روزنامه هنرمند شماره 1187
روزنامه هنرمند شماره 1187
وزیرفرهنگوارشاداسالمی:
باحضوروزیرامورخارجه
جشنواره موسیقی فجر شور و نشاط
را به زندگی مردم بازگرداند
برگزاری نشست هم اندیشی پاسداری
از مراکز فرهنگی؛ میراث مشترک بشری
گردشگری7.
فرهنگ2.
TOURISM
ART & CULTURE
شنبه 5بهمن ماه 1398سال دوازدهم شماره 8 1187صفـــحه 2500تومـان ISSN 2008-0816
هنرمند را در مگ لند ورق بزنید
www.magland.ir
موسیقی7.
MUSIC
فرشیدقلی پورنویسندهوکارگردان
«چریکه یبهرامیاایمانبهقدرتتصویر»
بهرامبیضایییگان هقرناست
تئاتر4-5.
TEATER
مدیرروابطعمومیجشنوارهبین المللیتئاترفجر:
اتحادوهمدلی؛هدیههنر
وهنرمندبهجامعه
فرهنگART & CULTURE 2.
مالیات خروج از کشور نه!
همان وجوهی که مطابق روال قانونی از مسافران ...
سوءبرداشت نمایندگان یا مردم؟
اظهارات تند منوچهر صهبایی علیه رهبر دائم
ارکستر سمفونیک تهران درتاالر وحدت
روحانی فـــــرار کـرد!
گردشگری4.
TOURISM
بهدنبالوضعیتبحرانیگردشگریکشورصورت میگیرد
خنثی سازی تبلیغات
منفی و ترمیم چهره کشور
گردشگری6.
TOURISM
معرفی گروه های بخش پاپ جشنواره موسیقی فجر
از ارش و مسیح و امید حاجیلی
تا سیروان خسروی و بهنام بانی
موسیقی7.
MUSIC
2
وزیر فرهنگ و ارشاد اسالمی:
شنبـــــــــــــه 5بهمن ماه 1398سال دوازدهم شمــاره 1187
www.honarmandonline.ir
& ART
فرهنگ و هنر
CULTURE
خبر
ساخت مستند «فارابی» توسط قزاقستان
ایران همچنان در انفعال؟!
در حالی ترک ها و قزاق ها برای هزار و صد و پنجاهمین سالگرد
تولد «فارابی» فیلســوف و دانشــمند بزرگ ایرانی برنامه های
مفصلــی تدارک دیده اند که ایران همچنان در انفعال به ســر
می برد .ابونصر فارابی ملقب به «معلم ثانی» از مفاخر ایران در
علوم مختلف ـ از موسیقی و کیمیا تا حکمت و منطق ـ است.
او در ســال ۹۵۰میالدی در منطقه «فاراب» خراسان بزرگ ـ
که امروز جزء قزاقســتان است ـ به دنیا امد .به همین جهت،
قزاق ها او را منتســب به خود می دانند .از سوی دیگر ،ترک ها
مدعی هستند فارابی به زبان ترکی صحبت می کرده ،بنابراین
متعلــق به ان هاســت .از این رو ،مردادماه امســال خانه موزه
فارابی را با همکاری دانشگاه ملی فارابی قزاقستان و با حمایت
شــورای همکاری کشــورهای ترک زبان ،در استانبول ترکیه
افتتاح کردند .این اقدامات به مناسبت هزار و صد و پنجاهمین
سالگرد تولد فارابی تدارک دیده شده و قرار است امسال (سال
۲۰۲۰میالدی) توسط یونسکو جشــن گرفته شود .در واقع،
هر دوســال یک بار کشــورها می توانند دو شخصیت برجسته
خود را که ســالروز تولد و وفات انهــا در مضربی از عدد ۵۰
اســت ،به یونسکو معرفی کنند و گرامیداشت این شخصیت ها
برگزار شود .به گفته حجت اهلل ایوبی ،دبیرکل کمیسیون ملی
یونســکو -ایران ،دو شخصیت ابونصر فارابی و عطار نیشابوری
برای معرفی به یونسکو به منظور درج در فهرست گرامی داشت
انتخاب شدند که با موافقت یونســکو همراه شد .ایوبی دهم
اذرماه امسال گفته« :برنامه های متنوعی در بزرگداشت ابونصر
فارابی و عطار نیشابوری در دست خواهد بود که به زودی اعالم
می شــود ».این در حالی اســت که با گذشت حدود دو ماه از
این موضوع ،هنوز برنامه خاصی اعالم نشده است!عبدالمهدی
مستکین ،مدیر بخش فرهنگ کمیســیون یونسکو هم گفته
اســت« :به زودی و طی یک نشســت خبری قرار است روند
ثبت ابونصر فارابی و عطار نیشابوری در فهرست گرامی داشت
جشنواره موسیقی فجر شور و نشاط را به زندگی مردم بازگرداند
وزیر فرهنگ و ارشــاد اســامی با اشاره به اســتان سیل زده
سیستان و بلوچســتان گفت :سیســتان و بلوچستان باید به
عنوان یک موضوع ملی در فضای جشــنواره ها مورد توجه قرار
گیرد ،فضای سیســتان و بلوچســتان به موجب جشنواره های
فجر باید عوض شــود و بــر روی این موضوع بایــد کار کرد.
ســید عباس صالحی عصر پنج شــنبه در بازدیــد از دبیرخان ه
سی و پنجمین جشنواره موســیقی فجر از نزدیک در جریان
رونــد فعالیت های این جشــنواره قرار گرفــت .وی در جمع
اعضای دبیرخانه جشــنواره موسیقی فجر با اشــاره به اینکه
جشــنواره های فجر هم برای کشــور و هم برای جامعه ایرانی
اهمیت خاصی پیدا کرده اســت ،گفت :جشنواره های فجر به
نوعی به یک رســم ساالنه تبدیل شــده و برای مردم اهمیت
دارد .برای وزارت فرهنگ و ارشــاد اسالمی نیز جشنواره های
فجر به عنوان یک موضوعی که ســال ها به وجود امده اســت
به نوعی یک کارنامه کاری محســوب می شود .وی ادامه داد:
جشنواره موســیقی ویژگی هایی به طور عام و خاص دارد ،به
طور عام فراز و نشــیب هایی در این هنر وجود داشته اما باید
تالش کرد تا کیفیت و نوع برگزاری این جشنواه سال به سال
ارتقا پیدا کند و روند نزولی نداشته باشد.وزیر فرهنگ و ارشاد
اســامی تاکید کرد :باتوجه به شرایطی که طی این چندسال
برای کشور به وجود امده است این جشنواره ها می تواند برخی
از مسائل اجتماعی را کاهش دهد.
صالحــی در مورد نحوه برگزاری جشــنواره موســیقی فجر
خاطرنشان کرد :جدول بندی دقیق و به هنگام در جشنواره به
نوعی احترام و ادب به میهمانان جشنواره است ،زیرا جشنواره
نوعــی دعوت از مردم اســت و زمان بندی درســت در برپایی
جشنواره قدرت انتخاب را برای مخاطب فراهم می کند ،امسال
تیم جشنواره موسیقی نظم خود را دارند و این جشنواره می تواند
میزبانی خوبی را همچون گذشته داشته باشد .وی افزود :اینکه
یک ماه قبل از شــروع جشــنواره جدول نهایی تنظیم شــده
بســیار خوب است و با وجود اتفاقات هفته های اخیر جشنواره
به خوبی شــرایط را برای تکمیل جــدول نهایی فراهم کرده و
این نشــان می دهد که نظم در دبیرخانه جشنواره حاکم است.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسالمی تصریح کرد :در حوزه جشنوارهها
نیاز داریم خط های ارتباطی را برقرار و بین موضوعات مختلف
اتصال هایی را داشــته باشیم ،جشنواره ها باید برای حوزه خود
فرصت سازی کنند ،در و اقع جشــنواره ها باید کمک کنند در
مورد مســائل حوزه خود گفت و گوهای علمی را انجام و سپس
نتیجه گیری های بدست امده را به سیاست گذاری تبدیل کنند.
صالحی ابراز داشــت :اینکه موضوعات این جشــنواره را تکثیر
و در طول این جشــنواره تا جشــنواره بعدی ادامه دهیم امر
مفیدی اســت ،سند موسیقی در شورای عالی انقالب فرهنگی
مورد بحث است که با اســتفاده از مباحث علمی در جشنواره
موســیقی فجر می توان موضوعات کاربردی را نیز در شــورای
عالی انقالب فرهنگی ذیل سند موسیقی مطرح کرد.
وی با اشــاره به برپایی جشنواره در استان های دیگر نیز بیان
کرد :حوزه استان ها بسیار مهم و اقداماتی که تا به امروز انجام
شده خوب بوده اســت ،فراموش نکنیم خالقیت قابل توجهی
در فضای اســتان ها داریم و هر قدر خود را به فضای استان ها
نزدیک کنیم به سرعت حرکت خود در این حوزه افزوده ایم.
وزیر فرهنگ و ارشــاد اسالمی تصریح کرد :جشنواره موسیقی
فجر یک جشــنواره ملی است و باید تالش کرد همه استان ها
در ان حضور داشته باشند ،استان ها یکی از بخش هایی هستند
که در ســرعت تالش ها و .پویشــها می توانند بــه این رویکرد
کمک کنند صالحی در مورد توجه به استان سیل زده سیستان
و بلوچستان گفت :سیســتان و بلوچستان باید به عنوان یک
موضوع ملی در فضای جشــنواره مورد توجه قرار گیرد ،فضای
سیستان و بلوچستان به موجب جشنواره های فجر باید عوض
شــود و بر روی این موضوع باید کار کــرد .وی ادامه داد :در
بخش بین الملل هم گروه های خوبی به کشور دعوت شده اند،
به هر میزان بتو انیم فضای کشور را با میهمانان خارجی همراه
کنیم کارکرد ملی دارد و نشــان می دهــد ایران همچنان امن
اســت ،در اصل حضور این گروه ها هم جشــنواره را پررونق تر
می کند و هم کارکرد ملی دارد .وزیر فرهنگ و ارشــاد اسالمی
اظهار داشت :در بخش ســایت جشنواره موسیقی فجر امسال
اتفاقات خوبی رخ داده زیرا این فرصت پدید می اید میهمانان
جشــنواره به راحتی بلیط تهیه کننــد ،باید از طریق تبلیغات
فرصت بیشــتری برای شــور و نشــاطی که به ان نیاز داریم
استفاده و سرعت این موضوع را نیز بیشتر کنیم ،تبلیغات باید
فضایی را فراهم کند که افراد بیشتری به جشنواره بیایند و این
حضور پررنگ تر شود.
جشنواره موسیقی فجر باید احساس یک زندگی
عادی را به جامعه بازگرداند
صالحی تصریح کرد :ایران در دی ماه غم های زیادی داشــته و
در فضای جشنواره موســیقی باید احساس یک زندگی عادی
را به فضای جامعــه بازگردانیم ،فضای جشــنواره ها از جمله
موســیقی می تواند این کار را انجام دهــد ،تبلیغات ،تیزرها و
فضای مجازی این شــرایط را فراهم کرده تا جشنواره ها با این
ابزارها در بســتر بهتری حرکت کنند .وی بیان داشت :بعضی
نواور ی ها همانند جایزه موســیقی و رسانه ،جایزه ترانه و دیگر
جوایز کمک می کند ایده هایی نو مطرح شــود ،حوزه رسانه و
روابط عمومی پیش از این از یک بعد بیشتر دیده نمی شد و ان
هم امر اطالع رسانی جشنواره بود ،امسال در روابط عمومی باید
بــا دیدگاه پدافندی عمل کرد و به مبارزه با نگاه های براندازانه
و دیگر نگاه ها رفت .عضو شــورای عالی انقالب فرهنگی گفت:
روابط عمومی جشــنواره عالوه بر ارتباط خوب با رسانه ممکن
اســت در یک فضای تعارض رســانه ای قرار گیــرد .از این رو
پیوســت رسانه ای بسیار مهم است و نباید از این موضوع غافل
شــد .صالحی افزود :بزرگداشــت ها و انتخاب چهار شخصیت
پیشکســوت برای جشنواره امسال بســیار خوب است ولی در
عین حال باید برخوردی در شان این هنرمندان داشت ،ضمنا
باید مسیری معنادار برای نگرش این هنرمندان شکل بگیرد و
نوعی مستندســازی تاریخی برای این هنرمندان صورت گیرد
تا از این طریــق این موضوع را به هنرمندان دیگر وصل کنیم
و این باعث می شود از حالت بزرگداشت صرف خارج شویم.
وی تصریح کرد :در بخش ارزیابی جشــنواره هرچقدر بیشــتر
خود را نقد کنیم در جشــنواره بعدی کامل تر خواهیم بود ،نقد
بی رحمانه از خود کارهای بعدی را کامل تر می کند ،همچنین
در ارزیابی از دفتر جشنواره هم نباید تسلیم فضاسازی ها شد.
در این بازدید حمید قبادی ،مشاور اجرایی معاونت امورهنری
و محمــد اله یاری ،مدیرکل دفتر موســیقی و رییس ســی و
پنجمین جشــنواره موسیقی فجر و اعضای ســتاد جشنواره
حضور داشــتند .محمد اله یاری ،مدیرکل دفتر موســیقی و
رییس ســی و پنجمین جشــنواره موســیقی فجر گزارشی از
روند جشــنواره بیان کرد و گفت :کار سی و پنجمین جشنواره
موسیقی فجر با اتشــار فراخوان جشنواره در شهریور ماه اغاز
شد .گروههای جشنواره از بین گروههایی که در فراخوان ثبت
نام کردند و مدعوین انتخاب شــد .جدول اجراهای جشــنواره
در هفته اینده منتشر می شــود و در این دوره گروههایی در
بخش های موسیقی دستگاهی ،نواحی ،کالسیک ،تلفیقی ،بین
المللــی ،بانوان و کودک و نوجوان در جشــنواره حضور دارند.
همچنین جایزه موســیقی و رســانه ،جایزه ترانه ،بزرگداشت
چهار هنرمند موسیقی و نشست های تخصصی از برنامه های
این دوره جشنواره است .ســی و پنجمین جشنواره موسیقی
فجر در استان سیستان و بلوچســتان و چند استان دیگر نیز
برگزار می شــود .مدیران کمیته های اجرایی سی و پنجمین
جسنواره موســیقی فجر نیز گزارشی از فعالیت های جشنواره
در هر بخش بیان کردند.
وحید لک ،مدیر روابط عمومی جشنواره بین المللی تئاتر فجر:
کمیســیون ملی یونسکو تشریح شود؛ چرا که دو اتفاق بزرگ
اســت که ســرانجام محقق شــد و نام این دو بزرگ برجسته
در ســطح جهانی بنام ایران زمین به ثبت رســید ».در حالی
که مســئوالن ایرانی در پی تشــریح روند ثبت عطار و فارابی
هستند ،قزاقســتان و ترکیه به عنوان مدعیان جدی مصادره
فارابی از ماه ها قبل وارد عمل شده اند .در تازه ترین اقدام پس
از راه انــدازی خانه موزه فارابی در ترکیه ،حاال کانال تلویزیونی
ملی «قزاقســتان» مســتندی تحت عنوان «چراغ راه تمدن»
تولید کرده اســت .فیلمبرداری این مستند که ۵ماه به طول
انجامیده ،از شــهر اترار (فاراب) اغاز شده و در شهرهای قاهره
و دمشق ادامه یافته اســت« .دارخان ابدیک» سازنده مستند
«چراغ راه تمدن» در این باره گفته اســت :فارابی در سرزمین
قزاقستان به دنیا امد و بنیانگذار فلسفه کل جهان عرب است.
در حالی کــه اطالعاتی در باره زندگی نامه وی اندک اســت،
میراث معنوی فارابی مانند دریا بی پایان اســت .این مستند به
این پرســش پاســخ می دهد که چرا فارابی وقتی به سن بلوغ
رسید ،کشور خود را ترک کرد و به شهر بغداد مهاجرت کرد؟
او بدون اشــاره به نام ایران ،مرتباً از کشورهای عربی نام برده
و تاکید کرده اســت :متاســفانه اثار فارابی که در شــهر اترار
(فاراب) نوشــته شده اســت ،همراه با تمدن ترکستان از بین
رفت ،اما اکثر اثار او در کشــورهای عربی حفظ شــده است.
در اولین واحد پول قزاقستان (تنگه) تصویر فارابی امده است
اما ما هنــوز نمی توانیم اثار فارابی را بــه طور کامل به زبان
قزاقی ترجمه کنیم .برگرداندن اثار فارابی به قزاقستان وظیفه
ما اســت( .عکس فارابی در ســال ۲۰۱۱در سکه های یادبود
بانک مرکزی این کشور هم نقش بسته است) به نظر می رسد
نهادهای مرتبط در کشــورمان از جمله یونســکو و همچنین
بنیاد ســینمایی فارابی ـ که نام این دانشمند بزرگ ایرانی را
یدک می کشد ـ باید تالش های بیشتری در شناساندن «معلم
ثانی» به ایرانیان داشته باشند.
اتحاد و همدلی؛ هدیه هنر و هنرمند به جامعه
مدیر روابط عمومی جشــنواره بین المللی تئاتر فجر با بیان
انکه بر خالف تمامی حاشیه سازی ها بعد از تعامل و گفتمان
نادر برهانی مرند دبیر این رویداد با عموم هنرمندان؛ شــاهد
حضور حداکثری در این رویداد هستیم ،گفت :این مساله بار
دیگر نشــان داد که اتحاد و همدلی؛ هدیه هنر و هنرمند به
جامعه است .وحید لک با اشاره به خانواده متحد ،قدرتمند و
اثرگذار تئاتر در کشورمان یاداور شد :بروز اختالف به سبب
نوع نگاه ،ســایق گوناگون و مختلف میان افراد یک خانواده
امری طبیعی اســت .وقتی درباره خانواده بزرگ هنرمندان
تئاتر در کشــورمان صحبت می کنیم با توجه به مسائلی که
جامعه پشــت سر گذاشته مساله متفاوت می شود و می توان
شــاهد بروز برخی از اختالف نظرها میــان افراد این خانواده
بود .بعد از ترور ناجوانمردانه سردار رشید اسالم و کشورمان
شهید سپهبد حاج قاسم سلیمانی ،بُهتی عظیم جامعه را در
بر گرفت و شــاهد لبریز شدن سیل احساسات جامعه ایران
در برابر این اقدام نابخردانه امریکا در اثبات دشــمنی انکار
ناشدنی اش با کشــورمان بودیم .به فاصله کوتاهی بعد از ان
شــاهد دو اتفاق غم بار دیگر یکی از دست دادن تعدادی از
هموطنانمان در پرواز هواپیمای اوکراینی و دیگری سیلی که
در جنوب شــرقی کشورمان خسارات مالی و جانی متعددی
را با خود به همراه داشت جامعه را از ارامش خارج کرد و به
باالترین درجه التهاب رســاند .مدیر پیشین امور استان های
اداره کل هنرهای نمایشــی وزارت فرهنگ و ارشاد اسالمی
خاطرنشــان کرد :بعد از این اتفاقات ،برخــی از هنرمندان
به دلیل روحیه حســاس و غلیان های روحی ناشــی از این
مصائب مســائلی را مطرح کردند که در ان میان دســتگاه
رسانه ای دشمن قصد داشت از این اب گل الود صید خود را
داشــته باشد .در حالی که شاهد بودیم بعد از مدت کوتاهی
به واســطه مهمترین اصل هنر تئاتر یعنی مفهوم گفتمان و
گفتگو؛ نشســت دبیر جشــنواره با هنرمندان و تعامالت فی
مابین میان اعضای این خانواده بار دیگر شاهد اتحاد ،همدلی
و شــکوه همراهی خانواده تئاتر بــا مهمترین رخداد تئاتری
کشــورمان یعنی جشنواره بین المللی تئاتر فجر هستیم .لک
خاطرنشــان کرد :این درست شــبیه همان اتفاقی است که
ممکن است در هر خانواده ای رخ دهد و به دلیل بروز برخی
از اختــاف نظرها و یا نگرش هــا و دیدگاه ها بحثی کوچک
میان اعضای خانواده صورت گیرد .بعد از فروکش کردن ان
بحث؛ در سایه تعامل و گفتگو بار دیگر اعضای خانواده برای
حفظ اتحاد ،همدلی و همراهی مانند گذشــته با پشــت سر
گذاشتن اختالفات کنار یکدیگر جمع می شود تا هدفی مهم
تر یعنی حرکت به سمت تعالی و پیشرفت خانواده را مدنظر
قــرار دهد .وی ادامه داد :این درســت همان اقدامی بود که
نادر برهانی مرند دبیر ســی و هشتمین جشنواره بین المللی
تئاتر به همراه همکارانش در اداره کل هنرهای نمایشــی به
ویژه شــهرام کرمی انجام دادند و طــی دو نامه و فراخوان
هنرمندان را به تعامل و گفتگــو با هم فراخواند .نتیجه ان
امروز شــکل گیری منســجم تر اتحاد و همدلی هنرمندان؛
دوشــادوش و کنار یکدیگر برای برگزاری مهمترین رخداد
تئاتری کشورمان است .مدیر روابط عمومی سی و هشتمین
جشــنواره بین المللی تئاتر فجر با اشاره به انکه یکی دیگر
از مهمتریــن دالیلــی که به گفتگو و حل مشــکالت پیش
امده منتج شــد ،به ارتباط تنگاتنگ هنرمندان با مردم باز
می گردد؛ یاداور شــد :تئاتر به عنــوان هنری زنده با نفس
مخاطبان بــه حیــات و دوام خود ادامه می دهــد .ارتباط
مســتقیم و بی واسطه عموم مردم با هنرمندان تئاتر بود که
باعث شد بار دیگر شاهد بازگشت و اتحاد جامعه هنرمندان
برای ارائه قدرتمندتر اثار در جشنواره بین المللی تئاتر فجر
در راستای تکریم و پاسخگویی به مخاطبان باشیم .چرا که
این مخاطبان هســتند که به واســطه حضورشان فعلیت و
فعالیت هنرمندان معنا می گیرد .با کنار هم قرار دادن همه
این اتفاقات بار دیگر به این اصل خدشــه ناپذیر پی می بریم
کــه مفهوم اتحاد و همدلی هدیه هنــر و هنرمند به جامعه
اســت؛ چرا که اگر این اتحاد و همدلــی میان هنرمندان و
عموم افراد جامعه وجود نداشــت شاید به جای از سرگیری
گفتگوهــا برای حــل اختالف و احتــرام و تکریم به جامعه
مخاطبان ،شاهد ریشــه دواندن اختالفات بودیم .وی افزود:
در حالی که امروز به واسطه مهمترین ثمره ارتباط مستقیم
هنرمنــدان با مــردم یعنی اتحاد و همدلی بار دیگر شــاهد
برافراشــته شــدن چتر تئاتر بر فعالیت هنرمندان و تجلی
ارتباط مستقیم هنرمندان با عموم مردم به واسطه جشنواره
بین المللی تئاتر فجر هستیم.
نگاهیبهفیلم
«زنان کوچک» به نویسندگی و
کارگردانیگرتاگرویگ
سایهجنگ
سعید مستغاثی
دو فیلم صامت در سالهای 1917و 1918به کارگردانی الکساندر باتلر و
هارلی نولز 4 ،فیلم بلند سینمایی در سال های 1933ساخته جرج کیوکر
و بازی کاترین هپبورن به نقش جو مارچ 1949،به کارگردانی مروین لروی
و جون الیسون در نقش جو 1994 ،ساخته گیلیان ارمسترانگ و با حضور
وینونا رایدر به عنوان جو و 2018ساخته کلر نیدرپروم ،به عالوه 3فیلم
تلویزیونی و 7سریال و مینی سریال و حتی مجموعه انیمیشنی ،اثاری
هستند که قبال از رمان «زنان کوچک» نوشته «لوییزا می الکات» بر پرده
سینماها و یا صفحه تلویزیون رفته است.
گرتا گرویگ (که بعد از بازی گری در فیلم هایی مانند «تا رم با عشق»
وودی الن و «جکی» و «زنان قرن بیســتم» و ،...فیلم «لیدی برد» را
نوشته و کارگردانی کرد و نامزد جایزه اسکار هم شد) اینک تازه ترین
برداشت از رمان «زنان کوچک» را برپرده سینما برده است .ورسیونی
که تفاوت هایی با نمونه های قبلی دارد و اساسی ترین انها در ساختاری
است که برای فیلمنامه درنظر گرفته و شامل رفت و امدهای مکرر در
زمان حال و گذشته رمان می شود.
داستان همان است که در رمان لوییزا می الکات و فیلم های قبلی بوده ؛ 4
خواهر به اسامی مگ (اما واتسن) ،جو (سیرشا رونان) ،ایمی (فلورنس پوگ)
و بث (الیزا اسکانلن) همراه مادرشان ،مارمی (الرا درن) و دایه ای به نام هانا
در شرایط فقر و سختی در حالی زندگی می کنند که دوران جنگ های
انفصال در امریکا طی می شود و پدر خانواده (باب اودنکرک) به جنگ رفته
است .جو اهل نویسندگی ،مگ عالقمند به تئاتر ،ایمی به نقاشی و بث به
موسیقی عالقه دارد ولی ماجراهایی مانند ورود جوانی به نام لوری (تیموتی
شالمنت) که در همسایگی انها به همراه عمویش ،اقای الرنس (کریس
کوپر) زندگی بسیار اشرافی دارد و معلمش ،جان بروک به خانواده انها و
همچنین سفر ایمی همراه عمه مارچ (مریل استریپ) به فرانسه و رفتن جو
به نیویورک و اشنایی با فردی به نام فردریک و باالخره بیماری بث ،زندگی
انها را به شدت تحت تاثیر قرار می دهد.
تفاوت ســاختاری و مهم فیلم گرتــا گرویگ با فیلم های قبلی «زنان
کوچک «این است که ماجراهای دورانی که خواهران مارچ بزرگ شده
و بعضا برای خود خانواده هایی هم تشکیل داده یا درصدد ان هستند
با قصه روزهای کودکی و نوجوانی که در کنار هم بودند ،به طور مداوم
کات می خــورد و همین موضوع وقتی به طور افراطی و بدون کاربرد و
توجیه دراماتیک در فیلم مورد استفاده قرار می گیرد ،قصه و مخاطب
هر دو را دچار سردرگمی و کالفگی می کند.
اینکه مثال صحنه های بیماری بث در دوران نوجوانی با موقعیت مشابه در
زمان حال به کررات قطع شود ،ممکن است نوعی بازی تدوین محسوب
شود که در برنامه های سرگرمی و نمایشی و بعضا کمدی کاربرد داشته
باشد ولی به نظر نمی اید برای فیلم های جدی سینمایی تمهید مناسبی
باشد و اینکه مثال قصه خوانی جو برای بث در کنار ساحل و در زمان حال
چه ارتباط دراماتیکی به خدمات پشت جبهه ای مارمی درهفت سال پیش
پیدا می کند که به ان کات خورده یا صحنه گریه جو برای موهایی که از
دست داده در گذشته به صحنه نقاشی کشیدن ایمی از لوری در پاریس
هفت سال بعد چه ربطی پیدا می کند و یا صحنه ای که همین ایمی اعتراف
می کند نقاش خوبی نخواهد شــد با صحنه ای که در گذشته به همراه
خواهران و دوستانش در کنار ساحل بازی می کنند چه پیوند دراماتیکی
دارند که به هم مونتاژ شده اند ،سواالتی است که هیچ توجیه ساختاری
پیدا نمی کنند و نشان از سردرگمی فیلمساز دارد که به نظر می اید تنها
مقصودش گریز از ساختار یکنواخت اقتباس های قبلی بوده است.
اگر مثال در فیلم «پالپ فیکشــن» ساخته کویینتین تارانتینو ،یکی از
شخصیت های اصلی فیلم به نام وینسنت در میانه فیلم کشته می شود
ولی پس از ان باز هم او را صحیح و سالم می بینیم که یعنی زمان های
فیلم جابجا شده ،این یک بازی فیلمساز نیست بلکه اشاره ای به تقدیر
گریز ناپذیر شخصیت ها دارد .اگر در فیلم «یادگاری» یا «فراموشی» اثر
کریستوفر نوالن ،زمان های فیلم در بسته های مثال 10دقیقه ای در حالی
که هر بسته هم معکوس روایت می شود ،جابجا شده و میان هر دو بسته
به زمان حال قطع می شود ،برای قشنگی و یا نشان دادن تبحر فیلمساز
در جا به جایی زمان ها نیست بلکه روند دراماتیک فیلم را در ساختار اثر
وارد می کند .اگر در فیلم هایی مثل «ســال گذشــته در مارین باد» و یا
«هیروشیما عشق من» (هر دو فیلم از الن رنه) شاهد جریان سیال ذهن و
در هم رفتن زمان ها هستیم صرفا برای بوجود اوردن ساختاری جدید در
روایت نیست ،بلکه به ذهنیت جاری شخصیت ها اشاره دارد.
امــا در فیلم «زنان کوچک» گرتا گرویگ ،این قطع های پی در پی و بی
مورد گاهی انقدر زیاد می شود که برای پی بردن به زمان داستان فقط باید
مثال به موهای کوتاه یا بلند جو دقت کنیم و یا رنگ سرد و گرم زمینه که
بعضا برای تفاوت زمان حال و گذشته قصه به کار گرفته شده و در بسیاری
مواقع به دلیل شباهت چهره پردازی ها و طراحی صحنه و حتی تفاوت
های نه چندان مشــخص کاراکترها در مدت هفت سال ،این تمیز دادن
زمان ها خصوصا برای تماشاگر عادی سینما دشوار می شود.
اثر گرتاگرویگ حتی برخالف انچه رایج شده بود ،یک اثر فمینیستی
هم نیســت و از قضا در برخی لحظات و فراز و فرودها ضد زن نشان
می دهد .چنانچه اغلب خواهران مارچ ،ادم های عقده ای و غیر منطقی
نمایش داده می شوند؛ خودپسندی و غرور جو در هنگام برخورد نقادانه
فردریک و رفتار متواضعانه فردریک یا کبر و خودپسندی ایمی نسبت
به نقاش شــدنش و مواجهه عاقالنه لوری (که اغلب سبکسری اش را
بروز داده) وهمچنین عمل مگ در خرید پارچه پنجاه دالری در عین
فقر و نداری و نشــان دادن بزرگواری از ســوی جان بروک که حاضر
می شــود برای سال نو ،کت قدیمی اش را نگه دارد و ...همه نشان از
نوعی حضور غیرعقالنی زنان و نمایش مردهای عاقل و منطقی مثل
اقای الرنس و پدر خانواده که قهرمان جنگ اســت و فردریک و جان
بروک و حتی لوری دارد .در میان زنان تنها مارمی ،عاقل نشان می دهد
که او هم به جو اعتراف می کند در جوانی مانند او بوده است!
فیلم و رمان «زنان کوچک» در حاشیه جنگ می گذرد و سایه جنگ در
کلیت فیلم جاری اســت .از همان اغاز فیلم که که جو برای دادن اولین
داستانش به ناشــر در دفتر او حضور دارد و ناشر (دشوود) به او می گوید
به خاطر شرایط جنگی ،موعظه در داستانش را کنار گذاشته و قصه های
امیدوار کننده و شاد روایت کند که در ان اگر دختری هم هست ،حتما
در انتها ازدواج کند یا در اوایل فیلم که مرتبا گفته می شــود پدر خانواده
در جنگ است و جو به لوری اعتراف می کند که او هم می خواسته همراه
پدرش به جبهه برود و یا نامه ای که از پدر می رســد و مارمی برای بچه
ها می خواند و نشان از ان دارد که یکسالی است پدر را ندیده اند تا کمک
هایی که به خانواده های فقیر می کنند و ان را نوعی ادامه جنگ می دانند تا
فقر خودشان و تا حضور مارمی و جان در جنبش کمک به جنگ و جنگ
زدگان و مراقبت از پدر مجروح شده و شعارهایی که در تجلیل از قهرمانان
جنگ داده می شود و ....و از همین جهات حتی می توان مانند فیلم های
«خانم مینیور»و»بهترین سالهای زندگی ما»(هردو از ویلیام وایلر) فیلم
«زنان کوچک» را هم در نوع سینمای جنگ ارزیابی کرد.
رمان «زنان کوچک» از جمله کتاب هایی بود که در دوران جنگ سرد و
در جریان طرح عظیم کتاب که از سوی شورای برنامه ریزی جنگ روانی
سازمان سیا به اجرا در امد ،مجددا از سوی سازمان سیا منتشر شد و برای
تبلیغ سبک زندگی و ایدئولوژی امریکایی در کنار صدها عنوان کتاب دیگر
از جمله «همشهری تام پین» هاوارد فاست« ،سیاست جدید در عمل»
ارتور ام شلزینگر »،داستان های شگفت انگیز» ناتانیل هاثورن« ،یک یانکی
از کانتیکات در دربار ارتور شاه» مارک تواین و «خانه کوچک در چمنزار»
لورا اینگلس وایلدر در سطح وسیع در سراسر جهان توزیع گردید .و در میان
انها «خانه کوچک در چمنزار» (که سریالش را هم بارها از تلویزیون دیده
ایم) بسیار به «زنان کوچک» شبیه است و اساسا این نوع قصه ها در فیلم
های سینمایی و سریال های تلویزیونی به کررات روایت شده که فراتر از
هر موضوعی در ان شاهد نمایش بی و کم کاست از ابعاد مختلف زندگی
سنتی امریکایی بوده ایم که اساسا ریشه در ایدئولوژی امریکایی دارد.
فرانسیس ساندرس نویسنده ،روزنامه نگار و پژوهشگر معروف امریکایی
در کتاب «جنگ ســرد فرهنگی :سازمان سیا در عرصه فرهنگ و هنر
« ضمن اشاره به این مطلب ،توضیح می دهد که در همان دوران برای
تولید و ســاخت و توزیع فیلم هایی که در جهت ایدئولوژی امریکایی
ارزیابی می شدند ،سازمانی به نام «ام پی اس» براساس فرمول «ازادی
میلیتاری» و «جنگ صلیبی برای ازادی» که توســط سرویس های
امنیتی و نظامی برای هالیوود تدوین شده بود ،جهت توزیع اثار مطلوب
نظر پنتاگون و سازمان سیا بوجود امد که با امکانات 135پست خدماتی
در 87کشور جهان ،شبکه توزیع عظیمی برای فیلم و سینمای امریکا
ایجاد کرد و فیلم «زنان کوچک» در کنار اثاری مانند «تعطیالت رمی»
و «پیتر پن» و «الیس در ســرزمین عجایب «و ....از جمله فیلم هایی
بودند که در این توزیع وسیع قرار گرفتند.
در گزارشات ماموران ارشد سازمان سیا درباره سازمان «ام پی اس» این
گونه امده است:
«...این مرکز با بهره مندی از بودجه های بی دریغ دولتی به مرکز تولید
فیلم موثری تبدیل شد که همه جور امکانات و تسهیالتی را که یک کمپانی
فیلمسازی باید داشته باشد ،در خود داشت .کارگردان و تهیه کنندگانی را
به استخدام در اورد و برای ساخت فیلم ها تعیین نمود که اهداف مورد
عالقه ایاالت متحده را به بهترین نحو مطلوب محقق سازند»
بی جهت نیست که تهیه کننده فیلم «زنان کوچک» یک اسراییلی به
نام «ارنون میلچان» است (که در پست فیلم های «به سوی ستارگان» و
«فانوس دریایی» نیز درباره او نوشتم) که به پدر صنایع هسته ای اسراییل
معروف شد ،از سوی شیمون پرز (رییس اسبق رژیم صهیونیستی) مورد
تجلیل قرار گرفت و کمپانی او به نام «ریجنسی» تولید کننده بسیاری از
اثار سینمای هالیوود است.
اما فیلم «زنان کوچک» ،از تم امسال فیلم های فصل جوایز نیز برخوردار
اســت و از همین روی در لیست های مختلف برگزیدگان و نامزدهای
جوایز این فصل قرار گرفته از جمله کاندیدای دریافت 5جایزه اسکار
شده .در این فیلم نیز تم غلبه و طغیان قشر فرودست (در اینجا خانواده
مارچ) بر علیه طبقه فرادست (مثل خانواده اشرافی الرنس و البته قوانین
حاکم بر جامعه همچون ازدواج دختران) مشاهده می شود و مهربانی و
سخاوت طبقه فرادست نســبت به ان قشر فرودست ،بسیار به چشم
می خورد .لطف و محبت خانواده الرنس به خصوص عموی لوری نسبت
به خانواده مارچ و دختران ان بویژه بث کامال بارز است و کارهایی مثل
فرستادن شیرینی و میوه و غذاهای فراوان برای شب کریسمس خانواده
مارچ یا اوردن پزشک و کمک به خانواده فقیر دیگر ،از نمونه های این
سخاوت و محبت به حساب می اید.
اما جو به عنوان شــخصیت اصلی داستان کامال علیه قوانین ان جامعه
عصیان کرده و ازدواج و مانند ان را برنمی تابد .همچنین ایمی و حتی مگ
و بث .انها فقیرند و همواره در پی رفع فقر خود ولو به قیمت لگدمال کردن
منافع دیگران ،اگرچه براساس این تم در نهایت تسلیم طبقه فرادست و
قوانین مورد نظر ان شده و حتی جو پس از عدم موفقیت در ازدواج با لوری،
به طرف فردریک رفته و تقاضای ازدواج با او را می کند و یا به اصرار ناشرش
چنین صحنه ای را در داستان می گنجاند.
3
شنبـــــــــــــه 5بهمن ماه 1398سال دوازدهم شمــاره 1187
www.honarmandonline.ir
سینمــــا
CINEMA
اخبار
داوران مستند ،فیلم کوتاه و نگاه نو
جشنواره فیلم فجر معرفی شدند
داوران ســه بخش مستند ،فیلم کوتاه و نگاه نو در سی و هشتمین
جشنواره فیلم فجر معرفی شدند .با حکم ابراهیم داروغه زاده ،مهدی
جعفری (کارگردان و مدیرفیلمبرداری) ،روح اهلل حجازی (کارگردان،
فیلمنامه نویس و تهیه کننده) ،مصطفــی رزاق کریمی (کارگردان و
مستندساز) ،فرشته طائرپور (تهیه کننده و فیلمنامه نویس) و هادی
مقدم دوست (فیلمنامه نویس و کارگردان) به عنوان اعضای هیئت
داوران سه بخش «مستند»« ،فیلم کوتاه» و «نگاه نو» معرفی شدند و
اثار این سه بخش رقابتی سی و هشتمین جشنواره فیلم فجر را مورد
ارزیابی قرار خواهند داد .سی و هشتمین جشنواره فیلم فجر از ۱۲
تا ۲۲بهمن همزمان با چهل ویکمین سالگرد پیروزی انقالب اسالمی
ایران به دبیری «ابراهیم داروغه زاده» برگزار می شود.
رایزنی برای اکران استانی
فیلم های فجر
رایزنی برای توافق برسر شــرایط اکران فیلم های راه یافته به بخش
«سودای سیمرغ» سی و هشتمین جشــنواره فیلم فجر در مراکز
استان ها ادامه دارد.چند سالی است که همزمان با اغاز جشنواره فیلم
فجر در تهران ،برخی از استان های کشور نیز میزبان فیلم های بخش
سودای سیمرغ می شوند ،البته استان ها فرصت نمایش همه فیلم ها
را ندارند و تنها تعدادی از فیلم ها ان هم با موافقت تهیه کننده اجازه
نمایش پیدا می کنند .در این میان برخی از تهیه کنندگان از اجرای
چنین طرحی راضی نیستند و معتقدند نمایش فیلم در استان ها ان
هم با تعداد سانس باال می تواند در اکران عمومی فیلم در سطح کشور،
صدمه بزند .البته برخی از تهیه کنندگان نیز از این امر استقبال کرده و
ان را اتفاق خوب برای سینمای ایران می دانند .با توجه به اینکه تنها۱۱
روز به برگزاری سی و هشتمین جشنواره فیلم فجر باقی مانده است،
هنوز مشخص نیست که چه فیلم هایی در مراکز استان ها در طول
برگزاری جشنواره فیلم فجر به نمایش در می اید .این را باید به خاطر
داشته باشیم نمایش فیلم های جشنواره فیلم فجر در استان ها رایگان
نبوده و براســاس قراردادی که بین تهیه کنندگان و برگزارکنندگان
جشنواره فیلم فجر بسته می شود ،بخشی از هزینه فروش فیلم ها در
شهرستان در اختیار صاحبان فیلم ها قرار می گیرند .معموال نمایش
فیلم های سودای ســیمرغ در استان ها گسترده نیست و تنها برای
هر فیلم ۳سئانس درنظر گرفته می شود .همچنین ارای مردمی در
انتخاب بهترین فیلم از نگاه تماشاگران در این بخش در نظر گرفته
نشده است .شنیده ها حاکی از ان است که گروهی از تهیه کنندگان
به عنواننمایندهاینقشرازسینمایایرانجلساتیرابابرگزارکنندگان
جشنواره فیلم فجر برگزار کرده اند که درباره چگونگی نمایش و تعداد
سانس فیلم هایی که تمایل به نمایش در استان ها را دارند ،به نتیجه
نهایی برسند .پیش از این شورایعالی تهیه کنندگان اعالم کرده بود در
صورتی که خواسته صاحبان فیلم ها تامین نشود ،هیچ فیلمی در این
دوره از جشنواره فیلم فجر در استان ها نمایش داده نشود.
جشنواره بین المللی فیلم کیش به
یک هفته نمایش محدود نمی شود
مدیرامور هنری ســازمان منطقه ازاد کیش در سخنانی بر برگزاری
سلسله کارگاه های اموزشی فیلم سازی خالق در راستای فعالیت های
سینمایی جشنواره بین المللی فیلم کیش (موج) تاکید کرد و گفت :قرار
نیست این جشنواره سینمایی تنها به نمایش یک هفته فیلم معطوف
شــود و بی تردید ابعاد گسترده تری دارد .خسرو نشان با بیان این که
برگزاری کارگاه های اموزش فیلم سازی خالق را مسیری متفاوت برای
فیلم سازان جوان در جغرافیای جزیره کیش عنوان کرد و گفت :فعالیت
در جغرافیای متفاوت و خاص همیشــه برای فیلم سازان جذاب بوده
است و تجربه حضور کارگردان صاحب نام سینمای ایران مانند تقوایی
برای ساخت فیلم و همچنین مستندسازانی چون کامران شیردل که
از بانیان برپایی جشنواره فیلم در جزیره کیش بودند ،مبین این مطلب
است و از سوی دیگر عالقه مندی جوانان برای یادگیری فیلم سازی در
مکان های مختلف با جاذبه های منحصر به فرد باعث شد طرح برپایی
سلسله کارگاه های اموزش فیلم سازی خالق از «ایده تا اجرا» اجرایی
شود و نخســتین کارگاه از این مجموعه امروز ۴بهمن ماه با حضور
محمدعلی ســجادی و ارش خزایی در جزیره کیش اغاز شد و تا ۱۰
بهمن ماه ادامه دارد.
روح اهلل حجازی «روشن» را کلید زد
فیلمبرداری فیلم سینمایی «روشن» به کارگردانی روح اهلل حجازی با
بازی رضا عطاران اغاز شد .با پایان پیش تولید فیلم سینمایی «روشن»،
فیلمبرداری این فیلم به کارگردانی روح اهلل حجازی در تهران اغاز شد و
رضــا عطاران به عنوان بازیگر اصلی جلوی دوربین این کارگردان رفت.
رضا عطاران ،سارا بهرامی ،مسعود میرطاهری ،مهدی حسینی نیا ،محمد
ولی زادگان ،نازنین سهامی زاده ،ابراهیم عزیزی ،علی رحیمی ،حمیدرضا
حیدری ،هدیه ازیدهاک ،امیرکیوان معصومی و سرگل لواسانی ترکیب
بازیگران «روشن» را تشکیل می دهند« .روشن» بر خالف ساخته های
اخیر حجازی یک فیلم پرلوکیشن و سخت است که پیش بینی می شود
فیلمبرداری اش تا اخر امسال ادامه داشته باشد .اخرین ساخته سینمایی
حجازی «اتاق تاریک» بود که برای اولین بار در سی و ششمین جشنواره
فیلم فجر به نمایش درامد .فیلمنامه «روشــن» را روح اهلل حجازی به
نگارش دراورده است و تهیه کنندگی اش را مانند ۲فیلم قبلی خودش
بر عهده خواهد داشت.
4
ی
گفتگو با فرشید قل
بهرامب
شنبـــــــــــــه 5بهمن ماه 1398سال دوازدهم شمــاره 1187
www.honarmandonline.ir
تئـــــاتر
THEATRE
خبر
وزیر فرهنگ :جشنواره تئاتر فجر
با وجود سختی راه ،مسیر درستی
پیموده است
وزیر فرهنگ و ارشاد اســامی در دیدار با دست اندرکاران سی و
هشتمین جشنواره بین المللی تئاتر فجر ضمن تشکر از تالش های
صورت گرفته در برگزاری این رویداد هنری گفت :دبیر و مدیران
جشنواره با وجود تمامی مشکالت و سختی ها مسیر را به شکلی
درست پیش برده اند .ســیدعباس صالحی ،وزیر فرهنگ و ارشاد
اســامی شامگاه پنجشنبه سوم بهمن با حضور در دبیرخانه این
رویداد ،ضمن بازدید از روند پیشــبرد امور مربــوط به برگزاری
این رویداد ،با شــهرام کرمی (مدیرکل هنرهای نمایشــی) ،نادر
برهانی مرند (دبیر جشــنواره بین المللی تئاتر فجــر) و مدیران
جشــنواره سی و هشــتم دیدار کرد .وی در جریان این بازدید با
قدردانی از زحمات دست اندرکاران جشنواره بین المللی تئاتر فجر
و یاداوری اهمیت این رویداد هنری بیان کرد :جشنواره های فجر،
از جهت تعامل مناسب با مخاطبان به نحوی به عادتی همیشگی
برای انها تبدیل شــدند و از این بابت بسیار اهمیت دارند .شرایط
عمومی کشور هم عاملی شد تا بسیاری رویدادهای هنری از این
قبیل را در نظر بگیرند تا ببیند ما نســبت به شرایط روز خود چه
می کنیم و این مسئله اهمیت کار را مضاعف کرد .خبرهایی که ما از
قبل از جشنواره تئاتر فجر شنیدیم نشان از کیفیت باالی برگزاری
این جشنواره داشت و دوستان با توجه به شرایط سختی که وجود
داشــت مسیر را به شکلی درســت پیش برده اند .وزیر فرهنگ و
ارشاد اسالمی تاکید کرد :دوستان ما در جشنواره ها فضای هنری
جامعه از جمله سینما ،تئاتر و موسیقی را که می توانست درگیر
جریانی شکننده شود ،با تدبیر حداکثری و حداقل تنش به شکلی
نرم پیش بردند .وی با اشاره به تعامل مطلوب دبیرخانه جشنواره
بین المللی تئاتر فجر با هنرمندان و بخش خصوصی ،توضیح داد:
فضای تعاملی خوبی با بخش خصوصی پدید امده ،همچنین مسیر
مطلوبی در زمینه ارتقای کیفیت تئاتر استان ها طی شده است ،با
همت دوستان ما شاهد برگزاری یک جشنواره خوب خواهیم بود
که می توانست در یک نقطه ای شکننده باشد.
انتخاب اثار با نگاهی حرفه ای بر کیفیت
شــهرام کرمی در ایــن دیدار ضمن معرفــی مدیران بخش های
مختلف جشنواره بین المللی تئاتر فجر ،توضیحاتی را درباره اقدامات
بخش های گوناگون این رویداد هنری ارائه کرد و گفت :جشنواره
سی و هشتم تئاتر فجر جمعه چهارم بهمن ماه با افتتاح نمایشگاه
عکس و پوستر در نگارخانه تابستان خانه هنرمندان فعالیت خود
را اغاز می کند .ما برنامه ریزی کردیم تا جشنواره به نحو مطلوبی
اغاز شــده و برگزار شود .وی با اشاره به اینکه از دو اثر هنرمندان
سیستان و بلوچستان برای حضور در جشنواره دعوت شده است،
بیان کرد :ما سه اثر خیابانی و دو اثر صحنه ای را پیش بینی کرده ایم
که در مناطق ســیل زده اجرا خواهند شد تا همدردی و همدلی
جامعه تئاتر و جشنواره فجر را به هم وطنان اسیب دیده این مناطق
ابــاغ کنیم ،همچنین برای واقعه ســقوط هواپیمای اوکراینی و
یادبود جان باختگان هم برنامه ریزی کرده ایم.
مدیرکل هنرهای نمایشــی با تاکید بــر اینکه نزدیک ۵۰درصد
گروه های شرکت کننده در جشنواره از استان های مختلف کشور
هســتند ،افزود ۲۳ :استان در جشنواره مشارکت دارند ،جشنواره
فجر با نگاهی حرفه ای اثاری با کیفیت را انتخاب کرده است.
تالش در ارتقای کیفی جشنواره با مشارکت هنرمندان
دبیر سی و هشتمین جشنواره بین المللی تئاتر فجر نیز در جریان
این دیدار بیان کرد :ما به داشــته های خود در زمینه اثار منتخب
هیات های انتخاب بسنده کردیم و از اثار انتخاب شده که توسط
هیات انتخاب معرفی شدند استفاده کردیم .نادر برهانی مرند ادامه
داد :امسال سعی کردیم جشنواره با ابعاد کوچک تر اما باکیفیت تر
برگزار شــود ،اعتقاد دارم اگر به داشته های خود بسنده کنیم به
هنرمندان احترام خواهیم گذاشت .وی با اشاره به راه اندازی سایت
جامع جشنواره تئاتر فجر در سی و هشتمین دوره جشنواره تئاتر
فجر ،بیان کرد :جشــنواره تئاتر فجر تاکنون سایت فعال نداشته
تا مخاطبان ایرانی و خارجی بتوانند پیشــینه این رویداد هنری
را مطالعه کنند .بیشــتر زمان ها سایت جشنواره فعالیت مقطعی
داشته اما امســال خوشبختانه این سایت برای فعالیت مستمر و
اطالع رسانی جشنواره افتتاح خواهد شد .این سایت دو زبانه بسیار
جامع و کاربردی است و همه انچه به عنوان اطالعات این رویداد
الزم است برای عالقه مندان و هنرمندان قابل دسترس خواهد بود.
حمید قبادی (مشاور اجرایی معاونت امور هنری) ،حجت االسالم
و المسلمین محمدمهدی بهداروند (مشاور عالی مدیرکل هنرهای
نمایشــی) ،مجید فروغی (مدیر روابط عمومــی معاونت هنری
وزارت فرهنگ و ارشــاد اســامی ،سیدمحمدحسین طباطبایی
(دبیر شــورای ارزشیابی هنرمندان ،شاعران و نویسندگان) ،جواد
مستخدمی (عضو هیات مدیره انجمن هنرهای نمایشی) ،مهدی
حاجیان (مدیر برنامه ریزی و هماهنگی جشــنواره) ،سید وحید
فخر موسوی (رییس شورای ارزشیابی و نظارت اداره کل هنرهای
نمایشی) ،سامان خلیلیان (مدیر بخش تئاتر خیابانی) خیام وقار
کاشــانی (مدیر بخش به عالوه فجر) ،محسن حسن زاده (مدیر
روابط عمومی اداره کل هنرهای نمایشــی) ،محسن امیری(مدیر
اداره تئاتر) ،گروه روابط عمومی ،تبلیغات و تشریفات ،ستاد خبری
و جمعی از دست اندرکاران جشنواره در این بازدید حضور داشتند.
سی و هشتمین جشنواره بین المللی تئاتر فجر ۱۰تا ۲۱بهمن
ماه برگزار می شود.
رویا راد
فرشید قلی پور از ان دست هنرمندان سینما و تئاتر این
مملکت است که هرگز لحظه ای از پا ننشسته است .او در
طول بیست و شش سال فعالیت مستمر در سینما ،تئاتر و
تلویزیون همواره سرگرم کار بوده و در هر حوزه ای که وارد
شده موفقیتی هم یافته است .فرشید قلی پور یا فیلم ساخته،
یا در تئاتر بر روی صحنه بوده ،یا در تلویزیون سرگرم کار بوده،
یا کتاب نوشته و چاپ کرده است .کسانی که او را از نزدیک می
شناسند با این روحیه اش کامال اشنا هستند .او یک هنرمند
خستگی ناپذیر است و همواره نگاهی سرشار از امید به اینده
دارد و برای اینده اش برنامه های زیادی در نظر گرفته است.
اینها به کنار؛ اما ارادت او به استاد بهرام بیضایی خود بحث
دیگری دارد .دوستان و نزدیکانش به خوبی می دانند که او
اطالعات کاملی درباره ی اثار استاد بیضایی دارد و هر کتاب
ایشان را بارها و بارها خوانده است و هر فیلم ایشان را به دفعات
بسیار دیده و مسحور شده است .استاد بهرام بیضایی از نظر
فرشید قلی پور تعریف متفاوتی دارد؛ بزرگمرد خالق ،کوشا و
پویای سینما و تئاتر ایران که همواره پژوهش کرده و هر اثرش
گنجی است برای هنر و فرهنگ ایران زمین .فرشید قلی پور
پس از چاپ چند عنوان کتاب درباره ی استاد بهرام بیضایی
تصمیم به ساخت فیلمی درباره ی ایشان گرفت که کاری
بسیار دشوار بود .دشوار هم به دلیل بزرگی و اهمیت بسیار
زیاد استاد در سینما و تئاتر ایران و هم به خاطر راضی کردن
انبوه طرفداران ایشان .اما او فیلمش را ساخت .انصافا خوب هم
ساخت .اثری که می شود با ان دریچه ای ساخت و به جهان
پررمز و راز بهرام بیضایی وارد شد .کاری که تا پیش از این فیلم
کسی اقدام نکرده بود .و همین یعنی چریکه ی بهرام یا ایمان
به قدرت تصویر در نوع خود منحصر به فرد است .این روزها
این مستند جذاب در سینماهای گروه هنر و تجربه در سراسر
کشور در حال اکران است و با استقبال قابل توجهی هم روبه رو
گردیده .به همین مناسبت در این شماره پای حرف های فرشید
قلی پور ،نویسنده و کارگردان ان نشستیم و با وی گفتگوی
مفصلی ترتیب دادیم که خواندنش را به شما توصیه می کنیم.
کمی از خودتان بگویید .پیش از ساخت این مستند چه
کارهاییتولیدکردهبودید؟
من از ده سالگی تئاتر کار می کردم .تئاتر از همان سن برایم جدی
بود و یک دغدغه ی بزرگ .بعدها تئاتر را به صورت حرفه ای دنبال
کردم .سال 84هم در جشنواره ی فجر حضور داشتم .همان سال ها
به تلویزیون هم رفتم و البته بیشتر در فضای کارهای گروه کودک و
نوجوان کار کردم .صداپیشگی ،بازی ،نویسندگی و کمی بعدتر تهیه
کنندگــی و کارگردانی .چندین برنامه ،تله تئاتر ،فیلم کوتاه و یک
سریال هم در تلویزیون ساخته ام .اما از ده سال پیش فیلمسازی را
جدی تر پیش گرفتم و دوازده فیلم کوتاه با تهیه کنندگی انجمن
سینمای جوان ساختم که حتا در جشنواره ی فیلم کوتاه تهران هم
حضور داشته ام .در حوزه ی کتاب هم عالقمند به فعالیت هستم
و تاکنون ده عنوان کتاب با موضوعات پژوهش در اثار استاد بهرام
بیضایی ،نمایشنامه و شعر هم به چاپ رسانده ام و چند عنوان هم
در نوبت چاپ دارم.
در واقع این مستند اولین فیلم بلند شماست.
بله همین طور است .البته چهار سال پیش یک فیلم بلند ویدیویی
هم ساخته بودم به نام کیک تلخ ،ولی این مستند اولین فیلم بلند
حرفه ای من هست و البته اولین اثر مستقل سینمای ایران که یک
مستند با موضوع سینما و تئاتر استاد بهرام بیضایی است.
چه شد که تصمیم به ساخت این مستند گرفتید؟
من 21ســال پیش که برای اولین بار قصد شرکت در کنکور هنر
را داشــتم کتاب نمایش در ایران استاد بیضایی را به عنوان یکی از
منابع مطالعاتی کنکور مطالعه کردم .پیشتر استاد را با باشو غریبه ی
کوچک و شاید وقتی دیگر می شناختم و همچنین پهلوان اکبر می
میرد را خوانده بودم .و نه هیچ اثر دیگری .نمایش در ایران جرقه ای
در ذهن من زد که نسبت به استاد بیضایی دقیق تر شدم و تصمیم
گرفتم اثارشان را پیگیری کنم .به مرور کتاب هایشان را خریدم و
خواندم و فیلم هایشان را دیدیم .هم کوتاه و هم بلند .بعدها البته سه
تئاتر از ایشان روی صحنه دیدم .پژوهش جدی من درباره ی استاد
بیضایی از همان اغاز جوانی شــکل گرفت و تا امروز هم ادامه دارد.
شگفتی سینما و تئاتر استاد بیضایی همواره مرا مجذوب خودش
کرده و این حس جذاب هنوز هم در مطالعه و یا مشاهده ی چندین
باره ی اثارشان ،مرا غافلگیر می کند .با هر بار خواندن کتاب های ایشان
و تماشــای فیلم هایشان شعفی غریب در وجود من شکل می گیرد و
من ان را دوست دارم .سال 94تمام دانسته هایم را در قالب کتابی به
نام کاوش در ســینما و تئاتر بهرام بیضایی به چاپ رساندم و سال 95
کتاب دیگری به نام بهرام نوشت که دیوانی از دیالوگ های سینمایی و
تئاتری اثار ایشان است گرداوری کردم .در سال 96دو کتاب به نام های
جستاری در پژوهش های بهرام بیضایی و از شعر تا واگویه در اثار بهرام
بیضایی هم به چاپ رســاندم .در حال حاضر هم سه کتاب به نام های
ذیل تاریخ که بررسی چگونگی دراماتورژی تاریخ توسط استاد بیضایی
در ســه اثر ایشان ،مرگ یزدگرد ،اشغال و باشو غریبه ی کوچک است
و نیز مســلخ دانش که بررسی تطبیقی سه اثر استاد بیضایی ،کارنامه
ی بندار بیدخش ،مجلس قربانی سنمار و طومار شیخ شرزین که بن
مایه هایی مشترکی دارند و همچنین کتابی با نام مغول نامه که درنگی
بر حضور مغوالن در برخی فیلمنامه ها و نمایشنامه های استاد بیضایی
است همچون فتح نامه ی کالت ،عیارنامه ،قصه های میر کفن پوش و
عیار تنها را در نوبت چاپ دارم.
و همین ها پشتوانه ای شد برای ساخت این مستند.
بله همین طور است .مضاف بر این که هیچ اثر بلندی در این مقیاس با
موضوع استاد بیضایی ساخته نشده بود.
فیلم شما پیش از اکران در هنروتجربه نمایش دیگری
هم داشته است؟
بله سال گذشته در جشنواره ی سینماحقیقت دو نوبت اکران داشتیم که
با حجم زیادی از تماشاگران مواجه شدیم .به طوری که حتا برای سرپا
ایستادن هم جا نبود.
خو ِد اقای بیضایی این فیلم را دیده اند؟
بله ایشان طی یک نامه ی بسیار ارزشمند ،مهر و محبتشان را نسبت
به بنده عنایت داشــته اند .البته استاد دو سه نکته را نیز در مورد فیلم
گوشزد کردند که در نسخه ای که هم اینک در حال اکران است ،لحاظ
شده است.
در واقع به نوعی ایشان این فیلم را تایید کرده اند.
استاد بیضایی بسیار انسان واال و در عین حال فروتنی هستند .ایشان در
نامه شان به بنده فرمودند که هیچ توقعی نداشتند و مرا تشویق کردند
که از خیلی فیلم های مشابه بهتر است .حاال اینکه این برخورد را به پای
تایید ایشــان بگذاریم را نمی دانم ولی من و گروه سازنده ی این اثر با
همین چند جمله مزد تالشمان را گرفتیم.
شــما در زمینه ی پژوهش اثار استاد بیضایی در طول
این سال ها بسیار پیگیر و پرتالش بوده اید .هفت عنوان
کتابپژوهشیویکفیلمبلندمستندکههمگیماندگار
خواهند بود .چرا سراغ شخصیت دیگری نرفتید؟ چرا
استادبهرامبیضایی؟
اول اینکه فرمودید اثار ماندگار ،این نظر لطف شماست و عنایت پروردگار.
اما در پاسخ به پرسش شما باید عرض کنم که حقیقتا در قرن حاضر
استاد بهرام بیضایی استثنا و یگانه هستند .به دلیل این که تئاتر و سینما
در این قرن به صورت امروزی درامده اند .حاال در گذشته به هر شکلی
که موجود بودند .با این حساب اقای بیضایی در حوزه ی سینما و تئاتر
و نیز پژوهش همواره جزو نفرات اول بوده اند .نمایشنامه-نویسی نوین
ایران با بهرام بیضایی و اکبر رادی و غالمحسین ساعدی پا گرفته است.
در سینما هم بهرام بیضایی پس از فرخ غفاری و ابراهیم گلستان که در
واقع موج نوی سینمای ایران را کلید می زنند ،در کنار مسعود کیمیایی
و داریوش مهرجویی و ناصر تقوایی ،سینمای نوین ایران را تثبیت می
کنند .پس ایشــان در هر دو حوزه جزو برترین ها و در عین حال جزو
اولین ها هستند .در اثار پژوهشی نیز کتاب ارزشمند نمایش در ایران
هنوز هم کتاب مرجعی است .و اثر دیگر استاد بیضایی به نام هزارافسان
کجاست که شکل تکامل یافته ی کتاب ریشه یابی درخت کهن بوده
نیز منبع استنادی متقنی است .به این موارد بیفزایید نمایش در ژاپن،
نمایش در چین و نمایش در هند .و همچنین مقاالت و سخنرانی های
بیشــماری که درباره ی اسطوره شناسی و تحلیل شاهنامه ی حکیم
فردوسی از ایشان موجود است .همه ی این ها را در کنار هم که بگذاریم
می بینیم استاد بیضایی تنها هنرمند و مولف اثرگذار ایرانی است که
اثارشان همگی از اهمیت باالیی برخوردار است .اثاری که یکی از دیگری
قوی تر و با ساختاری محکم تر است.
شما در این مستند به کدامیک از این موارد پرداختید؟
نگاهی به نمایش «ابتدا وارد می شود» به کارگردانی فرید یوسفی
بروس لی بر روی صحنه تئاتر
ارغوان دهقان
«ابتدا وارد می شود» نمایشی فیزیکال در قالب درام و لحظاتی کمیک در فضایی به ظاهر رئال ولی در بستر ترکیبی از ابزورد
و اکسپرسیونیست پیش می رود .گرچه این نمایش از اغراق و بزرگنمایی بیش از اندازه ای که در سایر اثار اکسپرسیونیستی
وجود دارد ،کمی به دور است ،اما قراردادهای منطقی و قاعده های متداول را که بر نمایشهای رئایستی چیره است کنار
نهاده و نظرگاه اصلی متن نمایش ،انتزاعی است و به شخصیت اصلی داستان عمق روانشناسانه بخشیده و از طریق او،
اندیشه های ذهنی خود را اشکار می سازد.
در ابتدای نمایش ،با صحنه ای از فضای خانه ای هنگ کنگی روبرو هستیم که کم کم اتفاقات درون خانه از فضای واقعی
فاصله گرفته و سمت و سویی ذهنی و انتزاعی به خود می گیرد.
نویسنده برای القای هیجانات خود از موزیک های تند و اَکت های نمایشی در قالب رزمی بهره برده است .همین موزیک
تند و حرکت های نمایشی تای چی ریتم و ت ِمپو نمایش را تا پایان کار باال نگه داشته و مخاطب لحظه ای از نمایش دور
نمی شود .لی جن فان مشهور به «بروس لی» ،استاد هنرهای رزمی و همچنین استاد فلسفه ،نماد فرهنگی و یکی از تاثیر
گذارترین انسان های قرن بیستم بود .در این نمایش ،نمادی از این اسطوره حضور دارد که نویسنده گهگاه صحبت های
فلسفی ،نکته و سخن های ن َغز خود را از زبان وی بیان می کند.
داستان نمایش ،روایت خطی مشخصی از نقطه اغاز تا پایان ندارد .نمایش بر روی ریتمی سینوسی به کمک موسیقی و
ِ
ی پور نویسنده و کارگردان «چریکه ی بهرام یا ایمان به قدرت تصویر»
بیضایییگان هقرناست
من بیشتر اثار سینمایی استاد بیضایی را مد نظر قرار دادم .البته واقف
هستم که هنوز هم حق مطلب ادا نشده است .به دلیل این که باید درباره
ی اســتاد بیضایی یک سریال مستند ساخته شود و هر کالکت ان به
بخشی از اثار ایشان بپردازد؛ سینما ،تئاتر ،پژوهش ها ،نوشته ها ،نقدها،
اشعار ،تدریس ها و ...ولی من در این مستند به خاطر محدودیت زمانی
که یک فیلم بلند می تواند داشته باشد و مخاطب را خسته نکند فقط به
سینمای ایشان پرداختم و اشارات کوتاهی هم به تئاترهای ایشان داشتم.
کما این که در مصاحبه-ای خواندم که خو ِد استاد بیضایی هم خودشان
را اول فیلمساز می دانند و بعد یک تئاتری .البته که متریال تصویری از
سینمای ایشان بیشتر از کارهای تئاترشان موجود است .و این دست ما را
از این بابت باز می-گذاشت.
در تولید این اثر به مانع یا مشکلی هم برخورد کردید؟
خوشبختانه هیچ مانع و مشــکلی بر سر راه ساخت این فیلم به وجود
نیامد .مگر مشکالت مالی .چون این اثر مستقل تولید شد و با هزینه ی
شخصی؛ لذا محدودیت های مالی کار را سخت می کرد .البته دلگرمی
رفقای نازنینم و سخت کوشی تک تکشان در تولید این فیلم برای من از
هر سرمایه ای بارزش تر است .از تالش صادقانه ی انها بسیار سپاسگزارم.
از مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی هم که سال گذشته خاطرات
خوبی با ان عزیزان در جشنواره ی سینماحقیقت داریم ،بسیار ممنونم
و همچنین قدردانی می-کنم از لطف و محبت مجموعه ی ســازمان
سینمایی که در صدور مجوزها و پروانه ها با ما بسیار همکاری ارزشمندی
داشتند .از گروه هنروتجربه هم فراوان تشکر می کنم که ُمهر این گروه
شریف پای اکران این فیلم خورده است .همه ی این ها را گفتم اما باید
اذعان کنم که فقط یک حسرت برای من باقی ماند.
چه حسرتی؟
حسرت گفتگو با برخی بزرگان هنر و فرهنگ این مملکت که جایشان در
این فیلم بسیار خالی است.
خب چرا به سراغشان نرفتید؟
ما به سراغ انها رفتیم اما انها ما را نپذیرفتند.
چرا؟
چون جوان بودیم.
ـ بیشتر توضیح می دهید؟
در جریان ســاخت این مستند با بسیاری از عزیزان مهم و تاثیرگذار هنر و
فرهنگ ایران تماس گرفتیم و ماجرای تولید این فیلم را شرح دادیم و از انها
تقاضا کردیم تا برای گفتگو درباره ی استاد بهرام بیضایی مقابل دوربین ما
بنشیننداماچونجوانبودیم،اعتمادشانبرانگیختهنشدوراضیبههمکاری
نشدند .که اگر ان اتفاق می افتاد نتیجه ی اثر پرثمرتر می شد .کسانی که
ارتباط نزدیک با اقای بیضایی دارند و با ایشان همکاری های متعددی داشته
اند .شــاید تصورشــان بر این بود که باید یک فرد که از سن و سال باالیی
برخوردار است درباره ی استاد بیضایی مستند بسازد نه یک جوانی همچون
بنده .که اگر قرار بود بسازند تا امروز ان فیلم ساخته شده بود .ولی من چون
عاشق اقای بیضایی هستم تصمیم به ساخت فیلمی درباره ی ایشان گرفتم.
اینجسارتوشجاعتشماقابلستایشاستکهتصمیم
به ساخت فیلمی درباره ی استاد بیضایی گرفتید و ان را
جامهیعملپوشاندید؟
شما لطف دارید .البته من نامش را می گذارم عشق .به قول عرفا ما مفتون
استاد بیضایی هستیم .و من خودم را شاگرد غیرمستقیم ایشان می دانم
که اگرچه هرگز بخت ان را نیافته ام که سر کالس ایشان حاضر شوم اما
با مطالعه ی اثارشان همواره اموخته ام و باز هم بیشتر خواهم اموخت.
با این اوصاف از نتیجه ی کار راضی هستید؟
راستش اول کمی دلهره داشتم .اما نامه ی محبت امیز استاد که رسید
حال دیگری پیدا کردم .خدا را شکر مخاطبانی هم که به تماشای اثر می
نشینند عموما راضی هستند و بعضا به وجد امده اند که صدالبته به خاطر
جذابیت استاد بهرام بیضایی است و بنده هیچ گونه ادعایی در این فیلم
نداشته و ندارم.
استاد بیضایی در جریان ساخت این فیلم بودند؟
خیر.
چرا به ایشان اطالع ندادید؟ یا چرا با خودشان گفتگو
نکردید؟یاحتامشورت؟
هیچ کس پیش از انکه هدیه یا کادویی به کسی که دوستش دارد تقدیم
کند ،خودش را لو نمی دهد( .می خندد)
یعنی در واقع...
در واقع من ادای دین کردم به استاد بهرام بیضایی.
بســیار خوب .موافقید قدری بیشتر به جزییات فیلم
بپردازیم.
با کمال میل.
ازنامفیلمبگویید.دلیلاینشکلنامگذاریشماچیست؟
من تالش کردم نام فیلم و البته همه ی کلیت فیلم مطابق با سبک
و سلیقه ی اســتاد بهرام بیضایی باشد .ایشان سال ها پیش نامه ی
بلندباالیی برای اقای عزیز ســاعتی نوشته اند و در ان به نوعی روند
فیلمسازی خودشان و گروهشان که لیسار نام گرفت را شرح داده اند.
در جای جای ان نامه بارها به عبارت ایمان به قدرت تصویر اشــاره و
تاکید کرده اند و گفته اند که در طول سال ها هر چه بر سرشان رفته،
اما ایمانشان به قدرت تصویر از میان نرفته .به قول استاد بهرام بیضایی:
چه راســت و دروغ ها با ان می توان گفت و ما هرگز دروغ نگفتیم.
لذا از انجایی که ما هم در این فیلم به ســینمای استاد پرداختیم ،به
نوعی ایمان ایشان را به قدرت تصویر دستمایه ی ساختار کلی ان قرار
دادیم .در کنار این مبحث ،اقای بیضایی اثاری دارند که از دو عبارت
جداگانه اما در یک راستای محتوایی برای نامگذاری انها استفاده کرده
اند و با حرف یا مشخص شده اند؛ مانند مرگ یزدگرد یا مجلس شاه
کشــی ،یوانا یا نامه ای به هیچ کس ،تاراج نامه یا ذیل جهانگشا ،گبر
گور یا گفتگو با خاک ،افرا یا روز می گذرد ،داســتان های دوزخی یا
انچه ارداویراف نگفت .از سویی دیگر نام یکی از اثار سینمایی ایشان
چریکه ی تارا است که قصه ی تارا در ان روایت می شود .از انجا که
گروه فیلم لیســار از سر همین فیلم شکل می گیرد ،پس چریکه ی
تارا به این دلیل و احیانا به هر دلیل دیگری اثر بااهمیتی برای شخص
استاد بهرام بیضایی خواهد بود .اثری که هرگز رنگ اکران عمومی را
به خود ندید .اینگونه شد که نام اثر به نام چریکه ی بهرام یا ایمان به
قدرت تصویر شکل گرفت.
خط روایی اثر از نظر شما چیست و ان را چگونه در فیلم
لحاظ کرده اید؟
محور اصلی فیلم یا همان خط روایت در واقع بر مبنای همان نامه ای است
که عرض کردم .و در البه الی گفتگوهای فیلم توسط اقای پیام دهکردی
روایت می شود .من به عمد ترتیب ساخت فیلم های استاد بیضایی را در
این مســتند رعایت نکردم .به دلیل اینکه نمی خواستم مخاطب بر روند
فیلمسازی ایشان متمرکز شود .بلکه به دنبال ان بودم تا هر اثر به صورت
مستقل دیده شود و درباره اش گفتگو شکل بگیرد .گرچه جهان هریک از
اثار ایشان فراتر از خود اثر بود و به ما کمک شایانی می کرد تا از ق َِب ِل ان به
جهان-بینی و اندیشه ی کلی استاد نیز پی ببریم .و هر بار برای دور نشدن
از هدف اصلی مستند ،رجوع می کردیم به ان نامه و روایتش که در اصل
از زبان استاد است.
حرکات نمایشی از ابتدا تا پایان پیش می رود .همین غیرخطی بودن داستان نمایش است که تماشاچی را به لحاظ
ذهنی درگیر خود می کند .و البته ناگفته نماند که از همان ابتدا ،نمایش ،بازیِ ذهنی ای با مخاطب خود شروع می کند
و تماشاچی را درگیر کشف داستان اصلی می کند .و تا پایان مخاطب همچنان درگیر باقی می ماند.
کارگردان در امر ارائه صحنه موفق است ،روحیه های مختلف و عکس العمل افراد مختلف در یک شرایط فکری
و اهداف یکسان و در مکانی یکسان (معبد رزمی) را به خوبی توانسته است در قالب این نمایش جمع بندی کند.
قاب بندی های درستی به لحاظ زیبایی شناختی ارائه می دهد .و نور و موسیقی هم به خوبی کمک کننده چنین
تصاویری هستند .بازیِ بازیگران و همچنین حرکات نمایشی بی نقص انها و کارگردانی دقیق ،کاری درخور ستایش
به مخاطب خود ارائه می دهد.
فرید یوسفی کارگردان و نویسنده نمایش در مورد اثر خود چنین توضیح می دهد « :ابتدا وارد می شود محلى است
که ما در ان خوابیده ایم .خانه ى زنى که ما را در خانه ى خود پذیرفته است .من مى گویم زن ،ا ّما مى بینم «زمین».
ما اجازه داریم در زمین «بازى» کنیم ،همانطور که اجازه داریم در خانه ى این زن یک ساعت و نیم «بروسلى بازى»
کنیم .همانطور که در خانه ى مادرىِ خود روى هوا با دست راه مى رفتیم و میز و صندلى را به هم مى زدیم و بعد
از روزها و ساعت ها خندیدن ،بى اختیار گریه مى کردیم .حاال در این یک ساعت و نیم ،چه بازى اى بهتر از بروسلى
بازى؟ ان هم وقتى میال ِد مرادىِ بازیگر ،خواب دیده بود که در خوابِ بروسلى ُمرده بود.
نکند ما هم در خوابِ بروسلى ایم؟ و اصال همه در خوابِ یکدیگریم؟
بیان اندیشه اى نیست که متعلّق به من است .چرا که احساس مى کنم
انچه مرا وادار به ساخت یک اثر مى کندِ ،
درون ماست ،در جهان هست .و ما فقط انچه در جهان هست را دوباره مى بینیم .و این دوباره دیدن ،تئاتر
هر انچه ِ
ماست .نمى دانم انچه روى صحنه مى بینیم ،چه نام دارد و چه سبکى از چه گونه ى تئاترى است .ا ّما مى توانم
اتاق
بگویم تئاتر ما نماینده ى «تمرین تئاتر» است و تمرین ما «مراقبه-محور» است .و مراقبه ،شامل حضور ماست در ِ
در موارد دیگر چطور؟
در همه ی موارد؛ در تدوین ،در موسیقی ،در اغاز فیلم ،در پایان بندی.
می شود جداگانه هرکدام را توضیح بدهید؟
ببینید در تدوین این فیلم ،مهمترین اصل که می بایست رعایت می شد
شیوه ی استاد بیضایی در تدوین اثارشان است .ایشان هیچ گزافه گویی
در فیلم هایشان ندارند و هر پالن بی هیچ درنگی کات می شود .این نوع
کات زدن برای من موضوع بسیار مهمی بود که در نوع تدوین فیلم لحاظ
شده است .لذا ریتم اثر بسیار ضرباهنگ باالیی دارد و گویی برای تماشاگر
کمتر از 76دقیقه است .البته دلیل دیگر نوع تدوین این فیلم حجم باالی
اطالعاتی بود که وجود داشــت و می بایست مهم ترینشان به مخاطب
انتقال داده می شد .در مورد موسیقی هم به همین شکل رفتار کردیم.
یعنی یک قطعه برای این فیلم موسیقی ساخته نشد .همه-ی موسیقی ها
از دل اثار استاد بیرون کشیده شده اند و قطعه های برجسته ی هر اثر بر
روی سکانس هایی که ما در فیلم مونتاژ کرده ایم قرار گرفته است .منهای
موسیقی پایانی که فاز دیگری از فیلم دارد.
بهاغازفیلموپایانشاشارهکردید.شروعکاربسیارحماسی
و شورانگیز است و پایانش عاطفی و حسی-تر شده.
دقیقا همین مد نظر ما بود .چرا که فیلم های استاد همگی این ویژگی را
دارند .همواره اغاز فیلم هایشان با یک شوک یا ضربه بر تماشاگر همراه
است و او را تا پایان فیلم میخکوب می کند .اما پایان فیلم های استاد حس
و حال جداگانه ای دارد و عاطفه ی تماشاگر را به چالش می کشد .که
خوشبختانه این دو فاز به اصطالح درامد و بر کار نشست.
ایاشمااینفیلمرابرایمخاطبانخاصیساختیدیاخیر؟
من این فیلم را عالوه بر همان حــس ادای دین که عرض کردم ،برای
دو گروه از مخاطبان سینمایی و تئاتری ساختم .یکی کسانی که با اثار
اقای بیضایی اشنایی دارند و انها را می شناسند و دیگری دانشجویان و
هنرجویانی که تازه وارد فضای سینما و تئاتر شده اند .برای انها ضروری
است که استاد بیضایی را بشناسند .نمی شود تئاتر کار کرد و شکسپیر و
چخوف و بکت و برشت را نخواند .نمی شود تئاتری ایرانی بود و اثار بهرام
بیضایی و اکبر رادی و غالمحســین ساعدی را مطالعه نکرد .نمی شود
سینماگر بود و کازابالنکا و همشهری کین و پدرخوانده و بر باد رفته و
دکتر ژیواگو را ندید .یا ندانست سه رنگ کیشلوفسکی چیست .نمی شود
سینماگر ایرانی بود و اثار موج نوی سینمای ایران را رصد نکرد .بنابراین
می بایست این مستند هم به ورطه ی پرگویی و کلیشه پردازی نمی افتاد
تا برای گروه اول خسته کننده نمی شد و هم نباید کلی گویی می کرد و
بیش از اندازه تخصصی رفتار می نمود که برای گروه دوم گنگ و بی اثر
می شد .همه ی تالش ما بر این بود که این دو هدف در فیلم منجر به
نتیجه ی مثبت شود.
من فکر می کنم شما به هدف خودتان رسیده اید .این
را واکنش افرادی که فیلم شما را دیده اند اثبات می کند.
لطف دارید و لطف دارند .خدا را شکر می کنم که توانستیم اثری تولید
بکنیم که هم خود اســتاد بیضایی از تماشــای ان راضی باشند و هم
دوستداران ایشان و هم اهالی هنر و فرهنگ.
در پایان اگر صحبتی دارید بفرمایید.
به قول عالیجناب بهرام بیضایی :ممنونم و قربان شما.
5
شنبـــــــــــــه 5بهمن ماه 1398سال دوازدهم شمــاره 1187
www.honarmandonline.ir
تئـــــاتر
THEATRE
اخبار
میانگین بلیت های جشنواره
20تا 30هزارتومان است
شــهرام کرمی ،مدیر کل هنرهای نمایشــی شب گذشته در
برنامه «شهر فرنگ» شبکه خبر حضور پیدا کرد و درباره چند
و چون جشــنواره بین المللی تئاتر فجر امسال نکاتی را مطرح
کرد .وی درباره تنوع بخش های مختلف جشنواره امسال گفت:
برخــی از این بخش ها گاهی مورد اقبــال قرار گرفته و برخی
نیــز خیر در مرحله عمل موفق نبودند بــا این حال می توانم
بگویم که به لحاظ ژانرهای مختلف ما تنوع داریم .کرمی درباره
بخش های ده گانه جشــنواره امســال گفت :بخشی از اتفاقات
جشنواره پیش از رخداد ده روزه اتفاق می افتد بنابراین ما همه
اتفاقات را در این ایام نمی بینیم مثال تئاتر استان ها یا مسابقات
نمایشنامه نویسی و گردهمایی برگزیدگان جشنواره های تئاتر
استان ها از این دست هستند .مدیرکل هنرهای نمایشی اظهار
داشت :اکنون جشنواره به شکل برایند اجرای تئاترهای ساالنه
کشور پیش رفته در گذشته اینطور نبود ،کارها دیده می شد و
در صورت داوری مثبت به جشــنواره راه پیدا می کرد چرا که
معیارش ملی بود اما اکنون ما تالش داریم جشنواره را به رویه
بین المللی پیش ببریم .وی با اشــاره به پیشنهادی که ابتدای
ســال برای ایجاد انگیزه بین هنرمنــدان داده و ان هم ایجاد
بخشی به اسم تولیدات نو یا تجربی بوده است ،گفت :این را در
سمینار اسیب شناسی تئاتر فجر مطرح کردم .این کار می تواند
انگیزه شرکت کنندگان را افزایش دهد ،همین رقابت انگیزه را
افزایــش می دهد هر چند گروه ها و نســل های مختلف در این
جشنواره شــرکت دارند و انگیزه هایشان متفاوت است .وی در
بخــش دیگری از صحبت هایش درباره اثــار به عالوه فجر نیز
توضیح داد :چهل نمایش دراین بخش حضور پیدا می کنند که
اثار خوبی هم از جوانان هســتند 119 .نمایش به طور کلی در
جشــنواره امسال حضور دارند که تعداد 232اثر خیابانی ف 4
اثر در بخش دیگر گونه ها و 90اثر در بخش صحنه ای هستند.
میانگین بلیت ها نیز بیســت تا سی هزار تومان است هر چند
قیمت بلیت ها نسبت به ســالن ها متفاوت است .کرمی درباره
مخاطبان نمایش های جشنواره گفت :حدود 50هزار مخاطب
جذب اجراهای تئاتری در جشــنواره می شوند .امروز مخاطبان
بیشــتر اثاری را دنبال می کنند که در طول سال پر مخاطب و
برجسته بودند ،البته گاهی این تصور پیش می اید که اثاری از
بازی چهره ها بهره بردند پر مخاطب هســتند اما امار جشنواره
سی و هشــتم این تصور را رد می کند .متاسفانه اسپانسرهای
کمی به حوزه هنرهای نمایشــی و حمایت از جشــنواره ورود
می کنند .تئاتر اگر حمایت نشود ،نمی تواند گسترده تر شود .وی
درباره بودجه جشنواره توضیح داد :کل بودجه جشنواره حدود
شش میلیارد تومان است که تالش می کنیم ان را جذب کنیم
اما گاهی نمی توانیم این هدف را عملی کنیم .در شرایط حاضر
یک قســط از اعتبار گروه های نمایشی پرداخت شده و در پی
پرداخت سایر اقساط هستیم ،اما باید توجه کنیم که اعتبار ما
نسبت به گذشــته چندان افزایش نیافته است .وی با اشاره به
اینکه برخی دیگر مسائل چون داوران را نیز در نشست خبری
اعالم خواهند کرد ،گفت :خوشبختانه ما از بیست و یک کشور
دنیا امسال مهمان داریم که دراین شرایط برای برقراری تعامل
جهانی اتفاق خوبی است چرا که بخش بازار بین المللی امسال
برگزار خواهد شد و تئاتر ما قابلیت جهانی شدن دارد .کرمی در
پایان گفت :تالش داریم سراغ کمپانی های بزرگ دنیا برویم تا
اعتبار کسب کنیم با این حال باز هم برخی اثار متناسب شرایط
فرهنگی ما نیست ،اثار خارجی طبق پیشنهادات ساالنه ارزیابی
می شــود .بنابراین این بازار خارجی را ما کوتاه مدت نمی بینیم
و برایمان مهم است.
هفت خوان کودکان
در کانون پرورش فکری
تمرین .بعالوه ى انواع مراقبه هاى ابداعى یا رایج که موتو ِر ماست براى «کار کردن».
احساس نیاز به تمریناتِ
رزمى نرم و مشخصا رشته ى «تاى چى» را
ساختن نمایش «ابتدا وارد مى شود» من
براى
ِ
ِ
ِ
احساس کردم؛ از این رو بخش مهمى از تمرینات ما بر اساس «تاى چى» شکل گرفت که براى این کار ،استاد جواد
باقرى به مدت ٦ماه مربى ما بودند .همچنین در رویه ى تئاترىِ ما «موسیقى» بدنه ى مهم و تعیین کننده است.
متن واحدى نداریم که موسیقى براى اجراى ان ساخته شود.
گاهى به اشتباه «موزیکال» خطاب شده ایم .اما ما حتى ِ
بدن
بیشتر مى توان گفت که ما در ارتباطِ متناظر با موسیقى ،نمایش را مى سازیم .و در نگاه من ،موسیقى همچون ِ
بازیگرى است روى صحنه .حاضر ،و مرتبط .مداوم و اصلى ،ا ّما نه غالب.
درونى
اگر از من بپرسید ،مى گویم نمایش ما «روایتگر» است .ا ّما ما ابدا ً قصه نمى گوییم ،تا تماشاگر بتواند قصه ى
ِ
ِ
روایت خود را جایگزین ِ
گویى بى پرواِ ،
مکانیک قصه هاى
روایت ادم ها نمى کنیم.
چیزها رو ببیند .در واقع ما با قصه ِ
موجود در متن و بدن ها و موسیقى و صحنه و نور و اشعار را به تفسی ِر خود از قصه ترجیح مى دهیم.
حس معنا بر مفاهی ِم منطقى غلبه دارد.
زبان وجود دارد ،اما ِ
در کل ،ما «اجرا» مى کنیم ،چون تمرین مى کنیم« .هنرهاى اجرایى» احتماالً نامى است که با رفتا ِر ما نسبت دارد.
خالصهاینکه؛
ما همه در جمع ادم بوده ایم /بار دیگر جمله بر ادم زنیم؛
ساحل اعظم»
نکته پوشیده ست و ادم واسطه /خیمه ها بر
ِ
«ابتدا وارد می شود» به کارگردانی و نویسندگی فرید یوسفی و تهیه کنندگی سجاد افشاریان و با بازی میالد ُمرادى،
محمد ُگل ،رضا دشتکى ،و کسرا بنایى بهمن ماه 98در تماشاخانه ملک
محمد عبدالوندّ ،
سارا عبادى ،پویا چوداریانّ ،
به ادرس خیابان شریعتى ،خیابان ملک (نرسیده به بهار شیراز) ،نبش خیابان وزوایى ،پالک ،13هر شب ساعت
١٨:٣٠به روی صحنه است.
نمایش «هفت خوان کودکان» از روز ۶بهمن ،اجراهای خود را در
مرکز تئاتر کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان اغاز می کند.
این نمایش ویژه کودکان ۵تا ۱۲سال است و هنرمندانی همچون
محمدرضا معجونی ،حسین مزینانی ،فرشید عسگری و مانی کالته
در ان ایفای نقش می کنند .این نمایش صبح ها با هماهنگی قبلی
ویژه مهدهای کودک و مدارس و بعدازظهرها در ســاعت ۱۸برای
عموم عالقه مندان تا پایان اسفند ۱۳۹۸در مرکز تولید تئاتر و تئاتر
عروسکی کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان واقع در پارک الله
تهران بر روی صحنه است .قرار است نمایش «هفت خوان کودکان»
با حضور هنرمندانی همچون مجید قناد ،رودابه حمزه ای و مهرداد
یکتا به نویسندگی و کارگردانی حسین مزینانی افتتاح شود .داستان
این نمایش ،روایت یک گروه نمایشی است که به طور اتفاقی با دو
کودک به نام های ازل و ابد که از دل زمان امده اند ،اشــنا می شوند
و از ســوی ان ها به دل زمان می روند تا هفت خوان رستم را روایت
کنند و لشــگر ایران را از دست دیو سفید نجات دهند .عوامل این
نمایش ملیحه مزینانی دستیار کارگردان ،حسین مزینانی طراح
ی طراح پوستر
صحنه و طراح لباس و عروســک ،مریم رئیسی اردل
و بروشور ،محمدرضا شاملوفر طراح نور و فاطمه شیرینی ،منشی
صحنه هستند .همچنین اهنگ ساز نمایش «هفت خوان کودکان»
مهرداد یکتا و ساخت تیزر و افکت ان بر عهده ارش خزایی است.
اختر تاجیک عکاس و روشنک کریمی و روژین ستاری در بخش
روابط عمومی با این گروه همکاری می کنند.
6
مالیات خروج از کشور نه! همان وجوهی که مطابق روال قانونی از مسافران ...
شنبـــــــــــــه 5بهمن ماه 1398سال دوازدهم شمــاره 1187
www.honarmandonline.ir
گردشگری
TOURISM
اخبار
معاون گردشگری کشور خبر داد:
تصویب برنامه های تبلیغی گردشگری
در ستاد اطالع رسانی اقتصادی
معاون گردشگری کشور گفت :برنامه ها برای خروج از بحران
گردشگری در ستاد اطالع رسانی و تبلیغات اقتصادی وزارت
کشــور به تصویب رسیده اســت .ولی تیموری درباره برنامه
اقدام فوری برای خارج شــدن از وضعیت کنونی گردشگری
که پیش از این اعالم شــده بود از (شنبه) اجرایی خواهد شد
گفت :رخداد تلخی اتفاق افتاده و تصویر ایران به عنوان مقصد
گردشگری مقداری دچار خدشه شده است در چنین شرایطی
کشورها به سمت بازســازی تصویر موجود می روند کاری که
باید برای ترمیم این تصویر انجام دهیم در قالب برنامه کوتاه
مدت اقدامات مدیریتی و تخصصی اســت .در بخش اقدامات
مدیریتی ،هم افزایی و تکالیفی را باید دستگاه های دیگر انجام
دهند مانند وزارت خارجه که می بایست با سفرا ارتباط بگیرند
و یا اینکــه از افراد موثر دعوت کننــد .برنامه های درازمدتی
هم وجــود دارد .برنامه های تخصصی نیز به اقدامات خودمان
برمی گردد .وی گفت :در صنعت گردشــگری عرف هست که
در کنار هر برنامه و ســند و استراتژی ،بخشی هم به مدیریت
بحران اختصاص داده شــود یعنی اگر سند توسعه گردشگری
نوشته می شود بخشــی از ان باید در حوزه اقدام فوری برای
بحران نیز باشد .ما در این زمینه از تجربیات بین المللی کمک
گرفتیم مانند تجربه اســترالیا فیلیپین یا اندونزی .گاهی این
اقدامات به بودجه کالن نیاز دارند که عم ً
ال در دولت این اقدام
امکان پذیر نیست که بخواهند بودجه ای در اختیار ما بگذارند
بنابراین باید به ســمت برنامه های مشــارکتی با دستگاه های
دیگر برویم .معاون گردشــگری وزارت میراث فرهنگی بیان
کرد :بخشــی از این اقدامات را هم باید خودمان انجام دهیم
مانند دعوت از اینفلوینســرها و یا برگزاری نشست های رو در
رو و یا شرکت در نمایشگاه های خارجی یا برپایی نشست های
یــک روزه .برخی از این اقدامات در داخل کشــور باید انجام
شــود .ما بایــد بتوانیم دولت و دســتگاه های دیگر را در گیر
کــرده و با بخش خصوصی نیز همــکاری کنیم این برنامه ها
در قالب پلتفورمی تهیه شــده و در ســتاد اطالع رســانی و
تبلیغات اقتصادی وزارت کشــور نیز به تصویب رســید .پس
از تصویب این برنامه ها به دولت پیشــنهاد می شود در دولت
هم تصویب خواهد شــد یعنی دولت مکلــف می کند که هر
دســتگاهی باید چه کاری انجام دهــد .تیموری بیان کرد :ما
باید بتوانیم گردشگری داخلی را نیز رونق بدهیم این موضوع
کمک می کند تا گردشــگر خارجی ببیند که هنوز ســفر در
داخل ایران جریان دارد و از این حالت کرختی درامده ایم.
کوچه هلند
در تهران ثبت ملی می شود
عضو شورای اسالمی شهر تهران گفت :کوچه هلند در منطقه
۸پایتخت ثبت ملی می شــود .این مطلب را «احمد مســجد
جامعــی» روز جمعه در جریان برنامه تهرانگردی از منطقه ۸
پایتخت مطرح کرد .کوچه هلند یکی از کوچه های منطقه ۸
تهران است که امروز مقصد تهران گردی است .مسجدجامعی
در این باره افزود :موضوع کوچه هلند به ســال ۱۳۴۱و زلزله
بوئیــن زهرا برمی گــردد .وی ادامه داد :پــس از زلزله بوئین
زهــرا زمین این کوچه از ســوی ملکه هلنــد خریداری و در
اختیار ارامنه قــرار گرفت تا زلزله زدگان بوئین زهرا و برخی
ارامنه در ان ساکن شوند .مسجد جامعی تاکید کرد :در حال
حاضر این کوچه از نظر ســیما و منظر شهری نیازمند اصالح
اســت که پس از اصالح پیگیری ثبت ملی ان انجام می شود.
وی خاطر نشــان کرد :اشــفتگی بصری این کوچه نیز با نظر
کارشناسان اصالح می شود .عضوشــورای تهران تاکید کرد:
ثبت ملی این کوچه نشــانه همکاری مشــترک ایران ،هلند،
مســلمانان و مســیحیان خواهد بود .وی تعویض سنگفرش
کوچه و شناسنامه دار شدن ان را از جمله مقدمات ثبت ملی
کوچه هلند عنوان کرد.
توصیه های سفارت ایران
در چین درباره ویروس کرونا
سفارت ایران در چین از هموطنان مقیم این کشور درخواست
کرد ضمن توجه به هشدارهای پزشکی-بهداشتی در خصوص
ویــروس کرونا ،تا حد امــکان از حضور در اماکــن پر تردد
اجتناب ورزند .ســفارت ایران در چین اعالم کرد :با توجه به
شــیوع ویروس جدید کرونا ،از هموطنان ارجمند مقیم چین
درخواســت می گردد ضمن توجه به هشــدارهای پزشکی-
بهداشــتی در این خصوص ،تا حد امکان از حضور در اماکن
پر تردد اجتناب ورزند .طبــق تمهیدات دولت چین در حال
حاضر ورود و خروج غیر ضروری به شــهرهای قرنطینه شده
امکان پذیر نمی باشد .هموطنان عزیزی که قصد سفر به چین
را دارند پیش از سفر اخرین وضعیت شیوع ویروس در مقصد
را رصد نموده و از تردد در اماکن مشکوک به الودگی اجتناب
ورزند .در صورت مشــاهده عالئم ابتال بــه ویروس به مراکز
درمانی مراجعه و جهت دریافت خدمات کنسولی با سفارت یا
کنسولگری های ایران تماس حاصل فرمایند.
سوءبرداشتنمایندگانیامردم؟
مجلس الیحه مالیات بر ارزش افزوده خروج از کشور را درحالی تصویب
کرد که واکنش ها و اعتراض های مردمی و فعاالن گردشــگری ،برخی
نمایندگان را بر ان داشت تا هنوز ُمهر رای شان خشک نشده ،اذعان کنند
که قرار نیست مالیات اضافه ای برای خروج از کشور گرفته شود .سازمان
امور مالیاتی نیز یک روز بعد درحالی که واکنش ها شدت گرفته بود ،تصریح
کرد که این مالیات همان عوارض خروجی است و برداشت های ناصواب و
کذبی از ان مصوبه شده است.
صبح روز سه شنبه اول بهمن ماه ،مجلس ماده ۳۳الیحه مالیات بر ارزش
افزوده را تصویب کرد .بر اساس این مصوبه ،سازمان مالیاتی مکلف شد
بابت خروج هر مســافر ایرانی به جز موارد تبصره ۳این ماده از مرزهای
هوایی ،دریایی و زمینی وجوهی را به عنوان مالیات از مسافران دریافت و
به حساب درامد عمومی نزد خزانه داری کل کشور واریز کند .این مالیات
در حالی تصویب شده که شهروندان ایرانی هنگام سفر به خارج از کشور
مبلغی را با عنوان عوارض خروج از کشور پرداخت می کنند.
در ماده ای که نمایندگان به ان رای دادند ،استثناءهایی هم وجود دارد؛
براســاس تبصره ۱ماده ۳۳الیحه مالیات بــر ارزش افزوده ،دارندگان
گذرنامه های سیاســی و خدمت ،خدمه وسائل نقلیه عمومی زمینی و
دریایی و خطوط پروازی ،دانشجویان شاغل به تحصیل در خارج از کشور،
بیمارانی که با مجوز شورای پزشکی جهت درمان به خارج از کشور اعزام
می شوند و دارنده پروانه گذر مرزی و مرزنشینان ،جانبازان انقالب اسالمی
که برای معالجه به کشورهای دیگری اعزام می شوند ،زائران ایرانی که در
ایام اربعین حسینی به مقصد عراق از کشور خارج می شوند و ایرانیان مقیم
خارج از کشور که دارای کارنامه شغلی از وزارت تعاون ،کار و رفاه اجتماعی
هستند ،از پرداخت این مالیات معاف شده اند.
تبصره ۳این ماده هم نیروی انتظامی جمهوری اسالمی ایران را موظف
کرده اســت پرداخت «مالیات خروج از کشور» مسافران ایرانی که عازم
خارج از کشور هستند را به روشی که سازمان (مالیات) تعیین می کند
کنترل و از خروج مســافرانی که مالیات مزبــور را پرداخت نکرده اند،
جلوگیری کند .برداشت از مصوبه این بود که مالیات جدیدی بر سفرهای
خارجی شهروندان ایرانی بسته شده است که متفاوت از عوارض خروجی
اســت .همین امر ،واکنش های مردمی گسترده ای را به دنبال داشت و
پرسش هایی مطرح شد درباره این که چرا وقتی محل هزینه کرد عوارض
خروج مبهم است ،مجلس مالیات جدیدی را بر سفرهای خارجی بسته
اســت .از طرفی نگرانی هایی درباره تحدید سفرهای خارجی ان هم در
شــرایطی که قبال نرخ عوارض خروجی ،ارز و بلیت هواپیما ســفرهای
خارجی اثر خود را گذاشته بود ،پیش اورد.
این مصوبه حتی اعتراض های تشــکل های خصوصی گردشــگری را
برانگیخت و باعث انتشــار اطالعیه های بدون هویت در ارتباط با تجمع
تعدادی از اژانس داران شد .حرمت اهلل رفیعی رییس انجمن دفاتر خدمات
مسافرت هوایی و جهانگردی ایران ـ درباره این مصوبه گفت« :من با اینکه
بارها این مصوبه را خواندم ولی متوجه نشدم که دقیقاً چه نوع مصوبه ای
تصویب شده وقتی که اکنون از هر مسافر عوارض خروج گرفته می شود
گرفتن مالیات به چه منظور اســت؟ معموالً اگر مصوبه ای را به مجلس
می برند باید با اهل فن و دســت اندرکاران ان حوزه مشورتی انجام شود.
در این باره چه مشــورتی شد؟ وقتی بخش خصوصی و بخش دولتی از
این موضوع خبر ندارند و یک باره چنین چیزی تصویب می شود باید چه
کار کرد؟ »
جبار کوچکی نژاد رییس فراکسیون گردشگری مجلس هم به این مصوبه
واکنشی داشت و گفت« :من با این موضوع مخالفت کردم چون زمانی که
عوارض از مسافر دریافت می شود دیگر نیازی به گرفتن مالیات نیست» .
شهاب الدین بی مقدار ،نماینده تبریز ،اذرشهر و اسکو نیز این توضیح را
داد که «ماده تصویب شده در مجلس درباره اخذ مالیات از مسافرانی که
قصد خروج از کشور را دارند ،در راستای طرح جداسازی و مستقل کردن
بودجه کشور از درامدهای نفتی با توسل به مالیات انجام می گیرد .در این
ماده ،اخذ مالیات افزون بر عوارض خروج از کشور است اما تا کنون مقدار
دقیق ان مشخص نیست» .
این مصوبه حتی متولیان گردشگری را غافلگیر کرد .به نظر می رسید در
تنظیم و پیشنهاد الیحه ان مشورتی با وزارت میراث فرهنگی ،گردشگری
و صنایع دستی نشده است ،همانطور که وقتی افزایش عوارض خروج از
کشور در الیحه بودجه سال ۱۳۹۷افزایش یافت ،مسووالن گردشگری از
ان بی خبر بودند و فکر می کردند مبلغ عوارض خروج ۸۰هزار تومان شده
و نه ۲۲۰هزار تومان .موقعیت های مشابه این سوال را مطرح می کند که
جایگاه مشورتیمتخصصان،متولیانوذی مدخالنگردشگریدرتنظیم
لوایح و مصوبه های مرتبط با موضوع سفر و گردشگری کجاست؟
ی معاون گردشــگری وزارت میراث فرهنگی،
انچنان کــه ولی تیمور
گردشگری و صنایع دستی درباره این مصوبه گفت که این موضوع مورد
نظر وزارتخانه نبوده است ،ما هم پس از تصویب از وجود این الیحه مطلع
و غافلگیر شدیم ۲۴ .ساعت از تصویب ماده ۳۳الیحه مالیات بر ارزش
افزوده و واکنش ها نگذشته بود که سید فرید موسوی ـ عضو کمیسیون
اقتصادی مجلس شــورای اسالمی ـ در صفحه شخصی خود در توییتر
این توضیح را نوشت« :مالیات خروج از کشور پایه جدید مالیاتی نیست،
همان عوارض خروجی است که قبال تعریف شده .چون عوارض باید به
شــهرداریها پرداخت شود ،صرفا نام ان به مالیات تغییر کرد تا منابع به
خزانه کشور واریز شود .همچنین برخی معافیتهای ضروری که در قوانین
به صورت پراکنده تعریف شده ،در این قانون مجتمع شد» .
الیاس حضرتی رییس کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسالمی هم
گفت« :مالیات خروج از کشور پیش از این با عنوان عوارض خروج از کشور
از مسافران دریافت می شد و چیز تازه ای نیست .ما در الیحه مالیات بر
ارزش افزوده موارد عوارض و مالیات را تجمیع کرده ایم و قرار است همه
این ها به خزانه واریز شود و مجموعه درامدهای حاصل از مالیات و عوارض
به صورت ۵۰-۵۰بین شهرداری و دولت پرداخت شود» .
او اضافه کرده که «مالیات خروج از کشور که پیش از این با عنوان عوارض
خروج از کشور شناخته می شد ،قرار است مانند گذشته در الیحه بودجه
هر سال تعیین شود».
محمدرضا پورابراهیمی نماینده مردم کرمان و عضو کمیسیون اقتصادی
مجلس شورای اسالمی هم گفته است« :در اصالحیه الیحه مالیات بر
ارزش افزوده عوارض خروج از کشور از نظر شکلی و محتوایی اصالح شد.
پیش از این اختالف نظری بین دولت و شهرداری ها وجود داشت ،طبق
قانون عوارض مربوط به شهرداری ها و مالیات مربوط به دولت است .پیش
از این عوارض خروج از کشور به شهرداری ها تعلق می گرفت .در نتیجه
نرخ مالیات خروج از کشور در بودجه ساالنه تعیین می شود و دیگر عوارض
خروج از کشور از مسافران اخذ نخواهد شد» .
توضیحات اصالحی برخی نمایندگان ان هم پس واکنش ها ،اعتراض ها و
بی اطالعی ها ،این پرسش را مطرح می کند که اگر مالیات بر ارزش افزوده
سفر به خارج از کشور همان عوارض خروجی است چرا برخی نمایندگان
مخصوصا در فراکسیون گردشگری که باید مطلع ترین و اگاه ترین بخش
مرتبط با گردشگری در مجلس باشند ،نسبت به ان معترض بوده اند و در
رسانه ها با تصویب چنین ماد ه قانونی اعالم مخالفت کرده و حتی گفته اند،
«پیگیری می کنند تا ملغی شــود ».از سوی دیگر ،تناقض توضیحات و
نظرات برخی نمایندگان مجلس این ســوال را پیش مــی اورد که ایا
نمایندگان مردم می دانستند چه الیحه ای به رای گذاشته شده است و اگر
این مالیات همان عوارض خروج بود؛ چرا از همان ابتدا به صراحت موضوع
ان در مصوبه مشخص نشده است و درباره تغییر عنوان «عوارض خروج»
به «مالیات بر ارزش افزوده خروج از کشــور» تبصره ای وجود ندارد و یا
اشاره ای نشده است که در شرایط حاضر به واکنش ها و تنش ها دامن بزند.
گِره مصوبه مالیات بر ارزش افزوده ســفرهای خارجــی را درحالی که
تناقض های گفتاری نمایندگان مجلس کور کرده بود ،در نهایت سازمان
امور مالیاتی باز کرد .حمد مسیحی ـ معاون درامدهای مالیاتی سازمان
امور مالیاتی کشــور (چهارشنبه ۲بهمن ماه) در توضیحاتی که سامانه
اطالع رسانی این سازمان منتشر کرده ،برداشت های صورت گرفته از این
مصوبه را ناصواب و کذب خواند و گفت :این مالیات همان وجوهی است
که از گذشته از مسافران عازم خارج از کشور مطابق ماده ۴۵قانون مالیات
ی شود .بنابراین مصوبه ای که اخیرا ًمجلس نهایی
بر ارزش افزوده دریافت م
کرده است ،همان وجوهی است که مطابق روال قانونی قبل وصول می شد.
ماده ۴۵قانون مالیات بر ارزش افزوده به دولت اجازه داده می دهد بابت
خروج هر مسافر از مرزهای هوایی ،دریایی و زمینی مبلغی را از مسافران
دریافت و به حساب درامد عمومی (نزد خزانه داری کل کشور) واریز کند.
تغییرات این مبالغ هر ســه سال یک بار با توجه به نرخ تورم با تصویب
هیات وزیران تعیین می شود .سال ۱۳۹۸نرخ عوارض خروج از کشور ،با
رشد خیره کنند ه بیش از ۳برابری و با افزایش پلکانی تصاعدی ،حاشیه ها
و نقدهای بسیاری را در فضای عمومی کشور به وجود اورده بود.
علی اصغر مونسان به دنبال وضعیت بحرانی گردشگری در کشور:
خنثی سازی تبلیغات منفی و ترمیم چهره کشور
برنامه اقدام فوری گردشگری ایران با هدف خنثی سازی تبلیغات منفی
و ترمیم چهره کشــور از امروز شنبه اجرا می شود ،برنامه ای که طبق
گفته وزیر میراث فرهنگی ،گردشــگری و صنایع دستی ،بودجه ویژه
ای ندارد اما قرار اســت دستگاه های دیگر برای به نتیجه رساندن ان
همکاری داشته باشند .علی اصغر مونسان به دنبال وضعیت بحرانی که
در گردشــگری پس از وقایع اخیر ایران و منطقه ایجاد شده است ،روز
سه شنبه (اول بهمن ماه) جلسه ای با جمعی از تورگردان ها داشت که
در ان گفت :سران قوا ،شورای امنیت ملی ،وزرای امور خارجه و اقصاد
در جریان وضع گردشگری کشور قرار گرفته اند و گزارش کاملی هم در
اختیار رییس جمهور قرار داده شده و پیشنهادهایی هم به وزرای اقتصاد
و خارجه فرستاد ه و دولت هم تمهیداتی دارد و تالش می کند اثر اخبار
منفی را کنترل کند .او در واکنش به درخواست هایی که برای حمایت
مالی از گردشگری مطرح شد ،خیلی صریح گفت که بودجه دولت زیر
فشار است ،بنابراین انتظار نداشته باشید بودجه ویژه ای به گردشگری
اختصاص یابد .وزیر میراث فرهنگی ،گردشگری و صنایع دستی اشاره
کرد که محور برنامه اقدام فوری گردشــگری ایران« ،تبلیغات مثبت»
اســت اما به جزئیات دیگر ان اشــاره ای نکرد .پیش از این ،مدیرکل
بازاریابی و تبلیغات گردشــگری برنامه ای را با عنوان «اعتمادســازی
تبلیغات گردشــگری ایران» با هدف عبور از چالش های بوجود امده
است ،منتشر کرده بود.
با حضور وزیر امور خارجه
برگزاری نشست هم اندیشی پاسداری از مراکز فرهنگی؛ میراث مشترک بشری
دبیر کمیســیون ملی یونســکو از برگزاری همایش پاسداری از مراکز
فرهنگی؛ میراث مشترک بشری با همکاری سازمان اسناد و کتابخانه
ملی ایران و با حضور وزیر امور خارجه و مسووالن و کارشناسان فرهنگی
خبر داد .حجت اهلل ایوبی در این باره گفت :یونســکو بر پایه این اندیشه
شکل گرفت که ریشه های خشونت و جنگ را در اذهان بخشکاند .شاید
به همین دلیل در این ســازمان بر شناسایی و برجسته کردن هر انچه
که میراث مشترک بشری اســت تاکید فراوانی وجود دارد .وی افزود:
شناســایی و ثبت میراث ملموس و ناملموس یکی از راه های نزدیک تر
شدن ملت ها به یکدیگر است .زمانی که اعالم می شود ،در ایران ۱۵ائین
و ۲۴اثر ثبت جهانی شده است ،معنایش این است که همه جهان خود را
به گونه ای متعلق به این سرزمین می دانند .دبیر کمیسیون ملی یونسکو-
ایران عنوان کرد :به بیان دیگر جهان ،تجربه ها و دستاوردهای فرهنگی و
تمدنی خود را با دیگران به اشتراک می گذارد و این خود بهترین راه برای
ِ
ایجاد فرهنگ گفت وگو و صلح پایدار در جهان است .ایوبی تصریح کرد:
رویدادهای دلخراش و ازاردهنده این سال ها در تخریب میراث مشترک
فرهنگی جهان ،موجب اندوه و تاثر همه جهان شد .تالش جمعی نخبگان
و فرهیختگان برای پاسداری از میراث جهانی مشترک ،قابل ستایش و
راهی مطمئن برای حرکت به سوی صلحی پایدار است .وی یاداور شد:
سهم ایران در میراث جهانی مشترک بی مانند و مورد احترام همه جهان
است .ایران نهمین کشور از نظر تعداد ثبت های جهانی است .هر دو سال
یک بار ،دو شخصیت فرهنگی و علمی ایرانی در فهرست بزرگداشت های
یونســکو قرار می گیرد .بنابراین پاسداری از میراث فرهنگی ملموس و
ناملموس ایران یک مطالبه جهانی است .دبیر کمیسیون ملی یونسکو-
ایران گفت :تهدید این میراث بشــری ،تهدید تاریخ مشترک و تهدید
هویت نه تنها یک ملت که تهدید بخشی از هویت تاریخی همه جهان
احتمالی
است .در برابر رفتارهای ناهنجار گذشته و رفتارهای ناهنجار
ِ
بهترین کار ،اگاهی بخشی است .ایوبی با اشاره به جزئیات همایش
اینده
ِ
پاسداری از مراکز فرهنگی؛ میراث مشترک بشری گفت :در این همایش
در حقیقت در تالش هستیم با حضور اساتید و شخصیت های برجسته
و سازمان های مردم نهاد ملی و بین المللی ،نقش و جایگاه اثار تاریخی و
فرهنگی را در ایجاد هویت مشترک ،صلح پایدار ،گفت وگو و روابط پایدار
بین کشورها بررسی کنیم .وی اظهار داشت :این همایش روز دوشنبه ۷
بهمن ۱۳۹۸از ساعت ۹صبح در کتابخانه ملی برگزار خواهد شد.
همچنین محمدجواد ظریف ،وزیر محترم امور خارجه نیز در این جلسه
حضور دارنــد و این همایش با حمایت وزیر محترم علوم ،تحقیقات و
فناوری منصور غالمی به عنوان رئیس کمیسیون ملی یونسکو و رئیس
محترم کتابخانه ملی دکتر اشرف بروجردی ،برگزار می شود و از سفرا نیز
برای حضور در این رویداد دعوت شده است .دبیر کمیسیون ملی یونسکو
در ایران گفت :این نشست مقدمه ای است برای هم فکری و هم اندیشی
با نمایندگان کشورهای دارنده تمدن های کهن و یافتن راه های مطمئن
برای پاسداری از میراث مشترک جهانی که یکی از ماموریت های مهم
یونسکواست.
دائم ارکستر سمفونیک تهران در تاالر وحدت
اظهارات منوچهر صهبایی علیه رهبر :
روحانیفـــــرارکـرد!
تازه ترین کنسرت ارکستر ســمفونیک تهران در حالی به رهبری منوچهر
صهبایی در تاالر وحدت تهران برگزار شد که این اجرا شبی تلخ و پرحاشیه برای
مخاطبان رقم زد .طبق اعالم قبلی در این برنامه اثاری منتخب از راخمانینف و
اثاری از بتهوون برای تماشاگران اجرا شد که البته حواشی این برنامه بر متن ان
سایه انداخت .بنیاد رودکی طی روزهای گذشته با انتشار اطالعیه ای اعالم کرده
بود« :با توجه به مشکالت پزشکی و به درخواست شهرداد روحانی ،رهبر دائم
ارکستر سمفونیک تهران ،تازه ترین کنسرت این ارکستر به رهبری منوچهر
صهبایی اجرا می شود ».اطالعیه ای که شنیده ها حکایت از دلخوری و واکنش
تند صهبایی به ان داشت و همین دلخوری هم احتماالً جرقه اصلی حواشی
دیشب بود .صحبت ها و انتقادات تند صهبایی در واکنش به این اطالعیه در
حاشیه اجرا ،باعث شد تازه ترین کنسرت ارکستر سمفونیک تهران تبدیل به
پرحاشیه ترین کنسرت این ارکستر در سال های اخیر شود .کما اینکه غیبت
ناگهانی و طوالنی مدت شهرداد روحانی در هفته های اخیر نیز در برخی محافل
غیررسمی و رسانه ای باعث طرح برخی شایعات و حرف و حدیث ها درباره پشت
پرده این جدایی شده بود .منوچهر صهبایی رهبر مهمان ارکستر سمفونیک
تهران ،قبل از شروع کنسرت ضمن انتقاد از عملیات عمرانی «پهنه رودکی» که
به گفته او در رفت و امد مخاطبان تاثیر منفی گذاشته توضیح داد :من به هیچ
شنبـــــــــــــه 5بهمن ماه 1398سال دوازدهم شمــاره 1187
www.honarmandonline.ir
موسیقی
MUSIC
خبر
معرفی گروه های بخش پاپ جشنواره موسیقی فجر
از ارش و مسیح و امید حاجیلی
تا سیروان خسروی و بهنام بانی
واکنش شهرداد روحانی
به حواشی کنسرت ارکستر سمفونیک
عمیق ًا متاسفم!
شهردادروحانیرهبرارکسترسمفونیکتهرانپسازاتفاقات
و حاشیه هایی که در کنسرت شب گذشته این مجموعه رقم
خورد،توضیحاتیرامنتشرکرد.شهردادروحانیرهبرارکستر
سمفونیک تهران یک روز پس از اتفاقات و حاشیه هایی که
در کنسرت شب گذشــته این مجموعه دولتی رقم خورد،
توضیحاتی را در صفحه شخصی خود در اینستاگرام منتشر
کرد .در متن منتشر شده از سوی شهرداد روحانی امده است:
«مخاطبان محترم ارکستر سمفونیک تهران .با درود؛ از انچه
در تاالر وحدت و در میانه اجرای ارکستر سمفونیک تهران
روی داد ،عمیق ًا متاسفم .امیدوارم فضای موسیقی ما همچون
گذشته در مسیر صلح و دوستی در حرکت باشد .از نوازندگان
محترم ارکستر سمفونیک تهران ،برای حمایت از مخاطبان
برنامهونیزجایگاهرهبرارکسترسمفونیکتهرانکمالتشکر
را دارم ».شهرداد روحانی این متن را با امضای «مدیر هنری
و رهبر ارکستر سمفونیک تهران» در صفحه شخصی خود
منتشرکردهاست.
عنوان قرار نبود که در این کنسرت ارکستر سمفونیک تهران ،به عنوان رهبر
حضور داشته باشم اما گویا رهبر ارکستر سمفونیک تهران به دلیل مشکالتی
که به وجود امده بود ،دو هفته پیش بدون اینکه با مســئوالن بنیاد رودکی
صحبتی کرده باشد ،از ایران فرار کرده است! بنابراین اگر چیز دیگری همچون
دالیل پزشکی و از این دست مسائل نوشته اند من قبول ندارم .وی افزود :من
در کنسرت امشب به این دلیل حضور پیدا کردم که اقای سهرابی (معاون تولید
هنر و اموزش بنیاد رودکی) از من خواهش کرد تا رهبری ارکستر را به عهده
بگیرم .من هم چون دوست داشتم کمک کنم این حضور را پذیرفتم .در حالی
که فشار سنگین ناشی از رهبری ارکستر کنسرت نمایش «مری پاپینز» بارها
من را راهی اورژانس کرد و حتی روزهای گذشته مجبور شدم اپاندیسم را عمل
کنم .با وجود این شرایط قبول کردم تا در این کنسرت حضور داشته باشم.
صهبایی با ابراز تاسف و ناراحتی از اتفاقات ناگوار هفته های گذشته در کشور از
جمله جان باختن تعدادی از هموطنان در حادثه سقوط هواپیمای اوکراینی،
مراسم تشییع پیکر سردار شهید حاج قاسم سلیمانی در کرمان و سیل استان
سیستان و بلوچستان ادامه داد :اجرای این کنسرت حداقل ۱۰جلسه تمرین
نیاز داشت ،ولی خوشبختانه نوازنده ها خیلی خوب بودند و ما با دو جلسه تمرین
توانستیم برنامه خوبی را ارائه دهیم .به هر حال وقایع اخیر کشور باعث تاسف
است و ما هم نمی توانیم به این اتفاقات بی تفاوت باشیم .ما دلمان می خواهد کار
کنیم تا اینکه اعتصاب کنیم .ما کارمان را انجام می دهیم .شعار ما سکوت است
اما سکوتی که پیام اور صلح و دوستی است .بعد از این جمالت صهبایی بود
که یکی از تماشاگران سالن که با صدایی بلند اعالم کرد« :درست نیست شما
پشت سر همکار خود چنین حرفی بزنید که فرار کرده است!» و صهبایی نیز در
واکنش به این صحبت ها در اظهارنظری عجیب گفت« :مطرب باید بره دنبال
جایی که مطربی اش رو بکنه!» .این دیالوگ موجب شد برخی از مخاطبان دیگر
در سالن نیز نسبت به اظهارات این تماشاگر واکنش نشان دهند.
استراحت نیم ساعته ای که حاشیه ها را دوچندان کرد
پس از صحبت های صهبایی که در برخی از مقاطع با واکنش انتقادی تعدادی
از نوازندگان حاضر بر روی صحنه نیز همراه بود ،ارکستر سمفونیک تهران به
اجرای قطعاتی از راخمانینف و بتهوون پرداخت .اما با پایان یافتن این بخش
بود که انتراکت معمول ۱۰دقیقه ای بین بخش اول و دوم کنسرت ،حاشیه
جدید دیگری را رقم زد .پس از گذشت زمانی حدود بیست دقیقه ای بود که
به دلیل حضور نیافتن به موقع گروه نوازندگان روی صحنه ،تماشاگران نیز
متوجه حواشی رخ داده در پشت صحنه کنسرت شدند .کما اینکه برخی از
ان ها در نقاط مختلف جایگاه تماشاگران با دست زدن هایی که نشانه اعتراض
بود ،خواهان حضور یکی از مدیران برگزاری کنسرت یا نوازندگان برای توضیح
درباره دالیل تاخیر شروع قسمت دوم برنامه بودند .این شرایط نیز در حالی رقم
خورد که شنیده شد منوچهر صهبایی به دلیل این شرایط پیش امده به لحاظ
جسمانی دچار عارضه قلبی شده به حدی که تعدادی از افراد به دنبال تماس
با اورژانس برای حضور در تاالر وحدت برای مراقبت های پزشکی و رسیدگی به
حال جسمی وی بودند.هم زمان شنیده شد بعد از پایان بخش اول کنسرت،
تعدادی از نوازندگان ارکستر تصمیم گرفتند به دلیل اظهارات ابتدایی صهبایی
درباره شهرداد روحانی ،روی صحنه حاضر نشوند .فضایی که هم فضای پشت
صحنه ارکستر را تحت تاثیر قرار داده بود و هم بسیاری از تماشاگران متوجه
این امر شده بودند.
صحبت هایکنسرتمایسترواعتراضیکهحاشیه
را به تماشاگران کشاند
بعد از حدود نیم ساعت شنیده ها حکایت از ان داشت به دلیل اوضاع نامساعد
جســمی منوچهر صهبایی و تصمیم تعدادی از نوازندگان ارکستر مبنی بر
7
حضور نیافتن روی صحنه ،باالخره تصمیم بر این شده است که نوازندگان روی
صحنه حاضر شده و به احترام تماشاگرانی که بلیت این کنسرت را خریداری
کرده اند با در نظر گرفتن این نکته که منوچهر صهبایی روی صحنه حضور
نداشته باشد ،قطعاتی را بدون رهبر اجرا کنند .محمدرضا کریمی کنسرت
مایستر ارکستر سمفونیک تهران بعد از استقرار نوازندگان در محل اجرای خود
خطاب به تماشاگران گفت :متاسفانه در بخش اول کنسرت بی احترامی به اقای
شهرداد روحانی شد که ما تصمیم گرفتیم برنامه را در قسمت دوم اجرا نکنیم.
همین توضیح کوتاه که موید شنیده ها بود باعث شد این بار تعداد بیشتری از
تماشاگران نسبت به این اقدام نوازندگان اعتراض کرده و در محل استقرار خود
با صدای بلند نسبت به این تصمیم نوازندگان موضع گیری کنند .شرایطی که
حتی باعث شد تعدادی از تماشاگرانی که در ردیف های مختلف سالن نشسته
بودنــد ،در واکنش به غیبت منوچهر صهبایی و این اقدام نوازندگان صندلی
خود را ترک کنند .جالب اینکه به نظر می رسید نوازندگان ارکستر نیز اجماع
کلی روی این تصمیم نداشته اند و همین موضوع نیز به خودی خود باعث شد
عده ای از تماشاگران در حمایت از صهبایی و تعدادی دیگر نیز در حمایت از
اقدام نوازندگان به موضع گیری بپردازند .در این بین حسن سهرابی معاون
تولید هنر و اموزش بنیاد رودکی ،محمدرضا صفی مدیر داخلی ارکستر ،امید
صدیق مدیر روابط عمومی بنیاد رودکی ،منیژه صهبایی ،مسعود اله یاری و
تعــدادی دیگر از کارکنان تاالر وحدت نیز تالش زیادی می کردند تا اوضاع
به سمت ارام شدن پیش رود .سرانجام بعد از دقایقی بگومگوی پرحاشیه،
نوازندگان ارکستر دو قطعه را بدون رهبر ارکستر اجرا کردند تا تماشاگران
شاهد یکی از پرحاشیه ترین کنسرت های تاالر وحدت در ماه های اخیر باشند.
اما انچه که در این شرایط می تواند برای مدیران بنیاد فرهنگی هنری رودکی
حائز اهمیت باشد ،لزوم اطالع رسانی شفاف و صادقانه درباره این تغییر بود
که اگر طی هفته های اخیر نسبت به دالیل کناره گیری ،خروج ،انصراف و یا
غیبت موجه شهرداد روحانی صورت می گرفت ،می توانست شرایط ارام تری
را برای این کنسرت فراهم ســازد .این در حالی است که عودت بلیت های
خریداری شــده به تماشاگرانی که خواهان حضور در یک کنسرت ارکستر
سمفونیک تهران بودند نیز می توانست یکی از راه های دلجویی از مخاطبان
این کنسرت پرحاشیه باشــد .محمدرضا کریمی (کنسرت مایستر) ،امیر
مینو سپهر ،فرزاد صیدی ،عاطفه سادات حسینی ،دانیال جورابچی ،احسان
شامی ،عرفان شریف زاده ،هومان جاللت ،بهار فلسفی ،محمد حسن ده الری،
فرشاد شیرانی ،ســارا نادری ،سنا معزز ،فرناز دارویی نوازندگان ویولن یک،
عماد رضا نکویی ،مونیکالران ،مهوش عسگری ،علیرضا چهره قانی ،پیمان
شامی ،عرفان وکیلی ،محمد امین واحدی ،سارا بیرامزادگان ،موژان میرزایی،
محمد علی غریبی ،نگین حاتمی ،علیرضا گلستانه نوازندگان ویولن دو ،ماکان
خویی نژاد ،هستی حامدسپاسی ،پارسا هادی ،کیانمهر کشاورز ،شهرزاد مجد،
میرنوید حمیدی ،نرگس فالح پسند ،ویدا مالحسنی نوازندگان ویولنسل،
کاوه تسعیری ،امین زمان خان ،پژمان اختیاری ،زهرا عبداهلل زاده ،اتنا زنگنه،
الهام عادلی زاده ،سیده صبا صفوی ،مسعود پور بخت ،مهدی منادی ،علیرضا
یزدی نوازندگان التو ،پورنگ پور شــیرازی ،مهدی کالنتری ،پروانه انارکی،
رضا دســت فال ،علی فریوسفی ،محمدرضا جبار نوازنده کنترباس ،نازنین
احمدزاده ،کیمیا شعربافیان نوازندگان ابوا ،شهرام رکوعی ،مه سیما فالحی،
غزاله میرزازاده نوازندگان فلوت ،مینلی دانلیان ،یلدا احسانی نوازنده کالرینت،
علیرضا متوسلی داراب ،فرشاد محمدی نوازنده فاگوت ،علی ضرابی ،کامیار
ماندگاریان نوازندگان ترومپت ،سیامک کریم پور ،سپهر عباسی ،رامین براتی
نوازندگان ترومبون ،فرشاد شیخی ،سیامک میردادیان ،فاطمه یوسفی نژاد،
نرگس تقی پور نوازندگان هــورن ،بابک میردادیان نوازنده توبا ،محمدرضا
پناهی نــژاد نوازنده تیمپانی ،کاوه میرحســینی ،ارمین خیردان و
فروف فضلی نوازندگان ســازهای ضربی و کالوسن گروه نوازندگان
ارکستر سمفونیک تهران در کنسرت پنجشنبه شب سوم بهمن ماه
حضور داشتند .برگزاری کنسرت با اجرای اثاری از انتونیوسالیری،
فرانتس شوبرت ،لبرون و تعدادی دیگر از اهنگسازان مطرح موسیقی
کالسیک دنیا در فروردین ماه به رهبری مهمان منوچهر صهبایی در
تاالر وحدت ،برپایی کنســرت با اجرای اورتور «اجراگر» از موتزارت،
کنسرتو ساکسیفون از اریک الرسون ،سمفونی شماره سه در المینور
اثر مندلســون به رهبری مهمان نصیر حیدریان ،برگزاری کنسرت
با اجرای ســمفونی ۹بتهوون به رهبری شــهرداد روحانی در تاالر
وحدت ،اجرای سوئیت ســمفونی «شهرزاد» در تیر ماه به رهبری
شهرداد روحانی در تاالر وحدت ،اجرای برترین موسیقی متن های
دنیای سینما در مرداد ماه به رهبری شهرداد روحانی در تاالر وحدت،
برگزاری کنسرت سمفونی «قدرت سرنوشت» جوزپه وردی« ،شاگرد
جادوگر» پل دوکا« ،بولرو» موریس راول و ســمفونی «شماره »۴
بتهون در مرداد به رهبری مهمان نیکالس کراوتز در تاالر وحدت،
اجرای قطعاتی از موسیقی کالسیک کشورهای فرانسه و ایتالیا به
رهبری نیما کشاورزی در ابان ماه ،اجرای اثاری از لوریس چکناواریان
در قالب پروژه «صلح و دوستی طی اذر ماه در تاالر وحدت ،اجرای
کنسرت ویژه «بزرگداشت موسیقی جنگ» در ابان ماه به میزبانی
تاالر وحدت ،اجرای قطعاتی از کلود دبوسی اهنگساز فقید فرانسوی
از مبتکران و طراحان سبک امپرسیونیسم در موسیقی با تک نوازی
هارپ طناز بیگی ،ژوزف موریس راول اهنگساز فقید فرانسوی و اثاری
سرگئی ســرگئیه ویچ پروکفیِف اهنگساز و پیانیست روس و ایگور
استراوینسکی اهنگساز روس و از هنرمندان تاثیرگذار موسیقی در
قرن بیستم در دی ماه از جمله برنامه های ارکستر سمفونیک تهران
در ماه های گذشته بوده است.
ن می توانند
عالقه مندان از ساعت 17روز چهارشنبه دوم بهم
بلیت هــای اجراهای بخش پاپ ســی و پنجمین جشــنواره
موســیقی فجر را خریداری کنند .به گزارش هنرمند به نقل
از روابط عمومی ســی و پنجمین جشــنواره موسیقی فجر،
در بخش پاپ این دوره جشــنواره 9گروه با 16اجرا حضور
دارند .برادران (ارش و مسیح عدل پرور) ،امید حاجیلی ،علی
یاســینی ،رضا بهرام ،محســن ابراهیم زاده ،امیرعباس گالب،
مــاکان (رهام هادیان و امیر مقاره) ،ارون افشــار ،ســیروان
خســروی و بهنام بانی در سی و پنجمین جشنواره موسیقی
فجر در سالن میالد نمایشگاه بین المللی تهران اجرا می کنند.
اجراهای بخش پاپ سی و پنجمین جشنواره موسیقی فجر در
دو سئانس ساعت 18:30و 21:30در هر روز برگزار می شود.
گروه برادران (ارش و مســیح عدل پرور) روز چهارشــنبه 23
بهمن دو اجرا ،امید حاجیلی و علی یاســینی در 24بهمن به
ترتیب در سئانس نخست و دوم ،رضا بهرام 25بهمن دو اجرا،
محسن ابراهیم زاده 26بهمن دو اجرا ،امیرعباس گالب و گروه
مــاکان (رهام هادیان و امیر مقاره) در 27بهمن به ترتیب در
سئانس نخست و دوم ،ارون افشار 28بهمن دو اجرا ،سیروان
خسروی 29بهمن 2اجرا و بهنام بانی اول اسفندماه دو اجرا
روی صحنه می روند .بلیت فروشــی سی و پنجمین جشنواره
موســیقی فجر در ســایت های تیــوال و پــارس بلیط انجام
می شــود که بلیت اجراهای پاپ فقط در ســایت پارس بلیت
فروخته می شود .عالقه مندان از ساعت 17روز چهارشنبه دوم
بهمن ماه می توانند بلیت های اجراهای بخش پاپ جشنواره را
خریداری کنند .دبیرخانه ســی و پنجمین جشنواره موسیقی
فجر ابان ماه در نامه ای به ســایت های بلیت فروشی اجراهای
موسیقی ،طرح های پیشنهادی و شرایط ان ها را برای فروش
بلیت خواســتار شد که بعد از بررسی شرایط ازنظر خدمات و
پشــتیبانی فنی و قیمت های پیشــنهادی ،دو سایت تیوال و
پارس بلیت برای فروش بلیت های جشنواره انتخاب شد.
درباره واکنش هنرمندان در اتفاقات تلخ این روزها
HONARMAND INTERNATIONAL NEWSPAPER
شماره • 1187شنبه 5بهمن ماه • 1398سال دوازدهم • 8صفـــــحه
صاحب امتیاز :شـرکت جهان سبز
مـدیر عامـــل :حسـین احـمـدی
مدیر مسوول :مهدی احمدی
زیـر نظــر شــورای ســردبیـــری
چاپ :شاخه سبز
سازمان اگهی ها88311361 - 88311353 :
نشانى :تهران ،خیابان مطهری ،بعد از خیابان سلیمان خاطر
خیابان اورامان ،پلاک ،43واحد2
تلفکس88813489 - 88301986 :
توزیع :نشرگستر امروز
منشور اخالق حرفه ای روزنامه هنرمند
http://honarmandonline.ir/?p=6049
سیستممدیریتکیفیت-رضایتمندیمشتری
سیستم مدیریت کیفیت
ISO 10004:2012
تعارض سلبریتی ها با مردم
حوادث ناگوار دی ماه امسال که در تاریخ ایران روزگاری تلخ را به یادگار گذاشت؛
بهانه جدید سلبریتی های ایرانی برای نمایش های نشان دادن همراهی با مردم بود.
دم دست ترین چیزی که پیش روی انها بود جشنواره های فجر به ویژه جشنواره
فیلم فجر که در کنار نمایشگاه کتاب مهمترین اتفاق فرهنگی سال در ایران به
شمار می رود بود .چندتایی از سلبریتی ها در شبکه های اجتماعی شروع به اعالم
تحریم جشنواره فجر کردند .جدای از اینکه خیلی از انان اساساً اثری در جشنواره
نداشــتند و ظاهرا ً فرشهای قرمز پرجلوه فجر و نمایش های لباس های جدید و
عجیب و غریب خودشــان را تحریم کرده بودند؛ بازی تحریم اما از همان ابتدا
نگرفت و بازنده اش از پیش مشخص بود .مجموع دستاورد روزهای تحریم ظاهرا ً
درخواست یک کارگردان و دو بازیگر برای داوری نشدن فیلم هایشان در جشنواره
فجر بود .شهاب حسینی بازیگر چهره سینمای ایران نیز در همان حوالی یادداشتی
نوشت و درخواست کرد که سیاسی بازی ها به جشنواره فیلم فجر لطمه نزند .اما
شــوک واقعی زمانی بود که دو روز پیش موعد پیش فروش بلیط های جشنواره
فیلم فجر رسید و در رکوردی تقریباً کم سابقه بنا به گفته مدیر روابط عمومی
جشنواره فیلم در مدت یازده دقیقه همه بلیط ها به فروش رفت .زمانی معنادار که
ISO 9001 : 2008
instagram.com/honarmandonline
telegram.me/honarmandnews
www.honarmandonline.ir
اوقات شــرعی
به وقت تهران
12:16
اذان ظهر
17:21
غروب افتاب
17:39
اذان مغرب
اذان صبح فردا
طلوع افتاب فردا
05:42
07:11
گنج سخن
حدیث ( )1امام صادق علیه السالم :
مومن همواره خانواده خود را از دانش و ادب شایسته بهره مند
مى سازد تا همه انان را وارد بهشت کند.
مستدرکالوسایلومستنبطالمسایلج،12ص201
نشان می داد انچه برخی از سلبریتی های ایرانی هنوز در همان حال و هوا سیر
می کنند فاصله بسیار زیادی با انچه مردم در ذهنشان می گذرد دارد .این دومین
ضربه متوالی بود که سلبریتی های ایرانی در چند ماه اخیر از ناحیه افکار عمومی
طبقه ای که معموالً تمایالت انها را در جامعه نمایندگی می کرد دریافت کردند.
درست دو ماه پیش در حاشیه اعتراضات گسترده ای که به تصمیم یکباره دولت
در افزایش بی رویه بنزین در کشور صورت گرفت؛ سلبریتی های ایرانی نیز بیانیه ای
به صورت هماهنگ و مشترک در شبکه های اجتماعی منتشر کردند که حاوی
اعتراضات تند و تیزی به وضعیت اداره کشور بود .سلبریتی ها و هنرمندان ایرانی،
نتوانستندبروسوسهتحریک برانگیزبیانیهدادنغلبهکنندوسکوتچندروزه شان
را ادامه دهند .نتیجه بیانیه ای بود که با نام صدای ابان منتشر شد و با نقشه سیاه
شده ایران به صورت هماهنگ در پیج ها و صفحات شبکه های اجتماعی هنرمندان
و سلبریتی ها منتشر شد .نتیجه اما قابل پیش بینی نبود .مردم علیه انها شوریدند.
انها به زودی با سواالت بی پاسخی درباره نقش شان در مستقر شدن دولت کنونی
مواجه شدند .عکس ها و عالئم تبلیغی انها در حمایت از دولت کنونی بالفاصله در
کنار بیانیه صدای ابان قرار گرفت و نتیجه یک رسوایی سراسری برای همه انها
پشت صحنه
باالرفتن انفجاری قیمت دالر ،درگیری مجدد ایران و امریکا و حمله احتمالی به اسرائیل ،سقوط دالر و
جایگزینی ارزی دیگر در تبادالت اقتصادی ،اســتفاده از صالح های فوق سری برای تغییر شرایط اب و
هوایی(هارپ) ،استعفای قابل توجه و دسته جمعی نمایندگان مجلس در صورت تایید نشدن از شورای
نگهبان ،سرمای شدید و بی سابقه در ایران ،استیضاح همزمان چند وزیر و نیاز مجدد رئیس جمهور و دولت
به رای اعتماد ،استعفای رئیس جمهور ،احتمال ورشکستی برخی بانکها ،احتمال شیوع جهانی ویروس
کرونا و کشته شدن میلیونها نفر در جهان ،احتمال سونامی بی سابقه در دریای عمان و اقیانوس هند و
دهها و بلکه صدها خبر دلهره اور و قابل تامل که اینروزها در شبکه های مجازی دست به دست می شوند؛
همه منتظر اتفاقی بزرگ و تغییر شرایط فعلی هستند .اغلب منتظریم ببینیم چه اتفاقی می خواهد بیافتد
و شرایط طوری شده که بیشتر از یه هفته اینده را نمی توان پیش بینی و برنامه ریزی کرد .سردبیر می گفت
در این هاگیر و واگیر پلن گســترده رئیس را برای تغییرات در روزنامه ها و توسعه رسانه ای در سال اینده
نمی فهمم .با یکی از همکاران روی استیضاح ترامپ شرط حالل بستیم با اینکه مطمئن هستم استیضاح
نمی شود و نمایش مضحک دمکراسی در امریکاست ولی یه حسی میگه ممکن هست استیضاح شود و
شرط را ببازم! شاید هم جفتمان اشتباه کنیم و با توجه به جوایز اقواکننده ای که اینروزها برخی مردم و
نمایندگان مجلس از اقصی نقاط جهان برای سر ترامپ تعیین می کنند ،کشته شود.
پندبزرگان
تسنیم
طرح روز
صحنه
پشت
هزاران شمع می توانند با یک شمع روشن شوند و عمر
ان شمع کوتاه نخواهد شد .سهیم کردن شادی خود
با دیگران هرگز ان را کم نمی کند.
بودا
حافظانه
این خرقه که من دارم در رهن شراب اولی
وین دفتر بی معنی غرق می ناب اولی
چون عمر تبه کردم چندان که نگه کردم
در کنج خراباتی افتاده خراب اولی
ایرانیان در سیل مهربانی،
همدلی را معنا کردند
بود .این اشتباه محاسباتی خیلی زود به دودستگی در صف سلبریتی ها انجامید.
اکثر انها کامنت های پست مذکور را بستند و سعی کردند اعتراضات مردمی در
فضای مجازی را نادیده بگیرند .زرنگی سلبریتی های ایرانی نقطه انتها داشت و
انها ظاهرا ً در حال نزدیک شدن به این نقطه بودند .این از معدود دفعاتی بود که
مخاطبان همراه سلبریتی ها در فضای مجازی با انها همراه نشدند .شاید نشانه ای
بر تغییر اساسی در فرهنگ عمومی .تناقض فوق العاده اشکار سلبریتی ها و نادیده
گرفتن اشکار نقش شان در به وجود امدن موقعیت فعلی برای کشور و مردم ،گویا
دیگر قابل تحمل نبود.زرنگی های طنازانه انها در استوری ها و پست های صفحاتش
هم دیگر خریداری نداشت و انها در حال مشاهده روی دیگری از ایرانی ها بودند
که تاکنون ندیده بودند .با توجه به این دو اتفاق مهم در تاریخ حضور سلبریتی ها در
رسانه های ایرانی به نظر می رسد که انتخابات پیش رو شاهد حضور حداقلی انها در
تبلیغاتورای گیریباشیم.سلبریتی هادریکیازمعدودمواردحیاتخودهستند
که کمترین اقبال اجتماعی به سمت انان است .خبرهای نامساعدی از لغو کردن
کنسرت هایی می رسد که فروش نداشته اند و خوانندگان حاال نمایش همراهی با
مردم را فرصت مناسبی دیده اند برای استفاده از این موقعیت و در عین حال خانه
سینما که در بیانیه ای از سینماگران خواسته بود تا با تلویزیون همکاری نکنند؛
خیلــی زود بیانیه بعدی اش را کام ً
ال متفاوت با اولی تنظیم کرد.پیگیری دقیق
تحوالت سلبریتی ها در ایران یکی از سرنخ های جالب برای یافتن موقعیت های
فرهنگ در ایران است.
قطب الدینصادقی:
نگاه نو
نمایش چنور؛ پلی برای عبور جامعه
از خشم و ارام گرفتن در سایه عشق است
قطب الدین صادقی کارگردان تئاتر ،نمایشنامه نویس و استاد دانشگاه
با اشاره به خصوصیات رفتاری و روحی جامعه معاصر گفت :نمایش
«چنور» تالش می کند در قالب روایت داستانی پلی برای عبور جامعه
از خشم و ارام گرفتن در سایه عشق و مهر را به نمایش بگذارد .صادقی
با تاکید بر این که رسالت و وظیفه تئاتر و هنرمندانش همسویی با
جامعه و بازتاب دغدغه ها ،مشکالت و اسیب هایی است که جامعه
را تهدید می کند ،یاداور شد :تئاتر هنر اندیشیدن و انتقال اندیشه به
مخاطب است .به همین سبب هنرمند تئاتر باید همواره در طول دوران
فعالیتش تالش کند به واسطه اثر هنری خود مخاطبان را در مواجهه
با اسیب ها و مشکالت موجود در جامعه با نگاهی جهان شمول تر در
جهان به واکنش و اندیشــیدن وادارد .وی با انتقاد از گردش حرکت
تئاتر اندیشه محور در کشورمان به سمت و سوی تئاتر تفننی و صرفاً
متکی بر سرگرم سازی و فتح گیشه یاداور شد :به شخصه با این شیوه
و نگاه هیچ گاه فعالیت هنری نکرده و تا زمانی که زنده هستم نخواهم
کرد .تئاتر برای من مفهومی غیر از اندیشیدن ،تامل و تعمق درباره
مسائل پیرامون مان ندارد .انچنان که این هنر را اموختم نیز بزرگان
تئاتر هیچگاه نامشان به واسطه نگاه تفنن و سرگرمی ساز به تئاتر در
تاریخ ثبت نشده است .به گفته صادقی وقتی زندگی و اثار بزرگان
تئاتر جهان را مرور می کنیم ،به وضوح متوجه می شویم قلم درخشان
پیرامون جامعه ،کشور و
و ذهن متفکر این افراد در مواجهه با مسائل
ِ
مردمانی که با انها زیست کرده و نفس می کشیدند به عنوان مهمترین
خط مشــی و نگاه ان ها در خلق اثر هنری به شــمار رفته است .در
حقیقت همین نگاه و واکنش هنرمندان ،توام با اندیشه نویسندگان و
کارگردانان بزرگ در عرصه تئاتر است که نام ان ها را در تاریخ تئاتر
ثبت کرده اســت .این کارگردان ،مدرس و پژوهشگر تئاتر در پاسخ
به این پرســش که ایا تاکید بر نگاه اندیشه محور و بیان اسیب های
اجتماعی موجود توسط هنرمندان تئاتر باعث انتقال مستمر تلخی ها
و مصائب جامعه به مخاطب نمی شود یاداور شد :اینجاست که هنر،
معنای اصیل خود را پیدا می کند .هنرمند با نگاهی زیبایی شناسانه و
با زبانی متکی بر امر زیبا تالش می کند تمام تلخی ها و سختی های
جامعه خود را بگیرد و این بار در قالب اثر هنری انرا با رویکرد و نگاهی
زیبا اما با متنی تلخ ،قابل پرسش و اندیشیدن به مخاطب معرفی و
ارائه کند .صادقی در پاسخ به پرسشی دیگر که چرا برای روایت نمایش
چنور باز هم سراغ مونولوگ (تک گویی) و استفاده از یک بازیگر مانند
نمایش های پیشین خود چون سحوری و مویه جم رفته است ،گفت:
چنور روایت کننده قربانی شدن نسلی ست که به واسطه اجتماعی که
ارام ارام از مهر ،احساسات و عشق فاصله گرفته و به سمت عصبیت و
پرخاشگری رفته اعتراض و قیام می کند .وی افزود :در حقیقت قهرمان
چنور قهرمانی است که مدام تالش دارد در سایه ارمیدن در پناه عشق
و عاطفه هدف زندگی خود را دنبال کند اما تلخی ،عصبیت و عدم
درک مفهومی مانند همدلی و همراهی در میان جامعه ای که او زیست
می کند ،باعث شده تا او و هم نسالنش به نسلی اسیب دیده بدل شوند.
اخبار دیدنی
روز برفی در پارک جمشیدیه /حسین ظهروند
ارکستر سمفونیک تهران پنج شنبه شب به رهبری «منوچهر صهبایی» در تاالر وحدت تهران
اجرای جنجالی داشت« .منوچهر صهبایی» رهبر مهمان ارکستر قبل از اغاز برنامه اظهاراتی
تندی علیه «شهرداد روحانی» رهبر دائم ارکستر انجام داد که این مسئله در زمان استراحت
موجب رنجش خاطر نوازندگان ارکستر از رهبر میهمان شد /نازنین کاظمی نوا
نمایشگاه نقاشی فابریزیو ایبا هنرمند بلژیکی ساکن ایتالیا با نام «گل هایی از باغ درون»
در گالری سایه برپاســت .اثار این نمایشگاه متشکل از سه مجموعه به نام های «افسانه
سیاه»« ،هویت زنانه» و «گل ها» است که برای اولین بار در گالری سایه به نمایش درمی اید
/مهدیه بابایی
نمایشــگاه گروهی «اسطوره نگاری» در گالری استاد میرمیران و پاییز ،تا اول بهمن ماه در خانه
هنرمندانایرانبرپاست/هنرانالین
نمایش «النچر »5به نویسندگى و کارگردانى پویا سعیدی ،مسعود صرامى تا هفتم بهمن در
تماشاخانه ایرانشهر روى صحنه است /نیلوفر جوانشیر
نمایشگاه منتخب اثار محمدابراهیم جعفری با عنوان «در سفر با ماه» در گالری های ممیز
و زمستان برپاست /گاتا ضیاتبری
