود .در عین حال شناخت مشکالت
صنای��ع بزرگ و کوچک ،حل این مس��ائل ب��ه نحو منطقی و
با برنامه ریزی اصولی ،موجب تخفیف مس��ائل انسانی و عدم
اخ��راج و تعدیل کارگران و کارکنان بخش صنعت می ش��ود.
در ح��ال حاضر صنایع با مش��کالت زیادی روبه رو هس��تند.
اولین و مهم ترین این مش��کالت که باعث از بین رفتن صنایع
به ویژه صنایع نوپا می ش��ود واردات بی رویه کاال و بی توجهی
ب��ه تولیدات داخلی و حمایت نکرده از انهاس��ت .عالوه بر ان
بی توجهی ب��ه تعرفه های گمرکی و کااله��ای قاچاق ،باعث
می شود تا تولیدکنندگان داخلی نتوانند صنعت خود را رونق
بخش��ند و محصوالت تولیدی را به بازار عرضه کنند .از این رو
اجناس و کاالهای بی کیفیت با عمر کوتاه وارد بازار می شوند
ک��ه این به نف��ع تولیدکننده داخل��ی ،مصرف کننده و حتی
اقتصاد کشور نیست .از دالیل مهم دیگر رکود صنعت ،کمبود
نقدینگی و باال بودن س��ود بانکی در حین نبودن تس��هیالت
خ��اص برای صنایع و افزایش تورم اس��ت .ت��ورم هزینه های
تولید را مرتبا افزایش می دهد .س��ود بانکی نیز متناس��ب با
ت��ورم موجود تعیین و این امر باعث باال رفتن قیمت کاالهای
تولیدیمی شود.بنابراینتولیدکنندگانداخلیقدرترقابت
خ��ود را در براب��ر کاالهای خارجی از دس��ت می دهند و رو به
ورشکس��تگی می گذارند .در واق��ع تولیدکنندگان با کمبود
نقدینگی مواجه هس��تند و اگر بانک ها جوابگوی تامین این
نقدینگ��ی در صنعت نباش��ند تولیدکنندگان با مش��کالت
بیش��تری مواجه خواهند ش��د .مجموعه ای��ن عوامل باعث
می شود که بخش صنعت با تزلزل و سستی مواجه شده و همه
اثرات مخرب این مسئله متوجه نیروی کار شود .بنابراین یکی
از راه های بنیادی حفظ و حمایت از نیروی انسانی در صنعت،
حل مشکالت زیربنایی ان است.
دراین بارهبازهمسخنخواهیمگفت.
12
گزارش روز
شنبه 18مرداد 12 - 1393شوال 9 -1435اگوست 2014
زنبیل و بوریابافی شغل های فراموش شده اما قابل بازسازی است
«زنبیل» در تقابل با کیسه های پالستیکی
استفاده از الیاف طبیعی در صنایع دستی مقابله با صد سال ماندگاری پالستیک در طبیعت است
محمدعلی عرفی نژاد -گروه گزارش :بسیاری
از روایت ه��ای مربوط ب��ه تاریخ و مراجعه
کردن به زمان های گذش��ته نه اینکه فقط
در تاریخ نگاری ها و تاریخ نوشته ها به دست می اید ،اما
ب��ا نگاهی به س��نت ها هدایا و بررس��ی های موضوعی
می ت��وان تاریخ یک جامع��ه مثل ایران را
ورق زد و ب��ه واقعیت ه��ا دس��ت
یافت .مثل شناخت یک دوره
تاریخی که با دستیابی به
مفرغ شکل گرفت و هر
زمان که در جست وجوی این دوره ها به اشیای مفرغی
دس��ت یافته ایم تاریخ ان دوره در مقابل مان باز شده و
به بسیاری از رازگونه های تاریخی و کشف نشده ها پی
می بریم.
مثل جامه و پوش��ش مردمان ش��هری و روس��تایی
که حتی ش��خصیت فردی و اجتماعی افراد را بازتاب
داده کرده و از این طریق به میانه های جامعه ان
روزی دس��ت می یابیم ،البت��ه در این میانه
دست نوش��ته ها و حتی دفاتر ش��عری
در دوران مختل��ف در ش��کل دادن
مقاط��ع تاریخی
بسیار تاثیر داشته
اس��ت که برای نمونه
می ت��وان دوران تاریخی
زندگی ش��اعر بزرگ ایرانی
«حافظ» را در بیت بیت اش��عار
وی بازشناس��ی کرد و جامعه ان روز را مورد شناسایی
قرار داد.
وقتی زنبیل را می اویزیم
ش��اید تعجب برانگی��ز باش��د اگ��ر این ب��ه اصطالح
میان تیتر گزارش��ی را به عن��وان یک واقعیت مربوط به
تاریخ س��نتی ایران مورد بررسی قرار دهیم ،اما به هر
جهت همین «زنبیل» بافته شده توسط زنان و مردان
روستایی و رواج ان در جامعه شهری و حتما روستایی
بازگوکنن��ده ی��ک دوره تاریخی اس��ت ،دوره ای که از
صدها سال پیش اغاز شده و به روزگاری رسیده که در
هر خانه ای یک نمونه ان مورد استفاده قرار می گرفته...
تا در یک شبیخون غارت گونه با از راه رسیدن اجناس
و لوازم مورد اس��تفاده در خانواده پالستیکی و مهم تر
از هم��ه کیس��ه های گوناگون پالس��تیکی ،زنبیل این
دست س��از تقریبا هنری که همراه با اشتغالزایی فردی
و گروهی کمک خرج مردم روس��تا هم بود ،از چش��م
مصرف کنندگان افتاد و به گوش��ه انبارها و انباری های
خانگی سفر کرد.
ن همه اثار مورد اس��تفاده
حاال ،اینکه چرا از میان ای
در تاریخ اجتماعی زنبیل را به عنوان یک س��وژه دنبال
می کنیم ،بیشترش برمی گردد به اینکه چرا باید به جای
اس��تفاده از این هنر دستی ،ارزان و اشتغالزا ،به جانب
کیسه های پالس��تیکی یا همان کیسه های زباله برویم
که به گفته کارشناس��ان این فن و کارشناس��ان حفظ
محیط زیس��ت برای امحا و تبدیل به خاک و خاکستر
ش��دن هر کیسه پالس��تیکی ،حداقل 100سال زمان
الزم است .یعنی اگر یک کوه از کیسه های مصرف شده
پالس��تیکی را در نظر بگیریم که جز الودگی و س��لب
اس��ایش گروهی چیز دیگری را به ما هدیه نمی کند،
باید حداقل 100سال صبر کنیم تا به زمانی برسیم که
این کوه بی مصرف اماده از هم پاش��یدگی باشد ،البته
یادمان هم باش��د با امحای این کوه چندین کوه دیگر
زباله پالس��تیکی در نوبت قرار می گیرد و اضافه کنیم
به این انبوه کیس��ه ،عروسک های پالستیکی ،جعبه ها
و بس��یاری دیگر وس��ایلی که با اس��تفاده از این مواد
نفتی حتی پرخطر برای کودکان و ...که مثل موش در
گوشه گوشه خانه ها و اطراف خانواده ها النه کرده و در
صورت ادامه می تواند مسئله ساز شود.
کاربرد پالستیک در صنایع غذایی
نگ��ران نش��وید ،پالس��تیک در مواد غذای��ی راه باز
نکرده ،اما برای حفاظت از موادغذایی تولید ش��ده در
کارخانه های معروف «فعال» نوارهای پالستیکی ،بسیار
مورد مصرف دارد .ش��فافیت این نوار ،رس��وخ نکردن
هرنوع میکروب و جس��م خارجی از جداره ان و حفظ
سرما و گرمای مورد نظر ،می تواند از مزایای ورقه ها و
نوارهای پالستیکی باشد ،اما همه این مزایا یک طرف
و ع��دم امحای ان در طول یکصد س��ال س��وی دیگر
قضیه اس��ت ،اکنون پ��س از طول دهه ها که از حضور
پالستیک و به ویژه کیس��ه های پالستیکی در جوامع
پیش��رفته و توس��عه یافته و در حال توسعه می گذرد،
طرف��داران محیط زیس��ت و مس��ئوالن مربوط��ه در
کش��ورهای مختلف صدای ارام گذشته شان تبدیل به
فریاد شده و در همان کشورهایی که روزگاری قدم های
نخست را برای استفاده از این بالی صنعتی برداشتند
و به جوامع دیگر تس��ری دادند ،حاال کارشناس��ان و
ب��زرگان صنعت بر ی��ک جمله پای می فش��ارند که...
به جای استفاده از کیس��ه های پالستیکی که مخرب
محیط زیست ش��ناخته شده اند از کیسه های پارچه ای
که با چاپ تبلیغات دوطرفه جهت دار خرج خودش��ان
را درمی اورند ،استفاده شود .نکته جالب در این میان
توجه همه جهانی��ان و مدیران جوامع مختلف به این
مس��ئله اس��ت ،به طوری که هم اکنون در بسیاری از
فروش��گاه های بزرگ ،اجناس خریداری ش��ده توسط
مردم ،درون کیس��ه های پارچه ای عرضه می شود ،اما
نکته بسیار قابل توجه در این میان همکاری احتمالی
بس��یاری از خانواده ها در کش��ورهای در حال توسعه
است ،به طوری که پیشنهاد ش��ده در صورت ناچاری
در پرداخت بهای کیسه های پارچه ای خود خریداران
با اس��تفاده از زنبیل ،ان هم زنبیل های بافته ش��ده از
الی��اف گیاهی به بازار و خری��د بروند که هم جذابیت
بیش��تری دارد و هم برای روس��تاییان بافنده به ویژه
در مناطق گرمس��یر و درگیر با بیکاری و عدم اشتغال
باصرفه تر است .همان کاری که در بازارهای شهرهای
شمالی توس��ط خرده فروش��ندگان مرغ و تخم مرغ و
صیفی ج��ات صورت می گیرد و دو طرف فروش��نده و
خریدار خوش��حال هم هستند از این بده بستان سنتی
و معروف .به قول اس��تادکاران بافنده استفاده از انواع
دست بافته های سنتی و الیاف طبیعی هم از دورریخت
بخش مهمی از برگ ها و ساقه های بسیار مورد مصرف
در ساخت دکه ها و فروشگاه های کنار دریا جلوگیری
می شود ،هم وقت زمان بیکاری دختران جوان و زنان
خان��ه دار پر می گردد و همچنین با دریافت دس��تمزد
کار ،حال بافندگان و فروش��ندگان بهتر می ش��ود .به
گفت��ه بعضی اف��راد در حال فعالی��ت در منطقه های
گی�لان و مازندران و همین روس��تاهای اطراف تهران
یا ش��هرهای بزرگ ،برک��ت کار در حصیر و بوریابافی
نزد زنان و مردان و دختران روس��تایی ،تبدیل به تهیه
جهیزیه دختران دم بخت خانواده ها می شود ،یعنی کار
حالل ،نان حالل و فکر اسوده....
زنبی��ل و بوریابافی یکی از صدها و هزاران ش��غل به
فراموشی سپرده شده جامعه روستایی ماست .حرکتی
ک��ه در صورت حمای��ت و هدایت از س��وی نهادهای
مربوطه در ارائه تس��هیالت بانکی و تعاونی ،بسیاری از
نیروهای خانگی جوینده کار که برای زندگی بهتر اینده
را هدف گرفته اند مشغول کار شده و به این صورت هم
مهاجرت های بی رویه صورت نمی گیرد و هم نیروهای
جوان و نوجوان روانه ش��هرهای دور و نزدیک نشده و
در هم��ان زادگاه اصلی خود تحصیل می کنند ،کار یاد
می گیرند و به بهبودی وضعی��ت زندگی و اینده خود
کم��ک می کنند و باالتر از همه ،جامعه را می س��ازند.
یادمان نرود .زنبیل بافی هم می تواند یک قدم موثر در
ساخت صنایع ماندگار در هنر زندگی کردن هم باشد.
زباله؛ صنعت کثیف ،اما سود اور
گروه گزارش _ پرس�تو بیرانوند :اگر قانون نس��بیت انیشتین را
می توانستیم به وجود زباله ها تعمیم دهیم یا خود انیشتین بود تا در این
حوزه صحبتی کند ،می توانست برایمان اثبات کند که زباله ها همچون
انرژی هیچ گاه از بین نخواهند نرفت و برای همیشه در طبیعت می مانند.
در خیابان ها ،پارک ها ،کوچه ها ،ادارات و ترمینال ها ش��اهد سطل های
زباله ای هس��تیم که هر کدام برای زباله هایی خاص در نظر گرفته شده
است .بازیافت به اماده س��ازی مواد برای بهره بری دوباره گفته می شود.
موادی که معموال بازیافت پذیر هس��تند عبارتن��د از اهن االت ،قراضه
اهن ،پالس��تیک ،شیشه ،کاغذ ،مقوا و برخی مواد شیمیایی اشغال که
به کود کمپوست تبدیل می شود .بازیافت از هرز رفتن منابع سودمند و
سرمایه های ملی جلوگیری می کند و مصرف موادخام و مصرف انرژی را
کاهش می دهد .با این کار تولید گازهای گلخانه ای نیز کاهش می یابد.
بازیافت مهم ترین مفهوم در مدیریت پسماند است.
سوداوری از صنعت بازیافت
صنعت بازیافت می تواند صنعتی پرسود باشد و در عین حال روند رو به
نابودی طبیعت را به کندی کش��اند .این صنعت با سرعت زیادی به یک
صنعت س��ودده و پردرامد تبدیل می ش��ود .راه های مختلفی برای کسب
درامد از طریق بازیافت مواد وجود دارد؛ از راه های بس��یار ساده در منازل
مس��کونی می توان اغاز کرد و تا راه هایی که در سیاس��ت های کالنی که
توس��ط ش��هرداری و دولت اجرایی می ش��ود ،ادامه داد .کاهش مساحت
جنگل های کش��ور به بهانه تولید چوب و کاغذ در سال های اخیر موجب
نگرانی مس��ئوالن محیط زیست شده اس��ت که می تواند عالوه بر افزایش
الودگی هوا در کاهش اشتغال نیز موثر باشد ،اما با توسعه صنعت بازیافت
می توان عالوه بر حفظ منابع طبیعی کش��ور ،اشتغال در این بخش را نیز
گسترش داد .با توجه به کمبود برخی منابع بسیاری از تولیدات مثل کاغذ
و پالس��تیک نیاز به صرف هزینه زیاد و ان��رژی دارد .به عنوان مثال برای
تولید کاغذ باید مقدار زیادی از درختان را قطع کرد که با توجه به شرایط
محیط زیس��ت و جنگل های کش��ور این کار غیرمعقول است .می توان با
تفکیک س��اده زباله ها در گوش��ه ای از خانه مثال پارکینگ منزل یا انبار
خانه برای نگهداری و فروش مواد بازیافتی اقدام کرد .جعبه های کاغذی
و کارتن ها ،فلزات و قوطی های فلزی ،روزنامه ها و کاغذ های باطل ش��ده،
مواد پالستیکی و بسیاری دیگر که در اطراف ما وجود دارد ،قابل بازیافت
اس��ت .فلزات کهنه و قابل بازیافت به دو دس��ته بزرگ تقسیم می شوند،
فلزات باترکیب اهن ،فلزات بدون ترکیب اهن .گروه اول ش��امل فلزاتی
می ش��وند که در ترکیب اصلی انها ،اهن به کار رفته باشد .مانند اهن و
فوالد .این گروه در جاهایی مانند :بدنه ماشین های کهنه ،ابزار های خانگی ،
فلزاتی که در ساختار و اسکلت ساختمان کاربرد دارند ،ریل های راه اهن
و ...به کار می روند .در کش��ور م ا این دس��ته از فلزات نیز مورد توجه قرار
گرفته و در صنعت نقش مهمی دارد .گروه دوم فلزاتی را شامل می شود
که در ترکیب اصلی انها اهن وجود ندارد .برای مثال می توان الومینیوم را
نام برد که از ان فویل ها و قوطی های کنسرو می سازند .فلزات بدون اهن
دیگری هم وجود دارند ،مانند :مس ،س��رب ،روی ،نیکل ،تیتانیوم ،کروم ،
کبالت و ...که نحوه بازیافت انها در ادامه مورد بررسی قرار می گیرد .تعداد
این نوع فلزات از فلزات دارای اهن کمتر است .در هر سال در سراسر جهان
میلیون ها تن از این فلزات کهنه در کوره ها ذوب و ناخالصی های انها جدا
می ش��وند و توسط افراد متخصص قالب گیری و ریخته گری می شود و به
اشکال مختلفی درمی اید.
رایانه های دس��ت دوم و گوش��ی های موبای��ل از کار افتاده و قطعات
الکترونیکی نیز از مواد قابل بازیافت است .کاغذها و مقواها ،جعبه های
کارتنی و مواد پالستیکی هر کدام باید جداگانه دسته بندی شوند .فلزات
و مواد فلزی باید تفکیک شده و به صورت جداگانه دسته بندی شوند.
مثال؛ قوطی های الومینیومی ،اهن االت و س��یم های مسی را باید از هم
جدا کنید و سپس دسته بندی کنید .گوش��ی های موبایل و رایانه های
ضایعاتی باید باز شده و قطعات الکترونیکی ،قطعات پالستیکی و قطعات
فلزی انها جدا و تفکیک شود .نایب کامیار فیلسوفی ،رئیس هیات مدیره
صنایع بازیافت ای��ران گفت :در صورت بازیافت زباله ها ،روزانه حدود 6
میلیارد تومان درامد حاصل می ش��ود .وی در حاش��یه همایش صنعت
بازیافت با اش��اره به این که حدود 10تا 15درصد از مجموع زباله های
تولیدی کشور بازیافت می شود ،افزود :روزانه حدود 50میلیون کیلوگرم،
معادل یک میلیارد تومان زباله دفن می ش��ود که در صورت تفکیک و
بازیافت درامد زیادی به همراه دارد .وی با بیان این که یک بطری نوشابه
خانواده حداقل 15تومان قیمت دارد،تصریح کرد :در منازل باید 3کیسه
برای تفکیک زباله های خش��ک ،عمومی و عفونی در نظر گرفته ش��ود.
فیلس��وفی با تاکید بر این که باید در کنار هر واحد فاضالب یک واحد
بازیافت خش��ک وجود داشته باش��د ،ادامه داد :اگر در هر خیابانی یک
واحد دریافت زباله خشک داشته باشیم از هدررفت مقادیر بسیار زیادی
از سرمایه های ملی جلوگیری می شود .نایب رئیس هیات مدیره صنایع
بازیافت ایران با اشاره به این که
راه
فرهنگ سازی تنها
ترغیب مردم برای توجه به موضوع بازیافت نیس��ت ،گفت :در کنار ان
خرید زباله ها به صورت منظم ،مردم را به تفکیک زباله ها تشویق می کند.
وی اف��زود :جمع اوری زباله های تفکیک پذی��ر و قابل بازیافت به روش
کنونی چهره ش��هر را زش��ت کرده که بهتر اس��ت برای خریداری انها
برنامه ریزی شود .فیلسوفی اظهارکرد :یکی از مشکالت این طرح ها دخیل
نش��دن صنعتگران است .وی با بیان این که سرطان زا بودن استفاده از
ظ��روف یک ب��ار مصرف برای مواد داغ نظریه علمی اس��ت که هنوز به
اثبات نرس��یده است ،افزود :اس��تفاده از مواد با پایه گیاهی تا حدودی
غیربهداشتی اس��ت و تعهدی در قبال ان نیست .فیلسوفی یاداور شد:
تولید ظروف یک بار مصرف برای استفاده مواد سرد مشکلی ندارد.
بازیافت در ایران و جهان
شهرداری تهران طی دوره هایی اقدام به در اختیار گذاشتن سطل های
تفکیک زباله به صورت رایگان برای ش��هروندان کرد .این نوع طرح های
مثبت ب��رای تفکیک زباله ه��ا در گام اول اس��ت.
سرچش��مه مواد بازیافت��ی یا به عبارتی
بازیافتنی ها ،بیشتر خانه ها و صنایع
هس��تند .برای اس��ان تر کردن
کار بازیافت معم��وال دو نوع
جداس��ازی م��واد صورت
می گی��رد ک��ه «تفکیک
در مب��دا» و «تفکیک در
مقصد» نام دارند .تفکیک
در مبدا در س��طح ش��هر و
خیابان ه��ا و فروش��گاه ها از
طریق سبدها و سطل های
جداسازی مواد انجام
می ش��ود ولی برای تفکیک در مقصد مکان ویژه ای به نام مرکز بازیافت
مواد در نظر گرفته شده است .در مرکز بازیافت مواد بازیافتی و غیر قابل
بازیابی دسته بندی می شوند .بسیاری از فروشگاه ها و کارخانه های بزرگ
مواد زاید مانند قوطی های کنس��رو ،بطری های شیشه ای و روزنامه های
باطل��ه را به منظور بازیافت از مش��تری بازخرید می کنند .ش��اید هنوز
این صنعت در کش��ور ما انچنان که باید شناخته شده نیست .معموال
کشورهای صنعتی دارای باالترین نرخ در تولید زباله هستند؛ چرا که تولید
و مصرف کاال در این کشورها باالست اما نکته اساسی که از شاخصه های
توسعه نیز هست درصد بازیافت و فرهنگ مدیریت زباله است در جداول
زیر بر اس��اس امارهای س��ازمان ملل بیش��ترین تولیدکنندگان زباله و
موفق ترین بازیافت کنندگان زباله طبقه بندی ش��ده اند اما در این میان
طبق گفته های محمدجواد محمدی زاده معاون رئیس جمهوری و رئیس
س��ازمان حفاظت محیط زیست سابق در دولت دهم ایران سرانه تولید
زباله در ایران حدود 750گرم است که رقم باالیی است .امار وزنی تولید
زباله در ایران 45هزار تن در روز است که فقط 7درصد تفکیک از مبدا
می ش��ود .با استناد به گفته های او ایران در مقام باالیی در تولید زباله
قرار می گیرد در حالی که در بازیافت ان مقام چندان مهمی نداریم.
زباله در محیط زیست که متاسفانه با
این یعنی انباش��ت
کمی دقت می توان نشانه های ان را
در طبیعت ایران بسیار دید.
اینه
سرریز اقتصاد در شهر
روح اهلل س�پندارند :توسعه شهرنشینی
گویی یکی از ش��اخص های اجتناب ناپذیر
دنیای مدرن است .در 100سال اخیر نرخ
رش��د شهرنشینی و گس��ترش ش��هرها به گونه ای رقم
خورده که میزان جمعیت شهرنشین ،نسبت مستقیمی
با توسعه یافتگی پیدا کرده است؛ البته چنین تعبیری به
معن��ای تحق��ق ام��ری محت��وم در نتیجه گس��ترش
شهرنشینی نیست .ایران معاصر نیز ،از گسترش شهرها
بی نصیب نبوده و نرخ س��اکنان ش��هری از 30درصد به
چی��زی حدود 70درصد جمعیت کش��ور افزایش یافته
است .در این میان ،انچه بیش از همه در توسعه شهری
معنا پیدا می کند ،چرخه اقتصادی ویژه ای اس��ت که در
نتیجه رشد شهرنشینی شکل می گیرد .معماری شهری
و ساختمان سازی و سر براوردن اسمان خراش ها و مراکز
تجاری غول پیکر از ان دست سازوکارهای گردش مالی
شهری اس��ت که بی هیچ تردیدی گستره نفوذ ساختار
ش��هری در اقتصاد کالن را نشان می دهد .از این جهت
است که ریخت شناسی ش��هرها بیش از هر چیز عرصه
تبل��ور قدرت و ش��یوه اعم��ال ان خواهد ب��ود .یکی از
به ب��ازار موبای��ل تهران در پاس��اژ عالءالدی��ن خیابان
جمهوری بزنید تا با این واقعیت ر و به رو ش��وید که تنها
ویتری��ن مغ��ازه ای ماهانه دهه��ا میلیون توم��ان اجاره
می ش��ود .مغازه ای که بار نمادین مصرف کاالیی به اسم
گوش��ی تلفن همراه چنین م��ازادی را برایش به همراه
م��ی اورد .در زندگ��ی ش��هری دنی��ای م��درن ،تم��ام
س��اختمان ها معنایی از ارزش اف��زوده را به همراه دارند.
دیوید هاروی معتقد است ؛سرمایه دار باید تولید اضافی
ایج��اد کند تا بتواند ارزش اضافی ب��ه وجود اورد و این
به نوب��ه خود باید دوباره س��رمایه گذاری ش��ود تا ارزش
اضافی بیش��تر ایجاد کند .نتیجه س��رمایه گذاری دوباره
مس��تمر ،گس��ترش تولید اضافی با نرخ مرکب است ،از
این روس��ت که منحنی های سامان دهی مربوط به تاریخ
انباشت س��رمایه (پول ،بازده و جمعیت) به مسیر رشد
توسعه شهری تحت نظام سرمایه داری شبیه اند.
این مس��ئله در کالن ش��هرهای ایران مثل تهران نیز
به خوبی مش��هود است که نمود ان را می توان در بازار
مس��کن دید .مسکن از «نیاز به سرپناه» به کاالیی بدل
شده است که س��ازوکارهای ارزش افزوده بر مبنای ان
کدگذاری می ش��ود .صاحبان س��رمایه تج��اری که از
طریق سفته بازی و برخی نوسانات سال های گذشته به
پول های کالن دس��ت یافته اند ،ب��ا علم به اینکه پول از
طریق تورم ارزش خود را از دس��ت می دهد ،سرمایه ها
صاحب نظ��ران ح��وزه ش��هری زمان��ی در یک��ی از
سخنرانی هایش پرسیده بود ،فکر می کنید علت انکه در
زمان روس��یه تزاری خیابان های سن پترزبورگ عریض
ساخته ش��دند ،چیس��ت؟ برخی حاضران گفتند جلوه
زیبای شهری ،ش��خص دیگری نمایش شکوه قدرت را
دلیل این معماری شهری دانست .هر کسی دنبال دلیلی
جامعه شناختی یا زیباشناختی برای ان نمونه می گشت
تا انکه همان صاحب نظری که این س��وال را طرح کرده
بود خودش جواب داد :پاس��خ خیلی س��اده است؛ برای
انکه بتواند هر زمان شورش��ی ش��کل بگیرد ،ارابه های
جنگی را به خیابان بیاورد و مردم را به توپ ببندد.حاال
اما روایت ،س��اختاری مدرن یافته است .دیگر ارابه های
جنگی برای به توپ بس��تن مردم وسط شهرهای مدرن
جایگاهی ندارند – اگرچ��ه تعارض عجیب این روزهای
جامعه بین المل��ل دوباره نمایش ت��وپ و تانک ها را در
خیابان های خاورمیانه به تصویر می کشد – اما در غیاب
االت جنگی ،بازار س��رمایه و مصرف کاال بستر به توپ
بستن مردم شده است .ساختمان های شهری نیز ارزش
خود را همسو با مصرف کاال می یابند .کافی است سری
شنبه 18مرداد ماه 12 - 1393شوال 9 -1435اگوست 2014
را ب��ه بازار پر رونق ساختمان س��ازی س��وق می دهند.
این مس��ئله را می توان در سیاست های سرمایه گذاری
بانک ه��ا نیز جس��ت وجو کرد .در س��ال های گذش��ته
بانک های کش��ور به جای انکه با تجمیع س��رمایه های
خرد جامعه و سوق دادن انها به سمت صنعت و بخش
تولید ،ش��کوفایی پایدار اقتصاد کش��ور را دنبال کنند ،
به طور مس��تقیم خودش��ان وارد بازار ساختمان سازی
ش��دند و سیاس��ت مالی بر مبنای اقتصاد شهری را در
دس��تور کار ق��رار دادند .از این جهت اس��ت که ارزوی
دس��تیابی به یک سرپناه در شهرها برای برخی طبقات
اجتماعی ،دیگر رنگ باخته است و هر سال شیب باالی
ش��هر به سمت پایین شهر تندتر می شود و حاشیه هایی
ش��کل می گیرد که از حداقل های زیرس��اخت ش��هری
محروم اس��ت .ای��ن در حالی اس��ت که روند گس��یل
سرمایه به س��مت ساختمان س��ازی افزایش می یابد و
عرصه های مولد کش��ور مغفول می مان��د ،چرا که مازاد
بازار ساختمان سازی در بازتولید همان بخش و محروم
کردن اقش��ار ضعیف از این بازار صرف می ش��ود .با این
اوص��اف بازنگری در ش��هر به عنوان س��ازوکار گردش
س��رمایه ضرورتی اس��ت که بی توجهی به ان ،معماری
ش��هری را به همان سمتی سوق می دهد که قرار است
مردم به توپ بسته ش��وند :این بار توپخانه های کاالیی
شدن مصرف.
عدد واحدهای مسکونی و خانوارها در ایران برابر است
بی خانمان ها و خانه هایی که باد می خورند
گروه اینه -محمد جواد صابری :اذر سال 1391وزیر راه ،مسکن و شهرسازی وقت از پیشی گرفتن تعداد واحدهای
مس��کونی موجود در کش��ور از تعداد خانوارها برای اولین بار در 60سال گذشته خبر داد.اظهار نظر علی نیکزاد شاید به
این دلیل که دولت دهم شهرت منفی در ارائه امار و ارقام داشت چندان مورد توجه قرار نگرفت و هر چند تحلیل هایی
در این رابطه در رسانه ها منتشر شد که باید در توزیع مسکن در کشور طرح هایی کارشناسی شده و جدی اجرایی شود،
اما بیش از هر چیز رس��انه ها روی مس��کن مهر و ضعف هایی که این بزرگ ترین طرح دولت اصولگرایان در حوزه مسکن
داشت ،تاکید کردند .ماجرا زمانی جدی شد که حدود یک سال بعد از اظهارنظر نیکزاد ،حسین عبده تبریزی که مشاور
وزیر مس��کن دولتی بود که بنا نداش��ت امار تخیلی بدهد ،با تاکید بر اینکه امروز تعداد خانوار و تعداد مسکن در کشور
مساوی است ،گفت :در 6کالنشهر کشور با خانه خالی مواجه هستیم.
وزیر مس��کن دولت دهم گفته بود :تعداد خانوارهای ایرانی 21/2میلیون
واحد اس��ت،و تعداد واحدهای مسکونی رقم 21/6میلیون واحد را به ثبت
رسانده است.
اکنون که گفته های نیکزاد به گونه ای تائید ش��ده اس��ت و در حالی که
عنوان می ش��ود بالغ بر 1میلیون و ۶۶۶هزار واحد مس��کن خالی از سکنه
در کشور وجود دارد و همزمان 20میلیون نفر در کشور ،در سکونتگاه های
غیررس��می زندگی می کنند ،بار دیگر لزوم طرح توزیع مس��کن مناسب در
ایران ضرورت پیدا می کند.
خانه های خالی و رویای خانه دار شدن
ش��اید چند س��ال پیش می ش��د عنوان کرد که «رویای خانه دار شدن»
رویای بس��یاری از ایرانی هاست ،اما اگر رویای خانه دار شدن را به این معنا
بدانیم که یک نفر دوست دارد خانه ای ولو کوچک از ان خود داشته باشد،
ش��اید بش��ود گفت ،اکنون این رویا هم رنگ باخته است .وضعیت مسکن
در س��ال های اخی��ر کمابیش این روی��ا را بر باد داده اس��ت و اکنون دیگر
رویای تنزل یافته داشتن یک خانه اجاره ای ،رویای بسیاری از ایرانی ها شده
اس��ت .در حالی که یک نتیجه گیری ساده از اطالعات اماری این است که
هیچ ایرانی نباید بی خانه باش��د یا حداقل باید بتواند با اجاره ای معقول در
خانه ای قابل قبول زندگی کند ،خبر می رس��د که حدود 5میلیون و ۳۰۰
هزار مس��تاجر در کشور وجود دارند که از این تعداد 2/5 ،میلیون مستاجر
کم درامد تلقی می ش��وند .به نس��بت وضعیت همین مستاجرها را هم باید
خوب دانس��ت؛ چرا که بس��یاری از ایرانیان در س��کونتگاه های غیررسمی،
حاشیه شهرها ،حلبی اباد ها و ...زندگی می کنند .همه چیز حاکی از توزیع
نامناس��ب و به تعبیری غیرعادالنه مسکن در کش��ور است و این در حالی
است که بیش از 1/5میلیون خانه در کشور خالی از سکنه است و فقط در
تهران 800هزار واحد مسکونی باد می خورد.
گروه اینه-بنفش�ه رنجی :پیر و جوان ،زن و مرد،
نوجوان و خردسال نمی شناسد و نه تنها کمتر نمی شود
که روز به روز نیز وسعت پیدا می کند؛ وسعتی که عده ای
ان را به توس��عه شهرنش��ینی و مهاجرت به شهرهای
بزرگ مرتبط می دانند .دستفروش��ی که در گذشته ای
نه چن��دان دور وجهه خوبی نداش��ت ،امروز تبدیل به
الترناتی��وی برای پر ک��ردن چاله چوله ه��ای زندگی و
حتی در بس��یاری موارد تنها منب��ع درامد عد ه زیادی
از مردم ش��ده است .نان ش��ب و معیشت در شهرهای
بزرگ تبدیل به دغدغه ای ش��ده که پای کودکان را نیز
به کار کردن باز کرده است؛ کودکانی که گاه تنها و گاه
همراه با عضوی از خانواده از روی اجبار ،کودکی ش��ان
به فراموشی سپرده می شود و از همان سنین کم عضو
نان اور خانواده می شوند.
امروزه به ندرت فضایی در ش��هر را پیدا می کنید که
بساطی پهن نش��ده و مردم برای خرید کاالیی ارزان تر
از فروشگاه تجمع نکرده باشند .مقوله دستفروشی تا به
ش رفته اس��ت که حت��ی در کنار مراکز خرید،
انجا پی
خیل عظیمی از دستفروشان همان کاالی مرکز خرید
را با قیمتی نازل تر می فروش��ند ،پاس��اژ عالء الدین که
مرکز فروش گوشی موبایل است از این نمونه هاست که
بیرون از ان دستفروشان غوغا به پا کرده اند.
اگرچ��ه ع��ده بس��یاری از مردم همچن��ان خرید از
فروش��گاه های معتبر را به خرید از دستفروشان ترجیح
می دهند اما عده ای نیز بر این باورند که کیفیت کاالی
کف خیابان تفاوتی با کاالی فروشگاه ها ندارد و تفاوت
هزینه میلیاردی خانه های خالی
هر چند در سال های گذشته زمزمه هایی مبنی بر اجرای طرح هایی برای
کاهش خانه های خالی به گوش رس��یده ،اما هر بار تیر مسئوالن اجرایی به
س��نگ خورده است .مسئوالن حتی نتوانسته اند مالیات اضافی بر خانه های
خالی را به درس��تی اجرا کنند .در کنار توزیع نابرابر مس��کن ،طمع افرادی
که گاه ده ها خانه خالی دارند موجب ش��ده اس��ت که گریزگاه های قانونی
نمایان ش��وند .در گزارش��ی که زمستان سال گذش��ته عیار انالین منتشر
کرده ،براورد هایی درباره هزینه هایی که خالی بودن خانه ها به اقتصاد کشور
تحمیل می کند ،انجام شده است.
در ای��ن گ��زارش امده اس��ت:طبق امار ارائه ش��ده بالغ ب��ر 1میلیون و
۶۶۶هزار واحد مس��کن خالی از س��کنه در کش��ور وجود دارد .در صورت
کاهش این عدد به نصف ،بالغ بر ۸۰۰هزار واحد به بازارعرضه خواهد شد.
بدیهی است که عرضه این تعداد واحد مسکونی سبب کاهش قیمت و
پاسخگویی بهتر به نیاز مسکن در کشور می شود.در حال حاضر هزینه
س��اخت هر مترمربع مس��کن در طرح مس��کن مهر بالغ بر ۴۵۰هزار
تومان است .با محاسبه هزینه تامین انشعابات ،پروانه ساخت ،مجوز و
… قیمت تمام شده هر متر مربع برابر ۷۰۰هزار تومان خواهد بود .با
فرض اینکه میانگین متراژ هر یک از این ۸۰۰هزار واحد مس��کن خالی از
س��کنه برابر با ۱۰۰متر باشد ،در این صورت هزینه تمام شده ساخت این
تعداد واحد بر طبق الگوی طرح مس��کن مهر برابربا ۵۶هزار میلیارد تومان
خواهد بود (با احتساب هزینه ساخت ۷۰۰هزار تومان برای هر متر).
در چنین شرایطی باید بیش از پیش بر توزیع مناسب مسکن در کشوری،
که خانه داش��تن یکی از دغدغه های اصلی ش��هروندانش است ،تاکید کرد.
شاید بتوان طرح هایی مانند همان مالیات بر خانه های خالی را مورد ارزیابی
و کارشناسی مجدد قرار داد و اجرا کرد یا اینکه جلوی ساخت و ساز بی رویه
را که به یکی از معضالت اصلی کالنشهرهای کشور تبدیل شده است گرفت
یا حداقل ان را محدود کرد .در این صورت حتی می توان مش��کالتی نظیر
نقض حریم شهرها و تخریب فضای سبز و باغ ها را هم رفع کرد.
نگاهی دیگر به دستفروشی
قیمت ناش��ی از هزینه های باالیی نظیر مالیات و کرایه
مغازه هایی اس��ت که متولیان فروش��گاه ها می پردازند.
دستفروش��ی و مش��اغل کاذب یکی از مسائل شهری
اس��ت که با وج��ود اقدامات بس��یار ب��رای جمع اوری
ان همچن��ان در خیابان ه��ای ش��هر و حتی وس��ایل
حملو نقل عمومی ب��ه کار خود ادامه می دهد و هر بار
جنجال تازه ای به پا می کن��د؛ یک بار طرح جمع اوری
دستفروش��ان مترو و بار دیگر عرضه غیر قانونی بنزین
در نزدیکی جایگاه های س��وخت توسط دست فروشان
خبرساز می ش��ود .در این میان ،موثر نبودن طرح های
جمع اوری دستفروشان خود حاکی از این است که این
پدیده ریش��ه ای عمقی تر از انچه مسئوالن برای ان در
نظر می گیرند ،دارد؛ ریش��ه ای اقتصادی و اجتماعی که
راه حل ان بدون ش��ک حذف صورت مس��ئله نیست.
زمس��تان سال گذش��ته بود که بلندگوهای مترو اعالم
کردند ک��ه طرح برخورد ب��ا مقوله دستفروش��ی اغاز
ش��ده اس��ت و از مردم درخواست ش��د در اجرای این
ط��رح همکاری کنن��د ،طرحی که تا به ح��ال اجرای
مکرر ان ناموفق بوده اس��ت .اما همزمان با این اعالم
دستفروش��ان همچنان کاالهای خود را با دس��ت باال
گرفت��ه و تبلیغ می کردند و مردم نی��ز از خرید از انها
امتن��اع نمی کردند ،اما چندی اس��ت از همین اعالم ها
هم خبری نیس��ت و همه چیز به حالت پیش��ین خود
برگشته اس��ت .جالب این است که امروزه دستفروشی
از قالب کلیشه ای ان در امده است ،دستفروشی زنان و
مردان جوان که ظاهری متفاوت از دیگران ندارند باعث
شده است تا عده ای گمان برند که این دستفروشان از
روی نیاز اقتصادی نیس��ت که به این شغل کاذب روی
اورده اند ،بلکه تنها س��عی می کنند زمان خالی خود را
با فعالیتی پ��ر کنند .با این حال ،حتی پر کردن اوقات
بیکاری جوانان با دستفروشی تامل برانگیز است و باید
به سیاس��ت گذاری ها و برنامه ریزی برای جامعه ای که
جمعی��ت ج��وان دارد تردید کرد .عوام��ل اقتصادی و
اجتماع��ی و فقدان برنامه ریزی برای اش��تغال و اوقات
فراغ��ت م��ردم و به ویژه جوانان س��بب می ش��ود تا با
دستفروش��ی نه به عنوان مقوله ای ک��ه بتوان هر بار با
طرح��ی با ان برخورد کرد ،بلکه به عنوان پدیده ای که
پیچیدگی خاص خود را دارد رو به رو شد.
روی خط خبر
13
امارهای تکان دهنده
زندگی شهری
ایس��نا :رئیس کمیس��یون س�لامت ،محیط زیست و
خدمات شهری شورای شهر تهران گفت :موضوع سالمت
طی 30س��ال گذش��ته مورد غفلت واقع شده است .در
دوره های پیش��ین زمانی که گفته می ش��د کمیس��یون
س�لامت باید تشکیل شود عده ای در اعتراض می گفتند
مگر اینجا وزارت بهداشت است و در شورا باید به مسائل
عمرانی پرداخته شود.
رحمت اهلل حافظی با اش��اره به انجام مطالعاتی که در
حوزه سالمت در کمیس��یون تشکیل شده است ،گفت:
الودگی اب ،هوا و غذا نخستین موردی بود که مشخص
ش��د .امارها نشان می داد در ش��هر تهران ساالنه 2400
م��ورد مرگ در اثر الودگی هوا 4500 ،مورد بس��تری و
2500مورد بستری بیمار قلبی در ارتباط با الودگی هوا
صورت می گیرد.
حافظی با بی��ان اینکه به این س��مت رفتیم که افکار
عمومی را متوجه این موضوع کنیم ،ادامه داد :یک بار در
گو میرهای مربوط به الودگی هوا را
انتن زنده ام��ار مر
اعالم کردم و نماینده وزارت بهداشت ان را تکذیب کرد.
من در پاس��خ گفتم امار متوفیان در تهران روزانه 160
نفر اس��ت اما در روزهای اضطرار الودگی هوا این تعداد
22نفر بیشتر می شود .این موضوع ناشی از چیست؟
وی همچنی��ن به گزارش هایی در م��ورد الودگی مواد
غذایی اش��اره کرد و گفت :مصرف پیاز در کشور ما زیاد
اس��ت ،اما نیترات که ماده ای سرطان زاس��ت در پیاز 5
برابر میزان اس��تاندارد وجود دارد .یکی از مشکالتی که
ما داش��تیم این بود که با محصوالت الوده چه کار کنیم؟
االن موض��وع بارکدگ��ذاری را دنبال می کنیم تا از محل
تولید محصول بارکدگذاری ش��ود و مش��خص گردد در
کدام مرحله الودگی رخ می دهد.
حافظ��ی با اش��اره ب��ه مش��اهده م��واردی از الودگی
اب ب��ه نیترات گف��ت :نمونه گیری از اب منازل نش��ان
می دهد درصد نیترات در برخی مواقع بسیار زیاد است.
اس��تانداردهای بین المللی میزان نیت��رات در اب را زیر
PPM 20اع�لام کرده اند که میزان ان بهتر اس��ت زیر
10PPMباش��د .این در حالی است که استاندارد ملی
م��ا PPM 45اس��ت و در یکی از مناط��ق حتی به 48
PPMرسیده بود.
وی همچنین با اش��اره ب��ه اینکه روغ��ن پالم روغنی
صنعت��ی اس��ت و نباید در م��واد غذایی مصرف ش��ود،
گفت :در س��ال 85طی تحقیقاتی متوجه شدیم میزان
اسیدهای چرب به نام اس��یدهای ترانس در محصوالت
غذایی بین 40تا 50درصد اس��ت که استاندارد ان زیر
10درصد است در نتیجه تکلیف شد کارخانه ها در یک
مقطع یک س��اله میزان اسید چرب را کاهش دهند که
این اتفاق افتاد.
وی با بیان اینکه در روغن پالم اس��ید ترانس بین 45
ت��ا 50درصد اس��ت و جز در مواردی مانن��د پنیر پیتزا
نباید اس��تفاده ش��ود ،گفت :به عنوان نمایندگان مردم
درخواست کردیم که این موضوع مورد بررسی قرار گیرد
و نظارت ه��ای الزم اتف��اق افتد تا اگ��ر جایی تخلف رخ
می دهد اطالع رس��انی شود و دستگاه های نظارتی هم به
این موضوع ورود کنند.
اتالف وقت به تفکیک مکان و زمان
مهر :مدیر مرکز کنترل ترافیک ش��هر تهران گفت :از
مهرماه س��ال 92تا تیرماه امس��ال 30محور پرترافیک
شهر براساس امار به دست امده از مرکز کنترل ترافیک
شناس��ایی ش��ده اند که بزرگراه ش��یخ فضل اهلل نوری از
خروج��ی به یادگار جن��وب تا ورودی از یادگار ش��مال
مس��یر جنوب به شمال ،بزرگراه شهید همت از خروجی
چمران ش��مال تا خروجی به شیخ بهایی جنوب مسیر
به
غرب به شرق و بزرگراه بسیج از دوربرگردان تا خروجی
به رحیمی ش��رق مسیر جنوب به شمال پرترافیک ترین
معابر شهر بودند.
همای��ون فتاح��ی تصری��ح ک��رد :بزرگراه رس��الت از
ورودی ام��ام عل��ی (ع) جنوب تا هدایتی مس��یر ش��رق
ب��ه غرب،بزرگراه امام رضا(ع) از ورودی بعثت ش��رق تا
خروجی به بعثت غرب مس��یر جنوب به شمال ،بزرگراه
نواب از میدان حق شناس تا ورودی از میدان حق شناس
مس��یر جنوب به ش��مال ،بزرگراه همت از شیخ بهایی تا
خیابان ش��یراز مسیر غرب به ش��رق ،بزرگراه کردستان
تو ششم تا خروجی به همت شرق مسیر
از خیابان شص
جنوب به ش��مال ،بزرگراه امام عل��ی (ع) از خروجی به
رس��الت غرب تا ورودی از رسالت غرب مسیر شمال به
جنوب و همچنین بزرگراه چمران از ورودی از س��ئول
شمال تا نمایشگاه مسیر غرب به شرق از دیگر نقاط شهر
هستند که در این مدت بیشترین ترافیک را داشته اند.
وی تصریح کرد :بر اس��اس امار به دست امده ترافیک
ش��هر تهران در روز اول بازگش��ایی م��دارس در مهرماه
گذشته (دوشنبه )1392/7/1نسبت به روز مشابه هفته
قبل ان ( )1392/6/25حدود 28درصد افزایش و حجم
ترافیک عب��وری تقاطع ها 1/07درصد افزایش داش��ته
اس��ت که پیش بینی می شود امسال نیز حدودا به همین
میزان افزایش ترافیک را در پایتخت شاهد باشیم.
فتاحی خاطرنشان کرد :براساس امار همچنین ساعات
اوج ترافیک صبحگاه��ی و عصرگاهی در روزهای کاری
هفته اول بازگشایی مدارس در مهرماه گذشته به ترتیب
6/30تا 8/30و 17تا 20/30بوده است.
14
اینه کار
شنبه 18مرداد ماه 12 - 1393شوال 9 -1435اگوست 2014
دریچه
قانون کار
فصل هشتم -خدمات رفاهی
کارگران
ماده -147دولت مکلف اس��ت خدمات بهداشتی و
درمانی را برای کارگران و کشاورزان مشمول این قانون
و خانواده انها فراهم سازد.
م�اده -148کارفرمای��ان کارگاه های مش��مول این
قانون مکلفند براساس قانون تامین اجتماعی ،نسبت به
بیمه نمودن کارگران واحد خود اقدام کنند.
ماده -149کارفرمایان مکلفند با تعاونی های مسکن
و در ص��ورت عدم وج��ود این تعاونی ها مس��تقیما با
کارگران فاقد مس��کن جهت تامین خانه های شخصی
مناسب ،همکاری الزم را بنمایند و همچنین کارفرمایان
کارگاه های بزرگ مکلف به احداث خانه های س��ازمانی
در جوار کارگاه و یا محل مناسب دیگر اند.
تبص�ره -1دول��ت موظف اس��ت ب��ا اس��تفاده از
تسهیالت بانکی و امکانات وزارت مسکن و شهرسازی،
شهرداری ها و سایر دستگاه های ذی ربط همکاری الزم
را داشته باشد.
تبص�ره -2نحوه و می��زان همکاری و مش��ارکت
کارگ��ران ،کارفرمای��ان و دس��تگاه های دولت��ی و نوع
کارگاه های بزرگ مش��مول این ماده طبق ائین نامه ای
خواهد بود که توس��ط وزارتی��ن کار و امور اجتماعی و
مسکن و شهرس��ازی تهیه و به تصویب هیات وزیران
خواهد رسید.
م�اده -150تمامی کارفرمایان مش��مول این قانون
مکلفند در کارگاه ،محل مناس��بی ب��رای ادای فریضه
نماز ایجاد نمایند و نیز در ایام ماه مبارک رمضان برای
تنظیم ش��عائر مذهبی و رعایت ح��ال روزه داران ،باید
شرایط و س��اعات کار را به همکاری انجمن اسالمی و
شورای اسالمی کار و یا سایر نمایندگان قانونی کارگران
طوری تنظیم نمایند که اوق��ات کار مانع فریضه روزه
نباشد .همچنین مدتی از اوقات کار را برای ادای فریضه
ی اختصاص دهند.
نماز و صرف افطار یا سحر
ماده -151در کارگاه هایی که برای مدت محدود ،به
منظور انجام کاری معین ( راه سازی و مانند ان ) دور از
مناطق مس��کونی ایجاد می شوند ،کارفرمایان موظفند
3وعده غذای مناس��ب و ارزان قیمت (صبحانه ،نهار و
شام) برای کارگران خود فراهم نمایند ،که حداقل یک
وعده ان باید غذای گرم باشد .در این قبیل کارگاه ها به
اقتضای فصل ،محل و مدت کار باید خوابگاه مناس��بی
نیز برای کارگران ایجاد شود.
م�اده -152در صورت دوری کارگاه و عدم تکافوی
وس��یله نقلیه عموم��ی ،صاحب کار بای��د برای رفت و
برگش��ت کارکنان خود وسیله نقلیه مناسب در اختیار
انان قرار دهد.
م�اده -153کارفرمای��ان مکلفن��د ب��رای ایجاد و
اداره امور ش��رکت های تعاونی کارگ��ران کارگاه خود ،
تس��هیالت الزم را از قبیل محل ،وس��ایل کار و امثال
اینها فراهم کند.
تبصره -دس��تورالعمل های مربوط به نحوه اجرای
این ماده با پیشنهاد ش��ورای عالی کار به تصویب وزیر
کار و امور اجتماعی خواهد رسید.
م�اده -154کلیه کارفرمایان موظفند با مش��ارکت
وزارت کار و ام��ور اجتماع��ی و س��ازمان تربیت بدنی
کش��ور محل مناس��ب ب��رای اس��تفاده کارگ��ران در
رشته های مختلف ورزش ایجاد کند.
تبصره -ایین نامه نحوه ایجاد و ضوابط مربوط به ان
و همچنین مدت شرکت کارگران در مسابقات قهرمانی
ورزش��ی یا هنری و س��اعات متعارف تمرین ،توس��ط
وزارت کار و امور اجتماعی و سازمان تربیت بدنی کشور
تهیه و به تصویب هیات وزیران خواهد رسید.
ماده -155همه کارگاه ها موظف اند برحسب اعالم
وزارت کار و ام��ور اجتماعی و با نظ��ارت این وزارت و
سازمان های مسئول در امر سواداموزی بزرگساالن ،به
ایج��اد کالس های س��واداموزی بپردازند .ضوابط نحوه
اجرای این تکلیف ،چگونگی تش��کیل کالس ،شرکت
کارگران در کالس ،انتخاب اموزش یاران و سایر موارد
ان مشترکا توسط وزارت کار و امور اجتماعی و نهضت
س��واداموزی تهیه و به تصویب هی��ات وزیران خواهد
رسید.
تبص�ره -ش��رط ورود کارگ��ران ب��ه دوره ه��ای
مراکز کارام��وزی ،حداقل داش��تن گواهینامه نهضت
سواداموزی یا معادل ان است.
ماده -156دس��تورالعمل های مربوط به تاسیسات
کارگاه از نظر بهداش��ت محی��ط کار ،مانند غذاخوری،
حمام و دستش��ویی برابر ائین نام��ه ای خواهد بود که
توس��ط وزارت بهداش��ت ،درمان و اموزش پزش��کی
تصویب و به مرحله اجرا در خواهد امد.
ن 1369
مصوب 29ابا
هر مترمربع رنگ روی دیوار 200هزار تومان
خانه های میلیاردی ،رنگ کاری های میلیونی
گ�روه این�ه :دس��تش را گرفته بود
می گفت ش��ب خوب نمی توان��د بخوابد اما
هرچه باشد بیکار نمی ماند.
خانه هایی که باید رنگ شوند و کارگرانی
که بیکاری را به درد مفاصل و سردرد های
ناشی از تینر ترجیح می دهند.
رن��گ ک��ردن خانه ای��ن روزه��ا هزینه
میلیونی روی دست می گذارد .از خانه 45
متری ت��ا پنت هاس برج ه��ای بلندمرتبه.
هر مترمربع رنگ ب��رای هر خانه به بازوی
کارگر به طور میانگی��ن 170تا 200هزار
تومان هزینه دارد .هزینه ای که نیمی کمتر
به جیب کارگر می رود و نیمی بیش��تر به
جیب پیمانکار.
کارگ��ری از ان جنس مش��اغلی اس��ت
ک��ه زم��ان ،قیمت ،حق��وق پای��ه و بیمه
نمی شناس��د .حاال اگر قرار باش��د کارگری
از جنس نقاش س��اختمانی باش��د داستان
تلخ ت��ر ه��م می ش��ود .کارگ��ران نقاش��ی
س��اختمان راهروه��ای میلی��اردی را باال
می روند و نردبان می گذارند تا دستشان به
سقف خانه هایی برس��د که در ازای روزی
60تا 70هزار تومان باید رنگشان کنند.
ی��داهلل 61س��ال س��ن دارد و هنوز هم
پ��س از س��ال ها ،کارگری می کن��د برای
پیمانکارانی که دیگر او را می شناسند و به
او کار می دهن��د .می گوید :با این وضع یک
روز هم بیکار نمی مانم .مرا می شناس��ند و
به خاطر اعتمادی که به من دارند حاضرند
کلید خانه را در اختیارم هم بگذارند.
دس��تش را روی کاردک می کش��د و
دوب��اره بتونه را حل می گی��رد .عرق روی
پیشانی اش را با عرق گیر دور گردنش پاک
می کن��د و کاله پرک دار را عقب تر می برد.
«م��ردم کلک باز ش��ده اند .ی��ک روز یک
اقای مهندس��ی مرا دید و گفت می خواهم
موتورخانه س��اختمان را رن��گ کنم .خانه
دیدگاه کارشناس
رنگ کردن خانه این
روزها هزینه میلیونی
روی دست می گذارد.
از خانه 45متری تا
پنت هاس برج های
بلندمرتبه .هر مترمربع
رنگ برای هر خانه به
بازوی کارگر به طور
میانگین 170تا 200هزار
تومان هزینه دارد
پدری اش بود که خودش ساخته بود .باهم
به بازار رنگ رفتی��م و مغازه های زیادی را
دیدیم .مهندس دس��تش را گذاشت روی
رنگی که مخصوص ض��د زنگ بود و گفت
همین خوب اس��ت .س��ر و ته کار با همان
ضد زنگ هم ام��د .خیلی خوب بود من با
این همه تجرب��ه تعجب کردم که با هزینه
کمت��ر کارش را انج��ام داده بود ،خیلی به
کارش وارد بود».
3ت��ا دختر دارد و 4پس��ر .دخترهایش
ازدواج کرده اند .از پسرها یکی ازدواج کرده
و دوت��ای دیگ��ر در خانه اند که یکی ش��ان
پزشکی می خواند در تبریز.
رنگ��ی که به دی��وار می زند پالس��تیکی
اس��ت .دی��ر خش��ک می ش��ود و ب��ا اب
مخلوط��ش می کند .تجربه اش می گوید که
کارخانه های تولید رنگ در ایران کارش��ان
کیفیت یکس��ان ندارن��د؛ «گاهی خوب و
گاهی بی کیفیت برای همین هم ما س��عی
می کنیم چند رنگ را با هم مخلوط کنیم»
او می گوید« :انتخاب رنگ با ماس��ت اما
اگر کس��ی از رنگ سر در می اورد خودش
هزینه بیشتری هم می کند تا رنگ بهتری
ب��ه خانه اش بزن��د 20تا 30ه��زار تومان
بیش��تر از هزینه معم��ول .قیمت کارگری
هم نوس��ان دارد .بعض��ی کارگرها کمتر از
حد معمول می گیرند حتی کمتر از ما .انها
همان ها هستند که کمتر کار پیدا می کنند
مثل کارگ��ران افغان و یا کارگران مقروض
و بدهکار با هفت سر عائله این طور می شود
که کار را قب��ول می کنند .پیمانکاران انها
را از میدان ه��ای اصل��ی ش��هر مث��ل امام
دیدگاه کارشناس
تالش برای حذف سقف بیمه ای کارگران
کارگران قشر از یاد رفته هستند
گروه اینه :معلوم نیست 18تیرماه بود
یا 16تیر که ص��دای انفجار مهیبی از معدن
گرانی��ت قلعه خرگوش��ی اردکان بلند ش��د.
خبرها همان روز 18تی��ر روی خبرگزاری ها
امد که «انفجار صبح امروز معدن گرانیت قلعه
خرگوش��ی واقع در 80کیلومتری شهرستان
اردکان منجر به زخمی شدن 5نفر از کارگران
این معدن ش��د ».بعدها مشخص شد که این
خبر 2روز با تاخیر منتش��ر شده و همه ان 5
نفری که خبرها از زخمی ش��دن انها حکایت
می کرد ،جان خود را از دست دادند.
عل��ت انفج��ار در خبره��ای نخس��ت،
بی احتیاطی یکی از کارگرها و روش��ن کردن
س��یگار و انداختن کبری��ت روی مواد اتش زا
عنوان ش��ده ب��ود .بعد خبره��ای دیگری هم
انتشار یافت .برخی می گفتند که کارگر مذکور
اصال کبریت نداشته و همیشه از فندک برای
روشن کردن سیگارش استفاده می کرده است.
حسین دادافرین ،مسئول سازمان اتش نشانی
اردکان اما چند روز بعد از این حادثه گفت که
در بازرسی از محل و گفت وگو با کارگران این
معدن ،مشخص شد در این انبار قبل از انفجار
۸۰کیلو مواد ات��ش زا اضافه بر «باتون های»
م��ورد نیاز انفجار در معدن نگهداری ش��ده و
انفجار ای��ن حجم از مواد اتش زا باعث ش��د
کارگران انبار کشته شوند.
البته این واقعه نه نخس��تین حادثه است و
متاسفانه شاید اخرین هم نباشد .چندی پیش
محمدحسن اصفری عضو فراکسیون کارگری
گفته بود هر دو هفته یک کارگر معدن بر اثر
حادثه کاری می میرد.
مقصر کیست؟
احتماال راحت ترین کار این است که حوادث
کارگری را به قصور یا اشتباه یک کارگر تقلیل
داد .همان طور که زمانی تمام حوادث رانندگی
را ب��ه اش��تباه رانندگان تقلی��ل می دادند ،اما
بعدها مشخص شد که ایمنی پایین خودروها،
غیراس��تاندارد بودن راه ه��ا و جاده ها و برخی
کمبوده��ای عالئ��م راهنمای��ی و رانندگی را
باید به اش��تباهات رانندگی اف��زود .در مورد
اماری از کارگران در انتظار بیمه در دست نیست
علیرضا حیدری -کارش�ناس بیمه و تامین اجتماعی :پیش از این کارگران و
همچنین نقاشان ساختمان زیر پوشش بیمه حوادث بودند و این بیمه شامل ان دسته
از کارگرانی می ش��د که به صورت پیمانی در ساختمانی در حال ساخت که مجوزدار
ه��م بود کار می کردند و این بیم��ه به طور قانونی تنها هزینه درمان و از کارافتادگی
ناشی از حوادث کار را زیر پوشش قرار می داد و پوشش بیمه ای خارج از این مقوله را
ش��امل نمی شد .اما بیمه س��اختمانی دارای همه این مزایا است .در هنگام اشتغال و بیکاری ،پوشش بیمه ای
برقرار است و برای این حمایت اجتماعی کارگر 7درصد و دولت مقرر بود پرداخت مابقی حق بیمه را تقبل
کند .این بیمه شامل بیمه کامل درمان و بازنشستگی بود و سهم دولت باید از بودجه عمومی پرداخت می شد.
اما به دلیل کمبود بودجه های دولتی هم اکنون دولت هرس��اله بودجه ای محدود و مش��خص را برای بیمه
کارگران اختصاص می دهد که مبلغ محدودی اس��ت و از انجایی که س��ازمان تامین اجتماعی هم الزامی به
تامین منابع مالی این بیمه را ندارد تنها در صورتی که دولت بودجه الزم را در اختیار این سازمان بگذارد بیمه
را اجرایی می کند .این موضوع باعث می ش��ود که هرساله برای بیمه کارگران ساختمانی سهمیه بندی صورت
بگیرد و عده ای در لیس��ت انتظار برای بیمه ش��دن باشند و هر س��اله تنها عده ای معدود در لیست بیمه قرار
بگیرند .امار دقیق درباره اینکه هر س��ال چه تعداد کارگر س��اختمانی بر اساس بودجه دولتی برخوردار از این
بیمه می شوند ،در سازمان تامین اجتماعی موجود است و این اماری است که اتفاقا سازمان مربوطه از اعالم
ان هیچ امتناعی نمی کند و رقم ان را س��ال به س��ال و تفکیک ش��ده محاس��به می کند .اما اینکه چه میزان
داوطلب و متقاضی بیمه در لیس��ت انتظار هس��تند اماری است که به سادگی به دست نمی اید و شاید تنها
بتوان از لیست ثبت نام کنندگان عددی به دست اورد.
عباس قائد رحمت -نماینده مجلس :در چند سال گذشته در دولت قبلی بحث بیمه
کارگران س��اختمان و بیمه باربران مطرح ش��ده بود که حس��اب ش��ده و دقیق نبود و این
برنامه ریزی به گونه ای انجام شده بود که از هر صنفی خودشان را برای بیمه شدن معرفی
می کردند مثال از صنف طالفروشان و جواهرفروشان خودشان را به عنوان کارگران ساختمان
معرفی می کردند .همین تراکم و تعدد افراد برای بیمه شدن باعث شد تا وزارت تعاون ،کار
و رفاه اجتماعی روند ادامه این بیمه را متوقف کند و ان را در بررس��ی مجدد قرار دهد تا افرادی که ش��رایط الزم را
برای بیمه شدن ندارند حذف و افرادی که شرایط بیمه شدن را دارند در فهرست بیمه شدن قرار گیرند .این توقف
در اصل برای این بود که هدفی که برای این کار تعریف شده بود به درستی اجرا شود و ما به هدف نهایی نزدیک تر
ش��ویم .نقاشان ساختمانی که کارگر ساختمانی محسوب می شوند باید در این طرح به صورت مستمر تحت پوشش
قرار گیرند .البته دولت در این باره دارای محدودیت هایی است که ناگزیر هر ساله با سقف معینی افراد را بیمه می کند.
مجلس در این س��ال ها تالش کرد که س��قف برداشته شود و همه به صورت یکپارچه بیمه شوند اما در پروسه تایید
نهایی و فرایند تبدیل ش��دن ان به قانون مش��کالتی پیش امد که هنوز در دس��ت بررس��ی است .در نهایت تالش
می کنیم این سقف برای بیمه کارگران و باربرها برداشته شود.
برای این کار بودجه اختصاص یافته از س��وی دولت باید در حدی باش��د که بتوان سقف را برداشت .امیدواریم این
کار در 5-6سال اینده و برنامه ششم توسعه لحاظ و اجرایی شود و بعد از بازبینی طرح صرفا گروه های هدف و مورد
نظر تحت حمایت قرار گیرند و انها که با پارتی و واسطه وارد گروه های هدف می شوند ،حذف شوند.
حتی اگر نتوانس��تیم همه کار را انجام دهیم حداقل یک گام به جلو برای بیمه کارگران س��اختمان برداریم و با
برنامه ریزی های کوتاه مدت و چند ساله به هدف مورد نظر برسیم.
عضو هیات رییسه فراکسیون کارگری مجلس در گفت وگو با
حسین پیدا می کنند .اما به همه نمی شود
اعتماد کرد».
خاط��ره ای ی��ادش می اید؛ «چن��د وقتی
ب��ود که یک پس��ر جوان با م��ا کار می کرد.
می گف��ت تازه ازدواج کرده و مادر پیر و پدر
معتادی دارد که خرج انها را می دهد .کم کم
فهمیدی��م که ش��روع کرده ب��ه دزدی های
کوچ��ک .ی��ک روز در خانه یک س��رهنگ
وقتی داشت گاو صندوق اش را خالی می کرد
صاحب خانه او را حین دزدی دستگیر کرد.
ش��روع کرد به اه و ناله و صاحب خانه هم از
خیر تحویل دادنش به پلیس گذش��ت .حاال
مدتی است که پیدایش نیست».
او می گوی��د« :ای��ن کار نیاز ب��ه اعتماد
زیادی دارد .ما جایی کار می کنیم که بچه
و خانواده مردم پیش ما امانت هستند ،هر
اتفاقی ممکن است بیفتد .چهار سال پیش
در تبری��ز در ی��ک س��اختمان کار کردیم.
س��اختمانی که ه��ر واحدش ی��ک و نیم
میلیارد تومان ارزش داشت ،صاحبخانه اش
می گف��ت نمی توانم به غریب��ه بدهم به ما
اطمینان داشت.
پیمانکار او کسی است که 10تا 20نفر
کارگ��ر دارد « .او کار پیدا می کند و ما هم
برای��ش کار می کنیم » .بچه های کم س��ن
هم می ایند اما بیشترش��ان 15سال به باال
هس��تند چون رنگ روی مغز اف��راد تاثیر
بدی می گذارد .ما بیمه نبودیم تا زمانی که
دو سال پیش دکتر احمدی نژاد اعالم کرد
کارگران بیایند بیمه شوند .یک نفر از تبریز
قبول کرد اس��م ما را رد کند .من توانستم
خ��ودم را بیمه کنم ام��ا کارگرهای زیادی
را می شناس��م که به دلی��ل اینکه خیلی از
بازاری ه��ا نیرو معرفی کردند خود نقاش ها
نتوانستند بیمه شوند.
انها که پولدارترند هر سال رنگ می کنند
و انها که کم درامدترند چند سال یکبار!»
:
حوادث صنعتی و معدن��ی نیز نمی توان همه
چیز را به اش��تباهات کارگ��ری معطوف کرد.
اتفاقا برعک��س مقصد اخ��ر عاملیت حوادث
بای��د «اش��تباه کارگر» باش��د ،چراکه کمبود
اموزش های الزم ،خس��تگی کارگران ،ایمنی
پایین محیط و وسایل کار و هزار و یک دلیل
دیگ��ر را می توان ازجمله عواملی دانس��ت که
حوادث صنایع و معادن را رقم می زند.
کارگران قشر از یاد رفته هستند
ن��ادر قاضی پ��ور ،عض��و هی��ات رییس��ه
فراکس��یون کارگ��ری مجل��س در گفت وگو
می گوی��د :م��ا در م��ورد حوادث
ب��ا
کارگران معدن تاکن��ون بحث های زیادی در
فراکسیون کارگری مجلس داشتیم و تحقیق
و تفحص های مجلس در این حوزه باعث ش��د
تا برخی پرونده ها به دادگاه کشیده شود.
این عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس
معتقد است :در مورد حوادث معدنی نهادهای
زیادی مس��ئول هس��تند ،وزارت تعاون ،کار و
رفاه اجتماعی یکی از این نهادهاس��ت که اگر
اموزش های درست و
دقیق در مورد شرایط
کار و ایمنی کارگران
در دستور داشته باشد ،به طور قطع با حوادث
کمتری ب��رای کارگران مواجه خواهیم ش��د.
قاضی پ��ور ادام��ه می ده��د :وزارت کار بای��د
ام��وزش های الزم را متناس��ب با محیط های
کاری مختل��ف در صنایع و معادن به کارگران
بدهد .از این نماینده مجلس س��وال می کنیم
ک��ه ایا نمی توان در مجل��س قوانین حمایتی
ب��رای کارگ��ران تصویب کرد تا کمتر ش��اهد
چنین حوادثی باشیم ،که می گوید :در راستای
قوانین حمایتی کارگری کمبود نداریم ،مشکل
در اجرا و نظارت بر این قوانین است.
قاضی پ��ور ادام��ه می دهد :کارگران قش��ر
از یاد رفته هس��تند .انها در هر ش��رایطی در
خط مق��دم تولید فعالیت می کنن��د اما برای
مث��ال در مورد مس��کن مهر م��ورد بی مهری
ق��رار گرفتند50.درص��د کارگران از مس��کن
مهر محروم هستند .عضو فراکسیون کارگری
مجلس ابراز تاسف می کند که در دادگاه ها نیز
اگر ش��کایتی در مورد مسائل کارگری مطرح
باش��د معموال طرف کارفرما گرفته می ش��ود.
نماینده مردم ارومیه همچنین اضافه می کند :
بسیاری از بانک ها برای وصول مطالبات خود
اقدام ب��ه تعطیلی کارخانه ه��ا کردند که این
مس��ئله در مرحله اول ضربه به کارگران است
نه به سرمایه داران و صاحبان صنایع.
نفت و انرژی
خودکفایی در تولید
بنزین دور از
دسترس نیست
دریچه
سید علیزاده سادات میر
مدیر روابط عمومی شرکت ملی پاالیش
و پخش فراورده های نفتی
رویکرد وزارت نفت در س��ال جاری تامین س��وخت پاک
مورد نیاز سازمان هاست و این وزارتخانه همواره تالش کرده
تا ای��ن نیاز را تا حد ام��کان به صورت مطل��وب فراهم کند.
در حال حاضر س��وخت های فسیلی نظیر مازوت و گازوییل
به عنوان س��وخت های جایگزین و براس��اس نیاز حوزه های
مختل��ف ،تخصیص می یاب��د اما این نگرانی وج��ود دارد که
این گونه س��وخت ها همواره با الودگی هایی همراه است و در
همین راس��تا وزارت نفت تالش می کند تا از طریق سوخت
پاک که همان گاز طبیعی به ش��مار می رود ،انرژی مورد نیاز
س��ازمان ها و مجموعه های مختلف را تامین کند .همانگونه
که این ش��رایط در حال حاضر در باقی صنایع کشور در حال
اجراس��ت و انرژی مورد نیاز صنایع کشور به این شکل تامین
می ش��ود .در حال حاضر در فصولی از س��ال مانند تابستان و
بهار که برای تامین گاز خانگی مش��کالتی ایجاد نمی ش��ود،
تامین سوخت از طریق سوخت مایع و پاک نظیر گاز خواهد
ب��ود اما در فصول س��رد س��ال که مصرف خانگی به ش��دت
افزایش پیدا می کند و تامین نیاز خانگی به عنوان نخس��تین
اولویت مطرح می ش��ود ،سوخت جایگزین به ویژه در صنایع
س��نگین ،سوخت های فس��یلی خواهند بود .در حال حاضر
برنامه های��ی برای بهب��ود وضعیت اس��تخراج گاز به عنوان
یک س��وخت پاک در دست اجراس��ت که به نظر می رسد با
اجرایی ش��دن انها ،اس��تخراج به حد مطلوب رسیده و نیاز
صنایع س��نگین کش��ور از طریق گاز طبیعی تامین خواهد
شد .سوخت های فسیلی براساس میلیون ها سال انباشتگی
در برخی مناطق زمین به وجود امده و پایان پذیر هستند و به
سادگی قابلیت تولید ندارند بنابراین الزم است راهکارهایی
برای یافتن جایگزینی مطمئن برای ان اندیشیده شود که در
حال حاضر این اقدامات در دس��ت اجراست .در همین راستا
۱۴میلی��ارد دالر س��رمایه گذاری در بخش پاالیش و پخش
کش��ور با هدف بهب��ود کیفیت فراورده ه��ای نفتی در همه
پاالیشگاه های کشور صورت گرفته که دستاورد ان در دولت
جدید به منصه ظهور خواهد رسید .هرچند که برخی از این
اقدامات از دولت گذش��ته و حدود ۱۰سال پیش اغاز شده و
بخش��ی از این اقدامات نیز به بهره برداری رسیده ،اما بخشی
از امور انجام شده به زودی به بهره برداری خواهد رسید که در
نهایت نه تنها زمینه را برای خودکفایی در فراورده های اصلی
نف��ت ،فراهم خواهد کرد بلکه توان صادرات را افزایش داده و
بسترهای صادراتی را مهیا می کند .براساس پیش بینی های
صورت گرفته تولیدات پاالیش��گاه ستاره خلیج فارس که فاز
نخست ان سال اینده به بهره برداری می رسد و با بهره برداری
از ان کل نیاز کشور به بنزین تامین می شود ،براساس یورو ۴و
با استاندارد روز اروپا تولید خواهد شد.
در ح��ال حاضر روزان��ه ۶۰میلیون لیت��ر بنزین و حدود
۱۰۰میلی��ون لیتر گازوییل در ۹پاالیش��گاه کش��ور تولید
می شود که نیاز کشور بیش از تولید است زیرا در حال حاضر
روزانه ۷۰میلیون لیتر بنزین در س��طح کشور مورد استفاده
قرار می گیرد ک��ه این مابه التفاوت از طری��ق واردات تامین
می ش��ود .با بهره برداری های جدید ب��ه زودی در این زمینه
خودکفا خواهیم ش��د .این در حالی اس��ت که در حال حاضر
در موضوع اکتش��اف و اس��تخراج نیز مجهز به ابزار نوین روز
هستیم و موفقیت های خوبی نیز در ساخت دکل های حفاری
به دست اورده ایم که می تواند گره گشای ما در زمینه میادین
مشترک باشد.
مبارزه با فساد در صنعت نفت قاطعانه پیگیری می شود
شانا ـ وزیر نفت در پاسخ به گزارش
عملکرد س��تاد ارتقای سالمت اداری و
مبارزه با مفاسد اقتصادی گفت :مبارزه
با فس��اد در صنعت نف��ت باید قاطعانه
پیگیری شود.در پی دستور موکد بیژن
زنگن��ه ،وزیر نفت مبنی بر شناس��ایی
گلوگاه ها و بس��ترهای بروز فس��اد در
صنع��ت نفت و اراده ج��دی در مبارزه
ب��ا هرگون��ه فس��اد اداری و اقتصادی
و ویژه خ��واری ،در اس��فندماه س��ال
گذشته «ستاد ارتقای سالمت اداری و
مبارزه با مفاسد اقتصادی» ،به ریاست
ش��جا ع ا لد ین
بازرگانی ،معاون
وزی��ر در ام��ور
مجلس و حقوقی
کار خ��ود را اغاز کرد .این س��تاد طی
جلس��ه های متع��دد ،ضم��ن بح��ث و
شنبه 18مردادماه 12 - 1392شوال 9 -1435اگوست 2014
بررس��ی پیرامون ش��رح وظایف ستاد،
جمع اوری مقررات و دستورالعمل های
موج��ود در زمین��ه مبارزه با مفاس��د
اقتصادی ،تهیه و جمع بندی دیدگاه ها
و تج��ارب اعضا درباره بس��ترها و اثار
مخ��رب فس��اد اداری و اقتص��ادی،
گزارش��ی از فعالیت های خود را تقدیم
وزیر نفت کرد.
2شرط اساسی وزارت نفت برای واگذاری پروژه ها
تحقق اقتصاد مقاومتی با بومی سازی تجهیزات نفتی
گروه صنعت -بومی سازی قطعات
و تجهیزات صنعت نفت که این روزها و
با حمایت جدی معاونت علمی و فناوری
ریاست جمهوری وارد فاز جدیدی شده،
یکی از رویکرده��ا و اولویت های وزارت
نف��ت در دول��ت تدبیر و امید به ش��مار
م��ی رود .هرچند که مش��اور وزیر نفت
۲ش��رط اساس��ی کیفی��ت و قیمت را
الزم��ه حمای��ت از س��ازندگان داخلی
اعالم می کند ،اما این ش��رایط را زمینه
خوبی برای تحقق سیاس��ت های اقتصاد
مقاومتی می داند.
اکبر نعمت اللهی در گفت وگو با
با اشاره به ش��رایط سخت اقتصادی در
فضای جهانی و نگاه ویژه به س��اخت و
توانمندی داخلی اظهار کرد :سازندگان
داخل��ی می توانند با توج��ه به ۲محور
کمیت و کیفیت مناسب وارد پروژه های
صنعت نفت شده و با سازندگان خارجی
رقابت کنند.
وی با تاکید بر اینک��ه وزارت نفت به در کنار این امادگ��ی ،معاونت علمی و
هرقیمتی از س��ازندگان داخلی حمایت فن��اوری رییس جمه��وری نیز به کمک
نخواه��د کرد ،گف��ت :ای��ن حمایت به وزارت نف��ت ام��د تا ای��ن ظرفیت ها و
قیمت حفظ کیفیت خواهد بود و وزارت توانایی ها را دسته بندی کرده تا هرکجا
نفت این امادگی را دارد که پروژه هایی که الزم بود نسبت به ایجاد هم افزایی و
را در اختیار سازندگان داخلی قرار دهد .تجمیع اقدام کنیم.
وی ادام��ه داد:
مش��اور وزی��ر نفت با
در ح��ال حاض��ر
اش��اره به سیاست های
برخی از سازندگان
برخی از سازندگان
اقتص��اد مقاومتی اظهار
داخلی که به صورت
داخل��ی ک��ه ب��ه
کرد :با مطرح شدن این
مجزا وارد حوزه
صورت مج��زا وارد
ابالغی��ه از س��وی رهبر
سرمایه گذاری
حوزه سرمایه گذاری
معظ��م انق�لاب ،وزارت
می شوند ،به تنهایی
نفت پیشرو در این گام،
می شوند ،به تنهایی
ق��ادر ب��ه انج��ام
مقاومتی
طرح اقتص��اد
قادر به اجرای
ام��ور و همچنی��ن
بخش نف��ت را تنظیم و
پروژه های بزرگ
اج��رای پروژه های
ارائه کرد و بر این اساس
نیستند
ب��زرگ نیس��تند
با سازندگان داخلی نیز
ام��ا در ص��ورت
مذاکرات��ی انجام داد که
براس��اس ان ضمن بررسی ظرفیت ها و تجمی��ع از نظ��ر فناوری و مال��ی ،قادر
راهکاره��ا ،پروژه های متعددی را مطرح به اج��رای پروژه های بزرگی هس��تند.
همانگونه ک��ه طرح فراگیر پاالیش��گاه
کردیم.
نعمت الله��ی از امادگ��ی وزارت نفت س��یراف به بخش خصوصی واگذار شد
برای واگ��ذاری امور به بخش خصوصی تا ضمن ایج��اد توانایی های الزم ،زمینه
و س��ازندگان داخلی خب��ر داد و افزود :ب��رای همکاری های قوی ب��ا خارجی ها
وزارت نفت
اداره کل روابط عمومی
موضوع :مناقصه ش��ماره مم ن 91 / 331 /ت 3مربوط به پروژه
تهی��ه کاال و تعوی��ض خط لوله چاه ه��ای 3و 5و 8تنگ بیجار
(بصورت )pc
ش��رکت نفت مناطق مرکزی ایران در نظر دارد موضوع مناقصه
فوق الذکر را با مش��خصات و ش��رایط کلی زیر از طریق مناقصه
عمومی یک مرحله ای به شرکت های واجد شرایط واگذار نماید.
الف) شرح مختصر کار
پروژه فوق الذکر ش��امل تهیه کاال و اجرای خط لوله جریانی چاه
ش��ماره 3بطول تقریب��ی 2/3کیلومتر ( 8اینچ) و چاه ش��ماره
5بط��ول تقریبی 1/3کیلومتر ( 6اینچ) و چاه ش��ماره 8بطول
تقریبی 4/3کیلومتر ( 8اینچ) بصورت زیرزمینی و سایر کارهای
مربوطه می باشد.
ب) مدت اجرا:
مدت اجرای پروژه 16ماه می باشد.
ج) براورد کار
براورد تقریبی پ��روژه 9/000/000/000ری��ال و 2/000/000
یورو می باشد.
د) مح��ل اجرای کار :محل اجرای پ��روژه در منطقه تنگ بیجار
(استان ایالم) می باشد.
هـ ) شرایط متقاضی:
1ـ داشتن شخصیت حقوقی
2ـ داشتن امکانات ،ماشین االت ،نیروی متخصص
3ـ داشتن تجربه کافی و مرتبط با موضوع مناقصه
4ـ داشتن پایه 1یا 2یا 3یا 4در رشته تاسیسات و تجهیزات
ی��ا صنعت و معدن یا نفت و گاز از معاونت برنامه ریزی و نظارت
راهبردی رئیس جمهور
5ـ داشتن توانایی ارائه ضمانتنامه بانکی به مبلغ 830/000/000
ریال و یا معادل 52/000یورو جهت شرکت در مناقصه
متقاضیانی که دارای ش��رایط مذکور در بن��د «هـ» فوق بوده و
امادگ��ی اجرای پروژه را دارن��د می توانند حداکثر تا پایان وقت
اداری روز شنبه مورخ 1392/5/25ضمن ارائه درخواست کتبی
ب��ه همراه مدارک ذیل بصورت فایل های PDFو بر روی CD-
( RWحداکث��ر 20مگابایت) به امور قراردادهای ش��رکت نفت
مناطق مرکزی ایران به نشانی :تهران ـ خیابان حافظ ـ خیابان
رودسر ـ پالک 30ـ طبقه دوم مراجعه نمایند.
ـ مدارک ثبت شرکت (اگهی روزنامه رسمی ،اساسنامه ،اخرین
تغییرات)
ـ سوابق کاری همراه با تاییدیه های الزم
ـ فهرست ماشین االت
ـ فهرست کارکنان
ـ ارائه مدارکی که نشانگر حسن سابقه در کارهای قبلی باشد.
ـ ارائه صورت های مالی حسابرسی شده سال 1391
ـ ارائه مدارک جهت ارزیابی توان مالی
ـ ارائه کد اقتصادی و شناسه ملی
مدارک مناقصه با رعایت قانون برگزاری مناقصات بین متقاضیان
واجد شرایط توزیع می گردد.
در ص��ورت نیاز به اطالعات بیش��تر متقاضیان می توانند با تلفن
87521158تماس حاصل نمایند.
()WWW.ICOFC.IR) (IETS.MPORG.IR
روابط عمومی شرکت نفت مناطق مرکزی ایران
سیدغالمحسین حسن تاش
کارشناس ارشد اقتصاد و انرژی
تولی��د و مص��رف LNGدر مقی��اس کوچ��ک ب��ه
معدودی از کشورها محدود است ،اما در سال های اخیر
سیاست های زیست محیطی در کنار زیاد شدن اختالف
قیم��ت نفت خام و گاز طبیع��ی و افزایش تولید گاز در
ایاالت متح��ده و برخی مناطق دیگر ،باعث روی اوردن
کشورهای بیشتری به این صنعت شده است.
در گذش��ته تج��ارت LNGدر مقی��اس کوچ��ک
( ،)SSLNGمش��ابه تج��ارت مقیاس ب��زرگ ان بود
و بیش��تر برای صنایع و نیروگاه ها اس��تفاده می ش��د.
اما با توس��عه فناوری و امکانپذی��ری اقتصادی ،تجارت
SSLNGبا ش��تاب در حال گس��ترش است .بازیگران
جدیدی وارد بازار ش��ده اند و بازیگ��ران قبلی در حال
گس��ترش فعالیت خود هس��تند .مناط��ق جدیدی به
س��مت مایع س��ازی در مقیاس کوچک و خرده فروشی
LNGب��رای کاه��ش االینده ه��ا ی��ا کاه��ش هزینه
س��وخت روی اورده اند LNG .همچنین جایگاه خود
را به عن��وان س��وخت حمل ونقل نیز برای ش��ناورهای
دریایی و هم برای ماش��ین االت س��نگین به ویژه در 2
کشور ایاالت متحده و چین باز کرده و به عنوان سوخت
لوکوموتیو نیز مطرح است.
اشنایی با LNGمقیاس کوچک
فراهم شود.
ای��ن فعال حوزه انرژی ب��ا بیان اینکه
در حال حاضر شرایط به گونه ای فراهم
ش��ده که س��ازندگان داخلی ق��ادر به
ارائ��ه طرح و پ��روژه خواهند بود ،اظهار
کرد :بر این اس��اس س��ازندگان داخلی،
سازنده های بزرگ و انجمن های سازنده
می توانند دور هم جمع شده و راهکاری
ب��رای این امر بیابند حتی این ش��رایط
فراهم ش��ده که خود نس��بت به معرفی
یک پروژه به ویژه در بخش بهینه سازی
و مصرف اقدام کنند.
نعمت الله��ی با اش��اره ب��ه تخصیص
100میلیارد دالری مجلس برای بهینه
س��ازی مصرف س��وخت در سال جاری
گفت :بر این اس��اس از سازنده ها دعوت
کردیم در هر بخشی از مدیریت مصرف
س��وخت که پ��روژه ای تعری��ف کنند،
وزارت نفت از انها حمایت خواهد کرد.
وی با بیان اینکه هم اکنون این حرکت
در بین س��ازندگان و مهندسان داخلی
نیز ایجاد شده تا وارد سرمایه گذاری در
س��اخت تجهیزات و بومی سازی در این
زمینه ش��وند ،تصریح کرد :باید ش��عار
ما می توانیم به عمل تبدیل ش��ود و در
این راستا عزم وزارت نفت این است که
ظرفیت های جدیدی در حوزه س��اخت
داخ��ل ایجاد ش��ود ت��ا تحق��ق اقتصاد
مقاومتی را تسهیل بخشد.
مش��اور وزیر نفت با تاکید بر اینکه در
حال حاض��ر در بومی س��ازی تجهیزات
صنع��ت نفت و دان��ش علمی و فنی ان
نسبت به رقبای خارجی عقب هستیم،
اظهار کرد :باید کاری کنیم تا با کس��ب
دانش ه��ای جدید و عل��وم جدید دنیا،
بتوانی��م ای��ن عقب افتادگ��ی را جبران
کنیم.
وی ادامه داد :در این 8سال که تصور
اشتباهی وجود داشت و فکر می کردیم
که همه چی��ز را می دانیم و با همه دنیا
قط��ع ارتباط کردیم و رفتار ش��عارگونه
داشتیم ،مش��کالت متعددی ایجاد شد
که ریشه انها در نداشتن مدیریت علمی
بوده اس��ت و امروز دول��ت تدبیر و امید
میراث دار این مش��کالت شده است .در
حالی ک��ه می ت��وان با اص�لاح مدیریت
بخ��ش عظیمی از مش��کالت که حدود
80درصد می شود را برطرف کرد.
روی خط خبر
اگهی مناقصه عمومی
یادداشت
گسترش واحدهای
LNGکوچک در دنیا
15
عل��ی ماج��دی مع��اون ام��ور
بین المل��ل و بازرگان��ی وزارت نف��ت
امضای تفاهمنامه خرید نفت ایران از
س��وی روسیه را تکذیب و اعالم کرد:
چنین خبری صحت و واقعیت ندارد.
رویترز در گزارش��ی اع�لام کرده بود
وزرای نفت ایران و روسیه ١٤مرداد
یادداش��ت تفاهم ٥س��اله ای را امضا
کردند که به همکاری های 2کش��ور
از جمله در بخش نفت مربوط است.
علیرضا دائمی معاون برنامه ریزی
و اموراقتص��ادی وزیر نی��رو از انتقال
بخش��ی از بدهی های بانک��ی وزارت
نیرو به دولت در قالب الیحه حمایت
از تولی��د خبر داد و گفت :براس��اس
بنده��ای ۴و ۵الیح��ه حمای��ت از
تولید ،بدهی ه��ای بانکی وزارت نیرو
ناش��ی از واگذاری نیروگاه ها به دولت
منتقل می ش��ود و درصورت تصویب
نهای��ی و اج��رای این ط��رح ،حدود
6000میلیارد توم��ان از بدهی های
بانک��ی وزارت نیرو ب��ه دولت منتقل
می شود.
محم��د پ��رورش مدیرعام��ل
شرکت اب و فاضالب استان تهران از
قطع اب اش��امیدنی ۳۰۰۰مشترک
پرمص��رف اب تهران از ش��نبه اینده
خب��ر داد و گف��ت :اب اش��امیدنی
مشترکان پرمصرفی که بیشتر از ۵۰
متر مکعب یعنی ۲/۵برابر متوس��ط
مصرف اس��تفاده کنند از ساعت ۱۰
صبح تا ۱۷قطع می شود.
حس��ین اقایان مدی��ر تامین و
توزیع شرکت ملی پخش فراورده های
نفتی ایران گفت :بیش از ۲/۷میلیارد
لیت��ر بنزین و نف��ت گاز یورو ،٤طی
١٣٧روز نخس��ت امس��ال در کشور
مصرف ش��د که ۱/۸میلیارد لیتر ان
به بنزین اختص��اص دارد.از فروردین
تا ١٣مردادماه امس��ال ،یک میلیارد
و ٨٤٠میلی��ون و ٢٠٠ه��زار لیت��ر
بنزین با اس��تاندارد بین المللی یورو
٤در نق��اط مختلف کش��ور مصرف
ش��ده اس��ت .میانگین مصرف روزانه
این فراورده نفت��ی در بازه زمانی یاد
ش��ده ١٣میلی��ون و ٤٣٢هزار لیتر
بوده است.
همای��ون حائ��ری مدیرعام��ل
شرکت توانیر کش��ور گفت :ایران در
تولید برق در رتبه نخست منطقه قرار
دارد و در جهان در جایگاه س��یزدهم
قرار گرفته است.
داود عربعلی س��خنگوی شرکت
ملی پخش فراورده های نفتی ایران با
رد توقف تولید نسل جدید کارت های
هوشمند سوخت گفت :تاکنون حدود
۵میلیون کارت نسل جدید سوخت
صادر شده است.
اتحادیه بین المللی گاز ( )IGUظرفیت مایع س��ازی
و بازگردانی گاز به حالت اولیه برای تاسیس��ات مقیاس
کوچ��ک LNGرا ،کمتر از یک میلیون تن در س��ال
تعری��ف ک��رده اس��ت ،در صورتی ک��ه مقی��اس بزرگ
مایع س��ازی LNGبی��ن 5/2ت��ا 5/7میلی��ون تن در
س��ال است .ظرفیت کش��تی های مقیاس کوچک برای
حم��ل LNGنیز کمتر از ۱۸ه��زار مترمکعب تعریف
شده اس��ت .زنجیره فعالیت عمده در این زمینه شامل
مایع س��ازی ،حمل و بازگردانی گاز ب��ه حالت اولیه در
مقیاس کوچک است و فعالیت خرده فروشی ان مصرف
مقی��اس کوچک LNGبراس��اس درخواس��ت و نیاز
مصرف کنن��ده نهایی مانند بخش حمل ونقل ،صنعت یا
نیروگاه هاس��ت .ویژگی های SSLNGدر همه مراحل
با مقیاس بزرگ متفاوت اس��ت و مشتریان خاص خود
را در حمل ونق��ل یا صنایع کوچ��ک می طلبد تا از نظر
اقتص��ادی کارا باش��د .زنجی��ره SSLNGدر زمین��ه
انتقال و توزیع ممکن است به زنجیره ( LNGمقیاس
بزرگ) یا به واحدهای کوچک مایع س��ازی وصل باشد
تا بتواند درخواس��ت های جدید مانند حمل ونقل یا نیاز
مناطق پراکنده یا جزایر پراکنده کوچک را پاسخ دهد.
فناوری های مورد نیاز در این زمینه نیز متفاوت است و
استانداردهای خاص خود را نیز دارد.
کاربردهای SSLNG
مایع س��ازی در مقی��اس کوچ��ک دالیل ،اه��داف یا
انگیزه های مختلفی می تواند داش��ته باشد .مثال ممکن
است برای میدان های گازی کوچک در نقاط دوردست
یا گازهای همراه نفت (که سوزانده می شوند) اقتصادی
باشد و فاصله و زمان رسیدن گاز به بازار را کاهش دهد.
در برخ��ی موارد برای تامی��ن گاز در نقطه اوج مصرف
می تواند کارایی داشته باشد .مثال در مسیر خط لوله در
فصل حداقل مصرف ،گاز مایع سازی و ذخیره شود و در
زمان حداکثر مصرف دوباره تبدیل به گاز شده و به خط
لوله برگردانده شود یا با تریلی های مخصوص مثال برای
تغذیه ایستگاه های CNGیا روستاهای دور از خطوط
انتقال گاز که گازرس��انی به انها اقتصادی نیست ،حمل
شود یا در ماشین االت سنگین مستقیما استفاده شود.
الزم به توضیح اس��ت که برای ذخیره سازی گاز برای
تامی��ن حداکثر مصرف 2 ،روش وج��ود دارد .روش اول
ذخیره س��ازی در الیه ه��ای مناس��ب زیرزمینی اس��ت
( ،)UGSک��ه می تواند ش��امل الیه ه��ای هیدروکربنی
تخلیه شده باش��د ،که در ایران هم تاکنون در دو نقطه
در میدان سراجه قم و در میدان شورجه خانگیران این
کار به انجام رس��یده است و روش دیگر همین استفاده
از SSLNGاس��ت که می تواند مثال نزدیک نیروگاه ها
و مصرف کنن��دگان بزرگت��ر گاز س��اخته و ظرفی��ت
ذخیره س��ازی زیاد داشته باش��د که مثال ۹ماه از سال
ذخیره و در اوج مصرف استفاده شود.
واحده��ای مقی��اس کوچ��ک LNGمی توانن��د
کاربرده��ای مختلفی به ویژه برای تامی��ن بازار داخلی
کش��ورها داش��ته باش��ند .این واحدها می توانند برای
اس��تفاده از گازهای تولیدی پراکن��ده و دور از خطوط
انتقال گاز و انتق��ال انها به مصرف کنندگان ،همچنین
برای حل مشکالت اوج مصرف گاز و نیز برای گازرسانی
ب��ه نقاطی که احداث خطوط لوله انتقال گاز دش��وار و
پرهزینه است ،مناسب باشند .از سوی دیگر کاربردهای
LNGدر جه��ان به وی��ژه در بخ��ش حمل ونقل رو به
گسترش و متناسب با ان صنعت خرده فروشی LNG
نیز در حال گس��ترش است .در ش��رایط ایران با وجود
وس��عت کشور و کوهستانی بودن بسیاری از نقاط ان و
نیز با توجه به مشکالت اوج مصرف گاز که ساالنه سبب
مصرف میلیاردها دالر س��وخت مایع می شود ،استفاده
از این فناوری قابل بررس��ی و مطالعه اس��ت .همچنین
توس��عه این صنعت انعطاف سیس��تم تولی��د ،توزیع و
انتقال گاز را افزایش می دهد.
16
شنبه 18مردادماه 12 - 1393شوال 9 -1435اگوست 2014
یادداشت
هزار راه نرفته
برای جذب
سرمایه گذار خارجی
دکتر مجید ابهری
متخصص علوم رفتاری
بعض��ی از اف��راد از ایج��اد فروش��گاه های بزرگ
زنجیره ای در کش��ور اس��تقبال می کنن��د و ان را
نمون��ه ای از ج��ذب س��رمایه گذاری های خارجی
می دانند .این در حالی است که این امر را نمی توان
نمون��ه موفق��ی از س��رمایه گذاری های خارج��ی
دانس��ت؛ چرا که در کنار تع��داد معدودی از اقالم
مصرفی خارجی انبوه تولیدات داخلی در قفس��ه ها
چیده می شود .سرمایه گذاری خارجی وقتی تحقق
می یابد که رشته های تولیدی یا فعالیت های دانش
بنیان در کشور ایجاد شود.
به نظر می رس��د که این گونه حرکت ها بیش��تر
نزدیک به فعالیت های واسطه ای بوده و در مکاتب
اقتص��ادی نیز نه تنها تولید محس��وب نمی ش��ود،
بلکه ش��کل تکامل یافت��ه ای از خرده فروش��ی و
واس��طه گری اس��ت .راه های بهتری ب��رای جذب
س��رمایه گذاران وج��ود دارد و بهتر ان اس��ت که
برای جذب س��رمایه گذاران خارجی از برنامه های
هدفمن��د دیگ��ری که پ��س از تش��کیل اتاق فکر
تدوین می شود ،استفاده کنیم.
گروهی دیگر اشاره به افزایش حق انتخاب مصرف
کننده می کنند و معتقدند؛ در این فروشگاه ها حق
انتخاب برای مصرف کننده افزایش می یابد.
انها بیان می دارند که مثال وقتی فرد از بین چند
نوع رب گوج��ه فرنگی یک نوع را انتخاب می کند
حق انتخاب بیش��تری در اختیارش قرار داده شده
است .اما س��وال اینجاست که چه تفاوتی دارد که
ف��رد برای مصرف روزانه اش چندی نوع رب گوجه
فرنگی یا پنیر را ببیند؟ در پاس��خ به ان باید گفت
ک��ه ایجاد مص��رف کاذب همراه با نی��از کاذب از
دستاوردهای این فروشگاه هاست.
دیگ��ر اینکه مصرف کننده نهای��ی هنگام خرید
اق�لام مورد نیاز ،دقیقا می داند که باید چه کاالیی
را خریداری کند ،اما در چنین فروش��گاه هایی در
میان قفس��ه های کاالهای مختلف فرد دچار تعدد
انتخاب و گیجی گزینش شده و به سمت کاالهایی
می رود که یا تبلیغ بیشتری درباره انها شده است
ی��ا بس��ته بندی جذاب ت��ری دارد ،بنابرای��ن تنوع
انتخاب با تعدد گزینش تفاوت دارد که باید درباره
ان دقت الزم را به عمل اورد.
از ن��گاه رفتار اقتصادی تهیه نیازمندی های افراد
یک��ی از فعالیت های اصل��ی و رفتارهای اجتماعی
اوس��ت که امروزه این رفتار دس��تخوش تغییرات
زیادی شده است.
ایجاد فروش��گاه های ب��زرگ با نام ه��ا و عناوین
مختلف که بعضی از انها حتی نش��انی از بیگانگان
دارن��د در حال تبدیل ب��ازار اقتصادی کش��ور به
مجتمع های فروش��گاهی اس��ت ،البته فقط از نظر
تهیه ی��ک جای نیازها ممکن اس��ت ای��ن مراکز
فروش��گاهی مفید باش��د؛ اما از انجا که گردش در
ای��ن مراکز به یکی از س��رگرمی های مردم تبدیل
ش��ده اس��ت و با توجه ب��ه رفتار مصرف��ی مردم،
مراجع��ه به انها ایج��اد نیاز کاذب ک��رده و باعث
تحمیل هزینه های ناخواس��ته به س��بد اقتصادی
خانواده می ش��ود .با توج��ه به این م��وارد ،بارها
مشاهده شده اس��ت که یک خانم یا خانواده برای
خرید گوش��ت یا مرغ به فروشگاه رفته اما یخچال
ساید بای ساید خریده و برگشته است.
به نظر می رسد که گسترش این گونه فروشگاه ها
نه تنها به نابودی کس��به جزء منجر می شود ،بلکه
در کنار اتالف وقت ب��ا ایجاد نیاز کاذب و تحمیل
هزینه های ناخواس��ته ب��ه خان��واده ،خانواده ها را
مصرف گرا کرده و باعث می ش��ود هرکس در خانه
خود یک انبار کوچک داشته باشد.
وضعی��ت چیدم��ان کاال و تنوع گس��ترده اقالم
مختلف باعث شده بس��یاری از افراد دچار گیجی
خری��د ش��وند .وقتی قرار اس��ت از بی��ن 20نوع
ماکارون��ی یک قل��م را انتخاب کنند س��رگردانی
در انتخاب ایجاد ش��ده و بع��د در نهایت کاالیی را
می خرد که اصوال با ان اشنایی ندارد.
تغییر سبک زندگی و تغییر الگوی مصرفِ شیوه
خرید (از شیوه چهره به چهره به تهیه از قفسه های
مختل��ف) ،جلوگیری از تح��رک و پیاده روی برای
تهی��ه نیازمندی ها تا جایی که در یک گردش نیم
س��اعته امکان خریداری تم��ام نیازمندی ها وجود
دارد ،باعث شده است که این فروشگاه ها به شکلی
قارچ گونه در جامعه ما ایجاد شوند.
نکته دیگر که باید مورد توجه قرار گیرداین است
که برخی از تولیدکنندگان ما کاالهایی تولید می کنند که
گویی خودشان در این کشور مصرف کننده نیستند.
اگ��ر ف��رض کنیم 100قل��م کاال در کش��ور ما تولید
می ش��ود ه��ر تولی��د کنن��ده 99قل��م کاالی دیگ��ر را
بای��د مص��رف کند ک��ه اگ��ر هیچک��دام در تولی��د امر
مشتری مداری و کیفیت باال را در نظر نداشته باشند همه
ضرر می کنند.
گزارش روز
خرید از فروشگاه های
بسیار بزرگ
هم فال و هم تماشا
گروه گزارش :زمانه عوض شده است .حتی
دوران فروش تلفنی هم گذش��ته اس��ت .در
روزهای��ی که کار به خرید اینترنتی کش��یده
شده اس��ت ،دیگر الزم نیست برای خرید هر
کاالیی به یک راس��ته از بازار مراجعه کنید.
این روزها با مراجعه به فروش��گاه های بزرگ
که اغل��ب زنجیره ای هم هس��تند می توانید
با برداش��تن یک سبد ،از ش��یر مرغ تا جان
ادمی��زاد را در ان ج��ای دهی��د و در چن��د
س��اعت هر انچه می خواهید را بخرید .چند
ساعتی که مشتریان باور دارند هم فال است
و هم تماش��ا .هر چند هنوز هم بس��یاری از
مردم برای خرید به جیب خود نگاه می کنند
و براس��اس هزین��ه ای ک��ه در نظرگرفته اند
از مغازه ه��ا در گوش��ه و کن��ار ش��هر خرید
می کنن��د .از روزی که پای هایپرمارکت های
خارجی به ایران باز ش��د ،رقابت نفس گیری
بی��ن فروش��گاه های ایران��ی و خارجی جان
گرفته اس��ت .مدیران فروش��گاه های ایرانی
می گوین��د ک��ه کاالها را به ص��ورت امانی از
تولید کنن��دگان می گیرن��د و دو هفته بعد،
وقتی کاالها فروخته شد ،بهای ان را پرداخت
می کنند .این در حالی است که فروشگاه های
خارجی کااله��ا را کامیون کامیون خریداری
می کنند و ب��ا فروش عمده از تولیدکنندگان
تخفیف می گیرن��د .انبارهای انان همیش��ه
انبوه از کاالس��ت و ای��ن کاالها با تخفیف به
مصرف کننده عرضه می شود.
از بازار تا فروشگاه های زنجیره ای
«هایپراستار» در غرب پایتخت است ،جایی
حوالی بلوار فردوس .فروشگاهی که 85درصد
کاالهایش تولید داخل اس��ت ،اما اغلب مردم
اجناس ان را خارجی می دانند .نشانی فروشگاه
چندان هم سرراست نیست .از ایستگاه متروی
صادقیه تا این فروش��گاه تقریبا هیچ وس��یله
نقلیه عموم��ی وجود ندارد ام��ا از هرکس در
حوالی فروش��گاه نش��انی ان پرس��یده شود ،
با دس��ت ،جهت فروش��گاه را نش��ان می دهد.
مغازه دارها بهتر از همه نش��انی «هایپراستار»
را می دانند.
رضا یک��ی از ای��ن مغ��ازه داران اس��ت که
سوپرمارکت کوچکی در همان حوالی دارد .او
می گوید« :تقریبا فروشم به یک سوم
به
رس��یده .این «هایپراستار» ما را بدبخت کرده
خانم .مردم می ایند یک ماکارونی می خرند یا
250گرم خیارشور .دیگر خرید کلی نمی کنند.
می خواهم مغازه را جمع کنم .ش��ما فکر کن
یک وقت اس��ت که س��وپرمارکت نمی چرخد
می روی میوه فروش��ی می زنی یا میوه فروشی
نمی چرخد می روی فروش��گاه پوشاک می زنی
اما هرچیزی که فروشش ممکن است و مردم
می خرند در این فروشگاه عرضه می شود؛ دیگر
چیزی باقی نمانده که ما بفروشیم .با اینکه این
فروشگاه خارجی است حتی عطاری هم دارد!
راهی ندارم جز اینکه بروم مسافرکشی».
فروش��گاهی بزرگ که انتها و ابتدایش پیدا
نیست .در سال 88نخستین فروشگاه زنجیره ای
بین الملل��ی در ایران به نام «هایپراس��تار» با
سرمایه گذاری اولیه ۶۰میلیون دالر افتتاح شد.
پس از ان بود که شعبه دیگری از این فروشگاه
در شیراز در «مجتمع خلیج فارس» و به دنبال
ان در اصفهان در مجموعه «سیتی سنتر» نیز
افتتاح ش��د .روزهای اول افتتاح «هایپراستار»
در تهران ،بسیاری از تهرانی ها برای دیدن این
فروشگاه بزرگ هم که شده ،زحمت طی کردن
مس��افت طوالنی تا ان را به خود می دادند ،اما
فروش بس��یاری از کاالها زیر قیمت درج شده
بر روی انها ،س��بب شده اس��ت تا سالن های
«هایپراستار» بدون مشتری نماند.
پیش ترها ،شهرنشینان وقتی می خواستند
کاالیی بخرند بای��د از روز قبل قصدش را در
دل می پروراندند و صبح علی الطلوع راه بازار را
در پیش می گرفتند .انها برای خریدن دیگ
باید به بازار مسگرها و برای خرید طال به بازار
زرگرها می رفتند .پارچه را هم باید در راسته
بزازها پیدا می کردند و برای دوخت ان به بازار
خیاط ها س��ر می زدند .کاالی دیگری هم اگر
مورد نیازشان بود تنها راه پیش روی انها این
بود که به راسته مخصوص فروش ان کاال سر
بزنند .حتی روستاییان هم برای خرید دیگ
و پارچه و ...به ش��هر می امدند و سر از بازار ورود با کوله پشتی ممنوع است
مش��تریان مجبورند کوله پشتی هایش��ان را
در می اوردن��د و بدون ش��ک خرید چند قلم
جنس ،یک رو ِز تمام طول می کشید .اگرچه دم در تحویل بدهند .قفس��ه ها گوش تا گوش
هنوز بازار جایگاه خود را در ش��هرها از دست س��الن چیده شده اند .قفسه هایی پر از اجناس
نداده ،اما کمتر کس��ی اس��ت که برای خرید رنگارنگ .سمت چپ ورودی اصلی فروشگاه از
همه کاالهایی که نیاز دارد راهی بازار ش��ود .بخش هایی اس��ت که فروش ویژه دارد و اغلب
این روزها هایپرمارکت ها در شهرهای بزرگ ،اوقات شلوغ است.
پرده های راهنما و تابلوهای زرد و قرمز همه
یکه تاز میدان هستند و یک تنه همه مایحتاج
مردم را در یک مکان به انها عرضه می کنند .جا اویخته ش��ده اند تا مردم را از س��ردرگمی
از فروش��گاه های زنجی��ره ای داخل��ی نظیر خارج کنند .در س��بدهای «انتخاب ما» که با
نشانه های قرمز تفکیک
رف��اه ،ش��هروند و اتکا
ش��ده اند ،میوه های��ی
گرفته تا فروشگاه های
عاشوری :اگر رقابت
ارزان ت��ر ق��رار داده
زنجی��ره ای خارج��ی
داخلی و خارجی در
شده اند .محصوالت ارائه
نظیر هایپراس��تار ،تنها
عرصه های خدمات
ش��ده در این بخش نیز
در پایتخ��ت 22برن��د
و تجارت باشد ،کیفیت
با تخفی��ف وی��ژه ارائه
فروشگاهی فعال است.
خدمات پس از فروش
می ش��وند .اینجا ش��هر
تا ر یخچ��ه
و مشتری مداری افزایش محص��والت رنگارن��گ
خری��د ایرانی ه��ا از
است .ساعتی چرخیدن
فروشگاه های زنجیره ای
پیدا می کند و در عوض
در میان کاالهای نو در
به بی��ش از 60س��ال
پی��ش یعن��ی زم��ان ناز و غمزه فروشندگان
بس��ته بندی های شیک
و ارائه دهندگان
و زیب��ا ،می��ل خرید را
تاسیس تعاونی مصرف
و گرانفروشی
حت��ی در اف��رادی که
س��په بازمی گ��ردد.
قصدش را ندارند ،زنده
هایپرمارکت ه��ا ی��ا
کاهش پیدا می کند
می کن��د .صندوق ه��ا
ش��هرک های تخصصی
«هایپراس��تار»
در
خری��د ،ب��ه می��دان
امدند تا با حمای��ت از حقوق مصرف کننده ،یکی دوتا نیستند عددش��ان حتی به بیش از
کوتاه کردن مس��یر ف��روش و عرض��ه کاال 20 ،صندوق می رس��د .در کن��ار هر صندوقی
شناسایی نیا زهای بالقوه مشتری ،کاالها را با کااله��ای خری��داری ش��ده توس��ط کارکنان
باالترین کیفی��ت و کمترین هزینه به عموم فروشگاه درون کیسه ها گذاشته شده و تحویل
مصرف کنن��دگان عرضه کنند .به این ترتیب مشتری داده می ش��وند .زن ها با کودکانشان،
از یکس��و قوانین و مق��ررات مرتبط با حقوق پس��ران و دختران جوان ،مردان مسن ،پشت
مصرف کننده رعایت می ش��د و از طرف دیگر س��ر هم در صف ایس��تاده اند .مش��تریان این
دست دالالن و واسطه ها از کاالها کوتاه شده فروش��گاه از س��نین مختل��ف و از قش��رهای
و تامین کنندگان ای��ن کاالها ملزم به عرضه متفاوت شهر هستند .راهنمایان خرید ،عنوان
کاال در کوتاه ترین مس��یر ممکن می ش��دند .هر بخش را باالی قفس��ه های ان قرار داده اند.
هایپرمارکت ها انق��در در رقابت ها از یکدیگر در این فروش��گاه هم می توان ماهی زنده را از
پیش��ی گرفته اند که در کش��ور م��ا یکی از درون حوضچه ه��ا انتخاب ک��رد و خرید و هم
فروشگاه ها حتی تا یک میلیارد تومان در روز ماهی های بسته بندی عرضه می شود.
مهری 32ساله است .سبدی که دسته اش را
هم فروش داشته است.
گرفته ،پر اس��ت از بسته های کوچک و بزرگ.
یک فروشگاه خارجی
اگرچه هنوز بازار جایگاه
خود را در شهرها از دست
نداده ،اما کمتر کسی است که
برای خرید همه کاالهایی که
نیاز دارد راهی بازار شود
سوال را که می شنود بعد از کمی مکث ،ان را
با خودش تکرار می کند« :چرا از هایپراس��تار
خری��د می کنم؟ خ��ب هر چی بخواه��م را با
قیم��ت ارزان دارد .اتاق ب��ازی هم دارد .دختر
کوچک��م را می گذارم ان ج��ا و با خیال راحت
در فروش��گاه می چرخم تا هر چی نیاز دارم را
بخرم».
چند قدم که جلوتر می رود دوباره برمی گردد
و می گوید« :راستی یک چیز دیگر هم هست.
اینجا تخفیف اجناس خیلی مناس��ب اس��ت.
تنوع هم دارد .هر چیزی از هر مارکی بخواهم
می توانم تهیه کنم».
ساس��ان 21س��اله و دانش��جوی مدیریت
بازرگانی اس��ت .او خواهرزاده اش را با خودش
به «هایپراستار» اورده تا برایش لوازم التحریر
بخرد .ساسان دلیل امدنش به «هایپراستار»
را «نیاز به تفریح» می داند« :حوصله مان س��ر
رفته ب��ود ،امیرعلی هم نیاز ب��ه مدادرنگی و
خودکار و ماژیک داش��ت ،ماشین بابا را قرض
گرفتیم و دایی و خواهرزاده امدیم تفریح .اول
ه��م امیرعلی رفت اتاق بازی و یک دل س��یر
بازی کرد».
محمد ناص��ری کارمند اس��ت .ب��ه همراه
همس��رش برای خرید امده اس��ت .همسر او
می گوی��د« :از خرید از «هایپراس��تار» خیلی
ل��ذت می برم .ی��ک روز می اییم خرید و همه
مایحتاجمان را تهیه می کنیم .هم فال اس��ت
و هم تماشا».
ام��ا ناص��ری چن��دان دل خوش��ی از
«هایپراس��تار» ندارد «:بعضی چیزها را اصال
الزم نداری��م .اینجا می بینیم و می خریم .مثال
کرم کارام��ل نخوریم هیچ اتفاقی نمی افتد یا
شکالت دوبل فالن مارک! اما خانم می بیند و
می خرد .این جور فروشگاه ها بیشتر در جهت
ترویج فرهنگ مصرف گرایی است».
ناص��ری معتق��د اس��ت برخ��ی از ن��کات
فروش��گاه را نمی پسندد« :ما ایرانی هستیم و
مس��لمانیم .ما را چه به کریسمس؟ زمستان
امدی��م خرید و دیدیم دخت��ران جوان لباس
بابانوئ��ل پوش��یده اند ».او می گوید« :قرار بود
این فروش��گاه ها تاسیس شود تا برای جوانان
ما شغل ایجاد ش��ود ،اما متاسفانه پارسال در
روزنامه خواندم که تعدادی از کارمندان ایرانی
فروشگاه تمدید قرارداد نشده اند و به جایشان
خارجی ها جذب شده اند».
یک فروشگاه داخلی
اینج��ا یکی از ش��عب فروش��گاه ش��هروند
اس��ت .صدای اذان مغرب که بلند می ش��ود
فروش��ندگان و راهنمایان خرید به مشتریان
روزه دار می گویند که می توانند افطاری رایگان
خ��ود را از ابتدای س��الن فروش��گاه دریافت
کنند .وقت اذان ،فروش��گاه ش��هروند چندان
شلوغ نیس��ت ،اما قدرت گودرزی مدیرعامل
می گوید
تو گ��و ب��ا
ش��هروند ،در گف
ک��ه «انها به هدف خود ب��رای جذب و حفظ
روزانه 200هزار مشتری رسیده اند ».شهروند
24ش��عبه در پایتخت دارد و در هر گوشه ای
از ش��هر می توان به فروش��گاه رف��ت و خرید
کرد .ش��هروند هم مثل هر فروش��گاه دیگری
مملو از کاالهای جورواجور اس��ت .قفس��ه ها
به ردیف چیده ش��ده و راهنمایان خرید همه
جا هس��تند .رضوان ،دختر جوانی اس��ت که
برای خرید گلدان به فروش��گاه امده اس��ت:
«قیمت های ش��هروند یک کمی گران تر است برنامه پنجم توس��عه ما در تجارت و خدمات
ام��ا هم به لذتی که از خرید از این فروش��گاه نمی توانی��م محدودی��ت قائل ش��ویم .باید با
می ب��رم می ارزد و ه��م می دانم جنس چینی دروازه های باز اقتصادی کش��ور را اداره کنیم.
و بی کیفیت نمی خرم ».م��ادر رضوان نیز در رقابت عاملی اس��ت که س��بب ارزان فروشی
دستش بس��ته ای گوشت اس��ت «:من قبول می ش��ود و ذی نفع��ان م��ا در ای��ن می��دان،
ندارم که گران است .من همیشه گوشت را از 74میلیون نفر ایرانی هستند .انحصار در این
میان معنا ندارد».
اینجا می خرم و راضی هم هستم».
او ادام��ه می دهد« :اگ��ر بگوییم خارجی ها
گودرزی مدیرعامل ش��هروند معتقد است:
«فروش��گاه های زنجیره ای در هر کشوری به حق ندارند فروشگاه زنجیره ای در کشور دایر
بخش اقتصاد رونق می دهند و نمونه ای است کنند ان وقت برخی فروش��گاه ها هر کاالیی
برای رفتار مصرف ،اقتصاد و تحقیقات بازار ».که بخواهند و با هر کیفیتی را به مردم عرضه
به گفته او «خرید از فروش��گاه نوعی تفریح می کنن��د و مردم ه��م حق انتخ��اب باالیی
است؛ باید محیط فروشگاه ها را طوری تنظیم ندارن��د .ما هم در تج��ارت ،هم خدمات و هم
کرد ک��ه خانواده ها احس��اس امنیت کنند و اشتغال باید به سمتی برویم که رقابت تنگ تر
در کنار ان گش��ت و گذار هم داش��ته باشند ش��ود و مردم از این رقابت و ارزان فروش��ی با
بنابراین باید امکاناتی را فراهم کرد .مثال رفتار کیفیت باال س��ود ببرند .اگر دایره این رقابت
فروشندگان و صندوقداران باید براساس علم را مح��دود کنیم به مردم ظل��م کرده ایم و به
مشتری مداری باشد .ما در شهروند اموزش های گرانفروشی و رونق انحصار دامن زده ایم».
به گفته عاشوری «در عرضه و تقاضا اصلی
الزم را به انها داده ایم .ما کالس های اموزشی
را برای صندوقداران ،مسئوالن سالن و مدیران وج��ود دارد ک��ه اگر رقاب��ت در عرضه وجود
برگ��زار کرده ایم .تنوع کاالیی را در ش��هروند داش��ته باشد ،مشتری برنده اس��ت ».او ادامه
مهیا کرده ایم و از مهم ترین کارهایی که انجام می ده��د« :همین اصل ه��م در ارائه خدمات
داده ایم این اس��ت که مهر خروج را از جریان حکمفرماس��ت .فرض کنی��د گوجه فرنگی را
خرید حذف کرده ایم .دوربین های مداربس��ته فقط دو مغازه بفروش��د .ان وق��ت نمی توان
می توان��د وضعیت س��الن را کنت��رل کند در گوج��ه را کیلویی 5هزار تومان هم خرید ،اما
نتیجه نیازی نیست وسایل مشتری را بگردیم .اگر همه مغازه ها امکان عرضه گوجه داش��ته
اصل بر اعتماد است باید شان مشتری حفظ باش��ند خب قیمت ان ارزان می ش��ود ».این
ش��ود .اگر مشتری جنس��ی را بخرد و بعد از عض��و کمیس��یون اقتصادی می گوی��د« :اگر
انکه به خانه برود ان را نپسندد ،می تواند ان رقابت داخلی و خارجی در عرصه های خدمات
و تجارت باشد ،کیفیت خدمات پس از فروش
را به فروشگاه پس بدهد یا عوض کند».
شهروند فروش اینترنتی هم دارد .مدیرعامل و مش��تری مداری افزایش پی��دا می کند و در
این فروش��گاه های زنجیره ای می گوید که در عوض ناز و غمزه فروشندگان و ارائه دهندگان
کمتر از دو ساعت جنس را به دست مشتری و گرانفروشی کاهش پیدا می کند .این مشکلی
می رس��انند .اینج��ا هم به برخ��ی از اجناس اس��ت که االن در کش��ور ب��ا تولیدکنندگان
تخفیف خورده اس��ت .بین 5تا 30درصد ! اما خودرو وجود دارد اگر درها به روی خودروی
هیچکدام از مشتری ها این مبلغ را چشمگیر خارجی باز بود غمزه خودروسازان کمتر بود».
عاش��وری معتق��د اس��ت« :چرا م��ردم از
نمی دانند .در حالی که در هایپراستار استقبال
خریداران از تخفیف 10درصدی چش��مگیر هایپراستار خرید می کنند؟ مردم می خواهند
اس��ت« .ش��هروند در ماه مب��ارک رمضان به ارزان تر بخرند .در هایپراس��تار هر کس��ی به
ان��دازه نیاز خ��ود خرید
ص��ورت ش��بانه روزی
می کن��د .مش��تری
باز ب��ود ».ای��ن را هم
می تواند 2عدد س��یب
گودرزی می گوید .او به
گودرزی :خرید از
ب��ردارد و 4عدد گوجه.
پرسشی درباره کیفیت
فروشگاه نوعی
هیچکس به او نمی گوید
کاالهای شهروند پاسخ
تفریح است؛ باید
که کیس��ه را خالی کن
می دهد« :م��ا واحدی
محیط فروشگاه ها را
درهم است و از نو برایش
داریم ب��ه نام مدیریت
به انتخاب فروشنده میوه
کیفیت که وظیفه اش
طوری تنظیم کرد که
در کیسه بریزد .برخی از
ارزیاب��ی کیفیت کاال
خانواده ها احساس
بازارچه ه��ا با نرخ دولتی
از مب��دا اس��ت .یعنی امنیت کنند و در کنار ان
که ب��رای خرید مراجعه
پیش از انک��ه کاالیی
گشت و گذار هم داشته
می کنی��م می گویی یک
وارد ش��هروند ش��ود
باشند بنابراین باید
کیل��و می��وه می خواهم
کارشناس��ان م��ا ب��ه
4کیلو می ریزد و نصفش
محل تولید می روند تا
امکاناتی رافراهم کرد
هم لک دار یا پوس��یده
بررسی کنند این کاال
اس��ت .در اینگونه موارد
از ط��رف چه کس��انی
حق مردم نادیده گرفته
پیشنهاد ش��ده است؟
ایا ان افراد واس��طه هستد یا تولیدکننده؟ ایا می ش��ود و این روند به دور از مشتری مداری
در کارخانه تولید می شود یا در کارگاه؟ موارد است».
او تاکی��د می کن��د« :بنده مواف��ق احترام
استاندارد در روند تولید رعایت می شود؟ وقتی
کاال به ش��هروند می اید توس��ط کارشناسان ب��ه حق��وق مصرف کنن��ده هس��تم .گواهش
مخص��وص هم��ان امر کاال بررس��ی و تعیین هم قانونی اس��ت که با عن��وان قانون حقوق
قیمت می ش��ود .پس از ان هم به جز بررسی مصرف کنندگان در مجلس به تصویب رسیده
در بارانداز ،در بخ��ش دیگری نیز کاالیی که و به قوه قضائیه ابالغ شده است .بنابراین مهم
وارد می ش��ود قبل از چیده شدن در قفسه ها این است که در چارچوب نظام اسالمی حقوق
از نظر تاریخ مصرف چک می ش��ود .مثال هیچ مصرف کنن��ده در فروش��گاه ها نادیده گرفته
بسته گوشتی بیشتر از 48ساعت در شهروند نشود ولو اینکه فروشگاه خارجی باشد».
او می گوید« :در هایپراستار خدمات دیگری
نمی ماند».
رقابت موجب ارزان فروشی
هم در کنار عرضه کاالی با کیفیت و خدمات
ناص��ر عاش��وری قلعه رودخان��ی ،نماین��ده پس از فروش ارائه می شود مثل امکانات بازی
مجل��س و عض��و کمیس��یون اقتص��ادی در برای بچه ها و امکانات رفاهی و تفریحی مثل
تو گو ب��ا
گف
اظهار کرد« :بر اس��اس رستوران و کافی شاپ ها».
زیر بنایی
شنبه 18مرداد 12 - 1393شوال 9 -1435اگوست 2014
شرکت های بزرگ هواپیمایی برای گذر از فضای کشور ابراز تمایل کرده اند
پرواز غول های اهنی بر فراز اسمان ایران
امنیت هوایی ایران زمینه رشد و ارزاوری صنعت حمل ونقل را فراهم کرده است
بررسی سال ۹۲شمسی و درامد ساالنه ایران از محل پروازهای عبوری نشان می دهد در این سال در مجموع ۱۱۰میلیون دالر درامد
پروازهای عبوری بوده اس�ت و رش�د زیر ۵درصدی برای این حوزه محقق شد .این رقم یک سوم هزینه ۷۰۰میلیارد تومانی شرکت
فرودگاه های کشور در سال یادشده بوده و در این زمان ،روزانه ۱۲۰۰پرواز انجام می شد که حدود ۴۵۰پرواز ان عبوری و ۱۵۰تا
۲۰۰پرواز بین المللی ۵۰۰ ،پرواز داخلی و تعدادی هم اموزشی و غیر بازرگانی بود .مرور امارها در این بخش گویاست
که از سال ۸۸پروازهای عبوری افزایش قابل توجه نداشته و البته کاهشی هم نداشته و این گونه است که
امار پروازهای عبوری بین ۴۳۰تا ۴۶۰پرواز ثابت بوده است.
زه�را فریدزادگان-گ�روه صنع�ت :بخ��ش
حمل ونق��ل هوایی به عنوان یک��ی از ارکان زیربنایی
هر کش��وری محسوب می ش��ود و در فرایند توسعه و
پایداری ان کشور نقش بسیار مهمی ایفا می کند .جابه
جایی مس��افر و بار که توسط حمل ونقل هوایی انجام
می شود ،زمینه های گس��ترش ،وسعت عمل ،افزایش
به��ره وری و س��ودمندی و ارتق��ای بنی��اد اقتصادی،
اجتماعی ،فرهنگی ،سیاسی و نظامی را فراهم می اورد
ی حاص��ل از تولیدات صنعتی،
و همچنی��ن درامدها
کش��اورزی ،خدمات ،فرهنگی و علم��ی را در جامعه
افزایش می دهد و بسترساز شکوفایی قابل مالحظه ای
درحوزه ه��ای مختلف اداره کش��ور می ش��ود .گردش
پ��ول ،ارز اوری ،توزیع ثروت ،افزای��ش تولید ،کاهش
بهای کاالها ،توس��عه و ارتقای دامنه های اقتصادی در
جامعه ،گسترش خدمات ،بهره گیری از نیروی انسانی
متخصص و ماهر ،ارتقای سطح رفاه اجتماعی ،ارتقای
س��طح اموزشی و فرهنگ و امور گردشگری ،راحتی و
اسانی ارتباطات درون کشوری و برون مرزی از مزایای
حمل ونقل هوایی یک کشور است.
هواپیماها در کنار مزایای فراوانی که دارند ،همیشه
در معرض خطراتی مانند سقوط نیز هستند .خسارات
جانی و مالی ناشی از این حوادث بی شک اقتصاد یک
کشور را در بخش حمل ونقل تحت تاثیر قرار می دهد.
ای��ن اتفاق اگرچه برای ش��رکت های حادثه دیده یک
کش��ور یک بحران است ،اما می تواند زمینه سوداوری
و رش��د اقتصادی را برای کشورهای دیگر فراهم کند؛
درس��ت ش��بیه اتفاقی که اگرچه برای یک کش��ور و
مردمانش تاسف برانگیز بود ،اما فرصتی را برای ایران
فراهم کرد تا پروازهای عبوری از اروپا به سمت اسیای
شرقی و بالعکس ارز اوری قابل توجهی را برای اقتصاد
ایران به همراه داشته باشند.
یک جهش اقتصادی
دبیر انجمن ش��رکت های هواپیمایی کشور با توجه
ب��ه موقعی��ت پیش امده ب��رای ای��ران در گفت وگو با
ب��ر این نکته تاکید می کند که ایران به دلیل
برخورداری از موقعی��ت خوب جغرافیایی ،در صورتی
که از این فرصت به درس��تی اس��تفاده کند ،می تواند
ش��اهد یک جهش در صنعت
حمل ونق��ل هوایی
باشد.
به گفته حمید غوابش ،پس از سانحه سقوط
هواپیم��ای مالزی در مس��یر امس��تردام -کواالالمپور
در ش��رق اوکراین و وضعیت ناامن کش��ورهای عراق و
سوریه اسمان ایران مسیر عبور ایرالین های اروپایی به
سمت اسیای جنوب شرقی شد .بر اساس قوانین ایکائو
ش��رکت هایی که از خدمات ناوبری یک کشور استفاده
می کنند ملزم به پرداخت هزینه بر اس��اس تعرفه های
تعیین ش��ده در کشور میزبان هستند .این تعرفه ها به
بر مبنای مس��افت طی ش��ده و وزن هواپیما محاسبه
و از ایرالین های عبوری دریافت و به حس��اب شرکت
فرودگاه های کشور واریز می ش��ود .وی درامد حاصل
از پروازه��ای عبوری ب��ر فراز ایران را س��االنه چیزی
در ح��دود ۱۰۰تا ۱۵۰میلی��ون دالر براورد می کند
و می افزای��د :تعرف��ه پروازهای عبوری در کش��ورهای
همسایه در مقایس��ه با ایران کمتر است و در صورتی
که این تعرفه همچنان زیاد باش��د ،امکان تغییر مسیر
ایرالین های خارجی وجود دارد .غوابش رقابتی شدن
تعرفه پروازهای عبوری ایران با کش��ورهای همس��ایه
را الزمه حفظ و توس��عه این ب��ازار می داند و می گوید:
پروازهای عبوری از ایران نه تنها ارزاوری چشمگیری
برای کش��ور به همراه دارد ،بلکه موجب کسب اعتبار
جهانی در عرصه بین المللی می شود.
دریچه
17
پرترددترین فرودگاه های جهان
«سازمان جهانی فرودگاه ها» موسوم به ( )ACIمستقر در
شهر مونترال کانادا ،هر ساله بر اساس تعداد مسافری که از
فرودگاه های دنیا استفاده می کنند و تعداد هواپیمایی که
وارد باند می ش��وند ،اماری را اعالم می کند .طبق اخرین
امار موجود ،فهرست 10فرودگاه جهان به ترتیب اهمیت
و میزان تراکم و جابه جایی مسافر به شرح زیر است.
فرودگاه بین المللی هارتس�فیلد جکسون اتالنتا
پررفت و امدتری��ن فرودگاه
جهان ،فرودگاه هارتس��فیلد
جکسون با ورود میانگین90
میلیون مسافر شناخته شده
است .روزانه 250هزار مسافر
از این فرودگاه استفاده می کنند.
لزوم رفع محدودیت
وی محدودی��ت و ممنوعی��ت برخ��ی فضاهای
کشور برای ایرالین های خارجی را مانعی برای رشد
صنعت حمل ونقل هوایی می داند .این درحالی است
که چندی پیش معاون عملیات هوانوردی ش��رکت
فرودگاه های کش��ور از رایزنی های مس��تمر با ستاد
کل نیروهای مسلح برای رفع برخی ممنوعیت های
پ��روازی بر فراز نقاط نظامی ایران خبر داده و گفته
است :بخش��ی از این رایزنی ها ش��امل «ساماندهی
راه ه��ای هوای��ی» و «ایجاد مس��یرهای مس��تقیم
موازی» اس��ت .به گفته ابراهیم شوشتری تا پیش
از حادث��ه هواپیمایی مالزی ،روزانه در ۲۴س��اعت
۴۹۵پرواز از اسمان کشور و فضای کشور استفاده
می کرد ک��ه این رقم در مدت اخی��ر به ۶۳۱پرواز
رسیده است که در طول تاریخ بی سابقه بوده است .
ن می دهد که اس��مان ایران محلی
این رکورد نش��ا
ام��ن برای عبور ایرالین های خارجی اس��ت .وی با
بیان اینکه معدل پروازها در ماه گذشته ۴۹۵پرواز
در حوزه ( over flyباالس��ر) بود تاکید کرد که در
صورت توزیع مناس��ب پروازها در طول ش��بانه روز،
اسمان ایران ظرفیت پذیرش ۷۵۰پرواز عبوری در
روز را دارد.
بهای اس�تفاده از وس�ایل ناوب�ری و مخابراتی و س�رویس های مراقبت پرواز از ه�ر هواپیما در
پروازهای عبوری و بدون توقف و یا با توقف درایران که از قلمروی هوایی ایران استفاده می کنند
ب�رای هر ت�ن وزن هواپیما در یک کیلومتر ۴۰۰0دالر برای پروازه�ای بین المللی و برای پروازهای
داخلی معادل ۴۰درصد ریالی با نرخ ارز اعالم شده است
حداق�ل بهای خدمات ب�رای هر پرواز بین المللی ۱۰۰دالر و پروازه�ای داخلی معادل ۵۰درصد
ریالی ان تعیین می شود
هواپیماهای زیر ۲هزار کیلوگرم مشمول ۷۰درصد تخفیف خواهند شد
هواپیماه�ای عبوری خارجی که برای اخذ س�رویس های خاص در ایران توقف کنند ،مش�مول
۵۰درصد تخفیف خواهند شد
حدود ۱۰ش�رکت فعال عملیات پرواز و جابه جایی مس�افر و بار به داخل و خارج از کش�ور را به
عهده دارند
کش�ور دارای بی�ش از ۱۴ه�زار ناتیکال مایل مس�یر هوایی داخلی و بین المللی اس�ت .حدود
۲۰۰هزار پرواز به طور سالیانه در کشور کنترل و هدایت می شود.
در سال گذشته بیش از ۱۳میلیون نفر مسافر توسط ناوگان هوایی کشور جابه جا شده اند.
فرودگاه بین المللی پکن – چین
بستری برای درامدهای ارزی
یک کارش��ناس حمل ونقل هوایی ب��ا بیان این که
ش��رکت فرودگاه های کشور جزو معدود شرکت هایی
است که از محل پروازهای عبوری ارز به خزانه کشور
واریز می کند ،می گوید :پرواز ه��ای عبوری از فضای
کشور بستری برای کسب درامدهای ارزی است .این
م��ور د قبل از هر چیز به نفع کش��ور در حوزه درامد
ارزی اس��ت .عالوه بر این شرکت فرودگاه های کشور
می تواند از این منابع در راس��تای بهسازی فرودگاه ها
که هزینه کالنی را می طلبد ،استفاده کند.
به گفته صادق قاسمی ،پروازهای عبوری از فضای
ایران باید به بهترین وجه س��رویس دهی ش��ود تا به
افزایش پروازهای عبوری از اسمان کشور و ارزاوری
بیشتر بینجامد .ورود پروازها به فضای کشور ،نیازمند
اماده سازی زیرساخت های فرودگاهی از نظر تجهیزات
راداری ،تجهیزات ارتباطی و تجهیزات ناوبری اس��ت
و باید این تجهیزات همواره به روز و مدرن باش��د که
به روز کردن انها هزینه های س��نگینی دارد بنابراین
چنی��ن منابعی نظی��ر پرو از های عبوری از اس��مان
کش��ور ،باعث افزای��ش درامد ش��رکت فرودگاه های
ورود
کش��ور خواهد شد .وی در گفت وگو با
پروازهای شرکت های بزرگ هواپیمایی دنیا به اسمان
ایران و عبور از طریق ایران را نشان دهنده امنیت در
فضای کش��ور می داند و عنوان می کن��د :با توجه به
امکانات مرکز کنترل و ظرفیت فضای کش��ور ،وجود
پ��ر و ا ز ،
نیروهای متخصص کنترل
عضو ی��ت
امنی��ت فض��ای ایران و
ای��ران در
جمه��وری اس�لامی
در ای��ران
ایکائ��و ،امادگ��ی
پر و ا ز ه��ا ی
ب��رای پذیرش
اف��زون ب��ر
عب��و ر ی
موج��ود در
تر ا فیک
راه ه��ای هوایی
کش��ور وج��ود
دارد.
ف��رودگاه بین المللی پکن ،در
۲۰کیلومتری شمال ش��رقی
شهر پکن ،پایتخت جمهوری
خل��ق چی��ن واق��ع ش��ده و
پررفت وامدتری��ن ف��رودگاه
بین المللی این کش��ور و قاره اسیا محسوب می شود .این
فرودگاه 75میلیون مسافر در سال جابه جا می کند.
فرودگاه بین المللی اوهیر شیکاگو
این فرودگاه در شهر شیکاگو
در ایالت ایلینوی واقع شده و
در جایگاه س��ومین فرودگاه
پررفت و امد جهان قراردارد.
ف��رودگاه اوهی��ر ،یک��ی از
ش��اهکارهای معماری جهان نیز ش��ناخته شده است و
معماری س��الن اصلی ان توسط معمار مشهور امریکایی
چارلز اف .مورفی طراحی شده است.
فرودگاه هیترو لندن – انگلیس
فرودگاه هیت��رو در لندن که
معموالً تنها با ن��ام «هیترو»
شناخته می شود ،تا چند سال
پیش شلوغ ترین و کارامدترین
فرودگاه جهان بود ،اما اکنون
در رده چهارم قرار دارد ،ولی همچنان شلوغ ترین فرودگاه
اروپاس��ت و مرکز اصلی مسافرت از اسیا ،اروپا و افریقا به
قاره امریکا و بالعکس است.
فرودگاه هانه دا توکیو – ژاپن
فرودگاه بین المللی توکیو که
به ف��رودگاه هان��ه دا معروف
اس��ت ،فرودگاهی بین المللی
اس��ت ک��ه در ش��هر توکیو،
پایتخت کشور ژاپن قرار دارد.
فرودگاه بین المللی توکیو ،اشیانه خطوط هوایی ژاپن نیز به
حساب می اید و ساالنه حدود 64میلیون مسافر را جابه جا
می کند.
فرودگاه بین المللی لس انجلس – کالیفرنیا امریکا
فرودگاهبین المللیلس انجلس
در شهر لس انجلس در ایالت
کالیفرنیا واقع ش��ده و در رده
شش��م پر رف��ت و امدترین
فرودگاه ه��ا در جهان اس��ت.
این فرودگاه به طور میانگین ساالنه 60میلیون مسافر را
جابه جا می کند.
فرودگاه شارل دوگل پاریس – فرانسه
ف��رودگاه بین المللی ش��ارل
دوگل ،فرودگاه اصلی ش��هر
پاریس و بزرگ ترین فرودگاه
در فرانس��ه اس��ت .ن��ام این
ف��رودگاه در احت��رام ب��ه
شارل دوگل رهبر جنبش مقاومت فرانسه در جنگ جهانی
دوم تعیین ش��ده است .این فرودگاه بیش از 58میلیون
مسافر در این فرودگاه ساالنه جابه جا می شوند.
روی خط خبر
ایسنا :محس��ن نریمان ،معاون وزیر راه و شهرسازی گفت :برای تکمیل
خدمات زیربنایی و روبنایی مسکن مهر شهرهای جدید حدود ۶۰هزار میلیارد
تومان اعتبارات الزم اس��ت .به گفته وی ،این میزان در شهرهای جدید شامل
مترو هم می ش��ود که با توجه به هزینه س��اخت باالی انها این عدد می تواند
افزایش پیدا کند.
مهر :عباس اخوندی ،وزیر راه و شهرسازی اعالم کرد :هفته اینده الیحه
اص�لاح بودجه با موضوع پرداخت همه مطالبات پیمانکاران پروژه های عمرانی
از طریق اوراق صکوک اجاره تقدیم مجلس می ش��ود .وی با اشاره به اینکه در
برنامه خروج از دولت ،پرداخت مطالبات پیمانکاران مدنظر قرار گرفته اس��ت،
بیان کرد :پیش بینی می شود در صورت تصویب الیحه مذکور حدود ۲۰هزار
میلیارد تومان از مطالبات پیمانکاران از طریق انتش��ار اوراق صکوک به اجاره
پرداخت شود.
ایرن�ا :مرتضی دهقان ،مدی��رکل دفتر نظارت بر فرودگاه ها ،ش��رکت ها
و موسس��ات هوانوردی س��ازمان هواپیمایی کش��وری اعالم ک��رد :به منظور
اطالع رس��انی و اگاهی مس��افران از ن��رخ بلیت هواپیما ،س��ازمان هواپیمایی
کشوری طی بخشنامه ای تمام شرکت های هواپیمایی را به نمایش نرخ نامه در
سیستم نگهداری جا یا شبکه توزیع و فروش بلیت ملزم کرد .وی از مسافران
خواست در صورت مشاهده نرخ های بلیت مغایر با نرخ های مصوب مراتب را با
ش��ماره تلفن ۶۱۰۲۲۳۵۵و ۶۶۰۴۸۰۰۷واحد رسیدگی به شکایات سازمان
هواپیمایی کشوری اعالم کنند.
مهر :جمش��ید برزگر ،رئیس کانون سراس��ری انبوه س��ازان ب��ا تاکید بر
کاهش قدرت خرید متقاضیان مسکن گفت :کاهش قدرت خرید موجب افت
فرودگاه بین المللی داالس فورت ورث
ساخت وساز در کشور شده است .وی گفت :مسئوالن باید علت اینکه ساخت و
ساز در 3ماهه امسال با ۵۳درصد کاهش روبرو شده را پیگیری کنند .رئیس
کانون سراس��ری انبوه سازان تصریح کرد :دالیل کاهش ساخت و ساز را ما در
3مورد ش��امل نداشتن منابع کافی برای ساخت ،عدم عرضه واحدها و قدرت
خرید متقاضیان بررسی کردیم .در نهایت مشخص شد که مردم قدرت خرید
مس��کن در بازار را ندارند که همین امر موجب کاهش س��اخت و ساز در بازار
شده است.
ی گفت :در
فارس :محمد سعید نژاد ،مدیرعامل سازمان بنادر و دریانورد
وزارت راه و شهرس��ازی س��تاد برنامه ریزی حمل و نقل با مدیریت وزیر راه و
شهرسازی تشکیل شده است .در این ستاد ۶گروه اصلی حمل ونقل جاده ای،
دریایی ،ریلی ،هوایی ،شهر س��ازی و مسکن تشکیل شده است .وی ادامه داد:
مسئوالن و روسای سازمان ذی ربط مانند سازمان بنادر و دریانوردی ،راه اهن،
هواپیمایی کشوری مسئول ستادهای حمل ونقل هستند.
تس�نیم :مجتبی خوش نیت ،معاون امور بندری و منطقه ویژه اداره کل
بنادر و دریانوردی هرمزگان از صفر ش��دن زمان انتظار کشتی های تجاری در
لنگرگاه بندر شهید رجایی خبر داد و گفت :طی ۱۰روز گذشته میزان عملیات
ترمینال های کانتینری بندر ش��هید رجای��ی از ۳۷هزار و TEU ۷۵۰کانتینر
به ۴۰هزار و TEU ۳۴۸کانتینر افزایش یافته است.این مقام مسئول تصریح
کرد :متوس��ط زمان عملیات تخلیه و بارگیری کش��تی های کانتینری در بندر
ش��هید رجایی طی ۱۰روز گذشته از ۷۱ساعت به ۴۱ساعت کاهش یافته و
این روند همچنان در حال بهبود و کاهش است.
ایلنا :بهنوش س��لیم بهرامی ،عضو هیات مدیره ش��هر جدید پردیس
در خص��وص تحویل واحد های ش��رکت کوزو گف��ت :واحد هایی که در فاز
۱۱اماده بهره برداری هس��تند به دلی��ل کامل نبودن خدمات زیربنایی ان
از جمله اب و برق و فاضالب قابل س��کونت نیس��تند .وی افزود :زمانی که
وزارت نی��رو به ما اعالم کند تا تاریخ مش��خصی این خدمات را در واحد ها
تکمیل می کند ما به مردم نیز اعالم خواهیم کرد .عضو هیات مدیره ش��هر
جدی��د پردیس با بیان این که متاس��فانه وزارت نیرو هی��چ تاریخ دقیقی را
مشخص نکرده ،تصریح کرد :من هم نمی توانم تاریخ مشخصی برای تحویل
این واحد ها اعالم کنم.
ایس�نا :محم��د عطرچیان مدیرکل دفت��ر ترانزیت س��ازمان راهداری و
حمل ونق��ل جاده ای از برنامه ریزی برای افزایش ۵درصدی ترانزیت کش��ور در
سال جاری خبر داد و گفت :سازمان راهداری تالش کرده تمام امکانات خود را
برای تسهیل و تسریع ترانزیت کاال در کشور بسیج کند و در این زمینه طرح
توسعه و افزایش کارایی ۲۴پایانه مرزی در دستورکار قرار گرفته و امید داریم
با تخصیص اعتبارات مورد نیاز این امر به زودی محقق شود .وی افزود :در حال
حاضر ۱۰۰میلیارد تومان اعتبار در نظر گرفته شده که در صورت نهایی شدن
کمک شایانی خواهد بود.
ایس�نا :علی جهاندیده معاون س��ازمان بنادر و دریان��وردی از برگزاری
مناقصه انتخاب اپراتور بندر ش��هید رجایی تا ۴م��اه اینده خبر داد و گفت :تا
پایان سال 2شرکت بتا و سینا عملیات تخلیه و بارگیری بندر شهید رجایی را
انجام خواهند داد و سازمان بنادر تا زمان مشخص شدن تکلیف نهایی اپراتور،
ش��رایطی را تعبیه کرده که ش��رکت ها بدون هیچ مشکلی بار ترانزیت خود را
جابه جا کنند.
داالس فورت ورث فرودگاهی
بین المللی در امریکاست که
در ش��هر فورت ورث در ایالت
تگزاس واقع شده و در جایگاه
هش��تمین فرودگاه پر رفت و
امد جهان از دید س��ازمان بین المللی فرودگاه هاست .این
فرودگاه 57میلیون را به طورمیانگین جابه جا کرده است.
فرودگاه بین المللی فرانکفورت
فرودگاه بین المللی فرانکفورت
در الم��ان ک��ه به ف��رودگاه
راین ماین نیز مشهور است ،در
شهر فرانکفورت و بزرگ ترین
فرودگاه کشور المان و سومین
فرودگاه بزرگ در کل اروپاس��ت .این فرودگاه بیش از 53
میلیون مسافر جابه جا کرده است.
فرودگاه بین المللی دنور -کلرادو امریکا
این ف��رودگاه ک��ه در دنیا به
فرودگاه س��بز معروف است،
بخشی از انرژی مورد نیاز خود
را از طریق انرژی خورشیدی
تامی��ن می کند و ب��ه الگویی
برای س��اخت فرودگاه های جدید تبدیل شده است .این
فرودگاه در سال حدود 52میلیون مسافر جابه جا می کند.
18
شنبه 18مرداد ماه 12 - 1393شوال 9 -1435اگوست 2014
گفت وگو
باش��ند که ب��ه اینها بین 4تا 6درص��د جایزه صادراتی
جناب س�لیمی ،تعریف ش�ما از مدیریت دفتر
پرداخت می شود.
توسعه صادرات خدمات چیست؟
گفت وگوی اختصاصی مدیر کل دفتر توسعه صادرات خدمات با
ع�لاوه بر این دول��ت عزمش را جزم ک��رده که برای
صادرات غیرنفتی در کنار صادرات نفتی تعریف شده
ت مالی یا مش��وق های مستقیم
س��ال 94بتواند با حمای
اس��ت .از وقتی که متولیان اقتصادی به این فکر افتادند
تحت عنوان جای��زه صادراتی از صادرکنندگان خدمات
که خام فروش��ی نکنند و فروش نف��ت و گاز را به عنوان
حمایت کند.
ث��روت ملی حفظ نمایند ،ت�لاش کردند صادرات کاال و
چند ماه اخیر شاهد بودیم که تعداد مسافران
خدمات غیرنفتی را افزایش دهند.
خارجی بیش�تر ش�ده اند ،به نظر شما چه عواملی
این جایی که تش��ریف دارید در واقع سازمان توسعه
باعث ش�ده که گردشگران بیشتری به ایران سفر
صادرات خدمات ایران اس��ت که تغییر شکل یافته ای از
کنند؟
مرکز توس��عه صادرات ایران می باشد که در سال 1352
اصل این اس��ت که شرایط و محیط اماده شود ،نیازی
تاسیس و متولی توس��عه صادرات غیرنفتی کشور بوده
به این نیست که توصیه شود.
است.
دول��ت جدی��د ک��ه امد ،امی��د به زندگی ب��اال رفت
مرکز توسعه صادرات ایران ،از سال 1384به سازمان
و ن��گاه منفی خارجی ه��ا تقریبا بر طرف ش��د .االن از
توسعه تجارت ایران تغییر نام یافت .عالوه بر تولی گری
چین توریس��ت وارد می ش��ود اصال 10س��ال پیش ما
صادرات متولی امر واردات کشور نیز است .به عبارتی ما
فک��ر می کردیم از چین توریس��ت وارد ش��ود؟ محیط
تالش می کنیم کل تجارت کشور را که تجارت غیرنفتی
مناسب کشور ما برای همین حداقل توریست به خاطر
است ،گسترش دهیم.
دیپلماس��ی جدید است .خاطر ش��ما هست ،چند سال
لطفا به صدور خدمات اشاره ای داشته باشید؟
مرتب بحث این بود که به کش��ور حمله می شود ...همه
صادرات غیرنفتی ش��امل انواع و اقس��ام کاال که قابل
گزینه ها روی میز اس��ت و ...وقتی امریکا می گوید همه
صدور باش��د ،از قبیل فرش دس��تباف ،صنایع دس��تی،
گزینه ه��ا روی میز اس��ت؟ توریس��ت خارجی که خطر
صنایع فلزی ،چوبی ،خودرو ،انواع و اقس��ام صنایعی که
نمی کن��د و به ایران بیاید ،م��ی رود «جزایر مالدیو» هر
ما داریم و می توانیم صادرات کنیم .اما صادرات خدمات،
چقدر بگویند اصفهان قش��نگ است ،خب فکر می کند
ش��امل انواع خدماتی اس��ت که به یک خریدار خارجی
برای چه بیاید اینجا گیر بیفتد ،اگر گزینه ها از روی میز
ارائه می ش��ود که این خریدار را گاهی اوقات کارفرمای
برداش��ته شود ،کش��ور ما هم جزو کشورهایی است که
خارجی نیز می گوییم .این خدمات ممکن است فرهنگی
امن است و بیشترین جاذبه توریستی را دارد.
باش��د ،مانند یک فیلم ،یک سریال ،یک قطعه موسیقی
اواخر فروردین بود متوجه شدیم تمام هتل های به جز
که بتوانیم ان را بفروشیم و از این طریق درامد خارجی
ماه ژانویه تکمیل ش��ده و جا ندارن��د .البته از این بهتر
کسب کنیم .ممکن است بتوانیم خدمات حقوقی صادر
خواهد ش��د در صورتی که س��رمایه گذاران خارجی در
بکنی��م .یک حقوقدان ما برای ی��ک کارفرمای خارجی
کشور هتل بسازند.
خدمات حقوقی انجام بدهد و از این طریق ثروت ملی را
محمود مقدس :س��ازمان توسعه تجارت ایران از جمله معاونت های داریم ،بتوانیم اهمیت و نقش این «دفتر» را در صدور خدمات کشور ارائه دهیم.
اینک�ه مط�رح کردی�د س�رمایه گذار خارجی
افزایش و درامد ارزی را وارد کشور کند یا ممکن است
راهب��ردی وزارت صنعت ،معدن و تجارت اس��ت که نقش مهمی در قبل از اغاز س��خن ،تصور بر این بود که موضوع گفت وگوی ما در حیطه صدور
بیای�د ،باید زمینه اش فراهم ش�ود .ایا زمینه های
یک ورزش��کار یا یک مربی تکواندو بتواند در یک کشور
اقتصاد بدون نفت دارد .این س��ازمان نه تنها مسئول صادرات کاال و خدمات صنایع دس��تی ،صنایع فلزی ،صنایع چوبی ،خودرو IT ،و به طور کلی
قانونی اش فراهم ش�ده ،اساس�ا چرا سرمایه گذار
خارجی مربیگری کند و درامد ان را به ایران بفرس��تد،
خدمات است که ورود تمامی کاالها و خدمات را نیز برعهده دارد .بنابراین نقش صنایع س��نتی و صنعتی خواه��د بود .اما از همان اغ��از اهمیت صدور خدمات
داخلی اقدام به ساخت هتل نمی کند؟
ما این را جزو صادرات خدمات نیروی انس��انی می دانیم
ای��ن س��ازمان را باید بر تمام��ی کاالها و خدم��ات دید .این س��ازمان به دلیل فرهنگی و بی توجهی به ان ،چنان مشهود شد که زودتر از زمان انتظار به مسائل
به نظرم ش��ما که موش��کافانه امدید دنبال مس��ائل
بنابراین صادرات خدمات ،شاخه های مختلف دارد.
گس��تردگی فعالیت اقتصادی ،دارای دفاتر متعددی اس��ت که هر کدام گزارشی و مش��کالت صدور خدمات فرهنگی مانند گردشگری ،ورزش ،فیلم ،موسیقی و
و مش��کالت ،بهتر است این قسمت س��رمایه گذاری را
مهم ترین صادرات خدمات ما چیست؟
جداگان��ه می طلبد .اما این بار به دلیل اهمیت موضوع به دفتر توس��عه صادرات ...رس��یدیم ،اما نه انچنان که از نقش مهم صدور خدمات فنی مهندسی که در
بگذارید خودش��ان یعنی وزارت امور اقتصادی و دارایی
یک��ی از مهم ترین ص��ادرات خدمات ک��ه مربوط به
خدمات واقع در نمایش��گاه بین الملل��ی مراجعه کردیم تا در فرصتی که پیش رو دهه گذشته بیش از سایر خدمات موفق بود ،غافل شویم.
(انجمن سرمایه گذاری خارجی) جواب بدهد.
حوزه ماس��ت ،صادرات خدمات فنی مهندس��ی اس��ت
اعزام نی�روی کار هم جزو خدمات محس�وب
ک��ه پیمان��کاران ،در قالب ش��رکت های س��اختمانی،
اس��ت .یکی از انتظارات بزرگ صادرکنن��دگان ،صدور می ش�ود ،چ�ه متخصص و چ�ه نیروی کار س�اده
راه س��ازی ،صنایع ب��رق و ...می توانند ارائ��ه کنند .اینها بهتری ارائه می کنیم یا اینکه ارتباطات سیاس�ی در مورد ورزش و ورزشکاران چطور؟
انه��ا ه��م همین ط��ور ،فرض کنی��د مربی م��ا ،داور ضمانت نام��ه ب��رای کارفرم��ای خارجی اس��ت .طرف باشد؟
عالوه بر پروژه عمرانی داخل کش��ور ای��ن فعالیت ها را داریم؟
البت��ه ترجیح می دهیم نیروی کار س��اده را توس��عه
برای ی��ک کارفرمای خارجی در خ��ارج از مرزها انجام
دلی��ل اول اینکه ،کار پیمانکاران خیلی خوب اس��ت ،بین المللی ما که خانواده اش در ایران هس��تند ،می تواند خارج��ی باید به هموطن ایران��ی پیش پرداخت بدهد تا
بتوان��د کارگاه خود را تجهیز کن��د ،برای پیش پرداخت ندهیم ،چون قابل افتخار نیس��ت اما اینکه متخصص ما
می دهن��د که به ان ص��ادرات خدمات فنی مهندس��ی پیمانکار م��ا که در مناقصه ش��رکت می کند کارفرمای به عنوان صادرکننده نمونه معرفی شود.
ما همه س��اله در 29مهر از 50ص��ادر کننده نمونه کارفرم��ای خارجی از طرف بان��ک ایرانی ضمانت و بعد برود ان ط��رف کار کند خیلی ارزش دارد ش��اید کادر
می گوییم .برای مثال چند پیمانکار ایرانی توانسته اند در خارجی یک س��ابقه ذهن��ی از پیمان��کار ایرانی دارد و
قزاقستان ،جمهوری اذربایجان ،امارات ،عراق و بسیاری می دان��د چگونه عمل می کن��د ،در ضمن پیمانکاران ما در حض��ور رئی��س جمه��وری تقدیر می کنی��م مثال از از ضمانت نامه حس��ن انجام کار می خواهد .پس یکی از پزشکی و پیراپزش��کی ما خیلی مهم و االن قابل توجه
صادرکنندگان خدمات شرکت توریستی که توانسته اند مهم ترین کارها صدور ضمانت نامه است ،ضمانت نامه را اس��ت در همین باره ی��ک ماه دیگر ما یک جلس��ه در
از کشورهای دیگر صادرات فنی مهندسی داشته باشند قبال رزومه خوبی از فعالیت های خود ارائه کرده اند.
تعداد بیشتری توریس��ت خارجی جلب کنند به عنوان بانک مرکزی صادر می کن��د ،ولی وقتی بانک ها تحریم المان داریم که یک نماینده از «اداره کار افرین» و یک
و در 4ق��اره جهان یعن��ی به جز اس��ترالیا به همه جا علت دیگری ندارد؟
چرا ،از سال 1380یک جایزه مالی برای شرکت های نمونه انتخاب و ش��امل امتیازاتی ش��دند ک��ه در قانون باش��ند ایا ان کارفرما ضمانت نامه بانک تحریم شده را نماینده از «سازمان» ما در این جلسه شرکت می کنند.
خدمات مهندسی صادر کنند.
هدف از این جلسه معرفی توانمندی های صدور خدمات
درامد ارزی ساالنه چه مقدار است؟
خدمات مهندس��ی ص��ادر کنن��ده در نظ��ر گرفتیم و برایشان پیش بینی شده است.
قبول می کند؟!
ن بانک پزشکی و پیراپزشکی است.
در س��ال 1392ت��ا پای��ان اس��فند گذش��ته ،حدود تصمی��م ب��ر این ش��د ش��رکت هایی ک��ه در مناقصات راجع به ITتوضیح بدهید که امسال نسبت به
بانک ها تحریم هس��تند ،امکان انتقال پول بی
همچنین توریس��م پزشکی فعال
2میلی��ارد و 300میلی��ون دالر و
مرک��زی و بانک ه��ای دیگر جهان
ت می کنن��د،
بین الملل��ی ش��رک
اس��ت ،به خص��وص در اذربایجان،
س��ال ،1391مع��ادل 2میلیارد و
تعهدات
به
پیمانکار
اگر
ندارد،
وجود
قبل
از
س��ود
حاش��یه
یک
بتوانند
صادرات غیرنفتی در
صادرات خدمات،
تبریز ،مش��هد ،ش��یراز ،تهران کال
400میلیون دالر درامد از خدمات
عمل نکرد ،کارفرما چگونه می تواند
داش��ته باش��ند؛ مثال %7از ارزش
کنار صادرات نفتی
شامل انواع خدماتی
قطب پزشکی ما خوب است منتها
فنی مهندسی داشتیم.
تعهد را به اجرا بگذارد؟ مش��کالت
ق��رارداد یا از ص��ورت وضعیت را از
تعریف شده است.
این اس��ت؛ اما ما سعی می کنیم با است که به یک خریدار
اگ��ر بخواهی��م ص��ادرات خدمات
اگر بخواهی�م اولویت بندی
ما جایزه بگیرند پس پیمانکار سعی
از وقتی که متولیان
را انج��ام دهیم باید بیش��تر تالش
کنیم کدام ی�ک از خدمات ،در
ت�لاش از ی��ک بان��ک ضمانت نامه خارجی ارائه می شود.
می کند ی��ک مقدار مبلغ قرارداد را
کنی��م .زیرا این خدم��ات هم قابل
ردیف اول صادرات هستند؟
بگیریم ،به ان طرف بدهیم.
اقتصادی به این فکر
پایین ت��ر بدهد تا بتواند در مناقصه
ممکن است فرهنگی
افتخار اس��ت و هم می تواند در امر
س��ازی
بی��ش از همه ساختمان
پیمانکاری
ج�ای
ش�ما
اگر
شود.
موفق
المللی
ن
بی
های
ت
رقاب
و
افتادند که خام فروشی
باشد ،مانند یک فیلم،
اشتغال زایی موثر باشد.
اس��ت بعد از ان راهس��ازی و بعد
باش�ید ک�ه می خواه�د صدور
در ص�دور خدم�ات فن�ی
نکنند و فروش نفت و گاز
یک سریال ،یک قطعه
ای�ا اطالع�ات درب�اره
ص��ادرات مرب��وط به برق ی��ا نیرو
خدمات داشته باشد به نظر شما
مهندس�ی بیش�ترین تلاش و
را به عنوان ثروت ملی
موسیقی که بتوانیم
توریسم پزشکی جایی متمرکز
اس��ت و بعد صدور صنعت اس��ت
با چه مشکلی مواجه است؟
موفقیت ه�ا را داش�تیم ،اکنون
است؟ ایا اماری می توان گرفت
نمی توان��م بگوی��م که مش��کلی ان را بفروشیم و از این
مثال کارخانه تولید مواد لبنی برای حفظ نمایند ،تالش کردند می خواه�م بدان�م کمتری�ن
ک�ه چق�در س�االنه توریس�م
کشور ونزوئال ،کوبا ،عراق ساخته ایم
صادرات کاال و خدمات
ندارد .بعد از تحریم ها ،منحنی رشد
موفقی�ت در ص�ادرات ش�امل
طریق درامد خارجی
پزشکی داریم؟
مهندس��ی
فنی
خدمات
ص��ادرات
است؟
بوده
خدمات
کدام
و نی��ز پیمان��کاران ایران��ی ما یک غیرنفتی را افزایش دهند.
کسب کنیم
فکر نمی کنم ،نه تمرکز اطالعاتی
کارخانه ارد برای سوریه ساخته اند.
خیلی عال��ی باال می رف��ت؛ خیلی
کمتری��ن ص��ادرات ،مرب��وط به
و ن��ه امار مش��خصی از توریس��م
ایا ص�دور فنی مهندس�ی
عال��ی .منته��ا جای��زه صادراتی از
خدمات فرهنگی و هنری است ،که
س��ال 1390قطع شد از همان سال صادرات افول کرد .پزش��کی داریم .توریس��م پزش��کی و خدمات پزشکی
پاالیشگاه هم صحت دارد؟
یکی از اخرین نمونه ها ،تالش یک گروه انیمیشن س��از
ارزش ص��ادرات ما تا ح��دود 4/2میلیارد دالر هم رفته متولی ندارد ،اما خدمات فنی مهندس��ی به دلیل سابقه
بل��ه صح��ت دارد ،پیمان��کاران نفت��ی م��ا در زمینه بود که برای اولین بار توانستند کار های خودشان را که
بود خیل��ی از متخصصین می گویند کش��ور ما ظرفیت در ص��دور خدمات متولی دارد که ای��ن اتاق متولی ان
پاالیش��گاه ،س��کوهای نفتی ،لوله گذاری کف اقیانوس درباره اموزش ترافیک بود به بعضی کش��ورها بفروشند،
س��االنه 20میلیارد دالر صادرات فنی – مهندسی دارد است به عبارتی «ماده »19است.
برای انتقال نفت و گاز که مبحث خیلی بزرگی اس��ت ،یا فیلم هایی مثل سریال مردان انجلس ،سریال حضرت
نه 2/4میلیارد دالر .اگر ظرفیت ها ازاد شود حداقل 17کمیته ماده 19را توضیح می دهید؟
فعالند.
یوس��ف ،یا همان فیلم هایی است که درجشنواره جایزه
کمیته ماده 19یک کمیته ملی متشکل از 6نماینده
فنی
خدمات
ص�ادرات
در
ایم
ه
توانس�ت
ما
چرا
هزار شرکت پیمانکار داریم که صاحب رتبه هستند اگر
برای
باید
و
است
ناچیز
بس��یار
مقدار
این
که
گیرند.
ی
م
در سال 1392تا پایان اسفند گذشته،
فقط یک درصد انها فعال ش��وند بیش از اینها صادرات اس��ت که در س��طح ملی ،برای ص��ادرات خدمات فنی
مهندسی نس�بت به صدور خدمات دیگر موفق تر ص��دور خدم��ات فرهنگی تالش بیش��تری ک��رد .علت
حدود 2میلیارد و 300میلیون دالر
خواهیم داشت .از این تعداد فقط 270شرکت به عنوان و مهندس��ی ایران تصمیم می گیرد که ش��امل نماینده
عمل کنیم؟
ناموف��ق بودن صدور این نوع خدمات ،ناش��ناخته بودن
( 2/300/000میلیون دالر) و سال
صادر کننده فنی مهندسی شناخته شدند ،که درصدی وزارت امور خارج��ه ،بانک مرکزی ،معاونت برنامه ریزی
خب ،به خاطر اینکه دانشگاه فنی مهندسی در کشور این موضوع اس��ت .تهیه کنندگانی ک��ه با وادی تجارت
از سال 1314تاسیس ش��د و جزو اولین دانشکده های اش��نا نیس��تند ،باید بدانند کاری که انج��ام می دهند ،1391معادل 2میلیارد و 400میلیون
ناچیز اس��ت .از این 270ش��رکت حدودا ً 170شرکت نظارت راهبردی ریاست جمهوری ،نماینده تشکل های
یکبار تجربه داش��تند و حدود 60ش��رکت از میان انها مربوطه یا NGOنماینده وزارتخانه های ذیربط ماننده
فن��ی بوده اس��ت .متخصصان هم فارغ التحصیل س��ال می تواند یک نوع صادرات خدمات هم محس��وب شود،
دالر درامد از خدمات فنی مهندسی
گل سرسبد صادرکنندگان کش��ورند .انها معتقدند که را ه و شهرس��ازی و ساختمان ،پاالیش��گاه ،کارخانه های
1318هس��تند تا االن .به ان اندازه در شاخه های دیگر ما داریم کم کم انها را با تجارت فرهنگی اشنا می کنیم.
داشتیم
قطع جایزه صادراتی به انها ضربه زده اس��ت .منحنی ها صنعتی و نماینده س��ازمان توس��عه تجارت ایران که ما
قابلیت نداش��ته ایم مثال ورزش ما اگر بخواهد در رقابت -شما تا به حال با مسئوالن خدمات فرهنگی
هم همین را نش��ان می دهند که از س��ال 1380تا 90هس��تیم .این 6نماین��ده در مورد تس��هیالتی تصمیم
قرار بگیرد ان سابقه و پیشینه را ندارد.
جلسه داشتید؟
ب��ه م��وازات کاهش جای��زه صادراتی ،ص��دور صادرات می گیرن��د که دول��ت می تواند ب��ه صادرکننده خدمات
البته منظور من کسب درامد ارزی است.
بل��ه همین دیروز با بنی��اد فارابی ،ح��وزه هنری و با سال های گذشته موفق تر بودند؟
نمی دان��م موفق تر بودندیا نه ،اما بحث این اس��ت که خدمات کاهش داشته است .بنابراین دو نکته مهم یکی فنی مهندس��ی بدهد .ما تصمی��م می گیریم که به چه
بل��ه ،این کار خدمات فنی مهندس��ی کار پررونق تر و نماینده خانه سینما جلسه داشتیم و سعی کردیم برای
انها تش��ریح کنیم که اگر کار خارج��ی دارید صادرات یک مقدار اعتماد به نفس خودشان را پیدا کردند .مثال تحریم ها و دیگری قطع جوایز صادراتی موجب ش��د تا صورت و به چه میزان تس��هیالت ب��ه صادر کنندگان
پردرامدتری نسبت به سایر خدمات است.
بدهیم .ممکن اس��ت به صورت صادراتی یا ضمانت نامه
چ�را توانس�ته ایم در ص�دور خدم�ات فن�ی محس��وب می ش��ود و می توانی��د از معافی��ت مالیاتی شرکت ایرانی ،که توانست صادرکننده ITبه کانادا باشد صدور خدمات فنی -مهندسی کاهش یابد.
برخوردار شوید .مثال اگر سریالی به کشور های خارجی و به کش��ور درجه 1دنیا خدم��ات تک های صادر کند .مطلبی به نظر ش�ما می رس�د که از ان سخن «حسن انجام» کار یا ضمانت نامه «پیش پرداخت» باشد
مهندسی موفق باشیم؟
نگفتید و الزم است که صادرکنندگان از ان اطالع یا ممکن اس��ت در مورد خروج ماشین االت باشد ،مثال
از س��ال 1373که خدمات مهندسی را شروع کردیم بفروش��ید از درامدهای ان باید مالیات بدهید اما اگر به اعتماد به نفس و خودباوری پیدا می کند.
یک پیمانکار باید ماش��ین االت را از م��رز خارج کند و
وارد رقابت شدیم و خیلی جاها در مناقصه ،شرکت های ما اطالع دهی��د و ما تائید کنیم ک��ه صادرات خدمات رقم ص�ادرات ITرا می توانید برای س�ال 92داشته باشند؟
خبر خوبی که صادرکنن��دگان دنبالش بودند و باعث دوباره برگرداند این تش��ریفات هم باید در کمیته ماده
اروپایی را پشت سر گذاش��تیم و برنده شدیم ،اما اینکه بوده اس��ت ،اداره مالیات نمی تواند متعرض انها بش��ود بگویید؟
خودش��ان رس��می اعالم نمی کنند اما حدودا 120یا می شود که رونق در کارشان ایجاد شود جایزه صادراتی 19بررسی شود.
توانس��ته باشیم از انها بهتر باشیم ،نه چنین نیست زیرا و از انها مالیات بخواهد .برای یک قطعه موس��یقی هم
با سپاس از حضور شما در این گفت وگو ،امیدوارم که
رقم صادرات انها خیلی بیشتر از ماست.
شرایط همین طور است .حوزه صدور خدمات فرهنگی و 130میلیون دالر است.
اس��ت که حدود 3س��ال قطع ش��د ،اما امسال تصمیم
گرفته ش��د ک��ه برای س��ال 92پرداخت ش��ود ،یعنی به زودی ش��اهد گسترش صدور خدمات باشیم و موانع
دلی�ل اینک�ه م�ا در مناقصه برنده می ش�ویم هنری حوزه وس��یعی است که باید انها را با این شرایط ما برای صدور خدمات چه مشکالتی داریم؟
یکی از مشکالت بزرگ ناشی از تحریم های بین المللی صادرکننده و پیمانکاران صورت وضعیت خود را داشته و مشکالت صادرات خدمات در کشور بر طرف شود.
چیس�ت؟ نرخ کمتری ارائه می دهی�م؟ یا کیفیت اشنا کنیم.
صدور خدمات،
چشم انداز،
راهکار ها
اینه خانواده
شنبه 18مردادماه 12 - 1393شوال 9 -1435اگوست 2014
ساالنه بیش از 132میلیارد تومان صرف کودکان مراکز نگهداری می شود
اموزش والدین کودک ازار؛ حلقه مفقوده کاهش اسیب
گ�روه این�ه -محم�د ج�واد صابری:
انطور که مدیرکل کودک و نوجوان سازمان
بهزیس��تی همین 2هفته پیش اعالم کرده
اس��ت از حدود 23هزار کودک زیر پوشش
بهزیستی 87درصد بدسرپرست هستند.
طبق قان��ون مدنی ای��ران ،تنبیه کودکان
توسط والدین باید متعارف باشد اما مرز بین
متعارف و غیرمتعارف مش��خص نشده است.
ب��ا وجود ای��ن ،هرازگاهی اخب��اری مبنی بر
سلب صالحیت والدینی که کودکان خود را
به ش��دت ازار داده اند منتشر می شود .قانون
می تواند مش��خص کند که ایا پدر و مادری
صالحیت نگه��داری از فرزندش��ان را دارند
ی��ا نه .هر چند این صالحی��ت می تواند ابعاد
مختلفی داشته باشد و برای مثال خانواده ای
ک��ه تمکن اقتصادی ندارد نیز مش��مول این یک چهارم کودکان ازار می بینند
امار مرب��وط به خط مش��اوره «صدا یارا»
مسئله شود اما اغلب کودکانی که مورد ازار و
اذیت ،ان هم ازار و اذیت شدید قرار گرفته اند ،نشان می دهد در سال ، 92پنج هزار و 634
از خانواده ها گرفته و به س��ازمان بهزیس��تی نفر ب��ا این مرکز تماس گرفته اند .براس��اس
سپرده می شوند .ش��رایط نگهداری کودکان اع�لام «صدا یارا» در این س��ال 55درصد
در مراکز نگهداری ،هزینه های اقتصادی که ک��ودکان تنبیه عاطف��ی ،روانی و 45درصد
این نگهداری به دنبال دارد ،احتمال منزوی این کودکان مورد تنبیه بدنی قرار گرفته اند.
شدن کودک و بروز اسیب روانی و اجتماعی 58/5درص��د کودکان��ی که در موردش��ان
از جمله مس��ائلی است که هم کارشناسان و تماس برقرار شده پس��ر و 41/5درصد انها
دخت��ر بوده ان��د31 .
هم مسئوالن اجرایی را در
درص��د ب��ه عل��ت
سلب مس��ئولیت والدین
مش��کالت خانوادگی،
فاق��د صالحی��ت دو دل
13درص��د ب��ه علت
می کن��د .ای��ن درحالی
مش��کالت مربوط به
اس��ت که برخ��ی فعاالن
حسن عشایری با بیان
مدرس��ه 6 ،درص��د
حق��وق ک��ودکان اعتقاد
دارند باید در این زمینه با اینکه تب بر ،تب را پایین
به علت مش��کالت با
می اورد اما باکتری را
دوس��تان 7 ،درصد به
قاطعیت بیشتری برخورد
نمی کشد ،تصریح می
علت مشکالت عادتی،
ک��رد .انها اغلب به میزان
2درص��د ب��ه عل��ت
باالی ک��ودک ازاری در کند :در بحث کودک ازاری
مش��کالت رفت��اری،
کشور اش��اره می کنند و
باید ریشه ها شناخته
5درص��د ب��ه عل��ت
از منظر دفاع از حقوق و
شود و این ریشه در
مش��کالت ارتباط��ی،
سالمت کودکان خواستار
برخورده��ای جدی تری بعدی عدم اموزش درست 3درص��د ب��ه عل��ت
خانواده هاست
مش��کالت اجتماعی،
در ای��ن زمینه هس��تند.
2درص��د ب��ه عل��ت
هرچق��در در ای��ن زمینه
فعالیت های��ی انجام می ش��ود ک��ه کودکان مشکالت جسمی 4 ،درصد به علت مشکالت
اس��یب دیده و در معرض اس��یب باید مورد بلوغ و 27درصد به علت س��ایر مش��کالت،
حمای��ت قرار گیرند ام��ا برنامه ریزی ها برای مورد مشاوره قرار گرفته اند.
ناگفته پیداست که امار دقیقی در ارتباط با
والدین کودک ازار کمرنگ و کمرنگ تر بوده
اس��ت .هرازچندگاهی اخباری مبنی بر وقوع کودک ازاری در کشور وجود ندارد .به تازگی
کودک ازاری ش��دید در رس��انه ها منتش��ر مهین اس�لامی ف��وق تخصص روانپزش��کی
می ش��ود .در مواردی ش��دت ازار و اذیت به کودکان با بیان اینکه ک��ودک ازاری یکی از
میزانی است که کودک جان خود را از دست
می دهد یا دچار اس��یب ش��دید جس��می و
روانی می ش��ود .با وجود این ،تنها سناریوی
اجرا ش��ده سلب مس��ئولیت از والدین بوده
در حال��ی که ،به روش��نی مش��خص اس��ت
کنت��رل و کاهش ک��ودک ازاری بس��ته به
اموزش و فرهنگ س��ازی در این زمینه قبل
از وق��وع ک��ودک ازاری اس��ت همانطور که
س��لب صالحیت از والدین حتی اگر سالمت
جسمانی کودک را تضمین کند اما مشخص
اس��ت فردی که حاضر ش��ده کودک خود را
ازار ده��د از نظر روانی بیمار اس��ت و همین
فرد در موقعیت های خاص می تواند دیگران
را مورد ضرب و جرح قرار دهد یا حتی جان
انها را بگیرد.
گروه اینه :باید نان بیاورند همان ها که روزی به خانه
بخت رفتند تا در کنار و همرا ه نان اور خانه باش��ند و نه
یاور دیگری برای نان اوری .طالق امروزه شمار زنانی که
سرپرست خانوار هستند را افزایش داده ،با سنی زودتر از
موعد سرپرست شدن .تعدادشان به طور رسمی مشخص
نیس��ت اخرین امار رقم 2500خانواری که سرپرس��ت
زن دارد را نش��ان می دهد که متعلق به سال 90است و
پژوهش��کده امار و مجری پژوهش زنان سرپرست خانوار
اعالم کرده اس��ت .ول��ی به گفته یک حقوق��دان انها به
طور رس��می سرپرس��ت خانوار قلمداد می ش��وند اما در
تصمیم گیری های بنیادین نقش مستقیم ندارند.
امار نشان می دهد در سال 90سهم خانواده های «زن
سرپرس��ت» نسبت به س��ال 85از 9/5درصد به 12/5
درصد افزایش یافته است .همچنین فوت همسر و طالق؛
دو دلیل عمده افزایش تعداد زنان سرپرست خانوار است؛
به گون��ه ای که 71/4درص��د از زنان سرپرس��ت خانوار
همس��ر خود را بر اثر فوت از دست داده اند 17/6 ،درصد
بدسرپرس��ت هس��تند ،حدود 10درصد از این خانوارها
بر اثر طالق زن -سرپرس��ت خانوار ش��ده اند و 5درصد
نیز هرگز ازدواج نکرده اند .امارهای متعلق به س��ال 90
همچنین نشان می دهد که از نظر اقتصادی خانواده های
زن -سرپرس��ت در سطح پایینی قرار دارند 43/3 .درصد
انها در 2دهک پایین درامدی هس��تند و از سویی دیگر
عده ای از زنان سرپرست خانوار هم از وضعیت اقتصادی
خوبی برخوردارند ،اما س��هم کمی از ام��ار دارند؛ یعنی
13درصد در 2دهک باال ثبت ش��ده اند .میانه درامدی
خانوارهای زن -سرپرست حدود 34درصد کمتر از مرد-
سرپرست اس��ت .تعداد زنان سرپرست سالمند نیز رو به
افزایش اس��ت ،به طوری که در سال 90سهم زنان خانوار
باالی 65سال ،به 39/6درصد رسیده است.
هم کارگر هم سرپرست
زنان کارگر سرپرس��ت خان��وار به ان دس��ته از زنانی
اط�لاق می ش��ود ک��ه در واحدهای مش��مول قانون کار
اش��تغال داشته و سرپرس��تی خود و س��ایر افراد تحت
تکف��ل را ب��ه عهده دارن��د .این تعریف بر اس��اس قانون
مجمع تشخیص مصلحت کش��ور دختران کارگر مجرد
سرپرس��ت خانوار و افراد تحت تکفل ان��ان ،زنان کارگر
پدیده های شایع در تمام جوامع بشری است،
گفته اس��ت :میزان فراگیری و شیوع کودک
ازاری در جوامع مختلف بین 30تا 35درصد
و با توجه به مطالع��ات صورت گرفته میزان
ان در ای��ران 20ت��ا 25درصد تخمین زده
شده است.
همچنی��ن جاوید س��بحانی ،عضو انجمن
حمای��ت از حقوق ک��ودکان ،چند روز پیش
گفته ب��ود 32« :درصد دخت��ران راهنمایی
و دبیرس��تان تجربه ازار جنسی داشته اند و
به طور کل تاکنون نیمی از جمعیت دختران
ازارجنسی را تجربه کرده اند».
هزینه 50میلیاردی بهزیستی
افزای��ش می��زان ک��ودک ازاری ب��ه طور
طبیعی به افزایش تعداد کودکان زیر پوشش
بهزیس��تی می انجامد .این درحالی است که
اگ��ر به صورت میانگین هزینه نگهداری یک
کودک در مراکز نگهداری را ماهانه 480هزار
توم��ان بدانی��م اکنون هزین��ه نگهداری 23
هزار ک��ودک در مراکز نگهداری بیش از 11
میلیاردتومان در ماه می ش��ود .این هزینه در
س��ال 132میلیاردتوم��ان خواهد ب��ود و با
توجه به اینکه بهزیس��تی کمتر از 180هزار
تومان در ماه برای هر کودک هزینه می کند،
نگهداری کودکان در مراکز نگهداری نزدیک
به 50میلیاردتومان هزینه س��االنه برای این
س��ازمان دارد .البت��ه نباید از ای��ن واقعیت
غافل شد که 480هزار تومان ویژه کودکان
باالتر از 6س��ال است و هزینه نگهداری یک
نوزاد به مراتب بیش��تر از این خواهد بود .در
چنین ش��رایطی چاره ای جز این نیست که
با اگاهی سازی و اموزش میزان کودک ازاری
در خانواده ها پایین بیاید .این درحالی اس��ت
که توجه کم��ی به ام��وزش والدین کودک
ازار می ش��ود و همانطور که ذکر ش��د تنها
س��ناریوی کنت��رل ک��ودک ازاری ،س��لب
صالحیت اس��ت که بیش��تر به پ��اک کردن
صورت مسئله شبیه است.
توجه به اسیب زننده
یک استاد دانش��گاه و مدرس روانشناسی
ب��ه
س�لامت در گف��ت و گ��و ب��ا
کاستی های موجود در زمینه اموزش والدین
کودک ازار اشاره می کند و می گوید :همواره
در توج��ه به اس��یب ،به اس��یب دیده توجه
می شود در حالی که باید اسیب رسان را نیز
مورد توجه قرار داد.
حس��ن عش��ایری با بیان اینکه تب بر ،تب
را پایی��ن می اورد اما باکتری را نمی کش��د،
تصریح می کند :در بحث کودک ازاری باید
ریش��ه ها شناخته شود و این ریشه در بعدی
وجود 2500زن سرپرست خانوار تا سال 90
خانههاییکهزنانسرپرستیمی کنند
43درصد از زنان سرپرست خانوار در دو دهک پایین قرار دارند
سرپرس��ت خانوار و افراد تحت تکفل انان که همس��ران
از کار افت��اده ،زندان��ی ،یا معتاد به مواد مخدر داش��ته و
در مراک��ز نگهداری معتادان هم می توانند باش��ند ،زنان
کارگری که از همسران خود طالق گرفته یا همسرانشان
فوت کرده یا مفقود االثر باشند و افراد تحت تکفل انان،
زنان کارگر سرپرس��ت خانوار که بر اساس فهرست مورد
تایید س��ازمان تامی��ن اجتماعی مق��رری بیمه بیکاری
دریافت می نمایند و اف��راد تحت تکفل انان را هم در بر
می گیرد .این گ��روه از زنان دغدغه های زیادی دارند که
از جمله ان ترس و نگرانی ازاینده مبهم و نامعلوم است.
ترسی از نبود تضمین برای تامین نیازهای زندگی اتی از
مهم ترین دغدغه های زنان سرپرست خانوار می باشد .در
2/60درصد از زنان سرپرس��ت خانوار احساس اضطراب
و نگرانی از اینده وجود دارد .همچنین نداش��تن شغل از
دیگر دغدغه زنان سرپرس��ت خانوار اس��ت تا انجا که بر
پایه امار 8/68درصد زنان سرپرس��ت خانوار زیر پوشش
نهادهای حمایتی ،با هیچ حرفه ای که امکان دس��تیابی
به ش��غلی با حداقل درامد را برای انان فراهم کند اشنا
نیستند.
انها زن سرپرست خانوار نیستند
در ح��ال حاضر پدر به ط��ور قانونی می توان��د درباره
تمامی تصمیمات فرزندان اظهارنظر کند و اما مادری که
سرپرست خانوار هم هست تنها با اجازه اداره سرپرستی
که زیر نظر دادستانی است می تواند تصمیم گیر خانواده
باشد .با این تعریف به نظر می رسد زنان سرپرست خانوار
در کش��ور به طور حقوقی سرپرس��ت خانوار نیس��تند.
می گوید:
زه��ره ارزنی ،حقوقدان در گفتگ��و با
زنان مطلقه یا ش��وهر ف��وت کرده به ش��کل قانونی زن
نبود اموزش اموزش صحیح در خانواده ها و
در بعدی دیگر مسائل اقتصادی ،اجتماعی و
فرهنگی اس��ت که بستر اس��یب را به وجود
می اورد.
او با اش��اره ب��ه اینکه در س��ال های اخیر
کلینیک ه��ای کنترل خش��م دایر ش��ده اند،
فعالی��ت این کلینیک ه��ا را بی تاثیر می داند
و می گوی��د :روش های��ی که مورد اس��تفاده
قرار می گیرد روش هایی نیس��تند که بتوانند
مشکالت را حل کنند.
این اس��تاد دانش��گاه با اش��اره به تدریس
روانشناسی س�لامت در دانشگاه ها می گوید:
اوضاع به این صورت اس��ت که از دانشجوی
PHDدر رابط��ه با یک بحث علمی امتحان
می گیرند و به او نمره 20یا 19/75می دهند
در حال��ی که باید این فرد را که قرار اس��ت
روانش��ناس و مش��اور ش��ود به میان مردم
فرس��تاد و از او خواس��ت کار میدان��ی انجام
دهد .او اینط��ور نتیجه گیری می کند که در
بحث اموزش والدین کودک ازار که می تواند
به کاهش کودک ازاری یا حتی خشونت های
دیگر منجر ش��ود ابتدا باید به اس��یب زننده
توجه ش��ود و در درجه دوم باید مش��اوران
و روانشناس��انی که اموزش مناسب دیده اند
مهارت های عملیاتی را اموزش دهند.
سرپرس��ت خانوار نیستند انها فقط قیم هایی هستند که
از س��وی اداره سرپرستی که زیر نظر دادستانی هر شهر
تشکیل می شود ،اجازه دارند درباره فرزندان شان تصمیم
بگیرند .به طور مثال زنان سرپرست خانوار به طور عملی
نمی توانند اجازه خروج فرزندان شان از کشور را بدهند و
کارهای بنیادین را نمی توانند انجام دهند.
او اعتقاد دارد سازمان بهزیستی و کمیته امداد از جمله
سازمان هایی هس��تند که باید در این زمینه فعال باشند
و می گوید« :کمیته ام��داد هم که ردیف بودجه ای برای
زنان سرپرس��ت خانوار ندارد تنها بخش��ی برای حمایت
از کم درامده��ا وجود دارد ک��ه به طورطبیعی زنان هم
در این دس��ته قرار می گیرند ،زنانی که چند بچه دارند،
همس��ر فوت ش��ده دارند و وضعیت هایی از این دس��ت
ی عملکردشان در این
دارند .س��ازمان هایی مثل بهزیست
ح د اس��ت که اشرافی به معلوالن و بی سرپرستان خانوار
داشته باش��ند و زنان سرپرست خانوار هم در این دسته
قرار می گیرند .متاس��فانه مردم ایران هم برای کار کردن
حوصل��ه ندارن��د و می خواهند کمک نق��دی از جایی به
انها برس��د .حتی اگر کاری برای انها پیدا ش��ود در شان
خود نمی بینند یا وقت گیر اس��ت .این اس��ت که الفبای
توانمندی هنوز در کش��ور ما نهادینه نش��ده است» .این
حقوقدان با اشاره به اینکه باید فرهنگ رئیس بودن را از
ذهن مردم بزداییم اظهارکرد :در کش��ور به انواع مشاغل
نیاز اس��ت .همانقدر که در بخش مدیری��ت نیاز به نیرو
داریم در بخش تولید هم باید نیروی فعال وجود داش��ته
باش��د .اول باید فرهنگ سازی ش��ود .زمانی بود که همه
ما در روس��تاها مش��غول به کار بودیم یا مثال پدران مان
در روس��تاها در کنار یکدیگ��ر و دوش به دوش هم کار
می کردند اما حاال در ش��هرهای ب��زرگ ان فرهنگ کار
کردن فراموش ش��ده اس��ت .حمایت یعنی اینکه زمینه
کارافرینی برای زنان فراهم شود که این موضوع از وظایف
وزارت تعاون است .حمایت از شرکت های تولیدی که به
دس��ت زنان کارافرین اداره می شود .مثال زنان کارافرین
که فرزند کوچک دارند بای��د مهدهای کودک رایگان از
س��وی دولت برای انها ایجاد ش��ود .یا حتی ان دسته از
زنانی ک��ه خیاطی می کنند در صورتی که چرخ خیاطی
ندارند این امکان از سوی دولت برای انها ایجاد شود.
خبر
19
70درصد مجوزهای مشاغل خانگی
مربوط به بانوان است
ایس�نا :مدیرکل تعاون ،کار و رفاه اجتماعی خراسان
جنوبی گف��ت :بی��ش از 70درصد مجوزهای مش��اغل
خانگ��ی مرب��وط ب��ه بانوان اس��ت .محمد س��نجری در
بازدید از مراکز فنی وحرفه ای خراس��ان جنوبی در مرکز
فنی وحرفه ای خواهران گفت :در بخش مش��اغل خانگی
بیش��ترین مش��کل در بخش عرضه محصوالت است که
اگر این مشکل برطرف نش��ود بخش مشاغل خانگی راه
به جایی نمی برد .او ادامه داد :با توجه به قانون مش��اغل
خانگی ،ش��هرداری ها موظف هستند تا مکانی برای ارائه
این محصوالت در نظر بگیرند؛ اما در شهرس��تان بیرجند
تاکنون این اتفاق نیفتاده است.
مدیرکل تعاون ،کار و رفاه اجتماعی خراس��ان جنوبی
ادامه داد :اداره تعاون ،کار و رفاه اجتماعی در صدد است
تا با همکاری ش��هرداری این مکان ه��ا را راه اندازی کند
اما تاکنون موفق به این کار نش��ده ایم .س��نجری تصریح
کرد :در س��طح برخی از شهرستان ها مکان هایی مختص
مش��اغل خانگی در نظر گرفته ش��ده که محصوالت این
مشاغل را عرضه می کند .مژگان شریفی ،سرپرست دفتر
امور بانوان و خانواده اس��تانداری خراسان جنوبی نیز در
این بازدید گفت :با توج��ه به اینکه معضل بیکاری یکی
از مشکالت اساس��ی در سطح جامعه است باید به بحث
اشتغال بانوان توجه ویژه شود.
جزئیاتی از طرح ساماندهی
زنان سرپرست خانوار تهران
مدیرکل امور بانوان استانداری تهران با اشاره به دومین
کارگ��روه زنان و خانواده اس��تانداری ته��ران گفت :قرار
اس��ت طرح جامع «س��اماندهی زنان سرپرست خانوار»
در ش��ورای برنامه ریزی و توسعه استان تهران به منظور
تصویب نهایی مطرح شود .زهرا ساعی با بیان این مطلب
اظهارکرد :ما طرح جامع «س��اماندهی زنان سرپرس��ت
خانوار» را در این کارگروه مطرح کردیم .استاندار تهران،
مشاور وزیر کشور در امور بانوان و مدیران کل امور بانوان
دس��تگاه های اجرایی در این جلس��ه حضور داش��تند و
درب��اره این طرح به انان توضیحاتی داده ش��د .مدیرکل
امور بانوان اس��تانداری تهران با بی��ان اینکه این طرح به
صورت ازمایش��ی ابتدا در شهرس��تان ری اجرا می شود،
گفت :طی مذاکرات ص��ورت گرفته با موالوردی ،معاون
رئیس جمهور در امور زنان قرار است در صورت موفقیت
طرح جامع س��اماندهی زنان سرپرست خانوار در استان
تهران این طرح درکل کش��ور اجرایی شود .وی گفت :در
این طرح جلساتی داشتیم عالوه بر ان نشست هایی را با
دس��تگاه های متولی زنان سرپرست خانوار مانند سازمان
بهزیس��تی ،کمیته حضرت ام��ام (ره) ،وزارت تعاون ،کار
و رفاه اجتماعی و س��ازمان های میراث فرهنگی ،صنایع
دس��تی و گردشگری و فنی حرفه ای برگزار کردیم .شرح
وظایف این دستگاه ها را گرفتیم ،از اقدامات انها در زمینه
زنان سرپرس��ت خانوار مطلع شدیم و درباره نحوه حضور
انها در طرح جامع به نتایجی رسیدیم.
به گزارش ایس��نا ساعی در پایان گفت :نتایج به دست
امده را در کارگروه دوم زنان و خانواده استانداری تهران
مطرح کردیم و نظر استاندار درباره اقدامات صورت گرفته
مثبت بود.
بررسی همه زمانی شدن سفر
فراکسیونگرشگری
مهر :رئیس فراکسیون گردشگری مجلس از برگزاری
نشست های ویژه با بخش خصوصی برای ارائه راهکارهای
هم��ه زمانی و همه مکانی کردن س��فرها خبر داد .جبار
کوچکی ن��ژاد گفت :در ایام تعطیالت عیدفطر مردم برای
رفتن از تهران به رش��ت 18س��اعت در ترافیک ماندند
باید این موضوع بررسی شود اما متاسفانه سازمان میراث
فرهنگی به حاشیه می رود .این حاشیه ها از سال ها پیش
در س��ازمان میراث فرهنگی وجود داشته هنوز نیز ادامه
دارد .باید س��ازمان میراث فرهنگی سیاستگذاری بهتری
برای انجام سفر داشته باشد .او درباره سفرهای تعطیالت
عی��د فطر بیان ک��رد :وقتی حجم وس��یعی از میهمانان
وارد یک ش��هر می شوند باید بتوان از انها به نحو احسن
پذیرایی کرد نه انکه اس��یب ببینند ولی نبود هماهنگی
بین دس��تگاه ها باعث ش��ده تا میهمان نوازی ایرانیان در
ش��هرها به ضد میهمان تبدیل شود .مانند اتفاقی که در
ورودی مازندران به رش��ت افتاد و مردم برای ورود به این
ش��هر ساعت ها این مسیر کوتاه را سپری کردند .بنابراین
الزم اس��ت که این سفرها اسیب شناس��ی شود .نماینده
مردم رش��ت در مجلس گفت :سازمان میراث فرهنگی و
متولی گردشگری باید بتواند پس از اسیب شناسی سفرها
برای گردشگری سیاستگذاری کند و بخش هایی که دچار
مشکل است را شناسایی و برای رفع ان هشدار دهد.
20
شنبه 18مردادماه 12 - 1393شوال 9-1435اگوست 2014
نگاه روز
اقتصاد ایران در دام درامد نفتی
گ�روه اینه :اقتصاد ایران به ش��دت به درامدهای
نفتی وابسته اس��ت ،به این دلیل با کاهش و افزایش
درامده��ای نفت��ی ،دولت ها با بحران ه��ای متضادی
روبه رو می ش��وند؛ یا اس��یر بیماری هلندی ناش��ی از
س��رریز پول به جامعه می شوند و با افزایش تقاضا در
دوره بعدی با کسری بودجه فزاینده روبه رو می شوند
یا به خاطر کمبود درامد در دوره های کاهش نرخ نفت
باید با کسری بودجه کشور را اداره کنند .به این دلیل
اقتصاد ایران در چند دهه اخیر همیش��ه با کس��ری
بودجه روبه رو بوده ،وضعیتی که با پرداخت یارانه های
نقدی به اوج خود رسیده است.
اقتص��اد ایران در س��ال های 1357ت��ا 1378هم
گرفت��ار بیماری هلندی و هم کاهش درامدهای نفتی
ش��د و پس از 3سال ارامش از سال 1380تاکنون با
دوره طوالنی کسری بودجه ای روبه رو است که الوده
به رکود تورمی اس��ت ،افزای��ش و فربگی نظام اداری،
دادن یاران��ه نقدی و تحریم های گس��ترده وضعیتی
را به وجود اورده اس��ت ک��ه رهایی از ان با روش های
معمول امکان پذیر نیست.
قیم��ت نفت از حدود 20دالر در س��ال 1375به
حدود 11دالر در سال 1378رسید و مقدار صادرات
نفت از حدود 2/61میلیون بش��که در روز در س��ال
1375به حدود 2/15میلیون بش��که در روز رس��ید.
در واقع شوک های منفی قیمت نفت و مقدار صادرات
ان باع��ث ش��ده که درام��د پیش بینی ش��ده در این
س��ال ها تحقق نیافته و به کسری بودجه دولت منجر
ش��ود .علت اصلی کسری بودجه دولت از سال 1380
تاکنون افزایش بی رویه هزینه های دولت بوده اس��ت،
به طوری که انحالل سازمان برنامه و بودجه و صندوق
ذخی��ره ارزی و اج��رای طرح هایی مانن��د بنگاه های
زودبازده ،س��هام عدالت ،مس��کن مه��ر ،هدفمندی
یارانه ها و پروژه های تصویب شده در سفرهای استانی
مسئوالن دولت مخصوصا از سال 1384تاکنون باعث
افزایش بدون برنامه ریزی هزینه های دولت شده است.
در دوره مذکور قیمت نفت افزایش بی رویه ای داشته
و از قیم��ت حدود 23دالر در س��ال 1380به بیش
از 140دالر در تابس��تان 1387رس��ید و هم اکنون
نی��ز قیمت نفت بی��ش از 100دالر اس��ت .در واقع
علت کس��ری بودج��ه دولت در این س��ال ها افزایش
ب��دون برنامه ریزی هزینه های دولت اس��ت که حتی
درامدهای باالی نفتی در این س��ال ها نیز پاسخگوی
ان نیس��ت .در 2س��ال اخیر کاهش صادرات نفت به
علت تحریم ها نقش مهمی در کسری بودجه دارد.
اگرچ��ه از س��ال 1380ت��ا 1391هزینه ه��ا و
درامدهای دولت افزایش یافته اند اما رش��د افزایش
هزینه های دولت بس��یار بیشتر از درامدهای دولت
بوده اس��ت .هزینه های دولت در ای��ن مدت حدود
734درصد رش��د داش��ته و از بی��ش از 125هزار
میلی��ارد ریال در س��ال 1380به بی��ش از 1042
ه��زار میلی��ارد ری��ال در س��ال 1391رس��ید؛
در مقاب��ل نی��ز درامده��ای دول��ت در ای��ن مدت
ح��دود 354درص��د رش��د داش��ته و از بی��ش از
125هزار میلی��ارد ریال در س��ال 1380به حدود
568هزار میلیارد ریال در سال 1391رسید.
در 2س��ال اخی��ر با توج��ه به تحریم ه��ای نفتی،
درامدهای دول��ت کاهش یافته اس��ت ،به طوری که
از ح��دود 820ه��زار میلیارد ریال در س��ال 1389
ب��ه حدود 568ه��زار میلیارد ریال در س��ال 1391
رس��ید .اما مشاهده می شود هزینه های دولت افزایش
داش��ته و از حدود 872هزار میلیارد ریال در س��ال
1389به بیش از 1042هزار میلیارد ریال در س��ال
1391رسید .یعنی در 2سال اخیر درامدهای دولت
ح��دود 31درصد کاهش داش��ته و هزینه های دولت
19درصد افزایش داش��ته که باعث تش��دید کسری
بودجه دولت شده است.
هزینه ه��ای ج��اری دول��ت بین س��ال های 1380
تا 1391حدود 782درصد رش��د داش��ته اس��ت که
بیشتر از رش��د هزینه های دولت است ،تورم های باال
در س��ال های اخیر یکی از مهم ترین پیامدهای رشد
بی سابقه هزینه های جاری دولت است.
کس��ری بودجه اگر ناش��ی از افزای��ش هزینه های
عمرانی باش��د ممکن اس��ت اثرات مفیدی بر اقتصاد
داش��ته و باعث افزایش س��رمایه گذاری ،کاهش نرخ
بیکاری و افزایش رشد اقتصادی کشور شود.
سهم هزینه های عمرانی دولت به هزینه های دولت
از 29/3درصد در سال 1382به 14/6درصد در سال
1391رسید.
حتی در س��ال 1391هزینه ه��ای عمرانی بیش از
47درصد کاهش داشته و از حدود 289هزار میلیارد
ریال در س��ال 1390به 152ه��زار میلیارد ریال در
س��ال 1391رسیده اس��ت ،درصورتی که هزینه های
جاری نه تنها کاهش نداش��ته ،بلکه افزایش محدودی
نیز داشته است.
از نتایج کاهش سهم هزینه های عمرانی می توان به
کاهش سرمایه گذاری ،افزایش نرخ بیکاری و رکود در
اقتصاد کشور اشاره کرد؛ در واقع رشد زیاد هزینه های
جاری دولت و کاهش سهم هزینه های عمرانی نسبت
به هزینه ه��ای دول��ت توجیه کنن��ده وضعیت رکود
تورمی کش��ور با وج��ود درامدهای ب��االی نفتی در
سال های اخیر است.
اینه
محمد اقازاده :شاخص توسعه انسانی در سال های
اخیر براساس یافته های سازمان ملل تغییر
قابل مالحظه ای نکرده است ،ولی بر اساس این
امار ،ایران در شاخص ها وضعیت مطلوبی ندارد .اگر
شاخص ها را براساس امید به زندگی ،درامد سرانه و
کیفیت اموزش ارزیابی کنیم به این نکته می رسیم
که تفاوت رشد و توسعه اقتصاد در نوع زندگی و
چگونگی تقسیم ثروت جامعه است ،بحث اصلی در
توسعه منابع انسانی هدف گذاری برای رفاه عمومی
و کاهش شکاف طبقاتی است که این رفاه را مختل
می کند.
سلسله گزارش های
درباره مبانی توسعه
سطح رفاه عمومی
در دام اتالف منابع
رش��د اقتص��ادی می تواند تولید ناخال��ص را افزایش
دهد ولی کوچک ترین تاثیری در رفاه همگانی نداشته
باش��د ،حتی می توان برای رسیدن به این رشد نیروی
کار را تحت فش��ار قرار داد ،دستمزد واقعی اش را مدام
کاهش ولی س��اعاتی که درگیر تولید است را افزایش
داد و از ای��ن طریق این رش��د بیش��تر از انکه دری به
روی رفاه بگش��اید پنجره ای به سمت زندگی جهنمی
باز می کند .زندگی ک��ه برای زنده ماندن حق انتخابی
وجود ندارد ،اما اولویت توسعه برانگیختن حق انتخاب
ب��رای همه اف��راد اس��ت و رعایت معیاره��ای زندگی
ابرومندانه را جدی می گیرد .توس��عه نگاهی انضمامی
دارد و ازادی های سیاس��ی و اجتماعی را اولویت خود
قرار می دهد و رش��د اقتصادی را ب��دون این دو امری
مطلوب نمی داند.انس��ان های توس��عه یافت��ه این حق
را دارن��د شایس��تگی و توانایی هایش��ان را از بالقو گی
ب��ه بالفع��ل در اورن��د و در ی��ک رقاب��ت ازاد ،رفاه و
اعتباری را بطلبند که متناس��ب با شان خود می دانند.
ح��ق ش��هروندی پیش��اپیش این حق را به رس��میت
می شناس��د .در جامعه مبتنی بر توس��عه همه خود را
مش��ارکت کننده در اداره جامعه می دانند ،در حالی که
دولت های رش��دگرا می توانند در امدهای حاصل از این
رشد را صرف طرح های جاه طلبانه نظامی و پروژه هایی
بکنند که اکثریت جامعه از ان منتفع نش��وند یا حتی
منابع حاصله را صرف سرمایه گذاری های سوداور کنند
تا تداوم رشد اقتصادی را تضمین کنند.
بحث دیگر نوع توزیع ثروت حاصل از رشد اقتصادی
اس��ت ،بح��ث اصلی در ای��ن مورد چگونگ��ی برخورد
ب��ا مازاد اس��ت ،پ��ل باران و پ��ل س��وئیزی در کتاب
س��رمایه انحص��اری در تعریف این مفه��وم اقتصادی
می نویس��ند« :این مفهوم تفاوت میان ان چیزی است
ک��ه جامعه تولی��د می کن��د و هزینه های��ی که صرف
ای��ن تولید می کند و هزینه های��ی که صرف این تولید
می گردد ،این مازاد ش��اخص بهره وری و ثروت اس��ت
و نش��ان می دهد یک جامعه برای تحقق بخش��یدن به
هدف هایش چه اندازه ازادی دارد» ،البته نوع تقس��یم
ای��ن ازادی در جامع��ه در ای��ن تعریف هن��وز ناگفته
مانده است.
م��ازاد در جامع��ه غی��ر از حف��ر ش��کاف طبقاتی یا
س��رمایه گذاری مول��د دیگر در مع��رض اتالف عظیم
ه��م قرار می گیرد ،با کم��ی صرفه جویی در این اتالف
عظیم می ش��ود مناب��ع زی��ادی را برای
بهب��ود کیفیت زندگی ازاد کرد .بخش��ی
از این ات�لاف در گرو جهان��ی بی تخاصم
اس��ت که نیاز ب��ه نظامی گری ن��دارد ،در
سطح ملی هم نظم های بوروکراتیک منابع
زیادی را به خود اختصاص می دهند بدون
انکه متناس��ب با ان بهره الزم را به جامعه
برس��انند ،ناهنجاری ه��ای اجتماع��ی مثل
م��واد مخ��در ،قت��ل و دیگ��ر جرایم بخش
عمده ای از این مازاد را می بلعند.
متاس��فانه بسیاری از اقتصاددانان به دالیل
خواسته و ناخواس��ته یا در مورد مازاد جهل
دارند ی��ا ترجیح می دهن��د در موردی حرف
نزنن��د ک��ه توزیع ث��روت را در خف��ا هدایت
می کند ،ولی در شرایطی که جامعه ما با تورم
رکودی روبه روس��ت ما ناچاری��م مازادهایی را
کشف کنیم که به جای تولید ثروت کل اقتصاد
را در معرض فروپاشی قرار می دهد .تنها با این
مازاد اس��ت که رتبه ما در توس��عه انس��انی به
مرزهای قابل قبولی می رسد.
براساس اخرین امار سازمان ملل اعالم شد:
ایران از نظر رضایت از زندگی رتبه ۱۱۲را در جهان دارد
سازمان ملل رتبه ایران از نظر رضایت از زندگی را ۱۱۲در بین ۱۵۴
کش��ور جهان اعالم کرد و از رضایت ۶۷درصدی ش��هروندان ایرانی از
ش��غل خود و رضایت ۵۲درصدی از کیفیت بهداشت و ۶۱درصدی از
کیفیت اموزش خبر داد.
دفتر برنامه توس��عه س��ازمان ملل در بخش��ی از گزارش جدید خود
موس��وم به گزارش «توس��عه انس��انی ۲۰۱۴؛ ترقی پایدار بشر :کاهش
اسیب پذیری ها و افزایش جهش ها» به بررسی میزان رضایت شهروندان
۱۵۴کشور جهان از زندگی پرداخته است.
این گزارش شاخصی را به نام شاخص رضایت از زندگی منتشر کرده
و به هر کش��ور نم��ره ای از صفر تا ۱۰داده که هر چه نمره کش��وری
بیشتر باشد ،داللت بر رضایت بیشتر شهروندان از زندگی خود دارد.
براس��اس این گزارش که بر پایه امار سال های ۲۰۰۷تا ۲۰۱۲تهیه
گ�روه این�ه :برنامه توس��عه
س��ازمان مل��ل در بخش��ی از
گ��زارش جدید خود موس��وم به
گزارش «توس��عه انسانی ۲۰۱۴؛
ترقی پایدار بش��ر» امار جدیدی
از میزان رضای��ت افراد از زندگی
خود منتش��ر ک��رده اس��ت.این
گزارش ش��اخصی را به نام ش��اخص رضایت از زندگی
منتشر کرده و به هر کشور نمره ای از صفر تا ۱۰داده
که هر چه نمره کشوری بیشتر باشد داللت بر رضایت
بیشتر شهروندان از زندگی خود دارد.
بر اس��اس این گ��زارش که بر پایه امار س��ال های
۲۰۰۷تا ۲۰۱۲تهیه ش��ده اس��ت ،ایران در شاخص
رضای��ت از زندگ��ی نمره 4/6را بدس��ت اورده و رتبه
۱۱۲را در جهان به خود اختصاص داده است .چندی
پیش نیز یک گزارش قدیمی تر درباره میزان غمگینی
مردم جهان منتش��ر ش��د که در ان نیز م��ردم ایران
دومین مردم غمگین جهان نام گرفته بودند .در همین
ارتباط با محمد مراد بیات ،جامعه شناس گفت وگویی
انجام دادیم.
میزان رضایت از ش�غل ،امنیت و حق ازادی
از جمله شاخص هایی بود که در این گزارش مورد
بررسی قرار گرفت .چه شاخص هایی وجود دارد
که می تواند در رضایت از زندگی اهمیت داش�ته
باش�د و چقدر میزان ارائه ش�ده در این زمینه با
انچه که ما در اجتماع می بینیم حقیقت دارد؟
نکت��ه ای که در این زمینه به اعتقاد من مهم اس��ت
میزان امکاناتی است که در یک کشور با سطح زندگی
ش��ده اس��ت ،ایران در ش��اخص رضایت از زندگی نمره 4/6را به دست
اورده و رتب��ه ۱۱۲را در جه��ان ب��ه خود اختصاص داده اس��ت .تنها
ش��هروندان ۴۲کش��ور در جهان رضایت کمتری نسبت به زندگی در
مقایسه با ایرانی ها داشته اند.
در نظرس��نجی انج��ام ش��ده از ش��هروندان ایرانی ب��رای تهیه این
گ��زارش۵۵ ،درص��د پاس��خ دهندگان اع�لام کرده اند از ح��ق ازادی
انتخ��اب برخوردارند۵۵ ،درصد نس��بت به برخ��ورداری از امنیت ابراز
رضایت کرده اند۶۷ ،درصد از ش��غل خود و ۶۷درصد از س��طح زندگی
خ��ود رضایت داش��تند .همچنی��ن ۵۲درصد مردم ای��ران از کیفیت
خدم��ات بهداش��تی و ۶۱درص��د از کیفی��ت اموزش در کشورش��ان
راض��ی بوده ان��د۵۸ .درص��د پاس��خ دهندگان تالش های دول��ت برای
مب��ارزه با فقر را راضی کننده دانس��ته اند و ۶۱درصد نیز از برنامه های
دولت ب��رای حفاظ��ت از محیط زیس��ت اب��راز رضایت کرده ان��د .این
گزارش می��زان اعتماد ش��هروندان ایرانی به دولت وق��ت را ۵۶درصد
اعالم کرده است.
بررس��ی های دفتر برنامه توس��عه سازمان ملل نش��ان می دهد ،مردم
کش��ور افریقایی بنی��ن کمترین رضایت از زندگ��ی را دارند .نمره این
کشور در شاخص رضایت از زندگی 3/2اعالم شده است .پس از بنین،
کش��ور ،رواندا با نمره 3/3و ماداگاسکار با نمره 3/6در رده های بعدی
قرار دارند .بیشترین میزان رضایت از زندگی در سوئیس دیده می شود،
به طوری که نمره این کش��ور در ش��اخص رضایت از زندگی 7/8اعالم
ش��ده اس��ت .نروژ با نم��ره 7/7و س��وئیس با نمره 7/6ب��ه ترتیب در
رتبه های دوم و سوم از این نظر قرار گرفته اند.
نمره برخی کش��ورهای دیگر در ش��اخص رضایت از زندگی عبارت
است از :امریکا ،۷المان ،6/7کانادا ،7/4انگلیس ،6/9ژاپن ،۶فرانسه
،6/6قطر ،6/7عربستان ،6/5امارات ،7/2بحرین ،۵کویت ،6/2رومانی
،5/2روسیه ،5/6مالزی ،5/9لبنان ،4/6ترکیه ،5/3اردن ،5/1برزیل
،6/9اندونزی ،5/4مصر ،4/2عراق ،4/7هند ،4/6پاکستان ،5/1یمن
،4/1افغانستان 3/8و نیجر .3/8
گفت وگو با یک جامعه شناس درباره میزان رضایت افراد از زندگی
چرا ناراضی هستیم؟ چرا شاد نیستیم؟
افرادش ارتب��اط دارد .در این زمان
اس��ت که توقع��ات فرد ب��ا جامعه
مشخص می شود .دومین نکته در این ارتباط موضوع
ارتباطات بین افراد است .در دنیایی که به سوی جهانی
هم��ه با اس��تفاده از
ش��دن گام برم��ی دارد
تکنولوژی ه��ای نوین از
ح��ال و روز همدیگ��ر با
خبر هستند و این مسئله بخش
مهمی از س��طح رضایت مندی افراد
از جامعه خود را تش��کیل می دهد .باید
ابتدا مش��خص شود که دیگر کشورها با چه
امکانات و چه نوع سابقه چه میزان اسایشی
دارند و کش��ور ما در مقایس��ه با انها چگونه
است تا بر مبنای ان قضاوت کرد .همچنین
عامل دیگری وجود دارد و ان اینکه جامعه
ایران برخوردار از امکانات اس��ت اما سطح
رفاه ان متفاوت از این امکانات نشان می دهد،
بنابراین س��طح ،رضایت مندی در مقایسه با
جایگاه کنونی ایران نیست.
گزارش چقدر می تواند در راس�تای
ه�م و در زمینه رضایتمن�دی افراد از
جوامع خود باشد؟
به نظر من یک��ی از عواملی که موجب
تصویر اول
ف) امید به زندگی
ال
ی ،س�لامت را وضع
��ازمان بهداشت جهان
س
ی ،روح��ی و روانی و
��وب و خ��وب جس��م
مطل
این ش��اخص مراقب
یداند،
اجتماعی یک فرد م
ی شان در حدی باشد
که افراد امید به زندگ
است
کهنسالی می گویند.
که به ان
ب) اموزش
ی اس��ت بی وقفه که
ش و پرورش فراگرد
اموز
یک ش��غل و زندگی
ی فرد را برای انجام
توانای��
ها در چارچوب نظام
افزایش می دهد و تن
مناسب
و از لحظه تولد اغاز
یش��ود
موزشی خالصه نم
ا
اب��د ان هم در جهان
ظه م��رگ ادامه می ی
و لح
یطلبد.
تهای تازه را م
وژیک که مدام مهار
تکنول
تولید ناخالص ملی
پ)
ص ملی ،اس��تهالک را
ت��ی از تولی��د خال��
وق
یرسیم که
ید ناخالص ملی م
حذف کنیم به تول
تولید یک کش��ور را
یها و قدرت
مجموعه دارای
یتوان رصد کرد.
م
غمگینی افراد در جهان می شود و می تواند در مقایسه
با دیگر کش��ورهای جهان قرار گیرد ،میزان تبعیض ها
و بی عدالت��ی در جوام��ع اس��ت .اف��راد ب��ه ط��ور
فرصت های برابر با هم
طبیعی باید دارای
ب��رای ارتقای س��طح
باشند تا بتوانند
زندگی خود ب��ه جایگاه
مطلوب دست یابند .این امر
باید در همه زمینه های اقتصادی،
اجتماعی ،سیاسی ،فرهنگی ،ورزشی
و هنری فراهم باش��د .بسیاری از افراد
به دلیل ظرفیت و اس��تعدادهایش ان
زندگی شایس��ته تری را برای خود در
نظر دارند که ممکن است در برابر سد
تبعیض نتوانسته باشند استعدادهای
خود را شکوفا کنند و همین موضوع
پایه ناش��اد بودن ی��ا غمگینی افراد را
فراهم می کن��د .دیگر عامل می تواند نوع
نگاه به جهان هستی باشد که معموال در
فضای غمگین مانور بیش��تری روی وجه
تاری��ک ان انج��ام می ش��ود و در مقابل
انچه مورد ش��ادی قرار می گیرد ،کمتر
مورد توجه است .مثال نوع نگاه در بخش
فرهنگی ما نگاه ش��ادی بخش��ی نیست،
در صورت��ی که اگر این نگاه اصالح ش��ود این امار هم
می تواند تغییر کند.
در تعریفی که از تبعی�ض ارائه کردید ممکن
اس�ت طیف اماری زنان در ای�ن زمینه در ایران
گس�تره بیش�تری را ش�امل ش�ود که این مورد
می تواند در بسیاری از کشورها هم مطرح باشد.
در ای��ن مورد باید ب��ا اغماض پاس��خ بگویم چراکه
در صورتی ک��ه تصور کنیم قوانینی در کش��ور داریم
که تبعیض ها و تنگناها را بیش��تر ب��رای زنان در نظر
گرفته است پس در این مورد زنان هم اسیب بیشتری
دیده اند .اما اش��اره من بیش��تر بر سر این موضوع بود
ک��ه مثال یک جوان هنرمند در کش��ور ما ایا به میزان
الزم امکان و فرصت بروز اس��تعدادش را دارد؟ یا یک
اندیش��مند و صاحبنظر این فرصت را دارد که نظریات
خ��ود را ارائ��ه کند و مورد نقد و نظر ق��رار دهد تا در
صورت الزم ان را اصالح کند و به میزان الزم س��طح
توانمندی خود را ارتقا دهد.
ایا یک فعال اقتصادی در کشور ما با قوانینی شفاف
و فرصت ه��ای تعریف ش��ده روبه رو اس��ت ت��ا بتواند
اس��تعداد خودش را به کار بگی��رد؟ ایا نیروهای فعال
و سیاس��ی می توانند به میزان الزم از سیاس��تمداران
انتق��اد کنن��د و ایا ب��ه می��زان الزم قوانین ش��فاف
و روشن است؟
ای��ا ،ای��ا و هزاران ای��ا دیگر وج��ود دارد که همین
موضوع برای زنان نیز می تواند صادق داش��ته باش��د.
هرجا در جواب به این ایاها پاسخ های منفی بیشتری
دریافت کردیم اسیب پذیری افراد هم می تواند بیشتر
یا برعکس کمتر باشد.
نظرخواهی
شنبه 18مردادماه 12 - 1393شوال 9 -1435اگوست 2014
مفاهیم و عملکردها در روزنامه تخصصی از دیدگاه استادان ارتباطات
پرستو بیرانوند -گروه گزارش :از دیدگاه علم و هنر
روزنامه نگاری ،نش��ریه تخصصی ،جریده ای است که اخبار،
گزارش ه��ا ،مق��االت ،تحلیل ه��ا ،نقده��ا ،تفس��یرها و
مصاحبه های ان در ارتباط با موضوع تخصصی است که دنبال می کند.
در رده بندی نش��ریات تخصصی انها را به 3گروه نش��ریات تخصصی -
علمی ،نش��ریات علمی -ترویجی و نش��ریات علمی – پژوهش��ی تقسیم
کرده ان��د که 2نش��ریه اخی��ر ،مطبوعاتی هس��تند ک��ه ارزش علمی و
دانشگاهی دارند.
در این میان نش��ریات تخصص��ی -علمی ،مج�لات و ماهنامه ها و یا
بی�ژن نفیس�ی:
روزنامه ن�گاری به س�مت
تخصصی می رود
بیژن نفیسی از پیشکسوتان روزنامه نگاری
کشور اس��ت .وی هم اکنون معاون اجرایی
اطالعات بین الملل روزنامه اطالعات اس��ت
و در م��ورد اغاز همکاری خ��ود با روزنامه
اطالعات می گوید :به واسطه ازمونی که در
حدود سال ۱۳۵۰برای دانشجویان رشته
عل��وم ارتباط��ات و روزنامه ن��گاری برگزار
گردید من توفی��ق یافتم که از میان ۹۰۰
نفر ش��رکت کننده در ازمون برگزیده شوم.
در روزنامه های عمومی
یک نگاه سطحی وجود
دارد و می خواهند که
مخاطب عام خود را
مطلع نگه دارند .با این
تفاوت انجام وظیفه
روزنامه ها و نشریات
تخصصی دشوارتر
خواهد بود
وی در م��ورد نگاه تخصصی ب��ه روزنامه ها
می گوید:
روزنامه ه��ای تخصص��ی نگاهش��ان
ب��ه مخاط��ب خ��اص اس��ت و نس��بت به
روزنامه های عمومی که یک نگاه عام دارند
تفاوت اساس��ی دارند .این نگاه خاص باعث
می شود که این روزنامه ها ژرف نگرتر باشند
و ب��ا نگاهی علت و معلول��ی برای توصیف
پدیده ها دقت داش��ته باشند و سطحی نگر
نباش��ند .در صورتی ک��ه در روزنامه ه��ای
عموم��ی یک نگاه س��طحی وج��ود دارد و
می خواهن��د که مخاطب عام خود را مطلع
نگ��ه دارن��د .با ای��ن تفاوت انج��ام وظیفه
روزنامه ها و نش��ریات تخصصی دش��وارتر
خواهد ب��ود زی��را باید یک ن��گاه دقیق و
علم��ی داش��ته باش��ند و مخاط��ب خاص
انه��ا ،دارای دان��ش و اطالعات بیش��تری
نس��بت به مخاطب عام اس��ت و نیاز دارد
ک��ه اطالعات دقیق تری به او داده ش��ود و
کار باید کارشناس��انه پیگیری شود .با این
ش��رایط نیاز اس��ت که افراد مش��غول در
نش��ریات تخصصی ،تخصص و دانش کافی
در م��ورد موضوعی را ک��ه دنبال می کنند
داشته باش��ند .این موضوع تفاوت اصلی و
عمده نش��ریات تخصصی و عمومی اس��ت.
روزنامه ن��گاری در عص��ر حاضر به س��مت
ی��ک نگاه تخصص��ی پیش م��ی رود .انچه
که در ای��ن تالطم خبری در مورد مباحث
روزنامه ن��گاری پیش امده نش��ان از روی
دادن تغییرات فراوان در این حوزه را دارد.
اکنون از طریق صفحات وب ،مخاطبان در
جریان اخبار قرار می گیرند و بعید نیس��ت
که روزنامه نگاری بر روی کاغذ ممکن است
تا چند س��ال دیگ��ر به س��مت دیجیتالی
ش��دن پیش برود .این جاست که نشریات
خاص که با نگاهی ویژه موضوعی را بررسی
می کند می تواند خود را بهتر نش��ان دهد و
جایگاه مشخص تری را دنبال کند .افرادی
ک��ه مش��تاق اطالعات ویژه ای هس��تند به
س��راغ منابعی می روند ک��ه اطالع دقیق تر
و کامل ت��ری را در اختی��ار انها قرار دهد و
این گونه اس��ت که در اینده کار برای این
نشریات دشوار تر خواهد شد ولیکن اینده
روشن تری را می توان برای انها متصور بود.
رسولی :وظیفه روزنامه،
روش�ن ک�ردن چ�راغ
حقیقت است
دکتر محمدرضا رسولی ،استاد و مدرس
علوم ارتباطات معتقد اس��ت که نمی توان
نشریات و روزنامه ها را به 2دسته عمومی
فصلنامه های عمومی تری هس��تند که دارای انتش��ار وس��یع تر بوده و از
مخاطبان بیشتری برخوردارند.
عموم��ا روزنامه ها جنبه ه��ای عمومی و فراگیرتر داش��ته و همه افراد
جامعه با داش��تن سطح سواد متوس��ط می توانند از این روزنامه ها بهره
بگیرن��د اما روزنامه ه��ای تخصصی ک��ه حوزه ها و مباحثی ک��ه به انها
می پردازند تخصصی تر است در حقیقت نشریاتی هستند که با مخاطبان
کمت��ر ،درصدد ارتقای س��طح فرهن��گ و اگاهی های جامع��ه در مورد
مباحث موردنظر تخصصی خود هستند.
روزنام��ه تخصص��ی ،مخاطبان کمت��ری دارد اما با دی��دگاه محتوایی
و تخصصی تقس��یم بندی کرد .وی معتقد
اس��ت هی��چ نش��ریه تخصص��ی نمی تواند
به ص��ورت کامل ب��ه مباح��ث اختصاصی
بپ��ردازد و ه��ر نش��ریه تخصص��ی ناگزیر
اس��ت که درصد کمی از مطالب خود را به
مباحث عمومی اختصاص دهد.
وی وظیف��ه روزنامه ه��ا را اگاه��ی
بخش��ی و و روش��ن کردن چراغ حقیقت
در حوزه هایی که همگان س��کوت پیش��ه
کرده ان��د ،می داند .رس��ولی در این مورد
توضی��ح می دهد :روزنامه ها را نمی توان به
2دس��ته تخصصی و عمومی تقسیم بندی
ک��رد .نمی توانیم بگوییم ک��ه این روزنامه
تخصص��ی و دیگ��ری عموم��ی اس��ت و
نمی توان مرزبندی خاصی میان نش��ریات
ایجاد کرد و مثال تاکید کرد که این حوزه
تنها به بررسی مواردی خاص در چارچوبی
خ��اص می پردازد .به ای��ن علت نمی توان
روزنامه ای را تخصصی صرف دانس��ت که
در حوزه تخصصی موضوعات بسیاری نیز
به مسائل دیگر مانند سیاسی و ...پرداخته
می ش��ود و تمام��ی حوزه ها ب��ه یکدیگر
مرتبط هستند .ممکن است که یک نشریه
تخصصی از 100درصد مطالب خود 10تا
15درص��د به مطالب عمومی و 80درصد
را به مطالب اختصاصی ،اختصاص دهد و
خود را دارند .در کش��ور م��ا روزنامه هایی
هستند که مجوز اقتصادی و فرهنگی دارند
ام��ا با دیدگاه سیاس��ی حرک��ت می کنند.
وظیفه روزنامه ها اگاهی بخش��ی و روش��ن
کردن چراغ حقیقت در حوزه هایی است که
همگان سکوت پیشه کرده اند و افشاگری و
شفاف سازی از وظایف روزنامه نگاران است.
رس��انه ای می تواند موفق باشد که مخاطب
خود را به درس��تی ش��ناخته و اشنایی با
فرهنگ ه��ای جمع��ی می توان��د در تعامل
با م��ردم و افزایش مش��ارکت های مردمی
برای اعمال سیاس��ت ها و برنامه های مفید
مل��ی و منطقه ای موثر باش��د لذا قدم اول
مطالعه و شناخت باورهای جمعی پیرامون
موضوعات م��ورد هدف و متناسب س��ازی
سیاس��ت ها با خواس��ت و باورهای جمعی
است .روزنامه های تخصصی در حوزه هایی
واکاوی می کنند و مسائل را بیشتر پیگیری
خواهند کرد.
اکن��ون در ح��وزه مطبوع��ات تخصصی
نمی ت��وان یک��ی را جدا ک��رد و بی تاثیر از
دیگ��ر حوزه ه��ا دانس��ت .مث�لا واردات و
ص��ادرات خ��ودرو ک��ه در بخ��ش تجارت
بررسی می ش��ود کامال امری سیاسی است
و مرب��وط به سیاس��ت های کالن جهانی و
کشوری است.
وس��یع تر ،علمی تر و کاربردی تری ب��ه مباحث مورد نظر خود می پردازد.
در این گزارش در گفت وگو با اس��تادان ارتباطات ،معنا و مفهوم روزنامه
تخصصی ،مورد تشریح قرار می گیرد.
اس��تادان ارتباط��ات ،دکتر محمدرضا رس��ولی ،بیژن نفیس��ی ،دکتر
س��یدرضا نقیب الس��ادات و دکتر حس��ن امامی در گفت وگو با خبرنگار
به این پرس��ش جواب می دهند که نقش و رس��الت یک روزنامه
تخصصی چیس��ت و این نوع روزنامه چ��ه تفاوتی با یک روزنامه عمومی
دارد؟
متن پاسخ های استادان ارتباطات را در زیر می خوانید.
ابعاد مختلفی پیدا کرده اس��ت و روزنامه ها
به شیوه گذشته نمی توانند تمامی نیازها و
مطالبی که نیازمند مخاطب امروز است را
در حوزه روزنامه ن��گاری نوین جای دهند.
با پیدایش فناوری های جدید رس��انه ای و
با رشد ش��بکه های رادیویی و تلویزیونی و
پیدایش رس��انه های جدید مث��ل اینترنت
و با حض��ور دیگر رس��انه های اجتماعی از
س��ال ،1950روزنامه ن��گاری نی��از رقابت
به ای��ن موضوع را حس کرد ک��ه صرفا از
مطالب عموم��ی مخاطب عام فاصله بگیرد
و با تولید مطالب تخصصی ،به سمت اخبار
همه جانب��ه ،مطالب خب��ری فرایند مدار،
واکاوی ،تحلی��ل و تفس��یر رویدادها پیش
ب��رود و ناگزیر اس��ت که به س��مت عمیق
ش��دن مطالب پیش برود ت��ا بتواند با این
رس��انه ها به رقابت بپردازد .در این زمان با
مخاطبی در ارتباط هس��تیم که دسترسی
فراوان��ی ب��ه رس��انه ها دارد و ه��م اینکه
می تواند یکی از سرحلقه های دروازه بانی در
تولید و دسته بندی اطالعات باشد و از اراده
انتخاب اخبار برخوردار است .این مخاطب
با مخاطب ده��ه 20و 30میالدی تفاوت
بس��یار دارد و نیازه��ای خب��ری در میان
افراد متفاوت ش��ده و سطح سواد رسانه ای
نی��ز افزایش پی��دا کرده اس��ت .روزنامه ها
فلسفه وجودی روزنامه های تخصصی به فعالیت و رقابت فزاینده میان رسانه های گوناگون
برمی گردد .نیازهای مردم در عصر جدید ابعاد مختلفی پیدا کرده است و روزنامه ها به
شیوه گذشته نمی توانند تمامی نیازها و مطالبی که نیازمند مخاطب امروز است را در حوزه
روزنامه نگاری نوین جای دهند
در این حالت ناگزیر اس��ت که به مس��ائل
عمومی بپردازد زیرا هیچ حوزه ای از حوزه
دیگر جدا نیست و در این صورت نمی توان
این روزنامه را تخصصی مطلق دانست .در
س��ایر حوزه ها اهمیت دربرگیری مطالب
وج��ود دارد و نش��ریات انه��ا را بازت��اب
می دهن��د مانن��د موضوع جن��گ که اگر
زمانی در گوشه ای از دنیا رخ دهد تمامی
این نشریات حتی اقتصادی ان را پوشش
می دهند .روزنامه هایی که س��ابقه طوالنی
در حوزه های سیاسی ،اجتماعی ،فرهنگی
دارند ب��رای تحلیل ش��رایط موجود باید
وارد حوزه های بین رشته ای مانند اقتصاد
سیاس��ی ش��وند و ی��ا در حوزه سیاس��ت
نمی توان سیاس��ت و فرهنگ را از یکدیگر
جدا دانست.
بیشتر روزنامه های تخصصی حوزه خاص
عبدالهی ن�ژاد :روزنامه
تخصص�ی ،پاس�خگوی
مخاطب
علیرضا عبدالهی نژاد ،اس��تاد دانش��گاه و
مدرس عل��وم ارتباط��ات و روزنامه نگاری
در م��ورد تغییر مخاط��ب صحبت می کند
و می گوی��د :در این زمان ب��ا مخاطبی در
ارتباط هس��تیم که دسترس��ی فراوانی به
رس��انه ها دارد و هم اینک��ه می تواند یکی
از س��رحلقه های دروازه بان��ی در تولی��د و
دس��ته بندی خبرها باشد که در این زمینه
دارای اراده است.
اکنون زمان تولد روزنامه نگاری نوینی به
نام روزنامه نگاری تخصصی اس��ت .فلسفه
وجودی روزنامه ه��ای تخصصی به فعالیت
و رقابت فزاینده میان رس��انه های گوناگون
برمی گردد .نیازه��ای مردم در عصر جدید
نمی توانن��د ب��ا مطال��ب س��نتی خب��ری
پاس��خگوی نیازهای اموزش��ی ،پژوهشی،
سرگرم کننده و نیازهای تبلیغاتی مخاطب
باش��ند .ای��ن فضا ب��رای تولد گون��ه ای از
رس��انه ها ک��ه کامال تخصص��ی و حرفه ای
هس��تند اماده می ش��ود .در دهه 70این
تعری��ف از روزنامه نگاری وجود داش��ت که
روزنامه نگار فردی است که دانش اقیانوسی
با عم��ق ی��ک بن��د انگش��ت دارد که در
فضای اکادمی نیز مرس��وم بود .این انگاره
اکنون شکس��ته شده است .در کنار ان که
روزنامه ن��گار تمامی مطال��ب را می داند در
یکس��ری از مطالب که به صورت ویژه انها
را پوش��ش می دهد تخص��ص اکادمیک و
تجربی به دست اورده و می تواند مسائل را
عمیق تر بررسی کند .اکنون فضا به سمت
نرم خبرنویس��ی ،کالبدش��کافی و رفتن به
س��مت خبرهای تحلیلی پی��ش می رود و
برای تش��ریح ،تبیین و تحلیل یک موضوع
باید تخصص داش��ت و تئوری ها را دانست.
اکنون روزنامه ن��گاری تخصصی با توجه به
نیاز و ذائق��ه مخاطبان تغیی��ر روش داده
است.
نقیب السادات :ضرورت
شناخت دقیق مخاطب
رضا نقیب الس��ادات ،عضو
هی��ات علمی دانش��گاه عالم��ه طباطبایی
موفقیت یک نش��ریه را در گرو ان می داند
ک��ه مخاطب خ��ود را به خوبی بشناس��د.
اکنون فضا به سمت
نرم خبرنویسی،
کالبدشکافی و رفتن
به سمت خبرهای
تحلیلی پیش می رود
و برای تشریح ،تبیین
و تحلیل یک موضوع
باید تخصص داشت و
تئوری ها را دانست
وی می گوید :در حوزه های کالن نش��ریات
با نق��ش و کارکردی که دارن��د می توانند
وظایف اجتماعی که برعهده انان اس��ت را
ب��ه خوبی انجام دهند .در ادامه نظر وی در
این مورد را می خوانید:
ساماندهی و تش��کیل نشریات تخصصی
در حوزه ه��ای اقتصادی تاب��ع انتظارات و
شرایط اجتماعی اس��ت که پیرو انتظارات
بخ��ش اقتص��ادی کالن کش��ور ش��کل
می گی��رد .مهم ترین نکته ب��رای موفقیت
رسانه ها شناخت دقیق مخاطب و انتظارات
وی از یک رس��انه تخصص��ی و یا عمومی
اس��ت .دومین نکت��ه مهم و م��ورد توجه
محتویاتی اس��ت ک��ه به دس��ت مخاطب
می رسد .در یک روزنامه و رسانه تخصصی
حساس��یت باالی��ی برای انتخ��اب مطالب
وج��ود دارد زی��را مخاطبان این نش��ریات
نس��بت به مخاطبان عام اگاه تر هس��تند و
به دنبال مطالبی هستند که بتواند نیازهای
انان را پاس��خگو باش��د .بح��ث اهداف در
نش��ریات می توان��د مرز می��ان تخصصی و
عمومی بودن یک روزنامه را مشخص کند.
با توجه به اهدافی که رسانه های تخصصی
برای خ��ود تعریف می کنن��د می توان انها
را از روزنامه ه��ای عموم��ی ج��دا کرد زیرا
نشریات تخصصی به دنبال جذب حداکثری
مخاطب عام نیس��تند .اهدافی که رسانه ها
ب��رای خود تعریف کرده اند متفاوت اس��ت
مانند این ایا به دنبال تاثیرگذاری در حوزه
فعالیت خود هست و یا خیر؟ در حوزه های
کالن نشریات با نقش و کارکردی که دارند
می کنن��د و وظایف اجتماع��ی که برعهده
انان اس��ت را به خوب��ی ایفا کنند .در واقع
رس��انه های جمع��ی و مطبوعات رس��الت
س��نگینی را بر دوش دارند .خبررس��انی،
تروی��ج و تبلیغ اف��کار و انتش��ار اخبار در
نش��ریات تخصص��ی ازجمل��ه کارکردهای
پررن��گ ان اس��ت .مثال روزنام��ه صنعتی
در ح��وزه صنعت ،معدن خاص می ش��ود
و اقدامات��ی در این زمین��ه انجام می دهد.
نش��ریات تخصصی با یک کارکرد مشخص
و با نگاهی تخصصی نقش کارکردی رسانه
را در ح��وزه خود طی می کنند .به ش��کل
طبیع��ی عملکرد نش��ریات تخصصی نباید
تابعی از منافع عمومی باش��د .رس��انه ها به
دنبال 3هدف هس��تند :با اگاهی بخشی به
اف��راد و انتقال دانش به اهال��ی ان حوزه،
نگرش اف��راد را تعدیل کنن��د و انتظارات
مطل��وب در چارچ��وب اموزه های منطقی
مخاطب خود را پاسخگو باشند.
دریچه
روزنامه های امروز
تخصصی اند
21
مینو بدیعی
دبیر گروه گزارش
نزدیک به 180س��ال از انتش��ار نخستین روزنامه در
ای��ران به نام کاغذ اخبار -که در عصر محمدش��اه قاجار
منتش��ر شد – می گذرد .از ان دوران تاکنون روزنامه ها و
مطبوعات کشور تاریخ پرفرازونشیبی را طی کرده اند که
در مدت طوالنی از این دوره ،سانس��ور و ممیزی به طور
عملی راه را برای رشد و تعالی مطبوعات سد کرده بود .
دومین روزنامه با نام وقایع اتفاقیه که در زمان امیرکبیر
و به دس��تور او انتش��ار یافت با اینکه بدع��ت تازه ای در
روزنامه ن��گاری ب��ه ش��مار می رفت اما به ش��کل قطعی
حرکتی بطئی در زمینه روزنامه نگاری حرفه ای بود.
از اغاز دهه 20و همزمان با روی اوری کشور به سمت
مدرنیسم ،روزنامه نگاری حرفه ای در ایران معنای تازه ای
یافت .البته پیش از ان با تاس��یس روزنامه اطالعات گام
تازه ای در جهت اس��تقرار مدرنیسم در مطبوعات کشور
برداش��ته ش��ده بود و همزمان با انتش��ار روزنامه کیهان
که هر دو این روزنامه ها توانس��تند در اغاز دهه چهل به
موسس��ات بزرگ مطبوعاتی تبدیل شوند روزنامه نگاری
در ایران معنا و مفهوم تازه ای پیدا کرد .
همزم��ان ب��ا ایج��اد رش��ته روزنامه نگاری در س��طح
دانش��گاهی در دانشگاه تهران از اواسط دهه 30شمسی
و پ��س از ان دانش��کده عل��وم ارتباط��ات اجتماعی که
ب��رای اموزش و تربی��ت خبرنگاران به وج��ود امده بود
روزنامه نگاری حرفه ای در کشور وارد دوران تازه ای شد.
از ده��ه 40ب��ه بع��د روزنامه ه��ای پرتیراژ توانس��تند
مخاطبان جدیدی را به دست بیاورند و نقش مطبوعات
در جامع��ه به یک��ی از فراگیرترین نقش ه��ای ارتباطی
تبدیل شد.
ی توانس��تند
پس از پیروزی انقالب روزنامه های عموم
موج افرینی های گس��ترده ای در جامعه به وجود بیاورند
و نقش موثرتری در پیشبرد اهداف اجتماعی ،اقتصادی ،
فرهنگی ،سیاسی و ...داشته باشند .
در اوایل دهه 60بود که ارام ارام نشریات تخصصی به
شکل ماهنامه ،فصلنام ه و سالنامه قدم به میدان گذاشتند
اما در این میان جایگاه روزنامه های تخصصی خالی بود.
برخی از نش��ریات تخصصی در اوایل دهه 60و 70در
گرایش های مختلف س��ینما ،ادبی��ات و هنر ،همچنین
حوزه های اقتصاد ،اجتماعی ،زنان و ...بسیار موثر بودند.
نخس��تین روزنامه های تخصصی در کشور روزنامه های
ورزش��ی بودند که توانس��تند با جذب مخاطبان خود در
بی��ن جوانان و عالقه مندان ب��ه ورزش تیراژهای درخور
توجهی پیدا کنند.
در همان ح��ال روزنامه های اقتص��ادی نیز جزو دیگر
ل و اواسط
ی تخصصی بودند که بیش��تر از اوای
روزنامه ها
دهه 70شمس��ی قدم به میدان گذاش��تند و این قبیل
روزنامه ها نیز تیراژهای موردنظر را یافتند.
از جمله نشریات تخصصی ،یک نشریه هفتگی در حوزه
تامین اجتماعی بود که ان هم مخاطبان وسیعی یافت.اما
با اینکه به روزنامه تبدیل ش��د نتوانست به حیات مالی-
اقتصادی خود ادامه دهد.
هم اکنون در تمامی دنیا به دلیل س��لطه رس��انه های
خبری دیجیتالی و س��ایت ها و خبرگزاری های مختلف و
همین طور حضور اینترنت ،فعالیت گس��ترده شبکه های
اجتماع��ی و بهره گی��ری بس��یار زی��اد از ش��بکه های
الکترونیک��ی در زمینه ارائه اطالع��ات ،اخبار و رویدادها
و همچنین حضور مس��تمر و دای��م رادیو و تلویزیون از
حدود 60تا 70س��ال گذش��ته در عرصه خبررسانی در
دنیا ،عمال رقبای بس��یار بزرگی برای مطبوعات که پدر
رسانه ها نامیده می شود پیدا شده است.
براساس بهره گیری از ابزارهای نوین ارتباطی ،مارشال
مک لوهان جامعه ش��ناس ارتباطات ،دوره های مختلف
تاریخ��ی را به عصر کهکش��ان گوتنبرک ک��ه روزنامه ها
ح��رف را می زدند و دوره مارکونی که عصر بهره گیری از
رادیو در انتشار اخبار و دهکده جهانی که دوره استفاده از
تلویزیون و ماهواره هاست تقسیم کرده است.
پس از دهکده جهانی و با گسترش استفاده از اینترنت
در سراس��ر جهان به ویژه از دهه 50 – 60شمس��ی در
سراس��ر دنی��ا و از جمله ایران به خص��وص در دهه های
70و 80شمس��ی و اینک درده��ه ، 90مفاهیم دهکده
جهانی عوض شده و اینک در دوران کلبه جهانی زندگی
می کنیم.
در ای��ن دوران که تفکر و اندیش��ه بش��ر ،اختراعات و
ابتکارات نوین و همه فناوری های روز از مرزها می گذرند
به گفته مانوئل کاس��تلز اس��تاد ارتباطات ،نزدیک به دو
دهه است که به عصر شبکه ای رسیده ایم.
با توجه به انچه که گفته ش�� د ،روزنامه تخصصی یک
ضرورت حتم��ی و اصلی برای انتش��ار وحضور قاطع در
دورانی اس��ت که مطبوعات با رقبای سرسختی روبه رو
هستند.
روزنام��ه تخصصی در این دوران می تواند با بهره گیری
از همه تکنیک ه��ای نوین روزنامه ن��گاری در قالب های
گ��زارش ،گفت وگو ،مصاحبه ،یادداش��ت و ...عمال عالوه
براینکه مخاطبان دور شده از مطبوعات را به خود جلب
کن��د با نگاهی عمیق و پژوهش��گرانه دریچه های تازه ای
رابرای ژرف نگری در مسائل تخصصی مورد بحث بگشاید.
22
شناسنامه
شنبه 18مردادماه 12 - 1393شوال 9 -1435اگوست 2014
از گذر تاریخ صنعت
بچه ها و عروسک ها...
یکی از قدیمی ترین عروس��ک های نوزاد موجود در
جهان که تصویر و گزارش��ی درب��اره ان وجود دارد،
مربوط به س��ال 1871میالدی است که ظاهر بسیار
ترس��ناکی دارد .عروسک به حالت چهاردست و پا در
روی زمین در حال راه رفتن است که در ان زمان این
حالت ،خزیدن نامیده می ش��د و خزیدن در ان زمان
عملی مربوط به دیوانگان و حیوانات محسوب می شد
و برای انس��ان ها عملی غیرعادی به ش��مار می رفت،
ام��ا در اواخر ده��ه 1800میالدی این عمل در مورد
کودکان به امری طبیعی بدل شد .البته تا اواسط قرن
19می�لادی اکثر عروس��ک های اروپایی فقط ظاهر
بزرگساالن را داشتند و عروسک هایی با چهره کودکان
بعدها از سال 1850میالدی به بعد نمایان شدند اما
تا اواخر قرن ،تمام بازار را در دست گرفتند.
در دوران تولید انبوه صنعتی عروسک های جدید با
قابلیت های چش��مک زدن و حرکت دادن دست و پا،
جای عروسک های قدیمی را گرفتند .عروسک سازان
امریکای��ی نی��ز با ب��اال ب��ردن قابلیت ه��ای مکانیزه
عروسک ها ،سعی در همگام شدن با این روند داشتند.
مثال عروسک کوچکی با سری از جنس موم ،حرکت
چهاردست و پا و مکانیسم داخلی شبیه به ساعت نیز،
تالشی در همین جهت بود.
عروسک های وحشتناک
عروس��ک های وحش��ت در س��ال 1871میالدی
توس��ط «راب��رت جی کلی» س��اخته ش��ده و خود او
این عروسک های وحش��تناک را به عنوان اسباب بازی
س��رگرم کننده با قیمت بسیار کم ،توصیف کرده بود.
با وجود این تعریف ،عروس��ک طرفداران زیادی بین
دختره��ای کوچک نداش��ت .ظاهر ترس��ناک و وزن
زیادی داش��ت و بیشتر در نمایش��گاه به کار می رفت
ت��ا بغل ک��ردن و بازی .بعده��ا کارخانه های مختلف،
عروسک های نوزاد زیباتری را تولید کردند که خیلی
ش��باهت به حالت واقعی انس��ان داش��ت و از جایگاه
بهتری در میان کودکان برخوردار شد .در ایران نیز در
مناطق مختلف عروسک های نوزاد توسط زنان ساخته
و در هر منطقه و اس��تان با اس��امی خاص نامگذاری
می شده اند .به عنوان نمونه عروسک توچان در منطقه
سیستان و بلوچستان به شکل نوزادی قنداق پیچ شده
درست می ش��ود که نمونه بازسازی شده ان در موزه
فرهنگ کودک ایران موجود است.
صنعت و دنیا
کمپانی های عروسکی
روانشناسان معتقدند اس��باب بازی ها در روند رشد
کودکان نقش مهمی دارند و موجب ارتقای خالقیت
و تفکر کودک می ش��وند و او را تشویق به مشاهده و
کاوش می کنند گرچه بسیاری از کودکان در سراسر
ی مالی
دنیا به اس��باب بازی دسترسی ندارند یا توانای
خرید انها را ندارند.
با این حال تمرکز بیشتر کمپانی های بزرگ اسباب
بازی س��ازی در جهان هن��وز بر بازاره��ای امریکای
ش��مالی است .رشد این صنعت در سال گذشته فقط
ی معروف Hasbroسال
5درصد بوده اس��ت .کمپان
پیش 11درصد کاهش س��ود داشته و عواید کمپانی
mattelدر سال 2013حدود 24درصد نزول کرده
اس��ت .البته دالیل زی��ادی برای ای��ن کاهش وجود
دارد؛ خانواده ها کوچکتر شده اند ،کودکان خیلی زود
با فناوری اش��نا می ش��وند و چیز های دیگری غیر از
عروسک های س��نتی حواس بچه ها را به خود جلب
می کند و اسباب بازی های معمولی دیگر برای انها
ت ندارند.
جذابی
نتیجه نهایی این ش��ده است که کمپانی ها
ب��ه فن��اوری جدی��د وابس��ته می ش��وند.
ی س��ازی
بیش��تر کمپانی های اس��باب باز
ام��روزی تالش ه��ای خود را روی س��اختن
برنامه ه��ا ،بازی های کامپیوتری و س��اختن
اس��باب بازی های الکترونیکی و فروختن مجوز
اس��تفاده از برنامه ه��ا و بازی ها متمرک��ز کرده اند.
تحقیقات در بازار اسباب بازی نشان می دهد کودکان
ای��ن روزها بیش��تر وق��ت خ��ود را روی کامپیوتر و
دستگاه های سیار مانند موبایل ،یا تماشای تلویزیون
یا فیلم و انیمیش��ن صرف می کنند و به همین دلیل
تمرکز و جهت گیری این کمپانی ها به س��مت چنین
چیز هایی کشیده شده است.
اما توجه به بازارهای دیگر نیز می تواند اس��تراتژی
موثری باش��د .ایاالت متحده تقریبا 40درصد از بازار
جهانی اسباب بازی محس��وب می شود ،در حالی که
فقط 2درصد از کودکان دنیا در ایاالت متحده زندگی
ی سازی،
می کنند .برای کمپانی های بزرگ اسباب باز
بازار بین المللی شامل کشورهای اروپایی و بخش هایی
از امریکای جنوبی ،یا بازارهای کوچکی در استرالیا و
بخش هایی از اسیا (بیشتر ژاپن) می شود.
فن��اوری ،بازارهای جهانی و کودکان تغییر کرده اند
و ب��ه تغیی��ر ک��ردن ادام��ه می دهن��د .بزرگ ترین
کمپانی های اس��باب بازی فعلی دنیا که توجه خاصی
به موارد مذک��ور می کنند در صورتی در اینده موفق
می شوند که استراتژی های خود را امروز عملی کنند،
زیرا چند س��ال اینده ب��رای این کمپانی ها از اهمیت
فوق العاده ای برخوردار است.
نیم نگاهی به حرفه صنعتی و سنتی عروسک سازی در ایران
صنعت سنتی ،کاله قرمزی ،مبارک ،دارا و سارا
حسن فرازمند -گروه گزارش:
کاله قرم��زی و پس��رخاله و تمام
فامیل دور و نزدیک او کمر همت
را بس��ته اند تا دور را از دس��ت عروسک های
خارج��ی مث��ل پینوکیو ،رابین ه��ود ،میکی
موس و پلنگ صورت��ی و امثال انها بگیرند،
ح��اال دیگر او و تمام یارانش ان قدر توس��ط
عروسک س��ازان داخلی شبیه سازی و تولید
انبوه شده اند که در بس��یاری از خانه ها یک
کاله قرمزی یا پسرخاله پیدا می شود و گویا
کاله قرمزی با تمام دوس��تان و فامیل دور و
نزدیکش قص��د دارند عروسک س��ازی را در
ایران تبدیل به یک صنعت فرهنگی کرد .ان
را جایگزین عروسک های اجنبی کنند ،کاری
که از حدود 12س��ال پی��ش کانون پرورش
فک��ری ک��ودکان و نوجوان��ان ب��ا احی��ای
عروس��ک های دارا و س��ارا ش��روع کرد و به
دالیلی که گاهی در برخی رس��انه ها مطرح
می ش��د تاکنون نتوانست ه اس��ت به خوبی از
پ��س ان براید و اگر گ��روه تولیدکننده این
عروس��ک ها از پ��س ای��ن مهم ،ب��ه خوبی
برمی امدند ش��اید ظرف 10سال گذشته ما
نیز در عروسک س��ازی در جهان رتبه ای برتر
داش��تیم و صاح��ب ای��ن صنع��ت فرهنگی
می شدیم ،صنعتی که بس��یاری از شواهد و
مدارک نش��ان می دهد پی��ش از این در این
ملک و دیار ریش��ه ای دیرین ه داش��ته است.
صنعتی که در تاریخ ما ،به ان «لعبت سازی»
می گفته اند و بر این اس��اس است که حکیم
عمرخی��ام از اعتب��ار ای��ن حرف��ه و صنعت
فرهنگی بهره گرفته و سروده است:
مـا لعبتکانیـم و فلـک لعبت باز
از روی حقیقیم ،نه از روی َمجاز
مرح��وم عالم��ه دهخ��دا نی��ز در ش��رح
واژه عروس��ک یاداور شده اس��ت «لعبت»
هم��ان اس��ت که دخت��ران به ان س��رگرم
بازی می ش��وند و به فارس��ی «لُهفَت» گفته
می ش��ود .و اسامی دیگری در فرهنگ معین
چون َدمیهَ ،ملعبه ،ادمک ،بازیچه و انچه که
از پارچه ،موم و پالستیک ساخته شده باشد
را عروسک گویند.
عروسک سازان سنتی ایران
در استان چهارمحال و بختیاری روستایی
است بر استانه یک غار قدیمی با کتیبه های
باقیمانده از عصر مش��روطه ،ک��ه اکنون به
هم��ت جمعی از هنرمندان با ذوق بختیاری
ب��ه منطقه ای ب��رای احیای صنعت س��نتی
عروسک س��ازی تبدیل شده است .روستایی
در ش��هر فارس��ان به نام «ده چش��مه» که
مدتی نیز پایگاه گردهمایی هنرمندان مرکز
هنرهای نمایش عروس��کی بود و جش��نواره
بین المللی عروسک س��ازی باهمکاری اداره
کل فرهنگ و ارشاد اسالمی و یونیمای کشور
در این منطقه برگزار شد و به این دلیل این
روس��تا را مرکز یونیمای روس��تایی و محلی
مناسب برای برگزاری کارگاه های اموزشی و
توسعه هنر -صنعت عروسک سازی و نمایش
عروسکی می دانند.
حرکتی که از نظر دکتر حمیدرضا اردالن،
رییس هیات مدی��ره و مدیرعام��ل اتحادیه
یونیمای عروسکی «مبارک» ایران ،یک ابتدا
و یک منشا برای رسیدن ،بازگشت و دستیابی
به سنت و صنعت عروسک سازی دیرینه در
ایران به حس��اب می اید .او ب��ه خبرنگاران
در منطقه فارس��ان چهارمح��ال و بختیاری
گفته که به دلیل ورود عروس��ک های غربی،
هم اکنون 800نوع از عروسک های شناخته
شده بومی مناطق ایران در معرض فراموشی
قرار دارند و روستای ده چشمه در شهرستان
فارس��ان چهارمح��ال و بختی��اری می تواند
منطقه ای ب��رای احیای این عروس��ک های
ایرانی باش��د .این نکته دکت��ر اردالن به ان
معناس��ت که کودکان ایران��ی ،پیش از این
800ن��وع عروس��ک برای همبازی ش��دن
داشته اند که اکنون انها را از دست داده اند و
«میکی موس» و «رابین هود» را به خانه های
خود می برن��د و با انها همبازی می ش��وند.
به گفته وی عروس��ک هایی چ��ون بازبازک،
سندباد ،اهو و بره ،مبارک ،جی جی ویجی و
پهلوان پنبه از جمله این عروسک ها هستند
که امروزه کمتر اث��ری از انها در میان فوج
فوج عروسک های وارداتی دیده می شود.
او امیدوار است که احیای سنت و صنعت
س��نتی عروس��ک های ایرانی در کشور و در
ای��ن منطقه منجر ب��ه جلوگی��ری از ورود
بی رویه عروسک های اروپایی ،شرقی ،هندی
و چینی به کش��ورمان بش��ود و این صنعت
بتوان��د زمینه اش��تغال بس��یاری از جوانان
هنرمند کشورمان را فراهم کند.
عروسک های سیستانی
البت��ه در گوش��ه و کن��ار مناط��ق مختلف
کش��ورمان نیز عروس��ک های محلی ،عناصر
برخاس��ته از فرهنگ و اداب و رس��وم همان
منطقه هس��تند ،مثل عروسک های سیستانی
که به «پوتک» ش��هرت دارند .پوتک در اصل
معن��ای نوزاد ت��ازه متولد ش��ده را می دهد و
«توتک» عروسکی است مثال گونه برای زنان
نازای سیستانی و بلوچستانی که با ساختن و
نگهداری از ان و س��پس نذر ک��ردن به امید
به دست اوردن ش��انس بارداری می نشینند،
توتکی که عده ای از قبایل ان خطه به ش��کل
خرافی وار برای ان جان قائل هس��تند و مانند
کودک��ی زنده از ان نگه��داری می کنند و در
بس��یاری از روستاهای سیستان و بلوچستان،
زنان��ی ک��ه صاحب فرزن��د نمی ش��وند ،برای
ارامش خاط��ر خود عروس��ک های «پوتک»
درس��ت می کنند ،چن��دی او را نگه می دارند،
ارزوهای خود را با پوتک در میان می گذارند،
سپس ان را به زیارتگاه و محل نذر و نیازهای
ویژه خود می برند تا به ش��فاعت ان امامزاده،
خداوند متعال به او فرزن��دی عطا کند ،البته
مادرانی هم که نوزاد دارند پوتکی می س��ازند
ی��ا می خرند و در باالی گه��واره کودک نصب
می کنند تا کودک با او س��رگرم ش��ود و مادر
بهت��ر به کارهایش برس��د ،کاری که امروزه و
در بیش��تر جاها با وسیله ای به نام «جغجغه»
انجام می شود.
«توچ��ان» هم یکی از عروس��ک های بومی
دست ساز مردم منطقه زابل است که به شکل
نوزاد پیچیده شده در قنداق ساخته می شود.
این عروس��ک محلی نی��ز دارای تمام اجزای
پوشاک یک نوزاد است که شامل کهنه ادرار،
قنداق س��فید (س��اروق) با حاشیه سیاه دوزی
ش��ده (که نوعی س��وزن دوزی در این منطقه
محسوب می شود) ،بند قنداق ،یا بندک طالیی
یا سوزن دوزی ،پیراهن مخمل زرشکی که به
ان «پئنر» می گویند ،شلوار ساتن سفید ،کاله
س��فید زربفت ی��ا کاله گوش��ک دار و چاقوی
تاشوی کوچک اس��ت ،اما از اینها که بگذریم
معروف ترین عروس��ک های ایرانی از دیرباز ان
هم به ش��کل انب��وه در منطقه ف��ارس تولید
می شده اند .حتما شما هم انها را می شناسید،
انها همان دارا و س��ارا هس��تند که دیرگاهی
اس��ت بازیافت ش��خصیت این برادر و خواهر
قدیمی ش��یرازی تبدیل به دغدغ��ه ای برای
بس��یاری از مس��ئوالن فرهنگی به ویژه کانون
پرورش فکری کودکان و نوجوانان شده است.
عروسک های دارا و سارا
ساخت و تولید عروسک های دارا و سارا هنوز
ه��م در منطقه فارس به ویژه در ش��یراز رایج
اس��ت ،گرچه رونق دهه های گذشته را ندارد.
سازندگان عروس��ک های دارا و سارا در شیراز
ب��رای خود یک تعاونی هم دس��ت وپا کرده اند
حتی لباس های دارا و س��ارا به وسیله اعضای
عروسک های باستانی ایران و مصر
اتومبیل��ی که تزئین ش��ده و در ان ع��روس و دامادی
نشسته اند «ماش��ین عروس» نامیده می شود ،نه ماشین
دام��اد حت��ی اگر ب��دن پالس��تیکی کوچک ی��ک مرد
سیاهپوس��ت را در دس��ت های مان لمس کنیم یا
پش��ت ویترینی ببینیم به ان می گوییم «عروسک
افریقایی» یا عروسک س��یاه و ما هرگز به
این فکر نکرده ایم که چرا به هر جس��م
پالستیکی یا ژالتینی یا «پی وی سی»
که از روی چهره یک انسان طراحی
و س��اخته شده باش��د می گوییم
«عروس��ک»! حتی اگ��ر ان را
از جن��س و فیزیک یک مرد
کپی برداری و طراحی کرده
باشند.
بنابراین جبر ناخوداگاه
است که بشر امروزی به
برخی از مجسمه ها و
تندیس ه��ای فلزی
ساخته شده در قرون
قبل هم ب��ا همین
نگاه می اندیش��د و
فک��ر می کن��د ،اینها در
نهای��ت اس��باب بازی یا
وس��ایلی ب��رای تزئین و
تفریح اش��راف زادگان و
طبق��ات مرف��ه و جوامع
ق��رون گذش��ته ب��وده
اس��ت .بیهوده نیست که
مورخان یاداور شده اند که
عروسک ها از زمان ماقبل
تاریخ قس��متی از زندگی انسان ها بوده اند .وسایلی که نخست برای نمایش های
ملی ،مذهبی و در ایین های ویژه از انها بهره گیری می ش��ده و همان عروسک ها
نیز از موادی مانند گِل ُرس ،خَ َز ....و یا چوب س��اخته و تراش��یده می ش��ده اند،
گرچه از ان روزگاران عروس��ک ها یا تندیس هایی با این جنس باقی نمانده ،اما
همین یک تکه از یک عروسک َمر َمری با دست های متحرک که از دوران تمدن
بابلی ها به دست باستان شناسان رسیده حکایت از ان دارد که عروسک سازی در
ان دوران نیز در کشورمان سابقه ای دیرینه داشته است .البته در سال های اخیر
نیز کاوشگران عروسک های زیادی را در مقبره های مصری یافته اند که مربوط به
2000سال قبل از میالد مسیح است ،عروسکی که از قطعات صاف چوب ساخته
ش��ده و ش��کل گرفته اند و روی بدنه انها نقاشی های گوناگونی رسم شده است،
موهای انها از جنس گِل یا ُمهره های ریز و چوبی هستند .این عروسک ها درون
مقبره ای مربوط به یکی از خانواده های ثروتمند قدیمی مصر یافت ش��ده اس��ت
و در مقبره ای دیگر از همین خانواده های اش��رافی مصر یک سری عروسک های
سفالی نیز کشف شده است که برخی از باستان شناسان بر این باورند که وجود
این عروس��ک ها در مقبره مصریان باستان ،حکایت از ان دارد که این اشیا برای
مردم مصر باستان اشیا و وسایلی عزیز و دوست داشتنی بوده اند.
عروسک های استخوانی
بسیاری از عروسک های قدیمی که در مقبره کودکان مصری یا یونانی کشف
ش��ده هم حکایت از ان دارد که دختران کوچک رومی و یونانی وقتی به س��نی
می رس��یدند که دیگر نباید با عروس��ک بازی می کردند ،عروسک های خود را به
الهه گان تقدیم می کرده اند ،عروس��ک هایی که جنس بیشتر انها از گل ،تکه های
پارچه ،چوب یا اس��تخوان بوده اس��ت ،البته در ان روزگار عروسک های دیگری
نیز بوده اند که جنس برتری دارند که معموال از عاج و موم درست شده بودند.
سازندگان این عروسک ها نیز در ان روزگار تمام تالش خود را به این معطوف
می کرده اند که انها را هر چه بیشتر طبیعی تر و واقعی تر جلوه دهند و این تالش
انها منجر به پیدایش یک سری از عروسک ها با دست و پای متحرک و لباس های
قابل تعمیر و تعویض شد که می گویند ساخت و تولید این نوع عروسک ها به 600
س��ال پیش از میالد مس��یح(ع) برمی گردد و با پایان یافتن دوران عروسک های
باس��تانی ،اروپا رفته رفته تبدیل به یکی از بزرگ ترین قطب های عروسک سازی و
تولید عروسک در شکل ها و اندازه ها و با طراحی های مختلف شد ،عروسک های
همی��ن تعاون��ی دوخته می ش��ود ،بانوانی که
می گویند اگرچه ساخت این عروسک ها کفاف
مخارج کارگاه م��ان را نمی دهد ،ولی همچنان
می سازیم و به بازار شیراز می فرستیم .اما مجید
ق��ادری که در کانون پرورش فکری کودکان و
نوجوانان برای احیای عروسک های دارا و سارا
زحمات زی��ادی متحمل ش��ده ،می گوید :به
عقی��ده ما دارا و س��ارا دارند یواش یواش جای
خود را میان انبوه عروس��ک های انچنانی باز
می کنند ،ما انها را برای مقابله با انواع باربی ها
تولید می کنیم و به بازار می فرستیم .به عقیده
این طراح و عروسک ساز ،حرفه عروسک سازی
در ایران جدی گرفته نش��ده است و هیچ وقت
به این فکر نش��ده اس��ت که در هیاهوی این
همه رش��ته صنعت��ی گران قیم��ت ،می توان
فقط ب��ا 100میلیون تومان تولید عروس��ک
را در یک کارگاه کوچک سروس��امان داد .وی
درهمین حال متاس��ف است از اینکه به دلیل
س��هل انگاری های مس��ئوالن فرهنگی کشور
ظرف دهه های گذش��ته حتی فروش��گاه های
کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان فقط
3نوع عروسک دارند ،که ان هم عروسک های
مبارک و دارا و سارا هستند.
البته او در س��ایت کانون گفته است که قرار
است ش��خصیت های افسانه ای و سنتی ایرانی
یکی بعد از دیگری س��اخته و تولید ش��وند و
به بازار بیاین��د و در این زمینه کانون پرورش
فک��ری ک��ودکان و نوجوانان 250عروس��ک
ایرانی را تاکنون شناسایی کرده است.
چوب��ی که از قرن ه��ای 16و 17میالدی از دوران س��ابق بریتانیای کبیر باقی
مانده اس��ت و البته یک��ی از این مناطق هم «گرادیزت��ال» در المان ان روزگار
اس��ت که ش��روع به تولید عروسک های میخی کرد ،عروس��ک هایی که دو پای
انها از دو میخ چوبی س��اده است و شبیه گیره لباس هستند .مورخان اما گفته
و نوش��ته اند که در دهه 1800میالدی ماده دیگری جایگزین چوب در صنعت
عروسک س��ازی اروپا شد ماده ای به نام «کامبوزیسیون» که امروزه به یک سری
از ترکیبات چوبی له ش��ده یا کاغذ له شده گفته می شود و از انها برای ساختن
س��ر و بدن عروسک بهره گیری می شده اس��ت .در ان روزگار نیز عروسک سازان
اروپایی این ترکیبات را به عنوان مواد اولیه کارگاه و کارخانه عروسک سازی خود
زیر فشار یک سری قالب های فلزی قرار می دادند و عروسک های بادوامی تولید
می کرده اند و قادر بوده اند که انها را به تولید انبوه نیز برسانند .انها هنگام تولید
این نوع عروسک ها ،در حفظ و ترکیب کردن خمیرمایه اولیه عروسک های شان
دق��ت زیادی می کردند و حت��ی گاهی به این ترکیبات م��واد عجیب و غریب
مثل خاکس��تر و پوس��ت تخم مرغ له ش��ده می افزودند .یکی از رایج ترین این
ترکیبات ،کامپوزیسیونی به نام «پاپیه ماشه» بود ،که با بهره گیری از این مواد
عروسک های زیادی ساخته شد و در دو قرن گذشته در اروپا رواج یافت .اما در
قرن های 17و 18میالدی عالوه بر عروس��ک های چوبی ،عروسک های مومی
ه��م مورد توج��ه خیلی ها قرار گرفتند و رفته رفته منطق��ه مونیخ المان مرکز
اصلی تولید و ساخت این گونه از عروسک ها شد ،عروسک هایی نیز از این دست
در فاصله سال های 1850تا 1930میالدی در بریتانیای کبیر ساخته شد و به
تولید انبوه رس��ید .قالب گیرهای این عروسک ها با استفاده از موم یا گل ُرس،
س��ر یک عروسک را شکل می دادند و با استفاده از گچ از ان قالب می ساختند
و س��پس موم ذوب ش��ده را درون قالب می ریختند ،ضخامت این س��ر مومی
بس��یار کم و حداکثر 3میلی متر بود و یکی از نخس��تین عروسک هایی که به
ش��کل بچه بود ،اوایل قرن نوزدهم در انگلس��تان از موم س��اخته شد و اوایل
همین قرن بود که عروس��ک هایی با عنوان «پروس��لین» ساخته و رواج یافت،
عروس��ک هایی که منابع تاریخی درباره چگونگی ساخته شدن انها نوشته اند،
این عروس��ک ها در کوره هایی با دمای بیش از 2372درجه فارنهایت س��اخته
می ش��ده اند و گل هایی که در این دمای باال ،دوام بیاورد موادی انگشت ش��مار
روی کره زمین هستند.
بورس کاال
افزایش عرضه محصوالت پتروشیمی
مدیرعامل ش��رکت بورس کاالی ایران گفت :میزان
عرض��ه محصوالت پتروش��یمی در بورس کاال ،از زمان
اجرای مصوبه مربوط به تغییر مبنای محاس��به قیمت
پایه این محصوالت تاکنون 381 ،هزار تن بوده اس��ت،
درحالی که در دوره مش��ابه قبل از اجرای این مصوبه،
می��زان عرضه محص��والت پتروش��یمی 273هزار تن
ب��وده که این امر ،حاک��ی از افزایش عرضه محصوالت
پتروشیمی در بورس کاال ،در پی اجرای مصوبه مذکور
بوده اس��ت .به گزارش ایسنا ،حس��ین پناهیان به امار
تقاضا برای محصوالت پتروشیمی ،قبل و بعد از اجرای
مصوبه ،اش��اره و خاطرنش��ان کرد :میزان تقاضا برای
محص��والت پتروش��یمی در بورس کاال بع��د از اجرای
مصوبه مذکور ،در حالی به رقم 381هزار تن رس��یده
اس��ت که میزان تقاضا برای ای��ن محصوالت ،در دوره
مش��ابه قبل از اجرای مصوبه یک میلیون و 223هزار
تن بوده و این امر ،حاکی از ایجاد تعادل نس��بی تقاضا،
شنبه 18مردادماه 12 - 1393شوال 9 -1435اگوست 2014
خبرخوان
عرضه سیمان در بورس کاال
متناس��ب با س��طح عرضه محصوالت پتروش��یمی در
ب��ورس کاال و نیز حذف برخ��ی تقاضاهای کاذب برای
این محصوالت بوده اس��ت .مدیرعام��ل بورس کاالی
ایران با بیان اینکه در دوره زمانی بعد از اجرای مصوبه،
73درص��د میزان عرض��ه محصوالت پتروش��یمی در
ب��ورس کاال ،بدون رقابت و با قیمت پایه معامله ش��ده
اس��ت ،افزود :متوسط افزایش قیمت ناشی از رقابت در
محصوالت پتروشیمی نیز 1/06درصد بوده است.
با حمایت های وزیرصنعت ،معدن و تجارت
سمانه گالب-گروه بورس :سیاست
کنترل های قیمتی بر بورس کاال که در
دولت قبل پیگیری می شد ،موضوعی بود
که مورد انتقاد بس��یاری از فعاالن بورس
کاال قرار داشت .با روی کار امدن دولت
یازدهم موض��وع حمایت از بورس کاال با
توجه بیشتری پیگیری شد .در این راستا
وزیر امور اقتصادی و دارایی در فروردین
ماه اع�لام ک��رد« ،دولت ب��ه هیچ وجه
تصمیمی برای تعیین دستوری قیمت ها
ن��دارد و تعدیل قیمت ها صرف��ا باید در
چارچوب نظامات عرض��ه و تقاضا انجام
گی��رد و اصل کلی ب��رای دولت ،جبران
اثار سیاس��ت ها ،برای حمایت از تولید و
مصرف کنندگان است».
در راس��تای همین هدف ب��ود که روز
12تیرماه وزارت صنعت ،معدن و تجارت
ابالغیه ای را منتش��ر ک��رد که به موجب
ان اع�لام ش��د از این پ��س قیمت پایه
محصوالت پتروش��یمی در بورس کاال با
ارز ازاد محاس��به می ش��ود .کارشناسان
بورس��ی این ابالغی��ه را یک اتفاق مثبت
برای بازار دانس��تند که می تواند با حذف
واسطه ها ،شفافیت را به بازار برگرداند و
زمین��ه را برای حض��ور متقاضیان واقعی
در ب��ازار فراهم کند .ع�لاوه بر این اعالم
شد که این اتفاق می تواند بورس کاالیی
کش��ور را به بورس ه��ای کاالیی جهانی
نزدی��ک کند .با این حال اقدامات وزارت
صنعت ،معدن و تجارت برای ازادس��ازی
قیمت ه��ا ب��ه همین ج��ا ختم نش��د .در
اقدامی دیگر ش��رکت بورس کاالی ایران
روز 4مردادماه با انتشار اطالعیه ای اعالم
کرد محصوالت پتروشیمی ،فراورده های
نفت��ی ،فوالدی ،کش��اورزی و طال از روز
5م��رداد بر اس��اس قیم��ت بورس های
منطقه ای و جهانی معامله می ش��ود .در
این زمینه نیز اس��تدالل ش��د که اجرای
این سیاست عالوه بر اینکه بازار را شفاف
می کند ،عرضه و تقاض��ا را نیز به تعادل
می رساند و می تواند بازار باثباتی را برای
محصوالت عرضه ش��ده در ب��ورس کاال
ایجاد کند.
بورسکاالیکشورجهانیمی شود
ب��ا برداش��ته ش��دن س��قف های قیمتی
ای��ن مش��کالت از بی��ن م��ی رود و تنها
تولیدکنن��دگان واقع��ی در ب��ازار حضور
می یابند که وضعیت مالیاتی انها ،میزان
درامد ،س��ود و ...مش��خص است که این
موضوع ش��فافیت مالیاتی را نیز به دنبال
دارد.
رونق در راه است
تعادل بلندمدت در بازار
در همین رابطه ،رض��ا مناجاتی ،مدیر
کاالیی کارگ��زاری صنع��ت و معدن در
در م��ورد پیامدهای
گفت وگو با
اجرای این قان��ون بر بازار گفت :تاثیرات
ای��ن مصوبه را باید در 2دوره کوتاه مدت
و بلندمدت بررس��ی ک��رد .در این مورد
و در کوتاه م��دت ممکن اس��ت بعضی از
خری��داران ترجیح دهن��د خرید خود را
از ب��ازار ازاد انج��ام دهند ام��ا در نهایت
ب��ازار ازاد و ب��ورس کاال هر دو به تعادل
می رسند.
وی نتیج��ه بلندمدت این سیاس��ت را
مثبت ارزیابی کرد و افزود :در بلندمدت
می توان انتظار داش��ت که واس��طه ها از
بازار دس��ت بکش��ند و عرضه و تقاضای
واقع��ی ،قیمت را تعیی��ن کند که نتیجه
این موضوع ثبات بلندمدت بازار کاالست.
شفافیت مالیاتی در بورس
ای��ن در حال��ی اس��ت ک��ه س��یاوش
س��لیمانی ،کارش��ناس کاال فشار تورمی
برای مصرف کنن��ده را نتیجه کوتاه مدت
نبض بازار
س�امان موسوی :هفته گذش��ته رینگ های مختلف
بورس کاال به نس��بت روزهای پررونقی را پش��ت س��ر
گذاش��تند .در رینگ پتروش��یمی برخ�لاف هفته های
قبل که تقاضا کاهش داش��ت ،در هفته ای که گذش��ت
متقاضیان حض��ور پررنگ ت��ری در بازار داش��تند .این
در حالی ب��ود که در هفته منتهی ب��ه 10مرداد قیمت
محصوالت پتروشیمی روی تابلو کاهش یافت و به قیمت
هفته اول مرداد رس��ید اما هفته گذش��ته ش��رکت های
مختلف ب��رای محصوالتی ک��ه فروش داش��تند مجوز
افزایش قیمت گرفتند .عالوه بر این دو هفته قبل به دلیل
تعطیالت عید فطر یک کاهش در تقاضا ایجاد که به نظر
می رس��د هفته گذشته این کاهش در تقاضا جبران شد
این سیاست می داند .به طور مثال در اثر
این سیاس��ت صنایع نساجی تحت فشار
قرار می گیرند .وی البته توضیح می دهد:
بی ش��ک این سیاس��ت در بلندمدت اثار
مثبتی را ب��رای بازار به دنب��ال دارد اما
برای کم کردن اث��ار منفی کوتاه نیز این
امکان وجود داش��ت که سیاست تعیین
قیم��ت کاال بر اس��اس ن��رخ ارز ازاد به
صورت تدریجی اعمال شود.
س��لیمانی اف��زود :دولت می توانس��ت
در گام اول س��قف قیم��ت را ب��ردارد و
زمانی که بازار به تعادل رس��ید سیاست
ازادس��ازی را به اجرا دراورد .وی تصریح
کرد :با این حال اثار مثبت بلندمدت این
سیاست بس��یار فراگیر است .در اقتصاد
عنوان می ش��ود زمانی که دولت س��قف
قیمت تعیی��ن می کند ،بازار نمی تواند به
تعادل بلندمدت دس��ت یاب��د .اما با ازاد
شدن قیمت ها عرضه کننده انگیزه حضور
در ب��ازار و عرضه محصول خود را دارد و
شکاف بین عرضه و تقاضا از بین می رود.
سلیمانی در پاسخ به این پرسش که ایا
این سیاس��ت تاثیری بر شفافیت مالیاتی
دارد ،گفت :بی ش��ک ش��فافیت ب��ازار به
ش��فافیت مالیاتی نیز کمک می کند .در
گذش��ته زمانی که تفاوت قیمت بازار و
بورس وجود داش��ت ،واسطه ها در قالب
شرکت های صوری وارد بورس می شدند
و خرید انجام می دانند .بررس��ی وضعیت
مالیاتی این ش��رکت ها توس��ط سازمان
امور مالیاتی نیز یک فرایند زمان بر است
و ممکن بود زمانی که سازمان به نتیجه
برس��د ،ش��رکت منحل ش��ده و واسطه
با ن��ام صوری دیگ��ری وارد بازار ش��ود.
س��ایت بهین یاب تا حدودی این مشکل
را حل کرد به طوری که تنها شرکت های
مش��خص با وضعیت درامدی و هزینه ای
مش��خص قادر به خرید از بازار بودند که
دفاتر مالیاتی نیز داشتند .با این حال این
روش نیز مش��کالتی داشت و مثال بعضی
از خریداران واقعی که ش��رایط بهین یاب
را نداش��تند ،نمی توانستند از بازار خرید
کنند.
ای��ن کارش��ناس ب��ازار ادام��ه داد :اما
تقاضا با بازار اشتی کرد
و بورس رونق بیشتری داشت .البته کارشناسان اختالف
قیمت بین بازار و بورس را نیز دلیل دیگر افزایش تقاضا
در بورس کاال دانس��تند .در 2هفته گذشته و همزمان
با افزایش قیمت ها در ب��ورس قیمت ها در بازار ازاد نیز
روند افزایشی به خود گرفت که این موضوع نیز جذابیت
خرید از بورس را افزایش داد.
افزایش تقاضا در رینگ پتروش��یمی در حالی بود که
برخالف هفته های قبل که عرضه محصوالت پتروشیمی
در بورس باال رفته بود ،هفته گذش��ته عرضه به نس��بت
کاهش داشت.
23
تغییر در س��قف نوسانات قیمتی محصوالت مختلف
اعم از فلزی و پتروش��یمی عامل دیگری بود که به بازار
هفته گذشته بورس چهره متفاوتی می داد .هفته گذشته
با این که بسیاری از محصوالت فلزی و شیمیایی افزایش
قیمت پایه داش��تند ،اما باز هم مورد رقابت قرار گرفتند
و با نوسانات باالی 5درصد نسبت به قیمت پایه معامله
ش��دند .در ای��ن زمینه حتی محصولی مث��ل «دی اتیل
هگزانول ش��ازند» افزایش قیمت 60درصدی نسبت به
قیمت پایه داش��ت و در تابلو به 6000تومان رسید .این
در حالی بود که نتیجه نهایی این معامله تا لحظه تنظیم
رونق بازار در پایان سال ،93موضوعی
اس��ت که علی اصغر بهرامی ،کارشناس
فل��زات به عنوان یک��ی از پیامدهای این
مصوبه بی��ان می کند .وی در گفت وگو با
تصریح ک��رد :در حال حاضر که
بودجه های عمرانی کشور مشخص شده
نمی توان انتظار داشت که بازار در نتیجه
این مصوبه تحول چش��مگیری داش��ته
باش��د .اما پایان سال که خریدهای سلف
رونق بگیرد و بودجه های جدید عمرانی
مصوب ش��ود تاثیر این مصوبه بر بازار را
خواهیم دید.
این فعال بازار تصری��ح کرد :البته باید
در نظر داشت که پیش از این نیز مبنای
تعیی��ن قیمت کاالها در ب��ورس ،قیمت
جهانی بود اما بر اساس نرخ مبادله ای ارز
تعیین می ش��د .در مورد مس ،از ابتدای
سال قیمت ها به تدریج بر اساس نرخ ارز
ازاد محاسبه ش��د و برای الومینیوم نیز
اخیرا این تغییر نرخ محاسبه انجام شده
است.
بهرام��ی تاکید کرد :در بلند مدت بازار
به س��مت جهانی ش��دن حرکت می کند
و تولیدکنن��دگان می توانن��د در صورت
کاه��ش عرضه در داخ��ل ،از محصوالت
خارجی اس��تفاده کنند و بازار در شرایط
باثب��ات تعادلی قرار می گی��رد .در حال
حاضر نیز در م��ورد الومینیوم این اتفاق
افت��اده و محصوالتی از هند ،روس��یه و
بحرین در بازار معامله می شوند.
در مجموع و به عقیده کارشناسان ،این
تبصره یک حمایت مناس��ب از بازار کاال
محسوب می شود که در بلندمدت شرایط
بازار را به تعادل می رس��اند و بورس را به
شرایط جهانی نزدیک می کند.
گزارش در امار روزانه بورس کاال منعکس نشد.
در تاالر فلزی نیز ذوب اهن روزهای خوبی را در هفته
گذش��ته گذراند و معامالتی را در حج��م باال انجام داد.
شمش بلوم نیز مانند همیش��ه خوش درخشید و مورد
معامله قرار گرفت.
ب��ازار صادرات��ی نیز ب��ا 2محصول س��نگ اهن و قیر
روزهای به نس��بت گرمی را پش��ت س��ر گذاش��ت .در
مورد س��نگ اهن ،محموله 100هزار تنی این محصول
با 500هزار تن تقاضا روبه رو ش��د و با 25درصد افزایش
قیمت معامله شد.
خالصه مهم ترین امار اخرین روز هفته کاری گذشته
در جدول و به شرح زیر امده است.
نام کاال
قیمت پایانی (ریال)
حجم معامله (تن)
عرضه کننده
نام کاال
قیمت پایانی (ریال)
حجم معامله (تن)
عرضه کننده
شمش بلوم (5SP)150*150
15,553
25,000
فوالد خوزستان
قیر - 6070صادراتی
14,396
6,500
فومن شیمی گستر
شمش بلوم (5SP)150*150
15,550
14,000
شرکت ذوب اهن اصفهان
قیر پلیمری - 6070صادراتی
19,811
500
معماران اقتصاد بین الملل تندیس
تیراهن 16
16,614
1,540
شرکت ذوب اهن اصفهان
منو اتیلن گالیکول
26,139
660
شرکت پتروشیمی مارون
تیراهن 16
16,410
40,000
شرکت ذوب اهن اصفهان
اسید سولفوریک
3,220
1,450
پتروشیمی رازی
تیراهن 24
19,651
3,960
شرکت ذوب اهن اصفهان
منومر وینیل استات
45,564
594
شرکت پتروشیمی اراک
تیراهن 24
19,169
8,000
شرکت ذوب اهن اصفهان
الکیل بنزن خطی
54,755
2,500
شرکت سرمایه گذاری صنایع شیمیایی ایران
سبد میلگرد مخلوط
16,200
4,400
تولیدی فوالد سپیدفراب کویر
ارتوزایلن
35,110
1,180
صنایع پتروشیمی خلیج فارس
سبد میلگرد مخلوط
16,957
1,980
تولیدی فوالد سپیدفراب کویر
پلی اتیلن سنگین فیلم OFF - HCH5110درجه1
44,227
880
شرکت پلیمر اریا ساسول
سبد میلگرد و تیراهن طول کوتاه
15,720
3,960
شرکت ذوب اهن اصفهان
پلی اتیلن سبک فیلم 0200
49,882
1,000
پتروشیمی بندر امام
شمش 99.8-1000p
75,672
2,000
مجتمع الومینیوم هرمزگان (هرمزال)
پلی اتیلن سبک فیلم 0190
48,859
484
شرکت پلیمر اریا ساسول
قیر 6070
15,055
1,924
نفت پاسارگاد -تهران
پلی اتیلن سبک فیلم 2004TC37
48,859
240
پتروشیمی الله
قیر 85100
14,787
800
نفت پاسارگاد -تهران
وکیوم باتوم
11,066
7,000
پاالیش نفت اصفهان
قیر 6070
13,443
800
نفت پاسارگاد -تهران
وکیوم باتوم
11,157
7,500
شرکت پاالیش نفت بندرعباس
قیر 6070
14,819
2,249
نفت پاسارگاد -تهران
وکیوم باتوم
11,267
20,000
شرکت پاالیش نفت تهران
قیر - 6070صادراتی
15,320
3,000
شرکت فرا شیمی روز
لوب کات سنگین
16,428
5,000
شرکت پاالیش نفت بندرعباس
نخستین جلسه مشترک
انجمن کارفرمایان سیمان و
شرکت بورس کاالی ایران
برگزار ش��د .در این جلسه
مقرر ش��د برای ازادسازی
قیم��ت س��یمان و عرض��ه
کام��ل ان در بورس کاالی
ایران اقدامات الزم صورت گیرد.
ب��ه گزارش س��نا ،علی پناهی ،سرپرس��ت معاونت
توس��عه بازار و مطالعات اقتصادی بورس کاال در این
جلسه ضمن تاکید بر خروج از قیمت گذاری کاالهایی
که در بورس کاال عرضه می شود ،گفت :بنا بر ماده 17
قانون توس��عه ابزارهای مالی و ماده 99قانون برنامه
پنجم توس��عه ،کاالهایی که در ب��ورس کاالی ایران
عرضه می شود ،نباید قیمت گذاری شده باشد و عرضه
و تقاضا در بورس کاال منجر به کشف قیمت می شود.
مصرف کنندگان
تامین اعتبار می شوند
مدیر کنترل تولید شرکت
مل��ی صنایع پتروش��یمی
ایران با بیان این که یکسان
ش��دن نرخ ارز در بورس و
بازار ازاد پ��ای دالالن را از
بورس بریده اس��ت ،گفت:
هم اکن��ون می��زان عرضه
نس��بت به تقاض��ا در بورس 2برابر ش��ده ،در نتیجه
اخت�لاف قیم��ت 15درصدی محص��والت در این 2
بخش از بین رفته اس��ت .به گزارش شانا ،علی محمد
بس��اق زاده افزود :ب��ا توجه به ازاد ش��دن نرخ ارز در
ب��ورس و افزایش قیم��ت محصوالت ،ق��درت خرید
برخی مصرف کنندگان واقعی کاهش یافته اس��ت ،از
این رو دولت برای تامین نقدینگی تنخواه متقاضیان
اقدامات��ی کرده ،از س��وی دیگر برخ��ی مجتمع های
باالدستی محصوالت خود را به جای نقدی به صورت
اعتباری و 3ماهه در بورس عرضه می کنند.
جهانی شدن زعفران در بورس
نماینده ترب��ت حیدریه،
م��ه والت و زاوه در مجلس
شورای اسالمی گفت :ورود
زعفران در ت��االر صادراتی
ب��ورس کاال می توان��د
بازاره��ای جهان��ی را تحت
تاثیر ق��رار دهد .به گزارش
ایس��نا ،ابوالقاسم خس��روی افزود :بورس کاال با توجه
به دارا ب��ودن تاالر صادراتی ،می توان��د زعفران ایران
را ب��ه اصل��ی ترین قیم��ت این محص��ول در دنیا به
عرضه برساند و کل بازارهای جهانی را مدیریت کند.
این نماین��ده مجلس ادامه داد :ب��ا عرضه زعفران در
بورس کاال می توان زمینه ایجاد بهترین بسته بندی و
اس��تاندارد را با برند ایرانی مهیا کرد تا زعفران ایران
حرف نخس��ت را در جه��ان بزند و اقتصاد کش��ور را
متح��ول کند .وی تصریح کرد :طب��ق قوانین تجارت
بین المللی هر کش��وری که 52درصد از محصولی را
تولید و به ب��ازار جهانی عرضه کن��د می تواند بورس
بین الملل داش��ته باش��د .در بورس بین المللی عالوه
بر شفاف س��ازی قیمت ها نس��بت به عرضه ،تجارت و
بس��ته بندی محصول تصمیم گیری جهانی می ش��ود
بط��وری که می توان در بازار تولی��د و مصرف جهانی
قرار گرفت .ایران با صادرات زعفران می تواند درامدی
معادل صادرات نفت داش��ته باش��د .قابل توجه است
که براساس امارهای رسمی 95درصد تولید زعفران
جهان به ایران تعلق دارد.
دولت از واحدهای تولیدی
حمایت کند
ش��اهین ش��ایان اران��ی
کارش��ناس ارش��د ب��ازار
س��رمایه اظهار کرد :دولت
برای ح��ذف رانت و دالالن
از بازار پتروشیمی ،تصمیم
گرفت که ن��رخ محصوالت
پتروش��یمی براس��اس ارز
ازاد مورد محاس��به قرار بگیرد اما در این بین خوراک
پتروش��یمی ها کم��اکان ب��ا ارز مبادل��ه ای از دولت
خریداری می ش��ود که با این تفاس��یر می توان گفت
هن��وز زنجیره رانت در بازار پتروش��یمی به طور کامل
پاکس��ازی نشده اس��ت .وی افزود :بهترین اتفاقی که
هم اکنون برای بازار پتروشیمی رخ داده ،عرضه کامل
محصوالت در بازار ش��فاف بورس کاالس��ت اما دولت
بای��د در مقطع کنونی که هزین��ه واحدهای تولیدی
باال رفته اس��ت ،از انها حمایت کند .برای مثال دولت
می توان��د به میزان تفاوت قیمت ه��ای قدیم و جدید
مواد اولیه به واحدهای تولیدی معافیت مالیاتی دهد
تا انگیزه صنایع پایین دس��تی برای افزایش تولید نیز
دوچندان شود.
24
بانک و بیمه
شنبه 18مرداد ماه 12 - 1393شوال 9 -1435اگوست 2014
دریچه
بررسی یک چالش کهنه
نرخ سود بانکی متناسب با تورم
تعیین تکلیف معوقات
25دانه درشت بانکی
گ�روه بانک و بیمه -پیگیری معوقات بانکی و بازگرداندن
این مطالبات به سیستم بانکی مهمترین موضوع نشست
خبری مدیرعامل بانک ملی با خبرنگاران بود .عبدالناصر
همتی ضمن تشریح عملکرد و فعالیت های بانک ملی طی
10ماه گذش��ته ،هفته گذشته در یک نشست خبری به
معوقات و وصول مطالبات این بانک اش��اره کرد و یکی از
مش��کالت مهم بانک ملی را معوقات این بانک به میزان
130هزار میلیارد ریال که 80درصد ان مشکوک الوصول
اس��ت و بیش از 18ماه از سررس��ید انها گذش��ته اعالم
کرد و گف��ت :این میزان مطالبات به بان��ک ملی به ارث
رس��یده اس��ت .وی از تش��کیل 10کارگروه برای تعیین
تکلیف معوقات بانک ملی خبر داد و با بیان اینکه در این
کارگروه ها وضعیت بدهی دانه درش��ت ها مورد بررسی و
رس��یدگی قرار می گیرد ،افزود :به هر حال مشکل بدهی
دانه درشت ها حل خواهد شد و به نتیجه می رسد .همتی
با انتقاد از تس��هیالت دس��توری که در گذشته به بانک
ملی تحمیل می ش��د ،گفت :با بررسی های صورت گرفته
مشخص شد که از بانک ملی 410پروژه زودبازده دریافت
کرده ان��د ک��ه اینها یا دیر بازد ه یا بی بازده هس��تند .وی
با بیان این که نزدیک ب��ه 3هزار میلیارد تومان از منابع
بانک ملی در این پروژه ها قفل ش��ده اس��ت ،افزود :براین
اساس کارگروهی تعیین کرده ایم که طی 2-3ماه اینده
با هماهنگی استان ها این وضعیت را ساماندهی کنند در
عین حال باید 3هزار میلیارد تومان دیگر تس��هیالت به
این پروژه ها تزریق ش��ود تا به بهره برداری نهایی برسند.
وی در م��ورد اعالم اس��امی بدهکاران دانه درش��ت بانک
ملی گفت :تمایلی به اعالم اس��امی انها نداریم و به دنبال
ماجراجویی نیستیم بلکه به دنبال احقاق حق می گردیم .از
دانه درشت ها دعوت به عمل اورده ایم به طوری که طی 2
ماه گذشته با دعوت 25نفر از انها بدهی هایشان را تعیین
تکلیف کردیم .وی میزان بدهی 25دانه درشت بانک ملی
را 28هزار میلیارد ریال اعالم کرد.
رشداقتصادیایرانامسال
1/5درصد
گ�روه بان�ک و بیم�ه -رئی��س اداره خاورمیان��ه و
اس��یای مرکزی صندوق بین المللی پول پیش بینی
کرد که پس از دو س��ال انقباض در سیاس��ت های
پولی ،رشد اقتصادی ایران به 1/5درصد ارتقا یابد.
مس��عود احمد دیروز طی نشستی خبری در بانک
مرکزی در مورد فضای کسب و کار در ایران با بیان
این که امس��ال بهبود بزرگی در اقتصاد ایران ایجاد
شده اس��ت ،گفت :نرخ تورم در ایران کاهش یافته
و پیش��رفت در تثبی��ت نرخ ارز عملی ش��ده و این
بهبوده��ا به دلیل اقدامات صورت گرفته از س��وی
دولت ایران است .وی افزود :سیاست های مقتدرانه
کالن و اصالح��ات جامعی ک��ه در عرصه اقتصادی
ایجاد ش��ده توانسته ش��رایط اقتصادی را متحول و
مقاوم کن��د .وی تاکید کرد :چارچوب اقتصاد ایران
با هدف بهبود سیاست های پولی ،افزایش بهره وری
و گس��ترش رقابت تنظیم ش��ده که در نهایت این
سیاس��ت ها باید به ایجاد فرصت های شغلی متعدد
برای جوانان بینجامد.
باجه خبر
مدیرعامل شرکت کارت اعتباری ایران کیش
گفت :تا پایان س��ال جاری 240هزار دستگاه
پایانه فروش از سوی این شرکت برای بانک ها
نصب و راه اندازی خواهد شد که تعداد کارتخوان های این
شرکت به بیش از 660هزار دستگاه خواهد رسید.
در طرح عیدانه بانک مس��کن که از عید فطر
اغاز ش��ده اس��ت و تا عیدقرب��ان ادامه دارد،
امکان تغییر نام مدیون بدون واریز درصدی از
مانده بدهی مش��روط بر نداش��تن اقس��اط معوق و عدم
تقاضای مابه التفاوت تسهیالت فراهم شد.
محمدرض��ا نظ��ری مدیرعامل بان��ک رفاه از
پرداخ��ت تس��هیالت وام ازدواج به زوج های
جوان خب��ر داد و گفت :منابع مالی پرداخت
تس��هیالت وام ازدواج تعیی��ن ش��ده و 21ه��زار فق��ره
تسهیالت برعهده بانک رفاه قرار گرفته است .
بانک سامان در راستای بهبود کیفیت خدمات
خود و برای مشارکت بیشتر مشتریان در این
زمینه ،طرح «یاران سامان» را راه اندازی کرد.
بانک کارافرین در راستای تکمیل سبد
محصوالت خود «ایم��ن کارت» عرضه
کرد .دریافت«ایمن کارت» که به منظور
افزایش امنیت مش��تریان در خریدهای اینترنتی و
یا حضوری ،طراحی و پیاده س��ازی شده است ،از
طریق مراجعه به شعب سراسر کشور امکان پذیر
است.
مدیرعام��ل بان��ک ش��هر ب��ا اش��اره به
هم��کاری ای��ن بان��ک ب��رای خری��د
1500دس��تگاه اتوبوس شهری ،از ورود
انه��ا به ناوگان تا قب��ل از مهرماه خبر داد و گفت:
همچنین در بافت های فرس��وده 8ه��زار میلیارد
تومان پروژه ش��هری با همکاری این بانک در حال
اجراست.
زهره محسنی شاد -گروه بانک و بیمه :اولین
شرط برای جذابیت در هر نوع سرمایه گذاری،
بازده و س��ود حاصل از ان اس��ت .به عبارت
دیگر صاحب س��رمایه بازاری را برای حضور
انتخاب می کند که س��ود و منفعت بیشتری
در قب��ال کمترین ریس��ک بپذی��رد .این در
حالی اس��ت ک��ه اگر می��زان س��ود از بازده
چش��مگیرتر باشد س��رمایه گذار حتی میزان
ریس��ک به مراتب بیش��تر را ه��م می پذیرد.
این قاعده در همه بازاره��ا ازجمله بازار پول
هم حاکم اس��ت به عبارت دیگر بانک ها برای
س��پرده گذارها زمان��ی ج��ذاب خواهند بود
که س��ود مناسبی عایدش��ان کنند .در ایران
شرایط کمی دش��وارتر است به عبارت دیگر
اگرچه نرخ س��ود در سیستم بانکی ما بیشتر
از میانگی��ن جهانی و 2رقمی اس��ت اما باز
هم به گردپای نرخ تورم نمی رس��د این بدان
معناس��ت که س��پرده گذار بانک های ایرانی
هر روز با کس��ر ارزش س��پرده خود ،بخشی
از دارای��ی اش را عمال از دس��ت می دهد .این
روندی اس��ت که در چند ده��ه اخیر عموما
بر فضای اقتصادی کش��ور حاکم بوده است.
کارشناسان برای بهبود این وضعیت و افزایش
جذب س��پرده گذاری در بانک ها و به تبع ان
افزای��ش ق��درت اعتباردهی سیس��تم بانکی
براین باور هس��تند که نرخ سود سپرده های
بانکی باید همگام با نرخ تورم حرکت کند.
رابط�ه مس�تقیم ن�رخ س�ود و میزان
سپرده ها
عبدالرض��ا امیرتاش یکی از کارشناس��ان
اقتصادی در این باره با بیان اینکه نرخ سود
بانک��ی باید متناس��ب با تورم تعیین ش��ود
چون اگر در غیر این صورت باش��د این امر
موجب کاه��ش س��پرده گذاری در بانک ها
می ش��ود گفت :صاحبان س��رمایه به دنبال
سود هس��تند و سرمایه هایشان را به جایی
می برند که بازدهی الزم را برایش��ان داشته
باش��د و بتوانن��د ت��ورم را خنث��ی و ارزش
پولشان را حفظ کنند.
وی ب��ا تاکی��د برای��ن موضوع ک��ه رابطه
مس��تقیمی بین نرخ س��ود بانک��ی و جذب
س��پرده ها وجود دارد تاکی��د کرد :وقتی نرخ
سود بانکی پایین تعیین شود این امر موجب
می ش��ود که صاحب��ان پول به دنب��ال جایی
برای س��رمایه گذاری باشند که سود بیشتری
را عایدش��ان می کند و بنابراین س��پرده ها از
بانک ها خارج و به س��مت بازارهای غیرمولد
حرک��ت می کنند ،اتفاقی که طی س��ال های
گذشته شاهد ان بودیم.وی با بیان اینکه نرخ
سود بانک ها اگر متناسب با نرخ تورم حرکت
کند این امر می تواند شرایط مطلوبی را برای
جذب س��پرده ها به همراه بیاورد به طوری که
در برخی از س��ال ها ش��اهد این موضوع نیز
بوده ایم ،تصریح کرد :این امر باعث می ش��ود
که س��پرده گذاران بانک را اولین مکان برای
سرمایه گذاری انتخاب کنند.
امارها چه می گوید؟
البته امارهای بانک مرکزی در س��ال های
گذش��ته نیز ش��اهدی بر همین مدعاس��ت.
به عنوان نمونه براساس امارهای بانک مرکزی،
در س��ال های 1385-1386به دلیل نزدیک
بودن نرخ سود سپرده ها به نرخ تورم ،بانک ها
توانس��تند در این س��ال ها در جذب منابع به
خوبی عمل کنند؛ به طوری که طی این سال ها
بانک ها رش��د 30درصدی سپرده ها را تجربه
کردند .طبق امارهای بانک مرکزی ،نرخ تورم
در این س��ال ها به ترتیب 11/9و 18/4درصد
و نرخ س��ود بانکی بین 7ت��ا 16درصد بوده
اس��ت .اما براس��اس امارها ،در س��ال 1387
بانک ها شاهد کاهش سپرده گیری در بانک ها
نسبت به س��ال قبل از ان بوده اند ،البته این
افت س��پرده گذاری در بانک ها در ش��رایطی
رخ داده اس��ت ک��ه ن��رخ س��ود بانکی طبق
مصوب��ه بان��ک مرکزی افزای��ش یافته و بین
9تا 19درصد تعیین ش��ده بود .کارشناسان
دلیل کاهش س��پرده گذاری در این س��ال را
گزارش ویژه
فاصله تقریبا زیاد بین نرخ س��ود سپرده ها و
تورم در این س��ال می دانن��د و معتقدند که
این عامل مهم ترین دلیل کم ش��دن گرایش
مردم به س��پرده گذاری در بانک ها بوده است
به طوری که در این سال مدت زمان ماندگاری
پول در بانک هم کم شده است .نرخ تورم در
این سال از 18/4درصد به 25/4درصد رسید
و این درحالی بود که نرخ س��ود بانکی بین 9
تا 19درصد بود.
در س��ال های 1388و 1389نی��ز طب��ق
امارهای بانک مرکزی ،ما ش��اهد رشد 27و
32درصدی سپرده گذاری در بانک ها بوده ایم،
به طوری که میزان سپرده ها در بانک ها در سال
،1388به 213ه��زار و 162میلیارد تومان و
در س��ال ،1389به 282هزار و 318میلیارد
تومان رس��ید .البته این رش��د سپرده گذاری
در حالی در این سال ها محقق شده است که
دولت در ان زمان نرخ س��ود س��پرده ها را در
بانک ه��ا کاهش داده بود .کارشناس��ان براین
باورند ک��ه کاهش نرخ تورم در این س��ال از
مهم ترین دالیل این امر بوده اس��ت چون نرخ
س��ود بانکی در این حالت برای مردم جذاب
بوده و این امر تمایل به س��پرده گذاری را در
بانک افزایش داده است .اما در سال 1390به
دالیل مختلفی نرخ ت��ورم افزایش یافت و در
کنار کاهش دستوری نرخ سود بانکی بار دیگر
ما ش��اهد کاهش س��پرده گذاری در بانک ها
ش��دیم .اما در س��ال 1391این روند حرکت
معکوس به خود گرفت و روند نس��بتا خوبی
را از باب��ت جذب س��پرده های بانکی با وجود
نرخ تورم ب��االی 30درصد ش��اهد بودیم که
این امر در س��ال 1392شرایط بسیار بهتری
داش��ت .به طوری که با وج��ود تورم نزدیک به
40درصدی ،بانک ها شاهد رشد 30درصدی
سپرده ها بودند .بانک ها طی این سال خارج از
سیاس��ت های دستوری بانک مرکزی اقدام به
باال بردن نرخ س��ود سپرده ها کردند و این امر
موجب ش��د در این سال نزدیک به 574هزار
و 815میلی��ارد تومان س��پرده جذب ش��ود.
درخصوص اتفاقی که در س��ال 1392درباره
نرخ س��ود س��پرده های بانکی افت��اد و باعث
شد نقدینگی های بس��یاری به سمت بانک ها
حرکت کند ،برخی از کارشناس��ان معتقدند؛
تعیین نرخ سود براساس عرضه و تقاضا بسیار
می تواند مفیدتر از تعیین دس��توری نرخ سود
بانکی باشد.
تعیین غیر دستوری نرخ سود
ابراهی��م ش��یخ زاده یک��ی از کارشناس��ان
اقتصادی نیز دراین باره با بیان اینکه نرخ سود
اگر براساس عرضه و تقاضا تعیین شود و بازار
تعیین کننده این نرخ باش��د بس��یار می تواند
اثرات مثبتی به همراه داش��ته باش��د گفت:
مکانی��زم باید به گونه ای باش��د ک��ه بانک ها
بتوانند با اس��تقالل بیش��تری فعالیت کنند
و نرخ س��ود بانکی به شکل دستوری تعیین
نش��ود .به گفته وی ،در این شرایط می توان
امیدوار بود نرخ سود براساس عرضه و تقاضا
تعیین ش��ود و متناس��ب با نرخ تورم حرکت
کند .به گفته ش��یخ زاده ،البته اگر ما به دنبال
این هس��تیم که نرخ س��ود بانکی را کاهش
دهی��م ابتدا باید ش��رایطی را ایجاد کنیم که
ن��رخ تورم ابتدا کاهش یاب��د و به تبع ان نرخ
سود بانکی تعدیل شود.
در مجمع سالیانه تاکید شد
اعالم امادگی دولت برای افزایش سرمایه بانک صنعت و معدن
مجم��ع عمومی عادی س��الیانه بانک صنع��ت و معدن با
حضور اعضای این مجمع به عنوان نمایندگان س��هام دولت،
اعضای هیات مدیره و مدیران بانک تش��کیل ش��د و صورت
های مالی س��ال 1392بانک مورد تصوی��ب قرار گرفت .در
این جلس��ه وزیر صنعت و معدن اع�لام امادگی خود را برای
حمایت از افزایش س��رمایه این بانک اع�لام کرد .همچنین
وزی��ر اقتص��اد و دارایی نیز نقش بانک صنع��ت و معدن را در
خروج اقتصاد از رکود مهم دانس��ت .رییس کل بانک مرکزی
نیز پیش��نهاد داد تا بانک صنعت و معدن عاملیت تش��کیل
س��ندیکا برای تامین مالی طرح های بزرگ را برعهده بگیرد.
در ادامه این جلسه مدیر عامل بانک عملکرد یک ساله را برای
اعضای جلسه تشریح کرد.
ابعاد تخصصی بانک مطلوب است
بهگزارشخبرنگارصمت،مهندسنعمتزاده،وزیرصنعت
،معدن و تجارت در این نشست عملکرد بانک صنعت ومعدن
را در ابعاد توسعه ای و تخصصی مطلوب توصیف کرده و اعالم
داشت دولت امادگی کامل دارد تا زمینه افزایش سرمایه این
بانک را فراهم اورد .وی همچنین از س��پرده گذاری صندوق
توس��عه ملی در بانک صنعت و معدن برای اعطای تسهیالت
به بخش صنعت و معدن حمای��ت کرد.وزیر اموراقتصادی و
دارایی نیز در این نشست افزود :حضور وزیرصنعت ،معدن و
تج��ارت و رئیس کل بانک مرکزی در این مجمع بیانگر نقش
نبض بازار
گ�روه بان�ک و بیم�ه :عموما در فص��ل خردادماه به
دلیل قرار گرفتن فصل امتحانات و درگیری خانواده ها
ب��ا این موض��وع ،بازاره��ای اقتصادی با رک��ود همراه
می ش��وند ،امسال هم در ادامه خرداد ،ماه رمضان اغاز
ش��د و با توجه به گرمی ه��وا ،با کاهش بازدهی برخی
فعالیت های اقتصادی ،بازارهای دیگر از جمله س��که و
طال نیز با رکود مواجه شدند.
البته پیش بینی می شد که پس از ماه مبارک رمضان
رونق به بازار س��که و طال بازگردد که البته ان طور که
رییس اتحادیه طال و جواهر می گوید ،این اتفاق افتاد و
بازارهای طال و سکه فعال شده اند.
به گفته محمد کش��تی ارای ،پیش بینی می شود که
تا پایان تابستان همچنان خرید و فروش در بازار سکه
و طال رونق داش��ته باش��د ،زیرا تابستان بهترین زمان
مهم بانک صنعت و معدن در خروج کشور از رکود و دستیابی
به یک رشد پایدار است .
تجدید ارزیابی برای افزایش سرمایه
دکترطی��ب نیا در ادامه ضمن اش��اره به ای��ن که افزایش
سرمایه بانک صنعت ومعدن جهت حمایت از تولید و اشتغال
در دس��تور کار دولت قرار دارد ،تاکید ک��رد که عالوه بر این
بان��ک اقدامات الزم را جهت تجدید ارزیابی دارایی های خود
به منظور تصویب افزایش س��رمایه به انجام برساند .در ادامه
این جلسه ،دکترسیف ،رئیس کل بانک مرکزی ضمن اشاره
ب��ه توان این بانک و اهمیت همکاری س��ندیکایی بین بانک
های کش��ور که موجب تقسیم ریس��ک میان انان می شود
گفت :پیشنهاد می کنم که بانک صنعت ومعدن پیشگامی و
عاملیت تشکیل سندیکا برای تامین مالی طرح های بزرگ را
برعه��ده بگیرد .وی همچنین بر تامین منابع مالی بلندمدت
ب��رای بانک صنعت و معدن به منظ��ور تقویت قدرت اعطای
تسهیالت بلندمدت به بخش صنعت و معدن تاکید کرد.
رشد 149درصدی تامین مالی
مهندس افخمی -رئی��س هیات مدیره و مدیرعامل بانک
صنعت و معدن نیز در نشس��ت مجمع عمومی سالیانه بانک
صنع��ت ومعدن که با حضور اعض��ای مجمع و اعضای هیات
مدیره ،معاونین وجمعی از مدیران این بانک تش��کیل ش��د،
به تش��ریح عملکرد بانک درسال ١٣٩٢پرداخت .وی گفت:
در س��ال ١٣٩٢مبلغ مصوب جه��ت پرداخت به طرح های
صنعتی با ١٤٩درصد رش��د از ح��دود ٦٩هزارمیلیارد ریال
در سال ١٣٩١به ١٧٢هزار میلیارد ریال رسیده است .بنا به
گفته این مقام مسول میزان تسهیالت پرداختی درمدت یاد
ش��ده نیز در مقایسه با مدت مشابه سال قبل ٢٦درصد رشد
نش��ان می دهد .مدیرعامل بان��ک صنعت ومعدن
تصریح کرد :در س��ال ١٣٩٢تع��داد ٢١٢طرح با
مش��ارکت بانک صنعت و معدن ب��ه بهره برداری
رس��یده است که برای به بهره برداری رسیدن انها
حدود ٢٦هزارمیلیارد ریال تس��هیالت اعطا شده
اس��ت .افخمی در ادامه بیان کرد :با به بهره برداری
رس��یدن این ط��رح ها که نقش چش��مگیری در محرومیت
زدایی از نقاط مختلف کش��ور داش��ته اس��ت برای حدود ٧
هزارو ٩٠٠نفر اشتغال مستقیم ایجاد شده است.
تامین مالی طرح های زیربنایی
وی در ادامه افزود : :بانک صنعت و معدن در س��ال ١٣٩٢
موفق ش��د با اس��تفاده از خط اعتباری چین در تامین مالی
طرح های زیربنایی کشور نقش مهمی ایفا کند .از جمله این
طرحه��ا می توان به فوالد میانه با ظرفی��ت ٧٨٠هزار تن در
س��ال و ایجاد اشتغال برای ٧٠٠نفر ،فوالد قائنات با ظرفیت
٨٠٠هزارتن در س��ال و ایجاد اشتغال برای ٨٠٠نفر و فوالد
سپید دشت با ظرفیت ٧٨٠هزار تن در سال و ایجاد اشتغال
خواب دالر ،بیداری طال
از نظر مس��ائل اقتصادی ،گردش مالی و دادوس��تدها
در تمام دنیاس��ت .البته عامل بازگشت رونق به بازار
طال و س��که و خارج ش��دن بازار از رکود فقط مربوط
به پایان ماه رمضان نیس��ت ،بلکه کاهش قیمت ها در
ب��ازار به دلیل کاهش قیمت های جهانی بوده که باعث
افزایش خرید در بازار ش��ده اس��ت .کش��تی ارای در
گفت وگو با
به کاهش تنش ها و فروکش کردن
بح��ران اوکراین و عراق اش��اره ک��رد و این موضوع را
عاملی برای کاهش نگرانی س��رمایه گذاران دانس��ت و
گفت :این امر موجب ش��ده اس��ت تا بازار جهانی طال
با رونق مواجه ش��ود ،زیرا همواره بازارهای مالی متاثر
از بازارهای سیاسی هستند؛ بنابراین با توجه به ثبات
مباحث سیاسی ،اقتصاد هم به ارامش و سکون رسیده
است .وی با بیان اینکه کاهش تنش ها در این مناطق
باعث ش��ده اس��ت که قیم��ت جهانی ط�لا با کاهش
روبه رو ش��ود ،به طوری که قیمت طال در هفته گذشته
18دالر کاهش یاف��ت ،گفت :از انجا که بازار طال در
داخل هم��واره متاثر از بازارهای جهانی بوده اس��ت،
همین افت قیمت نیز س��بب شد که در بازار داخل با
کاهش نسبی قیمت ها مواجه شویم ،به طوری که سکه
حدود 3هزار تومان و هر گرم طال حدود 500تومان
اف��ت قیمت را تجرب��ه کرد .کش��تی ارای پیش بینی
کرد که ب��ازار جهانی طال در ثب��ات و همین محدود
باق��ی بماند و با توجه به ای��ن روند قیمت طال هم در
بازار داخلی متاثر از ان باش��د .در حالی رونق به بازار
طال و س��که بازگشته است که بازار همسایه یعنی ارز،
همچنان در رکود به س��ر می برد و به گفته فعاالن این
بازار ،پیش بینی می شود که این روند فعال ادامه داشته
برای ٨٠٠نفر اش��اره کرد .ب��ه گفته مدیر عامل
بانک صنعت و معدن این بانک در س��ال ١٣٩٢
مبلغ ١٣هزار میلیارد ریال تس��هیالت ریالی را
برای ٥٥١طرح صنعتی و حدود ٧میلیارد دالر
تس��هیالت ارزی را برای ٣٠٢طرح صنعتی از محل صندوق
توس��عه ملی به تصویب رسانده است.وی در ادامه تاکید کرد:
در این مدت حدود چهارهزارو ٦٠٠میلیارد ریال تس��هیالت
ریالی و مبلغ ١٤هزار میلیارد ریال مـعادل ریالی تسهـیالت
ارزی از مـح��ل این صنـدوق به طـرح های صنعتی پرداخت
شده و مبلغ دو میلیارد و ٤٠٠میلیون دالر اعتبار برای طرح
های مزبور گشایش شده اس��ت.گفتنی است حجم فعالیت
بان��ک صنعت و مع��دن در ارتباط با صندوق توس��عه ملی و
درمقایس��ه با نظام بانکی کش��ور مورد تقدیر اعضای مجمع
قرار گرفت .همچنین در پایان جلسه صورت های مالی سال
1392در مجمع به تصویب رسید.
باش��د .بازار ارز که مدتی اس��ت با رکود مواجه ش��ده
اس��ت ،این انتظار می رفت با پایان ماه مبارک رمضان
و افزایش مس��افرت های تابستانی ،تا حدودی با رونق
مواجه ش��ود که به گفته خانزاده ،فعال بازار ارز ،هیچ
کدام از این عوامل باعث خروج این بازار از رکود نشده
است و همچنان شاهد کاهش دادوستدها هستیم.
خارج ش��دن بازار از
وی در گف��ت و گو با
رک��ود را منوط به خ��روج اقتصاد از رکود دانس��ت و
گف��ت :دولت در این رابطه اقداماتی را در دس��تورکار
ق��رار داده ک��ه امید می رود با خ��روج اقتصاد از رکود
ب��ازار ارز هم رونق بگیرد .خانزاده در ادامه به وضعیت
قیمت ها در بازار ارز اشاره کرد و گفت :بازار طی هفته
گذشته ش��اهد کاهش نس��بی بین 15تا 20تومانی
قیمت ها در انواع ارزها بوده است.
تجارت بین الملل
بررسی جایگاه
و نقش تبلیغات
در تجارت بین الملل
یادداشت
محمد حقیقی
استاد بازرگانی بین الملل
دانشگاه تهران
تبلیغ��ات در ادبیات اکادمیک بخش��ی از ارتباطات
بازاریابی محس��وب می ش��ود و زمانی که م��ا از تاثیر
تبلیغ��ات بر تج��ارت بین الملل س��خن می گوییم باید
کل فرایند ارتباط با مخاطبان جهانی را مدنظر داشته
باش��یم .تبلیغات بین المللی با اس��تفاده از رسانه های
متع��ارف باالخ��ص تلویزیون هزینه ه��ای هنگفتی به
همراه دارد و معدود ش��رکت هایی در عرصه تجارت و
بازرگانی هستند که قادر به پرداخت چنین هزینه هایی
می باشند .این شرکت ها برای دستیابی به اهدافی مانند
ش��هرت و درامد در بازارهای جهانی می بایست اصول
متعددی را مدنظر داشته باشند که عبارتند از:
شناخت مخاطب
تبلیغ کنن��ده بای��د درک کن��د که ش��یوه ادراک،
ارزش ه��ا ،تجربه ه��ا و باورهای مخاط��ب خارجی با
مخاطب داخلی متفاوت اس��ت .گرایش به این تصور
که دیگران هم مثل م��ا فکر می کنند مانع مهمی در
برق��راری ارتباطات تجاری و فرهنگ��ی با مردم دیگر
اس��ت .بخش مهمی از تالش تبلیغ��ات باید به رفتار
فرهنگی و اقتصادی مشتریان فرامرزی متمرکز شود
و تعیین و ش��ناخت بازار هدف خارجی از اولویت های
تبلیغات است.
اهداف تبلیغات
تبلیغات باید از اس��تراتژی مش��خصی پیروی کند
و اهدافی برنامه ریزی شده داش��ته باشد .فعالیت های
تبلیغاتی پراکنده بدون توجه به یک هدف استراتژیک
به موفقیت منجر نخواهد شد .یکی از اشتباهات رایج
این اس��ت که تبلیغات را ابزاری برای فروش س��ریع
تلق��ی کنیم ،در حالی که وظیفه اصلی تبلیغات ایجاد
ی��ک تصویر مطلوب از ش��رکت و ایج��اد یک جریان
مالی بلندمدت اس��ت .بنابراین باید مش��خص ش��ود
که شرکت و موسس��ه خاص در اینده می خواهد چه
تصوی��ری بر جای بگذارد و فعالیت های تبلیغاتی باید
در همان راستا باشد که الزمه این امر ،حضور مستمر
تبلیغاتی در بازارهای خارجی اس��ت .هزینه های مالی
و سایر هزینه های چنین حضور مستمری باید از قبل
محاسبه و در برنامه های تبلیغ کننده گنجانده شود.
انتخاب رسانه
انتخاب بی��ن این موضوع که ای��ا محتوای تبلیغی
که برای بازار داخلی تهیه ش��ده مناس��ب مخاطبان
بازاره��ای بین المللی نیز اس��ت یا خیر ،بس��تگی به
قراب��ت فرهنگ��ی و رفتار ب��ازار داخل و خ��ارج دارد.
معدود ش��رکت ها و کشورهایی هس��تند که تبلیغات
داخل��ی انها در بازارهای خارجی نیز مناس��ب به نظر
برس��ند .بس��یاری از تبلیغات نیز محتوای مش��ابهی
داشته و به زبان های مختلف ترجمه می شوند .بخشی
از پذیرش مخاطب نس��بت به تبلیغات نیز به کانال و
ابزار تبلیغاتی برمی گردد ،به این معنا که ش��بکه های
سراسری ماهواره ای و تلویزیون های داخلی هر کشور
می توانن��د واکن��ش متفاوت��ی را در ذه��ن مخاطب
برانگیزند.
نواوری و جذابیت در تبلیغات
در ش��رایطی که مدیران بزرگ دنیا تبلیغات را یکی
از مهم ترین ابزارهای موفقیت تجاری می دانند ،تالش
برای داش��تن تبلیغاتی که باعث جلب بیشتر بیننده
شود ،بس��یار زیاد است .نخس��تین گام موفقیت یک
تبلیغ ،جلب عالقه مخاطب است که قاعدتا این توجه
و عالق��ه حاصل نو ب��ودن و وجود عناصر جذاب برای
مخاطب خارجی اس��ت .پیروی از کلیش��ه ها و تقلید
می تواند به موفقیت تبلیغ لطمه جدی وارد کند.
جلب اعتماد
اینکه چگونه می توان اعتم��اد مخاطبان خارجی را
برانگیزیم ،موضوع مهمی است .موانع تاریخی ،فرهنگی
و سیاسی و تجربه های پیشین ممکن است این اعتماد
را مخدوش کند و یکی از اهداف مهم تبلیغات در چنین
شرایطی رفع تصورات اعتمادزدا و ایجاد تصویری قابل
اعتماد از شرکت و محصوالت است .در این راستا ارائه
اطالعات صحیح از عوامل مهم تبلیغات موفق است که
به ویژه در برندس��ازی صدق می کند .برای توسعه یک
تصویر برند قابل اعتم��اد ،تبلیغات باید با واقعیت های
محصول سازگاری داش��ته باشد و ادعاهای نادرست و
واهی نباید جایی در تبلیغات داش��ته باش��د .عالوه بر
نکاتی که ذکر ش��د باید به خاطر داش��ت که تبلیغ به
تنهایی موجب موفقیت ارتباطات در تجارت بین المللی
نیس��ت .جل��ب میلیون ها بیننده ب��دون امادگی برای
تعام��ل تجاری مطلوب با انها ،موجب هدر رفتن منابع
مالی ش��رکت خواهد ب��ود .در نتیجه تصمیم گیری در
مورد تبلیغات باید در سلسله مراتبی از برنامه ریزی های
استراتژیک بازاریابی و استراتژی کالن شرکت گنجانده
شود .این نکته نیز ش��ایان ذکر است که تبلیغات تنها
روش ارتباط موثر با بازارهای خارجی نیست .برقراری
ارتباط رودررو ،حضور در نمایش��گاه ها ،ارتباط انالین،
نامه نگاری و س��ایر روش های ارتباطی ،می تواند ضمن
ش��کل دهی یک تعامل هدفمند ،هزینه های کمتری را
بر شرکت تحمیل کند.
شنبه 18مردادماه 12 - 1393شوال 9 -1435اگوست 2014
گفت و گو
بررسی تاثیر تبلیغات بر تجارت بین الملل
دروازه های ثروت با تبلیغات باز می شود
فران�ک میرزای�ی -گروه
تجارت بین الملل :س��الیان
دور ،زمانی ک��ه جوامع
بشری متشکل از شهرهایی با جمعیت
ک��م بودن��د ،بنگاه های تج��اری برای
فروش محصوالت خود تنها به فاکتور
جمعی��ت توج��ه داش��تند .زمانی که
«کاال» وارد ب��ازار فروش می ش��د ،با
خرید تع��دادی از افراد جامعه ،چرخه
تبلی��غ برای ف��روش کاال راه می افتاد.
دلی��ل ای��ن اس��تقبال تبلیغ��ات
دهان به دهان��ی ب��ود ک��ه در می��ان
مش��تریان منتق��ل می ش��د .در ای��ن
ش��رایط ،اگ��ر محصول م��ورد نظر از
کیفی��ت مناس��بی برخ��وردار ب��ود
می توانست بازار را به راحتی تصاحب
کن��د .در غیر این ص��ورت ،تجارتش
ن��اکام می ماند .در این بی��ن ،به طور
حتم انحصار امری بود که ش��رایط را
ب��رای برخی محص��والت مس��اعدتر
می کرد.
اما با گذش��ت زمان و ورود به دنیای
ارتباط��ات ،انحص��ار جای خ��ود را به
تنوع داد .به همین دلیل بنگاه ها برای
جلب مش��تری مجبور به اس��تفاده از
راهکاره��ای نوی��ن ش��دند .در دنیای
پیش��رفته امروز ،س��رعت و رقابت دو
اصل مه��م در فعالیت ه��ای تجاری و
اقتصادی محسوب می شوند .در نتیجه
اگر بنگاه ها خواهان رش��د فعالیت های
تجاری خود باش��ند باید سطح کیفی
و می��زان ف��روش محص��والت خود را
افزایش دهند .بر همین اس��اس است
ک��ه «تبلیغات» به یک��ی از مهم ترین
راهکاره��ای ام��روزی تبدی��ل ش��ده
که گامی اساس��ی ب��رای جلب توجه
مش��تری ،افزایش می��زان فروش و در
نهای��ت موفقیت در تجارت به ش��مار
م��ی رود .در جهان ام��روزی با بیش از
7میلیارد نف��ر جمعیت ،تنها بنگاهی
در تجارت موفق خواهد بود که بتواند
محصول خ��ود را در مع��رض نمایش
عم��وم ق��رار دهد .ای��ن مه��م تنها با
تبلیغات میسر می شود .امروزه تبلیغات
به عنوان یک صنعت در دنیا ش��ناخته
ش��ده اس��ت .این صنع��ت در دنیا به
تولیدکننده این انگیزه را می دهد تا با
تبلیغات سالم ،بازاری سالم ایجاد کند.
رس�انه های تصویری ،نخس�تین
دریچه تبلیغات
تبلیغ��ات در جهان ام��روز به عنوان
ی��ک ض��رورت مطرح اس��ت ک��ه به
معرف��ی کاالها و تولی��دات می پردازد
و در خدم��ت ب��راورده س��اختن
نیازه��ای ض��روری زندگ��ی انس��ان
ق��رار دارد .تبلیغات بای��د در خدمت
رونق بخش��یدن به حرکت چرخ های
اقتص��ادی ی��ا شناس��اندن محصول و
...باش��د چرا که تبلیغات در حقیقت
زبان و وسیله ارتباط بنگاه اقتصادی با
جامعه اس��ت و قطع تبلیغات به نوعی
مرگ کاال محسوب می شود.
در بحث تبلیغات ،رسانه ها و در راس
ان رس��انه های تصویری حرف اول را
می زنند .با تبلیغ محصول در رس��انه ،
تقاضا به میزان بس��یار زیادی افزایش
می یاب��د .هرچ��ه جذابی��ت و زیبایی
تبلیغ بیشتر باشد ،میزان موفقیت ان
کاال در زمینه ش��هرت بیش��تر خواهد
ش��د .تبلیغات اگر نااگاهانه ،تقلیدی،
سفارش��ی و با دید غیرکارشناس��ی و
غیرتخصصی انجام شود ،چاهی است
ک��ه کاال و صاحب��ش را در خ��ود فرو
می کش��د و بر عکس یک تبلیغ خوب
ابتدا توجه مخاطب را جلب و سپس او
را به ان محصول
عالقمند می کند.
کیفیت ،رمز ماندگاری
تبلیغ��ات فقطدریچ��ه ای ب��رای
ش��ناخت و اش��نایی مصرف کننده با
محصول اس��ت و مطمئن��ا به تنهایی
ت��وان ج��ذب و نگهداری مش��تری را
ندارد .ب��ه عبارت دیگ��ر این کیفیت
اس��ت که تعیین کنن��ده نهایی توفیق
محصول در بازار جهانی است .در این
شرایط ،تبلیغات از حوزه داخل کشور
خارج و وارد عرصه بین المللی می شود.
سود حاصل از تبلیغات در شبکه های
بین الملل��ی به قدری اس��ت که بنگاه
را ب��رای پرداخ��ت هر می��زان هزینه
باب��ت تبلی��غ مجاب می کن��د .موازنه
هزینه باالی تبلیغات و س��ود حاصل،
در نهای��ت ب��رای تولیدکننده س��ود
هنگفتی را به هم��راه دارد .نمونه ان
دو محصول کوکاکوال و پپس��ی است
که با وجود هزینه های باالی تبلیغات
در رس��انه های بین الملل��ی ،هر روز بر
حجم تبلیغات انها افزوده می شود چرا
که ضرب و تقسیم سود و هزینه ،رقم
س��ود نجومی ای را برای این شرکت ها
به همراه دارد.
ش�رکت های عظیم ،س�ودهای
غول اسا
تبلیغ��ات گس��ترده در فض��ای
بین الملل��ی ،درخواس��ت نمایندگ��ی
از س��وی کش��ورهای دیگر دنیا برای
محص��ول خاص را به دنب��ال دارد .به
این ترتی��ب با اح��داث نمایندگی در
کش��ورها ،زمینه س��رازیر شدن سود
برای هر دو سمت کشور مبدا و مقصد
ایجاد می شود .ایجاد فضای کار و سود
حاصل از ف��روش وضعیت مطلوبی را
ب��رای کش��ور مقصد فراه��م می کند.
س��وی دیگر تجارت ،کشور مبدا است
که با سهیم ش��دن در بخشی از سود
ف��روش و دریافت مالی��ات محصول،
درامد غیرقابل باوری را کسب می کند.
در این رون��د ،تبلیغ��ات به صورت
غیرمس��تقیم ب��ر تجارت کش��ورهای
مبدا و مقصد تاثیر ش��گرف می گذارد.
به عنوان نمونه بنز
که از تولیدات کشور
المان محس��وب می ش��ود،
سود بس��یاری از دریچه تبلیغات
به دس��ت می اورد .یک ش��بکه
تلویزیون��ی بین المللی با پخش
برنام��ه ای ،به معرف��ی و بیان
مزایا و امکان��ات این خودرو
می پردازد و با مقایس��ه این
خ��ودروی کالس «ا» ب��ا
دیگر خودروها ،ذهن حجم
گس��ترده ای از بینن��دگان
را ب��رای تهیه این محصول
متقاعد می کند .فروش 60
تا 70درصدی خودروهای
شاس��ی بلن��د در منطق��ه
خاورمیانه به ویژه کشورهای
عربستان س��عودی ،امارات
متحده عربی و ایران کمپانی
بنز را مج��اب می کند تا هزینه
بس��یار باالیی برای تبلیغ��ات بپردازد.
این همان سود مستقیمی است که از
مسیر تبلیغات عاید کشور تولیدکننده
می ش��ود .نمونه دیگر از ش��رکت های
عظی��م که بخش باالیی از درامد خود
را از طری��ق تبلیغات به دس��ت اورده
است ،شرکت سامس��ونگ ،متعلق به
کش��ور کره جنوبی است .این شرکت
با اس��تفاده از چهره های مطرح دنیای
فوتبال و س��ینمای جهان ،هزینه های
زیادی را متقبل می ش��ود اما از طرف
دیگ��ر بار مالی عاید از این تبلیغات به
قدری است که تفکر رقابت با برند برتر
دنیا ،ایفون را در مدیران این ش��رکت
ایجاد می کند.
همه چیز برای تجارت بیشتر
ب��ه ای��ن ترتیب ب��ه نظر می رس��د
بازاریاب��ی و تبلی��غ ه��ر دو ب��رای
ف��روش بیش��تر ،مس��تمر و صحی��ح
فعالی��ت می کنند .حف��ظ و نگهداری
مخاطبان(مشتریان) ،جلب مشتریان
جدید ،اگاهی صحیح و منطقی دادن
ب��ه انها از وظایف تبلیغات اس��ت .در
حقیق��ت تبلیغات یک منبع کس��ب
اطالع��ات و صرفه جوی��ی در وق��ت
ب��رای مصرف کننده اس��ت .در همین
راس��تا ،مدیران و مجریان تبلیغ باید
به ش��اخصه های مهم انتشار یک پیام
توجه کنند .حوزه انتش��ار پیام ،زمان
انتشار پیام ،ابزار انتشار پیام ،موقعیت
انتش��ار و تک��رار پیام ه��ای تبلیغی از
جمله این ش��اخصه های مهم تبلیغی
اس��ت .ش��اید باور کردنی نباش��د که
ساالنه ش��رکت های تولیدکننده کاال
وخدمات در سطح بین المللی و سطح
ملی چه رقم باالیی هزینه می کنند تا
به جمعیت میلیاردی س��اکن دهکده
جهان��ی بقبوالنن��د ک��ه انچ��ه تولید
کرده اند همانی است که خواسته اند.
قیمت اگهی در یورو نیوز (ارقام معادل ریالی شدند)
30ثانیه(زمان اروپای مرکزی)
روزهای عادی هفته (قیمت به تومان)
روزهای پایانی هفته (شنبه و یکشنبه)
6تا 7صبح
21 میلیون و 525هزار
15 میلیون و 928هزار و 500
9صبح تا 12ظهر
8میلیون و 179هزار و 500
9 میلیون و 471هزار
4میلیون و 897هزار و 50
3میلیون و 874هزار و 500
17میلیون و 229هزار
16 میلیون و 359هزار
16میلیون و 359هزار
5تا 6صبح
17میلیون و 220هزار
7تا 9صبح
12تا 15بعدازظهر
13 میلیون و 345هزار و 500
8میلیون و 610هزار
15تا 17بعدازظهر
17تا 19بعدازظهر
8 میلیون و 179هزار و 500
10میلیون و 332هزار
19تا 22شب
22تا 24نیمه شب
18میلیون و 942هزار
2بامداد تا 5صبح
1 میلیون و 291هزار و 500
24تا 2بامداد
در طول روز بر حسب جای خالی 9صبح تا 19
13 میلیون و 776هزار
9 میلیون و 901هزار و 500
16 میلیون و 789هزار و 500
9 میلیون و 901هزار و 500
9 میلیون و 471هزار
5 میلیون و 381هزار و 250
1 میلیون و 291هزار و 500
قیمت اگهی در صداوسیما برای سال 1393براساس طبقه برنامه (هزار ریال)
طبقه
هر ثانیه
طبقه
هرثانیه
طبقه
هرثانیه
طبقه
هرثانیه
طبقه
هرثانیه
طبقه
2
1000
7
2700
12
5200
17
8500
22
12700
27
18600
9
3600
14
19
10100
29
21500
1
750
6
3
1300
8
5
1900
10
4
1600
2300
3100
4100
11
4600
16
13
5800
18
15
7100
20
6400
7800
9300
10900
21
11800
23
13600
25
16000
24
14800
26
28
30
هرثانیه
طبقه
هرثانیه
32
27500
34
17200
20000
23500
31
25500
33
30000
35
35000
32500
25
سکوت عالمت
«رضایت » نیست!
«ارتب��اط» هم��ان جری��ان
تبادل افکار ،احساسات و عقاید
اس��ت .بر همین اس��اس است
که ش��رکت ها ب��ا بهره گیری از
«پیام ه��ا» در تالش ان��د تا در
رفت��ار دیگران نفوذ ک��رده و از
این راه موجب تحقق هدف های
سازمانی ش��وند .تبلیغات و بازاریابی تخصصی یکی از
اجزای پنجگانه ابزارهای ترویج اس��ت که در برقراری
ارتب��اط با مخاطب��ان هدف به کارگرفته می ش��ود .با
به کارگی��ری ابزار تبلیغاتی کارامد اس��ت که می توان
به تجارت پرس��ود رس��ید .احم��د روس��تا ،بنیانگذار
فرهنگ برند در ایران و استاد بازاریابی دانشگاه شهید
بهشتی با نگاهی به بازاریابی ،بر نقش پررنگ تبلیغات
رس��انه ای و بهره گی��ری از این کانال برای گس��ترش
تجارت و بازرگانی سخن می گوید.
تبلیغات چه نقش�ی در بازاریاب�ی موفق و در
نهایت گسترش تجارت و بازرگانی دارد؟
تاکنون موارد بسیاری در مورد بازاریابی مطرح شده اما
بازاریابی حرفه ای و نقش ان در اقتصاد و توسعه فعالیت های
تولیدی ،صادراتی و خدماتی با انچه که مطرح می ش��ود
فاصله بسیار دارد .نبود دانش و اگاهی درست از بازاریابی
سبب تولید محصوالتی بدون خریدار می شود .زمانی که
محصول فروخته نشود ،تولیدکننده ناچار می شود مثل
غریقی که به هر چیز چنگ می اندازد به هر وسیله ای،
درست یا نادرست ،مفید و موثر یا غیرمفید و غیرموثر
به امید اینکه کاال به فروش برسد ،چنگ بیندازد که یکی
از این وسایل ،تبلیغات است .بنابراین می توان گفت ،یکی
از راه های رسیدن به تجارت موفق ،بهره گیری از تبلیغات
مناسب است.
ایا رس�انه های اجتماع�ی می توانند تهدیدی
برای رس�انه های مل�ی در جذب مخاط�ب و ارائه
تبلیغات به شمار ایند؟
یک��ی از نکات مهم در ش��رایط امروز توج��ه ویژه به
رس��انه های اجتماعی برای تبلیغ است .در پاسخ به این
س��وال که ایا رس��انه های اجتماعی می توانند تهدیدی
برای رسانه های ملی شوند ،باید گفت که اصوال هر پدیده
جدید ،تهدیدی ب��رای عوامل موجود و به ویژه غیرموثر
است .رسانه های فعلی به خصوص رسانه رادیو و تلویزیون
باید ب��ه این نکته توج��ه کنند که ب��ا افزایش قیمت،
محدودیت ها و موانع گوناگون و نیز بی توجهی و گاهی
بی احترامی به تبلیغ دهندگان و تبلیغ کنندگان ،به طور
قطع مخاطبان خود را از دس��ت خواهند داد و انها را به
سوی رسانه های جایگزین می کشانند .در دنیای رقابتی
اینده دیگر نمی توان با خودخواهی و انحصارطلبی انتظار
موفقیت داشت .ما شاهد پدیده ای هستیم به نام تبلیغات
پارتیزانی که به زودی رقیب رسانه های سنتی خواهد شد.
اهمیت خالقیت در تبلیغات چه میزان است؟
یک��ی از نقاط ضعف تبلیغات تلویزیون��ی که مکرر از
ان صحبت می ش��ود ،نبود خالقی��ت و نواوری و ضعف
محتوایی تیزرهاس��ت .زمانی که رقابت به معنای واقعی
نباشد ،کیفیت پایین خواهد امد .حاال می خواهد در رابطه
با کاال ،خدمت ،تبلیغ یا هر پدیده دیگر باشد .اگر رسانه
شما با چندین سازمان رقابت کند ،پیوسته دنبال بهبود
کیفیت ،خالقیت و مزیت های تازه هستید .از رسانه ای که
در ان رقابت نیست ،انتظار تحول کیفیت نداشته باشید.
از سوی دیگر خود سازندگان و سفارش دهندگان تبلیغ،
با مخاطبانی روبه رو هس��تند که انها نیز نظرات خود را
در مورد تبلیغ و کیفیت انها اعالم نمی کنند .پخش هر
تبلیغی الزاما با پذیرش مردم همراه نیست .سکوت مردم
هم نشانه رضایت نیست .برخالف زندگی ،که می گوییم
س��کوت «عالمت رضایت» اس��ت ،در بازاریابی ،سکوت
«نش��انه و هشدار شکایت» است .نتیجه سکوت گرایش
به دیگر رس��انه ها و جایگزین کردن رسانه های جدید به
جای تلویزیون است.
در حال حاضر فضای تبلیغات و جایگاه این هنر
در افزایش روند بازرگانی و تجارت چگونه است؟
من معتقد هس��تم تا زمانی که بازاریاب��ی در ایران با
کج فهمی ها و نافهمی های بس��یار رو به روس��ت ،سخن
گفت��ن از ضعف های تبلیغات راه ب��ه جایی نخواهد برد.
فض��ای کنونی تبلیغ��ات در حال حاض��ر غیررقابتی و
رسانه ها نیمه انحصاری هستند .از رسانه ای که انحصاری
است نباید توقع تحول در کیفیت داشته باشید .سکوت
مخاطبان در برابر تبلیغات ضعیف نشانه و هشدار شکایت
اس��ت و برخورد علمی با پدیده تبلیغات و رقابتی شدن
این صنعت 2گام اساس��ی برای احی��ای دوباره صنعت
تبلیغات در ایران به شمار می اید.
راه برون رفت از این مشکل چیست؟
عارضه یابی و اسیب شناسی تبلیغات گوناگون در ایران
و برخورد درست و تخصصی با نارسایی ها و نادرستی ها
پیش نیاز یافتن هر نوع راه حل است .در همین فضایی که
غیررقابتی اس��ت ،وقتی تعدادی از شرکت های خارجی
تیزرهای تبلیغاتی شان را از خارج کشور سفارش دادند
و اوردند ،ش��رکت های تبلیغاتی ایران به تکاپو افتادند.
از لح��اظ فناوری های نوین و اس��تفاده از انها ،از لحاظ
ان��واع پیام ،مضمون ها و حتی زمان بندی معرفی و ارائه
تبلیغات و س��نجش اثربخشی ان هم باید بازنگری های
جدی صورت بگیرد .یک خال بزرگ تبلیغات ایران ،عدم
ارزیابی اثربخشی تبلیغات است.
26
اکسپو
شنبه 18مردادماه 12 - 1393شوال 9 -1435اگوست 2014
اخبار نمایشگاهی
دریچه
شرکت های ایرانی در نمایشگاه
صنایع غذایی هنگ کنگ
ایران در بیست و پنجمین نمایشگاه بین المللی صنایع
غذایی هنگ کنگ حضور می یابد.
به گزارش پایگاه اطالع رسانی و خبری نمایشگاه های
ایران ،عباسعلی خاکسار ،مجری پاویون ایران در نمایشگاه
بین المللی صنایع غذایی هنگ کنگ با اشاره به اینکه
هنگ کنگ بازار عمده صادراتی خشکبار و پسته ایران است،
اظهار کرد :در بیست و پنجمین نمایشگاه بین المللی صنایع
غذایی هنگ کنگ 12شرکت از ایران در زمینه های پسته،
خشکبار ،زعفران ،کشمش ،تخمه جات ،انجیر ،الو ،گل
محمدی ،زرشک و هل بسته بندی حضور خواهند داشت.
وی تصریح کرد :در این دوره شرکت های حضور یافته
از استان های اذربایجان غربی ،خراسان رضوی ،تهران،
کرمان ،مازندران و فارس حضور یافته اند.
خاکسار با اشاره به اینکه این نمایشگاه با مشارکت بیش
از 24کشور جهان ازجمله ایران ،چین ،ژاپن ،کره جنوبی،
مکزیک ،کانادا ،ترکیه ،مالزی و استرالیا برگزار خواهد شد،
افزود :شرکت مدیریت رویداد و تجارت ارسا به عنوان
تنها مجری رسمی پاویون ایران با مجوز سازمان توسعه
تجارت ایران اقدام به فراخوان حضور تولیدات ایرانی در
این نمایشگاه بین المللی کرده است .وی گفت :با توجه به
اینکه در هنگ کنگ زمین کشاورزی وجود ندارد و 80درصد
مواد غذایی و مصرفی مردم ان ،وارداتی است و عالوه بر ان،
وجود همسایگانی مانند چین ،اندونزی ،هند و کشورهای
جنوب شرق اسیا ،بازاری حدود 1/5تا 2میلیارد نفری
ایجاد کرده که مرکز تجاری خوبی برای ایران به شمار رود.
مدیر پاویون ایران در نمایشگاه بین المللی صنایع غذایی
هنگ کنگ افزود :در دوره های گذشته بعد از چین و کره
جنوبی ،ایران از بزرگ ترین پاویون در نمایشگاه بین المللی
مواد غذایی هنگ کنگ برخوردار بوده است .به گزارش
پایگاه اطالع رسانی و خبری نمایشگاه های ایران ،بیست
و پنجمین نمایشگاه بین المللی موادغذایی هنگ کنگ
از 23الی 27مردادماه امسال با موضوعات متنوع نان و
فراورده های ان ،نوشیدنی ها ،بیسکوئیت ها و شیرینی جات،
غذاهای منجمد ،کنسروجات فراوری شده ،غذاهای اماده
و نیمه اماده ،لبنیات ،میوه و سبزیجات ،غذاهای ارگانیک،
خشکبار ،اجیل ،زعفران ،برنج ،پاستا و نودل ،سس ،غذاهای
دریایی ،چای ،فراورده های چای و چای فراوری شده ،چای
بسته بندی ،شکر ،قند ،اجیل ،داروهای گیاهی ،خدمات
پشتیبانی ،حمل ونقل و مشاوره برگزار می گردد.
دوبی میزبان نمایشگاه صنعت
حمل ونقل هوایی خاورمیانه
نمایشگاه صنعت حمل ونقل هوایی خاورمیانه طی
دسامبر امسال در شیخ نشین دوبی برگزار خواهد شد.
به گزارش پایگاه اطالع رسانی و خبری نمایشگاه های
ایران به نقل از ایسنا؛ نمایشگاه صنعت حمل ونقل هوایی
خاورمیانه از یازدهم تا سیزدهم دسامبر امسال در
شیخ نشین دوبی برگزار خواهد شد .در این دوره بیش از
364شرکت بین المللی فعال در حوزه صنعت حمل ونقل
و خدمات رسانی هوایی حضور خواهند داشت که اخرین
دستاوردهای حمل ونقل هوایی ،خدمات رسانی ،تجهیزات
و ...را به نمایش خواهند گذاشت .همچنین در حاشیه این
نمایشگاه بیش از 67نوع هواپیما از شرکت های مختلف به
نمایش گذاشته می شود .این نمایشگاه در فرودگاه ال مکتوم
دوبی برگزار می شود.
ابوظبی میزبان پنجمین
نمایشگاه انرژی خاورمیانه
برای رقابت با نمایشگاه های جهانی صورت می گیرد:
سنت و مدرنیته در کنار هم
«اکسپو» به جنگ
«فقر غذایی وگرسنگی» می رود
هدف اساسی اکسپو میالن تحقق
یکی از اهداف هزاره سوم سازمان
ملل یعنی مقابله با فقر غذایی و
گرسنگی است و کشورهای جهان
مکلف هستند که با بهره گیری
از تجربیات و دستاوردهای این
نمایشگاه جهانی برای رفع مشکل
گرسنگی بخش قابل مالحظه ای
از جمعیت کره زمین -که تا سال
2025به 9میلیارد نفر بالغ خواهد
شد -چاره اندیشی کنند.
به دنبال پیشرفت شدید علوم و فناوری -پس از انقالب
صنعتی اروپا -که منجر به تولید انبوه کاال شد کشورهای
دنیا به اهمیت نمایشگاه های جهانی در بازاریابی و معرفی
پیشرفت های صنعتی خود پی بردند.اکسپوهای جهانی
تلفیقی از دانش ،فناوری ،ابتکار ،خالقیت ،هنر و قدرت
تفکر جامعه بشری هستند که می توانند به اقتصاد و فرهنگ
کشورهایی که اگاهانه در انها مشارکت می کنند ،کمک
نمایند .درامدزایی و جذب سرمایه گذار در کنار معرفی
فرهنگ و اقتصاد و تاریخ کشور میزبان به سایر کشورهای
جهان از جمله دستاوردهای مهم اکسپوها به شمار می رود.
از سال 1851که نخستین اکسپو در لندن برگزار شد تا
سال 2012میالدی جمعا 56اکسپو در دنیا برگزار شده
است که مهم ترین انها در قرن 21اکسپوی هانوور ،اکسپوی
ای چی ژاپن در سال 2005میالدی و اکسپوی شانگهای
چین است.
اکسپوی «هانوور» در سال 2000در المان برگزار شد
و میلیاردها دالر به اقتصاد این کشور کمک و بالغ بر یکصد
هزار فرصت شغلی ایجاد کرد .برگزاری این نمایشگاه بزرگ
بین المللی فضای سرمایه گذاری را در المان متحول کرد و
بازارهای صادراتی جدیدی در اختیار المان قرار داد.
همچنین بر اساس اخبار اعالم شده ،در اکسپوی شانگهای
که در فضایی به وسعت 5.280.000مترمربع در چین برگزار
شد 192کشور و 50سازمان بین المللی شرکت کردند .بالغ
بر 73میلیون نفر ظرف 184روز از این نمایشگاه جهانی
دیدن کردند که 2/79میلیون نفر انها گردشگر خارجی
بودند .دولت چین برای برپایی این اکسپو 48میلیارد دالر
هزینه کرد که تنها 4میلیارد دالر ان را هزینه های مستقیم
برگزاری اکسپو تشکیل می داد و بالغ بر 44میلیارد دالر بقیه
صرف ایجاد خطوط جدید مترو ،نوسازی بافت های فرسوده
شانگهای ،ایجاد تاسیسات زیربنایی الزم و ...برای برپایی این
رویداد مهم تاریخی شد.
تلفیقی از سنت و مدرنیته
این بار میالن میزبان کشورهای جهان شده تا با برگزاری
اکسپو گردشگران و دالرهایشان را روانه تاریخ و فرهنگ ایتالیا
کند .این تصمیم در اجالس دفتر بین المللی نمایشگاه ها که
در 31مارس 2008در پاریس تشکیل شد با نظر موافق اکثر
اعضای مجمع عمومی این دفتر گرفته شد.
اکسپوی میالن تلفیقی از سنت و مدرنیته است و به خوبی
می تواند پیشینه فرهنگی ،تاریخی ،اجتماعی ،اقتصادی
و ...کشورهای حاضر در این نمایشگاه را در معرض دید
بازدیدکنندگان قرار دهد.
از سوی دیگر با توجه به انتخاب شعار «تغذیه کره زمین،
انرژی برای زندگی» برای این نمایشگاه،اکسپوی 2015
میالن زمینه سازی برای مقابله با بزرگ ترین معضالت
کشورهای جهان در زمینه فقر غذایی ،ایجاد تحول در
کشاورزی ،حفظ محیط زیست و به طور کلی توسعه پایدار
به شمار می رود .بر همین اساس اگر تجربیات حاصل از
این «اکسپو» به درستی مورد استفاده قرار گیرد می تواند
نتایج ثمربخشی در صنعت ،تجارت ،کشاورزی و حفاظت از
محیط زیست در کشورهای جهان به بار اورد.
تحقق هدف هزاره سوم
اکسپوی میالن از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است زیرا
هدف اساسی ان -که در شعار اصلی اکسپو منعکس است-
تحقق یکی از اهداف هزاره سوم سازمان ملل یعنی مقابله با
فقر غذایی و گرسنگی است و کشورهای جهان مکلف هستند
که با بهره گیری از تجربیات و دستاوردهای این نمایشگاه
جهانی برای رفع مشکل گرسنگی بخش قابل مالحظه ای از
جمعیت کره زمین -که تا سال 2025به 9میلیارد نفر بالغ
خواهد شد -چاره اندیشی کنند.تعدادی از کشورهای عضو
اتحادیه اروپا که فعاالنه در «اکسپوی میالن» شرکت خواهند
کرد از موسسات پژوهشی و تخصصی خود درخواست
کرده اند که طرح ها و پروژه های خود را برای ایجاد تحول در
کشاورزی -به ویژه در زمینه تولید مواد غذایی -ارائه دهند تا
هشدار فائو نسبت به جنگ جهانی غذا
پنجمین نمایشگاه بین المللی انرژی خاورمیانه در
ابوظبی ،پایتخت امارات متحده عربی برگزار خواهد شد.
به گزارش پایگاه اطالع رسانی و خبری نمایشگاه های
ایران به نقل از ایسنا؛ پنجمین نمایشگاه بین المللی انرژی
خاورمیانه از هشتم تا دهم اکتبر مصادف با 16تا 18مهرماه
امسال در مرکز نمایشگاه های ابوظبی ،پایتخت امارات
متحده عربی برگزار خواهد شد .در این دوره بیش از 100
شرکت از 25کشور جهان که در حوزه انرژی فعالیت دارند،
حضور خواهند داشت و اخرین دستاوردهای خود را در
زمینه اکتشاف ،تولید و توزیع انرژی به نمایش می گذارند.
جهان باید تا نیمه قرن حاضر شاهد افزایش ۶۰درصدی
محصوالت غذایی باشد ،در غیر این صورت به دلیل
کمبود غذا ،جنگ های داخلی در جهان روی خواهد داد.
در دهه های اخیر شاهد افزایش تقاضای غذا در سطح
جهان بودیم ،این در حالی است که جمعیت جهان در
سال های اتی از ۹میلیارد نفر تجاوز خواهد کرد و سازمان
جهانی غذا باید برای این افزایش راه حلی مناسبی پیدا
کند ،این در حالی است که با افزایش نیاز جهان به غذا
شاهد کاهش محصوالت کشاورزی هستیم .در این
شرایط اگر برنامه های فائو و کشورهای جهان برای رفع
این مشکل و تحقیق و پژوهش های غذایی با شکست
روبه رو شود ،شاهد درگیری ها و جنگ های داخلی بر سر
غذا خواهیم بود .در این صورت کشورهای در حال توسعه
باید محصوالت غذایی خود را تا ۷۷درصد افزایش دهند.
اتاق بازرگانی مشترک ایران و ارمنستان با کسب مجوز از
سازمان توسعه تجارت ایران در نظر دارد شانزدهمین دوره
نمایشگاه اختصاصی جمهوری اسالمی ایران را از تاریخ
27الی 30شهریورماه سال جاری در شهر ایروان برگزار
کند .برگزارکنندگان این رویداد تالش دارند با استفاده از
همه ظرفیت های موجود کشور ،توانمندی های تولیدی -
صنعتی و خدماتی کشور را در معرض دید فعاالن اقتصادی
ارمنستانی قرار داده و زمینه گسترش همکاری های
دو جانبه را فراهم اورند.
در سال ۲۰۱۲شمار افرادی که از گرسنگی رنج
می بردند ۸۷۰میلیون نفر بود اما در سال جاری این
رقم به ۸۴۰میلیون نفر رسیده است .به عبارت دیگر،
۳۰میلیون نفر از تعداد افراد گرسنه در جهان کاسته
شده است اما ما نباید فراموش کنیم که ۱۲درصد از
جمعیت جهان هنوز در قرن ۲۱از گرسنگی رنج می برند.
این به ان معناست که از هر ۸انسان یک نفر با مشکل
گرسنگی روبه روست .بنابراین در حالی که کاهش شمار
گرسنگان جهان را جشن می گیریم باید تالش بیشتری
به عمل اوریم.
برگزاریشانزدهمیندورهنمایشگاه
اختصاصیایران–ارمنستان
اکسپوی میالن تلفیقی از
سنت و مدرنیته است و به
خوبی می تواند پیشینه
کشورهای حاضر در این
نمایشگاه را در معرض دید
قرار دهد.
توصیه برای از بین بردن گرسنگی در جهان
تالش های 2سال گذشته نشان می دهد که ما
می توانیم به اهداف توسعه هزاره دست یابیم و شمار
گرسنگان را در فاصله ۱۹۹۰تا ۲۰۵۰به نصف کاهش
دهیم .امار نشان می دهد که 62کشور از ۱۲۸کشور در
حال توسعه توانسته اند با کمک فائو این اهداف را محقق
کنند .این اقدام یک گام مهم در راستای دستیابی به
هدفی بزرگ تر و ضروری تر محسوب می شود .تضمین
حق تمام افراد در دستیابی به غذا و مقابله با گرسنگی
نخستین گام در راستای ایجاد توسعه پایدار در جهان و
تحقق دیگر اهداف توسعه هزاره محسوب می شود .از بین
بردن گرسنگی همان چیزی است که ما به ان نیاز داریم و
باید برای تحقق ان تالش کنیم.
در این راستا باید به 5عنصر مهم توجه داشته باشیم:
اول -دستیابی کافی به غذا در تمام مناطق است.
دوم-توجه به وضعیت کودکان زیر 2سال است.
سوم -پایدار ساختن نظام های غذایی است.
چهارم-افزایش صد درصدی بهره وری و درامد
کشاورزان خرده پاست.
پنجم -به صفر رساندن ضایعات موادغذایی است.
به عقیده ما سالمتی انسان ها در گرو نظام های غذایی
سالم است و اگر نظام های غذایی کارامد و پایدار به خوبی
مدیریت شوند ،می توانند یک رژیم غذایی متنوع و مغذی
را ارائه دهند که ما برای پایان دادن گرسنگی و سوءتغذیه
به ان نیازمندیم .در عین حال ،این گونه نظام های غذایی
منابع طبیعی ما را حفظ می کنند.
در کنفرانس های جنبی «اکسپوی میالن» چگونگی اجرای
انها مورد بحث و نظرسنجی قرار گیرد.
چالش های کشاورزی در جهان
براساس اخبار منتشر شده ،تولید فراورده های کشاورزی
که به مصرف تغذیه می رسد در دنیا طی دو دهه اخیر با
چالش های جدی روبه رو بوده است .افزایش بهای انرژی و
منطقی شدن نسبی قیمت نفت و فراورده های نفتی ،به ویژه
باال رفتن بهای کودهای شیمیایی ،هزینه تولید تعدادی از
اقالم اساسی کشاورزی را افزایش داده است که این امر به یکی
از چالش های جدی پیش روی صنعت کشاورزی در جهان
بدل شده است .به عالوه به گواه فعاالن صنعت کشاورزی،
اغلب موسسات بین المللی ،سرمایه گذاری در مجتمع های
کشت و صنعت را متوقف کرده یا کاهش داده اند و بیشتر
تسهیالت انها به بخش خدمات که سوداوری بیشتری دارد
وبا ریسک کمتری مواجه است اعطا می شود .به دلیل بروز
این مشکالت است که در دهه گذشته رشد تولیدات برخی
از فراورده های اساسی کشاورزی به کمتر از میانگین رشد
جمعیت رسیده است.به عالوه الگوهای کشت محصوالت
غذایی ،در تعدادی از کشورها بر مبنای نیازهای اساسی
جامعه انها شکل نگرفته است .به عنوان مثال تعدادی از
کشورهای افریقایی ،تولیدکننده کاکائو ،قهوه ،بادام زمینی
و نظایر انها هستند که موردنیاز انها نیست یا در جریان
جنگ های استقالل امریکا که صدور پنبه از این کشور به
انگلستان قطع شده بود ،کمپانی هند شرقی در هند بخش
وسیعی از زمین های زیرکشت غالت را به کشت پنبه تبدیل
کرد تا نیازهای صنایع نساجی انگلستان را تامین نماید در
نتیجه بروز قحطی در سال های بعد به مرگ میلیون ها نفر از
مردم هند منجر شد.
برندسازی از نمایشگاه های
بین المللی ایران
اتاق ایران در پی ان است که سطح تاثیرگذاری
نمایشگاه های بین المللی ایران را ارتقا دهد .برای رسیدن
به این هدف باید همگرایی بین نهادهای مختلف را توسعه
بخشید.
«برندسازی از نمایشگاه های بین المللی ایران با هدف
رقابت با نمایشگاه های خارجی انجام می گیرد» .این خبری
است که در حاشیه دومین جلسه شورای سیاست گذاری
نمایشگاه فناوری اطالعات و رسانه های دیجیتال مطرح
شد .این شورا با هدف ساماندهی و مدیریت یکپارچه این
حوزه تشکیل شده است .بر همین اساس مدیرکل امور
تشکل های اتاق ایران در دومین نشست این شورا گفت:
«باید نمایشگاه های بین المللی ایران را در سطح جهان به
یک برند تبدیل کنیم».
به گزارش روابط عمومی اتاق ایران ،هومن حاجی پور،
مدیرکل امور تشکل های اتاق ایران ،تاثیرگذاری
نمایشگاه های ایران را نامطلوب ارزیابی کرد و گفت :اتاق
ایران در پی ان است که سطح تاثیرگذاری نمایشگاه های
بین المللی ایران را ارتقا دهد .در واقع اعتقاد دارد که برای
رسیدن به این هدف باید همگرایی بین نهادهای مختلف
را توسعه ببخشد.
وی ادامه داد :نمایشگاه های بین المللی ایران باید به یک
برند تبدیل شوند .با همین رویکرد جلساتی را با سازمان
توسعه تجارت و سازمان سهامی نمایشگاه ها تشکیل دادیم
که البته به طور مستمر برگزار می شوند.
مدیرکل امور تشکل های اتاق ایران یکی از چالش های
جدی ایران را حضور پررنگ دولت در همه حوزه ها دانست
و تشریح کرد :همیشه بخش خصوصی با نگاهی انتقادی
نسبت به قدرت دولت در حوزه های مختلف نگریسته است.
حال که تا حدی اتاق ایران به عنوان پارلمان بخش خصوصی
فعال تر از گذشته شده باید از موقعیت بهره گرفته و تعامل و
همگرایی را بین همه بخش ها به وجود اورد.
وی تاکید کرد :اتاق نمی خواهد جاپای دولت بگذارد و
از موقعیت پیش امده استفاده کرده و در همه بخش های
سیاست گذاری ،اجرا و نظارت فعال شود .بلکه معتقد است
باید از همه ظرفیت های موجود در راستای بهره شدن
شرایط و از بین بردن زمینه های فساد بهره برد.
حاجی پور یاداور شد :با همین رویکرد مشارکتی ،تصمیم
گرفته شد که شورای سیاست گذاری نمایشگاه فناوری
اطالعات و رسانه های دیجیتال را در اتاق تشکیل دهیم .در
این شورا نمایندگان همه دستگاه های دولتی مربوط و دیگر
نهادهای موجود حضور دارند.
برگزارینمایشگاهفناوریو
رسانه هایدیجیتالدرشهریور93
گفتنی است ،سال گذشته نمایشگاه فناوری و
رسانه های دیجیتال برای نخستین بار از سوی اتاق ایران
و با رویکردهای متفاوت و نو برگزار شد .در همین راستا و
با توجه به نتایج قابل قبول و تایید وزارت فرهنگ و ارشاد
اسالمی این نمایشگاه قرار است برای دومین سال متوالی
نیز با همت اتاق ایران از 15تا 18شهریورماه در محل
دائمی نمایشگاه های بین المللی تهران برگزار شود.براساس
اظهارات اعضای شورای سیاست گذاری با عنایت به شعار
سال 93که فرهنگ و اقتصاد را در کنار یکدیگر دیده است،
باید در این نمایشگاه موضوع مبارزه با تهاجم فرهنگی و
کسب درامد از فعالیت های فرهنگی در کنار هم لحاظ شوند.
از سوی دیگر به اعتقاد فعاالن این حوزه ،متاسفانه فرهنگ
صحیحی برای استفاده از فناوری های جدید دیجیتال در
کشور وجود ندارد چراکه قبل از ورود هر فناوری باید فرهنگ
استفاده از ان در سطح جامعه تعلیم داده شود که در این
رابطه کشور با ضعف جدی مواجه است.بنابراین قرار است
در کنار این نمایشگاه ،فضای مناسبی به وزارت فرهنگ و
ارشاد اسالمی برای اجرای برنامه های اموزشی داده شود.
برنامه سازمان های بین المللی برای هزاره سوم
در اجالس جهانی غذا در سال ۱۹۹۶میالدی ،سران کشورها
و دولت های سراسر دنیا متعهد شدند که به منظور تشریک
مساعی در هدف کاهش به نصف تعداد گرسنگان تا سال ،۲۰۱۵
سرمایه گذاری بخش دولتی و خصوصی را در کشاورزی ارتقا
دهند.
هدف اول توسعه هزاره نیز بر کاهش گرسنگی و فقر به نصف
تا سال ۲۰۱۵تاکید دارد .این تعهدی بود که رهبران کشورها
در اجالس جهانی سال ۲۰۰۵در مقر سازمان ملل متحد در
نیویورک ،ان را تکرار نمودند.
70درصد گرسنگان جهان در مناطق روستایی زندگی می کنند؛
مناطقی که کشاورزی در انجا یا به طور مستقیم شکم گرسنگان را
سیر می کند یا از طریق اشتغال در این بخش به طور غیرمستقیم
به عنوان منبع درامد جهت خرید مواد غذایی عمل می کند.
بر همین اساس نیاز به سرمایه گذاری در کشاورزی بسیار
بااهمیت است .این در حالی است که کمک های خارجی برای
توسعه روستایی و کشاورزی رو به کاهش بوده و این کمک ها به
طرز فاحشی از رقم بیش از ۹میلیارد دالر در اوایل دهه ۸۰میالدی
به کمتر از ۸میلیارد دالر در اواخر دهه ۹۰کاهش یافته است.
مطالعات نشان داده اند که رشد کشاورزی ،حتی بیش از
رشد صنعتی یا شهری ،به کاهش فقر و گرسنگی می انجامد.
بنابر گزارش فائو ،در 30سال اخیر کشورهایی که بیشترین
سرمایه گذاری دولتی و خصوصی را در بخش کشاورزی داشته اند،
در حال حاضر پایین ترین سطح سوءتغذیه را دارا هستند.
فائو معتقد است که افزایش سرمایه گذاری در کشاورزی به
معنای تمرکز بر کشاورزان جهان است که اکثریت انان کشاورزان
خرد هستند .به عنوان یک گروه ،انان بزرگ ترین سرمایه گذاران
در بخش کشاورزی هستند که خود دسترسی به غذای کافی،
سالم و مطمئن ندارند.
اگر انان بتوانند از کشت خود سودی به دست اورند ،از ان طریق
می توانند غذای خانواده های خود را در طول سال تامین کنند و
با خرید کود ،بذر بهتر و تجهیزات اولیه ،به سرمایه گذاری مجدد
در مزارع خود بپردازند .اما انان گذشته از عوامل طبیعی چون
خشکسالی ،سیل ،افات و بیماری ها ،با موانع بی شماری همچون
کمبود اعتبار ،ناامنی در مالکیت زمین ،حمل ونقل نامناسب،
قیمت های پایین و ارتباط ضعیف با مشاغل دیگر کشاورزی،
روبه رو هستند .مشاغل کشاورزی عبارتی است که در برگیرنده
کلیه شرکت های محلی ،ملی یا بین المللی بوده که در چرخه
تولید ،محصول مزرعه را تغییر شکل داده و یا جابه جا می کند تا به
دست مصرف کننده برسد.
یک راه مهم افزایش سرمایه گذاری در کشاورزی ،ان گونه که
فائو پیشنهاد کرده ،از طریق بهبود مشارکت های زودبازده میان
بخش های دولتی و خصوصی است .این امر مسئولیت اولیه را
به عهده دولت ها می گذارد تا شرایط سیاسی -اجتماعی پایدار
به وجود اورند ،چارچوب های حقوقی جهت دسترسی به اب
و زمین را پایه گذاری کنند ،رتبه بندی و استانداردها را اعمال
نمایند ،فضای بهتر برای سرمایه گذاری خصوصی را به وجود اورده
و زیربنای روستایی الزم همچون جاده ها ،برق و ارتباطات را فراهم
اورند .در ارزیابی فائو ،اگر کشورها به این شرایط دست یابند ،منافع
سرشار برای کشاورزی و خانوارهای فقیر روستایی محقق می شود
که خود به امنیت غذایی می انجامد.
معدن بین الملل
گزارش «
شنبه 18مردادماه 12 - 1393شوال 9 -1435اگوست 2014
دیدگاه
» از جزئیات واگذاری و گشایش اعتبار طرح های فوالدی
ببرهای اسیای شرقی
فوالد می سازند
فاینانس فوالد ،چینی ها را گرم کرد
ش�ایان صداقت-گروه مع�دن :با توجه
به نیاز کش��ور به افزایش تولی��د فوالد خام
در س��ال 1382مطالعات احداث و توس��عه
طرح ه��ای ف��والدی به عن��وان پی��ش نی��از
برنامه های س��وم ،چهارم و پنجم توسعه قرار
گرف��ت .در واق��ع مجوز ای��ن طرح ها پس از
تصویب شورای عالی اقتصاد با هدف افزایش
تولید فوالد در مجموع تا س��قف 17میلیون
تن در س��ال به س��ازمان توس��عه و نوسازی
مع��ادن و صنایع معدنی اعطا ش��د .بنابراین
س��ازمان ایمی��درو برنامه اج��را و راه اندازی
7طرح ف��والدی با ظرفی��ت تولید 800هزار
تن در سال را به ش��رکت ملی سپرد .برخی
کارشناس��ان معتقدن��د ،ای��ن طرح ها بیش
از انک��ه اقتصادی باش��ند جنب��ه فقرزدایی
داش��ته اند ،ب��ه گونه ای که هر ط��رح به طور
مس��تقیم زمینه اش��تغال 800نفر را فراهم
می کن��د و به صورت غیرمس��تقیم در ارتزاق
8000نف��ر نقش موثری خواهد داش��ت .از
انجایی که پایه گذاری این طرح ها به پیش از
تحریم ها و رکود اقتصادی بر می گردد ،قرار بر
این بود که طرح ها به طور کامل توسط دولت
احداث ش��ده و پس از یک سال بهره برداری
ش��رایط واگذاری 51درصدی انها به بخش
خصوص��ی مهیا ش��ود ،اما با اغ��از تحریم ها
فاینان��س چین��ی تنه��ا راهگش��ای تکمیل
و تجهی��ز پروژه ها ش��د .در واق��ع در حالی
فاینانس دوستان چش��م بادامی نجات دهنده
طرح ه��ای فوالدی ش��د که با وج��ود بهبود
روابط بین المللی اما به دلیل وجود مشکالت
بانکی امکان اس��تفاده از فاینانس در س��ایر
بانک ه��ای اروپایی وجود نداش��ته و باز هم
چینی ه��ا از فض��ای
تحریم��ی کش��ور ب��ه
نف��ع پیمان��کاران خود
بهره گیری می کنند.
اعتبارات ساخت پروژه
پ��س از اغ��از تحریم ه��ا و افزایش قیمت
ارز تامی��ن و تجهی��ز طرح های ف��والدی با
چالش هایی همراه شد ،به طوری که از یک سو
قیمت ماش��ین االت به چند براب��ر افزایش
یافت و از س��وی دیگر
محدودی��ت تب��ادالت
بانک��ی مان��ع تجارت
ازاد ب��ا کش��ورهای
س��ازنده تجهی��زات
نگاه�ی ب�ه برنامه
پیشرفته شده بود .مدیر
حمید طاهرزاده:
اجرای�ی طرح ه�ای
صنایع معدنی س��ازمان
فوالدی
طرح های فوالدی قابلیت
ایمی��درو ب��ا تایی��د
رییس
ب
نای
گفت��ه
به
افزایش ظرفیت تا
مش��کالت پیش ام��ده
انجم��ن ف��والد ای��ران،
200هزار تن دیگر در
به دلی��ل تحریم ه��ا
ای��ن طرح ها ب��ا هدف
اش��تغالزایی در نق��اط سال را دارند که می توان
گف��ت :تحریم ها باعث
تعو یق ر ا ه ا ن��د ا ز ی
هزینه سربار را کاهش
مختل��ف کش��ور ب��ا
پروژه ه��ا و به دنبال ان
س��رمایه گذاری ایمیدرو
و شرایط سوداوری را
افزایش هزین��ه نهایی
جانمایی شد ،زمانی که
فراهم کرد
س��اخت انها ش��د که
هنوز از فش��ار تحریم ها
منابع اعتبار پیش بینی
خب��ری نب��ود و ق��رار
ش��ده دیگ��ر کف��اف
بود پ��س از راه اندازی،
تولیدات اهن اس��فنجی برای تهیه شمش و تکمیل طرح ها را نم��ی داد .علیرضا بنکدار
با اش��اره به اینکه برخ��ی از این طرح ها در
اسلب تامین شود.
حمی��د طاه��رزاده ب��ا اش��اره ب��ه تغییر مراحل اولیه س��اخت بودند ،افزود :متاسفانه
سرمایه گذاری با اغاز تحریم ها افزود :کمبود برخ��ی از طرح ها تنها 20درصد پیش��رفت
منابع مالی عالوه بر اینکه ساخت پروژه های فیزیکی داش��ته و تامین تجهیزات انها باقی
ف��والدی را به تعوی��ق انداخت ،باعث ش��د مان��ده بود که برای ادامه روند اماده س��ازی
واگذاری طرح ها پیش از برنامه تعیین ش��ده نیازمن��د تامین اعتبار ب��ود .به همین دلیل
انجام ش��ود ،به گونه ای که ابتدا مقرر ش��ده ایمیدرو برای تهیه تجهیزات برای همکاری
بود که پس از یک س��ال بهره برداری زمینه با ش��رکت ام سی سی که وابس��ته به دولت
واگذاری بی��ش از 51درصدی این پروژه ها چین است برای تمام طرح ها ال سی باز کرد.
ب��ه بخ��ش خصوصی فراه��م ش��ود ،اما این چرا فقط چین؟
به گفت��ه مدی��ر صنایع معدنی س��ازمان
اق��دام زیر تاثیر تحریم ه��ا تغییر کرد که در
س��ال 1391واگذاری ط��رح بافق به بخش ایمی��درو؛ تامی��ن اعتب��ار ش��رکت چینی
خصوص��ی کلید خ��ورد .این موض��وع باعث ام سی س��ی از راه تهیه تجهی��زات مورد نیاز
شد به تدریج واگذاری سایر طرح ها همچون طرح های فوالدی که بخش��ی از انها ساخت
شادگان ،میانه ،سفیددشت و ...نیز در اولویت کش��ورهای اروپایی و بخ��ش دیگری از ان
س��اخت کشور چین اس��ت ،انجام می گیرد.
قرار گیرد.
بنابراین این ش��رکت یک پیمانکار است که
پ��س از تکمیل پ��روژه و تامین تجهیزات از
ایران خارج می شود.
علیرضا بنکدار با بیان دلیل محدود شدن
هم��کاری ایران با چی��ن می افزاید :در واقع
محدودیت تحریم ها و تبادالت بانکی باعث
ش��د ایران تنها با کش��ورهایی ک��ه بدهکار
نفتی ایران هستند ،انجام گیرد تا از این راه
بخشی از بدهی های نفتی پس گرفته شود.
حس��ین خزلی خ��رازی ،کارش��ناس
ب��ازار س��رمایه در رابطه با س��رمایه گذاری
خارجی در ایران می گوی��د :در حال حاضر
س��رمایه گذاری خارج��ی در ای��ران تنه��ا
محدود به کش��ورهای چین ،روسیه ،هند و
کره جنوبی اس��ت که ممکن است به صورت
مس��تقیم و مانند حضور در پروژه های نفتی
و پتروش��یمی انجام شود یا با خرید سبدی
از سهام ش��رکت و مدیریت ان در پروژه ها
سرمایه گذاری کنند.
وی تصریح کرد :بنابراین انچه مسلم است
با وج��ود بهبود ش��رایط تحریمی و افزایش
تعام�لات بین الملل��ی اما مش��کالت بانکی
موج��ود باعث ش��ده تا همچنان دوس��تان
چشم بادامی که در دو دولت گذشته یکه تاز
در صنایع کش��ور بوده اند ،این بار با استفاده
از گشایش فاینانس به نفع پیمانکاران خود
بهره جویند.
سرمایه گذاری بخش خصوصی نشانه
اقتصادی بودن است
برخی کارشناس��ان معتقدن��د؛ طرح های
فوالدی ایران توجیه اقتصادی ندارد .این در
حالی است که مدیر صنایع معدنی ایمیدرو
با اشاره به تمایل زیاد بخش خصوصی برای
سرمایه گذاری در این پروژه ها این موضوع را
رد کرد و گفت :به طور قطع بخش خصوصی
برای ورود به یک پروژه نخست بررسی های
الزم را انج��ام می ده��د و در صورتی ک��ه از
نظر اقتصادی به صرفه باش��د سرمایه گذاری
می کن��د و از انجایی که تم��ام طرح واگذار
27
شده ،این استقبال را از جانب سرمایه گذاران
شاهد بودیم.
علیرضا بنکدار می افزاید :زمانی که برنامه
تولید کنس��انتره سنگ اهن و گندله که مواد
س��اخت این پروژه ها پی ریزی ش��ده بیشتر اولیه مورد نیاز فوالد اس��ت هم اکنون در ایران
ه��دف ان فقرزدای��ی و ایجاد اش��تغال در ش��رایط خوبی ندارد .از س��ویی دیگر ایران در
مناطق محروم کش��ور
چند سال اخیر با بحران
ب��وده و صرفه اقتصادی
کمب��ود اب نی��ز مواجه
خیل��ی مط��رح نب��وده
ش��ده ،این در حالی است
است.
ک��ه ب��رای کارخانه های
نایب ریی��س انجمن
فوالدی ب��ه اب و انرژی
زی��ادی نی��از اس��ت.
فوالد با بیان اینکه این علیرضابنکدار:باوجود
طرح ها قابلیت افزایش
وحی��د لک ،کارش��ناس
بهبودشرایطتحریمی
ظرفی��ت ت��ا 200هزار
س��نگ اهن در رابط��ه با
وافزایشتعامالت
تن دیگر را دارند ،اظهار
کارب��رد س��نگ اهن در
بین المللی،مشکالت
ک��رد :ه��ر ی��ک از این
تولید اهن می گوید :برای
طرح ها با ظرفیت تولید بانکیموجودباعثشده
تولید هر تن اهن به 2تن
800هزار تن در س��ال
سنگ اهن با عیار 52نیاز
تادوستانچشم بادامی
است اما برای تولید فوالد
برنامه ری��زی ش��ده اند .دودولتگذشته،همچنان
الی��اژی عناص��ر دیگری
ای��ن در حالیس��ت که یکه تازدرصنایعکشور
پروژه ه��ای ف��والدی با
نی��ز بای��د اضافه ش��ود.
باقیبمانند
تولی��د کمت��ر از 1/5
وی با اش��اره ب��ه میزان
میلی��ون تن در س��ال
نی��از طرح ه��ای فوالدی
توجی��ه اقتصادی ن��دارد ،بنابراین با افزایش به س��نگ اهن اظهار کرد :ب��رای بهره برداری از
ظرفی��ت تولید ه��ر یک از ای��ن طرح ها به 7ط��رح فوالدی به 15میلیون تن س��نگ اهن
میزان 200هزار تن در سال می توان هزینه نی��از داریم که تقریبا این مقدار س��نگ اهن در
سربار را کاهش داد و ش��رایط سوداوری را کش��ور تولید می ش��ود اما اینکه ایا چندس��ال
فراهم کرد.
دیگر که این طرح ها راه اندازی ش��دند ش��رایط
حمید طاه��ری زاده با بیان اینکه هر طرح به همین ش��کل باقی می ماند ی��ا نه ،موضوعی
فوالدی بی��ن 350ت��ا 400میلیارد تومان اس��ت که به نظر می رس��د دولت باید با فراهم
ارزش گذاری ش��ده اس��ت ،می افزای��د :این کردن زمینه افزایش تولیدات س��نگ اهن نیاز
طرح ه��ا با ایجاد تس��هیالت کم بهره بانکی ،صنایع فوالدی را مرتف��ع کند .علیرضا بنکدار،
کاهش قیمت ان��رژی مصرفی این صنایع و مدی��ر صنایع معدنی ایران با اش��اره به دغدغه
تامین ارز مبادالتی ب��رای واردات تجهیزات دولت برای تامین گندله و کنس��انتره مورد نیاز
مورد نیاز می توانند اقتصادی تر ش��وند .البته طرح های فوالدی گفت :برای رفع نگرانی تامین
در شرایط کنونی وامی تا سقف 10میلیارد گندله و کنسانتره برنامه ریزی و پیش بینی های
تومان به ش��رکت های صنعتی ب��ا بهره 21الزم ص��ورت گرفته ،به گونه ای ک��ه در قرارداد
درصد تعل��ق می گیرد که در واقع اقس��اط واگ��ذاری طرح های فوالدی به بخش خصوصی
س��نگین بازپرداخت 2س��اله ای��ن وام تنها بندی تعریف ش��ده ک��ه براس��اس قیمت روز،
صنعت را بدهکارتر می کند.
سنگ اهن این شرکت ها تامین شود.
طرح ه�ای ف�والدی و چال�ش تامی�ن
سنگ اهن
کش��ف کتیبه های فلزی ساخت چینیان 2000سال
قبل از می�لاد گواهی تولید الیاژهای فلزی اس��ت .در
واق��ع صنعت ف��والد نماد ق��درت و اقتدار در توس��عه
صنعتی محسوب شده ،به گونه ای که از انقالب صنعتی
فرانس��ه به عنوان دوران ش��کوفایی فوالد یاد می شود،
چراکه به دلیل نقش کاربردی ان در ایجاد زیرساخت ها
و تاسیس��ات زیربنایی به فلز توسعه مشهور شده است.
در س��ال 1329شمسی کش��ورهای جهان سوم برای
توس��عه و پیش��رفت در عرص��ه تولید صنای��ع معدنی
اس��تراتژی ها و سیاست های زیادی را تدوین کردند اما
نداش��تن تجربه کافی در ای��ن راه نتیجه مطلوبی را در
پی نداش��ت .اما در این میان کش��ورهای جنوب شرق
اسیا همچون تایلند ،مالزی و تایوان که به ببرهای اسیا
معروفند رش��د تولید در کش��ور چین ان را به یکی از
قطب های فوالدی منطقه تبدیل کرده اس��ت .از سوی
دیگر با توجه ب��ه نقش محوری فوالد و صنایع فوالدی
در صنعتی شدن کشورهای درحال توسعه الزم است تا
زمینه توس��عه تولید فوالد تسریع شود .از سوی دیگر
با وجود ش��رایط بحرانی حاکم بر اقتصاد جهانی کشور
چین با تولید س��االنه 780میلیون تن فوالد توانس��ته
ب��ا تکیه بر صنایع فوالدی رش��د اقتص��ادی خود را به
2رقمی اقتصاد برس��اند .در واقع کش��ورهای اس��یای
ش��رقی با سیاس��ت گذاری های خاص خود در راستای
صنعتی ش��دن به عن��وان یک الگو ش��ناخته ش��ده اند
چراکه دولتمردان انها با بها دادن به بخش خصوصی و
سرمایه گذاری های زیربنایی ،ایجاد ساختارها و هدایت
و برنامه ریزی صحیح زمینه پیش��رفت در صنعت فوالد
را فراهم نموده و با اتخاذ سیاست ازادسازی و استفاده
از تجارب کش��ورهای پیش��رفته روند توسعه را تسریع
کردند .نکته مهم دیگری که باعث پیشرفت کشورهای
اس��یایی در صنعت فوالد شده اس��ت جذب و پذیرش
س��ریع فناوری در صنعت فوالد از کشورهای قدرتمند
در این عرصه بوده اس��ت .انها در ابتدای امر با تکیه بر
فناوری های موجود به تولید فوالد پرداختند اما کم کم
با ارتقای توان اموزشی و افزایش نیروی انسانی خود به
رقیبی برای کشورهای صادرکننده فناوری تبدیل شده
و گوی سبقت را از کشورهایی اروپایی ربوده اند.
س��رمایه گذاری باالی صنعت فوالد نش��ان می دهد
در کش��ورهای در حال توس��عه تنها دولت است که
توان انجام پروژه های فوالدی عظیم را دارد .بنابراین
طبیعی اس��ت که بخش خصوصی بعد از اطمینان از
کاهش ریس��ک س��رمایه گذاری که در نتیجه اتخاذ
سیاس��ت ازادسازی ایجاد ش��ده وارد صنایع فوالدی
خواهند شد.
ای��ران با در اختیار داش��تن ذخای��ر عظیم معدنی و
همچنین ظرفی��ت احداث کارخانجات ف��والد ازجمله
کشورهای در حال توس��عه محسوب شده که می تواند
با اجرای یک برنامه استراتژیک و پیشرفته روند توسعه
صنعتی را تس��ریع کرده و به رش��د اقتصادی کشور و
صنایع وابسته کمک کند.
ترجمه بهرام مسعودی
نگاه روز
شاخص
قیمت روز (دالر)
درصد تغییرات
پالتین
1449
-3
نقره
19/78
-0/02
پاالدیوم
844
-1
الومینیوم
2002
+23
فوالد
410
-10
مس
7100
-4
نیکل
18490
+115
قلع
22380
+5
سرب
2247
+7
روی
2380
+21
طال
1289
-4
تازه های بین الملل
سود در خرید نقره است
نق��ره ک��ه معامله گ��ران از
ان با عن��وان فلز ش��یطان یاد
می کنند هم اکنون قیمت ان به
پایین ترین س��طح در یک دهه
گذشته رسیده است.
در ای��ن رابطه مانی مورنینگ
با بررس��ی امار و ارق��ام معتقد
اس��ت؛ اگر قرار باشد ماه جاری
س��رمایه گذاری در فل��زات
ص��ورت بگی��رد ،نق��ره بهترین
سرمایه گذاری خواهد بود.
نقره در 5سال گذشته در ماه اوت افزایش داشته و سود ماهانه
این فلز به طور متوس��ط 10/4درصد بوده در حالی که اوت س��ال
گذشته به 19/3درصد رسیده بود.
ناامیدی چینی ها از بهبود قیمت ورق
گ�روه مع�دن :نش��انه ای از
بهب��ود در بازار ص��ادرات ورق
چی��ن ب��ه چش��م نمی خ��ورد.
تقاض��ای داخل��ی نی��ز ضعیف
است و خرید های صادراتی افت
داشته است.
بررس��ی ها نش��ان می دهد،
قیم��ت صادرات��ی ورق گرم 5
دالر افت داش��ته و ب��ه 505تا
515دالر در ه��ر تن رس��یده
است؛ چراکه در ماه جوالی معامله ای باالی 515دالر نهایی نشد.
در بازار داخلی نیز بسیاری از کارخانه ها به دریافت پیش پرداخت
تاکید دارند ،از این رو حجم خرید تجار نیز کم ش��ده و تمایلی به
انبار کردن ورق ندارند.
اروپا صادرات لوله به روسیه را کاهش داد
گ�روه مع�دن :به دنب��ال
افزای��ش تحریم ه��ای غ��رب
علی��ه روس��یه ،اتحادی��ه اروپا
محدودیت هایی برای صادرات
برخ��ی لوله های نفت��ی به این
کشور اعمال کرده است.
هفته گذش��ته کش��ورهای
عضو اتحادیه اروپا بر س��ر یک
بس��ته از تحریم ها علیه روسیه
به توافق رس��یدند که ش��امل
ممنوعیت صادرات برخی لوله های نفتی به این کش��ور اس��ت.
طبق ای��ن محدودیت ه��ا ،صادرکننده ها باید قب��ل از صادرات
لوله های نفتی به روس��یه از مقام��ات مربوطه مجوز جداگانه ای
بگیرند.
بهبود بازار میلگرد ایتالیا
در بازار میلگرد ایتالیا اولین
نشانه های بهبود نمایان شده،
در حال��ی که اغلب کارخانه ها
و فع��االن ب��ازار تعطی�لات
تابس��تانی را اغ��از کرده ان��د.
قیم��ت پایه در ب��ازار داخلی
10ت��ا 15یورو در هر تن در
خ�لال 2هفته اخیر باال رفته
و ب��ه 200تا 205ی��ورو در
هر تن درب کارخانه رس��یده
است.
همچنی��ن در بازار صادرات نیز قیمت باال رفته و به الجزایر
425ت��ا 430ی��ورو در هر ت��ن فوب عرضه ش��ده که تقاضا
به تدریج رو به بهبود است.
28
شنبه 18مردادماه 12 - 1393شوال 9 -1435اگوست 2014
10غول طالیی جهان
کش��ور چین با تولید ساالنه بیش از ۴۱۳تن طال
مقام نخس��ت بزرگ تری��ن تولیدکنن��ده را به خود
اختصاص داده است.
بی��ش از ۹۰کش��ور در تولید
به گ��زارش
ط�لای جهان نقش دارن��د اما در این می��ان تنها ۱۶
کشور هس��تند که تامین ۹۹درصد از طالی جهان را
برعهده دارند .البته کشور ما هم جزو یکی از کشورهای
تامین کننده طالی جهان محسوب شده اما به دلیل عدم
تمایل بخش خصوصی در سرمایه گذاری این بخش از
معدن خیلی موفق عمل نکرده و فقط توانس��ته سهم
۳درصدی از تولید طالی جهانی را به خود اختصاص
دهد .در این گزارش تالش کرده ایم تا از میان ۱۶کشور
اصلی تولیدکننده طال ۱۰تولیدکننده عمده را معرفی
کنی��م .تولیدکنندگان بزرگی که در راس انها کش��ور
چین قرار داش��ته و بعد از ان استرالیا ،کانادا ،امریکا و
افریقای جنوبی قرار دارند.
-۱چین
چین عالوه بر اینک��ه بزرگ ترین تولیدکننده طالی
جهان اس��ت ،بزرگ ترین بازار مصرف کننده این فلز نیز
به ش��مار می رود .عطش این کش��ور برای طال بی مانند
اس��ت .ح��دود ۶۰درص��د از تولی��د ط�لای چین در
5استان شاندونگ ،هنان ،جیانگ شی ،یونان و فوجیان
انجام می گیرد .ش��رکت معدنی زیجین شان بزرگ ترین
تولیدکننده طالی چین است .صنعت معدنکاری طالی
چین در سال های اخیر سرمایه گذاری خارجی فزاینده ای
جذب کرده و شمار پروژه ها با افزایش اکتشافات جدید
رش��د کرده است .هم اکنون تولید س��االنه طال در این
کش��ور ۴۱۳/۱تن است و ذخایر طالی استخراج نشده
ان نیز ۱۹۰۰تن براورد شده است.
دریچه
گفت و گوی معدنی
-۲استرالیا
استرالیا همواره یکی از بزرگ ترین تولیدکنندگان
طالی جهان بوده و ایالت اس��ترالیای غربی با تولید
۷۵درص��د از ط�لای اس��ترالیا بزرگ تری��ن منطقه
تولیدکنن��ده در این کش��ور اس��ت .اس��ترالیا یکی
از بزرگ تری��ن ذخای��ر طال را در جه��ان دارد که به
۷۴۰۰تن بالغ می ش��ود تولید س��االنه طال در این
کش��ور به بیش از ۲۵۰تن می رس��د و ۱/۶۵درصد
تولید ناخالص ملی این کش��ور را به خود اختصاص
داده است.
-۳امریکا
س��ه چهارم از تولید طالی امریکا در ۵ایالت نوادا،
االس��کا ،کالیفرنیا ،کل��رادو و داکوتای جنوبی انجام
می گیرد .ایالت نوادا ب��ه تنهایی ۷۴درصد از طالی
امری��کا را تولی��د می کند و در بی��ش از ۱۰درصد از
تولید ناخالص داخلی این کشور سهم دارد .همچنین
ش��ماری از بزرگ ترین معادن طالی جهان ش��امل
هوم اس��تک در داکوتای جنوب��ی ،گولد کانتری در
کالیفرنی��ا و کارلین تراند در ن��وادا در امریکا وجود
داش��ته به گونه ای که س��االنه در این کشور بیش از
۲۳۱/۳تن طال تولید می شود.
-۴روسیه
روسیه یکی از کشورهایی است که بیشترین منابع
طبیعی را به خود اختصاص داده .طبق اعالم وزارت
منابع طبیعی روسیه ،این کشور دومین ذخایر بزرگ
طالی جهان را در اختیار دارد که به ۱۲۵۰۰تن بالغ
می ش��ود .دوس��وم از تولید طالی روسیه در مناطق
امور ،ایرکوتس��ک ،خاباروفس��ک ،کراسنویارس��ک،
م��اگادان و س��اخا یاکوتیا انجام می گی��رد .در حال
حاضر بزرگ ترین تولیدکننده طالی روس��یه معدن
اولیمپیاد اس��ت که ۷۲۰هزار اونس تولید در س��ال
۲۰۱۱داش��ت .براورد می ش��ود ح��دود 5هزار تن
طال در خاوردور س��یبری همچنان اس��تخراج نشده
هس��تند .تولید طال در این کش��ور س��االنه بالغ بر
۲۳۰/۱تن براورده شده است.
-۵پرو
پرو بزرگ ترین تولیدکننده طال در امریکای جنوبی
اس��ت .بخش معدنی این کشور در یک دهه گذشته
به دلی��ل بزرگی ابعاد معدن��کاری طال به میزان ۴۰۰
درصد افزایش یافته اس��ت رابطه این کشور با طال به
اندازه ای اس��ت که ۱۴درصد از درامد دولت از محل
ان تامین می شود .در این کشور ساالنه بیش از ۱۸۵
تن طال تولید شده به گونه ای که ۳/۳۲درصد از تولید
ناخالص ملی کشور را به خود اختصاص داده است.
-۶افریقای جنوبی
افریقای جنوب��ی تولیدکننده ش��ماره یک طال در
افریقاس��ت و ۳۵معدن بزرگ ط�لای فعال در این
کش��ور وجود دارد .در یک برهه از زمان این کش��ور
بزرگ ترین تولیدکننده طال در جهان ش��ناخته شد
و در س��ال ۱۹۷۰با تولید طالیی ک��ه ۷۹درصد از
کل تولید جهان بود ،رکورد زد .براورد می ش��ود که
افریق��ای جنوبی حدود ۴۰هزار تن طال از زمان اغاز
ثبت رکوردها تولید کرده اس��ت .این کش��ور ساالنه
حدود ۱۱۷/۸تن طال تولید می کند.
-۷کانادا
کانادا اگرچه هفتمی��ن تولیدکننده بزرگ طال در
جهان اس��ت اما تولیدش در س��ال های اخیر کاهش
گپ و گفت
استعداد خانم ها را در بخش
معدن دست کم نگیرید
پی��دا ک��رده و به کمتر از ۱۶۶تن رس��یده اس��ت.
عم��ده تولید طالی کان��ادا در اونتاریو به ویژه معدن
طالی ردلیک صورت می گی��رد .طال با ارزش تولید
۵/۹میلی��ارد دالر ،دومی��ن کاالی ارزش��مند کانادا
محس��وب ش��ده و س��االنه بیش از ۱۰۸/۲تن طال
تولید می کند.
-۸غنا
غنا دومین تولیدکننده بزرگ طال در افریقاست و با
داشتن یکی از مطلوب ترین محیط های تجاری منطقه،
تولید طال بیش از ۹۰درصد از مجموع تولید جاری غنا
را تش��کیل می دهد .بخش معدنی غنا از ۶۹۸میلیون
دالر در سال ۲۰۱۳به ۷۸۹میلیون دالر تا سال ۲۰۱۸
صعود خواهد کرد .هم اکنون در این کش��ور ۹۵/۸تن
طال در سال تولید می شود.
-۹مکزیک
تولید ط�لا در مکزیک در فاصله س��ال ۲۰۰۸
ت��ا ۲۰۱۱به میزان ۵۵درص��د افزایش یافت و از
س��االنه 41/4تن ب��ه 64/2تن رس��ید و براورد
می شود تولید این کشور تا سال ۲۰۱۴به ۷۵تن
برس��د .هم اکنون تولید طالی این کشور توانسته
س��هم ۰/۳درصد از تولید ناخالص ملی را به خود
اختصاص دهد.
– ۱۰اندونزی
اندون��زی حدود چهار درص��د از تولید جهانی طال
س��هم دارد ک��ه عمدتا ب��ه دلیل معدن گراس��برگ
اس��ت .براورد می ش��ود که این مع��دن بزرگ ترین
ذخایر طالی جهان ( 67/4میلی��ون اونس) را دارد.
در مجموع هفت مع��دن در حال حاضر در اندونزی
فعال بوده و ساالنه حدود ۸۹تن طال تولید می کند.
گ�روه مع�دن :کار کردن در بخ��ش معدن جزو
مش��اغل سختی دسته بندی می شود که با روحیه هر
شخصی سازگار نیس��ت ،به همین دلیل بیشتر افراد
فعالی��ت در بخ��ش معدن را ش��غلی مردانه می دانند
و معتقدن��د ،این فضا جایی برای حض��ور زنان ندارد.
همی��ن موضوع باع��ث می ش��ود بیش��تر خانم های
فارغ التحصیل در رش��ته معدن پس از پایان تحصیل
یا وارد بازار کارهای دیگری ش��وند که هیچ ارتباطی
با رشته تحصیلی ش��ان ندارد یا اینکه ادامه تحصیل
بدهند تا به جایگاه اس��تاد دانش��گاه ی��ا هیات علمی
برسند .اما دختران فارغ التحصیل در این رشته مخالف
این موضوع هستند و برخی به نشانه اعتراض و تغییر
فرهن��گ موج��ود ،معادن را ب��رای اش��تغال انتخاب
می کنن��د .در گفت وگو با چند نفر از دختران رش��ته
مهندسی معدن که عالقه ای به معرفی خود نداشتند
به صورت مشترک از نبود بازار کار مناسب گالیه مند
ب��وده و معتقد بودند ،نگاه جنس��یتی به این رش��ته
باعث ش��ده تا بیش��تر دختران فارغ التحصیل در این
رشته بیکار بمانند یا در صورت یافتن شغلی کارهای
اداری را انجام دهند .کارهایی که شاید درحد افراد با
تحصیالت پایین تر اس��ت .یکی از دانشجویان باعنوان
اینکه انجام کارهای اداری ش��غلی نبوده که به خاطر
ان 4سال درس بخوانیم ،گفت :تنها به دلیل عالقه ام
برای حضور در فضای معدن و بیابان بود که به سراغ
رش��ته مهندسی معدن رفتم ،در نتیجه کار کردن در
یک فضای بدون هیجان برایم بسیار سخت است.
فرهنگ و دیدگاه جنس��یتی موض��وع دیگری بود
که دانش��جویان رشته معدن نس��بت به ان اعتراض
داش��تند .یک��ی از انها در این مورد گفت :متاس��فانه
فرهن��گ حض��ور م��ردان در بخش مع��دن ،فرهنگ
اش��تباهی اس��ت که در میان مردم رواج یافته است.
ای��ن فرهنگ و نگاه جنس��یتی در بازدید های معدنی
دوران دانشجویی به خوبی احساس می شود .متاسفانه
خیلی از دوس��تان ما برای فعالیت در مناطق معدنی
با خانواده های خود نیز به مش��کل بر می خورند! زیرا
انه��ا نیز معتقداند یک دخت��ر نمی تواند در بیابان در
ش��رایط سخت کاری حضور داش��ته باشد .بهتر است
بخش اموزش کشور و دولت با ایجاد زمینه های کاری
برای بانوان در رشته هایی که مردانه خطاب می شوند
این فرهنگ غلط را از بین ببرد.
تالش ایران برای افزایش سهم طال در بازار جهانی
حسین کرباسچی
کارشناس
طال از گذش��ته های بس��یار دور ،به دلیل ج�لای زیبا ،مقاومت باال
در مقابل اکسیداس��یون و دیگر عوامل شیمیایی ،شکل پذیری خوب
و کمیابی ،مورد توجه بش��ر بوده و دارای اهمیت ویژه ای اس��ت .طال
به عن��وان مهمترین اس��تاندارد پولی جهان مطرح بوده و بیش��ترین
مورد مصرف ان در س��اخت س��که و ش��مش طال به عن��وان ذخایر
پولی بین المللی اس��ت .این فلز به عل��ت زیبایی و مقاومت ،به صورت
زیوراالت و در کارهای هنری نیز استفاده می شود .این فلز همچنین
در صنایع ساخت لوازم الکترونیکی دقیق استفاده می شود به طوری که
این صنعت در اینده نزدیک رده اول مصرف طال را به خود اختصاص
خواهد داد.
ط�لا مدت زمان بس��یار طوالنی ارزش خود را حفظ کرده اس��ت
لذا به عنوان یک س��رمایه گذاری مش��هود اغلب به صورت بخش��ی از
یک س��هام نگهداری می ش��ود .طال ارزش خود را حتی هنگامی که
پ��ول بی پش��توانه بی ارزش می ش��ود ،حفظ می کند .اگرچ��ه کاربرد
طال در صنعت و هنر بس��یار مهم اس��ت ،اما این عنص��ر از موقعیت
منحصربه فردی نسبت به تمامی کاالها برخوردار است به طوری که در
طول تاریخ از طال برای پشتیبانی ارزش پول و در سیستمی باعنوان
پایه طال اس��تفاده ش��ده که در این سیس��تم یک واحد از پول رایج
معادل مقدار معینی طال بوده است.
( Goldط�لا) از اس��م گوتی��ک Gultگرفت ه شده اس��ت .در زبان
پارسی باستان کلمه «زرنه» و در زبان پهلوی کلمه «زر» معرف طال
بوده است .باستان شناسان عقیده دارند که در ایران طال از هزاره سوم
قبل از میالد مورد اس��تفاده قرار گرفته و از ان اشیای زینتی درست
می کرده اند .قس��متی از این اشیا در حفریات باستان شناسی به دست
امده است.
طال فلزی با ارزش و اس��تراتژیک اس��ت و کشورهای دارای معادن
طال که در سال های متمادی تولیدکننده ان بوده اند ،با وجود کاهش
عیار کانس��نگ طال و افزایش عمق معادن همواره س��عی کرده اند تا
با اس��تفاده از فناوری پیش��رفته استخراج س��نگ معدن ،استخراج و
استحصال طالی موجود در معادن را ادامه دهند ،به طوری که سنگ
معدن در گذشته در افریقا با عیار بیش از 20گرم در تن استخراج و
استحصال می شده در حالی که امروزه از معادن روباز استرالیا و امریکا
سنگ معدن با عیار حدود 0/5گرم در تن نیز استخراج می شود.
کل ذخایر طالی دنیا تقریبا 1/3میلیارد اونس بوده که از این مقدار
تقریبا دوس��وم ان در افریقای جنوبی قرار دارد .تولیدکنندگان عمده
طال در جهان شامل کشورهای افریقای جنوبی ،ایاالت متحده امریکا،
استرالیا ،روسیه ،کانادا ،چین ،برزیل و گینه نو می شود.
ذخایر طالی موجود در ایران قابل توجه اس��ت اما میزان این ذخایر
قطعی نیس��ت و اکتشافات در مناطق مس��تعد یا امیدبخش در حال
ت خوب��ی از نظر ذخایر طال دارد
انجام اس��ت .به طور کل ایران ظرفی
ام��ا نکته مهم بهره ب��رداری از ای��ن ذخایر خدادادی اس��ت که این
بهره برداری از مطالعات اکتش��افی اغاز و به تولید و فراوری ش��مش
طال منتهی می شود.
وضعیت موجود معادن طالی ایران به 4گروه قابل تقسیم است:
اول :معادن طالی فعال ،دوم :معادن طال که در مورد انها اکتشاف
تفصیلی انجام گرفته ،سوم :معادنی که در مورد انها اکتشاف مقدماتی
صورت گرفته و چهارم :مناطقی که پی جویی ش��ده و دارای اثار طال
هستند.
بر این اس��اس معادن ،ذخایر و منابع طالی ایران شامل گروه اول:
معدن طالی زرش��وران تکاب ،معادن طالی موت��ه اصفهان و معدن
طالی اق دره ت��کاب اذربایجان غربی ،گروه دوم :معدن طالی خاروانا
اهر (اذربایجان شرقی) ،کوه زر دامغان ،گروه سوم :معادن طالی خونی
و مع��دن طالی کالکاف��ی انارک اصفهان و گروه چهارم :گل چش��مه
گلپایگان و کوه دم انارک می باشد.
اس��تخراج کانس��نگ طال از معادن روب��از به مراتب س��هل تر و با
س��رمایه گذاری و هزینه های عملیاتی کمتری قابل انجام اس��ت .در
حال حاضر حدود 65درصد اس��تخراج سنگ های طالدار در امریکا
از مع��ادن روب��از و 35درصد از معادن زیرزمین��ی صورت می گیرد.
هزینه اس��تخراج هر تن س��نگ معدن به روش روباز معموال کمتر از
نصف هزینه اس��تخراج به روش زیرزمینی اس��ت و این نسبت حتی
ب��ه یک دهم می تقلیل یابد .عوام��ل مهم که باعث پائین امدن هزینه
اس��تخراج در معدن روباز می شود ش��امل نسبت باطله برداری معدن
( )Stripping-ratioظرفیت استخراج و نوع سنگ معدن است.
درب��اره اس��تحصال ط�لا ،هرچند ت�لاش نیاکان م��ان ،در نواحی
کویری مانن��د کوه زر دامغان ،بیایانک(زرین) یا رودخانه زرش��وران،
نش��ان دهنده سهم کشور ما در تولید جهانی طال بوده ولی محدود به
طالی قابل رویتی بوده که از طریق الوک ش��ویی (جدایش گرانشی)
انج��ام پذیرفته اس��ت .این در حالی اس��ت که ذخایر ط�لای ایران
بیش��تر درگیر با کانی های سولفوری اس��ت که نیازمند فناوری الزم
برای اس��تحصال ان است .تالش در این راس��تا پس از فاصله بسیار
طوالنی از دیگر کش��ورها ان هم در بخش اکس��یدی این کانس��ارها
انجام شده و نخستین کارگاه استحصال ان در موته انجام شده است.
انچ��ه به عنوان طالی اپی ترم��ال پس از جنگ جهانی دوم در جهان
متداول شده و س��هم بزرگ طالی جهانی را به خود اختصاص داده،
کانس��ارهایی است مانند داشکن ،زرشوران ،کاشمر و همچنین بخش
سولفوری کانسار موته و اق دره که به علت درگیر بودن طال در شبکه
کانی های س��ولفوری و به ویژه همراهی کانی های ارسنیک ،در شمار
ذخایر مقاوم به فراوری (رفراکتیو) قرار گرفته اند.
مهم ترین ذخیره شناخته ش��ده کشور از این گروه کانی ها ،کانسار
طالی زرشوران است که با ذخیره ای فراتر از 100تن طال تنها ذخیره
شناخته شده طالی کشور در اندازه و مقیاس های بین الملل (بیش از
1میلیون اونس طالی خالص در ذخیره معدنی) محس��وب می شود.
مجموع ذخایر تخمینی طال براس��اس اطالعات اکتش��افی سطحی و
عمقی انجام گرفته تاکنون و با در نظر گرفتن عیار حد 0/3گرم بر تن
در کاتاگورهای مختلف ،حدود 23میلیون تن با عیار متوس��ط 4/24
گرم بر تن اس��ت .مطالعات اکتشافی سیستماتیک سطحی و عمقی
جدید در س��ایر محل های کانسار نیز شروع ش��ده که تاکنون نتایج
بسیار مطلوبی را دربرداشته و احتمال افزایش میزان ذخیره کانسار به
بیش از مقادیر براورد شده حتی تا 110تن طال را متصور می سازد.
ذخیره طالی زرش��وران در 30کیلومتری شمال شرق شهر تکاب
واقع شده است .کانسار زرشوران در یک ناحیه کوهستانی ،در ارتفاع
حدود 1920متر از سطح دریا قرار دارد .منطقه ناحیه ای سردسیر با
زمستان های سرد و پر برف و با میانگین بارش سالیانه 434میلیمتر
اس��ت که این وضعیت امکان فعالیت های معدنی را از میانه های پاییز
تا اواخر اردیبهشت ماه دشوار می سازد .نخستین فعالیت های اکتشافی
در این منطقه از س��ال 1368اغاز ش��ده و از سال 1370با تشکیل
طرح اکتشاف طالی زرشوران به طور جدی تری دنبال گردیده است.
س��ازمان توسعه و نوس��ازی معادن و صنایع معدنی ایران به منظور
استحصال طال از ذخایر معدن زرشوران ،طرح تجهیز معدن و احداث
کارخانه فراوری طال با هدف تولید سالیانه 3تن طال 1/27 ،تن نقره
و 500کیل��و گ��رم جیوه را با انجام مناقصه در دس��تورکار خود قرار
داد .عملیات اجرایی طرح توس��عه کارخانه زرش��وران اردیبهشت ماه
93اغاز ش��ده است .میزان سرمایه گذاری در این طرح 960میلیارد
بص��ورت ریالی و 15میلیون یورو در بخ��ش ارزی بوده که با افتتاح
این کارخانه عالوه بر اش��تغال مستقیم 176نفر و 100نفر در بخش
معدن ،موجب اشتغال غیرمس��تقیم حدود 2هزار و 600نفر خواهد
شد .طرح کارخانه طالی زرشوران به عنوان بزرگ ترین کارخانه طالی
کشور با حمایت ریاست محترم هیات عامل ایمیدرو و تالش بی وقفه
مهندسان و کارگران ایرانی به زودی توسط دولت تدبیر و امید افتتاح
و راه اندازی می شود .همچنین با اجرای طرح توسعه در اینده ظرفیت
سالیانه کارخانه زرش��وران در مجموع به 6تن طال5 ،تن نقره و یک
تن جیوه خواهد رسید.
صنعت خودرو
مرور هفته
تس�نیم -مرکز ملی رقابت در راستای اعتراض
بخش های مختل��ف و البته نماین��دگان مجلس در
تعیی��ن قیم��ت پایه فرم��ول جدید قیم��ت گذاری
خ��ودرو ،نامه 2مدیرعامل وقت ایران خودرو ،اقایان
جواد نجم الدین و مدیرعامل س��ایپا ،مدنی به قیمت
پای��ه خودرو در دس��تورالعمل تنظیم قیمت مصوب
ش��ورای رقابت در سال ۹۲را منتش��ر کرد .در نامه
مدیرعام��ل ایران خودرو و س��ایپا به رئیس س��ابق
مرکز ملی رقابت در تیرماه س��ال ۹۲امده است که
مقرر بود براس��اس جلسات کمیته خودرو به ریاست
سازمان حمایت از مصرف کنندگان و تولیدکنندگان
در اس��فندماه س��ال ۹۰افزایش ۲۰درصدی قیمت
خ��ودرو در ان��واع محصوالت توس��ط ش��رکت های
خودروس��از اعمال ش��ود اما این موض��وع به صورت
کامل قابلیت اجرایی پیدا نکرد.
خب�ر خ�ودرو -محمدرض��ا نجفی من��ش ،عضو
هیات مدی��ره انجمن قطعه س��ازان گفت :بس��یاری از
شرکت های خارجی برای س��رمایه گذاری در صنعت
خودرو ایران در حال مطالعات اولیه و ارزیابی شرایط
جهت س��رمایه گذاری هس��تند و به زودی سمیناری
برای س��رمایه گذاری در اس��تان تهران و همزمان در
انگلیس برگزار خواهد شد.
تس�نیم -بیزینس مانیتور پیش بینی کرد ،میزان
ف��روش خ��ودرو در ای��ران در س��ال ۲۰۱۴با رش��د
۵درصدی نس��بت به سال قبل به ۶۳۰هزار دستگاه
برسد.
ششمین همایش و نمایشگاه بین المللیخ��ودرو CNG ،در ۳مح��ور فناوری های تولید،
بهره ب��رداری و نگهداش��ت خودرو و س��وخت های
جایگزی��ن ،فرصت ه��ا و چالش های س��اختاری و
قانون��ی و تبیین نقش اس��تفاده از س��وخت های
جایگزی��ن در تحقق اهداف کالن کش��ور از تاریخ
۲۱لغایت ۲۳مرداد ماه در محل مرکز همایش های
بین المللی هتل المپیک برگزار می شود .امیرحسین
قناتی ،دبیر بخش صنعت خودرو هدف از برگزاری
این نمایش��گاه را معرفی فناوری های نو در صنعت
خودرو و بررس��ی فرصت ها و تهدیدهای توس��عه
زیرس��اختارهای اس��تفاده از س��وخت جایگزی��ن
عنوان کرد.
تس�نیم -عبداهلل بابایی ،معاون بازاریابی و فروش
ای��ران خودرو اظهار کرد :ما تابع قانون هس��تیم و در
صورت تجدید نظر شورای رقابت ما نیز این تغییرات
را اعمال خواهیم کرد.
شنبه 18مرداد 12 - 1393شوال 9 -1435اگوست 2014
نواوری های شگفت انگیز در صنعت خودروسازی
در یک قرن گذشته ،صنعت خودروسازی
ش��تاب چش��مگیری به خود گرفت��ه و در
عرصه ه��ای مختل��ف ای��ن صنعت ش��اهد
شکوفایی و ارائه نواوری های بسیاری بوده ایم
که نه تنه��ا رضایت مخاطبان را جلب کرده
بلکه ب��ر تعداد انه��ا نیز افزوده اس��ت .به
گزارش خبرگزاری مهر ،خودروسازان همواره
به دنبال نواوری در محصوالت خود هستند تا
از رقبا و سایر کمپانی های تولیدکننده خودرو
عقب نمانند .در س��ال جاری ،نواوری هایی
بس��یاری در این حوزه ارائه ش��ده اند که به
برخی از انها پرداخته می شود:
خیابان ها و جاده های هوش�مند
خورشیدی
در تمامی خیابان ها ،پنل های فتوولتائیک
POHOTO -VOITAICهمانن��د
اسفالت در خیابان ها قرار می گیرند تا وسایل
نقلیه الکتریکی بتوانند به سادگی شارژ شوند.
با تبدی��ل جاده ها به پنل های خورش��یدی
می توان انرژی خورشیدی عظیمی را به برق
تبدیل کرد .پوشش های فتوولتائیک نشکن
بوده ،قابلیت تحمل وزن خودروهای سنگین
مانند کامیون ها را نیز داشته و در برابر درجه
حرارت باال نیز مقاوم هستند.
خودروهایی مجهز به سیستم های
پزشکی
خودروه��ای جدید مجهز ب��ه امکانات
پزشکی هستند که راننده با نشستن روی
صندل��ی می تواند ب��ه اندازه گیری ضربان
قلب ،فش��ار خون و س��ایر عوامل حیاتی
خود بپردازد .ای��ن اطالعات می تواند برای
راننده ها بس��یار مفید باش��د ،زیرا اگر در
ش��رایط مناسبی نباش��ند از سالمت خود
اگاه شده و رانندگی نمی کنند.
اس�تفاده از انرژی های حرکتی
برای چراغ های راهنمایی
یک ش��رکت امریکایی به دنبال پروژه ای
است که با کمک ان بتواند از انرژی حرکتی
عاب��ران یا اتومبیل ها برای ش��ارژ چراغ های
راهنمایی و رانندگی استفاده کند و این طرح
ب��ه صورت ابتدایی و ازمایش��ی در برخی از
خیابان ها به حالت اجرا در امده است.
خیابان های�ی ک�ه هوش�مند
می شوند
در س��طح خیابان ه��ا و حت��ی جاده ها از
LEDهای بزرگی استفاده شده که با کمک
نمایش اطالعات مس�یر در شیش�ه
جلوی اتومبیل
انرژی خورشیدی شارژ می شود و به عابران و
همچنین رانندگان دقیق ترین و به روزترین
وضعیت اب و هوایی کشور ،وضعیت ترافیک
و ...را نشان می دهد.
نمونه های اولیه ای از خودروهای «بی ام و»
و بنز دارای چنین امکانی هستند و می توانند
اطالعات مس��یر را برای اگاهی راننده روی
شیشه جلوی اتومبیل منعکس کنند.
شرکت های مختلف خودروسازی طرح های
بسیاری را ارائه کرده اند تا خودروهای برقی را
از اتصال به ش��ارژ برقی معاف کنند .در این
تحقیقات ،از وسایلی مانند باتری های مختلف
با قدرت شارژ باال در داخل خودرو ،پنل های
شارژ خودکار در جاده ها و ...استفاده می شود.
پارکینگ ه��ای اتوماتی��ک بس��یاری در
سراسر دنیا ساخته ش��ده اند که می توانند
به راحتی و س��ادگی ماشین های مسافران
را پارک کنند .سیس��تم خودکار پارکینگ
با اس��تفاده از اسکنر لیزری اندازه خودرو را
محاسبه کرده سپس نقطه مناسبی را برای
پارک ان اختصاص می دهد.
ش�ارژ ماش�ین های برق�ی بدون
اتصال به برق
پارکینگ های اتوماتیک
موشک 1/2میلیون دالری!
ابرخ��ودروی ونوم F5مراحل تس��ت جاده ای را برای
ثبت رکورد س��رعت 466کیلومتر در ساعت اغاز کرده
است .اوایل سال جاری میالدی ابرخودروی ونوم جی تی
( )Venom GTش��رکت هنس��ی رک��ورد 435/31
کیلومتر در س��اعت را به نام خود ثبت کرد اما محققان
این ش��رکت قصد دارند رکورد جدی��دی را با خودروی
ون��وم F5ثب��ت کنند .خ��ودروی ونوم F5جانش��ین
رسمی GTمحس��وب می ش��ود؛ قدرت این خودرو با
وزن کمت��ر از 1300کیلوگ��رم ،بیش از 1400اس��ب
بخار عنوان ش��ده و محققان همچنان درحال کار روی
سریع ترین یوزپلنگ تاریخ
عصرخ�ودرو -س��ال گذش��ته ک��ه Project
Concept7در فس��تیوال س��رعت گ��وودوود 2013
رونمایی شد ،کمتر کسی فکر می کرد جگوار تصمیم به
تولید این مفهوم نمایشی
داشته باشد ،اما قرار است
در تی��راژ مح��دود 250
دس��تگاه تولید ش��ود تا
استارتی باشد برای بخش
تازه تاس��یس «خودرو های سفارشی جگوار و لندروور».
F-Type Project7به مناس��بت 60سالگی جگوار
، D-Typeفاتح 3دوره رقابت های لُمان طراحی شده و
عدد 7در این نام نیز اشاره به مجموع پیروزی های جگوار
در این سری رقابت های استقامت دارد.
کاهش فروش رنو و پژو
خبر خودرو -در پی کاهش تقاضای مشتریان و افت
4/3درصدی خرید خودرو در فرانسه فروش شرکت های
رن��و و پژو کاهش یافت .انجمن خودروس��ازان فرانس��ه
( )CCFAضمن اش��اره به تاثیر سوءوضعیت اقتصادی
این کشور بر بازار خودرو از کاهش وسایل نقلیه خبر داد.
رنو SAدر جوالی س��ال 2013فروشی حدود 50218
دستگاهی داشت اما این مقدار در مدت مشابه سال جاری
به 143777دس��تگاه افت پیدا کرد .البته این در حالی
است که گروه خودروسازی فوق پیش بینی رشدی 2تا 3
درصدی را برای بازار سال جاری کرده است.
3فراخوان مجزا هیوندا موتور
ابرخودروی ونوم ،F5اماده ثبت رکورد جدید
سیس��تم انتقال قدرت خودرو هستند .توربوشارژ دوقلو
به همراه سیس��تم س��وخت ارتقا یافت��ه ،از ویژگی های
مهم ونوم F5محس��وب می ش��وند .جان هنسی مدیر
و موسس ش��رکت هنس��ی تاکید کرد :هنگام طراحی
ونوم جی تی و شکستن رکورد سرعت 435کیلومتر در
ساعت ،تجربیات زیادی به دست اوردیم که در طراحی
و ارتقای عملکرد F5مورد اس��تفاده قرار گرفته اس��ت.
بهبود ایرودینامیک ونوم F5برای رس��یدن به سرعت و
شتاب مورد نظر ،بدنه فیبرکربنی با تغییر شکل اساسی
در نوک و اطراف بدنه امکان دس��تیابی به سرعت 466
بین الملل
29
کیلومتر در س��اعت را محقق خواهد س��اخت؛ تس��ت
جاده ای این خودرو در دش��ت نم��ک بونویل در ایالت
یوتا اغاز ش��ده است .ونوم F5س��ال 2015رونمایی
شده و فروش ان از اواخر 2016اغاز خواهد شد؛ طبق
برنامه 30دستگاه از این ابرخودرو با قیمتی معادل ونوم
جی تی -به قیمت 1/2میلیون دالر -عرضه می شود.
هیون��دا موتور به تازگی 3فراخوان مج��زا را به دالیل
مختل��ف فنی برای 419هزار دس��تگاه از محصوالتش
اعالم کرد .به گزارش خبرخودرو ،ش��رکت هیوندای در
ح��ال حاضر خودروی س��انتافه م��دل 2001تا 2016
را به دلیل خوردگی ناش��ی از نمک ج��اده کمک فنرها
جمع اوری می کند .این مشکل می تواند باعث شکستن
اتصاالت ،ترکیدن تای��ر و افزایش احتمال بروز تصادف
شود .فراخوان دوم شامل خودروهای سوناتا مدل 2011
می ش��ود که مربوط به نشس��ت روغن ترم��ز و افزایش
احتمال تصادف ناش��ی از طوالنی تر شدن مسافت مورد
نیاز برای توقف اس��ت .اخرین فراخوان نیز خودروهای
واراک��روز م��دل 2007ت��ا 2012را دربرمی گیرد .این
خودروها دارای مشکل روغن ریزی موتور بوده و ممکن
است به طور ناگهانی متوقف شوند.
30
صنعت ساختمان
شنبه 18مرداد 12 - 1393شوال 9-1435اگوست 2014
یادداشت
هدررفت 45درصد انرژی
از پنجره های معمولی
امید عمرانی-کارشناس تاسیسات ساختمان:
ام��روزه به دلی��ل پایان پذی��ر ب��ودن مناب��ع ان��رژی،
صرفه جوی��ی در مص��رف ،به ش��دت م��ورد توج��ه
برنامه ریزان اقتصادی قرار گرفته است .توسعه صنایع
مختلف و ش��کل گیری فناوری های جدید ،همواره با
هدف کاهش مصرف انرژی همراه بوده است .در کشور
ما نیز هم اکنون که فرایند توسعه شتاب گرفته است،
بی توجه��ی به مصرف صحیح منابع ،بی ش��ک تبعات
ناخوش��ایندی به همراه دارد و رش��د و توسعه کشور
را در اینده ای نه چندان دور با مشکالت فراوان مواجه
خواهد کرد .صنعت ساختمان کشور با سهمی حدود
35درصد مصرف س��االنه کل انرژی کش��ور ،موظف
اس��ت تا برای کاه��ش حداکثری مصرف س��وخت و
بهینه س��ازی این گنجینه پربها ،تم��ام تالش خود را
به کار گی��رد .طی تحقیقات به عم��ل امده ،محققان
به این نتیجه رس��یده اند که بیش از 45درصد انرژی
در س��اختمان ها ،از طریق در و پنجره های معمولی و
غیردوجداره تلف می شود.
ب��ا توجه به افزایش چش��مگیر تعرف��ه گاز و برق و
افزایش الودگی هوا و الودگی صوتی نیاز به راهکاری
برای کاه��ش این تعرفه ها ضروری به نظر می رس��د.
یکی از مواردی که به صورت مس��تقیم و غیرمستقیم
به اقتصاد خانوارها کمک می کند ،استفاده یا تعویض
پنجره های قدیم��ی تک جداره یا دوج��داره اهنی یا
الومینیومی با پنجره های دوجداره UPVCاست.
در نگاه اول به نظر می رس��د که صرفه جویی حاصل
از پنجره ه��ای UPVCتنه��ا به عل��ت عایق بودن
ای��ن پنجره ها و صرفه جویی در مصرف انرژی اس��ت،
اما مس��ائل دیگری نیز در مورد ای��ن پنجره ها وجود
دارد ک��ه باعث کاهش بس��یار زی��ادی در هزینه های
خانوار می ش��ود .درجه اس��تقامت بسیار باالی پنجره
دوجداره ،UPVCقابلیت جلوگیری از صدا و درجه
باالی اکوس��تیکی ،همچنین جلوگیری از ورود غبار
و الودگ��ی هوا از بیرون به داخ��ل از کمترین مزایای
پنجره های دوجداره اس��ت .در واقع می توان گفت که
پنجره ه��ای UPVCبه جز تغیی��ر در ضریب انتقال
حرارت ،باعث می ش��وند تا نفوذ هوا به حداقل برسد.
این پنجره ها مقاومت بس��یار باالیی در برابر ش��رایط
محیطی و تابش اش��عه ماورای بنفش دارند عالوه بر
اینکه به دلیل مقاومت 100درصدی در برابر رطوبت
هوا و اتش سوزی از امنیت باالیی برخوردارهستند.
موارد ذکر ش��ده تنها بخشی از مزایای به کارگیری
پنجره های دوجداره در صنعت ساخت وس��از است .از
انجای��ی که ورود هرگونه فناوری و جایگزین ش��دن
ان ب��ا روش های م��ورد اس��تفاده قدیم��ی ،نیازمند
زیرس��اخت و زمینه س��ازی اس��ت ،بنابرای��ن به نظر
می رس��د اماده س��ازی ش��رایط فرهنگی جامعه برای
پذی��رش فناوری جدید ضروری تر از ورود ان باش��د.
شاید استفاده از پنجره های دوجداره در ساختمان در
مقایسه با ش��یوه قدیمی ساخت و استفاده از پنجره،
کمی پرهزینه تر به نظر برس��د اما به یقین در کاهش
همه هزینه های خانوار تاثیر مستقیم دارد که رسیدن
ب��ه این باور نیاز به همت مس��ئوالن و همکاری همه
مردم دارد.
روی خط خبر
ایس�نا :عب��اس اخوندی وزیر راه و شهرس��ازی
هزین��ه تکمیل پروژههای نیم��ه کاره این وزارتخانه را
براس��اس قیمت های س��ال ۹۲ح��دود ۱۵۰میلیارد
تومان اعالم کرد و گفت :پروژههای عمرانی نیمه کاره
کشور بسیار زیاد هستند و تنگناهای مالی نیز خیلی
جدی اس��ت .به گفته وی پروژه های شروع شده این
وزارتخانه براس��اس قیمت های سال ۹۲حدود ۱۲۰
میلی��ارد تومان اس��ت و برای پ��روژه راه اه��ن اهواز
اصفه��ان ۳۰۰میلی��ارد تومان به ای��ن رقم اضافهمی شود.
تسنیم :مهرداد الهوتی ،عضو کمیسیون عمران
مجل��س از پیش بینی ۳۵میلی��ارد دالر فاینانس در
قانون برنامه بودجه س��ال جاری خب��ر داد و گفت :با
تالش دول��ت ۱۷میلیارد دالر از این فاینانس تعیین
تکلیف شده است .به گفته وی برای اولین بار در قانون
بودجه سال جاری ۳۵میلیارد دالر فاینانس پیش بینی
ش��ده تا دولت پروژه های عمرانی را فاینانس کند.وی
گفت :پروژه های فاینانس به این خاطر متوقف بود که
دولت س��هم ۱۵درصدی نداشت که مجلس از محل
۶درصدی ورودی به صندوق توس��عه ملی این سهم
را تامین کرد.
فارس :سیدمس��عود نصرازادانی ،معاون ساخت
و توس��عه راه اهن نصر ازادان��ی گفت :پروژه خط اهن
قزوین-رشت در ۵قطعه توسط شرکت های پیمانکاری
داخلی س��اخته می شود .عملیات اجرایی این پروژه از
قزوین تا رش��ت در حال انجام اس��ت که بیش از ۸۳
درصد پیش��رفت فیزیکی دارد .به گفته وی این پروژه
۱۶۴کیلومتر طول دارد که حدود ۴۰کیلومتر از این
مسیر ریل گذاری ش��ده است همچنین در مسیر این
خط ریلی ،حدود ۷۰پ��ل بزرگ در مجموع به طول
حدود ۱۵کیلومت��ر و ۵۱تونل به طول ۲۲کیلومتر
در حال ساخت است.
با افزایش میزان تولید و استفاده از در و پنجره های دوجداره
گرما و سرما حبس می شوند
زهرافری�دزادگان -گ�روه
صنعت :س��رما و گرما فرقی
نمی کن��د .درس��ت مانن��د
س��نگی که به شیش��ه زده می ش��ود.
شیش��ه ها هم که انقدر قدرت و تحمل
ندارن��د .قبض ه��ا هم که ان��گار قبض
روح��ت می کنند چون امکان ندارد که
دو رقمی باشند .چند سالی است که با
باال رفتن قیمت حامل های انرژی نیاز
به صرفه جویی بیشتر ش��ده است ،اما
راهکار مناسب ان هم باید باشد .شاید
ب��ه همین دلیل اس��ت که پ��ای در و
پنجره ه��ای دو جداره ی��ا UPVCبه
س��اختمان ها باز ش��د تا از یک طرف
قیم��ت حامل ها یقه م��ا را نگیرند و از
طرف دیگر راهکاری باشد برای خالص
ش��دن از گرما و س��رما و الودگی های
صوتی .نس��ل جدید شیش��ه ها اکنون
ام��ده اند ت��ا در خدم��ت صرفه جویی
مصرف انرژی باش��ند تا نه تنها از نظر
ارتباط بصری با خارج ساختمان نقش
خوبی ایف��ا کنند ،بلک��ه درمانی برای
مشکالت عدیده ای باشند که در فصول
گ��رم و س��رد م��ردم با انها دس��ت به
گریبانند.موض��وع گ��زارش را صنعت
تولید درو پنجره های دوجداره انتخاب
کردیم تا از این رهگذر ،هم با مشکالت
تولیدکنندگان این صنعت اشنا شویم،
هم اینک��ه در ح��د و ت��وان خودمان
تاثی��ری ب��ر نهادین��ه ش��دن فرهنگ
اس��تفاده از ای��ن محص��ول در جامعه
گذاشته باشیم.
صنعت بدون استراتژی
انچه می توان به عنوان وجه مشترک
گفت وگو با هم��ه تولیدکنندگان در و
پنجره های دوج��داره عنوان کرد ،نبود
حمایت و مشکالت مشترکی همچون
نوس��انات قیمت ارز ،نب��ود نقدینگی،
تورم و تحریم است که صنعت و تولید
را تحت الشعاع خود قرار داده است.
میثم مجیدی یکی از تولیدکنندگان
پنجره ه��ای دوج��داره و صاح��ب یک
ش��رکت تولیدی خصوصی اس��ت .وی
نبود
در گفت وگ��و با خبرن��گار
اس��تراتژی های درس��ت در صنع��ت
ایران را مش��کل اصل��ی تولید می داند
و می گوید :مهندس��ان و فعاالن بخش
صنع��ت ب��دون بررس��ی و تحقیق��ات
عمی��ق ،اقدام ب��ه س��رمایه گذاری در
بخش تولی��د می کنند ،ای��ن درحالی
اس��ت که درکش��ورهای اروپایی پیش
از تولی��د هر محصول تحقیقات مفصل
کیفی وکمی متعددی انجام می ش��ود
تا ضری��ب خطا و اش��تباه محصول به
حداقل ممکن برسد.
وی ص��ادرات ای��ن محص��ول ب��ه
کش��ورهای همس��ایه را در صورت��ی
امکانپذیر می داند که پیش��نهاد کار از
سوی کشورهای مقصد ،برای صادرات
ای��ن محص��ول ارائه ش��ود و می گوید:
در صورتی ک��ه پروژه ه��ای بزرگی که
صرفه اقتصادی داش��ته باشد پیشنهاد
ش��ود ،برای ارائه محصوالت خود اقدام
می کنیم در غیر ای��ن صورت صادرات
چندان به صرفه نیست.
مجی��دی ب��ا تاکی��د بر اینک��ه ورود
محصوالت غیر اس��تاندارد و بی کیفیت
چینی به بازار ایران افت صنعت ش��ده
اس��ت ،اظهار می کن��د :اگرچه مزایای
اس��تفاده از این محصوالت بر کس��ی
پوش��یده نیس��ت ،اما هنوز استفاده از
در و پنجره ه��ای UPVCدر ای��ران
نهادینه نش��ده اس��ت ،همین موضوع
باعث سوءاس��تفاده عده ای می شود تا
با واردک��ردن و قاچاق این محصوالت،
ب��ازار در و پنجره های دوج��داره را با
مشکل مواجه کنند.
و تولیدکنن��ده هی��چ تمایل��ی ب��ه
اس��تفاده از این محص��والت ندارند .به
گفته س��یدعلی محم��د ابوئی ،بخش
عظیم��ی از انرژی در ای��ران از طریق
در و پنجره ه��ای غیراس��تاندارد و غیر
دوجداره س��اختمان ها تلف می ش��ود،
از سوی دیگر تبلیغات زیادی در مورد
صرفه جوی��ی در مصرف ان��رژی انجام
می ش��ود درحالی ک��ه در و پنجره های
دو ج��داره به صورت اتوماتیک از اتالف
انرژی جلوگیری می کند.
وی حمای��ت و همی��اری س��ازمان
به��ره وری ان��رژی و س��ازمان صنعت،
مع��دن و تج��ارت را ب��رای بازش��دن
گ��ره این صنع��ت ض��روری می داند و
می افزای��د :در دو حال��ت صنعت ایران
به حالت خود بازمی گردد ،ابتدا ساخت
و س��از باید از حالت رکود خارج شود
ک��ه الزمه این اتف��اق حمایت بی چون
و چرای دولت و س��ازمان های مربوط
اس��ت .دوم این که محصوالت تولیدی
کیفی��ت واقعی خ��ود را پی��دا کند تا
عرضه و تقاضا ب��ه نفع مصرف کننده و
تولیدکننده باشد.
ب��اال ب��ودن هزینه ه��ای تولی��د در
و پنجره ه��ای UPVCدر ای��ران
موضوع��ی اس��ت که عضو س��ندیکای
تولیدکنن��دگان لول��ه و پروفی��ل در
بر ان
گفت وگ��و ب��ا خبرن��گار
صح��ه می گذارد و می گوی��د :با وجود
هزینه های گ��زاف تولید ،مصرف کننده
در همین حال رئیس گروه مدیریت
مصرف س��اختمان س��ازمان بهره وری
ان��رژی در گفت وگو با خبرنگار
در پاسخ به گالیه تولیدکنندگان در و
پنجره های دوج��داره درمورد حمایت
نک��ردن س��ازمان به��ره وری از تولید
این صنعت می گوی��د :دولت از طریق
افتی به نام محصوالت چینی
لزوم خروج از رکود
تبلیغات ،اساس فرهنگ سازی
س��ازمان بهینه س��ازی مصرف سوخت
و س��ازمان بهینه س��ازی مصرف انرژی
حمایت ه��ای الزم را از تولید کنندگان
این صنعت کرده اس��ت ،بنابراین ورود
س��ازمان بهره وری انرژی برای حمایت
از تولیدکنندگان دوباره کاری و تکراری
اس��ت .ب��ه گفت��ه احمدرض��ا توکلی،
دولت از طریق س��ازمان بهینه س��ازی
مص��رف س��وخت تولیدکنن��دگان را
شناس��ایی می کن��د و پ��س از تایی��د
ش��رکت های تولیدی و تایید استاندارد
محصوالت انها عالوه بر حمایت مادی،
حمایت های معنوی در قالب تبلیغات و
فرهنگ سازی نیز انجام می دهد.
وی میزان جلوگیری از تلفات انرژی
در س��اختمان ها به واس��طه اس��تفاده
از پنجره ه��ای UPVCرا با اس��تناد
به امار س��ازمان بهینه س��ازی مصرف
س��وخت در ح��دود 70ت��ا 80درصد
می دان��د و می گوی��د :ضری��ب انتقال
ح��رارت ی��ک پنجره با ق��اب معمولی
باالی 6اس��ت ،اما این ضریب در یک
پنجره دوج��داره بایک قاب، UPVC
3براورد شده اس��ت .توکلی ،نهادینه
شدن فرهنگ اس��تفاده از پنجره های
دوجداره در ساخت وساز را در سال های
اخی��ر در ایران خوب ارزیابی می کند و
ادام��ه می دهد :ب��ا توجه ب��ه تبلیغات
وس��یعی که در این زمینه انجام شده
میزان اس��تفاده از پنجره های معمولی
در ح��دود 95درص��د کاهش داش��ته
است.
اعالم رکوردداران تاخیر پرواز در تیرماه
تسنیم :براساس امار سازمان هواپیمایی کشوری
در تیرماه امس��ال ۱۶۴۰ ،پرواز ب��ا تاخیر ۱۲۴هزار
دقیقه ای انجام ش��ده و ش��رکت های زاگرس ،نفت و
تاب��ان رکورددار انجام پروازهای تاخیردار نس��بت به
کل پروازه��ای انجام ش��ده هس��تند .امار س��ازمان
هواپیمایی کش��وری حاکی از ان است که در تیرماه
س��ال جاری ایرالین های داخلی ۴هزار و ۲۱۴پرواز
را انجام داده اند که از این تعداد ۱۶۴۰پرواز با تاخیر
انجام شده اس��ت .مقدار کل تاخیر پروازی در مدت
یاد شده ۱۲۴هزار و ۷۶۵دقیقه یعنی چیزی حدود
۲هزار و ۸۰ساعت بوده است .در ستون سهم تاخیر
هر ش��رکت از میزان کل پروازها ایران ایر با ،۲۶اتا با
۱۷و ماه��ان با ۱۱قرار دارند .همچنین درصد پرواز
تاخیردار نس��بت به کل پروازها ۳۹درصد ،میانگین
تاخیر هر پرواز تاخیردار ۷۶دقیقه و میانگین تاخیر
هر پرواز ۳۰دقیقه بوده است.
در بین ش��رکت های هواپیمایی ،س��پاهان با ۲۰۰
دقیقه تاخیر برای هر پرواز تاخیردار در صدر فهرست
تاخیر پروازی تیرماه قرار دارد ،پس از این ایرالین ،اتا
با میانگی��ن تاخیر ۱۰۷دقیقه ،هواپیمایی جمهوری
اسالمی ایران (هما) با ۸۸دقیقه ،اترک با ۷۹دقیقه،
قش��م با ۷۷و اسمان با ۷۵دقیقه در رده های بعدی
قرار دارند.
بررس��ی تعداد پرواز انجام ش��ده حاکی از ان است
که ایران ایر در مجموع با ۷۳۲پرواز ،بیشترین تعداد
پ��رواز را در بین ۱۴ایرالین داش��ته ۳۶۸ ،پرواز این
ش��رکت با تاخیر انجام شده است .کل تاخیر پروازی
ایران ایر ۳۲هزارو ۵۰۶دقیقه یا حدود ۵۴۱س��اعت
بوده است.
هواپیمایی ماهان نیز ۷۱۹پرواز در تیرماه داش��ته
که از این تعداد ۲۶۹پرواز با تاخیر انجام شده است.
مق��دار کل تاخیر پ��روازی ماهان ۱۳ه��زار و ۳۷۱
دقیقه ( ۲۲۲ساعت) است.
از ۵۸۴پرواز هواپیمایی اس��مان نیز ۱۴۲پرواز با
۱۰هزار و ۵۸۷دقیقه تاخیر انجام ش��ده است .سهم
سه شرکت مذکور از پروازهای تاخیردار نسبت به کل
پروازها به ترتیب ۳۷ ،۵۰و ۲۴درصد بوده است.
هواپیمایی زاگرس ،ایران-نفت و تابان نیز هر کدام
با س��هم ۵۳ ،۶۰و ۵۱درص��دی پروازهای تاخیردار
نس��بت به کل پروازها باالت��ر از ایران ایر در رده های
اول تا سوم قرار دارند.
گپ
عضو کمیسیون صنایع مجلس در گفت وگو با
تاکید کرد
لزوم پایش تولیدات صنعتی
در ایران
یکی از الزامات مبحث 19انرژی در س��اختمان،
اس��تفاده از پنجره های دوجداره UPVCاس��ت
که عالوه بر باال بردن راندمان حرارتی س��اختمان
و جلوگیری از هدر رفتن انرژی،مانع ورود الودگی
صوتی به داخل ساختمان می شود.
استفاده از این فناوری جدید در چند سال اخیر
باعث س��رمایه گذاری ب��رای تولید ای��ن محصول
ش��ده است .اگرچه در نگاه اول به نظر می رسد که
س��رمایه گذاری در این بخش موجب خودکفایی و
قطع نیاز به واردات می ش��ود ،ام��ا این در صورتی
اس��ت که تولیدکنن��دگان محصوالت خ��ود را با
قیمت و کیفیت مناسب در داخل کشور به فروش
برس��انند .صنعت تولی��د در و پنجره های دوجداره
در ای��ران با چالش های متعددی روبه رو اس��ت که
درگفت وگو با «حس��ین گروسی» عضو کمیسیون
صنای��ع و نماینده مردم ش��هریار ،ق��دس و مالرد
به ان پرداختیم.
در چن�د س�ال اخی�ر در و پنجره ه�ای
دوج�داره در صنع�ت ساخت وس�از م�ورد
اس�تفاده ق�رار گرفت�ه اس�ت .ای�ن درحالی
اس�ت که به گفته تولیدکنن�دگان ،تولید این
محص�ول در ای�ران چندان به صرفه نیس�ت
چراک�ه هزینه های تمام ش�ده ای�ن پنجره ها
گران است ،از س�وی دیگر فرهنگ استفاده
از پنجره های دوجداره هنوز در ایران نهادینه
نیست .در این مورد توضیح دهید.
در ای��ران هزینه ه��ای هنگفت��ی ب��رای صنعت
و ان��رژی ص��رف می ش��ود .همچنین ب��رای ورود
فناوری ه��ای جدی��د س��رمایه گذاری های زیادی
می ش��ود .در بس��یاری از صنای��ع به ان��دازه ای به
خودکفایی رس��یده ایم که می توان به جرات گفت
می توانیم نیاز کل دنیا را براورده کنیم.
ب��رای مث��ال اگ��ر مدیری��ت درس��تی در تولید
موتورس��یکلت ،تولید س��یمان ،فرش و بسیاری از
صنایع دیگر داش��ته باشیم می توانیم نیاز بسیاری
از کش��ورهای دنیا را تامین کنیم .مشکل اصلی در
صنعت ایران این اس��ت که تولیدات صنعتی پایش
ش��ده نیس��ت .در واقع صنعت و تولی��د مدیریت
پایش��ی ندارد و همین موضوع باعث می ش��ود که
س��رمایه گذاری در ای��ن بخش توجی��ه اقتصادی
نداشته باشد.
س��اخت و تولی��د در و پنجره ه��ای دوج��داره
مص��داق بارز همین موضوع اس��ت .در ش��رایطی
که هش��دارهای زیادی در مورد ات�لاف انرژی در
ایران از سوی کارشناسان داده می شود ،استفاده از
راهکارهای پیشگیرانه ضروری است ،اما در چنین
ش��رایطی می بینیم که حتی افرادی که در این راه
قدم می گذارند به دلیل مش��کالت بخش صنعت و
تولید با مشکالت زیادی مواجه می شوند.
ازجمل��ه ای��ن مش��کالت قیم��ت تمام ش��ده
محصوالت تولیدی در ایران در مقایس��ه با س��ایر
کشورهاس��ت .س��ود بانک��ی ،هزینه ه��ای جانبی
کارگ��ری ،انرژی ،بیمه ،مالی��ات ،عوارض و قیمت
مواد اولیه در ایران دوبرابر کش��ورهای دیگر است
و ت��ا زمانی که این هزینه ها کاهش پیدا نکند وضع
بر همین من��وال خواهد بود.راه��کار برون رفت از
این معضل صادرات است .تا زمانی که در کارهای
مهندسی و فنی نتوانیم ورود پیدا کنیم ،نمی توانیم
ص��ادرات داش��ته باش��یم .اما الزمه ص��ادرات هم
پشتیبانی صادرات با ارائه خدمات خاص صادراتی
است.
ب�ه نظ�ر ش�ما م�ا ب�ه ک�دام کش�ورها
می توانی�م در و پنجره دوجداره صادر کنیم؟
کش�ورهای اروپایی ک�ه در این زمین�ه از ما
پیش�رفته تر هستند ،کش�ورهای سرمایه دار
ح�وزه خلیج ف�ارس نیز ای�ن محص�ول را از
کشورهای اروپایی وارد می کنند .کشورهایی
مانن�د افغانس�تان و ع�راق نی�ز به دلی�ل
ش�رایطی که با ان دس�ت به گریبانند فاصله
زی�ادی ب�ا اس�تفاده از ای�ن فن�اوری دارند.
در چنی�ن ش�رایطی ص�ادرات چ�ه اهمیتی
دارد؟
ای��ن موضوعی اس��ت ک��ه باید از س��وی وزارت
صنعت ،مع��دن و تجارت و نماین��دگان مجلس و
ارگان های وابس��ته چاره اندیشی شود .در ابتدا باید
نیاز داخل بررسی شود س��پس موانع قیمت تمام
شده محصول برداشته ش��ود تا تولیدکننده بتواند
به ان��دازه نیاز داخل و با قیمت مناس��ب محصول
خود را تولید کند.
در کنار این موارد باید زمینه رقابت با کشورهای
پیش��رو در تولید در و پنجره های دوجداره فراهم
ش��ود؛ کش��ورهایی مانند ترکیه در حال حاضر با
کش��ورهای اروپایی در تولی��د این محصول رقابت
تنگاتنگی دارند .عالوه ب��ر این باید توان صادراتی
کش��ور نیز بررس��ی و س��پس ب��ه هم��ان اندازه
سرمایه گذاری شود.
اینه رویداد
گروه اینه ـ محمد جواد صابری :امار تلفات ناشی
از ح��وادث رانندگی در 3ماهه نخس��ت س��ال جاری
4ه��زار و ۳۹۲نف��ر بود .این رقم در مقایس��ه با مدت
مش��ابه سال قبل که امار تلفات 4هزار و ۵۲۲نفر بود،
2/9درصد کاهش یافته است.
پای��گاه خبری پلیس در حالی همزم��ان با پایان ماه
رمضان امار و ارقامی از میزان حوادث جاده ای کش��ور
در بهار س��ال جاری ارائه داده است که پیش بینی ها از
رونق سفر در دومین ماه تابستان حکایت دارد .هر چند
گرمای تابستان در ایران تا حدی است که سفر ایرانیان
به بس��یاری از نقاط کش��ور از جمله مناطق جنوبی را
مش��کل می کند ،اما به علت تمرکز تعطیالت ایران در
این فصل ،بیش��ترین سفر ها در تابستان انجام می شود.
س��فر برای ایرانیان تنها یاداور روزها و خاطرات خوش
نیس��ت ،بلکه میزان باالی تصادفات جاده ای در کشور،
سفر را با حادثه و تلفات مالی و جانی عجین کرده است.
وقت��ی عنوان می ش��ود تعداد کشته ش��دگان تصادفات
رانندگی در ایران سه برابر تعداد شهدای جنگ ایران و
عراق یا تعداد کشته شدگان یک سال تصادفات رانندگی
ایران بیشتر از تعداد کشته شدگان جنگ بوسنی است،
یعنی کش��ته ش��دن بر اثر تصادف اکنون به مسئله ای
فراگیر تبدیل ش��ده و ش��اید بتوان گف��ت ،دیگر کمتر
خانواده ای در ایران وجود دارد که اس��یبی از تصادفات
رانندگی ندیده باشد.
کاهش قربانیان؛ هنوز وضعیت هش�داردهنده
است
سال گذش��ته تعداد کشته شدگان تصادفات رانندگی
17هزار نفر اعالم شد .مسئوالن با خوشحالی این امار
را اع�لام کردند؛ چرا که مدع��ی بودند میزان تصادفات
رانندگ��ی در ای��ران کاه��ش یافته و به تب��ع ان تعداد
کشته ش��دگان پایین امده است .واقعیت امر این است،
ان طور که نهادهای رس��می اعالم کرده اند در سال های
اخیر همواره تعداد کشته شدگان تصادفات رانندگی در
ایران ساالنه بیش از 17هزار نفر بوده است .همان گونه
که س��ازمان پزش��کی قانونی اعالم کرده است تنها در
سال 84و در حالی که تعداد وسایل نقلیه ایران بسیار
کمتر از س��ال 92بود ،تعداد کشته ش��دگان تصادفات
رانندگ��ی 10هزار نفر بیش��تر از این س��ال بود .با این
وجود ،همین که در س��ال ،بی��ش از 17هزار نفر جان
خود را در جاده ها از دست بدهند ،مسئله نگران کننده
و هش��داردهنده است .امار سازمان بهداشت جهانی در
س��ال 1391حاکی از ان است که ایران با 43/8کشته
از ه��ر 100هزار نفر پنجمین کش��ور پر حادثه دنیا از
این نظر به حس��اب می اید .این گزارش نشان می دهد،
تنها نامیبیا ،س��وازیلند ،ماالوی و عراق نسبت به ایران
وضعیت بدتری دارند ،این در حالی اس��ت که مالدیو با
نرخ 2/4کش��ته از هر 100هزار نفر امن ترین کشور از
نظر تصادفات رانندگی هستند .از مالت و جزایر مارشال
ک��ه بگذریم ،ن��رخ پایین تصادفات رانندگ��ی در ژاپن،
سوئیس ،هلند ،انگلستان ،نروژ و دانمارک نشان دهنده
این اس��ت که می ش��ود تعداد زیادی خ��ودرو در یک
کشور وجود داشته باشد .اما میزان تصادفات جاده ای و
خس��ارت ها باال نباشد .تصادفات رانندگی هزینه گزافی
را بر دوش جامعه و فرد می گذارد .در ایران که با وجود
شنبه 18مردادماه 12 - 1393شوال 9 -1435اگوست 2014
روی خط رویداد
مرگ 149تهرانی
در حوادث ناشی از کار
تلفات حوادث رانندگی در بهار امسال 2/9درصد کاهش داشت
هزینهتصادفاتبیشترازسهمسالمت
تمهیدات اندیشیده شده برای پایین اوردن نرخ و میزان
تصادفات جاده ای ،همچنان با وضعیت هشدار دهنده ای
رو به رو هستیم ،س��االنه میلیاردها تومان از درامدهای
کشور بر اثر تصادف رانندگی تلف می شود.
8درصد درامد کشور دود می شود
ان طور که سردار اسکندر مومنی ،رییس پلیس راهور
فروردین امسال گفته است 7 ،درصد درامد کشور خرج
تصادفات می ش��ود و هر کش��ته 1میلیارد تومان برای
کشور خسارت دربردارد.
این در حالی است که سهم سالمت از تولید ناخالص
ملی 5درصد اس��ت .مقایسه این دو عدد نشان می دهد
ک��ه هزینه تصادف��ات می تواند تا ح��دود 2/5برابر ان
پولی باش��د که چرخ سالمت کش��ور را می گرداند .یک
براورد دیگر حتی وضعیت را پیچیده تر نش��ان می دهد.
مرک��ز پژوهش های مجلس در جدید ترین گزارش خود
به بررس��ی هزینه ه��ای اقتص��ادی و اجتماعی حوادث
رانندگی پرداخته اس��ت .این مرکز تاکید کرده اس��ت:
نتایج براورد تحقیقات نش��ان می ده��د که هزینه های
اقتصادی و اجتماعی تصادفات رانندگی حدود 8درصد
تولید ناخالص داخلی اس��ت .بر اس��اس این براورد و با
فرض ثابت بودن این ضرایب ،هزینه مذکور برای س��ال
۱۳۹۰تقریب��ا معادل ۵۱ه��زار و ۹۱۰میلیارد تومان
اس��ت .بر اس��اس این گزارش ،روند تعداد تصادفات در
کش��ور از س��ال ۱۳۷۳ت��ا ۱۳۹۰رو ب��ه افزایش بوده
اس��ت ،به طوری که از ۳۲۵۰۵فقره در س��ال ۱۳۷۳
به ۱۱۷۲۵۶فقره در س��ال ۱۳۹۰رس��یده که در این
دوره بیش��ترین تعداد تصادفات مربوط به سال ۱۳۸۵
بوده است.
همچنی��ن روند تع��داد متوفی��ان ناش��ی از حوادث
رانندگی در س��ال های ۱۳۷۳ت��ا ۱۳۹۰رو به افزایش
بوده و از ۱۰۵۴۵نفر در سال ۱۳۷۳به ۲۰۰۶۸نفر در
سال ۱۳۹۰رسیده که بیشترین تعداد متوفیان در این
گزارش ویژه
دوره مربوط به سال ۱۳۸۴بوده است.
از سوی دیگر ،روند تعداد مصدومان ناشی از حوادث
رانندگی در س��ال های ۱۳۷۳ت��ا ۱۳۹۰رو به افزایش
اس��ت و از ۴۴۲۱۶نفر در سال ۱۳۷۳به ۲۹۷۲۵۷نفر
در سال ۱۳۹۰رسیده که بیشترین تعداد مصدومان در
این دوره مربوط به س��ال ۱۳۸۹با ۳۱۲۷۴۸نفر بوده
اس��ت .همچنین بر اس��اس گزارش مرکز پژوهش های
مجلس بیش��ترین متوفیان ناش��ی از حوادث رانندگی
در س��ال ۱۳۹۰ب��ه ترتیب مربوط به اس��تان فارس با
س��هم 1/8درصدی نسبت به کل کشور ،تهران با سهم
۸درصدی ،خراس��ان رضوی با سهم ۸درصدی نسبت
به کل کشور و کمترین ان مربوط به ایالم و کهگیلویه
و بویر احمد با 8دهم درصد است.
هر چند بررسی های جدید نشان می دهد؛ امار تلفات
ناشی از حوادث رانندگی در 3ماهه نخست سال جاری
4هزار و ۳۹۲نفر بوده و این رقم در مقایس��ه با مدت
مش��ابه سال قبل که امار تلفات 4هزار و ۵۲۲نفر بود،
2/9درصد کاهش یافته اس��ت ،اما همچنان این میزان
سال
تصادف هزینه های گزافی به دنبال دارد .همان طور که
پای��گاه خب��ری پلیس اعالم کرده اس��ت ،از کل تلفات
حوادث رانندگی در بهار امس��ال 3هزار و ۳۷۴نفر مرد
و 1018نفر زن بودند .در این مدت اس��تان های فارس
با ،۴۰۳تهران با ۳۳۴و خراس��ان رضوی با ۳۲۹فوتی
بیش��ترین و اس��تان های کهگیلویه و بویراحمد با ،۴۲
اردبیل با ۴۹و خراس��ان ش��مالی با ۵۲فوتی کمترین
امار تلف��ات حوادث رانندگی را داش��ته اند .در حوادث
رانندگ��ی 3ماهه اول امس��ال 2ه��زار و ۸۴۵نفر در
مس��یرهای برون شهری 1150 ،نفر در محورهای درون
ش��هری ۳۸۳ ،نفر در مسیرهای روستایی و ۱۴نفر در
مسیرهایی نامعلوم جان خود را از دست داده اند.
در این مدت ۷۸هزار و ۹۵۲مصدوم حوادث رانندگی
به مراکز پزشکی قانونی مراجعه کردند که این امار نیز
در مقایس��ه با مدت مشابه سال قبل ۳/۳درصد کاهش
یافته اس��ت .از کل مصدومان حوادث رانندگی در بهار
امس��ال ۵۶هزار و ۱۳۸نفر مرد و ۲۲هزار و ۸۱۴نفر
زن بودند.
قربانیان حوادث رانندگی در 9سال اخیر
1384
قربانیان تصادفات
27755
27567
1385
22918
1386
1387
23362
1389
20537
22974
1388
20068
1390
19089
1391
17994
1392
از پرونده سوخت در استان البرز
چه کسی بنزین کرج را جابه جا کرد؟
شرکت پخش فراورده های نفتی :سوءمدیریت بیت المال را هدر داد
انجمن جایگاه داران سوخت :تبخیر زیاد بنزین پتروشیمی مقصر بود
بنفشه رنجی :بنزین یکی از فراورده های
طالی سیاه ،از خبرس��ازترین موضوعات در
س��ال های اخیر بوده که ات��ش جنجال ها را
شعله ور کرده اس��ت .بنزین های پتروشیمی
که از دولت دهم نقل محافل شد ،نه تنها دود
سرطان زایی ان به ریه های شهروندان رفت،
بلکه کش��مکش های بس��یاری از شکایت 3
وکیل از وزیر پیش��ین نفت تا اتهام به همسر
معصومه ابتکار ب��رای وارادات بنزین را پیش
کش��ید.در یکی از تازه ترین رویدادها در این
زمینه پای جایگاه داران س��وخت استان البرز
نیز به این میان کش��یده ش��ده است .ماجرا
از این قرار اس��ت که ش��رکت نف��ت حدود
32جایگاه دار سوخت را به دلیل انچه ریخت
و پ��اش مازاد نامیده می ش��ود ب��ه پرداخت
خس��ارت های 300ه��زار ت��ا 200میلیون
تومانی جریمه کرده است .میزان مجاز تعیین
شده برای ریخت و پاش و حق تبخیر بنزین
برای جای��گاه داران 45لیتر در 10هزار لیتر
تعیین شده اس��ت .این در حالی است که به
گفته انجمن جایگاه داران استان البرز ،برخی
جایگاه های س��وخت این استان در سال های
89و 90ت��ا می��زان 60تا 70لیتر ریخت و
پاش داش��ته اند که برخی جای��گاه داران این
31
مازاد از دست رفته را نتیجه اکتان باالی بنزین
پتروش��یمی می دانند که به گفته انها میزان
تبخیر را افزایش می دهد.
در صورت اعمال جریمه ها جایگاه ها
خدماتنمی دهند
نایب رییس انجمن جایگاه داران س��وخت
چنین
اس��تان الب��رز در گفت وگو با
می گوید :در س��ال های گذش��ته با توجه به
اینکه طبق اعالم خود مس��ئوالن و سازمان
محیط زیست فقط در 4اس��تان از سال 92
قرار بود بنزین پاک عرضه ش��ود ،بنابراین در
سال های قبل بنزین ناپاک بوده است.
مه��دی افتخاری معتقد اس��ت؛ س��همی
ک��ه به هر جایگاه ب��رای ریخت و پاش بنزین
می دهند ( 45در 10ه��زار) برای بنزین پاک
است ،نه ناپاک .بنزین پتروشیمی اکتان باالیی
دارد که تبخی��ر بنزین را افزایش می دهد .به
گفته وی؛ در سال های 89تا 42 ،90جایگاه
سوخت در استان البرز خدمات ارائه می دادند
ک��ه از این میان 39جایگاه مش��مول جریمه
خیلی سنگین ش��رکت نفت شدند .افتخاری
که خود یک جایگاه دار اس��ت ،ادامه می دهد:
طبق مکاتباتی که با مسئوالن داشتیم ،اعالم
کردیم که جای��گاه داران ت��وان پرداخت این
جرایم س��نگین را ندارن��د و اگر جرایم اعمال
شود ،طبق اعالم مالکان این جایگاه ها از چرخه
خدمات ده��ی خ��ارج خواهند ش��د و قادر به
ارائه خدم��ات نخواهند بود .وی می افزاید :اگر
این جایگاه ها خدمات ارائه ندهند مس��ئولیت
ان برعه��ده ش��رکت نفت و ش��رکت پخش
فراورده های نفتی اس��تان است .نایب رییس
انجمن جایگاه داران س��وخت اس��تان البرز با
اشاره به اینکه خود مالکان جایگاه ها اعتراض
دارند که چرا بی��ش از 45در 10هزار تبخیر
ش��ده است ،اظهار می کند :مبلغ کالنی هم از
جیب خود مالکان رفته است .طبق براوردهای
انجمن جایگاه داران اس��تان الب��رز ،ریخت و
پاش ها در این 2سال از 45به 70لیتر افزایش
داشت .این در حالی است که به گفته افتخاری؛
تمام تلمبه ها ،خط لوله و نفتکش پلمب است
و امکان تخلف وجود ندارد .وی عنوان می کند:
س��ال 89مبلغ ازاد بنزین لیتری 400تومان
بود ،اما اکنون جای��گاه داران را با مبلغ لیتری
1200تا 1800جریمه کرده اند .افتخاری در
رابطه با میزان استاندارد اکتان بنزین می گوید:
می��زان اس��تاندارد برای بنزی��ن معمولی 84
ت��ا ،85برای بنزین ی��ورو 89 ،4تا 91و برای
بنزین س��وپر 94تا 95اس��ت .اگر این اکتان
مق��داری افزایش پیدا کند ،تبخی��ر بیش از
حد مجاز می ش��ود .جریمه ها از 300هزار تا
200میلیون تومان است در حالی نایب رییس
انجمن جایگاه داران سوخت استان البرز ناپاک
بودن بنزین پتروشیمی را علت ریخت و پاش
و تبخیر م��ازاد می داند که مع��اون بازرگانی
ش��رکت پخش فراورده های نفتی این استان
علت ای��ن رویداد را
در گفت وگ��و با
سوءمدیریت عنوان می کند.
اکبر رشیدنژاد می گوید :زمانی سوءمدیریت
بوده است و نتوانسته اند خوب مدیریت کنند،
در حال حاضر مدیریت قوی و نظام وجود دارد
که بر همه چیز نظارت دارند ،اگرچه هنوز هم
هستند کسانی که سوءاستفاده می کنند .وی با
تاکید بر اینکه جایگاه داران نسبت به این اتفاق
مس��ئول هس��تند ،می افزاید :حاال که کسری
اورده اند ،ما به هیچ کس اتهام تخلف نمی زنیم،
بلکه می گوییم بدون ش��ک سوءمدیریت بوده
است .رش��یدنژاد معتقد اس��ت؛ اگر مشکل از
بنزین ها بوده همه جایگاه ها باید دارای مشکل
می ش��دند ،این در حالی است که از 58جایگاه
32جایگاه کس��ری اورده اند که رقم جریمه ها
از 300ت��ا 200میلیون توم��ان و تفاوت نرخ
جریمه ها خود سوال برانگیز است .به گفته وی،
انها که جریمه کم دارند ،می گویند قبول داریم
و جریمه را داده اند ،اما برخی رقم ش��ان خیلی
باالس��ت .برای مثال 60میلی��ون تومان برای
2سال حتما مربوط به سوءمدیریت بوده است،
نظارت نبوده و بیت المال را هدر دادند .مسئله
انقدر واضح اس��ت که عقل س��لیم می گوید،
اشکال کجاست .معاون بازرگانی شرکت پخش
فراورده های نفتی با اشاره به اینکه این مسئله
ج��ای بحث ن��دارد و جایگاه داران بای��د ان را
بپذیرند ،در رابطه با ادعای جایگاه داران مبنی بر
باال بودن اکتان بنزین توضیح می دهد :شرکت
نفت شرکتی است که بنیه علمی و مطالعاتی
ق��وی دارد .خیلی از جایگاه ها حتی 45در 10
هزار لیتر را هم کس��ری نمی اورند و اس��تفاده
می کنند.
تبخی�ر بنزی�ن پتروش�یمی ربطی به
اکتان ندارد
در پ��ی اظهارنظره��ای متف��اوت از جانب
شرکت پخش فراورده های نفتی و جایگاه داران
سوخت استان البرز ،خبرنگارما برای روشن تر
شدن مسئله به سراغ یک کارشناس شیمی
رفته است .این کارشناس شیمی در گفت وگو
می گوید :تبخیر بنزین با فاکتوری
با
به نام ار بی تی مش��خص می شود .ترکیبات
بنزین در زمستان و تابستان متفاوت است .در
تابستان ترکیبات سنگین وارد بنزین می شود
تا تبخیر کند باشد ،در زمستان هم از ترکیبات
سبک استفاده می شود.
به گفته وی ،ترکیبات بنزین پتروش��یمی
ارتباط��ی با افزایش تبخیر بنزین ندارد ،بلکه
بنزین پتروشیمی مشکل االیندگی ارماتیکی
حلقوی دارد که در هوا س��نگین می ش��ود و
خاصیت سرطان زایی دارد.
این کارشناس ادامه می دهد :بنزین تهران،
البرز و قزوین از پاالیشگاه های اراک و تهران
تغذیه می ش��ود ،اگر مشکل به وجود امده به
بنزین ارتباط داشته باش��د باید جایگاه های
دیگر سوخت نیز با ان روبه رو می شدند.
وی توضیح می دهد؛ در حالت عادی اکتان
باال ارتباطی با تبخیر بنزین ندارد ،دستگاه هایی
که اربی تی و اکتان بنزین را تنظیم می کنند،
جدا هستند.
حوادث ناشی از کار در استان تهران رشد 5درصدی
پیدا کرده ،ان هم در مقایسه با 4ماه مشابه سال قبل.
در 3ماه ابتدای امسال 149نفر به دلیل فوت ناشی از
حوادث کار به مراکز پزشکی قانونی استان تهران ارجاع
ش��ده اند .گزارش اداره کل پزشکی قانونی استان تهران
نش��ان می دهد این رقم در مقایسه با مدت مشابه سال
گذشته که تعداد فوت ناشی از حوادث کار 97مورد بوده
است ،رشد 53/6درصدی است .مدیرکل پزشکی قانونی
اس��تان تهران گفت :از کل فوت ناشی از حوادث کار در
3ماه اول امسال 147نفر مرد و 2نفر زن بوده اند.
به گفته نازپ��رور ،رییس این اداره درخصوص حوادث
ناش��ی از کار؛ طبق قوانین موجود حوادث ناشی از کار
با 2ویژگی مش��خص می ش��وند :حوادثی که در هنگام
انجام وظیفه رخ می دهند و حوادثی که به س��بب انجام
وظیفه رخ می دهند .مدیر کل پزش��کی قانونی اس��تان
تهران می گوید :اگر حادثه ناشی از کار به فوت فرد منجر
شود گزارش پزشکی قانونی دارای اهمیت بسیار است؛
چراکه شاید حادثه ناشی از کار موجب وقوع مرگ نباشد
و ف��رد در هنگام یا متعاقب حادث��ه کار فوت کند و به
دلیل تقارن این دو تصور شود که علت فوت وی حادثه
ناشی از کار بوده است .برای مثال فردی به علت سکته
قلبی از داربست سقوط می کند و ظاهر قضیه این چنین
اس��ت که وی به علت سقوط فوت کرده ،در حالی که با
معاینه جس��د و صدور نظریه پزشکی قانونی علت فوت
سکته قلبی اعالم می شود .نازپرور افزود :بررسی امارهای
ی اخیر نشان می دهد که سقوط
منتشر شده در سال ها
از بلندی ،اصابت جس��م س��خت ،س��وختگی و کمبود
اکسیژن ازجمله مهم ترین عوامل فوت ناشی از حوادث
کار در کشور هستند که با رعایت نکات ایمنی به ویژه در
موارد کار در ارتفاعات می تواند بروز این حوادث را تا حد
قابل توجهی کاهش دهد.
ظرفیت زیستی تهران
در حد بهره کشی است
رییس س��ازمان حفاظت از محیط زیس��ت با بیان
اینک��ه در ای��ران ب��ه طور میانگی��ن بهره ب��رداری از
منابع زیس��تی 3/5برابر ظرفیت کش��ور است ،گفت:
در ش��هرها این میزان از 3/5برابر نیز بیش��تر است و
در تهران به 7برابر می رس��د .تهران در س��ال 1375
ظرفیت زیستی خود را گذرانده و از ان به بعد هرگونه
توسعه صنعتی و جمعیتی بهره کشی و منفی است.
به گزارش ایس��نا ،معصومه ابتکار هفته گذش��ته از
امض��ای توافقنامه ای بین س��ازمان حفاظت از محیط
زیست و شورای کالنشهرها و مراکز استان ها خبر داد
و گفت :این توافقنامه در ادامه تفاهمنامه امضا ش��ده
و برای عملی کردن ان امضا می ش��ود و به موجب ان
مراکز پایش مش��ترک بین سازمان حفاظت از محیط
زیست و شوراهای اسالمی شهرها در تمام کالنشهرها
و مراکز استان ها تاسیس خواهد شد.
ابت��کار در این باره توضیح داد :در این مراکز ادارات
کل محیط زیس��ت استان ها و ش��وراهای شهر برای
س��نجش و پایش انواع الودگی ها مانند الودگی هوا،
اب ،امواج و ...فعالیت کرده و مس��ائل زیست محیطی
را سنجش و پایش می کنند.
وی تاکی��د ک��رد :نظارت ب��ر الودگی ه��وا ،اب و
بح��ث امواج تش��کیالتی الزم دارد و نظارت و کنترل
االینده ها در ش��هرداری ها به کمک این مراکز صورت
خواهد گرفت.
ابتکار همچنین در جلسه مجمع مشورتی از روسای
شورای کالنشهرها و مراکز استان ها خواست ساختار
مش��خصی در زمینه محیط زیست در هر سطحی که
می توانن��د در ش��وراها ایجاد تا به ط��ور تخصصی در
زمینه محیط زیست فعالیت کنند.
مرگ 11نفر در زندان شهرکرد
در پی اتش س��وزی زندان ش��هرکرد 11نفر فوت
کردند و 15زندانی نیز مجروح شدند .بر اساس اعالم
پزش��کی قانونی فوت ش��دگان در پی استنشاق دود
حاصل از اتش فوت کرده اند.
ب��ه گزارش مه��ر ،فرمان��دار ش��هرکرد در رابطه با
چگونگی ایجاد حادثه ،بیان کرد :چگونگی وقوع اتش
سوزی در دست بررس��ی است اما اینگونه که شواهد
نش��ان می دهد یک اتش س��وزی کوچک در یکی از
بند ها اتفاق می افتد که زندانیان در حالی که اقدام به
خاموش کردن ان کردند اتش را با انداختن پتو بیشتر
کرده و راه بند در پی اتش س��وزی بس��ته می شود و
زندانیان در پی استنشاق دود فوت می کنند.
وی ادامه داد :اجس��اد زندانی های متوفی برای دفن
در حال تحویل به خانواده هاس��ت.علی اصغر جهانگیر،
رییس س��ازمان زندان ها نیز در این رابطه عنوان کرد:
دوربین ه��ا لحظه وقوع اتش س��وزی در زندان ش��هر
کرد را ثبت کرده اند که بر اس��اس ان یک نفر به طور
عمدی اقدام به ایجاد اتش در زندان کرده است .فرد
مذکور زنده مانده و شناس��ایی شده است.همچنین،
رئیس قوه قضاییه با صدور حکمی ناصر سراج را مامور
تحقیق و بررسی و رسیدگی حادثه اتش سوزی زندان
شهرکرد کرد.
شنبه 18مردادماه 12 - 1393شوال 9 -1435اگوست 2014
گردشگری
و توسعه پایدار
یاداشت
مینا بابایی
پژوهشگر مسائل اجتماعی
صنعت گردش��گری یکی از بزرگ ترین و متنوع ترین
صنایع در جهان امروز اس��ت .این صنع��ت در ایران از
ظرفیت ه��ای باالی��ی برای رش��د و توس��عه برخوردار
اس��ت .براس��اس گزارش س��ازمان جهانی گردشگری
ای��ران رتبه دهم جاذبه های باس��تانی و تاریخی و رتبه
پنج��م جاذبه های طبیعی در جهان را داراس��ت .با این
وج��ود ای��ران از نظر جذب گردش��گر نه تنها در جهان
بلک��ه در منطق��ه ه��م از وضعیت مطلوب��ی برخوردار
نیست .در مقایس��ه با ایران برخی از کشورهای منطقه
در این صنعت بس��یار موفق عمل ک��رده و این امر در
ش��کوفایی اقتصادی انها نقش بسزایی داشته است .در
صورت توس��عه صنعت گردش��گری و استفاده بهینه از
این ظرفیت ،درامد حاصل از صنعت گردش��گری برای
ایران ش��اید بتوان��د بیش از درامدهای نفتی باش��د .با
توجه به نقشی که صنعت گردشگری در رشد و توسعه
اقتصادی ،کاهش بیکاری و ایجاد اشتغال و در مجموع
توس��عه پای��دار دارد این س��وال پی��ش می اید که چه
عواملی در بهبود این صنعت در ایران موثر است؟
گرچه عوامل زیربنایی (س��اخت و گسترش جاده ها،
فرودگاه ه��ا ،هتل ه��ا و )...و عوامل سیاس��ی ،فرهنگی
(تبلیغ��ات منف��ی رس��انه ای در م��ورد ای��ران و )...از
فاکتورهای اساس��ی تاثیرگذار بر این صنعت است ،اما
به نظر می رس��د ناکافی بودن زمان برای اجرایی شدن
برنامه ها و سیاس��ت گذاری ها ،توجه نک��ردن به منابع
انس��انی ،ضعف در زمینه تبلیغات و اطالع رسانی نقش
موثرتری در رش��د و توسعه نیافتن صنعت گردشگری
دارد .چراکه امکان اجرایی شدن برنامه ها و سیاست های
بلندمدت توس��ط دولت ها در این زمینه در اغلب موارد
فراه��م نمی ش��ود؛ و برنامه ریزی ه��ای میان مدت هم
ب��ا تغییر دولت و رویکرد جدید نس��بت ب��ه موضوع با
تغییراتی اساسی مواجه می شود.
از س��وی دیگر نیروهای به کار گرفته ش��ده در این
ح��وزه از دانش و اگاهی الزم نس��بت ب��ه این صنعت
برخوردار نبوده و صرفا با نگرش تجاری وارد این حوزه
ش��ده اند .همچنین در زمینه تبلیغات و اطالع رس��انی
س��ازمان های مرتبط عملکرد ضعیف��ی دارند و در این
زمین��ه هم از نیروه��ای کارامد و متخصص اس��تفاده
نش��ده اس��ت .به عنوان مثال در زمینه تبلیغات ترکیه
در س��اخت و ص��ادرات فیلم ها و س��ریال ها س��عی در
معرفی و تبلیغ جاذبه های توریس��تی این کشور داشته
است.
به نظر می رس��د به ج��ای تکیه صرف اقتصاد ملی به
درامدهای نفتی بهتر اس��ت ایران به عنوان مجموعه ای
از فرصت های گردش��گری و یک��ی از بهترین ذخایر و
گنجینه های گردشگری جهان مورد توجه مسئوالن امر
باش��د .چراکه صنعت گردشگری عالوه بر نقشی که در
ابراز هویت ملی ،تامین امنیت اجتماعی ،رشد و توسعه
اقتصادی پای��دار دارد ،می تواند زمینه ای برای جذب و
توسعه س��رمایه گذاری در س��ایر بخش های اقتصادی
باشد.
بازار کتاب
کتاب جعلی در بازار
محم��ود دولت اب��ادی
نس��خه موج��ود از رم��ان
«زوال کلن��ل» در بازار را
جعلی خواند .این نویسنده
پیشکس��وت درباره کتابی
که به عن��وان رمان او و به
صورت غیرقانونی فروخته
می ش��ود در گفت وگ��و با
ایسنا اظهار کرد :وقتی از حراست وزارت ارشاد رفتند
و کتاب های چاپ شده با عنوان «زوال کلنل» را توقیف
کردند حدود 4700نسخه بیش تر در دسترس نبود و
بقیه را پخش کرده بودند .این طرف ان طرف شنیده
می ش��ود این کتابِ جعلی که فروخته می ش��ود اصل
اس��ت .همان روزهایی که این اتفاق افتاده بود گفتم
این کتاب جعلی اس��ت و «کلن��ل» عمال دارد قربانی
ی��ک بازی کثیف می ش��ود .او در ادامه تاکید کرد :به
این ترتیب کتابِ جعلی هیچ دخلی به «کلنل» -که
باید در کش��ور ما ایران منتش��ر شود -ندارد .نثر من
امضای من اس��ت .خوانندگان من هم توجه دارند که
نث��ر اثار من از چه رنگی اس��ت و مطمئنا تش��خیص
می دهند که این نثر ،ترجمه جعلی و تحریف ش��ده ای
اس��ت که ان را پ��س زده اند ،پس می زنن��د و من از
ان ها می خواه��م ان را پس بزنند .دولت ابادی گفت:
این کتاب که به شکل قاچاقی منتشر شده هیچ ربط
و دخلی ب��ه اصل کتاب ندارد .امی��دوارم اصل کتاب
منتشر شود و این حواشی نکبت بار کنار زده شود.
صاحب امتیاز :سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران
مدیرمسئول و سردبیر :ناصر بزرگمهر
معاون سردبیر :مسعود دهشور
قائم مقام اداری ،مالی و بازرگانی :خلیل محمودی
دبیر تحریریه :محمود مقدس
مدیر فنی و هنری :مهدی نجفی
مدیر فناوری:علی رضا فخرابادی
مدیر چاپ :بیژن بهادری
دبیر گروه عمومی :محمد اقازاده
دبیر گروه گزارش :مینو بدیعی
دبیر گروه صنعت :میترا ممسنی
دبیر گروه معدن :شهریار خدیوفر
دبیر گروه تجارت:عاطفه خسروی
دبیر گروه اقتصاد :مهدیه انوشه
دبیر گروه عکاسی :شیرین برناستی
دبیر ویرایش و تصحیح :حسین شیرازی
تلفن82190 :
فکس88713730 :
سازمان اگهی ها88722732-3 :
امور مشترکین88722735 :
روابط عمومی88105309 :
توزیع و سازمان شهرستان ها88724211 :
چاپ :انتخاب رسانه44905300-2 :
پیامگیر صوتی88105304 :
نش�انی :تهران ،خیابان قائم مقام فراهان�ی ،کوچه ازادگان
شماره 26کد پستی 1586733811
وب سایتwww.smtnews.ir :
پست الکترونیکیinfo@smtnews.ir :
روابط عمومیPR@smtnews.ir:
اگهیads@smtnews.ir :
مدیریتmanagement@smtnews.ir:
پیامک300082190 :
نگاهی به وضعیت انتشار کتاب های سینمایی در ایران
طالبی نژاد:چاپکتابهایسینماییصرفهاقتصادیندارد!
محمدناص�ر اح�دی :تجس��س و
کندوکاو در میان صفح��ات کتاب هایی که
راز هنر را اشکار می کنند و معانی و مفاهیم
صریح و ضمنی و س��یر تطور اثار هنری را
توضیح می دهند ،تجربه ای است لذت بخش
و به ی��اد ماندن��ی .کتاب ه��ای گوناگون و
فراوان��ی در تحلیل و بررس��ی بدوی ترین تا
جدید ترین انواع هنر ها به چاپ رس��یده تا
پاس��خگوی میل جاودانه ادمی به دانستن
باش��د .س��ینما نیز از این قاعده مس��تثنی
نیس��ت .هر کس که یک بار گرفتار جادوی
تصاویر متحرک ش��ده باشد ،برای پی بردن
به راز و رمز این جادوی مدرنیته ،عطش��ی
سیراب نشدنی دارد .کتاب هایی که در شرح
چگونگی ساخت یک فیلم به نگارش درامده
یا کتاب هایی که به شیوه ای تئوریک و فنی
به بحث درباره س��ینما می پردازند در تمام
دنیا خوانندگان خود را دارد ،اما متاس��فانه
در کش��ور ما این کتاب ها چندان پرطرفدار
نیس��تند .اکثر کتاب های مرجع س��ینما یا
هنوز به فارس��ی ترجمه نش��ده اند یا وقتی
که به فارس��ی درمی ایند ،کمتر کس��ی به
س��راغ انها نمی رود .ب��رای اگاهی دقیق تر
از وضعیت انتش��ار کتاب های سینمایی در
ای��ران به س��راغ احمد طالبی ن��ژاد ،منتقد
کهنهکار س��ینما رفتیم که اخیرا کتاب «به
روایت ناصر تقوایی» او در بازار نش��ر عرضه
شده است.
ناشر تخصصی سینما نداریم
احمد طالبی نژاد که یک بار نیز به عنوان
کارگردان پشت دوربین فیلم «من بن الدن
نیستم» قرار گرفته و در نوشتن فیلمنامه و
طرح چند فیلم دیگر نیز مش��ارکت داشته،
درباره وضعیت انتش��ار کتاب های سینمایی
گف��ت :متاس��فانه یک ناش��ر تخصصی که
فق��ط و فق��ط در زمینه س��ینما کار کند،
نداریم .در س��ال های گذش��ته ناشری بود
ک��ه فیلمنامه های ایران��ی را چاپ می کرد،
ولی حاال دیگر فعالیت نمی کند یا نش��ر نی
حدود ۲۰سال پیش تصمیم به چاپ ۱۰۰
فیلمنام��ه بر تر خارجی گرفت که تا به حال
فقط ح��دود ۶۰عنوان از ای��ن مجموعه را
منتشر کرده است.
وی افزود :انتش��ارات سروش در دهه ۶۰
کتاب ه��ای خوب��ی در زمینه مس��ائل فنی
منتش��ر می کرد که دیگر حاال کمتر چنین
کتاب های��ی منتش��ر می کند .ش��اید چون
ب امروزی نی��ازی به ای��ن کتاب ها
مخاط��
ن��دارد! از زمان��ی که تکنول��وژی دیجیتال
ام��ده ،کارهای فنی اس��ان ش��ده و کافی
اس��ت که کس��ی چند کلی��د و دکمه را در
سیس��تم های دیجیتال بشناسد تا اموراتش
بگذرد.
کمکاری ناش�ران دولتی و بیرغبتی
ناشران خصوصی
نویس��نده کتاب «تعزیه ،تراژدی ،سینما»
ی��اداور ش��د :کتاب ه��ای تئوری��ک درباره
بحث های زیبایی شناس��ی ی��ا تکنگارهایی
درب��اره بعض��ی کارگردان ها (مث��ل اندری
تارکوفس��کی و روبر برس��ون نوش��ته بابک
احمدی) در دهه ۶۰و ۷۰منتش��ر شد که
گرهگشا بود و از انها استقبال شد .االن میل
و اش��تیاقی به این کتاب ها نیس��ت .ش��اید
ناش��ران حق دارند که می گویند کتاب های
س��ینمایی نمی فروشد .اما ش��اید بهانه هم
باش��د ،چون کتاب��ی که موض��وع بکری را
مطرح می کند با اس��تقبال مواجه می شود.
مثال کتاب جدید من ب��ا عنوان «به روایت
ناصر تقوایی» ظرف ی��ک ماه تجدید چاپ
ش��د و این نشان می دهد که جوانان به این
گونه کتاب ها عالقه مند هستند.
این منتقد س��ینما با انتق��اد از کم کاری
س��ازمان ها و نهاده��ای دولت��ی گف��ت:
زمانی انتش��ارات س��روش یا انتشارت بنیاد
س��ینمایی فارابی یا خ��ود وزارت فرهنگ و
ارشاد اس�لامی بی چشمداشت در امر چاپ
و نش��ر کتاب های سینمایی فعال بودند ،اما
اکنون انتظارات را براورده نمی کنند .بخش
خصوصی نیز در این زمینه س��رمایه گذاری
نمی کن��د و ب��ه کتاب ه��ای پر ف��روش که
بازگشت سرمایه دارند ،تمایل دارد.
زحمت زیاد و دستمزد کم
نویس��نده کت��اب «ته��ران در س��ینمای
ای��ران» تی��راژ ۱۰۰۰نس��خه ای
حتم��ا می خوانم .برخ�لاف اینکه بعضی ها
فک��ر می کنن��د م��ن و چن��د نویس��نده و
منتقد دیگر از همنسالنم ،جزو دایناسور ها
هس��تیم و داری��م منقرض می ش��ویم ،اما
کام�لا به روزاَم .اصال برای حضور داش��تن
و زن��ده ماندن در این فض��ا باید کتاب های
جدی��د را خواند .اما کتاب های سفارش��ی
نمی خوانم .مث�لا کتابی را که در ان 2نفر
بنش��ینند و به کیارس��تمی فحش بدهند،
نمی خوان��م .کال کتاب ه��ای «بفرم��وده»
را دوست ندارم.
پیچیده نویسی کتاب های سینمایی،
خوانندگان را فراری می دهد
دنبال نا ِم خودش��ان می گردند و ان بخشی را
که اسمش��ان در ان امده می خوانند .معموال
هم گالیه می کنند که چرا بیش��تر و خوب تر
راجع به انها نوش��ته نشده است! عالقه مندان
جدی کتاب های س��ینمایی تعدادشان خیلی
زیاد نیس��ت و انها هم بخشی از نیازشان را از
اینترنت تامین می کنند.
وی ادام��ه داد :اساس��ا خوان��دن نقد فیلم
و توج��ه به بحث های نظ��ری خیلی کمرنگ
ش��ده است .یک زمانی نشریات سینمایی که
در می امد ،اولین چیزی که خوانده می ش��د،
نقد ه��ا بود .با این حال به نظر من هیچ راهی
برای اموزش سینما وجود ندارد جز خواندن
کتاب ه��ا و مقاالت��ی که درباره س��ینماگران
بزرگ نوشته شده است.
سینما» ابراز
نویس��نده کتاب «در حضور
ک��رد :ام��وزش اکادمیک و کس��ب تجربه
عملی به جای خ��ود ،ولی خواندن مباحث
نظ��ری به ی��ک ج��وان عالقه من��د کمک
می کند تا با دستاوردهای سینمایی بیشتر
اشنا شود .بسیاری از جوانان و دانشجویان،
بزرگان س��ینما مثل «س��ام پکی��ن پا» را
نمی شناس��ند و فکر می کنند همه س��ینما
«تارانتینو» است.
کتاب های س��ینمایی را اس��ف ب��ار خواند
و گف��ت :همی��ن تی��راژ مح��دود نی��ز
1یا 2س��ال طول می کش��د ت��ا به فروش
برسد .مجموعه ای از نابسامانی ها در انتشار
کتاب ه��ای س��ینمایی وج��ود دارد که به
چاپ این اثار لطمه می زند .مثال مترجمان
حرفه ای رغبت کمتری به ترجمه کتاب های
سینمایی دارند ،چون حقالترجمه چندانی
دریاف��ت نمی کنند .در این ش��رایط ترجمه
ی��ک رمان پرف��روش برای ناش��ر و مترجم
ارجح است.
وی تالیف یک کتاب سینمایی را در ایران
کاری پر زحمت با حقالتالیف ناچیز دانست
و اضافه کرد :تالیف یک کتاب سینمایی به
پژوهش ،ورق زدن کتاب ها و مجالت متعدد
و گاهی گفتوگوهای اورژینال نیاز دارد که
1یا 2س��ال وقت می ب��رد و مداخلی که از
باب��ت ان به دس��ت می اید ،کف��اف زندگی
مولف را نمی دهد.
چرا اسم ما نیست!
طالبی ن��ژاد درب��اره مخاطب��ان کتاب های
سینمایی گفت :اغلب دست اندرکاران سینما
اهل کتاب خواندن نیستند .البته نسل جوان
و نوج��وان ک��ه اتفاقا فیلم س��ازان بهتری نیز
هس��تند ،بیش��تر کتاب می خوانن��د ،اما بدنه
سینما به مطالعه احساس نیاز نمی کند ،مگر
اینکه اس��م خودش��ان در کتابی امده باشد!
ت��ازه در ای��ن مواق��ع نیز در فهرس��ت کتاب
شهرنوشت
کتاب های «بفرموده» را نمی خوانم
از طالبی نژاد پرس��یدم که خود او چقدر
کتاب های روز سینما را مطالعه می کند .او
در پاس��خ گفت :اگر کت��اب خوبی دربیاید،
ای��ن منتقد س��ینما نثر خ��وب و روان و
بی تکل��ف را یکی از ش��روط اصل��ی برای
کتاب های س��ینمایی توصیف کرد و گفت:
اولین کتاب مهم س��ینمایی ک��ه خواندم،
کتاب «واقعیت گرایی» فریدون رهنما بود.
وقتی برای ب��ار اول این کت��اب را خواندم
چی��زی زیادی از ان نفهمی��دم .فکر کردم
ش��اید هنوز دانش من به ان حد نرس��یده
که این کتاب را بفهمم .چند س��ال بعد هم
ان را خواندم و باز چیزی دس��تگیرم نشد.
سال ها بعد یک بار دیگر ان را خواندم ولی
این ب��ار پانویس ها را نادیده گرفتم و دیدم
چقدر کتاب س��اده و حتی س��طحی است.
علت اینکه نمی توانس��تم کت��اب را بفهمم،
پانویس ه��ا ب��ود .بس��یاری از کتاب ه��ای
سینمایی 30س��ال اخیر همین مشکل را
دارند؛ خواندنشان دشوار است.
وی اضافه کرد :در بس��یاری از کتاب های
س��ینمایی جدید ،بحث ه��ای نظری گنگ
اس��ت و تکلیف خواننده را روشن نمی کند.
نظ��ر م��ن این اس��ت ک��ه پیچیدهگویی و
مغلقنویسی باید از نثر گرفته شود و ساده
نوش��ت .خواننده کتاب را می خرد ،اما بعد
از چن��د صفحه به کنار می اندازد و از ادامه
دادن ان منص��رف می ش��ود .بعضی ه��ا با
نثرش��ان مخاطب را می ترسانند ،در حالی
که نیازی نیست .گفتوگو با کارگردان های
بزرگ جهان نش��ان می دهد که انها چقدر
ادم های ساده ای بوده اند.
روی خط گریم
روی پوست شهر
روح اهلل س�پندارند :زن ،دس��ت بچ��ه اش را
گرفته بود و دنبال خودش می کش��ید .دختربچه
ب��ا موهای فر و گونه ای زخمی ،گریه نمی کرد اما
چش��م هایش خیس بود .زن ،گره روسری اش را
محکم کرد و از دکه روزنامه فروش��ی بطری ابی
خرید .دکه دار گفت «با بقیه اش چه بدهم؟» زن
ج��واب داد« ،بقی��ه اش را پول بدهی��د» .دکه دار
گفت« :پول های خرد تمام ش��ده ،هر چه هست
اس��کناس درش��ت اس��ت ».زن پوزخن��دی زد:
«بقیه اش را یک روزنامه بده» .دکه دار پرس��یده
بود چه روزنامه ای؟ ک��ه زن گفت « :فرقی ندارد،
هر کدام که قیمتش به بقیه پول بخورد» .دکه دار
هم اشاره کرد که از ردیف اول روزنامه های روی
زمین یکی ب��ردارد .زن برداش��ت .بچه اش هنوز
چشمان خیس تحویل خیابان می داد .زن ،بطری
اب را باز کرد ،صورت بچه را شس��ت و بعد کمی
اب نوشید و رفت.
ِ
ص��ورت بچه اش را ک��ه می شس��ت ،اب روی
کفش های مردی با سبیل های خاکستری ریخته
بود که انگار متوجه نش��د .مرد دستی به سبیلش
کش��ید و گف��ت« :مردم حواس ش��ان نیس��ت ،
انگارنه ان��گار ،...عذرخواهی هم به دهنش نیامد».
دکه دار خنده اش گرفت« .سیگار داری؟» دکه دار
نگاهی به سبیل های مرد انداخت و پرسید« :چه
س��یگاری؟» مرد دستی به سبیلش کشید و یک
اسکناس روی پیشخوان گذاشت و گفت« :فرقی
ندارد .دود داشته باشد ».دکه دار چهار نخ سیگار
روی پیش��خوان گذاشت و پرس��ید« :با بقیه اش
چه بدهم؟» م��رد نگاهی به دکه دار کرد و گفت :
«بقیه اش را روزنامه ب��ده» .قبل از اینکه دکه دار
سوال دیگری بپرسد ادامه داد« :فرقی ندارد ،هر
روزنامه ای می خواهی بده ،کلمه داشته باشد بس
است».
دکه دار اش��اره کرد هر ک��دام را که می خواهی
مسعود پاکدل در نقش حسن روحانی
عبداهلل اس��کندری در پی انتشار تصویری از او که
در ح��ال گریم کردن مس��عود پاکدل برای بازی در
نقش حسن روحانی ،در سریال «شاهگوش» است،
گفت :ما ب��رای این نقش به دنب��ال یک بازیگر
می گشتیم که چهره اش نیز قابلیت شبیه شدن
را داشته باشد که اقای پاکدل (عکاس و مجری
طرح سریال) خواستند این گریم را روی ایشان
امتحان کنیم.
ای��ن ط��راح گری��م س��ینما و تلویزی��ون در
گفت وگو با ایس��نا ،در توضیح مطلب باال افزود:
ما اقای پاکدل را گریم کردیم تا ببینیم ش��بیه
رییس جمهور می شود یا خیر و در واقع فقط یک
تست گریم اولیه بوده است.
ب��ردار .مرد با س��بیل های خاکس��تری اش یکی
برداشت .سیگاری اتش زد .کمی به تیتر روزنامه
نگاه کرد و رفت.
روزنامه را که می خواند ،خاکس��تر س��یگارش
روی پیراه��ن مردی با عین��ک دودی ریخته بود
که انگار متوجه نشد و رفت.
م��رد ب��ا عین��ک دودی اش ،خاکس��تر را از
روی پیراهن��ش تکان��د و زیر لب گف��ت« :مردم
حواس شان نیست ،انگارنه انگار ، ...یک عذرخواهی
ساده هم به دهنش نیامد ».بعد ،یک اسکناس به
دکه دار داد و گفت « :ب��ا این پول چه روزنامه ای
می شود خرید؟»
دکه دار خنده اش گرفت.
وی افزود :اگر تست اولیه 60درصد شبیه به اقای
روحانی بود ،در اجرای اصلی می توانست 90درصد
شبیه باشد ،اما این نقش حذف شد و تصویربرداری
سریال هم به پایان رسید.
اس��کندری دربار ه سختی و میزان زمانی که گریم
پاکدل وقت برده اس��ت ،عنوان کرد :هرچقدر گریم
یک ش��خصیت سخت تر باشد ،برای اد ِم عاشق بهتر
است؛ چون من عاشق کارم هستم یعنی سختی زیاد
کار برایم ازاردهنده نیس��ت ،بلکه لذت بخش است
و به طورطبیعی وقتی کاری س��نگین اس��ت ،وقت
بیشتری صرف ان می شود ،اما نسبت به گریم سایر
بازیگران این س��ریال چندان وقت زیادی از ما
نگرفت ،درحالی که گریم اقای تنابنده در نقش
یک روحانی وقت بیش��تری از ما برد و زحمت
زیادی برای ان کشیدیم.
پیش از این در هفتمین قس��مت از مجموعه
«ش��اهگوش» کلی��پ تبلیغاتی دکتر حس��ن
روحان��ی پخش ش��ده ب��ود ،کلی��پ تبلیغاتی
حس��ن روحانی با عنوان «نو س��فر» ،کاری از
حسین دهباشی با حضور امیر حسین مدرس،
حبیب خزایی و تع��دادی دیگر از هنرمندان و
هنرجویان بود.
سریال «ش��اهگوش» به کارگردانی و نویسندگی
داود میرباق��ری و تهیه کنندگ��ی مه��ران برومند و
محمد امامی از شبکه نمایش خانگی توزیع می شود.
اکبر عبدی ،محس��ن تنابنده ،مرجانه گلچین ،طناز
طباطبایی ،فرهاد اصالنی ،حمیدرضا اذرنگ ،علیرضا
جعفری ،حامد میرباقری و رس��ول نجفیان از جمله
بازیگران این سریال هستند.