فصلنامه سلمی شماره 6

‫ݧ ݧٰ‬ ‫سلمی‪ :‬بانوی‬ ‫ایرانی مسلمان‬ ‫‪2‬‬ ‫مسئله ی امــامــت و مسئله ی والی ــت و زن ــده نگهداشتن غــدیــر‪ ،‬بــه یــک معنا زن ــده نگهداشتن اســام‬ ‫اس ــت‪ .‬مسئله فقط مسئله ی شیعه و معتقدین بــه والی ــت امیرالمومنین (عـلـیـه الــســام) نیست‪.‬‬ ‫اگ ــر مــا مـ ــردم شــیـعــه و مــدعــی پــیــروی از امــیــرالــمــومــنــیــن حقیقت غــدیــر را درسـ ــت تبیین کـنــیــم‪ ،‬هم‬ ‫خــودمــان درک کنیم‪ ،‬هم به دیــگــران معرفی کنیم‪ ،‬خــود مسئله ی غدیر میتواند وحدت افرین باشد‪.‬‬ ‫‪1391/۰۸/10‬‬ ‫‪20‬‬ ‫‪15‬‬ ‫‪25‬‬ ‫پرونده ویژه‬ ‫‪6‬‬ ‫ݨٰ ݦ ݦ‬ ‫سلمی‪ ،‬بانوی ایــرانی مسلمان‬ ‫فص ـ ــلنامه خـ ـ ــانواده ایـ ـ ــرانی‬ ‫‪7‬‬ ‫دستم بگیر‬ ‫صاحب امتیاز‪:‬‬ ‫مرکز رشد دانشگاه امام صادق؟ع؟‬ ‫سردبیر‪ :‬سها کارساز‬ ‫هیئت تحریریه‪ :‬ساجده شکری‪ ،‬مائده‬ ‫شکری‪ ،‬غزاله صباغیان طوسی‪ ،‬فاطمه‬ ‫عبیدی‪ ،‬سها کارساز‪ ،‬الهام کهدویی‪،‬‬ ‫مریم مرتضی زاده‪ ،‬مرجان مرتضی زاده‪،‬‬ ‫حکیمه نیلیپور‪ ،‬مریم جعفری‪ ،‬زهرا ضامنی‪.‬‬ ‫مدیر هنری‪:‬‬ ‫شهره گوهریان( مجتمع تبلیغاتی تمدن برتر)‬ ‫نشانی‪ :‬تهران‪ ،‬سعادت اباد‪ ،‬بلوار دریا‪،‬‬ ‫مرکز رشــد دانشگاه امــام صــادق؟ع؟‪،‬‬ ‫شماره ‪10‬‬ ‫تلفکس‪88590027 89775592 :‬‬ ‫سامانه پیامکی‪30004866303030 :‬‬ ‫رایانامه‪s a lm a @ r ushd.i r :‬‬ ‫‪20‬‬ ‫‪15‬‬ ‫‪17‬‬ ‫با سالمتی تا مقام مادری‬ ‫‪9‬‬ ‫میهمان ناخوانده‬ ‫شادی های ماندنی‬ ‫‪12‬‬ ‫سنه قربان اقا‬ ‫‪415‬‬ ‫‪16‬‬ ‫‪40‬‬ ‫منجی تپل و تنبل‬ ‫از مجلس تا صدای امریکا‬ ‫‪20‬‬ ‫دهلیز پر خطر و جذاب‬ ‫‪42‬‬ ‫‪15‬‬ ‫‪16‬‬ ‫‪45‬‬ ‫‪15‬‬ ‫خواب و بیداری‬ ‫‪20‬‬ ‫‪15‬‬ ‫‪22‬‬ ‫نه فقط برای خودم‬ ‫‪44‬‬ ‫چگونه بر دور ی ات‬ ‫صبر کنم؟‬ ‫‪5115‬‬ ‫‪16‬‬ ‫‪15‬‬ ‫‪49‬‬ ‫از کازان تا اسمان‬ ‫‪56‬‬ ‫یک پاکت سیگار‬ ‫‪20‬‬ ‫‪1537‬‬ ‫اینه داران غدیر‬ ‫اویز نمدی‬ ‫‪15‬‬ ‫‪14‬‬ ‫گل های صورتی‬ ‫ماموریت جهانی‬ ‫‪35‬‬ ‫‪420‬‬ ‫‪20‬‬ ‫‪15‬‬ ‫‪33‬‬ ‫هرکی هرچی داره از‬ ‫پر قنداق داره‬ ‫شماره ششم تابستان ‪98‬‬ ‫‪20‬‬ ‫‪15‬‬ ‫‪27‬‬ ‫‪20‬‬ ‫‪29‬‬ ‫‪15‬‬ ‫تربیت میکروسکوپی ممنوع‬ ‫‪60‬‬ ‫‪15‬‬ ‫‪59‬‬ ‫ُ‬ ‫کتلت لوبیاسفید‬ ‫وقتی خانه ما‬ ‫بهشت می شود‬ ‫َ‬ ‫دسݡتمݠ ِ بگــــیر‬ ‫مریم سادات مرتضی زاده‬ ‫‪6‬‬ ‫‪7‬‬ ‫شماره ششم‬ ‫تابستان ‪98‬‬ ‫ݧ ݧٰ‬ ‫سلمی‪ :‬بانوی‬ ‫ایرانی مسلمان‬ ‫ایســتگاه ششــم ســلما بــه فصــل شــادی‬ ‫حقیقــی رســیده اســت‪ .‬شــادی های‬ ‫وصف ناپذیــر مــاه ذی الحجــه و مهم تریــن‬ ‫ان عیــد غدیــر خــم‪.‬‬ ‫عیــدی کــه در کالم امامــان عیــداهلل‬ ‫اال کب��ر نامیــده شــده و نقطــه ثقــل‬ ‫همــه حرف هــای مــا در ایــن شــماره از‬ ‫سلماســت‪ .‬اعضــای هیئــت تحریریــه‬ ‫ســلما کــه در تمامــی لحظــات فکــر و‬ ‫ذهنشــان بــرای شــما می تپــد‪ ،‬ایــن بــار‬ ‫تصمیــم گرفتند که رشــته مشــترک بیشــتر‬ ‫(ع)‬ ‫حرف هایشــان ُحــب امیرالمومنیــن‬ ‫باشــد؛ چراکــه اعتقادمــان ایــن اســت‬ ‫عشــق بــه اهل بیــت علیهم الســام‬ ‫سینه به ســینه و نســل بــه نســل از پــدران‬ ‫و مــادران بــه مــا رســیده و مــا نیــز مســئولیم‬ ‫تــا ایــن امانــت ایمــان را بــه فرزندانمــان‬ ‫برس�اـنیم‪ .‬دلمــان را یکــدل کردیــم و بــا‬ ‫تمــام تــوان بــرای نــگاه پرمهــر شــما از مهــر‬ ‫علــی(ع) نوشتــیم‪ .‬البتــه مثــل همیشــه‬ ‫دســت پختمان چاشــنی های خــودش‬ ‫را دارد‪ ،‬ترمــه و خونــه مادربزرگــه ایــن بــار بــا‬ ‫ترفندهــای جدیدتــری مهمان خانه هــای‬ ‫شماس��ت‪.‬‬ ‫حریــم و کاشــانه هــم دست دردســت هــم‬ ‫بــه مهمــان ناخوانــده همــه خانواده هــا‬ ‫در ایــن چنــد ســال اخیــر‪ ،‬یعنــی فضــای‬ ‫مجـ�ازی پرداخته انـ�د‪.‬‬ ‫به هرحــال مــا دفتــر ســلمای شــش را بــا این‬ ‫امیــد بســتیم کــه بتوانــد بــرای لحظاتــی‬ ‫هــم کــه شــده گرمــای تابســتان شــما را‬ ‫(ع)‬ ‫بــا گرمــای عشــق علــی بــن ابی طالــب‬ ‫گــره بزنــد‪ .‬اگــر حــال و هــوای دلتــان علــوی‬ ‫شــد‪ ،‬اعضــای هیئــت تحریریــه ســلما را‬ ‫ه��م فرام�وـش نکنی��د‪ .‬مثل همیشــه منتظر‬ ‫نظـ�رات خوبتـ�ان هسـ�تیم‪.‬‬ ‫زیــر گنبــد فیــروزه ای جمکــران یــا هــر‬ ‫جــای دنیــا کــه باشــی فرقــی نمی کنــد؛‬ ‫وقتــی بی پناهــی‪ ،‬تنهــا ســرمایه‬ ‫وجــودت بــود و دلــت بی قــرار مــوالی‬ ‫مهربانــت شــد‪ ،‬دو رکعــت نمــاز‬ ‫بخــوان‪ .‬بــه پنجمیــن منــزل حمــد کــه‬ ‫رســیدی صدبــار تکــرار کــن‪ّ :‬‬ ‫«ایــاک‬ ‫‪1‬‬ ‫نعبــد و ّایــاک نســتعین»‬ ‫ایــن همــان نســخه ســفارش شــده‬ ‫اقاســت‪ .‬چــاره ای بــرای دل هــای‬ ‫شکســته امــا امیــدوار کــه هوای ّ‬ ‫توســل‬ ‫کرده انــد‪ .‬راســتی در ایــن ایــه شــریفه‬ ‫چــه رمــزی هســت کــه تکــرار کردنــش‬ ‫کلیــد اتصــال بــا اســمانی ترین مــرد‬ ‫زمیــن اســت؟‬ ‫رمــز اول‪ :‬بــا خــدا بــرای خــدا؛ بــرای‬ ‫بندگــی خــدا محتــاج یــاری خــودش‬ ‫هســتیم‪ .‬بــا تفکــر در جهــان هســتی‬ ‫و دنیــای پیچیــده درونمــان و انچــه‬ ‫هســت و انچــه می شــود‪ ،‬ایــن‬ ‫حقیقــت بــه قلب هایمــان می رســد‬ ‫کــه سراســر وجودمــان محتــاج خالقــی‬ ‫بــا علــم و قــدرت بی نهایــت اســت‪.‬‬ ‫می فهمیــم در ایــن دنیــا مســافر ســفری‬ ‫هســتیم از ســمت او و به ســوی‬ ‫خــودش‪ .‬شــکفتن ایــن دو بــاور‪،‬‬ ‫توحیــد و معــاد‪ ،‬در وجودمــان کافــی‬ ‫اســت تــا مشــتاق بندگــی ان حکیــم‬ ‫بی همتــا شــویم‪ .‬در ان صــورت‬ ‫اســت کــه بــا همــه وجــود می خواهیــم‬ ‫َ‬ ‫همــه َنفس هایمــان را بــرای رضــای‬ ‫او خــرج کنیــم‪ .‬ان طــور زندگــی کنیــم‬ ‫ـزرگ کارهایمــان فریــاد‬ ‫کــه کوچــک و بـ ِ‬ ‫بزنــد کــه بنــده او هســتیم‪ ،‬یعنــی‬ ‫تــاش کنیــم تــا راســت بگوییــم‪:‬‬ ‫«ایــاک نعبــد»‪« ،‬فقــط و فقــط تــو را‬ ‫می پرســتیم»‪ .‬امــا هرچــه در تمریــن‬ ‫بندگــی پیــش برو یــم و اغــوش‬ ‫رحمتــش را بهتــر بشناســیم‪ ،‬بیشــتر‬ ‫می فهمیــم کــه بــرای بنــده خــوب‬ ‫شــدن‪ ،‬محتــاج خــودش هســتیم‪ .‬از‬ ‫غیــر او دل می بر یــم‪ .‬اینجاســت کــه‬ ‫همــه وجودمــان یک صــدا می گویــد‪:‬‬ ‫«ایــاک نســتعین»‪« ،‬فقــط و فقــط از‬ ‫تــو کمــک می خواهــم»‪.‬‬ ‫راســتی کــه ایــه شــریفه «ایــاک‬ ‫نعبــد و ایــاک نســتعین»‬ ‫ایین نامــه زندگــی مومنانــه‬ ‫ً‬ ‫اســت‪ .‬اصــا رمــزی‬ ‫هســت بــرای در‬ ‫‪8‬‬ ‫‪ -1‬نماز توسل به امام زمان (عج) که معروف است‬ ‫در مسجد جمکران می خوانند‪.‬‬ ‫‪ -2‬برگرفته از تفسیر سوره حمد ایت اهلل‬ ‫حائری شیرازی و تفسیر المیزان عالمه سید‬ ‫محمدحسین طباطبایی (ره)‬ ‫میهـــــــــــــــــمان ناخــــــــــــــــوانده‬ ‫شــب بــدون هیــچ تشــریفاتی فــوری‬ ‫عقدشــان را خواندنــد‪ .‬یــادم هســت مــادر‬ ‫عــروس از ایــن عجلــه دلخــور شــده بــود‬ ‫چــون عقــد دختــرش ســوت وکور برگــزار‬ ‫شــد‪ .‬بعــد از عروســی هــم مدت هــا‬ ‫می گذشــت کــه بــا خلق وخــوی هــم‬ ‫اشــنا شــویم‪ ،‬امــا همیــن نااشــنایی مــزه‬ ‫داشــت‪ ،‬خیلــی وقت هــا لحظاتمــان را‬ ‫یکــرد امــا خــب‪ ،‬گاهــی هــم‬ ‫شــیرین م ‬ ‫تلــخ‪ ،‬به هرحــال مــا بودیــم و زندگــی کــه‬ ‫یســاختیمش‪ ،‬شــوهرمان بــرای‬ ‫بایــد م ‬ ‫مــا همــه دنیــا بــود و تمــام وقتمــان بــرای‬ ‫خانــواده‪ ».‬مادربزرگــم ایــن خاطــره را در‬ ‫زمــان نوجوانــی برایــم گفتــه بــود و مــن‬ ‫از شــنیدن ایــن صحبت هــا تعجــب‬ ‫یکــردم‪ ،‬بــا خــودم می گفتــم چطــور‬ ‫م ‬ ‫نقــدر ســاده و بــدون هیــچ‬ ‫می شــود ای ‬ ‫گفتگو یــی بــا شــریک زندگــی ز یــر یــک‬ ‫ســقف رفــت؟ حــاال کــه از ان روزهــا‬ ‫بیســت ســال می گــذرد ا گــر بخواهــم‬ ‫بــرای نوجوانــان دهــه هشــتاد ایــن‬ ‫خاطــرات را تعر یــف کنــم نه تنهــا مثــل‬ ‫مــن کــه دهــه شــصتی هســتم تعجــب‬ ‫می کننــد‪ ،‬حتــی نمی تواننــد ان روزهــا و‬ ‫ادم هایــش را هــم درک کننــد‪ .‬دلیــل ایــن‬ ‫حــرف مــن تغییــر ســبک زندگــی طــی‬ ‫پنجــاه ســال گذشــته و به خصــوص ده‬ ‫ً‬ ‫ســال اخیــر اســت کــه دقیقــا بــا حضــور‬ ‫اینترنــت فراگیــر در همــه جــای کشــورمان‬ ‫و وســایلی مثــل گوش ـی های هوشــمند‬ ‫بــه باالتر یــن حــد خــود رســیده اســت‪.‬‬ ‫تغییراتــی کــه در تمــام مســائل زندگــی‬ ‫ً‬ ‫خصوصــا در فضــای ارتباطــات بیــن‬ ‫انســان های جامعــه و میــان اعضــای‬ ‫خانــواده‪ ،‬موجــب اتفاقــات خاصــی‬ ‫شــده اســت کــه گاه و بیــگاه در مــورد‬ ‫ان هــا حرف هایــی را می شــنویم؛ امــا‬ ‫مــا کــه همیشــه اخــر قصه هــای تلــخ را‬ ‫در دادگا ههــا رصــد می کنیــم دوســت‬ ‫دار یــم ایــن حرف هــا در حــد همــان‬ ‫داســتان بمانــد کــه متاســفانه نمی مانــد‪.‬‬ ‫مــا می مانیــم و یــک ماجــرای نه چنــدان‬ ‫‪9‬‬ ‫شماره ششم‬ ‫تابستان ‪98‬‬ ‫ݧ ݧٰ‬ ‫سلمی‪ :‬بانوی‬ ‫ایرانی مسلمان‬ ‫کنــار هــم امــدن «ایــاک نعبــد» و‬ ‫«ایــاک نســتعین»! خــدای مهربــان بــا‬ ‫همســایگی ایــن دو جملــه کوتــاه بــه ما‬ ‫می امــوزد کــه فقــط بــا یاری او می شــود‬ ‫بــه حقیقــت بندگـی اش رســید و برای‬ ‫اینکــه بــه ســعادت ابــدی برســیم‬ ‫بایــد خــودش دســتمان را بگیــرد‪.‬‬ ‫بــرای همیــن اســت کــه دعــای ان هــا‬ ‫کــه خداشــناس تر هســتند ایــن جملــه‬ ‫زیباســت‪« :‬خدایــا مــرا به انــدازه پلــک‬ ‫برهــم زدنــی رهــا نکــن‪»...‬‬ ‫رمــز دوم‪ :‬دســت در دســت حجــت‬ ‫خــدا؛ بــرای توفیــق بندگــی خــدا بــه‬ ‫یــاری اولیــای الهــی نیازمندیــم‪.‬‬ ‫راســتی چــرا وقتــی نمازمــان بــه‬ ‫جماعــت نیســت‪ ،‬می گوییــم‪« :‬مــا‬ ‫فقــط تــو را می پرســتیم»؟ چــرا خبــری‬ ‫از «مــن» نیســت؟ دنیایــی نکتــه‬ ‫لطیــف در ایــن صیغــه جمــع اوردن‬ ‫وجــود دارد‪ .‬بعضــی از اهــل معرفــت‬ ‫گفته انــد‪ :‬منظــور از مــا‪ ،‬مجمــوع‬ ‫اعضــاء وجــود یــک انســان اســت‪.‬‬ ‫وقتــی بــه زبــان می اوریــم «ایــاک‬ ‫نعبــد و‪ »...‬گویــی ایــن زبــان ســخنگو‬ ‫جماعــت بقیــه‬ ‫در دهانمــان‪ ،‬امــام‬ ‫ِ‬ ‫عضوهــا مثــل گــوش و چشــم و‪...‬‬ ‫اســت‪.‬‬ ‫امــا تعبیــر باالتــر بــرای صیغــه جمــع‬ ‫بــودن «نعبــد» و «نســتعین» ایــن‬ ‫ِ‬ ‫اســت کــه انســان وقتــی می خواهــد بــه‬ ‫ســمت خــدا بــرود بایــد گروهــی بیایــد‪.‬‬ ‫بایــد «مــا» باشــد‪ .‬انــگار ویــزای حریــم‬ ‫الهــی جمعــی صــادر می شــود؛ امــا‬ ‫«مــن» بایــد بــا کــدام گــروه جمــع گــردد‬ ‫تــا «مــا» بشــود؟‬ ‫پاســخ ایــن پرســش را می شــود در‬ ‫قــران کریــم ســوره مائــده ایــه ‪35‬‬ ‫بیابیــم‪ .‬انجــا کــه می فرمایــد‪« :‬ای‬ ‫کســانی کــه ایمــان اوردیــد‪ ،‬به ســوی‬ ‫خــدا وســیله ای بجوییــد»‪.‬‬ ‫هرچنــد خــدای مهربــان بــه یــاری‬ ‫خواســتن از غیــر خــودش حســاس‬ ‫اســت‪ ،‬امــا بــه حکمــت بلنــد خــود‬ ‫می دانــد انســان به تنهایــی نمی توانــد‬ ‫بــه کمــال برســد‪ .‬امــر فرمــوده اســت‬ ‫بــرای صعــود بــه مقــام جانشــینی‬ ‫الهــی به ســوی او وســیله بجوییــم‪.‬‬ ‫وســیله یعنــی انچــه بــا میــل و رغبــت‪،‬‬ ‫مــا را بــرای رســیدن بــه مطلــوب‬ ‫یــاری می دهــد‪ .‬در روایــات یکــی‬ ‫از مصادیــق اصلــی وســیله الــی‬ ‫اهلل‪ ،‬اطاعــت از امامــان معصــوم‬ ‫علیهم الســام اســت‪ .‬انســان های‬ ‫خالص شــده ای کــه خداونــد از‬ ‫میــان مــردم برگزیــده اســت تــا مجــرای‬ ‫رحمــت الهــی باشــند‪.‬‬ ‫حقیقــت ان اســت کــه باالتریــن‬ ‫وســیله و یــاور بشــر بــرای رســیدن‬ ‫بــه مقــام قــرب الهــی‪ ،‬پنــاه بــردن و‬ ‫اتصــال او بــه امــام زنــده و حـ ّـی در هــر‬ ‫دورانــی اســت‪.‬‬ ‫پــس وقتــی می گوییــم مــا می پرســتیم‬ ‫و مــا یــاری می طلبیــم‪ ،‬یعنــی مــن بــا‬ ‫یــاری و کمــک امــام زمانــم به ســوی تــو‬ ‫می ایــم و چــه ســعادتی از ایــن باالتــر‬ ‫‪2‬‬ ‫کــه بــا ولــی خــدا جمع شــویم‪.‬‬ ‫مادر بــزرگ خــوب مــن‬ ‫سها کارساز‬ ‫کــه یادتــان هســت‪،‬‬ ‫کاشــانه ‪ 5‬را بــا خاطــره ای از ایشــان شــروع‬ ‫کــردم‪ ...‬ایــن بــار هــم ســر ســفره یکــی از‬ ‫خاطــرات او مهمانتــان می کنــم‪:‬‬ ‫«دوران مــا ازدواج کــردن خیلــی بــا‬ ‫االن فــرق داشــت‪ .‬خانــواده پســر‪،‬‬ ‫دختــر را می پســندیدند و بــرای‬ ‫خواســتگاری واســطه می فرســتادند‪.‬‬ ‫نــه چایــی می اوردیــم و نــه دیــداری بــا‬ ‫خواســتگارمان داشــتیم‪ .‬حتــی ا گــر‬ ‫فامیــل هــم بودیــم به عنــوان خواســتگاری‬ ‫همدیگــر را نمی دیدیــم و به اصطــاح‬ ‫دوران نامــزدی همــراه بــا محرمیــت‬ ‫نداشــتیم‪ .‬عــروس و دامــاد بعــد از عقــد‬ ‫تــازه می فهمیدنــد کــه طــرف چــه کســی‬ ‫اســت و چــه ظاهــری دارد‪ ...‬اخــاق و‬ ‫رفتــار کــه دیگــر هیــچ! بمانــد کــه طبــق‬ ‫رســم خانــواده مــا ا گــر فاصل ـه ای بیــن‬ ‫روز عقــد و عروســی بــود بازهــم دیــدار‬ ‫می افتــاد بــه شــب عروســی‪ ،‬ان هــم بعــد‬ ‫نهــا‪.‬‬ ‫از تمــام شــدن مراســم و رفتــن مهما ‬ ‫حــاال شــما ببینیــد در ایــن شــرایط یکــی‬ ‫از بــرادران مــن عاشــق دخترعمویمــان‬ ‫شــده بــود و بعــد از مراســم رســمی‬ ‫خواســتگاری‪ ،‬نامــزد شــده بودنــد‪ .‬بــرادر‬ ‫مــن کــه دلــش می خواســت بــا نامــزدش‬ ‫حــرف بزنــد مخفیانــه قــرار صحبــت‬ ‫روی پش ـت بام گذاشــته بــود کــه ازقضــا‬ ‫بزرگ ترهــا مچــش را گرفتنــد و همــان‬ ‫قدیمــی بــه نــام جرم هــای رایانــه ای‬ ‫ک��ه انــواع مختلــف ان در بهره بــرداری‬ ‫غیرقانونــی از فناور ی هــای جدیــد‬ ‫رایانــه ای و شــبکه های اطالع رســانی‬ ‫بــرای‬ ‫اینترنــت‬ ‫به خصــوص‬ ‫فعالیت هــای خالفکارانــه مشــترک اند‪.‬‬ ‫از خالف هایــی ماننــد جرائــم علیــه اموال‬ ‫شــامل خرابکار ی هــای کامپیوتــری و‬ ‫تبــادل برنامه هــای خطرنــاک‪ ،‬جرائــم‬ ‫علیــه دولت هــا ماننــد تروریســم‬ ‫اینترنتــی و جرائــم مرتبــط بــا مــواد مخــدر‬ ‫کــه بگذریــم‪ ،‬جرائــم علیــه اشــخاص‬ ‫مهم تریــن و بدتریــن شــکل ممکــن جرائــم‬ ‫‪1‬‬ ‫رایان ـه ای اســت‪ .‬ایــن نــوع جرم هــا ماننــد‬ ‫اذیــت و ازارهــای اینترنتــی کــه می توانــد‬ ‫به صــورت جنســی‪ ،‬نــژادی‪ ،‬مذهبــی‬ ‫باشــد یــا جرائمــی ماننــد پورنــو گرافــی‬ ‫کــودکان باشــد بیشــترین اســیب ها را در‬ ‫خانواده هــا به جــا می گــذارد‪.‬‬ ‫امــا روی دیگــر ســکه ماجــرای دیگــری‬ ‫اســت‪ .‬روزهــای ســخت همــراه داشــتن‬ ‫رایانــه ســنگین بــرای ارتبــاط در فضــای‬ ‫مجــازی و شــبکه های اجتماعــی‬ ‫تمام شــده و حــاال گوشــی های تلفــن‬ ‫همــراه ایــن مســیر را ان قــدر کوتــاه کــرده‬ ‫کــه ارتبــاط بــا ایــن شــبکه ها در هرلحظــه‬ ‫بــرای همــه فراهــم اســت‪ .‬بــا حضــور‬ ‫همیــن میهمــان ناخوانــده و افــرادی کــه‬ ‫گوشــی بــه دســت در احــوال خودشــان‬ ‫ســیر می کنــد‪ ،‬میهمانی هــا و دورهــم‬ ‫جمــع شــدن ها هــم ماننــد گذشــته‬ ‫معنــا نــدارد و دوری اعضــای خانــواده‬ ‫به خصــوص زن و شــوهر از یکدیگــر و بــه‬ ‫دنبــال ان اســیب هایی ازجملــه طــاق‪،‬‬ ‫زنــگ خطــری را بــرای جامعــه بــه صــدا‬ ‫دراورده اســت‪ .‬به نحوی کــه تخمیــن‬ ‫زده می شــود حــدود بیســت درصــد از‬ ‫طالق هــای فعلــی بــه تاثیــر شــبکه های‬ ‫اجتماعــی بازمی گــردد؛ امــا متاســفانه‬ ‫‪ -1‬قانون جرائم رایانه ای ایران مصوب ‪ ۱۳۸۸‬جرائم مرتبط با رایانه ها و فضای مجازی را به ‪ ۶‬فصل کلی تقسیم نموده است که عبارت اند از‪:‬‬ ‫‪10‬‬ ‫‪11‬‬ ‫شماره ششم‬ ‫تابستان ‪98‬‬ ‫ݧ ݧٰ‬ ‫سلمی‪ :‬بانوی‬ ‫ایرانی مسلمان‬ ‫‪ -۱‬جرائم علیه محرمانگی داده ها و سیستم های رایانه ای و مخابراتی ‪ -2‬جرائم علیه صحت و تمامیت داده ها و سیستم های رایانه ای و مخابراتی ‪ -3‬سرقت‬ ‫و کاله برداری مرتبط با رایانه ‪ -4‬جرائم علیه عفت و اخالق عمومی ‪ -5‬هتک حیثیت و نشر اکاذیب ‪ -6‬سایر جرائم‬ ‫قهــا یــا صادقانــه‬ ‫ازانجا کــه دالیــل طال ‬ ‫یشــود یــا در بانــک اطالعاتــی‬ ‫بیــان نم ‬ ‫جمــع نمی شــود نمی تــوان بــه یــک‬ ‫رقــم دقیــق و درســت دســت پیــدا کــرد‪.‬‬ ‫دوســتی های نامتعــارف و ارتباطــات‬ ‫خــارج از چارچــوب خانــواده‪ ،‬روابــط‬ ‫عاطفــی را در خانــواده سســت و کم رنــگ‬ ‫می کنــد و همیــن ســردی‪ ،‬گاه بنیــان‬ ‫خانــواده را تخر یــب می کنــد‪ .‬عــاوه بــر‬ ‫ایــن‪ ،‬تقلــب در هو یــت و دروغ گو یــی‬ ‫باعــث شــده بعضــی از افــراد به و یــژه‬ ‫نهــا بیفتنــد‬ ‫دختــران جــوان در دام ا ‬ ‫یــا فر یــب درو غهــای طــرف مقابــل را‬ ‫بخورنــد‪ .‬از طرفــی پاییــن بــودن ســواد‬ ‫دیجیتــال و کـم کاری نهادهــای فرهنگی‬ ‫و خانواده هــا درزمینــه اطالع رســانی هــم‬ ‫باعــث شــده اســت کــه بعضــی از زنــان‬ ‫و مــردان متاهــل روابــط دوســتی برقــرار‬ ‫کننــد و بــا ادامــه ان دچــار عش ـق های‬ ‫خیالــی شــوند و بعــد از اشــکار شــدن‬ ‫ایــن روابــط‪ ،‬اختالفــات زناشــویی اغــاز‬ ‫شــود و حتــی در مــواردی بــه خیانــت و‬ ‫بــه دنبــال ان متالشــی شــدن زندگــی‬ ‫منجــر شــود‪ .‬پرونده هــای مختلفــی از‬ ‫شــکایت های زن و شــوهرها از هــم بــه‬ ‫دلیــل ارتباطــات خــاص در فضــای‬ ‫مجــازی وجــود دارد کــه نشــان دهنده‬ ‫وجــود ایــن نــوع مشــکالت در جامعــه‬ ‫اســت‪ .‬حــاال بشــنوید از ینگــه دنیــا‪،‬‬ ‫بــر اســاس تحقیقــات از هــر پنــج مــورد‬ ‫سبــوک عامــل‬ ‫طــاق در امر یــکا‪ ،‬فی ‬ ‫یــک طــاق بــوده اســت‪ .‬در انگلســتان‬ ‫هــم مشــابه چنیــن امــاری گزارش شــده‬ ‫اســت‪ .‬در ســال ‪ 2010‬نیــز یــک تحقیــق در‬ ‫امر یــکا انجا مشــده کــه نشــان داد از هــر‬ ‫پنــج وکیــل کــه پیگیــر امــور طــاق بودند‪،‬‬ ‫چهــار نفــر شــواهدی در دســت داشــتند‬ ‫کــه نشــان م ـی داد تعــداد طالق هــا‬ ‫بــه دنبــال اســتفاده از فیس بــوک‬ ‫افزایش یافتــه اســت؛ امــا در همیــن‬ ‫ینگــه دنیــا‪ ،‬در بعضــی کشــورها اینترنــت‬ ‫خانــواده از اینترنــت ازاد جداســت و‬ ‫بــرای اســتفاده از اینترنــت ازاد حداقــل‬ ‫ســن شــانزده تعییــن کرده انــد؛ امــا در‬ ‫ً‬ ‫ایــران اینترنــت ب هصــورت کامــا ازاد‬ ‫بــرای همــگان قابل دســترس اســت و‬ ‫بعضــی امارهــای منتشرشــده از افزایــش‬ ‫قهــا در بــازه زمانــی افزایــش کار بــران‬ ‫طال ‬ ‫اینترنــت خبــر می دهــد‪ .‬تــا جایــی کــه‬ ‫ازنظــر بعضــی قضــات دادگاه هــای‬ ‫خانــواده تــا چنــد ســال پیــش مهم تر یــن‬ ‫علــت طــاق در خانــواده ایرانــی اعتیــاد‬ ‫بــود امــا در حــال حاضــر اعتیــاد بــه‬ ‫نتــر امــده اســت‪ .‬بــه‬ ‫رتب ههــای پایی ‬ ‫نظــر می رســد از زمانــی کــه شــبکه های‬ ‫اجتماعــی بــه خانواده هــای ایرانــی‬ ‫امدنــد‪ ،‬مهمــان ناخوانــده ای در جمــع‬ ‫خانــواده حضــور پیدا کــرده و بــر کیفیــت‬ ‫ً‬ ‫روابــط درون خانــواده خصوصــا رابطــه زن‬ ‫و شــوهر تاثیــر بســزایی گذاشــته اســت‪.‬‬ ‫ایــن اوضــاع را مقایســه کنیــد بــا خاطــره‬ ‫نهــا حداقــل‬ ‫مادر بــزرگ عز یــز مــن‪ ،‬ا ‬ ‫شــناخت را هــم از همدیگــر نداشــتند و‬ ‫زندگــی را شــروع می کردنــد‪ ،‬بعــد هــم بــا‬ ‫همــه فرازوفرودهایــش کنــار می امدنــد‪.‬‬ ‫تلویز یــون‪ ،‬ماهــواره‪ ،‬اینترنــت‪،‬‬ ‫گوش ـی های هوشــمند و در یــک کالم‬ ‫فضــای مجــازی نبــود کــه از خانــواده‬ ‫دورشــان کنــد‪ .‬رابطه هــای عاطفــی‬ ‫عمیــق اجــازه نم ـی داد کــه بــه شــخص‬ ‫دیگــری ب هجــز همسرشــان فکــر کننــد و‬ ‫خــود را در همــه حــال مقیــد بــه خانــواده‬ ‫می دانســتند‪ .‬البتــه فضــای مجــازی‬ ‫خیلــی از کارهــا را اســان کــرده و اســتفاده‬ ‫از ان در زمــان مــا غیرقابل اجتنــاب‬ ‫اســت؛ امــا بایــد فکــری کــرد کــه از ایــن‬ ‫راه‪ ،‬مقصــد درســت انتخــاب شــود‪.‬‬ ‫تقو یــت ایمــان و تقــوا‪ ،‬تربیــت صحیــح‪،‬‬ ‫امــوزش نحــوه درســت اســتفاده کــردن‬ ‫از فضــای مجــازی‪ ،‬فرهنگ ســازی‬ ‫و نظــارت دســتگاه های حاکمیتــی‬ ‫می توانــد از مشــکالت بــه وجــود امــده در‬ ‫حــوزه ارتبــاط در فضــای مجــازی بکاهــد‬ ‫و جرائــم مر بــوط بــه ان را نیــز کنتــرل‬ ‫نما یــد‪.‬‬ ‫ُ‬ ‫منج ݠ‬ ‫ی‬ ‫تپلو تنبل‬ ‫‪12‬‬ ‫‪DreamWorks Animation -1‬‬ ‫‪Steven Allan Spielberg -2‬‬ ‫‪Intel -3‬‬ ‫‪13‬‬ ‫شماره ششم‬ ‫تابستان ‪98‬‬ ‫ݧ ݧٰ‬ ‫سلمی‪ :‬بانوی‬ ‫ایرانی مسلمان‬ ‫زهرا ضامنی به راحتــی فرزندانمــان‬ ‫را روبــه روی تلویزیــون‬ ‫می نشــانیم و می سپاریمشــان بــه وادی‬ ‫هــزار تودرتــوی انیمیشــن‪ .‬بــه خیالمــان‬ ‫بــه تماشــای کارتونــی مناســب ســن و‬ ‫سالشــان نشســته اند‪ .‬بــا خنده هایشــان‬ ‫خوشــحال می شــویم و بــا ذوق‬ ‫کردنشــان چشــم هایمان بــرق می زنــد؛‬ ‫امــا حواســمان نیســت! حواســمان‬ ‫بــه مفاهیمــی کــه به ســادگی بــه ذهــن‬ ‫معصومشــان وارد می شــود‪ ،‬نیســت‪.‬‬ ‫ً‬ ‫مثــا همین انیمیشــن پانــدا کنگ فو کار‪.‬‬ ‫در دنیــای امــروز و رســانه های رنگارنــگ‬ ‫بی شــک انیمیشــن یکــی از ابزارهــای‬ ‫ســرگرمی بــرای کــودکان به حســاب‬ ‫می ایــد‪ .‬جلوه هــای بصــری‪ ،‬هم زمانــی‬ ‫صحنه هــای طنــز بــا موقعیت هــای‬ ‫جــدی زندگــی‪ ،‬رنــگ و لعــاب‪،‬‬ ‫شــخصیت های بامــزه و‪ ...‬باعــث شــده‬ ‫اســت انیمیشــن یــا بــه قــول خودمــان‬ ‫پویانمایــی جایــگاه خاصــی بیــن‬ ‫کــودکان و نوجوانــان پیــدا کنــد‪ .‬همــه مــا‬ ‫از تالش هــای غــرب بــرای جهت دهــی‬ ‫بــه افــکار عمومــی دنیــا باخبــر هســتیم‪.‬‬ ‫یکــی از ابزارهــای پرمخاطبــی کــه غــرب‬ ‫به وســیله ان توانســته اســت دســت‬ ‫بــر روی اعتقــادات دینــی مــا بگــذارد‬ ‫دنیــای انیمیشــن اســت‪ .‬دشــمنی غــرب‬ ‫بــا ادیــان الهــی به خصــوص اســام و‬ ‫تشــیع امــری ثابت شــده اســت‪ .‬بارهــا‬ ‫ایــن نــوع دشــمنی را در کارهــای ســینما‬ ‫هالیــوود دیده ایــم؛ و حــاال چنــد ســالی‬ ‫می شــود کــه غــرب بــا دســت گذاشــتن‬ ‫بــر روی موضــوع مهدویــت و نقــش‬ ‫منجــی در اخرالزمــان انیمیشــن هایی‬ ‫تولیــد می کنــد کــه شــاید در نــگاه اول‬ ‫بــه موضوعاتــی طنزامیــز و پــرورش‬ ‫اعتمادبه نفــس پرداختــه باشــد؛ امــا وقتی‬ ‫بــا دقــت نــگاه کنیــم شــاهد پیام هایــی‬ ‫بــر ضــد شــیوه درســت زندگــی و تبلیــغ‬ ‫فاصلــه بیــن اعضــای خانــواده خواهیــم‬ ‫بــود؛ حتــی در بعضــی از انیمیشــن ها‬ ‫باورهــای دینــی مــا مســلمانان به راحتــی‬ ‫مــورد هــدف قرارگرفتــه اســت‪ .‬یکــی از‬ ‫انیمیشــن های پرطرفــدار ایــن ســال ها‬ ‫مجموعــه پانــدا کنگ فــو کار اســت‪.‬‬ ‫داســتان از جایــی شــروع می شــود‬ ‫کــه همــه در شــهر منتظــر انتخــاب‬ ‫جنگ جــو اژدهــا و یــا همــان منجــی‬ ‫هســتند تــا بیایــد و شــهر و مردمانــش را‬ ‫بــه ارامــش برســاند‪ .‬منجــی قــرار اســت‬ ‫از بیــن یــک گــروه پنج نفــره انتخــاب‬ ‫شــود‪ .‬یــک اتفــاق باعــث می شــود‬ ‫پانــدا کــه در یــک رســتوران شــاگردی‬ ‫می کنــد به عنــوان جنگ جــوی اژدهــا‬ ‫و منجــی معرفــی شــود‪ .‬حــاال بیاییــد‬ ‫باهــم دربــاره شــخصیت پانــدا کمــی‬ ‫فکــر کنیــم‪ .‬خصوصیــات بــارز پانــدا را‬ ‫در ایــن انیمیشــن بــه خاطــر بیاوریــد‪.‬‬ ‫یــک پانــدای چــاق‪ ،‬تنبــل و بی عرضــه‪.‬‬ ‫پاندایــی کــه در انجــام کارهــای شــخصی‬ ‫خــودش هــم لنــگ می زنــد‪ .‬در همیــن‬ ‫ابتــدا یــک تضــاد در ذهــن بیننــده شــکل‬ ‫می گیــرد‪ .‬جنگ جــو اژدهــا بایــد بــا توجــه‬ ‫بــه اســمش شــجاع‪ ،‬قــوی‪ ،‬پرتــاش‬ ‫و شــخصیتی محکــم داشــته باشــد‪،‬‬ ‫امــا برخــاف تصــور مخاطــب یــک‬ ‫شــخصیت بی خیــال به عنــوان جنــگ‬ ‫جــوی اژدهــا و یــا همــان منجــی معرفــی‬ ‫می شــود‪ .‬کاهــل بــودن شــخصیت‬ ‫اول داســتان ایــن مفهــوم را بــه ذهــن‬ ‫مخاطــب القــا می کنــد کــه منجــی‬ ‫ً‬ ‫جهــان حتمــا نبایــد ویژگی هــای خاصــی‬ ‫داشــته باشــد‪ ،‬منجــی می توانــد یــک نفــر‬ ‫شــبیه خــود شــما و یــا حتــی بدتــر از شــما‬ ‫باشــد‪ .‬شــخصیت پانــدا کــه در برخــورد‬ ‫اول بی عرضگــی اش در یــاد بیننــده‬ ‫مانــده در انیمیشــن به عنــوان منجــی‬ ‫انتخــاب می شــود و بااینکــه به عنــوان‬ ‫جبهــه خیــر از او یــاد می شــود در حــال‬ ‫مبــارزه دائمــی بــا جبهــه شــر درونــش‬ ‫اســت‪ .‬درواقــع منجــی معرفی شــده‬ ‫ً‬ ‫اصالتــا دارای ذاتــی پــاک نیســت‪ ،‬از‬ ‫طرفــی ارامــش و بی خیالــی پانــدا نکتــه‬ ‫مهــم دیگــری اســت‪ .‬منجــی کــه در‬ ‫قهــای پیرامــون‬ ‫ابتــدا نســبت بــه اتفا ‬ ‫خــود بی توجــه اســت و بــدون تفــاوت‬ ‫نهــا عبــور می کند‪.‬نکتــه‬ ‫از کنــار ا ‬ ‫مهــم دیگــر ویژگی هــای درونــی منجـ ِـی‬ ‫معرفی شــده اســت‪ .‬معجــزه در دیــن‬ ‫اســام کاری خارق العــاده و بــه اذن‬ ‫یکــه انیمیشــن‬ ‫خداونــد اســت‪ ،‬درحال ‬ ‫پانــدا کنگ فــو کار قدرتــی را کــه فــرد‬ ‫به وســیله ان منجــی جهــان می شــود را‬ ‫تنهــا به وســیله انجــام ایین هــای ورزشــی‬ ‫معرفــی می کنــد‪ .‬در ســری انیمیشــن‬ ‫پانــدا کنگ فــو کار می بینیــم کــه در‬ ‫اخــر داســتان نیــروی شــر‪ ،‬یعنــی کســانی‬ ‫ک�هـ پان��دا ب��ا ان ه��ا مباــرزه می کنــد‪ ،‬از‬ ‫بیــن نمی رونــد و بلکــه فقــط ضعیــف‬ ‫یکــه مــا در فرهنــگ‬ ‫یشــوند‪ .‬درصورت ‬ ‫م ‬ ‫شــیعه اعتقــاد بــه ظهــور منجــی و از بیــن‬ ‫رفتــن نیــروی شــر و کشــته شــدن شــر‬ ‫مطلــق یعنــی ابلیــس را دار یــم‪ .‬مســئله‬ ‫رجعــت نیــز در ایــن انیمیشــن بــه شــکل‬ ‫متفاوتــی بیــان می شــود‪ .‬در قســمت‬ ‫گفــو کار‬ ‫ســوم انیمیشــن پانــدا کن ‬ ‫می بینیــم کــه در فضایــی روحانــی اســتاد‬ ‫یخــورد‪.‬‬ ‫اعظـ ِـم پانــدا از کای شکســت م ‬ ‫کای گاومیشــی جنگ جوســت کــه‬ ‫روح اســاتید کنگ فــو را محبــوس کــرده‬ ‫اســت‪ .‬حــاال کای بــا شکســت دادن‬ ‫اســتاد اعظــم می توانــد از جهــان معنــوی‬ ‫و روحانــی بــه دنیــای جســمانی بازگــردد‬ ‫و در مقابــل نیــروی خیــر کــه همــان پانــدا‬ ‫اســت مبــارزه کنــد‪.‬‬ ‫ســاختار محتوایــی ایــن انیمیشــن‬ ‫تاییدکننــده ایــن مســئله اســت کــه‬ ‫ً‬ ‫منجــی لزومــا نبایــد شــخص خاصــی‬ ‫باشــد و ایــن موضــوع را بایــد در تفکــرات و‬ ‫اعتقــادات دیــن یهــود جس ـت وجو کــرد‪.‬‬ ‫یهــود اعتقــاد دارد منجــی هنــوز متولــد‬ ‫نشــده اســت و قصــد دارد یــک منجــی‬ ‫تحریف شــده کــه بیانگــر تفکــرات‬ ‫غلــط خــود در بــاره مســائلی ماننــد‬ ‫ظهــور‪ ،‬رجعــت و اخرالزمــان اســت را‬ ‫بــه افــکار عمومــی معرفــی کنــد‪ .‬شــرکت‬ ‫نســازی در یــم ورکــس‪ 1‬کــه‬ ‫انیمیش ‬ ‫گفــو کار در ان ساخته شــده‬ ‫پانــدا کن ‬ ‫‪2‬‬ ‫توســط اســتیون اســپیلبرگ یکــی از‬ ‫بزرگ تر یــن مبلغــان یهــود در امر یــکا‬ ‫تاسیس شــده اســت‪ .‬از طرفــی وقتــی دو‬ ‫شــرکت اســرائیلی ‪ HP‬و اینتــل‪ 3‬اسپانســر‬ ‫و حامــی ایــن انیمیشــن هســتند بیشــتر‬ ‫بایــد بــه نقــش صهیــون در ســاخت‬ ‫انیمیش ـن های ضــد مهدو یــت فکــر‬ ‫کرد‪.‬ایــن انیمیشــن در قســمت ابتدایــی‬ ‫خــود بــا نشــانه هایی همــراه اســت کــه مــا‬ ‫را یــاد قــوم حضــرت موســی(ع) می انــدازد‪.‬‬ ‫در قســمت دوم ایــن نشــانه ها پررنگ تــر‬ ‫می شــود‪ .‬پانــدا کــه بــه دنبــال پــدر و مــادر‬ ‫یگــردد بــه طاووســی برخــورد‬ ‫خــود م ‬ ‫یشــود ســال ها‬ ‫می کنــد و متوجــه م ‬ ‫پیــش طــاووس بــه ســرزمین پــدری او‬ ‫حملــه کــرده و مــادر او بــرای در امــان‬ ‫مانــدن پانــدا‪ ،‬وی را در یــک ســبد‬ ‫گذاشــته و در رودخان ـه ای رهــا می کنــد‪.‬‬ ‫در قســمت ســوم انیمیشــن پانــدا‬ ‫کنگ فــو کار‪ ،‬پانــدا و یــا همــان منجــی‬ ‫بــه دنبــال پــدر و مــادر و ســرزمین پــدری‬ ‫خــود م ـی رود کــه مخاطــب را بــه یــاد‬ ‫مســئله ارض موعــود در یهــود می انــدازد‪.‬‬ ‫نقــش پررنــگ اموز ههــا و اســاطیر یهــود در‬ ‫ایــن انیمیشــن و یــا انیمیش ـن های ضــد‬ ‫مهدو یــت چیســت؟ ایــا غیرازایــن اســت‬ ‫کــه منجــی جهــان بشــریت‪ ،‬کســی کــه‬ ‫می توانــد ارامــش و صلــح را بــر جهــان‬ ‫حا کــم کنــد‪ ،‬از بیــن قــوم یهــود انتخــاب‬ ‫می شــود؟!‬ ‫تمــام ایــن موضوعــات را کنــار هــم‬ ‫بگذار یــم؛ از هــدف قــرار دادن مباحــث‬ ‫اخرالزمــان و مهدو یــت تــا خلــق یــک‬ ‫منجــی تنبــل‪ .‬خواســته غــرب و‬ ‫صهیونیســم امریکایــی چیســت کــه‬ ‫ســال ها بــا نقش ـه هایی از پیــش تعیــن‬ ‫شــده مفاهیمــی کــه به شــدت بــا‬ ‫اموزه هــای دینــی مــا متفــاوت اســت را‬ ‫مهــا‪ ،‬باز ی هــای رایان ـه ای‪،‬‬ ‫به وســیله فیل ‬ ‫انیمیش ـن ها و حتــی اســباب باز ی ها‬ ‫وارد خانه هــای مــا کــرده اســت‪ .‬تنهــا بــه‬ ‫یــک جــواب می رســیم‪ ،‬نهادینــه کــردن‬ ‫مفاهیمــی خــاص در ذهــن کــودکان و‬ ‫نوجوانــان؛ کســانی کــه قــرار اســت اینــده‬ ‫را رقـ�م بزننـ�د‪.‬‬ ‫ُ‬ ‫ُ‬ ‫گل هـ ــای صورتی‬ ‫مریم سادات مرتضی زاده‬ ‫ّ‬ ‫یکــی از لذت هــای واقعــی زندگــی‪،‬‬ ‫یــاداوری نعمت هــای خــدا اســت و‬ ‫البتــه کــه مهــر و وفــای شــریک زندگــی‬ ‫از ان موهبت هــای خــاص الهــی‬ ‫اســت‪ .‬می تــوان بــا کاغــذ و قلمــی‬ ‫ســاده از محبتــی کــه بــه دلمــان نشســته‬ ‫و عشــق را در قلبمــان تــازه کــرده‬ ‫اســت‪ ،‬چنــد ســطری بــرای محبوبمــان‬ ‫ً‬ ‫بنویســیم‪ .‬حتمــا ایــن یادداشــت های‬ ‫صمیمــی ســرمایه خوبــی بــرای‬ ‫دوام زندگی مـ�ان خواهنـ�د بـ�ود‪.‬‬ ‫‪14‬‬ ‫الهام کهدویی‬ ‫قدیمی هــا بیشــتر از مــا بــا موریانــه‬ ‫اشــنا هســتند‪ .‬حشــره ای کوچــک کــه‬ ‫بــه چشــم نمی ایــد امــا بانفــوذ بــه همــۀ‬ ‫دیوارهــای کاه ِ گلــی و وســایل چو بــی‪،‬‬ ‫ان هــا را از درون پــوک می کنــد‪ .‬وقتــی‬ ‫ـان وســایل چو بــی در‬ ‫موریان ههــا بــه جـ ِ‬ ‫خانــه می افتنــد کســی متوجــه حضــور‬ ‫پنهانــی و خرابکار ی شــان نمی شــود؛‬ ‫امــا چشــمتان روز بــد نبینــد‪ ،‬هنــگام‬ ‫خانه تکانــی یــا یــک جابه جایــی مفصــل‪،‬‬ ‫توده هــای خاکی رنــگ بیــرون زده از‬ ‫بشــده کمــد‬ ‫دیــوار اتــاق یــا ســقف خرا ‬ ‫دیــواری‪ ،‬خبــر از حضــور موجــودی‬ ‫می دهــد کــه دیوارهــا و وســایل چو بــی را‬ ‫از درون پــوک کــرده اســت‪.‬‬ ‫امــروز هــم خان ههــای مــا را افتــی‬ ‫پیچید هتــر از موریان ههــا تهدیــد می کنــد‪.‬‬ ‫افت هایــی کــه ظاهــر انســانی دارنــد‪.‬‬ ‫وقتــی از حضورشــان غافلیــم‪ ،‬ان هــا‬ ‫مشــغول فعالیــت و شبکه ســازی‬ ‫و درنتیجــه تخر یــب ســرمایه های‬ ‫بی بازگشــت مــا هســتند‪ .‬ا گــر مشــغول‬ ‫خانه تکانــی عمیــق وجودمــان شــویم‬ ‫ان هــا و اثراتشــان را خواهیــم یافــت‪.‬‬ ‫ایــن افت هــا از راه هــای مختلــف مثــل‬ ‫رســانه ها واردشــده اند‪ .‬روزگاری کــه‬ ‫روزنامه خوانــی رواج داشــت‪ ،‬بــا نوشــتن‬ ‫یشــدند‪.‬‬ ‫ســتون های ثابــت وارد م ‬ ‫نهــا ُمــد شــد‪،‬‬ ‫فیس بــوک بیــن جوا ‬ ‫سبــوک شــدند‪.‬‬ ‫نهــا هــم وارد فی ‬ ‫ا ‬ ‫لهــا و صفحــه شــخصی‬ ‫حــاال کانا ‬ ‫اینســتاگرام محــل ورودشــان بــه خانــه‬ ‫اندیشــه و باورهــا و پــوک کــردن از درون!‬ ‫شــده اســت‪« .‬معصومــه علــی نــژاد»‬ ‫یشــناخت جــز اهالــی‬ ‫را کســی نم ‬ ‫رســانه و نماینــدگان دوره هــای ششــم‬ ‫و هفتــم مجلــس شــورای اســامی‬ ‫نهــای حرف ـه ای! نــام‬ ‫و روزنامه خوا ‬ ‫او بــا اولیــن مــوج خبــری در ســال‬ ‫‪ 1384‬یعنــی افشــای فیــش حقوقــی‬ ‫نماینــدگان مجلــس‪ ،‬پررنــگ و دیــده‬ ‫شــد‪ .‬گو یــا همیــن جنجــال خبــری از‬ ‫حشــدن نامــش‪ ،‬بــه کام او‬ ‫جهــت مطر ‬ ‫ش�یـرین امـ�د‪ .‬بــا اخــراج از مجلــس‪ ،‬بــه‬ ‫فعالیت هــای خبــری در روزنامــۀ اعتمــاد‬ ‫ملــی و خبرگــزاری ایلنــا ادامــه داد‪ .‬در‬ ‫ســال ‪ 1387‬بــا مقالــۀ «اواز دلفین هــا»‪،‬‬ ‫بــا توهیــن بــه مــردم و تشــبیه مــردم ایــران‬ ‫بــه دلفین هــای گرســنه‪ ،‬بــار دیگــر نامــش‬ ‫پررنــگ شــد‪ .‬پــس از نوشــتن دو کتــاب از‬ ‫خاطــرات دوران خبرنــگاری در مجلــس‬ ‫کــه در ان هــا در لفافــه بــه ترویــج زندگــی‬ ‫غر بــی پرداختــه بــود‪ ،‬ســرانجام ســال‬ ‫‪ 1388‬بــه انگلســتان رفــت و مقصــد‬ ‫بعــدی اش نیو یــورک شــد‪.‬‬ ‫بــا ظهــور شــبکه های اجتماعــی و‬ ‫دسترســی اکثــر مــردم بــه ایــن شــبکه ها‬ ‫کــه هــر خبــر و اتفاقــی بــر روی نــوار هشــدار‬ ‫گوش ـی ها قــرار می گیــرد و به ســرعت‬ ‫بــه گوشــمان می رســند‪ ،‬بیشــتر بــا اســم‬ ‫مســیح علــی نــژاد اشــنا شــده ایم‪ .‬بــرای‬ ‫خیلــی از مــا نــام او بــا کشــف حجــاب‬ ‫گره خــورده اســت‪ .‬اگــر در خیابــان‪،‬‬ ‫تاکســی یــا اتو بــوس نامــش گفتــه شــود‬ ‫برخــی می گوینــد‪« :‬همــون کــه میگــه‬ ‫خانم هــا بی حجــاب بشــن؟!»؛ امــا‬ ‫مســیح علــی نــژاد فقــط در مــورد حجــاب‬ ‫نمی گو یــد و نمی نویســد‪ .‬در راســتای‬ ‫هیاهــو و جنجال افرینی هایــش هــرروز‬ ‫یــک کمپیــن پیرامــون مســئله حجــاب‬ ‫‪15‬‬ ‫شماره ششم‬ ‫تابستان ‪98‬‬ ‫ݧ ݧٰ‬ ‫سلمی‪ :‬بانوی‬ ‫ایرانی مسلمان‬ ‫ خانــوم خانومــا! امشــب تــوی‬‫گل فروشــی بــه گل هــای صورتــی زل‬ ‫زده بــودم‪ .‬می خواســتم از بین شــون دو‬ ‫ســه تــا شــاخه انتخــاب کنــم بــه ّنیــت‬ ‫شــاد کــردن یهویــی دلــت! بی اختیــار‬ ‫یــک قــاب تصویــر تکــراری کــه بعــد ایــن‬ ‫چنــد ســال هنــوزم قنــد تــوی دلــم اب‬ ‫می کنــه‪ ،‬بــه ذهنــم اومــد‪ .‬تصویــری از‬ ‫چــادر ســفیدت بــا گل هــای درشــت‬ ‫صورتــی و برگ هــای ســبز کم رنــگ رو‬ ‫میگــم‪ .‬همونــی کــه تــو تمــام جلس ـه های‬ ‫خواســتگاری مثــل یــه بــاغ گل بــود کــه‬ ‫وقتــی می خواســتم نگاهــم رو از صورتــت‬ ‫بگیــرم بهــش خیــره می شــدم‪ .‬اخــه‬ ‫می ترسـ�یدم عقلـ�م از دلـ�م جـ�ا بمونـ�ه‪.‬‬ ‫عزیــزم! چــه روزهــای قشــنگی بــود‪ .‬چــه‬ ‫قــول و قرارهــای جانانــه ای گذاشــتیم‪.‬‬ ‫خیلی هاشــون یادمــه‪ .‬چــون بــه لطــف‬ ‫خــدا تــا امــروز تونســتیم بــا وفــادار مونــدن‬ ‫بهشــون خاطره هــای شــیرین بســازیم؛‬ ‫امــا قشــنگ ترین اون حرف هــا کــه‬ ‫حســابی تــو قلبــم حک شــده‪ ،‬جمله ایــه‬ ‫کــه فــردای «بلــه بــرون»‪ ،‬وقتــی بــا‬ ‫مامانامــون رفتــه بودیــم حــرم عبدالعظیــم‬ ‫(ع) روبــه روی گنبــد بهــم گفتــی‪.‬‬ ‫هنــوز صــدات تــوی گوشــم هســت‪:‬‬ ‫«بیــا کاری کنیــم خونه مــون عطــر و‬ ‫بــوی خونــه امیرالمومنیــن(ع) و خانــم‬ ‫فاطمــه زهــرا (س) رو داشــته باشــه»‪.‬‬ ‫قــرار شــد تــا اخریــن روز هم نفســیمون‬ ‫بـ�رای بندگـ�ی خـ�دا یـ�ار هـ�م بمونیـ�م‪.‬‬ ‫ عزیــز دلــم! خــدا رو شــکر کــه اون‬‫عشــق‪ ،‬امــروز تــو قلــب مــن هــزار برابــر‬ ‫شــده‪ .‬مــن امــروز عاشــق ترم چــون تــو‬ ‫مثــل یــه دوســت صمیمــی بامحبــت بــی‬ ‫ّمنـ�ت‪ ،‬محبـ�ت کـ�ردن رو یـ�ادم دادی‪.‬‬ ‫عاشـق ترم چــون تــو خــوب بلــدی همونــی‬ ‫باشـ�ی کـ�ه دوسـ�ت داری مـ�ن باشـ�م‪.‬‬ ‫از مجلس تا‬ ‫صدای امریکا‬ ‫با َسالمتی تا مقامݠ مادری‬ ‫دکتر طاهره حالج شوشتری‬ ‫‪16‬‬ ‫‪ -1‬مایک پمپئو‪ ،‬وزیر امور خارجه امریکا‪ ،‬رئیس‬ ‫سابق سازمان اطالعات مرکزی امریکا (سیا) که‬ ‫منتقد سرسخت توافق هسته ای ایران و قدرت های‬ ‫جهانی است‪ .‬وی معتقد است باید تحریم های‬ ‫تسلیحاتی علیه ایران گسترش پیدا کند‪.‬‬ ‫‪ -2‬کامبیز فروهر‪ ،‬خبرنگار ایرانی‪-‬امریکایی‬ ‫خبرگزاری بلومبرگ‬ ‫ِرین»‬ ‫یر الماک َ‬ ‫‪َ « -3‬و َم َکروا َو َم َک َر اهلل َو اهلل خَ ُ‬ ‫سوره مبارکه‪ ‬ال عمران‪ ‬ایه‪ :۵۴ ‬و (یهود و دشمنان‬ ‫مسیح‪ ،‬برای نابودی او و ایینش) نقشه کشیدند؛‬ ‫و خداوند (بر حفظ او و ایینش) چاره جویی کرد؛‬ ‫و خداوند بهترین چاره جویان است‪.‬‬ ‫مصرف دارو در بارداری‬ ‫تغییــرات فیزیولوژ یــک طبیعــی کــه در طــول بــارداری اتفــاق می افتــد ممکــن اســت اثــر‬ ‫داروهــا را تغییــر دهــد‪ .‬ایــن تغییــرات کــه در ســه مــاه اول بــارداری شروع شــده و در ســه مــاه‬ ‫دوم بــه حداکثــر می رســد‪ ،‬می توانــد جــذب‪ ،‬دفــع یــا غلظــت خونــی داروهــا را تغییــر دهــد‪.‬‬ ‫ً‬ ‫مثــا‪ ،‬تهــوع‪ ،‬اســتفراغ و تاخیــر در تخلیــه معــده می توانــد جــذب دارو از دســتگاه گــوارش‬ ‫را کمتــر کنــد‪ ،‬درنتیجــه غلظــت خونــی دارو کمتــر می شــود‪.‬‬ ‫ً‬ ‫معمــوال بــرای توضیــح مســائل مر بــوط بــه بــارداری‪ ،‬ان را بــه ســه دوره س ـه ماهه تقســیم‬ ‫می کننــد‪ .‬اثــرات مصــرف دارو در هــر یــک از دور ههــای س ـه ماهه اول‪ ،‬دوم یــا ســوم‬ ‫روی جنیــن یــا مــادر ممکــن اســت متفــاوت باشــد‪ .‬ممکــن اســت مصــرف دارو یــی در‬ ‫یــک س ـه ماهه مجــاز و در س ـه ماهه دیگــر خطرافر یــن باشــد‪ .‬به عنوان مثــال‪ ،‬اقدامــات‬ ‫دندان پزشــکی در بــارداری بــه دالیــل مختلــف ازجملــه مصــرف داروهــای بی حس کننــده‬ ‫یشــود؛ امــا در صــورت ضــرورت‪ ،‬بهتــر اســت‬ ‫موضعــی‪ ،‬جــز در مــوارد اورژانــس توصیــه نم ‬ ‫بــه س ـه ماهه دوم موکــول شــود‪.‬‬ ‫‪17‬‬ ‫شماره ششم‬ ‫تابستان ‪98‬‬ ‫ݧ ݧٰ‬ ‫سلمی‪ :‬بانوی‬ ‫ایرانی مسلمان‬ ‫و حــق انتخــاب پوشــش زنــان در ایــران‬ ‫بــه راه می انــدازد؛ امــا ایــن موضــوع فقــط‬ ‫ابــزاری اســت بــرای اینکــه او خــودش‬ ‫را در جامعــه جهانــی به عنــوان یــک‬ ‫فعــال حقــوق زنــان معرفــی کنــد تــا در‬ ‫ایــن کســوت به عنــوان ســخنران دعــوت‬ ‫بشــود و علیــه جمهــوری اســامی‬ ‫شــگرد هیاهــو و‬ ‫ســخنرانی کنــد‪ .‬او بــا‬ ‫ِ‬ ‫ـان ایــران‬ ‫ـاب دغدغــه بــرای حقــوق زنـ ِ‬ ‫نقـ ِ‬ ‫بــه برخــی انجمن هــای دانشــگاه هایی‬ ‫همچــون جــورج تــاون در واشــنگتن‪،‬‬ ‫کنفرانــس زنــان و ارتباطــات در نیویــورک‬ ‫و پارلمــان اروپــا دعــوت می شــود‪ .‬بــه‬ ‫همایــش انســتیتوی دموکراســی ملــی‬ ‫در امریــکا بــا حضــور ســناتورهای‬ ‫دموکــرات و جمهور ی خــواه‪ ،‬مادلیــن‬ ‫البرایــت وزیــر خارجــه ســابق و ســوزان‬ ‫رایــس‪ ،‬ســفیر ســابق امریــکا در ســازمان‬ ‫ملــل مــی رود و بــا بافتــن راســت و دروغ‬ ‫بــه هــم تصویــری ســیاه و فال کت بــار‬ ‫از ایــران ارائــه می دهــد‪ .‬او بــا همیــن‬ ‫دســتاویز ســعی می کنــد خــودش را‬ ‫مهــم و تاثیرگــذار جلــوه دهــد تــا بــه دیــدار‬ ‫پمپئــو‪ 1‬بــرود و برخــاف ادعایــش کــه خود‬ ‫را دلســوز زنــان و فعــال مدنــی جامعــۀ‬ ‫ایــران نشــان می دهــد از تحریم هــای‬ ‫شــدید علیــه مــردم ایــران حمایــت کنــد‪.‬‬ ‫مســیح علــی نــژاد در کنفرانســی در شــهر‬ ‫ســان دیه گو بــه پیشــرفت موشــکی ایــران‬ ‫حملــه می کنــد‪ ،‬از حقــوق بهائی هــا‬ ‫ً‬ ‫دفــاع می کنــد و صریحــا عقیــده اش‬ ‫مبنــی بــر جدایــی دیــن از حکومــت را‬ ‫اعــام می کنــد‪ .‬همســر او‪ 2‬نیــز عضــو‬ ‫یــک ســازمان ضــد ایرانــی در امریکاســت‬ ‫کــه از تحریم هــای علیــه کشــورمان‬ ‫حمایــت می کننــد‪ .‬همــۀ ایــن تحــرکات‬ ‫او کــه ماننــد قطعــات پــازل کنــار هــم قــرار‬ ‫بگیرنــد روشــن می کنــد کــه او بخشــی‬ ‫از ماشــین نفــوذ و تحریــم علیــه ایــران‬ ‫اســت‪ .‬مســیح علــی نــژاد بــا دس ـت مایه‬ ‫حجــاب زنــان‪،‬‬ ‫قــرار دادن موضــوع‬ ‫ِ‬ ‫زندانی هــای سیاســی و پررنــگ کــردن‬ ‫برخــی از اتفاقــات و حــوادث (ماننــد‬ ‫نحــوه کمک رســانی در ســیل و زلزلــه‪،‬‬ ‫اخبــار سیاســی و فرهنگــی کشــور و‪)...‬‬ ‫بــه رســالت اصلــی اش کــه بابــت ان‬ ‫موردحمایــت دولــت امریکاســت‪ ،‬یعنــی‬ ‫ـدف نفــوذ موریان ـه وار‬ ‫نفــوذ می پــردازد‪ .‬هـ ِ‬ ‫او اندیشــه و ذهن هاســت‪ .‬مســیح بــا‬ ‫تمــام تــوان خــود و کمک هــای بی نظیــر‬ ‫دشــمنان جمهــوری اســامی‪ ،‬اندیشــه‬ ‫و بــاور مــردم را نشــانه گرفتــه اســت‪ .‬او‬ ‫می خواهــد اســام‪ ،‬انقــاب و تمــام‬ ‫ارمان هــای انقــاب اســامی را در اذهــان‬ ‫مــردم به خصــوص جوانــان‪ ،‬بــی ارزش و‬ ‫در تضــاد بــا منافعشــان جلــوه دهــد تــا بــا‬ ‫تغییــر باورهــای مــردم بــه اهــداف کســانی‬ ‫کــه نمایندگــی از ان هــا را بــرای نفــوذ‪،‬‬ ‫بــه عهــده گرفتــه اســت‪ ،‬نزدیــک شــود؛‬ ‫امــا بی شــک مکــر ان هــا بــه خودشــان بــر‬ ‫‪3‬‬ ‫خواهــد گشــت‪.‬‬ ‫همــه مــا در اطرافمــان مادرهایــی را دیده ایــم کــه در دوران بــارداری یــا شــیردهی مبتالبــه‬ ‫بیمــاری شــده اند‪ 9 .‬مــاه بــارداری یــا ‪ 2‬ســال شــیردهی زمانــی طوالنــی اســت و مــادر ممکــن‬ ‫یهــا یــا مشــکالت مرتبــط یــا غیــر مرتبــط بــا ایــن دوره شــود و بــه درمــان‬ ‫اســت دچــار بیمار ‬ ‫دارو یــی نیــاز پیــدا کنــد‪ .‬شــناخت اثــرات و عــوارض داروهــا بــر جنیــن یــا نــوزاد یکــی از‬ ‫دغدغ ههــای مهــم و همیشــگی مــادر در ایــن دوران اســت‪ .‬بــا مــا همــراه باشــید تــا در مــورد‬ ‫جنب ههــای مصــرف دارو در ایــن دوران شــیرین و مهــم بیشــتر بدانیــد‪...‬‬ ‫‪ -1‬داروهایی که مصرف ان ها در دوران بارداری می تواند منجر به نقص جنین شود‬ ‫‪organogenesis -2‬‬ ‫‪18‬‬ ‫‪19‬‬ ‫شماره ششم‬ ‫تابستان ‪98‬‬ ‫ݧ ݧٰ‬ ‫سلمی‪ :‬بانوی‬ ‫ایرانی مسلمان‬ ‫ایمنی مصرف دارو در بارداری‬ ‫بســیاری از مــردم بــر ایــن باورنــد کــه‬ ‫مصــرف دارو در بــارداری ممکــن اســت‬ ‫منجــر بــه نقــص جنیــن شــود‪ .‬به طــور‬ ‫طبیعــی ‪ 3‬تــا ‪ 5‬درصــد احتمــال دارد کــه‬ ‫نــوزادان بــا نقص هــای مــادرزادی متولــد‬ ‫شــوند‪ .‬در کمتــر از ‪ 1‬درصــد ایــن مــوارد‪،‬‬ ‫داروهــا مســئول بــروز نقــص مــادرزادی‬ ‫در جنیــن هســتند؛ و در بقیــه مــوارد‪،‬‬ ‫عوامــل ژنتیکــی و محیطــی و ســایر عوامل‬ ‫ناشــناخته دخالــت دارنــد‪.‬‬ ‫‪1‬‬ ‫باوجوداینکــه بعضــی از داروهــا تراتــوژن‬ ‫(اســیب زا) هســتند‪ ،‬اما می توان بســیاری‬ ‫از داروهــا را بــا اطمینــان در دوران بــارداری‬ ‫مصــرف کــرد‪ .‬البتــه مصــرف داروی‬ ‫تراتــوژن همیشــه باعــث نقــص جنیــن‬ ‫نمی شــود‪ .‬این کــه دارو چــه مقــدار‪ ،‬بــه‬ ‫چــه روش یــا در کــدام مرحلــه از بــارداری‬ ‫مصــرف شــود‪ ،‬در نــوع و شــدت اســیب‬ ‫بــه جنیــن موثــر اســت‪ .‬در دو هفتــه اول‬ ‫بــارداری (کــه مــادر هنــوز از بــارداری خــود‬ ‫مطلــع نیســت) اثــر داروی تراتــوژن روی‬ ‫جنیــن به صــورت همه یاهیــچ اســت؛‬ ‫یعنــی جنیــن یــا ســالم می مانــد یــا از بیــن‬ ‫م ـی رود‪ .‬در روزهــای ‪ 18‬تــا ‪ 60‬پــس از‬ ‫‪2‬‬ ‫بــاروری کــه مرحلــه تشــکیل انــدام جنین‬ ‫اســت‪ ،‬مصــرف داروی تراتــوژن می توانــد‬ ‫نقص هایــی در ســاختار بــدن ایجــاد‬ ‫کنــد؛ و در بقیــه مــدت بــارداری ممکــن‬ ‫اســت باعــث کنــدی رشــد‪ ،‬اختــاالت‬ ‫سیســتم عصبــی مرکــزی یــا مــرگ جنیــن‬ ‫شــود‪.‬‬ ‫بســیاری مواقــع اطالعــات کافــی در‬ ‫مــورد ایمنــی مصــرف داروهــا در بــارداری‬ ‫وجــود نــدارد؛ زیــرا افــراد بــاردار بــه دالیــل‬ ‫قانونــی و اخالقــی کمتــر موردمطالعــه قــرار‬ ‫می گیرنــد‪ .‬بســیاری از اطالعــات ایمنــی‬ ‫داروهــا در بــارداری در مطالعــات حیوانــی‬ ‫بــه دســت می ایــد‪ ،‬امــا تعمیــم دادن نتایــج‬ ‫مطالعــات حیوانــی بــه انســان نیــز همیشــه‬ ‫ً‬ ‫دقیــق نیســت؛ زیــرا قبــا مطالعــات‬ ‫حیوانــی بی خطــر بــودن بعضــی از داروهــا‬ ‫در بــارداری را نشــان داده‪ ،‬درحالی کــه‬ ‫همــان داروهــا در انســان باعــث نقــص‬ ‫جنیــن شــده اند و مصــرف ان هــا در‬ ‫بــارداری ممنــوع اعالم شــده اســت‪.‬‬ ‫درصورتی کــه بــرای ا گاهــی از ایمنــی‬ ‫مصــرف دارو در بــارداری به برگه راهنمای‬ ‫دارو مراجعــه کنیــد‪ ،‬عالمت هــای ‪،B ،A‬‬ ‫‪ D ،C‬یا ‪ X‬را خواهید دید‪ .‬این رده بندی‪،‬‬ ‫یکــی از پرکاربردتریــن رده بندی هــای‬ ‫موجــود اســت کــه بــر طبــق ان‪ ،‬داروهــا‬ ‫بــر اســاس میــزان خطــر در بــارداری بــه‬ ‫گروه هــای ‪ A‬تــا ‪ X‬تقسیم شــده اند‪:‬‬ ‫ •گــروه ‪ :A‬طبــق مطالعــات‪ ،‬بی خطــری‬ ‫ایــن داروهــا در بــارداری بــه اثبــات رســیده‬ ‫است‪.‬‬ ‫ •گــروه ‪ :B‬شــواهدی در مــورد خطرنــاک‬ ‫بــودن ایــن داروهــا بــرای جنیــن در بــارداری‬ ‫وجــود نــدارد‪.‬‬ ‫ •گــروه ‪ :C‬مطالعــات انســانی کافــی‬ ‫روی ای��ن دســته از داروهـ�ا انجام نشــده‬ ‫اســت‪ ،‬امــا در صــورت مصــرف در‬ ‫بــارداری‪ ،‬احتمــال بــروز خطــر بــرای جنین‬ ‫قابل انــکار نیســت‪.‬‬ ‫ •گروه ‪ :D‬مطالعات انسانی کافی روی‬ ‫ایـ�ن دس��ته از داروهـ�ا انجام نشــده اســت‪،‬‬ ‫امــا شــواهدی از بــروز خطــر بــرای جنیــن‬ ‫در بــارداری گزارش شــده اســت‪ .‬فقــط‬ ‫درصورتی کــه بیمــاری خطرنــاک باشــد و‬ ‫داروی کم خطرتــری وجــود نداشــته باشــد‬ ‫می تواننــد در بــارداری مصــرف شــوند‪.‬‬ ‫ •گــروه ‪ :X‬مطالع��ات انجام شــده روی‬ ‫انســان و حیــوان‪ ،‬خطــرات جــدی را بــرای‬ ‫جنیــن نشــان داده انــد و در بــارداری منــع‬ ‫مصــرف دارنــد‪.‬‬ ‫چند توصیه برای مصرف دارو در دوران‬ ‫بارداری‬ ‫مصــرف هیــچ دارویــی در‬ ‫بــارداری بــدون تجویــز‬ ‫پزشــک مجــاز نیســت‬ ‫و همیشــه بایــد منافــع‬ ‫مصــرف دارو در برابــر‬ ‫مضــرات ان بــرای مــادر‬ ‫و جنین ســنجیده شــود‪.‬‬ ‫از مصــرف داروهــای‬ ‫غیرضــروری پرهیــز کنیــد‪.‬‬ ‫خوددرمانــی نکنیــد و دیگــران را‬ ‫بــه خوددرمانــی تشــویق نکنیــد‪.‬‬ ‫از داروهــای گیاهــی فقــط بــا مشــورت‬ ‫پزشــک اســتفاده کنیــد‪ .‬مطالعــات‬ ‫کافــی روی اکثــر داروهــای گیاهــی در‬ ‫بــارداری انجام نشــده اســت و مصــرف‬ ‫ان هــا ممکــن اســت باعــث بــروز خطــرات‬ ‫جــدی بــرای مــادر یــا جنیــن شــود‪.‬‬ ‫در بســیاری از مــوارد دوز پیشــنهادی‬ ‫داروهــا در درمــان بیمــاری بــرای بیمــاران‬ ‫بــاردار و غیــر بــاردار یکســان اســت‪ ،‬امــا‬ ‫در مــواردی الزم اســت نــوع دارو یــا دوز ان‬ ‫تغییــر کنــد‪ .‬پــس بــا مشــورت پزشــک‪،‬‬ ‫اقــام و دوز داروهــای ضــروری را جهــت‬ ‫حفــظ ســامتی مــادر و کاهــش خطــر‬ ‫بــرای جنیــن تعدیــل کنیــد‪.‬‬ ‫یکــه قبــل از بــارداری درمــان‬ ‫درصورت ‬ ‫یمــدت داشــته اید و‬ ‫دارو یــی طوالن ‬ ‫در طــول بــارداری نیــز بایــد بــه درمــان‬ ‫ً‬ ‫دارو یــی ادامــه دهیــد (مثــا درمــان‬ ‫پرفشــاری خــون‪ ،‬دیابــت‪ ،‬افســردگی یــا‬ ‫ســایر بیمار ی هایــی کــه نیــاز بــه درمــان‬ ‫یمــدت دارنــد)‪ ،‬بــرای ادامــه رونــد‬ ‫طوالن ‬ ‫درمــان‪ ،‬در بــاره ادامــه یا قطع مصــرف دارو‬ ‫و تغییــر اقــام یــا دوز دارو بــا پزشــک‬ ‫معالــج مشــورت کنیــد‪.‬‬ ‫بــا توجــه بــه اینکــه‬ ‫اقدامــات دندان پزشــکی‬ ‫جــز در مــوارد اورژانــس در‬ ‫یشــود‪،‬‬ ‫بــارداری توصیــه نم ‬ ‫قبــل از بــارداری از ســامت‬ ‫نهــا مطمئــن شــوید‪.‬‬ ‫دندا ‬ ‫دارودرمانی در شیردهی‬ ‫در دوران شــیردهی دارو بایــد در‬ ‫صــورت ضــرورت و بــا رعایــت احتیــاط‬ ‫مصــرف شــود؛ ز یــرا بعضــی از داروهــا در‬ ‫یشــوند و بــرای نــوزاد‬ ‫شــیر مــادر ترشــح م ‬ ‫عارضــه ایجــاد می کننــد‪ .‬در صــورت لــزوم‬ ‫مصــرف دارو در ایــن دوره‪ ،‬همیشــه الزم‬ ‫نیســت کــه شــیردهی قطــع شــود‪ ،‬بلکــه‬ ‫بایــد مطمئــن شــویم کــه دارو‪ ،‬ایمنــی‬ ‫الزم بــرای مصــرف در ایــن دوره را داشــته‬ ‫باشــد‪ .‬فقــط تعــداد محــدودی از داروهــا‬ ‫ب هطــور مطلــق در شــیردهی ممنــوع‬ ‫هســتند‪.‬‬ ‫مقــداری از دارو یــی کــه مــادر مصــرف‬ ‫می کنــد‪ ،‬ممکــن اســت وارد شــیر شــود‪.‬‬ ‫ســپس بخشــی از ان هنــگام تغذیــه وارد‬ ‫یشــود یــا دو بــاره بــه جریــان‬ ‫بــدن نــوزاد م ‬ ‫یگــردد‪ .‬بســته بــه اینکــه‬ ‫خــون مــادر برم ‬ ‫چــه مقــدار شــیر تولیدشــده باشــد‪،‬‬ ‫غلظــت دارو در شــیر در زمــان تغذیــه‬ ‫نــوزاد چقــدر باشــد‪ ،‬نــوزاد چــه مقــدار شــیر‬ ‫یهــا و سوخت وســاز دارو‬ ‫بخــورد‪ ،‬ویژگ ‬ ‫در بــدن نــوزاد بــه چــه صــورت باشــد‪ ،‬ســن‬ ‫و شــرایط ســامتی نــوزاد چگونــه باشــد و‬ ‫عوامــل متعــدد دیگــر‪ ،‬میــزان خطــر بــرای‬ ‫نــوزاد متفــاوت خواهــد بــود‪ .‬ممکن اســت‬ ‫غلظــت دارو در شــیر در زمــان تغذیــه نــوزاد‬ ‫ز یــاد باشــد‪ ،‬امــا نــوزاد مقــدار کمــی شــیر‬ ‫بخــورد و داروی کمــی دریافــت کنــد‪ ،‬یــا‬ ‫برعکــس‪ ،‬ممکــن اســت غلظــت دارو در‬ ‫شــیر در زمــان تغذیــه نــوزاد ز یــاد نباشــد‬ ‫امــا نــوزاد بــه مقــدار فــراوان شــیر بخــورد و‬ ‫داروی ز یــادی دریافــت کنــد‪ .‬یــا ممکــن‬ ‫اســت بــدن نــوزاد قــادر بــه سوخت وســاز‬ ‫یــا حــذف دارو نباشــد و دارو در بــدن نــوزاد‬ ‫تجمــع و ایجــاد ســم کنــد‪.‬‬ ‫زمان مناسب برای مصرف دارو در‬ ‫شیردهی‬ ‫ا گــر درمــان دارو یــی بــرای مــادر شــیرده‬ ‫ضــروری باشــد‪ ،‬بایــد تــا حــد امــکان‪،‬‬ ‫مواجهــه نــوزاد بــا دارو بــه حداقــل برســد‪.‬‬ ‫بیشــتر داروهــا بــرای اثرگــذاری بایــد از راه‬ ‫گــردش خــون بــه محــل اثــر خــود برســند؛‬ ‫بنابرایــن دانســتن زمــان اوج غلظــت‬ ‫دارو در خــون می توانــد بــه مــادر کمــک‬ ‫کنــد تــا زمــان مناســب را بــرای تغذیــه‬ ‫نــوزاد انتخــاب کنــد‪ .‬ایــن زمــان بــرای‬ ‫شــکل های دارو یــی مختلــف‪ ،‬متفــاوت‬ ‫ً‬ ‫اســت‪ .‬مثــا داروهایــی کــه از راه تزریــق‬ ‫ور یــدی وارد بــدن می شــوند‪ ،‬بالفاصلــه‬ ‫بعــد از تزر یــق بــه حداکثــر غلظــت در خــون‬ ‫می رســند‪ ،‬ولــی ایــن زمــان بــرای داروهایــی‬ ‫کــه از راه عضالنــی یــا زیرپوســتی تزریــق‬ ‫می شوند مشخص نیست و ممکن است‬ ‫چنــد ســاعت بعــد از تزریــق اتفــاق بیفتــد‪.‬‬ ‫ً‬ ‫داروهــای خورا کــی‪ ،‬حــدودا ‪ 2‬ســاعت پــس‬ ‫از مصــرف بــه بیشــترین غلظــت خــود در‬ ‫خــون می رســند‪ ،‬پس بهتر اســت شــیردهی‬ ‫حداقــل ‪ 3‬تــا ‪ 4‬ســاعت بعــد از مصــرف‬ ‫داروی خورا کــی انجــام شــود تــا زمــان الزم‬ ‫بــرای پا ک ســازی دارو در خــون مــادر فراهــم‬ ‫شــود و غلظــت دارو در شــیر کمتــر شــود‪.‬‬ ‫چند توصیه برای مصرف دارو‬ ‫در دوران شیردهی‬ ‫ •از مصرف داروهای غیرضروری‬ ‫پرهیز کنید‪.‬‬ ‫ •از شیردهی در زمان اوج غلظت دارو‬ ‫خودداری کنید‪.‬‬ ‫ •در صورت امکان‪ ،‬شیردهی را قبل از‬ ‫مصرف دوز بعدی دارو انجام دهید‪.‬‬ ‫ •برای ا گاهی از عوارض احتمالی‬ ‫دارو بر نوزاد با پزشک یا داروساز مشورت‬ ‫کنید‪.‬‬ ‫ •در تمــام دوره مصــرف دارو‪ ،‬نــوزاد‬ ‫را ازنظــر عال ئــم غیرطبیعــی (مثــل‬ ‫خواب الودگــی‪ ،‬تحریک پذیــری‪ ،‬راش‪،‬‬ ‫کاهــش اشــتها و عــدم رشــد) زیــر نظــر‬ ‫داشــته باشــید‪.‬‬ ‫ •درصورتی کــه خطــرات احتمالــی دارو‬ ‫بــرای نــوزاد بیــش از منافــع ان بــرای مــادر‬ ‫اســت‪ ،‬از شــیردهی در دوره مصــرف دارو‬ ‫خــودداری کنیــد‪.‬‬ ‫‪20‬‬ ‫َ‬ ‫ِدهلیز َجذاب و ُپر خطرْ‬ ‫خــودت رو ســر چهــارراه پخش کنــی؟»‬ ‫بــا تعجــب گفتــم‪« :‬یعنــی چــی؟ معلومــه‬ ‫کــه نــه‪ ».‬بــا نگاهــی عمیــق و لحنــی مملــو‬ ‫از دلخــوری گفــت‪« :‬پــس چــرا عکــس‬ ‫پروفایلــت اینــو نشــون نمــی ده؟»‪.‬‬ ‫انــگار شــوکی بــه مــن واردشــده بــود‪ .‬امیــر‬ ‫نفــس عمیقــی کشــید و ارا م و بــا مهربانــی‬ ‫ادامــه داد‪« :‬امشــب امــام جماعــت‬ ‫مســجد یــه حرفایــی واســه اســیب های‬ ‫فضــای مجــازی و احکامــش مــی زد‪.‬‬ ‫ان��گار از بح��ث دیش��ب م��ا باخب��ر ب��ود‪».‬‬ ‫بــا اشــتیاق گفتــم‪« :‬حاال چیــا می گفت؟»‬ ‫بــا قاطعیــت و غیــرت مردانــه اش کــه‬ ‫همیشــه برایــم دوست داشــتنی بــوده‪،‬‬ ‫گفت‪«:‬حــدود چهارپنج تــا نکتــه گفتــن‪.‬‬ ‫اول اینکــه فضــای مجــازی هیــچ تفاوتی با‬ ‫فضــای حقیقــی نــداره‪ .‬دوم اینکــه همــون‬ ‫طــور کــه تــوی واقعیت بایــد حدومــرز رابطه‬ ‫بــا نامحــرم رو حفــظ کنیــم تــوی فضــای‬ ‫مجــازی هــم بایــد حریــم رو نگــه داریــم؛‬ ‫چــون ارتبــاط تــوی ایــن فضــا مثــل خلــوت‬ ‫دو نامحــرم در عالــم حقیقــی ه و ندیــدن‬ ‫همدیگ��ه دلی��ل ب��ر ازادی ارتب��اط نیس��ت‪».‬‬ ‫زیــر چشــمی نگاهــم می کــرد تــا ببینــد‬ ‫حواســم بــه حرف هایــش هســت یــا نــه‪.‬‬ ‫مــن هــم کــه مشــتاق بــودم تــا مکــس کــرد‪،‬‬ ‫گفتم‪«:‬خــب بقیـه ش؟» ادامــه داد‪ «:‬اینکه‬ ‫شــوخی و صحبت هــای بــدون ضــرورت‬ ‫بــا قصــد لــذت جایــز نیســت‪ .‬امــا چــت‬ ‫کــردن بــا نامحــرم در صــورت ضــرورت‬ ‫اگــه در چهارچــوب موازیــن شــرعی باشــه‬ ‫اشــکالی نــداره »‬ ‫در افــکارم فــرو رفتــه بــودم و کارهــای خــودم‬ ‫را باالوپاییــن می کــردم کــه ببینــم چقــدر‬ ‫مطابــق بــا معیــار شــرع بــودم‪ .‬امیــر نگاهــش‬ ‫را بــه مــن دوختــه بــود و ادامــه مـی داد‪ «:‬یکی‬ ‫دربــاره عکســای پروفایــل از حــاج اقــا ســوال‬ ‫کــرد و ایشــون گفتــن کــه نــگاه بــه عکــس‬ ‫خانومــای محجبــه کــه ارایــش کــردن چــه‬ ‫اونـ�ا رو بشناسـ�یم و چـ�ه نـ�ه‪ ،‬جایـ�ز نیسـ�ت‬ ‫‪ .‬ت��ازه همیــن اس��تیکرا‪ ،‬ا گ��ه فرستادنشـ�ون‬ ‫باعــث مفســده هایی مثــل ارتبــاط حــرام یــا‬ ‫ً‬ ‫تحر یـ�ک و ‪ ...‬بشـ�ه قطعـ�ا حرومـ�ه»‬ ‫امیــر ادامــه داد‪« :‬حــاج اقــا موســوی بــه ایــه‬ ‫و التعاونــوا علــی اال ثــم‪ 1‬هــم اشــاره کــرد‪،‬‬ ‫میدونــی یعنــی چــی؟ یعنــی کمــک کــردن‬ ‫بــه دیگــران بــرای انجــام گنــاه یــا بــه عبــارت‬ ‫دیگــه اینکــه مــا بــا کار خودمــون‪ ،‬دیگــران‬ ‫رو بــه گنــاه بنداز یــم‪ .‬مثــل اینکــه شــوخی و‬ ‫خنــده بــا نامحــرم رو عــادی جلــوه بدیــم یــا‬ ‫سهــای خارجــی‬ ‫تفاخــر بــه پوشــیدن لبا ‬ ‫کــه بعضــی از هنرپیش ـه ها تــو فضــای‬ ‫مجــازی انجــام میــدن و بــا ایــن کار فشــار‬ ‫روانــی بــرای مــردم ایجــاد کــردن»‪.‬‬ ‫بــه قــول ســهراب ســپهری حــال مــن شــده‬ ‫بــود «مــن هیــچ‪ ...‬مــن نــگاه‪ »...‬امیــر‬ ‫متوجــه حالــت مــن شــد و انــگار خواســت‬ ‫بهانــه ای بــرای تنهــا گذاشــتن مــن جــور‬ ‫کنـ�د‪ ،‬گفـ�ت‪« :‬بـ�رم چایـ�ی بیـ�ارم‪».‬‬ ‫‪ -1‬سوره مائده ایه ‪2‬‬ ‫حســابی ذهنم مشــغول شــده بود؛ با خودم‬ ‫گفتــم شــاید خیلــی از کارهایــم از نظــر شــرع‬ ‫حــرام نباشــد ولــی ایــا از نظــر اخالقــی هــم‬ ‫سهــای بــا حجــاب‬ ‫اشــکالی نــداره؟ عک ‬ ‫و بــدون ارایــش مــن‪ ،‬چشــم نامحرمــی را‬ ‫بــرای دقیقـه ای و یــا حتــی لحظـه ای خیــره‬ ‫نمی کنــد؟ چــه تضمینــی هســت کــه دلــی‬ ‫بــه گنــاه الــوده نشــود؟ پــس شــوخی های‬ ‫مــن در جمــع گــروه فامیلــی بــا یــک‬ ‫تهــای غیرضــروری همگــی‬ ‫نامحــرم و چ ‬ ‫می توانــد زمینــه یــک لــذت درونــی را‪ ،‬هــر‬ ‫چنــد کــم بــرای دیگــران ایجــاد کنــد و از‬ ‫چکــس بــه جــزء خــدا بــا خبــر‬ ‫ایــن لــذت هی ‬ ‫یشــود‪ ...‬پــس تفــاوت مــن محجبــه‪ ،‬بــا‬ ‫نم ‬ ‫دیگــران در چیســت؟ شــاید مــن هــم مثــل‬ ‫یهــا خواســته یــا ناخواســته شــرایطی‬ ‫خیل ‬ ‫را بــه وجــود اوردم کــه مصداقــی از تعاونــوا‬ ‫علــی اال ثــم شــده‪ ،‬یعنــی بــا عمــل خــودم‬ ‫زمیــن را لغزنــده کــردم و موجب ســر خوردن‬ ‫و سـ�قوط افـ�راد شـ�دم‪.‬‬ ‫در ایــن افــکار غــرق بــودم کــه بــا صــدای‬ ‫امیــر و دیــدن ســینی چایــی در دســتش‪،‬‬ ‫بــه خــودم امــدم‪ .‬امیــر کــه انــگار تمــام‬ ‫افــکار مــن را خوانــده بــود بــا لبخنــد‬ ‫همیشــگی اش گفــت‪« :‬مــا در مقابــل‬ ‫کتــک کارامــون چــه کوچیــک و‬ ‫نتیجــه ت ‬ ‫چــه بــزرگ مســئولیم‪ .‬بــرای انجام هــر کاری‬ ‫بایــد اول فکــر کنیــم کــه مبــادا ایــن رفتــار اثــر‬ ‫منفــی بــرای دیگــران بــه وجــود بیــاره‪ .‬گاهی‬ ‫مــا بــا یــه ســخن و یــا یــه رفتــار‪ ،‬بــه زندگــی‬ ‫دیگــران ضربــه می زنیــم و خودمــون هــم‬ ‫از اون غافلیــم کــه در اخــرت ازش باخبــر‬ ‫می ش��یم»‪.‬‬ ‫تــازه معنــی ایــن روایــت حضــرت رســول‬ ‫(ص) فهمیــدم کــه فرمودنــد‪ ...« :‬هــرگاه‬ ‫خواســتید کاری انجــام دهیــد در مــورد‬ ‫عاقبــت ان فکرکنیــد‪ .‬اگــر مایــه رشــد و‬ ‫هدایــت بــود انجــام بدهیــد و اگــر مایــه‬ ‫گمراه��ی از ان بپرهیز ی��د‪»...‬‬ ‫‪21‬‬ ‫شماره ششم‬ ‫تابستان ‪98‬‬ ‫ݧ ݧٰ‬ ‫سلمی‪ :‬بانوی‬ ‫ایرانی مسلمان‬ ‫ مریم جعفری امیــر رفــت و مثــل‬ ‫همیشــه موبایلــش را‬ ‫جــا گذاشــت‪ .‬فکــری به ســرم زد‪ .‬موبایلش‬ ‫را برداشــتم و بــا ســرعت‪ ،‬چنــد پیام رســان‬ ‫برایــش نصــب کــردم‪ .‬لبخنــدی بــر لبــم‬ ‫نشســت‪ .‬حــاال امیر‪ ‬هــم عضــوی از چنــد‬ ‫گــروه فامیلــی و دوســتان شــده بــود‪ .‬وقتــی‬ ‫بــه خانــه برگشــت‪ ،‬چشــمانش بــه دنبــال‬ ‫موبایــل دو دو مـی زد‪ .‬صدای دینگ دینگ‬ ‫پشــت ســر هــم پیام هــا باعــث شــد خیلــی‬ ‫زود موبایــل را پیــدا کنــد‪ .‬قلبــم تنــد مـی زد‪.‬‬ ‫وقتــی چشــمش بــه تلگــرام و اینســتاگرام‬ ‫و‪ ...‬افتــاد‪ ،‬چهــره اش برافروختــه شــد و بــا‬ ‫عصبانیــت گفــت‪« :‬مــن بــه شــما میگــم‬ ‫تــو ایــن شــبکه ها نبــاش بعــد بــرای منــم‬ ‫این هــا رو نصــب می کنــی‪ .‬میگــم از ایــن‬ ‫فضاهــا خوشــم نمیــاد‪ .‬این هــا رابطــه مــا رو‬ ‫ســرد می کنــه‪ ،‬مــا رو از هــم دور می کنــه‪».‬‬ ‫راضیــش کــردم کــه فقــط چنــد روز‬ ‫گش ـت وگذار در ایــن شــبکه های مجــازی‬ ‫داشــته باشــد و بعــد اگــر خوشــش نیامــد‬ ‫ان هــا را پــاک کنــد‪ .‬مدتــی گذشــت‪.‬‬ ‫یک شــب وقتــی از مســجد بــه خانــه‬ ‫برگشــت بــا لحن متفاوتی گفــت‪ « :‬بعضی‬ ‫از مــا ادمــا‪ ،‬واســه فضــای مجــازی هیــچ‬ ‫ً‬ ‫قانــون و قاعــده ای نداریــم‪ .‬مثــا بــا نامحــرم ‬ ‫رابطــه برقــرار می کنیــم و کلــی بــه هم دیگــه‬ ‫ابــراز عالقــه می کنیــم‪ ،‬ازیــن اســتیکر قلــب‬ ‫ه��ا می فرس��تیم و‪.»...‬‬ ‫بعــد از چنــد دقیقــه ســکوت ادامــه داد‪:‬‬ ‫«تــو االن حاضــری عکــس ســه در چهــار‬ ‫‪22‬‬ ‫‪ -1‬کوکب البدری‪ ،‬ج ‪ ،1‬ص ‪196‬‬ ‫‪ -2‬بحاراالنوار‪ ،‬ج ‪ ،43‬ص ‪134‬‬ ‫‪23‬‬ ‫شماره ششم‬ ‫تابستان ‪98‬‬ ‫ݧ ݧٰ‬ ‫سلمی‪ :‬بانوی‬ ‫ایرانی مسلمان‬ ‫َ‬ ‫نه فقط‬ ‫ُ‬ ‫ْ‬ ‫برا ی خودم ‪...‬‬ ‫مائده شکری روز عیــد غدیــر بــود و همگــی مــا در منــزل‬ ‫پــدرم جمــع بودیــم‪ .‬به رســم چنــد ســال‬ ‫اخیــر‪ ،‬بــرای ناهــار روز عیــد مهمــان داشــتیم و امســال مهمانمــان‬ ‫همــکاران نزدیــک پــدرم بودنــد‪ .‬روزهــای قبــل از عیــد‪ ،‬برنامــه‬ ‫و مشــغله زیــادی داشــتم و کمــی بداخــاق شــده بــودم‪ .‬حجــم‬ ‫کاری زیــاد بــرای زندگــی چهارســاله مــا هرچنــد جدیــد نبــود‪ ،‬امــا‬ ‫خالــی از حاشــیه هــم نبــود‪ .‬مانــده بــودم کــه مهمانــی خانــه پــدرم‬ ‫را چطــور در کنــار حجــم کارهــای درســی و پایان نامــه خــودم‪،‬‬ ‫گرفتار ی هــای درس و کار همســرم و ماموریت هــای پی درپــی‬ ‫او بگــذارم‪ .‬بااینکــه همیشــه بخشــی از گفت وگــوی مــا صــرف‬ ‫برنامه ریــزی می شــد‪ ،‬امــا همیشــه بخــش زیــادی از ایــن برنامه هــا‬ ‫روی کاغــذ می مانــد‪ .‬هنــوز نمی دانســتیم رمــز نزدیــک کــردن‬ ‫برنامه هــای کاغــذی بــه واقعیــت زندگی مــان چیســت‬ ‫از تلویزیــون مداحــی پخــش می شــد‪ .‬بــرای لحظاتــی غــرق خیــال‬ ‫شــدم‪ .‬بــا خــود فکــر کــردم حــاال که حضــرت علــی(ع) ســنگین ترین‬ ‫مســئولیت را بعــد از رســول اهلل در روی زمیــن دارنــد‪ ،‬حــال و‬ ‫هــوای خانــه و همســر بزرگوارشــان‪ ،‬حضــرت زهــرا(س) چطــور‬ ‫اسـ�ت؟ چطــور چهــار فرزنــد کوچــک را تــر و خشــک می کننــد؟‬ ‫کارهــای خانــه مثــل ارد کــردن گنــدم و پخــت نــان و شست وشــو‬ ‫و مهمــان داری و خیلــی کارهــای دیگــر کــه از قبــل بــود‪ ،‬حــاال‬ ‫همراهــی و هم دلــی هــم وزن بــا مســئولیت جدیــد شــوهر هــم در‬ ‫برنامــه کاری جدیدشــان اضافه شــده بــود‪.‬‬ ‫بــا روایــات و داســتان هایی کــه از زندگــی ایشــان خوانــده بــودم‪،‬‬ ‫حــال و هــوای زندگی شــان را تصــور کــردم‪ .‬پیامبــر(ص) کلیــه امــور‬ ‫داخلــی خانــه را بــه حضــرت زهــرا (س) ســپردند‪ .‬شــدت ســختی‬ ‫کارهــای خانــه به قــدری بــود کــه گاهــی صحابــه رســول اهلل بــا دیــدن‬ ‫حضــرت زهــرا (س) در حــال انجــام کارهــای ســخت بــه کمــک‬ ‫ایشــان می امدنــد‪ .‬ایــن کار و زحمــت در کنــار فقــر مالــی شــدید زندگــی را ســخت تر هــم‬ ‫کــرده بــود‪ .‬چــه شـب هایی کــه نــان بــرای خــوردن نبــود امــا خبــری از گلــه و شــکایت هــم‬ ‫نبــود‪ .‬چــه ش ـب های بیشــتری کــه پــدر از خانــه دور بــود و کارهــای بیــرون خانــه هــم بــه‬ ‫کارهــای قبلــی اضافــه می شــد‪ .‬مــادر بــدون ذره ای خســتگی‪ ،‬محبتشــان را نثــار بچ ههــا و‬ ‫شبــو‪ ،‬صبــور‬ ‫دعایشــان را روانــه میــدان جنــگ می کردنــد‪ .‬همســری همیشــه اراســته و خو ‬ ‫(س)‬ ‫به طور ی کــه صبــر را معنــا می بخشــیدند‪ .‬دل نشــین تر از حضــرت فاطمــه ‪ ،‬بهتر یــن‬ ‫زنــان روی زمیــن‪ ،‬کســی شــوهرش را در تار یــخ خطــاب نکــرده‪« :‬علــی جــان‪ ،‬روح مــن‬ ‫فــدای روح تــو باشــد و جــان مــن ســپر بــای جــان تــو‪ .»1‬حضــرت علــی (ع) هــم گوشـه ای از‬ ‫کارنامــه درخشــان همدلــی حضــرت زهــرا (س) را در جملـه ای نشــانمان دادنــد‪« :‬هــرگاه بــه‬ ‫فاطمــه می نگریســتم تمــام ناراحتی هــا و غم هایــم برطــرف می شــد‪».2‬‬ ‫بــا صــدای زنــگ در بــه خــودم امــدم‪ .‬بعــد از نمــاز جماعــت ناهــار صــرف شــد‪ .‬نو بــت بــه‬ ‫ً‬ ‫یشــد کــه حجــم کاری پدرم به خاطر مســئولیت‬ ‫گــپ و گفــت رســید‪ .‬حــدودا دو ســالی م ‬ ‫جدیدشــان ســنگین شــده بــود‪ .‬هــرروز شــش صبــح تــا یــازده شــب به اضافــه ســه چهــار‬ ‫اخــر هفتــه در مــاه! بــرای مــا جالــب بــود کــه ببینیــم بقیــه چطــور بــا کار همسرشــان کنــار‬ ‫می اینــد‪ .‬فــان خانــم می گفــت کــه بــه همســرم گفتــم ا گــر ســاعت ‪ 5‬خانــه نباشــد مـی روم‬ ‫در حراســت اداره می نشــینم تــا بیایــد و ایشــان هــم بــه خاطــر فضــای مردانــه حراســت‪،‬‬ ‫حیــا کردنــد و زود تشــریف می برنــد‪ .‬دیگــری می گفــت از ســاعت چهــار عصــر مــدام زنــگ‬ ‫می زنــم‪« :‬کجایــی؟ مــن کالفــه شــدم!» و ان یکــی کــه می گفــت‪« :‬مگــه مــرد انقــد ســرکار‬ ‫می مونــه؟ نکنــه خبــری هســت و مــا در جر یــان نیســتیم!»‪.‬‬ ‫یکــرد‪.‬‬ ‫تهــا مــادر مــن بــود کــه بــا لبخنــد و ســکوت همــه را گــوش م ‬ ‫در همــه ایــن صحب ‬ ‫وقتــی خانم هــا جو یــا شــدند کــه ایشــان هــم از حــال وروز خــود بگو یــد‪ ،‬مــادرم گفــت‪:‬‬ ‫شهــای همســرهای مــا تــوی مســیری‬ ‫«شــکر خــدا را میگــم کــه ایــن بخــش از کشــور بــا تال ‬ ‫کــه بایــد باشــه به درســتی جلــو مـی ره‪ ».‬صــدای همــه بــاال رفــت کــه شــما هــم کــه خانـه دار‬ ‫هســتید و بچ ههــا هــم کــه مســتقل شــده اند‪ ،‬پــس حوصل هتــان چــه؟ پــس تنهایــی چــه؟‬ ‫ً‬ ‫ً‬ ‫حتمــا همــش پــای تلویز یــون هســتید! حتمــا مــدام بــا تلفــن صحبــت می کنیــد و‪. ...‬‬ ‫مــادرم کوتــاه امــا پــر از تجر بــه پاســخ داد‪« :‬نــه بیــکار نمی مونــم کــه! برنامــه دارم‪ .‬انقــدر‬ ‫ݫ ݬݕٮرݣ ݩݧوݐںݠدݣ ݤه ݣوݣ ݫݒ ݦݬىݫ ݔݣهݤݣر‬ ‫‪ -1‬راهی که قب ً‬ ‫ال چندین بار از ان عبور کرده‬ ‫شده باشد‪.‬‬ ‫‪24‬‬ ‫‪25‬‬ ‫شماره ششم‬ ‫تابستان ‪98‬‬ ‫ݧ ݧٰ‬ ‫سلمی‪ :‬بانوی‬ ‫ایرانی مسلمان‬ ‫کار دارم کــه حتــی فرصــت نمی کنــم‬ ‫هــر روز احــوال بچه هــا را بپرســم‪ ».‬تــازه‬ ‫ایــن بمانــد کــه همگــی خانم هــا تــا منــزل‬ ‫اقوامشــان کمتــر از نیــم ســاعت فاصلــه‬ ‫دارنــد و مــادر مــن کیلومترهــا دورتــر از‬ ‫همــه خانــواده خــود اســت‪...‬‬ ‫ســاعت بــه حوالــی پنــج ونیــم رســید و‬ ‫کم کــم مهمان هــا امــاده رفتــن شــدند‪.‬‬ ‫بعــد از رفتــن مهمان هــا‪ ،‬دورهــم‬ ‫نشســته بودیــم کــه پــدرم رو بــه مــادر کــرد‬ ‫و گفــت‪« :‬در بیــن صحبــت همــکارا از‬ ‫خانواده شــون‪ ،‬مــن بــازم بهــت افتخــار‬ ‫کــردم کــه چقــدر بــا بقیــه متفاوتــی!»‬ ‫چــه طــور اســت کــه بعضی هــا بــا هــر‬ ‫شــرایطی از زندگــی راضی انــد و بعضــی‬ ‫اگــر همــه خوشــبختی ها را بــه ان هــا‬ ‫بدهیــم بازهــم گلــه دارنــد؟ بــه نظــرم‬ ‫می رســد یکــی از مولفه هــای مهــم‬ ‫بــرای خوشــبختی صبــر اســت‪ .‬بلــه؛ ان‬ ‫چیــز نامرئــی بــرای برنامــه مــن صبــر بــود‪.‬‬ ‫تــاش و حرکــت همــراه بــا صبــوری‪.‬‬ ‫مثــل کوه نــوردان کــه از راه به اصطــاح‬ ‫پاکــوب‪ 1‬حرکــت می کننــد‪ ،‬مــن هــم بــرای‬ ‫زندگ ـی ام راهــی را انتخــاب می کنــم کــه‬ ‫در انتهــا نفســی از ســر رضایــت بکشــم‪.‬‬ ‫هــم ارامــش و رشــد خــودم را تضمیــن‬ ‫کــرده باشــم هــم ارامش بخــش باشــم و‬ ‫زمینــه رشــد خانــواده ام را فراهــم کنــم‪.‬‬ ‫ݫ ݬݕٮرݣ ݩݧوݐںݠدݣ ݤه ݣوݣ ݒ ݦݬݫى ݔݣهݤݣر‬ ‫ݫ ݬݕٮرݣ ݩݧوݐںݠدݣ ݤه ݣوݣ ݫݒ ݦݫݬى ݔݣهݤݣر‬ ‫�ب رکه ای رود ش�د و م جو� و ش�د و در ی�ا ش�د‬ ‫ز شت‬ ‫ب�ا ج�ها� ��ران کوه احد �ب ر پ�ا ش�د‬ ‫و زا� ا�ن ا��ی ݐݡںه �ا ا��ی ݐݡںه �اال می ر ف� ت‬ ‫�‬ ‫ب‬ ‫ب‬ ‫ف‬ ‫ش‬ ‫� خ�ود� �ک ت� ن�ه �اال می ر� ت‬ ‫� در دس ت‬ ‫دس ت‬ ‫�‬ ‫�خ‬ ‫ق‬ ‫ب‬ ‫ی‬ ‫ن‬ ‫ع‬ ‫ز‬ ‫ش‬ ‫ت‬ ‫ت‬ ‫ل‬ ‫ع‬ ‫را� �� ه�مه پ��هان �ده در ی�ن لی اس�‬ ‫� �ه �تکامل �ب رسد ا� ه� ت‬ ‫ت �ا که ب�ع�ث ت‬ ‫ن‬ ‫ن‬ ‫ه‬ ‫ݡس�‬ ‫خ‬ ‫ب‬ ‫ع‬ ‫ع‬ ‫�‬ ‫�‬ ‫ز‬ ‫که شک�ان اه �ی ا� وصلهء ل ی�ن لی اس ت‬ ‫�‬ ‫ش ݒ‬ ‫�م ه�مه زا� دام ن�ه �اال می ر ف� ت‬ ‫پ �ی� چ ݡس‬ ‫�‬ ‫ف ت ق‬ ‫س� � س�ت ش‬ ‫ب‬ ‫گ�� سا�ی من ا ی�ن مرد و بو یم د �‬ ‫اد� �د�هد ع ش� ق� ولی اهلل اس ت‬ ‫ت �ا ش�ه ت‬ ‫�‬ ‫�گ�ذ � � ش� �گ � س�ت ش‬ ‫ب‬ ‫ب ار ید که یک مه ب و یم د �‬ ‫�له در �له زا� ا�ن ما�ذ �نه �اال می ر ف� ت‬ ‫�‬ ‫پ پ‬ ‫ع ل � س ت ت� ف‬ ‫ب‬ ‫ه�ر چ�ه در ا م باال � صر� کرده‬ ‫� پ�سر ب��ن ت‬ ‫پ � ی ش� چ� ش�م ه�مه دس ت‬ ‫س‬ ‫د‬ ‫ا‬ ‫�‬ ‫ش‬ ‫س� ت ف‬ ‫�م ج‬ ‫� �عار� کرده‬ ‫عرا� �به من ی ب‬ ‫� ب‬ ‫� پ�سر ا�م ن�ه �اال می ر ف� ت‬ ‫ب� ی�ن دس ت‬ ‫�‬ ‫ش‬ ‫ب‬ ‫�ژ �ن‬ ‫�ژ‬ ‫ن‬ ‫م‬ ‫ص‬ ‫�‬ ‫�‬ ‫�‬ ‫وا ه در وا ه ی د د دا را ا ا‪...‬‬ ‫ف‬ ‫گ ف� ت‬ ‫�‪ :‬ا ی�ن ب�ار �به پ�ا ی�ان س�ر می گو�یم‬ ‫گ ف�ت� ن ه�م گ ݐ ت ش ا ن‬ ‫�ی اه گی ݡڡ�ه �د �� ج�ا اما‬ ‫ف‬ ‫" ب�اراه گ� ت�ه ام و ب�ار دگر می گو�یم"‬ ‫خ ت ا ݑ ش‬ ‫ا ت� ش خ‬ ‫ز‬ ‫ݡٮ‬ ‫�‬ ‫سو � در � � و �ب ر � � �ود دامن �د‬ ‫ق‬ ‫س ی�دحم ی�در�ض ا �ب ر�عی‬ ‫‪26‬‬ ‫مریم السادات مرتضی زاده‬ ‫مفاتیح الجنــان شــیخ عبــاس قمــی‬ ‫کتــاب عز یــزی اســت‪ .‬صفحــه بــه‬ ‫صفحـه اش ّ‬ ‫مزیــن اســت به مســتحبات؛‬ ‫همــان اعمــال نیــک و عبادت هایــی کــه‬ ‫نهــا نشــانه محبــت خالصانــه مــا‬ ‫انجــام ا ‬ ‫بـ�ه معبـ�ود مهربانمـ�ان اسـ�ت‪.‬‬ ‫مومنانــی کــه ایــن کتــاب گران قــدر‬ ‫مهمــان همیشــگی ســجاده های‬ ‫نمازشــان اســت‪ ،‬به خو بــی می داننــد‬ ‫کــه دســتورهای عبــادی روزهــا و‬ ‫ش ـب هایش روح افزاســت و بــه دل هــای‬ ‫خســته زندگــی دو بــاره می بخشــد‪.‬‬ ‫ّ‬ ‫بــا تفکــر در صورت هــای مختلــف‬ ‫اعمــال در ایــن کتــاب شــریف راز و‬ ‫رمزهایــی را درمی یابیــم کــه می توانــد‬ ‫چــراغ راه ســعادت دنیــا و اخرتمــان‬ ‫باشــد‪ .‬به عنوان مثــال ا گــر در اعمــال‬ ‫بزرگ تر یــن عیــد خــدا‪ ،‬عیــد غدیــر‪،‬‬ ‫کمــی تامل کنیــم‪ ،‬نکاتــی ارزشــمند‬ ‫بــرای اموختــن راه و رســم بندگــی در‬ ‫ان می یابیــم‪ .‬در میــان اعمــال غدیــر‬ ‫عــاوه بــر نمازهــا و ذکرهــای در خلــوت‪،‬‬ ‫کارهــای اجتماعــی مثــل اطعــام کــردن‪،‬‬ ‫دیدوبازدیــد و تبر یــک گفتــن؛ ارزو کــردن‬ ‫برکــت و نــور بــرای مســلمین و حتــی‬ ‫لبخنــد زدن بــه چهــره مومنــان‪ 1‬ازجملــه‬ ‫کارهــای پــر اجــر و ثــواب اســت‪ .‬همــه‬ ‫ایــن کارهــا نمونه هایــی از خلــق کــردن‬ ‫خیــر و شــادی بــرای بنــدگان خداســت‪.‬‬ ‫پــس معلــوم اســت در تربیــت نــاب‬ ‫اســامی‪ ،‬بــرای رســیدن بــه شــادمانی‬ ‫ّ‬ ‫و لــذت حقیقــی‪ ،‬تنهــا نبایــد بــه حــال‬ ‫خودمــان بســنده کنیــم‪ .‬بــرای داشــتن‬ ‫قلبــی پرنشــاط بایــد بــرای خلــق خــدا نیــز‬ ‫شــادی افرین باشــیم‪.‬‬ ‫فتــر را می تــوان از تدبــر در‬ ‫امــا نکتــه لطی ‬ ‫جملـه ای کــه در اعمــال ایــن عیــد ســعید‬ ‫در مفاتیــح امــده اســت‪ ،‬فهمیــد‪ .‬همــان‬ ‫جملــه زیبایــی کــه توصی هشــده هنــگام‬ ‫دیــدار دوســتان و محبیــن حضــرت علــی‬ ‫ُ‬ ‫علیه الســام بــه زبان اور یــم؛ «الحمــد هلل‬ ‫الـ ّـذی َج َع َلنــا ِمـ َـن ُ‬ ‫الم َت َم ّ ِســکین ِب ِوالیـ ِـه‬ ‫امیرالمومنیــن علیه الســام»‪« .‬خدایــا‬ ‫تــو را ســپاس کــه مــا را از پنــاه جو یــان بــه‬ ‫والیــت امیــر مومنــان علــی علیه الســام‬ ‫قــراردادی»‪ .‬تفکــر در ایــن عبــارت کوتــاه‪،‬‬ ‫اصلی تر یــن راز رســیدن بــه شــادی های‬ ‫معنــوی و پایــدار را بــه مــا می امــوزد؛ راه‬ ‫ّ‬ ‫کسـ�ب خوشـ�ی هایی کـ�ه موقـ�ت نیسـ�ت‪.‬‬ ‫ایــن عبــارت نورانــی با «الحمد هلل» شــروع‬ ‫یشــود‪ .‬انســان وقتــی «الحمــد هلل»‬ ‫م ‬ ‫می گو یــد کــه بــه نعمت هــای الهــی توجــه‬ ‫پیــدا کنــد‪ .‬در حقیقــت درک و لــذت‬ ‫داشــتن نعمــت اســت کــه انگیــزه مــا‬ ‫بــرای حمــد و ســپاس از خــدا می شــود‪.2‬‬ ‫در ایــن جملــه پرمعنــا ان نعمتــی کــه در‬ ‫وجودمــان شــوق و نشــاط حمــد خــدا‬ ‫را ایجــاد می کنــد‪ ،‬نعمــت تمســک بــه‬ ‫والیتــ امیرالمومنیــن(ع) اســت؛ تمســک‬ ‫یعنـ�ی پنـ�اه بـ�ردن و ّ‬ ‫متوسـ�ل شـ�دن‪.‬‬ ‫گو یــا هدیــه امامــان معصــوم در البــه الی‬ ‫برگ هــای مفاتیح الجنــان و در اعمــال‬ ‫روز غدیــر بــرای مــا ایــن اســت کــه پنــاه‬ ‫بــردن و چنــگ زدن بــه اســتان ولــی خــدا‪،‬‬ ‫در قلــب هــر انســانی موجــب شــادی‬ ‫ماندنــی و پرثمــر اســت‪ .‬همــه عوامــل‬ ‫مـ ّ‬ ‫ـادی شــادی افرین‪ ،‬تاریخ مصــرف‬ ‫دارنــد‪ .‬هرچــه کــه باشــند بعــد از مدتــی‬ ‫‪27‬‬ ‫شماره ششم‬ ‫تابستان ‪98‬‬ ‫ݧ ݧٰ‬ ‫سلمی‪ :‬بانوی‬ ‫ایرانی مسلمان‬ ‫ان ف‬ ‫ن� ف‬ ‫خ ش‬ ‫ز‬ ‫��که �هم ی�د و �ود� را �به �هم ی�دن �د‬ ‫ق‬ ‫ن ا‬ ‫می رود �صهء ما سوی سرا� ج�ام �رام‬ ‫فت ق‬ ‫ق خ ا ا‬ ‫د��ر �ݡصه ور� می �ورد �رام �رام‬ ‫َ‬ ‫شادی های ماندنی‬ ‫ݫ ݬݕٮرݣ ݩݧوݐںݠدݣهݤ ݣوݣ ݫݒ ݦݬىݫ ݔݣ ݤهݣر‬ ‫ݫ ݬݕٮرݣ ݩݧوݐں ݣݠدݣهݤ ݣوݣ ݫݒ ݦݫݬى ݔݣهݤݣر‬ ‫ماموریت جهانی‬ ‫اولین قدم برای احیاء جهانی پیام غدیر‪ ،‬معرفت افزایی است‪ .‬ما از خودمان شروع کردیم‪ .‬پای‬ ‫صحبت های جناب اقای دکتر رجبی دوانی مورخ و پژوهشگر برجسته تاریخ اسالم نشستیم و‬ ‫پیرامون حقایق و انحرافات غدیر خم‪ ،‬اهمیت نقش زنان در حفظ والیت و ‪ ...‬از ایشان اموختیم‪.‬‬ ‫بزرگ ترین نعمت‬ ‫والیــت اهمیــت فوق العــاده ای در بــاور دینــی مــا دارد‪ .‬خداونــد در ایــه تبلیــغ بــه پیامبــر‬ ‫می فرماید اگر والیت علی(ع) را ابالغ نکنی‪ ،‬رســالت خود را انجام نداده ای‪ .1‬بیســت و ســه‬ ‫(ع)‬ ‫ســال تــاش گســترده و طاقت فرســای پیامبــر(ص) درگــرو ابــاغ والیــت علی بــن ابی طالب‬ ‫بــود‪ .‬زمانــی کــه رســول خــدا(ص) والیــت امیرالمومنیــن(ع) را ابــاغ کردنــد و بــرای حضــرت‬ ‫بیعــت گرفتنــد‪ ،‬رو بــه اســمان‪ ،‬بــه خــدا عرضــه داشــتند‪« :‬ایــا ایــن تکلیــف بــزرگ را انجــام‬ ‫دادم؟» در ایــن زمــان ایــه ِا کمــال نــازل شــد‪ .2‬در این ایه شــریفه چند نکته مهم نهفته اســت‪:‬‬ ‫‪ -1‬رمـ ِـز مایــوس شــدن دشــمنان از انحــراف در دیــن‪ ،‬والیــت اســت‪ .‬بــا والیــت‪،‬‬ ‫کافرانــی کــه احســاس می کردنــد ا گــر پیامبــر(ص) از دنیــا بــرود‪ ،‬اســام از بیــن خواهــد‬ ‫رفــت‪ ،‬مایــوس شــدند‪ .‬چــون خداونــد بــرای تضمیــن بقــا و حرکــت درســت‬ ‫گتــری در نظــر داشــت کــه والیــت امیرالمومنیــن(ع) اســت‪.‬‬ ‫اســام‪ ،‬تدبیــر بزر ‬ ‫‪ -2‬هــر کــس بــا والیــت باشــد از هیــچ قدرتــی‪ ،‬جــز خــدا‪ ،‬ترســی نــدارد‪.‬‬ ‫(ص)‬ ‫‪28‬‬ ‫‪« -1‬ان لم تفعل فما بلغت رسالته»‪.‬سوره مائده ایه ‪67‬‬ ‫‪« -2‬الیوم یئس الذین کفروا من دینکم فالتخشوهم و اخشون‪ ،‬الیوم اکملت لکم دینکم و اتممت‬ ‫علیکم نعمتی و رضیت لکم االسالم دینا»‪ .‬سوره مائده ایه ‪3‬‬ ‫‪« -3‬انما ولیکم اهلل و رسوله و الذین امنوا‪،‬‬ ‫الذین یقیمون الصاله و یوتون الزکاه و هم‬ ‫راکعون»‬ ‫‪29‬‬ ‫شماره ششم‬ ‫تابستان ‪98‬‬ ‫ݧ ݧٰ‬ ‫سلمی‪ :‬بانوی‬ ‫ایرانی مسلمان‬ ‫از اثــر می افتنــد؛ امــا ان هــا کــه شــبیه‬ ‫ّ‬ ‫متمســک‬ ‫برگزیــدگان خــدا می شــوند و‬ ‫بــه راه مستقیمشــان‪ ،‬حتــی باوجــود‬ ‫ســختی ها حــال خوبشــان دائمــی‬ ‫اســت‪ .‬حقیقــت ایــن اســت کــه هــر‬ ‫(ع)‬ ‫چـ�ه زندگ��ی م��ا بهــ امیرالمومنیــن‬ ‫شــبیه تر باشــد‪ ،‬قلبمــان وســیع تر و‬ ‫دایــره غم هــای دنیایــی در وجودمــان‬ ‫کوچک تــر می شــود؛ زیــرا ایــن نــوع زندگــی‬ ‫لحظه لحظــه اش ذکــر خــدا اســت و‬ ‫ارمغــان ایــن یــاد همیشــگی‪ ،‬ارامــش‬ ‫اســت‪3‬؛ همـ�ان شـ�ادی ماندنـ�ی‪.‬‬ ‫در روزگاری کــه بــرای داشــتن حــال‬ ‫خــوب توصیه هــای غلــط کــم نیســتند‪،‬‬ ‫خــدا کنــد بــه ایــن بــاور برســیم کــه‬ ‫پایبنــدی بــه ارزش هــای اســامی و‬ ‫جلــب رضــای خــدا در ســایه اطاعــت‬ ‫اولیــاء الهــی تنهــا راه رســیدن بــه شــادی‬ ‫بی پایــان اســت‪.‬‬ ‫منابع‪:‬‬ ‫‪-1‬امــام رضــا(ع)‪ ...« :‬کســی کــه در روز غدیــر بــه روی‬ ‫بــرادرش لبخنــد بزنــد‪ ،‬خــدا در روز قیامــت بــا لطــف‬ ‫و مهربان��ی ب��ه او می نگــرد و هــزار حاجــت او را بــراورده‬ ‫می کن��د‪[ »...‬اقب�اـل االعم��ال‪ ،‬ســیدبن طاووس (ره)]‬ ‫‪-2‬برگرفتــه از فرمایشــات ای ـت اهلل مصبــاح یــزدی در‬ ‫شــرح خطبــه فدکیــه‬ ‫‪« -3‬بــا ی��اد خ�دـا دل ه�اـ ارام می شــود‪[ ».‬ســوره مبارکــه‬ ‫رعــد ایــه ‪[ 28‬‬ ‫‪ -3‬دیــن اســام منهــای والیــت ناقــص‬ ‫اســت‪ .‬چه بســا منظــور از ایــه ایــن‬ ‫باشــد کــه بزرگ تر یــن نعمــت خــدا‬ ‫بــه بشــریت‪َ ،‬عرضــه والیــت اســت‪.‬‬ ‫‪ -4‬وقتــی خداونــد می فرمایــد‪« :‬و‬ ‫رضیــت لکــم االســام دینــا»؛ حــاال‬ ‫راضــی شــدم‪ ،‬یعنــی اســام نــزد خداونــد‬ ‫بــدون والیــت پذیرفتنــی نیســت‪.‬‬ ‫پیامبر(ص)‪ ،‬رسولی که اطاعت نمی شد‬ ‫در ایــه ‪ 55‬ســوره مائــده‪ 3‬صاحبــان والیــت‬ ‫در درجــه اول خــدا‪ ،‬بعــد پیامبــر (ص) و‬ ‫بعــد امیرالمومنیــن(ع) معرفــی می شــوند‪.‬‬ ‫در عصــر حیــات پیامبــر‪ ،‬اکثــر امــت‬ ‫رســالت ایشــان را پذیرفتنــد‪ ،‬ولــی‬ ‫والیــت حضــرت یعنــی اطاعــت کامــل‬ ‫و بی چون وچــرا از ایشــان را نپذیرفتنــد‪.‬‬ ‫ُ‬ ‫ً‬ ‫مثــا در جنــگ احــد پیامبــر(ص) فرمودنــد‬ ‫کــه در صــورت شکســت یــا پیــروزی‪،‬‬ ‫پنجــاه نفــر در تنگــه عینین مســتقر باشــند‬ ‫و تــا ایشــان دســتور نداده انــد‪ ،‬انجــا را تــرک‬ ‫نکننــد؛ امــا بــا حصــول پیــروزی اولیــه‪،‬‬ ‫تنگــه را تــرک کردنــد کــه شکســت اســام‪،‬‬ ‫شــهادت حضــرت حمزه(عمــوی‬ ‫پیامبــر) و د ههــا نفــر دیگــر نتیجــه ان شــد‪.‬‬ ‫اطالعــت نکــردن از والیــت‪ ،‬پیامدهــای‬ ‫بســیار ســنگین و غیرقابــل جبرانــی دارد‪.‬‬ ‫چرا علی(ع) موالی همه مسلمانان نشد؟‬ ‫وقتــی اکثــر مــردم والیــت پیامبــر(ص) را بــاور‬ ‫نداشــتند‪ ،‬والیــت امیرالمومنیــن(ع) را ‪-‬که‬ ‫‪30‬‬ ‫امــا پــس از رحلــت پیامبــر(ص) قبایلــی‬ ‫ــت‬ ‫کــه تــازه اســام اورده بودنــد در اصال ِ‬ ‫دیــن شــک کردنــد؛ زیــرا دیدنــد کــه‬ ‫جانشــین معرفی شــده‬ ‫مــردم مدینــه‬ ‫ِ‬ ‫(ص)‬ ‫را نپذیرفتنــد‪.‬‬ ‫توســط پیامبــر‬ ‫درنهایــت امــت اســام بــه دلیــل دوری‬ ‫و کنــار گذاشــتن والیــت بــه بدبختــی و‬ ‫شــقاوت در دنیــا و اخــرت گرفتــار شــد‪.‬‬ ‫ریشه دوری از والیت در هر عصر و زمان‬ ‫وجــه اشــتراک علــل دوری از والیــت‪ ،‬هــم‬ ‫درگذشــته و هــم در ایــن دوره‪ ،‬نداشــتن‬ ‫بصیــرت اســت‪ .‬بســیاری از مســلمانان‬ ‫صــدر اســام بــه قــوم و قبیلــه و نســب‬ ‫افتخــار می کردنــد‪ .‬برخــی به صراحــت‬ ‫می گفتنــد‪ :‬چــرا تمــام افتخــارات در‬ ‫بنی هاشــم جمــع باشــد؟ ایــن مســئله‬ ‫نشــان می دهــد کــه بــرای ان هــا منافــع‬ ‫قومــی و قبیلــه ای مهم تــر از تکلیــف‬ ‫دینــی یعنــی پیــروی از والیــت بــود‪.‬‬ ‫نکتــه دیگــر‪ ،‬نداشــتن تحلیــل و فهــم‬ ‫درســت نســبت بــه مســائل و تکلیــف‬ ‫شــرعی و تســلیم شــدن در برابــر‬ ‫جوســاز ی ها اســت‪ .‬عــده ای در ســقیفه‬ ‫بــا نادیــده گرفتــن غدیــر‪ ،‬فــرد دیگــری‬ ‫را جــای پیامبــر(ص) نشــاندند؛ امــا چــرا‬ ‫بقیــه مــردم از والیــت حمایــت نکردنــد؟‬ ‫تصــور بــر ایــن اســت کــه عامــان اصلــی‬ ‫ضربــه بــه والیــت‪ ،‬کســانی بودنــد کــه‬ ‫بــه قــدرت رســیدند‪ .‬درحالی کــه بــا‬ ‫دقــت در تاریــخ‪ ،‬می فهمیــم ســقیفه را‬ ‫(ع)‬ ‫انصــار معــروف بــه محبــان اهل بیــت‬ ‫ِ‬ ‫پدیــد اوردنــد‪ .‬ان هــا بــا اطــاع از کینــه‬ ‫مهاجریــن نســبت بــه امیرالمومنیــن(ع)‪،‬‬ ‫ایشــان را کنــار گذاشــتند‪ .‬در واقــع‬ ‫پنداشــتند کــه بــا صــاف کــردن جــاده‬ ‫بــرای دشــمن‪ ،‬ســقیفه را بــه پــا کردنــد‪.‬‬ ‫تغییر فضیلت ها‬ ‫در تاریــخ هســت کــه وقتــی بــا ابوبکــر‬ ‫بیعــت شــد‪ ،‬یکــی از انصــار گفــت‪ :‬مــا‬ ‫جــز علــی بــه خالفــت کســی رضایــت‬ ‫نمی دهیــم؛ امــا یکــی از اهــل ســقیفه‬ ‫ً‬ ‫گفــت‪ ":‬اوال علــی دســتش بــه خــون‬ ‫ً‬ ‫بــزرگان قریــش اغشــته اســت‪ ،‬ثانیــا جــوان‬ ‫اســت و تجربــه کافــی نــدارد‪ .‬ولــی ابوبکــر‬ ‫ادم باتجربــه ای بــوده و کســی را هــم‬ ‫نکشــته اســت"‪ .‬در اینجــا فضیلت هــای‬ ‫حضــرت بــه امتیــاز منفــی تبدیــل می شــود‬ ‫و حاضریــن ســکوت می کننــد؛ به جــای‬ ‫اینکــه پاســخ دهنــد‪ :‬کســی برتــر اســت کــه‬ ‫خــودش را بــه خطــر انداختــه و دشــمنان‬ ‫اســام را از بیــن بــرده و همچنیــن‬ ‫پیامبــر(ص) او را معرفــی کــرده اســت‪.‬‬ ‫نقش زنان در حفظ غدیر‬ ‫در زمــان رســول خــدا(ص) وقتــی زنــان ایمان‬ ‫می اوردنــد‪ ،‬مثــل مــردان بــا پیغمبــر بیعــت‬ ‫می کردنــد و بیعــت ان هــا مهــم بــود‪ .‬در‬ ‫غدیــر هــم زن ها بــا امیرالمومنیــن(ع) بیعت‬ ‫(ص)‬ ‫کردنــد‪ .‬ولــی بعــد از رحلــت پیامبــر‬ ‫وقتــی بــه والیــت خیانــت شــد‪ ،‬زن هــا از‬ ‫عرصــه سیاســی و بیعــت حــذف شــدند‪.‬‬ ‫در طــول تاریــخ فضیلــت و حــق تقــدم‬ ‫در دفــاع از والیــت و برتریــن الگــو بــرای‬ ‫همــگان در والیتمــداری بــه ســرور بانــوان‬ ‫دوعالــم‪ ،‬حضــرت زهــرا(س) برمی گــردد کــه‬ ‫جــان مقــدس خــود را نیــز در ایــن راه فــدا‬ ‫کردنــد‪ .‬در زیــارت ایشــان می خوانیــم‪:‬‬ ‫علیــک یــا َ‬ ‫ّ‬ ‫ممت َحنــه»‪ ،‬ســام‬ ‫«الســام‬ ‫ِ‬ ‫بــر تــوای بانو یــی کــه مــورد امتحــان‬ ‫قــرار گرفتــی‪ .‬ایــن عبــارت در ز یــارت‬ ‫چیــک از معصومیــن نیامــده اســت؛‬ ‫هی ‬ ‫یکــه پیغمبــر(ص) و تمــام امامــان‬ ‫درحال ‬ ‫مــا امتحــان شــدند‪ .‬ایــن امتحــان بــرای‬ ‫نهــا‬ ‫پیامبــر(ص) و ائمــه مــا نبــود چــون ا ‬ ‫خودشــان صاحــب والیــت بودنــد‪.‬‬ ‫ُد ّر ی به نام اسماء‬ ‫بعــد از حضــرت زهــرا(س)‪ ،‬زنــان بــزرگ‬ ‫دیگــری نیــز بــه دفــاع از والیــت پرداختنــد‪.‬‬ ‫یکــی از خان مهــای بســیار جلیل القــدر‪،‬‬ ‫اســماء بنــت ُع َمیــس اســت‪ .‬ایشــان‬ ‫بانویی بزرگ از خانواده ای سرشناس بود‪.‬‬ ‫اســماء همســر اول جعفــر ابــن ابی طالــب‬ ‫(بــرادر بــزرگ امیرالمومنیــن(ع)) بــود‪ .‬بعــد‬ ‫از شــهادت جعفــر در جنــگ موتــه‪ ،‬ابوبکــر‬ ‫اســماء را بــه عقــد خــودش دراورد‪ .‬او در‬ ‫زمــان رحلــت پیامبــر(ص) باوجوداینکــه‬ ‫همســر ابوبکــر بــود‪ ،‬شــوهر خــود را رهــا‬ ‫کــرد و تــا شــهادت حضــرت زهــرا(س) در‬ ‫کنــار ایشــان مانــد‪ .‬بعــد از مــرگ ابوبکــر‬ ‫(ع)‬ ‫نیــز همســر حضــرت امیرالمومنیــن‬ ‫شــد و فرزندانــش از دو همســر قبلــی‬ ‫را بــه خانــه حضــرت علــی(ع) اورد‪.‬‬ ‫بــا تربیــت اســماء بــود کــه پســرش‬ ‫محمــد بــن ابــی بکــر‪ -‬یکــی از شــیعیان‬‫محبــوب علــی(ع) شــد و ســال ها بعــد‬ ‫نــوه ی محمــد ابــی بکــر‪ ،‬بانــو ّام فــروه‬ ‫فضیلــت و صالحیــت مــادر شــدن‬ ‫بــرای امــام صــادق(ع) را می یابــد‪.‬‬ ‫بانویی با سالح شعر‬ ‫بانــو س��وده حمدانــی در جنـ�گ صفیـ�ن‬ ‫بــا ســرودن شــعر ‪-‬کــه بزرگ تر یــن رســانه‬ ‫ان زمــان بــود‪ -‬موجــب تخر یــب روحیــه‬ ‫یشــد‪.‬‬ ‫یهــا م ‬ ‫دشــمن و تقو یــت خود ‬ ‫معاو یــه کین��ه اش را ب��ه دل می گی�رـد و بعــد‬ ‫از شــهادت امیرالمومنیــن(ع)‪ ،‬او را تهدیــد‬ ‫بــه مجــازات می کنــد؛ امــا ســوده اشــعاری‬ ‫(ع)‬ ‫تهــای امیرالمومنیــن‬ ‫در مــدح فضیل ‬ ‫می خوان��د ک��ه معاو یــه شــرمنده شــده‬ ‫یشــود‪.‬‬ ‫و از مجــازات او منصــرف م ‬ ‫زنان حمدانی‬ ‫نقــش زنــان حتــی در واقعــه کربــا و‬ ‫پ ـس ازان هــم تــداوم پیــدا می کنــد‪ .‬ایشــان‬ ‫نشــان دادنــد کــه می تواننــد در دفــاع‬ ‫(ع)‬ ‫از والیــت و همراهــی بــا اهل بیــت‬ ‫اثرگــذار باشــند و کارنام هشــان‬ ‫به مراتــب درخشــان تر از مــردان اســت!‬ ‫بعــد از واقعــه کر بــا وقتــی خبــر مــرگ یز یــد‬ ‫بــه کوفــه رســید‪ ،‬مــردم کوفــه توافــق کردنــد‬ ‫کــه تــا زمــان مشــخص شــدن خلیفــه‬ ‫ـین حا کــم‬ ‫بعــدی‪ ،‬عمــر بــن ســعد جانشـ ِ‬ ‫کوفــه باشــد؛ امــا زنــان قبیلــه حمــدان‬ ‫شــیون کنان بــه مســجد ریختنــد و فر یــاد‬ ‫زدنــد‪« :‬از شمشــیر ایــن جنای ـت کار‬ ‫هنــوز خــون حســین(ع) می چکــد»‪.‬‬ ‫حضــور به موقــع زنــان باعــث شــد مــردان‬ ‫از عمــر بــن ســعد منصــرف شــوند‪.‬‬ ‫امتحان نهایی‬ ‫یکــی از ســنت های قطعــی خداونــد‪،‬‬ ‫امتح��ان کردن مومنان اس��ت‪ .‬امتحانات‬ ‫الهــی بــه میزانــی کــه خداونــد بــه هــر امتــی‬ ‫نعمــت داده و بــرکات خــودش را بــر ان هــا‬ ‫نــازل کــرده اســت‪ ،‬ســخت تر و بیشــتر‬ ‫یشــود‪ .‬بزرگ تر یــن نعمــت خــدا بــه‬ ‫م ‬ ‫ّ‬ ‫(ص)‬ ‫بشــریت‪ ،‬رســالت پیامبــر بــود و امتــش‬ ‫تهــا و جهادهــای ســخت و‬ ‫را بــا هجر ‬ ‫بخشــش مــال و جــان امتحــان کــرد‪ .‬در‬ ‫ایــن امتحانــات‪ ،‬عــده ای ریــزش کردنــد‬ ‫و عــده ای قبــول شــدند؛ امــا در دیــن‬ ‫اســام والیتمــداری‪ ،‬امتحــان نهایــی‬ ‫اســت‪ .‬چه بســا در امتحانــات قبلــی‬ ‫نمر ههــای عالــی و خوبــی گرفته شــده‬ ‫باشــد‪ ،‬ولــی وقتــی در امتحــان نهایــی‬ ‫مــردود شــوید‪ ،‬ان هــا هــم از اعتبــار ســاقط‬ ‫می شــوند‪ .‬ایــن امتحــان‪ ،‬امــروز بــرای مــا‬ ‫هــم هســت‪ .‬مــا بــا انقــاب و ســپس بــا‬ ‫دفــاع مقــدس‪ ،‬تحریم هــا و فشــارها و‬ ‫کمبودهــا امتحــان شــدیم‪ .‬بــا فتنــه ســال‬ ‫‪ 88‬هــم امتحــان شــدیم و در همــه ان هــا‬ ‫شهــا و رویش هــا بودیــم‪.‬‬ ‫شــاهد ریز ‬ ‫شهد مزعفر‬ ‫َ‬ ‫در زمانــی کــه عالــم اســام بــه دســت‬ ‫معاو ی��ه افت��اده بـ�ود‪ ،‬ب��ا ترســاندن‪ ،‬پــول و‬ ‫یــا دادن هدیــه‪ ،‬می خواســت قلب هــا را‬ ‫بــه خــودش جلــب کنــد؛ زیــرا می دانســت‬ ‫کـ�ه بـ�ازور حا ک��م شـ�ده و چهــار ســال‬ ‫حکومــت عادالنــه امیرالمومنیــن(ع) و امــام‬ ‫حســن(ع) هــم بــه ایــن ســادگی ها از ذهــن‬ ‫یشــود‪ .‬روزی بــرای خانــه‬ ‫مــردم پــاک نم ‬ ‫(ع)‬ ‫ابواالســود دوئلــی کــه از شــیعیان علــی‬ ‫بــود‪ ،‬حلــوای زعفرانــی یــا شــهد مزعفــر‬ ‫هدیــه فرســتاد‪ .‬ابواالســود در خانــه نبــود‪.‬‬ ‫تســاله او کمی از حلــوا خورد‪.‬‬ ‫دختــر هش ‬ ‫پــدر امــد و فهمیــد کــه ایــن هدایــا از طــرف‬ ‫معاویــه بــوده اســت‪ .‬بــه دختــرش گفــت‪:‬‬ ‫«تــو می دانســتی حلوایــی را کــه خــوردی‪،‬‬ ‫معاو یــه فرســتاده تــا حــب علــی(ع) را از دل‬ ‫مــا بیــرون بیــاورد؟» دخترش گفــت‪« :‬پدر!‬ ‫‪31‬‬ ‫شماره ششم‬ ‫تابستان ‪98‬‬ ‫ݧ ݧٰ‬ ‫سلمی‪ :‬بانوی‬ ‫ایرانی مسلمان‬ ‫ݫ ݬݕٮرݣ ݩݧوݐںݠدݣهݤ ݣوݣ ݫݒ ݦݫݬى ݔݣهݤݣر‬ ‫رســول هــم نبــود‪ -‬نپذیرفتنــد‪ .‬همچنیــن‬ ‫ً‬ ‫بســیاری از اصحــاب کــه عمومــا از‬ ‫مهاجــران بودنــد‪ ،‬نســبت بــه حضــرت‬ ‫علــی(ع) کینــه داشــتند؛ بــه خاطــر‬ ‫کشــته شــدن نزدیکانشــان بــه دســت‬ ‫ایشــان در جنگ هــای صــدر اســام‪.‬‬ ‫َ‬ ‫اهل ِر ّده‬ ‫در تاریــخ امــده اســت به محــض انتشــار‬ ‫خبــر رحلــت پیامبــر(ص) و روی کار امــدن‬ ‫َ‬ ‫ابوبکــر‪ ،‬جــز مدینــه و مکــه‪ ،‬بقیــه عالــم‬ ‫اســام از دیــن خــارج شــدند کــه بــه‬ ‫پیدایــش اهــل ّرده معــروف اســت‪ .‬شــیعه‬ ‫معتقــد اســت کــه برخــی از ان هــا مرتــد‬ ‫بودنــد‪ ،‬ولــی اهــل تســنن معتقدنــد همــه‬ ‫ان هــا مرتــد بودنــد‪ .‬بعــد از هــر پیامبــری‬ ‫انحــراف در ّامــت او پیــش می امــد ولــی بــه‬ ‫(ص)‬ ‫ارتــداد نمی انجامیــد؛ اما بعــد از پیامبر‬ ‫کــه خاتم النبییــن اســت و کامل تریــن‬ ‫دیــن را هــم اورده بــود‪ ،‬فضــای مدینــه‪،‬‬ ‫محــل زندگــی باســابقه ترین اصحــاب‬ ‫پیامبــر(ص)‪ ،‬چندقطبــی شــد و اکثــر‬ ‫عالــم اســام بــه ارتــداد کشــیده شــدند‪،‬‬ ‫چــون بــه والیــت خیانــت شــده بــود‪.‬‬ ‫چرا امت اسالم منحرف شد؟‬ ‫همــه منابــع نوشــته اند کــه در غدیــر‬ ‫(ع)‬ ‫وقتــی پیامبــر(ص)‪ ،‬حضــرت علــی‬ ‫را معرفــی کردنــد و بیعــت گرفتنــد‪،‬‬ ‫فرمودنــد‪« :‬حاضــران وظیفــه دارنــد بــه‬ ‫غایبــان بگوینــد‪ ».‬یعنــی پیامبــر(ص)‪،‬‬ ‫صــد و بیســت هــزار نفـ ِـر حاضــر در غدیــر را‬ ‫خبرنــگار ایــن واقعــه کردنــد؛ بنابرایــن خبــر‬ ‫انتخــاب علی بن ابی طالــب به عنــوان‬ ‫(ص)‬ ‫جانشــین پیامبــر گرامــی اســام‬ ‫به ســرعت در تمــام شــبه جزیره پیچیــد؛‬ ‫ݫ ݬݕٮرݣ ݩݧوݐںݠدݣهݤ ݣوݣ ݫݒ ݦݬىݫ ݔݣهݤݣر‬ ‫ݫ ݬݕٮرݣ ݩݧوݐںݠدݣهݤ ݣوݣ ݫݒ ݦݬىݫ ݔݣهݤݣر‬ ‫ݫ ݬݕٮرݣ ݩݧوݐںݠدݣ ݤه ݣوݣ ݫݒ ݦݫݬى ݔݣهݤݣر‬ ‫‪32‬‬ ‫ادامه راه غدیر‪...‬‬ ‫امــروز هــم اگــر کســی مدعــی اســت کــه‬ ‫شــیعه و منتظــر امــام زمان(عــج) اســت‪،‬‬ ‫(عــج)‬ ‫بایــد تابــع والیــت باشــد‪ .‬امــام زمان‬ ‫فرموده انــد‪ :‬در عصــر غیبــت مــن‬ ‫بایــد بــه ســراغ راویــان احادیــث برویــد‪.‬‬ ‫هــم شــرع و هــم عقــل‪ ،‬ایجــاب می کنــد‬ ‫کــه بهترین هــای زمانــه‪ ،‬رهبــری‬ ‫جامعــه مســلمین را در دســت بگیرنــد‪.‬‬ ‫اگــر مــا بــه والیت فقیــه اعتقــاد نداشــته‬ ‫ً‬ ‫باشــیم‪ ،‬اصال قیام امام حســین(ع) بی معنا‬ ‫(ع)‬ ‫می شــود(نعوذباهلل)؛ زیــرا امــام حســین‬ ‫قیــام کــرد تا نشــان دهد بایــد حکومتِ حق‬ ‫در کار باشــد و مســلمانان زیــر ســلطه افــراد‬ ‫ناســالم و ناشایســت قــرار نداشــته باشــند‪.‬‬ ‫اگــر در ایــن فاصلــه طوالنــی غیبــت‬ ‫امــام زمان(عــج)‪ ،‬والیت فقیــه را نپذیریــم‪،‬‬ ‫یعنــی بایــد بپذیریــم کــه هــر شــاه یــا‬ ‫جنایــت کاری بــر مــا حاکــم شــود‬ ‫‪ .‬پــس چنیــن حرفــی کــه می گوینــد‪:‬‬ ‫(ع)‬ ‫مــا بــه والیــت امیرالمومنیــن‬ ‫اعتقادداریــم ولــی والیت فقیــه را قبــول‬ ‫نداریــم‪ ،‬یــک انحــراف بــزرگ اســت‪.‬‬ ‫البتــه کســی کــه والیت فقیــه را قبــول نــدارد‬ ‫از دایــره اســام و شــیعه خــارج نمی شــود‪،‬‬ ‫ولــی یک موقعیت ممتاز و تضمین کننده‬ ‫ســعادت را ازدســت داده اســت‪.‬‬ ‫" هر کی هر چی داره از پر قنداق داره؟! "‬ ‫حکیمه نیلی پور‬ ‫یهــا‬ ‫ایــن ضرب المثــل را ز یــاد از قدیم ‬ ‫شــنیده بــودم؛ امــا مفهــوم ان زمانــی برایــم‬ ‫اهمیــت پیــدا کــرد کــه خــودم مــادر شــدم‪.‬‬ ‫دربــاره اینکــه چگونــه ویژگی هایــی مثــل‬ ‫شــجاعت‪ ،‬ادب‪ ،‬عزت نفــس و ‪ ...‬را‬ ‫یتــوان از کودکــی در وجــود کــودکان‬ ‫م ‬ ‫بــه وجــود اورد نکاتــی شــنیده بــودم‬ ‫ولــی بــه نظــرم می رســید کــه صفــت‬ ‫والیت پذیــری متفــاوت از بقیــه باشــد و‬ ‫نتــوان بچ ههــا را از کودکــی بــا مفاهیمــی‬ ‫مثــل والیــت و والیت پذیــری اشــنا کــرد‪.‬‬ ‫پــس از مطالعــه و پرس وجــو متوجــه شــدم‬ ‫مطالعــات دینــی و علمــی روان شناســی‬ ‫راه هایــی را بــه مــا نشــان داده انــد‪.‬‬ ‫تصمیــم دارم در ایــن مطلــب یافت ههــای‬ ‫خــودم را بــا شــما بــه اشــتراک بگــذارم‪.‬‬ ‫بــرای پای هگــذاری درســت مفهــوم والیــت‬ ‫و والیت پذیــری از کودکــی والدیــن از‬ ‫ســه جهــت می تواننــد موثــر باشــند‪.‬‬ ‫نخســتین تاثیــر والدیــن به عنــوان اولیــن‬ ‫اولیــای کــودک ایــن اســت کــه نیازهــای‬ ‫حقیقــی هــر دوره از رشــد فرزنــد خــود را‬ ‫بشناســند‪ ،‬هــم نیازهــای جســمی و هــم‬ ‫روحــی‪ .‬شــناخت درســت نیازهــا و البتــه‬ ‫نهــا بــه کــودک‪ ،‬او را ب هســوی‬ ‫شناســاندن ا ‬ ‫کســی کــه بتوانــد ایــن نیازهــای اساســی را‬ ‫برطــرف کنــد‪ ،‬راهنمایــی می کنــد و ان فــرد‬ ‫کســی نیســت جز ولــی حقیقی‪ .‬ا گــر نیازها‬ ‫به درســتی تشــخیص داد هشــده باشــند‪،‬‬ ‫فــرد در اوایــل زندگــی والیــت پدر و مــادر و در‬ ‫دور ههــای بعــدی والیــت ائمــه و درنهایــت‬ ‫والیــت خداونــد را خواهــد پذیرفــت‪.‬‬ ‫ً‬ ‫مثــا در نــوزادی کــه نیــاز کودک بــه خوردن‬ ‫شــیر‪ ،‬تمیــز شــدن و محبــت خالصــه‬ ‫یشــود‪ ،‬تشــخیص درســت و به موقــع‬ ‫م ‬ ‫ایــن نیازهــا از طــرف والدیــن اهمیــت‬ ‫ز یــادی دارد چــون باعــث شــکل گیری‬ ‫دل بســتگی ایمــن در کــودک خواهــد‬ ‫شــد‪ .‬مهم تر یــن نتیجــه دل بســتگی ایمــن‬ ‫شــکل گیری حــس اعتمــاد و ارامــش‬ ‫در کنــار والدیــن یعنــی اولیــای کــودک‬ ‫خواهــد بــود‪ .‬اصــل شــناخت نیازهــای‬ ‫حقیقــی ب هشــدت بــا اصــل بعــدی یعنــی‬ ‫ســبک فرزنــد پــروری درامیختــه اســت‪.‬‬ ‫دومیــن اصــل تاثیرگــذار بــرای تربیــت‬ ‫فرزندانــی والیــی‪ ،‬ســبک فرزنــد پــروی‬ ‫یــا همــان شــیوه تربیتــی والدیــن اســت‪.‬‬ ‫ســبک فرزنــد پــروری باعــث می شــود‬ ‫کــودک دیــدگاه خاصــی دربــاره والدیــن‬ ‫خــود پیــدا کنــد و چــون والدیــن اولیــن‬ ‫شماره ششم‬ ‫تابستان ‪98‬‬ ‫ݧ ݧٰ‬ ‫سلمی‪ :‬بانوی‬ ‫ایرانی مسلمان‬ ‫مــن نمی دانســتم کــه ایــن فرســتاده معاویه‬ ‫اســت‪ .‬هنــوز ایــن حلــوا جــذب بدنــم‬ ‫نشــده‪ ،‬مــن را وارونــه کــن تــا ان را برگردانــم‬ ‫و جــذب بدنــم نشــود‪ ».‬ایــن دختــر بعدهــا‬ ‫شــعری ســرود‪« :‬ای پســر هنــد‪ ،‬بــا شــهد‬ ‫زعفرانــی می خواهــی مــا را بــه خــودت‬ ‫جــذب کنــی و حــب امیرالمومنیــن(ع) را از‬ ‫دل مــا بیــرون کنــی؟ درحالی کــه مــوالی مــا‬ ‫امیرالمومنیــن اســت‪ ».‬تربیــت این بچه بر‬ ‫محــور والیــت بــوده کــه در هشت ســالگی‬ ‫می فهمــد نبایــد فریــب دشــمن را بخــورد‬ ‫تــا حــب والیــت از دلــش بیــرون نــرود‪.‬‬ ‫عصر حاکمیت والیت‬ ‫اگــر دو عامــل باهــم جمــع باشــد‪،‬‬ ‫حاکمیــت والیــت محقــق می شــود‪:‬‬ ‫‪ -1‬وجــود رهبــر الهــی کــه در درجــه‬ ‫اول ائمــه اطهــار(ع) هســتند و در عصــر‬ ‫غیبــت‪ ،‬نائــب ان هــا‪ ،‬ولی فقیــه اســت‪.‬‬ ‫‪ -2‬قابلیــت مــردم؛ یعنــی مــردم بــه‬ ‫والیــت بــاور داشــته باشــند و صاحــب‬ ‫والیــت را یــاری و اطاعــت کننــد‪.‬‬ ‫‪ 250‬ســال بعــد از رحلــت پیامبــر‪ ،‬فقــط‬ ‫عامــل اول وجــود داشــت‪ .‬لــذا حاکمیــت‬ ‫والیــت محقــق نشــد‪ .‬یــازده امــام در‬ ‫جامعــه حضــور داشــتند‪ ،‬ولــی مــردم‬ ‫الیــق و قابــل نبودنــد کــه ان هــا را اطاعــت‬ ‫کننــد‪ .‬موقعیــت والیــت‪ ،‬همان طــور کــه‬ ‫حضــرت زهــرا(س) می فرماینــد‪ ،‬همچــون‬ ‫کعبــه اســت‪ .‬مــردم بایــد برونــد دور کعبــه‬ ‫بگردنــد‪ .‬نــه اینکه کعبه بیاید ســراغ مردم!‬ ‫در دوران غیبــت‪ ،‬گاهــی اوقــات علمــای‬ ‫بزرگــی بودنــد‪ ،‬ولــی باز مــردم امــاده نبودند‪.‬‬ ‫درنهایــت وجــود هم هنــگام رهبــری الهــی‬ ‫مثــل امــام خمینــی(ره) و مردمــی مطیــع و‬ ‫قــدردان ایشــان‪ ،‬موجــب شــد تــا در عصــر‬ ‫مــا حاکمیــت والیــت محقــق شــود‪ .‬امــام‬ ‫خمینــی(ره) در وصیت نامه شــان فرمودنــد‪:‬‬ ‫« توده هــای میلیونــی مــردم مــا‬ ‫از اصحــاب رســول اهلل(ص) و‬ ‫مســلمانان صــدر اســام برترنــد‪».‬‬ ‫ماموریتی برای همه مردم دنیا‬ ‫امــام خمینــی(ره) فرمودنــد‪« :‬حفــظ‬ ‫جمهــوری اســامی اوجــب واجبــات‬ ‫اســت‪ ».‬بــه ایــن دلیــل کــه بــرای اولیــن بــار‬ ‫بعــد از قرن هــا‪ ،‬والیت حاکم شــده اســت‪.‬‬ ‫حضــرت امــام در دیــدار شــماری از‬ ‫مهمانــان غیرمســلمان و غیــر ایرانــی‬ ‫دهــه فجــر فرمودنــد‪« :‬حفــظ نظــام والیــی‬ ‫جمهــوری اســامی وظیفــه تمــام مــردم‬ ‫دنیــا اســت‪ ،‬حتــی غیرمســلمان ها‪».‬‬ ‫چــون والیــت ماموریتی جهانــی دارد‪ .‬برای‬ ‫نجــات بشــریت اســت‪ .‬والیــت محــدود‬ ‫بــه یــک منطقــه خــاص و یــا مســلمانان‬ ‫نیســت؛ امــا دشــمنان اجــازه ندادنــد کــه‬ ‫ایــن مهــم بــه گــوش جهانیــان برســد و‬ ‫در مقابــل مــا جنــگ بــه راه انداختنــد‪.‬‬ ‫غدیر فقط عید نیست!‬ ‫اهل بیــت(ع) فرموده انــد‪ :‬شــیعیان مــا‬ ‫در شــادی های مــا شــاد و در انــدوه مــا‬ ‫اندوهگیــن باشــند‪ .‬در کنــار شــادی و‬ ‫جشــن غدیــر‪ ،‬بایــد تبییــن کنیــم کــه‬ ‫والیــت ضمانــت کننــده ســعادت‬ ‫در دنیــا و اخــرت اســت؛ زیــرا هیــچ‬ ‫عملــی در روز قیامــت از مــا پذیرفتــه‬ ‫نیســت‪ ،‬مگــر اینکــه توســط اهل بیــت‬ ‫‪1‬‬ ‫–صاحبــان والیــت‪ −‬تاییــد شــود‪.‬‬ ‫ً‬ ‫این که صرفا بگوییم شیعه هستیم کافی‬ ‫نیســت‪ ،‬بایــد پــا جای پــای امــام بگذاریم‪.‬‬ ‫‪33‬‬ ‫ݫ ݬݕٮرݣ ݩݧوݐںݠدݣ ݤه ݣوݣ ݒ ݦݬݫى ݔݣهݤݣر‬ ‫ݫ ݬݕٮرݣ ݩݧوݐںݠدݣ ݤه ݣوݣ ݫݒ ݦݫݬى ݔݣهݤݣر‬ ‫‪34‬‬ ‫سنه قربان اقا‬ ‫جســاله بــود کــه در دامــان جــدش می نشســت و مــوال نجــف علــی‬ ‫پن ‬ ‫لیال نوروزی‬ ‫لهــای یــاس فضــا را معطــر می کــرد و‬ ‫برایــش قــران می خوانــد‪ .‬عطــر گ ‬ ‫یکــرد‪« :‬عبدالحســین! تــو مــرد بزرگــی خواهــی شــد‪ ،‬چــون مــن تــو‬ ‫جــدش در گــوش او زمزمــه م ‬ ‫(ع)‬ ‫را بــه هنــگام تولــد وقــف موالیــم علــی کــرده ام‪ .‬فرامــوش نکــن کــه تــو بایــد امیــن مــردم باشــی‬ ‫چــون سال هاســت کــه مــردم ایــن خانــدان را «امیــن الشــرع» می داننــد و مطمئنــم مــا را روســپید‬ ‫خواهــی کــرد»‪ .‬صــوت اهنگین ایه تبلیــغ‪ 1‬و اکمال‪ 2‬هنوز هم در گوش عالمه امینی می پیچد‬ ‫و گفته های جدش را در خاطرش زنده می کند‪« :‬چه شــد که غدیر به فراموشــی ســپرده شــد؟‬ ‫چــه کســی تخــم نفــاق را در میــان مســلمانان پاشــید و امــت را از حضــور امــام بی بهــره کــرد؟»‬ ‫همــه ایــن ســواالت از کودکــی در جــان عالمــه ریشــه دوانــده بــود و شــرایط او را ســوق مـی داد تــا‬ ‫پاســخ ســواالتش را بیابــد و فلســفه سیاســی اســام را تبییــن کنــد‪.‬‬ ‫***‬ ‫در حجره مشغول تدریس بود که پیکی سرزده وارد شد‪.‬‬ ‫ اقاجــان جنــگ شرو عشــده و انگلســتان بیشــتر ســرزمین های اســامی را بــه اشــغال خــود‬‫دراورده‪.‬‬ ‫همهمه ای میان طالب درگرفت و چهره عالمه از شنیدن این خبر‪ ،‬سخت در هم فرورفت؛‬ ‫‪ -1‬سوره مائده‪ ،‬ایه ‪67‬‬ ‫‪ -2‬سوره مائده‪ ،‬ایه ‪5‬‬ ‫شماره ششم‬ ‫تابستان ‪98‬‬ ‫ݧ ݧٰ‬ ‫سلمی‪ :‬بانوی‬ ‫ایرانی مسلمان‬ ‫اولیــای کــودک هســتند‪ ،‬هــر تصویــری‬ ‫کــه از ولــی ترســیم کننــد‪ ،‬کــودک در اینــده‬ ‫بــه اولیــای دیگــر و درنهایــت بــه خداونــد‬ ‫ً‬ ‫تعمیــم خواهــد داد‪ .‬مثــا اگــر روش‬ ‫تربیتــی والدیــن هنــگام اشــتباه کــردن‬ ‫بچه هــا اســتفاده از تنبیه هــا و مجــازات‬ ‫ً‬ ‫شــدید باشــد‪ ،‬احتمــاال تصویــری کــه‬ ‫همــواره در هنــگام مواجهــه بــا ســختی ها‬ ‫در ذهــن کــودک شــکل می گیــرد ایــن‬ ‫اســت کــه ولــی در حــال مجــازات کــردن‬ ‫اوســت؛ کــه ایــن باعــث تــرس و وحشــت‬ ‫از ولــی و اضطــراب و عــدم اعتمادبه نفــس‬ ‫ً‬ ‫خواهــد بــود‪ .‬یــا مثــا اگــر والدیــن مرتــب‬ ‫در حــال امرونهــی کردن هــای بی مــورد‬ ‫بــه فرزنــد خــود باشــند‪ ،‬اطاعت پذیــری‬ ‫او نســبت بــه والدیــن کــم شــده و‬ ‫روحیــه لجبــازی در او شــکل خواهــد‬ ‫گرفــت و همیــن امــر ممکــن اســت بــر‬ ‫اطاعت پذیــری او از ولــی اثــر منفی بگذارد‪.‬‬ ‫بنابرایــن ســبک فرزنــد پــروری و‬ ‫ارتباط گیــری عاطفــی بــا فرزنــدان‪،‬‬ ‫نقــش بســیار مهمــی در شــکل گیری‬ ‫مفهــوم ولــی و والیــت خواهــد داشــت‪.‬‬ ‫اصــل تاثیرگــذار ســوم‪ ،‬کیفیــت‬ ‫ارتبــاط والدیــن بــا یکدیگــر اســت‪.‬‬ ‫هماهنگــی و هم راســتایی والدیــن بــا‬ ‫یکدیگــر باعــث اعتمــاد بــه یــک حقیقــت‬ ‫ثابــت و درک مفهــوم ولــی خواهــد‬ ‫بــود‪ .‬بایــد تــاش کنیــم‪ ،‬در مــواردی‬ ‫کــه بــا همســرمان اختالف نظــر داریــم‬ ‫ً‬ ‫‪-‬خصوصــا در مســائل تربیتــی‪ ،‬دور از‬ ‫چشــم فرزنــدان مذاکــره کنیــم‪ .‬هرگــز در‬ ‫حضــور بچه هــا یکدیگــر را ســرزنش و‬ ‫تخریــب نکــرده و اشــتباهات یکدیگــر‬ ‫را بیــان نکنیــم‪ .‬ناهماهنگــی والدیــن در‬ ‫اصــول تربیتــی و مشــاهده ایــن تعارض هــا‬ ‫باعــث چندگانگــی و چندخدایــی‬ ‫شــدن فــرد در اینــده خواهــد شــد‪.‬‬ ‫غیــر از هماهنگــی و هم راســتایی‬ ‫والدیــن‪ ،‬مــادران بایــد تــاش کننــد‬ ‫تــا مفهــوم پــدر به عنــوان قــوام خانــواده‬ ‫را در نــگاه کــودک جــا بیندازنــد‪.‬‬ ‫در ایــن میــان مــادر نقــش ویــژه ای در‬ ‫پــرورش والیت پذیــری در کــودک دارد‪.‬‬ ‫تمکیــن کــردن در برابــر نظــر پــدر هرچنــد‬ ‫بــا نظــر او مخالــف باشــد‪ ،‬جلوگیــری از‬ ‫ورود پــدر بــه مســائل ریــز تربیتــی و خــرج‬ ‫کــردن از مقــام او‪ ،‬یــاداوری نــکات مثبــت‬ ‫و جایــگاه پــدر در خانــواده بــرای کــودک‬ ‫هنگامی کــه از پــدر خطایــی رخ داده‬ ‫اســت و‪ ،...‬توســط مــادر باعــث درک و‬ ‫تثبیــت جایــگاه پــدر و امــوزش تبعیــت و‬ ‫والیت پذیــری به صــورتعملیخواهــدبود‪.‬‬ ‫رعایــت ابهــت و شــان پــدر در عیــن‬ ‫داشــتن رابطــه عاطفــی قــوی بــا فرزنــدان و‬ ‫یشــود تــا والیــت او‬ ‫مــادر خانــواده باعــث م ‬ ‫به خوبــی بــرای کــودک تثبیت شــده و بــه‬ ‫والیــت ائمــه و خــدا در اینــده گــره بخــورد‪.‬‬ ‫دربــاره اصــول ســه گانه بــاال بایــد توجــه‬ ‫داشــت کــه چــون والیــت والدیــن و حتــی‬ ‫معلمــان در دوره هــای بعــدی بایــد در‬ ‫ً‬ ‫طــول والیــت ائمــه و نهایتــا والیــت خداونــد‬ ‫باشــد الزم اســت بــه نیازهــای کــودک و‬ ‫بایدهــا و نبایدهــای تربیتی از دیــدگاه قران‬ ‫و اهل بیــت نــگاه کنیــم تــا هــم خودمــان‬ ‫در راه والیت پذیــری قــدم برداشــته باشــیم‬ ‫و هــم فرزندانــی والیــی تربیــت کنیــم‪.‬‬ ‫امــا نکتــه اساســی کــه بایــد بــه ان‬ ‫توجــه داشــت ایــن اســت کــه اصــول‬ ‫گفته شــده زمانــی موثــر خواهنــد بــود‬ ‫کــه وجــود فرزندمــان قابلیــت پــرورش‬ ‫بــذر والیت پذیــری را داشــته باشــد‪.‬‬ ‫نبــاره بــه‬ ‫حاصلخیــزی وجــود کــودک درای ‬ ‫حــال بــودن رزقــی کــه والدیــن وجــودش‬ ‫را بــا ان پــرورش می دهنــد و قبــل از ان‪،‬‬ ‫حــال بــودن راهــی کــه از طر یــق ان نطفــه‬ ‫لشــده اســت بســتگی دارد‪.‬‬ ‫کــودک تشکی ‬ ‫در صــورت حــال نبــودن هریــک از دو‬ ‫مــورد ذکرشــده وجــود کــودک بــه شــوره زاری‬ ‫تبدیــل خواهــد شــد کــه رشــد و پــرورش‬ ‫بــذر والیت پذیــری در ان ســخت و حتــی‬ ‫غیرممکــن خواهــد بــود؛ بنابرایــن والدیــن‬ ‫حتــی قبــل از تولــد فرزنــد خــود یعنــی در‬ ‫انتخاب همســر‪ ،‬تشکیل نطفه و رزقی که‬ ‫در دوران بــارداری و بعــدازان بــرای او مهیــا‬ ‫می کننــد در والیت پذیــری او موثر هســتند‪.‬‬ ‫پــس ایــن ضرب المثــل قدیمــی‬ ‫ان چنــان هــم کــه بایــد دقیــق نیســت!‬ ‫چــون والدیــن از مدت هــا قبــل از تولــد‬ ‫فرزندشــان در تعییــن خصوصیــات‬ ‫اخالقــی و سرنوشــت او موثــر هســتند و ایــن‬ ‫نکتــه می توانــد به شــدت نگران کننــده‬ ‫و بی نهایــت نویدبخــش باشــد‪.‬‬ ‫‪35‬‬ ‫ݫ ݬݕٮرݣ ݩݧوݐںݠدݣ ݤه ݣوݣ ݫݒ ݦݬىݫ ݔݣهݤݣر‬ ‫ݫ ݬݕٮرݣ ݩݧوݐںݠدݣ ݤه ݣوݣ ݫݒ ݦݫݬى ݔݣهݤݣر‬ ‫کتابخانه عالمه امینی‬ ‫در نجف اشرف‬ ‫نکــه از ادامــه تدریس بازمانــد و حجره را‬ ‫چنا ‬ ‫تــرک کــرد‪ .‬در حریــم موال نعلیــن را از پا کند و‬ ‫خــود را بــه ضریح رســاند‪ .‬بغضی گلویــش را‬ ‫می فشــرد و توانــش را می ربود‪ .‬انگشــتانش را‬ ‫در ضریح حلقه کرد و پیشانی را بر ان تکیه‬ ‫داد و بــا موالیــش زمزمــه کــرد‪« :‬مــوال جــان‪،‬‬ ‫شتــر توطئــه وهابیــت بــه جــان اســام و‬ ‫پی ‬ ‫مســلمین افتاده بود و اینک اســتعمارگران‪.‬‬ ‫بــه دادمــان بــرس ای پــدر امــت»‪.‬‬ ‫عالمــه هرچنــد از حکومــت عثمانــی‬ ‫دل خوشــی نداشــت‪ ،‬امــا حاکمیــت کفــر‬ ‫را بــر جهــان اســام نمی پذیرفــت‪ .1‬او مــدام‬ ‫در ایــن فکــر بــود کــه ملــت مســلمان بایــد در‬ ‫برابــر بیگانــگان و کفــار باهــم متحــد شــوند‬ ‫و دســت اســتعمارگران را از کشورهایشــان‬ ‫کوتــاه کننــد‪ .‬انچــه ذهــن عالمــه جــوان را‬ ‫بــه چالــش می کشــید‪ ،‬برپایــی نظــام مدینــه‬ ‫فاضلــه اســامی بــود‪ .‬عالمه عبدالحســین‬ ‫جلوه هــای شــوکت و عظمــت امــت‬ ‫اســامی را در غدیــر جســتجو می کــرد و‬ ‫ان را یــک اصــل اصیــل و محــور حکومــت‬ ‫قرانی و مایه اتحاد و یکپارچگی مسلمانان‬ ‫می دانســت‪ .‬ایــن دغدغــه وی را بــر ان‬ ‫داشــت تــا گام در مســیری بگــذارد کــه‬ ‫عمــری را صــرف ان کند و دشــواری های ان‬ ‫را بــه جــان بخــرد‪.‬‬ ‫عزمرفتن کرده ایعبدالحسین؟‬‫‪2‬‬ ‫ایــن صدای اســتادش‪ ،‬ایـت اهلل نائینی بود‬ ‫کــه رشــته افــکارش را پــاره می کــرد‪ .‬بلند شــد‬ ‫و دستانش را بوسید‪.‬‬ ‫ بلــه اســتاد‪ ،‬بایــد کتابخان ههــای دیگــر را‬‫هــم ببینــم تــا حــق مطلــب ادا شــود‪.‬‬ ‫ راه ســختی در پیــش داری‪ ،‬برایــت ارزوی‬‫موفقیــت دارم‪ .‬تو ســتاره حــوزه نجف بودی‬ ‫و در اینــده محــل رجــوع شــیعه و ســنی‬ ‫خواهــی بــود‪.‬‬ ‫عالمــه قبــل از رفتــن بــا موالیــش تجدیــد‬ ‫پیمــان کــرد و در ایــن راه از او مــدد جســت‪.‬‬ ‫وی بــر ان شــد تــا عمــری را صــرف خدمــت‬ ‫به دین و اعتالی کلمه حق کند و بهترین‬ ‫و مهم تریــن خاطــره تاریــخ اســام را تجدیــد‬ ‫کنــد‪3‬؛ بنابراین‪ ،‬عالمه بــا یــاداوری ماجرای‬ ‫غدیــر در ذهن هــا‪ ،‬روح تــازه ای بــه کالبــد‬ ‫بی جــان امــت اســامی بخشــید و «الغدیر»‬ ‫برکـه ای شــد تا دوباره همــه را دور خود جمع‬ ‫کند‪.‬عالمــه امینــی برای نــگارش بزرگ ترین‬ ‫ســند دفــاع از حریــم والیــت‪ ،‬ســختی های‬ ‫زیــادی را متحمــل شــد و بیــش از ده هــزار‬ ‫جلــد کتــاب و رســاله را مطالعــه کــرد و‬ ‫بــه کشــورهای مختلفــی چــون مصــر و‬ ‫پاکســتان و هندوســتان و مغــرب ســفر کــرد‬ ‫و البتــه کــه در ایــن مســیر از امــداد و لطــف‬ ‫موالیــش بی بهــره نبــود‪ .‬عالمــه می گویــد مــن‬ ‫هــرگاه پشــت میــزم می نشســتم تــا الغدیــر‬ ‫(ع)‬ ‫را تالیــف کنــم‪ ،‬حضــور امیرالمومنیــن‬ ‫را احســاس می کــردم کــه مطالــب را بــه مــن‬ ‫دیکتــه می کردنــد‪ .‬عالمــه جامعــه امــروز را‬ ‫هــم از بزرگ تریــن دســتاوردش بی نصیــب‬ ‫نگذاشــت و فرمــود‪« :‬در ثــواب الغدیــر مــن‬ ‫شــریک اســت کســی کــه بعــد از صلــوات بر‬ ‫محمــد و ال محمــد‪ ،‬ذکــر شــریف و عجــل‬ ‫فرجهــم را بیاورد»‪.‬اللهــم صــل علــی محمد‬ ‫و ال محمــد و عجــل فرجهــم‬ ‫‪36‬‬ ‫ساجده شکری ص��دا ب�هـ ص�دـا نمی رس��ید‪ .‬فضــا پ�رـ از هیاهــو بــود‪ ،‬حــدود‬ ‫صــد و بیســت هــزار نفــر در حــال رجزخوانــی و جنــگ بودنــد‬ ‫به ق��دری کــه ص��دای شمش��یرها از رعـ�د اســمان ه��م وحش��تنا ک تر ش��ده ب��ود‪.‬‬ ‫جن��گ ب هس��ختی رســیده و ترــس از شکستــ در بعض��ی از دل ه��ا افت��اده ب��ود‪ .‬از‬ ‫روی ش��تر دی��د ک��ه از گوشهــ و کن��ار ف��رار می کنن��د و پش�تـ م��وال را خال��ی می گذارن��د‪.‬‬ ‫دیگرــ نتوانس��ت طاق��ت بی��اورد‪ ،‬در همــان هیاه��وی صدــا‪ ،‬ناگهـ�ان فر ی��اد یــک زن‬ ‫َ َ َّ‬ ‫الس َ‬ ‫ـاس َّات ُقـ�وا َر َّبک ْ��م ا َّن َز ْل َز َل َ��ه َّ‬ ‫��اع ِه َشـ ٌ‬ ‫النـ ُ‬ ‫�یء َع ِظیـ ٌ�م»‪ .‬ای مــردم‬ ‫بلنــد ش��د‪« :‬ی��ا ایه��ا‬ ‫ِ‬ ‫مگ��ر روز قیام��ت را فرام��وش کرده ای��د؟ چ��را امیرالمومنی��ن را تنه��ا می گذار ی��د؟‪...‬‬ ‫ای��ن صـ�دای ام الخیــر بــود کــه ماننــد هــزاران زن جر یــان ســاز تار یــخ اســام‪ ،‬در‬ ‫گ��وش حاض��ران جن��گ صفیـ�ن پیچیــد‪ .‬زنــان همیشــه از جر یــان ســازان تار یــخ‬ ‫اســام بوده ان��د‪ .‬هرچن��د ک��ه ش��اید نق��ش ان ه��ا در البهــ الی زمان ه��ا مخفی شــده‬ ‫باشــد امــا اثــر ان باقی مانــده اســت‪ .‬همــه زنانــی کــه از والیــت مــوال حمایــت کــرده‬ ‫(ع)‬ ‫و می کنندــ‪ ،‬وام دار مادرشــان حضــرت زهــرا(س)‪ ،‬اولیــن مدافــع امیرالمومنیــن‬ ‫هستــند‪ .‬بهــ بهانــه نقشــ مه�مـ زن��ان در حف��ظ خــط والیــت‪ ،‬بـ�ا «خانـ�م دکتـ�ر نیکـ�و‬ ‫دیالم��ه» در ب��اره موض��وع «غدی��ر بــاوری در خان��واده» ب��ه گفت وگ��و نشسـ�ته ایم‪:‬‬ ‫شماره ششم‬ ‫تابستان ‪98‬‬ ‫ݧ ݧٰ‬ ‫سلمی‪ :‬بانوی‬ ‫ایرانی مسلمان‬ ‫‪ -1‬اهل سنت‪ ،‬سردمدار حکومت عثمانی بودند و عالمه ترجیح می داد که مسلمانان بر هم مسلط باشند تا اینکه حکومت کفر و جور انگلستان بر ملت ها‬ ‫سایه بیفکند‪.‬‬ ‫‪ -2‬کتاب «تنبیه االمه و تنزیه المله» ایت اهلل نائینی در توجه عالمه به اصل والیت و امامت تاثیر بسیاری داشت‪.‬‬ ‫‪ -3‬الغدیر‪ ،‬ترجمه محمدتقی واحدی‪ ،‬جلد ‪ .1387 .1‬انتشارات بنیاد بعثت‪.‬‬ ‫این ـ ـ ـ ـ ـه داران غدیر‬ ‫خانــم دکتــر ممنونیــم از‬ ‫اینکــه دعــوت مــا را قبــول کردیــد‪.‬‬ ‫خواهــش می کنـ�م‪ .‬البتــه موضــوع غدیــر‬ ‫باع��ث شــد کــه بــرای حضــور در ایــن‬ ‫جلســه ترغیــب شــوم‪ .‬ان را مثــل احســاس‬ ‫تکلیـ�ف شـ�رعی یـ�ا توفیـ�ق می دانـ�م‪.‬‬ ‫ً‬ ‫بــرای شــروع‪ ،‬لطفــا برایمــان از‬ ‫اهمیت و جایگاه این عید سعید بفرمایید‪.‬‬ ‫نکتــه اول در ایــن رابطــه ایــن اســت‬ ‫کــه غدیــر راهــی اســت کــه بــا هدایــت‬ ‫بشــر پیونــد خــورده‪ ،‬هرچنــد کــه بــه مــا‬ ‫فقــط عیــد و جشــن ان رســیده اســت‪.‬‬ ‫همت هایــی در طــول تاریــخ شــکل گرفته‬ ‫تــا ایــن واقعــه مهــم از یادهــا بــرود و‬ ‫خون هایــی هــم ریختــه شــده تــا باقــی‬ ‫بمانــد‪ .‬همــه ایــن تالش هــا بــرای پیونــد‬ ‫قلبــی انســان ها بــا ایــن حقیقــت بــوده نــه‬ ‫ً‬ ‫صرفــا بــرای حفــظ یــک واقعــه تاریخــی‪.‬‬ ‫وقتــی از غدیــر صحبــت می کنیــم‪،‬‬ ‫منظورمــان فقــط حدیــث غدیــر نیســت؛‬ ‫ایــن حدیــث اخرین خطاب اســت و مثل‬ ‫ُمهــر نهایــی بــه ایــن جر یــان می مانــد وگرنــه‬ ‫از روز اول نب��وت پیامب��ر (ص)‪ ،‬جایــگاه‬ ‫امیرالمومنی��ن (ع) اشــکار شــد‪ .‬زمانــی که‬ ‫دســتور رســید جلســه خانوادگــی برگــزار‬ ‫شــود و نبــی خــدا نزدیک تریــن اعضــای‬ ‫خانــواده خــود را بــا اســام اشــنا کنــد‪،‬‬ ‫موض��وع اطاع��ت و والیتــ ام�اـم عل��ی (ع)‬ ‫در بی��ن عشـ�یره پیامب��ر (ص) مشــخص‬ ‫شــد کــه تار یــخ بــه قرینه هــای ایــن واقعــه‬ ‫ش��هادت می دهـ�د‪ .‬در همــه وقایــع بعــد‬ ‫‪37‬‬ ‫ݫ ݬݕٮرݣ ݩݧوݐںݠدݣهݤ ݣوݣ ݫݒ ݦݫݬى ݔݣ ݤهݣر‬ ‫‪38‬‬ ‫در طــول تاریــخ باقی مانــده و قطــع‬ ‫نشــده اســت‪ .‬اگرچــه بــه خاطــر شــدت‬ ‫هجمه هــا باریــک شــده امــا نســل بــه‬ ‫نســل و خانــواده بــه خانــواده‪ ،‬محبــت‬ ‫امیرالمومنیـ�ن (ع) منتقل شــده اســت‪.‬‬ ‫دشــمنان اســام هزینه هــای بســیاری‬ ‫کردنــد تــا اســام َبدلــی را بــا بیشــترین‬ ‫شــباهت ظاهــری بــه اصــل ان بســازند؛‬ ‫امــا درون ایــن دیــن ســاختگی خالــی بــود‪.‬‬ ‫ان هــا مجبــور بودنــد بــرای اینکــه مــردم‬ ‫خلفــای بع��د از پیامب��ر (ص) را بپذیرنــد‪،‬‬ ‫بــا جعــل حدیــث و جلوگیــری از انتشــار‬ ‫س��خنان پیامب��ر (ص)‪ ،‬شــخصیت‬ ‫س��اختگی از پیامب��ر (ص) ارائــه کننــد و‬ ‫ایشــان را در حد خودشــان پایین بکشــند‪.‬‬ ‫بــرای فهــم بهتــر ایــن خیانــت‪ ،‬تصــور‬ ‫کنیــد در چهــل ســال بعــد از رحلــت امــام‬ ‫خمینـ�ی (ره)‪ ،‬صحیفــه امــام و مرکــز‬ ‫ً‬ ‫حفــظ اثــار نبــود و بــا دالیــل ظاهــرا دینــی‬ ‫هیچ کــس حــق نداشــت جملــه ای از‬ ‫حرف هــای امــام را نقــل کنــد‪ .‬ایــا چیــزی‬ ‫از انقــاب باقــی می مانــد؟ بااینکــه در‬ ‫ایــن ســال ها چنیــن اتفاقــی نیفتــاده‬ ‫اســت‪ ،‬بــاز رهبــری از تحریــف امــام‬ ‫س��خن می گوینـ�د‪ .‬چــه رســد بــه اینکــه‬ ‫ان فضاــی اختنــاق حاکــم می شـ�د‪.‬‬ ‫شــما از انتقــال محبــت‬ ‫امیرالمومنیــن در خانواده هــا گفتیــد‪.‬‬ ‫ازانجایی کــه زنــان در خانــواده‬ ‫نقــش محــوری دارنــد‪ ،‬نقــش‬ ‫بانــوان در ایــن راه چــه بــوده اســت؟‬ ‫زنــان نقــش مهمــی در دفــاع از والیــت‬ ‫امیرالمومنین (ع) در تاریخ داش��ته اند‪ .‬در‬ ‫زمــان اختنــاق و ســختی کــه حتــی مــردان‬ ‫ف�رـار می کردنــد‪ ،‬ایــن زنــان باقــی ماندنــد‬ ‫به طور ی کــه مــا مجموعــه ای داریــم بــه‬ ‫اســم «اخبــار الوافــدات» کــه روایــت زنانــی‬ ‫را می گویــد کــه در مقابــل معاویــه‪ ،‬از ظلــم‬ ‫او شــکایت کــرده و بــه دفــاع از والیــت‬ ‫امیرالمومنیـ�ن (ع) پرداخته انـ�د‪ .‬زنانــی کــه‬ ‫نــام ان هـ�ا در تاریـ�خ نیسـ�ت امـ�ا عملشـ�ان‬ ‫به قــدری مهــم اســت کــه ثبت شــده‬ ‫اس��ت‪ .‬مثلــ زن�یـ ب��ا کنیهــ ام الخی��ر‪ .‬اقــدام‬ ‫ایـ�ن زن در جنـ�گ صفیـ�ن به قـ�دری‬ ‫تاثیرگــذار بــود کــه افــرادی از لشــگر معاویــه‬ ‫صحبت هــای او را ثبــت کردنــد‪ .‬چنــد‬ ‫س�اـل بع��د از ش��هادت حض��رت امی��ر (ع)‬ ‫و امــام حســن (ع) کــه معاو یــه حا کــم کل‬ ‫مســلمانان شــد‪ ،‬بــه اطرافیانــش دســتور‬ ‫داد کــه ایــن زن را نــزد مــن بیاور یــد‪ .‬شــما‬ ‫تصــور کنیــد در زمــان مــا مثــل ایــن اســت‬ ‫کــه ترامــپ بگو یــد فــان زن از جهــان‬ ‫اســام را ز یــر نظــر بگیر یــد‪ .‬وقتــی ام الخیــر‬ ‫یشــود بــه خاطــر‬ ‫وارد کاخ معاو یــه م ‬ ‫اجبــاری کــه وجــود داشــت‪ ،‬خطــاب بــه‬ ‫معاو ی��ه می گو یـ�د‪« :‬الســام علیــک یــا‬ ‫امیرالمومنیــن» معاو یــه بــا پوزخنــد پاســخ‬ ‫می ده��د‪« :‬هــان؛ باالخــره تــو هــم مجبــور‬ ‫شــدی ایــن جملــه را بگو یــی»‪ .‬ام الخیــر‬ ‫پاســخ تنــدی می دهــد کــه بیــان فارســی‬ ‫یشــود‪« :‬دهانــت را ببنــد‪ .‬فکــر نکــن‬ ‫ان م ‬ ‫اگـ�ر در مس��ند قـ�درت نشس��ته ای می توانی‬ ‫بـ�ا مـ�ن مقابلـ�ه کنـ�ی!»‪ .‬گفت وگـ�وی‬ ‫ام الخیــر بــا معاو یــه در ان مجلــس‬ ‫تشــده اســت کــه بســیار عمیــق‬ ‫ثب ‬ ‫اســت‪ .‬ایــن یکــی از انــواع اســامی حضــور‬ ‫اجتماعــی زنــان در جامعــه اســت‪.‬‬ ‫بــرای نهادینــه شــدن‬ ‫عی��د غدی��ر به عنوــان بزرگ تریــن‬ ‫عیــد مذهــب شــیعه در دل خانــواده‬ ‫و به و یــژه فرزنــدان چــه بایــد کــرد؟‬ ‫مــا در فرهنــگ اســامی چهــار عیــد‬ ‫بــزرگ دار یــم کــه متاســفانه در میــان ســایر‬ ‫نهــا‬ ‫اعیــاد گ مشــده اند و بــه اهمیــت ا ‬ ‫پرداختــه نشــده؛ عیــد غدیــر‪ ،‬فطــر‪ ،‬قربــان‬ ‫و روز جمعــه کــه از اعیــاد بــزرگ محســوب‬ ‫نهــا دارای ادابــی‬ ‫یشــود و همــه ای ‬ ‫م ‬ ‫هس��تند‪ .‬ا گ��ر خان��واده ای می خواهــد‬ ‫محبــت نســبت بــه عیــد غدیــر و اهمیــت‬ ‫ان را در خانــواده خــود افزایــش دهــد بایــد‬ ‫رفتارهــای خــاص در ایــن روز داشــته‬ ‫باشــد‪ .‬ا گــر قــرار اســت هدیــه و یــژه ای بــه‬ ‫یکــی از اعضــا تعلــق بگیــرد‪ ،‬بخشــش از‬ ‫خطــای دیگــران و مواردی از این نــوع در روز‬ ‫عیــد غدیــر صــورت بگیــرد‪ .‬البته ایــن رفتار‬ ‫بای��د در تم��ام ط��ول س��ال ه��م اتف��اق بیفتد‪.‬‬ ‫ً‬ ‫مثــا ا گــر پــدر و مــادر بــه نــام امیرالمومنیــن‬ ‫از خطــای فرزندشــان بگذرنــد‪ ،‬ایــن کار اثــر‬ ‫فوق العــاده ای در خانــواده دارد‪ .‬از دیگــر‬ ‫وظایــف خانواد ههــا‪ ،‬بیان کــردن رفتارهای‬ ‫ائمــه اطهــار در قالــب قصــه‪ ،‬تار یــخ‪،‬‬ ‫بهــای هنــری دیگــر اســت‪.‬‬ ‫تئاتــر و قال ‬ ‫دیــن اســام تمر یــن والیــت و محبــت‬ ‫را در خانواد ههــا توصیــه کــرده تــا افــراد‬ ‫کنــار همدیگــر تمر یــن کننــد‪ .‬ایــن تمریــن‬ ‫یشــود حــب بــه والیــت معنــا‬ ‫باعــث م ‬ ‫شــود‪ .‬حــب بــه امیرالمومنیــن‪ ،‬والیــت‬ ‫در خانــواده‪ ،‬والیــت شــوهر نســبت‬ ‫ب��ه همســر‪ ،‬والیت فقیـ�ه و ‪ ...‬همــه‬ ‫مفاهیمــی در یــک راســتا هســتند کــه‬ ‫در کن��ار ه��م معن��ا پیدــا می کننـ�د‪.‬‬ ‫به عنــوان ســخن اخــر‪،‬‬ ‫چــه توصی ـه ای بــه خواننــدگان‬ ‫داریــد‪.‬‬ ‫خانم هــا‬ ‫به و یــژه‬ ‫همــه مــا در مرحلــه اول بایــد خودمــان‬ ‫بامطالعــه بــه فهــم مطلــب برســیم و بعــد‬ ‫بــه فکــر انتقــال ان باشــیم‪ .‬در ایــن راه‬ ‫اســتفاده از منابــع اصیــل اهمیــت زیــادی‬ ‫دارد‪ .‬یکــی از منابــع مهــم کــه البتــه در‬ ‫میــان بســیاری از کتاب هــا مــورد غفلــت‬ ‫قرارگرفتــه‪« ،‬خطبــه فــدک حضــرت زهــرا‬ ‫(س)» اســت‪ .‬ایشــان به عنــوان اولیــن‬ ‫مدافعــ حر یمــ والی��ت امیرالمومنی��ن (ع)‪،‬‬ ‫الگــوی زنــان و همه کســانی هســتند‬ ‫ک��ه قدــم در ای��ن راه می گذارن��د‪ .‬عــاوه‬ ‫بــر ایــن بایــد بدانیــم کــه دفــاع از غدیــر‬ ‫چکـ�س نمی مانـ�د‪ .‬ایــن مــا‬ ‫معط��ل هی ‬ ‫هســتیم کــه بایــد بــه دنبــال ســهمی‬ ‫بدو یــم‪ .‬دغدغــه مــا بایــد ایــن باشــد کــه‬ ‫ســهمی بــرای خودمــان ایجــاد کنیــم و‬ ‫ت و برخاســت های مــا‬ ‫انشاــاهلل نشس ـ ‬ ‫و قل مهــای ب ـی ارزش مــا را بپذیرنــد‪.‬‬ ‫‪39‬‬ ‫شماره ششم‬ ‫تابستان ‪98‬‬ ‫ݧ ݧٰ‬ ‫سلمی‪ :‬بانوی‬ ‫ایرانی مسلمان‬ ‫از جلس��ه خانوادگ��ی‪ ،‬امیرالمومنی��ن (ع)‬ ‫بــه دنبــال اثبــات عملــی ادعــای خــود در‬ ‫تایی��د و همراه��ی پیامب��ر (ص) بودنــد‪.‬‬ ‫البتــه همیــن حضــور همیشــگی ایشــان‬ ‫در کنـ�ار پیامبـ�ر خـ�دا باعـ�ث بـ�روز کینه هـ�ا‬ ‫و حســادت ها شــد و کار تــا اینجــا پیــش‬ ‫رف��ت کهــ کینه ت�وـزان دسیسـه ای چیدنــد‬ ‫و بــا فریــب مــردم مســیر را تغییــر دادنــد‪.‬‬ ‫نکته دوم در توضیح ســیر واقعه غدیر این‬ ‫اســت شــناخت غدیــر‪ ،‬مســئله انتظــار‬ ‫را معنــی می کن��د‪ .‬روایت�یـ از امـ�ام ســجاد‬ ‫(ع) داریــم کــه ویژگی هــای شــیعیان‬ ‫را در دوران غیبـ�ت حضـ�رت مهـ�دی‬ ‫(ع) بیــان می کننــد‪ ،‬در ایــن روایــت‬ ‫ام�دـه اســت‪« :‬چگونــه ممکــن اســت تــو‬ ‫اخریــن ان هــا را بشناســی درحالی کــه‬ ‫اولیــن ان هــا را نمی شناســی؟» شــناخت‬ ‫نقطــه شــروع ایــن ســیر و هم چنیــن‬ ‫نقــاط مهــم ان بســیار مهــم اســت کــه‬ ‫بایــد بــه ان دقــت داشــته باشــیم‪.‬‬ ‫پــس تــا اینجــای صحبــت مــا‬ ‫متوجــه شــدیم کــه نقطــه اغــاز معرفــی‬ ‫ولــی خــدا از خانــواده بــوده اســت‪.‬‬ ‫بلــه؛ ایــن جریــان از خانــواده شــروع شــد‬ ‫و در تمــام بخش هــای بعــدی ان هــم‬ ‫نقـ�ش خانوــاده دیدــه می شــود‪ .‬کمــا‬ ‫اینکــه در اتفاقــات دوران بعــد از رحلــت‬ ‫پیامبـ�ر (ص)‪ ،‬خانواده هایــی باعــث‬ ‫انحــراف مســیر شــدند؛ امــا در کنــار‬ ‫ان‪ ،‬خــط اســام نــاب و تشــیع همیشــه‬ ‫ݫ ݬݕٮرݣ ݩݧوݐںݠدݣهݤ ݣوݣ ݫݒ ݦݬىݫ ݔݣ ݤهݣر‬ ‫شق ش‬ ‫ز‬ ‫ز ن‬ ‫گر�ه ا ی�ن ع�� �عله ور ش�ده �بود‬ ‫دل �به در ی�ا �د و دل ا� او ک�د‪ ،‬چ‬ ‫ن‬ ‫تغ‬ ‫ز‬ ‫��ی� اما دگر �می �ب ر ی�د‪ ،‬محو �ی� ب�ا ی�ی پ�سر ش�ده �بود‬ ‫ن‬ ‫�‪ ،‬ام ت�حا�ی �زب�رگ در پ � ی ش� اس ت‬ ‫�در ا�ن لحظ�ه خ�و� می دا ن�س ت‬ ‫�‬ ‫ب‬ ‫پ‬ ‫��ت‬ ‫ت‬ ‫ا‬ ‫غ‬ ‫ز‬ ‫ن‬ ‫ق‬ ‫ش‬ ‫�ه! گو ی�ی م�اب�ل ا ی�ن سرو‪ ،‬ی� ا�دا�ه � ب�ر �ده �بود‬ ‫ز هرا ضامنی‬ ‫دســت در دســت شــعر کــه بگــذاری‪ ،‬کلمــات راهــی برایــت بــاز‬ ‫می کننــد تــا اســمان‪ .‬هــر بیــت نردبانــی می شــود تــا تــو را بــه لحظـه ای در‬ ‫عــرش ببــرد‪ .‬هــر غــزل دســت تــو را می گیــرد و بــا خــود بــه دل حادثه هــا‬ ‫می بــرد‪ .‬بــه دل روزهایــی کــه نبــوده ای و حــاال پــس از چندیــن ســال‬ ‫بــه لطــف شــعر می توانــی پــا درون لحظــات لبریــز از لطافــت بگــذاری‪.‬‬ ‫ً‬ ‫امــر خــدا را شــاعرانه ببینــی و بخوانــی‪.‬‬ ‫مثــا می توانــی رد پــای ِ‬ ‫از واقعــه تــا واقعــه‪ .‬از عیــد تــا عیــد‪ .‬از قربــان تــا غدیــر‪ .‬از‬ ‫چاقویــی کــه بــه اذن خــدا نمی بــرد گلــوی جگرگوشــه خلیــل اهلل‬ ‫را تــا دســتی کــه میــان دســتان پیامبــر مهربانی هــا بــاال رفــت‪.‬‬ ‫قــدم بگــذار در شــعر؛ در ایــن طریــق عاشــقی تــا قدم به قــدم‪،‬‬ ‫راهــی راهــی کنــد کــه نــور می بــارد از ان‪.‬‬ ‫بیــت بــه بیــت تــو را‬ ‫ِ‬ ‫و�‪� ،‬اده ای �ه در ی��ه ملک ت‬ ‫� زا� می ش�د م�ان ا�ن �ب ر ه� ت‬ ‫و�‬ ‫ی‬ ‫ج‬ ‫ب چ‬ ‫ب‬ ‫خ‬ ‫ن‬ ‫ف‬ ‫ع‬ ‫س�ر وحی �بود و اسما ی�ل‪ ،‬ا ی�ن چ�� ی�ن ه‬ ‫را�ی �طر ش�ده �بود‬ ‫زن‬ ‫نش ت ت ا‬ ‫و ��ی که ت�مام ج�ا�� را‪� ،‬که �که �به �سمان می داد‬ ‫ز ز خ‬ ‫ س س ت �خ‬ ‫� دا‪ ،‬گو ی�ی ا� را� ب�ا� ب�ر ش�ده �بود‬ ‫ج�ان ودل می پ�رد د‬ ‫ل� ش‬ ‫ا‬ ‫ن‬ ‫ن �اگهان د ی�د �سمان م�ا‪ ،‬س�زب� ش�د ب�ا ن �دای ب� ی ک�‬ ‫ت‬ ‫� ز‬ ‫� پ�سر ش�ده �بود‬ ‫او که در ام�حان ا�ب را ه ی�م‪ ،‬ب�ا� ه�م صاح ب‬ ‫� � ف‬ ‫سرا� زرا� اس ت‬ ‫� اع� زا� اس ت‬ ‫�‪ :‬و ق� ت‬ ‫و �خ دا گ ف� ت‬ ‫�‬ ‫�‪ ،‬مرد ا ی�ن بار ه م‬ ‫ج‬ ‫� ا ز ن‬ ‫ز فش فش ت‬ ‫اه�ر او‪ ،‬ا� �ر� ت�ه �ر� ت�ه �ر ش�ده �بود‪...‬‬ ‫د یگر �ن �ن � ب�ود ج‬ ‫ق‬ ‫ت فت‬ ‫زع ن‬ ‫�لم �به دس‬ ‫� گر��م دم ا� لی �زب��م‬ ‫ن‬ ‫ی� که ا خ� ت�صاصی �� یس ت‬ ‫ب�گو حر�یم وال� ت‬ ‫�‬ ‫َ‬ ‫�قس ص ح َ‬ ‫� سالح دو دم‬ ‫� دم‪ ،‬صاح ب‬ ‫م �به ا ب‬ ‫ش ن �ن‬ ‫غ‬ ‫ع شن‬ ‫ق ��اسی � یس ت‬ ‫�‬ ‫لی ��اسی ما � ی�ر ح�‬ ‫ث ن ش ع ف‬ ‫من زا� حد�‬ ‫ی� «م�م �هر لم» �هم ی�دم‬ ‫ن‬ ‫علوم س ی� ن�ه موال�یم ا ق�ت��اسی �� یس ت‬ ‫�‬ ‫ب‬ ‫�غ د�ی ر‪ ،‬ن��قطه عط ف� مس ی�ر ت �ار ی�خ� اس ت‬ ‫�‬ ‫ن‬ ‫�خ م شو� � شا�! مگو د�ن ما س�اسی �� یس ت‬ ‫�!‬ ‫ی ی‬ ‫ب‬ ‫ن‬ ‫ن‬ ‫مل‬ ‫�گاه کن �به سرا� ج�ام ا ب�ن ج �م اه‬ ‫ن‬ ‫و طلحه ت �ا �ته خ�ط ا� ن�که می ش � ن�اسی �� یس ت‬ ‫�!‬ ‫� ت ق‬ ‫ن‬ ‫ی�‪� ،‬دم ب� ن�ه در راه‬ ‫ب� ب��د دل �به وال‬ ‫ن‬ ‫� در راه د�ن‪ ،‬ه�راسی �� یس ت‬ ‫که زا� زع� ی�م ت‬ ‫�‬ ‫ِ‬ ‫ی‬ ‫ن� ف�� یسه س ت‬ ‫ادا� موسوی‬ ‫‪40‬‬ ‫‪41‬‬ ‫شماره ششم‬ ‫تابستان ‪98‬‬ ‫ݧ ݧٰ‬ ‫سلمی‪ :‬بانوی‬ ‫ایرانی مسلمان‬ ‫س س ت خت‬ ‫ادا� ب�ا��ر‬ ‫ارا‬ ‫ن‬ ‫اگر�ه لحن س خ�ن گ ف� ت� ن�م حماسی �� یس ت‬ ‫�‬ ‫چ‬ ‫ق ن‬ ‫�‬ ‫ش‬ ‫�‬ ‫ت‬ ‫چ�ه ب�اک! ب� ی�ن من و �اعران � ی�اسی یس�‬ ‫‪2‬‬ ‫َ‬ ‫اسمݠ نمدی‬ ‫ اویز‬ ‫ش‬ ‫اموز‬ ‫َ‬ ‫زهرا ضامنـ ـ ــی‬ ‫‪42‬‬ ‫ایــن روزهــا وقتــی کودکــی بــه دنیــا می ایــد در کنــار لبــاس‪ ،‬اســباب بازی و وســایل بهداشــتی‪،‬‬ ‫خریــد تزیینــات اتــاق کــودک نیــز از مــواردی ســت کــه ذهــن پــدر و مــادر را مشــغول می کنــد‪.‬‬ ‫گاهــی خریــد ایــن تزیینــات هزینــه باالیــی را بــرای خانــواده بــه همــراه دارد؛ امــا از طرفــی‬ ‫نمی شــود به راحتــی از کنارشــان گذشــت‪ .‬ترمــه در ایــن شــماره تصمیــم گرفتــه اســت بــا‬ ‫هزین ـه ای بســیار کمتــر از چیــزی کــه در مغازه هــا مشــاهده می کنیــد یکــی از ایــن تزیینــات‬ ‫ً‬ ‫اتــاق کــودک را بــه شــما امــوزش دهــد‪ .‬اویــز اســم نمــدی بــا طــرح ابــر‪ .‬حتما شــما هــم طرح های‬ ‫مختلــف اویزهــای اســم را در فضــای مجــازی دیده ایــد امــا ایــن اویز اســم برای شــروع می تواند‬ ‫کار ســاده ای باشــد‪ .‬شــما می توانیــد بــا درســت کــردن ایــن اویــز اســم در هزینه هــای خودتــان‬ ‫صرفه جویــی کنیــد و یــا اگــر در اطرافتــان قــرار اســت فرشــته کوچکــی بــه دنیــا بیایــد ایــن اویــز‬ ‫اســم می توانــد به عنــوان هدیــه نیــز کار قشــنگی باشــد‪ .‬راســتی شــما می توانیــد کم کــم بعــد از‬ ‫چنــد بــار دوختـ ِـن اویــز وقتــی دســتتان راه افتــاد ان را بــرای فــروش بــه دیگــران عرضــه کنیــد و‬ ‫یــک کسـب وکار ســاده خانگــی راه بیندازیــد‪.‬‬ ‫مراحلدوخت‪:‬‬ ‫مرحلهاول‪:‬برشنمدها‬ ‫تعدادنمدهایبرشخورده‪:‬‬ ‫از الگوی ابر‪ 2:‬عدد رنگ سفید‬ ‫از الگوی جوجه بزرگ‪ 2:‬عدد رنگ صورتی کم رنگ‬ ‫از الگوی جوجه کوچک‪ 4:‬عدد رنگ صورتی کم رنگ‬ ‫از الگوی پا برای جوجه کوچک (الگوی شماره‪ 4:)1‬عدد رنگ‬ ‫زرد‬ ‫از الگوی پا برای جوجه بزرگ (الگوی شماره‪ 2:)2‬عدد رنگ زرد‬ ‫از الگوی نوک‪ 3 :‬عدد رنگ زرد‬ ‫از الگوی بال برای جوجه کوچک (الگوی شماره‪ 4:)3‬عدد با رنگ‬ ‫صورتیپررنگ‬ ‫از الگوی بال برای جوجه بزرگ (الگوی شماره‪ 2:)4‬عدد با رنگ‬ ‫صورتی پررنگ و ‪ 6‬دایره کوچک برای چشم ها‬ ‫‪3‬‬ ‫ـت قســمت بــاال شــروع بــه دوخــت‬ ‫مرحلــه ســوم‪ :‬بــرای درســت کــردن ابــر نمــدی ‪ 2‬عــدد ابــر را رو ‬ ‫یهــم گذاشــته و از طــرف راسـ ِ‬ ‫دندان موشــی می کنیــم‪ .‬وقتــی بــه قســمت میانــی ابــر رســیدیم بایــد از ر بــان بــرای او یــز ابــر اســتفاده کنیــم‪ 13 .‬ســانتیمتر ربــان حریــر را‬ ‫بــرش می زنیــم و بیــن دو ابــر گذاشــته و مطابــق عکــس شــماره ‪ 4‬می دوز یــم‪ .‬دوخــت را تــا قســمت پاییــن ابــر ادامــه می دهیــم‪ .‬حــاال‬ ‫جوجــه کوچــک را برداشــته و ر بــان ان را بیــن ‪ 2‬ابــر گذاشــته و دندان موشــی می زنیــم‪ .‬بــه همیــن ترتیــب یــک جوجــه بــزرگ و یــک‬ ‫جوجــه کوچــک دیگــر را نیــز بــه ابــر وصــل می کنیــم‪ .‬فقــط حواســتان باشــد جوجــه بــزرگ درســت وســط ابــر قــرار بگیــرد‪ .‬می توانیــد بــرای‬ ‫نهــا را ابتــدا بــا ســوزن بــه ابــر وصــل کــرده و بعــد دوخــت را انجــام دهیــد‪.‬‬ ‫راحتــی کار ربا ‬ ‫مرحلــه چهــارم‪ :‬پ ـس ازان کــه بــا دوخــت دندان موشــی ر بــان جوجه هــا را بــه ابــر وصــل‬ ‫کردیــم‪ ،‬کمــی دوخــت را ادامــه می دهیــم و بعــد داخــل ابــر را بــا الیــاف پــر می کنیــم‪.‬‬ ‫در ایــن مرحلــه بایــد تمــام نیم دایره هــای بــاال و پاییــن ابــر را خــوب بــا الیــاف پرکنیــم‪.‬‬ ‫ً‬ ‫ســپس بــه دوختــن ادامــه می دهیــم تــا دورتــادور ابــر کامــا دوختــه شــود‪.‬‬ ‫‪1‬‬ ‫لهــای جوجــه‬ ‫مرحلــه پنجــم‪ :‬نــخ و ســوزن را کنــار می گذار یــم‪ .‬بــا چســب چشـم ها‪ ،‬نــوک‪ ،‬با ‬ ‫و گل را می چســبانیم‪ .‬بــرای حــروف نمــدی روی ابــر می توانیــم از حــروف بــرش خــورده کــه‬ ‫در بــازار اســت اســتفاده کنیــم و هــم می توانیــم به راحتــی خودمــان حروفــی را کــه می خواهیــم‬ ‫بــرش بزنیــم‪ .‬حــروف را بــا چســب مایــع و یــا حرارتــی روی ابــر می چســبانیم‪ .‬حــاال اویــز اســم مــا‬ ‫امــاده اســت‪ .‬ابــر را جایــی او یــزان کنیــد؛ چنــد قــدم عقــب برو یــد و بــا دیــدن ایــن او یــز اســم نمــدی از‬ ‫زحمتــی کــه کشــیده اید لــذت ببر یــد‪.‬‬ ‫‪4‬‬ ‫شماره ششم‬ ‫تابستان ‪98‬‬ ‫ݧ ݧٰ‬ ‫سلمی‪ :‬بانوی‬ ‫ایرانی مسلمان‬ ‫وسایل موردنیاز‪:‬‬ ‫نمد (رنگ های‪:‬‬ ‫سفید‪ ،‬صورتی کم رنگ‪ ،‬صورتی‬ ‫پررنگ‪ ،‬زرد و مشکی)‬ ‫سوزن و نخ‬ ‫(رنگ های‪ :‬سفید و صورتی)‬ ‫ربان ‪2/5‬‬ ‫سانتیمتری حریر‬ ‫رنگ صورتی‬ ‫چسب مایع‬ ‫(طرح ابـــر )‬ ‫مرحلــه دوم‪ :‬بــرای درســت کــردن جوجــه نمــدی کوچک ابتدا ‪ 20‬ســانتیمتر‬ ‫ربــان حر یــر صورتــی را می بر یــم‪ .‬بعــد وســط دایره (بــدن جوجه) را پیدا کــرده و‬ ‫ربــان را بیــن دو نمــد گذاشــته و ب هصــورت دندان موشــی می دوزیم‪( .‬عکس‬ ‫شــماره ‪ )2‬وقتــی نیم دایــره را کامــل دوختیــم نوبــت پاهــای جوجــه اســت؛‬ ‫پاهــای زردرنــگ جوجــه را نیــز مثــل ر بــان بیــن دو نمــد قــرار داده و می دوز یــم‪.‬‬ ‫(عکــس شــماره ‪ )3‬دوخــت را تــا نزدیــک شــدن بــه ر بــان ادامــه می دهیــم‪.‬‬ ‫‪ 3‬ســانتیمتر مانــده بــه ر بــان داخــل جوجــه را بــا الیــاف پرکــرده و دوبــاره‬ ‫ً‬ ‫دندان موشــی می زنیــم تــا جوجــه کامــا دوخته شــود‪ .‬بــرای جوجه بــزرگ هم‬ ‫همیــن کارهــا را انجــام می دهیــم؛ امــا طــول ر بــان حر یــر بــرای جوجــه بــزرگ‬ ‫‪ 25‬ســانتیمتر اســت‪ .‬البتــه طــول ر بــان و حتــی تعــداد جوج ههــا و بــزرگ‪،‬‬ ‫نهــا بنــا بر ســلیقه شــما قابل تغیر اســت‪ .‬ایــن اویز اســم یک‬ ‫کوچــک بــودن ا ‬ ‫کار فانتــزی ســت‪ .‬بایدونبایــدی در طــرح وجــود نــدارد‪ .‬شــما می توانیــد بــا‬ ‫ذوق و تخیــل خودتــان بــه طــرح چیــزی کــم یــا اضافــه کنیــد‪.‬‬ ‫‪43‬‬ ‫‪44‬‬ ‫خواب و بیداری‬ ‫ســال ها پیــش هفــت دانشــجو از شــهرهای مختلــف ایــران‬ ‫بــا فرهنــگ‪ ،‬خــوراک و روحی ههــای متفــاوت‪ ،‬در یــک اتــاق‬ ‫کوچ��کِ چهارتختـ�ه روزگاری داشـ�تیم‪ .‬یـ�ادش بخیـ�ر! شـ�ب های‬ ‫فهــای نیمــه‬ ‫پرخاطره‍ خوابگاه دانشــجویی‪ .‬ســمفونی خروپ ‬ ‫شــب و صــدای قیــژ قیــژ تخــت یکــی از بچ ههــا کــه در حــال‬ ‫ُ‬ ‫یشــد؛ ال الیــی‬ ‫کشــتی گرفتــن بــا متکایــش‪ ،‬پهلــو ب پهلــو م ‬ ‫وقــت خوابمــان بــود‪ .‬ماجراهــای مــا بــا زرنــگ دانشــکده و چــراغ‬ ‫مطالع ـه اش کــه تــا دیــر وقــت بــر چشــمهایمان می تابیــد و یــا‬ ‫نهــای شــبانه دوســت شــاعرم و دیــدن نســخه‬ ‫رمــان خواند ‬ ‫ویدئو ی��ی انه��ا در خوــاب‪ ،‬کــه بــرای خــودش جشــنواره فیلمــی‬ ‫ب��ود‪ ،‬هیچ وق��ت فراموش��م نمی شــود‪ .‬امــان از دو نفــر از بچه هــا‬ ‫بشــان درتش ـک های روی زمیــن و‬ ‫و میــدان بوکــس نیمــه ش ‬ ‫نهــای دوســت‬ ‫گاهــی هــم صــدای جیــغ بنفــش و کابــوس دید ‬ ‫اشـ�فته احوالـ�م کـ�ه خـ�واب‪  ‬را از چشـ�مهایمان فـ�راری مـ�ی داد‪.‬‬ ‫دکتــری هــم داشــتیم کــه بــه محــض تمــاس ســرش بــر بالــش بــا‬ ‫ســرعت جــت بــه قصــر پادشــاه هفتــم می رســید و کلــه ســحر‬ ‫ـاعت یــادگار پدربزرگــش‪ ،‬از‬ ‫قبــراق بــا صــدای شــماطه ی سـ ِ‬ ‫خـ�واب بی��دار می شـ�د‪ .‬خیلــی دلــم می خواســت یکبــار هــم کــه‬ ‫ـواب تــا لنگـه ی‬ ‫شــده بــا چکــش بــر ســر گــرد ســاعتش بزنــم کــه خـ ِ‬ ‫ظه��رم بهــم نخوــرد‪ .‬دکترجــان کــه ارزوی گرفتــن تخصــص‬ ‫یکــرد و از ســیر‬ ‫تمــان م ‬ ‫طــب ســنتی را داشــت‪ ،‬مــدام نصیح ‬ ‫تــا پیــاز اداب خوابیــدن و «ســحر خیــز بــاش تــا کامــروا باشــی» را‬ ‫ً‬ ‫می گفــت‪ ،‬امــا کــو گوش‪ ‬شــنوا! واقعــا یــادش بخیــر‪.‬‬ ‫بــه یــاد ان روزهــا می خواهــم اداب خــواب و بیــداری کــه بارهــا‬ ‫دکتــر بانــو بــه مــا می گفــت را مــرور کنــم‪ .‬ا گــر شــما هــم دوســت‬ ‫دار یـ�د‪ ،‬ایـ�ن شـ�ماره ی روح و ریحـ�ان را از دسـ�ت ندهیـ�د‪.‬‬ ‫طــب ســنتی معتقــد اســت بــرای حفــظ ســامتی بایــد از حــرارت‬ ‫و رطو ب��ت غر ی��زی و تع�اـدل انهــا در بــدن مراقبــت کــرد و بــه همیــن‬ ‫منظــور رعایــت شــش اصــل ضــروری ســامتی اهمیــت دارد‪.‬‬ ‫خــواب و بیــداری یکــی دیگــر از اصــول ش ـش تایی ســامتی‬ ‫اســت کــه امــروزه بــه نقــش تعــادل انهــا بــرای داشــتن زندگی ســالم‬ ‫کمتــر توجــه می شــود‪.‬‬ ‫خواب‬ ‫فراینــدی اســت کــه در طــی ان حــرارت بــه ســمت داخــل بــدن‬ ‫تهــای داخلــی تولیــد بخــارات‬ ‫هدایــت شــده و بــا اثــر بــر رطوب ‬ ‫می کنــد‪ .‬ایــن بخــارات در مغــز بــا سســت کــردن اعصــاب موجب‬ ‫خواب می شوند‪ .‬در واقع رطوبت مغز در تولید خواب نقش دارد‪.‬‬ ‫هــر چــه رطوبت مغز بیشــتر باشــد خــواب زیادتر اســت و برعکس‪.‬‬ ‫چرا می خوابیم؟‬ ‫هــر فــردی پــس از یــک دوره فعالیــت جســمی و فکــری احســاس‬ ‫نیــاز بــه خــواب پیــدا می کنــد‪ .‬خــواب باعــث تقویــت قــوای‬ ‫مغــزی و نیــروی اندا مهــای مختلــف بــدن می شــود‪ .‬بهبــود‬ ‫تمامــی اعمــال طبیعــی بــدن مثــل هضــم‪ ،‬ســوخت و ســاز و‬ ‫دفــع ســموم‪ ،‬جبــران رطو بــت تحلیــل رفت ـه ی بــدن و ترمیــم‬ ‫بافت ه�اـی اســیب دی�دـه دراث��ر خــواب اتف�اـق می‍افتنــد‪ .‬بــه طــور‬ ‫کلــی خــواب ســامتی را بــه بــدن بازمی گردانــد‪ .‬عــدم تعــادل در‬ ‫خــواب و بیــداری می توانــد زمین هســاز بیمار ی هــای مختلــف‬ ‫جســمی و روانــی مثــل افزایــش ابتــاء بــه بیمار ی هــای ویروســی‪،‬‬ ‫ســکته مغــزی‪ ،‬افســردگی‪ ،‬الزایمــر و‪ ...‬شــود‪.‬‬ ‫‪45‬‬ ‫شماره ششم‬ ‫تابستان ‪98‬‬ ‫ݧ ݧٰ‬ ‫سلمی‪ :‬بانوی‬ ‫ایرانی مسلمان‬ ‫ساجده شکری‬ ‫‪ 6‬تایی سالمتی (بخش دوم)‬ ‫مرجان السادات مرتضی زاده‬ ‫ُ‬ ‫ِچگ ـ ـ ـ ـونه‬ ‫ُ‬ ‫بر دوری ات‬ ‫ص ـ ــبرکــنم؟‬ ‫بیــن دو همســر همیشــه عاشــقانه هایی‬ ‫اســت کــه جــز ان دو شــیرینی خاصــش‬ ‫را درک نمی کننــد؛ امــا شــنیدن‬ ‫حرف هایشــان‪ ،‬توجهــی گــذرا بــه‬ ‫نگاه هایشــان یــا پرســه زدن در بیــن‬ ‫خاطــرات و نامه هایشــان چــه رازهایــی‬ ‫را کــه فــاش نمی کنــد‪ .‬راز چگونگــی گــره‬ ‫خــوردن دل دو غریبــه نامحــرم کــه ان هــا‬ ‫را محــرم ابــدی جــان هــم می کنــد‪ .‬راز‬ ‫ارامــش از همــان جنســی کــه قــران وعــده‬ ‫می دهــد و راز تحمــل ســختی ها‪ ،‬دردهــا‬ ‫و فاصله هــا بــه شــوق یــاد روی همدیگــر‪.‬‬ ‫ایــن بــار عاشــقی را بــه ســبک «پری دخت»‬ ‫ورق زده ایــم و محــرم نامه هــای ســید‬ ‫محمــود و پــری شــده ایم تــا در میــان انبــوه‬ ‫فانتزی هــای خارجکــی‪ ،‬کمــی عطــر نــاب‬ ‫دوســت داشــتن را استشــمام کنیــم‪.‬‬ ‫داســتان در زمــان حکومــت قاجــار روایــت‬ ‫می شــود و از پریدختــی می گویــد کــه عقــد‬ ‫بســته و شــیرینی خورده ســید محمــود‬ ‫اســت‪ .‬نــو دامــادی کــه هنــوز جوهــر‬ ‫عقدنامــه خشــک نشــده‪ ،‬بــار کتــاب و‬ ‫دفتــر می بنــدد و بــرای شــاگردی طبابــت‬ ‫عــازم پاریــس می شــود؛ امــا هنــوز در دیــار‬ ‫غربــت پاگیــر نشــده کــه خــود و پریدختــش‬ ‫را مریــض درد دوری معشــوق می کنــد‬ ‫و جریــان نامه نــگاری شــروع می شــود‪.‬‬ ‫ســید محمــود در اتاقــک اقامتــگاه و زیــر‬ ‫درخــت ســیب و حیــاط دانشــکده طــب‬ ‫بــرای پــری می نویســد و پــری در عمــارت‬ ‫و مطبــخ و هرجایــی کــه قــدم می گــذارد‬ ‫ســید جانــش را یــاد می کنــد‪ .‬امــا همیشــه‬ ‫چیزهایــی هســت کــه کام عاشــقان را تلــخ‬ ‫نهــا را بــه دردهایــی ســخت تر از دوری‬ ‫وا ‬ ‫دچــار می کنــد‪ .‬دردهایــی کــه اگــر ان هــا‬ ‫را تــاب بیاورنــد‪ ،‬پروانه هایــی می شــوند‬ ‫رهــا در یــک عشــق جــاودان‪ ...‬نامه هــای‬ ‫ســید محمــود و پــری از خبرهای مبــارزات‬ ‫مشــروطه خواهان غافــل نبــود‪ .‬خبرهایــی‬ ‫کــه نشــان مـی داد وطــن وضعیتــی وخیــم بــا‬ ‫تــب بــاال را تجربــه می کند‪ .‬در گوشــه و کنار‬ ‫صــدای اعتــراض بــه ظلــم شــاهی بلنــد‬ ‫شــده بــود و خون هــای مظلومــان هــرروز‬ ‫بیشــتر به زمین ریخته می شــد‪ .‬خبرها دل‬ ‫ســید را در مملکــت غریــب چنــان بــه درد‬ ‫اورده بــود کــه قیــد شــاگرد ممتــاز و افتخــار‬ ‫وطــن بــودن را زد و ایــن بــار نــه بــرای بیمــار‬ ‫عشــق خــود کــه بــرای درد وطنــش راهــی‬ ‫تبریــز شــد‪ .‬ســید می خواســت بیــن عشــق‬ ‫پــری و خواســتنی های حــال‪ ،‬حالل ترین‬ ‫عشــق و خواســتنی را انتخاب کند تا پری‬ ‫را تــا ابــد در اغــوش رضایــت خــدا داشــته‬ ‫باشــد‪ .‬پــس بــه ســتارخان پیوســت و اصــرار‬ ‫کــرد کــه بــرای درمــان فرزنــدان زخمــی حــق‬ ‫کنارشــان بمانــد‪ ،‬غافــل از اینکه بــاز افتخار‬ ‫وطــن می شــود و تــا پــای جــان بــه قســم‬ ‫طبابتــش بــرای درمــان دردهــای وطــن‬ ‫وفــادار می مانــد‪ ...‬ســید محمــود رفــت‬ ‫درحالی کــه یــاد پــری از خاطــرش نرفتــه‬ ‫بــود‪ :‬پری دخــت جانــم‪ ،‬دردت بــه جانــم‪،‬‬ ‫ای کاش بیشتر در چشمانت زل زده بودم‪،‬‬ ‫ای کاش بیشــتر دســتانت را بوییــده بــودم‪،‬‬ ‫ای کاش بیشــتر‪ ...‬ادمــی بــه دنیــا امــده‬ ‫اســت بــرای دوســت داشــتن و دوســت‬ ‫داشــته شــدن و خوشــا مــن و تــو کــه بــرای‬ ‫هــم می مردیــم‪« .‬پری دخــت؛ مراســات‬ ‫پاریــس طهــران» اثــر حامــد عســکری اســت‬ ‫کــه ســال ‪ 1397‬توســط نشــر قبســات بــه‬ ‫دســت عالقه منــدان رســیده اســت‪ .‬اثــری‬ ‫خواندنــی کــه در ‪ 144‬صفحــه نوشته شــده‬ ‫و در کمتــر از یــک مــاه توانســته بــه چــاپ‬ ‫هشــتم برســد‪ .‬زبــان شــیرین ایــن روایــت‬ ‫می توانــد بهتــر از یــک فیلــم شــما را بــه‬ ‫خانه ه��ای طه��ران قدی��م مهم��ان کن��د‪_.‬‬ ‫‪46‬‬ ‫شماره ششم‬ ‫تابستان ‪98‬‬ ‫ݧ ݧٰ‬ ‫سلمی‪ :‬بانوی‬ ‫ایرانی مسلمان‬ ‫ِکی بخوابیم؟‬ ‫بهتریــن زمــان خــواب‪ ،‬هنــگام تاریکــی‬ ‫یعنــی شــب اســت کــه از دو ســاعت قبل‬ ‫از نیمــه شــب شــرعی (حــدود ‪ ۱۰‬شــب)‬ ‫تــا یــک ســاعت بــه طلــوع فجــر می باشــد‪.‬‬ ‫خــواب در روز بســیار نهــی شــده مگــر‬ ‫خــواب قیلولــه یــا نیــم روزی کــه قبــل از‬ ‫ظهــر شــرعی بــوده و مــدت ان بیســت تــا‬ ‫ســی دقیقــه اســت‪ .‬ایــن خــواب موجــب‬ ‫تقویــت حافظــه شــده و در کاهــش فشــار‬ ‫خــون و بیمار ی هــای قلبــی و درمــان‬ ‫افســردگی بســیار موثــر اســت‪.‬‬ ‫خواب روز‬ ‫بــه طــور کلــی خــواب روز نمی توانــد‬ ‫جایگزیــن خــواب شــب باشــد و افــرادی‬ ‫کــه عــادت بــه خــواب روز دارنــد بایــد‬ ‫بــه تدریــج تغییــر عــادت دهنــد‪ .‬زیــرا‬ ‫ً‬ ‫خوابیــدن در روز خصوصــا در زمســتان‪،‬‬ ‫باعــث ابریــزش بینــی و ســرماخوردگی‪،‬‬ ‫کســلی‪ ،‬کاهــش اشــتها و رنگ پریدگــی‬ ‫چهــره می شــود‪ .‬ضــرر خــواب روز بیشــتر‬ ‫متوجــه ســردمزاجان اســت کــه بــه ویــژه‬ ‫بــرای بیمــاران مفصلــی بــا ســوء مــزاج‬ ‫ســرد و تــر مناســب نبــوده و موجــب‬ ‫شـ�دت بیمـ�اری‪ ،‬افزایـ�ش وزن‪ ،‬احسـ�اس‬ ‫کسـ�الت و‪ ...‬در ایشــان می شــود‪ .‬تنهــا در‬ ‫دو مــورد خــواب روز اشــکال نــدارد؛ اول‬ ‫بــرای کســانی که شــب بــه ویــژه در بهــار‬ ‫و تابســتان کــم خوابیده انــد دوم خــواب‬ ‫ً‬ ‫قیلولــه خصوصــا در مناطــق و فصــول‬ ‫گــرم و افــراد گــرم مــزاج‪.‬‬ ‫چقدر بخوابیم؟‬ ‫خــواب معتــدل شــش ســاعت اســت‬ ‫و بایــد بــه صــورت ممتــد بــوده و از ده‬ ‫ســاعت بیشــتر نشــود‪ .‬میــزان خــواب‬ ‫معتــدل از فــردی بــه فــردی دیگــر و‬ ‫درهــر گــروه ســنی متفــاوت اســت کــه‬ ‫معیــاران ســبکی و نشــاط پــس از خــواب‬ ‫و امادگــی ذهنــی مناســب در طــی روز‬ ‫اســت‪ .‬نــوزادان‪ ،‬کــودکان و زنــان نســبت‬ ‫بــه مــردان خــواب بیشــتری نیــاز دارنــد‪.‬‬ ‫در افــراد مســن نیــز بــرای حفظ تــری‬ ‫مــزاج خــواب بیشــتر مفیــد اســت‪ .‬از‬ ‫نظــر مزاجــی هــم خــواب افــراد بلغمــی و‬ ‫دمــوی بیشــتر اســت ولــی افــراد صفــراوی‬ ‫و ســوداوی بــا خــواب کمتــر انــرژی الزم را‬ ‫بــه دســت می اورنــد‪.‬‬ ‫هر کسی مزاج خودش‪ ،‬خواب خودش‪ ‬‬ ‫صفراو ی هــا‪ :‬ســاعت خــواب شــبانه‬ ‫توصیــه می شــود‪ .‬از بی خوابــی و‬ ‫کم خوابــی (کمتــر از ‪ ۷-۶‬ســاعت) و‬ ‫دیروقــت بــه رختخــواب رفتــن پرهیــز‬ ‫کننــد‪ .‬مصــرف غذاهــای ســرد و تــر در‬ ‫مواقــع بی خوابــی مفیــد اســت‪.‬‬ ‫دموی هــا‪ :‬ســاعت خــواب شــبانه کافــی‬ ‫اســت‪ .‬زود بــه رختخــواب رفتــن و زود‬ ‫بیــدار شــدن بــرای همــه بــه ویــژه ایــن‬ ‫افــراد الزم اســت‪.‬‬ ‫بلغمی هــا‪ :‬ســعی کننــد از ‪ ۸‬ســاعت‬ ‫بیشــتر نخوابنــد‪ ،‬اگــر چــه کمتر شــدن این‬ ‫میــزان هــم مطلــوب اســت‪ .‬بهتــر اســت‬ ‫قبــل از اذان صبــح از خــواب برخیزنــد تــا‬ ‫از تولیــد بلغــم اضافــه خــودداری شــود‪.‬‬ ‫ســوداوی هــا‪ :‬خــواب اول شــب خیلــی‬ ‫مفیــد اســت و ‪ 7-۶‬ســاعت اســتراحت‬ ‫کننــد‪.‬‬ ‫شکم پر یا خالی‪ ،‬مسئله اینست!‬ ‫بهتریــن خــواب ‪ ۳-۲‬ســاعت پــس از‬ ‫خــوردن شــام می باشــد کــه غــذا از دهانــه‬ ‫معــده عبــور کــرده و هضــم معــدی غــذا‬ ‫انجــام گرفتــه اســت‪ .‬شــکم پــر موجــب‬ ‫نداشــتن خــواب پیوســته‪ ،‬مرتــب پهلــو‬ ‫ب پهلــو شــدن‪ ،‬نفــخ و دیــدن رویاهــای‬ ‫ترســناک می شــود‪ .‬وقتــی شــخصی در‬ ‫خــواب بــدون علــت مشــخص زیــاد‬ ‫عــرق می کنــد‪ ،‬نشــانه پرخــوری اســت‬ ‫کــه در واقــع بــا کمــک خــواب مایعــات‬ ‫هضــم نشــده ی زایــد از طریــق پوســت‬ ‫دفــع می شــوند‪.‬‬ ‫خوابیــدن در حــال گرســنگی نیــز باعــث‬ ‫ضعــف حــرارت بــدن و الغــری می شــود‪.‬‬ ‫کســانی کــه در رژ یــم الغــری شــام را تــرک‬ ‫می کننــد بعــد از مدتــی دچــار ضعفــی‬ ‫یشــوند کــه جبرانــش خیلــی ســخت‬ ‫م ‬ ‫اســت‪ .‬یکــی از دالیــل مناســب نبــودن‬ ‫خــواب بامــداد هــم ایــن اســت کــه غــذای‬ ‫شــب قبــل هضــم شــده و معــده خالــی‬ ‫اســت‪ .‬همچنیــن بــدن در خــواب ا گــر‬ ‫غذایــی را جهــت هضــم نیابــد از اعضای‬ ‫خــاص برداشــت کــرده درنتیجــه توزیــع‬ ‫چر بــی نامتناســب شــده و باعــث زود‬ ‫پیــر شــدن و چــروک صــورت و خرابــی‬ ‫پوســت می شــود‪ .‬بنابرایــن خوابیــدن‬ ‫بــا شــکم پــر و یــا خالــی مضــر اســت ز یــرا‬ ‫مانــع از عمیــق و ســنگین شــدن خــواب‬ ‫می شــود‪.‬‬ ‫کجا بخوابیم؟‬ ‫محــل خــواب هــر شــخص بایــد نســبت‬ ‫بــه مزاجــش دمــای مناســب داشــته‬ ‫با شــد‪.‬‬ ‫اتــاق خــواب بایــد ارام و کــم نــور و‬ ‫دارای تهو یــه مناســب و رطو بــت کافــی‬ ‫باشــد‪ .‬وســایل گرمایشـ ِـی فســیلی‬ ‫موجــب کاهــش اکســیژن هــوا و قــوای‬ ‫بــدن می شــود‪.‬‬ ‫خوابیــدن بــر زمیــن ســرد و نمنــاک و‬ ‫یــا تشــک ابــری و پالســتیکی زمین هســاز‬ ‫برخــی بیمار ی هــا مثــل درد کمــر اســت‪.‬‬ ‫ً‬ ‫تشــک خــواب بایــد نســبتا نــرم باشــد‬ ‫ز یــرا خوابیــدن در جــای خیلــی ســفت‬ ‫باعــث اســیب رســاندن بــه عصــب‬ ‫یشــود مگــر افــراد چــاق کــه ســفتی و‬ ‫م ‬ ‫ســختی جــای خــواب موجــب الغــری‬ ‫انهــا می گــردد‪.‬‬ ‫اســتفاده ازتشــک خوابــی کــه از پشــم‬ ‫و پوســت گوســفند‪ ،‬پنبــه و یــا نمــدی‬ ‫اســت بــه و یــژه در مناطــق مرطــوب و‬ ‫بــرای ســرد مزاجــان توصیــه می شــود‪.‬‬ ‫ز یــرا طبیعــت پنبــه و پشــم گــرم و خشــک‬ ‫اســت و باعــث خــروج رطو بــت از‬ ‫عضــات‪ ،‬اســتحکام عصــب و نشــاط‬ ‫بعــد از خــواب می گــردد‪.‬‬ ‫خوابیــدن در افتــاب بــه علــت تحریک‬ ‫اخــاط و صفــرا ســبب ســنگینی مغــز و‬ ‫یشــود‪.‬‬ ‫ســردرد م ‬ ‫در معــرض امــواج الکترومغناطیــس‬ ‫نظیــر موبایــل نبایــد خوابیــد‪.‬‬ ‫سحرخیز باش تا کامروا باشی‬ ‫هورمــون کورتیــزول موجــب افزایــش‬ ‫فعالیــت بــدن و بــاال رفتــن قنــد خــون‬ ‫بــرای تامیــن انــرژی بــدن می شــود‪ .‬ایــن‬ ‫هورمــون در شــب کاهــش و در صبــح‬ ‫افزایــش می یابــد‪ .‬بنابرایــن اول شــب‬ ‫خوابیدن و بیدار شــدن در ســحر موجب‬ ‫هوشــیاری و شــادی فــرد می شــود‪.‬‬ ‫در روایــات دینــی هــم بســیار امــده کــه‬ ‫ســحرخیز باشــید‪ .‬نیــم تــا یــک ســاعت‬ ‫قبــل از اذان صبــح زمــان اوج ســردی در‬ ‫شــبانه روز اســت و چــون خــواب هــم‬ ‫ســرد اســت دو ســردی بــا هــم مضاعــف‬ ‫شــده و ســبب ســردی مغــز می شــود کــه‬ ‫موجــب فراموشــی و الزایمــر می گــردد‪.‬‬ ‫ا گــر از دســته افــرادی هســتید کــه‬ ‫شــنبه ها و ‪ 14‬فروردیــن را دوســت‬ ‫ندار یــد‪ ،‬بایــد بدانیــد کــه دیــر خوابیــدن‬ ‫و دیــر بلنــد شــدن از خــواب باعــث‬ ‫یشــود مــواد ســمی از بــدن دفــع نشــود و‬ ‫م ‬ ‫رعایــت نکــردن ایــن نکتــه در تعطیــات‬ ‫می توانــد باعــث شــود بــا خســتگی بــه‬ ‫ســرکار برو یــد‪.‬‬ ‫رسم و رسوم خوابیدن‬ ‫بهتــر اســت ابتــدا مدتــی بــه پهلــوی‬ ‫راســت و ســپس بــه پهلــوی چــپ‬ ‫خوابی��د ز ی��را این‍گونــه خوابیــدن بــه عمــل‬ ‫هضــم بســیار کمــک می کنــد‪.‬‬ ‫قبــل ازخــواب عــادت بــه دستشــویی‬ ‫رفتــن و وضــو گرفتــن بســیار خــوب‬ ‫اســت‪ .‬بــا دســت چــرب و الــوده نیــز نبایــد‬ ‫خوابیــد‪.‬‬ ‫تحقیقــات ثابــت کــرده اســت کــه رو‬ ‫بــه قبلــه خوابیــدن مفیــد اســت و مانــع از‬ ‫رســوب اهــن در جــدار رگ هــا‪ ،‬تصلــب‬ ‫‪47‬‬ ‫سنتی‪-‬اسالمی‪ ‬تالیف‪ ‬امیرحسین شهگلی‬ ‫مسجدقل شریفدرکازانروسیه‬ ‫‪48‬‬ ‫منابع‪:‬‬ ‫‪ * ‬مروری بر کلیات طب سنتی ایران تالیف دکتر محسن‬ ‫ناصری‪ ،‬دکتر حسین رضایی زاده‪ ،‬دکتر رسول چوپانی‪ ،‬دکتر‬ ‫مجید انوشیروانی‬ ‫‪ * ‬حفظ سالمتی از دیدگاه طب سنتی ایران تالیف دکتر‬ ‫محسن ناصری‬ ‫‪  * ‬طب سنتی اسالمی تالیف مهدی برزو‬ ‫‪  * ‬دوره طب سنتی و تغذیه شناخت طبایع تالیف دکتر سید‬ ‫علی ابوالحبیب‬ ‫‪  *  ‬زندگی سالم‪ :‬ضروریات شش گانه حفظ سالمتی در طب‬ ‫ساجده شکری‬ ‫ایــن بــار از قصـه ای قدیمــی شــروع کرده ایم‪.‬‬ ‫همــان قصــه قدیمــی عشــق خا کــی کــه‬ ‫بــه دل اســمان می رســد‪ .‬روایتــی کــه‬ ‫هــر بــار لبــاس تــازه ای می پوشــد و در‬ ‫یشــود و بــاز مثــل‬ ‫زندگــی جدیــدی وارد م ‬ ‫روز اول بــه جــان مــا می نشــیند‪ .‬روایــت‬ ‫کتــر بیــا» از تاتارســتان‬ ‫ای��ن ب��ار «نزدی ‬ ‫یشــود‪ ،‬می چرخــد‬ ‫روســیه شــروع م ‬ ‫و می چرخــد و بــه اســمان می رســد‪.‬‬ ‫ِ«ی ِلنــا خایــارو»‪ 1‬اهــل تاتارســتان اســت‪.‬‬ ‫منطق ـه ای در روســیه کــه از گذشــته ها‬ ‫نقــدر رنــگ‬ ‫مسلمان نشــین بــوده امــا ا ‬ ‫گهــای ضــد مذهــب بــه خــود‬ ‫جن ‬ ‫دیــده کــه از اســام تنهــا یــک نــام در‬ ‫ان باقی مانــده اســت‪ .‬یلنــا اهــل یــک‬ ‫خانــواده غیرمســلمان اســت‪ .‬نوجــوان‬ ‫سهــای‬ ‫فعالــی کــه از همــان دوران در کال ‬ ‫مختلفــی فعالیــت داشــت‪ .‬او در یکــی‬ ‫سهــای ورزش بــا ِ«رنــات»‪ 2‬اشــنا‬ ‫از کال ‬ ‫شــد‪ .‬رفاقتــی کــه از همــان ابتــدا محکــم‬ ‫از کازان به اسمــان‪...‬‬ ‫شــد و نیــت ازدواج و همراهــی همیشــگی‬ ‫را در دل ایــن دو نوجــوان کاشــت‪ .‬رنــات‬ ‫از یــک خانــواده مســلمان بــود‪ .‬از همــان‬ ‫مســلمان هایی کــه از قواعــد و رفتــار‬ ‫نهــا‬ ‫اســامی دور بودنــد امــا در ان منطقــه ا ‬ ‫یشــناختند‪ .‬روزگار در‬ ‫را بــه اســم اســام م ‬ ‫کالس ورزش می گذشــت تــا اینکــه رنــات‬ ‫تحــت تاثیــر رفتــار معلمشــان قــرار گرفــت‪.‬‬ ‫معلمــی کــه هــم بــه نــام مســلمان مشــهور‬ ‫بــود و هــم به قاعــده اســام رفتــار می کــرد‪.‬‬ ‫حــاال کنــار عشــق یلنــا‪ ،‬موضــوع مهــم‬ ‫دیگــری ذهــن رنــات را درگیــر کــرده بــود و ان‬ ‫عقیــده ای بــود کــه او خــود را بــه ان وابســته و‬ ‫عاشــق می دیــد‪ .‬عاقبــت رنــات بــه اســام‬ ‫دل بســت و مثــل معلــم خــود تصمیــم‬ ‫گرفــت کــه یــک مســلمان واقعــی باشــد‪.‬‬ ‫نو بــت بــه یلنــا رســیده بــود‪ .‬رنــات بــه او‬ ‫گفتــه بــود کــه به عنــوان یــک مســلمان بایــد‬ ‫همســری هم دیــن خــود داشــته باشــد و از‬ ‫او خواســته بــود کــه دینــش را تغییــر بدهــد‬ ‫تــا رو یــای باهــم بــودن همیشگی شــان را‬ ‫محقــق کننــد‪ .‬بــوی تنــد فاصلــه فضــا را‬ ‫پرکــرده بــود‪ .‬یلنــا بایــد تصمیــم می گرفــت‬ ‫کــه عقیــده و ســبک زندگــی خــود را تغییــر‬ ‫بدهــد و در عــوض بــا رنات بماند یا راه قبل‬ ‫خــود را ادامــه دهــد و عشــق نوجوانـی اش را‬ ‫در همــان لحظــه رهــا کنــد‪ .‬یلنــا کــه هنــوز‬ ‫شــیرینی بنــده خــدا بــودن را نمی دانســت‬ ‫پیشــنهاد رنــات را رد کــرد و اجــازه داد تــا‬ ‫تنهایــی فضــای بیــن ان دو را پــر کنــد‪.‬‬ ‫هشــت ســال از ان روز ســخت‬ ‫می گذشــت کــه یلنــا و رنــات در یــک‬ ‫اتفــاق دوبــاره همدیگــر را مالقــات کردنــد‬ ‫یکــه هنــوز هیچ کــدام ازدواج‬ ‫درحال ‬ ‫نکــرده بودنــد‪ .‬یــاد گذشــته ها زنــده شــد‪.‬‬ ‫صحبــت گل انداخــت و رنــات بــاز بــرای‬ ‫یلنــا از اســام گفــت کــه چــه دنیــای‬ ‫زیبایــی را برایــش ســاخته اســت‪ .‬ایــن بــار‬ ‫دیگــر یلنــا ان نوجــوان مغــروری نبــود کــه بــه‬ ‫خاطــر خوش گذرانی هایــش همه چیــز را‬ ‫‪Yelena Khayarova -1‬‬ ‫‪Renat -2‬‬ ‫‪49‬‬ ‫شماره ششم‬ ‫تابستان ‪98‬‬ ‫ݧ ݧٰ‬ ‫سلمی‪ :‬بانوی‬ ‫ایرانی مسلمان‬ ‫شــرایین و عــوارض قلبــی می شــود‪.‬‬ ‫بــه پشــت خوابیــدن موجــب تجمــع ترشــحات‬ ‫مغــزی در منافــذ مربــوط بــه ان شــده و کابــوس‪،‬‬ ‫بی خوابــی‪ ،‬خلــط گلــو و ابریــزش بینــی را در پــی‬ ‫دارد‪.‬‬ ‫از خوابیــدن دائــم بــر روی صــورت بایــد پرهیــز‬ ‫کــرد چــون هــم موجــب تــاری چشــم شــده و هــم‬ ‫در اثــر کاهــش خون رســانی بــه صــورت‪ ،‬تغذیــه‬ ‫پوســت مختــل گشــته و چیــن و چــروک ایجــاد‬ ‫می شــود‪.‬‬ ‫هنــگام خــواب گرمــی بــه درون بــدن هدایــت‬ ‫شــده و ســطح بــدن ســرد می شــود بنابرایــن در‬ ‫زمــان خــواب پوشــاندن بــدن بــا پوششــی نیــاز‬ ‫اســت‪.‬‬ ‫هنگام خواب خانه باید تاریک باشد‪.‬‬ ‫استفاده از چراغ خواب منجر به خستگی توام‬ ‫با خمیازه در روز می شود‪.‬‬ ‫در زمــان داشــتن بحــث و جــدل قبــل از‬ ‫خــواب و خشــمگین بــودن نبایــد بــه بســتر رفــت‬ ‫زیــرا بــر کیفیــت خــواب اثــرات منفــی دارد‪.‬‬ ‫صــدای پیوســته و دلنشــین مثــل اواز اب‪،‬‬ ‫درختــان و‪ ...‬باعــث القــاء خــواب در افــراد ســالم‬ ‫می شــود‪.‬‬ ‫قبــل از خــواب بایــد از هرگونــه عمــل هیجانــی‬ ‫و یــا تماشــای تلویزیــون پرهیــز کــرد زیــرا باعــث‬ ‫اختــال در خــواب رفتــن می شــود‪.‬‬ ‫تــا زمانیکــه خــواب غلبــه نکرده اســت نباید به‬ ‫بســتر رفــت‪ .‬هــرگاه بــه بســتر رفتیــد و تــا ‪ ۲۰‬دقیقــه‬ ‫بعــد خوابتــان نبــرد از بســتر خــواب برخیزیــد و‬ ‫کاری انجــام دهیــد تــا دوبــاره خوابتــان بگیــرد‪.‬‬ ‫خط پایان‬ ‫نحــوه برخاســتن از خــواب بســیار بــر قلــب اثــر‬ ‫می گــذارد‪ .‬وقتــی بالفاصلــه پــس از بیــدار شــدن‪،‬‬ ‫ایســتاده و یــا حرکــت کنیــم موجــب تنــد شــدن‬ ‫نبــض و یــا اندکــی ناراحتــی در تنفــس شــده و‬ ‫مهم تــر انکــه عمــر کوتــاه می شود‪.‬دســتور اســام‬ ‫ایــن اســت کــه وقتــی چشــم بــاز کردیــم چنــد‬ ‫لحظــه در همــان وضــع مانــده و بعــد پیــش از‬ ‫بلنــد شــدن‪ ،‬چنــد لحظــه ای بنشــینیم‪ .‬حتــی‬ ‫بهتــر اســت ابتــدا بــه حالــت ســجده درامــده و‬ ‫بعــد بایســتیم‪ .‬در ایــن صــورت فشــار قلــب بــه‬ ‫حــد اعتــدال بیــن خــواب و نشســتن می رســد‪.‬‬ ‫بیداری‬ ‫در بیــداری تمــام اعمــال بــدن برعکــس‬ ‫خــواب اســت‪ .‬اگــر بیــدار مانــدن بیــش از‬ ‫حــد باشــد مــزاج مغــز بهــم می خــورد و بــه‬ ‫خشــکی مبتــا می شــود درنتیجــه نیــروی عقــل‬ ‫اختــال پیــدا کــرده و بیمار ی هــای شــدید‬ ‫بــروز می کنــد‪ .‬بیــداری شــبانه بــرای افــراد‬ ‫عصبــی بــا مــزاج گرم‪ ‬مناســب نمی باشــد‪.‬‬ ‫بی خوابی؛ نسخه های کوچک‬ ‫ماساژ برای بی خوابی ناشی از خستگی‬ ‫مفید است‪.‬‬ ‫ً‬ ‫خوانــدن کتــاب داســتان خصوصــا در‬ ‫وضعیتــی کــه فــرد بنشــیند و تکیــه ندهــد باعــث‬ ‫رفــع برخــی بی خوابی هــا می شــود‪.‬‬ ‫در صــورت ســازگاری بــا مــزاج می تــوان از‬ ‫دوغ‪ ،‬اب انــار‪ ،‬خاکشــیر و یــا کاهــو بــرای رفــع‬ ‫بی خوابــی بهــره بــرد‪.‬‬ ‫ُ‬ ‫ُ‬ ‫تربیت میکروسکوپی ممنوع!‬ ‫‪50‬‬ ‫منبــع‪ :‬مصاحبــه مســتقیم خانــم دکتــر زهــرا صالحــی‬ ‫کــه مدتــی از دوران تحصیــل خــود را در روســیه‬ ‫گذرانده انــد و از دوســتان خانــم خایــارو هســتند‪.‬‬ ‫«بچــه شــیطون اســت‪ .‬او بایــد شــیطنت کنــد‪ .‬بچ ـه ای کــه یک گوشــه‬ ‫بیافتــد و بخوابــد و چهارزانــو بنشــیند‪ ،‬ایــن بچــه نیســت؛ بزرگ ســال‬ ‫اســت‪ .‬بچــه نبایــد یکجــا بنشــیند و ا گــر نشســت شــما بایــد ببینیــد چــرا‬ ‫(ره)‬ ‫نشســته و ا گــر خوابیــد ببینیــد چــرا خوابیــده‪ ».‬امــام خمینــی‬ ‫‪51‬‬ ‫شماره ششم‬ ‫تابستان ‪98‬‬ ‫ݧ ݧٰ‬ ‫سلمی‪ :‬بانوی‬ ‫ایرانی مسلمان‬ ‫نادیــده بگیــرد‪ .‬او رنــات را حتــی در همــه‬ ‫ســال های دوری اش دوســت داشــت‬ ‫و حاضــر بــود بــه خاطــر او یک بــار دیگــر‬ ‫دربــاره ایــن موضــوع مهــم فکــر کنــد‪.‬‬ ‫تصمیم ســاده نبود‪ .‬خانواده یلنا به شــدت‬ ‫بــا ایــن ازدواج و تغییــر مخالــف بودنــد امــا‬ ‫وجــود یلنــا ایــن بــار دیگــر نمی توانســت‬ ‫دوری رنــات را تحمــل کنــد‪ .‬بــرای‬ ‫تصمیم گیــری از یــک مشــاور غیرمســلمان‬ ‫کمــک خواســت و عاقبــت عشــق تمــام‬ ‫معیارهــا را بــه هم ریخــت و یلنــا مســلمان‬ ‫شــد‪ .‬تصمیــم ســختی کــه باعــث شــد تــا‬ ‫دیگــر نتوانــد مــادر و بــرادرش را ببینــد‪...‬‬ ‫اســام در اوایــل زندگــی مشــترک بــرای یلنــا‬ ‫بی معنــا بــود‪ .‬او تنهــا بــه خاطــر همســرش‬ ‫بعضــی از احــکام را مراعــات می کــرد امــا‬ ‫هنــوز بــه بعضــی دیگــر مثــل حجــاب تــن‬ ‫نــداده بــود‪ .‬بعــد از مدتــی تصمیــم گرفــت‬ ‫تــا بــا همســرش در کالس هایــی کــه او‬ ‫از گذشــته شــرکت می کــرد همــراه شــود‪.‬‬ ‫رفت وامدهــا ان قــدر ادامــه پیــدا کــرد‬ ‫تــا ارتبــاط بیــن او و دوســتان مســلمان‬ ‫جدیــدش رنــگ تــازه ای بــه زندگــی او‬ ‫بخشــید‪ .‬دوســتانی کــه بــه خاطــر خــدا‬ ‫بــه هــم محبــت می کردنــد و شــیرینی و‬ ‫خلــوص ایــن محبــت به انــدازه ای بــود‬ ‫کــه دوری مــادر و بــرادر یلنــا را برایــش‬ ‫تحمل پذیــر کــرد‪ .‬روابــط گــرم دوســتانه‬ ‫و هم چنیــن مطالبــی کــه در کالس هــا‬ ‫می اموخــت‪ ،‬یلنــا را مثــل رنــات دل بســته‬ ‫اســام کــرد‪ .‬دل بســتگی کــه باعــث شــد‬ ‫تــا نمازهایــش بــدون وقفــه و در اول وقــت‬ ‫ادامــه پیــدا کنــد‪ ،‬بــه حجــاب کامــل‬ ‫مقیــد شــود و بــا عشــق از روزه هــای ‪21‬‬ ‫ســاعتی در روســیه تعریــف کنــد‪ .‬او دربــاره‬ ‫احساســش می گویــد‪« :‬نمی دانــم چــه‬ ‫چیــزی باعــث شــد تــا مــن هدایــت شــوم‪.‬‬ ‫خیلــی خوشــحالم از اینکــه مســلمان‬ ‫شــده ام» درحالی کــه اشــک می ریخــت‪...‬‬ ‫یلنــا حــاال ‪ 35‬ســاله اســت و دو دختــر‬ ‫‪ 6‬و ‪ 8‬ســاله بــه نام هــای ِو را و لینــا دارد‪.‬‬ ‫قســمت هایی کــه بــا رنــگ ابــی نوشــته شــده اند در طراحــی بایــد بــه‬ ‫حکیمه نیلی پور‬ ‫صــورت با کــس (جعبــه) در کنــار مطلــب درج شــوند‪.‬‬ ‫یخــوای دعــواش کنــی؟ هــرکاری دلــش می خــواد بایــد بکنــه؟ بــه خــدا ا گــه مــا ایــن‬ ‫«نم ‬ ‫ً‬ ‫کارو می کردیــم حتمــا کتــک می خوردیــم‪ .‬ا گــه االن دعــواش نکنــی و بــذاری هــر کاری‬ ‫ً‬ ‫یبــره‪».‬‬ ‫دلــش خواســت انجــام بــده‪ ،‬بعــدا ازت حســاب نم ‬ ‫این هــا و ســوال هایی ازاین دســت چیزهایــی بودنــد کــه مــن مــدام از دیگــران‬ ‫ً‬ ‫می شــنیدم‪ ،‬مخصوصــا زمانــی کــه بــه خانــه پــدر و مــادر خــودم یــا همســرم یــا‬ ‫نهــای عمومــی دیگــر می رفتیــم‪ .‬تصمیــم گرفتــم‬ ‫دیگــران و یــا بــه مســجد یــا مکا ‬ ‫کبــار بــرای همیشــه تکلیــف خــودم را بــا ایــن مســئله بحث برانگیــز روشــن‬ ‫ی ‬ ‫کنــم و از ان بــه بعــد بــا ارامــش و البتــه مطمئــن و قاطــع‪ ،‬پســرم را تربیــت کنــم‪.‬‬ ‫منظــورم مســئله ازادی و حــدودش در تربیــت اســت‪ .‬موضوعــی کــه بــا توجــه‬ ‫بــه ســبک زندگــی امــروز مــا بــه چالشــی بــزرگ بــرای بســیاری از خانواده هــا‬ ‫لشــده اســت‪ .‬ازیک طــرف همــه مــا بــا توجــه بــه اثــاری کــه از ازادی و ازاد‬ ‫تبدی ‬ ‫ً‬ ‫نهــا‬ ‫گذاشــتن بچه هــا خصوصــا در ‪ 7‬ســال اول ســراغ دار یــم‪ ،‬دوســت دار یــم ا ‬ ‫را ازاد بگذار یــم و از طــرف دیگــر بــا توجــه بــه خانه هــای اپارتمانــی امــروز و البتــه‬ ‫تفاوت هایــی کــه زندگی هــای امــروز بــا گذشــته دارد‪ ،‬بــا ســختی ها و مقاومت هــای‬ ‫جــدی از جانــب دیگــران رو ب ـه رو هســتیم‪.‬‬ ‫بلــه مــن دوســت داشــتم پســرم را ازاد بگــذارم چــون شــنیده بــودم ا گــر بچه هــا در ‪ 7‬ســال‬ ‫‪52‬‬ ‫ً‬ ‫حتما بــرای شما هم پیش امده که بر‬ ‫سرکارهایی به طور مدام با فرزندانتان‬ ‫ً‬ ‫درگیری داشته باشید مثال هنگام خرید‬ ‫رفتن‪ ،‬تعامل با فرزندان دیگر یا مسائلی‬ ‫مشابه با مسائل من؛ پس شما هم دست‬ ‫به کار شوید و با خالقیت برای تمام‬ ‫کردن این درگیری ها برنامه ریزی کنید‪ .‬باور‬ ‫کنید که باید تا حد امکان محدودیت ها‬ ‫به محیط اعمال شوند نه به فرزندانتان‪.‬‬ ‫زندگی در خانه های امــروزی به اندازه‬ ‫کافی برای ان ها محدودیت داشته است‪.‬‬ ‫یکــی از بزرگ تریــن افت هــای کمبــود‬ ‫ازادی در کودکــی وابســتگی و پیــروی‬ ‫بیش ازحــد‪ ،‬از حرف هــای دیگــران در‬ ‫بزرگ ســالی خواهــد بــود‪ .‬بایــد مراقــب‬ ‫باشــیم خودمــان باعــث مضطــرب‪ ،‬ترســو‬ ‫و بـی اراده شــدن فرزندمــان در بزرگ ســالی‬ ‫نشــویم‪.‬‬ ‫شماره ششم‬ ‫تابستان ‪98‬‬ ‫ݧ ݧٰ‬ ‫سلمی‪ :‬بانوی‬ ‫ایرانی مسلمان‬ ‫اول به انــدازه کافــی ازادی داشــته باشــند‪،‬‬ ‫در ‪ 7‬ســال بعــد مطیع تــر خواهنــد بــود؛‬ ‫ضمــن این کــه خالقیــت و اســتقالل‬ ‫شــخصیت بیشــتری هــم دارنــد و چــون‬ ‫خودشــان تجربــه و کشــف کرده انــد‪،‬‬ ‫پــس باهوش تــر می شــوند و توانایــی حــل‬ ‫مســئله در ان هــا بیشــتر اســت؛ امــا بایــد‬ ‫به انــدازه کافــی دربــاره ازادی مطالعــه‬ ‫می کــردم تــا بتوانــم خــودم و والدینــم را کــه‬ ‫به گونــه ای متفــاوت بزرگ شــده بودنــد‪،‬‬ ‫قانــع کنــم‪.‬‬ ‫اول ازهمــه بایــد تعریفــی بــرای ازادی پیــدا‬ ‫می کــردم‪ .‬در بیــن همــه تعریف هایــی‬ ‫کــه دربــاره ازادی در کتاب هــای‬ ‫مختلــف بیان شــده بــود‪ ،‬ســاده ترین و‬ ‫البتــه کاربردی تریــن تعریــف را در کتــاب‬ ‫شــهید مطهــری پیــدا کــردم‪« .‬ازادی‬ ‫یعنــی نبــودن مانــع بــر ســر رشــد»؛ پــس‬ ‫بایــد بــا توجــه بــه ویژگی هــای رشــدی‬ ‫مخصــوص هــر ســن‪ ،‬شــرایط را بــرای ازاد‬ ‫گذاشــتن فرزنــدم مهیــا کنــم‪.‬‬ ‫راســتش را بگویــم تــا قبــل از ایــن‪ ،‬چــون‬ ‫خــودم مطالعــه نکــرده بــودم‪ ،‬حــدی‬ ‫بــرای ازادی قائــل نبــودم‪ .‬فکــر می کــردم‬ ‫ً‬ ‫ازاد گذاشــتن بچه هــا خصوصــا در ‪7‬‬ ‫ســال‪ ،‬اول کــه طبــق احادیــث ســال های‬ ‫ســروری کــودک هــم هســت؛ یعنــی‬ ‫اینکــه اجــازه دارد هــر کاری خواســت‬ ‫انجــام دهــد و مــن نبایــد مانــع او بشــوم؛‬ ‫امــا مــن فقــط قســمتی از حدیــث را‬ ‫شــنیده بــودم درحالی کــه در حدیــث‬ ‫کامــل امــده اســت‪« :‬کــودک‪ ،‬هفــت‬ ‫ســال ازاد گذاشــته می شــود و هفــت‬ ‫ســال‪ ،‬امــوزش داده می شــود و هفــت‬ ‫ســال‪ ،‬بــه کار گرفتــه می شــود‪ ».‬و در‬ ‫حدیثــی دیگــر امــده اســت‪« :‬فرزنــدت‬ ‫را رهــا کــن تــا هفــت ســال بــازی کنــد»‪.‬‬ ‫پــس بایــد تمــام تالشــم را بکنــم کــه‬ ‫ازادی الزم را بــرای بــازی کــردن داشــته‬ ‫باشــد‪ .‬اگــر هــم احســاس می کنــم دربــاره‬ ‫مســئله ای بــه امــوزش نیــاز دارد بایــد در‬ ‫قالــب بــازی‪ ،‬نمایــش یــا داســتان بــه‬ ‫او امــوزش بدهــم‪ .‬متوجــه شــدم حتــی‬ ‫بــرای ایــن ازادی هــم دو خــط قرمــز وجــود‬ ‫دارد‪ :‬کار زشــت و کار خطرنــاک‪ .‬کار‬ ‫خطرنــاک کاری اســت کــه بــرای روح و‬ ‫ً‬ ‫جســم کــودک ضــرر دارد مثــا بــا توجــه‬ ‫بــه اینکــه تماشــای تلویزیــون بــرای‬ ‫بچه هــای زیــر ‪ 2‬ســال به شــدت ضــرر‬ ‫دارد پــس تماشــای تلویزیــون و حتــی‬ ‫دی و ی دی هــای مخصــوص کــودکان در‬ ‫ایــن ســن ممنــوع اســت (ضــرر روحــی و‬ ‫جســمی)‪ .‬در ســنین باالتــر هــم بچه هــا‬ ‫در تماشــای برنامه هایــی کــه بــرای ســن‬ ‫ان هــا مناســب نیســت ازاد نیســتند‬ ‫یــا حتــی در دیــدن برخــی از صحنه هــا‬ ‫از برنامه هایــی کــه بــرای کــودکان‬ ‫تولیدشــده اند ماننــد صحنه هــای‬ ‫خشــن یــا صحنه هایــی کــه بــار جنســی‬ ‫ً‬ ‫دارنــد‪( .‬ضــرر روحــی) یــا مثــا در خــوردن‬ ‫تنقالتــی مثــل چیپــس و پفــک و نوشــابه‬ ‫ازاد نیســتند (ضــرر جســمی)‬ ‫کار زشــت نیــز کاری اســت کــه بــرای‬ ‫کــودک بــا توجــه بــه ســنش زشــت باشــد؛‬ ‫ً‬ ‫پــس مثــا غــذا خــوردن بــا دســت یــا‬ ‫کثیــف کــردن لبــاس بــرای یــک کــودک‬ ‫‪ 3‬ســاله کار زشــت محســوب نمی شــود‬ ‫امــا بــازی کــردن بــا الــت‪ ،‬حــرف زشــت‬ ‫زدن‪ ،‬گاز گرفتــن‪ ،‬پــرت کــردن وســایل و‬ ‫‪ ...‬کارهــای زشــتی هســتند کــه فرزنــدم‬ ‫در انجــام ان هــا ازاد نیســت‪.‬‬ ‫همین طــور کــه معنــا و حــدود ازادی‬ ‫برایــم روشــن می شــد‪ ،‬کارهــای پســرم‬ ‫به ســرعت از ذهنــم می گذشــتند‪.‬‬ ‫واقعیــت ایــن بــود کــه در انجــام بســیاری‬ ‫ً‬ ‫از ان هــا ازاد بــود مثــا بــازی کــردن بــا‬ ‫وســایل کابینت هــا‪ ،‬بــازی کــردن بــا‬ ‫غذایــش‪ ،‬بــه هــم ریختــن کتاب هــای‬ ‫درون قفســه و ‪ . ...‬پــس چــه چیــزی‬ ‫مانــع از ایــن می شــد کــه مــن اجــازه‬ ‫انجــام ایــن کارهــا را بــه او ندهــم و مــدام‬ ‫بــه او امرونهــی کنــم؟ کمــی بــا خــودم‬ ‫خلــوت کــردم و بــه ایــن نتیجــه رســیدم‬ ‫کــه کم صبــری و کم حوصلگــی‪ ،‬قوانیــن‬ ‫و بایدهایــی کــه خــودم وضــع کــرده بــودم‬ ‫مثل اینکــه خانــه بایــد همیشــه مرتــب‬ ‫باشــد‪ ،‬لباس هایــش بایــد همیشــه ســت‬ ‫و تمیــز باشــند‪ ،‬بایــد بــه همــه کارهایــی‬ ‫کــه گذشــته انجــام مــی داده ام برســم و‬ ‫البتــه نصیحت هــای خیرخواهانــه ولــی‬ ‫اشــتباه دیگــران دســت و پــای مــرا بســته‬ ‫بودنــد‪ .‬بهتــر بــود خــودم را جــای پســرم‬ ‫می گذاشــتم تــا بفهمــم از این همــه نــرو‪،‬‬ ‫نکــن‪ ،‬بــه ایــن دســت نــزن‪ ،‬نمیشــه بــا این‬ ‫بــازی کنــی و ‪ ...‬در خانه هــای شــلوغ و‬ ‫کوچــک امــروزی چقــدر خســته و کالفــه‬ ‫شــده اســت‪ .‬مــادرم همیشــه تعریــف‬ ‫می کنــد کــه در کودکــی تمام وقتــش را از‬ ‫صبــح تــا شــب در حیــاط خانــه مشــغول‬ ‫بــازی بــا دوچرخــه و مــرغ و خروس هــا‬ ‫بــوده اســت‪ .‬ضمــن اینکــه در خانــواده ی‬ ‫پرجمعیــت ان هــا‪ ،‬همیشــه امــکان‬ ‫یهــای گروهــی بــا بچه هــای‬ ‫انجــام باز ‬ ‫هــم ســن و ســال وجــود داشــته اســت‪.‬‬ ‫ولــی مــا از بچه هایمــان انتظــار دار یــم‬ ‫مثــل بزرگ ترهــا رفتــار کننــد‪.‬‬ ‫عزمــم را جــزم کــردم‪ .‬می خواســتم شــرایط‬ ‫را بــرای ازادی دادن بــه پســرم کــه البتــه‬ ‫هــم حقــش بــود و هــم بــرای رشــدش الزم‬ ‫بــود فراهــم کنــم‪ .‬بامطالعــه بیشــتر و البتــه‬ ‫هم فکــری بــا پــدرش دو اصــل طالیــی را‬ ‫در ذهنــم مهندســی کــردم؛ به گون ـه ای‬ ‫کــه تعر یــف و حــدود ازادی هــم در ان‬ ‫رعایــت شــده باشــد‪.‬‬ ‫خالقیت به جای محدودیت‬ ‫بــه ایــن نتیجــه رســیدم کــه بایــد‬ ‫محدودیــت را بــه محیــط اعمــال کنــم نــه‬ ‫بــه فرزنــدم‪ .‬ســعی کــردم تمام کارهایــی را‬ ‫کــه دوســت داشــت انجــام بدهــد مــرور‬ ‫کنــم و بــا توجــه بــه ایــن اصــل بــه دنبــال‬ ‫ً‬ ‫راهـ�ی بـ�رای ازاد گذاشـ�تنش باشـ�م‪ .‬مثـلا‬ ‫به جــای اینکــه مــدام بــه او تذکــر بدهــم‬ ‫تهــا نــرود‪ ،‬چینــش‬ ‫کــه ســراغ کابین ‬ ‫ان هــا را به گون ـه ای تغییــر دادم کــه‬ ‫وســایل پالســتیکی و قابلمه هــا و ظــروف‬ ‫تهــای پاییــن باشــند‬ ‫اســتیل در کابین ‬ ‫و وســایلی را کــه رنگ هــای جــذاب‬ ‫داشــتند یــا ســروصدا ایجــاد می کردنــد را‬ ‫تهــا‪ ،‬دم دســت قــراردادم‬ ‫در ایــن کابین ‬ ‫تــا کمتــر ســراغ بقیــه وســایل بــرود‪ .‬البتــه‬ ‫چــون اشــپزخانه مان کوچــک بــود‪،‬‬ ‫نتوانســتم تمــام کابینت هــای پایینــی‬ ‫در بعضــی از ان هــا‬ ‫را ایمــن کنــم؛ پــس ِ‬ ‫را بــا نــخ شــیرینی بســتم‪ .‬پســرم هــم‬ ‫نهــا را‬ ‫متوجــه شــده بــود کــه نمی توانــد ا ‬ ‫بــاز کنــد پــس بعــد از کمــی تــاش ان هــا‬ ‫یکــرد و بــه ســراغ کابینت هایــی‬ ‫را رهــا م ‬ ‫کــه بــاز بودنــد می رفــت‪ .‬درســت اســت‬ ‫کــه هــرروز مجبــور بــودم اشــپزخانه ی‬ ‫جنــگ زنــده ام را از نــو مرتــب کنــم؛ امــا‬ ‫فکــر می کنــم ارزشــش را داشــت؛ چــون‬ ‫تهــا بــا خــودش بــازی می کــرد‬ ‫پســرم مد ‬ ‫و مــن می توانســتم بــه کارهایــم برســم؛‬ ‫ضمــن اینکــه چــون به انــدازه کافــی بــازی‬ ‫کــرده بــود و انــرژ ی اش تخلی هشــده بــود‪،‬‬ ‫یخــورد هــم راحت تــر‬ ‫هــم بهتــر غــذا م ‬ ‫می خوابیــد‪ .‬بــرای مــن‪ ،‬یکــی از مهم تر یــن‬ ‫اثــار ازادی دادن بــه پســرم همیــن تخلیــه‬ ‫لشــده انــرژ ی اش بــود‪.‬‬ ‫ســالم و کنتر ‬ ‫در بــاره قفســه کتابخانــه هم کاری مشــابه‬ ‫انجــام دادم‪ .‬قفس ـه هایی را کــه دســت‬ ‫پســرم بــه ان هــا می رســید از کتاب هــای‬ ‫ارزشــمند خالــی کــردم و تعــدادی از‬ ‫کتاب هــای خــودش و سررســیدهای‬ ‫قدیمــی و مجله هــای تبلیغاتــی را کــه‬ ‫رنگ هــای جذابــی هــم داشــتند‪ ،‬در‬ ‫قفس ـه های پایینــی گذاشــتم‪ .‬از ان بــه‬ ‫بعــد بــا خیــال راحــت بــه ســراغ کتابخانــه‬ ‫م ـی رود و کتاب هایــی را کــه دســتش‬ ‫می رســد پخــش می کنــد و بعــد بــا‬ ‫خوشــحالی چندتایــی از ان هــا را پــاره‬ ‫می کنــد یــا بــا مدادهایــش خط خطــی‬ ‫می کنــد و خالصــه حســابی ســرگرم‬ ‫می شــود‪ .‬همیــن کارهــای ســاده باعــث‬ ‫یهــای مــن بــه او کمتــر‬ ‫شــده اند امرونه ‬ ‫شــود‪ ،‬پــس رابطه مــان بهتــر شــده و هــر‬ ‫دو احســاس بهتــری دار یــم‪ .‬پســرم عالقــه‬ ‫شــدیدی بــه نقاشــی کــردن داشــت‪،‬‬ ‫چنــد بــاری هــم دیوارهــای اتاقــش را‬ ‫خط خطــی کــرده بــود و مــن حســابی‬ ‫‪53‬‬ ‫‪54‬‬ ‫نداشتن تفکر انتزاعی و ویژگی های خاص‬ ‫یک دوره سنی‪ ،‬ممکن اســت باعث‬ ‫بیشتر شدن مشاجره و درگیری بین شما‬ ‫و فرزندتان شود‪ .‬از ویژگی های رشدی هر‬ ‫دوره سنی مطلع شوید و خود را برای ان‬ ‫اماده کنید‪ .‬یادتان باشد ازادی داشتن‬ ‫حق فرزند شما و ازادی دادن برای رشد‬ ‫سالم‪ ،‬وظیفه شماست‪ .‬مطمئن باشید‬ ‫با کمی صبر و حوصله و حفظ ارامش‬ ‫می توان بسیاری از مشکالت را حل کرد‪.‬‬ ‫‪55‬‬ ‫شماره ششم‬ ‫تابستان ‪98‬‬ ‫ݧ ݧٰ‬ ‫سلمی‪ :‬بانوی‬ ‫ایرانی مسلمان‬ ‫دعوایــش کــرده بــودم‪ .‬پــس از مدتــی‬ ‫تصمیــم گرفتیــم بــرای ازادی او و البتــه‬ ‫ارامــش خودمــان دیوارهــای اتاقــش را بــا‬ ‫کاغذهــای متــری بپوشــانیم؛ از ان بــه‬ ‫بعــد مدت زمــان زیــادی بــا خوشــحالی‬ ‫مشــغول نقاشــی کشــیدن می شــود‪.‬‬ ‫بــرای اینکــه فضــای بیشــتری بــرای بــازی‬ ‫داشــته باشــد‪ ،‬میــز ناهارخور ی مــان را‬ ‫جمــع کردیــم و بــه انبــار بردیــم‪ .‬در ایــن‬ ‫صــورت نــه نگــران بــاال رفتــن از میــز و‬ ‫زمیــن خوردنــش بودیــم و نــه نگــران اینکــه‬ ‫رومیــزی را بکشــد و تمــام وســایل روی‬ ‫میــز را بریــزد‪ .‬از ان بــه بعــد باهــم روی‬ ‫زمیــن غــذا می خوریــم‪ .‬البتــه یــک زیــر‬ ‫ســفره ای بــزرگ هــم پهــن می کنیــم کــه‬ ‫نگــران کثیــف شــدن فــرش نباشــیم‪.‬‬ ‫«یــه مقــدار کــم از غذایــش رو بــا یــه‬ ‫قاشــق بــده بــه خــودش کــه باهــاش‬ ‫بــازی کنــه و بقیــه غــذا رو بــا یــه قاشــق‬ ‫دیگــه‪ ،‬خــودت بهــش بــده بخــوره‪ ».‬ایــن‬ ‫توصیــه دکتــر تغذی ـه اش بــود بــرای اینکــه‬ ‫بهتــر غــذا بخــورد‪ .‬بــرای اینکــه مجبــور‬ ‫نباشــم هــرروز لباس هایــش را بشــویم‪،‬‬ ‫یــک پیش بنــد مخصــوص برایــش‬ ‫درســت کــردم کــه مثــل یــک پیراهــن‬ ‫اســتین بلند بــود کــه پشــت نــدارد‪ .‬البتــه‬ ‫بعضــی از روزهــا هــم نمی خواســت ان‬ ‫را بپوشــد و لباســش را کثیــف می کــرد؛‬ ‫امــا همچنــان اجــازه داشــت بــا غذایــش‬ ‫بــازی کنــد تــا اینکــه یــاد گرفــت به طــور‬ ‫کامــل خــودش غذایــش را بخــورد‪.‬‬ ‫ستیزه جو نباش‬ ‫بســیاری از موقعیت هایــی را کــه‬ ‫باعــث درگیــری مــن و پســرم می شــدند‬ ‫را توانســتم بــا حفــظ ارامــش به گونــه ای‬ ‫مدیریــت کنــم کــه تنــش و ناراحتــی‬ ‫کمتــری بــه همــراه داشــته باشــد‪ .‬البتــه‬ ‫مدت هــا طــول کشــید تــا توانســتم به طــور‬ ‫کامــل بــه ایــن اصــل عمــل کنــم‪ .‬مــن هــم‬ ‫ماننــد همــه پــدر‪ ،‬مادرهــای دیگر دوســت‬ ‫داشــتم پســرم بــه حرف هایــم گــوش دهــد‬ ‫و بــه ان هــا عمــل کنــد وگرنــه ناراحــت‬ ‫می شــدم‪ .‬غافــل از اینکــه او هــم تمــام‬ ‫تالشــش را می کنــد تــا ازادانــه تجربــه و‬ ‫کشــف کنــد و قصــدی بــرای لجبــازی بــا‬ ‫مــن ندارد‪ .‬البته االن ایمــان دارم کارهایی‬ ‫کــه مــا بزرگ ترهــا انجــام می دهیــم باعــث‬ ‫می شــود بچه هــا لجبــازی را یــاد بگیرنــد‪،‬‬ ‫ً‬ ‫خصوصــا محدودیت هــای بی جــا و‬ ‫ً‬ ‫امرونهی هــای مکررمــان‪ .‬مثــا بارهــا‬ ‫شــده بــود مــن لباس هــای خاصــی را‬ ‫بــرای مهمانــی رفتنــش امــاده می کــردم‪،‬‬ ‫امــا زمــان مهمانــی رفتــن کــه می شــد از‬ ‫پوشــیدن ان هــا ســرباز مــی زد‪ .‬اوایــل بــا‬ ‫ه�زـار و ی��ک فوت وف��ن و بــازی و تــا حــدی‬ ‫بــا اجبــار لباس هــا را بــه می پوشــاندم؛‬ ‫امــا بعــد بــه ایــن نتیجــه رســیدم کــه اگــر‬ ‫نخواســت لبــاس موردنظــر مــن را بپوشــد‬ ‫بــه او اجــازه دهــم از بیــن لباس هایــی‬ ‫کــه بــه او نشــان می دهــم خــودش یکــی‬ ‫را انتخــاب کنــد‪ .‬خیلــی از اوقــات‬ ‫لباس هایــی را انتخــاب می کــرد کــه‬ ‫ً‬ ‫اصــا ازنظــر رنــگ یــا مــدل مناســب هــم‬ ‫نبودنــد و مــن خجالــت می کشــیدم از‬ ‫اینکــه بــا ان هــا بــه مهمانــی بیایــد امــا‬ ‫چیــزی کــه اهمیــت داشــت احســاس‬ ‫راحتــی‪ ،‬ازادی و ارامشــی بــود کــه پســرم‬ ‫داشــت نــه حــرف دیگــران‪.‬‬ ‫بعضــی از رفتارهــا نیــز متناســب بــا ســن‬ ‫بچه هــا و بــه دنبــال رشــد مناســب ان هــا‬ ‫ً‬ ‫بــروز پیــدا می کننــد‪ ،‬مثــا بــا کامــل‬ ‫شــدن قــدرت تکلــم و از حــدود ســن ‪3‬‬ ‫ســالگی‪ ،‬بچه هــا شــروع بــه اظهارنظــر‬ ‫می کننــد و احســاس خودکفایــی در‬ ‫ان هــا شــکل می گیــرد‪ .‬بــه همیــن دلیــل‬ ‫‪ 3‬ســالگی را ســن لجبــازی بچه هــا‬ ‫ً‬ ‫می گوینــد‪ .‬مثــا درســت زمانــی کــه‬ ‫عجلــه داشــتم‪ ،‬می خواســت خــودش‬ ‫کفشــش را بپوشــد و بندهایــش را ببنــدد‬ ‫و ایــن کار مدت هــا طــول می کشــید‬ ‫یــا غذایــی را کــه مدت زمــان زیــادی را‬ ‫بــرای پختنــش صــرف کــرده بــودم را بــا‬ ‫یــک جملــه میــل نــدارم یــا دوســت نــدارم‬ ‫نمی خــورد‪ .‬واقعیــت ایــن اســت کــه‬ ‫نبایــد بــه خاطــر ایــن رفتارهــا‪ ،‬ان هــا را‬ ‫ســرزنش یــا تنبیــه کنیــم یــا ب ـه زور چیــزی‬ ‫را بــه ان هــا تحمیــل کنیــم؛ بلکــه بایــد‬ ‫ارامــش خــود را حفــظ کنیــم و حتــی‬ ‫خوشــحال باشــیم از اینکــه به طــور‬ ‫طبیعــی و ســالم مراحــل رشــد خــود را‬ ‫طــی می کننــد‪ .‬در عــوض بچه هایــی کــه‬ ‫زیــاد اظهارنظــر نمی کننــد‪ ،‬بایــد تشــویق‬ ‫شــوند کــه بیشــتر دســت بــه انتخــاب‬ ‫بزننــد‪.‬‬ ‫بچه هــا تــا حــدود ‪ 7‬ســالگی قــدرت‬ ‫تفکــر انتزاعــی ندارنــد‪ ،‬بــه همیــن دلیــل‬ ‫معنــای واژه هایــی مثــل نظــم‪ ،‬ادب‪،‬‬ ‫خطــر و ‪ ...‬را نمی فهمنــد‪ .‬بااین وجــود‬ ‫تمــام مشــاجره های مــن و پســرم‪ ،‬بــر ســر‬ ‫نظــم و اینکــه از او می خواســتم منظــم‬ ‫باشــد بی فایــده بــود‪ .‬از زمانــی کــه‬ ‫تصمیــم گرفتــم ایــن کار را بــا کلمــات و‬ ‫درخواس ـت های واضــح انجــام بدهــم‪،‬‬ ‫خیلــی زود و بــدون اینکــه از کلمــه نظــم‬ ‫اســتفاده کــرده باشــم‪ ،‬منظــم بــودن را یــاد‬ ‫ً‬ ‫گرفـ�ت‪ .‬مثــا بعــد از تمــام شــدن باز یــش‬ ‫یشــدیم‬ ‫باهــم ســوار موتورهایمــان م ‬ ‫یعنــی صــدای موتــور درمی اوردیــم و‬ ‫اســباب باز ی هایش را جمــع می کردیــم‪،‬‬ ‫یــا وقتــی از بیــرون می امدیــم همگــی‬ ‫مدت زمانــی را فرصــت داشــتیم تــا در‬ ‫قالــب مســابقه لباس هایمــان دراور یــم‬ ‫و ســر جایــش بگذار یــم و‪. ...‬درســت‬ ‫شهــای مــا‬ ‫اســت کــه مشــکالت و تن ‬ ‫در خانــه به شــدت کــم شــده بــود امــا‬ ‫همچنــان بــرای حضــور در مکان هــای‬ ‫یهــا مشــکل داشــتیم‪.‬‬ ‫عمومــی یــا مهمان ‬ ‫پســرم ب هشــدت پرانــرژی بــود و کنترلــش‬ ‫یهــا به شــدت ســخت‪ .‬اوایــل‬ ‫در مهمان ‬ ‫یکــردم پســرم را بــه مادر بــزرگ‬ ‫ســعی م ‬ ‫یــا خالــه یــا افــراد دیگــر بســپارم و او‬ ‫را بــه مهمانــی نبــرم؛ امــا هــم خــودم‬ ‫یهــا خوشــحال نبــودم‬ ‫در مهمان ‬ ‫و هــم احســاس می کــردم روابــط‬ ‫اجتماعــی پســرم بــا مشــکل رو بـه رو‬ ‫شــده اســت؛ به خصــوص اینکــه‬ ‫خواهــر یــا بــرادر دیگــری هــم‬ ‫ً‬ ‫نداشــت و اصــا راه و‬ ‫مســاالن و چگونگــی‬ ‫رســم بــازی بــا ه ‬ ‫کتــر یــا‬ ‫تعامــل بــا بچ ههــای کوچ ‬ ‫گتــر از خــود را نمی دانســت‪ .‬پــس‬ ‫بزر ‬ ‫تهــا ســعی و خطــا و مطالعــه‪،‬‬ ‫از مد ‬ ‫اصولــی را بــرای خودمــان در نظــر گرفتیــم‬ ‫یهــا‬ ‫کــه ب هشــدت حضــور مــا را در مهمان ‬ ‫ســاده می کــرد‪ .‬در مهمانــی رفتــن افــراط‬ ‫ً‬ ‫نکنیــم‪ .‬مثــا هــر شــب یــا یک شــب‬ ‫در میــان مهمانــی رفتــن بــرای بچه هــا‬ ‫ً‬ ‫ز یــاد اســت؛ خصوصــا ا گــر بــه زمــان‬ ‫خــواب ان هــا نیــز اســیب بزنــد‪ .‬بچه هــا‬ ‫بــرای ارامــش و رشــد مناســب بــه نظــم و‬ ‫برنامه ر یــزی احتیــاج دارنــد‪.‬‬ ‫ا گــر صاحب خانــه ب هشــدت نســبت‬ ‫بــه بازیگوشــی بچه هــا حســاس اســت‪،‬‬ ‫به گون ـه ای برنامه ر یــزی کنیــم کــه‬ ‫مدت زمــان کمتــری را در مهمانــی‬ ‫با شــیم ‪.‬‬ ‫قبــل از مهمانــی رفتــن خــوردن تنقــات‬ ‫انــرژ ی زا مثــل شــکالت و کاکائــو و ‪...‬‬ ‫ممنــوع!‬ ‫قبــل از مهمانــی انــرژ ی اش را تخلیــه‬ ‫ً‬ ‫کنیــم‪ .‬مثــا ا گــر بــه اب بــازی‬ ‫عالقــه دارد او را بــه‬ ‫حمــام ببر یــم و یــا او را‬ ‫بــه پــارک ببر یــم و کمــی‬ ‫باهــم بــازی کنیــم‪.‬‬ ‫اســباب راحتــی و‬ ‫خوشــحالی فرزندمــان را در مهمانــی‬ ‫ً‬ ‫مهیــا کنیــم‪ ،‬مثــا تعــدادی از‬ ‫اســباب باز ی های موردعالقــه اش را بــه‬ ‫ً‬ ‫همراه داشـ�ته باش��یم یا حتما یکدســت‬ ‫لبــاس اضافــه و راحــت همــراه داشــته‬ ‫باشــیم تــا ا گــر در لباس هــای مهمانـی اش‬ ‫راحــت نبــود بتوانــد ان هــا را عــوض کنــد‪.‬‬ ‫همچنیــن بهتــر اســت یــک حولــه ســبک‬ ‫و کوچــک داشــته باشــیم تــا اگــر خواســت‬ ‫بــا خیــال راحــت اب بــازی کنــد‪.‬‬ ‫چنــد وســیله کوچــک به عنــوان پــاداش‬ ‫ً‬ ‫همــراه داشــته باشــیم مثال چنــد بادکنک‬ ‫یــا برچســب یــا ‪ ...‬تــا درصورتی کــه الزم‬ ‫شــد بتوانیــم او را تشــویق کنیــم‪ .‬فقــط‬ ‫بــرای تشــویق نــه بــرای بــاج دادن!‬ ‫یک پا کت سیگار لطفا!‬ ‫‪56‬‬ ‫شماره ششم‬ ‫تابستان ‪98‬‬ ‫ݧ ݧٰ‬ ‫سلمی‪ :‬بانوی‬ ‫ایرانی مسلمان‬ ‫یــک نــخ را اتــش‬ ‫لیال نوروزی‬ ‫می زنــم و پاکــت را‬ ‫در جیبــم می گــذارم و بــه ســمت پــارک بــه‬ ‫راه می افتــم‪ .‬ســرم خیلــی درد می کنــد‪،‬‬ ‫البتــه از این کــه بــا مــادر تنــدی کــردم خیلــی‬ ‫ناراحتــم‪.‬‬ ‫ ‪-‬پســر اخــه تــو چــرا این جــوری شــدی؟‬ ‫چــی کــم و کســر داشــتی کــه رفتــی ســراغ‬ ‫ایــن کوفــت و زهرمــاری؟ مــن و بابــات کــم‬ ‫بــرات زحمــت کشــیدیم؟‬ ‫مثل اینکــه مــادر بــاز اتاقــم را زیــرورو کــرده‬ ‫کــه این طــور الم شــنگه بــه پــا کــرده اســت!‬ ‫گفتــم‪« :‬مامــان! بــاز چــی شــده؟» مامــان بــا‬ ‫عصبانیــت گفــت‪« :‬تــو کــه گفتــی دیگــه‬ ‫مصــرف نمی کنــی‪ ،‬پــس ایــن چیــه؟»‪.‬‬ ‫بعــد یــک عــدد قــرص را نشــانم داد‪ .‬اولــش‬ ‫خیلــی هــول کــردم؛ امــا ســریع خــودم را‬ ‫جمع وجــور کــردم و گفتــم‪« :‬ایــن‪ ...‬ایــن‬ ‫قرصــه ســر درده! بعدشــم شــما چــرا بــدون‬ ‫اجــازه رفتیــن تــو اتاقــم؟»‬ ‫مامــان مثل اینکــه کاردش بزنــی‪ ،‬خونــش‬ ‫درنیایــد گفــت‪« :‬منــو ســیاه نکن بچــه‪ ،‬من‬ ‫کــه ‪(...‬شــما بخوانیــد حیــوان درازگــوش)‬ ‫نیســتم‪ ...‬یــه روز میگــی قــرص ســر درده‪،‬‬ ‫یــه روز میگــی مال دوســتمه‪ .‬یــه روز میگی‬ ‫تفریحــی می کشــم‪ .‬بــذار بابــات بیــاد تــا‬ ‫تکلیفتــو روشــن کنــه»‪.‬‬ ‫ســاعت نزدیــک چهــار بــود‪ ،‬حوصلــه‬ ‫جروبحــث بــا پــدر را نداشــتم‪ ،‬از خانــه‬ ‫بیــرون زدم؛ امــا مــادر همچنــان داشــت‬ ‫غرغــر می کــرد و بــا فحــش و نفرین بدرقـه ام‪.‬‬ ‫روی یک نیمکت می نشــینم‪ ،‬سرمایش را‬ ‫تــا عمــق اســتخوانم حــس می کنم‪ .‬ســیگار‬ ‫دیگــری روشــن می کنــم تاکمــی گــرم شــوم‪.‬‬ ‫البــد تــا االن مــادر همه چیــز را کــف دســت‬ ‫پــدر گذاشــته اســت‪ .‬حرف هــای پــدر‬ ‫همین طــور در گوشــم می پیچــد‪« :‬پســره‬ ‫اس و پــاس‪ .‬تــا کــی می خــوای بــه ایــن‬ ‫زندگــی نکبتــی ات ادامــه بــدی؟ اون از‬ ‫درســت‪ ،‬ایــن هــم از کارت‪ .‬چــرا می خــوای‬ ‫ً‬ ‫اخــر عمــری مــا رو دق بــدی؟ اصــا چــرا‬ ‫این جــوری شــدی؟»‬ ‫دانشــجوی ســال ســوم بــودم کــه بــه دلیــل‬ ‫اســتفاده از قرص هــای روان گــردان از‬ ‫ً‬ ‫دانشــگاه اخــراج شــدم‪ .‬اصــا همــان بهتــر‬ ‫کــه اخــراج شــدم‪ ،‬مــن از رشــته پزشــکی‬ ‫متنفــر بــودم‪ ،‬دلــم می خواســت هنــر‬ ‫بخوانــم؛ امــا بــا «زور» و «اجبــار» پــدر تــن بــه‬ ‫ایــن رشــته دادم‪ .‬از وقتــی بــه یــاد مــی اورم‬ ‫ایــن پــدر و مــادرم بودنــد کــه برایــم تصمیــم‬ ‫می گرفتنــد و مــن حــق انتخــاب نداشــتم؛‬ ‫حتــی در مــورد کوچک تریــن مســائل‬ ‫مثــل نحــوه لبــاس پوشــیدن‪ .‬ان هــا همــه‬ ‫خواســته های خــود را بــر مــن «تحمیــل»‬ ‫می کردنــد و فقــط در حــال امرونهــی بودنــد‪.‬‬ ‫مــن و تمایــات و ارزوهایــم بــرای ان هــا‬ ‫ارزشــی نداشــتند‪ ،‬هرگــز اجــازه ندادنــد‬ ‫خــودم بــرای سرنوشــت و اینــده ام تصمیــم‬ ‫بگیــرم‪.‬‬ ‫پــدر حتــی مــرا بــا زور و اجبــار روانــه کمــپ‬ ‫تــرک اعتیــاد کــرد؛ بااینکه پزشــک معالجم‬ ‫بــه او گفتــه بــود تــا خــودش نخواهــد‬ ‫چکــس نمی توانــد او را «مجبــور» بــه‬ ‫هی ‬ ‫تــرک بکنــد‪ .‬ایــن اولیــن بــاری بــود کــه‬ ‫می خواســتم اراده ام را بــه پــدر و مادرم ثابت‬ ‫کنــم‪ .‬اینجــا تنهــا نقط ـه ای بــود کــه زور و‬ ‫چکــس در مــن کارگــر نمی افتــاد‪.‬‬ ‫اجبــار هی ‬ ‫بعــد از کمــپ‪ ،‬بازهــم پــدر تعیین کننــده‬ ‫یکــرد‬ ‫مســیر زندگ ـی ام شــد‪ .‬او فکــر م ‬ ‫اگــر مهارتــی یــاد بگیــرم و کمتــر رفقایــم را‬ ‫یگــذارم‪ .‬بــرای‬ ‫ببینــم‪ ،‬اعتیــاد را کنــار م ‬ ‫همیــن واســطه شــد تــا در کارگاه حــاج‬ ‫علــی جوشــکاری یــاد بگیــرم؛ امــا چــون‬ ‫عالقـه ای بــه ان نداشــتم بعــد از چنــد مــاه‬ ‫کنــار گذاشــتم‪ .‬چنــد شــغل دیگــر را هــم بــه‬ ‫اصــرار پــدر امتحــان کــردم از صافــکاری‬ ‫تــا نانوایــی و فروشــندگی؛ امــا حوصلــه‬ ‫هیچ کدامشــان را نداشــتم‪ .‬بــه قــول داش‬ ‫ً‬ ‫ابــرام‪« :‬اصــا کار مــال ‪( ...‬شــما بخوانیــد‬ ‫حیــوان درازگــوش)»‪.‬‬ ‫دســتی از پشــت بــر شــانه ام می نشــیند‪:‬‬ ‫«چطــوری دکتر جــون؟ کجاها می پلکی؟‬ ‫هــر چــی از دور صــدات زدم نشــنیدی»‪.‬‬ ‫ ‪-‬هیچــی‪ ...‬همیـ�ن جــام‪ .‬خو بــی؟ چــه‬ ‫خبــر؟‬ ‫ ‪-‬خو بــم‪ .‬بیــا کــه بــرات موتــور ردیــف‬ ‫کــردم بر یــم ســراغ رفقــا‪ .‬گفتــم بســاط رو‬ ‫امــاده کننــد کــه مهمــون و یــژه دار یــم‪ :‬دکــی‬ ‫جــون‪.‬‬ ‫نطــور‬ ‫تــرک داش ابــرام می نشــینم و همی ‬ ‫کــه ســوز ســرما را بــر صورتــم احســاس‬ ‫ً‬ ‫می کنــم‪ ،‬بــه ایــن فکــر می کنــم کــه اصــا‬ ‫نجــوری شــدم؟‬ ‫چــرا مــن ای ‬ ‫یتــوان گفــت‬ ‫در تحلیــل ایــن داســتان نم ‬ ‫کــه عامــل اصلــی اعتیــاد رضــا و گرو یــدن‬ ‫او بــه ســمت رفقــای نابــاب‪ ،‬تنهــا و تنهــا‬ ‫روش تحمیل بوده اســت‪ .‬در همه مســائل‬ ‫و مشــکالت عوامــل بســیاری موثرنــد و‬ ‫یتــوان شــیوه تربیتــی والدیــن را مقصــر‬ ‫نم ‬ ‫اصلــی دانســت؛ امــا شــاید اســتفاده از‬ ‫روش تحمیــل‪ ،‬یکــی از دالیــل مهــم ایــن‬ ‫ماجــرا باشــد و رضــا ریشــه مشــکالتش را در‬ ‫ان جســتجو می کنــد‪ .‬بــرای شــناخت ایــن‬ ‫روش بــا مــا همــراه باشــید‪.‬‬ ‫اســتفاده از روش تحمیــل در گذشــته‬ ‫رواج بیشــتری داشــته اســت‪ .‬روشــی کــه‬ ‫بــا زور و اجبــار همــراه بــوده و فــرد را وادار‬ ‫یکــرده اســت تــا بــدون میــل و اراده بــه‬ ‫م ‬ ‫خواســته های فــرد دیگــری تــن بدهــد‪.‬‬ ‫اســتفاده از روش تحمیل‪ ،‬به این دلیل که‬ ‫در تضــاد بــا اراده و تعقــل ادمــی اســت؛ در‬ ‫نــزد همــه اندیشــمندان مــردود اعال مشــده‬ ‫یتــوان‬ ‫اســت‪ .‬عــده ای بــر ایــن باورنــد کــه م ‬ ‫از ایــن روش در دوره کودکــی اســتفاده کــرد؛‬ ‫امــا هرچنــد کــه قــوه تعقــل و اختیــار کــودک‬ ‫هنــوز شــکل نگرفتــه اســت‪ ،‬دلیلــی بــر‬ ‫توجیــه اســتفاده از ایــن روش نیســت‪.‬‬ ‫انچــه از ایــات و روایــات پیداســت‪،‬‬ ‫اســتفاده از ایــن روش تنهــا در دوران‬ ‫گســالی جایــز اســت کــه از ان تحــت‬ ‫بزر ‬ ‫‪57‬‬ ‫السالم‪« :‬اَ ْک ِر ْه نَف َْس َ‬ ‫وع َعلَ ْی َها» (خوانساری‪،‬‬ ‫الر َذائ َِل اَن َْت َم ْط ُب ٌ‬ ‫ک َعلَی الْفَضَ ائ ِِل َفا َِّن َّ‬ ‫‪ -1‬قال علی علیه ّ‬ ‫‪ ،1366‬ج ‪ ،2‬ص ‪.)238‬‬ ‫«ان للقلوب اقباال و ادبارا‪ ،‬فاذا اقبلت فاحملوها علی ال ّنوافل و اذا ادبرت فاقتصروا‬ ‫‪ -2‬عن علی علیه السالم‪ّ :‬‬ ‫بها علی الفرائض» (نهج البالغه‪ ،‬حکمت ‪.)312‬‬ ‫‪58‬‬ ‫‪ -3‬سوره ابراهیم‪ ،‬ایه ‪22‬‬ ‫ْس ب َِما َک َس َب ْت َرهِی َنه»؛ سوره مدثر‪،‬‬ ‫‪ ُ -4‬‬ ‫«کل ُّ نَف ِ‬ ‫ایه ‪.38‬‬ ‫فاطمه عبیدی‬ ‫خاله کوچکم در کل فامیل به کدبانویی و‬ ‫ی معروف است‪ .‬جالب‬ ‫دست پخت عال ‬ ‫این جاست که از چیزهایی که شاید به ذهن‬ ‫خیلی از ما نمی رسد‪ ،‬غذاهای دلچسبی‬ ‫می پزد‪.‬یک روز ظهر‪ ،‬اتفاقی به خانه خاله ‬ ‫جان سر زده بودم که با خالقیت جدیدش‬ ‫اشنا شدم؛ کتلت لوبیا سفید!‬ ‫خاله ام عاشق مطالعه‪ ،‬به خصوص درباره‬ ‫خواص مواد غذایی است‪ .‬بعد از صرف‬ ‫ناهار دونفره مان و به به گفتن های من‪ ،‬خاله‬ ‫جانم کلی ذوق کرد و گفت‪« :‬این غذا خیلی‬ ‫خوشمزه ست‪ .‬تازه لوبیا سفیدم خواص‬ ‫زیادی داره؛ از پیشگیری از دیابت و سرطان‬ ‫بگیر تا تنظیم فشارخون‪ ،‬درمان یبوست‬ ‫و کم خونی و‪ . ...‬وقتی هم بــاردار شدی‬ ‫ازش غافل نشو که برای تشکیل اعصاب‬ ‫کوچولوت خوبه!» من هم به شما پیشنهاد‬ ‫می کنم در چشیدن طع م نو و خوشمزه این‬ ‫غذا ریسک پذیر باشید؛ هم از خواص ان‬ ‫بهره مند شوید و هم از خوردن لقمه لقمه اش‬ ‫لذت ببرید‪.‬‬ ‫مدت زمان پخت و مهیاسازی ‪:‬‬ ‫مواد اولیه‪:‬‬ ‫لوبیا سفید ‪ 300 /‬گرم (‪ 2‬فنجان سرپر)‬ ‫پیاز رنده شده‪ 1/‬لیوان‬ ‫ترخون‪ ،‬جعفری‪ ،‬نعنا یا سوسنبر ساطوری‬ ‫شده‪ 1/‬فنجان‬ ‫تخم مرغ ‪ 1/‬عدد‬ ‫پودر نان خشک شده (ترجیحا سنگک )‬ ‫‪ 2‬الی ‪ 3‬قاشق سوپ خوری‬ ‫نمک ‪/‬به مقدار الزم‬ ‫ادویه‪( /‬فلفل‪ ،‬زیره سیاه‪ ،‬زیره سبز و زرد‬ ‫چوبه)‪ 1‬قاشق مرباخوری‬ ‫طرز تهیه‪:‬‬ ‫برای پخت این کتلت‪ ،‬ابتدا لوبیا را ‪ 6‬الی‬ ‫‪ 8‬ساعت بخیسانید و چند بار ابش را‬ ‫عوض کنید‪ .‬سپس حبوبات را به مدت‪45‬‬ ‫دقیقه بپزید‪ .‬پس از پخت کامل‪ ،‬لوبیاها‬ ‫را خوب له کنید‪ .‬سپس سایر مواد را به‬ ‫ان اضافه کرده و مخلوط نمایید‪ .‬در اخر‬ ‫مایه کتلت را به دلخواه شکل داده و در‬ ‫روغن گرم شده سرخ کنید‪.‬‬ ‫نکات‪:‬‬ ‫‪)1‬در بسیاری از دستور پخت¬ها از ارد‬ ‫استفاده شــده اســت‪ .‬امــا به دلیل بوی‬ ‫خامی که به مــواد می دهد‪ ،‬استفاده از‬ ‫پودر نان بهتر است‪.‬‬ ‫‪ )2‬اگر می خواهید قالب بزنید‪ ،‬میزان پودر‬ ‫نان را دو برابر کنید‪.‬‬ ‫یک پیشنهاد جذاب و خوشمزه‬ ‫نوشیدن شربت نعنا و لیمو به دلیل خاصیت‬ ‫ضد نفخش بعد از خوردن کتلت لوبیا‪،‬‬ ‫خالی از لطف نیست‪ .‬برای تهیه این شربت‬ ‫دلچسب مواد زیررا با هم مخلوط و نوش‬ ‫جان کنید‪.‬‬ ‫مواد الزم برای یک لیوان‪:‬‬ ‫عرق نعنا ‪ 3 /‬قاشق سوپ خوری‬ ‫لیموترش تازه ‪ /‬یک عدد‬ ‫شکر ‪ 2 /‬قاشق سوپ خوری‬ ‫یا به مقدار دلخواه‬ ‫یک ساعت و سی دقیقه‬ ‫مواد الزم مناسب برای‪ 3 :‬نفر‬ ‫هزینه تقریبی مواد اولیه‪:‬‬ ‫‪ 25‬هزار تومان‬ ‫‪59‬‬ ‫شماره ششم‬ ‫تابستان ‪98‬‬ ‫ݧ ݧٰ‬ ‫سلمی‪ :‬بانوی‬ ‫ایرانی مسلمان‬ ‫عنــوان «تحمیــل بــه نفــس» یــاد می شــود‪.‬‬ ‫از حضــرت امیــر علیه الســام امــده اســت‪:‬‬ ‫«جبــر کــن نفــس خــود را بــر فضایــل؛ پــس‬ ‫به درســتی کــه رذایــل تــو خــو گرفتــه بــر‬ ‫ان هــا»‪ 1.‬تحمیــل بــه نفــس تنهــا دربــاره‬ ‫اعمــال عبــادی مطــرح اســت و ان هــم‬ ‫ً‬ ‫بایــد بــا اصــول خاصــی همــراه باشــد‪ .‬مثــا‬ ‫اینکــه در حالتــی کــه فــرد تمایــل بــه اعمــال‬ ‫عبــادی دارد از ایــن روش اســتفاده کنــد‪.‬‬ ‫در روایتــی دیگــر از امــام علــی علیه الســام‬ ‫امــده اســت کــه بــرای قلــب حالــت ادبــار و‬ ‫اقبالــی اســت کــه بایــد در حالــت رغبــت‬ ‫ان را بــه اعمــال مســتحب واداشــت‪ .2‬یــا‬ ‫اینکــه بایــد از اصــل تدریــج بهــره بگیــرد‪،‬‬ ‫بــه ایــن معنــا کــه به صــورت یک دفعــه‬ ‫خــود را مجبــور بــه انجــام اعمالــی ننمایــد‬ ‫کــه خــارج از تــوان اوســت؛ بلکــه به تدریــج‬ ‫خــود را بــه انجــام ان عمــل وادار کنــد‪.‬‬ ‫استفاده از این روش حتی در مورد هدایت‬ ‫انســان نیــز منتفــی اعالم شــده اســت و ایــه‬ ‫«ال اکــراه فــی الدیــن» روشــن ترین ایــه ای‬ ‫اســت کــه بــر ان دال لــت می کنــد‪ .‬چراکــه‬ ‫هدایت اجباری ســودی نداشــته و ممکن‬ ‫اســت نتیج ـه ای بالعکــس داشــته باشــد‬ ‫و در فــرد نفــرت و کراهــت ایجــاد کنــد‪.‬‬ ‫از ســوی دیگــر ضاللــت اجبــاری هــم در‬ ‫دیــن مبیــن اســام معنایــی نــدارد‪ ،‬چراکــه‬ ‫فــرد را صاحــب اراده و اختیــار می دانــد؛‬ ‫بــه همیــن دلیــل اســت کــه بــرای شــیطان‬ ‫و حتــی حــکام زورگــو راه ســلطه را بــر انســان‬ ‫می بنــدد و از ان هــا تنهــا دعوتگــر به ســوی‬ ‫بدی هــا یــاد می کنــد‪.3‬‬ ‫درنهایــت می تــوان گفــت خداونــد انســان‬ ‫را صاحــب اراده و اختیــار افریــده اســت‪،‬‬ ‫بــه همیــن دلیــل اســت کــه او را مســئول‬ ‫عمــل و سرنوشــت خــود معرفــی می کنــد‪.‬‬ ‫می فرمایــد‪(« :‬اری) هــر کــس درگــرو اعمــال‬ ‫خویــش اســت»‪4‬؛ بنابرایــن اســتفاده از‬ ‫روشــی را کــه بــا زور و اجبــار و فشــار همــراه‬ ‫باشــد‪ ،‬در تربیــت ادمــی منتفــی می دانــد‪.‬‬ ‫شــاید امــروزه بــه دلیــل افزایــش ا گاهــی و‬ ‫معلومــات والدیــن‪ ،‬از ایــن روش کمتــر‬ ‫اســتفاده شــود؛ امــا هنــوز هســتند افــرادی‬ ‫کــه عنصــر غالــب عملکردشــان مبتنــی بــر‬ ‫زور و اجبــار اســت‪.‬‬ ‫از ســوی دیگــر افتــی کــه امــروزه گریبــان‬ ‫گیــر اکثــر خانواده هاســت‪ ،‬ایــن اســت‬ ‫کــه بیش ازحــد بــه فرزنــدان خــود ازادی و‬ ‫اختیــار داده انــد؛ بــه حــدی کــه دیگــر قــادر‬ ‫بــه کنتــرل ان هــا نیســتند‪.‬‬ ‫نفــی اســتفاده از روش تحمیــل‪ ،‬دلیلــی‬ ‫بــر ایــن نیســت کــه مــا در دادن ازادی و‬ ‫اختیــار افــراط نماییــم؛ امــا درواقــع حدومــرز‬ ‫ایــن ازادی تــا کجاســت؟ مــا در چــه حــد‬ ‫می توانیــم فرزندانمــان را کنتــرل کنیــم و‬ ‫نهــا موفــق باشــیم؟ بــرای‬ ‫در امــر تربیــت ا ‬ ‫دانســتن ایــن مطالــب بــا مــا همــراه باشــید‪.‬‬ ‫امیــد کــه بــه یــاری خداونــد متعــال مفیــد‬ ‫واقــع گــردد‪.‬‬ ‫ُ ْ ُ‬ ‫ک ِتلت لوبیا سفید‬ ‫وقتی خانه ما بهشت می شود‬ ‫‪60‬‬ ‫‪61‬‬ ‫شماره ششم‬ ‫تابستان ‪98‬‬ ‫ݧ ݧٰ‬ ‫سلمی‪ :‬بانوی‬ ‫ایرانی مسلمان‬ ‫از در کــه وارد می شــوی عطــر گل هــای طبیعــی مثــل‬ ‫ساجده شکری‬ ‫لبخنــد خادمــان همــه جــای خانــه پیچیــده اســت‪.‬‬ ‫میــان ازدحــام جمعیــت جایــی بــرای نشســتن پیــدا می کنــی‪ .‬چشــم می چرخانــی‬ ‫بیــن چهره هــای مشــتاق و فکــر می کنــی چــه چیــز همــه ایــن ادم هــا را در ایــن‬ ‫خانــه کوچــک جمــع کــرده‪ .‬ایــن روضــه چــه ویژگــی عجیبــی دارد کــه مهمانانــش‬ ‫ماهــی یک بــار خودشــان را از مســیرهای دور و نزدیــک بــه ان می رســانند؟ ‬ ‫اینجــا همه چیــز حساب شــده اســت‪ .‬از تزئینــات درودیــوار تــا خادمــان منظــم و زمان بنــدی‬ ‫دقیــق برنامه هــای روضــه کــه قبــل هــر جلســه در کانــال بــه اعضــا اطالع رســانی می شــود‪.‬‬ ‫نــه اشــتباه نکنیــد! اینجــا یــک هیئــت بــزرگ نیســت! یــک روضــه خانگــی در یک خانــه‬ ‫کوچــک اســت‪ .‬تنهــا تفاوتــش بــا بقیــه روضه هــا ایــن اســت کــه یــک گــروه پرانگیــزه و‬ ‫فعــال دارد کــه از صفــر تــا صــد هــر نشســت را برنامه ریــزی می کننــد‪ .‬غیــر از گل طبیعــی‬ ‫و یــک میــوه بهشــتی کــه امضــای ثابــت «نشســت فرهنگــی مذهبــی روضــه امــام جــواد‬ ‫(ع)» اســت‪ ،‬خادمــان روضــه مطابــق بــا مناســبت یــا موضــوع بحــث هــر جلســه‪ ،‬هــر بــار‬ ‫یادگار ی هــای معنــوی متفاوتــی بــرای مهمان هــا تهیــه می کننــد‪ ،‬از یــک ظــرف کوچــک‬ ‫فلـ�زی پـ�ر از گل محمـ�دی بگیـ�ر تـ�ا قـ�اب شاسـ�ی کوچکـ�ی از باب المـ�راد حـ�رم کاظمیـ�ن‪.‬‬ ‫روضــه امــام جــواد (ع) مهدکــودک هــم دارد‪ .‬انــگار یــک هیئــت‬ ‫ب��زرگ را در ابع��اد ای��ن خان��ه هش��تاد ن��ود مت��ری خالص��ه ک��رده باش��ند‪.‬‬ ‫ماجــده محمــدی‪ ،‬دانش اموختــه کارشناســی ارشــد حقــوق و دبیــر عربــی دبیرســتان‬ ‫اســت‪ .‬کســی کــه ایــده اولیــه روضــه امــام جــواد (ع) از اوســت و میزبــان جلســات اســت‪،‬‬ ‫پـ�ای صحبت هـ�ای او نشسـ�تیم تـ�ا بیشـ�تر دربـ�اره سـ�ازوکار ایـ�ن روضـ�ه عجیـ�ب بشـ�نویم!‬ ‫در روضــه شــما قســمت ها‬ ‫و بخش هــای هیجان انگیــز خیلــی زیــاد‬ ‫اســت؛ امــا از اول کــه شــروع کنیــم‪ ،‬اســم‬ ‫روضــه اســت‪ .‬چــه شــد کــه نــام امــام‬ ‫جــواد (ع) بــرای روضــه انتخــاب شــد؟‬ ‫جریــان روضــه یــک پــازل چندتکــه‬ ‫اســت کــه طــی شــش هفــت مــاه کنــار‬ ‫همدیگــر قــرار گرفتنــد تــا ایــن روضــه برقــرار‬ ‫شــد‪ .‬یــک روز غــروب مــن تــازه متوجــه‬ ‫(ع)‬ ‫شــدم کــه ان روز شــهادت امــام جــواد‬ ‫اســت‪ .‬از ایــن موضــوع خیلــی ناراحــت‬ ‫شــدم‪ .‬بــا خــودم گفتــم مــن چقــدر بایــد‬ ‫در غفلــت باشــم کــه روز شــهادت‬ ‫بــه شــب برســد‪ ،‬امــا یک بــار ذکــر امــام‬ ‫جــواد(ع) را نگویــم‪ .‬ان روز بــا خــودم قــرار‬ ‫گذاشــتم یک بــار هــم کــه شــده مراســمی‬ ‫بــرای شــهادت امــام جــواد(ع) بگیــرم‪.‬‬ ‫تکــه دوم پــازل ایــن بــود کــه مــن و همســرم‬ ‫هــم مثــل خیلــی از جوان هــا دوســت‬ ‫داشــتیم کارکنیــم تــا بتوانیــم خانــه بزرگ تــر‬ ‫و امکانــات بیشــتری داشــته باشــیم ولــی‬ ‫تــه دل مــن از ایــن تــاش مــادی راضــی‬ ‫نبــود‪ .‬بــه دنبــال نیــت باال تــری بــودم‪ .‬بعــد‬ ‫بــه ایــن فکــر کــردم کــه اگــر خانــه و امکانات‬ ‫مــن وقــف بزرگــی باشــد‪ ،‬دیگــر ایــن تــاش‬ ‫حالت قبل را نخواهد داشــت‪ .‬همچنین‬ ‫می شــنیدم کــه بــرای حاجت هــای مــادی‬ ‫بــه امــام جــواد (ع) توســل می کننــد‪ .‬البتــه‬ ‫ایــن تکــه بخــش کوچکــی از پــازل بــود‪.‬‬ ‫تکــه بعــدی ســن و ســال امــام جــواد (ع)‬ ‫بــود‪ .‬ایشــان اولیــن امامــی بودنــد کــه در‬ ‫نوجوان��ی بــه امام��ت رس��یدند و جوان تر یــن‬ ‫امــام شــهید هســتند‪ .‬نقــل جوانــی و‬ ‫غرب��ت امــام برای��م بس��یار تکان دهنــده‬ ‫یکــردم‬ ‫بــود‪ .‬بــه همیــن دلیــل احســاس م ‬ ‫اگــر بخواهیــم از میــان ائمــه الگو یــی‬ ‫نهــا ارائــه‬ ‫متناســب بــا ســن بــه جوا ‬ ‫بدهیــم‪ ،‬ایــن الگــو امــام جــواد (ع) اســت‪.‬‬ ‫معلــم بــودن شــما هــم‬ ‫در ایــن هیئــت تاثیــری داشــت؟‬ ‫ً‬ ‫اتفاقــا یکــی از دالیــل اصلــی برگــزاری‬ ‫روضــه همیــن بــود کــه وقتــی دانش اموزانــم‬ ‫یشــدند‪ ،‬دوســت‬ ‫فارغ التحصیــل م ‬ ‫داشــتند بــرای پرســیدن سوال هایشــان‬ ‫یــا دیدوبازدیــد بازهــم در ارتبــاط باشــیم‪.‬‬ ‫اول دو جلســه را در کافــه برگــزار کردیــم‪.‬‬ ‫فهــا یــک‬ ‫بعــد احســاس کــردم ایــن حر ‬ ‫چاشــنی الزم دارد؛ بایــد طــوری باشــد کــه‬ ‫هــم مــن احســاس رضایــت داشــته باشــم و‬ ‫هــم بچ ههــا چیــزی دستشــان بیایــد‪ .‬بایــد‬ ‫یــک شــارژ شــگفت انگیزی پشــت ایــن‬ ‫ماجــرا باشــد وگرنــه اتفاقــی نمی افتــد‪ .‬ایــن‬ ‫هــم یک قســمت دیگــری از این پازل شــد‪.‬‬ ‫پازل شروع روضه همین سه تکه‬ ‫بــود یــا قســمت های دیگــری هــم داشــت؟‬ ‫مهم تر یــن قســمت ایــن پــازل دو اتفــاق‬ ‫بــود‪ .‬یــک روز فایــل صوتــی از اقــای‬ ‫پناهیــان گــوش م ـی دادم کــه داســتان‬ ‫(ع)‬ ‫مــردی بیمــاری بــود کــه بــه امــام حســین‬ ‫(س)‬ ‫توســل می کنــد و بــرای حضــرت زهــرا‬ ‫روضــه نــذر می کنــد‪ .‬بعــد از شــفا قصــد‬ ‫می کنــد روضــه برگــزار کنــد امــا چــون هیــچ‬ ‫وســیله ای در خانه نداشته بسیار ناراحت‬ ‫کشــب خــواب می بینــد کــه امام‬ ‫بــود‪ .‬تــا ی ‬ ‫حســین(ع) بــه او گفتنــد فالنــی بلنــد شــو‪،‬‬ ‫مگــر تــو مجلــس نــداری؟ مــرد می گو یــد‪:‬‬ ‫«اوضــاع مالــی خو بــی نــدارم‪ ».‬امــام در‬ ‫جــواب می گوینــد‪« :‬تــو نگــران ایــن موضــوع‬ ‫نبــاش» و خودشــان جارو یــی بــه دســت‬ ‫می گیرنــد و حیــاط را جــارو می کننــد‪.‬‬ ‫مــرد می پرســد‪« :‬اقــا چــه کار می کنیــد؟»‬ ‫نهــای مــن‬ ‫امــام جــواب می دهنــد‪« :‬مهما ‬ ‫نهــا مـی روم‪.‬‬ ‫می اینــد و خــودم بــه پیشــواز ا ‬ ‫بــه خاطــر ســن مــادرم ب هجــای ‪ 10‬روز ‪18‬‬ ‫روز روضــه بگیــر‪ ».‬مــن ایــن فایــل را قبــل‬ ‫اربعیــن شــنیدم و خیلــی منقلــب شــدم‪.‬‬ ‫یشــود بــه روزهــای‬ ‫تکــه مهــم دوم مر بــوط م ‬ ‫اخــر مــاه صفــر همــان ســال‪ .‬یــک روز در‬ ‫خانــه خوابیــده بــودم کــه پیرزنــی زنــگ زد‬ ‫و پرســید شــما روضــه دار یــد؟ گفتــم نــه!‬ ‫گفــت مطمئنــی روضــه ندار یــد؟! گفتــم‬ ‫حاج خانــم مــن االن از خــواب بیــدار‬ ‫شــدم‪ ،‬مطمئنــم روضــه ندار یــم‪ .‬گفــت‪:‬‬ ‫اخــر پرچــم زدیــد‪ .‬گفتــم ایــن پرچ مهــا‬ ‫همیشــه از محــرم تــا صفــر هســتند‪ .‬خانــم‬ ‫پیــرزن ناامیــد عقــب رفــت و بــه پرچ مهــا‬ ‫نــگاه کــرد‪ ،‬ســری تــکان داد و رفــت‪.‬‬ ‫قهــا افتــاد تــا عزمــم جــزم‬ ‫همــه ایــن اتفا ‬ ‫شــد‪ .‬مهــم ایــن بــود کــه بایــد روضــه‬ ‫می گرفتــم‪ .‬بــا ســه نفــر ب هصــورت خیلــی‬ ‫جــدی صحبــت کــردم‪ .‬همســرم‪ ،‬یکــی‬ ‫از دوســتانم کــه مــداح اســت و خواهــرم‬ ‫کــه بــرای پذیرایــی کمــک کنــد‪ .‬خواهــرم‬ ‫از ابتــدا نقــش خیلــی موثــری در هیئــت‬ ‫دارد‪ .‬دو هفتــه بعــد از تصمیمــم‪ ،‬در‬ ‫یمــاه ســال ‪ ،94‬اولیــن مراســم در‬ ‫د ‬ ‫خانــه مــا شــروع شــد‪ .‬چهارشــنبه دوم‬ ‫هرمــاه شمســی‪ ،‬قــرار ماهانــه ماســت‪.‬‬ ‫روضــه منــزل شــما‬ ‫مخصــوص بچه هــای مدرســه اســت؟‬ ‫در شــروع کار هیچ وقــت فکــر نمی کــردم‬ ‫گــروه ســنی کــه در برنامــه شــرکت‬ ‫ً‬ ‫می کننــد بــاالی ‪ 18‬ســال باشــند و اصــا‬ ‫مراســم مــا روضــه بشــود‪ .‬بیشــتر فکــر‬ ‫یکــردم محفــل دانش امــوزی اســت‪.‬‬ ‫م ‬ ‫اســم نشســت فرهنگــی‬ ‫بــه خاطــر ایــن اســت کــه قــرار بــود‬ ‫باشــد؟‬ ‫دانش امــوزی‬ ‫محفــل‬ ‫در ابتــدا مــن می خواســتم اســم برنامــه‬ ‫روضــه امــام جــواد (ع) باشــد؛ امــا‬ ‫لهــای جالبــی بــه خاطــر‬ ‫عکس العم ‬ ‫ایــن اســم دیــدم کــه باعــث شــد بــه نــام‬ ‫ً‬ ‫جایگز یــن فکــر کنــم‪ .‬مثــا عیــد غدیــر‬ ‫بــود و بــه بچ ههــا گفتــم کــه چهارشــنبه‬ ‫بیاییــد خانــه مــا روضــه‪ .‬ان هــا می گفتنــد‬ ‫روضــه چــرا؟ عیــد غدیــر اســت! می گفتــم‬ ‫چــرا روضــه را بــه معنــی ذکــر مصیبــت‬ ‫می دانیــد؟ «روضــه یعنــی بــاغ بهشــت‪».‬‬ ‫تصمیــم گرفتــم بــرای دعــوت از مهمان هــا‬ ‫یــک کارت طراحــی کنــم تــا دیگــران بــا‬ ‫‪62‬‬ ‫‪63‬‬ ‫شماره ششم‬ ‫تابستان ‪98‬‬ ‫ݧ ݧٰ‬ ‫سلمی‪ :‬بانوی‬ ‫ایرانی مسلمان‬ ‫شــنیدن اســم روضــه یــاد ذکــر مصیبــت‬ ‫نیافتنــد‪ .‬تصویــر کارت از یــک بــاغ‬ ‫نقاشــی شــده بــا حدیثــی از حضــرت‬ ‫رســول (ص) اســت کــه می فرماینــد‪:‬‬ ‫«باغ هــای بهشــت کجاســت؟ مجالــس‬ ‫ذکــر‪ ».‬انجــا بــود کــه اســم مراســم شــد‬ ‫نشســت فرهنگــی داخــل گیومــه «روضه»‪.‬‬ ‫شــعار «وقتــی خانــه مــا‬ ‫بهشــت می شــود» از کجــا اضافــه شــد؟‬ ‫مــن از اول ازدواجــم دوســت داشــتم‬ ‫ســردر خانــه بنویســم «بهشــت همیــن‬ ‫خانــه کوچــک اســت‪ ».‬ایــن جملــه‬ ‫هــم از همان جــا در فکــرم مانــده بــود‪.‬‬ ‫کمــی بیشــتر از زندگــی‬ ‫بگوییــد‪.‬‬ ‫برایمــان‬ ‫مشــترکتان‬ ‫زندگــی مــا ســال ‪ 87‬در یک خانــه‬ ‫کوچــک ‪ 40‬متــری اغــاز شــد‪ .‬مــن در ان‬ ‫ساده زیســتی های اول ازدواج برکت هایــی‬ ‫دیــدم کــه خیلــی دوســت داشــتم دیگــران‬ ‫ً‬ ‫بداننــد ازدواج کــردن لزومــا تــرس مــادی‬ ‫نــدارد‪ .‬خــود مــا بــا پــول مراســم پاتختــی‬ ‫فــرش خریدیــم‪ .‬حتی تلویزیــون نخریدیم‪.‬‬ ‫مــا ‪ 19-20‬ســاله بودیــم کــه ازدواج کردیــم‪.‬‬ ‫خیلــی از اطرافیــان نگــران زندگی ما بودند‪.‬‬ ‫نهــا بگو یــم برکتــی در‬ ‫دوســت داشــتم بــه ا ‬ ‫زندگــی مــا هســت کــه شــما نمی دانیــد‪.‬‬ ‫باصفــای‬ ‫روضــه‬ ‫خانــه شــما از کــی رونــق گرفــت؟‬ ‫دومیــن چهارشــنبه فروردیــن ســال ‪،95‬‬ ‫میــاد حضــرت زهــرا (س) بــود‪ .‬مــادرم‬ ‫گفــت ماجــده ایــن نو بــت را برگــزار نکــن‪،‬‬ ‫کســی نمی ایــد؛ امــا مــن گفتــم کــه روضــه را‬ ‫برگــزار می کنــم حتــی ا گــر خــودم و دوســتم‬ ‫تنهــا باشــیم‪ .‬ان جلســه‪ ،‬مــا از ‪ 20‬نفــر‬ ‫شــرکت کننده همیشــگی مان رســیدیم بــه‬ ‫‪ 57‬نفر‪ .‬رونق روضه از ان عید شــروع شــد‪.‬‬ ‫از برنامه هــای خــاص‬ ‫هیئــت بیشــتر برایمــان بگوییــد‪.‬‬ ‫تاخیــر در شــروع مجالــس مــن را اذیــت‬ ‫یکــرد‪ .‬قــرار گذاشــتیم‪ ،‬راس ســاعتی‬ ‫م ‬ ‫کــه اعــام کرده ایــم شــروع کنیــم و‬ ‫طــوری کارکنیــم کــه هــر کــس دیــر امــد‬ ‫احســاس کنــد برنامــه را ازدس ـت داده و‬ ‫غصـه دار شــود‪ .‬طــرح ختــم صلــوات بــرای‬ ‫حاجت روایــی جمــع گذاشــتیم‪ .‬ایــن‬ ‫ً‬ ‫کار مــا واقعــا جــواب داد! االن ‪ 60‬درصــد‬ ‫جمعیــت مــا قبــل از ســاعت ‪ 3‬حضــور‬ ‫دارنــد‪ .‬بعــد از مدتــی بــا خــودم گفتــم‬ ‫شــاید خیلــی از مــا حواســمان نباشــد‬ ‫تهــای عمیقــی وجــود‬ ‫کــه چــه حاج ‬ ‫ً‬ ‫دارد‪ .‬مثــا مــن االن حاجتــم موفقیــت‬ ‫در کنکــور اســت امــا حواســم نیســت‬ ‫بتــر‬ ‫عاقبت به خیــری از کنکــور واج ‬ ‫تهــای صلــوات را طراحــی‬ ‫اســت‪ .‬کار ‬ ‫کــردم؛ بــرای پیــروزی مســلمانان جهــان‪،‬‬ ‫نهــا و‪ . ...‬هــر نیتــی را هــم‬ ‫ازدواج جوا ‬ ‫دادم بــه اســم یکــی از ائمــه و یــا بانــوان‬ ‫ً‬ ‫ارجمندشــان‪ .‬مخصوصــا کســانی کــه‬ ‫اسمشــان را کمتــر شــنیده ایم یــا شــهدای‬ ‫تفحــص‪ ،‬دفــاع مقــدس و یــا مدافعیــن‬ ‫حــرم‪ .‬یــا افــرادی مثــل حضــرت قاســم ع و‬ ‫تهــا بــه طــرز‬ ‫حضــرت رقیــه س‪ .‬ایــن کار ‬ ‫عجیبی شــبیه نیت هر مهمــان درمی اید‪.‬‬ ‫بــا توجــه بــه اســتعدادهای نهفتــه‬ ‫دانش امــوزان‪ ،‬شــعرخوانی و نمایــش‬ ‫نهــا همــه‬ ‫فیلــم اضافــه شــد‪ .‬ای ‬ ‫پتانســیل هایی هســت کــه افــراد جدیــدی‬ ‫کــه بــه روضــه اضافــه شــدند ایجــادش‬ ‫ً‬ ‫نهــا کــه‬ ‫کردنــد‪ .‬مثــا یکــی از مهما ‬ ‫تخصــص ســاخت کلیــپ داشــت‪،‬‬ ‫بــه خاطــر حاجت روای ـی اش ســاخت‬ ‫کلیــپ شــهدا را اضافــه کــرد و اولیــن‬ ‫بــار بــا شــهید یزدان پرســت شــروع کــرد‪.‬‬ ‫همراهی همسرتان چگونه بود؟‬ ‫واقعیــت ایــن اســت کــه امــام جــواد (ع)‬ ‫هــردوی مــا را همــراه کردنــد‪ .‬چــون در خانــه‬ ‫ً‬ ‫مــا رفت وامــد ز یــاد اســت و مــا معمــوال‬ ‫ســخت نمی گیر یــم‪ ،‬همســرم مشــکلی‬ ‫یکــرد می خواهیــم بــا‬ ‫نداشــت‪ .‬فکــر م ‬ ‫‪ 10-15‬نفــر از بچ ههــای مدرســه دورهــم‬ ‫جم عشــویم‪ .‬کارهایــش هــم بــا خــودم‬ ‫بــود؛ یعنــی مــن صبــح می رفتــم مدرســه‪،‬‬ ‫ســر راه ‪ 20‬تــا ســیب و نــان ســنگک‬ ‫می خر یــدم بــرای پذیرایــی‪ .‬تــا یــک ســال‬ ‫اول همســرم نقــش جــدی هــم نداشــت‪.‬‬ ‫یکــرد امــا ز یــاد فعــال هــم‬ ‫ممانعــت نم ‬ ‫کبــار بعــد جلســه گفــت‪:‬‬ ‫نبــود‪ .‬تــا اینکــه ی ‬ ‫نطــوری‬ ‫«مــن بیــرون ایســتاده بــودم همی ‬ ‫جمعیــت از خانــه مــا بیــرون می رفــت‪.‬‬ ‫مگــر چنــد نفــر جمــع شــده بودیــد؟» در ان‬ ‫زمــان شــاید فضــای مفیــد بــرای نشســتن‬ ‫در خانــه مــا ‪ 20‬متــر بــود‪ .‬گفتــم مــا ‪ 57‬نفــر‬ ‫بودیــم! هرچــه بــه خانــه نــگاه کــرد‪ ،‬دیــد‬ ‫کــه امــکان نــدارد! از فــردای ان روز دیگــر‬ ‫جــور خاصــی بــه روضــه نــگاه می کــرد و‬ ‫شــروع کــرد بــه مســئولیت پذیرفتــن‪ .‬امــام‬ ‫جــواد (ع) ک مکــم یک چیزهایــی بــه ادم هــا‬ ‫نشــان می دهــد کــه احســاس می کننــد‬ ‫خر یــده شــدند و یــا خــادم شــدند‪ .‬االن‬ ‫همــه برنامــه خانــه مــا بــا روضــه گره خــورده‪.‬‬ ‫ً‬ ‫مثــا ا گــر بخواهیــم کتاب خانــه بخریــم بــه‬ ‫ایــن فکــر می کنیــم چقــدر جــای افــرادی‬ ‫کــه بــه روضــه می اینــد را می گیــرد؟‬ ‫در روضــه چــه اســتفاده ای دارد؟‬ ‫توصیــه مــن بــه افــرادی کــه همسرشــان‬ ‫همــراه نیســت ایــن اســت کــه بایــد قــدم‬ ‫گذاشــت در ایــن راه‪ .‬مــا بایــد خودمــان‬ ‫از یــک موضوعــی داغ شــویم تــا بتوانیــم‬ ‫دیگــران را گرم کنیــم‪ .‬ایــن گــرم کــردن‬ ‫در زندگــی مــا اتفــاق افتــاد‪ ،‬مــن دیــده ام‬ ‫کــه بــه خاطــر شــدت داغــی نفــر اول‪ ،‬در‬ ‫زندگی هــای دیگــر هم اتفاق افتاده اســت‪.‬‬ ‫در‬ ‫پذیرایــی‬ ‫اســت؟‬ ‫چگونــه‬ ‫هیئــت‬ ‫از همــان ابتــدا گفتــم کــه تنــوع را زیــاد‬ ‫نمی کنیــم کــه از عهــده اش بربیاییــم‪.‬‬ ‫قرارمــان ایــن اســت یک لقمــه نــان و پنیــر‬ ‫باشــد بــا یــک نــوع میــوه‪ .‬مــن از اول میــوه‬ ‫ســیب و انــار را مدنظــر داشــتم چــون میــوه‬ ‫امــام حســین ســیب و میــوه حضــرت‬ ‫زهــرا اســت‪ .‬میو ههــا را اول مجلــس روی‬ ‫‪64‬‬ ‫شماره ششم‬ ‫تابستان ‪98‬‬ ‫ݧ ݧٰ‬ ‫سلمی‪ :‬بانوی‬ ‫ایرانی مسلمان‬ ‫میــز می گذاریــم تــا بــا صلــوات و توســل و‬ ‫دعــا متبــرک شــوند و بعــد بــه افــراد داده‬ ‫می شــود‪ .‬اول مراســم هــم چایــی باشــد‬ ‫بــا یــک شــیرینی کوچــک یــا خرمــا و قنــد‪.‬‬ ‫اگــر یــک نفــر بخواهــد شــروع‬ ‫کنــد از کجــا بایــد شــروع کنــد؟ شــرایط‬ ‫اپارتمان نشینی و اقتصادی را هم بگویید‪.‬‬ ‫مــن خیلــی اهــل دودوتاچهارتــا بــودم و‬ ‫بــاال و پاییــن می کــردم؛ امــا از یکجایــی‬ ‫بــه بعــد بــا حضــور یکــی از دوســتان‪ ،‬وارد‬ ‫فــاز جدیــدی شــدم‪ .‬ایشــان همیشــه‬ ‫بــرای مجلــس مــا گل تــازه می خرنــد و‬ ‫معتقدنــد مجلــس بایــد قشــنگ باشــد‪،‬‬ ‫مهــم نیســت پولــش چقــدر می شــود‪،‬‬ ‫خــدا می رســاند‪ .‬مــن ســطح باالیــی از‬ ‫تــوکل را اینجــا درک کــردم‪ .‬گاهــی خــرج‬ ‫گل بســیار بــاال می شــود ولــی ایــن خانــم‬ ‫بــاز مصمــم هســتند و بیشــتر هزینــه‬ ‫گل هــا را خودشــان پرداخــت می کننــد‪.‬‬ ‫شــما تــازه سه ســالگی روضــه‬ ‫را جشــن گرفته ایــد‪ ،‬بیشــتر از خاطــرات‬ ‫ایــن ســه ســال برایمــان بگوییــد‪.‬‬ ‫یکــی از چیزهایــی کــه همیشــه دوســت‬ ‫داشــتم در ان نقــش داشــته باشــم‬ ‫شبکه ســازی در بیــن بچه هــای فعــال‬ ‫فرهنگــی بــود تــا باهــم در ارتبــاط باشــند و‬ ‫باهــم همــکاری کننــد‪ .‬خــدا رو شــکر ایــن‬ ‫کار در ایــن ســه ســال قــوت گرفــت‪ .‬یکــی‬ ‫دیگــر از مســائلی کــه بــرای مــا خیلــی مهــم‬ ‫اســت احوال پرســی از غایبیــن اســت‪.‬‬ ‫امــروز انــگار بــرای مــن انــگار ســه ســال از‬ ‫تولــدم گذشــته اســت‪ .‬تــازه یــاد گرفت ـه ام‬ ‫اشــیاء مهم تــر از ادم هــا نیســتند‪ .‬بچــه کــه‬ ‫بــودم ش ـب های قــدر بــا خــودم می گفتــم‬ ‫چــرا بایــد از خــدا معذرت خواهــی‬ ‫کــرد؟ امــا حــاال متوجــه می شــوم ایــن‬ ‫معذرت خواهی هــا بــرای مریضی هایمــان‬ ‫اســت‪ .‬روضــه امــده تــا مــا را بــزرگ کنــد‪.‬‬ ‫اوایــل روضــه وقتــی چــای روی فــرش‬ ‫می ریخــت چهــره مــن تغییــر می کــرد‪.‬‬ ‫االن اوضــاع مــن بهتــر شــده امــا هنــوز هــم‬ ‫مریــض هســتم‪ .‬روضــه شــاید رذیلــت‬ ‫اخالقــی مــن را در لحظــه خــوب نکنــد‬ ‫امــا بــه مــن می فهمانــد تــو دچــار ایــن‬ ‫رذیلــت اخالقــی هســتی‪ .‬ایــن بــرای مــن‬ ‫ســرمایه بزرگــی اســت تــا ادم مثــل عمــر‬ ‫ســعد در صحنــه کربــا نشــود کــه شــاید‬ ‫پشــیمان بشــود یــا نشــود فایــده ای نداشــته‬ ‫باشــد‪ .‬مــن ایــن را در روضــه متوجــه شــدم‬ ‫وقتــی بــرای یــک فــرش دل یــک ادم را‬ ‫بشــکنم‪ ،‬بــه خاطــر یــک مســئله مهم تــر‬ ‫دل ادم هــای بیشــتری را می شــکنم‪.‬‬ ‫مــاه رمضــان ســال گذشــته ایــده‬ ‫زیبایــی بــرای پخــش افطــاری داشــتید‪،‬‬ ‫دوســت دار یــم از زبــان خودتــان بشــنویم‪.‬‬ ‫در مراســم افطــاری مــا ‪ 100‬مهمــان‬ ‫داشــتیم امــا ‪ 200‬پــک امــاده کــرده بودیــم‬ ‫و گفتیــم اگــر کســی می توانــد این هــا‬ ‫ً‬ ‫را بــه دســت مــردم برســاند‪ .‬مثــا بــه‬ ‫راننــده اســنپ یــا همســایه باالیــی‪.‬‬ ‫خاطــره خاصــی یــا‬ ‫یــادگاری پررنگــی از مراســم دار یــد؟‬ ‫از بیــن تمــام خاطره هــا‪ ،‬روضــه شــهدا برای‬ ‫مــن اتفــاق بزرگــی اســت‪ .‬یــک روز اتفاقــی‬ ‫بعــد از چنــد ســال بــه گلــزار شــهدا رفتــم‪.‬‬ ‫ً‬ ‫قبــا شــنیده بــودم کــه هرکســی کــه بــا‬ ‫ً‬ ‫شــهید اوینــی قــرار بگــذارد‪ ،‬حتمــا شــهید‬ ‫ســر قــرار می ایــد‪ .‬ان روز بــه شــهید اوینــی‬ ‫گفتــم کــه مــا یــک روض ـه ای داریــم‪ ،‬شــما‬ ‫هوایش را داشــته باشــید‪ ،‬هدایتش کنید‪.‬‬ ‫ب چنــد مــاه بعــد وقتــی بــرای ز یــارت بــه‬ ‫مشــهد رفتــه بــودم‪ ،‬یــک نفــر در اینســتاگرام‬ ‫بــه مــن پیــام داده بــود کــه یــک قــاب‬ ‫نقاشــی دارد و بایــد بــه دســت مــن برســاند‪.‬‬ ‫گو یــا ایشــان نمایشــگاهی ار اثــارش در بــاره‬ ‫شــهدا‪ ،‬برگــزار می کنــد‪ .‬در ایــن نمایشــگاه‬ ‫قــاب تصویــر یــک شــهید چنــد بــار بــه‬ ‫فــروش می رســد و دوبــاره توســط خریــدار به‬ ‫یشــود و در اخــر هــم در‬ ‫نمایشــگاه هدیــه م ‬ ‫نمایشــگاه می مانــد‪ .‬بعدازایــن ماجــرا ایــن‬ ‫خانــم شــبی در خــواب می بینــد که همین‬ ‫قــاب را بــه منــزل کســی بــزده کــه اســمش‬ ‫ماجــده اســت و در خــواب شــهیدی کــه‬ ‫تصویــرش بــر روی قــاب نقــش بســته بــود‪،‬‬ ‫بــه او می گویــد‪« :‬فــان جــا روضــه ای‬ ‫اســت کــه بحــث اخالقــی می کننــد امــا‬ ‫دربــاره شــهدا چیــزی نمی گوینــد‪ .‬اگــر‬ ‫کســی دربــاره شــهدا حرفــی نزند خیلــی زود‬ ‫گمــراه می شــود‪ ».‬بعــد از بیــدار شــدن بــا‬ ‫پرس وجــو از دوســتانش متوجــه می شــود‬ ‫کــه ماجــده نــام ادمیــن کانالــی اســت کــه مدتــی قبــل در ان‬ ‫عضــو بــوده؛ کانالــی بــرای اطالع رســانی روضــه خانگــی‪.‬‬ ‫یشــود ایشــان با من در اینســتاگرام‬ ‫همین خواب باعث م ‬ ‫ارتبــاط بگیــرد و قــاب نقاشــی را بــه دســتم برســاند‪ .‬نــام‬ ‫شــهید را نمی دانســت؛ تصو یــرش را در اینترنــت دیــده و‬ ‫کشــیده بــود‪ .‬یکــی دو ماهــی تصو یــر شــهید در خانــه ما بود‬ ‫تــا باالخــره یکــی از دوســتان نــام شــهید را پیــدا کــرد؛ شــهید‬ ‫جــواد جمشــیدی! ان شــب تاســوعا بــود و اســم شــهید‬ ‫هــم جــواد‪ .‬مــن کــه خیلــی تحــت تاثیــر قرارگرفتــه بــودم‪،‬‬ ‫مصمــم شــدم تــا مــزارش را پیــدا کنــم‪ .‬مــزار او دو قبــر بعــد‬ ‫از شــهید اوینــی اســت‪ .‬انجــا احســاس کــردم کــه شــهید‬ ‫اوینــی‪ ،‬دوســتش شــهید جــواد جمشــیدی را ســر قــرار بــا‬ ‫نجــا روضــه شــهدا را اغــاز‬ ‫مــن فرســتاده اســت‪ .‬از هما ‬ ‫کردیــم و بعــد هــم خانواد ههــای ایشــان را دعــوت کردیــم‪.‬‬ ‫ً‬ ‫شــهدا واقعــا زنده انــد و نــگاه می کننــد کجــا می تواننــد‬ ‫کار تــو را راه بیندازنــد تــا خیلــی جــدی وارد قضیــه شــوند‪.‬‬ ‫خانم محمدی عزیز ما از صحبت با شــما ســیر‬ ‫یشــویم‪ ،‬امــا وقــت بــه پایــان رســیده‪ ...‬امــا حرف اخــر‪...‬‬ ‫نم ‬ ‫یکــردم کــه مــن ایــن‬ ‫از همــان ما ههــای اول بــه ایــن فکــر م ‬ ‫روضــه را نگرفتــم تــا خان مهــا دورهــم جمــع شــوند کــه حــال‬ ‫خــوب مذهبــی داشــته باشــند‪ .‬ایــن مراسـم ها را می گیــرم‬ ‫تــا ا گــر روزی دشــمن نــگاه چــپ بــه ایــن کشــور انداخــت از‬ ‫این روضه بترســد و احســاس کند که اگر از پس هر چیزی‬ ‫برایــد‪ ،‬بــا ایــن روضــه نمی توانــد هیــچ کاری کنــد‪ .‬بــا خــودم‬ ‫قــرار گذاشــتم تــا در روضــه بــه تعــداد اد مهــا دل نبنــدم‪.‬‬ ‫روضــه یکــی از جاهایــی اســت کــه وقتــی بس ـم اهلل‬ ‫الرحمــن الرحیــم می گو یــی و کار را بــه اهل بیــت‬ ‫یســپاری‪ ،‬دیگــر نبایــد از چیــزی ناامیــد باشــی‪ .‬ایــن‬ ‫م ‬ ‫موضوعــی اســت کــه مــن ان را ذره ذره احســاس کــرده ام‪.‬‬ ‫‪65‬‬ ‫؟سب؟‬ ‫فرم اشتراک نشریه سلمی‪ ،‬بانوی ایرانی مسلمان‬ ‫خواننده گرامی! با سالم و احترام؛‬ ‫در صورت تمایل به اشتراک نشریه سلمی‪ ،‬برگه زیر را با دقت تکمیل و هزینه اشتراک مربوطه را به شماره حساب ‪ 1042128461‬بانک‬ ‫رسالت و شماره کارت ‪ 5041721059502832‬به نام محمدحسین قوام واریز و اصل فیش واریزی یا رسید الکترونیکی را از طریق‬ ‫ً‬ ‫نمابر یا پست الکترونیکی به دفتر نشریه ارسال فرمایید‪ .‬لطفا‪:‬‬ ‫ ‪ 1‬فرم اشتراک با دقت و خوانا تکمیل نمایید و کد پستی ده رقمی را حتما ذکر بفرمایید‪.‬‬ ‫ ‪ 2‬در صورت تغییر نشانی‪ ،‬حتما امور مشترکان نشریه را مطلع نمایید‪.‬‬ ‫مشترکین حقیقی‬ ‫مشترکین حقوقی‬ ‫نام و نام خانوادگی‪................................... :‬‬ ‫رشته تحصیلی‪..................................... :‬‬ ‫میزان تحصیالت‪................................... :‬‬ ‫شغل‪................................................ :‬‬ ‫نام موسسه‪.................................................................. :‬‬ ‫نام فرد متقاضی‪ ................................ :‬سمت‪.................... :‬‬ ‫زمینه فعالیت‪............................................................. :‬‬ ‫‪..............................................................................‬‬ ‫نشانی‪.................................................................................................................................. :‬‬ ‫تلفن‪ .......................... :‬کدپستی‪/‬صندوق پستی‪ ........................... :‬رایانامه‪........................................ :‬‬ ‫درخواست اشتراک جدید ‪‬‬ ‫درخواست تک شماره برای شماره‪ ............. :‬فصل ‪ ..............‬سال ‪................‬‬ ‫شماره اشتراک‪..................... :‬‬ ‫درخواست اشتراک یک ساله‪ :‬از شماره‪ ............. :‬تا شماره‪ ............. :‬تعداد‪............. :‬‬ ‫تمـــــدید اشتراک قبــــــــــلی ‪‬‬ ‫انواع اشتراک‪:‬‬ ‫اشتراک شش ماهه‪ 15000 :‬تومان | اشتراک یکساله‪ 25000 :‬تومان‬ ‫نوع پرداخت هزینه‬ ‫فیش بانکی‬ ‫شماره فیش‪ .................. :‬تاریخ‪ ...................... :‬مبلغ‪ ..................... :‬بانک‪.......................... :‬‬ ‫استان‪ .......................... :‬شهر‪ ............................. :‬نام واریز کننده‪................................... :‬‬ ‫پ ـ ــرداخ ـ ــت شماره پیگیری تراکنش‪ .................................. :‬مبلغ‪ ......................... :‬تاریخ‪............................. :‬‬ ‫الکترونیکی چهار رقم اخر کارت‪ /‬حساب مبدا‪ ............................. :‬نام واریز کننده‪...................... :‬‬ ‫امضاء‪/‬تاریخ‬ ‫_____________________________________________________________________________________________________________________________‬ ‫ادرس ایمیل نشریه سلمی برای ارسال فیشها‪ | salma@rushd.ir :‬راه دیگر خرید از ما‪ :‬فروشگاه اینترنتی ‪store.rushd.ir‬‬ ‫تلفکس‪ | 02188590027 :‬ادرس‪ :‬بزرگراه چمران‪ ،‬پل مدیریت‪ ،‬دانشگاه امام صادق؟ع؟‪ ،‬مرکز رشد‬ ‫ز غ� ز ز � ف� ت ن� ز ط ع ض ب خ�� ش� ش ز گس ت ش ع‬ ‫زا ش‬ ‫ل‬ ‫�غ د�ی ر رو� �سا ی�� و راه ی�ی ا� م‪ ،‬رو� ا� ب ی�ن ر �ن گ اه‪ ،‬رو� ع ای ب�ی و� و �‪ ،‬رو� �ر� م‪،‬‬ ‫ز‬ ‫ز �ژ‬ ‫� دعا اس ت‬ ‫رو� ا�اب� ت‬ ‫�‪.‬‬ ‫رو� م ده و ع ی�د اک ب�ر و ج‬