ماهنامه عتف (علوم،تحقیقات و فناوری) شماره 61-۱۳
ماهنامه عتف (علوم،تحقیقات و فناوری) شماره 61-۱۳
ماهنامه عتف (علوم،تحقیقات و فناوری) شماره 61-۱۳
صفحه 1
صفحه 2
وزارت علوم ،تحقیقات و فناوری
3
ماهنامه خبری تحلیلی علوم ،تحقیقات و فناوری
ح
ت
ق
ی
ف
وزارت علوم قات و ناوری
وزارت علوم ،تحقیقات و فناوری
انچه خواهید خواند:
برنامــه هــا و دســتاورد هــای حــوزهارتیــاط دانشــگاه هــا بــا جامعــه و
صنعــت
تدوین نظام انگیزشی متناسب درپژوهش های سازمان انرژی اتمی
پژوهشگران و فناوران برگزیده کشورمعرفی شدند
طرح ویژه شورای عالی علوم ،تحقیقاتو فناوری برای رفع موانع پژوهشی /رایزنی
برای رفع مشکل مفاصا حساب قراردادهای
پژوهشی
مقدمه
موضــوع ارتبــاط دانشــگاه ها بــا جامعــه و صنعــت
در ســال های اخیــر بســیار مــورد توجــه قــرار گرفته
اســت .امارهــای موجــود در خصــوص قراردادهــای
ارتبــاط صنایــع و دســتگاه های اجرایــی بــا
دانشــگاه های کشــور خوشــبختانه رشــد مناســبی
داشــته اســت .تدویــن و ابــاغ طــرح تحــول
همــکاری دانشــگاه ها و موسســات پژوهشــی
و فنــاوری بــا جامعــه و صنعــت ،شناســایی و
مستندســازی دســتاوردهای دانشــگاه ها در
حــوزه ارتبــاط بــا جامعــه و صنعــت ،توســعه و
ســاماندهی دوره هــای مهارت امــوزی دانشــگاه ها
و مراکــز پژوهشــی در جهــت افزایــش توانایــی
فارغ التحصیــان ،رصــد اشــتغال دانش اموختــگان
دانشــگاهی ،حمایــت از ایجــاد ســاختارهای هدایــت
شــغلی و کاریابــی تخصصــی در مراکــز علمــی و
دانشــگاه ها ،فرصــت مطالعاتــی اعضــاء هیــات
علمــی در جامعــه و صنعــت،
حمایــت از طــرح هــای مزیــت اســتانی و
پروژه هــای فناورانــه جهــش تولیــد و جــذب
امریه هــای ســربازی ارتبــاط بــا جامعــه و صنعــت
از جملــه برنامه هــای وزارت علــوم ،تحقیقــات و
فنــاوری بــه منظــور افزایــش ارتبــاط بــا جامعــه و
صنعــت در ســال های اخیــر بــوده اســت.
از ســوی دیگــر ســاماندهی و توســعه قراردادهــای
کالن دانشــگاه ها و پژوهشــگاه ها بــا دســتگاه های
اجرایــی و همچنیــن اسیب شناســی مســتمر
مشــکالت حقوقــی دانشــگاه ها در قراردادهــای
همــکاری بــا صنایــع و دســتگاه های اجرایــی
کشــور و تــاش در جهــت رفــع ان هــا ،گام هــای
مهمــی بــوده اســت کــه بــا همــکاری دانشــگاه ها،
وزارتخانه هــا و دســتگاه های اجرایــی صــورت
گرفتــه اســت.
طرح تحول در همکاری دانشگاه ها و موسسات اموزشی ،پژوهشی با جامعه و صنعت
چشم انداز در افق 1404
6هدف کالن
8راهبرد اصلی
44برنامه و اقدام
شاخص های اماری مهم حوزه ارتباط با جامعه و صنعت
تعداد کﻞ ﻗراردادهای جاری ارتباط با جامعه و صنعت 10835 :
نسبت تعداد ﻗراردادهای جاری به تعداد اعضاء هیات علمﯽ 0/5 :
مبلﻎ کﻞ ﻗراردادهای جاری ارتباط با جامعه و صنعت 4704 :میلیارد تومان
مبلﻎ ﻗراردادهای جاری به ازاء هر عضو هیات علمﯽ 200 :میلیون تومان
تعداد اعضاء هیات علمﯽ مﺠری ﻗراردادها 6343 :
مبلﻎ ﻗراردادهای جاری به ازاء هر دانشﺠوی تحﺼیالت تکمیلﯽ 24 :میلیون تومان
مبلﻎ متوسط ﻗراردادهای جاری 434 :میلیون تومان
تعداد مراکز هدایت شﻐلﯽ فعال در دانشگاهها 49 : صفحه 3
وزارت علوم ،تحقیقات و فناوری
ماهنامه خبری تحلیلی علوم ،تحقیقات و فناوری
اذرماه -1401نشریه شماره13
پایش و ساماندهی قراردادها و همکاری های ارتباط با جامعه و صنعت
4۷04
1401
3106
99
952
4000
5000
2000
6343
۷000
461۷
4593
52۷
356
335
94
93
1000
5000
6000
3104
4000
2238
2000
2000
۹۹ 1400 1401
۹7
۹8
1000
0
۹6
حمایت از طرح های ماموریت گرایی دانشگاه ها ،پژوهشگاه ها و مراکز اموزش عالی
کشور
1401
1400
99
98
9۷
96
95
94
93
1000
3000
948 1100
0
1849
1430
1411
13۷۷
3000
4000
96
95
حمایــت مالــی و پشــتیبانی از 49
دانشــگاه جهــت ایجــاد و راه انــدازی
مراکــز هدایــت شــغلی و کاریابــی
تخصصــی
کارافرینی مشاوره و هدایت شغلی تخصصی کاراموزی کاریابی -برگزاری نمایشگاه های کار
5000
9۷
تعداد مجریان قراردادهای ارتباط با جامعه و صنعت در حال اجرا
5552
3002 3256
98
863
3000
4160
1400
213۷
1953
مراکز هدایت شغلی و کاریابی های
تخصصی
میانگین تعداد شرکت کنندگان در هر دانشگاه
مبلغ قرادادهای ارتباط با جامعه و صنعت در حال اجرا (میلیارد تومان)
طرح هــای مشــارکت دانشــگاه ها و مراکــز امــوزش عالــی کشــور در توســعه مزیت هــایاســتانی 24 :طــرح
همــکاری بــا بنیــاد ملــی نخبــگان در تعریــف هســته های مســئله محــور بــرای رفــع مشــکالتاســتان ها و اســتفاده بهینــه از ظرفیت هــای علمــی دانشــگاه های کشــور
فرصت مطالعاتی اعضاء هیات علمی در جامعه و صنعت
تعداد فرصت مطالعاتی اعضاء هیات علمی
0
690
8۷10
842۷
8002
10000
12000
8000
1401
1400
99
98
9۷
96
95
94
93
4۷23
4249
3248
2968
3035
6000
2000
4000
4۷
1100
1200
1000
400
800
600
1401
1400
99
98
9۷
96
95
94
93
2۷3
230
201
16۷
161
143
200
400
تعداد دورههای برﮔزار شده ساﻻنه 8296 :
تعداد متوسط دوره های برگزار شده در هر
دانشگاه
10۷
93
تعداد دورههای تﺨﺼﺼﯽ برﮔزار شده 5898 :
۷۷
30
تعداد دوره های عمومﯽ برﮔزار شده 2398 :
تعداد شرکتکنندﮔان در دورهها 328599 :
1400 1401
۹۹
۹8
۹7
22
۹6
120
100
80
60
40
20
0
500
61
50
1401
6۵
81
۷4
53
دکتری
114
200
50
99
98
1۷
8
۷
8
14
9۷
96
95
94
93
0
100
41
1400
۵1
65
82
46 49
1399
کارشناسی ارشد
82
60 63 64
1398
کارشناسی
100
49 52
139۷
50
0
کاردانی
متوسط درصد اشتﻐال کﻞ کشور برای مقاﻃﻊ تحﺼیلﯽ مﺨتلﻒ
(درصد ذکر شده نسبت به امار کل دانش اموختگان است)
همکاری های کالن با وزارت نفت
9ﻃرح
کالن باﻻدستﯽ
پایش و ساماندهی قراردادها و همکاری های ارتباط با جامعه و صنعت
108
۷00
0
کلیه امار و شاخصها بر اساس پایش سال 1401تنظیم شده است.
امار سال 1401
600
400
300
1400
پایش وضعیت اشتغال دانش اموختگان دانشگاهی
0
مبلغ ساالنه جذب شده از قراردادهای ارتباط با جامعه و صنعت صنعت (میلیارد تومان)
99۷
800
1401
260
تعداد قراردادهای ارتباط با جامعه و صنعت در حال اجرا
10835
4
حوزه ازدیاد برداشت از مﺨازن ) از سال ( 94
13ﻃرح
کالن باﻻدستﯽ
حوزه ازدیاد برداشت از مﺨازن ) از سال ( 99
5ﻃرح
کالن باﻻدستﯽ
حوزه اکتشاف میادیﻦ نفت و ﮔاز ) از سال ( 99
12ﻃرح
کالن پاییﻦ دستﯽ
با رویکرد ایﺠاد انستیتوهای تﺨﺼﺼﯽ ) از سال ( 99
همکاری های مشترک با وزارت کشور
واگــذاری ماموریت هــای تخصصــی بــه دانشــگاه های بــزرگ بــر اســاس محورهــای مــورد نیــاز
وزارت کشــور و اســتانداری ها صفحه 4
5
وزارت علوم ،تحقیقات و فناوری
ماهنامه خبری تحلیلی علوم ،تحقیقات و فناوری
اذرماه -1401نشریه شماره13
سامانه ارتباط جامعه و صنعت با دانشگاه (ساجد)
فرهنگــی می شــود و ایــن اتفاقــی بســیار
خــوب بــرای حــوزه فرهنگــی و اجتماعــی
دانشــگاه ها اســت.
ساماندهی فعالیت های مرتبط با ارتباط دانشگاه ها با جامعه و صنعت تجمیع فعالیت های ارتباط دانشگاه ها با جامعه و صنعت در یک سامانه جامع پایش فعالیت ها و عملکردهای مختلف توسط دانشگاه ها و پژوهشگاه های کشور امکان دریافت گزارش های مختلف و متنوع از فعالیت های ارتباط با جامعه و صنعت تســهیل در فراینــد ارســال گزارش هــای عملکــرد دانشــگاه ها و پژوهشــگاه های کشــور بــهوزارت عتــف
بﺨﺶهای مﺨتلﻒ سامانه :
پایﺶ ﻗراردادهای ارتباط با صنعت
مهارت افزایﯽ
فرصتهای مﻄالعاتﯽ در جامعه و صنعت
کاراموزی
هدایت شﻐلﯽ و کاریابﯽ تﺨﺼﺼ ﯽ
رصد اشتﻐال دانﺶ اموختگان
امریههای ارتباط با جامعه و صنعت
نیازهای پژوهشﯽ صنعتﯽ و کاربردی
فرصتهای شﻐلﯽ
سامانه نﺨبگان وظیفه
تعداد دانشگاهها و پژوهشگاههایﯽ که نﺼﺐ و راهاندازی سامانه را انﺠام دادهاند 95 :
جذب امریه های سربازی ارتباط با جامعه و صنعت
ردیف
1
2
بازه زمانی
سال 1398
سال 1399
مجموع جذب امریه
106
120
4
جمع کل
سال 1401
سال 1398الی 1401
168
596
3
سال 1400
202
وزیر علوم در نشست با دانشجویان دانشگاه محقق اردبیلی:
سامانه نظام ایده ها و نیازها در راستای بهبود ارتباط علم و صنعت ایجاد شده است
صنعــت ،بیــان کــرد :ســامانه نظــام ایده هــا
و نیازهــا در وزارت علــوم ایجــاد شــده اســت
تــا صنایــع و دســتگاه ها نیازهــا و چالش هــای
خــود را در ایــن ســامانه ثبــت کننــد و
دانشــجویان نیــز پایــان نامه هــای خــود را بــه
ســمت حــل ایــن مســائل پیــش ببرنــد.
وزیــر علــوم ،تحقیقــات و فنــاوری گفــت:
ســامانه نظــام ایده هــا و نیازهــا در وزارت
علــوم ایجــاد شــده اســت تــا صنایــع و
دســتگاه ها نیازهــا و چالش هــای خــود را در
ایــن ســامانه ثبــت کننــد و دانشــجویان نیــز
پایان نامه هــای خــود را بــه ســمت حــل ایــن
مســائل پیــش ببرنــد.
بــه گــزارش روابــط عمومــی محقــق اردبیلــی،
محمدعلــی زلفــی در نشســت بــا تشــکل های
دانشــجویی و دانشــجویان اســتعداد درخشــان
دانشــگاه محقــق اردبیلــی گفــت :دانشــگاه های
مــا امــروز در رتبــه بندی هــای جهانــی در
ســطح بســیار باالیــی قــرار دارنــد و قطعـاً ایــن
حرکت هــا بــه شــکل موثــر پیــش خواهــد
رفــت.
وی افــزود :ســعی و تــاش مــا بــر ایــن اســت
تــا فضــای مناســب علمــی و عقالنــی را در
دانشــگاه ها حاکــم کــرده و دانشــجویان را بــه
فعالیت هــای پژوهشــی ،تحقیقاتــی و دانــش
بنیــان ســوق بدهیــم.
وزیــر علــوم ،درخصــوص ارتبــاط علــم بــا
زلفــی گل گفــت :تاکنــون 7هــزار نیــاز در
ایــن ســامانه ثبــت شــده اســت کــه پیش بینــی
می کنیــم ایــن میــزان افزایــش پیــدا کنــد و
از ایــن طریــق ارتبــاط بیــن علــم و صنعــت در
جامعــه بهبــود یابــد.
وی درخصــوص پروژه هــای عمرانــی دانشــگاه
محقــق اردبیلــی تصریــح کــرد :خوابــگاه
دانشــجویی ،اســتخر ،فــاز 3دانشــکده فنــی
و مهندســی و دانشــکده علــوم انســانی چهــار
پــروژه دانشــگاه محقــق اردبیلــی اســت کــه
تمــام تــاش خــود را جهــت اتمــام ایــن
پروژه هــا بــه کار خواهیــم بســت.
زلفــی گل از بازنگــری در رشــته ها و
توانمندســازی دانشــجویان در مقاطــع
کارشناســی ارشــد و دکتــری خبــر داد.
اســماعیل چمنــی رئیــس دانشــگاه محقــق
اردبیلــی نیــز گفــت :در ۵مــاه گذشــته
چندیــن تریبــون ازاد در ایــن دانشــگاه برگــزار
شــده اســت و قصــد داریــم تعــداد ان را طــی
ماه هــای اینــده افزایــش دهیــم.
وی گفــت :براســاس تصمیــم وزارت علــوم
۳درصــد کل بودجــه دانشــگاه صــرف امــور
رئیــس دانشــگاه محقــق اردبیلــی عنــوان
کــرد :مانــع هیــچ برنامــه فرهنگــی درچارچوب
قانــون در ســطح دانشــگاه نیســتیم و همــه
جانبــه از برنامه هــای فرهنگــی حمایــت
می کنیــم .
چمنــی تصریــح کــرد :امســال از دانشــگاه ســه
کاروان دانشــجویی بــه کربــای معلــی اعــزام
شــدند و بــرای هــر نفــر ۳میلیــون تومــان
هزینــه در نظــر گرفتــه شــد کــه ایــن میــزان
در ســایر دانشــگاه ها بــه ازای هــر نفــر یــک و
نیــم میلیــون تومــان بــود.
وی تاکیــد کــرد :بــه هیچکــس اجــازه بــر
هــم زدن ارامــش حاکــم در دانشــگاه را
نمی د هیــم .
رئیــس دانشــگاه محقــق اردبیلــی تصریــح
کــرد :هــر روز در ســلف دانشــگاه دو نــوع
غــذا ارائــه مــی شــود و از وقتــی کــه مدیریــت
دانشــگاه را برعهــده گرفتــم گوشــت یــخ زده
در طبــخ غذاهــا اســتفاده نمی شــود ،بلکــه از
گوشــت گــرم روز اســتفاده می شــود و یــک
روز در میــان بــه همــراه تیــم مدیریتــی در
ســلف دانشــگاه حضــور یافتــه و از نزدیــک
شــاهد کیفیــت غــذا هســتیم.
چمنــی بــا اشــاره بــه بازدیدهــای دوره ای از
خوابگاه هــای دانشــجویی دانشــگاه ،بیــان کــرد:
مشــکالت و کمبودهــا در ایــن بازدیدهــا احصــا
شــده و مــا نســبت بــه رفــع انهــا اقــدام مــی
کنیــم.
گفتنــی اســت در ادامــه دانشــجویان حاضــر
در ایــن نشســت بــه ارائــه دیدگاه هــای خــود
پرداختنــد.
در ایین تجلیل از پژوهشگران و فناوران برتر کشور مطرح شد؛
تاکید معاون پژوهشی وزیر علوم بر افزایش بودجه تحقیق و توسعه در کشور
معــاون پژوهشــی وزیــر علــوم بــا اشــاره بــه
اینکــه بودجــه تحقیــق و توســعه در ایــران
کمتــر از نیــم درصــد از کل تولیــد ناخالــص
داخلــی کشــور اســت ،افزایــش ان را یــک
ضــرورت اعــام کــرد.
بــه گــزارش روابــط عمومــی وزارت علــوم
دکتــر پیمــان صالحــی در بیســت و ســومین
جشــنواره تجلیــل از پژوهشــگران ،فنــاوران
و نــواوران برگزیــده کشــور کــه در دانشــگاه
شــهید بهشــتی برگــزار شــد ،بــا اشــاره بــه
بودجه هــای بخــش پژوهــش و فنــاوری
کشــورهای مختلــف ،ســهم بودجــه تحقیــق
و توســعه از تولیــد ناخالــص ملــی در کشــور
ســنگاپور را ۱.۹درصــد ،در رژیم صهیونیســتی
۵.۴درصــد ،در عربســتان ســعودی ۵۲صــدم
درصــد ،در المــان ۳.۱۴و در ژاپــن ۳.۲۶
دانســت.
وی ادامــه داد :ایــن در حالــی اســت کــه ایران
۵۹صــدم درصــد و کمتــر از نیــم درصــد از کل
ناخالــص داخلــی را بــه امــر تحقیــق و توســعه
اختصــاص داده اســت.
صالحــی بــا بیــان اینکــه بــر اســاس گــزارش
بانــک جهانــی ،شــیب صعــودی افزایــش ســهم
تحقیــق و توســعه موجــب افزایــش فنــاوری
شــده اســت ،اظهــار کــرد :در ســال گذشــته
میــادی ۵۳ ،میلیــارد دالر بــه دانشــگاه
هــاروارد و ۳۷میلیــارد دالر بــه دانشــگاه
اســتنفورد کمــک مالــی شــده اســت و در
حالــی کــه بحــث وقــف در ســنت و تاریــخ
مــا ریشــه دار اســت ،هنــوز کمک هــای مالــی
بــه دانشــگاه ها و بخــش پژوهــش و فنــاوری
خیلــی جــدی نیســت.
معــاون پژوهشــی وزیــر علــوم بــا اشــاره بــه
اینکــه در فصــل تدویــن و تصویــب بودجــه
هســتیم بــر ضــرورت تدویــن دقیق تــر
منابــع مــورد نیــاز دانشــگاه ها و مراکــز
پژوهــش و فنــاوری تاکیــد کــرد.
رتبه علمی ایران
وی بــه رتبــه علمــی ایــران اشــاره کــرد و
ادامــه داد :رتبــه علمــی ایــران بــر اســاس
تعــداد مقاالتــی کــه از ایــران در اســکوپوس
ســال ۱۹۹۶نمایــه شــده ،رتبــه ایــران ۵۶
بــوده اســت ،امــا در ســال ۲۰۲۱بــه رتبــه ۱۵
رســید ه ایم.
معــاون پژوهشــی وزیــر علــوم بــا اشــاره بــه
تعــداد مقــاالت ایــران در ســال ،۱۹۹۶گفــت:
تعــداد مقــاالت ایــران در ایــن ســال ۸۴۱مقاله
نمایــه شــده در اســکوپوس بــوده کــه بــا یــک
رشــد خــوب بــه ۷۷هــزار مقالــه در ســال
۲۰۲۱میــادی رســیده اســت.
وی بــا اشــاره بــه اهمیــت ایــن دســتاوردها،
یــاداور شــد :بــه انــدازه بودجــه پژوهــش یــک
کشــور در حــال توســعه ،در وزارت علــوم
ســرمایه گذاری شــده تــا بــه ایــن دســتاوردها
از جهــت رتبه هــای علمــی رســیدیم و ایــن
شــاهکار پژوهشــگران اســت.
دیپلماســی علمــی و رونــد ان در
ایــران
دبیــرکل شــورای عالــی علــوم ،تحقیقــات
و فنــاوری ،دانشــگاه های برتــر جهانــی
را دانشــگاه هایی دانســت کــه در زمینــه
بین المللــی ســرمایه گذاری و تبــادل اســتاد
و دانشــجو فعــال هســتند و ادامــه داد۳۵ :
درصــد از ۷۷هــزار مقالــه چــاپ شــده ایــران
در ســطح بین المللــی در ســال ۲۰۲۱بــا
همــکاری همــکاران خارجــی و بین المللــی
بــوده اســت.
وی بــا اشــاره بــه اقــدام برخــی ناشــران بزرگ
دنیــا بــرای پولــی و دسترســی بــاز کــردن
نشــریات در ســال ،۲۰۲۲گفــت :ایــن اقــدام
بــه دلیــل همه گیــری کرونــا فعــا عقــب
افتــاد ،ولــی تــا ۳یــا ۵ســال دیگــر بــه ازای
چــاپ هــر مقالــه نویســنده بایــد پــول بدهــد.
معــاون پژوهشــی وزیــر علــوم خاطــر نشــان
کــرد :اگــر منابــع مالــی چــاپ مقــاالت را در
نشــریات جهــان تامیــن نکنیــم ،تــا ۵ســال
دیگــر نمی توانیــم مقالــه چــاپ کنیــم.
صالحــی بــا تاکیــد بــر اهمیــت ثبــت اختــراع،
گفــت :هــدف از ثبــت اختــراع بایــد رســیدن
بــه فنــاوری باشــد.
وســعت دامنــه زبــان فارســی در
عرصــه بین المللــی
صالحــی بــا اشــاره بــه اهمیــت گســترش صفحه 5
وزارت علوم ،تحقیقات و فناوری
ماهنامه خبری تحلیلی علوم ،تحقیقات و فناوری
زبــان فارســی در عرصــه بین المللــی ،ادامــه
داد :بهتریــن راه بــرای گســترش زبــان فارســی،
بین المللــی کــردن نشــریات ایرانــی اســت
و مقــام رهبــری نیــز بــر ان تاکیــد دارنــد،
بــه همیــن دلیــل سیاســت مــا نمایه ســازی
نشــریات فارســی اســت .
وی اضافــه کــرد :بــرای ایــن هــدف نشــریات
را در پایــگاه دواج doaj/نمایــه کردیــم .زبــان
فارســی در ۸۰زبــان موجــود در ایــن ســایت
زبــان یازدهــم اســت .همچنیــن قصــد داریــم
نشــریات فارســی بیشــتری را در اســکوپوس و
وب او ســاینس نمایــه کنی ـم .
ش و فنــاوری در
رئیــس ســتاد هفتــه پژوهــ
مــورد نمایــه شــدن نشــریات نیــز گفــت:
تــا ســال گذشــته ۱۰۱مجلــه ایرانــی در
اســکوپوس نمایــه شــده بــود .در ســال گذشــته
۲۰مجلــه نمایــه شــده کــه از ایــن تعــداد دو
مجلــه فارســی اســت و ایــن موجــب تقویــت
جایــگاه زبــان فارســی در نمایــه هــم می شــود.
فرصت مطالعاتی داخلی
معــاون پژوهشــی وزیــر علــوم بــا تاکیــد بــر
اهمیــت شــرکت در فرصــت مطالعــات داخــل،
گفــت :مقــام معظــم رهبــری هــم از ایــن طــرح
حمایــت کردنــد ،در ســال ۱۴۰۱حــدود ۶۹۱
عضــو هیــات علمــی از ایــن طــرح اســتقبال
کردنــد.
وی در مــورد امــار قراردادهــای ارتبــاط بــا
صنعــت نیــز ،گفــت :مجمــوع مبلــغ قراردادهای
ارتبــاط بــا صنعــت در ســال جــاری بــه ۴هــزار
و ۷۰۰میلیــارد تومــان رســیده اســت کــه
البتــه بایــد افزایــش یابــد.
صالحــی بــا اشــاره بــه مــاده ۱۱قانــون جهــش
دانش بنیــان گفــت :بــا کمــک ایــن مــاده
می تــوان ارتبــاط بــا صنعــت و جامعــه را قــوت
بخشــید.
وی بــا تاکیــد بــر اهمیــت رویــت پذیــری
دســتاوردهای پژوهشــگران و فنــاوران نیــز
اذرماه -1401نشریه شماره13
گفــت :هــر کاری در زمینــه فنــاوری انجــام
می شــود ،بایــد بــه اطــاع عمــوم برســد و
6
اموزشــی در ایــن زمینــه در وزارت علــوم
برگــزار می شــود.
رونــد انتخــاب پژوهشــگران و
فنــاوران برگزیــده کشــوری
رویت پذیــر شــود .امــروز حــدود ۲۵ســایت
وجــود دارد کــه حتــی اگــر یــک مقالــه چــاپ
می شــود ،نویســنده می توانــد گزارشــی از ان
در ســایت ها بدهــد.
صالحــی گفــت :مــا در رویت پذیــری بــه
شــدت مشــکل داریــم ،بــه زودی کارگاه هــای
ش و فنــاوری
رئیــس ســتاد ملــی هفتــه پژوهـ
در مــورد انتخــاب برتریــن پژوهشــگران و
فنــاوران نیــز گفــت :ایین نامــه ای بــرای
تجلیــل از ایــن پژوهشــگران و فنــاوران
داریــم کــه امســال روزامــد شــد ۲۸۵ ،نفــر
از مجموعه هــای اموزشــی عالــی و از وزارت
جهــاد کشــاورزی و وزارت بهداشــت و دیگــر
دســتگاه های اجرایــی معرفــی و طــی ف ِراینــد
داوری افــراد برگزیــده معرفــی شــدند.
صالحــی تصریــح کــرد :همچنیــن امســال
برتریــن فنــاوران ،اســتانداران حامــی پژوهــش
و فنــاوری ،انجمن هــای علمــی و نشــریات
برگزیــده نیــز مشــخص و معرفــی شــدند.
معاون فناوری و نواوری وزارت علوم تاکید کرد:
ضرورت افزایش بودجه پارک های علم و فناوری /کل اعتبار پارک های علم و فناوری کشور نصف بودجه دانشگاه تهران است
فروش دانش بنیان ها
معــاون فنــاوری و نــواوری وزارت علــوم
گفــت :کل بودجــه پارک هــای علــم و فنــاوری
کشــور نصــف بودجــه دانشــگاه تهــران اســت.
در حالــی کــه در پارک هــای علــم و فنــاوری
اقدامــات خوبــی بــرای اشــتغال زایی انجــام
شــده و حمایــت از انهــا ،کمــک بــه توســعه
اشــتغال در کشــور اســت.
بــه گــزارش روابــط عمومــی وزارت علــوم،
دکتــر علــی خیرالدیــن در بیســت و ســومین
جشــنواره تجلیــل از پژوهشــگران و فنــاوران
کــه امــروز در دانشــگاه شــهید بهشــتی برگــزار
شــد اظهــار داشــت :در طــی چهــار روز
برگــزاری نمایشــگاه هفتــه پژوهــش و فنــاوری
۳۲۲تفاهم نامــه ارائــه محصــول ،فنــاوری و
خدمــات بــه ارزش ۵۹۷میلیــارد تومــان بــه
امضــا رســید و پیــش بینــی مــی شــود کــه
حداقــل ۳۰درصــد ایــن تفاهــم نامه هــا بــه
قــرارداد تبدیــل شــوند.
وی در ادامــه بــا اشــاره بــه رتبــه ۱۲۰جهانــی
ایــران در ســال ،۲۰۱۴افــزود :ایــران توانســت
در ســال ۲۰۲۱بــه رتبــه ۶۰و در ســال ۲۰۲۲
بــه رتبــه ۵۳جهانــی از نظــر فنــاوری دســت
یابــد.
وی ادامــه داد :بایــد تــاش شــود کــه ایــن
رتبــه نیــز همپــای رتبــه ایــران در تولیــد علــم
بــه ۱۵جهانــی برســد و ضمــن حفــظ ایــن
رتبــه ،رتبــه جهانــی ایــران در تبدیــل ایــده و
علــم بــه فنــاوری را نیــز ارتقــا دهیــم.
وی بــه برگــزاری بیســت و ســومین نمایشــگاه
دســتاوردهای پژوهــش ،فنــاوری و فــن بــازار
اشــاره کــرد و یــاداور شــد :در ایــن نمایشــگاه
۹۳مرکــز حضــور داشــتند کــه شــامل ۲۹
پــارک علــم و فنــاوری ۲۴،دانشــگاه۲۳،
موسســه تحقیقاتــی ۱۳،پژوهشــگاه و ۴مرکــز
رشــد بودنــد.
خیرالدیــن ،رونمایــی از ۳۰محصــول فناورانــه
را از دیگــر برنامه هــای ایــن نمایشــگاه نــام
بــرد و اظهــار کــرد :عــاوه بــر ان شــاهد
حضــور ۲۸اتحادیــه و انجمن هــای علمــی در
ایــن رویــداد بودیــم.
بــه گفتــه وی بیشــترین محصــوالت عرضــه
شــده در ایــن نمایشــگاه در حــوزه ITو ،ICT
کشــاورزی ،دامــی و گیاهــی بــوده اســت.
خیرالدیــن میــزان صــادرات محصــوالت
فناورانــه تولیــد شــده در شــرکت های
دانش بنیــان مســتقر در پارک هــا را از ۱۱۰
میلیــون دالر و میــزان فــروش را حــدود
۲۲هــزار و ۵۰۰میلیــارد تومــان ذکــر کــرد.
نظام ایده ها و نیازها
اجرای طرح یارانه تجاری سازی
معــاون فنــاوری و نــواوری وزارت علــوم
بــا اشــاره بــه رویکــرد کشــور در حــوزه
تبدیــل ایــده بــه محصــول ،خاطــر نشــان
کــرد :بســیاری از ایده هــای ارائــه شــده در
دانشــگاه ها و پژوهشــگاه ها در حــد نمونــه
ازمایشــگاهی اســت و بــرای حضــور در بــازار
بــه حمایــت نیــاز دارد.
وی اضافــه کــرد :در ایــن راســتا اقــدام بــه
اجــرای طــرح یارانــه تجــاری ســازی کردیــم و
بــر اســاس مــاک هایــی ماننــد مبلــغ فــروش،
میــزان ســاخت داخــل ،اولویــت حــل نیازهــای
منطقــه ای و یــا کشــوری ،بــه تجــاری کــردن
محصــوالت دانــش بنیــان کمــک مالــی
کردیــم.
خیرالدیــن ادامــه داد :در طــی ۴روز برگــزاری
نمایشــگاه هفتــه پژوهــش ۳۲۲تفاهــم نامــه
بــا حجــم ۵۹۷میلیــارد تومــان بــه امضــا
رســید و پیــش بینــی مــی شــود کــه حــدود
۳۰درصــد ایــن تفاهــم نامه هــا بــه قــرارداد
تبدیــل شــوند.
وی یــاداور شــد :پارک هــای فنــاوری (۲۷
پــارک) بیشــترین مشــارکت را در انعقــاد
قراردادهــا داشــتند و ۵پژوهشــگاه و ۶مرکــز
رشــد موفــق بــه انعقــاد قــرار داد شــدند.
فرایند انتخاب و معرفی فناوران
برتر
معــاون وزیــر علــوم ادامــه داد :بــر اســاس
دســتوالعمل جشــنواره معرفــی فنــاوران،
تعــداد ۲۲۱فنــاور معرفــی و ۱۰۲پرونــده
بــرای مــا ارســال شــد و در نهایــت ۴۲پرونــده
وارد مرحلــه نهایــی انتخــاب شــد و 18فنــاور
برگزیــده نهایــی شــدند.
وی افــزود :در ایــن مراســم یــک دانشــجوی
برتــر در حــوزه فنــاوری داریــم و ۳۹درصــد
برتریــن هــای فنــاوری از پارک هــا و ۲۲درصــد
برترین هــای فنــاور از دانشــگاه ها هســتند.
عملکــرد معاونــت فنــاوری وزارت
علــوم
معــاون فنــاوری و نــواوری وزارت علــوم بــا
بیــان اینکــه ۳۰درصــد ( ۷۷۳۵شــرکت) از
شــرکت های دانــش بنیــان در پارک هــای
علــم و فنــاوری مســتقر هســتند و پارک هــای
علــم و فنــاوری اقدامــات خوبــی بــرای
اشــتغال زایی انجــام داده انــد و در صــورت
حمایــت در ایــن زمینــه نتایــج بیشــتری هــم
خواهیــم داشــت.
وی ادامــه داد :ایــن در حالــی اســت کــه
بودجــه معاونــت فنــاوری وزارت علــوم نصــف
بودجــه دانشــگاه تهــران اســت .در پارک هــا
اقدامــات خوبــی بــرای اشــتغال زایــی شــده
کــه و نیــاز اســت حمایــت از پارک هــا توجــه
بیشــتری صــورت گیــرد.
خیرالدیــن اعــام کــرد :در پارک هــای
فنــاوری ۴۰هــزار شــغل ایجــاد شــده کــه ایــن
میــزان ۲۸درصــد اشــتغال دانــش بنیان هــا را
شــامل می شــود.
معــاون فنــاوری و نــواوری وزارت علــوم ،بــا
اشــاره بــه اهــداف ایجــاد نظــام ایده هــا و
نیازهــا (نــان) گفــت :در ســامانه نــان ۶۲۳۰
نیــاز و ۵۳۶ایــده بــه ثبــت رســیده اســت.
مباحث بودجه و اعتبار
خیرالدیــن بــا انتقــاد نســبت بــه عــدم
تخصیــص اعتبــارات قانونــی ،گفــت :بــر اســاس
تبصــره ۱۴قانــون بودجــه ۱۴۰۱حــدود ۷۰۰
میلیــارد تومــان بــرای کمــک بــه دانشــگاه و
پژوهشــگاه ها بایــد اختصاص،می یافــت کــه
تاکنــون ایــن اتفــاق نیافتــه اســت.
وی ادامــه داد :همچنیــن اســتان ها موظــف
هســتند ۱۰درصــد از اعتبــارات تملیکــی را در
حــوزه فنــاوری هزینــه کننــد کــه فقــط برخــی
از اســتان ها در ایــن زمینــه اقــدام کردنــد.
وی بــه ظرفیت هــای قانــون جهــش تولیــد
اشــاره کــرد و گفــت :بــر اســاس ایــن قانــون
هــر اعتبــاری کــه از ســوی شــرکت های
دانش بنیــان در بخــش تحقیــق و توســعه
ســرمایه گــذاری شــود ،مشــمول معافیــت
مالیاتــی خواهــد شــد.
وی اضافــه کــرد :عــاوه بــر ان بــر اســاس
مــاده ۱۳قانــون جهــش تولیــد دانش بنیــان بــا
هــدف توســعه ارتبــاط دانشــگاه بــا صنعــت ،اگر
بخش هــای صنعتــی بــا شــرکت هــای فنــاور
قراردادهــای تحقیــق و توســعه امضــا کننــد
مشــمول معافیــت مالیاتــی می شــوند.
خیرالدیــن تاکیــد کــرد :معاونــت فنــاوری
وزارت علــوم بــرای انجــام مطلــوب
ماموریت هــای خــود در ســال ۱۴۰۲بــه
بودجــه ای در حــدود ۲۳۰۰میلیــارد تومــان
نیــاز اســت. صفحه 6
7
وزارت علوم ،تحقیقات و فناوری
اذرماه -1401نشریه شماره13
ماهنامه خبری تحلیلی علوم ،تحقیقات و فناوری
همزمان با اخرین روز هفته ملی پژوهش و فناوری،
پژوهشگران و فناوران برگزیده کشور معرفی شدند
انجمن هــا و نشــریات علمــی برگزیــده
کشــور بــا حضــور وزیــر علــوم معرفــی و
تجلیل شــدند.
بــه گــزارش روابــط عمومــی وزارت علــوم،
برتریــن پژوهشــگران و فنــاوران کشــور امــروز
در اخریــن روز از هفتــه پژوهــش و فنــاوری
طــی ایینــی بــا حضــور وزیــر علــوم ،تحقیقــات
و فنــاوری و مســئوالن ســتاد ملــی هفتــه
پژوهــش و فنــاوری معرفــی و مــورد تجلیــل
قــرار گرفتنــد.
در ایــن اییــن کــه در ســالن همایــش
هــای بیــن المللــی دانشــگاه شــهید بهشــتی
برگــزار شــد ،فنــاوران برتــر در چنــد بخــش
فنــاور برتــر دانشــگاهی ،فنــاور برتــر پارکــی
(مســتقر در پــارک هــای علــم و فنــاوری)
فنــاور برتــر مرکــز رشــدی (مســتقر در مراکــز
رشــد) فنــاور برتــر دانشــجویی و فنــاور برتــر
دســتگاهی (فنــاوران دســتگاه هــای دیگــر)
معرفــی شــدند.
همچنیــن پژوهشــگران برتــر از دانشــگاه هــا
و مراکــز وابســته بــه وزارت علــوم و دســتگاه
هــای دیگــر ،نشــریات برگزیــده و انجمــن
علمــی برگزیــده نیــز معرفــی و تجلیــل شــدند
افــزون بــر ایــن ،برتریــن اعضــای هیــات علمی
در زمینــه ارتبــاط بــا صنعــت ،اســتانداران
برتــر حامــی فنــاوری و اســتانداران و روســای
دانشــگاه های حامــی پژوهــش و فنــاوری نیــز
مــورد تجلیــل قــرار گرفتنــد.
پژوهشگران برتر
مســعود ترکــزاده از پژوهشــگاه تحصیــات
تکمیلــی صنعتــی و فنــاوری پیشــرفته کرمــان
در رشــته زیســت شناسی-بیوشــیمی،
فاطمــه ســادات طباطبایــی اصــل از
پژوهشــگاه دانــش هــای بنیــادی در رشــته
فیز یک -ا ختر فیز یــک ،
محمــود حکمــت نیــا از پژوهشــگاه فرهنــگ و
اندیشــه اســامی در رشــته حقــوق خصوصــی،
مرضیــه توالیــی از پژوهشــگاه رویــان در
رشــته زیســت شناســی تکوینــی،
یدالــه اردوخانــی از دانشــگاه الزهــرا در رشــته
ریاضــی کاربــردی ،ابوالفضــل شــاه ابــادی از
دانشــگاه الزهــرا در رشــته علــوم اقتصــادی،
طیبــه مدرکیــان از دانشــگاه بوعلــی همــدان
در رشــته شــیمی تجزیــه،
ابراهیــم بابایــی از دانشــگاه تبریــز در رشــته
بــرق قــدرت،
انوشــیروان کاظــم نــژاد از دانشــگاه تربیــت
مــدرس در رشــته امــار حیاتــی،
پزشــکی مازنــدران در رشــته شــیمی دارویــی،
علیرضــا بدیعــی از دانشــگاه تهــران در رشــته
شــیمی معدنــی،
محمدامیــن حجــازی از وزارت جهاد کشــاوزی
ســازمان تحقیقــات ،امــوزش و ترویــج
کشــاورزی در رشــته تغذیــه و بیوتکنولــوژی
غذایــی،
سیدحســین رضــوی حاجــی اقــا از دانشــگاه
خاتــم در رشــته مدیریــت صنعتــی،
محمدرضــا خســروی نیکــو از وزارت نفــت در
رشــته شــیمی
ســیدهادی رضــوی از دانشــگاه تهــران در
رشــته علــوم و صنایــع غذایــی،
حامــد فضــل اهلل تبــار از دانشــگاه دامغــان در
رشــته مهندســی صنایــع،
دانیــال کهریــزی از دانشــگاه رازی در رشــته
مهندســی تولیــد و ژنتیــک گیاهــی،
سایر وزارتخانه ها
فناوران برتر
هــدی مالباقــر فنــاور برتــر مرکــز رشــدی از
مرکــز رشــد پژوهشــکده شــیمی و مهندســی
شــیمی،
یاســر شــهبازی از دانشــگاه رازی در رشــته
بهداشــت مــواد غذایــی،
امیــر چــکاو بــه عنــوان فنــاور برتــر مرکــز
رشــدی از مرکــز رشــد مــواد و انــرژی،
علیرضــا قاســم پــور از دانشــگاه شــهید
بهشــتی در رشــته شــیمی تجزیــه،
مهــدی مجیدپــور فنــاور برتــر پارکــی از
پــارک علــم و فنــاوری دانشــگاه صنعتــی
امیرکبیــر،
وحیــد نجاتــی از دانشــگاه شــهید بهشــتی در
رشــته علــوم اعصــاب شــناختی،
حمیدرضــا پــور قاســمی از دانشــگاه شــیراز در
رشــته علــوم و مهندســی ابخیــزداری،
بهــزاد رضایــی از دانشــگاه صنعتــی اصفهــان
در رشــته شــیمی،
شــمس الــه ایوبــی از دانشــگاه صنعتــی
اصفهــان در رشــته علــوم خــاک،
ماشــاهلل رضاکاظمــی از دانشــگاه صنعتــی
شــاهرود در رشــته مهندســی شــیمی،
امیــر شــاملو از دانشــگاه صنعتــی شــریف در
رشــته مهندســی مکانیــک،
محمدتقــی تقــوی فــرد دانشــگاه عالمــه
طباطبایــی،
حمیــد اراضــی از دانشــگاه گیــان در رشــته
فیزیولــوژی ورزشــی،
مینــو قــره بگلــو از دانشــگاه هنــر اســامی
تبریــز در رشــته معمــاری،
غالمحســین معماریــان از دانشــگاه علــم و
صنعــت ایــران در رشــته هنرهــای کاربــردی،
علــی بهرامــی ســامانی از ســازمان انــرژی
اتمــی در رشــته مهندســی هســته ای،
علوم پزشکی
فریبــرز منصــور قناعــی از دانشــگاه علــوم
پزشــکی گیــان از پژوهشــگران برتــر وزارت
بهداشــت در رشــته بیمــاری هــای گــوارش
کبدبالینــی ،ســعید امامــی از دانشــگاه علــوم
نــادر طبیبــی فنــاور برتــر مرکــز رشــدی از
مرکــز توســعه فنــاوری صنعــت بــرق و انــرژی
(مرکــز رشــد پژوهشــگاه نیــرو)،
مهــدی محمــدی فنــاور برتــر پارکــی از
پــارک فنــاوری اطالعــات و ارتباطــات،
رضــا حســن ســاجدی فنــاور برتــر پارکــی
از پــارک علــم و فنــاوری دانشــگاه تربیــت
مــدرس،
شــاهین یوســفی فنــاور برتــر دانشــجویی از
دانشــگاه علــم و صنعــت ایــران،
ابوالفضــل ســپهداری فنــاور برتــر دســتگاهی
از موسســه تحقیقــات علــوم شــیالتی ایــران،
کیــوان بهشــتی مــال فنــاور برتــر پارکــی از
شــهرک علمــی تحقیقاتــی اصفهــان،
فــرزام فرهمنــد فنــاور برتــر دانشــگاهی از
دانشــگاه صنعتــی شــریف،
علــی میثاقــی فنــاور برتــر دانشــگاهی از
دانشــگاه خوارزمــی،
محمدرضــا اقایــا فنــاور برتــر پارکــی از پــارک
علــم و فنــاوری قــم،
مهــدی لویــی پــور فنــاور برتــر دانشــگاهی از
دانشــگاه صنعتــی اصفهــان،
ســیدصفا علی فاطمــی فنــاور برتــر
دانشــگاهی از پژوهشــگاه ملــی مهندســی
ژنتیــک و زیســت فناوری،
حســین حیــدری فنــاور برتــر مرکــز رشــدی از
مرکــز رشــد دانشــگاه تفرش،
ســتار مالکــی فنــاور برتــر دانشــگاهی از
دانشــگاه صنعتــی قوچــان،
سیدحســن توســلی فنــاور برتــر پارکــی
از پــارک علــم و فنــاوری دانشــگاه شــهید
بهشــتی ،
ســیروس نورافکــن فنــاور برتــر پارکــی از
پــارک علــم و فنــاوری
مجالت علمی برتر
نشــریه تامــات فلســفی بــه صاحــب امتیــازی
دکتــر زهــره توانایــی از دانشــگاه زنجــان،
مجلــه جلــوه هنــر بــه صاحــب امتیــازی
دکتــر عفــت الســادات افضــل طوســی از
دانشــگاه الزهــرا (س)
انجمن های علمی برتر
انجمــن شــیمی ایــران بــا ریاســت مجتبــی
شمســی پــور در گــروه علــوم پایــه،
انجمــن رمزایــزان در گــروه فنــی و مهندســی
بــا ریاســت محمــود سلماســی زاده،
انجمــن امــوزش و توســعه منابــع انســانی
ایــران در حــوزه علــوم انســانی بــا ریاســت
اباصلــت خراســانی،
انجمــن سیســتم هــای ســطوح ابگیــر بــاران
در گــروه کشــاورزی و منابــع طبیعــی و بــا
ریاســت علیرضــا اســامی،
انجمــن تجــارت الکترونیــک در گــروه
بین رشــته ای بــا ریاســت محمدصــادق مفتــح
استاد برتر در همکاری با صنعت
ســیدمحمد مهــدی هــادوی از دانشــگاه
تربیــت مــدرس
بهــروز مینایــی بیدگلــی از دانشــگاه علــم و
صنعــت ایــران.
استانداران حامی پژوهش و فناوری
اســتانداران اذربایجــان شــرقی ،البــرز و
مازنــدران
روسای برتر حامی پژوهش
حســین کالنتــری خلیــل ابــاد رئیــس
دانشــگاه اســامی واحــد کــرج،
حشــمت الــه علــی نــژاد رئیــس دانشــگاه
مازنــدران،
و صفر نصراله زاده رئیس دانشگاه تبریز
در نمایشگاه هفته ملی پژوهش و فناوری رخ داد
انعقاد ۴۰تفاهم نامه میان هیات های خارجی و طرف های ایرانی
ســاخت و تولیــد داخــل) بــا اشــاره بــه حضــور
هیات هــای خارجــی در ایــن نمایشــگاه،
گفــت :تاکنــون ۴۰تفاهــم نامــه در ایــن بخــش
میــان طرف هــای ایرانــی و خارجــی بــه امضــا
رســیده اســت
بــه گــزارش روابــط عمومــی وزارت علــوم.،
مهــدی پاکــزاد بــا اشــاره بــه برگــزاری
چهارمیــن دوره نمایشــگاه تقاضــا ســاخت و
تولیــد داخــل همزمــان بــا بیســت و ســومین
نمایشــگاه دســتاوردهای پژوهــش ،فنــاوری
و فــن بــازار افــزود :در ایــن دوره تغییراتــی
را ایجــاد کردیــم کــه طبــق ان عــاوه بــر
نیازهــای کشــور ،نیازهــای کشــورهایی چــون
ازبکســتان ،ارمنســتان ،ترکیــه و بوســنی نیــز
ارائــه شــده اســت.
وی بــا بیــان اینکــه نیازهــای ایــن کشــورها
توســط کارگــزاران ،شناســایی شــده اســت ،
اظهــار کــرد :ایــن کارگــزاران ،تناظــر یابــی بــا
شــرکت های دانش بنیــان داخلــی انجــام داده
و مذاکــرات اولیــه بــرای رفــع نیازهــای ایــن
کشــورها در طــی روزهــای برگــزاری تســتا
صــورت مــی گیــرد .پاکــزاد بــا بیــان اینکــه در
مــدت ۳روز برگــزاری نمایشــگاه تســتا تعــداد
۴۰تفاهــم نامــه میــان طرف هــای ایرانــی و
نماینــدگان ایــن ۴کشــور منعقــد شــده اســت،
یــاداور شــد :ایــن تعــداد قــرارداد در بخــش
بین الملــل تســتا بــوده اســت.
رئیــس دبیرخانــه تســتا ادامــه داد :در کنــار
بخــش بیــن المللــی ،دســتگاه هــای دولتــی
چــون وزارت نیــرو ،وزارت نیــرو و صنعــت،
معــدن و تجــارت نیــز نیازهــای فناورانــه خــود
را عرضــه کرده انــد.
وی در ایــن بــاره توضیــح داد :بــه منظــور ارائه
نیازهــا در نمایشــگاه ،از ســوی دیگــر ۷کارگزار
دبیرخانــه از یــک ســو نیازهــا را شناســایی و از
ســوی دیگــر اقــدام بــه تناظــر یابــی از میــان
شــرکت های دانــش بنیــان کرده انــد. صفحه 7
وزارت علوم ،تحقیقات و فناوری
ماهنامه خبری تحلیلی علوم ،تحقیقات و فناوری
اذرماه -1401نشریه شماره13
8
دکتر خطیبی در ایین رونمایی از پوستر دومین همایش ملی تحول در علوم انسانی:
با افتخار از پیشرفت های علمی و دستاوردهای نظام و انقالب دفاع می کنیم
معــاون اداری ،مالــی و مدیریــت منابــع وزارت
علــوم در اییــن رونمایــی از پوســتر دومیــن
همایــش ملــی تحــول در علــوم انســانی کــه
بــا حضــور اســتاندار فــارس در دانشــگاه شــیراز
برگــزار شــد گفــت :بــا صدایی رســا و بــا افتخار
از پیشــرفت هــای علمــی و دســتاوردهای نظــام
و انقــاب دفــاع مــی کنیــم.
بــه گــزارش روابــط عمومــی دانشــگاه شــیراز،
دکتــر علــی خطیبــی در ایــن همایــش بــه بیان
پیشــرفت هــای نظــام جمهــوری اســامی در
ســال هــای پــس از انقــاب اســامی در حــوزه
هــای علــم و فنــاوری و پزشــکی پرداخــت و
ان را حرکتــی واال و بــی نظیــر دانســت.
وی افــزود :دســتیابی بــه ایــن پیشــرفت هــا
در حالــی رخ داده اســت کــه میــزان فــروش
نفــت خــام بــه یــک پنچــم میــزان قبــل از
انقــاب کاهــش یافتــه و جمعیــت کشــور از
36میلیــون نفــر بــه 81میلیــون نفــر افزایــش
یافتــه اســت.
خطیبــی ادامــه داد :در دهه هــای گذشــته 30
درصــد از پزشــکان مشــغول فعالیــت در ایــران،
از کشــورهای دیگــر بــه ایــران مــی امدنــد و
طبابــت مــی کردنــد کــه اغلــب انهــا از کشــور
هایــی نظیــر بنــگالدش ،هنــد ،فیلیپیــن،
پاکســتان بــه ایــران اعــزام مــی شــدند و ایــن
در حالــی اســت کــه امــروزه در 27رشــته،
پزشــک متخصــص تربیــت شــده و بیــش از 53
کشــور جهــان بــه منظــور درمــان بــه ایــران
مراجعــه مــی کننــد.
معــاون اداری مالــی وزارت علــوم گفــت :بــر
اســاس مســتندات تاریخــی ،مســاحت ایــران
در 5قــرن گذشــته از 5/3میلیــون کیلومتــر
مربــع بــه 7/1میلیــون کیلومتــر مربــع کاهــش
یافتــه کــه ناشــی از عملکــرد حاکمــان گذشــته
اســت .همانطــور کــه رضاخــان بــدون حتــی
یــک ســاعت مقاومــت ســرزمین ایــران را بــه
ارتــش هــای متجــاوز شــوروی ،انگلیــس و
امریــکا تســلیم کــرد؛ در دوران پهلــوی دوم
نیــز بحریــن یکــی از اســتان هــای ایــران بــا
بــی کفایتــی تحویــل انگلیــس شــد.
خطیبــی افــزود :در ایــن هــرج و مــرج واقعــی
بــر اســاس اســناد موجــود در ســال 1356
حقــوق مستشــاران نظامــی امریــکا 17میلیارد
تومــان و حقــوق کل نظامیان ایــران 14میلیارد
تومــان بــوده اســت؛ کــه ایــن خــود نشــان از
ناشایســتگی و ناکارامــدی دوران ســتم شــاهی
اســت .امــا پــس از پیــروزی انقــاب اســامی
بــا وجــود هجمــه هــای گســترده قــدرت هــای
بــزرگ جهانــی حتــی اندکــی از خــاک ایــران
کــم نشــده و نخواهــد شــد.
وزیر علوم در مراسم گرامیداشت هفته پژوهش و فناوری در سازمان انرژی اتمی مطرح کرد:
تدوین نظام انگیزشی متناسب در پژوهش های سازمان انرژی اتمی
وزیــر علــوم ،تحقیقــات و فنــاوری گفــت:
ســازمان انــرژی اتمــی و بخش هــای پژوهشــی
ایــن ســازمان بایــد نظــام انگیزشــی متناســبی
را بــرای تشــویق و ترغیــب پژوهشــگران ایــن
ســازمان طراحــی کنــد.
بــه گــزارش روابــط عمومــی وزارت علــوم
دکتــر محمدعلــی زلفــی گل در مراســم
گرامیداشــت هفتــه پژوهــش و فنــاوری در
ســازمان انــرژی اتمــی ایــران گفــت :بایــد
برنامــه ریــزی و سیاســت هایی را مــد نظــر
قــرار دهیــم کــه توزیــع نخبــگان جامعــه در
رشــته های مختلــف تحصیلــی متــوازن و
متناســب بــا نیــاز کشــور باشــد کــه در همیــن
راســتا وزارت علــوم بــا معاونــت علمــی ریاســت
جمهــوری و بنیــاد نخبــگان تفاهم نامــه ای را
مبنــی بــر حمایــت از رتبــه هــای برتــر کنکــور
سراســری و مــدال اوران المپیادهــای علمــی
امضــا نمودیــم تــا ایــن افــراد در رشــته های
تحصیلــی گذشــته خــود تحصیــات مقطــع
باالتــر بعــدی را ادامــه دهنــد کــه اثــرات و
نتایــج ان در ازمــون سراســری امســال روشــن
شــد و تعــداد رتبــه هــای برتــر کنکــور کــه
وارد رشــته هــای علــوم پایــه شــدند نســبت
بــه ســال قبــل از ان افزایــش یافــت.
وزیــر علــوم بــا اشــاره بــه طرح هایــی کــه
در پژوهشــگاه علــوم و فنــون هســته ای
رونمایــی شــد گفــت :بیشــتر محصوالتــی کــه
امــروز رونمایــی شــد حاصــل یــک کار تیمــی
و همــکاری بیــن رشــته های مختلــف بــود و
ایــن الگــو مــی توانــد در سراســر کشــور مدنظر
ن رشــته ای و تیمــی
مــا باشــد و بــا فعالیــت بیـ
نتایــج بهتــر و مطلــوب تــری را بگیریــم.
وی بــا تاکیــد بــر اینکــه ســازمان انــرژی
اتمــی و بخش هــای پژوهشــی ســازمان بایــد
نظــام انگیزشــی متناســبی را بــرای تشــویق و
ترغیــب پژوهشــگران طراحــی کننــد گفــت :مــا
در وزارت علــوم پایــه هــای تشــویقی را بــرای
ســاماندهی پژوهــش هــا بــه ســمت نیازهــای
کشــور طراحــی کنیــم و اعضــای هیئــت علمــی
بــا انجــام دادن فعالیــت هــای پژوهشــی مــی
تواننــد عــاوه بــر پایــه ســاالنه چنــد پایــه
تشــویقی نیــز بگیرنــد.
زلفــی گل افــزود :پایه هــای تشــویقی در
هیئــت دولــت نیــز تصویــب شــد و بــا ســامانه
نــان نیــز کــه نیازهــای ســازمان ها و صنایــع
مختلــف را اعــام مــی کنــد مرتبــط شــده
اســت و اگــر اســاتید پژوهش هــای خــود را بــر
اســاس ایــن ســامانه بــه ســمت ایــن نیازهــا
هدایــت کننــد پایه هــای تشــویقی خواهنــد
گرفــت.
زلفـی گل تفــاوت بیــن علــم و فنــاوری گفــت:
در بحــث علــم گســترش نتایــج پژوهش هــا
یــک اصــل اســت و اگــر مــا نتایــج پژوهش هــا
و تحقیقــات خــود را در حــد یــک پایــان نامــه
و رســاله محصــور کنیــم باعــث شــدیم کــه
دایــره و گســترش ان علــم محــدود شــود امــا
بــا انتشــار عمومــی ان بــه ویــژه در مجــات
بیــن المللــی ان یافتــه و نظــر علمــی را در
گســتره بیشــتری منتشــر کــرده ایــم.
وی افــزود :در فنــاوری کــه بــه تولیــد محصول
و ارائــه خدمــات جدیــد منجــر خواهــد شــد مــا
بــا بحــث مالکیــت معنــوی و مالکیــت فکــری
روبــرو هســتیم و بایــد ضوابــط و قوانیــن باشــد
کــه فــرد مختــرع و ارائــه دهنــده فنــاوری
دچــار اســیب و ضــرر زیــان نشــود.
وزیــر علــوم بــا بیــان اینکــه علــم و فنــاوری
مکمــل یکدیگــر هســتند گفــت :علــوم پایــه و
فنــی مهندســی اســایش زندگــی بشــر را بــه
دنبــال دارنــد و علــوم انســانی دنبــال ارامــش
در زندگــی انســان هســتند و مــا بایــد بــه
شــکل متــوازن هــر دو زمینــه علــم را دنبــال
کنیــم.
زلفــی گل گفــت :تدویــن ســند ملــی نظــام
ملــی فنــاوری و نــواوری بــه وزارت علــوم
ســپرده شــده اســت و در ایــن ســند بــه همــه
رشــته های تحصیلــی و تمــام مراحــل علــم
و فنــاوری از یــک ایــده دانشــی تــا محصــول
توجــه خواهــد شــد.
در پایــان ایــن مراســم وزیــر علــوم و رئیــس
ســازمان انــرژی اتمــی بــه مناســبت هفتــه
پژوهــش از پژوهشــگران برتــر ایــن ســازمان
قدردانــی و تجلیــل کردنــد.
معاون پژوهشی وزیر علوم اعالم کرد:
ضرورت ساماندهی انجمن های علمی /درخواست تاسیس ۷۰انجمن علمی رد شد
معــاون پژوهشــی وزارت علــوم ،تحقیقــات
و فنــاوری ضمــن تاکیــد بــر ســاماندهی
انجمن هــای علمــی و تشــکیل نشــدن انجمــن
هــای مشــابه گفــت :درخواســت تاســیس
حــدود ۷۰انجمــن علمــی طــی یــک ســال
گذشــته بــه دلیــل مشــابه بــودن حــوزه
فعالیــت رد شــد.
بــه گــزارش روابــط عمومــی وزارت علــوم،
دکتــر پیمــان صالحــی در نشســت بازافرینــی
نقــش انجمن هــای علمــی و ایجــاد هم افزایــی
بیــن انهــا ،بــه اهــداف پیــش بینــی شــده
بــرای انجمــن هــای علمــی اشــاره کــرد و
اظهــار داشت:براســاس اساســنامه مصــوب
انجمــن هــای علمــی ،نقــش انهــا کمــک بــه
تحقیقــات علمــی فرهنگــی در ســطح ملــی و
بیــن المللــی ،همــکاری بــا نهادهــای اجرایــی،
ارائــه خدمــات اموزشــی پژوهشــی و ترغیــب
و تشــویق پژوهشــگران و تجلیــل از محققــان
اســت.
وی بــا تاکیــد بــر اهمیــت انجمــن هــای علمی
در زیســت بــوم پژوهــش و فنــاوری کشــور
اظهــار داشــت :بــر اســاس توافقــی بــا معاونــت
اموزشــی وزارت علــوم ،تصمیــم گرفتــه شــد
هیــچ برنامــه درســی مصــوب نشــود؛ مگــر
نماینــده انجمــن علمــی مربوطــه در شــورای
برنامــه ریــزی حضــور داشــته باشــد.
رئیــس کمیســیون انجمــن هــای علمــی
تاکیــد کــرد :حتــی انجمــن هــای علمــی بایــد
در معرفــی پژوهشــگران و فنــاوران برتــر بایــد
نقــش داشــته باشــند.
وجــود 422انجمــن علمــی ،عضویــت
254هــزار نفــر در انجمن هــا
صالحــی در مــورد پراکندگــی موضوعــی
انجمــن هــای علیــم گفــت 35 :درصــد انجمــن
هــای علمــی علــوم انســانی 23 ،درصــد فنــی
مهندســی ،23انجمــن هــای بیــن رشــته ای
نیــز حــدود 25درصــد از کل انجمــن هــا را
شــامل می شــوند.
وی گفــت :تعــداد انجمــن هــای علمــی ثبــت
شــده امــروز 422انجمــن در وزارت علــوم
اســت در حالیکــه در کشــوری مثــل امریــکا
کمتــر از 150انجمــن ثبــت شــده وجــود دارد.
معــاون پژوهشــی وزارت علــوم ادامــه داد :از
ایــن تعــداد انجمــن علمــی 82 ،انجمــن یعنــی
تنهــا 19درصــد اعضــای بــاالی 1000نفــر
عضــو دارنــد .بــر اســاس امــار کال در 422
انجمــن علمــی 254 ،هــزار و 553نفــر عضــو
هســتند .وی در تشــریح عملکــرد انجمــن
هــای علمــی توضیــح داد :تعــداد انجمــن هــای
علمــی کــه نشــریات انهــا در اســکوپوس نمایــه
مــی شــود 56 ،انجمــن اســت کــه 13درصــد
کل انجمــن هــا را دربــر می گیــرد.
وی در مــورد رتبــه هــای انجمــن هــای علمــی
نیــز اظهــار داشــت :تعــداد انجمــن هــای
علمــی رتبــه الــف 38انجمــن ،رتبــه ب 63
انجمــن ،رتبــه ث 104انجمــن اســت و 169
انجمــن هیــچ عملکــردی را گــزارش نــداده
انــد یــا غیرفعــال هســتند ،یــا گــزارش نــداده
انــد .صالحــی یــاداور شــد :بایــد در مــورد
ایــن انجمــن هــا تصمیــم گرفــت ،بــر اســاس
اییــن نامــه انجمــن هــای علمــی ،کمیســیون
بایــد جلســه تشــکیل شــده و در مــورد ادامــه
فعالیــت انهــا تصمیــم بگیــرد.
وی در مــورد اولویــت هــای برنامــه هــای
اجرایــی کمیســیون انجمــن هــای علمــی
نیــز توصیــح داد :مــا مــی خواهیــم انجمــن
هــای علمــی راهــکار خــود را بــرای افزایــش
مرجعیــت انجمــن هــای علمی ،کســب کرســی
هــای علمــی در نهادهــای بیــن المللــی ،ارتقای
رتبــه هــای علمــی انهــا در ســطح ملــی و بیــن
المللــی ارائــه دهنــد.
معــاون وزیــر علــوم بــا اشــاره بــه تشــکیل
انجمــن هــای مشــابه از جهــت موضوعــی
گفــت :تعــداد انجمــن هــا در بعضــی حــوزه
هــای مشــترک بــه شــدت افزایــش یافتــه
اســت ،در حالیکــه مــی تــوان ایــن انجمــن هــا صفحه 8
9
وزارت علوم ،تحقیقات و فناوری
اذرماه -1401نشریه شماره13
ماهنامه خبری تحلیلی علوم ،تحقیقات و فناوری
معاون فرهنگی و اجتماعی وزیر علوم در ارومیه:
را همگــرا کــرد.
بــه گفتــه صالحــی در یــک ســال گذشــته
حــدود 70درخواســت تاســیس انجمــن در
کمیســیون انجمــن هــای علمــی بــه دلیــل
مشــابهت موضوعــی فعالیــت انجمــن رد و از
انهــا خواســته شــده بــا انجمــن هــای مــادر
کــه حــوزه هــای همــکاری مشــترک دارنــد
همــکاری کننــد.
وی بــا تاکیــد بــر افزایــش فعالیــت هــای بیــن
المللــی وزارت علــوم در یــک ســال گذشــته
گفــت :اگــر انجمــن هــای علمــی بتواننــد در
ســطح بیــن المللــی حضــور بیابنــد وزارت
علــوم هــم حمایــت مــی کنــد.
صالحــی بــا اشــاره بــه ظرفیــت نقــش افرینــی
انجمــن هــای علمــی اظهــار داشــت :ســپردن
ماموریتــی هــای علمــی از طــرف وزارت
علــوم بــه انجمــن هــا از جملــه اولویــت هــای
کمیســیون انجمــن هــای علمــی وزارت علــوم
اســت.
فرهنگ و تربیت در دستور کار دانشگاه ها قرار گیرد
معــاون فرهنگــی و اجتماعــی وزیــر علــوم
تاکیــد کــرد :فرهنــگ و تربیــت در دســتور کار
دانشــگاه ها قــرار گیــرد.
بــه گــزارش روابــط عمومــی دانشــگاه ارومیــه
دکتــر عبدالحســین کالنتــری در ایــن نشســت
کــه بــا حضــور شــورای معاونیــن فرهنگــی و
اجتماعــی دانشــگاه های منطقــه ۳کشــور در
ســالن جلســات دانشــگاه ارومیــه برگــزار شــد،
گفــت :از دشــمنان چیــزی جــز اغتشــاش
انتظــار نمــی رود بایــد دانشــگاه ها فرهنــگ و
تربیــت را در دســتور کار قــرار داده چــرا کــه
در ایــن زمینــه کــم کاری شــده اســت.
وی بــا اشــاره بــه اینکــه در برخــی مواقــع در
برخــورد بــا مســائل از ذخیــره فرهنگــی قدیمی
و بــه روز نشــده اســتفاده می شــود ،تصریــح
کــرد :بایــد در حــوزه فرهنــگ هزینــه کــرد،
بایــد در ایــن حــوزه جبــران مافــات کنیــم و
بــرای اینــده برنامه ریــزی داشــته باشــیم.
کالنتــری بــا اشــاره بــه تجربــه نــگاری از
حــوادث و وقایــع اخیــر در دانشــگاه بــا اشــاره
بــه اینکــه همــه دانشــجویان فرزنــدان ایــن
کشــور و ثمــره نظــام تربیتــی ،رســانه ای و
فرهنگــی مــا بــوده و هســتند ،یــاد اور شــد:
نبایــد در حــوزه فرهنــگ دچــار غفلــت شــویم
بایــد ســرمایه گذاری و هزینــه فرهنگــی مــورد
توجــه قــرار گیــرد و بــه فرهنــگ در بطــن
مســئولیت های اجتماعــی اعتــاء بخشــیده
شــود.
معــاون فرهنگــی و اجتماعــی وزارت علــوم بــا
اشــاره بــه اینکــه مســئولیت اجتماعــی زمانــی
معنــا پیــدا می کنــد کــه دانشــجویان را در
میــدان اجتماعــی درگیــر کنیــم ،اظهــار کــرد:
فعالیت هــای فرهنگــی بایــد بــا فعالیت هــای
اجتماعــی پیونــد داده شــود چــرا کــه کار
فرهنگــی کار بروکراتیــک نیســت بــرای کار
فرهنگــی جهــاد و علــم و جاذبــه نیــاز اســت.
وی افــزود :تحــوالت طبیعــی هســتند چــرا
کــه جامعــه و فرهنــگ متحــول اســت بایــد بــه
تحــوالت مدیریــت و جهــت بخشــید و دچــار
خطــای محاســباتی نشــد.
معــاون فرهنگــی و اجتماعــی وزارت علــوم،
تحقیقــات و فنــاوری تصریــح کــرد :دانشــگاه
رســالت مطالبه گــری و پیشــبرد اهــداف
انقــاب را دارد و سیاســی بــودن دانشــجویان
طبیعــت دانشــگاه اســت.
وی ادامــه داد :تنــوع قومیتــی ایــران یــک
فرصــت اســت ،سال هاســت دشــمنان در
صــدد تبدیــل ایــن فرصــت بــه یــک تهدیــد
هســتند بایــد در مقابــل ایــن نقشــه ها
تهاجمــی وارد عرصــه شــد و بــرای گســتره
فرهنگــی ایــران ،فراتــر از مرزهــای جغرافیایــی
ان برنامــه داشــته باشــیم.
معاون پژوهشی وزارت علوم خبر داد:
طرح ویژه شورای عالی علوم ،تحقیقات و فناوری برای رفع موانع پژوهشی /رایزنی برای رفع مشکل مفاصا حساب قراردادهای پژوهشی
معــاون پژوهشــی وزارت علــوم ،تحقیقــات و
فنــاوری از طــرح ویــژه شــورای عالــی علــوم،
تحقیقــات و فنــاوری بــرای رفــع موانــع
پژوهشــی خبــر داد.
بــه گــزارش روابــط عمومــی وزارت علــوم،
پیمــان صالحــی در نشســت مشــترک مدیــران
ارتبــاط بــا جامعــه و صنعــت دانشــگاه ها و
پژوهشــگاه هــای کشــور بــا معاونیــن و مدیــران
پژوهشــی وزارتخانه هــا و دســتگاه های
اجرایــی کــه امــروز (دوشــنبه) همزمــان بــا
بیســت و ســومین نمایشــگاه دســتاوردهای
پژوهــش فنــاوری و فــن بــازار در محــل دائمــی
نمایشــگاه های بیــن المللــی تهــران برگــزار
شــد ،اظهــار کــرد :هفتــه پژوهــش و فنــاوری،
از هفتــه گذشــته در اســتان ها برگــزار شــد
و گزارشــات فــوق العــاده ای دربــاره برگــزاری
برنامــه هــای متنــوع در اســتان ها دریافــت
کردیــم و تقریبــاً هــر روز یــک برنامــه در
اســتان هــا اجــرا شــده اســت.
رئیــس ســتاد ملــی هفتــه پژوهــش و فنــاوری
افــزود :مــا در نامگــذاری روزهــای هفتــه
پژوهــش کلیــد واژه هــای مهمــی چــون جهــاد
تبییــن ،توجــه ویــژه بــه امــوزش و پــرورش و
دانــش امــوزان ،مرجعیــت دیپلماســی علمــی
و ارکان اقتصــاد دانــش بنیــان و موضوعــات
علــوم پایــه و علــوم انســانی را گنجانده ایــم.
روز پنجشــنبه ( ۲۵اذرمــاه) هفتــه پژوهــش و
فنــاوری بــا تقدیــر از پژوهشــگران و فنــاوران
برگزیــده کشــور بــه پایــان خواهــد رســید.
صالحــی بــا اشــاره بــه برگــزاری چهارمیــن
نمایشــگاه ملــی تســتا و نخســتین نمایشــگاه
بیــن المللــی تســتا گفــت :نمایشــگاهی کــه در
حــال برگــزاری اســت ،بزرگتریــن نمایشــگاه
پژوهــش و فنــاوری در طــول تاریــخ اســت.
چهارمیــن ســال اســت کــه نمایشــگاه پژوهــش
را همزمــان بــا نمایشــگاه ایــران ســاخت برگــزار
می کنیــم .وزارت خانه هــای دفــاع ،صنعــت،
نفــت ،نیــرو ،ارتباطــات و غیــره نیازهــای
خــود را در نمایشــگاه تســتا مطــرح کرده انــد
و دانشــگاه ها و پژوهشــگاه ها از طریــق
قراردادهــای ارتبــاط بــا صنعــت می تواننــد
پاســخگوی ایــن نیازهــا باشــند.
رئیــس ســتاد ملــی هفتــه پژوهــش بــا بیــان
اینکــه تســتا توســط دبیرخانــه شــورای عتــف
پیگیــری می شــود ،گفــت :مدیــران ارتبــاط
بــا صنعــت بهتــر اســت کــه بــا ایــن دبیرخانــه
ارتبــاط داشــته باشــند .بــرای اولیــن بــار بــرای
نمایشــگاه تســتا ،فراخــوان بیــن المللــی دادیــم
و برخــی کشــورهای خارجــی در نمایشــگاه
حضــور دارنــد و نیازهــای فناورانــه خــود را
اعــام کردنــد .یــک نقطــه ضعــف بزرگــی کــه
در حــوزه پژوهــش و فنــاوری داریــم ،مربــوط
بــه قراردادهــای حــوزه بین المللــی اســت و مــا
کم کاری هایــی در ارتبــاط بــا ظرفیت هایــی
کــه در کامســتک ،بانــک توســعه اســامی
و ســازمان کنفرانــس اســامی وجــود دارد،
داشــته ایــم.
بــه گفتــه صالحــی ،در ۲هفتــه اخیر گزارشــی
از وضعیــت پژوهــش و فنــاوری ایــران در ایــن
ســازمان ارائــه دادم و نســبت بــه وضعیت ســایر
کشــورهای عضــو ایــن ســازمان بــا فاصلــه در
جایــگاه خوبــی قــرار داشــتیم.
وی بــا تاکیــد بــر لــزوم نقش افرینــی دانشــگاه
و پژوهشــگاه ها در ســطح ملــی ،منطقــه ای و
بین المللــی ،گفــت :مــا می توانیــم مدیرانــی
باشــیم کــه در دفاتــر مــا خــود نشســته ایم تــا
یــک مدیــر اســتانی ســراغمان بیایــد و بگویــد
مشــکلی داریــد؟ و یــا می توانیــم مدیــری
باشــیم کــه هــر روز در ســازمان های اســتانی،
شــرکت ها و وزارتخانه هــا برویــم و بــه دنبــال
حــل مشــکالت صنعــت و جامعــه در همــکاری
بــا مدیرانــی اســتانی باشــیم.
صالحــی بیان کــرد :یک نظــام و اکوسیســتمی
در وزارت علــوم در حــال شــکل گیری اســت که
نــه تنهــا حوزه هــای پژوهــش و فنــاوری بلکــه
حوزه هــای دیگــر در خدمــت ماموریت گرایــی
در دانشــگاه ها و پژوهشــگاه هــا ،نقــش
افرینــی کننــد .در همیــن راســتا تاکنــون
وزیــر علــوم بــا اســتانداران جلســاتی داشــتند و
در حــال حاضــر محوریــت ماموریت گرایــی را
در اســتان هــا بــه اســتانداران واگــذار کردیــم
تــا ماموریــت گرایــی را در حوزههــای پژوهــش،
امــوزش ،فنــاوری نــواوری و فرهنگــی اجرایــی
کننــد.
و برخــی هــم مربــوط بــه قوانینــی اســت کــه
اییــن نامــه اجرایــی ندارنــد.
معــاون پژوهشــی وزارت علــوم اضافــه کــرد:
در برخــی اســتان ها کار خیلــی خــوب پیــش
م ـی رود و در برخــی اســتان ها خیــر؛ خواهــش
مــن ایــن اســت کــه دانشــگاه و پژوهشــگاه
پیگیــری کننــد کــه کار دنبــال شــود .بــا
معاونــت اموزشــی وزارت علــوم نیــز هماهنــگ
کردیــم کــه اگــر رشــته های جدیــدی
می خواهــد تعریــف شــود ،در راســتای
ت گرایــی باشــد.
ماموریــ
وی بــا اشــاره بــه قانــون و دســتورالعمل های
تســهیل و رفــع موانــع پژوهــش گفــت :در
حــال حاضــر مشــکلی کــه بــا ســازمان تامیــن
اجتماعــی داریــم ،مربــوط بــه مفاصــا حســاب
قراردادهــای پژوهشــی اســت .قانــون گفتــه
اســت کــه قراردادهــای پژوهشــی از مالیــات
معــاف هســتند و ســازمان تامیــن اجتماعــی
هــم قبــول دارد امــا اول می گویــد ،تســویه
حســاب هــای دیگــر بایــد انجــام شــود تــا
مفاصاحســاب پژوهشــی را بدهیــم کــه بــا ایــن
شــرایط کار مــا در اکثــر اســتان ها قفــل شــده
اســت .اخریــن مکاتبــه مــا در ایــن خصــوص
۲هفتــه گذشــته بــا رئیــس جمهــور بــود و بــا
وزیــر کار هــم جلســاتی داشــتیم .قــرار شــد در
شــورای عالــی علــوم ،تحقیقــات و فنــاوری کــه
در جلســه اتــی کــه بــا حضــور رئیــس جمهــور
برگــزار خواهــد شــد بحثــی را در ۱۵مــاده
بــرای رفــع موانــع پژوهــش امــاده کرده ایــم
تــا بــه تصویــب برســد .یکــی از ایــن بندهــا
مربــوط بــه مفاصــا حســاب پژوهشــی اســت.
صالحــی بیــان کــرد :برخــی از ایــن بندهــا
موضوعاتــی اســت کــه بایــد تبدیــل بــه قانــون
شــوند و برخــی از ان هــا مربــوط بــه قوانینــی
اســت کــه وجــود دارد امــا اجرایــی نمی شــود
رئیــس ســتاد ملــی هفتــه پژوهــش و فنــاوری
بــا تاکیــد بــر همــکاری مســتمر بــا واحدهــای
اســتانی بنیــاد ملــی نخبــگان و معرفــی طــرح
هــا و برنامه هــای مشــترک بــه اســاتید
دانشــجویان و محققــان گفــت :طرح هــای
مختلفــی در بنیــاد داریــم کــه از فعالیت هــای
دانشــجویان و اســاتید حمایــت میکنــد ماننــد
طــرح احمــدی روشــن کــه مــا در ایــن طــرح
۲۰درصــد منابــع مالــی را تقبــل کردیــم و
از طــرف دیگــر دانشــگاه و پژوهشــگاه ها
را موظــف کــرده ایــم کــه از ایــن ظرفیــت
اســتفاده کننــد.
وی بــا تاکیــد بــر اســتفاده از ظرفیــت
پایان نامــه هــا ،رســاله های دوره دکتــری
و فرصــت مطالعاتــی داخلــی در پاســخگویی
بــه نیازهــای جامعــه و صنعــت افــزود :در
حــال حاضــر در پایــان نامه هــا و رســاله ها
از بی مســئله ای رنــج می بریــم و شــاهد
هســتیم کــه اعضــای هیئــت علمــی برنامــه
خاصــی ندارنــد و شــما مدیــران ارتبــاط بــا
صنعــت ایــن ظرفیت هــا را مــی توانیــد بــرای
اســاتید و اعضــای هیئــت علمــی ایجــاد کنیــد.
شــما مدیــران ارتبــاط بــا صنعــت مــی توانیــد
پیشــران یکســری مســائلی باشــید کــه قــرار
اســت حــل شــود .بــه طــور مثــال در شــورای
عالــی عتــف پیگیــر طــرح کالن ملــی مــواد
اولیــه دارویــی هســتیم .ســاالنه ۷۰۰میلیــون
دالر مــواد اولیــه دارویــی وارد می کنیــد کــه
مکاتباتــی بــا ســندیکای تولیدکننــدگان مــواد
اولیــه داریــم و حاضــر شــدند قــراردادی بــا
مــا ببندنــد و مــواد اولیــه در اختیــار مــا قــرار
دهنــد .وضعیــت بودجــه کشــور را می دانیــم
و شــاید ایــن هم رســانی ها همیشــه نیــاز بــه
پــول نداشــته باشــد.
صالحــی ادامــه داد :در ســال ۱۴۰۲اتفاقــات
بســیار جالبــی در موضــوع ظرفیــت پذیــرش
پســادکترا خواهیــم داشــت و اگــر محققــی
طــرح ارتبــاط صنعــت و جامعــه کار کنــد،
۵۰درصــد حقــوق خــود را از شــورای عتــف
بگیــرد. صفحه 9
وزارت علوم ،تحقیقات و فناوری
ماهنامه خبری تحلیلی علوم ،تحقیقات و فناوری
وی بــا اشــاره بــه اســتفاده از ظرفیــت مــاده
۱۳قانــون جهــش دانــش بنیــان گفــت :ایــن
قانــون بســیار خوبــی بــرای شــرکت هــای
دانــش بنیــان و مدیــران ارتبــاط بــا صنعــت
اســت؛ یعنــی ایــن قانــون می توانــد فعالیــت
حــوزه ارتبــاط بــا صنعــت را متحــول کنــد.
مطابــق بــا ایــن مــاده قانونــی ،شــرکت های
دولتــی و خصوصــی کــه بخــش تحقیــق و
توســعه دارنــد می تواننــد بــا دانشــگاه ها و
پژوهشــگاه هــا قــرارداد ببندنــد و از مالیــات
معــاف شــوند.
صالحــی افــزود :مشــکل مــا ایــن اســت
کــه شــرکت های دولتــی و خصوصــی بــاور
ندارنــد و نگــران هســتند کــه بــا دانشــگاه ها و
پژوهشــگاه ها قــرارداد ببندنــد و در نهایــت بــه
اذرماه -1401نشریه شماره13
ان هــا بگوینــد کــه مالیــات هــم بایــد بپردازید.
اولیــن جایــی کــه قــرار اســت قــرارداد منعقــد
شــود ،شســتا اســت و امــروز توافقنامـه ای بیــن
بنــده و مدیرعامــل شســتا امضــا می شــود و
از ظرفیت هــای شــرکت های شســتا اســتفاده
خواهیــم کــرد.
معــاون پژوهشــی وزیــر علــوم گفــت:
10
صنــدوق علــوم تحقیقــات و فنــاوری حلقــه
مفقــوده حمایــت مالــی مــا بــوده اســت؛
ایــن صنــدوق هــم می توانــد گرنــت بدهــد
و هــم از فعالیت هــای پژوهشــی حمایــت
کنــد .امیدواریــم اساســنامه ایــن صنــدوق
روز چهارشــنبه هفتــه جــاری در دولــت بــه
تصویــب برســد .
مشارکت ۲۵درصدی اعضای هیات علمی در اجرای قراردادهای ارتباط با صنعت
مدیــرکل ارتبــاط بــا صنعــت وزارت علــوم،
تحقیقــات و فنــاوری بــا بیــان اینکــه در ســال
جــاری ۲۵درصــد اعضــای هیــات علمــی
مجــری قراردادهــای ارتبــاط بــا صنعــت بودنــد،
گفــت :حجــم قــرارداد ارتبــاط دانشــگاه بــا
صنعــت در ســال جــاری بالــغ بــر ۱۰۸۳۵
مــورد بــوده اســت.
بــه گــزارش روابــط عمومــی وزارت علــوم
،دکتــر محمدســعید ســیف در نشســت
مشــترک مدیــران ارتبــاط بــا جامعــه و
صنعــت ،پیشــرفت کشــورها را مرهــون عواملــی
چــون برنامــه ریــزی ،ســرمایه گــذاری ،نیــروی
انســانی و تجربــه و دانــش انباشــته دانســت و
افــزود :وضعیــت ســرمایه گــذاری مــا در بخــش
تحقیــق و توســعه در ایــران یــا انچــه کــه در
دنیــا رخ داده ،فاصلــه زیــادی دارد بــه گونـه ای
کــه در ایــران نیــم درصــد از تولیــد ناخالــص
ملــی صــرف تحقیــق و توســعه می شــود ولــی
ایــن میــزان در دنیــا ۳تــا ۴درصــد اســت.
وی بــا اشــاره بــه وضعیــت نیــروی انســانی
متخصــص اظهــار کــرد :تعــداد نیــروی انســانی
متخصــص در ایــران ۷۵۰نفــر در یــک میلیــون
نفــر جمعیــت اســت و ایــن میــزان در کشــور
ســنگاپور ۶۱۷۳نفــر در یــک میلیــون نفــر و در
کشــور دانمــارک ۶۳۷۴نفــر در یــک میلیــون
نفــر اســت .ســیف ادامــه داد :اینکــه گفتــه
می شــود میــزان IQایــران باالتــر از جهــان
اســت ،هیــچ داده و مــدرک بــرای اثبــات ان
نداریــم ولــی بــر اســاس امارهــای جهانــی
میــزان IQجامــه ایرانــی بــه طــور متوســط
بیــن ۸۰تــا ۸۵اســت.
مدیــر کل دفتــر ارتبــاط بــا صنعــت و
جامعــه وضعیــت کشــور در حــوزه هماهنگــی
میــان دســتگاه ها را ضعیــف توصیــف کــرد
و یاداورشــد :نهادهایــی چــون دانشــگاه ها،
صنعــت و کشــاورزی هــر کــدام بــر اســاس
الگوهــای برگرفتــه از دنیــا در کشــور ایجــاد
شــده و میــان ایــن دســتگاه ها رابطــه
ارگانیکــی ایجــاد نشــده اســت.
وی تاکیــد کــرد :در چنیــن شــرایطی بــرای
پیشــرفت ،دو راهــکار تقســیم کار ملــی و
همــکاری و هــم افزایــی را در اختیــار داریــم
و بــا توجــه بــه امکانــات محــدودی کــه داریــم
دانشــگاه هــا و پژوهشــگاه هــا نمــی تواننــد هــر
کــدام بــه طــور مــوازی تحقیقاتــی را اجرایــی
کننــد و از ســوی دیگــر بایــد الگوهــای متفاوت
بــرای دانشــگاه هــا و پژوهشــگاه هــا را بایــد بــه
رســمیت بشناســیم.
مدیــرکل دفتــر ارتبــاط دانشــگاه بــا صنعــت
و جامعــه بــا تاکیــد بــر ضــرورت توجــه
بــه برگــزاری دوره هــای مهــارت افزایــی در
دلنشــگاه ها گفــت :در ســال ۱۴۰۱تاکنــون
۱۰۸دوره اموزشــی مهــارت افزایــی برگــزار
شــده اســت .ایــن تعــداد در ســال ۱۴۰۰
تعــداد ۱۰۷دوره ،در ســال ۹۹تعــداد ۹۳دوره
و در ســال ۹۸تعــداد ۷۷دوره بــوده اســت.
بــه گفتــه وی در ســال ۱۴۰۱تعــداد ۴هــزار
دانشــجو در دوره هــای مهــارت افزایــی شــرکت
کردنــد .ســیف اضافــه کــرد :عــاوه بــر ان از
۴۷دانشــگاه بــرای راه انــدازی مراکــز هدایــت
شــغلی حمایــت شــده اســت .ارائــه خدمــات
کاریابــی ،ارائــه خدمــات مشــاوره ای و هدایــت
شــغلی ،ســامان دهــی کاریابــی و توســعه،و
بهبــود دوره هــای کارامــوزی از ماموریــت هــای
ایــن مراکــز بــه شــمار م ـی رود.
فرصــت مطالعاتــی اعضــای هیــات
علمــی در صنعــت
ســیف بــا اشــاره بــه حضــور ۲۸هــزار عضــو
هیــات علمــی در دانشــگاه هــای وابســته بــه
وزارت علــوم ،افــزود :از ســوی دیگــر صنایــع
و دســتگاه هایی در کشــور وجــود دارنــد کــه
دارای نیازمنــدی هــا و مشــکالتی هســتند
کــه اعضــای هیــات علمــی می تواننــد انهــا را
مرتفــع کننــد.
وی ادامــه داد :در یــک ســال اخیــر ۶۹۰عضــو
هیــات علمــی در طــرح فرصــت مطالعاتــی
اعضــای هیــات علمــی مشــارکت کردنــد .ایــن
تعــداد در ســال ۱۴۰۰تعــداد ۲۶۰نفــر ،در
ســال ۹۹تعــداد ۱۱۴عضــو هیــات علمــی و در
ســال ۹۸تعــداد ۵۰عضــو هیــات علمــی بــوده
اســت .قــرارداد ارتبــاط دانشــگاه بــا صنعــت
مدیــر کل دفتــر ارتبــاط دانشــگاه بــا صنعــت
و جامعــه بــا اشــاره بــه تعــداد قراردادهــای
منعقــد شــده میــان دانشــگاه هــا و صنعــت،
گفــت :در ســال جــاری ۱۰۸۳۵قــرار داد
ارتبــاط بــا صنعــت منعقــد شــده اســت.
بــه گفتــه وی تعــداد قراردادهــای ارتبــاط بــا
صنعــت دانشــگاه هــا در ســال ۱۴۰۰تعــداد
۸۷۱۰و در ســال ۹۹تعــداد ۸۴۲۷قــرارداد
بــوده اســت .ســیف حجــم قــرارداد قراردادهای
ارتبــاط بــا صنعــت در ســال جــاری را ۴۷۰۴
میلیــارد تومــان ذکــر کــرد و یــاداور شــد:
حجــم قراردادهــای ســال گذشــته ۳۱۰۶
میلیــارد تومــان بــوده اســت.
ســیف تاکیــد کــرد :امارهــا نشــان می دهــد
کــه در ســال جــاری تعــداد ۶۳۵۳نفــر
از،اعضــای هیــات علمــی مجــری قراردادهــای
ارتبــاط بــا صنعــت بودنــد .ایــن تعــداد یعنــی
۲۵درصــد اعضــای هیــات علمــی اســت
کــه عــدد ناچیــزی را در ایــن زمینــه نشــان
می دهــد ..بــه گفتــه وی در ســال ۱۴۰۰
تعــداد ۵۵۵۲عضــو هیــات علمــی و در ســال
۹۹تعــداد ۴۶۱۷عضــو هیــات علمــی مجــری
قراردادهــای ارتبــاط بــا صنعــت و جامعــه
بود ه انــد.
وی تاکیــد کــرد :اگــر هــر اســتادی ،درگیــر
مشــکالت کشــور نشــوند ،از توانمندی هــای
کشــور بــه صــورت هدفمنــد اســتفاده نخواهــد
شــد.
شاخص های ارتباط با صنعت
وی بــا بیــان اینکــه ارتبــاط بــا صنعــت امــروزه
دارای شــاخص شــده اند ،یــاداور شــد :نســبت
تعــداد قراردادهــای در حــال اجــرا بــا جامعــه
و صنعــت ،نســبت مبلــغ قــرارداد ارتبــاط بــا
جامعــه و صنعــت ،نســبت مبلِــغ جــذب شــده
از جملــه شــاخص های ارتبــاط دانشــگاه بــا
صنعــت اســت.
وی ادامــه داد :بــر ایــن اســاس در این نشســت
عــاوه بــر انکــه از مجریــان طرح هــای ارتبــاط
بــا صنعــت برگزیــده ،قدردانــی می شــود از ۳
شــرکت بخــش خصوصــی کــه دارای بیشــترین
همــکاری بودنــد ،تجلیــل مــی شــود
معاون وزیر و رئیس سازمان پژوهش های علمی و صنعتی ایران:
پژوهش باید منجر به فناوری و تولید نهایی شود
رئیــس ســازمان پژوهش هــای علمــی و
صنعتــی ایــران در اییــن گرامیداشــت هفتــه
پژوهــش و فنــاوری در دانشــگاه قــم ،گفــت:
ســال گذشــته بــا پیونــد پژوهــش بــه فنــاوری
و نــواوری ۴۱ ،هــزار اشــتغال در حــوزه
دانش بنیان هــا ایجــاد شــد.
بــه گــزارش روابــط عمومــی ســازمان
پژوهش هــای علمــی و صنعتــی ایــران ،دکتــر
حســن زمانیــان ،معــاون وزیــر علــوم و رئیــس
ایــن ســازمان ،در اییــن گرامیداشــت هفتــه
پژوهــش و فنــاوری در دانشــگاه قــم ،بــا تاکیــد
بــر اینکــه پژوهشــی کــه منجــر بــه فنــاوری
و تولیــد نهایــی نشــود از اهمیــت چندانــی
برخــوردار نیســت ،گفــت :ســال گذشــته بــا
پیونــد پژوهــش بــه فنــاوری و نــواوری ۴۱
هــزار اشــتغال در حــوزه دانش بنیان هــا
ایجــاد شــد.
وی بــا تاکیــد دوبــاره بــر ضــرورت قرارگیــری
حــوزه پژوهــش و فنــاوری در کنــار یکدیگــر،
تصریــح کــرد :بایــد پژوهشــکده های
زمانیــان بــا بیــان اینکــه رتبــه و تعــداد اســناد
علمــی ایــران در پایــگاه اســکوپوس در جایــگاه
یازدهــم اســت ،خاطرنشــان کــرد :ثابــت شــدن
رونــد صعــودی مقــاالت علمــی ایــران محــل
تامــل دارد و بایــد وضعیــت شــتاب علمــی را
دوبــاره احیــا کنیــم.
قدرتمنــدی در کشــور وجــود داشــته باشــد
کــه بتوانــد ایده هــای اســتخراج شــده را
تبدیــل بــه محصــول و فنــاوری کنــد.
معــاون وزیــر علــوم و رئیــس ســازمان
پژوهش هــای علمــی و صنعتــی ایــران
تاکیــد کــرد :هــزار و ۴۲۶نشــریه علمــی در
حوزه هــای مختلــف دانشــی در ایــران چــاپ
می شــود کــه حــدود ۵۰درصــد از ان هــا در
حــوزه علــوم اســامی و انســانی اســت.
معــاون وزیــر علــوم ادامــه داد :ســال گذشــته
افــزون بــر ۷۸هــزار مقــاالت علمــی تولیدشــده
در ایــران در پایگاه هــای قابــل اســتناد
بین المللــی منتشــر شــده اســت.
رئیــس ســازمان پژوهش هــای علمــی و
صنعتــی ایــران بــا اشــاره بــه دیپلماســی
علمــی ایــران یــاداور شــد :ســهم مشــارکت
بین المللــی از کل مقــاالت کشــور نیــز ۳۵
درصــد اســت کــه رقــم فراوانــی را نشــان
می د هــد .
وی خاطرنشــان کــرد :ایــران هفتمیــن کشــور
ازنظــر دسترســی بــه نشــریات علمــی در بیــن
۱۳۵کشــور جهــان اســت و زبــان فارســی
یازدهمیــن زبــان ازنظــر تعــداد نشــریات نمایــه
شــده در فهرســت ژورنال هــای بــا دسترســی
ازاد در بیــن ۸۰زبــان جهــان اســت.
زمانیــان در ادامــه گفــت :اولیــن دســتگاه
دیالیــز و دســتگاه دیالیــز پرتابــل کشــور
بــه همــت ســازمان پژوهش هــای علمــی و
صنعتــی ایــران ساخته شــده و هم اکنــون
نســل پنجــم و ششــم ان در حــال صــادرات بــه
کشــور های مختلــف اســت.
وی خاطرنشــان کــرد :بــا ســاخت انبــوه
و تجاری ســازی دســتگاه دیالیــز پرتابــل
دیگــر نیــازی بــه حضــور بیمــاران کلیــوی
بــه بیمارســتان نیســت و بیمــاران کلیــوی در
خانــه و محــل کار خــود می تواننــد خــون را
تصفیــه کننــد.
زمانیــان بیــان داشــت :ماهــواره پیش بینــی
زلزلــه بــا مــرز دانشــی پیشــرفته از طرح هــا
ت ســاخت
و پروژه هــای شــاخص در دســ
ســازمان پژوهش هــای علمــی و صنعتــی
ایــران اســت و عــاوه بــر ان ایــن ســازمان
بــرای حــل کالن مســائل اســتان های کشــور
نیــز امــاده همــکاری و تعامــل اســت.
گفتنــی اســت ،در ایــن اییــن از ۵۵پژوهشــگر
برتــر اســتان قــم در حوزه هــای مختلــف
دانشــی بــا اهــدای لــوح ،تقدیــر بــه عمــل امــد صفحه 10
11
وزارت علوم ،تحقیقات و فناوری
ماهنامه خبری تحلیلی علوم ،تحقیقات و فناوری
اذرماه -1401نشریه شماره13
رییس پارک علم و فناوری گیالن بیان کرد:
عرضه توانمندی های کشور با افتتاح نمایشگاه هفته پژوهش و فناوری
رییــس پــارک علــم و فنــاوری گیــان بــا
اشــاره بــه اغــاز بــه کار بیســت و ســومین
نمایشــگاه دســتاوردهای پژوهــش ،فنــاوری
و فــن بــازار گفــت :در ایــن نمایشــگاه
دســتاوردهای فناورانــه و توانمندی هــای
شــرکت های دانــش بنیــان عرضــه می شــود.
بــه گــزارش روابــط عمومــی وزارت علــوم،
دکتــر علــی باســتی بــا اشــاره بــه نامگــذاری
ســال جــاری بــه نــام «تولیــد ،دانــش بنیــان
و اشــتغال افرین» گفــت :ایــن بــرای اولیــن
بــار اســت کــه عنــوان «دانــش بنیــان» بــرای
نامگــذاری ســال ها انتخــاب شــده اســت
و ایــن نامگــذاری بــه برنامــه ریزی هــای
گذشــته چــون «اقتصــاد مقاومتــی» و «گام
دوم انقــاب» مربــوط می شــود.
وی ادامــه داد :بــرای تحقــق ایــن امــر ،پــارک
اســتان گیــان ســعی کــرده بــه زیســت بــوم
نــواوری کشــور کمــک کنــد تــا در جنبه هــای
مختلــف ارتقــا یابــد.از ایــن رو از ابتــدای ســال
جــاری برنامه هــای متعــددی در ایــن حــوزه
برگــزار کردیــم.
باســتی خاطــر نشــان کــرد :در ایــن راســتا
بــه منظــور ســوق دادن فعالیت هــای موجــود
در شــهرک های صنعتــی ،دانشــگاه ها و
منطقــه ازاد بــه ســمت دانــش بنیــان شــدن،
کارگاه هــای متعــددی را بــه منظــور ترویــج
فرهنــگ دانــش بنیانــی برگــزار کردیــم.
رییــس پــارک علــم و فنــاوری گیــان انعقــاد
قــراردادی بــا صــدا و ســیمای اســتان گیــان
را از دیگــر اقدامــات ترویــج فرهنــگ دانــش
بنیانــی ایــن پــارک دانســت و یــاداور شــد:
عــاوه بــر اینهــا ،اموزش هایــی بــرای راه
انــدازی شــرکت های دانــش بنیــان و فنــاوری
ارائــه شــد .وی توســعه ارتباطــات بین المللــی
را از دیگــر برنامه هــای اجرایــی پــارک علــم
و فنــاوری گیــان عنــوان کــرد و ادامــه داد:
بــر ایــن اســاس دو رویــداد در بــا همــکاری
کشــورهای ترکیــه و پاکســتان برگــزار کردیــم
ضمــن انکــه کنفرانــس انجمــن پارک هــای
فنــاوری و ســازمان های نــواوری کشــور در
رشــت برگــزار شــد.
باســتی بــا اشــاره بــه اغــاز هفتــه پژوهــش و
فنــاوری از روز گذشــته ( 19اذرمــاه) گفــت:
پــارک اســتان گیــان بــه عنــوان دبیــر بیســت
و ســومین نمایشــگاه دســتاوردهای پژوهــش،
فنــاوری و فــن بــازار کشــور در ایــن هفتــه
مشــارکت دارد.
بــه گفتــه وی افتتــاح ایــن نمایشــگاه از 19
اذر مــاه در محــل نمایشــگاه دایمــی در تهــران
اغــاز شــده اســت و طــی ان توانمندی هــای
شــرکت های دانــش بنیــان و فنــاور عرضــه
می شــود.
باســتی ادامــه داد :بــرای رفــع چالش هــای
اســتان ،بــر اســاس قانــون جهــش دانــش
بنیــان ،اســتانداران و پارک هــای فناورانــه را
مکلــف بــه رفــع نیازهــای فناورانــه اســتان ها
کــرده اســت و مــا در ایــن راســتا رویــدادی را
بــه نــام «تانــا» (توســعه و ارتقــا زیســت بــوم
نــواوری اســتان) را در اســتان گیــان اجرایــی
کردیــم و طــی ان در دو حــوزه «کشــاورزی و
شــیالت» و «انــرژی» برنامه هایــی را برگــزار
کردیــم.
وزیر علوم در ائین تجلیل از پژوهشگران و فناوران برگزیده کشور:
ایجاد بیمه پژوهش و قانون مالکیت فکری یک ضرورت است
وزیــر علــوم ،تحقیقــات و فنــاوری گفــت :برای
پیشــرفت مناســب در موضــوع درامدزایــی از
اقتصــاد دانــش بنیــان ،ایجــاد بیمــه پژوهــش و
تصویــب قانــون مالکیــت فکــری یــک ضــرورت
اســت.
بــه گــزارش روابــط عمومــی وزارت علــوم،
دکتــر محمدعلــی زلفــی گل در بیســت و
ســومین جشــنواره تجلیــل از پژوهشــگران،
فنــاوران و نــواوران برگزیــده کشــور کــه در
ســالن همایش هــای بین المللــی دانشــگاه
شــهید بهشــتی برگــزار شــد ،ضمــن تبریــک
هفتــه پژوهــش و فنــاوری و تقدیــر از
پژوهشــگران و فنــاوران برگزیــده ،گفــت:
مــا وظیفــه داریــم نســل عاقل تــر و تواناتــر
از خودمــان تحویــل جامعــه دهیــم و هــر
پژوهشــگر و دانشــمندی ایــن کار را انجــام
دهــد ،برتــری خــود را بــه اثبــات می رســاند.
وی ضمــن گرامیداشــت یــاد و خاطــره شــهدا،
اظهــار کــرد :اگــر امــروز امنیــت ،اســتقالل
سیاســی و ازادی داریــم و می توانیــم کار علمــی
انجــام دهیــم ،بــه واســطه از خودگذشــتگی و
ایثــار شــهدا اســت.
بــرای انهــا پیش بینــی شــده را بــه خوبــی
انجــام دهنــد.
وی افــزود :در راســتای اقتصــاد دانش بنیــان
بایــد بــه اقتصــاد پژوهــش نیــز توجــه داشــت
و از طریــق پژوهــش ،اعتباراتــی جــذب
کــرده و ســرمایه ایجــاد کنیــم .امیدواریــم در
دانشــگاه ها اقتصــاد دانش بنیــان و تحــول
مــورد توجــه قــرار گیــرد و تــاش می کنیــم در
ایــن زمینــه تحــوالت جــدی صــورت بگیــرد.
بــه گفتــه زلفــی گل ،امــوزش بایــد پژوهــش
محــور و پژوهــش نیــز بایــد امــوزش محــور
شــود.
ارثیــه بــرای اینــدگان اســت.
وزیــر علــوم بــا اشــاره بــه همه گیــری
ویــروس کرونــا و مجــازی شــدن امــوزش،
گفــت :بــا پشــتکار و همــت علمــی دانشــمندان
واکســن ویــروس کرونــا ســاخته شــد و پرســنل
وزارت بهداشــت ایثارگرانــه ســامت جامعــه را
تضمیــن کردنــد.
وی تاکیــد کــرد :مــا می توانیــم از طریــق
محصــوالت دانش بنیــان درامدزایــی کنیــم و
زمینه هــای خــام فروشــی را محــدود کنیــم.
ایجــاد زنجیره هــای اشــتغال می توانــد
موجــب رونــق اقتصــادی شــود ،بــه شــرطی
کــه بــه جامعــه دانشــگاهی اعتمــاد کنیــم.
زلفــی گل بــا تاکیــد بــر اینکــه «ان چیــزی
کــه در طــول تاریــخ ارامــش بشــر را تضمیــن
کــرده ،علــم ،دانــش ،فنــاوری و نــواوری
اســت» ،خاطرنشــان کــرد :ان چــه کــه باعــث
شــد شــور و نشــاط بــه جامعــه بشــری برگردد،
علــم و دانــش بــود.
وی بــه مشــکالت قانونــی در ایــن زمینه اشــاره
کــرد و گفــت :بــرای مثــال بیمــه پژوهــش و
فنــاوری نداریــم و ایــن یــک ضــرورت اســت.
همچنیــن قانــون مالکیت هــای فکــری موضــوع
جــدی اســت و اگــر توجــه نکنیــم باعــث ذبــح
نــواوری می شــود.
وی بــا بیــان اینکــه یکــی از مشــکالت کشــور
مــا موضــوع اشــتغال اســت ،خاطرنشــان کــرد:
بایــد توجــه داشــته باشــیم اگــر هــر مشــکلی
در جامعــه داریــم ،نخبــه پــروری بهتریــن
مســیر اســت و راه حــل مشــکالت هزینــه
کــردن بــرای علــم و دانــش اســت.
وزیــر علــوم ،تحقیقــات و فنــاوری بــا بیــان
اینکــه ان چیــزی کــه در طــول تاریــخ ارامــش
بشــر را تضمیــن کــرده ،علــم ،دانش ،فنــاوری و
نــواوری اســت ،گفــت :ســرمایه گذاری نکــردن
بــرای علــم و فنــاوری ظلــم بــه اینــدگان اســت
و مــا وظیفــه داریــم ســرمایه گذاری خوبــی در
ایــن بخــش داشــته باشــیم و ایــن بهتریــن
وزیــر علــوم تصریــح کــرد :اگــر بــه دنبــال
رســیدن بــه مرجعیــت و دیپلماســی علمــی
هســتیم و می خواهیــم اســایش و ارامــش را
بــرای هموطنــان مهیــا کنیــم ،راهــی جــز ایــن
نداریــم کــه بــه علــم و دانــش اعتمــاد کــرده و
بــر روی ان ســرمایه گــذاری کنیــم.
وی بــا اشــاره بــه تدویــن برنامه هفتم توســعه،
خاطرنشــان کــرد :امیــدوارم شــرایطی را فراهــم
کنیــم کــه مشــابه کشــورهای پیشــرفته درصــد
بیشــتری از درامــد ناخالــص ملــی بــه بخــش
امــوزش عالــی اختصــاص داده شــود.
وزیــر علــوم افــزود :اگرچــه در برنامه هــای
توســعه و قوانیــن بودجــه ســالیان گدشــته،
درصــد خوبــی در نظــر گرفتــه شــد بــود ،ولــی
همــه ایــن میــزان اختصــاص پیــدا نکــرد.
وی ســرمایه گذاری نکــردن بــرای علــم و
فنــاوری را ظلــم بــه اینــدگان دانســت و
گفــت :مــا وظیفــه داریــم ســرمایه گــذاری
خوبــی در ایــن بخــش داشــته باشــیم و ایــن
بهتریــن ارثیــه بــرای اینــدگان اســت.
زلف ـی گل اظهــار امیــدواری کــرد :بــا اجرایــی
شــدن قانــون ،حلقه هــای مفقــوده بیــن علــوم
بنیــادی ،کاربــردی و فنــاوری بــه یکدیگــر
متصــل شــود .وی افــزود :ایــن موضــوع بایــد در
ســند نظــام نــواوری و فنــاوری در نظــر گرفتــه
شــود و شــاهد باشــیم در اینــده دانشــگاه ها
بــه عنــوان دانشــگاه های پیشــرو از طریــق
اقتصــاد پژوهــش بخــش عمــده ای از درامدهــا
را تامیــن کننــد.
وزیــر علــوم ،قانــون جهــش تولیــد دانش بنیــا
ن
را قانونــی مترقــی دانســت و گفــت :ایــن قانــون
می توانــد منجــر بــه تحــول شــود .ضــروری
اســت کــه نهادهــای اجرایــی وظایفــی کــه
وزیــر علــوم تاکیــد کــرد :صنایــع و بخش هــای
مرتبــط بــا ان بایــد دانشــجویان مــا را بپذیرنــد
و بداننــد اینــده متعلــق بــه دانشــجویان اســت.
دانشــجویان بایــد بــا صنعــت مرتبــط بــا
خودشــان در ارتبــاط باشــند و صنایــع انهــا
را بپذیرنــد .انجــام ایــن کار نیــاز بــه عــزم
فرابخشــی دارد.
وی ادامــه داد :انجــام ایــن کار نیــاز بــه قوانیــن
و تحــول دارد و بــدون عــزم فرابخشــی ،یــک
وزارتخانــه نمی توانــد بــه تنهایــی وظایــف
خــود را انجــام دهــد.
زلفـی گل بــا بیــان اینکــه نــگاه شایســته ای بــه
وزارتخانه هــای مرتبــط بــا امــوزش و پژوهــش
و فنــاوری وجــود نــدارد ،تصریــح کــرد :توجــه
بــه ایــن وزارتخانه هــا تضمیــن اینــده اســت؛
چــون انســان های دانــا تربیــت می کننــد
و دانایــی بزرگتریــن ســرمایه هــر کشــوری
اســت.
نــوع نــگاه بــه وزارتخانه هــای
متولــی امــوزش و پژوهــش
وی ادامــه داد :بنابرایــن ایــن نــگاه در سیســتم
مدیریــت بایــد متفــاوت شــود و هزینه کــرد
بــرای ایــن وزارتخانه هــا بهتریــن نــوع ســرمایه
گــذاری اســت.
وزیــر علــوم تاکیــد کــرد :امــوزش عالــی
فرهنــگ خــاص خــود را دارد .در فرهنــگ
دانشــگاهی پرســش و ســوال یــک ارزش اســت صفحه 11
وزارت علوم ،تحقیقات و فناوری
ماهنامه خبری تحلیلی علوم ،تحقیقات و فناوری
و پرســش و پرسشــگری خالقیــت و نــواوری را
بــه همــراه خواهــد داشــت.
وی اظهــار کــرد :در بحــث نخبه گزینــی و
نخبــه پــروری بایــد نــوع نــگاه متفــاوت باشــد؛
چــون شــغل ایجــاد کــردن بــرای نخبــگان
متفــاوت اســت و بهتریــن مســیر بــرای ایجــاد
شــغل بــرای نخبــگان ،ســرمایه گذاری اســت.
وزیــر علــوم تصریــح کــرد :بــا اعتبــارات
اندکــی کــه مــا بــرای پارک هــا در نظــر
می گیریــم ،طبیعــی اســت کــه بــه همــه
اهــداف مترقــی علــم و فنــاوری نمی توانیــم
دســت پیــدا کنیــم .بایــد توجــه داشــته باشــیم
کــه هــر ریالــی کــه بــرای علــم و فنــاوری
ســرمایه گذاری می کنیــم ،چنــد صــد تومــان
بــرای مــا ایجــاد می کننــد.
زلفــی گل بــا بیــان اینکــه افــرادی کــه
امــروز مــورد تقدیــر قــرار گرفتنــد ،افــرادی
هســتند کــه در مرجعیــت علمــی صاحــب
نظــر و الگــو هســتند .بحــث مرجعیــت علمــی
را بایــد جــدی گرفــت و بایــد تــاش کنیــم
پژوهشــگران برگزیــده بــه عنــوان الگــو معرفــی
شــوند و تجربیاتشــان در رســانه ها مطــرح
شــود.
وزیــر علــوم بــه امــار دانشــمندان یــک درصــد
و دو درصــد بین المللــی در کشــور اشــاره کــرد
و گفــت :در حــال حاضــر ۸۴۱دانشــمند یــک
درصــد بین المللــی داریــم؛ در صورتــی کــه در
ســال ،۸۳چهــار نفــر دانشــمند یــک درصــد
برتــر داشــتیم .همچنیــن بیــش از ۱۹۰۰
دانشــمند دو درصــد برتــر در کشــور داریــم.
اذرماه -1401نشریه شماره13
وی بــا اشــاره بــه تعــداد در مجــات نمایــه
شــده علمــی و بین المللــی ،گفــت :مجــات
بین المللــی زیــادی داریــم ،ولــی ایــن تعــداد
کافــی نیســت .دانشــگاه ها همــکاری الزم
را داشــته باشــند کــه مجــات بیــن المللــی
شــوند .در حــال حاضــر حمایت هــای ویــژه ای
انجــام می شــود و مجالتــی کــه نمایــه
بین المللــی بگیرنــد ،جایــزه ویــژه دریافــت
می کننــد .
وزیــر علــوم بــه اهمیــت دیپلماســی علمــی
اشــاره کــرد و گفــت :خوشــبختانه در
نمایشــگاهی کــه در ایــن یــک هفتــه برگــزار
شــد ،از کشــورهای دیگــر نیــز حضــور داشــتند
و تفاهم نامه هایــی امضــا شــد و کشــورهای
دیگــر بــا ظرفیت هــای مــا اشــنا شــدند.
12
زلفـی گل بــر اهمیــت نظــام ســنجش و نگرش
تاکیــد کــرد و گفــت :بهــره وری و رتبه بنــدی
دانشــگاه ها را بــر اســاس شــاخص های رتبــه
بنــدی جدیــد بایــد جــدی بگیریـم .
وی تاکیــد کــرد :رتبــه بنــدی بایــد بــر اســاس
ســرانه ،علــم ســنجی و معیارهــای مشــخص
دانشــگاه ها مشــخص شــود تــا دانشــگاه ها
متوجــه شــوند بــر اســاس اســتعداد و میــزان
تــاش از مزایــای مــادی و معنــوی برخــوردار
می شــوند .عدالــت هــم بــه همیــن معناســت.
وزیــر علــوم یــاداور شــد :افزایــش حقــوق
اعضــای هیــات علمــی نیــز بــر مبنــای عملکرد
اســتادان و در نظــر گرفتــن ایــن مــوارد بــود و
در مــورد یــاوران علمــی (کارکنــان غیــر هیــات
علمــی) نیــز همیــن مبنــا مــد نظــر اســت.
مدیرکل دفتر سیاستگذاری ،برنامه ریزی و توسعه فناوری وزارت علوم خبر داد:
اکران عمومی و نمایش اثار منتخب جشنواره ملی فیلم کوتاه فناوری و نواوری در دی ماه سال جاری
دکتــر امیــد رضایــی فــر گفــت :در تاریــخ
۲۱دی مــاه ســال جــاری ،اکــران عمومــی و
نمایــش اثــار منتخــب اولیــن جشــنواره ملــی
فیلــم کوتــاه فنــاوری و نــواوری (جهــش)
در پــارک علــم و فنــاوری اســتان قــم اغــاز
خواهــد شــد.
بــه گــزارش روابــط عمومــی وزارت علــوم،
رییــس شــورای سیاســتگذاری جشــنواره فیلــم
کوتــاه فنــاوری و نــواوری گفــت :موضــوع
اصلــی جشــنواره ملّــی فیلــم کوتــاه فنــاوری و
نــواوری ،کاربســت ظرفیــت و قــدرت رســانه
و بــه ویــژه فیلــم در زیســت بــوم نــواوری و
فنــاوری بــا در نظــر گرفتــن تمــام ســطوح
امادگــی فنــاوری ( )TRLکشــور اســت.
رضایــی فــر بیــان داشــت :مردمــی ســازی
و بومــی ســازی فنــاوری و نــواوری ،معرفــی
شــرکت های دانــش بنیــان و محصــوالت
فناورانــه و همچنیــن کمــک بــه تقویــت اقتصاد
دانــش بنیــان و اقتصــاد مقاومتــی بــا بهــره
گیــری از ابــزار رســانه و فیلــم ،بخشــی از
اهــداف برگــزاری ایــن جشــنواره اســت.
وی افــزود :انتظــار مــی رود از طریــق
ظرفیت هــای متنــوع و متعــدد هنــر و رســانه،
بــه تقویــت کمــی و کیفــی تجاری ســازی
ایده هــا و طرح هــای نواورانــه و فناورانــه
کمــک شــایانی شــود.
رییــس شــورای سیاســتگذاری جشــنواره
فیلــم کوتــاه فنــاوری و نــواوری بــا بیــان
اینکــه پیــش از ایــن فراخــون و پوســتر ایــن
جشــنواره بــه 31اســتان کشــور ارســال شــده
اســت ،گفــت :در ایــن جشــنواره عــاوه بــر
پارک هــای علــم و فنــاوری ،دانشــگاه ها و
ســایر دســتگاه اجرایــی نیــز حضــور دارنــد.
وکارشناســان روابــط عمومــی دانشــگاه ها،
پژوهشــگاه ها و پارک هــای علــم و فنــاوری
و نیــز کلیــه فنــاوران و نــواوران کشــور ،بــه
صــورت حضــوری و مجــازی برگــزار می شــود.
وی بــا اشــاره بــه تمدیــد مهلــت ارســال
اثــار بــه دبیرخانــه جشــنواره ،بیــان کــرد:
تاکنــون بیــش از 150اثــر از 20اســتان
کشــور بــه دبیرخانــه جشــنواره ارســال شــده
کــه خوشــبختانه همچنــان در حــال افزایــش
اســت.
رضایــی فــر اضافــه کــرد :اصــول ســاخت
فیلم هــای مســتند کوتــاه و موبایلــی،
به عنــوان یکــی دیگــر از پیــش رویدادهــای
جشــنواره بــرای جامعــه هــدف دانــش امــوزان
و معلمــان کشــور نیــز بــه صــورت حضــوری و
مجــازی برگــزار خواهــد شــد .وی ادامــه داد:
اییــن اختتامیــه ایــن جشــنواره در 22دی مــاه
ســال جــاری و هــم زمــان بــا فرخنــده میــاد
حضــرت زهــرا (س) برگــزار خواهــد شــد.
رضایــی فــر تصریــح کــرد :عــاوه بــر اکــران
عمومــی و نمایــش اثــار منتخــب ،کارگاه
اموزشــی اصــول ســاخت فیلم هــای مســتند
تبلیغاتــی و صنعتــی بعنــوان یکــی از پیــش
رویدادهــای جشــنواره برگــزار خواهــد شــد.
رییــس شــورای سیاســتگذاری جشــنواره
فیلــم کوتــاه فنــاوری و نــواوری ادامــه داد :ایــن
کارگاه اموزشــی بــرای جامعــه هــدف مدیــران
مدیــرکل دفتــر سیاســتگذاری ،برنامه ریــزی و
توســعه فنــاوری وزارت علــوم در پایــان اظهــار
داشــت :میزبــان برگــزاری دومیــن جشــنواره
ملــی فیلــم کوتــاه فنــاوری و نــواوری در
اختتامیــه ایــن جشــنواره اعــام خواهــد شــد.
وزیر علوم در مراسم گرامیداشت هفته پژوهش و فناوری در سازمان انرژی اتمی مطرح کرد:
تدوین نظام انگیزشی متناسب در پژوهش های سازمان انرژی اتمی
وزیــر علــوم ،تحقیقــات و فنــاوری گفــت:
ســازمان انــرژی اتمــی و بخش هــای پژوهشــی
ایــن ســازمان بایــد نظــام انگیزشــی متناســبی
را بــرای تشــویق و ترغیــب پژوهشــگران ایــن
ســازمان طراحــی کنــد.
وی افــزود :در فنــاوری کــه بــه تولیــد محصول
و ارائــه خدمــات جدیــد منجــر خواهــد شــد مــا
بــا بحــث مالکیــت معنــوی و مالکیــت فکــری
روبــرو هســتیم و بایــد ضوابــط و قوانیــن باشــد
کــه فــرد مختــرع و ارائــه دهنــده فنــاوری
دچــار اســیب و ضــرر زیــان نشــود.
بــه گــزارش روابــط عمومــی وزارت علــوم
دکتــر محمدعلــی زلفــی گل در مراســم
گرامیداشــت هفتــه پژوهــش و فنــاوری در
ســازمان انــرژی اتمــی ایــران گفــت :بایــد
برنامــه ریــزی و سیاســت هایی را مــد نظــر
قــرار دهیــم کــه توزیــع نخبــگان جامعــه در
رشــته های مختلــف تحصیلــی متــوازن و
متناســب بــا نیــاز کشــور باشــد کــه در همیــن
راســتا وزارت علــوم بــا معاونــت علمــی ریاســت
جمهــوری و بنیــاد نخبــگان تفاهم نامــه ای را
مبنــی بــر حمایــت از رتبــه هــای برتــر کنکــور
سراســری و مــدال اوران المپیادهــای علمــی
امضــا نمودیــم تــا ایــن افــراد در رشــته های
تحصیلــی گذشــته خــود تحصیــات مقطــع
باالتــر بعــدی را ادامــه دهنــد کــه اثــرات و
نتایــج ان در ازمــون سراســری امســال روشــن
شــد و تعــداد رتبــه هــای برتــر کنکــور کــه
وارد رشــته هــای علــوم پایــه شــدند نســبت
بــه ســال قبــل از ان افزایــش یافــت.
وزیــر علــوم بــا بیــان اینکــه علــم و فنــاوری
مکمــل یکدیگــر هســتند گفــت :علــوم پایــه و
فنــی مهندســی اســایش زندگــی بشــر را بــه
دنبــال دارنــد و علــوم انســانی دنبــال ارامــش
در زندگــی انســان هســتند و مــا بایــد بــه
شــکل متــوازن هــر دو زمینــه علــم را دنبــال
کنیــم.
وزیــر علــوم بــا اشــاره بــه طرح هایــی کــه
در پژوهشــگاه علــوم و فنــون هســته ای
رونمایــی شــد گفــت :بیشــتر محصوالتــی کــه
امــروز رونمایــی شــد حاصــل یــک کار تیمــی
و همــکاری بیــن رشــته های مختلــف بــود و
ایــن الگــو مــی توانــد در سراســر کشــور مدنظر
مــا باشــد و بــا فعالیــت بیـن رشــته ای و تیمــی
نتایــج بهتــر و مطلــوب تــری را بگیریــم.
وی بــا تاکیــد بــر اینکــه ســازمان انــرژی
اتمــی و بخش هــای پژوهشــی ســازمان بایــد
نظــام انگیزشــی متناســبی را بــرای تشــویق و
ترغیــب پژوهشــگران طراحــی کننــد گفــت:
مــا در وزارت علــوم پایــه هــای تشــویقی را
بــرای ســاماندهی پژوهــش هــا بــه ســمت
نیازهــای کشــور طراحــی کنیــم و اعضــای
هیئــت علمــی بــا انجــام دادن فعالیــت هــای
پژوهشــی مــی تواننــد عــاوه بــر پایــه ســاالنه
چنــد پایــه تشــویقی نیــز بگیرنــد.
زلفــی گل افــزود :پایه هــای تشــویقی در
هیئــت دولــت نیــز تصویــب شــد و بــا ســامانه
نــان نیــز کــه نیازهــای ســازمان ها و صنایــع
مختلــف را اعــام مــی کنــد مرتبــط شــده
اســت و اگــر اســاتید پژوهش هــای خــود را بــر
اســاس ایــن ســامانه بــه ســمت ایــن نیازهــا
هدایــت کننــد پایه هــای تشــویقی خواهنــد
گرفــت.
زلفـی گل تفــاوت بیــن علــم و فنــاوری گفــت:
در بحــث علــم گســترش نتایــج پژوهش هــا
یــک اصــل اســت و اگــر مــا نتایــج پژوهش هــا
و تحقیقــات خــود را در حــد یــک پایــان نامــه
و رســاله محصــور کنیــم باعــث شــدیم کــه
دایــره و گســترش ان علــم محــدود شــود امــا
بــا انتشــار عمومــی ان بــه ویــژه در مجــات
بیــن المللــی ان یافتــه و نظــر علمــی را در
گســتره بیشــتری منتشــر کــرده ایــم.
زلفــی گل گفــت :تدویــن ســند ملــی نظــام
ملــی فنــاوری و نــواوری بــه وزارت علــوم
ســپرده شــده اســت و در ایــن ســند بــه همــه
رشــته های تحصیلــی و تمــام مراحــل علــم
و فنــاوری از یــک ایــده دانشــی تــا محصــول
توجــه خواهــد شــد.
در پایــان ایــن مراســم وزیــر علــوم و رئیــس
ســازمان انــرژی اتمــی بــه مناســبت هفتــه
پژوهــش از پژوهشــگران برتــر ایــن ســازمان
قدردانــی و تجلیــل کردنــد. صفحه 12
صفحه 13
دبیرخاهن شورای عالی وزارت علوم ،تحقیقات و فناوری
ماهنامه خبری تحلیلی علوم ،تحقیقات و فناوری
اذرماه -1401نشریه شماره13
14
دبیرخانه شورای عالی
وزارت علوم ،تحقیقات و فناوری
انچه خواهید خواند:
گــزارش برگــزاری چهارمیــن دورهملــی و اولیــن دوره بیــن المللــی
نمایشــگاه تقاضــای ســاخت و تولیــد
ایرانــی
تهیه کنندگان:
مهدی پاکزاد ،معاون اجرایی دبیرخانه شورای عالی عتف
پیام چینی فروشان ،مدیر برنامه ریزی و توسعه پژوهش و فناوری دبیرخانه شورای عالی عتف
.1معرفــی نمایشــگاه هــای تقاضــا
محــور
در ســال هــای اخیــر ،بــا قــوت گرفتــن
مفهــوم نظــام نــواوری بــه تدریــج سیاســت
هــای نــواوری تقاضــا محــور مــورد توجــه
قــرار گرفتــه اســت .دقــت نظــر در اســتفاده از
چنیــن سیاســت هایــی نشــان مــی دهــد کــه
تاکنــون ابزارهــای سیاســتی بــکار بــرده شــده
عمدتــا در قالــب خریدهــا و تــدارکات دولتــی
کــه تشــویق کننــده و محــرک تقاضــا هســتند،
مــی باشــند .بــا ایــن حــال تــاش هــای
گوناگــون دیگــری نیــز انجــام پذیرفتــه کــه
بــه عنــوان مهمتریــن اقدامــات مــی تــوان بــه
افزایــش اگاهــی در خصــوص اهمیــت تقاضــای
بالقــوه تقاضــای عمومــی بــرای نــواوری هــا
میــان سیاســت گــذاران و جامعــه کســب وکار
اشــاره نمــود.
تحلیــل گــران و محققــان نیــز در شــکل
گیــری ایــن گفتمــان جدیــد نقــش مهمــی ایفا
کــرده و بــه فرایندهــای یادگیــری سیاســتی
کمــک نمــوده انــد .امــا موضوعــی کــه بدیهــی
اســت افزایــش توجــه کشــورها بــه اثربخشــی
سیاســت نــواوری تقاضامحــور اســت .بررســی
هــا نشــان مــی دهــد کــه عوامــل طــرف تقاضــا
تاثیــرات قابــل توجهــی بــر توســعه اقتصــادی
دارنــد و حمایــت گســترده تــر از تقاضــا در
ســطح صنعــت ،مــی توانــد بــه عنــوان ابــزاری
موثــر بــرای بهبــود و رشــد نــواوری بــه
کارگرفتــه شــود.
خــاف نمایشــگاه های مرســوم کــه بــه عرضــه
محصــوالت ،خدمــات و توانمندی هــا اختصــاص
دارنــد ،مبتنــی بــر تقاضــای فنــاوری هســتند
و طــی ان ظرفیت هــای توســعه و نیازهــای
یــک بخــش خــاص در قالــب نمایشــگاهی بــه
فعــاالن ،شــرکت های فنــاور و دانش بنیــان،
اســتارت اپ هــا و متخصصیــن حــوزه معرفــی
می گــردد و از ان هــا خواســته می شــود در
یــک بــازه زمانــی مشــخص نواوری هــا و
فناوری هــای خــود را جهــت رفــع نیازمندیهــای
اعــام شــده و یــا چالــش هــا و مســائل تبییــن
شــده بــه برگزارکننــدگان معرفــی نماینــد .در
ایــن نمایشــگاه ها شــرکت های متقاضــی،
ظرفیت هــای توســعه ای و نیازمندی هــای
فناورانــه را مســتند می نماینــد و امــاده ارائــه
نیازمندی هــای فناورانــه خــود بــه صاحبــان
فنــاوری می شــوند ،ســپس مقدمــات برگــزاری
یــک رویــداد چنــدروزه انجــام می گیــرد.
نمایشــگاه ارائــه نیازهــای فناورانــه ،از نــوع
نمایشــگاه هایــی اســت کــه در دنیــا بــا
عنــوان نمایشــگاه های معکــوس شــناخته
مــی شــوند .نمایشــگاه هــای معکــوس ،بــر
بــا توجــه بــه ماهیــت نمایشــگاه هــای تقاضــا
محــور ،ایــن نمایشــگا ه هــا بــه عنــوان یکــی از
ابزارهــای مهــم و دارای اثربخشــی بــاال بــرای
برقــراری ارتبــاط و تعامــل بیــن عرضــه و
تقاضــای فنــاوری و همچنیــن شــبکه ســازی
ازجملــه موضوعــات خیلــی مهــم کــه
متاســفانه کمبــود ان در زیســت بــوم توســعه
نــواوری کشــور احســاس می شــود ،مســاله
عــدم ارتبــاط میــان عرضــه و تقاضــای نــواوری
اســت .همچنیــن موضــوع ارتبــاط میــان
صنعــت و دانشــگاه همــواره جــزو دغدغــه هــای
اصلــی کشــورها از جملــه کشــور مــا بــوده
اســت .علیرغــم تــاش هــای متعــدد ،هنــوز
ارتبــاط تنگاتنگــی میــان صنعــت و دانشــگاه
برقــرار نشــده اســت و همــواره موانعــی بــر ســر
راه ارتبــاط میــان ایــن دو وجــود دارد. صفحه 14
دبیرخاهن شورای عالی وزارت علوم ،تحقیقات و فناوری
15
اذرماه -1401نشریه شماره13
مناســب بــرای برقــراری ارتبــاط میــان صنعــت
و دانشــگاه شــناخته می شــود .همچنیــن از
قابلیــت ایــن نمایشــگاه ها مــی تــوان بــرای
فعــال کــردن ظرفیــت هــای موجــود در
صنایــع و رونــق بخشــیدن بــه فضــای کســب و
کار بهــره گرفــت.
.2نمایشــگاه تقاضــای ســاخت و
تولیــد ایرانــی (تســتا)
دبیرخانــه شــورای عالــی علــوم ،تحقیقــات
و فنــاوری (عتــف) نیــز در راســتای انجــام
وظایــف خــود و همچنیــن تحقــق اهــداف و
سیاســت های اقتصــاد مقاومتــی و حمایــت
از ســاخت داخــل ،از ســال 1397تــا کنــون
اقــدام بــه برگــزاری چهــار دوره نمایشــگاه
ماهنامه خبری تحلیلی علوم ،تحقیقات و فناوری
«تقاضــای ســاخت و تولیــد ایرانــی (تســتا)»
(در ســال هــای 1400 ،1398 ،1397و
،)1401بــا هدف شناســایی نیازهای پژوهشــی
و فناورانــه ،بســتر ســازی بــرای تجــاری ســازی
یافتــه هــای پژوهشــی و فنــاوری هــای توســعه
یافتــه و همچنیــن برقــراری ارتبــاط ســازنده
میــان بخــش عرضــه و تقاضــای فنــاوری
کشــور ،نمــوده اســت.
اهــداف برگــزاری نمایشــگاه تســتا را بطــور
خالصــه مــی تــوان )1فراهــم نمــودن امــکان
ارتبــاط میــان تقاضــا و عرضــه پژوهــش و
فنــاوری )2 ،رفــع نیازهــای کشــور توســط
ظرفیــت هــای علمــی و تخصصــی داخــل و
)3تغییــر رویکــرد فعالیــت هــای علمــی و
پژوهشــی بــه مســئله محــوری عنــوان کــرد.
شکل 1بطور مختصر تاریخچه تشکیل و برگزاری نمایشگاه تستا را نشان می دهد.
مجموعــه ســازمان هــا و شــرکتهای تابعــهوزارت دفــاع و پشــتیبانی نیروهــای مســلح
مجموعــه ســازمانها و شــرکتهای تابعــهوزارت صنعــت ،معــدن و تجــارت
نیازهــای مجموعــه شــرکت هــای ابمنطقــه ای در قالــب شــرکت مدیریــت منابــع
اب ایــران
ســوی دبیرخانــه دائمــی تســتا و همچنیــن
شــرکتهای کارگــزار تســتا ،در ایــن نمایشــگاه
بیــش از 600نیــاز پژوهــش و فنــاوری تــا
قبــل از برگــزاری نمایشــگاه احصــاء و در
قالــب یــک کتابچــه در اختیــار دانشــگاه هــا،
پژوهشــگاه هــا ،پــارک هــای علــم و فنــاوری،
شــرکت هــای دانــش بنیــان و شــرکت هــای
کارگــزار تبــادل فنــاوری قــرار گرفــت.
ایــن نیازهــا از بیــش از 100سازمان/شــرکت
یــا از طریــق اعــام خــود شــرکتها و یــا از
طریــق شــرکت هــای کارگــزار تســتا جمــع
اوری و در اختیــار فنــاوران قــرار گرفــت.
.4دســتاوردهای نمایشــگاه تســتا
1401
.4.1برگــزاری رویــداد Reverse
Pitch
شرکت فرودگاهها و ناوبری هوایی ایران شرکت صنایع شیر ایران شرکت همراه اولدر ایــن گــزارش بــه معرفــی نمایشــگاه
تقاضــا محــور تســتا و گــزارش خالصــه ای از
دســتاوردهای برگــزاری ایــن نمایشــگاه بــه
عنــوان نمونــه ای ملــی از نمایشــگاه هــای
تقاضــا محــور پرداختــه خواهــد شــد.
هــدف از بخــش بیــن الملــل ،اســتفاده از
ظرفیــت دانشــگاه هــا و شــرکت هــای دانــش
بنیــان کشــور در راســتای رفــع نیازهــای
بیــن المللــی مــی باشــد .همچنیــن در ایــن
دوره از قبــل از برگــزاری هماهنگــی هــای
الزم بــا شــرکت هــای کارگــزاری فنــاوری
جهــت تناظریابــی بــا هــدف حضــور فنــاوران
دانشــگاهی و دانــش بنیــان در نمایشــگاه مــی
باشــد.
چهارمیــن دوره ملــی نمایشــگاه تســتا نیــز
هماننــد ســال هــای گذشــته همزمــان بــا
نمایشــگاه «دســتاوردهای پژوهــش ،فنــاوری و
فــن بــازار» در هفتــه پژوهــش از تاریــخ 19
الــی 22اذر مــاه ســال 1401بــا همــکاری
ســتاد ملــی هفتــه پژوهــش و فنــاوری ،مرکــز
همکاری هــای تحــول و پیشــرفت ریاســت
جمهــوری ،معاونــت علمــی و فنــاوری ریاســت
جمهــوری ،صنــدوق نــواوری و شــکوفایی
و پــارک علــم و فنــاوری پردیــس در محــل
دائمــی نمایشــگاه هــای بیــن المللــی برگــزار
گردیــد.
در راســتای برگــزاری چهارمیــن دوره
نمایشــگاه تقاضــا محــور تســتا اقداماتــی
از ســوی دبیرخانــه دائمــی ایــن نمایشــگاه
برنامه ریــزی و بــه انجــام رســید.
.3چهارمیــن دوره ملــی و اولیــن
دوره بیــن المللــی نمایشــگاه
تســتا 1401
از جملــه مهمتریــن اقدامــات انجــام
گرفتــه در ایــن نمایشــگاه اضافــه شــدن
بخــش نیازهــای بیــن الملــل بــه ایــن
نمایشــگاه و برگــزاری اولیــن دوره بیــن
المللــی نمایشــگاه تســتا مــی باشــد.
.3.1دعــوت بــه حضــور از ســازمان
ها/شــرکت هــا در نمایشــگاه تســتا
بــه منظــور برگــزاری هرچــه بهتــر نمایشــگاه
تقاضــای ســاخت و تولیــد ایرانــی ،دبیرخانــه
تســتا در اولیــن گام اقــدام بــه دعــوت از
تمامــی دســتگاه هــای اجرایــی بــرای ارائــه
نیازمنــدی هــا و حضــور شــرکت هــا و ســازمان
هــای تابعــه در نمایشــگاه تســتا نمــود.
طــی پیگیــری هــای بعمــل امــده ســازمان
ها/شــرکت هــای حاضــر در چهارمیــن
نمایشــگاه تســتا عبارتســت از:
شرکت دخانیات ایران شرکت ملی نفتکش ایران سازمان مدیریت صنعتی سامانه های نواوری ارتباطات سینا شرکت انتقال داده ارین نیازهــای بیــش از 50شــرکت کــه از طریــقکارگزاریهــای تســتا در حــوزه هــای زیــر جمــع
اوری و ارائــه گردیــد.
.3.2جمع اوری نیازمندیهای فناورانه
سازمانها/شرکتها
بــر اســاس پیگیــری هــای بعمــل امــده از
رویدادهــای Reverse Pitchرویدادهــای
جدیــدی در فضــای کارافرینــی هســتند کــه
در ان هــا برخــاف رویدادهــای متــداول از
ســازمان ها درخواســت می شــود تــا بــر اســاس
نیــاز خــود موضوعــی را بــرای فناوران ،شــرکت
هــای دانــش بنیــان و تیم هــای اســتارت اپی
ارائــه کــرده و ایــن بــار فنــاوران و شــرکت های
صنعتــی هســتند کــه می بایســت بتواننــد راه
حلــی بــرای ان ارایــه کننــد .کارافرینــان در
طــی ایــن رویــداد فرصتــی پیــدا می کننــد تــا
محصــول نواورانـه ای را بــا توجــه بــه خواســته
متقاضیــان فنــاوری خلــق کننــدReverse .
Pitchمــی توانــد یــک رویکــرد هدفمندتــر
را فراهــم کنــد زیــرا بــه شــرکت هــا ایــن
امــکان را مــی دهــد تــا یــک مشــکل تجــاری
را مطــرح کننــد و کارافرینــان را بــرای حــل
ان دعــوت مــی کننــد.
در طــی برگــزاری نمایشــگاه تســتا
،1401چهــار رویــداد Reverse Pitch
بــا عناویــن زیــر برنامــه ریــزی و اجــرا
شــد.
ردیف
عنوان
برگزار کننده
1
پاسخ به تقاضا محوری از مسیر
صندوقهای خطرپذیر
مرکز همکاریهای تحول و پیشرفت
ریاست جمهوری
2
نیازهای صنایع نفت ،گاز و
پتروشیمی
موسسه فناوری و نواوری شریف
3
نیازهای اداره بنادر و دریانوردی
موسسه فناوری و نواوری شریف
چالشهای پیش روی تولید کک
سوزنی و الکترود گرافیتی
شرکت کانی نو
4 صفحه 15
دبیرخاهن شورای عالی وزارت علوم ،تحقیقات و فناوری
ماهنامه خبری تحلیلی علوم ،تحقیقات و فناوری
16
اذرماه -1401نشریه شماره13
مجموعــ ًا بــه ارزش تقریبــی 3،300
میلیــارد ریــال و 2میلیــون دالر در ده
حــوزه فنــاوری ،مطابــق جــدول زیــر،
بــه امضــا رســید.
.4.2
برگزاری جلسات B2B
نشســت هــای B2Bنتیجــه رویدادهــای
مختلفــی ماننــد نمایشــگاه ،همایــش ،کنگــره
و ...مــی باشــد .زیــرا در نشســت هــای B2B
شــرکت هــای واقعــی خریــدار و فروشــنده و
همتــراز پــای میــز مذاکــره ســعی در ایجــاد
تفاهــم بــرای انعقــاد قــرارداد تجــاری هســتند.
در طــی برگــزاری چهارمیــن دوره
نمایشــگاه تســتا بیــش از 270جلســه
B2Bمیــان متقاضیــان فنــاوری و
فنــاوران برگــزار شــد .از ایــن تعــداد
93جلســه B2Bدر بخــش بیــن الملــل
و 174جلســه B2Bدر بخــش ملــی
انجــام گرفتــه اســت.
.4.3
تستا
برگزاری اولین دوره بین المللی
اولیــن دوره بیــن المللــی نمایشــگاه تســتا
بــا هــدف اســتفاده از ظرفیــت دانشــگاه هــا/
پژوهشــگاه ها/پــارک هــا و شــرکتهای دانــش
بنیــان کشــور در راســتای رفــع نیازهــای
پژوهــش و فنــاوری در ســطح بیــن الملــل در
ســال 1401برگــزار گردیــد.
حــوزه فنــاوری ،مطابــق جــدول زیــر،
بــه امضــا رســید.
.4.2
ردیف
حوزه تفاهم نامه
تعداد تفاهم نامه
ها
مجموع مبالغ تفاهم
نامه ها میلیارد ریال
1
مواد فلزی و غیر فلزی
118
498
2
صنایع هوایی
106
510
3
انرژی
70
4
صنایع دریایی
56
5
دفاع
53
1670
6
برق و مخابرات
50
15
7
معدن
33
10
8
اب
22
567
9
دخانیات
5
20
10
فرهنگی
1
10
11
بخش بین الملل
11
2میلیون دالر
525
2 +میلیون
دالر3300
برگزاری جلسات B2B
نشســت هــای B2Bنتیجــه رویدادهــای
مختلفــی ماننــد نمایشــگاه ،همایــش ،کنگــره
و ...مــی باشــد .زیــرا در نشســت هــای B2B
شــرکت هــای واقعــی خریــدار و فروشــنده و
همتــراز پــای میــز مذاکــره ســعی در ایجــاد
تفاهــم بــرای انعقــاد قــرارداد تجــاری هســتند.
در طــی برگــزاری چهارمیــن دوره
نمایشــگاه تســتا بیــش از 270جلســه
B2Bمیــان متقاضیــان فنــاوری و
فنــاوران برگــزار شــد .از ایــن تعــداد
93جلســه B2Bدر بخــش بیــن الملــل
و 174جلســه B2Bدر بخــش ملــی
انجــام گرفتــه اســت.
.4.3
تستا
مجموع
برگزاری اولین دوره بین المللی
اولیــن دوره بیــن المللــی نمایشــگاه تســتا
بــا هــدف اســتفاده از ظرفیــت دانشــگاه هــا/
پژوهشــگاه ها/پــارک هــا و شــرکتهای دانــش
بنیــان کشــور در راســتای رفــع نیازهــای
الزم بــه توضیــح اســت کــه بــا توجــه بــه
زمــان محــدود برگــزاری نمایشــگاه ،از میــان
تفاهــم نامــه هــای منعقــد شــد تنهــا %40
انهــا دارای مبلــغ بــوده و در ســایر تفاهــم نامــه
هــا بدلیــل نیــاز بــه بررســی بیشــتر درج مبلــغ
در ایــن نمایشــگاه 12هیئــت اعضامی از
ســوی 4کشــور ازبکســتان ،ارمنســتان،
ترکیــه و بوســنی هرزگویــن نیازمنــدی
هــای فناورانــه خــود را در حــوزه
هــای تجهیــزات و ملزومــات پزشــکی
و دندانپزشکی،ســاخت و تولیــد مــواد
و قطعــات فلــزی ،ســرامیکی ،پلیمــری،
تجهیــزات ازمایشــگاهی ،تجهیــزات
پیشــرفته حــوزه انــرژی هــای تجدیــد
پذیــر و ...ارائــه دادنــد.
.4.4
انعقاد تفاهم نامه های همکاری
نتیجــه و ثمــره برگــزاری نشســت هــای
B2Bانعقــاد تفاهــم نامــه همــکاری میــان
متقاضیــان فنــاوری و فنــاوران مــی باشــد.
در چهارمیــن دوره نمایشــگاه تســتا،
514تفاهــم نامــه در بخــش ملــی و 11
تفاهــم نامــه در بخــش بیــن الملــل
مجموعــ ًا بــه ارزش تقریبــی 3،300
میلیــارد ریــال و 2میلیــون دالر در ده
بــه مذاکــرات بعــدی موکــول شــده اســت.
بطــور خالصــه دســتاوردهای چهارمیــن دوره
نمایشــگاه تســتا در شــکل زیــر ارائــه شــده
اســت.
پژوهــش و فنــاوری در ســطح بیــن الملــل در
ســال 1401برگــزار گردیــد.
در ایــن نمایشــگاه 12هیئــت اعضامی از
ســوی 4کشــور ازبکســتان ،ارمنســتان،
ترکیــه و بوســنی هرزگویــن نیازمنــدی
هــای فناورانــه خــود را در حــوزه
هــای تجهیــزات و ملزومــات پزشــکی
و دندانپزشکی،ســاخت و تولیــد مــواد
و قطعــات فلــزی ،ســرامیکی ،پلیمــری،
تجهیــزات ازمایشــگاهی ،تجهیــزات
پیشــرفته حــوزه انــرژی هــای تجدیــد
پذیــر و ...ارائــه دادنــد.
.4.4
انعقاد تفاهم نامه های همکاری
نتیجــه و ثمــره برگــزاری نشســت هــای
B2Bانعقــاد تفاهــم نامــه همــکاری میــان
متقاضیــان فنــاوری و فنــاوران مــی باشــد.
در چهارمیــن دوره نمایشــگاه تســتا،
514تفاهــم نامــه در بخــش ملــی و 11
تفاهــم نامــه در بخــش بیــن الملــل
.4.5
انعقاد قرارداد
هــدف غایــی از انجــام تمامــی اقدامــات
ذکــر شــده در برگــزاری نمایشــگاه تســتا ،از
احصــاء نیازمنــدی هــا تــا انجــام مذاکــرات و
انعقــاد تفاهــم نامــه ،انعقــاد قــرارداد میــان
متقاضــی فنــاوری و فنــاور مــی باشــد .بــا
توجــه بــه تجربیــات ســال هــای گذشــته،
یکــی از چالــش هــای فراینــد اجرایــی تســتا،
فقــدان ســازوکار پیگیــری تفاهــم نامــه هــا و
برقــراری ارتبــاط میــان عرضــه و تقاضــا پــس
از برگــزاری نمایشــگاه بــود .بــا تدابیــر اتخــاذ
شــده در دبیرخانــه شــورای عالــی عتــف ،در
ســال 1401دبیرخانــه دائمــی ایــن نمایشــگاه
بــا هــدف تــداوم برقــراری ارتبــاط میــان تقاضا
و عرضــه فنــاوری و پیگیــری تفاهــم نامــه هــا
تشــکیل گردیــد.
تــا زمــان تهیــه ایــن گــزارش 1 ،قــرارداد
بــه ارزش 850هــزار دالر فــی مابیــن هیئــت
ازبکســتانی و شــرکت فنــاوری خــا کهربــا
منعقــد گردیــده اســت.
موضــوع پیگیــری تفاهــم نامــه هــا و ایجــاد
بســتر مناســب بــرای بــه نتیجــه رســاندن
تفاهمــات در دســتور کار دبیرخانــه شــورا قــرار
دارد. صفحه 16
صفحه 17
ژپوهش گاه اه و موسسات ژپوهشی
ماهنامه خبری تحلیلی علوم ،تحقیقات و فناوری
پژوهشگاه ها و موسسات پژوهشی
انچه خواهید خواند:
گــزارش تحلیلــی نقــش نظــام ایدههــا و نیازهــا (نــان) در تکمیــل زنجیره
ارزش علــم ،فنــاوری و اقتصــاد دانــش
بنیا ن
پیــام رئیــس پژوهشــگاهعلــوم و فنــاوری اطالعــات ایران
بــه مناســبت هفتــه پژوهــش
اولیــن گردهمایــی اینــدهپژوهــان امــوزش عالــی برگــزار
شد
بــه گــزارش اداره روابــط عمومــی و
همکاری هــای علمــی بین المللــی موسســه
اســتنادی علــوم و پایــش علــم و فنــاوری
( ،)ISCدکتــر ســید احمــد فاضــل زاده
رئیــس ISCگفــت :بــا توجــه بــه تاکیــد مقــام
معظــم رهبــری مبنــی بــر هدفــدار کــردن
تحقیــق در کشــور و قــرار دادن پژوهش هــا
در مســیر نیازهــای کشــور و برنامــه تقدیمــی
دکتــر محمدعلــی زلفــی گل وزیــر علــوم،
تحقیقــات و فنــاوری (عتــف) بــه مجلــس
شــورای اســامی ،راه انــدازی ســامانه نظــام
ایــده هــا و نیازهــا «نــان» بــا همــکاری
معاونــت فنــاوری و نــواوری وزارت عتــف در
ابــان مــاه ســال 1400بــه موسســه اســتنادی
علــوم و پایــش علــم و فنــاوری ( )ISCمحــول
شــد و دبیرخانــه ان در تاریــخ 1401/06/05
افتتــاح گردیــد .ایــن ســامانه یکــی از ابزارهــای
قدرتمنــد جهــت ایجــاد نظــام ملــی نــواوری
مبتنــی بــر ایجــاد ارتبــاط مســتقیم بیــن
نیازهــای جامعــه ،صنایــع خصوصی-دولتــی،
دانشــگاهها ،شــرکتهای دانــش بنیــان و خــاق،
پــارک هــای علــم و فنــاوری و مراکــز رشــد
اســت .از اهــداف اصلــی اجــرای ایــن طــرح
عــاوه بــر کاربــردی نمــودن تحقیقــات مراکــز
علمــی ،برانگیختــن احســاس مشــارکت تمــام
احــاد کشــور و ایجــاد طوفــان فکــری ملــی در
ســاختن ایرانــی ابــاد و توســعه یافتــه اســت.
یکــی از مســیرهایی کــه بــرای تحقــق ایــن
اهــداف بایــد طــی شــود ،ســوق دادن تحقیــق
و پژوهــش در دانشــگاه هــا بــه ســمت نیازهــای
کشــور از طریــق حمایــت از پارســاهای تقاضــا
محــور اســت.
» مصوبه ها
رئیــس ISCگفــت :تکلیــف اجــرای ایــن
ســامانه مطابــق مصوبــات ذیــل بــر عهــده
وزارت علــوم ،تحقیقــات و فنــاوری و موسســه
اســتنادی و پایــش علــم و فنــاوری جهــان
اســام( )ISCمــی باشــد .بــر اســاس مصوبــه
«سیاســت هــای ایجــاد و ارتقــاء ســکوهای
ملــی تربیتــی ،اموزشــی ،پژوهشــی ،فنــاوری
و نــواوری « شــورای عالــی انقــاب فرهنگــی
،وزارت عتــف الزم اســت در راســتای انجــام
تحقیقــات نیــاز محــور نســبت بــه احصــاء و
تعییــن نیازهــا ،ایــده هــا و توانمنــدی هــای
کشــور و یکپارچــه ســازی ســامانه هــای
موجــود پژوهــش ،فنــاوری و نــواوری در حــوزه
مرتبــط بــا نیازهــای کشــور ،نظــام ایــده هــا و
نیازها(نــان) را برنامــه ریــزی و پیــاده ســازی
کنــد .در تبصــره 9قانــون بودجــه ۱۴۰۱
مصوبــه مجلــس شــورای اســامی الزامــی
اورده شــده کــه براســاس ان دســتگاه های
اجرایــی بــرای هزینه کــرد یــک درصــد بودجــه
پژوهشــی خــود ،الزم اســت کــه نیازهــای
پژوهشــی خــود را در ســامانه نــان ثبــت کننــد.
ایــن اقــدام یــک شــفافیت و اطالع رســانی
یکســانی را بیــن مجموعه هــای مختلــف
ایجــاد خواهــد کــرد.
رئیــس ISCگفــت :همچنیــن در مــاده 18
اییــن نامــه حمایــت از تولیــد ،دانــش بنیــان
و اشــتغال افریــن در حــوزه علــوم ،تحقیقــات
و فنــاوری مــورخ 1401/06/05بــه طراحــی
و راه انــدازی نظــام ایــده هــا و نیازهــا (نــان)
توســط موسســه اســتنادی علــوم و پایــش
علــم و فنــاوری ( )ISCاشــاره شــده اســت.
همچنیــن بــر اســاس مــاده 7اییــن نامــه
اجرایــی (مــاده 5قانــون جهــش تولیــد دانــش
بنیــان) مصــوب 1401/09/06هیئــت وزیــران
اذرماه -1401نشریه شماره13
کلیــه دســتگاه ها موظــف بــه ثبــت اطالعــات
دســتاوردهای پژوهشــی موضــوع ایــن اییــن
نامــه در ســامانه نظــام ایــده هــا و نیازهــا
(نــان) شــدند.
» ماموریت ها
بــه طــور کلــی ،ســامانه «نــان» از ســه بخــش
تشــکیل شــده:
18
منصفانــه در انجــام خدمــات و فعالیتهــا
• حفاظــت از داده هــای شــخصی کاربــران
طبــق قوانیــن حفاظــت از داده هــا
• در اولویــت قــراردادن چالــش هــای ملــی در
اجــرای پــروژه هــا
• ازادی اطالعــات (در دســترس قــرار دادن
اطالعــات فعالیــت هــای انجــام شــده بصــورت
گســترده از طریــق وب ســایت و نشــریات)
-۱ارایه ایده و نیاز
• ارائــه تضمیــن تامیــن هزینــه هــای
تحقیقاتــی بــه کاربــران
-۳اشتغال دانش بنیان
• اســتفاده از ایــده هایــی شــامل تنوعــی از
افــکار ،افــراد و موقعیــت هــای جغرافیایــی
-۲محصول
فاضــل زاده گفــت :ســامانه نــان به دلیــل تعدد
ســامانه هــای موجــود و ســاختارهای متفــاوت
در زمینــه اطــاع رســانی طــرح های پژوهشــی
و نیازهــای کشــور و لــزوم ایجــاد ســاختاری
ســاده ،یکپارچــه ،ســهل الوصــول و تعاملــی
شــکل گرفتــه اســت .ایــن ســامانه بــا هــدف
یکپا ر چه ســا ز ی با تو جه به ظر فیت ها و تجر به
های موازی و موجــود ،حمایــت از پژوهش هــا
و تحقیقــات نیاز محــور و ایجــاد یــک درگاه
واحــد بــرای دسترســی بــه اطالعــات علمــی
کشــور بــه کمــک پایــگاه داده موسســه
اســتنادی وپایــش علــم و فنــاوری جهــان
اســام ( )ISCاقــدام مــی نمایــد .در ایــن
راســتا و در جهــت ســهولت دسترســی کاربــران
بــه ســامانه هــای مرتبــط ،ایــن ســامانه هــا از
طریــق درگاه وب بــه نــان متصــل شــده انــد.
وی افــزود :ایــده هــا ونیازهــای ثبــت شــده
در ســامانه طیــف وســیعی از رشــته هــای
دانشــگاهی را دربــر مــی گیــرد کــه در هفــت
حــوزه موضوعــی دامپزشــکی ،علــوم انســانی،
علــوم پایــه ،فنــی و مهندســی ،هنر ،کشــاورزی
و منابــع طبیعــی و علــوم بهداشــت دســته
بنــدی شــده انــد و یکــی از اقدامــات دبیرخانــه
نــان دســته بنــدی ایــن ایــده هــا و نیازهــا در
حــوزه هــای موضوعــی مربوطــه اســت.
• ایجــاد فرصــت مشــارکت و بهــره منــدی
بــرای همــه محققــان و ســرمایه گــذاران
• شــفافیت در پاســخگویی بــه مراحــل و روش
هــای تامیــن بودجــه
• ایجــاد اطمینــان از ســودمند بــودن
نتایــج تحقیقــات بــرای منافــع مســتقیم و
غیرمســتقیم افــراد و ســازمانها
• ایجــاد ثــروت تجــاری از طریــق اجرایــی
کــردن طــرح هــای پژوهشــی ســودمند
• ایجــاد تاثیــر مثبــت دربهبــود کیفیــت
زندگــی مــردم بــا بهــره گیــری از نتیجــه
تحقیقــا ت
• پیــروی از اصــول درســت تحقیقــات جهــت
ارائــه دادن نتایــج بهتــر و جلــب توجــه اعضــای
علمــی جامعــه
• نظــارت بــر عملکــرد اســتفاده از اســتاندارد
بــاال ،مســئولیت پذیــری و درســتی اســتفاده از
بودجــه هــا
• حصــول اطمینــان از پاســخگویی دبیرخانــه
مطابــق بــا اســتانداردها
• حصــول اطمینــان از عــدم ســوء اســتفاده
ایــده پــردازان و نیازپــردازان از اطالعــات بــه
دســت امــده در جریــان خدمــات خــود
• حصــول اطمینــان از عــدم اســتفاده اطالعات
توســط نیــاز پــرداز و ایــده پــرداز بــرای ارتقــا
منافــع خــود یــا افــراد مرتبط،مشــاغل و ســایر
ســازمان هــا
امــکان پاالیــش ایــده هــا ونیازهــای ثبــت
شــده بــه تفکیــک حــوزه موضوعــی ،رشــته،
اســتان یــا شــهر مــورد نظــر ،کارگــزار مربوطــه،
فعــال یــا غیــر فعــال بــودن نیازهــا و ...در
ســامانه وجــود دارد تــا دسترســی بــه ایــده
یــا نیــاز مــورد نظــر را بــرای کاربــران اســان
کنــد.
• اجــرای تحقیقــات بیــن المللــی مشــترک بــا
رعایــت رویــه هــای قانونــی و اخالقــی در ان
کشــورها
خــط مشــی هــای نظــام ایــده هــا و
نیازهــا (نــان)
• ارائــه خدمــات بــا کیفیــت بــاال ،پاســخگویی
درســت و دسترســی اســان بــرای همــه
ســازمانها و افــراد
• اجــرای فرایندهــا بصــورت شــفاف و
• در دســترس قــراردادن داده هــای تحقیقاتی صفحه 18
ژپوهش گاه اه و موسسات ژپوهشی
19
اذرماه -1401نشریه شماره13
بــا بودجــه عمومــی بصــورت گســترده و،
ازادانــه ،بــه موقــع و مســئوالنه بــه طــوری کــه
فراینــد تحقیــق اســیب نبینــد
• رعایــت اصــول امنیــت ملــی ،اجــرای قانــون،
منافــع تجــاری و حفاظــت از داده هــا در
مراحــل اجــرای هــر طــرح
• نان و سامانه های مشابه در دنیا
بــا توجــه بــه اهمیــت موضــوع در دنیــا هــم
ســامانه هایــی ماننــد ســامانه نــان وجــود دارد
کــه بــه اطــاع رســانی نیازهــا و دریافــت ایــده
هــا بــرای هــر یــک مــی پــردازد کــه از جملــه
ایــن ســامانه ها مــی تــوان بــه Innocentive
و Incogneatoاشــاره کــرد.
» کارگزاران
رئیــس ISCگفــت :نهادهــا ،ســازمان هــا
و دســتگاه هــا میتواننــد در ایــن ســامانه
درخواســت همــکاری خــود را تحــت عنــوان
» فرایندها
فرایند ثبت ایده
رئیــس ISCگفــت :ایــده پــرداز پــس از
ثبــت نــام اولیــه در ســامانه و بررســی نیازهــای
موجــود در ســامانه در صورتــی کــه بــرای هــر
یــک از نیازهــای موجــود ایــده ای در نظــر دارد
مــی بایســت ایــده خــود را در ســامانه ثبــت
کنــد .ایــده ثبــت شــده توســط کارگــزاران
بررســی شــده و در صــورت تاییــد در ســامانه
بــه فراخــوان گذاشــته و پــس از انتخــاب
ماهنامه خبری تحلیلی علوم ،تحقیقات و فناوری
کارگــزار ثبــت کننــد و در زمینــه هــای دســته
بنــدی ،ارزیابــی اولیــه ،ثبــت ایــده و نیــاز در
ســامانه ،برقــراری ارتبــاط بیــن ایــده هــا و
نیازهــای متناظــر ،غربالگــری و ارزیابــی نهایــی
ایــده هــای متناظــر بــا یــک نیــاز و انتخــاب
ایــده هــای مناســب ،انتخــاب داوران مناســب
جهــت ارزیابــی ایــده و نیــاز ،کمــک بــه عقــد
قــرارداد همــکاری مابیــن نیازپــرداز و ایــده
پــرداز ،نظــارت و ارزیابــی بــر اجــرای قــرارداد
همــکاری میــان نیازپــرداز و ایــده پــرداز و
مستندســازی و ارائــه گــزارش پایانــی همــکاری
نماینــد.
از جملــه کارگزارانــی کــه در حــال حاضــر
بــا ســامانه همــکاری مــی کننــد میتــوان بــه
دانشــگاه هــا ،پــارک هــای علــم و فنــاوری
اســتان هــا ،ســازمان هــای مدیریــت و برنامــه
ریــزی در اســتان ،ســامانه هــای مرتبــط از
جملــه ســمات ،ســاتع ،ســاجد ،توانیــران و
برخــی وزارتخانــه هــا از جملــه وزارت نفــت و
وزارت نیــرو اشــاره کــرد.
داوران و تاییــد نهایــی بــه نیازپــرداز ارســال
مــی شــود .در ایــن مرحلــه بیــن نیــاز پــرداز
و ایــده پــرداز قــرارداد بســته و مراحــل اجــرای
طــرح شــروع مــی شــود.پس از نظــارت و ثبــت
امتیــاز ایــده پــرداز و نیــاز پــرداز و کارگــزار بــه
یکدیگــر خاتمــه طــرح اعــام میشــود و یــک
گــزارش نهایــی ارائــه خواهــد شــد.
همچنیــن چارچــوب مــورد نیــاز بــرای ارائــه
ایــده گروهــی توســط نظــام ایــده هــا و نیازهــا
(نــان) و برقــراری ارتبــاط ان بــا درگاه اشــنایی
بــا نخبــگان و اینــده ســازان (دانــا) دیــده شــده
ا ست .
شکل :1فرایند ثبت ایده در سامانه نان
بــا توجــه بــه مــاده 4مصوبه»سیاســت هــای
ایجــاد و ارتقــاء ســکوهای ملــی تربیتــی،
اموزشــی ،پژوهشــی ،فنــاوری و نــواوری «
شــورای عالــی انقــاب فرهنگــی در جهــت
یکپارچــه ســازی ســامانه هــای موجــود
پژوهــش ،فنــاوری و نــواوری در حــوزه مرتبــط
بــا نیازهــای کشــور ،هــم اکنــون نخســتین
درگاه ویــژه بــرای وزارت نفــت در ســامانه نــان
با ادرس https://mop.nan.acدر دســترس
قــرار گرفتــه اســت کــه در ایــن درگاه لیســت
نیازهــا بــه تفکیــک درخــت فنــاوری پنــج
ســطحی ایــن وزارتخانــه ارائــه گردیــده اســت.
ارائــه بســتر یکپارچــه بــرای ســایر وزارتخانــه
هــا نیــز در دســت اجــرا مــی باشــد.
» پایــان نامــه و رســاله هــا
(پارســاها)
فاضــل زاده گفــت :وزارت علــوم بــا راه انــدازی
ایــن ســامانه بنــا دارد از ایــده پــردازان،
پژوهشــگران ،شــرکت های دانــش بنیــان
» فرایندثبــت و ارزیابــی پایــان
نامــه و رســاله
فاضــل زاده اظهــار داشــت :ایــده پــرداز پــس
از تصویــب پیشــنهادیه پارســا در شــورای
پژوهشــی دانشــگاه کــه در راســتای یــک
نیــاز ســامانه تعریــف شــده اســت ،می توانــد
درخواســت خــود را در ســامانه ثبــت کنــد.
پــس از تاییــد اولیــه ،پارســا بــه «کارگــزاری
مدیریــت نیــاز و ایــده» واگــذار شــده و ارزیابــی
تخصصــی و تاییــد یــا رد پارســا توســط ان
در زمینــه تحقیقــات ،نــواوری و فناوری هــا
حمایــت کنــد و ضمــن شناســایی پایــان
نامه هــا و رســاله های برتــر ،فنــاور ،خالقانــه و
کاربــردی و حمایــت مــادی و معنــوی از انهــا،
تحقیــق و پژوهــش در دانشــگاه و پژوهشــگاه ها
بــه ســمت نیازهــای واقعــی و روز کشــور ســوق
یابنــد .اســتفاده بهینــه از تــوان اســتعدادهای
درخشــان و نخبــگان دانشــگاهی و غیــر
دانشــگاهی در راســتای حــل نیازهــای کشــور
از دیگــر اهــداف ایــن نظــام بــه شــمار م ـی رود.
وی ادامــه داد :عــاوه بــر اینهــا پایــان نامــه
هــای منتخــب ایــن امــکان برایشــان فراهــم
خواهــد شــد تــا در صــورت داشــتن شــرایط،
پــس از عقــد قــرارداد بــا کمــک ســرمایه
گــزاران طــرح هایشــان را اجرایــی کــرده و بــه
نتیجــه برســانند تــا از ایــن طریــق گامــی موثــر
در رفــع نیازهــای جامعــه برداشــته باشــند .الزم
بــه ذکــر اســت کــه امــکان تعریــف چندیــن
پایــان نامــه یــا رســاله بــا رویکردهــای مختلــف
در راســتای حــل یــک نیــاز وجــود دارد.
کارگــزاری صــورت می گیــرد و کارگــزاران
ایــن ایــده هــا را بــه نیازپــردازان در ان
حــوزه معرفــی می کننــد و توســط دبیرخانــه
موسســه اســتنادی وپایــش علــم و فنــاوری
جهــان اســام ( )ISCانتخــاب می شــوند .در
صــورت تاییــد پارســا ،قــرارداد طــرح بــا ایــده
پــرداز منعقــد می شــود و ایــده پــرداز موظــف
اســت طبــق زمانبنــدی و مراحــل مشــخص
شــده ،گزارش هــای پیشــرفت خــود را از
طریــق ســامانه ارســال کنــد.
شکل :2فرایند ثبت ایده توسط دانشجو(پارسا) در سامانه صفحه 19
ژپوهش گاه اه و موسسات ژپوهشی
ماهنامه خبری تحلیلی علوم ،تحقیقات و فناوری
» فرایند ثبت نیاز در سامانه
رئیــس ISCگفــت :نیــاز پــرداز پــس از ثبــت
نــام اولیــه و ثبت شــخصیت حقوقی در ســامانه
در صورتــی کــه نیــاز مــورد نظــرش در ســامانه
وجــود نداشــته باشــد مــی توانــد نیازهایــش را
ثبــت کــرده و در صــورت زیــاد بــودن تعــداد
نیازهــا (بیــش از 10نیــاز) از طریــق پســت
الکترونیکــی بــه دبیرخانــه نــان ارســال کنــد.
نکتــه :بــا توجــه بــه مصوبــه هــا و قوانیــن
مطــرح شــده نیازپــردازان مــی بایســت در
هنــگام ثبــت نیــاز نــوع بودجــه قابــل اســتفاده
بــرای نیازشــان را بــر اســاس قوانیــن موجــود
انتخــاب نماینــد تــا مشــخص شــود در جریــان
اجــرای ایــن طــرح هــا از چــه بودجــه ای
اذرماه -1401نشریه شماره13
20
اســتفاده خواهــد شــد.
نیازهــای ارســال شــده پس از بررســی توســط
کارگــزاران در ســامانه بــه فراخــوان گذاشــته و
پیشــنهادیه هــای مرتبــط بــا ان دریافــت مــی
شــود .ایــن پیشــنهادیه هــا بــرای داوری بــه
داوران مربوطــه ارســال شــده و پــس از انتخاب
نهایــی ایــده برتــر بیــن ایده پــرداز و نیــاز پرداز
قــرارداد منعقــد مــی شــود .ســپس در ســامانه
اطــاع رســانی شــده و نظــارت بــر اجــرای
طــرح توســط کارگــزاران انجــام مــی شــود و در
پایــان هــم بهــره بــرداران طــرح (ایــده پــرداز،
نیازپــرداز و کارگــزار) بــه یکدیگــر امتیــاز داده
و گزارشــی از پــروژه انجــام شــده ارائــه مــی
گــردد.
شکل .3فرایند ثبت نیاز در سامانه
شکل .4پوسترهای سه کارگاه مجازی اشنایی با نظام ایده ها و نیازها
» گزارش اماری
فاضــل زاده گفــت :طــی گــزارش دریافــت
شــده از دبیرخانــه نــان در تاریــخ 14اذرمــاه
1401تعــداد ایــده هــای دریافتــی 580
ایــده در قالب هــای اصلــی طــرح پژوهشــی،
توانمنــدی فناورانــه ،محصــول دانــش بنیــان
و پارســا (پایــان نامــه کارشناســی ارشــد و
رســاله دکتــری) و 6321نیــاز بــه تفکیــک
توســط دبیرخانــه ،کاربــران و کارگــزاری هــا
ثبــت شــده اســت .همانطــور کــه در شــکل 5
مشــخص اســت بیشــترین تعــداد ایــده هــا در
قالــب طــرح پژوهشــی بــوده اســت.
شکل .5ایده های ثبت شده در سامانه به تفکیک قالب
» طراحــی و پیــاده ســازی مــاژول
تناظریــاب نیازهــا و ایــده هــا
بــا توجــه بــه حجــم بســیار زیــاد نیازهــا و
ایــده هــا و افزایــش انهــا بــا گــذر زمان ،کشــف
دانــش از ایــن حجــم اطالعــات ،نیازمنــد درک
و شناســایی روابــط میــان انهــا بــا کمــک
روشــهای هوشــمند اســت .هــوش مصنوعــی
بــا ارائــه تکنیکهــا و الگوریتمهــای قــوی کمــک
میکنــد کــه ارتبــاط میــان موجودیــت هــا و
کشــف دانــش از حجــم اطالعــات بســیار زیــاد
از ایــده هــا و نیازهــا میســر گــردد .نظــام ایــده
هــا و نیازهــا بــه منظــور ارائــه خدمــت بهینــه
و کارا ،مجهــز بــه زیرســامانه هــای هــوش
مصنوعــی مــی باشــد
مــاژول تناظریــاب نیــاز بــه ایــده بــه دنبــال
» برنامــه هــای ترویجــی دبیرخانه
نظــام ایــده هــا و نیازهــا (نان)
عــاوه بــر ارائــه کلیــپ هــای معرفــی،
پوســترها ،راهنماهــا تاکنــون ســه کارگاه
مجــازی اشــنایی بــا نظــام ایــده هــا و نیازهــا
در ابــان 1401بــرای مخاطبیــن دانشــگاه هــا
و پژوهشــگاه هــا ،پــارک هــای علــم و فنــاوری
و دســتگاه هــای اجرایــی بصــورت جداگانــه
برگــزار گردیــده اســت .هــر یــک از ایــن کارگاه
هــا بــه ترتیــب مــورد اســتقبال 60 ،200و
140نفــر قــرار گرفتــه اســت.
ایــده هــای مرتبــط بــا یــک نیــاز اســت و ایــده
هایــی را کــه بــا یــک نیــاز ارتبــاط مســتقیم
یــا معنایــی دارنــد پیــدا کــرده و انهــا را بــه
هــم مرتبــط مــی کنــد .بنابرایــن در نهایــت
بــه تعــداد ایــده هــای موجــود در پایــگاه داده،
مقادیــر مختلفــی از میــزان شــباهتها وجــود
دارد کــه بــا مرتــب ســازی ایــن مقادیــر از
بــزرگ بــه کوچــک ،میتــوان ایــده هــای
مرتبــط بــا نیــاز را بــه ترتیــب مرتبــط بــودن
بازیابــی نمــود .مــاژول تناظریــاب ایــده بــه
نیــاز بــه دنبــال یافتــن نیازهــای مرتبــط بــا
ایــده اســت .بنابرایــن یــک مــدل بــر اســاس
نیازهــای ثبــت شــده ایجــاد میشــود و پــس
از بردارســازی ایــده ،نیازهــای مرتبــط بــا ان
ایــده بــر اســاس شــباهت کسینوســی بدســت
مــی اینــد.
بــا توجــه بــه نمودارهــای تعــداد نیازهــا
(شــکل 6و ،)7هــم اکنــون یکــی از اهــداف
نظــام ایــده هــا و نیازهــا کــه یکپارچــه ســازی
ســامانه هــای مشــابه اســت بــا اتصــال ان هــا
بــه ایــن ســامانه در قالــب کارگــزاری همــکار
شکل .6نیازهای ثبت شده در سامانه به تفکیک
ثبت کننده نیاز
بــراورده شــده اســت.
دانشــگاه هــا و دســتگاه هــای اجرایــی
کارگــزاران بــا ثبــت بیشــینه تعــداد نیــاز در
ســامانه نــان هســتند. صفحه 20
ژپوهش گاه اه و موسسات ژپوهشی
21
اذرماه -1401نشریه شماره13
ماهنامه خبری تحلیلی علوم ،تحقیقات و فناوری
» برنامه های اتی دبیرخانه
شکل .7نیازهای ثبت شده در سامانه به تفکیک
کارگزاری ها
از جملــه برنامــه هــای اینــده نظــام ایــده هــا و
نیازهــا (نــان) مــی تــوان بــه مــوارد زیــر اشــاره
کر د :
• تقویــت زیرســاخت های فنــاوری و
تجهیــزات کامپیوتــری دبیرخانــه
• نمایــه ســازی توانمنــدی هــا و محصــوالت
شــرکت هــای دانــش بنیــان
• ارائــه دســتگاهها و نــوع خدمــات ازمایشــگاه
هــای مرجــع جهــت دریافــت خدمــات توســط
افــراد متقاضــی
• ثبــت نیازهــای اموزشــی مــورد نیــاز صنایع،
دســتگاه هــای اجرایــی و وزارتخانــه هــا و ارائــه
دوره هــای اموزشــی مرتبــط توســط دانشــگاه
علمــی و کاربــردی
در شکل های 8و 9تعداد ایده ها و نیازهای ثبت شده به صورت تجمعی
برای چند ماه اخیر اورده شده است.
شکل .8نیازهای ثبت شده در سامانه به تفکیک ماه
شکل .9ایده های ثبت شده در سامانه به تفکیک ماه
ایــده هــا و نیازهــای ثبــت شــده بــه تفکیــک
حــوزه هــای موضوعــی در شــکل هــای 10
و 11قابــل مشــاهده اســت کــه نشــان مــی
دهــد بیشــترین ثبــت ایــده و نیــاز در حــوزه
علــوم فنــی و مهندســی و علــوم پایــه صــورت
گرفتــه اســت .الزم بــه ذکــر اســت کــه برخــی
ایــده هــا و نیازهــا مربــوط بــه بیــش از یــک
حــوزه موضوعــی هســتند.
شکل .10نیازهای ثبت شده در سامانه به تفکیک حوزه های موضوعی
شکل .11ایده های ثبت شده در سامانه به تفکیک حوزه های موضوعی
• هــم اکنــون در ســامانه امــکان ثبــت ایــده
مرتبــط بــا نیازهــای ثبــت شــده وجــود دارد
امــا بــه زودی امــکان ثبــت نیــاز بــه تشــخیص
اســاتید دانشــگاه هــا و پژوهشــگاه هــا در
ســامانه فراهــم خواهــد شــد.
• بــه مجــری طرح هــای پژوهشــی و فنــاوران
ثبــت شــده در ســامانه نظــام ایده هــا و نیازهــا
کــه محصــول ان تجــاری ســازی شــده یــا
منجــر بــه حــل مســائل مربــوط بــه زیســت
بــوم اجتماعــی محــل انجــام پژوهــش باشــد،
بــا ارائــه گواهــی ملــی معتبــر و تاییــد شــورای
پژوهشــی و فنــاوری موسســه ،در هــر مــورد
یــک پایــه تشــویقی و حداکثــر ۴پایه تشــویقی
در طــول خدمــت تعلــق خواهــد گرفــت.
• بســته ســنجش و انگیــزش نظــام ایــده هــا
و نیازهــا (نــان) پایــان نامــه هــای کارشناســی
ارشــد و رســاله هــای دکتــرا (پارســاها) را بــه
ســوی حــل نیازهــای کشــور هدایــت مــی
کنــد .در ایــن راســتا میــزان ایفــای نقــش
متخصصیــن در نظــام ایــده هــا و نیازهــا
ســنجیده مــی شــود و قوانیــن انگیزشــی مــورد
نیــاز در اییــن نامــه ارتقــای اعضــای هیئــت
علمــی دانشــگاهها و پژوهشــگاهها و اییــن
نامــه هــای پذیــرش دانشــجو ارائــه مــی گــردد.
همچنیــن در ایــن بســته بــه افزایــش ارزش
پارســاهای نیــاز محــور بــا ارتقــای اســاتید و
پذیــرش دانشــجویان اشــاره شــده اســت.
• اعطــای ۹مــدل پژوهانــه؛ از فنــاوری تــا
تجــاری ســازی :در ســامانه نــان در ۹بخــش
پژوهانــه در نظــر گرفتــه شــده اســت کــه
شــامل پژوهانــه رقابتــی ،پژوهانــه غیررقابتــی،
پژوهانه هــای تخصصــی ،پژوهانــه توســعه،
پژوهانــه فنــاوری ،پژوهانــه تجــاری ســازی،
پژوهانــه مالکیــت فکــری ،پژوهانــه پژوهشــی
و پژوهانــه منتخــب برتــر می شــود .ایــن
پژوهانــه در راســتای حمایــت از ایــده پــردازان،
پژوهشــگران ،شــرکت های دانــش بنیــان
در زمینــه تحقیقــات ،نــواوری و فناوری هــا،
شناســایی پارســاهای برتــر ،فنــاور ،خالقانــه
و کاربــردی و حمایــت مــادی و معنــوی از
انهــا ،هدایــت پارســاها و در نتیجــه تحقیــق و
پژوهــش در دانشــگاه و پژوهشــگاه ها به ســمت
نیازهــای واقعــی و روز کشــور ،اســتفاده بهینــه
از تــوان اســتعدادهای درخشــان و نخبــگان
دانشــگاهی و غیــر دانشــگاهی در راســتای حــل
نیازهــای کشــور و هدایــت ،نظــارت و حمایــت
مــادی و معنــوی از فناوری هــا و نواوری هــای
قابــل عرضــه در مراکــز علمــی و فنــاوری در
نظــر گرفتــه شــده اســت.
• اعطــای پژوهانــه غیررقابتــی بــه برگزیــدگان
المپیادهــا و پژوهشــگران برتــر :حمایــت در
پژوهانــه تجــاری ســازی بــه صــورت ســرمایه
گــذاری ریســک پذیــر بــر روی طرح هــا در
قالــب مشــارکت یــا تضمیــن خریــد محصــول
یــا حــق امتیــاز توســط بخــش خصوصــی
انجــام می شــود یــا پژوهانــه غیررقابتــی
بــه برگزیــدگان المپیادهــا و پژوهشــگران
برتــر منتخــب ،صاحبــان ایده هــای برتــر
همایش هــای نمایــه شــده در موسســه
اســتنادی علــوم اعطــا می شــود تــا از تــوان
ایــده پــردازی ایــن برگزیــدگان در قالــب
طرح هــای پژوهشــی ،پســادکتری ،ثبــت
اختراعــات ،کرســی پژوهشــی بــا هــدف ســوق
دادن تــوان تحقیقاتــی انــان بــه حــل مســائل
اولویــت دار و دارای اهمیــت کشــور اســتفاده
شــود .همچنیــن پژوهانــه پژوهشــی در جهــت
حمایــت از طرح هــای پژوهشــی و همچنیــن
پارســاهای کاربــردی ثبــت شــده در ســامانه
کــه متناظــر و منجــر بــه حــل نیازهــای کشــور
می شــود ،ارائــه می شــود .پژوهانــه فنــاوری
نیــز بــه منظــور پشــتیبانی و حمایــت از
فعالیت هــای توســعه محــور ،تجــاری ســازی
تحقیقــات علمــی و توســعه فنــاوری در قالــب
طرح هــای بــا ســطوح فنــاوری ۱الــی ۵
تعریــف می شــود کــه توســط معاونــت فنــاوری
و نــواوری وزارت عتــف و نیــز دســتگاه های
متولــی فنــاوری در قالــب طرح هــای پژوهانــه
جوانــه و پژوهانــه شــکوفایی و یــا مــوارد مشــابه
قابــل تخصیــص اســت.پژوهانه مالکیــت فکــری
نیــز با هــدف تشــویق و فرهنگســازی و توســعه
دارایی هــای فکــری در راســتای نیازهــای
اولویــت دار ثبــت شــده در ســامانه در قالــب
حمایــت یــا مشــارکت در انتفــاع حاصــل از
مالکیت هــای معنــوی دارایی هــای فکــری
مشــارکت می کننــد ،تعلــق می گیــرد.
پژوهانــه منتخــب برتــر بــه ارائــه دهنــده
ایــده برتــر در پاســخ بــه یــک نیــاز پرکاربــرد
و مــورد اســتقبال کشــور در قالــب پرداخــت
حــق عضویــت در مجامــع علمــی ،هزینــه ثبــت
اختــراع و هزینــه شــرکت در همایش هــا،
کارگاه هــای اموزشــی و نمایشــگاه های
تخصصــی داخلــی و خارجــی و ســایر ســفرهای
علمــی کوتــاه مــدت تعلــق خواهــد گرفــت.
جمع بندی
رئیــس ISCگفــت :نظــام ایــده هــا و نیازهــا
بــا هــدف کاربــردی نمــودن تحقیقــات مراکــز
علمــی ،برانگیختــن احســاس مشــارکت تمــام
احــاد کشــور و ایجــاد طوفــان فکــری ملــی در
ســاختن ایرانــی ابــاد و توســعه یافتــه ارائــه
گردیــده اســت .نســخه ازمایشــی ایــن ســامانه
در اردیبهشــت 1401رونمایــی شــده اســت.
هــم اکنــون بــا گــذر 7مــاه پــس از اغــاز کار
ایــن ســامانه 6321 ،نیــاز ملــی و 580ایــده
بــرای ان هــا نمایــه ســازی و اطــاع رســانی
گردیــده اســت.
بــا برنامه ریزی هــا و پیگیری هــای انجــام
شــده و حمایت هــای مقــام عالــی وزارت
و معاونیــن محتــرم ،در حــال توســعه
زیرســاخت های فنــاوری و تجهیــزات
کامپیوتــری و همچنیــن بــه کارگیــری
نیروهــای انســانی متخصــص در دبیرخانــه مــی
باشــیم.
امیــد اســت بــا لطــف الهــی و همــکاری کلیــه
وزارتخانه هــا ،دانشــگاه ها ،پژوهشــگاه ها،
پــارک هــای علــم و فنــاوری و شــرکت های
دانــش بنیــان بتــوان نظــام ایــده هــا و نیازهــا
را تکمیــل و توســعه داد. صفحه 21
ژپوهش گاه اه و موسسات ژپوهشی
ماهنامه خبری تحلیلی علوم ،تحقیقات و فناوری
بــه گــزارش اداره روابــط عمومــی و
همکاری هــای علمــی بین المللــی موسســه
اســتنادی علــوم و پایــش علــم و فنــاوری
( ،)ISCدکتــر ســید احمــد فاضــل زاده رئیــس
ISCگفــت :موضــوع مرجعیــت علمــی بــرای
اولیــن بــار در بیانــات مقــام معظــم رهبــری
در ســال 1384مطــرح شــد ،بــر اســاس
فرمایشــات ایشــان هــدف پژوهــش دو چیــز
مرجعیــت علمــی
اســت« :یکــی رســیدن بــه
ّ
و حضــور در جمــع ســرامدان علــم و ف ّنــاوری
و د ّوم حـ ّ
ـل مســائل کنونــی و اینــده ی کشــور»
(مقــام معظــم رهبــری.)1397/03/20 ،
فاضــل زاده گفــت :یکــی از اصلــی تریــن
راهکارهــا بــرای رســیدن بــه مرجعیــت علمــی
در جامعــه دانشــگاهیان پیشــتازی در عرصــه
علــم و نــواوری اســت بــه گونــه ای کــه دنیــا از
دســتاوردها و نــواوری هــای علمــی کشــورمان
اســتفاده کنــد .اســتفاده از تولیــدات علمــی
دانشــگاهی ،غالبـاً بــا شــاخص هــای اســتنادی
ســنجیده مــی شــود .ایــن شــاخص هــا بــه
نوعــی نشــان مــی دهنــد کــه یــک اثــر علمــی
تولیــد شــده تــا چــه انــدازه مبنــای تولیــد
اثــار علمــی جدیدتــر بــوده اســت و در علــم
جدیــد تاثیــر گذاشــته اســت .بــر ایــن اســاس
هــم کیفیــت و هــم کمیــت تولیــدات علمــی
بایــد همزمــان مــورد بررســی و ســنجش قــرار
بگیرنــد تــا هــدف پیشــتازی در علــم میســر
شــود.
وی ادامــه داد :شــاخص Hکــه تحــت عنــوان
شــاخص هــرش نیــز شــناخته مــی شــود ،در
ســال 2005میــادی توســط J. Hirsch
معرفــی شــد .چنانچــه حداقــل Hتعــداد
از انتشــارات یــک پژوهشــگر H ،تعــداد
اســتناد دریافــت کــرده باشــد ،ان پژوهشــگر
دارای شــاخص Hاســت .بــه عنــوان مثــال،
پژوهشــگر Aاگــر حداقــل 12مــدرک منتشــر
کــرده باشــد کــه حداقــل 12اســتناد بــرای
انهــا دریافــت کــرده باشــد ،ان پژوهشــگر
= 12h-indexدارد.
رئیــس ISCادامــه داد :محبوبیــت ایــن
شــاخص بــه عنــوان یــک شــاخص علــم
ســنجی از ایــن واقعیــت ناشــی مــی شــود
کــه بهــره وری (تعــداد انتشــارات) و تاثیــر
(تعــداد اســتناد دریافتــی) را در یــک نمایــه
ترکیــب مــی کنــد .شــاخص Hرا مــی تــوان
بــرای هــر ســطحی (نویســنده ،موسســه،
مجلــه ،کشــور) اعمــال کــرد .ایــن شــاخص
مــی توانــد اطالعاتــی را در مــورد نحــوه توزیــع
اســتنادها در مجموعــه ای از انتشــارات نشــان
دهــد .شــاخص Hدر ســطح نویســنده ،بــه
عنــوان شــاخصی از دســتاوردهای علمــی یــک
پژوهشــگر در طــول زندگــی علمــی در نظــر
گرفتــه مــی شــود.
شــاخص Hبــه عنــوان شــاخصی کــه بــه
نحــوی نشــان دهنــده کیفیــت خروجــی
هــای علمــی و بهــره وری پژوهشــی در ســطح
دانشــگاه و موسســات پژوهشــی و فنــاوری
کشــور اســت در شــاخص هــای رتبــه بنــدی
ISCمدنظــر قــرار مــی گیــرد و در امتیــاز
نهایــی و رتبــه دانشــگاه محاســبه می شــود.
عــدد ایــن شــاخص بــرای دانشــگاه هــا و
موسســات پژوهشــی و فنــاوری حاضــر در رتبه
بنــدی بــر اســاس پایــگاه Web of Science
اســتخراج و در جــداول زیــر نمایــش داده شــده
اســت.
جدول - 1شاخص Hدانشگاه های جمهوری اسالمی ایران
ردیف
نام دانشگاه
h-index
ردیف
نام دانشگاه
1
دانشگاه تهران
189
32
دانشگاه صنعتی
سهند
83
2
دانشگاه صنعتی
شریف
179
33
دانشگاه صنعتی
شاهرود
82
3
دانشگاه تربیت
مدرس
166
34
دانشگاه علوم
کشاورزی و منابع
طبیعی گرگان
82
4
دانشگاه صنعتی
امیرکبیر
159
35
دانشگاه شهرکرد
80
5
دانشگاه صنعتی
اصفهان
158
36
دانشگاه شهید
چمران اهواز
80
6
دانشگاه علم و
صنعت ایران
150
37
دانشگاه زنجان
78
7
دانشگاه تبریز
146
38
دانشگاه شاهد
75
8
دانشگاه شیراز
141
39
9
دانشگاه صنعتی
نوشیروانی بابل
140
40
دانشگاه تربیت دبیر
شهید رجایی
دانشگاه قم
h-index
10
دانشگاه فردوسی
مشهد
135
41
دانشگاه سیستان و
بلوچستان
73
11
دانشگاه کاشان
122
42
دانشگاه لرستان
72
12
دانشگاه شهید
بهشتی
119
43
دانشگاه خوارزمی
71
13
دانشگاه رازی
112
44
دانشگاه خلیج
فارس
71
14
دانشگاه بوعلی
سینا
111
45
دانشگاه اراک
70
15
دانشگاه صنعتی
خواجه نصیر الدین
طوسی
108
46
دانشگاه صنعتی
کرمانشاه
70
16
دانشگاه اصفهان
104
47
دانشگاه گلستان
70
17
دانشگاه مازندران
101
48
دانشگاه ایالم
68
18
دانشگاه سمنان
98
49
دانشگاه شهید
مدنی اذربایجان
66
19
دانشگاه پیام نور
97
50
دانشگاه جامع امام
حسین (ع)
65
20
دانشگاه شهید باهنر
کرمان
97
51
دانشگاه علم و
فناوری مازندران
(بهشهر)
65
21
دانشگاه گیالن
97
52
دانشگاه بیرجند
63
22
دانشگاه یاسوج
96
53
دانشگاه علوم
کشاورزی و منابع
طبیعی ساری
63
23
دانشگاه کردستان
92
54
دانشگاه زابل
62
24
دانشگاه بین المللی
امام خمینی
91
55
دانشگاه حکیم
سبزواری
61
25
دانشگاه یزد
90
56
74
دانشگاه مراغه
61
26
دانشگاه تحصیالت
تکمیلی صنعتی و
فناوری پیشرفته
کرمان
90
57
دانشگاه عالمه
طباطبایی
56
27
دانشگاه ارومیه
87
58
دانشگاه صنعتی
قوچان
56
28
دانشگاه محقق
اردبیلی
87
59
دانشگاه دامغان
55
29
دانشگاه تحصیالت
تکمیلی علوم پایه
زنجان
86
60
دانشگاه صنعتی
ارومیه
52
30
دانشگاه الزهرا
(س)
84
61
دانشگاه بناب
50
31
دانشگاه صنعتی
شیراز
84
62
دانشگاه بجنورد
49
ادامه جدول - 1شاخص Hدانشگاه های جمهوری اسالمی ایران
ردیف
نام دانشگاه
h-index
ردیف
نام دانشگاه
h-index
63
دانشگاه مالیر
45
87
دانشگاه هنر
تهران
21
64
دانشگاه تخصصی
فناوری های نوین
امل
44
88
دانشگاه والیت
21
65
دانشگاه
هرمزگان
43
89
دانشگاه
ولی عصر(عج)
رفسنجان
20
66
دانشگاه تفرش
42
90
دانشگاه هنر
اسالمی تبریز
20
67
دانشگاه صنعت
نفت
42
91
دانشگاه نیشابور
20
68
دانشگاه صنعتی
همدان
39
92
دانشگاه سید جمال
الدین اسد ابادی
19
69
دانشگاه کشاورزی
و منابع طبیعی
خوزستان
35
93
دانشگاه هنر
اصفهان
16
70
75
اذرماه -1401نشریه شماره13
22
دانشگاه فسا
35
94
71
دانشگاه جیرفت
33
72
دانشگاه گنبد
کاووس
32
73
دانشگاه صنعتی
سیرجان
31
74
دانشگاه علوم
و فنون دریایی
خرمشهر
31
75
دانشگاه صنعتی
بیرجند
30
76
دانشگاه صنعتی
اراک
30
100
77
دانشگاه صنعتی
خاتم االنبیاء
بهبهان
30
101
95
96
97
98
99
دانشگاه میبد
16
مجتمع اموزش
عالی گناباد
15
مرکز اموزش عالی
اقلید
15
مرکز اموزش عالی
محالت
15
دانشگاه سلمان
فارسی کازرون
14
دانشگاه تربت
حیدریه
13
دانشگاه بزرگمهر
قائنات
11
مجتمع اموزش
عالی سراوان
10 صفحه 22
ژپوهش گاه اه و موسسات ژپوهشی
23
ماهنامه خبری تحلیلی علوم ،تحقیقات و فناوری
اذرماه -1401نشریه شماره13
78
دانشگاه اردکان
28
102
مرکز اموزش
عالی الر
10
79
دانشگاه
فرهنگیان
26
103
دانشکده فنی و
مهندسی گرمسار
8
80
دانشگاه صنعتی
جندی شاپور
دزفول
25
104
دانشگاه صدا و
سیمای جمهوری
اسالمی ایران
7
81
دانشگاه فنی و
حرفه ای
25
105
دانشکده کشاورزی
و دامپروری تربت
جام
7
82
دانشگاه صنعتی
قم
24
106
مرکز اموزش عالی
کاشمر
7
83
دانشگاه جهرم
23
107
مجتمع اموزش
عالی زرند
5
84
دانشگاه کوثر
23
108
85
86
دانشگاه دریانوردی
و علوم دریایی
چابهار
دانشگاه ایت اهلل
العظمی بروجردی
دانشکده علوم
انسانی و هنر حضرت
معصومه
22
109
دانشگاه هنر
شیراز
22
110
دانشگا ه فرماندهی
و ستاد ارتش ج.ا.
ایران
2
25
26
ردیف
مرکز تحقیقات
سیاست علمی
کشور
51
11
52
مرکز پژوهش
های توسعه و
اینده نگری
0
مرکز بررسی
های راهبردی
ریاست
جمهوری
0
ارزیابی و رتبه بندی موسسات پژوهشی کشور 1399-1400
بــه گــزارش اداره روابــط عمومــی و
همکاری هــای علمــی بین المللــی موسســه
اســتنادی علــوم و پایــش علــم و فنــاوری
( ،)ISCدکتــر ســید احمــد فاضــل زاده
رئیــس ISCگفــت :رتبــه بنــدی و ارزیابــی
موسســات پژوهشــی 1399-1400توســط
گــروه رتبــه بنــدی ISCانجــام گرفــت.
در ایــن رتبه بنــدی ،معیارهــای کلــی در
ارزیابــی و رتبــه بنــدی موسســات پژوهشــی
5معیــار اصلــی پژوهــش فنــاوری و نــواوری،
جدول -2شاخص Hموسسات پژوهشی و فناوری جمهوری اسالمی ایران
نام پژوهشگاه
موسسه تحقیقات
جمعیت کشور
11
24
2
2
پژوهشکده امار
15
50
پژوهشکده
هنر
0
h-index
ردیف
نام پژوهشگاه
h-index
1
پژوهشگاه دانش های
بنیادی
136
27
مرکز منطقه ای
اطالع رسانی علوم و
فناوری
9
2
پژوهشگاه پلیمر و
پتروشیمی ایران
91
28
پژوهشکده محیط
زیست و توسعه
پایدار
8
بین المللی ســازی ،اثرگــذاری اقتصــادی و
خدمــات اجتماعــی ،زیــر ســاخت و تســهیالت
مــی باشــد.
فاضــل زاده گــف :هــر کــدام از ایــن معیارهــای
اصلــی ،بــه تعــدادی شــاخص اصلــی و زیــر
شــاخص تقســیم مــی شــوند و عملکــرد
موسســات پژوهشــی در هــر یــک از انهــا،
بــه صــورت جداگانــه ارزیابــی مــی شــود ،در
جــدول زیــر وزن هــر کــدام از معیارهــای
اصلــی نشــان داده شــده اســت.
جدول .1امار حضور موسسات پژوهشی بر اساس زمینه فعالیت
تعداد پژوهشگاه های حاضر در رتبه بندی سال 1399-1400
پژوهشگاه های فنی مهندسی
23
3
پژوهشگاه رنگ
90
29
پژوهشکده علوم
انسانی و اجتماعی
6
پژوهشگاه های هنر و علوم انسانی
22
4
پژوهشگاه مواد و
انرژی
85
30
پژوهشکده علوم
زمین
پژوهشگاه های علوم پایه و کشاورزی
7
6
جمع کل
52
5
پژوهشگاه صنعت
نفت
85
31
پژوهشکده توسعه
تکنولوژی صنعتی
4
6
سازمان پژوهشهای
علمی و صنعتی ایران
67
32
موسسه
پژوهشهای
برنامه ریزی و اقتصاد
کشاورزی
4
7
پژوهشگاه ملی
مهندسی ژنتیک و
زیست فناوری
65
33
موسسه پژوهشی
حکمت و فلسفه
ایران
3
8
پژوهشگاه علوم و
فنون هسته ای
65
34
پژوهشکده
بیمه
3
9
پژوهشگاه شیمی و
مهندسی شیمی ایران
60
35
پژوهشکده
مطالعات فناوری
جدول .2جایگاه موسسات پژوهشی کشور به صورت درهمکرد در رتبه بندی سال
1399-1400
نام پژوهشگاه
رتبه
نام پژوهشگاه
1
پژوهشگاه ارتباطات و فناوری
اطالعات
27
پژوهشگاه رویان
2
پژوهشکده توسعه تکنولوژی
صنعتی
28
3
پژوهشگاه صنعت نفت
3
پژوهشکده مطالعات فناوری
29
10
پژوهشگاه بین المللی
زلزله شناسی و مهندسی
زلزله
59
36
موسسه تحقیقات
باغبانی
3
پژوهشگاه مواد و انرژی
4
11
پژوهشگاه رویان
48
37
پژوهشکده پولی
و بانکی
12
پژوهشگاه نیرو
سازمان پژوهش های علمی و صنعتی
ایران
رتبه
مرکز مطالعات ،تحقیقات و
ارزشیابی اموزشی
30
پژوهشگاه پلیمر و پتروشیمی ایران
5
مرکز تحقیقات جرم شناسی
31
2
پژوهشگاه دانشهای بنیادی
6
پژوهشکده امار
32
43
38
پژوهشکده
میکروالکترونیک
2
پژوهشگاه علوم و فنون هسته ای
7
موسسه پژوهشی حکمت و
فلسفه ایران
33
13
موسسه پژوهشی
علوم و صنایع غذایی
42
39
پژوهشکده
گردشگری
1
پژوهشگاه رنگ
8
پژوهشکده علوم و فناوری
مواد غذایی
34
موسسه پژوهشی علوم و صنایع غذایی
9
پژوهشکده علوم انسانی و
اجتماعی
35
پژوهشگاه فضایی ایران
10
موسسه تحقیقات جمعیت
کشور
36
پژوهشگاه استاندارد
11
پژوهشکده علوم زمین
37
پژوهشگاه نیرو
12
موسسه مطالعات فرهنگی و
اجتماعی
38
13
مرکز پژوهشهای توسعه و
اینده نگری
39
14
14
پژوهشکده علوم و
فناوری مواد غذایی
42
40
پژوهشگاه حوزه و
دانشگاه
0
15
پژوهشگاه ملی
اقیانوس شناسی و علوم
جوی
35
41
پژوهشگاه علوم و
فرهنگ اسالمی
0
16
پژوهشگاه ارتباطات و
فناوری اطالعات
35
42
پژوهشکده
تحقیق و توسعه
علوم انسانی
(سمت)
0
29
43
پژوهشگاه فرهنگ
و اندیشه اسالمی
0
پژوهشگاه ملی مهندسی ژنتیک و زیست
فناوری
18
پژوهشگاه فضایی
ایران
26
44
پژوهشکده مواد
نوین سرامیکی
0
پژوهشگاه بین المللی زلزله شناسی و
مهندسی زلزله
19
موسسه مطالعات
فرهنگی و اجتماعی
21
45
پژوهشکده برق
0
20
موسسه تحقیقات
اب
20
46
مرکز تحقیقات
علوم پایه کاربردی
0
مرکز مطالعات،
تحقیقات و
ارزشیابی
اموزشی
0
17
21
پژوهشگاه
استاندارد
پژوهشگاه
هواشناسی و علوم
جو
19
47
22
موسسه پژوهشی
خیام (پژوهشگاه
هوافضا)
18
23
پژوهشگاه علوم و
فناوری اطالعات ایران
(ایرانداک)
17
48
49
موسسه
فرهنگ ،هنر و
ارتباطات
0
مرکز تحقیقات
جرم شناسی
0
موسسه تحقیقات اب
40
15
مرکز منطقهای اطالع رسانی
علوم و فناوری
41
پژوهشگاه هوا فضا (موسسه پژوهشی
خیام)
16
موسسه تحقیقات باغبانی
42
پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسالمی
17
پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسالمی
18
پژوهشگاه حوزه و دانشگاه
پژوهشگاه شیمی و مهندسی شیمی ایران
پژوهشگاه علوم و فناوری اطالعات ایران
(ایرانداک)
مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور
موسسه فرهنگ ،هنر و
ارتباطات
پژوهشکده بیمه
43
44
19
مرکز تحقیقات علوم پایه
کاربردی
45
20
موسسه پژوهش های برنامه
ریزی و اقتصاد کشاورزی
46
21
مرکز بررسی های راهبردی
ریاست جمهوری
47 صفحه 23
ژپوهش گاه اه و موسسات ژپوهشی
ماهنامه خبری تحلیلی علوم ،تحقیقات و فناوری
پژوهشکده گردشگری
پژوهشگاه ملی اقیانوس شناسی و علوم
جوی
22
پژوهشکده مواد نوین
سرامیکی
48
23
پژوهشکده محیط زیست و
توسعه پایدار
49
پژوهشکده پولی و بانکی
24
پژوهشکده برق
50
پژوهشگاه هواشناسی و علوم جو
25
پژوهشکده هنر
51
26
پژوهشکده
میکروالکترونیک
52
پژوهشکده تحقیق و توسعه علوم انسانی
(سمت)
جدول .2جایگاه موسسات پژوهشی کشور به صورت درهمکرد در رتبه بندی سال -1400
1399
نام پژوهشگاه
سازمان پژوهش های علمی و صنعتی
ایران
رتبه
رتبه
نام پژوهشگاه
1
پژوهشگاه ارتباطات و فناوری
اطالعات
27
پژوهشگاه رویان
2
پژوهشکده توسعه تکنولوژی
صنعتی
28
پژوهشگاه صنعت نفت
3
پژوهشکده مطالعات فناوری
29
پژوهشگاه مواد و انرژی
4
مرکز مطالعات ،تحقیقات و
ارزشیابی اموزشی
24
اذرماه -1401نشریه شماره13
پژوهشگاه هوا فضا (موسسه پژوهشی خیام)
13
پژوهشگاه شیمی و مهندسی شیمی ایران
14
پژوهشگاه ملی اقیانوس شناسی و علوم جوی
15
پژوهشگاه هواشناسی و علوم جو
16
پژوهشگاه ارتباطات و فناوری اطالعات
17
پژوهشکده علوم و فناوری مواد غذایی
18
پژوهشکده توسعه تکنولوژی صنعتی
19
موسسه تحقیقات اب
20
پژوهشکده مواد نوین سرامیکی
21
پژوهشکده برق
22
پژوهشکده میکروالکترونیک
23
جدول .4جایگاه موسسات پژوهشی هنر و علوم انسانی کشور در رتبه بندی سال 1399-1400
نام پژوهشگاه
رتبه
پژوهشگاه علوم و فناوری اطالعات ایران (ایرانداک)
1
پژوهشگاه پلیمر و پتروشیمی ایران
5
مرکز تحقیقات جرم شناسی
31
پژوهشکده گردشگری
2
پژوهشگاه دانشهای بنیادی
6
پژوهشکده امار
32
پژوهشگاه علوم و فنون هسته ای
7
موسسه پژوهشی حکمت و
فلسفه ایران
پژوهشگاه حوزه و دانشگاه
3
33
مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور
4
پژوهشگاه رنگ
8
پژوهشکده علوم و فناوری مواد
غذایی
34
پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسالمی
5
موسسه پژوهشی علوم و صنایع غذایی
9
پژوهشکده علوم انسانی و
اجتماعی
پژوهشکده مطالعات فناوری
6
35
پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسالمی
7
پژوهشگاه فضایی ایران
10
موسسه تحقیقات جمعیت
کشور
36
پژوهشکده پولی و بانکی
8
پژوهشگاه استاندارد
11
پژوهشکده علوم زمین
37
پژوهشکده علوم انسانی و اجتماعی
9
پژوهشگاه نیرو
مرکز منطقه ای اطالع رسانی علوم و فناوری
10
موسسه مطالعات فرهنگی و اجتماعی
11
پژوهشکده تحقیق و توسعه علوم انسانی (سمت)
12
موسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران
13
موسسه تحقیقات جمعیت کشور
14
15
30
12
موسسه مطالعات فرهنگی و
اجتماعی
38
پژوهشگاه ملی مهندسی ژنتیک و زیست
فناوری
13
مرکز پژوهشهای توسعه و
اینده نگری
39
پژوهشگاه بین المللی زلزله شناسی و
مهندسی زلزله
14
40
موسسه تحقیقات اب
15
مرکز منطقهای اطالع رسانی
علوم و فناوری
41
پژوهشگاه هوا فضا (موسسه پژوهشی
خیام)
16
موسسه تحقیقات باغبانی
42
مرکز تحقیقات جرم شناسی
پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسالمی
17
43
مرکز مطالعات ،تحقیقات و ارزشیابی اموزشی
پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسالمی
18
پژوهشگاه حوزه و دانشگاه
پژوهشگاه شیمی و مهندسی شیمی ایران
موسسه فرهنگ ،هنر و
ارتباطات
44
پژوهشکده بیمه
19
مرکز تحقیقات علوم پایه
کاربردی
45
20
موسسه پژوهش های برنامه
ریزی و اقتصاد کشاورزی
46
مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور
21
مرکز بررسی های راهبردی
ریاست جمهوری
47
پژوهشکده گردشگری
22
پژوهشکده مواد نوین
سرامیکی
48
23
پژوهشکده محیط زیست و
توسعه پایدار
49
پژوهشگاه علوم و فناوری اطالعات ایران
(ایرانداک)
پژوهشگاه ملی اقیانوس شناسی و علوم
جوی
پژوهشکده پولی و بانکی
24
پژوهشکده برق
50
پژوهشگاه هواشناسی و علوم جو
25
پژوهشکده هنر
51
26
پژوهشکده میکروالکترونیک
52
پژوهشکده تحقیق و توسعه علوم انسانی
(سمت)
پژوهشکده بیمه
موسسه فرهنگ ،هنر و ارتباطات
موسسه پژوهش های برنامه ریزی و اقتصاد کشاورزی
پژوهشکده هنر
سازمان پژوهش های علمی و صنعتی ایران
1
پژوهشگاه مواد و انرژی
پژوهشگاه پلیمر و پتروشیمی ایران
3
پژوهشگاه علوم و فنون هسته ای
4
پژوهشگاه صنعت نفت
5
پژوهشگاه رنگ
6
موسسه پژوهشی علوم و صنایع غذایی
7
پژوهشگاه استاندارد
8
پژوهشگاه فضایی ایران
9
پژوهشگاه نیرو
10
پژوهشگاه ملی مهندسی ژنتیک و زیست فناوری
11
پژوهشگاه بین المللی زلزله شناسی و مهندسی زلزله
12
18
19
20
21
مرکز بررسی های راهبردی ریاست جمهوری
22
جدول .5جایگاه موسسات پژوهشی علوم پایه و کشاورزی کشور در رتبه بندی سال 1399-1400
نام پژوهشگاه
رتبه
2
17
مرکز پژوهشهای توسعه و اینده نگری
جدول .3جایگاه موسسات پژوهشی فنی مهندسی کشور در رتبه بندی سال 1399-1400
نام پژوهشگاه
16
رتبه
پژوهشگاه رویان
1
پژوهشگاه دانشهای بنیادی
2
پژوهشکده امار
3
موسسه تحقیقات باغبانی
4
پژوهشکده علوم زمین
5
پژوهشکده محیط زیست و توسعه پایدار
6
مرکز تحقیقات علوم پایه کاربردی
7 صفحه 24
ژپوهش گاه اه و موسسات ژپوهشی
25
اذرماه -1401نشریه شماره13
ماهنامه خبری تحلیلی علوم ،تحقیقات و فناوری
مطالب پژوهشگاه علوم و فناوری اطالعات ایران
همیــن دلیــل پشــتیبانی از پژوهــش بــه بخــش
مهمــی از دســتورکار دولت هــا و کســب و
کارهــا درامــده اســت .راه انــدازی و حمایــت از
مراکــز پژوهشــی یکــی از راهکارهــای جــدی
بــرای تســریع و تســهیل امــر پژوهــش بــوده
اســت.
پیــام رئیــس پژوهشــگاه علــوم
و فنــاوری اطالعــات ایــران بــه
مناســبت هفتــه پژوهــش
پژوهــش بــه معنــای کنــکاش نظام منــد بــرای
یافتــن پاســخ بــرای پرس ـش ها و مشــارکت در
دانــش بــه صــورت مــداوم در دســتور کار بشــر
قــرار داشــته و موتور محرکــه نــواوری نظام مند
بــوده اســت .همزمــان بــا ورود بــه هــزاره ســوم
اهمیــت پژوهــش بســیار بیشــتر از پیــش
اشــکار شــده و بــه عنــوان بخشــی از رقابــت
کشــورها و کســب و کارهــا بــرای دســتیابی بــه
موفقیــت درامــده اســت .چنانچــه بخواهیــم
اهمیــت پژوهــش را نشــان دهیــم بایــد اشــاره
کنیــم کــه تمــام دســتاوردهای کنونــی بشــر
و مســیر ترســیم شــده بــرای اینــده متحــول،
نتیجــه تــاش پایان ناپذیــر جســتجوگرانه
انسانهاســت .از زمــان هــای قدیــم ،پژوهــش
بــه شــکل انفــرادی توســط دانشــمندان انجــام
می شــده و نتایــج ان در اختیــار جامعــه قــرار
می گرفتــه اســت .بــه مــرور زمــان ،پژوهــش
از امــری انفــرادی بــه تالشــی نظام یافتــه،
جمعــی ،و جهانــی تبدیــل شــده اســت .امــروزه
بیشــترین و تاثیرگذارتریــن بخــش پژوهــش
بــه عنــوان یــک عمــل حرفـه ای ،یــک فراینــد
حســاب شــده و بخشــی مهــم از کارکردهــای
جامعــه تبدیــل شــده اســت.
همزمــان بــا نهادینــه شــدن پژوهــش در
جامعــه ،ســاختارها و مقــررات حاکــم بــر
پژوهــش نیــز بلــوغ بیشــتری یافتــه و خــود را
بــا رونــد شــتابان تغییــرات ایــن عرصــه همــگام
کرده انــد .اولیــن تغییــر نهــادی در عرصــه
پژوهــش حرف ـه ای را بایــد همزمــان بــا تغییــر
ماموریــت دانشــگاه های نســل اول از امــوزش
بــه پژوهــش در نســل دوم دانشــگاه ها در
نظــر گرفــت .فعــال شــدن واحدهــای تحقیــق
و توســعه در کنــار صنایــع ،ســازمان ها ،و
رواج یافتــن تامیــن مالــی پژوهــش از جملــه
ســایر نشــانه های نهادینــه شــدن پژوهــش
در جامعــه بــه شــمار می رونــد .رونــد بلــو ِغ
نهــادی پژوهــش در کشــورهای مختلــف بــا
اهنــگ رشــد متفاوتــی حاصــل شــده اســت.
در کنــار نهادســازی بــرای پژوهــش ،تامیــن
مالــی پژوهــش و چگونگــی ان یکــی دیگــر از
شــاخص های بلــوغ پژوهــش در نظــر گرفتــه
می شــود.
تامیــن مالــی پژوهــش از ســوی دولت هــا و
همچنیــن بخــش خصوصــی در ســطح جهانــی
بــه صــورت مســتمر در حــال افزایــش بــوده
اســت .امــروزه بــه صــورت متوســط نزدیــک بــه
3درصــد تولیــد ناخالــص داخلــی در جهــان
بــرای پژوهــش اختصــاص می یابــد .ایــن بــه
ایــن معناســت کــه در ســال نزدیــک بــه 3هزار
میلیــارد دالر از ســوی دولت هــا در تحقیــق و
توســعه هزینــه می شــود .در کنــار هزینه کــرد
دولتــی ،هزینه کــرد بخــش خصوصــی در
تحقیــق و توســعه نیــز از یــک ســو قابــل
توجــه ،و از ســوی دیگــر بــا میــزان موفقیــت
انهــا در بــازار رقابــت تاثیرگــذار اســت .بــه
پژوهشــگاه ها بــا ماموریــت راهبــریِ حرف ـه ای
و نظام منــد پژوهــش و ارتباط دهــی ان بــا
جامعــه ،صنعــت ،و دولــت تشــکیل می شــوند.
ایــن ماموریــت در قالــب کارراهه هــای
گوناگونــی ماننــد پشــتیبانی از نــواوری ،ترویــج
و همگانی ســازی علــم ،توســعه ارتباطــات
علمــی ،حــل مســائل مبتالبــه جامعــه
پیرامونــی ،مشــارکت در توســعه دانــش جهانی،
تجاری ســازی و ترجمــان دانــش و نظایــر ان
شــکل عملیاتــی بــه خــود می گیرنــد .میــزان
دســتیابی بــه ایــن اهــداف بــه فاکتورهــای
گوناگونــی بســتگی دارد کــه از جملــه مهمترین
انهــا «حکمرانــی پژوهــش» اســت .حکمرانــی
پژوهــش طیــف گســترده ای از وظیفه هــا در
عرصــه سیاســتگذاری ،برنامه ریــزی ،ارزیابــی،
و بازنگــری فرایندهــای ذاتــی و پشــتیبانی
پژوهــش را در بــر می گیــرد.
پژوهشــگاه علــوم و فنــاوری اطالعــات ایــران
(ایرانــداک) یکــی از افتخــارات نظــام علــم و
فنــاوری کشــور تــاش کــرده اســت کــه عــاوه
بــر کارکــرد پژوهشــگاهی خــود ،در عرصــه
حکمرانــی پژوهــش کشــور نیــز به ایفــای نقش
بپــردازد .مدیریــت بخــش مهمــی از اطالعــات
علــم و فناوری کشــور اعــم از پایان نامه ،رســاله،
مقالــه ،طــرح پژوهشــی ،همایــش ،امانــت بیــن
کتابخانــه ای ،ارزیابــی کتابخانه هــا ،طراحــی و
راه انــدازی ســامانه ها ،جســتجوی اطالعــات،
خدمــات مشــاوره ای و امــوزش حرفــه ای بــه
دانشــگاه ها و پژوهشــگران ســازمان های
مختلــف ،و ده هــا خدمــت پرافتخــار از جملــه
کارکردهــای ایــن نهــاد بــوده اســت کــه بــدون
وجــود انهــا مستندســازی علــم و بروندادهــای
پژوهشــی و حرکــت در مســیر فنــاوری در
کشــور امکان پذیــر نمی شــد.
اکنــون پژوهشــگاه بــا کارکــردی ویــژه،
پژوهــش را بــا کاربســت ،و نظــر را بــا عمــل
درامیختــه اســت .پژوهشــگاه علــوم و فنــاوری
اطالعــات (ایرانــداک) بــا در اختیــار داشــتن
اعضــای هیئــت علمــی خبــره ،کارشناســان
توانمنــد و شــبکه گســترده ملــی بــه تــاش
خــود در زمینــه علــوم و فنــاوری اطالعــات
بــرای مشــارکت اثربخــش در نظــام علــم و
فنــاوری کشــور ادامــه می دهــد .ســامانه های
ملــی گنــج ،ثبــت و ویرایــش ،نمــا ،دانــش
ایــران ،همانندجویــی و چندیــن ســامانه دیگــر
از جملــه دســتاوردهایی اســت کــه در کنــار
فعالیت هــای فشــرده و کارســاز ایرانــداک
بــرای تســهیل رشــد و پیشــرفت علمــی کشــور
طراحــی و راه انــدازی شــده اند .ایرانــداک
همچنــان بــه تــاش خــود بــرای انجــام بهینــه
ماموریــت خــود بــه شــیوه های نواورانــه و
اثربخــش ادامــه می دهــد.
از ایــن فرصــت اســتفاده کــرده و هفتــه
پژوهــش را بــه همــه پژوهشــگران و جامعــه
علمــی کشــور تبریــک مــی گویــم و بــرای
همــه عزیــزان ارزوی موفقیــت روزافــزون دارم.
با ارزوی توفیق الهی
محمد حسن زاده
سیاست گذاری اخالقی در علم و فناوری
لیال نامداریان
دانشــیار سیاســت گذاری علــم
و فنــاوری ،پژوهشــگاه علــوم
و فنــاوری اطالعــات ایــران
(ایرانــداک)
اخــاق سیاســت گذاری علــم و فنــاوری
بــه عنــوان شــاخه ای نســبتا جدیــد از اخــاق
کاربــردی و حرفــه ای ،بــر رابطــه اخــاق
بــا سیاســت گذاری علــم و فنــاوری تاکیــد
دارد و بــه چالش هــای اخالقــی فراینــد
سیاســت گذاری در حــوزه علــم و فنــاوری
می پــردازد .توســعه های علمــی و فناورانــه در
یــک فضــای اخالق مدارانــه محقــق نمی شــود
مگــر اینکــه سیاســت های علــم ،فنــاوری بــه
مثابــه یــک ابــزار پیش دســتانه ،نســبت بــه
تاثیــر تحــوالت علمــی و فناورانــه بــر ســاختار
اخالقــی جامعــه ،توجــه و بصیرت کافی داشــته
باشــد .بــا ورود اخالقیــات بــه سیاس ـت گذاری
متخصصــان اخــاق و سیاســت گذاران بایــد
بداننــد کــه بــا همــان نــوع از اصــول کلــی
کــه در بحث هــای عمومــی غالــب در حــوزه
اخــاق وجــود دارد نمی تواننــد وارد عرصــه
سیاســت گذاری شــوند ،زیــرا ایــن اصــول از
نظــر ارزشــی بــرای پیچیدگی هــای واقعــی
انتخــاب سیاســت بســیار ســاده هســتند.
انهــا نیازمنــد توســعه و یــا ترکیــب ایــن
اصــول متناســب بــا ویژگی هــای فضــای
سیاســت گذاری هســتند .بــا شــناخت دقیــق
مولفه هــای اخالقــی و نیــز اصــول حاکــم بــر
سیاســت گذاری می تــوان یــک چارچــوب
تحلیلــی هنجــاری را توســعه داد کــه بــه
شــناخت خالء هــا و کاســتی های اخالقــی در
سیاسـت های علــم و فنــاوری و نیــز طراحــی و
تدویــن سیاس ـت های اخالق مدارانــه در حــوزه
علــم و فنــاوری کمــک می نمایــد (شــکل.)1
شکل .1چارچوب هنجارین سیاست گذاری اخالقی در علم و فناوری
در ادامــه ابعــاد ،مولفه هــا ،و اصــول
چارچوبــی تحلیلــی هنجــاری (شــکل )1بــا
نگاهــی بــه ادبیــات موجــود در حــوزه اخــاق
سیاســت گذاری علــم و فنــاوری ،شــرح داده
شــده اســت:
گام اول سیاســت گذاری اخالقــی در علــم
و فنــاوری عبــارت اســت از «شناســایی و
تشــخیص مســئله» کــه در ان مســئله ای
خــاص در مــورد موضوعــات اساســی و موثــر
در جامعــه مــورد توجــه سیاس ـت گذاران قــرار
می گیــرد و بــه ان اولویــت داده می شــود .در
ایــن گام ضمــن تمرکــز بر مســئله و قلمــرو ان،
جنبه هــای اخالقــی و ماهیــت اخالقــی مســئله
بــه منظــور توجیــه اخالقــی تصمیــم نهایــی،
شناســایی و بــه تفصیــل بیــان می گــردد.
شــناخت و حــل مســئله (هــای) اخالقــی بــه
پیــدا کــردن بهتریــن عمــل اخالقــی یــا حداقل
عمــل اخالقــی مقبــول در موقعیــت مربوطــه
کمــک می کنــد .افــزون بــر ایــن ،در ایــن گام
بایــد افــراد و گروه هایــی کــه ممکــن اســت
تحــت تاثیــر سیاس ـت ها اســیب ببیننــد و یــا
ســود ببرنــد ،مشــخص و منافــع و ارزش هــای
مرتبــط بــا انهــا نیــز شناســایی می شــود.
مهمتریــن اصــول اخالقــی حاکــم بــر ایــن
گام بــه ترتیــب عبارتنــد از :احتــرام ،صداقــت،
شایســتگی ،اسیب نرســاندن ،عدالــت ،برابــری،
و سودرســانی .همچنیــن مهمتریــن اصــول
سیاســتی حاکــم بــر ایــن گام بــه ترتیــب
عبارتنــداز :شــمول ،هم اندیشــی ،مشــارکت،
ناســوگیری ،پاســخگویی ،گشــودگی.
گام دوم سیاســت گذاری اخالقــی در علــم
و فنــاوری عبــارت اســت از «جمــع اوری
اطالعــات و تغذیــه اطالعاتــی فراینــد
سیاســت گذاری» کــه در ان اطالعــات دقیــق
و صحیــح مــورد نیــاز مداخــات سیاســتی از
کلیــه منابــع اطالعاتــی موجــود جمــع اوری
می شــود .بــه طــور کلــی می تــوان بیــان کــرد
کــه منابــع اطالعــات مــواردی نظیــر امارهــای
رســمی (سرشــماری ها ،امارگیری هــای
نمونــه ای و امارهــای ثبتــی) و غیررســمی، صفحه 25
ژپوهش گاه اه و موسسات ژپوهشی
ماهنامه خبری تحلیلی علوم ،تحقیقات و فناوری
نتایــج پژوهش هــای دانشــگاهی ،نظــرات
کارشناســی ،نتایــج نظرســنجی ها ،نگرش هــا
و ارزش هــا (ذهنیت هــا) و یافته هــای مبتنــی
بــر پایش هــا و ارزیابــی برنامه هاســت .از
ســوی دیگــر دانــش محلــی ،بومــی و ســنتی
در درک دنیایــی کــه انســان در ان زندگــی
می کنــد ،نقــش پــر رنگــی دارد .درک هایــی
کــه بــا علــم چنــدان در تضــاد نیســتند بلکــه
در ســطوح متفاوتــی عمــل می کننــد و ممکــن
اســت زمانــی کــه روابــط قــدرت بــه واســطه
جهان بینی هــای تکنوساینســی بســیار ابــزاری
و نابرابــر هســتند ،تهدید امیــز شــوند .از ایــن
رو ،توجــه بــه دانــش محلــی ،بومــی و ســنتی
مهــم اســت .افــزون بــر ایــن اســتفاده از برخــی
از ابزارهــا و روش هــا بــرای تجزیــه و تحلیــل
منابــع اطالعاتــی و تبدیــل دانــش حاصــل از
ان هــا بــه گزینه هــای سیاســتی قابــل تعریــف
بــرای سیاســت گذاران ضــرورت دارد .ارزیابــی
فنــاوری مشــارکتی ،اینده نــگاری علــم و
فنــاوری ،پیش بینــی فنــاوری ،تحلیــل اثــرات
اجتماعــی علــم ،فنــاوری و نــواوری بــه منظــور
انجــام اصالحــات سیاســتی ،و نظرســنجی های
عمومــی دربــاره علــم و فنــاوری (ادراک پژوهی)
برخــی از مهم تریــن ایــن روش هــا هســتند.
مهمتریــن اصــول اخالقــی حاکــم بــر ایــن
گام بــه ترتیــب عبارتنــد از :اسیب نرســاندن،
سودرســانی ،احتــرام ،صداقــت ،شایســتگی،
عدالــت ،برابــری و جبــران .همچنیــن
مهم تریــن اصــول سیاســتی حاکــم بــر ایــن گام
بــه ترتیــب عبارتنــد از :شــمول ،ناســوگیری،
روشــمندی ،خطاپذیــری ،شــفافیت ،مشــارکت،
پیشــگیری ،احتیــاط ،گشــودگی ،یادگیــری،
هنجارمنــدی سیاســی ،و پاســخگویی.
گام ســوم سیاس ـت گذاری اخالقــی در علــم و
فنــاوری عبــارت اســت از « مشــاوره سیاســتی
و تدویــن سیاســت» کــه در ان دانــش حاصــل
از مراحــل پیشــین بــه گزینه هــای سیاســتی
و ســناریوهای مختلــف تبدیــل می شــود.
در زندگــی واقعــی معمــوال گزینه هــا از
پیــش موجــود نیســتند و بایــد بــه انهــا
فکــر شــود و ابــداع شــوند ،ابتــکار عمــل
سیاســت گذاران بــرای ســاخت راه حل هــا
بســیار مهــم اســت .در ایــن گام پــس از
شــناخت گزینه هــای سیاســتی ،انهــا از
لحــاظ اخالقــی نیــز ارزیابــی می شــوند .منابــع
مختلفــی می توانــد در ارزیابــی اخالقــی ایــن
راه حل هــا مــورد اســتفاده قــرار بگیــرد .کــه
عبارتنــد از :اســتفاده از دیدگاه هــا ،پرســش ها
و بحث هــای اخالقــی گروه هــای مختلــف
اجتماعــی ،اســتفاده از ســاختارهای مشــاوره
اخالقــی ،اســتفاده از منشــوراخالقی و کدهــای
رفتــاری ،توجــه بــه ارزش هــای اخالقــی و
معیارهــای پذیــرش اجتماعــی ،توجــه بــه
هنجارهــا و ارزش هــای فرهنگــی .بــا اســتفاده
از ایــن منابــع بایــد نتایــج و پیامدهــای
محتمــل هــر راه حــل سیاســتی را پیش بینــی
و ارزیابــی کــرد .پــس از ارزیابــی گزینه هــا،
تــاش می شــود تــا از میــان گزینه هــای
مختلــف سیاســتی ،بــه انتخــاب مســتدلی
دســت یافــت ،انتخابــی کــه در نســبت بــا
چارچوب هــای اخالقــی مختلــف می تــوان
دربــاره ان بحــث و اســتدالل کــرد .از ســوی
دیگــر در ایــن انتخــاب بایــد بــه نگرانی هــای
بخــش خصوصــی و جامعــه مدنــی نیــز توجــه
داشــت .نتیجــه ایــن گام یــک پیش نویــس
سیاســت اســت .پیش نویــس سیاســت بایــد
در قالــب میزگردهــا و جلســات رســمی توســط
متخصصــان مــورد نقــد و بررســی قــرار بگیــرد.
در ادبیــات مربــوط بــه سیاســت گذاری ایــن
مرحلــه بــا عنــوان گفتمــان سیاســت شــناخته
می شــود .طــی ایــن گفتمان هــا ،بایــد از
گــروه متخصصــان موضوعــی نظرخواهــی
انجــام می شــود تــا پیش نویــس تهیــه شــده
دقیق تــر شــده و از پابرجایــی کافــی برخــوردار
باشــد .برخــی از مهمتریــن زمینه هایــی کــه
متخصصــان موضوعــی می تواننــد بــا اظهــار
نظــر دربــاره ان هــا بــه تدویــن یــک سیاســت
اخالقــی کمــک نماینــد عبارتنــد از :توجــه بــه
امــوزش اخــاق بیــن دانشــمندان حرفــه ای،
تکنســین ها ،افــراد فعــال در علــم و فنــاوری،
حفاظــت از داده هــا و حریــم خصوصــی،
دسترســی ازاد بــه اطالعــات علمــی و فناورانــه،
گزارش عملکرد تبصره ن ُه «قانون پیشگیری و مقابله با تقلب در تهیه اثار
علمی» منتشر شد
پیشــنهاده ها (پروپوزال هــا) ،پایان نامه هــا،
و رســاله های (پارســاهای) خــود را ثبــت
کننــد .ایــن گــزارش عملکــرد دانشــگاه ها،
پژوهشــگاه ها ،و موسســه های امــوزش عالــی
ـی دولتــی و غیردولتــی را در پیــروی
و پژوهشـ ِ
از قانــون یــاد شــده در ســال تحصیلــی -1400
1401نشــان می دهــد.
گــزارش عملکــرد تبصــره ن ُــه «قانــون
پیشــگیری و مقابلــه بــا تقلــب در تهیــه اثــار
علمــی» در ســال تحصیلــی 1401-1400
منتشــر شــد.
بــه گــزارش «روابــط عمومــی پژوهشــگاه علوم
و فنــاوری اطالعــات ایــران» ،بــر پایــه تبصــره
نُــه «قانــون پیشــگیری و مقابلــه بــا تقلــب در
تهیــه اثــار علمــی» مصــوب 31مــرداد 1396
مجلــس شــورای اســامی و ایین نامــه اجرایــی
مصــوب 23مــرداد 1398هیئــت وزیــران؛ همه
دانشــگاه ها ،پژوهشــگاه ها ،و موسســه های
امــوزش عالــی ،پژوهشــی ،و فنــاوری دولتــی
و غیردولتــی؛ بایــد تمام متــن پایان نامه هــا
و رســاله های دانشــجویان تحصیــات
تکمیلــی خــود را کــه طبقه بنــدی ندارنــد،
در پژوهشــگاه علــوم و فنــاوری اطالعــات
ایــران (ایرانــداک) همانندجویــی و تمام متــن
همانندجویــی پارســا ،پیشــنهاده ،و مقالــه در
روزافــزون
ســامانه «همانندجــو» بــا پشــتوانه
ِ
تمام متــن نزدیــک بــه 469هــزار عنــوان
پارســا ،بیــش از 174هــزار عنــوان پیشــنهاده،
و 350هــزار عنــوان مقالــه و روی هــم بــا
بیــش از 94میلیــون بــرگ ،در نشــانی TIK.
IRANDOC.AC.IRانجــام می شــود.
ســامانۀ «همانندجــو» بــا کاوش خــودکار در
ایــن اثــار ،نوشــته های هماننــد را بازیابــی و
انــدازه هماننــدی و منبــع اطالعــات هماننــد را
نمایــش می دهــد .در ســال تحصیلــی -1400
،1401بیــش از 42هــزار اســتاد و نزدیــک
بــه 340هــزار دانشــجوی عضــو ســامانۀ
همانندجــو از 697موسســه ،نزدیــک بــه 253
هــزار درخواســت همانندجویــی داشــته اند.
گزیــدۀ عملکــرد همانندجویــی در جــدول زیــر
امــده اســت.
26
اذرماه -1401نشریه شماره13
و قوانیــن و مقــررات حقــوق مالکیــت فکــری.
مهمتریــن اصــول اخالقــی حاکــم بــر ایــن
گام بــه ترتیــب عبارتنــد از :اسیب نرســاندن،
احتــرام ،سودرســانی ،عدالــت ،برابــری،
صداقــت ،محرمانگــی ،شایســتگی ،جبــران.
افــزون بــر ایــن مهمتریــن اصــول سیاســتی
حاکــم بــر ایــن گام بــه ترتیــب عبارتنــد از:
هنجارمنــدی سیاســی ،شــفافیت ،یادگیــری،
شــمول ،گشــودگی ،مشــارکت ،خطاپذیــری،
پاســخگویی ،هم اندیشــی ،ناســوگیری،
پیشــگیری ،روشــمندی.
گام چهــارم سیاس ـت گذاری اخالقــی در علــم
و فنــاوری عبــارت اســت از «پیاده ســازی
سیاســت» کــه بــه اجــرای مولفه هــای
سیاســتی تدویــن شــده در مرحلــه قبــل اشــاره
دارد .اســتقرار رویه هــا ،نوشــتن اســناد راهنمــا
یــا صــدور کمک هــای مالــی بــرای اغــاز بــه
کار سیاســت گذاری یکــی از اقدامــات مهــم
در ایــن گام اســت .در ایــن گام فعالیت هــای
سیاســتی می تواننــد بــا بدنه هــای مختلــف
سیاســت گذاری و همچنیــن ســایر ســازمان ها
و شــرکت ها انطبــاق پیــدا کننــد .افــزون بــر
ایــن بــه محــض اینکــه اجــرای سیاســت ها
اغــاز می شــود سیاســت گذاران بایــد بــه
پایــش ورودی هــا ،خروجی هــا و ســتاده های
مرتبــط بــا سیاســت ها بپردازنــد .پایــش
دقیــق سیاســت ها مانــع از انحــراف از مســیر
می شــود .بایــد توجــه داشــت علــم و فنــاوری
دربردارنــده ریســک های متعــددی هســتند.
گاهــی سیاســت گذاران متوجــه برخــی
ریســک های احتمالــی می شــوند کــه در
ایــن صــورت بهتــر اســت اعمــال تنظیمــی از
ســوی سیاســت گذاران صــورت گیــرد .یکــی
از اقدامــات تنظیمــی سیاســت گذاران بــر
پایــه اصــل احتیــاط دادن مجوزهــای موقتــی
بــه محصــوالت فناورانــه و نواورانــه اســت؛
ایــن اقــدام تنظیم گرانــه ایــن امــکان را بــه
سیاســت گذاران می دهــد تــا ریســک های
احتمالــی را بــه حداقــل برســانند .اصــول
اخالقــی حاکــم بــر ایــن گام بــه ترتیــب
عبارتنــد از شایســتگی ،عدالــت ،صداقــت،
برابــری ،اسیب نرســاندن ،سودرســانی.
همچنیــن اصــول سیاســتی حاکــم بــر ایــن گام
بــه ترتیــب عبارتنــد از پاســخگویی ،شــفافیت،
احتیــاط ،ناســوگیری ،هنجارمنــدی سیاســی،
پیشــگیری ،خطاپذیــری.
گام پنجــم سیاســت گذاری اخالقــی در علــم
ـنجش طراحــی،
و فنــاوری عبــارت اســت از سـ
ِ
پیاده ســازی و نتایــج سیاســت .در ایــن گام
بــه منظــور ،کســب دانــش و اطالعــات بــرای
بهبــود فراینــد سیاســت گذاری یــا اقدامــات
سیاســتی اتــی ،سیاســت ها و فراینــد تدویــن
ان هــا ارزیابــی می شــود .ایــن گام یادگیــری
سیاســتی را بــه همــراه دارد و ســتاده های
ایــن گام بایــد ورودی جدیــدی را بــرای
تدویــن چشــم اندازها و اولویت هــای اتــی
فراهــم کنــد .ایــن گام بــه بررســی تحلیلــی و
توصیفــی سیاســت ها و تــاش بــرای تبییــن
ان هــا اشــاره دارد .بــرای ارزیابــی سیاســت ها
تعریــف شــاخص از اهمیــت زیــادی برخــوردار
اســت زیــرا سیاســتگذاران را قــادر بــه ارزیابــی
عملکــرد سیاســتی می کنــد .از طریــق تعریــف
شــاخص های مناســب می تــوان سیاســت های
موجــود را از ابعــاد مختلفــی ســنجید .برخــی
از مهم تریــن ابعــاد ارزیابــی سیاســت عبارتنــد
از :میــزان پیاده ســازی ،تاثیــرات ،مالحظــات
اخالقــی ،فراینــد سیاســت گذاری ،کارایــی،
اثربخشــی و ....انتخــاب ایــن ابعــاد بســتگی
بــه چارچوبــی دارد کــه بــرای ارزیابــی انتخــاب
می شــود .در ایــن گام ضمــن ارائــه نتایــج
تجزیــه و تحلیــل سیاســت بــه ذینفعــان،
بایــد زمینــه را بــرای ارائــه بازخــورد از ســوی
ان هــا فراهــم نمــود .ایــن اقــدام شــفافیت
در امــر سیاســت گذاری و انعطاف پذیــری
سیاســتگذاران بــرای اصالحــات سیاســتی را
نمایــان می ســازد .مهم تریــن اصــول اخالقــی
حاکــم بــر ایــن گام عبارتنــد از :صداقــت،
جبــران ،برابــری ،احتــرام ،شایســتگی ،عدالــت،
اسیب نرســاندن ،سودرســانی .همچنیــن
مهم تریــن اصــول سیاســتی حاکــم بــر ایــن
گام عبارتنــد از ناســوگیری ،خطاپذیــری،
روشــمندی ،شــمول ،مشــارکت.
گزیدۀ عملکرد همانندجویی پایان نامه ،رساله ،پیشنهاده ،و مقاله در سال تحصیلی 1401-1400
عملکرد همانندجویی
موسسه های عضو سامانه همانندجو
شمار
697
درخواست های همانندجویی موسسه ها
252.933
استادان عضو سامانه همانندجو
42.431
دانشجویان عضو سامانه همانندجو
339.851
نشریه های علمی عضو سامانه همانندجو
254
درخواست های همانندجویی نشریه ها
7.073
همایش های عضو سامانه همانندجو
3
درخواست های همانندجویی همایش ها
19
عملکــرد دانشــگاه ها ،پژوهشــگاه ها ،و
موسســه های امــوزش عالــی و پژوهشــی
دولتــی و غیردولتــی در ســال تحصیلــی
1401-1400در همانندجویــی پارســا و
پیشــنهاده ،بــر پایــه وابســتگی ســازمانی ان هــا
در جــدول زیــر امــده اســت. صفحه 26
ژپوهش گاه اه و موسسات ژپوهشی
27
ماهنامه خبری تحلیلی علوم ،تحقیقات و فناوری
اذرماه -1401نشریه شماره13
عملکرد موسسه ها در همانندجویی پایان نامه ،رساله ،و پیشنهاده بر پایه وابستگی سازمانی ان ها در سال تحصیلی 1401-1400
شمار
شمار
شمار
شمار
شمار
موسسه های
درخواست
استادان
دانشجویان
عضو
همانندجویی
عضو
عضو
وزارت علوم ،تحقیقات ،و فناوری
122
126.064
26.497
166.871
43.096
دانشگاه پیام نور
171
49.072
4.458
48.451
9.185
دانشگاه جامع علمی کاربردی
2
50
2
117
19
دانشگاه فنی و حرفه ای
1
78
4
337
-
دانشگاه فرهنگیان
3
562
773
948
136
وزارت بهداشت ،درمان ،و اموزش پزشکی
3
565
270
1.138
16.159
سایر دستگاه های اجرایی
39
2.675
807
5.440
2.002
موسسه های اموزش عالی غیردولتی غیرانتفاعی و جهاد دانشگاهی
267
52.035
5.168
73.304
14.064
دانشگاه ازاد اسالمی
87
21.822
4.410
43.047
67.900
2
10
42
198
-
697
252.933
42.431
339.851
152.561
وابستگی سازمانی
حوزه های علمیه
همه
دانش اموختگان
تحصیالت
*
تکمیلی
* شمار دانش اموختگان بر پایه امار اموزش عالی ایران در سال تحصیلی 1398 1397-از موسسه پژوهش و برنامه ریزی اموزش عالی است.
همچنیــن ثبــت پایان نامــه ،و رســاله ،و
پیشــنهاده در ســامانه «ثبــت» در نشــانی
انجــام
SABT.IRANDOC.AC.IR
می شــود .در ایــن ســامانه ،دانشــجویان پــس از
تصویــب پیشــنهاده ،داده هــا و تمام متــن ان هــا
را درون دهــی و شناســه ره گیــری دریافــت
می کننــد .پارســا نیــز پــس از درون دهــی
داده هــا و بارگــذاری فایــل تمام متــن و تاییــد
ایرانــداک ،امــاده بررســی موسســه می شــود.
بــا پذیــرش موسســه ،فراینــد ثبــت پارســا بــه
پایــان می رســد.
در ســال تحصیلــی ،1401-1400روی هــم
486موسســه ،بیــش از 92هــزار پارســا و
395موسســه ،بیــش از 59هــزار پیشــنهاده
را در ســامانه ملــی ثبــت پایان نامــه ،رســاله،
و پیشــنهاده ،بارگــذاری کرده انــد .گزیــدۀ
عملکــرد ثبــت پارســا و پیشــنهاده در جــدول
زیــر امــده اســت.
گزیدۀ عملکرد سامانۀ ملی ثبت پایان نامه ،رساله ،و پیشنهاده در سال تحصیلی 1401-1400
عملکرد ثبت پارسا
شمار
عملکرد ثبت پیشنهاده
شمار
موسسه های عضو سامانه ثبت برای ثبت پارسا
486
موسسه های عضو سامانه ثبت برای ثبت
پیشنهاده
395
ثبت پارسا
92.414
ثبت پیشنهاده
59.347
عملکــرد دانشــگاه ها ،پژوهشــگاه ها ،و
موسســه های امــوزش عالــی و پژوهشــی
دولتــی و غیردولتــی در ســال تحصیلــی
1401-1400در ثبــت پارســا و پیشــنهاده بــر
پایــه وابســتگی ســازمانی ان هــا در جــدول زیــر
امــده اســت.
عملکرد موسسه ها در ثبت پایان نامه ،رساله ،و پیشنهاده بر پایه وابستگی سازمانی ان ها در سال تحصیلی 1401-1400
ثبت پارسا
شمار
وابستگی سازمانی
دانش اموختگان
تحصیالت تکمیلی
شمار
*
ثبت پیشنهاده
شمار
شمار
شمار
موسسه ها
ثبت
موسسه ها
ثبت
وزارت علوم ،تحقیقات ،و فناوری
43.096
112
46.157
98
29.957
دانشگاه پیام نور
9.185
31
10.690
27
6.524
دانشگاه جامع علمی کاربردی
19
1
2
0
0
دانشگاه فنی و حرفه ای
-
0
0
0
0
136
8
124
5
54
وزارت بهداشت ،درمان ،و اموزش پزشکی
16.159
3
403
1
192
سایر دستگاه های اجرایی
2.002
22
1.368
11
654
موسسه های اموزشعالیغیردولتیغیرانتفاعیوجهاددانشگاهی
14.064
248
19.983
212
16.466
دانشگاه ازاد اسالمی
67.900
61
13.687
41
5.500
-
0
0
0
0
152.561
486
92.414
395
59.347
دانشگاه فرهنگیان
حوزه های علمیه
همه
* شمار دانش اموختگان بر پایه امار اموزش عالی ایران سال تحصیلی 1398 1397-از موسسه پژوهش و برنامه ریزی اموزش عالی است.
گفتنــی اســت ریــز گــزارش همانندجویــی و
ثبــت پایان نامه هــا ،رســاله ها ،و پیشــنهاده ها
در ســال تحصیلــی 1401-1400در 84بــرگ،
در نشــانی irandoc.ac.ir/about/reportدر
دســترس اســت.
15درصد پایان نامه ها دارای قلمرو
جغرافیایی
امــار پایان نامه هــا و رســاله های ثبــت شــده
بــا قلمــرو جغرافیایــی در ســال تحصیلــی
1401-1400نشــان داد 11 ،هــزار و 729
پارســا ( 15/40درصــد) دارای قلمــر ِو فرامرزی ،
ملــی ،اســتانی ،یــا شــهری بوده انــد.
بــه گــزارش «روابــط عمومــی پژوهشــگاه
علــوم و فنــاوری اطالعــات ایــران» در ســامانه
ملــی ثبــت پایان نامــه ،رســاله ،و پیشــنهاده
()SABT.IRANDOC.AC.IR؛ یکــی از
پرس ـش هایی کــه هنــگام ثبــت ایــن مــدارک
از دانش اموختــگان تحصیــات تکمیلــی
می شــود ،قلمــرو جغرافیایــی انهاســت .بــر
پایــه داده هایــی کــه در ســال تحصیلــی
1401-1400در ایــن ســامانه وارد شــده اند،
از 76هــزار و 139پایان نامــه و رســاله
(پارســا) ثبــت شــده 11 ،هــزار و 729پارســا
( 15/40درصــد) دارای قلمــر ِو فرامــرزی ،ملی،
اســتانی ،یــا شــهری بوده انــد.
بــه عنــوان نمونــه ،مدارکــی ماننــد
«فراتحلیــل مطالعــات اوقــات فراغــت بــا
تاکیــد بــر فعالیــت بدنــی و ورزش» قلمــرو
جغرافیایــی ندارنــد و مدارکــی ماننــد «بررســی
رابطــه مدیریــت دانــش و مدیریــت تغییــر
در بانک هــای شــهر کازرون» دارای قلمــرو
جغرافیایــی هســتند .در ایــن میــان ،مدارکــی
ماننــد «بررســی نقــش سیاســی شــیعیان
عــراق در نظــام سیاســی عــراق نویــن» دارای
قلمــرو «برون مــرزی»؛ «بررســی وضعیــت
اب و هوایــی در فــات ایــران» دارای قلمــرو
«ملــی»؛ «پتانسیل ســنجی ژئوتوریســم و
ژئوپــارک در اســتان کرمانشــاه» دارای قلمــرو
«اســتانی»؛ و «تحلیــل جغرافیایــی مســکن
در شــهر کاشــان» دارای قلمــرو «شــهری»
هســتند .افــزون بــر ایــن ،اگــر یــک مــدرک ،
چنــد اســتان را در بــر داشــته باشــد ،دارای
قلمــرو «ملــی» بــه شــمار مــی رود .اگــر
مدرکــی ،چنــد شــهر را در بــر داشــته باشــد ،
دارای قلمــرو «اســتانی» اســت .اگــر یــک
مــدرک ،منطقــه ای کوچک تــر از شــهر
(ماننــد یــک یــا چنــد روســتا) را در بــر داشــته
باشــد ،اســتان و شــهر همســان بــا ان بــه
کار مــی رود .اگــر مدرکــی ،بــه یــک پدیــده
طبیعــی (ماننــد کــوه ،دریــا ،دریاچــه ،خلیــج،
اتشفشــان ،بیابــان ،تنگــه ،جزیــره ،جنــگل،
ابشــار ،چشــمه ،خــور ،دره ،دماغــه ،و )...در
یــک شــهر یــا اســتان پرداختــه باشــد ،قلمــرو
«اســتانی» ان بــه کار مــی رود .اگــر یــک
ِ
مــدرک ،بــه یــک پدیــده طبیعــی در چنــد
اســتان پرداختــه باشــد ،دارای قلمــرو «ملــی»
اســت .جدول هــای پیوســت ،ریــز اطالعــات
ایــن مــدارک را نشــان می دهنــد. صفحه 27
ژپوهش گاه اه و موسسات ژپوهشی
ماهنامه خبری تحلیلی علوم ،تحقیقات و فناوری
28
اذرماه -1401نشریه شماره13
پنج
857
8/89
هفت
755
7/83
چهار
509
5/28
ده
420
4/36
جمع
9.644
100
در ســال تحصیلــی 9.644 ،1401-1400
پارســا بــا قلمــرو اســتانی یــا شــهری در
مناطــق امایــش امــوزش عالــی ثبــت شــده
کــه 1.448پارســا در منطقــه یــک امایــش
امــوزش عالــی بــوده اســت.
ت شده با قلمرو استانی در سال تحصیلی 1401-1400
شمار پارساهای ثب
ش.
استان
شمار پارساها
درصد نسبی
1
تهران
451
12/04
2
گیالن
265
7/07
3
اصفهان
258
6/89
4
مازندران
244
6/51
5
خراسان رضوی
194
5/18
6
فارس
174
4/64
7
اذربایجان شرقی
157
4/19
8
خوزستان
153
4/08
9
یزد
131
3/50
10
کرمانشاه
124
3/31
11
سیستان و بلوچستان
124
3/31
12
اذربایجان غربی
123
3/28
13
گلستان
100
2/67
14
هرمزگان
100
2/67
15
کرمان
99
2/64
16
لرستان
98
2/62
1
برون مرزی
472
02/4
17
اردبیل
96
2/56
18
کردستان
86
2/30
2
ملی
1.613
75/13
19
بوشهر
81
2/16
3
استانی
3.746
94/31
20
قم
74
1/98
4
شهری
5.898
29/50
21
همدان
72
1/92
22
خراسان شمالی
68
1/82
11.729
100
23
سمنان
65
1/74
24
البرز
64
1/71
25
چهارمحال و بختیاری
58
1/55
26
خراسان جنوبی
57
1/52
27
قزوین
55
1/47
28
ایالم
54
1/44
29
زنجان
54
1/44
30
مرکزی
38
1/01
31
کهگیلویه و بویراحمد
29
0/77
3.746
100
ت شده با قلمرو جغرافیایی در سال تحصیلی 1401-1400
شمار پارساهای ثب
قلمرو
جغرافیایی
شماره
جمع
شمار پارساها با قلمرو
جغرافیایی
در ســال تحصیلی 472 ،1401-1400پارســا
بــا قلمــرو برون مــرزی 1.613 ،پارســا بــا
قلمــرو ملــی 3.746 ،پارســا بــا قلمــرو اســتانی
درصد نسبی پارساها با قلمرو
جغرافیایی
و 5.898پارســا بــا قلمــرو شــهری در ســامانه
ملــی ثبــت پایان نامــه ،رســاله ،و پیشــنهاده،
وارد شــده اند
جمع
ت شده با قلمرو استانی یا شهری در مناطق امایش اموزش عالی در سال تحصیلی
شمار پارساهای ثب
1401-1400
پارساها در قلمرو منطقه
منطقه
شمار
درصد نسبی
یک
1.448
نُهر
1.375
14/26
دو
1.271
13/18
سه
1.082
11/22
شش
1.051
10/90
هشت
876
9/08
15/01
همچنیــن در ایــن بــازه زمانــی 3.746 ،پارســا
بــا قلمــرو اســتانی ثبــت شــده کــه اســتان
تهــران بــا 451پارســا پیشــتاز اســت. صفحه 28
ژپوهش گاه اه و موسسات ژپوهشی
29
ماهنامه خبری تحلیلی علوم ،تحقیقات و فناوری
اذرماه -1401نشریه شماره13
ت شده با قلمرو شهری برای 50شهر نخست در سال تحصیلی 1401-1400
شمار پارساهای ثب
شماره
شمار
قلمرو
پارساها
استان
شهر
1
تهران
تهران
745
2
خراسان رضوی
مشهد
493
3
فارس
شیراز
251
4
اصفهان
اصفهان
190
5
اذربایجان شرقی
تبریز
189
6
گیالن
رشت
157
7
یزد
یزد
125
8
اذربایجان غربی
ارومیه
113
9
خوزستان
اهواز
101
10
کرمانشاه
کرمانشاه
101
11
هرمزگان
بندرعباس
90
12
کرمان
کرمان
79
13
اردبیل
اردبیل
68
14
لرستان
خرم اباد
62
15
مازندران
ساری
61
16
اصفهان
کاشان
59
17
البرز
کرج
56
18
مازندران
بابل
55
19
کردستان
سنندج
53
20
ایالم
ایالم
53
21
سیستان و
بلوچستان
زاهدان
52
22
قم
قم
52
23
مرکزی
اراک
47
ر24
همدان
همدان
47
25
گلستان
گرگان
45
26
سیستان و
بلوچستان
چابهار
43
27
کرمان
جیرفت
41
28
خراسان رضوی
نیشابور
37
29
سمنان
سمنان
37
30
خراسان شمالی
بجنورد
36
31
سمنان
شاهرود
36
32
بوشهر
بوشهر
35
33
قزوین
قزوین
35
34
خراسان رضوی
سبزوار
34
35
خراسان جنوبی
بیرجند
33
36
مازندران
قائم شهر
32
37
مازندران
امل
30
38
زنجان
زنجان
29
39
سیستان و
بلوچستان
زابل
28
40
چهارمحال و
بختیاری
شهرکرد
21
41
خراسان رضوی
بردسکن
21
42
گیالن
بندر انزلی
21
43
خوزستان
دزفول
19
44
مازندران
بابلسر
18
45
هرمزگان
قشم
18
46
خراسان رضوی
گناباد
17
47
کردستان
سقز
17
48
هرمزگان
بندرلنگه
17
49
خراسان رضوی
کاشمر
16
50
اذربایجان غربی
مهاباد
16
پژوهش ۱۴۰۱؛ واکاوی موانع ،تبیین موفقیت ها؛
واکاوی چالش های تامین مالی پژوهش در ایران /بسته حمایتی قانونی
طراحی شود
از تحقیــق و توســعه در نظــام علــم ،فنــاوری،
و نــواوری ایــران را انجــام داده و در ان افــزون
بــر شناســایی ابزارهــای سیاســتی پشــتیبانی
از تحقیــق و توســعه در ایــران ،ایــن ابزارهــا
را از دیــدگاه ترکیــب و ظرفیــت ان هــا بــرای
پاســخ گویی بــه نظام هــای علــم ،فنــاوری و
نــواوری کشــور بررســی و واکاوی کــرده اســت.
عضــو هیئــت علمــی پژوهشــگاه علــوم و
فنــاوری اطالعــات ایــران (ایرانــداک) بــا
تشــریح یافته هــای یــک طــرح پژوهشــی در
مــورد قوانیــن و مقــررات پشــتیبانی از پژوهــش
در ایــران گفــت :بــا توجــه بــه اهمیــت تحقیــق
و توســعه ،خالءهــا و مشــکالت ابزارهــای
سیاســتی حمایــت از ان در کشــور ،بایــد بســته
حمایتــی قانونــی شــامل ابزارهــای سیاســتی
مختلــف طراحــی شــود.
بــه گــزارش خبرنــگار علــم و امــوزش ایرنــا،
بــا تغییــر ســاختار اقتصــاد جهانــی و اهمیــت
نــواوری بــه منزلــه راهــی بــرای پیشــرفت
کشــورها ،سیاس ـت گذاری در ایــن زمینــه نیــز
اهمیــت بســیاری یافتــه اســت .سیاســت های
حــوزه علــم ،فنــاوری و نــواوری گســتره
وســیعی از سیاســت ها را ماننــد سیاســت های
ش در دولت و پشــتیبانی از
تامیــن مالــی پژوهـ
پارک هــا و مراکــز رشــد را در بــر می گیــرد.
سیاســت های پشــتیبانی از تحقیــق و توســعه
ماننــد یکــی از زیرمجموعه هــای سیاس ـت های
حــوزه علــم ،فنــاوری و نــواوری در ایــن میــان
مهــم اســت.
در حالــی کــه بــر اســاس برنامــه پنجم توســعه
( ۹۰تــا )۹۴ســهم بودجــه پژوهــش از تولیــد
ناخالــص ملــی ســه درصــد و در برنامــه ششــم
توســعه ( ۹۶تــا )۱۴۰۰ســهم پژوهــش بایــد
بــه چهــار درصــد از تولیــد ناخالــص داخلــی
برســد ،در اخریــن ســال اجــرای ایــن برنامــه
ســهم پژوهــش ۳۲صــدم درصــد و کمتــر از
نیــم درصــد بــوده اســت .بودجــه پژوهــش
بــه طــور کلــی متناســب بــا ســرمایه ها و
ظرفیت هــای کشــور نیســت و بایــد بــرای
افزایــش ان ،سیاســت های پشــتیبانی از
تحقیــق و توســعه را بازبینــی و سیاســت های
مناســبی را طراحــی کــرد.
نخســتین گام در ایــن کار ،واکاوی ابزارهــای
سیاســتی پشــتیبانی از تحقیــق و توســعه
در قوانیــن و مقــررات کنونــی کشــور اســت.
شــناخت ایــن ابزارهــا بــه سیاســت گذاران
کمــک می کنــد تــا بــا شــناخت شــکاف ها و
ظرفیت هــای کنونــی در قوانیــن و مقــررات،
گام هــای بهتــری را بــرای بازطراحــی ان هــا
بردارنــد.
دکتــر رضــا حســان ،دانش اموختــه
سیاســت گذاری بــر پایــه مــدل از دانشــگاه
پالرمــو (ایتالیــا) و اســتادیار پژوهشــکده
جامعــه و اطالعــات ایرانــداک طــرح پژوهشــی
بــا عنــوان تحلیــل ابزارهــای سیاســتی حمایــت
یافته هــای ایــن پژوهــش نشــان می دهــد
بســیاری ابزارهــای کنونی پشــتیبانی از تحقیق
و توســعه در جهــان ،یــا در ایــران اصــا بــه کار
نرفتــه یــا به درســتی بــه کار نرفتــه اســت.
یافته هــای ایــن پژوهــش همچنیــن نیــاز بــه
بازطراحــی قوانیــن و مقــررات را در ایــن زمینه
بیشــتر از قبــل نشــان می دهــد .بنابرایــن بــا
توجــه بــه اهمیــت تحقیــق وتوســعه ،خالءهــا
و مشــکالت ابزارهــای سیاســتی حمایــت از ان
در کشــور ،بایــد بســته حمایتــی قانونــی شــامل
ابزارهــای سیاســتی مختلــف بــرای حمایــت از
ان طراحــی شــود.
وی در گفــت وگــو بــا خبرنــگار گــروه علــم و
امــوزش ایرنــا در مــورد موفق تریــن ابزارهــای
حمایتــی از تحقیــق و توســعه در ایــران و
اجــرا نشــدن قانــون تخصیــص یک درصــد از
اعتبــارات دســتگاه های اجرایــی بــه پژوهــش
برابــر مــاده ۵۶قانــون الحــاق مــوادی بــه
قانــون تنظیــم بخشــی از مقــررات مالــی دولــت
مصــوب ســال ۱۳۹۳و تاکیــد شــده در قانــون
برنامــه ششــم توســعه اظهــار داشــت :ابزارهــای
سیاســتی متفاوتــی در کشــور طــی ســال های
گذشــته بــرای حمایــت از تحقیــق و توســعه
طراحــی شــده ،ولــی در رســیدن بــه اهــداف
تعیین شــده چنــدان موفــق نبــوده اســت.
بــر اســاس قانــون برنامه هــای ســوم ،چهــارم
و پنجــم نســبت هزینه هــای تحقیــق و توســعه
بــه تولیــد ناخالــص داخلــی بــه عنــوان یکــی
از شــاخص های مهــم بــرای تعییــن میــزان
اثرگــذاری سیاس ـت های ایــن حــوزه بایــد بــه
ســه درصــد تولیــد ناخالــص ملــی می رســید.
در برنامــه ششــم توســعه و همچنیــن ســند
جامــع علمــی کشــور ،چش ـم انداز ایــن ســهم
چهــار درصــد در نظــر گرفتــه شــده اســت .بــا
این حــال گــزارش مرکــز امــار ایــران نشــان
می دهــد در طــول ســال های گذشــته در
بهتریــن حالــت نســبت هزینــه ای تحقیــق و
توســعه بــه تولیــد ناخالــص داخلــی ۶۶صــدم
درصــد بــوده اســت کــه فاصلــه معنـی داری تــا
اهــداف برنامــه دارد.
عضــو هیئــت علمــی پژوهشــگاه علــوم و
فنــاوری اطالعــات ایــران (ایرانــداک) افــزود:
موفقیــت یــا شکســت سیاس ـت ها بــه عوامــل
مختلفــی بســتگی دارد .یکــی از عوامــل
اساســی در موفقیــت سیاســت ها طراحــی
مناســب ان هــا و تمهیــد ابزارهــای سیاســتی
مناســب بــرای اجرایــی کــردن ان سیاس ـت ها
اســت .پژوهــش یادشــده نشــان می دهــد
میــان ابزارهــای حمایتــی معرفــی شــده در
ایــن پژوهــش ابزارهایــی ماننــد کســر فــوق
العــاده هزینــه ،اســتهالک تســریع شــده،
تخفیــف بیمــه کارکنــان ،مشــارکت عمومــی و
خصوصــی در قوانیــن کشــور مــا وجــود نــدارد.
حســان گفــت :همچنیــن شــرکت ها و
صنایــع بــزرگ کشــور کــه معمــوال در دســته صفحه 29
ژپوهش گاه اه و موسسات ژپوهشی
ماهنامه خبری تحلیلی علوم ،تحقیقات و فناوری
شــرکت های دانــش بنیــان قــرار نمی گیرنــد،
از کمتریــن حمایــت در زمینــه تحقیــق
وتوســعه برخــوردار هســتند .از هشــت مــاده
مربــوط بــه حمایــت از تحقیــق و توســعه در
بخــش خصوصــی ســه مــاده بــه حمایــت از
ایــن شــرکت ها می پــردازد و از میــان ایــن
ســه مــاده ،تنهــا بنــد «س» مــاده ۱۳۲قانــون
مالیات هــای مســتقیم ابــزار موثــری اســت؛
زیــرا مــاده چهــار قانــون رفــع موانــع تولیــد
بــا توجــه بــه اینکــه فقــط از تحقیــق وتوســعه
بــا شــرایط خــاص (ســبب کاهــش یــا رفــع
االیندگــی یــا منجــر بــه ثبــت اختــراع یــا
حــق امتیــاز) حمایــت می کنــد و بــه تامیــن
مالــی از مســیر قانــون بودجــه ســاالنه منــوط
شــده ،عمــا بــه علــت کســری مزمــن بودجــه
در کشــور چنــدان قابلیــت اجــرا نــدارد.
قانــون یک درصــد بــرای اجــرا
مناســب نیســت
وی ادامــه داد :تنهــا مــاده باقیمانــده مــاده
مربــوط بــه حمایــت صنــدوق حمایــت از
تحقیقــات و توســعه صنایــع پیشــرفته اســت
کــه بــا توجــه بــه محدودیت هــای مالــی
صنــدوق در تامیــن مالــی نمی توانــد چنــدان
موثــر باشــد .عمــا شــرکت های بــزرگ و
کوچــک و متوســط کشــور تنهــا بــا یک ابــزار و
نــه ترکیبــی از ابزارهــا ،حمایــت می شــوند کــه
البتــه ایــن ابــزار نیــز مشــکالت بســیاری در
اجــرا دارد؛ از جملــه اینکــه فقــط هزینه هــای
پــروژه هــای مطالعاتــی بیرونــی و بــا قــرارداد
بــا دانشــگاه ها و مراکــز علمــی حمایــت
می شــوند ،امــا هزینــه نیــروی انســانی و
مــوارد اولیــه تحقیــق و توســعه معمــوال جــزء
هزینه هــای اصلــی اســت کــه بایــد از طریــق
ابــزار اعتبــار مالیاتــی پوشــش داده شــود.
عضــو هیئــت علمــی ایرانــداک در مــورد قانون
یــک درصــد نیــز گفــت :متاســفانه ایــن قانــون
از نظــر طراحــی بــرای اجــرا مناســب نیســت؛
بنابرایــن در ســال های گذشــته همــان اعتباری
هــم کــه تامیــن شــده چنــدان موثــر نبــوده
اســت .بایــد یــک بســته جامــع قانونــی بــرای
حمایــت از تحقیــق و توســعه طراحــی شــود.
اصــاح یــک ابــزار بــدون در نظــر گرفتــن
دیگــر ابزارهــا ،نمی توانــد موثــر واقــع شــود.
وی در مــورد اینکــه حمایــت زیــاد و نامتعــادل
از شــرکت هــای دانــش بنیــان در پــارک هــای
علــم و فنــاوری و رشــد انهــا در محیط هــای
اکواریومــی اظهــار داشــت :متاســفانه در کشــور
مــا حتــی تعریــف شــرکت های دانــش بنیــان
دچــار اشــکال اســت .ابزارهــای حمایتــی از
انهــا هــم در طراحــی اشــکاالتی دارد؛ بــرای
نمونــه ابزارهــای حمایتــی ایــن شــرکت ها را
در مســیر رشــد قــرار نمی دهــد.
مــا فقــط از تجاری ســازی محصــوالت
دانش بنیــان حمایــت می کنیــم؛ ولــی از
تحقیــق و توســعه انهــا چنــدان حمایــت
نمی کنیــم .بنابرایــن حمایت هــا نبایــد
کاهــش یابــد؛ ولــی نیــاز جــدی بــه بــاز
طراحــی دارد.
ضــرورت ترکیــب ابزارهــای
سیاســتی بــا ابزارهــای متفــاوت
فضــا
حســان گفــت :بــا توجــه بــه نقــش ابزارهــای
سیاســتی در ارتقــای تحقیــق و توســعه،
انتشــار و اســتفاده از دانــش و نواوری هــای
جدیــد در ایــران نیــز ایــن ابزارهــا بــرای
جلوگیــری از موانــع و تســهیل ســطح مطلــوب
ســرمایه گذاری در تحقیــق و توســعه و
نواوری هــا بایــد طراحــی و اجــرا شــود .امــا
بــدون طراحــی دقیــق ،ایــن ابزارهــا می تواننــد
عواقــب ناخواســته ای؛ از جملــه تشــویق نکردن
مناســب شــرکت های باســابقه بــه تحقیــق و
توســعه ،تشــویق شــرکت های کوچــک بــرای
انجــام فعالیت هایــی بــا کارایــی کمتــر ،ایجــاد
اربیتــراژ (بهــره از تفــاوت قیمــت بیــن دو یــا
چنــد بــازار بــرای کســب ســود) و فعالیت هــای
رانتــی (فعالیت هــای بــدون تــاش اقتصــادی)
داشــته باشــند.
وی تاکیــد کــرد :بنابرایــن ابزارهــای سیاســتی
تحقیــق و توســعه بایــد بــا ترکیــب ابزارهــای
متفــاوت فضــای مناســبی بــرای انجــام تحقیــق
و توســعه توســط شــرکت ها فراهــم کننــد .در
طراحــی ایــن ابزارهــا بایــد توجــه جــدی بــه
رفــع مشــکالت سیســتمی در نظــام نــواوری
کشــور بــه خصــوص مشــکل شبکه ســازی و
ضعــف قابلیــت در شــرکت های کوچــک و
متوســط شــود.
بــا توجــه بــه اهمیــت تحقیــق وتوســعه و
خالءهــا و مشــکالت ابزارهــای سیاســتی
حمایــت از تحقیــق و توســعه در کشــور کــه بــه
صــورت پراکنــده و در قوانیــن مختلــف اورده
شــده ،بایــد یــک بســته حمایتــی قانونــی
شــامل ابزارهــای سیاســتی مختلــف بــرای
حمایــت از تحقیــق وتوســعه در کشــور طرحــی
شــود کــه ایــن پژوهــش می توانــد زمینــه ای
بــرای طراحــی ایــن بســته باشــد.
تامیــن هزینه هــای تحقیــق و
توســعه توســط کســب وکارها
عضــو هیئــت علمــی پژوهشــگاه علــوم و
فنــاوری اطالعــات ایــران (ایرانــداک) در مــورد
مهم تریــن ابزارهــای سیاســتی تحقیقــات
در کشــورها اظهــار داشــت :اگرچــه مداخلــه
نکــردن دولــت در بازارهــا بــه عنــوان یــک
اصــل توصیــه شــده توســط اقتصاددانــان امــروز
پذیرفته شــده در بســیاری کشورهاســت؛ در
طــول ســال های گذشــته بــه خصــوص بعــد از
بحــران مالــی ســال ۲۰۰۸سیاســت حمایــت
از تحقیــق و توســعه بــه عنــوان بخشــی از
سیاســت های صنعتــی بــا هــدف کمــک
بــه رشــد اقتصــادی بــه عنــوان یــک اصــل
سیاســتی قبــول شــد .منطــق حمایــت دولــت
از تحقیــق و توســعه بــر ایــن فــرض اســتوار
اســت کــه تحقیــق و توســعه در شــرکت ها،
بــه طــور مســتقیم یــا غیرمســتقیم باعــث
ایجــاد نــواوری در محصــوالت ،فرایندهــا یــا
خدمــات جدیــد قابــل فــروش می شــود.
وی افــزود :هزینــه تحقیــق و توســعه می توانــد
توســط دولــت ،کسـب وکارها ،سیســتم اموزش
عالــی و دانشــگاه ها یــا موسســات و گروه هــای
غیرانتفاعــی پرداخــت شــود .در ایــن میــان
نقــش و اهمیــت کســب وکارها بســیار مهــم
است؛ زیــــرا احتمــــال تجاری ســازی نتایــج
فعالیت هــای تحقیــق و توســعه زیــــاد اســــت.
در کشــورهای پیشــرو در نــواوری درصــد
هزینه کــرد کســب وکارها نســبت بــه دیگــر
بخش هــا بیشــتر اســت .بــه طــور مثــال ایــن
نــرخ در امریــکا ۷۰درصــد اســت .دولت هــا
هــم بــا توجــه بــه نقــش تحقیــق و توســعه
بــه عنــوان یــک فعالیــت اساســی در فراینــد
نــواوری و در نتیجــه رشــد و توســعه کشــور ،بــا
تعریــف ابزارهــای سیاســتی مختلفی از انجــــام
اذرماه -1401نشریه شماره13
تحقیــــق و توســــعه در بخــــش کس ـب وکار
حمایــت می کننــد.
حســان گفــت :ابزارهــای حمایــت از تحقیــق
وتوســعه کــه در بســیاری کشــورهای توســعه
یافتــه اســتفاده می شــود ،شــامل ابزارهــای
مالیاتــی ،تامیــن مالــی ،گرنــت (کمک هزین ـه )
هــای دولتــی ،خریــد دولتــی پیش تجــاری،
معافیــت تعرفــه گمرکــی ،تخفیــف بیمــه
کارکنــان تحقیــق و توســعه و مشــارکت
عمومــی و خصوصــی اســت.
ابزارهــای مالیاتــی بــرای تشــویق
تحقیــق و توســعه
عضــو هیئــت علمــی ایرانــداک ابزارهــای
مالیاتــی را مهم تــر از دیگــر ابزارهــا دانســت و
گفــت :هزینه هــای تحقیــق و توســعه معمــوال
در کشــورهای مختلــف بــه عنــوان هزینه هــای
قابــل قبــول مالیاتــی در نظــر گرفتــه می شــوند.
هزینه هــای قابــل قبــول مالیاتــی هزینه هایــی
هســتند کــه بــرای تحصیــل درامــد در
شــرکت ها پرداخــت می شــوند؛ بــه طــور
مثــال هزینه هــای مــواد اولیــه ،حمل ونقــل
و غیــره .بســیاری کشــورها بــرای تشــویق بــه
تحقیــق و توســعه ،درصــد باالتــری از هزینــه
انجــام شــده در تحقیــق و توســعه را بــه عنــوان
هزینــه قابــل قبــول مالیاتــی می پذیرنــد و
یکــی از ابزارهــای مالیاتــی متــداول حمایــت از
تحقیــق و توســعه ،قبــول کــردن هزینه هــای
تحقیــق و توســعه بــه عنــوان هزینه هــای
قابــل قبــول مالیاتــی اســت.
حســان اعتبــار مالیاتــی را یکــی از ابزارهــای
مهــم مالیاتــی دانســت و خاطرنشــان کــرد:
سیاســت گذاران در کشــورهای مختلــف در
ســال های اخیــر بــه اعتبــار مالیاتــی توجــه
کرده انــد .در ایــن روش حمایتــی ،بخشــی یــا
تمــام هزینه هــای انجــام شــده بــرای تحقیــق و
توســعه از مالیات محاســبه شــده شــرکت کســر
می شــود .بــا توجــه بــه اینکــه عمــا دولــت
هزینه هــای تحقیــق و توســعه را بــا کســر
مالیــات شــرکت ها پرداخــت می کنــد؛ ایــن
روش مشــوق جــدی بــرای تحقیــق و توســعه
شرکت هاســت .در حــال حاضــر کشــورهای
زیــادی از ایــن روش حمایتــی اســتفاده
می کننــد کــه می تــوان از کشــورهایی ماننــد
فرانســه ،برزیــل ،چیــن و انگلیــس نــام بــرد.
وی تصریــح کــرد :معافیــت مالیــات بــر حقــوق
و مزایــا روش دیگــری اســت کــه بــر اســاس
ان بــه شــرکت بابــت دســتمزد بــه محققــان
واجــد شــرایط کار در پروژه هــای تحقیــق و
توســعه تعلــق می گیــرد .نــرخ ایــن معافیــت
در کشــورهای مختلــف نســبت بــه مــدرک
تحصیلــی افــراد متفــاوت اســت .بــرای نمونــه
در بلژیــک میــزان معافیــت بــرای محققــان
دارای مــدرک کارشناســی ارشــد ۸۰درصــد
و در ترکیــه بــرای دارنــدگان مــدرک دکتــرا
۹۰درصــد و بــرای دیگــر مــدارک ۸۰درصــد
اســت .ایــن معافیــت مالیاتــی بــرای تشــویق
محققــان در بخــش تحقیــق و توســعه طراحــی
30
شــده اســت.
عضــو هیئــت علمــی پژوهشــگاه علــوم و
فنــاوری اطالعــات ادامــه داد :یکــی از روش های
کاهــش مالیــات شــرکت ها ،اســتهالک تســریع
شــده هزینه هــای ســرمایه ای مــورد اســتفاده
در تحقیــق و توســعه اســت .ایــن هزینه هــا
مربــوط بــه دارایی هایــی ماننــد ماشــین االت،
تجهیــزات و ابزارهایــی اســت کــه انتظــار
مــی رود در ســال های اینــده نیــز بــرای
شــرکت درامــدزا باشــند و در هــر ســال
بخشــی از طــول عمــر مــورد انتظــار چنیــن
ســرمایه هایی ،به عنــوان هزینــه از درامــد
مشــمول مالیــات کســر می شــود.
بــرای نمونــه اگــر یکــی از دارایی هــای
شــرکت دارای طــول عمــر انتظــار پنــج
ســال باشــد ،هــر ســال یک پنجــم ارزش
اولیــه ان از درامــد مشــمول مالیــات کســر
می شــود و در نتیجــه دارای نــرخ اســتهالک
۲۰درصــد خواهــد بــود .اســتهالک تســریع
شــده دارایی هــای ســرمایه ای تحقیــق و
توســعه بــه شــرکت ایــن اجــازه را می دهــد
کــه دارایی هــای ســرمایه ای خــود را بــا نرخــی
ســریع تر از معمــول مســتهلک کنــد و بــه
همیــن دلیــل ســرمایه گذاری در تجهیــزات
تحقیــق و توســعه از نظــر مالیاتــی بــرای
شــرکت ها جــذاب می نمایــد .دوره اســتهالک
در کشــورهای مختلــف متفــاوت اســت .بــه
طــور مثــال در کشــور برزیــل در ســال اول
۱۰۰درصــد مســتهلک می شــود.
وی نتیجــه گرفــت :ایــن ابزارهــای مالیاتــی
بــا هــدف کاهــش بــار هزینــه ای تحقیــق
و توســعه طراحــی شــده اند؛ ولــی بعضــی
کشــورها از معافیــت مالیــات بــر درامــد ناشــی
از فعالیت هــای تحقیــق و توســعه نیــز حمایــت
می کننــد .کاهــش مالیــات درامــد ناشــی از
پتنــت (ثبــت اختــراع) یــک روش حمایتــی
درامــد پایــه اســت .برخــی کشــورها از ایــن
ابــزار یــا بــه اصطــاح جعبه هــای مالکیــت
فکــری[ ]IP boxesاســتفاده می کننــد.
ایــن ابــزار اجــازه می دهــد نــرخ مالیــات بــر
درامــد حاصــل از مالکیــت معنــوی ماننــد حــق
ثبــت اختــراع ،حــق چــاپ ،طرح هــا و عالئــم
تجــاری بــه طــور قابل توجهــی کاهــش یابــد.
هلنــد بــه طــور مثــال از ایــن ابــزار تحــت
نــام طــرح جعبــه نــواوری (innovation
)boxاز ســال ۲۰۰۷اســتفاده کــرد کــه
۸۰درصــد معافیــت مالیاتــی موثــر بــر ســود
حاصــل از نــواوری را ارایــه می دهــد .ســود
نواورانــه واجــد شــرایط بــه جــای ۲۵درصــد
مالیــات عــادی شــرکت ها شــامل مالیــات
پنــج درصــدی می شــود.
نحــوه هزینه کــرد و ابزارهــای
سیاســتی مهم تــر از میــزان
بودجــه پژوهــش صفحه 30
ژپوهش گاه اه و موسسات ژپوهشی
31
اذرماه -1401نشریه شماره13
عضــو هیئــت علمــی پژوهشــگاه علــوم و
فنــاوری اطالعــات ایــران در پاســخ بــه ایــن
ســوال کــه ایــا رابطــه ای مســتقیم میــان
ســهم تحقیقــات از تولیــد ناخالــص داخلــی
یــک کشــور و دســتاوردهای تحقیقاتــی وجــود
دارد یــا خیــر گفــت :امارهــا نشــان می دهــد
ایــن رابطــه وجــود دارد .اگرچــه میــزان
هزینه کــرد در تحقیــق و توســعه مهــم اســت،
اساســی تر و مهم تــر از نحــوه هزینه کــرد و
ابزارهــای سیاســتی بــرای هزینه کــرد اســت.
وی تاکیــد کــرد :بنابرایــن طراحــی ابزارهــای
سیاســتی حمایــت از تحقیــق و توســعه و
ترکیــب انهــا بســیار مهــم اســت و در صــورت
فقــدان طراحــی مناســب ایــن ابزارهــا بــا
شــرایط جامعــه ،هزینه کــرد در تحقیــق
وتوســعه نمــی توانــد بــر دســتاوردهای
تحقیقاتــی تاثیــر چندانــی بگــذارد.
حســان اظهــار داشــت :اگرچــه مشــوق های
مالیاتــی بــه یــک ابــزار سیاســتی متــداول
تبدیــل شــده اســت ،ایــن سیاســت ها در
کشــورهای مختلــف همســان نیســت و
تفاوت هــای اساســی دارنــد .اعتبــار مالیاتــی
تحقیــق و توســعه محبوب تریــن نــوع مشــوق
اســت کــه در ۲۱کشــور عضــو ســازمان
همــکاری و توســعه اقتصــادی ()OECD
اســتفاده می شــود و بــه دنبــال ان تخفیــف
(کمــک هزینــه) مالیاتــی در ۱۶کشــور
و اســتهالک تســریع شــده در ۱۳کشــور
اســتفاده شــده اســت.
بررســی مشــوق های تحقیــق و توســعه
کشــورهای پیشــرفته نشــان می دهــد ،بیشــتر
انهــا از ابــزار سیاســتی مالیاتــی بــرای حمایــت
از تحقیــق و توســعه اســتفاده می کننــد.
ایرانداک برگزار کرد:
ماهنامه خبری تحلیلی علوم ،تحقیقات و فناوری
برنامه های ایرانداک در هفته پژوهش
ده نشســت علمــی ،ده کارگاه اموزشــی بــا
تخفیــف 30درصــدی و معرفــی و تجلیــل از
برگزیــدگان پژوهشــی برنامه هــای ایرانــداک
در هفتــه پژوهــش بــود.
بــه گــزارش «روابــط عمومــی پژوهشــگاه علوم
و فنــاوری اطالعــات ایــران» ده نشسـت و پانـل
تخصصــی بــا عناویــن «نقــش پژوهــش در
صنعــت :ITچالش¬هــا و راهکارهــا»« ،تاثیــر
پژوهــش و مســئولیت پذیری موسســه های
امــوزش عالــی»« ،سیاســت های علــم و
فنــاوری؛ گذشــته و اینــده»« ،فرایندهــای
قضائــی در رســیدگی بــه ســرقت علمــی»،
«بررســی و تحلیــل بهره گیــری از فیلــد
موضــوع در پایــگاه هــای اطالعــات علمــی
ایرانــی و خارجــی»« ،شــخصیت شناســی»،
«تعامــل بــا ایینــه هوشــمند»« ،هــوش
مصنوعــی :کاربردهــا و چالش¬هــا»« ،مبانــی
و ابزارهــای هســتان¬نگاری»« ،اســتخراج
پیشــنهادهای پژوهــش از پایان نامه هــا و
رســاله های فارســی زبان» بــه ترتیــب در
روزهــای 12تــا 16اذر مــاه بــه صــورت
حضــوری و مجــازی در پیونــد .http://vc4
/shiraz.pw/irandoc2بــرای عالقه منــدان
برگــزار شــد.
همچنیــن در روزهــای 12تــا 17اذرمــاه
دوره هــای ویــژه گرامی داشــت هفتــه پژوهــش
بــا عناویــن «روش شناســی پژوهــش :رویکــرد
کیفــی»« ،مهارت هــای تولیــد محتــوای
الکترونیکــی»« ،مدیریــت اطالعــات علمــی:
نرم افــزار « ،»End Noteنحــوه نــگارش
پروپــوزال و پایــان نامــه»« ،جســتجو و بازیابــی
پیشــرفته اطالعــات علمــی از پایگاه هــای
اطالعاتــی و اســتنادی بین المللــی»« ،اشــنایی
بــا امکانــات گــوگل اســکالر و بازیابــی انــواع
منابــع اطالعاتــی از طریــق ان»« ،ویرایــش
ادبــی و فنــی نوشــتارهای علمــی (کتــاب،
مقالــه ،پایان نامــه ،و رســاله) »« ،کارافرینــی
و اشــتغال در حرفــه علــم اطالعــات و
دانش شناســی»« ،نــگارش مقالــه علمــی بــرای
نشــریه های نمایــه شــده در نمایه نامه هــای
جهانــی (وب او ســاینس و اســکوپوس) »،
و «اینــده پژوهــی؛ رهیافت هــا ،روندهــا و
روش هــا» ،بــا تخفیــف 30درصــدی بــرای
مدیــران ،کارشناســان ،دانشــجویان و اعضــای
هیئــت علمــی دانشــگاه ها ،موسســه های
پژوهشــی و ســایر ســازمان ها برگــزار شــد.
گفتنــی اســت مراســم روز پژوهــش از ســاعت
13روز دوشــنبه 14اذرمــاه ،در تــاالر گفتگوی
پژوهشــگاه بــه صــورت حضــوری /مجــازی
برگزاری ده نشست علمی در هفته پژوهش
برگــزار شــد کــه در ان ضمــن ســخنرانی دکتــر
محمــد حسـن زاده ،رییــس پژوهشــگاه ،و دکتر
لیــا نامداریــان ،معــاون پژوهــش و امــوزش،
گزارشــی از فعالیت هــای پژوهشــی ایرانــداک
ارائــه و برنامه هــای اینــده حــوزه پژوهــش
تبییــن شــد .همچنیــن برگزیــدگان پژوهــش
در چهــار ســطح پژوهشــگر برتــر و پژوهشــگر
تالشــگر از میــان اســتادان ،پژوهشــگر برتــر از
میــان دانشــجویان و کارمنــدان معرفــی و از
انهــا تقدیــر شــد.
افــزون بــر ایــن در راســتای توســعه و
تقویــت ارتباطــات علمــی پژوهشــگاه بــا ســایر
موسســه ها ،انعقــاد برخــی از تفاهم نامه هــا
بخشــی از برنامــه ویــژه هفتــه پژوهــش
ایرانــداک اســت.
کمیته رویت پذیری پژوهش
تشکیل شد
کمیتــه رویت پذیــری پژوهــش در پژوهشــگاه
علــوم و فنــاوری اطالعــات ایــران تشــکیل
شــد.
ایرانــداک از تاریــخ 12تــا 16اذرمــاه،
نشس ـت ها و پانل هــای تخصصــی ویــژه هفتــه
پژوهــش را بــا حضــور اســتادان برجســته بــه
شــکل حضــوری و مجــازی برگــزار کــرد.
بــه گــزارش «روابــط عمومــی پژوهشــگاه
علــوم و فنــاوری اطالعــات ایــران» ده نشسـت
ل تخصصــی بــا عناویــن «نقــش پژوهــش
و پانـ
در صنعــت :ITچالــش هــا و راهکارهــا» ،بــا
ســخنرانی دکتــر محمــد ربیعــی ،مهنــدس
حمیدرضــا امــوزگار ،و دکتــر وحیــد حاجــی
پــور« ،تاثیــر پژوهــش و مســئولیت پذیری
موسســه های امــوزش عالــی» ،بــا ســخنرانی
دکتــر بهــروز رســولی« ،سیاســت های علــم
و فنــاوری؛ گذشــته و اینــده» ،بــا ســخنرانی
دکتــر رضــا حســان« ،فرایندهــای قضائــی در
رســیدگی بــه ســرقت علمــی» ،بــا ســخنرانی
دکتــر صفــر بیــگ زاده« ،بررســی و تحلیــل
بهره گیــری از فیلــد موضــوع در پایگاه هــای
اطالعــات علمــی ایرانــی و خارجــی» ،بــا
ســخنرانی دکتــر فریبــرز درودی« ،شــخصیت
شناســی» ،بــا ســخنرانی دکتــر ســیدمهدی
ســمائی« ،تعامــل بــا ایینــه هوشــمند» ،بــا
ارائــه دکتــر ازاده محبــی« ،هــوش مصنوعــی:
کاربردهــا و چالــش هــا» ،بــا ســخنرانی دکتــر
امیرحســین صدیقــی« ،مبانــی و ابزارهــای
هســتان نــگاری» ،بــا ســخنرانی دکتــر ملــوک
الســادات حســینی بهشــتی ،و «اســتخراج
پیشــنهادهای پژوهــش از پایان نامه هــا و
رســاله های فارس ـی زبان» بــا ســخنرانی دکتــر
نصرالــه پــاک نیــت در هفتــه پژوهــش برگــزار
شــد.
بــه گــزارش «روابــط عمومــی پژوهشــگاه
علــوم و فنــاوری اطالعــات ایــران» ارتقــاء
و بهبــود رویت پذیــری (مشــاهده پذیری)
علمــی و فنــاوری در زیســت بوم امــوزش،
پژوهــش و فنــاوری کشــور از مســائل مهمــی
اســت کــه پژوهشــگاه علــوم و فنــاوری
اطالعــات ایــران (ایرانــداک) بــا توجــه بــه
ماموریــت خــود در زمینــه پاســخگویی بــه
بخشــی از نیازهــای پژوهشــی کشــور در زمینه
علــوم و فنــاوری اطالعــات دنبــال می کنــد .بــر
ایــن اســاس ،کمیتــه رویت پذیــری علمــی و
فنــاوری به منظــور هماهنگــی کوشــش های
نهادهــای ذی ربــط در ایــن زمینــه راه انــدازی
شــده اســت .مهم تریــن وظایــف ایــن کمیتــه
عبارتنــد از :طراحــی ،تدویــن و تصویــب
شــاخص ها و ســنجه های رویت پذیــری
علمــی و فنــاوری وزارت عتــف؛ نظــارت،
پایــش و رتبه بنــدی موجودیت هــای علمــی
و فنــاوری وزارت عتــف؛ ارائــه گزارش هــای
دوره ای رویت پذیــری علمــی و فنــاوری وزارت
عتــف. صفحه 31
ژپوهش گاه اه و موسسات ژپوهشی
ماهنامه خبری تحلیلی علوم ،تحقیقات و فناوری
اذرماه -1401نشریه شماره13
32
معاون پژوهش و فناوری مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور
سعی کرده ایم سبد فعالیت های پژوهشی مرکز را متنوع و متوازن نگه داریم
معــاون پژوهــش و فنــاوری مرکــز تحقیقــات
سیاســت علمــی کشــور در گفــت وگــو بــا
خبرنــگار گــروه علــم و امــوزش ایرنــا ،در
مــورد فعالیت هــای پژوهشــی ایــن مرکــز
اظهــار داشــت :طــی ســالهای اخیــر ســعی
کــرده ایــم ســبد فعالیت هــای پژوهشــی
مرکــز را متنــوع و متــوازن نگــه داریــم و بــه
ابعــاد مختلــف در فعالیت هــای پژوهشــی از
جملــه اعــام فراخــوان طــرح هــای پژوهشــی،
برگــزاری رویــداد و پنــل تخصصــی ،توســعه
زیرســاخت های پژوهشــی ،برگــزاری دوره هــای
دانش افزایــی ،جــذب نیــروی انســانی ماهــر،
حمایــت از انتشــار کتــاب و مقالــه و تهیــه
محتــوای الزم بــرای نهادهــای سیاســت گــذار
پرداخته ایــم.
ســحر کوثــری ادامــه داد :راه انــدازی ســامانه
یکپارچــه ارائــه خدمــات علمی پژوهشــی،
ســامانه مدیریــت اطالعــات علمی پژوهشــی
و تکمیــل و به روزرســانی ســامانه هــای
پژوهشــی از دیگــر فعالیت هــای یــک ســال
گذشــته مرکــز و اعضــای هیات علمــی ان
بــوده اســت.
بــازوی مشــورتی وزارت علــوم دانســت و در
مــورد طرح هــای پژوهشــی ارجــاع شــده بــه
مرکــز توســط وزارت علــوم گفــت :مطالعــه
نظام هــای تامیــن مالــی امــوزش عالــی،
ارزیابــی موسســات پژوهشــی ،ارزیابــی اقدامات
وزارت علــوم در راســتای بهبــود وضعیــت
امــوزش عالــی ،ارایــه بســته سیاســت های
تحقــق ماموریت گرایــی موسســات پژوهشــی و
حکمرانــی نظــام امــوزش عالــی ،و همــکاری در
تدویــن ســند نظــام علــم ،فنــاوری و نــواوری
در حــوزه امــوزش عالــی و موضوعاتــی از ایــن
قبیــل از جملــه تکالیــف و طرح هایــی اســت
کــه از ســوی وزارت علــوم بــه مرکــز ارجــاع
شــده اســت.
کوثــری بــا اشــاره بــه طرح هــای پژوهشــی
ارائه شــده بــه مرکــز از ســوی نهادهــا و
دســتگاه های دیگــر گفــت :همکاری هایــی
بــا مرکــز بررســی هــای اســتراتژیک
ریاس ـت جمهوری ،بخــش خصوصــی ،بانک هــا،
ســازمان فنــاوری اطالعــات ،ســازمان نوســازی
توســعه و تجهیــز مــدارس ،مجمــع تشــخیص
مصلحــت نظــام داشــته ایــم.
وی مرکــز تحقیقــات سیاســت علمــی را
در راستای تشکیل شبکه متخصصین اموزش عالی:
اولیــن گردهمایــی اینــده پژوهــان امــوزش
عالــی بــا حضــور جمعــی از اســاتید فرهیختــه
و اینده پــژوه و بــه همــت گــروه اینــده
پژوهــی و نظریه پــردازی در امــوزش عالــی
بــه میزبانــی موسســه پژوهــش و برنامه ریــزی
امــوزش عالــی برگــزار شــد.
بــه گــزارش روابــط عمومــی وزارت موسســه
پژوهــش و برنامه ریــزی امــوزش عالــی ،در
ابتــدای ایــن نشســت دکتــر رضــا منیعــی
مدیــر گــروه اینــده پژوهــی و نظریه پــردازی
در امــوزش عالــی موسســه و مدیــر گردهمایــی
گفــت :یکــی از مهمتریــن ماموریت هــای
موسســه پژوهــش و برنامــه ریــزی امــوزش
عالــی بــه عنــوان کانــون تفکــر امــوزش عالــی؛
سیاســت پژوهــی و تصمیم ســازی بــرای
بهبــود برنامه ریــزی و سیاســتگذاری در نظــام
امــوزش عالــی اســت و در ایــن راســتا بــه
تولیــد ،توزیــع و ترویــج دانــش امــوزش عالــی
می پــردازد.
هرگونــه سیاســتگذاری و برنامــه
ریــزی بــدون توجــه بــه اینــده
ناقــص اســت
وی افــزود :هرگونــه سیاســتگذاری و
برنامه ریــزی بــدون توجــه بــه اینــده ابتر اســت
و مــا بایــد مواجهــه خــاق بــا تغییــر و تحوالت
اینــده داشــته باشــیم .بــدون توجــه و شــناخت
اینــده و درک عــدم قطعیت هــای پیــش رو
قطعــا هــر نــوع سیاســتگذاری ناقــص خواهــد
بــود .در همین راســتا موسســه از ســال ۹۳میز
اینــده پژوهــی در امــوزش عالــی را راه انــدازی
کــرد و گــروه اینــده پژوهــی امــوزش عالــی
نیــز از بهمــن مــاه ســال گذشــته دایــر شــده
اســت .فعالیــت ســوم در ایــن حــوزه تاســیس
وی در مــورد مشــکالت پیــش روی پژوهــش
در ایــن مرکــز توضیــح داد :هــم در ســمت
عرضــه و هــم در ســمت تقاضــا در پژوهــش
مشــکالتی داریــم.
کوثــری توضیــح داد :بســیاری از اعضــای
هیئــت علمــی در مرکــز تحقیقــات سیاســت
علمــی در کشــف پژوهشــگر توانمنــد و قابــل
کــه مســیر را بــه درســتی بلــد باشــد ،مشــکل
دارنــد.
وی گفــت :اعضــای هیــات علمــی همــواره
در جســتجوی پژوهشــگر خــوب هســتند
کــه بــا حفــظ حقــوق معنــوی و مــادی بــا
انهــا همــکاری کنــد ولــی چنیــن فــردی بــه
ســختی پیــدا مــی شــود.
عضــو هیــات علمــی مرکــز تحقیقات سیاســت
علمــی کشــور اظهــار داشــت :نیــروی انســانی
در موسســات پژوهشــی بــه ســه دســته تقســیم
مــی شــود :کارمنــدان ســتادی ،اعضــای هیــات
علمــی و محققــان کــه الیــه واســط پژوهــش
بــه شــمار می اینــد کــه در ایــن الیــه نیــز
مشــکالتی داریــم کــه امیدورایــم بــا تصویــب
طــرح پژوهشــگر مســتقل در شــورای عالــی
عتــف ایــن مشــکل برطــرف شــود.
وی در مــورد جــذب دانشــجوی دکتــری یــا
پســادکتری در ایــن مرکــز گفــت :موسســاتی
ماننــد مرکــز تحقیقات سیاســت علمی شــرایط
الزم را بــرای جــذب دانشــجوی پســادکتری و
مجــوز بــرای جــذب دانشــحوی دکتــری را هــم
ندارنــد .بنابرایــن اعضــای هیــات علمــی بــه
صــورت مضاعــف بــا کمبــود پژوهشــگر روبــرو
هســتند.
کوثــری در مــورد موضــوع پژوهشــگر مســتقل
کــه اخیــرا در شــورای عالــی عتــف تصویــب
شــده و بعــد از تدویــن ایین نامــه قابل اجراســت
نیــز گفــت :ایــن طــرح اگــر بــه درســتی اجــرا
شــود ،بســیار خــوب اســت .البتــه بایــد منافــع
ســازمان و پژوهشــگر بــه شــکل منطقــی و
عادالنــه در ان در نظــر گرفتــه شــود.
وی تاکیــد کــرد :نبایــد شــرایط بــه گونــه ای
باشــد کــه اعضــای هیــات علمــی بــه پژوهشــگر
امــوزش دهنــد و بعــد فــرد بعــد از مدتــی بــه
هــر دلیلــی از موسســه پژوهشــی منفــک
شــود.
اولین گردهمایی اینده پژوهان اموزش عالی برگزار شد
شــبکه متخصصــان امــوزش عالــی (شــماع)
اســت کــه ایــن گردهمایــی نیــز در ذیــل ایــن
شــبکه تشــکیل شــده اســت.
مدیــر گــروه اینــده پژوهــی ادامــه داد :در
ایــن گردهمایــی دو ســوال مهــم یعنــی
«مهم تریــن کالن روندهــا در ســطح ملــی،
منطقــه ای و بین المللــی کــه در اینــده
دانشــگاه ها ،نظــام امــوزش عالــی و علــم
و فنــاوری ایــران اثرگذارنــد ،کدامنــد؟» و
«مهمتریــن مشــخصه هــای دانشــگاه هــا و
نظــام امــوزش عالــی اینــده در سیاســتگذاری،
مدیریــت ،برنامــه ریــزی ،ارزیابــی و اثربخشــی
اجتماعــی چیســت؟» مــورد بحــث و بررســی
قــرار خواهــد گرفــت.
واحــد ســنجش نگــرش
دانشــگاهیان ظرفیتــی جدیــد در
امــوزش عالــی اســت
دکتــر علــی باقــر طاهــری نیــا رییس موسســه
پژوهــش و برنامــه ریــزی امــوزش عالــی نیز در
ایــن گردهمایــی گفــت :ظرفیــت متخصصــان
امــوزش عالــی در کشــور گســترش پیــدا کــرده
اســت ،امــا بــه شــکل یکســان از ایــن ظرفیــت
اســتفاده نکرده ایــم .بــر همیــن اســاس شــبکه
متخصصــان امــوزش عالــی تشــکیل شــد تــا
انهــا را شناســایی کنیــم و در قالــب میزهــای
پژوهشــی از ظرفیــت علمــی انهــا اســتفاده
شــود.
طاهــری نیــا تصریــح کــرد :اساســنامه ای
بــرای شــبکه متخصصــان تعریــف و فراینــد
ان طــی شــده کــه دارای شــورای راهبــردی و
سیاس ـت گذاری اســت .در اساســنامه میزهــای
پژوهشــی مســئله محــور ،مــدت دار و بیــن
رشــته ای پیش بینــی شــده اســت کــه طوالنــی
مــدت ،عــام ،تخصصــی تــک رشــته نیســت.
رییــس موسســه پژوهــش و برنامه ریــزی
امــوزش عالــی ادامــه داد :در دســتگاه امــوزش
عالــی واحــد ســنجش نگــرش دانشــگاهیان بــه
عنــوان ظرفیــت جدیــد ایجــاد شــده اســت
تــا در مســائل مختلــف نظــر اعضــای هیــات
علمــی ،کارکنــان دانشــگاه و دانشــجویان
را جویــا شــویم و براســاس ان تحلیل هــا
و راهکارهــا را پیــدا کنیــم و بــه مســئوالن
ذیربــط ارجــاع دهیــم.
طاهــری نیــا درخصــوص انکــه «اینــده
امــوزش عالــی را چگونــه مــی بینیــد؟» گفــت:
بایــد هــر مقولــه ای را اول تعریــف و بــرای ان
تعریــف بــه اجمــاع برســیم .بایــد روی کلمــه
اینــده تمرکــز کنیــم کــه اینــده امــوزش عالی
منظــور کــدام اینــده اســت؟ اینــده ممکــن
یعنــی اینــده ای کــه عقــل انســان امــکان
وقــوع ان را ممکــن می دانــد و منــع نمــی
کنــد .ایــا اینــده بــاور پذیــر اســت؟ یعنــی
اینــده ممکنــی اســت کــه قرائــن و شــواهد
علمــی ان را تاییــد می کنــد کــه ایــن اینــده
ممکــن اســت به دســت بیایــد ،یــا اینــده
محتمــل اســت؟ یعنــی ایــن کــه بگوییــم در
ســه ســال اینــده احتمــاال بــه ایــن نقطــه
خواهیــم رســید کــه احتمــال اینــده پژوهــی
از ایــن جنــس اســت و تفــاوت ان بــا اینــده
ممکــن ایــن اســت کــه در اینــده محتمــل از
یــک بــازه زمانــی خــاص صحبــت می شــود.
وی افــزود :امــا بــه غیــر از اینده هــای ممکــن
و محتمــل و مطلــوب ،اینــده مقــدر را هــم
اضافــه می کنــم یعنــی اینــده ای کــه بــه
ان اعتقــاد داریــم .مــن و شــما مــی گوییــم
کــه متــاورس دارد می ایــد و کنشــگر اصلــی
یادگیــری مــی شــود ،امــا اتفاقــی ماننــد کرونــا
افتــاد کــه سیســتم را بــر هــم زد .بنابرایــن
اینــده مقــدر را نبایــد نادیــده گرفــت .اینــده
مقــدر یعنــی چیــزی کــه خــارج از محاســبات
علمــی و مطالعــه بــه عنــوان تحــول جهانــی
همــه فراینده هــا را تحــت تاثیــر قــرار
می دهــد.
رییــس موسســه پژوهــش و برنامــه ریــزی
امــوزش عالــی گفــت :اگــر بخواهیــم اینــده
را بشناســیم ،اینــده شــناس هســتیم ،اگــر
بخواهیــم اینــده را پیــش بینــی کنیــم اینــده
نگــری اســت و اگــر مــی خواهیــم اینــده را
شــکل دهیــم اینــده نــگاری اســت .اگــر
بخواهیــم اینــده را ببینیــم اینــده گرایــی
اســت و اگــر بخواهیــم اینــده را بســازیم اینــده
پژوهــی اســت .بایــد بگویــم هیــچ کــدام از
اینهــا نیســتیم .اینــده نگــران هســتیم .نمــی
دانیــم اینــده چــه مــی شــود و بــرای ان چــه
راهــکاری بایــد ارائــه دهیــم؟
طاهــری نیــا ادامــه داد :بایــد امــوزش عالــی را
تعریــف کنیــم ایــن تحــوالت کجــای امــوزش
عالــی را می توانــد تغییــر دهــد و کجــای ان
را نمــی توانــد؟ اینــده ای کــه از ان صحبــت
مــی کنیــم ایــا یــاد دهنــده را می توانــد
حــذف کنــد ،ایــا فراینــده را می توانــد حــذف
کنــد؟ اصــا اینــده مــی توانــد نســبت امــوزش
و اشــتغال را برهــم زنــد .ایــا اینــده محتمــل
مــی توانــد نســبت بیــن امــوزش و انتخــاب
را برهــم زنــد؟ یعنــی مــن را مجبــور کنــد
برخــاف انتخــاب خــود درس بخوانــم .ایــا
اینــده می توانــد مدرســه و دانشــگاه را حــذف
کنــد؟
وی خطــاب بــه اســاتید گفــت :اینــده امــوزش
عالــی را چگونــه تصــور مــی کنیــد؟ سیاســت صفحه 32
ژپوهش گاه اه و موسسات ژپوهشی
33
اذرماه -1401نشریه شماره13
ماهنامه خبری تحلیلی علوم ،تحقیقات و فناوری
گــذار چگونــه خــود را بــرای ایــن اینــده
محتمــل یــا ممکــن امــاده مــی کنــد؟
یکدیگــر جمــع شــدیم و تــاش می کنیــم
فضــای موجــود را کــه بــا ان مواجهــه هســتیم،
بهتــر کنیــم.
وضعیــت اقتصــادی بــر امــوزش
عالــی تاثیــر گذاشــته اســت
ســهرابی بــا اشــاره بــه بودجــه پاییــن وزارت
علــوم در گذشــته ،اظهــار داشــت :بــا ایــن
شــرایط ،امکانــات و محدودیــت هــا کــه دائــم
از ســوی افــراد و کشــورهای مختلــف در
هجمــه هســتیم ،چــه کار بایــد انجــام دهیــم
تــا مشــکالت را حــل کنیــم و تــاش کنیــم
کــه بهبــود پیــدا کنیــم.
در ادامــه علــی اکبــر صفــوی ،رئیــس کارگــروه
امــوزش مجــازی وزارت علــوم گفــت :تحــوالت
فناورانــه ،اقتصــادی ،سیاســی و اجتماعــی در
اینــده تاثیرگــذار اســت .بحــث فنــاوری فقــط
بحــث هــای معمــول امــوزش نیســت .در
اینــده بســیار نزدیــک در چشــم هایمــان لنــز
می گذاریــم و از انجــا بــه اینترنــت و همــه
داده هــا وصــل هســتیم و در مرزهــای مــا بــه
راحتــی می تواننــد اپلــود و دانلــود کننــد.
صفــوی بــا بیــان ایــن کــه وضعیــت اقتصــادی
بــه شــدت روی امــوزش عالــی اثــر گذاشــته
اســت ،تصریــح کــرد :از نظــر اقتصــادی
شــرایط کشــورهای اقتصــادی بــزرگ دنیــا
چــه می شــود؟ گرایــش هــا چگونــه تغییــر
می کنــد ؟
رییــس کارگــروه امــوزش مجــازی وزارت علوم
ادامــه داد :بُعــد دوم مهارت هــای مــورد نیــاز
بــرای اســتادان و دانــش اموختــگان اســت
کــه ایــن مــوارد در کجــای صحنــه هســتند؟
مهارت هایــی کــه بــرای انقالب هــای
صنعتــی و برنامه نویســی دنیــا الزم اســت،
کجاســت؟ چــرا می خواهیــم برنامــه درســی
بگذاریــم و فراینــد تعریــف کنیــم؟ بحــث
مهارت هــا بــرای اســتادان و دانشــجویان و
ابعــاد ان کجاســت؟ از نظــر مشــارکت در
حــل مســائل کالن کشــورهای جهــان در
گذشــته دانشــگاه ها چقــدر نقــش داشــته اند
و االن نقــش انهــا چگونــه خواهــد بــود کــه
بــه شــدت بــه شــرایط سیاســی و اقتصــادی
کشــورها وابســته خواهــد بــود .روش امــوزش
و همکاری هــای ملــی و بین المللــی چگونــه
خواهــد بــود؟ از نظــر روش امــوزش بــه شــدت
تغییــرات خواهیــم داشــت.
صفــوی گفــت :در زمینــه تحــوالت فناورانــه،
اقتصــادی ،سیاســی بــه کجــا می رویــم و
اگــر بخواهیــم پیشــرفت کنیــم بــه کجــا بایــد
برویــم؟ در زمینــه مهارت هــا کجــا هســتیم و
چقــدر برنامه ریــزی کرده ایــم؟ و ســاختارهای
مــا چگونــه اســت؟
وی افــزود :بــر مبنــای مســائلی کــه گفتــه
شــد ســاختار امــوزش عالــی بــرای دانشــگاه
چگونــه اســت؟ و از نظــر اعتبــارات چــه برنامــه
ریــزی شــده اســت؟ بنابرایــن بایــد جــدا از هــم
مســایل را تحلیــل کنیــم.
ضــرورت اینــده پژوهــی و اینــده
نــگاری
روح اهلل ســهرابی مشــاور وزیرعلــوم در
برنامه ریــزی و مدیریــت راهبــردی گفــت:
بخشــی از اتفاقاتــی کــه االن مــی بینیــم ناشــی
از بی توجهــی بــه روندهایــی اســت کــه از
گذشــته رخ داده اســت .دوســتان بایــد یــک
ســری اینــده نگــری هــا و اینــده پژوهی هایــی
می کردنــد کــه نکردنــد و ایــن اتفاقــات افتــاده
اســت .بنابرایــن بــا کمــک هــم بتوانیــم
تحلیلــی درســتی از اینــده داشــته باشــیم و
اینــده را تاریــک نبینیــم و تــاش کنیــم وضــع
بهتــر شــود.
وی بــا بیــان ایــن کــه انســان های امیــدوار
لزومــا موفــق نمی شــوند ،امــا انســان های
ناامیــد حتمــا ضــرر می کننــد ،افــزود :بــا
وی بــا بیــان دغدغــه خــود در زمینــه اینــده
پژوهــی فــزود :روســای دانشــگاه هــا اینــده
پژوهــی در اســناد ارایــه نکــرده انــد .بــه طــور
مثــال در بحــث گرفتــن دانشــجو ،توســعه
فیزیکــی و خیلــی مــوارد دیگــر بــه رقابــت
و توســعه بی محابــا ،بی برنامــه و بــی نطــق
افتاده ایــم .جاهایــی ماننــد موسســه پژوهــش
و برنامــه ریــزی بایــد اینــده نــگاری و اینــده
پژوهــی را شــکل دهنــد و ایــن خــوراک
دوســتانی باشــد کــه ســند راهبــردی و ســند
تحــول را تدویــن می کننــد و هرکــدام جــدا
فکــر نکننــد.
ســهرابی گفــت :االن مشــخص نیســت کــه
واقعــا وظیفــه دانشــگاه چیســت؟ می خواهــد
دانشــجو تربیــت کنــد و بگویــد وظیفــه مــن
دانش اموختــه و دانشــگاه ایــن اســت کــه
فــردی را تربیــت کنــد و شــغل انهــا بــه
دســتگاه های دیگــر ارتبــاط دارد.
وی در ادامــه افــزود :وقتــی اســتادی جــذب
می شــود بــا ان شــرایط ســخت رســوب
می کنــد و دانشــجو می گیــرد کــه موظفــی
ان پــر شــود کــه اینهــا دغدغــه اســت .اســتاد
می خواهــد رســمی و رســمی ازمایشــی شــود،
بعــد دانشــجو نــدارد یــا رشــته جــذاب نیســت.
ســهرابی گفــت :بایــد روی دانــش امــوزان
کار شــود؛ چــرا کــه چنــد ســال بعــد انهــا
دانشــجو می شــوند .انهــا چــه تفکــر و دغدغــه
و رویکردهایــی دارنــد .مــا بــا افــراد دســت اول
روبــرو نیســتیم ،در حالــی او بــه دانشــگاه و بــه
دســت اســتاد می رســد کــه نگــرش و مهــارت
هــای او از قبــل شــکل گرفتــه اســت.
اینــده را تخیــل جمعــی
می ســا ز د
مقصــود فراســتخواه عضــو هیــات علمــی
موسســه پژوهــش و برنامه ریــزی اموزش عالــی
نیــز در ایــن گردهمایــی گفــت :بــا جــادو و
جنبــل اینــده درســت نمی شــود اینــده نیــاز
بــه تحلیــل دارد .اینــده را تخیــل جمعــی
می ســازد و خیــال یــک وزیــر یــا اســتاد و
رییــس دانشــگاه نمی توانــد ان را بســازد .در
واقــع ایــن اســتاد و رییــس و وزیــر هــم در
ایــن تخیــل جمعــی بایــد خــود را تعریــف
کننــد.
وی بــا بیــان ایــن کــه تخیــل اینــده امــوزش
عالــی یــک جانبــه نمی شــود و بایــد تخیــل
جمعــی باشــد ،گفــت ۱۴ :میلیــون تحصیــل
کــرده امــوزش عالــی داریــم و بایــد بدانیــم
کــه ایــن تعــداد در کنــار جمعیــت کل کشــور
امــوزش عالــی ایــران را چگونــه در نظــر
می گیرنــد.
فراســتخواه دربــاره بعضــی از تعارضــات
درونــی دانشــگاه اظهــار داشــت :یکــی از
ایــن تعارضــات ،تعــارض اختیــار و مســئولیت
اســت .همــه می گوییــم مســئولیت اجتماعــی
دانشــگاه در حالــی کــه دانشــگاه در کشــور تــا
چــه میــزان اختیــار دارد کــه بتوانــد مســئولیت
بزرگــی را در کشــور در اختیــار بگیــرد؟ وزارت
علــوم چــه میــزان اختیــار دارد؟ در دانشــگاه
اعضــای هیــات علمــی چــه میــزان اختیــار
دارنــد؟ بنابرایــن دوگانــه بزرگــی کــه پیــش
رو داریــم ایــن اســت کــه ارزش هــای بقــا
در ایــران در حــال رشــد اســت و ارزش هــای
خــود بیانــی در حــال پســرفت اســت .رییــس
دانشــگاهی کــه بخواهــد خــود و دانشــگاه را
ســرپا نگــه دارد ،از ایــن دانشــگاه اینــده ای در
نمی ایــد.
عضــو هیــات علمــی موسســه پژوهــش و
برنامه ریــزی اموزش عالــی در ادامــه گفــت:
نقــش بزرگــی بــرای دانشــگاه قائــل هســتیم،
امــا چقــدر انتظــار داریــم کــه او بــه مــا بگویــد
کــه حقیقــت چیســت و چقــدر مرجعیــت
دارد؟
وی افــزود :یکــی دیگــر از دوگانه هــای
امــوزش عالــی دوگانــه نخبــه و جامعــه
اســت .جامعــه ایــران هــم از نخبــگان ســنتی
و هــم از نخبــگان جدیــد عبــور مــی کنــد.
جامعــه امــروز مــا یــک جامعــه نخبــه پــرور
نیســت؛ مــی خواهــد نخبــه پــرور باشــد ،امــا
نمی خواهــد نخبــه ســاالر باشــد .دانشــجویان
نســل جدیــد دیگــر دانشــجویانی نیســتند
کــه بــا ذوق و شــوق پــای صحبــت اســتاد
بنشــیند .در گذشــته زمانــی کــه ســرکالس
بــرای دانشــجویان صحبــت مــی کــردم از ذوق
از چشــم های انهــا اشــک جــاری می شــد،
امــا امــروز می گوینــد کــه حــرف خــود را
بــزن و بــرو و معتقدنــد کــه مــا جــای انهــا را
گرفته ایــم.
چالش های پیش روی دانشگاه
یــداهلل مهرعلــی زاده عضــو هیــات علمــی
دانشــگاه شــهید چمــران اهــواز گفــت :انچــه
دربــاره دانشــگاه می شــود پیش بینــی کــرد
بحــث دانشــگاه مســتقل از بــازار و دولــت ،در
مقابــل دانشــگاه وابســته بــه بــازار و تجــاری
شــدن و حاکمیــت دولــت روی دانشــگاه ها
اســت .دانشــگاه از زمانــی کــه شــکل گرفــت،
همیشــه بــا ایــن چالش هــا و اختالفــات بــه
لحــاظ درهــم امیختگــی یــا نــزاع در حــوزه
تولیــد و کســب معرفــت و دانــش و قــدرت
و ثــروت و منزلــت کــه مولفه هــای کلیــدی
بودنــد ،روبــرو بــوده اســت.
وی گفــت :ســوالی کــه اکنــون قابــل طــرح
اســت ایــن اســت کــه دانشــگاهی کــه در
گذشــته ایــن انــدازه چالــش در چهــار حــوزه
معرفــت ،قــدرت ،ثــروت و منزلــت اجتماعــی
داشــته اســت ،در اینــده چقــدر متاثــر از ایــن
حوزه هــا خواهــد بــود.
عضــو هیــات علمــی دانشــگاه شــهید چمــران
اهــواز افــزود :پیش بینــی اینــده دانشــگاه های
ایرانــی هــم بــه لحــاظ علمــی هــم بــه لحــاظ
ارتبــاط و ســاختاری ناشــی از تعاملــی اســت
کــه دولــت و نظــام حکمرانــی ایــران بــا
جامعــه بین الملــل دارد و ایــن تقابــل بــا
جامعــه بین الملــل چــه از ســوی انهــا چــه
از ســوی مــا ایجــاد شــده ،باعــث شــده اســت
فشــار زیــادی بــر هویــت ازاد امــوزش عالــی
ایــران وارد شــود .بــه طــوری کــه هویــت
علمــی ،ارتباطــی و ســاختاری دانشــگاه هــا
متاثــر از ایــن روابــط بین المللــی شــده اســت
و فشــارهایی از ســوی نهادهــای مرجــع و
ســاختارهای درونــی دانشــگاه وارد می شــود
کــه در اینــده مــی توانــد اثــرات منفــی بــرای
هویــت و بازنمایــی دانشــگاه مســتقل ایرانــی
به دنبــال داشــته باشــد.
وی گفــت :در چهــل ســال گذشــته دانشــگاه
بیــش از حــد ایدئولوژیــک شــده اســت کــه
باعــث می شــود دوگانــه دانــش و قــدرت را
تغییــر شــکل دهــد و ایــن تغییــر شــکل را
بــرای ســاختارهای دانشــگاه ،در جــذب هیــات
علمــی ،نظــام جــذب دانشــجو و برنامه هــای
درســی ،نظــام عــزل و نصــب هــا در مدیریــت
دانشــگاه ها و ســاختارهای غیررســمی کــه
معاونــان فرهنگــی در دانشــگاه ها ایجــاد
کرده انــد ،می بینیــم.
وی گفــت :وضعیتــی کــه در دانشــگاه ها وجــود
داشــته پیش بینــی می کنیــم طــی ســال های
اینــده شــدت بیشــتری بگیــرد و ایــن شــدت
بــه نوعــی ناشــی از هویــت مســتقل حوزه هــای
علمیــه و هویــت مســتقل دانشــگاه اســت.
مهرعلــی زاده پیــش بینــی کــرد کــه در اینــده
بــا توجــه بــه نحــوه تعامــات دولــت بــا جامعــه
بین الملــل از یــک طــرف و از طــرف دیگــر
کاهــش قــدرت دانشــی و درونــی دانشــگاه در
مقابلــه فشــار ذی نفعــان بیرونــی ،ســاختارها
و ارتباطــات و روابــط علمــی دانشــگاه حــال و
هــوای خاصــی بگیــرد.
وی ادامــه داد :شــکل گیــری نظامی هــا
برگرفتــه از دانشــگاه جنــدی شــاپور ایــران
بــود کــه بــر مبنــای انهــا قالبــی را طراحــی
کردنــد .امــا ایــن نظامــی هــا بعــد از مدتــی که
دلیــل تفکــرات بســته تقریبــا حــذف شــدند،
امــا دانشــگاه هایی کــه در همــان دوره یــا
بعدهــا به وجــود امدنــد توانســتند بقــای خــود
را حفــظ کننــد و در عرصه هــای جهانــی بــه
عنــوان دانشــگاه های برتــر و تاثیرگــذار عمــل
می کننــد .
وی ادامــه داد :انچــه بــرای امــوزش عالــی
پیش بینــی می کنیــم ایــن اســت کــه
فشــارهای بین المللــی از یــک طــرف و
فشــارهای درونــی می توانــد بــه تعامــل
تبدیــل شــود ،امــا چــون تحــت تاثیــر یــک
قرائــت خــاص از ایدئولــوژی و دیــن و روابــط
انســان ها بیــرون از جامعــه قــرار دارد ،مــی
توانــد در اینــده چالش هایــی را بــرای دانشــگاه
ایجــاد کنــد.
مهمتریــن شــاخص هــای امــوزش
عالــی
گلنــاز مهــران عضــو هیــات علمــی دانشــگاه
الزهــرا(س) در بــاره اینــده امــوزش عالــی
گفــت :جوابگــوی نیازهــای جامعــه نیســتیم و
از نظــر منطقــه ای و در حــوزه خلیــج فــارس
دانشــگاه هایــی شــکل گرفتــه کــه در ۱۰
ســال اینــده امــکان رقابــت بــا انهــا را نخواهیم
داشــت .از نظــر بعــد بین الملــل اگــر تصــور بــر
ایــن اســت کــه جــوان مــا در عرصــه جهانــی
رقابــت کنــد ،ایــن را نمی بینیــم.
وی دربــاره مهمتریــن مشــخصه هــای
دانشــگاهها گفــت :دانشــگاه هــای برتــر دنیــا
بهتریــن دانشــجویان و بهتریــن اســتادها و
بهتریــن پژوهشــگران را بــه کار گرفتنــد و
دانشــگاه هــای خــود را بیــن المللــی کردنــد.
در واقــع از بهتریــن اســتعدادهای دنیا اســتفاده
کردنــد .دومیــن شــاخص منابــع اســت در واقع
بودجــه دولتــی ،شــهریه هــا و گرنــت هــا و
امــکان مالــی نــه تنهــا پژوهــش را راحــت مــی
کنــد؛ بلکــه یادگیــری را هــم تســهیل مــی
بخشــد. صفحه 33
ژپوهش گاه اه و موسسات ژپوهشی
ماهنامه خبری تحلیلی علوم ،تحقیقات و فناوری
مهــران افــزود :مهم تریــن شــاخص حکمرانــی
خــوب اســت .در حکمرانــی خــوب صحبــت
از چارچــوب حمایتــی می شــود؛ صحبــت از
دیــد اســتراتژیک ،نــواوری ،انعطــاف پذیــری،
فرهنــگ عالــی بــودن ،خــود مختــاری،
اســتقالل و ازادی اکادمیــک می شــود .ســوالی
کــه به وجــود مــی ایــد ایــن اســت کــه ایــا بــا
ایــن حکمرانــی غیــر دموکراتیــک در امــوزش
عالــی ،اصــا می توانیــم در ایــن زمینــه
پیشــرفتی داشــته باشــیم؟
وی افــزود :مــا در جایــی قــرار داریــم کــه
نــه تنهــا هــرز رفــت منابــع داریــم ،بلکــه از
تولیــد دانــش خودمــان هــم نمــی توانیــم
اســتفاده کنیــم و احتمــاال کســان دیگــری از
ان اســتفاده مــی کننــد و بعــد اصــرار داریــم
کــه ایــن رونــد را ادامــه دهیــم.
رتبــه پاییــن بــه کاری گیــری
د ا نش
شــاخص هــای دانشــگاه هــای
برتــر
علیرضــا اســدی عضــو هیــات علمــی گــروه
اینــده پژوهشــی پژوهشــگاه نیــرو گفــت :بیــن
رتبــه تولیــد دانــش و به کارگیــری دانــش
همبســتگی وجــود دارد ،یعنــی کشــورهایی که
رتبــه دانــش باالیــی دارنــد ،رتبــه به کارگیــری
دانــش بــاال هــم دارنــد .رتبــه تولیــد دانــش
ایــران ۱۴اســت ،امــا رتبــه بــه کارگیــری
دانــش ان ۱۱۷اســت؛ در حالــی کــه در امریکا
رتبــه تولیــد دانــش ســه و رتبــه بــه کارگیــری
دانــش ۱۷اســت .رتبــه تولیــد دانــش ژاپــن
۱۱و بــه کارگیــری ان ســه اســت .تقریبــا یــک
همبســتگی مســتقیم وجــود دارد.
زهــرا گویــا عضــو هیــات علمــی دانشــگاه
شــهید بهشــتی گفــت :شــاخص هایی بــرای
دانشــگاه های برتــر معرفــی می شــود کــه
تــاش داریــم خــود را بــه انهــا بچســبانیم.
یــک دوگانــه ضعــف و قلــدری در دانشــگاه
هــا وجــود دارد .از یــک طــرف بــا کســی نمــی
خواهیــم تعامــل داشــته باشــیم و از طــرف
رئیس پژوهشگاه علوم انسانی:
دانشگاه ها و پژوهشگاه ها باید معقولیت نظام را در تمام سطوح
رئیــس پژوهشــگاه علــوم انســانی گفــت:
دانشــگاه ها و پژوهشــگاه ها بایــد معقولیــت
نظــام را در تمــام ســطوح جامعــه رشــد
بدهنــد.
بــه گــزارش روابــط عمومــی پژوهشــگاه علــوم
انســانی و مطالعــات فرهنگــی ،در ابتــدای
مراســم دکتــر نجفــی ،رئیــس ایــن پژوهشــگاه،
ضمــن عــرض خیرمقــدم بــه حضــار ،هفتــه
پژوهــش و روز حــوزه و دانشــگاه را تبریــک
گفــت و اعــام کــرد در ایــن روز از 57کتــاب
انتشــارات پژوهشــگاه علــوم انســانی و مطالعات
فرهنگــی ،رونمایــی به عمــل می ایــد.
دکتــر نجفــی بــا ارائــه توضیحاتــی کوتــاه
در مــورد طــرح ملــی استعمارشناســی و
طراحــی شــیوه نامه پژوهــش ،گفــت :تجلیــل
از دانشــمندان بــزرگ ،ســنتی بــوده کــه در
تمــدن اســامی همیشــه رایــج بــوده و باعــث
رشــد و رونــق ان شــده اســت و مــا هــم بایــد
در اســتانه تمــدن نویــن اســامی ،ایــن ســنت
بــزرگ تجلیــل از پیشکســوتان را مدنظــر
داشــته باشــیم.
نجفــی درخصــوص طراحــی شــیوه نامه
پژوهــش گفــت :در 13مــاه گذشــته کــه بنــده
مســئولیت پروهشــگاه را بــر عهــده داشــتم،
تصمیــم گرفتیــم یک بار دیگــر در مــورد مفهوم
پژوهشــگاه و پژوهــش بیندیشــیم و ائین نامــه
ارتقــاء و شــیوه نامه پژوهــش را مــرور کنیــم و
بــه لطــف خداونــد پــس از حــدود یک ســال
نتیجــه کار امــاده شــد تــا مــا بــه مــوارد تفاوت
دانشــگاه ها بــا پژوهشــگاه ها دســت یابیــم
و دریابیــم تفــاوت پژوهــش در پژوهشــگاه ها
بــا پژوهــش در دانشــگاه ها از کجــا نشــات
می گیــرد و بــه ایــن پرســش پاســخ بدهیــم.
اســتاد پژوهشــگاه علــوم انســانی و مطالعــات
فرهنگــی در مــورد طرح ملــی استعمارشناســی
گفــت :بــا توجــه بــه اینکــه مــا نســبت بــه
لطمــات و صدماتــی کــه از اســتعمار غــرب
متحمــل شــدیم ،بــه انــدازه کافــی احاطــه
نداریــم ،یکــی از ارزوهــای دیرینــه بنــده ایــن
بــود کــه در ایــن راســتا کاری انجــام دهیــم.
امــروز یــک جــوان فلســطینی حرف هــای
یهودیــان یــا صهیونیسـت ها را به راحتــی قبــول
نمی کنــد امــا چــرا در جامعــه مــا در برخــی از
مواقــع حرف هــای برخــی شــبکه های بیگانــه
مــورد قبــول جامعــه قــرار می گیــرد؟ دلیــل
ان به خاطــر نشــناختن اســتعمار اســت .مــا در
تاریخ مــان استعمارســتیزی زیــادی داشــتیم
امــا نتوانســته ایم استعمارشناســی را نهادینــه
کنیــم و به صــورت علمــی روی ان کار کنیــم،
لــذا تصمیــم گرفتیــم طــرح استعمارشناســی
ایرانــی را در کنــار استعمارشناســی اعــراب،
هندی هــا ،افریقایی هــا ،امریــکای التیــن
و ...بررســی کنیــم .درواقــع بتوانیــم بــه یمــن
برکــت وجــود انقــاب اســامی کــه در دو
بعــد «مدنیــت دینــی» و «عمیق تــر شــدن
الیه هــای حضــور بیگانــگان در کشــورمان»،
تاریــخ 300 ،200ســاله مقابلــه بــا اجنبــی در
کشــور خودمــان را بررســی کنیــم .هرچقــدر
در ایــن زمینــه تــاش کنیــم و جلــو برویــم،
ارزشــمند اســت.
دکتــر نجفــی تاکیــد کــرد :یــک نظــام
سیاســی کــه مشــروعیت و مقبولیــت دارد ،باید
معقولیــت هــم داشــته باشــد« .مشــروعیت» بــا
نهادهــای نظــام و «مقبولیــت» هــم بــر عهــده
نهادهــای فرهنگــی و اجتماعــی اســت ،امــا
«معقولیــت» بــا دانشــگاه و حــوزه اســت و مــا
بایــد بتوانیــم هرچــه بیشــتر در دهــه پنجــم
انقــاب ایــن معقولیــت را در همــه ســطوح
جامعــه رشــد بدهیــم و در افقــی کــه دشــمنان
ســعی می کننــد افــق اینــده کشــور را تیــره و
تــار نشــان دهنــد ،مــا بتوانیــم ایــن معقولیــت
و منطــق را طــوری روشــنایی بخش اینــده
قــرار دهیــم کــه هدایتگــر نســل های اینــده
باشــد.
اذرماه -1401نشریه شماره13
دیگــر مــی خواهیــم بگوییــم برتریــم و توانایــی
رقابــت داریــم.
گویــا افــزود :در ایــن رقابــت یکــی از شــاخص
هــای دانشــگاه برتــر ایــن اســت کــه برنــده
جایــزه نوبــل داشــته باشــد کــه نزدیــک انهــا
نیســتیم و از طــرف دیگــر داشــتن دانشــجویان
خارجــی اســت .یعنــی دانشــگاه هــای خــوب
دنیــا بهتریــن دانشــجویان خارجــی را جــذب
مــی کننــد و از هــر پدیــده اجتماعی و سیاســی
کــه در هرجــای دنیــا رخ داده بهتریــن هــا را
جــذب کردنــد؛ مثــل اتفاقــی کــه در فروپاشــی
اتحــاد جماهیــر شــوروی رخ داد کــه مــی
توانســتیم دههــا اســتاد و پژوهشــگر برجســته
را جــذب کنیــم ،امــا گفتیــم کــه شــاید
جاســوس باشــند و ایــن کار را نکردیــم.
وی ادامــه داد :بــرای ایــن کــه بگوییــم بــه
ایــن مرتبــه رســیده ایم ،دانشــجوی خارجــی
را بــه خــرج موسســات خودمــان می اوریــم.
34
ان بــر گفتگــو ،احتــرام متقابــل ،نــگاه کمتــر
سیاســی بــه علــم و پژوهــش و حداقلــی
رعایــت اصــول دمکراتیــک اســت.
دانشــگاه بایــد از چنبــره دولــت
خــارج شــود و رقابتــی عمــل کنــد
در ادامــه محمــد جــواد صالحــی عضــو
هیئــت علمــی موسســه پژوهــش و برنامــه
ریــزی امــوزش عالــی گفــت :دانشــگاه بایــد از
چنبــره دولــت خــارج شــود و رقابتــی پیــش
رود و مهــارت دانشــجویان را بایــد ارتقــا دهیــم
چراکــه دانشــجو مرکــز اســت.
وی افــزود :دور شــدن از اســتقالل دانشــگاهی
تنــش و فشــاری اســت کــه بــر مــا وارد شــده
اســت و دســتوری اجــرا کــردن و کنتــرل
دانشــگاه از دیگــر معضــات ماســت.
گویــا گفــت :در حــال حاضــر در دانشــگاه ها
دســتور از بــاال بــه پاییــن اســت .اگــر بخواهیــم
تعامــل بین المللــی داشــته باشــیم ،اســاس
همزمان با هفته پژوهش و فناوری؛
پژوهشگران برتر پژوهشگاه ملی اقیانوس شناسی
و علوم جوی تقدیر شدند
مراســم گرامیداشــت هفتــه پژوهــش و تجلیل
از پژوهشــگران برتــر ســال ۱۴۰۱پژوهشــگاه
ملــی اقیانــوس شناســی و علــوم جــوی بــه
صــورت حضــوری و مجــازی برگــزار شــد.
بــه گــزارش روابــط عمومــی پژوهشــگاه
ملــی اقیانــوس شناســی و علــوم جــوی ،در
ایــن مراســم کــه بــا حضــور رئیــس ،اعضــای
هیــات رئیســه ،اعضــای هیــات علمــی،
محققــان و جمعــی از کارشناســان پژوهشــگاه
ملــی اقیانــوس شناســی و علــوم جــوی بــه
صــورت حضــوری و مجــازی برگــزار شــد،
دکتــر مرتضــی توکلــی رئیــس پژوهشــگاه بــر
ضــرورت حمایــت از فعالیت هــای تحقیقاتــی
اعضــای هیــات علمــی و بدنــه کارشناســی بــه
منظــور ارتقــای جایــگاه پژوهشــگاه در بیــن
موسســات پژوهشــی تاکیــد کــرد.
وی از معیارهایــی ماننــد خیــر رســاندن بــه
انســان ها ،شــفقت بــا خــود ،صداقــت در کار،
جــزء جــزء کــردن افــکار ،برداشــتن گام هــای
کوچــک ،پراختــن و حــل مشــکالت کوچــک،
و دادن پــاداش بــه فعالیت هــای کوچــک بــه
عنــوان معیارهایــی کــه در کشــورهای مختلــف
بــرای تجلیــل از انســان هــای موفــق بــه کار
بــرده می شــود یــاد کــرد.
توکلــی ضمــن تاکیــد بــر اهمیــت
پژوهش هــای حــوزه علــوم و مهندســی
اقیانوســی -جــوی ،خواســتار افزایــش
همــکاری و همدلــی بیــن اعضــای هیــات
علمــی ،کارشناســان پژوهشــی و کارمنــدان
پژوهشــگاه شــد.
دکتــر علــی مهــدی نیــا معــاون پژوهشــی
نیــز در ایــن جلســه گزارشــی از فعالیت هــای
پژوهشــگاه در هفتــه پژوهــش از جمله برگزاری
کارگاه هــا ،ســخنرانی های علمــی ،رویــداد ایــده
پــردازی ،ازمــون ســواد اقیانوســی را ارائــه و در
ادامــه معیارهــای انتخــاب پژوهشــگران برتــر را
تشــریح کــرد.
گفتنــی اســت در ایــن مراســم از ســه عضــو
هیــات علمــی پژوهشــگاه ملــی اقیانــوس
شناســی و علــوم جــوی؛ دکتــر پرویــن
غفاریــان ،پژوهشــگر برتــر پژوهشــکده علــوم
جــوی ،دکتــر عبدالمجیــد نــادری ،پژوهشــگر
برتــر پژوهشــکده علــوم دریایــی و دکتــر
مســعود مــرادی ،پژوهشــگر برتــر پژوهشــکده
فنــاوری و مهندســی دریــا بــه عنــوان محققــان
برگزیــده ســال 1401تقدیــر شــد. صفحه 34
ژپوهش گاه اه و موسسات ژپوهشی
35
اذرماه -1401نشریه شماره13
ماهنامه خبری تحلیلی علوم ،تحقیقات و فناوری
در چهارمیــن همایــش فیلتراســیون و
اســتانداردها؛
با حضور استاندار خراسان رضوی؛
برگزیدگان پژوهش و فناوری استان خراسان رضوی تجلیل شدند
مراســم تجلیــل از برگزیــدگان پژوهــش و
فنــاوری اســتان خراســان رضــوی بــا حضــور
اســتاندار خراســان رضــوی ،رئیــس پــارک
علــم و فنــاوری مشــهد ،سرپرســت دانشــگاه
فردوســی مشــهد ،تعدادی از مســووالن اســتان
و پژوهشــگران برتــر اســتانی در دانشــگاه
فردوســی مشــهد برگــزار شــد.
ط عمومــی پــارک علــم و
بــه گــزارش روابــ
فنــاوری خراســان رضــوی ،در ایــن مراســم
اســتاندار خراســان رضــوی بــا اشــاره بــه
چالش هــای فرهنگــی و اجتماعــی در جامعــه
گفــت :دشــمن بنــا دارد واقعیت هــا را معکــوس
جلــوه کنــد امــا راه انقــاب افتخارافریــن اســت
به مناسبت هفته پژوهش :
و بنــا داریــم بــه جامعــه ای بــا تمــدن دینــی
دسترســی پیــدا کنیــم.
و ۶۶کارگاه اموزشــی و ۳۰نشســت تخصصــی
برگــزار شــد.
یعقوب علــی نظــری افــزود :جامعــه ای رشــد
می کنــد کــه اهــداف بلنــدی داشــته باشــد و
عــاوه بــر ان بایــد توانایی هــا را نیــز تقویــت
کــرد.
در ادامــه دکتــر احــد ضابــط نیز اذعان داشــت
:امســال نمایشــگاه پژوهــش ماننــد ســال های
قبــل نبــود امــا اســتقبال خوبــی صــورت گرفت
کــه جــای امیــد دارد و امیدواریــم ســال بعــد
خروجی هــای خوبــی از پژوهش هــا داشــته
باشــیم.
او تاکیــد کــرد :هیــچ موضوعــی نیســت کــه
تکلیفــش در اســتان روشــن نباشــد مثــا بــرای
ســاخت مســکن ،مــردم را دخیــل می کنیــم
تــا بــا ســرعت بیشــتری کار انجــام شــود و
دوســتی ،ســرعت عمل و عطوفــت نیــاز ایــن
روزهــا اســت.
همچنیــن رئیــس پــارک علــم و فنــاوری
خراســان رضــوی و مدیــر اجرایــی نمایشــگاه
دســتاوردهای پژوهــش و فنــاوری و فــن بــازار
اســتان خراســان گزارشــی از عملکــرد ایــن
نمایشــگاه ارائــه کــرد.
دکتــر مســعود میرزائــی گفــت :طــی برگــزاری
ایــن نمایشــگاه ۹۱تعهدنامــه بــه امضــا رســید
در پایــان ایــن مراســم از پژوهشــگران برتــر
اســتانی ،فنــاوران تاثیرگــذار برتــر ،واحدهــای
فنــاور برتــر ،شــرکت های دانــش بنیــان
نوپــای برتــر ،و برخــی دســتگاه های اجرایــی
تجلیــل شــد.
گفتنــی اســت در ایــن مراســم حامــد
ســازگاران مدیرعامــل شــرکت ســنجش ره اورد
نیــکان ســناباد و مهنــدس محمدرضــا صفــری،
مدیرعامــل شــرکت افــق انــرژی صــدرا پــس از
ممیزی هــای فــراوان بــه عنــوان برتریــن هــای
پژوهــش و فنــاور اســتان برگزیــده شــدند.
حضور وزیر علوم در پژوهشگاه شیمی و مهندسی شیمی ایران
وزیــر علــوم بــه مناســبت هفتــه پژوهــش و
فنــاوری در پژوهشــگاه شــیمی و مهندســی
شــیمی ایــران حضــور یافــت و ضمــن تبریــک
ایــن هفتــه ،گــزارش مســئوالن این پژوهشــگاه
در خصــوص اقدامــات انجــام شــده و پیــش رو
را اســتماع کــرد.
بــه گــزارش روابــط عمومــی وزارت علــوم،
بــه نقــل از پژوهشــگاه شــیمی و مهندســی
شــیمی ایــران ،دکتــر محمدعلــی زلفــی گل
در چهارمیــن روز از هفتــه پژوهــش بــا حضــور
در ایــن پژوهشــگاه در نشســت هیئــت رئیســه
شــرکت کــرد.
در ایــن نشســت ،دکتــر احمــد شــعبانی
رئیــس پژوهشــگاه شــیمی و مهندســی شــیمی
ایــران گزارشــی از اقدامــات انجــام شــده و
برنامههــای در دســت اقــدام را ارائــه کــرد.
دکتــر زلفــی گل بدلیــل شــرکت در برنامــه
دیگــری کــه در پژوهشــگاه صنعــت نفــت بــرای
وی تــدارک دیــده شــده بــود نتوانســت در
مراســم هفتــه پژوهــش و فنــاوری پژوهشــگاه
حضــور یابنــد و از دکتــر شــعبانی رئیــس
پژوهشــگاه خواســت تــا مراتــب ســام و عــرض
تبریــک دکتــر زلفــی گل را بــه مناســبت هفته
بزرگداشــت پژوهــش و فنــاوری بــه برگزیدگان
منتخــب (پژوهشــگر و فنــاور برتر ،دانشــجویان
نمونــه ،کارشناســان برتــر پژوهشــی و مجموعــه
خانــواده بــزرگ پژوهشــگاه) ایــن هفتــه ابــاغ
نماینــد.
وزیــر علــوم اظهــار امیــدواری کــرد :تــا در
زمــان مناســب دیگــری در جمــع خانــواده
بــزرگ پژوهشــگاه شــیمی و مهندســی شــیمی
ایــران حضــور یافتــه و از بخــش هــای ایــن
پژوهشــگاه بازدیــد کنــد.
همزمان با هفته پژوهش و فناوری
برترین های پژوهشگاه شیمی و مهندسی شیمی ایران مورد تجلیل قرار گرفتند
در چهارمیــن روز از هفتــه پژوهــش و فنــاوری
از پژوهشــگران و فنــاوران برتــر ،کارشناســان
پژوهشــی و دانشــجویان نمونــه مقاطــع
کارشناســی ارشــد و دکتــری پژوهشــگاه
شــیمی و مهندســی شــیمی ایــران قدردانــی
شــد.
بــه گــزارش روابــط عمومــی پژوهشــگاه
شــیمی و مهندســی شــیمی ایــران در
ایــن مراســم کــه بــا حضــور اعضــای هیــات
رئیســه ،اعضــای هیــات علمــی ،دانشــجویان،
کارشناســان و کارمنــدان برگــزار شــد از
برتریــن هــای پژوهشــگاه از جملــه پژوهشــگر
برتــر ،فنــاور برتــر ،کارشناســان پژوهشــی برتــر
و دانشــجویان نمونــه در مقاطــع کارشناســی
ارشــد و دکتــری قدردانــی و لــوح ســپاس
رئیــس پژوهشــگاه بــه انــان اهــداء شــد.
در ایــن مراســم دکتــر شــعبانی رئیــس
پژوهشــگاه ضمــن تبریــک هفتــه بزرگداشــت
پژوهــش و فنــاوری بــا اعطــای لــوح ســپاس
از تالشــهای علمــی ارزنــده خانــم دکتــر مریــم
افشــارپور عضــو هیــات علمــی پژوهشــکده
توســعه فراِیندهــای شــیمیائی به عنــوان
پژوهشــگر برتــر ســال 1401قــدرد انــی کــرد.
رئیــس پژوهشــگاه همچنیــن بــا اعطــای لــوح
ســپاس از تالشــهای ارزنــده علمــی خانــم
دکتــر مهســا باغبــان صالحــی عضــو هیــات
علمــی پژوهشــکده مهندســی نفــت و مدیــر
دفتــر ارتبــاط بــا صنعــت پژوهشــگاه کــه
عنــوان فنــاور برتــر ســال 1401را کســب
نمــوده انــد تجلیــل شــد.
در ادامــه ایــن مراســم دکتــر شــعبانی بــه
استانداردهای روز دنیا و اثرات
ان بر راندمان توربین های گازی
معرفی و بررسی شدند
ســه نفــر از دانشــجویان شــاغل بــه تحصیــل
در پژوهشــگاه شــیمی و مهندســی شــیمیبه
نــام هــای زینــب الســادات خاتمــی در مقطــع
کارشناســی ارشــد رشــته مهندســی شــیمی
،فهیمــه حکــم ابــادی و الهــام فرهــادی در
مقطــع دکتــرای شــیمی الــی کــه عنــوان
دانشــجوی نمونــه را کســب کــرده انــد بــا
اعطــای لــوح ســپاس قدردانــی کــرد.
رئیــس پژوهشــگاه در بخــش دیگــری از ایــن
مراســم بــه خانــم هــا نــدا اکبــری مبارکــه و
ســمیه جلیــل زاده کــه عنــوان کارشــناس
پژوهشــی برتــر را در ســالجاری کســب کــرده
انــد لــوح ســپاس و هدیــه ای تقدیــم کــرد.
بــه گــزارش روابــط عمومــی وزارت علــوم بــه
نقــل از شــهرک علمــی و تحقیقاتــی اصفهــان،
چهارمیــن همایــش فیلتراســیون و بررســی
اثــرات ان بــر راندمــان توربین هــای گازی
توســط ازمایشــگاه تخصصــی فیلتراســیون
شــهرک علمــی و تحقیقاتــی اصفهــان
بــا مشــارکت مرکــز ازمــون ،بازرســی و
اســتاندارد نیــرو (ابــا نیــرو) ،بــا حضــور
صنعتگــران و فعــاالن حــوزه نیروگاه هــای
بــرق کشــور ،پاالیشــگاه های گاز پــارس
جنوبــی و شــرکت های انتقــال گاز در ســالن
همایش هــای پژوهشــگاه نیــرو برگــزار شــد.
جــان دوچوفســکی و تورســتن اســتوفل دو
ســخنران المانــی ،در ایــن همایــش کــه بــا
هدف اشــنایی و اســتفاده از اســتانداردهای روز
دنیــا در حــوزه فیلتراســیون و انتقــال دانــش
فیلتراســیون و جداســازی در صنایــع کاربــردی
کشــور برگــزار شــد ،بــه بحــث تصفیــه
ســیاالت هیدرولیــک و ســیاالت روان کننــده
در سیســتم های توربیــن و همچنیــن
اســتانداردهای جدیــد فیلترهــا پرداختنــد.
معرفــی اســتانداردهای روز دنیــا بــه خصــوص
اشــنایی بــا ایــن بخــش کمتــر شــناخته شــده
از صنعــت کــه بــه عنــوان یکــی از 5کاالی
پرمصــرف نیروگاهــی معرفــی شــده اســت،
معرفــی خدمــات ازمایشــگاه فیلتراســیون
شــهرک علمــی و تحقیقاتــی اصفهــان ،کارگاه
اموزشــی نحــوه طراحــی و فراینــد مهندســی
در حــوزه فیلتراســیون و جداســازی ،بررســی
الزامــات بازرســی و بهره بــرداری صحیــح
از فیلترهــای مــورد مصــرف در نیروگاه هــا،
بررســی اثــرات الودگــی بــر کاهــش راندمــان
توربین هــا و راهکارهــای جلوگیــری از ان و
برگــزاری جلســه اشــتراک تجــارب ،از جملــه
محورهــای ایــن همایــش بــود .گفتنــی
اســت ،ایــن همایــش بــا حضــور متخصصــان
و دســت اندرکاران صنایــع مختلــف همچــون
نفــت ،گاز ،پتروشــیمی ،تولیــد و مدیریــت
نیــرو و تولیدکننــدگان ،پیــرو انعقــاد
تفاهم نامــه همــکاری مشــترک (ازمایشــگاه
همــکار) ،ازمایشــگاه شــهرک علمــی و
تحقیقاتــی اصفهــان و مجموعــه ازمایشــگاه
پژوهشــگاه نیــرو (ابــا نیــرو) در راســتای
امــکان تســت و بومی ســازی انــواع فیلترهــای
صنعتــی و نیروگاهــی و همچنیــن همــکاری
مشــترک ایــن دو ازمایشــگاه در زمینــه
تهیــه دســتورالعمل ازمــون و تحویل گیــری
فیلترهــای هــوای نیروگاهــی و ارتقــای ســطح
دانــش فنــی در ایــن زمینــه ،برگــزار شــد. صفحه 35
ژپوهش گاه اه و موسسات ژپوهشی
ماهنامه خبری تحلیلی علوم ،تحقیقات و فناوری
اذرماه -1401نشریه شماره13
36
گزارش عملکرد پژوهشگاه مواد و انرژی در هفته پژوهش و فناوری 1401
حضور پژوهشگاه مواد و انرژی در بیست و سومین نمایشگاه دستاوردهای پژوهش و فناوری و فن بازار کشور
تجهیــزات ازمایشــگاهی ســاخت داخــل و
چهارمیــن نمایشــگاه تســتا ،بــا حضــور وزیــر
علــوم ،تحقیقــات و فنــاوری ،معــاون علمــی و
فنــاوری ریاســت جمهــوری ،معــاون پژوهشــی
وزیــر علــوم و رئیــس ســتاد ملــی پژوهــش و
فنــاوری ،رئیــس جهــاد دانشــگاهی ،جمعــی
از مدیــران اموزش عالــی کشــور و همچنیــن
محققــان و پژوهشــگران سراســر کشــور ،شــنبه
19اذرمــاه جــاری در محــل نمایشــگاه بیــن
المللــی تهــران اغــاز بــه کار کــرد.
پژوهشــگاه مــواد و انــرژی بــا ارائــه
دســتاوردهای فناورانــه خــود در بیســت و
ســومین نمایشــگاه دســتاوردهای پژوهــش و
فنــاوری و فن بــازار کشــور شــرکت کــرد.
نمایشــگاه دســتاوردهای پژوهــش و فنــاوری
و فن بــازار همزمــان بــا دهمیــن نمایشــگاه
در ایــن نمایشــگاه کــه بــا شــرکت دانشــگاه ها،
پژوهشــگاه ها ،پارک هــای علــم و فنــاوری
و دیگــر مراکــز امــوزش عالــی برگــزار شــد،
بــرای نخســتین بــار 28غرفــه بــه انجمن هــای
علمــی دانشــجویی اختصــاص یافــت و ایــن
انجمن هــا در یــک رقابــت کشــوری توانســتند
در نمایشــگاه حضــور یابنــد.
همچنیــن تقدیــر از دانش امــوزان پژوهشــگر
برتــر بــا همــکاری امــوزش و پــرورش و
برگــزاری نشســت مدیــران ارتبــاط بــا صنعــت
دانشــگاه ها بــا حضــور برخــی از معاونــان
وزارتخانه هــای مختلــف ( 20اذر) ،جشــنواره
تقدیــر از پژوهشــگران و فنــاوران برتــر (24
اذر) و نیــز توجــه بــه موضوعــات جدیــد علمــی
ماننــد متــاورس و اختصــاص یــک غرفــه بــه
علــوم پایــه بــه مناســبت ســال جهانــی علــوم،
از دیگــر برنامه هــای مهــم بیســت و ســومین
نمایشــگاه دســتاوردهای پژوهــش و فنــاوری و
فن بــازار کشــور بــود.
انتخاب مرکز رشد پژوهشگاه مواد و انرژی به عنوان بهترین مرکز رشد استان البرز
مرکــز رشــد پژوهشــگاه مــواد و انــرژی در
هفتــه پژوهــش و فنــاوری اســتان البــرز بــه
عنــوان مرکــز رشــد برتــر اســتان معرفــی
و مــورد تجلیــل اســتاندار البــرز ،رئیــس
مرکــز شــرکت ها و موسســات دانش بنیــان
معاونــت علمــی و فنــاوری ریاســت جمهــوری
و مســئوالن اســتانی قــرار گرفــت .در هفتــه
پژوهــش و فنــاوری امســال ،بخــش انتخــاب
مرکــز رشــد برتــر اســتان بــا توجــه بــه
شــاخص هایی همچــون زیرســاخت؛ فضاهــا،
امکانــات ،ازمایشــگاه ها و کارگاه هــا ،نیــروی
انســانی؛ دوره هــای اموزشــی مدیریــت و
کارکنــان ،بروزرســانی گزارشــات عملکــرد در
ســامانه های ارزیابــی مراکــز رشــد کشــور
،ارائــه خدمــات بــه واحدهــای فنــاور ماننــد
دوره هــای اموزشــی و مشــاوره ،خدمــات
ازمایشــگاهی و جــذب تســهیالت و در نهایــت،
خروجی هــای واحدهــای فنــاور شــامل تعــداد
واحدهــا ،هســته و شــرکت های دانــش بنیــان،
مقــدار گــردش مالــی شــرکت ها و محصــوالت
انهــا و تعــداد پرســنل ،مــورد بررســی و داوری
قــرار گرفــت .مرکــز رشــد پژوهشــگاه مــواد
و انــرژی در معیارهــای مربوطــه بــا اخــذ
حداکثــری امتیــاز ،به عنــوان مرکــز رشــد برتــر
اســتان انتخــاب شــد.در معیــار شــرکت هــای
دانــش بنیــان ،در مرکــز رشــد پژوهشــگاه
بیشــتر از ۶۰درصــد شــرکت هــا ،دانــش
بنیــان هســتند کــه عمــده ایــن شــرکت هــا
بیــش از یــک محصــول دانــش بنیــان دارنــد
بنابرایــن محصــوالت دانــش بنیــان مرکــز
رشــد پژوهشــگاه فراتــر از تعــداد شــرکت هــای
دانــش بنیــان اســت.
ایــن موفقیــت حاصــل تــاش جوانــان و فــارغ
التحصیالنــی اســت کــه پــا بــه عرصــه اقتصــاد
دانــش محــور گذاشــتند و بــرای تولیــد،
توســعه ،بازاریابــی و فــروش محصــوالت دانــش
بنیــان زحمــت کشــیدند .
بــا راه انــدازی مراکــز نــواوری مدنظــر و
همچنیــن ایجــاد پردیــس تخصصــی فنــاوری
مــواد و انــرژی ،پژوهشــگاه خواهــد توانســت بــه
قطــب اقتصــاد دانــش بنیــان در اســتان تبدیــل
شــود و یکــی از بازیگــران مهــم در ایــن زیســت
بــوم در کشــور به ویــژه در موضــوع تخصصــی
مــواد و انــرژی باشــد. صفحه 36
ژپوهش گاه اه و موسسات ژپوهشی
37
اذرماه -1401نشریه شماره13
ماهنامه خبری تحلیلی علوم ،تحقیقات و فناوری
انتخاب واحد فناور پیشگامان فلزات البرز مرکز رشد پژوهشگاه مواد و انرژی به عنوان
فناور برتر مرکز رشد استان البرز
رشــدی (مســتقر در مراکــز رشــد) فنــاور برتــر
دانشــجویی و فنــاور برتــر دســتگاهی (فنــاوران
دســتگاه های دیگــر) معرفــی شــدند.
همچنیــن پژوهشــگران برتــر از دانشــگاه ها و
مراکــز وابســته بــه وزارت علــوم و دســتگاه های
دیگــر ،نشــریات برگزیــده و انجمــن علمــی
برگزیــده نیــز معرفــی و تجلیــل شــدند.
مهنــدس امیــر چــکاو مدیرعامــل واحــد فنــاور
پیشــگامان فلــزات البــرز مســتقر در مرکز رشــد
پژوهشــگاه مــواد و انــرژی در مراســم تجلیــل
از پژوهشــگران و فنــاوران کشــور در هفتــه
پژوهــش و فنــاوری ســال جــاری ،به عنــوان
فنــاور برتــر مرکــز رشــدی معرفــی شــد.
در اییــن تجلیــل از پژوهشــگران و فنــاوران
کشــور کــه بــا حضــور وزیــر علــوم ،تحقیقــات
و فنــاوری و مســئوالن ســتاد ملــی هفتــه
پژوهــش و فنــاوری ،در ســالن همایش هــای
بین المللــی دانشــگاه شــهید بهشــتی برگــزار
شــد ،فنــاوران برتــر در چنــد بخــش فنــاور برتر
دانشــگاهی ،فنــاور برتــر پارکــی (مســتقر در
پارک هــای علــم و فنــاوری) فنــاور برتــر مرکــز
افــزون بــر ایــن ،برتریــن اعضــای هیات علمــی
در زمینــه ارتبــاط بــا صنعــت ،اســتانداران
برتــر حامــی فنــاوری و اســتانداران و روســای
دانشــگاه های حامــی پژوهــش و فنــاوری نیــز
مــورد تجلیــل قــرار گرفتنــد.
انتخاب واحد فناور پیشگامان فلزات البرز مرکز رشد پژوهشگاه مواد و انرژی به عنوان
فناور برتر مرکز رشد استان البرز
انتخاب دکتر محمد فرویزی عضو هیات علمی پژوهشگاه مواد و انرژی به عنوان
پژوهشگر برتر استان البرز
دکتــر محمــد فرویــزی عضــو هیات علمــی
پژوهشــگاه مــواد و انــرژی در مراســم تقدیــر
از پژوهشــگران و فنــاوران برتــر اســتان البــرز
در هفتــه پژوهــش و فنــاوری ،به عنــوان
پژوهشــگر برتــر اســتان البــرز معرفــی شــد.
دکتــر فرویــزی در مراســم تجلیــل از
پژوهشــگران و فنــاوران برتــر اســتان کــه
بــا حضــور اســتاندار البــرز ،رئیــس مرکــز
شــرکت ها و موسســات دانش بنیــان معاونــت
علمــی و فنــاوری ریاســت جمهــوری و
مســئوالن اســتانی ،در دانشــگاه ازاد اســامی
واحــد کــرج برگــزار شــد ،به عنــوان پژوهشــگر
برتــر در بخــش فنــی و مهندســی ،معرفــی و از
وی تقدیــر به عمــل امــد.
در ایــن مراســم از پژوهشــگران برتــر اســتان
کــه شــامل پژوهشــگران برتــر دانشــگاهی،
دانــش امــوزی و دســتگاه های اجرایــی
می باشــند تقدیــر شــد .
دیگــر اقدامــات پژوهشــگاه در
هفتــه پژوهــش و فنــاوری 1401
برگــزاری نشس ـت های فنــاوری در حاشــیهنمایشــگاه پژوهــش اســتانی البــرز و نمایشــگاه
پژوهــش و فــن بــازار ملــی.
برگــزاری دوره هــای اموزشــی « اینــدهمشــاغل و مشــاغل اینــده» و « تبییــن
اســتاندارد محصــوالت دانــش بنیــان».
افتتــاح ســامانه تخفیفــات خدمــاتازمایشــگاهی بــرای واحدهــای فنــاور مرکــز
رشــد.
برگــزاری تــور فنــاوری واحدهــای صنعتــیو ســرمایه گــذاران از مجموعــه شــرکت ها و
کارگاهــای مرکــز رشــد.
ایجــاد ارتبــاط بیــن واحدهــای فنــاور مرکــزرشــد و برنامــه رادیــو ایــران.
برگــزاری دو کارگاه اموزشــی بــا عناویــنمالکیــت فکــری و ثبــت پتنــت -اثــر بخشــی
ایمنــی در ازمایشــگاه هــای مــواد در نمایشــگاه
هفتــه پژوهــش ملــی
ثبــت فنــاوری هــای اعضــای هیــات علمــیپژوهشــگاه در ســامانه ایــران -تــک هــاب بــه
جهــت داوری
مهنــدس امیــر چــکاو مدیرعامــل واحــد فنــاور
پیشــگامان فلــزات البرز مســتقر در مرکز رشــد
پژوهشــگاه مــواد و انــرژی در مراســم تجلیــل
از پژوهشــگران و فنــاوران کشــور در هفتــه
پژوهــش و فنــاوری ســال جــاری ،به عنــوان
فنــاور برتــر مرکــز رشــدی معرفــی شــد.
در اییــن تجلیــل از پژوهشــگران و فنــاوران
کشــور کــه بــا حضــور وزیــر علــوم ،تحقیقــات
و فنــاوری و مســئوالن ســتاد ملــی هفتــه
پژوهــش و فنــاوری ،در ســالن همایش هــای
بین المللــی دانشــگاه شــهید بهشــتی
برگــزار شــد ،فنــاوران برتــر در چنــد بخــش
فنــاور برتــر دانشــگاهی ،فنــاور برتــر پارکــی
(مســتقر در پارک هــای علــم و فنــاوری)
فنــاور برتــر مرکــز رشــدی (مســتقر در مراکــز
رشــد) فنــاور برتــر دانشــجویی و فنــاور برتــر
دســتگاهی (فنــاوران دســتگاه های دیگــر)
معرفــی شــدند.
همچنیــن پژوهشــگران برتــر از دانشــگاه ها و
مراکــز وابســته بــه وزارت علــوم و دســتگاه های
دیگــر ،نشــریات برگزیــده و انجمــن علمــی
برگزیــده نیــز معرفــی و تجلیــل شــدند.
افــزون بــر ایــن ،برتریــن اعضــای هیات علمــی
در زمینــه ارتبــاط بــا صنعــت ،اســتانداران
برتــر حامــی فنــاوری و اســتانداران و روســای
دانشــگاه های حامــی پژوهــش و فنــاوری نیــز
مــورد تجلیــل قــرار گرفتنــد. صفحه 37
ژپوهش گاه اه و موسسات ژپوهشی
ماهنامه خبری تحلیلی علوم ،تحقیقات و فناوری
اذرماه -1401نشریه شماره13
38
رئیس پژوهشگاه ملی مهندسی ژنتیک و زیست فناوری
انجام طرح های تحقیقاتی بین المللی باید با اولویت رفع مسائل کشور به فرهنگ تبدیل شود
رئیــس پژوهشــگاه ملــی مهندســی ژنتیــک
و زیســت فناوری مقاله محــوری را در مراکــز
امــوزش عالــی به ویــژه پژوهشــگاه ها
مهم تریــن مشــکل پژوهــش دانســت و گفــت:
انجــام طرح هــای تحقیقاتــی گســترده و
بین المللــی بایــد بــا اولویــت رفــع مســائل
کشــور ،بــه فرهنــگ تبدیــل شــود.
بــه گــزارش روابــط عمومــی وزارت علــوم،
دکتــر جــواد محمــدی مهم تریــن مشــکل
پژوهــش در پژوهشــگاه ها را ایین نامــه فعلــی
ارتقــای اعضــای هیات علمــی دانســت و اظهــار
داشــت :مقاله محــوری مهم تریــن مشــکل
در پژوهشــگاه ها اســت؛ زیــرا بــر اســاس
ایین نامــه ارتقــای اعضــای هیــات علمــی،
انتشــار مقالــه موجــب ارتقــا می شــود .اعضــای
هیات علمــی هــم عــادت کرده انــد پروژه هــای
تحقیقاتــی کوچــک و گاهــی بــدون توجــه بــه
مســائل اصلــی جامعــه و بــرای تولیــد مقالــه را
انجــام دهنــد .در حالــی کــه بایــد حــل مســائل
جامعــه و بی نیــازی کشــور از واردات مبنــای
ارتقــا و ترفیــع اعضــای هیــات علمــی باشــد.
وی افــزود :مســاله دیگــر نهادینه شــدن
فرهنــگ ضــرورت نوشــتن مقالــه در دانشــگاه ها
و پژوهشگاه هاســت ،همــه اعضــای هیــات
علمــی بایــد پاســخگوی نیــاز جامعــه باشــند
و مســائل جامعــه را در همــه حوه هــای علــوم
انســانی ،پزشــکی و علــوم پایــه رفــع کننــد.
وقتــی در جامعــه مســاله داریــم بایــد ایــن
مســائل حــل شــود و بــه جــای نوشــتن کتــاب
و مقالــه کــه خــوب اســت ،بایــد ایــن مســائل
را هــم حــل کنیــم.
رئیــس پژوهشــگاه ملــی مهندســی ژنتیــک
و زیســت فناوری تصریــح کــرد :دانشــگاه
بــرای حــل مســائل جامعــه ســاخته شــده و
خــودش نبایــد مســاله شــود ،بنابرایــن بایــد
جهــت پژوهــش را بــه گون ـه ای تغییــر دهیــم
کــه بــرای تولیــد محصــول مــورد نیــاز کشــور،
انجــام شــود.
محمــدی بــا تاکیــد بــر انجــام کار گروهــی،
بین رشــته ای و بین دانشــگاهی گفــت:
طرح هــای تحقیقاتــی بایــد گروهــی و
بین دانشــگاهی و حتــی بــا محققــان
بین المللــی تعریــف کنیــم و خودمــان مدیــر
طــرح باشــیم .کارهــای بــزرگ را بــا ۲اســتاد و
دانشــجو نمی تــوان انجــام داد ،طرح هــا بایــد
در ســطح بین المللــی و بــه شــکل گســترده
انجــام شــود.
تاکیــد بــر انجــام طرح هــای
بین ا لمللــی
وی تاکیــد کــرد :بایــد انجــام طرح هــای
تحقیقاتــی گســترده و بین المللــی را نهادینــه
کنیــم تــا بــه فرهنــگ تبدیــل شــود .می تــوان
مســائل ملــی را در قالــب یــک هــدف بــزرگ و
متشــکل از چنــد بخــش تعریــف کــرد کــه هــر
تکــه از ان را یــک محقــق یــا اســتاد دانشــگاه
و عضــو هیات علمــی پژوهشــگاه بــه عهــده
بگیــرد و انجــام دهــد.
رئیــس پژوهشــگاه ملــی مهندســی ژنتیــک و
زیســت فناوری همچنیــن گفــت :پژوهشــگاه
بــه دنبــال تعریــف پروژه هــای ملــی بــا
مشــارکت تمــام ظرفیت هــای داخــل از
بخــش خصوصــی و بین المللــی هســتیم.
ایرانیــان خــارج از کشــور کــه در بخش هــای
تخصصــی کار می کننــد و عالقــه زیــادی هــم
بــه ایــران دارنــد می تواننــد شــرایط همــکاری
در بخش هــای بین المللــی را تســهیل کننــد
معاون وزیر و رئیس سازمان پژوهش های علمی و صنعتی ایران:
و ظرفیــت خوبــی در ایــن زمینــه بــه شــمار
می اینــد.
تعریــف طرح هــای پژوهشــی
بــر اســاس تقاضامحــوری و
عر ضه محــو ر ی
محمــدی درمــورد فعالیت هــای ایــن
پژوهشــگاه در یــک ســال گذشــته هــم اظهــار
داشــت :محــور فعالیت هــای مــا در پژوهشــگاه
انجــام فعالیت هــا بــر اســاس تقاضامحــوری
و عرضه محــوری اســت کــه در ســند نقشــه
جامــع علمــی کشــور و ســند دانشــگاه
اســامی نیــز بــر انهــا تاکیــد شــده اســت.
بــا تقاضامحــوری نیازهــای جامعــه را رفــع
می کنیــم و بــر اســاس عرضه محــوری در
موضوعــات در لبــه دانــش پژوهــش انجــام
می شــود .رفــع نیــاز صنایــع مختلــف ،وزارت
جهــاد کشــاورزی ،دانشــگاه ها و وزارت
بهداشــت ،درمــان و امــوزش پزشــکی و
موضوعــات ملــی را در اولویــت قــرار دادیــم.
وی افــزود :کمــک بــه تامیــن امنیــت غذایــی
کشــور رویکــرد اصلــی پژوهشــگاه بــوده اســت
و بــر ایــن اســاس کیت هــای تشــخیص ســریع
بیماری هــای دام و طیــور را ســاختیم کــه بــه
زودی وارد بــازار می شــود .همچنیــن در حــوزه
تولیــد بــذر هیبریــد (متشــکل از دو رقــم بــذر)
بــرای تولیــد بــذر تخــم افتابگــردان از ســال ها
قبــل طرحــی در پژوهشــگاه اغــاز شــده ولــی
در ســال های اخیــر متوقــف شــده بــود .ایــن
طــرح دوبــاره فعــال شــد و امیدواریــم بــه بــذر
اصالح شــده ای منجــر شــود کــه بــه بهبــود
کمــی و کیفــی تولیــد روغــن افتابگــردان در
ّ
نهایــت کمــک می کنــد و جلــوی واردات بــذر
نیــز گرفتــه شــود.
وی گفــت :همچنیــن ارقــام جدیــد زیتونــی را
در مینودشــت بــه دســت اوردیــم کــه نســبت
بــه ســرما ،قــارچ و خشــکی مقــاوم هســتند.
اســتاد دانشــگاه تهــران ادامه داد :پژوهشــگران
ایــن پژوهشــگاه همــراه بــا محققــان پژوهشــگاه
دانش هــای بنیــادی و محققانــی از دانشــگاه
صنعتــی شــریف دســتگاه نمونــه بــردار
خــودکار (اتوســمپلر )Autosamplerرا
ســاختند کــه نیــاز بــه حضــور نیــروی انســانی
را بــرای تمیــز کــردن پلیت هــای نمونــه خــون
رفــع می کنــد.
وی بــه توســعه مالــچ زیســتی در ایــن
پژوهشــگاه از مدت هــا قبــل اشــاره کــرد و
یــاداور شــد :مســاله ریزگردهــا در غــرب اســیا،
مســاله ای جــدی اســت کــه بایــد بــا راهکارهای
کم خطــر ان را رفــع کــرد .بــا اینکــه مالــچ
زیســتی توســط محققــان پژوهشــگاه مهندســی
ژنتیــک توســعه داده شــده اســت ،ســازمان
محیــط زیســت بــرای اســتفاده از ایــن محصول
همــکاری نمی کنــد؛ در حالــی کــه در تولیــد
ایــن مالــچ از باکتری هــای موجــود در خــاک
اســتفاده شــده کــه بی ضــرر هــم هســت.
تولیــد پروبیوتیــک بــه عنــوان خــوراک دام و
طیــور و ابزیــان ،پوســت مصنوعــی و بــذر گیــاه
چغندرقنــد مقــاوم بــه ویــروس رایزومانیــا از
دیگــر فعالیت هــای پژوهشــگاه بــوده اســت.
رئیــس پژوهشــگاه ملــی مهندســی
ژنتیــک و زیســت فناوری همچنیــن اظهــار
داشــت :تفاهم نامــه ای هــم بــا ســازمان
کشــورهای صادرکننــده زعفــران -اوســک/
Organization of the Saffron
Exporting Countryبــرای انجــام
تحقیقاتــی بــه منظــور افزایــش ســطح
زیرکشــت زعفــران و بهبــود کمــی و کیفــی
زعفــران امضــا شــده اســت.
پژوهش باید منجر به فناوری و تولید نهایی شود
رئیــس ســازمان پژوهش هــای علمــی و
صنعتــی ایــران در اییــن گرامیداشــت هفتــه
پژوهــش و فنــاوری در دانشــگاه قــم ،گفــت:
ســال گذشــته بــا پیونــد پژوهــش بــه فنــاوری
و نــواوری ۴۱ ،هــزار اشــتغال در حــوزه
دانش بنیان هــا ایجــاد شــد.
زمانیــان بــا بیــان اینکــه رتبــه و تعــداد اســناد
علمــی ایــران در پایــگاه اســکوپوس در جایــگاه
یازدهــم اســت ،خاطرنشــان کــرد :ثابــت شــدن
رونــد صعــودی مقــاالت علمــی ایــران محــل
تامــل دارد و بایــد وضعیــت شــتاب علمــی را
دوبــاره احیــا کنیــم.
بــه گــزارش روابــط عمومــی ســازمان
پژوهش هــای علمــی و صنعتــی ایــران ،دکتــر
حســن زمانیــان ،معــاون وزیــر علــوم و رئیــس
ایــن ســازمان ،در اییــن گرامیداشــت هفتــه
پژوهــش و فنــاوری در دانشــگاه قــم ،بــا تاکیــد
بــر اینکــه پژوهشــی کــه منجــر بــه فنــاوری
و تولیــد نهایــی نشــود از اهمیــت چندانــی
برخــوردار نیســت ،گفــت :ســال گذشــته بــا
پیونــد پژوهــش بــه فنــاوری و نــواوری ۴۱
هــزار اشــتغال در حــوزه دانش بنیان هــا ایجــاد
شــد.
رئیــس ســازمان پژوهش هــای علمــی و
صنعتــی ایــران بــا اشــاره بــه دیپلماســی
علمــی ایــران یــاداور شــد :ســهم مشــارکت
بین المللــی از کل مقــاالت کشــور نیــز ۳۵
درصــد اســت کــه رقــم فراوانــی را نشــان
می د هــد .
وی بــا تاکیــد دوبــاره بــر ضــرورت قرارگیــری
حــوزه پژوهــش و فنــاوری در کنــار یکدیگــر،
تصریــح کــرد :بایــد پژوهشــکده های
قدرتمنــدی در کشــور وجــود داشــته باشــد کــه
ایــن امــر نیــز بــه تولیــد بیشــتر زیتــون
کمــک می کنــد .دانــش فنــی ســاخت غشــاء
نانــو لیفــی پلــی کاپروالکتــون ( )PCLبــرای
تشــخیص ســلول های ســرطانی موجــود
در گــردش خــون از دیگــر دســتاوردهای
پژوهشــگاه طــی یــک ســال اخیــر اســت.
بتوانــد ایده هــای اســتخراج شــده را تبدیــل
بــه محصــول و فنــاوری کنــد.
معــاون وزیــر علــوم و رئیــس ســازمان
پژوهش هــای علمــی و صنعتــی ایــران
تاکیــد کــرد :هــزار و ۴۲۶نشــریه علمــی در
حوزه هــای مختلــف دانشــی در ایــران چــاپ
می شــود کــه حــدود ۵۰درصــد از ان هــا در
حــوزه علــوم اســامی و انســانی اســت.
معــاون وزیــر علــوم ادامــه داد :ســال گذشــته
افــزون بــر ۷۸هــزار مقــاالت علمــی تولیدشــده
در ایــران در پایگاه هــای قابــل اســتناد
بین المللــی منتشــر شــده اســت.
وی خاطرنشــان کــرد :ایــران هفتمیــن کشــور
ازنظــر دسترســی بــه نشــریات علمــی در بیــن
۱۳۵کشــور جهــان اســت و زبــان فارســی
یازدهمیــن زبــان ازنظــر تعــداد نشــریات نمایــه
شــده در فهرســت ژورنال هــای بــا دسترســی
ازاد در بیــن ۸۰زبــان جهــان اســت.
زمانیــان در ادامــه گفــت :اولیــن دســتگاه
دیالیــز و دســتگاه دیالیــز پرتابــل کشــور
بــه همــت ســازمان پژوهش هــای علمــی و
صنعتــی ایــران ساخته شــده و هم اکنــون
نســل پنجــم و ششــم ان در حــال صــادرات بــه
کشــور های مختلــف اســت.
وی خاطرنشــان کــرد :بــا ســاخت انبــوه
و تجاری ســازی دســتگاه دیالیــز پرتابــل
دیگــر نیــازی بــه حضــور بیمــاران کلیــوی
بــه بیمارســتان نیســت و بیمــاران کلیــوی در
خانــه و محــل کار خــود می تواننــد خــون را
تصفیــه کننــد.
زمانیــان بیــان داشــت :ماهــواره پیش بینــی
زلزلــه بــا مــرز دانشــی پیشــرفته از طرح هــا
و پروژه هــای شــاخص در دســت ســاخت
ســازمان پژوهش هــای علمــی و صنعتــی
ایــران اســت و عــاوه بــر ان ایــن ســازمان
بــرای حــل کالن مســائل اســتان های کشــور
نیــز امــاده همــکاری و تعامــل اســت.
گفتنــی اســت ،در ایــن اییــن از ۵۵پژوهشــگر
برتــر اســتان قــم در حوزه هــای مختلــف
دانشــی بــا اهــدای لــوح ،تقدیــر بــه عمــل
امــد. صفحه 38
ژپوهش گاه اه و موسسات ژپوهشی
39
اذرماه -1401نشریه شماره13
ماهنامه خبری تحلیلی علوم ،تحقیقات و فناوری
معاون پژوهشی پژوهشگاه شیمی:
ازمایشگاه ازدیاد برداشت نفت و پارک علم وفناوری تولید دارو راه اندازی می شود
معــاون پژوهشــی و تحصیــات تکمیلــی
پژوهشــگاه شــیمی برنامــه هــای ایــن
پژوهشــگاه تــا پایــان امســال را تدویــن
ســه برنامــه ملــی پژوهشــی ،مطالعــات و
فراهم ســازی زیرســاخت ســه طــرح تولیــد
مــواد شــیمیایی ،تاســیس پــارک تخصصــی
علمــی و فنــاوری تولیــد دارو و ازمایشــگاه
ملــی ازدیــاد برداشــت نفــت اعــام کــرد.
بــه گــزارش روابــط عمومــی وزارت علــوم بــه
نقــل از ایرنــا ،شــورای فرهنــگ عمومــی کشــور
بعــد از پیــروزی انقــاب اســامی در ایــران بــا
هــدف گســترش فرهنــگ پژوهــش در کشــور
۲۵اذر را روز ملــی پژوهــش نام گــذاری کــرد.
وزارت علــوم تحقیقــات و فنــاوری نیــز از ســال
( ۱۳۷۹و بــا تغییــرات در ایــن وزراتخانــه از
وزارت فرهنــگ و امــوزش عالــی) چهارمیــن
هفتــه اذر را بــه نــام هفتــه پژوهــش نــام
گذاشــت و پــس از ان از ســال ۱۳۸۴ایــن
نــام بــه هفتــه پژوهــش و فنــاوری تغییــر نــام
یافت.ایــن هفتــه تــا ســال ۱۳۹۸و پیــش از
شــیوع کرونــا هر ســال بــا ابتــکار جدیــد برگزار
می شــد و محــل گردامــدن پژوهشــگران و
فنــاوران ایرانــی از سراســر ایــران در نمایشــگاه
فنــاوری و فن بــازار بــود ،بــا شــیوع کرونــا از
اســفند ۱۳۹۸هفتــه پژوهــش در ســال ۱۳۹۹
بــه صــورت کامــا مجــازی و ســال گذشــته بــه
صــورت ترکیبــی برگــزار شــد .هفتــه پژوهــش
و فنــاوری اســتانی امســال از دوازدهــم تــا
هفدهــم اذر و هفتــه پژوهــش و فنــاوری ملــی
۱۹تــا ۲۵اذر برگــزار می شــود.
در اســتانه هفتــه پژوهــش ،علی اصغــر
محمــدی معــاون پژوهشــی و تحصیــات
تکمیلــی پژوهشــگاه شــیمی در گفت وگــو
بــا خبرنــگار گــروه علــم و امــوزش ایرنــا
بــا تشــریح فعالیت هــای پژوهشــی ایــن
پژوهشــگاه در یــک ســال گذشــته بــه اهمیــت
صنایــع شــیمیایی و دارویــی اشــاره کــرد و
اظهارداشــت :صنایــع شــیمیایی و دارویــی
دومیــن صنعــت بــزرگ جهــان و در حال رشــد
اســت؛ بیــش از ۳۵۰هــزار مــاده شــیمیایی در
ســبد محصــوالت تجــاری شــیمیایی در ســطح
دنیــا داد و ســتد می شــود.
وی افــزود :بــا توجــه بــه منابــع طبیعــی،
معــادن ،نیــروی انســانی متخصــص ،ذخایــر
سرشــار گازی و نفتــی ،تولیــدات متنــوع مواد و
حالل هــای صنعتــی توســط واحدهــای متعــدد
پتروشــیمی داخــل کشــور ،تولیــد و عرضــه
مــواد و حالل هــای شــیمیایی مــورد نیــاز
صنعــت و ازمایشــگاه هــای اموزشـی تحقیقاتی،
صنایــع دارویــی ،کشــاورزی ،نفــت و غیــره
یکــی از اولویت هــای نیازمحــور مراکــز
پژوهشــی و از الزامــات فعالیت هــای دانــش
بنیــان بــه شــمار می ایــد .معــاون پژوهشــی
و تحصیــات تکمیلــی پژوهشــگاه شــیمی و
مهندســی شــیمی ایــران ادامــه داد :بــا توجــه
بــه تعــداد دانش اموختــگان علــوم شــیمی و
مهندســی شــیمی (ســاالنه بیــش از پنــج هــزار
نفــر در مقطــع کارشناســی ارشــد و هــزار نفــر
در مقطــع دکتــری شــیمی در گرایش هــای
مختلــف) ،همچنیــن وجــود منابــع طبیعــی
غنــی شــامل منابــع نفــت و گازی و منابــع
معدنــی عظیــم می تــوان بــرای ایجــاد جهــش
صنعتــی و توســعه ای مبتنــی بــر اقتصــادی
دانــش بنیــان و جلوگیــری از مهاجــرت
نخبــگان ایــن حــوزه اســتفاده کــرد.
تولیــد ۱۳درصــد مــواد موثــره
دارویــی در کشــور
محمــدی بــه امــار دیگــری در ایــن زمینــه
اشــاره کــرد و یــاداور شــد :گــردش مالــی
صنعــت دارو در جهــان بیــش از یــک هــزار
و ۳۰۰میلیــارد دالر در ســال اســت و بــا
محاســبه ســهم ایــران بــر اســاس درصــد
جمعیــت و بــدون در نظــر گرفتــن تنــوع
گونه هــای گیاهــی کــه ۲برابــر قــاره اروپــا
اســت ،رتبــه دوم در ذخایــر گازی و رتبــه ســوم
ذخایــر نفتــی ،واحــد هــای پتروشــیمیایی
متنــوع و گســترده در کشــور ،منابــع غنــی
معدنــی ،ســهم ۲درصــدی در گســترش مــرز
هــای دانــش و اســناد علمــی و شــرکت هــای
متعــدد دارویــی از عــدد نجومــی تجــارت
جهانــی دارو بایــد بیــش از ۱۳میلیــارد دالر
در ســال باشــد.وی ادامــه داد :امــا در شــرایط
فعلــی بیــش از ۲و نیــم میلیــارد دالر بــرای
مــواد اولیــه و موثــره دارویــی صــرف واردات
می شــود و میــزان صــادرات ایــران کمتــر از
۱۰۰میلیــون دالر در ســال اســت .بــر اســاس
گــزارش هــای رســمی حــدود هــزار و ۵۰۰
مولکــول یــا ترکیــب شــیمیایی بــه عنــوان
مــواد اولیــه یــا موثــره دارویــی در کشــور
مصــرف می شــود کــه حــدود ۱۳درصــد
(حــدود ۲۰۰ترکیــب شــیمیایی) از انهــا
داخــل کشــور تولیــد مــی شــود.این مقــدار
تولیــد معــادل حــدود ۲۵درصــد حجمــی
و ۲۳درصــد ریالــی از کل صنعــت دارو در
ایــران اســت .همچنیــن میــزان مصــرف انــواع
کاتالیســت هــا در ایــران حــدود ۳۰هــزار تــن
بــه ارزش بالــغ بــر ۷۰۰میلیــون دالر در ســال
مــی باشــد .معــاون پژوهشــی و تحصیــات
تکمیلــی پژوهشــگاه شــیمی و مهندســی
شــیمی ایــران درمــورد فعالیت هــای پژوهشــی
ایــن پژوهشــگاه در یــک ســال گذشــته هــم
اظهــار داشــت :ســاخت و راه انــدازی ازمایشــگاه
تخصصــی در زمینــه تزریــق مــواد شــیمیایی در
حــوزه ازدیــاد برداشــت نفــت بـــا هــدف رفــع
نیازهــای داخلــی بــا تاکیــد بــر تزریــق مــواد
شــیمیایی بــه مخــازن ایــران باعــث ازدیــاد
برداشــت از چاه هــای نفــت می شــود.
محمــدی گفــت :یــک درصــد افزایــش
برداشــت از ذخایــر نفــت در چاه هــای ایــران
وابســته بــه قیمــت روز نفــت ،در حــدود ۳۵۰
میلیــارد دالر درامــد اضافــه بــرای کشــور
بــه همــراه خواهــد داشــت و در ایــن راســتا
در پژوهشــگاه شــیمی و مهندســی شــیمی
ایــران در ســال ۱۴۰۱ســه برنامــه اصلــی و
ملــی پژوهشــی پیگیــری مــی شــود کــه یــک
مــورد ان از طــرف وزارت علــوم ،تحقیقــات و
فنــاوری ،یــک مــورد مشــترک از طــرف وزارت
علــوم و وزارت بهداشــت ماموریــت داده شــد و
یــک مــورد هــم از طــرف ایــن پژوهشــگاه در
حــال پیگیــری اســت.
راه انــدازی ازمایشــگاه ملــی
ازدیــاد برداشــت نفــت
عضــو هیات علمــی پژوهشــگاه شــیمی
بــه تغییــر مدیریــت پژوهشــگاه در ابتــدای
امســال اشــاره کــرد و افــزود :ماموریــت تولیــد
مــواد شــیمیایی موردنیــاز ایــران بــا رویکــرد
اســتفاده از مــواد خــام پتروشــیمی ها و تبدیــل
انهــا بــه مــواد بــا ارزش افــزوده بیشــتر بــا
اســتفاده از اعضــای هیــات علمــی ،دانشــجویان
و شــرکت های دانــش بنیــان مســتقر در
مرکــز رشــد پژوهشــگاه و اســتفاده از ظرفیــت
پژوهشــگاه ها و دانشــگاه های کشــور همچنیــن
شــرکت های دانش بنیــان فعــال در حــوزه
مــواد شــیمیایی در قــدم بعــدی ،یکــی از برنامه
هــای مهــم پژوهشــگاه در دوره جدیــد اســت.
ایــن ماموریــت ملــی از طــرف وزیــر علــوم
بــه پژوهشــگاه ابــاغ شــد .در ایــن راســتا
جلســات متعــدد برگــزار شــده و بــا برنامــه
ریــزی و امــاده ســازی زیرســاخت ها در
اینــده نزدیــک مــواد شــیمیایی مــورد نیــاز
کشــور به خصــوص در راســتای رفــع نیــاز
تحقیقاتــی دانشــگاه هــا و مراکــز علمــی در
ایــن پژوهشــگاه تولیــد می شــود تــا از خــروج
ارز و خــام فروشــی نفــت جلوگیــری و زمینــه
اشــتغال متخصصــان فراهــم شــود.محمدی
ماموریــت دیگــر ایــن پژوهشــگاه را احــداث
پــارک تخصصــی علمــی و فنــاوری تولیــد
دارو عنــوان کــرد و یــاداور شــد :بــا احــداث
ایــن پــارک دارویــی می توانیــم در راســتای
یکپارچــه ســازی فعالیت هــای تحقیقاتــی و
توســعه دانــش فنــی حدواســط های دارویــی
در راســتای رفــع کمبودهــای دارویــی کشــور را
تولیــد کــرده و بــا جــذب شــرکت هــای فنــاور
و ایجــاد زیرســاخت های تبدیــل مقیــاس
ازمایشــگاهی بــه نیمــه صنعتــی و صنعتــی در
حــوزه دارو و در اختیــار گذاشــتن ایــن خدمات
بــه محققــان ایــن حــوزه و شــرکت های دانــش
بنیــان دارویــی گام موثــری برداشــت.وی
تاکیــد کــرد :ازمایشــگاه ملــی ازدیــاد برداشــت
نفــت بــا رویکــرد اســتفاده از مــواد شــیمیایی از
دیگــر طرح هــای کالنــی اســت کــه پژوهشــگاه
شــیمی و مهندســی شــیمی بــا توجــه بــه
تجربیــات موجــود اعضــای هیــات علمــی خــود
قصــد دارد بــا حمایــت مســووالن تاســیس
کنــد .معــاون پژوهشــی و تحصیــات تکمیلــی
پژوهشــگاه شــیمی و مهندســی شــیمی ایــران
همچنیــن درمــورد طرح هــای تجاری ســازی
شــده در ایــن پژوهشــگاه گفــت :طرح هــای
مختلفــی تجاری ســازی شــده کــه می تــوان
بــه تولیــد مــس و تولیــد لیتیــوم و طــرح
اســتحصال مــس اشــاره کــرد کــه ایــن مــورد
کارفرمــا داشــته و بــه تولیــد رســیده اســت.
بــه گــزارش ایرنــا ،مرکــز پژوهش هــای
شــیمی و مهندســی شــیمی ایــران بــا هــدف
فراهــم کــردن امکانــات پژوهشــی بنیــادی،
کاربــردی و اموزشــی در تمــام زمینه هــای
شــیمی و مهندســی شــیمی و پــرورش
اســتعدادها و خالقیــت موجــود در کشــور
و بهره گیــری از ذخایــر عظیــم نفــت ،گاز،
معــادن ،فلــزات ،گیاهــان دارویــی و نیــز فراهــم
اوردن تمهیــدات بــرای تولیــد نیمه صنعتــی
بــر اســاس تصمیــم جلســه مــورخ ۷/۵/۶۸
شــورای گســترش امــوزش عالــی تاســیس و
در اردیبهشــت ۸۶بــه پژوهشــگاه ارتقــا یافــت.
ایــن پژوهشــگاه در فضایــی حــدود ۱۶
هکتــاری در اراضــی چیتگــر و در جــوار دیگــر
پژوهشــگاه های زیرنظــر وزارت علــوم قــرار
دارد و شــامل چهــار پژوهشــکد ه فنــاوری
پــاک ،پژوهشــکده مهندســی شــیمی و نفــت،
پژوهشــکده فنــاوری هــای نویــن و پژوهشــکده
توســعه فرایندهــای شــیمیایی و مرکــز رشــد
اســت.اثر گذارنــد و مهمتریــن مشــخصه هــای
دانشــگاهها و نظــام امــوزش عالــی اینــده
در سیاســتگذاری ،مدیریــت ،برنامــه ریــزی،
ارزیابــی و اثربخشــی اجتماعــی بــا حضــور
صاحبنظــران ایــن عرصــه مــورد بررســی قــرار
می گیــرد.
همزمان با اغاز به کار نمایشگاه دستاوردهای پژوهشی ،فناوری و فن بازار؛
رونمایی از دو محصول دانش بنیان در پارک علم و فناوری هرمزگان انجام شد
رئیــس پــارک علــم و فنــاوری اســتان
هرمــزگان از رونمایــی دو محصــول دانــش
بنیــان همزمــان بــا اغــاز بــه کار نمایشــگاه
دســتاوردهای پژوهشــی و فنــاوری و فــن بــازار
هرمــزگان خبــر داد.
هرمــزگان ،نماینــده ولــی فقیــه در اســتان و
امــام جمعــه بندرعبــاس ،روســای دانشــگاه هــا
و مراکــز علمــی و تحقیقاتــی ،دانشــجویان و
مدیــران شــرکت هــای دانــش بنیــان رونمایــی
شــد.
بــه گــزارش روابــط عمومــی و امــور بیــن
الملــل پــارک علــم و فنــاوری هرمــزگان،
علیرضــا نصیــری رئیــس پــارک علــم و فنــاوری
هرمــزگان افــزود :ایــن دو محصــول توســط
دو شــرکت دانــش بنیــان مســتقر در پــارک
علــم و فنــاوری تولیــد شــده کــه همزمــان بــا
وی ادامــه داد :در ایــن روز از “دســتگاه
ممانعــت از ترســیب امــاح اب و رســوب
زدایــی تجهیــزات” و “ابــزار صفــر یــاب”
رونمایــی شــد.
اولیــن روز نمایشــگاه دســتاوردهای پژوهشــی
و فنــاوری بــا حضــور پروفســور کامرانــی
معــاون سیاســی و امنیتــی نماینــده اســتاندار
رئیــس پــارک علــم و فنــاوری اســتان
هرمــزگان ابــراز امیــدواری کــرد تــا بــا تولیــد
انبــوه ایــن محصــوالت بتــوان بخــش اعظمــی
از بــازار در اختیــار شــرکت های تولیــد کننــده
ایــن دو محصــول قــرار گیــرد.
دبیــر برگــزاری نمایشــگاه دســتاوردهای
پژوهشــی و فنــاوری و فــن بــازار هرمــزگان در
پایــان گفــت :پــارک علــم و فنــاوری تــاش
می کنــد تــا فناوری هایــی را بــه بــازار عرضــه
کنــد کــه بتوانــد مشــکل مــردم اســتان را حــل
کــرده و در توســعه ملــی و منطقــه ای نقــش
ایفــا کنــد. صفحه 39
ژپوهش گاه اه و موسسات ژپوهشی
ماهنامه خبری تحلیلی علوم ،تحقیقات و فناوری
اذرماه -1401نشریه شماره13
40
پژوهشگاه حوزه و دانشگاه ،قطب پرداختن به مسائل حاشیه نشینی در کشور
معــاون پژوهشــی ،اموزشــی و فنــاوری
پژوهشــگاه حــوزه و دانشــگاه گفــت :ماموریــت
پژوهشــگاه حــوزه و دانشــگاه در تفاهم نامــه
همــکاری امضــا شــده بیــن وزارت کشــور،
وزرات علــوم و پژوهشــگاه حــوزه و دانشــگاه،
«ســاماندهی مســائل فرهنگــی و اجتماعــی
حاشــیه نشــینی در کالن شــهرها» عنــوان
شــده و بنــا بــر ایــن اســت پژوهشــگاه حــوزه و
دانشــگاه ،قطــب پرداختــن بــه مســائل حاشــیه
نشــینی در کشــور شــود و در ایــن زمینــه
دبیرخانــه تاســیس کنــد.
بــه گــزارش روابــط عمومــی پژوهشــگاه حوزه
و دانشــگاه ،دکتــر مجیــد کافــی در رابطــه بــا
یادداشــت تفاهــم همــکاری کــه چنــدی پیــش
میــان وزارت کشــور ،وزرات علــوم و پژوهشــگاه
حــوزه و دانشــگاه امضــا شــد ،اظهــار کــرد:
طرحــی در وزارت علــوم تحت عنــوان ماموریت
گرایــی دانشــگاه ها ،پژوهشــگاه ها و موسســات
امــوزش عالــی مطــرح شــده اســت کــه در
ان دانشــگاه ها موظــف شــدند در خصــوص
ماموریت هــای تخصصــی وزارت کشــور از
طریــق پشــتیبانی علمــی و پژوهشــی از وزارت
کشــور و اســتانداری ها در انجــام ماموریــت
مربوطــه ،تهیــه برنامه هــای مــورد نیــاز جهــت
تحقــق موضــوع توافق نامــه و ارائــه پیشــنهاد
بــه وزارت کشــور ،بــه کارگیــری ظرفیـت هــای
بــا وزارت کشــور و وزارت علــوم امضــا شــده
اســت ،تعییــن می شــود.
ســخت افــزاری و نــرم افــزاری دانشــگاه ها
بــرای انجــام محورهــای ماموریتــی ،تعریــف
ن نامــه
پروژه هــای تحصیــات تکمیلــی (پایــا
هــای کارشناســی ارشــد و رســاله های دکتــرا)،
معرفــی اعضــای هیئــت علمــی جهــت گذراندن
دوره هــای فرصــت مطالعاتــی و همــکاری در
راســتای اســتفاده از دوره هــای پســادکترا بــا
معاونت هــا و ســازمان های تابعــه ایــن وزارت
کــه طرف هــای توافق نامه هــا هســتند،
همــکاری کننــد.
وی افــزود :از ایــن میــان 15مرکــز دانشــگاهی
و موسســه پژوهشــی اعــم از دانشــگاه تهــران،
دانشــگاه عالمــه طباطبایــی و دانشــگاه شــهید
بهشــتی مســتثنا شــدند و ماموریــت ان هــا بــه
طــور مســتقیم توســط وزرات کشــور تعییــن
می شــود؛ پژوهشــگاه حــوزه و دانشــگاه نیــز
یکــی از ایــن مراکــز اســت کــه ماموریــت ان به
طــور مســتقیم بــر اســاس تفاهم نامــه ای کــه
معــاون پژوهشــی ،اموزشــی و فنــاوری
پژوهشــگاه حــوزه و دانشــگاه گفــت :ماموریــت
پژوهشــگاه حــوزه و دانشــگاه از زمــان مطــرح
شــدن ایــن بحــث ،تحــت عنــوان «ســاماندهی
مســائل فرهنگــی و اجتماعــی حاشــیه نشــینی
در کالن شــهرها» تعییــن شــد و بنــا بــر ایــن
اســت پژوهشــگاه حــوزه و دانشــگاه ،قطــب
پرداختــن بــه مســائل حاشــیه نشــینی در
کشــور شــود و در ایــن زمینــه دبیرخانــه ای را
نیــز تاســیس کنــد.
کافــی تصریــح کــرد :هم چنیــن بایــد بخشــی
از ماموریــت گروه هــای مختلــف پژوهشــگاه
حــوزه و دانشــگاه اعــم گــروه جامعــه شناســی،
گــروه روانشناســی ،گــروه علــوم تربیتــی،
گــروه اقتصــاد ،گــروه علــوم سیاســی و گــروه
مدیریــت ،حــول محــور حاشــیه نشــینی
متمرکــز شــده و ایــن گروه هــا پروژه هایــی را
نیــز در ایــن رابطــه تعریــف کننــد.
وی ادامــه داد :در بحــث امــوزش نیــز برخــی
از پایــان نامه هــای پژوهشــگاه حــوزه و
دانشــگاه بایــد حــول بحــث حاشــیه نشــینی
طــرح شــود و نیــز نتایجــی کــه پژوهشــگاه در
دفتــر تســهیل گری امیــن ابــاد و هم چنیــن
اقداماتــی کــه در رابطــه بــا بحــث اعتیــاد و
طــاق در حاشــیه نشــینی در اســتان هرمزگان
انجــام داده اســت ،منقــح و مکتــوب شــوند.
معــاون پژوهشــی ،اموزشــی و فنــاوری
پژوهشــگاه حــوزه و دانشــگاه اظهــار کــرد:
پژوهشــگاه حــوزه و دانشــگاه موظــف اســت
در راســتای ایــن تفاهم نامــه ،بانــک اطالعاتــی
علمــی از تمــام اطالعــات موجــود اعــم از
پایان نامه هــا ،مقــاالت و کتاب هایــی کــه در
بحــث حاشــینه نشــینی کار کرده انــد را ایجــاد
کنــد.
کافــی در پایــان گفــت :هم چنیــن پژوهشــگاه
حــوزه دانشــگاه می بایســت شــبکه ای بیــن
محققــان ،پژوهشــگران ،اســاتید و اعضــای
هیئــت علمــی دانشــگاه ها و مراکــز امــوزش
عالــی در زمینــه حاشــینه نشــینی بــا محوریــت
پژوهشــگاه ایجــاد کــرده و ایــن دیدگاه هــای
علمــی را بــه سیاســت مداران و ارگان هــای
اجرایــی کــه در بحــث حاشــیه نشــینی کار
می کننــد ارائــه دهــد تــا ان هــا بتواننــد در
برنامه ریزی هــا و سیاســت گذاری هایشــان
ایــن مــوارد را مدنظــر داشــته و رعایــت کننــد،
در ذیــل ایــن تفاهــم نامــه نیــز قراردادهایــی
بــرای انجــام اقدامــات منعقــد خواهــد شــد.
مناسبت هفته پژوهش برگزار می شود:
برپایی نمایشگاه مشترک اثار تعاملی موزه ای و گردش علمی با پژوهشگران رویان در باشگاه بانک مرکزی
نمایشــگاه مشــترک مــوزه ملــی علــوم و
فنــاوری ایــران بــا پژوهشــگاه رویــان و بانــک
مرکــزی بــا عنــوان «نمایــش اثــار تعاملــی
مــوزه ای و گــردش علمــی بــا پژوهشــگران
رویــان» از 26اذر الــی 1دی 1401در محــل
باشــگاه بانــک مرکــزی برگــزار می شــود.
بــه گــزارش روابــط عمومــی مــوزه ملــی علــوم
و فنــاوری ایــران ،نمایشــگاه موقــت مشــترک،
مــوزه ملــی علــوم و فنــاوری ایــران ،پژوهشــگاه
رویــان و بانــک مرکــزی جمهــوری اســامی
ایــران بــه مناســبت هفتــه ملــی پژوهــش و
فنــاوری بــه مــدت 6روز و از تاریــخ 26اذر
لغایــت 1دی 1401در محــل باشــگاه بانــک
مرکــزی واقــع در خیابــان پاســداران ،باالتــر از
س ـه راه ضرابخانــه ،بیــن نگارســتان 8و 9برپــا
می شــود.
بــر اســاس ایــن گــزارش ،در ایــن نمایشــگاه
مــوزه ملــی علــوم و فنــاوری ایــران اثــاری
از بخــش علــوم جدیــد و در حوزه هــای
«حرکــت»« ،نــور» و «الکترومغناطیــس»
بــا عنــوان «نمایــش اثــار تعاملــی مــوزه ای»
بــه نمایــش می گــذارد و پژوهشــگاه رویــان
در بخش هــای «ســلول های بنیــادی»،
ســلول درمانی و دیابــت»« ،مهندســی بافــت و
انــدام»« ،جنین شناســی و زیســت انجمــاد»،
«مــاده وراثتــی» و «واکســن های نوترکیــب»
در قالــب «گــردش علمــی بــا پژوهشــگران
رویــان» بــه عالقه منــدان اطالعاتــی می دهــد.
گفتنــی اســت ،ایــن نمایشــگاه فقــط بــرای
دانش امــوزان مــدارس دوره متوســط مناســب
بــوده و بازدیــد بــه صــورت گروهــی از طریــق
هماهنگــی بــا روابــط عمومــی مــوزه ملــی
علــوم و فنــاوری ایــران امکان پذیــر اســت
و دانش امــوزان قــادر خواهنــد بــود در ســه
ســانس از 8:45الــی 13و بــا ظرفیــت محــدود
از نمایشــگاه مذکــور بازدیــد کننــد.
عالقه منــدان بــرای کســب اطالعــات
بیشــتر و هماهنگــی بــرای بازدیــد از
نمایشــگاه ،می تواننــد بــا شــماره های
09198962007-8تمــاس بگیرنــد یــا بــه
وبســایت مــوزه ملــی علــوم و فنــاوری ایــران
/http://inmost.irمراجعــه کننــد.
حضور فعال موزه ملی علوم و فناوری ایران در بیست و سومین نمایشگاه دستاوردهای پژوهش ،فناوری و فن بازار۱۴۰1-
مــوزه ملــی علــوم و فنــاوری ایــران بــه
مناســبت هفتــه پژوهــش ،از تاریــخ ۱۹الی ۲۲
اذرمــاه ،۱۴۰۱در بیســت و ســومین نمایشــگاه
دســتاوردهای پژوهــش ،فنــاوری و فن بــازار در
نمایشــگاه بین المللــی تهــران ســالن ۲۷غرفــه
۳۲بــه معرفــی توانمندی هــا و دســتاوردهای
علمی-پژوهشــی خــود می پــردازد.
بــه گــزارش روابــط عمومــی مــوزه ملــی
علــوم و فنــاوری ایــران ،بیســت و دومیــن
نمایشــگاه دســتاوردهای پژوهــش ،فنــاوری و
فن بــازار بــه مناســبت هفتــه پژوهــش و بــا
میزبانــی وزارت علــوم ،تحقیقــات و فنــاوری و
بــا شــعار «پژوهــش و فنــاوری ،پیشــران تولیــد
دانش بنیــان و اشــتغال افریــن» از روز شــنبه
۱۹اذرمــاه ۱۴۰۱در نمایشــگاه بین المللــی
تهــران اغــاز بــه کار می کنــد و مــوزه ملــی
علــوم و فنــاوری جمهــوری اســامی ایــران بــه
عنــوان یــک موسســه پژوهشــی زیر نظــر وزارت
عتــف ،بــا حضــور در ایــن نمایشــگاه اقــدام بــه
معرفــی توانمندی هــا و دســتاوردهای علمــی و
پژوهشــی ایــن مجموعــه خواهــد کــرد.
براســاس ایــن گــزارش ،مــوزه ملــی علــوم
و فنــاوری در ایــن نمایشــگاه در نظــر دارد
فعالیت هــای ترویجــی خــود همچــون
نمایشــگاه های ســیار ،جشــنواره علــم بــرای
همــه و رویدادهــای علمــی ،نشســت های
تخصصــی ،ســخنرانی های ســار (ســخنگاه
اندیشــه های راهبــر) را معرفــی کنــد.
همچنیــن در مذاکــره بــا دانشــگاه ها و مراکــز
اموزشــی امادگــی خــود را بــرای همــکاری
در مستندســازی ،طراحــی مفهومــی و
محیطی(فیزیکــی) فعالیت هــای ترویجــی
دانشــگاه ها ،مراکــز و موسســات پژوهشــی
جهــت معرفــی پیشــینه ،توانمندی هــا و
نقــاط عطــف ،دســتاوردهای علمــی -پژوهشــی
ان هــا بــه عمــوم مــردم در قالــب راه انــدازی
تــاالر افتخــارات ،موزه هــای دانشــگاهی،
طراحــی نمایشــگاه های تعاملــی ،فعالیت هــا و
ُجنگ هــای علمــی اعــام خواهــد کــرد.
گفتنــی اســت مــوزه ملــی علــوم و فنــاوری
ایــران بــه عنــوان یــک موسســه پژوهشــی
زیــر نظــر وزارت علــوم ،تحقیقــات و فنــاوری
فعالیــت نمایشــگاهی خــود را از ســال ۱۳۸۹
اغــاز کــرده اســت .ترویــج علــم و تســهیل
ارتبــاط شــهروندان بــا علــم ،پاسداشــت
دســتاوردهای دانشــمندان ایرانــی – اســامی
و بازنمایــی فناوری هــای بومــی ایرانیــان
مهم تریــن اهــداف مــوزه اســت.
عالقه منــدان بــرای کســب اطالعــات بیشــتر
بــه وبســایت مــوزه ملــی علــوم و فنــاوری بــه
ادرس /https://www.inmost.irمراجعــه
و یــا بــا شــماره های 02188203530و
09198962007تمــاس حاصــل کننــد. صفحه 40
ژپوهش گاه اه و موسسات ژپوهشی
41
ماهنامه خبری تحلیلی علوم ،تحقیقات و فناوری
اذرماه -1401نشریه شماره13
بیست و سومین نمایشگاه دستاوردهای پژوهشی هرمزگان افتتاح شد
بیســت و ســومین نمایشــگاه دســتاوردهای
پژوهشــی ،فنــاوری و فــن بــازار در هرمــزگان
امــروز ۱۲ ،اذرمــاه بــه مناســبت هفتــه پژوهش
و فنــاوری بــا حضــور نماینــده ولی فقیــه در
اســتان ،معــاون سیاســی ،اجتماعــی و امنیتــی
اســتانداری هرمــزگان ،رئیــس پــارک علــم
و فنــاوری هرمــزگان ،روســای دانشــگاه ها و
جمعــی از پژوهشــگران اســتان افتتــاح شــد.
بــه گــزارش روابــط عمومــی و امــر بیــن الملل
پــارک علــم و فنــاوری هرمــزگان؛ علیرضــا
نصیــری ضمــن اشــاره بــه منویــات مقــام
معظــم رهبــری در رابطــه بــا شــرکت هــای
دانــش بنیــان و اقتصــاد مبتنــی بــر دانــش
گفــت :در ایــن نمایشــگاه دانشــگاه های
اســتان ،تعــدادی از صنایــع و شــرکت های
دانش بنیــان ،مراکــز رشــد و مراکــز تحقیقاتــی
و پژوهشــی هرمــزگان و واحدهــای تحقیــق و
توســعه برخــی دســتگاه های اجرایــی در قالــب
۵۰غرفــه در ایــن نمایشــگاه دســتاوردهای
پژوهشــی خــود را از امــروز ۱۲ ،تــا ۱۷اذر
از ســاعت ۸تــا ۱۵بــرای عمومــی مــردم بــه
نمایــش می گذارنــد.
وی افزود:هــدف از برگــزاری ایــن نمایشــگاه
ارائــه دســتاوردهای یــک ســاله پژوهــش و
فنــاوری اســتان و بسترســازی در جهت توســعه
فنــاوری و ایجــاد ارتبــاط میــان تولیدکننــدگان
فنــاوری و واحدهــای مصرف کننــده مــی
باشــد.
علیرضــا نصیــری گفــت :در ایــن نمایشــگاه
شــرکت های مســتقر در مرکــز رشــد و
واحدهــای فنــاور جهــاد دانشــگاهی اســتان
هرمــزگان ،و شــرت هــای مســتقر در پــارک
علــم و فنــاوری نیــز حضــور داشــته و بــه
معرفــی دســتاوردها و محصوالت و خدماتشــان
پرداختنــد.
نماینــده ولی فقیــه در هرمــزگان در مراســم
افتتاحیــه ایــن نمایشــگاه ،بــا اشــاره بــه اینکــه
کمیت ـه ای بــرای پیگیــری مشــکالت و مســائل
شــرکت های دانش بنیــان در اســتان ایجــاد
خواهــد شــد ،اظهــار کــرد :نیــاز اســت کــه
ایــن جنــس نمایشــگاه ها بــه صــورت متــداول
و پیوســته در اســتان برگــزار شــود.
محمــد
حجت االسالم والمســلمین
عبــادی زاده بــا تاکیــد بــر اینکــه دســتاوردهای
مجموعــه
دانش بنیان هــا،
جوان هــا،
دســتگاه ها و نهادهایــی کــه در کارهــای
پژوهشــی فعالیــت دارنــد ،اثــار ارزشــمندی
از مســائل اصلــی پژوهشــگران اســت کــه از
تقاضــا می کنــم همــه مســئولین اســتان،
دســتگاه ها و صنایــع پــای کار بیاینــد و
از ظرفیــت شــرکت های دانش بنیــان و
دانشــگاه ها و پــارک علــم و فنــاوری اســتفاده
و حمایــت کننــد.
اســت و بایــد عرضــه شــود ،افــزود :ایــن
نمایشــگاه در جایــگاه خــود مشــوقی بــرای
جوان هــای اســتان اســت و ایــن موضــوع بــه
پیشــبرد برنامه هــای اموزشــی اســتان کمــک
خواهــد کــرد.
نماینــده ولی فقیــه در هرمــزگان بــا تاکیــد
بــر ضــرورت پیــروی از منویــات مقــام معظــم
رهبری(مدظله العالــی) مبنــی بــر اینکــه
دانشــگاه ها بایــد از مقالــه محــوری بــه
ســمت حــل مســئله بیاینــد ،تصریــح کــرد:
حــل مســائلی کــه مــردم و دســتگاه ها بــا
ان مواجه انــد ،اتفاقــی اســت کــه در ایــن
نمایشــگاه رخ می دهــد.
عبــادی زاده عنــوان کــرد :حمایت هــای بعــد
از تولیــد اولیــه در جهــت تجاری ســازی یکــی
وی بــا تاکیــد بــر اینکــه اگــر شــرکت های
دانش بنیــان اســتان می تواننــد مســئله ای را
حــل کننــد ،صنایــع نبایــد حــل مســائل خــود
را بــه جــای دیگــری ارجــاع دهنــد ،اظهــار
کــرد :بایــد در همیــن اســتان اعتمــاد ایجــاد
و از تجاری ســازی کاالی تولیــدی حمایــت
شــود.
عبــادی زاده در پایــان خاطرنشــان کــرد:
کمیتـه ای در اســتان بــرای پیگیــری مشــکالت
و مســائلی کــه دانش بنیان هــا دارنــد ایجــاد
می شــود .امــروز بــا درد و دل هــای بســیاری
از تولیدکننــدگان مواجــه بــودم کــه در ایــن
خصــوص گالیــه داشــتند.
گفتنــی اســت دبیــر اجرایــی بیســت و
ســومین نمایشــگاه دســتاوردهای پژوهشــی،
فنــاوری و فــن بــازار هرمــزگان رئیــس پــارک
علــم و فنــاوری هرمــزگان مــی باشــد.
استاندار هرمزگان در حاشیه بازدید از نمایشگاه دستاوردهای پژوهش ،فناوری و فن بازار:
به دنبال نهادیه سازی اکوسیستم فناوری در هرمزگان هستیم
اســتاندار هرمــزگان گفــت :در هرمــزگان بــه
دنبــال اکوسیســتم فنــاوری هســتیم کــه بایــد
دانــش امــوز از مدرســه تحــت امــوزش فــن
محــور قــرار گیــرد تــا رســیدن بــه دانشــگاه
مهــارت امــوزی و فــن محــوری را اموختــه
باشــد.
بــه گــزارش روابــط عمومــی و امــور بیــن
الملــل پارک علــم و فنــاوری هرمــزگان؛ مهدی
دوســتی در حاشــیه بازدید از بیســت و ســومین
نمایشــگاه دســتاوردهای پژوهشــی ،فنــاوری
و فــن بــازار هرمــزگان گفــت :برگــزاری ایــن
نمایشــگاه در ابعــاد مختلــف نیــز نشــان داد
کــه در حــوزه پژوهــش دســتاوردهای بزرگــی
بــرای هرمــزگان داشــته اســت.
وی بــا بیــان اینکــه نســبت بــه گذشــته
تغییــرات موثــری انجــام شــده اســت ،تصریــح
کــرد :پایــان نامــه هــا بــه ســمت برطــرف
کــردن نیازهــای اســتان ســوق داده شــده و
ایــن درســت همــان اقدامــی اســت کــه بارهــا
بــه ان تاکیــد کرده ایــم و ایــن یعنــی یــک
قــدم بــه جلــو و پیشــرفت.
اســتاندار هرمــزگان بــا اشــاره بــه اینکــه در
بحــث تجــاری ســازی ،مســاله اصلــی مارکــت
یــا بــازار اســت کــه بــا پشــتیبانی و تامیــن
کنیــم ،خاطرنشــان کــرد :در بحــث زیرســاخت
هــا نیــز ایــن قــول را مــی دهیــم کــه تمــام قــد
پشــتیبان شــرکت هــای دانــش بنیــان بــوده و
هســتیم و در بحــث حمایــت و پشــتیبانی هــم
همــراه و حامــی خواهیــم بــود.
دوســتی بــا بیــان اینکــه اولویــت اصلــی مــا
توســعه مراکــز موجــود اســت ،اظهــار کــرد:
در هرمــزگان بــه دنبــال اکوسیســتم فنــاوری
هســتیم کــه بایــد دانــش امــوز از مدرســه
تحــت امــوزش فــن محــور قــرار گیــرد تــا
اهــداف برنامــه ریــزی شــده را عملــی کننــد.
اســتاندار هرمــزگان بــا بیــان اینکــه صنایــع
مســتقر در هرمــزگان در مقیــاس بــزرگ
هســتند و خوشــه صنعتــی و خدماتــی ان ها در
هرمــزگان شــکل نگرفتــه اســت ،تصریــح کــرد:
بایــد بــه ســمت تشــکیل خوشــه هــا پیــش
برویــم تــا بتوانیــم ظرفیــت ســازی کنیــم.
رســیدن بــه دانشــگاه مهــارت امــوزی و فــن
محــوری را اموختــه باشــد.
وی بــا اشــاره بــه اینکــه اگــر اکوسیســتم
فنــاوری پیــاده شــود دیگــه جزیــره کاری
در ایــن حــوزه صــورت نمــی گیــرد ،اظهــار
کــرد :در ایــن پــروژه پــارک علــم و فنــاوری و
دانشــگاه هرمــزگان محــور کار هســتند و بایــد
یــک محیــط فنــاور ایجــاد کننــد تــا بتوانیــم
وی بــا اشــاره بــه اینکــه تاکنــون در بودجــه
هرمــزگان کمــک فنــی اعتبــاری اســتفاده
نشــده بــود کــه در بودجــه امســال ۲۰درصــد
معــادل ۲۰۶میلیــارد تومــان بــرای زنجیــره
تولیــد دانــش بنیــان در نظــر گرفتــه شــده
اســت ،خاطرنشــان کــرد :در ســال اینــده ایــن
بودجــه افزایــش ۵درصــدی خواهــد داشــت تــا
بتوانیــم برنامــه هــای در نظــر گرفتــه بــه ویــژه
در بخــش زیرســاخت و توســعه بــازار را توســعه
دهیــم.
همزمان با برگزاری نمایشگاه دستاوردهای پژوهشی و فناوری هرمزگان؛
تفاهم نامه همکاری مشترک بین پارک علم و فناوری و جهاد دانشگاهی منعقد شد
در حاشــیه بیســت و ســومین نمایشــگاه
دســتاوردهای پژوهشــی ،فنــاوری و فــن بــازار
در اســتان هرمــزگان تفاهــم نامــه همــکاری
مشــترک بیــن پــارک علــم و فنــاوری و جهــاد
دانشــگاهی هرمــزگان منعقــد شــد
بــه گــزارش روابــط عمومــی و امــور بیــن
الملــل پــارک علــم و فنــاوری هرمــزگان ،
تفاهــم نامــه همــکاری مشــترک انعقــاد بیــن
پــارک علــم و فنــاوری و جهــاد دانشــگاهی
هرمــزگان در راســتای توســعه اکوسیســتم
کارافرینــی و شــکل گیــری پایــدار زیســت
بــوم کارافرینــی و اســتارتاپی در اســتان در
جهــت رونــق تولیــد و توســعه دانــش فنــی و
همچنیــن بــه منظــور بهــره منــدی از امکانــات،
توانمنــدی هــا و ظرفیــت هــای موجــود و
افزایــش کمــی و کیفــی بــا هــدف تجــاری
ســازی نتایــج تحقیقــات ،پذیــرش و حمایــت
از ایــده هــا و طــرح هــای نواورانــه مرکــز
رشــد و مرکــز نــواوری و شــتابدهی جهــاد
دانشــگاهی هرمــزگان در حاشــیه بیســت و
ســومین نمایشــگاه دســتاوردهای پژوهشــی،
فنــاوری و فــن بــازار در اســتان هرمــزگان
منعقــد گردیــد.
هــدف از انعقــاد ایــن تفاهــم نامــه همــکاری
هــای مشــترک در زمینــه تقویــت و توســعه
همــکاری هــا و فعالیــت هــای مشــترک
علمــی ،فنــاوری ،پژوهشــی ،فرهنگــی،
کارافرینــی و تجــاری ســازی طــرح هــای
فناورانــه واحدهــای فنــاور مرکــز رشــد و مرکــز
نــواوری و شــتابدهی جهــاد دانشــگاهی بــرای
تامیــن نیازهــای داخلــی ،توســعه دانــش فنــی،
تجــاری ســازی محصــوالت فناورانــه و توســعه
بــازار محصــوالت در داخــل و خــارج کشــور
و همچنیــن حمایــت از فنــاوران و صاحبــان
ایــده از طریــق برگــزاری رویدادهــای مختلــف
کارافرینــی از قبیــل رویدادهــای دورهمــی،
تــازه شــو ،ایــده شــو ،دمــو دی و ....بــه
صــورت انالیــن و حضــوری بیــن پــارک علــم و
فنــاوری اســتان هرمــزگان و جهــاد دانشــگاهی
هرمــزگان بــا در نظــر گرفتــن کلیــه امکانــات
طرفیــن اعــم از اموزشــی ،پژوهشــی ،اشــتغال،
فرهنگــی ،فنــاوری ،فنــی ،نیــروی انســانی،
تجربــه و تخصــص عنــوان شــده اســت. صفحه 41
صفحه 42
شورای عالی انقالب فرهنگی
43
ماهنامه خبری تحلیلی علوم ،تحقیقات و فناوری
رهبر انقالب اسالمی در دیدار رئیس و اعضای شورای عالی انقالب فرهنگی مطرح کردند:
لزوم شناخت دقیق ضعف های فرهنگی ،تالش برای یافتن راه حل و ترویج گزاره های صحیح
انقــاب فرهنگــی اســت
شورای عالی انقالب فرهنگی
رئیــس و اعضــای شــورای عالــی انقــاب
فرهنگــی عصــر امــروز ســه شــنبه بــا حضــور
در حســینیه امــام خمینــی(ره) بــا حضــرت
ایــت اهلل خامنــه ای رهبــر انقــاب اســامی
دیــدار کردنــد.
هدایــت فرهنگــی کشــور ،شــان و
نقــش اصلــی شــورای عالــی انقالب
فرهنگی اســت
انچه خواهید خواند:
لــزوم شــناخت دقیــق ضعف هــایفرهنگــی ،تــاش بــرای یافتــن
راه حــل و ترویــج گزاره هــای
صحیــح
ماهیــت انقــاب اســامی فرهنگــیاســت
بیانــات امــام راحــل و مقــام معظــمرهبــری چــراغ راه شــورای عالی
انقــاب فرهنگــی در مســیر تحــول
هســتند /هــر تحولــی بایــد ناظــر بــر
ارتقــای بهــره وری و اجــرای عدالــت
باشــد
بــرای تقویــت فرهنــگ و اقتــدارفرهنگــی بایــد کار همــه جانبــه ای
صــورت گیرد/علــم توانمنــد ،موجــب
تقویــت ضریــب قــدرت ملــی می شــود
محوریــت عالمــه طباطبایــی درســاخت مکتــب علــوم اجتماعــی
انقــاب اســامی
حضــرت ایــت اهلل خامنــه ای رهبــر معظــم
انقــاب اســامی عصــر امــروز (سه شــنبه) در
دیــدار اعضــای شــورای عالی انقــاب فرهنگــی،
هدایــت فرهنگــی کشــور را ،شــان و نقــش
اصلــی ایــن شــورا خواندنــد و بــا اشــاره بــه
ضــرورت بازســازی انقالبــی ســاختار فرهنگــی
کشــور گفتنــد :شــورای عالی انقــاب فرهنگــی
بایــد بــا رصــد و شــناخت دقیــق ضعف هــا و
گزاره هــای غلــط فرهنگــی در عرصه هــای
مختلــف ،راه حل هــای عالمانــه ای بــرای رواج
گزاره هــای صحیــح و پیش بَرنــده ،ارائــه
کنــد.
رهبــر انقــاب اســامی در ابتــدای ســخنان
خــود نکتــه ای را در مــورد شــورای عالی
انقــاب فرهنگــی بیــان کردنــد و بــا اشــاره بــه
حضــور افــراد برجســته و نخبــه و صاحب نظــر
در ایــن شــورا گفتنــد :بــا وجــود غنــا و تــراز
بــاالی افــراد حاضــر در ایــن شــورا ،امــا هویــت
جمعــی شــورای عالی بــه تناســب اعضــای ان،
بــروز الزم را نــدارد و الزم اســت تاثیرگــذاری
شــورا در مســائل فرهنگــی کشــور تقویــت
شــود ،البتــه اعضــاء شــورا اشــتغاالت دیگــری
نیــز دارنــد و ایــن توقــع وجــود نــدارد کــه اعضا
از کارهــای اصلــی خــود بــاز بماننــد امــا انتظــار
ایــن اســت کــه بــرای امــور مربــوط بــه شــورا
وقــت مناســب و کافــی گذاشــته شــود.
مهمتریــن نقــش و وظیفه شــورای
عالــی انقــاب فرهنگــی ،هدایــت
فرهنگــی کشــور اســت
ایشــان بــا طــرح ایــن ســوال کــه شــان
و وظیفــه شــورای عالی انقــاب فرهنگــی
چیســت ،گفتنــد :مهمتریــن نقــش و وظیفــه
ایــن شــورا ،هدایــت فرهنگــی کشــور و جامعــه
اســت.
حضــرت ایــت اهلل خامنــه ای بــا تاکیــد بــر
اینکــه شــیوه هدایــت فرهنگــی دســتگاه های
رســمی بــا هدایــت فرهنگــی تشــکل های
مردمــی متفــاوت اســت ،گفتنــد :شــورای عالی
انقــاب فرهنگــی می توانــد بــا هدایــت صحیــح
هــزاران تشــکل مردمــی کــه در کارهــای
فرهنگــی متنــوع و گســترده ای فعالیــت دارنــد،
زمینه ســاز شــکل گیری حرکــت عمومــی
در مقوله هــای مهمــی همچــون گســترش
فرهنــگ قناعــت و عــدم اســراف شــود.
ضمانــت اجــرای اســناد حضــور
روســای ســه قــوه در شــورای عالی
ایشــان ایجــاد چنیــن حرکت هــای عمومــی
بــرای فرهنگ ســازی و یــا اصــاح فرهنگ هــای
غلــط را بخشــی از مهندســی فرهنگی دانســتند
و در مــورد هدایــت دســتگاه های فرهنگــی
دولتــی ،افزودنــد :در مــورد دســتگاههایی
همچــون فرهنــگ و ارشــاد اســامی ،امــوزش
و پــرورش ،ســازمان تبلیغــات و صداوســیما،
هدایــت فرهنگــی ،فقــط بــا ابــاغ ســندهای
تحــول امکان پذیــر نمی شــود بلکــه بایــد ایــن
ســندها محقــق و اجرایــی شــوند و ضمانــت
اجــرای انهــا هــم حضــور روســای ســه قــوه در
شــورای عالی انقــاب فرهنگــی اســت.
لــزوم بازســازی انقالبــی ســاختار
فرهنگــی کشــور
رهبــر انقــاب اســامی همچنیــن بــا اشــاره
بــه ســخنان ســال گذشــته خــود در دیــدار
بــا هیــات دولــت مبنــی بــر لــزوم بازســازی
انقالبــی ســاختار فرهنگــی کشــور گفتنــد:
منظــور از ســاختار ،ســاختار فرهنگــی جامعــه
و ذهنیــت و فرهنــگ حاکــم بــر ان و در یــک
کالم نرم افــزاری اســت کــه افــراد جامعــه بــر
اســاس ان در زندگــی فــردی و جمعــی خــود
عمــل می کننــد.
حضــرت ایــت اهلل خامنــه ای افزودنــد :اینکــه
ســاختار بایــد بازســازی انقالبــی شــود بــه ایــن
علــت اســت کــه انقــاب اســامی بواســطه
رهبــری امــام(ره) و حرکــت مــردم ،معجزه گــر
بــود و بــا روحیــه تهاجمــی خــود بنیان هــای
سیاســی ،فرهنگــی و اجتماعــی و گزاره هــای
غلــط حاکــم بــر اذهــان مــردم را تغییــر داد.
رهبــر انقــاب اســامی ،بــا اشــاره بــه فرهنــگ
«مــا نمــی توانیــم» بــه عنــوان یکــی از
گزاره هــای غلــط حاکــم بــر جامع ـه ی قبــل از
انقــاب اســامی گفتنــد :انقــاب بــا ســازندگی
و حرکت هــای خالقانــه ایــن ذهنیــت را بــه
تدریــج تغییــر داد کــه نتیجــه ان انجــام
کارهــای بزرگــی همچــون ســاخت ســدها،
نیروگاههــا ،بزرگراههــا ،تجهیــزات صنایــع
نفــت و گاز و بســیاری از زیرســاختها به دســت
متخصصــان جــوان داخلــی بــود.
رهبــر انقــاب اســامی فرهنــگ «شــیفتگی
بــه غــرب» و حتــی اســتفاده از لغــات فرنگــی
را یکــی دیگــر از گزاره هــای فرهنگــی غلــط
حاکــم بــر جامعــه دانســتند کــه انقــاب
اســامی موجــب تغییــر ایــن گــزاره نادرســت و
تبدیــل ان بــه فرهنــگ «اعتــراض بــه غــرب»
شــد.
حضــرت ای ـت اهلل خامن ـه ای ،تغییــر فرهنــگ
«خودپســندی و شــهرت» بــه فرهنــگ «ایثــار
و از خودگذشــتگی» را نمونــه تاثیرگــذاری
فرهنگــی انقــاب اســامی بــر زندگی شــخصی
افــراد برشــمردند و خاطرنشــان کردنــد :بــا
وجــود تغییــر بســیاری از بنیان هــای غلــط
امــا عوامــل مختلــف بــه مــرور زمــان موجــب
تضعیــف روحیــه تهاجمــی انقــاب می شــود
کــه بایــد ایــن موضــوع مــورد مراقبــت و رصــد
جــدی قــرار گیــرد تــا دوبــاره ان بنیان هــای
غلــط ســر بــر نیاورنــد.
ایشــان افزودنــد :می تــوان بــه کمــک
پایه هــای فکــری انقــاب و جوانــان فعــال،
ان فرهنــگ و روحیــه انقالبــی را بــار دیگــر
تجدیــد کــرد و یــک حرکــت عظیــم فرهنگــی
بوجــود اورد.
حضــرت ایــت اهلل خامنــه ای ایــن موضــوع
را یکــی از کارهــای اساســی شــورای عالی
انقــاب فرهنگــی دانســتند و گفتنــد :شــورا
بایــد بــرای تحقــق ایــن موضــوع ،فکــر و کار
و برنامه ریــزی کنــد.
ِ
تغییــرات پنهــان
رصــد دائــم
فرهنگــی و عــاج بــه موقــع انهــا
از ملزومــات بازســازی انقالبــی
ســاختار فرهنگــی کشــور اســت
حضــرت ایــت اهلل خامنــه ای رصــد دائــم
تغییــراتِ معمــوالً پنهــان فرهنگــی و عــاج
بــه موقــع انهــا را از ملزومــات بازســازی
انقالبــی ســاختار فرهنگــی کشــور برشــمردند و
افزودنــد :اگــر در فهــم مســتمر ایــن تغییــرات
و ممانعــت از اثرگــذاری منفــی انهــا دچــار
ضعــف و عقب ماندگــی شــویم حتمــاً جامعــه
دچــار خســارت خواهــد شــد کــه اشــفتگی
فرهنگــی یــا افتــادن زمــام امــور فرهنگــی
مهمتریــن ایــن
کشــور بــه دســت دیگــران
ِ
خســارات اســت.
مهندســی صحیــح فرهنگــی کاری
بنیانــی بــرای اصــاح ســاختار
فرهنگــی کشــور اســت
حضــرت ایـت اهلل خامنـه ای مهندســی صحیــح
فرهنگــی را کاری بنیانــی بــرای اصالح ســاختار
فرهنگــی خواندنــد و گفتنــد :هوشــیاری
دائــم ،شــناخت دقیــق ضعفهــای فرهنگــی
در عرصه هایــی نظیــر اجتمــاع ،سیاســت،
خانــواده ،ســبک زندگــی و دیگــر عرصــه هــا
و تــاش بــرای دســتیابی بــه راه حل هــای
عالمانــه بــرای رفــع نقــاط ضعــف و ترویــج
گــزاره هــای صحیــح فرهنگــی ،از الزامــات
اساســی مهندســی فرهنگــی کشــور اســت.
رهبــر انقــاب ،مهندســی فرهنگــی را موجــب
روشــن شــدن تکالیــف دســتگاه های مختلــف
از جملــه امــوزش و پــرورش ،صداوســیما،
امــوزش عالــی ،مراکــز مرتبــط بــا جوانــان
و همچنیــن تشــکل های مردمــی دانســتند
و افزودنــد :اگــر اینگونــه دســتگاهها دچــار
غفلــت از وظایــف مهــم خــود شــوند ،جامعــه
ضــرر فراوانــی خواهــد کــرد.
ایشــان احیــای گــزاره ضــرورت پیشــرفت
علمــی را نیــازی مبــرم خواندنــد و بــا اشــاره
درخشــان رواج گــزاره عبــور از
بــه نتایــج
ِ
مرزهــای دانــش در دو دهــه قبــل افزودنــد:
جهــش علمــی و جهــش فنــاوری از جملــه
اثــار پُــر برکــت ان حرکــت بــزرگ بــود کــه
بایــد اســتمرار یابــد.
حضــرت ایــت اهلل خامنــه ای افزودنــد:
دانشــگاه ها ،مراکــز علمــی و تحقیقاتــی و
دســتگاه های مرتبــط ،پیشــرفت و جهــش
علمــی را ســرلوحه جــدی کار قــرار دهنــد تــا
کشــورمان از قافلــه علــم عقــب نیفتــد.
در ابتــدای ایــن دیــدار ،رئیس جمهــور در
ســخنانی ماموریــت اصلــی شــورای عالی
انقــاب فرهنگــی را ســاماندهی عرصه هــای
علــم و فرهنــگ دانســت و بــا اشــاره بــه نهایــی
شــدن ســند تحــول ایــن شــورا ،از اقدامــات
انجــام شــده در دوره جدیــد از جملــه پیگیــری
بازســازی انقالبــی ســاختار فرهنگــی گزارشــی
بیــان کــرد. صفحه 43
شورای عالی انقالب فرهنگی
ماهنامه خبری تحلیلی علوم ،تحقیقات و فناوری
اذرماه -1401نشریه شماره13
44
دوم شورای عالی انقالب فرهنگی در مسیر تحول:
دکتــر رئیســی در همایــش گام
بیانات امام راحل و مقام معظم رهبری چراغ راه شورای عالی انقالب فرهنگی در مسیر تحول هستند /هر تحولی باید ناظر بر ارتقای بهره وری و اجرای
عدالت باشد
رئیــس جمهــور بــا تاکیــد بــر اهمیــت بازنگری
عملکــرد شــورای عالی انقــاب فرهنگــی
بــر اســاس اســناد باالدســتی اظهــار داشــت:
بــرای ارزیابــی عملکــرد شــورای عالی انقــاب
فرهنگــی بایــد بــه بیانــات امــام راحــل دربــاره
اهــداف تشــکیل ایــن شــورا و نیــز بیانــات و
انتظــارات رهبــر معظــم انقــاب اســامی از
ایــن شــورا مراجعــه کــرد کــه بــه مثابــه چــراغ
راه شــورای عالی انقــاب فرهنگــی در مســیر
تحــول هســتند.
ای ـت اهلل دکتــر ســید ابراهیــم رئیســی پیــش
از ظهــر امــروز شــنبه در همایــش گام دوم
شــورای عالی انقــاب فرهنگــی در مســیر
تحــول کــه بــه مناســبت ســی و هشــتمین
ســالگرد تشــکیل ایــن شــورا برگــزار شــده
بــود ،گفــت :بــرای تحــول در عرصــه فرهنــگ
و عملکــرد شــورای عالی انقــاب فرهنگــی الزم
اســت بازنگاهــی بــه عملکــرد ایــن شــورا از
ابتــدا تــا کنــون داشــت.
رئیــس جمهــور افــزود :بایــد بــا نگاهــی
دقیــق ،نقادانــه و کارشناســی وضعیــت موجــود
و وضعیــت مطلــوب را مقایســه و بــرای کــم
کــردن فاصلــه انهــا تــاش کــرد.
دکتــر رئیســی بــا بیــان اینکــه بــرای بازنگــری
عملکــرد شــورای عالی انقــاب فرهنگــی
بایــد بــر اســاس اســناد باالدســتی صــورت
گیــرد ،اظهــار داشــت :بــرای ارزیابــی عملکــرد
شــورای عالی انقــاب فرهنگــی بایــد بــه
بیانــات امــام راحــل دربــاره اهــداف تشــکیل
ایــن شــورا و نیــز بیانــات و انتظــارات رهبــر
معظــم انقــاب اســامی از ایــن شــورا مراجعــه
کــرد کــه بــه مثابــه چــراغ راه شــورای عالی
انقــاب فرهنگــی و اهالــی علــم و فرهنــگ در
مســیر تحــول هســتند.
رئیــس جمهــور تصریــح کــرد :اجــرا و عملیاتی
شــدن تحــول در شــورای عالی انقــاب فرهنگی
در گــرو توجــه بــه ایــن چــراغ راه اســت تــا
مشــخص شــود شــورا در چــه بخش هایــی
موفــق بــوده کــه ایــن نقــاط قــوت مــورد
قدردانــی قــرار گرفتــه و تقویــت شــود و در
چــه بخش هایــی کاســتی وجــود دارد تــا بــه
ســرعت برطــرف شــود.
ایــت اهلل رئیســی واژگان «شــورای عالی
انقــاب فرهنگــی» را دارای اقتضائاتــی بــرای
جمــع حاضــر بــه عنــوان اهالــی علــم و
فرهنــگ و مامــور حفــظ و ارتقــای فرهنــگ
انقــاب اســامی دانســت و خاطرنشــان کــرد:
اولیــن الــزام و گام در مســیر تحــول نــگاه،
شــناخت ،اندیشــه و انگیــزه تحولــی اســت کــه
اگــر نباشــد تحــول اتفــاق نمی افتــد.
هــر تحولــی بایــد ناظــر بــر
ارتقــای بهــره وری و اجــرای
عدالــت باشــد
رئیــس جمهــور بازنگــری در فرایندهــا را نکته
مهــم دوم برشــمرد و گفــت :فرایندهــا بایــد
توســط خردمنــدان ،چهره هــای فرهنگــی و
عالمــان بازنگــری شــود تــا مشــخص شــود کــه
ایــا ایــن فرایندهــا مناســب یــک کار تحولــی
هســت یــا نــه؟ همچنیــن بخش هــای مختلفــی
کــه متکفــل علــم و فرهنــگ در جامعه انــد،
بایــد بازنگاهــی نســبت بــه ســاختارهای
خودشــان داشــته باشــند تــا ببیننــد متناســب
بــا ماموریت هــای محولــه عمــل کــرده اســت
یــا نــه و اگــر نــه چــرا نتوانســته متناســب
عمــل کنــد.
دکتــر رئیســی بــا بیــان اینکــه اگــر ایــن نــگاه
نباشــد ،تحــول در ســاختارها اتفــاق نمی افتــد،
افــزود :انچــه رهبــری در دیــدار اخیــر بــا
اعضــای شــورای عالی انقــاب فرهنگــی تاکیــد
فرمودنــد ،باالتــر از بحــث ســازمان ها و نهادهــا
و دســتگاه ها بــود .البتــه ان هــم در جــای
خــودش یــک ضــرورت اســت کــه بایــد معلــوم
شــود موازی کاری هــا کجاســت ،امــا اینجــا
بایــد توجــه شــود کــه در کنــار ســرمایه گذاری
در حــوزه فرهنــگ و علــم ،بهــره وری بایــد بــه
طــور جــدی از ســوی صاحبــان خــرد و اندیشــه
مــورد توجــه قــرار گیــرد.
نگــران هزینه کــرد در عرصــه
علــم و فرهنــگ نیســتیم ،امــا
بایــد بهــره وری ان بــه شــکل
دقیــق رصــد شــود
رئیــس جمهــور بــا اشــاره بــه اینکــه بنــده
مکــررا بــر اهمیــت موضــوع ارتقــای بهــره وری
تاکیــد داشــته ام ،اظهــار داشــت :در خدمــت
شــما فرهیختــگان و صاحبــان خــرد هــم
می گویــم کــه مــا در کشــور نیازمنــد ارتقــای
بهــره وری هســتیم .مــا بیــش از ۸۰هــزار عضــو
هیئــت علمــی در کشــور داریــم کــه بایــد
انتظــار ارتقــای بهــره وری را از حاصــل عملکــرد
انــان داشــت.
ایــت اهلل رئیســی بــا بیــان اینکــه عمیقــا
معتقــدم هزینــه کــردن در ایــن بخــش علــم و
فرهنــگ نوعــی ســرمایه گذاری اســت ،تصریــح
کــرد :بــه هیــچ وجــه نبایــد نگــران هزینــه
کــردن در بخــش علــم و فرهنــگ بــود ،امــا
حتمـاً هــم بایــد رصــد کــرد کــه ایــا متناســب
بــا هزینه هــا بهــره وری داشــته ایم یــا نــه؟
رئیــس جمهــور بــا تاکیــد بــر اینکــه همــه
ایــن مباحــث ناظــر بــه بحــث عدالــت اســت،
خاطرنشــان کــرد :نبایــد عدالــت را امــر
محــدودی ببینیــم .در فرهنــگ اســامی بعــد
از توحیــد هیــچ مفهومــی بــه گســتردگی و
فراگیــری مفهــوم عدالــت نیســت .بــه عنــوان
مثــال در موضــوع امــوزش ،عدالــت اقتضــا
می کنــد کــه در کنــار امــوزش دانــش ،تربیــت
بــه معنــای احیــای تمایــات عالــی نفســانی
انســانی نیــز مــورد توجــه قــرار گیــرد و متولــی
ایــن موضــوع همــان بخــش پرورشــی بــود کــه
متاســفانه تعطیــل شــد.
در دنیــای ارتباطــات راه صیانــت از
جامعــه نــه ایجــاد محدودیــت بلکه
هدایــت فرهنگی اســت
ایــت اهلل رئیســی بــا اشــاره بــه دیــدار خــود
بــا دانش امــوزان در روز دانش امــوز و
درخواســت انهــا بــرای برگــزاری جلســات
اشــنایی بــا مســائل سیاســی و مباحــث روز در
کنــار مباحــث علمــی ،تصریــح کــرد :تاکیــدات
رهبــری در مســئله بصیرت افزایــی صرفــا در
مقطــع فتنــه ۸۸نبــوده و در همــه برهه هــا
بایــد مــورد توجــه قــرار گیــرد .دانش امــوزان،
دانشــجویان و اســاتید دانشــگاهی مــا حتمــا
بایــد در کنــار علم افزایــی تحلیــل درســتی از
شــرایط داشــته باشــند.
رئیــس جمهــور در ادامــه بــه موضــوع هدایــت
فرهنگــی در بیــان رهبــر معظــم انقــاب در
بیانیــه گام دوم اشــاره کــرد و اظهــار داشــت:
یکــی از ماموریت هــای مهــم شــورای عالی
انقــاب فرهنگــی در کنــار حفــظ و ارتقــای
هویــت فرهنگــی ،نظــارت بــر تحقــق هدایــت
فرهنگــی اســت.
دکتــر رئیســی گفــت :در دنیــای امــروز
ارتباطــات و فنــاوری اطالعــات نمی تــوان
جامعــه را دچــار محدودیــت کــرد ،بلکــه بایــد
بــا هدایــت فرهنگــی و مصون ســازی مــردم
و جوانــان ،انهــا را در برابــر هجوم هــا بــه
فرهنــگ ،باورهــا و اعتقــادات حفــظ کــرد.
رئیــس جمهــور بــه توجــه ویــژه دولت نســبت
بــه حفــظ و ارتقــای شــان و جایــگاه معلمان به
عنــوان تربیت گــران جامعــه اشــاره و تصریــح
کــرد :در اجــرای قانــون نظــام رتبه بنــدی
معلمــان کــه در ایــن دولــت و بــا نــگاه ویــژه
بــه مســئله ارتقــای کیفیــت امــوزش صــورت
گرفــت ،افزایــش حقــوق صرفــاً یــک مقدمــه
بــود و انچــه بــرای دولــت اهمیــت بیشــتری
داشــت شــان و جایــگاه معلمــان بــوده اســت.
ایــت اهلل رئیســی کا ِر دانش بنیــان و علم پایــه
بــا ضمیمــه کــردن دانایی هــا بــه توانایی هــا
را از مولفه هــای اصلــی تحقــق فرهنــگ «مــا
می توانیــم» در بیانیــه گام دوم انقــاب عنــوان
کــرد.
مفهوم ســازی در جامعــه از
ضرورت هــای مهــم در حــوزه
فرهنــگ اســت
رئیــس جمهــور در بخــش دیگــری از
ســخنان خــود مفهوم ســازی در جامعــه را از
ضرورت هــای بســیار مهــم در حــوزه فرهنــگ
عنــوان کــرد و گفــت :واژه هــای «بازنشســتگی»
و «فارغ التحصیلــی» حتمــا بایــد تغییــر یابــد
چــرا کــه دارای بــا ِر منفــی فرهنگــی اســت و
انســان را از ادامــه پیشــرفت و تــاش و فعالیــت
بازمـی دارد .حضــرت امــام خمینــی(ره) بعــد از
ســن ۷۰ســالگی زعامــت یــک انقــاب بــزرگ
را بــر عهــده گرفتنــد و قائــل بــه چنیــن
تعابیــری نبودنــد .از ســوی دیگــر رهبــر معظــم
انقــاب اســامی نیــز بــه مســئله مفهوم ســازی
در حوزه هــای سیاســی ،اقتصــادی ،اجتماعــی
و فرهنگــی اهتمــام ویــژه ای دارنــد و مفاهیــم
بســیار ارزشــمندی در ایــن حوزه هــا ایجــاد
کرده انــد کــه ایــن بخــش نیازمنــد توجــه
ویــژه اســت.
دکتــر رئیســی در ادامــه بــر ضــرورت ارتقــا
و گســترش فرهنــگ کار و تــاش در جامعــه
تاکیــد کــرد و اظهــار داشــت :زمانــی کــه بــرای
بازدیــد میدانــی بــه دو شهرســتان پاکدشــت و
ربــاط کریــم ســفر کــردم ،دیــدم کــه در ایــن
دو منطقــه مشــکل بیــکاری بــه هیچ وجــه
وجــود نداشــت .اگــر در ســایر نقــاط کشــور
نیــز برخــی فارغ التحصیــان فقــط شــغل را
پشــت میزنشــینی نداننــد و در بخش هــای
صنعــت ،معــدن و کشــاورزی نقش افرینــی
کننــد بخــش مهمــی از مشــکالت در ایــن
زمینــه حــل خواهــد شــد کــه البتــه ایــن
مســئله نیــاز بــه فرهنگ ســازی دارد.
رئیــس جمهــور جبــران عقب ماندگی هــا در
بحــث عدالــت ،فرهنــگ انضبــاط اجتماعــی،
تشــویق بــه قانون مــداری و تقبیــح
قانون گریــزی بــه عنــوان یــک ضدفرهنــگ را
از جملــه وظایــف متکفلیــن بخــش فرهنــگ
دانســت.
ارتبــاط مراکــز علمــی و فرهنگــی و اجرایــی
بــا مــردم از اقتضائــات دولــت مردمــی اســت
ایــت اهلل رئیســی ارتبــاط مراکــز علمــی و
فرهنگــی و اجرایــی بــا مــردم را از اقتضائــات
دولــت مردمــی دانســت و بــا اشــاره بــه توجــه
ویــژه علمــا و بــزرگان بــه ارتباط گیــری بــا
مــردم گفــت :اولیــن دیــدار مــن بــا شــهید
مطهــری در یــک کتابفروشــی در قــم بــود کــه
ایشــان ســاعاتی از وقــت خــود را بــه دیــدار
بــا مــردم در یــک محیــط فرهنگــی اختصــاص
داده بودنــد .ســیره رهبــری فرزانــه انقــاب نیــز
از ابتــدا تاکنــون همیــن بــوده و مســئوالن،
اســاتید و فرهنگ ســازان و همــه کســانی
کــه می خواهنــد در جامعــه تاثیرگــذار باشــند
بایــد بــه صــورت مســتمر بــا مــردم در ارتبــاط
باشــند تــا فهــم دقیقــی از جامعــه و مســائل ان
بــه دســت اورنــد.
رئیــس جمهــور بــا بیــان اینکــه شکس ـت های
پــی در پــی دشــمنان ناشــی از عــدم شــناخت
جوامــع اســت ،تصریــح کــرد :حضــور ۲۰ســاله
امریکایی هــا در افغانســتان جــز جنــگ و
خونریــزی و شکســت دســتاورد دیگــری بــرای
انهــا نداشــت ،چــرا کــه برخــاف ادعاهــای
خــود از اقتضائــات و واقعیــات ایــن منطقــه
بی اطــاع بودنــد.
ابعــاد فرهنگــی توطئــه اخیــر
دشــمنان بایــد بــه شــکل دقیــق
و موشــکافانه مــورد بررســی قــرار
گیــرد
دکتــر رئیســی بــه موضــوع اغتشاشــات اخیــر
در کشــور نیــز اشــاره کــرد و گفــت :توطئــه
اخیــر دشــمنان ابعــاد مختلفــی داشــت .بُعــد
امنیتــی ان از ســوی مســئولین امنیتــی دنبــال
خواهــد شــد ،امــا در کنــار مســائل امنیتــی و
همچنیــن مســائل اقتصــادی بُعــد دیگــر ان
حتمــا مربــوط بــه مســائل فرهنگــی اســت کــه
مســئولین فرهنگــی جامعــه بایــد بــه صــورت
دقیــق اتفاقــات اخیــر را موشــکافی و عوامــل
موثــر در زمینه ســازی فرهنگــی اشــوب های
اخیــر را اصــاح و کمبودهــا و کاســتی های
احتمالــی را جبــران کننــد.
رئیــس جمهــور تبیین مســائل و اگاهی بخشــی
بــه جامعــه را از مســئولیت های بســیار مهــم
و خطیــر متولیــان فرهنــگ در کشــور دانســت
و اظهــار داشــت :ســپهبد شــهید حــاج قاســم
ســلیمانی معتقــد بــود مــا در بُعــد نظامــی بــر
جریــان تروریســتی تکفیــری در منطقــه پیــروز
شــدیم ،امــا بــرای نجــات فکرهــا و ذهن هــای
شستشــو داده شــده نیــاز بــه لشــکر فرهنگــی صفحه 44
شورای عالی انقالب فرهنگی
45
اذرماه -1401نشریه شماره13
داریــم.
تاکیــد رئیــس جمهــور بــر اجرای
مصوبــه شــورای عالی انقــاب
فرهنگــی بــرای ایجــاد مراکــز
گفتگــو
ایــت اهلل رئیســی همچنیــن اجــرای مصوبــه
شــورای عالــی انقــاب فرهنگــی مبنــی بــر
ایجــاد و فعال ســازی مراکــز گفتگــو در کشــور
را مــورد تاکیــد قــرار داد و گفــت :ایــن مراکــز
حتمــا می تواننــد بــه ارتقــای اگاهــی در
جامعــه و هم افزایــی میــان صاحبــان خــرد و
اندیشــه بیانجامــد و ماحصــل ان بــرای کشــور
و دولــت بســیار مفیــد خواهــد بــود.
جمــع فرهیختــه شــورای عالی انقــاب
فرهنگــی بایــد در تصمیم ســازی و اجــرای
تصمیمــات ایــن شــورا ســهیم شــوند
رئیــس جمهــور در ادامــه بــا بیــان اینکــه
مصوبــات شــورای عالــی انقــاب فرهنگــی
ماهنامه خبری تحلیلی علوم ،تحقیقات و فناوری
عــاوه بــر اقتضایــی بــودن ،تبیینــی و هدفمنــد
نیــز باشــد ،تصریــح کــرد :مــا دربــاره مصوبــات
ایــن شــورا بــا یــک جمــع فرهیختــه و صاحــب
فکــر طــرف هســتیم کــه نمی تــوان صرفــاً
مصوبــات را تصویــب و بــه انهــا ابــاغ کــرد،
بلکــه بایــد در تصمیم ســازی ،تصمیم گیــری
و اجــرا نیــز انهــا را ســهیم کــرد و نظــر انهــا
را شــنید.
دکتــر رئیســی توجــه بــه ادراک و برداشــت
مخاطــب از بیانیه هــای شــورای عالــی انقــاب
فرهنگــی را بســیار مهــم و ضــروری دانســت
و افــزود :دولــت مردمــی بــه عنــوان تنهــا
دولــت پــس از پیــروزی انقــاب اســت کــه
ســند تحــول ارائــه کــرده و ان را بــه بوتــه
نقــد صاحبــان اندیشــه و خــرد نیــز گذاشــته
اســت کــه ۷فصــل از فصــول ۳۷گانــه ان بــه
مســائل فرهنگــی اختصــاص دارد و نظــرات،
پیشــنهادات و انتقــادات شــما دربــاره ان
بســیار حائــز اهمیــت اســت و قطعــا یاریگــر
دولــت خواهــد بــود.
دکتر عاملی:
فلسفه وجود شورای عالی انقالب فرهنگی تحول افرینی است /گام دوم
شورای عالی انقالب فرهنگی همان ترسیم مقام معظم رهبری برای اینده
ایران یعنی شکل گیری تمدن نوین اسالمی است
تعالــی انســان و جامعــه می شــود.
دکتــر عاملــی بــا بیــان اینکــه فلســفه وجــود
شــورای عالــی انقــاب فرهنگــی تحــول
افرینــی اســت ،اضافــه کــرد :گام دوم شــورای
عالــی انقــاب فرهنگــی به صــورت ســاده
همــان ترســیم مقــام معظــم رهبــری بــرای
اینــده ایــران و شــکل گیری تمــدن نویــن
اســامی اســت.
بــه گــزارش مرکــز خبــر شــورای عالــی انقالب
فرهنگــی ،دکتــر ســعیدرضا عاملــی دبیــر
شــورای عالــی انقــاب فرهنگــی در همایــش
گام دوم شــورای عالــی انقــاب فرهنگــی؛
در مســیر تحــول اظهــار کــرد :فرهنــگ
جــزء امــوری اســت کــه ســهل و ممتنــع
اســت ،شبیه ســازی امورفرهنگــی به معنــای
نشــناختن فرهنــگ اســت ،صنعــت را بــه
راحتــی می تــوان تغییــر داد ،امــا نمی توانیــم
فرهنــگ را بــه راحتــی تغییــر دهیــم ،در
شــکل گیری فرهنــگ جامعــه عوامــل متعــدد
دخالــت دارد کــه بعضــا ریشــه های تاریخــی
دارد و تغییــر در ان مســتلزم تغییــر در منابــع
اثــر گــذار فرهنــگ اســت.
وی افــزود :بر اســاس دیــدگاه مقــام معظــم
رهبــری ،مهندســی فرهنگــی یعنــی توجــه بــه
هندســه فرهنــگ و در نظــر داشــتن مجموعــه
عوامــل موثــر بــر فرهنــگ جامعــه ،در ایــن
هندســه رکــن کیفــی ،انســان اســت چــرا کــه
انســان صاحــب اندیشــه اســت .حــوزه فرهنــگ
بــا اگاهــی انســان ها ســر و کار دارد ،فرهنــگ،
تحــول در حــوزه فکــر و اندیشــه انسان هاســت،
انســان اگاه می توانــد مســیر را پیــدا کنــد و در
واقــع رشــد و پیشــرفت هــر ملــت بــا اگاهــی
و دانــش محقــق می شــود و اگاهــی باعــث
دکتــر عاملــی ادامــه داد :معمــار اصلی شــورای
عالــی انقــاب فرهنگــی امــام راحــل(ره) اســت
و ایــن شــورا بــا تالش هــای حکیمانــه رهبــر
انقــاب اغــاز بـه کار کــرد ،امــام راحــل فرمــان
تاســیس شــورای عالــی انقــاب فرهنگــی را در
ســال ۶۳بــه پیشــنهاد مقــام معظــم رهبــری
صــادر کردنــد .و در بیانــات امــام رحمــه اهلل
علیــه و رهبــر معظــم انقــاب ایــده تحــول کــه
در نــام شــورای عالــی انقــاب فرهنگــی هــم
منعکــس هســت بعنــوان یــک رکــن طــرح
شــده اســت و در واقــع فلســفه وجودی شــورای
عالــی انقــاب فرهنگــی ،تحــول اســت .امــام
راحــل تحــول را به معنــای کاری می دانســتند
کــه انچــه اتفــاق می افتــد بــا گذشــته تفــاوت
داشــته باشــد ،شــورای عالــی انقــاب فرهنگــی
مــدام در حــال تحــول افرینــی باشــد و مســیر
تحــول یــک ،مســیر ادامــه دار بــه هــدف رشــد
و کمــال اســت.
وی افــزود :رهبــر معظــم انقــاب در دیــدار
15اذر بــا اعضــاء محتــرم شــورای عالــی
انقــاب فرهنگــی در خصــوص بازســازی
ســاختار فرهنــگ بــه تحــول ذهنیــت جامعــه
اشــاره کردنــد .در واقــع منبــع اصلــی شــکل
گیــری فرهنــگ در ســاختار ذهنــی و معرفتــی
جامعــه اســت .گزاره هــای درســت فرهنــگ
و گزاره هــای غلــط فرهنگــی درنــگاه جامعــه
بوجــود می ایــد .در واقــع فرهنــگ ابعــاد
ذهنــی و عینــی دارد کــه تحــول در عینیــت
فرهنگــی در قالــب هنــر ،ادبیــات ،شــعر،
ســینما ،موســیقی و همــه امــور مرتبــط بــا
ســبک زندگــی و صنایــع فرهنگــی و حتــی
معمــاری و شهرســازی ،مرتبــط بــا نــگاه و
ذهنیت هــای فرهنگــی اســت.
وی بــا طــرح ایــن پرســش کــه گام دوم
شــورای عالــی انقــاب فرهنگــی چیســت
گفــت :بایــد مشــخص کنیــم کــه در ۴۰
ســال اینــده می خواهیــم چــه هدفــی را
می خواهیــم دنبــال کنیــم .رهبــری در بیانیــه
گام دوم جهت گیــری نظــام را مشــخص
کردنــد و در ایــن بیانیــه بــه ســرمایه ۴۰ســاله
توجــه داشــتند و بــه نوعــی ســرمایه انقــاب
را بعنــوان یــک دسـت اورد و زیرســاخت مهــم
بــرای ادامــه مســیر برجســته کردنــد.
دبیــر شــورای عالــی انقــاب فرهنگــی اعــام
کــرد :در برنامه ریزی هــا اگــر بیــش از حــد
به ســراغ اســیب ها برویــم ،توفیــق پیشــرفت
از مــا گرفتــه می شــود ،اگــر صرفــا بــه بخــش
خالــی لیــوان نــگاه کنیــم ،احســاس شکســت
خواهیــم داشــت .ســرمایه های زیــادی در
طــول ۴۰ســال انقــاب اســامی ایجــاد شــده
و ناسپاســی اســت کــه بــه انهــا بی توجهــی
شــود ،اکثــر مــردم خواهــان تربیــت فرزنــدان
مومــن در خانواده هــا هســتند ،بایــد بــه ایــن
نــکات توجــه کنیــم امــروز جمعیــت عظیمــی
بیــش از ۳میلیــون نفــر بــرای عهــد بســتن بــا
سیدالشــهدا از مســیرهای طوالنــی بــه کربــا
می رونــد ،امــار جاماندگانــی کــه بــه نوعــی
دیگــر ،اظهــار وفــاداری بــه روش و منــش
حضــرت سیدالشــهدا می کننــد بســیار زیــاد
اســت ،در روز 13ابــان حــدود 15میلیــون
نفــر بــه خیابان هــا امدنــد تــا مجــددا روحیــه
اســتکبار ســتیزی خــود را اظهــار کننــد و بــا
رهبــر انقــاب عهــد و پیمــان ببندنــد ،همــه
اینهــا ســرمایه های انقــاب اســت.
دکتــر عاملــی اضافــه کــرد :گام دوم شــورای
عالــی انقــاب فرهنگــی به صــورت ســاده
همــان ترســیم مقــام معظــم رهبــری بــرای
اینــده ایــران و شــکل گیری تمــدن نویــن
اســامی اســت .دســتیابی بــه ایــن هــدف
شــدنی اســت .مــا می توانیــم بــا برنامه ریــزی
اساســی تحــول را در حوزه هــای فرهنگــی
ایجــاد کنیــم و اســتقرار تمــدن اســامی را
بــا ابعــاد و اضــاع معنــوی و مــادی محقــق
کنیــم.
وی ادامــه داد :امیدواریــم در اینــده شــاهد
تحــوالت عظیــم باشــیم و شــورای عالــی
انقــاب فرهنگــی بایــد به عنــوان عالی تریــن
نهــاد فرهنگــی در ایــن عرصــه نقش افرینــی
کنــد.
دکتــر عاملــی افــزود :بازســازی فرهنگــی
یــک کشــور نیازمنــد امــوزش و پــرورش
توانمنــد اســت .اگــر تمــام منابــع مالــی حــوزه
فرهنــگ بــرای امــوزش و پــرورش هزینــه
شــود ،نتایــج بســیار مهــم و البتــه تمــدن
ســاز خواهــد داشــت .مــا در ایــن ســال ها
دچــار اضطــرار فرهنگــی شــدیم .در واقــع
دوره طالیــی یادگیــری مرتبــط بــا دوره هــای
تحصیلــی امــوزش و پــرورش اســت .بــا توجــه
بــه قــدرت یادگیــری بســیار بــاالی کــودک،
بایــد گفــت امــوزش عالــی در واقــع مرتبــط
بــا دوره مهدکــودک ،پیــش دبســتان ،دبســتان،
متوســطه اول و دوم اســت .هم اکنــون ۱۹
میلیــون دانش امــوز از مهدکــودک تــا
متوســطه اول و دوم در مــدارس حضــور دارنــد.
بایــد بــه ایــن ظرفیــت توجــه داشــته باشــیم،
ایــن یــک ظرفیــت بســیار مهــم و فرهنــگ
ســاز اســت.
دبیــر شــورای عالــی انقــاب فرهنگــی
افــزود :اگــر بدنبــال فرهنــگ فاخــر و تمــدن
ســاز هســتیم بایــد گفــت ،ظرفیــت اصلــی
ان در امــوزش و پــرورش تمــدن ســاز اســت.
البتــه دولــت محتــرم ،ظرفیــت هــای خوبــی را
بــرای حمایــت از امــوزش و پــرورش فراهــم
کــرده ولــی راه نرفتــه و اقدامــات مهمــی
داریــم کــه بایــد بــا همــه تــوان دنبــال کنیــم.
امیــدوار هســتیم در گام دوم تحــول شــورای
عالــی انقــاب فرهنگــی ،بــا نــگاه تمدنــی،
نهادهــای تمدنــی و روش هــای فاخــر تمــدن
ســازی ،شــاهد شــکوفایی بیشــتر جامعــه
اســامی ایــران باشــیم.
دکتر عاملی خبر داد:
تغییر رویه ها و ایجاد رویه های جدید شورای عالی انقالب فرهنگی برای
ارتقا و تقویت فرهنگ اجتماعی /تقدیر از حمایت های مقام معظم رهبری
از شورای عالی انقالب فرهنگی
دبیــر شــورای عالــی انقــاب فرهنگــی
گفت:تغییــر رویه هــا و ایجــاد رویه هــای
جدیــد شــورای عالــی انقــاب فرهنگــی بــرای
توجــه بــه عمــق مســائل و اقدامــات بــرای
ارتقــاء و تقویــت فرهنــگ اجتماعــی ایــران
بایــد صــورت گیــرد.
بــه گــزارش مرکــز خبــر شــورای عالــی
انقــاب فرهنگــی ،دکتــر ســعید رضــا عاملــی
دبیــر شــورای عالــی انقــاب فرهنگــی ،بــا
اشــاره بــه جلســه 874شــورای عالــی انقــاب
فرهنگــی اظهــار کــرد :ایــن جلســه بــه بررســی
بیانــات مقــام معظــم رهبــری در دیــدار بــا
اعضــای شــورای عالــی انقــاب فرهنگــی
داشــت.
وی افــزود :رئیــس جمهــور از مقــام معظــم
رهبــری بــه دلیــل حمایــت هــای ایشــان طــی
15مــاه اخیــر و صــدور احــکام اعضــا و عنایتی
کــه نســبت بــه شــورا داشــتند تشــکر کردنــد.
دکتــر عاملــی بــا بیــان اینکــه موضوعاتــی
کــه مقــام معظــم رهبــری بــا اعضــای شــورای
عالــی انقــاب فرهنگــی مطــرح کردنــد ابعــاد
مختلفــی داشــت ،ادامــه داد :چهــا ر محــور
ســخنان مقــام معظــم رهبــری مــورد تاکیــد
بیشــتر اعضــای شــورا قــرار گرفــت .یکــی
از ایــن مــوارد تغیــرر رویه هــا در فرهنــگ و
علــم بــود و اینکــه در وضعیــت فعلــی بــا چــه
چالش هــای اجتماعــی مواجــه هســتیم.
دبیــر شــورای عالــی انقــاب فرهنگــی گفــت:
چهــار راهبــرد اصلــی مدنظــر قــرار گرفــت،
اول اینکــه هویــت جمعــی شــورای عالــی
انقــاب فرهنگــی در جامعــه بــروز داشــته
باشــد و ان ناظــر بــر مســائل جامعــه و حتــی
مســائل اســتانی اســت .بخشــی مســائل
اســتانی و برخــی ملــی هســتند کــه نیــاز بــه
حضــور اعضــای شــورا در انهــا وجــود دارد.
ایــن مســائل ناظــر بــر امــوزش و پــرورش،
امــوزش عالــی ،زنــان و خانــواده اســت .بایــد
بــه گونـه ای عمــل شــود کــه راهکارهــای الزم
ارائــه شــود و در ایــن زمینــه بــا قــوای ســه
گانــه ،نهادهــای حقوقــی و اعضــای حقیقــی
شــورای عالــی انقــاب فرهنگــی همــکاری
شــود.
دکتــر عاملــی بیــان کــرد :یکــی دیگــر از
مســائل عنــوان شــده در جلســه امــروز ایــن صفحه 45
شورای عالی انقالب فرهنگی
ماهنامه خبری تحلیلی علوم ،تحقیقات و فناوری
بــود کــه رصــد فرهنگــی متناســب بــا تغییــرات
مهــم بایــد صــورت گیــرد؛ چراکــه جامعــه
امــروز بــا دوران گذشــته تفــاوت دارد ،همیــن
صنعــت فرامحــل و مجــازی باعــث تغییــرات
زیــادی شــده اســت ،بــه همیــن دلیــل بایــد
الزامــات جدیــدی فراهــم شــود تــا فهــم نســل
جــوان و مســائل انهــا و ارمانهایــی کــه دنبــال
مــی کننــد ،صــورت گیــرد .تهیــه گزارش هــای
رصــدی در ایــن زمینــه برعهــده دبیرخانــه و
نهادهــای وابســته اســت.
وی بــا اشــاره بــه تاکیــدات رهبــر انقــاب
دربــاره بازســازی انقالبــی ســاختار فرهنــگ
اضافــه کــرد :بدفهمــی در ایــن زمینــه وجــود
دارد و ان ایــن اســت کــه عــده ای بازســازی
را تغییــر در نهادهــای فرهنگــی می داننــد؛
در صورتــی کــه هــدف اصلــی تغییــر ذهنیــت
احــاد جامعــه اســت و اینکــه در ذهنیــت
اجتماعــی چــه مســائلی مــی گــذرد .درک
ایــن مســائل و تغییــرات زیربنایــی از اهمیــت
باالیــی برخــوردار اســت.
دکتــر عاملــی اضافــه کــرد :مقــام معظــم
رهبــری در ایــن زمینــه اســراف و تبذیــر را
مطــرح کردنــد کــه اگــر ایــن رویکــرد بــه
دکتر عاملی:
فرهنــگ صرفــه جویــی
تبدیــل شــود کمــک بزرگــی بــه جامعــه
می کنــد .هــم اکنــون در مصــرف انــرژی
وضعیــت خوبــی نداریــم .انچنــان کــه مصــرف
انــرژی در ایــران چندبرابــر ســایر کشــورها
اســت .همچنیــن رهبــر انقــاب تاکیــد
داشــتند کــه انقــاب اســامی فرهنــگ «مــا
نمــی توانیــم» را تغییــر داد و تبدیــل بــه «مــا
مــی توانیــم» بــزرگ کــرد کــه نظــام ســلطنتی
پهلــوی را بــه جمهــوری اســامی تغییــر داد.
هیــچ کســی ایــن تغییــر را پیــش بینــی نمــی
کــرد ،در ان زمــان جامعــه شناســان اساســاً
تغییــر دینــی را پیــش بینــی نکــرده بودنــد
و فکــر مــی کردنــد کــه مســائل اجتماعــی
باعــث دگرگونــی خواهــد شــد .هــم اکنــون
در بســیاری از حــوزه هــا نظیــر حــوزه علــم
و فنــاوری و زیرســاختهای اساســی کشــور در
راه هــا و تولیــد دارو و انــرژی پیشــرفت زیــادی
داشــته ایم .بــا ایــن حــال بــا مســائلی مواجــه
هســتیم .مهــم ایــن اســت کــه نیــاز بــه تغییــر
اســت و ایــن تغییــر بایــد بــا نــگاه کســانی
کــه درگیــر مســئله هســتند ،صــورت گیــرد؛
بنابرایــن بازســازی ذهنیــت اجتماعــی بســیار
اذرماه -1401نشریه شماره13
اهمیــت دارد و بــه نفــع یکپارچگــی اســت.
اســتاد دانشــگاه تهــران بــا تاکیــد بــر اینکــه
تغییــرات بایــد مــدام رصــد شــود ،گفــت :بایــد
ببینیــم کــه چــه تغییراتــی بــه وجــود امــده
اســت؛ چراکــه نبایــد یکبــاره بــا تغییراتــی
در نســل جــوان مواجــه شــویم کــه بــه انهــا
نپرداخته ایــم .اعضــای شــورای عالــی انقــاب
تاکیــد داشــتند واقعیــت جامعــه را بایــد درک
کــرد و برنامه ریــزی مناســب را انجــام داد.
دبیــر شــورای عالــی انقــاب فرهنگــی افــزود:
ریاســت شــورای عالــی بــه دســتگاه های
فرهنگــی ماموریــت دادنــد تــا مســائل و
چالش هــای اولویــت دار خــود را بــه دبیرخانــه
ارائــه دهنــد و نیــز راهــکاری بــرای ارتقــا
بدهنــد .نهــادی ماننــد صــدا و ســیما اگــر
مشــکلی دارد بایــد مســائل و پیشــنهادهای
خــود را مطــرح کنــد؛ چراکــه معتقدیــم نظــام
اولویت هــا بــه جــای اینکــه از بــاال بــه پاییــن
باشــد ،بایــد از واقعیت هــا و ســمت میــدان
شــکل بگیــرد.
وی ادامــه داد :پایــش اجتماعــی بایــد
صــورت گیــرد چراکــه باعــث تشــخیص درد
46
مزمــن می شــود تــا بــر اســاس ان راه حــل
بــرای درمــان ارائــه شــود ،تــا مســائل بــه درد
اجتماعــی منجــر نشــوند .شــاید مهمتریــن
رویــه ،بررســی اســتانی و ملــی و در کنــار
مســائل قــرار گرفتــن و تشــخیص درســت و
پیگیــری بــرای حــل مســاله باشــد؛ اقداماتــی
کــه همدلــی و همراهــی را مــی اورد.
دبیــر شــورای عالــی انقــاب فرهنگــی گفــت:
جمــع بنــدی جلســه ایــن بــود کــه تغییــر
رویه هــا و ایجــاد رویه هــای جدیــد شــورای
عالــی انقــاب فرهنگــی بــرای توجــه بــه عمــق
مســائل و اقدامــات بــرای ارتقــاء و تقویــت
فرهنــگ اجتماعــی ایــران بایــد صــورت گیــرد.
ایــن تغییــر مبتنــی بــر ارزش هــای اســامی
و خصوصــا بهــره بــردن از توانایــی مــردم،
نهادهــای مــردم نهــاد و جبهــه فرهنگــی
انقــاب و بهــره گیــری از ظرفیــت عظیمــی
کــه در میــان نهادهــای غیردولتــی وجــود
دارد ،بهــره مــی بــرد و ایــن همــان ظرفیتــی
اســت کــه حماســه انقــاب را بــه وجــود اورد
و همیــن نــگاه حماســی می توانــد تحــول
انقالبــی را در وضعیــت فرهنــگ و علــم و
فنــاوری جامعــه بــه وجــود بیــاورد.
برای تقویت فرهنگ و اقتدار فرهنگی باید کار همه جانبه ای صورت گیرد/علم توانمند ،موجب تقویت ضریب قدرت ملی می شود
دبیــر شــورای عالــی انقــاب فرهنگــی بــا بیان
اینکــه در حــوزه فرهنــگ ،قــدرت نــرم دشــمن
بــرای مــا مســئله ایجــاد کــرده اســت ،گفــت:
بــرای تقویــت فرهنــگ و اقتــدار فرهنگــی بایــد
کار همــه جانبـه ای صــورت گیــرد.
بــه گــزارش مرکــز خبــر شــورای عالــی انقالب
فرهنگــی ،دکتــر ســعیدرضا عاملــی دبیــر
شــورای عالــی انقــاب فرهنگــی در دیــدار بــا
روســای دانشــکده ها و اعضــای هیــات علمــی
دانشــگاه عالمــه طباطبایــی در ســخنانی گفــت:
بــا جهــل نمی تــوان مســائل را حــل کــرد،
جهــل باعــث می شــود موانــع بیشــتر شــود،
علــم ارزش افــزوده ایجــاد می کنــد و پیشــرفت
یــک امــر دانــش بنیــان اســت
وی بــا اشــاره بــه تفکــر انتقــادی بیــان کــرد:
تفکــرات انتقــادی در دنیــا متفــاوت اســت؛
برخــی از نحله هــای فکــری ،تفکــر انتقــادی
را بــه ســمت حــل مســئله ســوق می دهنــد
و در نــگاه انتقــادی نــگاه روشــمندی را در
پیــش می گیرنــد تــا بیــن هــدف ،اســتدالل
و نتیجــه رابطــه برقــرار کننــد .مــا در ایــران
تفکــر انتقــادی را بــه عنــوان تلــخ گویــی
و طــرح مســئله بــدون حــل ان در پیــش
گرفته ایــم یــا مســائلی را دنبــال کرده ایــم
کــه بــا زمینه هــای فرهنگــی و اجتماعــی
ایــران تطبیــق نداشــته اســت.
دبیــر شــورای عالــی انقــاب فرهنگــی ادامــه
داد :ریشــه های علــوم انســانی را می تــوان در
حکمــت و فلســفه اســامی ایرانــی پیــدا کــرد؛
و حوزه هــای اندیشــه ای متفاوتــی در ایــران
داریــم کــه از ایــن ریش ـه ها تغذیــه می کننــد؛
دوره قبــل از اســام در ایــران پــر از حکمت هــا
و فیلســوفان بــزرگ بــود ،پــس از ورود اســام
نیــز نقــاط اوج زیــادی در حــوزه فلســفه و
حوزه هــای اندیشــه سیاســی و حکمرانــی و
مدیریــت اجتماعــی داشــتیم.
دکتــر عاملــی بــا اشــاره بــه تفکــر انتقــادی
بیــان کــرد :تفکــرات انتقــادی در دنیــا
متفــاوت اســت؛ برخــی از نحله هــای فکــری،
تفکــر انتقــادی را بــه ســمت حــل مســئله
ســوق می دهنــد و در نــگاه انتقــادی نــگاه
روشــمندی را در پیــش می گیرنــد تــا بیــن
هــدف ،اســتدالل و نتیجــه رابطــه برقــرار
کننــد .مــا در ایــران تفکــر انتقــادی را بــه
عنــوان تلــخ گویــی و طــرح مســئله بــدون
حــل ان در پیــش گرفته ایــم یــا مســائلی را
دنبــال کرده ایــم کــه بــا زمینه هــای فرهنگــی
و اجتماعــی ایــران تطبیــق نداشــته اســت.
دکتــر عاملــی بــا بیــان اینکــه برخــی از
فناوری هــا مهــم و بــزرگ بــه فیلســوفان
و دانشــمندان شــرق برمی گــردد گفــت:
پــس از چنــد ســده هم اکنــون از الگوریتــم
ســخن گفتــه می شــود ،در صورتــی کــه
الگوریتــم ابتــکار «خوارزمــی» ریاضیــدان،
ســتاره شــناس و فیلســوف بــزرگ ایرانــی در
قــرن ســوم هجــری اســت .الگوریتــم امــروز در
دنیــای فنــاوری بــه موجــود زنــده ای تعبیــر
می شــود کــه رفــت و برگشــت و بازخــورد در
فراینــد نــرم افــزاری را تامیــن می کنــد و قــرن
را بــه قــرون الگوریتــم نامگــذاری کــرده اســت.
ایــن بدیــن معناســت کــه پایــه نــرم افــزاری
فناوری هــای نویــن متعلــق بــه دانشــمند
بــزرگ ایرانــی خوارزمــی اســت.
وی اضافــه کــرد :مــا ریشــه عمیقــی داریــم
ولــی در بخشــی از علــوم انســانی کپی ســازی
صــورت کرده ایــم و حتمــا نیازمنــد
نواوری هــای اندیشــمند ایرانــی هســتیم.
اگــر بپذیریــم علــوم انســانی ناظــر بــه مســائل
اجتماعــی بومــی اســت ،علــوم انســانی غــرب
ناظــر بــه مســائل اجتماعــی غــرب اســت و
مســائل اجتماعــی انهــا را حــل می کنــد.
بنابرایــن وقتــی می خواهیــم انهــا را پیــاده
ســازی کنیــم حداقــل بایــد مالحظــات بومــی
را در دســتور کار قــرار دهیــم .حتمــا علــم
بعــد فراســرزمینی دارد و ظرفیــت همــه علــوم
جهــان متعلــق بــه همــگان اســت ولــی مســئله
تناســب بیــن موضــوع و حکــم و متــن و زمینــه
اســت.
دبیــر شــورای عالــی انقــاب فرهنگــی بــا
اشــاره بــه ســابقه تاریخــی ژاپــن جدیــد ادامــه
داد :میجــی کــه پایه گــذار ژاپــن جدیــد اســت
وقتــی بــه حکومــت رســید دو شــعار داشــت:
شــعار اول بــاز کــردن دروازه هــای ژاپــن بــه
ســمت جهــان و شــعار دوم بومــی ســازی
بــود ،چــرا کــه ژاپنی هــا بســیار ســختگیرانه
نظریــات جدیــد را مــی پذیرنــد و بــا نگاهــی
نقادانــه و عمیــق ســعی می کننــد کــه ان
نظریــه را بــه کرنــش در اورنــد تــا در بســتر
اجتماعــی خودشــان ان را دنبــال کننــد.
دکتــر عاملــی بــا بیــان اینکــه برخــی از
فناوری هــا مهــم و بــزرگ بــه فیلســوفان
و دانشــمندان شــرق برمی گــردد گفــت:
پــس از چنــد ســده هم اکنــون از الگوریتــم
ســخن گفتــه می شــود ،در صورتــی کــه
الگوریتــم ابتــکار «خوارزمــی» ریاضیــدان،
ســتاره شــناس و فیلســوف بــزرگ ایرانــی در
قــرن ســوم هجــری اســت .الگوریتــم امــروز در
دنیــای فنــاوری بــه موجــود زنــده ای تعبیــر
می شــود کــه رفــت و برگشــت و بازخــورد در
فراینــد نــرم افــزاری را تامیــن می کنــد و قــرن
را بــه قــرون الگوریتــم نامگــذاری کــرده اســت.
ایــن بدیــن معناســت کــه پایــه نــرم افــزاری
فناوری هــای نویــن متعلــق بــه دانشــمند
بــزرگ ایرانــی خوارزمــی اســت.
دکتــر عاملــی بیــان کــرد :چهــار دهــه اســت
کــه بــه دلیــل تنــوع مســائل اجتماعــی و
عوامــل مداخلــه کننــده در پدیده هــای
اجتماعــی بحــث دانــش یــک پارچــه بــه
عنــوان یــک راهــکار اعــام می شــود .نــگاه
یکپارچــه نیازمنــد نگــرش بیــن رشــته و چنــد
رشــته و البتــه فرارشــته اســت .نــگاه رشــته ای
اگــر چــه عمیــق اســت ولــی افــق نــگاه و دیــد
کوتاهــی دارد چــرا کــه زوایایــی از موضــوع بــاز
و زوایایــی بســته می مانــد .امــا دانــش یــک
پارچــه همــه چیــز را بــه هــم وصــل می کنــد
و نــگاه بین رشــته ای را در نظــر می گیــرد.
ایــن کار مشــکلی اســت و جــزء دانش هــای
پیچیــده و چنــد عاملــی محســوب می شــود.
در ایــن زمینــه غربی هــا هنــوز نمی داننــد
چگونــه دانش هــای مختلــف را بــه یکدیگــر
متصــل کننــد.
وی بــا تاکیــد بــر الهــام گرفتــن از هســتی
گفــت :فنــاوری در نقطــه اوج خــود از قواعــد
هســتی رمزگشــایی می کنــد در بایومیمیتیــک
می گوینــد اگــر از هســتی الهــام بگیریــد تــا
دانــش کــم خطاتــری داشــته باشــید .علــوم
تجربــی در نقطــه اوج خــود می پذیــرد کــه
خطــا می کنــد و ممکــن اســت همیــن چیــزی
را کــه فهمیده انــد و یــک قاعــده علمــی از
ان اســتخراج شــده اســت ،بعــدا ان را نقــض
کننــد .مــا هــم در مکتــب فکــری خودمــان
ایــن خطــا پذیــری را پذیرفته ایــم؛ می گوینــد
یــک مجتهــد ممکــن اســت فتوایــش درســت
یــا غلــط باشــد .فنــاوری اکنــون بــه انســان
خیلــی نزدیــک شــده ،هــوش مصنوعــی بــه
انســان نزدیــک شــده اســت ،ربات هــا و
اندرویدهــا نســل جدیــدی بــه وجــود اورده انــد
کــه نــه انهــا مــا را می فهمنــد نــه مــا انهــا را
می فهمیــم.
دبیــر شــورای عالــی انقــاب فرهنگــی بیــان
کــرد :بخشــی از نســل جدیــد نســل اپ (نــرم
افزارهــا) اســت؛ ایــن امــر باعــث شــده کــه
خیلــی ســریع باشــد و روحیــه اســتقالل گرایی
در ان قــوی اســت ،عالقــه بــه تنهایــی دارد،
کــم حوصلــه اســت ،چراکــه بــا یــک کلیــک
هــزاران فراینــد را بــه یکبــاره انجــام می دهنــد.
یکــی از مســائل نســل جدیــد کاهــش جمعیــت
و خانواده هــا تــک فرزنــد اســت کــه یــک
نــوع بچــه ســاالری و امــاده کــردن همــه چیــز
بــرای فرزنــد اســت کــه توانمنــد نســلی را بــا
مشــکل و ابهــام مواجــه کــرده اســت و نوعــی
بی تفاوتــی نســبت بــه مســئولیت اجتماعــی
در ایــن نســل دیــده می شــود .البتــه نســلی
هوشــمند و بــه لحــاظ تــوان هوشــی ،قدرتمنــد
و از ســطح نــواوری برخــوردار اســت کــه
می توانــد منشــاء تحــوالت مهمــی در جامعــه صفحه 46
شورای عالی انقالب فرهنگی
47
اذرماه -1401نشریه شماره13
شــود.
وی افــزود :شــناخت وضعیــت جامعــه خیلــی
مهــم اســت .پیــدا کــردن راه حــل نیــز از
اهمیــت بســیاری برخــوردار اســت ،بایــد توجــه
داشــت در دیگــری ســازی ،بخشــی از جامعــه
بیــرون می افتــد ،حتــی بــرای گــروه باطــل
هــم بایــد برنامــه داشــت چــرا کــه تعالیــم
اســامی نیــز اینگونــه می گویــد .باالتریــن
حــق حــق حیــات اســت ،بــرای حــق زندگــی
همــگان نیازمنــد نظــام فرهنگــی و تعلیــم
و تربیــت متناســب هســتیم .نظــام تعلیــم
و تربیــت مســئولیت ایجــاد نظــام تعلیــم و
تربیــت اســامی اســت کــه فــرد و جامعــه در
ان متخلــق بــه اخــاق اســامی و برخــوردار از
ارزش هــای اســامی باشــند .ایــن امــر در یــک
دوره تربیتــی قابــل تحقــق اســت.
دکتــر عاملــی مطــرح کــرد :مــا بــاور داریــم
کــه مقــام معظــم رهبــری مرجــع بــزرگ
فهــم فرهنــگ و مدلســازی بــرای رســیدن
بــه وضعیــت بهتــر اســت .،بســیاری از نقــاط
مثبــت کشــور بــه خاطــر رویکــرد مقــام معظــم
رهبــری بــوده اســت .در ایــن ماجراهــا اگــر
جمهــوری اســامی ایــران از قــدرت نظامــی
برخــوردار نبــود بحــث تجزیــه ایــران بــا
رویکــردی کــه بــه منطقــه غــرب اســیا و بقــول
خودشــان خاورمیانــه دارنــد اتفــاق مــی افتــاد.
ایــن کار راهبــردی را ایشــان شــخصاً مدیریــت
کردنــد ،امــور نظامــی مدیریــت شــخص رهبــر
معظــم انقــاب و البتــه تــاش و تدبیــر جامعــه
دفاعــی و دانشــگاهی کشــور اســت .در ایــن
زمینــه راهبردهــای سیاســی و راهبردهــای
بیــن المللــی ،راهبردهــای فنــاوری و علــم
و دانــش و تولیــد ملــی را ایشــان مدیریــت
کردنــد.
دبیــر شــورای عالــی انقــاب فرهنگــی بیــان
کــرد :بخشــی از نســل جدیــد نســل اپ (نــرم
افزارهــا) اســت؛ ایــن امــر باعــث شــده کــه
خیلــی ســریع باشــد و روحیــه اســتقالل گرایی
در ان قــوی اســت ،عالقــه بــه تنهایــی دارد،
کــم حوصلــه اســت ،چراکــه بــا یــک کلیــک
هــزاران فراینــد را بــه یکبــاره انجــام می دهنــد.
یکــی از مســائل نســل جدیــد کاهــش جمعیــت
و خانواده هــا تــک فرزنــد اســت کــه یــک
نــوع بچــه ســاالری و امــاده کــردن همــه چیــز
بــرای فرزنــد اســت کــه توانمنــد نســلی را بــا
مشــکل و ابهــام مواجــه کــرده اســت و نوعــی
بی تفاوتــی نســبت بــه مســئولیت اجتماعــی
در ایــن نســل دیــده می شــود .البتــه نســلی
هوشــمند و بــه لحــاظ تــوان هوشــی ،قدرتمنــد
و از ســطح نــواوری برخــوردار اســت کــه
می توانــد منشــاء تحــوالت مهمــی در جامعــه
شــود.
وی اضافــه کــرد :در بحــران کرونــا دیدیــم کــه
چقــدر اروپــا بــا بحــران غــذا مواجــه شــد ،امــا
مــا کمبــود غــذا پیــدا نکردیــم .مقــام معظــم
رهبــری در مالقــات بــا دولــت در شــهریور
مــاه بحــث امنیــت غذایــی را مطــرح کردنــد و
باالتــر از امنیــت غذایــی بحــث اقتــدار غذایــی
را مطــرح کردنــد ،غــذا حــوزه مهمــی اســت .بــا
اینکــه در کشــور مــا اســراف غــذا زیــاد اســت،
امــا بــا کمبــود غــذا روبــرو نشــدیم ،رســیدن به
خودکفایــی در تولیــد مــواد غذایــی ،پیشــرفت
همــه جانبــه نیــاز دارد کــه در نقطــه رشــد و
تعالــی ان هســتیم و قطعــاً دانشــگاه در ایــن
زمینــه بســیار اثــر گــذار اســت .قــدرت در علــم
مــا را توانمنــد کــرده اســت.
دبیــر شــورای عالــی انقــاب فرهنگــی گفــت:
در ایــن مســیر متاســفانه در حــوزه فرهنــگ
ماهنامه خبری تحلیلی علوم ،تحقیقات و فناوری
عقــب افتادیــم و قــدرت نــرم دشــمن بــرای
مــا مســئله ایجــاد کــرده اســت و ایــن مســئله
چیــزی اســت کــه ان را در ســطح جامعــه
مالحظــه می کنیــم .احساســات بخشــی از
نســل جــوان درگیــر مســئله شــده اســت و
بایــد بتوانیــم بــرای تقویــت فرهنــگ و اقتــدار
فرهنگــی کار همــه جانبــه ای صــورت گیــرد.
دکتــر عاملــی بــا طــرح ســواالتی اعــام کــرد:
مــی خواهــم در ایــن زمینــه طــرح ســوالی
داشــته باشــم و ان ایــن اســت کــه شــما ایــن
پدیــده اخیــر را چــه می بینیــد و ریش ـه هایش
چــه اســت و چــه راه حلــی بــرای ان متصــور
می شــوید؟ شــورای عالــی انقــاب فرهنگــی
در ایــن زمینــه می توانــد چــه رویکــردی
داشــته باشــد؟
وی ادامــه داد :شــورای عالــی انقــاب فرهنگی
دو وظیفــه کالن دارد بــر اســاس ان چیــزی که
امــام و رهبــری ترســیم کرده انــد وظیفــه مــا
در حــوزه علــم و فنــاوری و فرهنــگ اســت،
هــر دو از جنــس توانایــی اســت اگــر فرهنــگ
قدرتمنــد باشــد حــس عضویــت ملــی در
فرهنــگ قــوی اســت .قــدرت نظامــی هــم
اینگونــه اســت .وجــه اشــتراک ایــن دو ،علــم
اســت .بــا تفکــر می تــوان بــه تاریکی هــا
فائــق امــد و انهــا را روشــن کــرد ،راه درســت
از تفکــر بیــرون می ایــد ،امــا تفکــر مســیر
مطلــوب می خواهــد.
دبیــر شــورای عالــی انقــاب فرهنگی با اشــاره
بــه تمــدن نویــن اســامی بیــان کــرد :معمــوالً
تمدن هــا از تاریــخ اســتخراج می شــود ،و ان را
امــری تاریخــی می داننــد ولــی مقــام معظــم
رهبــری معتقــد اســت کــه تمــدن ســاختنی
اســت و عناصــر و مولفه هــای ان را ارائــه
دادنــد تــا در مســیر چهلــه دوم انقــاب در
مســیر تمــدن نویــن اســامی گام برداریــم.
دکتــر عاملــی ادامــه داد :شــورای عالــی
انقــاب فرهنگــی دو وظیفــه کالن دارد بــر
اســاس ان چیــزی کــه امــام و رهبــری ترســیم
کرده انــد وظیفــه مــا در حــوزه علــم و فنــاوری
و فرهنــگ اســت ،هــر دو از جنــس توانایــی
اســت اگــر فرهنــگ قدرتمنــد باشــد حــس
عضویــت ملــی در فرهنــگ قــوی اســت .قــدرت
نظامــی هــم اینگونــه اســت .وجــه اشــتراک
ایــن دو ،علــم اســت .بــا تفکــر می تــوان بــه
تاریکی هــا فائــق امــد و انهــا را روشــن کــرد،
راه درســت از تفکــر بیــرون می ایــد ،امــا تفکــر
مســیر مطلــوب می خواهــد.
دکتــر عاملــی بــا اشــاره بــه دســتورات شــورای
عالــی انقــاب فرهنگــی و تحــول در علــوم
انســانی خطــاب بــه اســاتید دانشــگاه عالمــه
گفــت :در تحــول علــوم انســانی ایــن موضــوع
مطــرح اســت کــه ایــا راه همینــی اســت کــه
تــا اکنــون رفته ایــم یــا مســیر دیگــری نیــاز
داریــم ،ســند نقشــه جامــع علمــی کشــور در
حــال روزامدســازی اســت .اگــر نظــری در
ایــن زمینــه داریــد کارگروهــی در دانشــگاه
عالمــه ایجــاد شــود؛ ســند تحــول در امــوزش
و پــرورش و ســند مهندســی فرهنگــی کشــور
نیــز در حــال روزامدســازی اســت .دانشــگاه
عالمــه ظرفیــت جامــع بیــن رشــته ای دارد و
ظرفیــت بزرگــی اســت کــه می توانــد بــه مــا
کمــک کنــد.
معتمــدی :تدویــن برنامــه
راهبــردی متفــاوت در دانشــگاه
عالمــه طباطبایــی
دکتــر عبــداهلل معتمــدی رئیــس دانشــگاه
عالمــه طباطبایــی نیــز در ایــن نشســت
اظهــار کــرد :دانشــگاه عالمــه صــد هــزار فــارغ
التحصیــل دارد و یــک دانشــگاه تخصصــی
کشــور اســت کــه در مقایســه بــا دانشــگاه های
جامــع بــر اســاس رتبــه بنــدی ISCدر رتبــه
دهــم قــرار دارد.
بــود توانســتیم بیــش از ۹۵درصــد کالس هــا
را تشــکیل دهیــم ،همچنیــن تــاش کردیــم
بیــن دانشــجویانی کــه اعتــراض داشــتند دو
وی افــزود :مــا برنامــه راهبــردی ۵ســاله
تدویــن کردیــم و شــاخص هایی را در ان در
گرفتیــم.
نظــر
برنامــه راهبــردی دانشــگاه عالمــه بــا ســایر
برنامه هــای راهبــردی متفــاوت اســت چــرا
کــه ایــن برنامــه بــر اســاس نظــر دانشــکده ها
تدویــن شــده اســت؛ در ایــن برنامــه ۱۵۰۰
برنامــه و فعالیــت از ســوی اســتادان پیشــنهاد
شــده کــه در نهایــت بــا ۶۰۰مــورد از
پیشــنهادهایی کــه جنبــه خالقانــه و نواورانــه
داشته اند موافقت شده است.
رئیــس دانشــگاه عالمــه طباطبایــی بیــان
کــرد :از هــم اکنــون برنامه ریــزی بــرای
ســال ۱۴۰۲را اغــاز کرده ایــم و از همــه
اســتادان درخواســت کردیــم تــا پیشــنهادات
خــود را مطــرح کننــد ،اهدافــی ماننــد
بین المللی ســازی ،امــوزش ،تقویــت برنــد
دانشــگاه و تحــول در حــوزه علــوم انســانی
جــزو اهــداف کالن دانشــگاه اســت کــه در
گروه هــای مختلــف دربــاره ان اظهــار نظــر
می کننــد .اینگونــه از ظرفیــت اســتادان بــه
خوبــی اســتفاده خواهیــم کــرد.
وی ادامــه داد :هیــچ دانشــگاهی بــا ایــن وصف
برنامــه راهبــردی نــدارد کــه بــه اســتادانش
بگویــد کــه بــرای دانشــگاه چــه کار کنیــم البته
مــا از دانشــجویان دکتــری نیــز خواســته ایم
کــه پیشــنهادهای خــود را مطــرح کننــد.
رئیــس دانشــگاه عالمــه طباطبایــی بــا
اشــاره بــه ناارامی هــای اخیــر گفــت :مــا از
شــرایط موجــود مســتثنا نبودیــم و برخــی از
دانشــجویان اعتراضاتــی داشــتند .البتــه کمیــت
بزرگــی نبــود امــا اهمیــت موضــوع بــرای مــا
بســیار بــود ،بــا همدلــی و مشــارکت اعضــای
هیئــت علمــی بجــز در روزهــای خــاص کــه
متاثــر از شــرایط بیــرون بــود توانســتیم بیــش
از ۹۵درصــد کالس هــا را تشــکیل دهیــم،
همچنیــن تــاش کردیــم بیــن دانشــجویانی
کــه اعتــراض داشــتند دو قطبــی ایجاد نشــود و
در مقابــل یکدیگــر قــرار نگیرنــد چــرا کــه همه
دانشــجویان فرزنــدان ما هســتند .ســعی کردیم
علیرغــم تفکــرات مختلــف در کنــار یکدیگــر
قــرار بگیرنــد و خــدای نکــرده از یکدیگــر
متنفــر نشــوند .هیــچ درگیــری فیزیکــی در
دانشــگاه رخ نــداد و مــا بــا همراهــی مجموعــه
نهــاد نمایندگــی رهبــری در دانشــگاه در ایــن
زمینــه بــا هــم همــراه بودیــم تــا مســائل را بــا
عقالنیــت بــه پیــش ببریــم.
رئیــس دانشــگاه عالمــه طباطبایــی :بــا همدلی
و مشــارکت اعضــای هیئــت علمــی بجــز در
روزهــای خــاص کــه متاثــر از شــرایط بیــرون
قطبــی ایجــاد نشــود و در مقابــل یکدیگــر قــرار
نگیرنــد چــرا کــه همــه دانشــجویان فرزنــدان
مــا هســتند.
در ادامــه دکتــر معتمــدی بیــان کــرد :ایــن
ظرفیــت وجــود دارد تــا دانشــگاه عالمــه بــرای
حــل موضوعــات کمــک کنــد و اماده ایــم کــه
مســئولیت بپذیریــم .هــم اکنــون در شــرایط
جنــگ همــه جانبــه قــرار داریــم و یکــی از
خطــوط مقــدم این جنــگ دانشــگاه ها هســتند
کــه می تواننــد موفقیــت و عــدم موفقیــت را
رقــم بزننــد .اگــر بپذیریــم ایــن خــط مقــدم
در اختیــار دانشگاه هاســت ایــن ســوال بدیهــی
اســت کــه دولــت بــرای حمایــت از ایــن خــط
مقــدم چــه اقدامــی می خواهــد صــورت دهــد.
گاهــی احســاس می کنیــم کــه اص ـ ً
ا متوجــه
ایــن موضــوع نیســتند ،اعضــای هیئــت علمــی
بــه حمایــت نیــاز دارنــد؛ هیئــت علمــی روی
روحیــه دانشــجویان تاثیــر می گذارنــد .در ایــن
ســال ها مرتــب ایــن سیاســت عمــل شــده
اســت کــه برخــی در مجلــس عنــوان می کنــد
کــه اعضــای هیئــت علمــی حقــوق نجومــی
می گیرنــد در صورتــی کــه ایــن گونــه نیســت،
ایــن امــر باعــث می شــود کــه جایــگاه هیئــت
علمــی تضعیــف شــود.
حجــت االســام صــادق اکبــری :دانشــگاه
عالمــه دو سیاســت کلــی حــل مســئله و
تحــول در علــوم انســانی را دنبــال می کنــد
حجــت االســام و المســلمین صــادق اکبــری
اقــدم مســئول نهــاد نمایندگــی در دانشــگاه
عالمــه طباطبایــی در ایــن جلســه گفــت:
شــورای عالــی انقــاب فرهنگــی نهــادی مهــم
اســت و همــواره در فرمایــش مقــام معظــم
رهبــری بــه شــورا اهمیــت واالیــی داده مــی
شــود .اگــر فرمایشــات مقــام معظــم رهبــری
را بــه جــد در دســتور کار قــرار دهیــم عقــب
نمی مانیــم .ایشــان در تحــوالت فرهنگــی
فرمودنــد کرســی های ازاد اندیشــی شــکل
گیــرد؛ اگــر ایــن کرســی ها بــه موقــع ایجــاد
می شــد شــاید اتفاقــات اینچنینــی بــه وقــوع
نمی پیوســت .ایشــان همــواره بــه هویــت ملــی
و هویــت دینــی تاکیــد داشــتند.
حجــت االســام و المســلمین صــادق اکبــری
اقــدم :علــوم انســانی می توانــد گــره هــای
کالن را در کشــور بــاز کنــد .در واقــع دانشــگاه
دو سیاســت کلــی حــل مســئله و تحــول در
علــوم انســانی را دنبــال می کنــد .دانشــگاه
ایــن ظرفیــت را دارد کــه بــا تــوان اســاتید و صفحه 47
شورای عالی انقالب فرهنگی
ماهنامه خبری تحلیلی علوم ،تحقیقات و فناوری
دانشــجویان بــه حــل مســائل کشــور نقــش
ایفــا کنــد.
وی در ادامــه بــا اشــاره بــه ســند ۲۰۳۰ادامــه
داد :اولیــن نقــد بــه ســند ۲۰۳۰از ســوی
دانشــگاه عالمــه طباطبایــی عنــوان شــد چــرا
کــه ایــن دانشــگاه در تحــول علــوم انســانی و
حــل مســئله پیشــرو اســت .بعــد از ان ۱۳۸
نشســت حــل مســئله در ایــن زمینــه برگــزار
شــد و هــم اکنــون نیــز ادامــه دارد.
مســئول نهــاد نمایندگــی در دانشــگاه عالمــه
طباطبایــی ادامــه داد :مقــام معظــم رهبــری
همــواره تبییــن علمــی مســائل را مــورد تاکیــد
قــرار می دهنــد و تــاش مــن نیــز ایــن گونــه
بــوده اســت .از زمــان ورود دکتــر معتمــدی
ســند راهبــردی دانشــگاه بــه اجــرا درامــد
و ســند تحــول علــوم انســانی بــا تاکیــد بــر
بومــی ســازی و روزامدســازی و کارامــدی
و حرکــت در مــرز دانــش مــورد توجــه قــرار
گرفــت چــرا کــه علــوم انســانی می توانــد گــره
هــای کالن را در کشــور بــاز کنــد .در واقــع
دانشــگاه دو سیاســت کلــی حــل مســئله و
تحــول در علــوم انســانی را دنبــال می کنــد.
دانشــگاه ایــن ظرفیــت را دارد کــه بــا تــوان
اســاتید و دانشــجویان بــه حــل مســائل کشــور
نقــش ایفــا کنــد.
انتظــاری :در شــورای عالــی انقالب
فرهنگــی گفتمــان مهندســی و
حقوقــی حاکــم اســت
در ادامــه دکتــر اردشــیر انتظــاری رئیــس
دانشــکده علــوم اجتماعــی در ایــن جلســه
گفــت :متاســفانه انچــه در شــورای عالــی
انقــاب فرهنگــی حاکــم اســت گفتمــان علــوم
انســانی نیســت بلکــه گفتمــان مهندســی و
حقوقــی اســت؛ وضعیــت کشــور مــا نشــان
می دهــد کــه جهت گیــری فرهنگــی مــا
درســت نبــوده و ایــن عــدم درک متقابــل
در اســناد شــورای عالــی انقــاب فرهنگــی
نیــز مشــاهده مــی شــود ،مثــا در ســند
مهندســی فرهنگــی چقــدر از اهالــی علــوم
انســانی اســتفاده شــده اســت؟ متاســفانه بــه
بهانه هــای مختلــف بســیاری از متخصصــان
کنــار زده شــده اند.
وی بیــان کــرد :تحــول در علــوم انســانی
ضــروری اســت ولــی تحــول تبدیــل بــه چماقی
بــر ســر علــوم انســانی شــده اســت و می گوینــد
علــوم انســانی دانــش غربــی اســت؛ اگر اســاتید
علــوم انســانی در حوزه هــای مختلــف حضــور
نداشــته باشــند تحولــی ایجــاد نمی شــود.
مهمتریــن ایــراد بــه برنامــه تحــول علــوم
انســانی ایــن اســت کــه بــه تحــول دامــن زده
شــده امــا مدیریــت تحولــی صــورت نگرفتــه و
اتفاقــی کــه افتــاده غالــب شــدن رویکردهــای
مهندســی و حقوقــی در کشــور بــوده اســت.
انتظــاری بــا اشــاره بــه ناارامی هــای اخیــر
گفــت :ایــن ناارامی هــا اساســاً اجتماعــی و
فرهنگــی هســتند .حــال ایــن ســوال مطــرح
اســت کــه چقــدر گفتمــان فرهنگــی در ایــن
شــرایط مــورد اســتفاده قــرار گرفتــه اســت؟
انتظــار ایــن اســت کــه رویکــرد فرهنگــی در
کشــور مــورد اســتفاده قــرار گیــرد چــرا کــه
مــی تــوان راه حل هــای میانبــر از ایــن طریــق
ایجــاد کــرد.
شــورای عالــی انقــاب فرهنگــی
مشــخص کنــد کــه چگونــه
د ســتگا ه ها
می تواننــد هــم افــزا باشــند
دکتــر فتــح اهلل تــاری رئیــس پژوهشــکده
اقتصــادی دانشــگاه عالمــه طباطبایــی گفــت:
یکــی از اســیب های کشــور وجــود تعــدد
نهادهــای سیاســتگذار اســت .ایــن دســتگاه ها
در یــک راســتا نیــز سیاســت های هماهنــگ
ندارنــد ،از طرفــی برخــی از نماینــدگان
مجلــس متناســب بــا ســلیقه خودشــان مصوبــه
دارنــد کــه معلــوم نیســت چگونــه قــرار اســت
اجــرا شــود.
وی ادامــه داد :شــورای عالــی انقــاب فرهنگی
وظیفــه دارد مشــخص کنــد کــه چگونــه
دســتگاه ها مــی تواننــد هــم افــزا باشــند .در
بحــث تصمیم ســازی متاســفانه افــرادی کــه در
ســتاد هســتند بیشــتر اثــر گذارنــد تــا افــرادی
کــه در صــف حضــور دارنــد و بایــد ایــن رونــد
اصــاح شــود.
ایــن اســتاد دانشــگاه پیشــنهاد داد نظــام
بازخــوردی دائمــی و پویــا کــه متشــکل از
دانشــگاه ها و دستگاه هاســت در شــورای
عالــی انقــاب فرهنگــی شــکل گیــرد.
وی ادامــه داد :تحــوالت اجتماعــی اجتنــاب
ناپذیــر اســت .بایــد پذیرفــت کــه ایــن تحوالت
وجــود دارنــد و ماننــد ســیالبی اســت کــه
می ایــد ولــی بایــد فکــر کنیــم کــه چگونــه
انهــا را مدیریــت کنیــم .الزمــه ایــن امــر ان
اســت کــه دائمــاً بــا افــرادی کــه در ارتبــاط
نزدیــک بــا ایــن تغییــرات هســتند همفکــری
کنیــم.
نســل جدیــد ارتبــاط متفاوتــی بــا
محیــط برقــرار مــی کنــد
دکتــر محمــد نقــی زاده رئیــس مرکــز رشــد
دانشــگاه عالمــه طباطبایــی نیــز در ایــن
نشســت بیــان کــرد :نســل جدیــد ارتبــاط
متفاوتــی بــا محیــط برقــرار می کنــد؛ ایــن
نســل بــا اینســتا گــرام ،توییتــر و واتســاپ
گفتگــو می کــرد کــه االن انهــا را فیلتــر
کرده ایــم یعنــی راه گفتگــو را بســته ایم.
وی افــزود :شــورای عالــی انقــاب فرهنگــی از
ابتــدا بــا گشــت ارشــاد مخالــف بــود ولــی در
لفافــه حــرف مـی زد بهتــر بــود کــه بــه صــورت
علنــی ایــن موضــوع را بیــان می کــرد.
دکتــر محمــد نقــی زاده :بنابرایــن بایــد
برنامـه ای تعریــف کنیــم کــه تحــول دیجیتــال
در ان لحــاظ شــود ،بایــد مشــخص کنیــم کــه
چطــور می توانیــم مســائل علــوم انســانی را در
قالــب کســب و کارهــا تبدیــل بــه نهادهایــی
کنیــم کــه بــه مــردم ارائــه خدمــت کننــد.
رئیــس مرکــز رشــد دانشــگاه عالمــه
طباطبایــی عنــوان کــرد :مســائل ایــن نســل
متفــاوت از نس ـل های قبــل نیــز و راه ارتبــاط
بــا ایــن نظــر متفــاوت اســت .بایــد بتوانیــم بــا
اســتفاده از علــوم انســانی راهــکار اثربخــش
بــا ایــن نســل پیــدا کنیــم .اتحادیــه اروپــا
تحــول دیجیتــال و امــوزش دیجیتــال بــرای
فعــاالن ایــن حــوزه را اغــاز کــرده چــرا کــه
اگــر تحــوالت دیجیتــال مــورد نظــر نباشــد
مــی تــوان بــا نســل جدیــد ارتبــاط داشــت.
بنابرایــن بایــد برنامــه ای تعریــف کنیــم کــه
تحــول دیجیتــال در ان لحــاظ شــود ،بایــد
مشــخص کنیــم کــه چطــور می توانیــم
مســائل علــوم انســانی را در قالــب کســب و
کارهــا تبدیــل بــه نهادهایــی کنیــم کــه بــه
مــردم ارائــه خدمــت کننــد.
اذرماه -1401نشریه شماره13
وی ادامــه داد :مــادر امــروز بــا مــادر چهــل
ســال پیــش فــرق دارد؛ مــادر امــروزی ســاعت
۲شــب بیــدار مــی شــود و بــا خــود مــی
اندیشــد کــه چــرا بچـه دار شــده؛ همیــن فکــر
او را از اوردن بچــه دوم منصــرف می کنــد؛
ایــن مــادر پــای تلویزیــون مــی نشــیند کــه از
روحانــی دربــاره ثــواب مــادر شــدن بشــنود او
نیــاز بــه صحبــت کــردن در همــان زمــان دارد.
نقــی زاده بیــان کــرد :مــا در دانشــگاه عالمــه
طرحــی را شــروع کردیــم تــا اثربخشــی و
کاربــردی ســازی در حــوزه علــوم انســانی
صــورت گیــرد؛ ایــن طــرح بــه عنــوان خدمــت
اول در بســتر الکترونیــک در موضوعــات
خانــواده و جوانــی جمعیــت ،ســالمندی،
فرزنــداوری و تربیــت فرزنــد خواهــد بــود.
در ایــن زمینــه هرکــس کــه ایــده ای داشــته
باشــد تــا ســقف ۱۰۰میلیــون تومــان از ان
حمایــت خواهیــم کــرد البتــه بایــد بتوانیــم
ایــن حمایت هــا را افزایــش دهیــم.
48
علــوم انســانی ماننــد مدیریــت متفــاوت اســت،
نیازهــا ایجــاد مــی شــود امــا پاســخی کــه بــه
انهــا مــی دهیــم ســریع نیســت.
وی ادامــه داد :دانشــکده مدیریــت دانشــگاه
عالمــه در ســال ۳۷ایجــاد شــده در ان زمــان
مدیریــت دولتــی ،مدیریت بازرگانــی و مدیریت
صنعتــی در ایــن دانشــکده ایجــاد شــد .هــم
اکنــون نیــز ایــن وضعیــت پابرجاســت .بنابراین
ســاختار هــا مــا را محــدود کــرده اســت .اگــر
بخواهیــم رشــته جدیــدی ایجــاد کنیــم
نمی توانیــم ان را اجرایــی کنیــم و وقتــی بــه
اعضــای هیئــت علمــی مــی گوییــم بازنگــری
دروس را دنبــال کننــد می گوینــد انهایــی را
کــه بازنگــری کرده ایــم چــه نتیجــه ای داده
اســت .دانشــگاههای دنیــا بــر اســاس ســاختار
ماتریســی و نیازمحــور عمــل می کننــد مــا
نیــز نیــاز داریــم بــر ایــن اســاس عمــل کنیــم
و ایــن اختیــار بــه دانشــگاه هــا داده شــود کــه
خودشــان رشــته ایجــاد کننــد.
رئیــس مرکز رشــد دانشــگاه عالمــه طباطبایی
گفــت :بــرای اینکــه در انقــاب صنعتــی چهارم
عقــب نمانیــم بایــد برنامــه ریــزی دقیقــی
داشــته باشــیم .متاســفانه دنیــا طمــع کــرده که
فرزنــدان مــا را ببــرد .فیلترینــگ اخیــر باعــث
شــده بســیاری از کســب و کارهــای دانشــگاهی
بــه بیــگ دیتاهــا دسترســی نداشــته باشــند؛
انــگار شــرایطی پیــش امــده کــه مــا خودمــان
را تحریــم کرده ایــم و ایــن امــر بــه کســب و
کارهــا ضــرر وارد کــرده اســت.
ســیدنقوی بــا اشــاره بــه کتــاب کالبدشــکافی
چهــار انقــاب گفــت :بــر اســاس داده هــای
ایــن کتــاب برخــی از کشــورها نظیــر ایــران
ماهیتشــان بــه گونــه ای اســت کــه هــر چنــد
وقــت یکبــار انقــاب مــی کننــد .دانشــگاهها
و شــورای عالــی انقــاب فرهنگــی بایــد ایــن
ظرفیــت را ایجــاد کننــد تــا مدیریــت بحــران
در کشــور وجــود داشــته باشــد چــرا کــه هــر
وقــت در دانشــگاه هــا بحــران ایجــاد می شــود
امادگــی الزم را نداریــم .بحــران اجتماعــی
متفــاوت از ســایر بحــران هاســت و چــون
جامعــه مــا یــک جامعــه احساســی اســت بایــد
امادگــی الزم را داشــته باشــیم.
دکتــر خلعتبــری ،اســتاد دانشــگاه عالمــه
طباطبایــی نیــز در ایــن نشســت بیــان کــرد:
امــروزه بایــد مدیریــت متنوعــی داشــته باشــیم
چــرا کــه مــردم از دولت هــا همــه چیــز را
می خواهنــد ،شــورای عالــی انقــاب فرهنگــی
بــه عنــوان یــک نهــاد تصمیم گیــری بایــد
از دانشــگاه ها اســتفاده کنــد و تــا امــور بــر
اســاس تصمیــم درســت پیــش رود.
بســیاری از مــردم فاقــد رســانه
درســت هســتند
بایــد مدیریــت متنوعــی داشــته
باشــیم
وی بــا اشــاره بــه اینــده پژوهــی گفــت :از این
جهــت در ســاختار فرهنگــی کشــور گزیــده
شــده ایم و مســئله های مختلفــی وجــود دارد؛
شــورای عالــی انقــاب فرهنگــی بــه عنــوان
قــرارگاه بــزرگ فرهنگــی کشــور بایــد بــه
موضــوع اینــده پژوهــی ورود کنــد چــرا کــه
بایــد جریانــات را قبــل از وقــوع پیــدا کنیــم.
ایــن اســتاد پیشــنهاد داد کــه بایــد
مجموعه هــای اقمــاری شــورای عالــی
انقــاب فرهنگــی شــکل گیــرد .یکــی از ایــن
مجموعه هــای اقمــاری بایــد در دانشــگاه ها
باشــد تــا از افــراد متخصــص بــرای تصمیــم
ســازی اســتفاده شــود .وی در پایــان همچنیــن
خواســتار تقویــت بــازوی نظارتــی شــورای
عالــی انقــاب فرهنگــی شــد چراکــه معتقــد
اســت اجــرای مصوبــات بــا نفــس مصوبــات
گاهــی متناقــض می شــود.
ســرعت علــم در برخــی رشــته
هــای علــوم انســانی ماننــد
مدیریــت متفــاوت اســت
دکتــر میرعلــی ســید نقــوی رئیــس دانشــکده
مدیریــت دانشــگاه عالمــه طباطبایــی در ایــن
نشســت گفــت :ســاختاری کــه در دانشــگاهها
داریــم بــه پیشــبرد اهــداف کمــک نمــی کنــد،
شــتاب و ســرعت علــم در برخــی رشــته هــای
دکتــر حبیبــی اســتاد فلســفه دانشــگاه
عالمــه طباطبایــی نیــز در ایــن نشســت گفــت:
گفتگــوی بیــن نســلی قطــع شــده اســت
و نســل الفــا در حــال ظهــور اســت مــا بــا
پدیــده پیچیــده ای مواجــه هســتیم کــه عوامــل
درونــی و بیرونــی دارد .برخــی اتفاقــات جــاری
را ناشــی از اقتصــاد و شــکاف بیــن نســلی
می داننــد و فقــط روی نظــام و حکومــت
تمرکــز می کننــد و برخــی هــم نــگاه امنیتــی
و بیرونــی دارنــد کــه واقعــاً درســت اســت
چــرا کــه سیســتم ســعودی و موســاد بســیار
فعــال مدیریــت مســئله را بــه دســت گرفتــه
اســت ،رســانه های درونــی موضــوع را امنیتــی
و رســانه های بیرونــی موضــوع را داخلــی
عنــوان می کننــد ،در حالــی کــه بایــد روایــت
جامعــه خودمــان را ارائــه دهیــم؛ هــم اکنــون
مــا مشــکل رســانه داریــم؛ ایــا شــورای عالــی
انقــاب فرهنگــی نمی خواهــد بــه موضــوع
رســانه رســمی کشــور ورود کنــد تــا روایــت
و تحلیلــی جامــع بــه مــردم ارائــه شــود؟ بایــد
بــه مــردم اگاهــی درســت برســانیم ،بســیاری
از مــردم فاقــد رســانه درســت هســتند .شــورا
بایــد در ایــن زمینــه تالقــی الزم را ایجــاد
کنــد.
بایــد دانــش انباشــته موجــود در
کشــور بــا واقعیــت هــا درگیــر
شــود
دکتــر محمدامیــن زارعــی ،مســئول
پژوهشــکده فرهنــگ و ارتباطــات دانشــگاه
عالمــه طباطبایــی بــا اشــاره بــه موضــوع
دانــش یکپارچــه گفــت :بایــد دانــش انباشــته صفحه 48
شورای عالی انقالب فرهنگی
49
اذرماه -1401نشریه شماره13
موجــود در کشــور بــا واقعیت هــا درگیــر شــود
و متاســفانه ایــن اتفــاق صــورت نمی گیــرد.
وی بــا اشــاره بــه یــک درصــد بودجــه
پژوهشــی دســتگاه ها بیــان کــرد :ایــن قانــون
اجــرا نمی شــود و تعــدادی از نهادهــا ایــن
بودجــه را بــه مراکــز تحــت مدیریــت خــود
واگــذار می کننــد در صورتــی کــه دانــش
اینگونــه بــه روز نمــی شــود.
زارعــی بــا انتقــاد از عملکــرد شــورای عالــی
انقــاب فرهنگــی در نگاشــتن اســنادی
نظیــر نقشــه جامــع علمــی کشــور گفــت:
کار نگاشــتن ایــن ســند کامــا متمرکــز در
زیــر مجموعــه شــورا صــورت می گرفــت در
صورتــی کــه بایــد دانشــگاه ها درگیــر مســئله
می شــدند .متاســفانه مدیــران می خواهنــد
کــه کارهــا زیــر ســیطره خودشــان باشــد چــون
می ترســند کارهــا از کنترلشــان خــارج شــود؛
ایــن موضــوع باعــث می شــود کــه دانشــگاه ها
درگیــر مســائل واقعــی جامعــه نشــوند .تقاضــا
داریــم کــه شــورای عالــی انقــاب فرهنگــی
صــورت مســئله هــا را بــه دانشــگاه هــا واگــذار
ماهنامه خبری تحلیلی علوم ،تحقیقات و فناوری
کنــد و ســازمان ها و نهادهــا بودجه هــای
پژوهشــی را بــه زیرمجموعــه هــای خــود
واگــذار نکننــد.
مطیعــی رئیــس پــارک علــم و فنــاوری
دانشــگاه عالمــه طباطبایــی در ایــن نشســت
گفــت :بــه تحلیــل نهــادی در کشــور نیــاز
داریــم نهادهایــی ماننــد پــارک علــم و فنــاوری
و مراکــز رشــد ایجــاد شــده اند ولــی چــون
فلســفه انهــا را نمــی دانیــم تبعاتــی بــرای
مــا بــه وجــود امــده اســت و بایــد از صاحــب
نظــران هــر رشــته در مســائل مختلف اســتفاده
کنیــم.
دبیــر شــورای عالــی انقــاب فرهنگــی تصریــح
کــرد :امــوزش و پــرورش امــروز مســئله
اصلــی کشــور اســت .اگــر امــوزش و پــرورش
اثرگــذار داشــته باشــیم کلیــد توانمندســازی
نســل جــوان خواهــد بــود .امــوزش و پــرورش
قدرتمنــد دانــش امــوز قدرتمنــد و دانــش
امــوزان قدرتمنــد ،امــوزش عالــی قدرتمنــد
ایجــاد می کننــد و در واقــع علــم توانمنــد،
موجــب تقویــت ضریــب قــدرت ملــی
می شــود.
دکتــر عاملــی در پایــان بــا اشــاره بــه بیانــات
اســاتید و ارتبــاط بــا دانشــگاه گفــت :در
حوزه هــای کارشناســی ،دبیرخانــه ارتبــاط
خوبــی بــا اســاتید دانشــگاه داشــته ولــی
ارتبــاط نظامنــد و نهــادی ضعیــف اســت .از
وقتــی کــه دبیــری شــورای عالــی انقــاب
فرهنگــی را بــر عهــده گرفتــم در ســتاد نقشــه
جامــع علمــی کشــور اعــام کــردم کــه بایــد
ســه رئیــس دانشــگاه در ایــن ســتاد حضــور
داشــته باشــند.
وی بــا بیــان اینکــه جامعــه بایــد بتوانــد
اعتــراض کنــد بیــان کــرد :بــر اســاس
مصوبــات اخیــر شــورای عالــی انقــاب
فرهنگــی تشــکل های دانشــجویی و همچنیــن
دانشــجویانی کــه عضــو تشــکل ها نیســتند
می تواننــد اعتــراض کننــد؛ اگــر ۵۰نفــر
از دانشــجویان اعتــراض داشــته باشــند
می تواننــد تقاضــای تجمــع قانونــی دهنــد و
البتــه مســئولیت انــرا بپذیرنــد.
وی ادامــه داد 10 :مســئله در امــوزش عالــی
مربــوط بــه حقــوق و دســتمزد ،تجهیــزات
ازمایشــگاهی و همکاری هــای بیــن المللــی
از ســوی دبیرخانــه شــورای عالــی انقــاب
فرهنگــی امــاده شــده کــه بــزودی در صحــن
شــورای عالــی نهایــی ســازی مــی شــود.
دبیــر شــورای عالــی انقــاب فرهنگــی تصریــح
کــرد :امــوزش و پــرورش امــروز مســئله
اصلــی کشــور اســت .اگــر امــوزش و پــرورش
اثرگــذار داشــته باشــیم کلیــد توانمندســازی
نســل جــوان خواهــد بــود .امــوزش و پــرورش
قدرتمنــد دانــش امــوز قدرتمنــد و دانــش
امــوزان قدرتمنــد ،امــوزش عالــی قدرتمنــد
ایجــاد می کننــد و در واقــع علــم توانمنــد،
موجــب تقویــت ضریــب قــدرت ملــی
می شــود.
دکتــر عاملــی گفــت :ما پژوهــش را فقــط برای
پژوهــش نمی خواهیــم بلکــه می خواهیــم
پشــتوانه پژوهشــی بــرای تصمیمــات شــورا
ایجــاد کنیــم .مــا نیازمنــد نقــد شــما هســتیم
تــا راهکارهایــی ایجــاد شــود و بتوانیــم مســیر
را بــه درســتی دنبــال کنیــم.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسالمی بیان کرد:
شورای عالی انقالب فرهنگی هدایت گر پیشبرد برنامه های دانش محور /لزوم ارزیابی نقاط قوت و ضعف شورای عالی انقالب فرهنگی در چهل واره دوم
فعالیتی
عضــو شــورای عالــی انقــاب فرهنگــی گفــت:
شــورای عالــی انقــاب فرهنگــی در حــوزه علــم
و دانــش در چهــار دهــه فعالیتــی خــود نقــش
مهمــی در جهــاد علمــی و پیشــبرد برنامــه
هــای دانــش محــور ایفــا کــرده اســت.
معظــم رهبــری نقشــه عبــور از ایــن جریــان
هــا را جهــاد تبییــن مــی دانــد کــه بایــد بــه
ان عمــل شــود؛ هرچنــد کــه حــوزه فرهنگــی
بــا تمامــی ایــن کاســتی هــا کار خــود را بــه
پیــش مــی بــرد.
محمدمهــدی اســماعیلی ،وزیــر فرهنــگ
و ارشــاد اســامی در ادامــه بــا اشــاره بــه
اینکــه شــورای عالــی انقــاب فرهنگــی یکــی
از نهادهــای مهــم جمهــوری اســامی ایــران
اســت کــه کار سیاســت گــذاری و هدایــت
حــوزه فرهنگــی را بــر عهــده دارد ،گفــت:
بررســی رونــد تحــوالت تاریخــی ایــن شــورا
نشــان می دهــد کــه ایــن نهــاد نخســتین
بــار بــا پیــروزی انقــاب اســامی و بــا دغدغــه
رهبــران ان توســط رهبــر انقــاب اســامی بــه
ســاختار فعلــی رســید و در دوره معظــم اهلل
نیــز ایــن موضــوع همچنــان نیــز تــداوم دارد.
وی در ادامــه بــا بیــان اینکــه بــه اینــده
وضعیــت فرهنگــی کشــور در الیحــه بودجــه
1402امیــدوار هســتم ،گفــت :فعالیــت هــای
خوبــی در حــوزه افزایــش بودجــه حــوزه
فرهنگــی در برنامــه الیحــه بودجــه و برنامــه
هفتــم توســعه انجــام شــده و توافقــات خوبــی
بــرای افزایــش بودجــه حــوزه فرهنگــی در
الیحــه برنامــه بودجــه ســال ۱۴۰۲صــورت
گرفتــه اســت .بــه اینــده وضعیــت فرهنگــی
کشــور در الیحــه بودجــه امیــدوارم؛ چــرا کــه
دولــت در ایــن راســتا رویکردهــای بســیار
خوبــی را در پیــش گرفتــه اســت.
وی افــزود :ورود بــه دوره جدیــد و تحولــی
ایــن شــورا نیازمنــد ان اســت کــه نقــاط قــوت
و ضعــف ایــن نهــاد مــورد بررســی قــرار بگیــرد.
اگــر تــاش و عملکــرد شــورای عالــی انقــاب
فرهنگــی در هدایــت علــم و دانــش از یــک
ســو و فرهنــگ بــه معنــای عــام و فرهنــگ در
حــوزه نهادیــن و ســاختاری از ســوی دیگــر بــه
عنــوان نقــش مهمــی در نظــر بگیریــم بهتــر
مــی توانیــم بــه فهــم نقــاط قــوت و ضعــف
ایــن نهــاد دســت پیــدا کــرده و در راســتای
عملکــرد بهبــود ان حرکــت کنیــم.
بــه گفتــه وزیــر فرهنــگ و ارشــاد اســامی،
شــورای عالــی انقــاب فرهنگــی در حــوزه
علــم و دانــش در چهــار دهــه فعالیتــی خــود
نقــش مهمــی در جهــاد علمــی و پیشــبرد
برنامــه هــای دانــش محــور ایفــا کــرده اســت.
بــه عبارتــی دیگــر ،شــورا توانســت در هدایــت
حــوزه علــم و دانــش اســت بــه عنــوان نهــاد
فرادســتی مســئولیت خــود را تــا حــد زیــادی
ایفــا کنــد.
اســماعیلی بــا بیــان اینکــه جمهــوری اســامی
ایــران در جایــگاه ممتــازی در توســعه علــم
و دانــش قــرار دارد ،عنــوان کــرد :تمامــی
فعالیــت هــای مهمــی کــه ایــران در ایــن
راســتا انجــام داده اســت در ارزیابــی منصفانــه
نقــش مهمــی در تدویــن اســناد باالدســتی و
اجــرای ان داشــته کــه بــه عنــوان یــک امــر
مهــم و تعییــن کننــده مــورد توجــه اســت.
وی همچنیــن اشــاره کــرد :در حــوزه ارتقــاء
شــاخص های فرهنــگ عمومــی و حرکــت
بــه ســمت مطالبــات فرهنگــی نظــام اســامی
نیــز جــای یــک بررســی موشــکافانه بیشــتری
وجــود دارد .اتفاقــات و جریاناتــی کــه در چهــار
دهــه فعالیــت شــورای عالــی انقــاب فرهنگــی
رخ داده اســت ،نقــاط ضعــف و قوتــی هــم
داشــت کــه نقــش مهــم و تعییــن کننــده ای
در فعالیت هــای ایــن شــورا ایفــا کــرد.
البتــه از طرفــی دیگــر بایــد بــا تحلیل هــای
دقیق تــری فعالیت هــای حــوزه فرهنگــی
کشــور را بررســی کــرد؛ بــه ایــن معنــا کــه
بایــد فعالیت هــای حــوزه فرهنــگ را از دو
منظــر محیــط داخلــی شــامل (منابــع ،نیــروی
انســانی ،اســتعداد و اراده داخلــی) و محیــط
پیرامونــی پرتنــش کــه دهه هــا اســت بــه
دنبــال ایجــاد ناکامــی بــرای مــردم در حــوزه
فرهنگــی اســت ،بررســی کــرد.
وزیــر فرهنــگ و ارشــاد اســامی بــا اشــاره
بــه اینکــه بایــد تمامــی نقــاط قــوت و ضعــف
حــوزه فرهنــگ را در ارزیابــی دقیــق و
منصفانـه ای بــا یکدیگــر تحلیــل کــرد ،توضیــح
داد :بــا ایــن کار مــی توانیــم ارزیابــی منصفانــه
و مشــخصی بــرای مخاطبــان ارائــه کنیــم .در
یــک نــگاه کلــی می تــوان گفــت کــه حــوزه
فرهنــگ عمومــی دســتاوردهای مهمــی داریــم.
تلقــی رهبــر انقــاب اســامی در اغــاز بــه کار
دولــت جدیــد در ۶شــهریور مــاه ۱۴۰۰و
نکاتــی کــه در جلســه هفتــه گذشــته شــورای
عالــی انقــاب فرهنگــی تبییــن کردنــد ،نشــان
می دهــد کــه بــار اصلــی حــوزه فرهنــگ،
مســئولیت پیشــینی اســت بــه ایــن معنــا
کــه موفقیــت در بخش هــای دیگــر کشــور
از موفقیت هــای شــکل گرفتــه در حــوزه
فرهنگــی اســت.
بــه گفتــه دکتــر اســماعیلی ،انقــاب اســامی
یــک انقــاب فرهنگــی اســت و توانســت
مشــکالت موجــود از جملــه عــدم توانایــی
داخلــی بــرای حــل مســائل موجــود را حــل
کنــد .یــا در بحــث شــیفتگی بــه غــرب،
توانســت ایــن چالــش را دچــار تحــول کنــد.
بنابرایــن بــا ایــن نــگاه مــی توانیــم بگوییــم که
در حــوزه فرهنگــی توفیقــات کمــی نداشــتیم؛
البتــه کاســتی هــا هم کــم نیســت و بخشــی از
ان بــه ناتوانــی کارگــزاران فرهنگــی و بخشــی
نیــز بــه حملــه جبهــه مقابــل بازمی گــردد کــه
بــا تمامــی ابزارهــا از جملــه تهاجــم فرهنگــی
و جنــگ نــرم پــای کار امــده اســت .مقــام
وزیــر فرهنــگ و ارشــاد اســامی همچنیــن
بــا اشــاره بــه اینکــه بخــش هــای مختلفــی از
مشــکالت و ناکارامــدی حــوزه فرهنــگ را نمی
تــوان بــه بحــث بودجــه گــره زد ،عنــوان کــرد:
بایــد بــه دنبــال راه حــل هــای جدیــدی بــرای
مدیریــت حــوزه فرهنــگ باشــیم و راهکارهــای
بــرون رفــت مناســب و دقیقــی بــرای خــروج از
ایــن مشــکالت ارائــه کنیــم.
در پایــان ایــن رویــداد نیــز بــا حضــور ســید
ســعیدرضا عاملــی ،دبیــر شــورای عالــی انقالب
فرهنگــی؛ محمدمهــدی اســماعیلی ،وزیــر
فرهنــگ و ارشــاد اســامی و محمدمهــدی
طهرانچــی ،رئیــس دانشــگاه ازاد اســامی
ضمــن تجلیــل از خانــواده شــهید دکتــر
ســید فریدالدیــن معصومــی از شــهدای حملــه
تروریســتی بــه حــرم احمدبــن طوســی از چنــد
کتــاب همایــش گام دوم شــورای عالــی انقــاب
فرهنگــی بــه شــرح« :سرمشــق فرهنــگ»،
«گنجینــه اندیشــه و تجربــه»« ،ســال قــران
جمهــوری اســامی ایــران»« ،رونــد تحــوالت
شــاخص هــای علــم و فنــاوری» و «حکمرانــی
زنــان در جمهــوری اســامی ایــران» رونمایــی
شــد. صفحه 49
شورای عالی انقالب فرهنگی
ماهنامه خبری تحلیلی علوم ،تحقیقات و فناوری
دکتر خزعلی:
دکتــر خزعلــی بــا بیــان اینکــه تحــول
فرهنگــی بایــد در رویکــرد و ســبک زندگــی
مــردم مشــاهده شــود ،گفــت :بنابرایــن ســوال
ایــن اســت کــه مــا در برنامــه توســعه ششــم تا
چــه میــزان بــرای خانــواده و حــوزه فرهنــگ،
برنامــه داشــتیم؟ یــا فرهنگ ســازی در حــوزه
خانــواده و زن در تدویــن برنامــه توســعه هفتــم
در نظــر گرفتــه می شــود؟
رئیــس شــورای فرهنگــی ،اجتماعــی زنــان
و خانــواده و عضــو شــورای عالــی انقــاب
فرهنگــی امــروز ۱۹ ،اذرمــاه در مراســم ســی و
هشــتمین ســالروز تاســیس ایــن شــورا کــه بــا
عنــوان همایــش گام دوم شــورای عالــی انقالب
فرهنگــی در مســیر تحــول در محــل تــاالر
وحــدت برگــزار شــد ،بیــان کــرد :امــروز در گام
دوم و حرکــت فرهنگــی انقــاب اســامی قــرار
داریــم کــه مجموعــه ای مبتنــی بــر فرهنــگ
اســامی بــا دیــدگاه انقــاب دینــی اســت.
وی افــزود :مقــام معظــم رهبــری مهمتریــن
نقــش شــورای عالــی انقــاب فرهنگــی را
هدایتگــری فرهنگــی مطــرح کردنــد تــا عــاوه
بــر نهادهــای فرهنگــی ،بــرای عمــوم مــردم
نیــز نقــش هدایتگــری داشــته باشــد .بــا
انقــاب اســامی نمــاد مــا می توانیــم از ســوی
امــام(ره) و رهبــر معظــم انقــاب اســامی در
کشــور جــاری و ســاری شــد و خودخواهــی و
تحول فرهنگی باید در رویکرد و سبک زندگی مردم مشاهده شود
ظلــم بــه ایثــار ،شــهادت و جهــاد تبدیــل شــد
و ســلیمان ها را بــه وجــود اورد.
عضــو شــورای عالــی انقــاب فرهنگــی ،بــا
بیــان اینکــه انقــاب اســامی قــرار اســت
تــا بــا اعتــای فرهنــگ در مســیر تحــوالت
فرهنگــی حرکــت کنــد ،ادامــه داد :ایجــاد
روحیــه انقــاب ،تســهیل گری بــرای مــردم،
تجدیــد حیــات روحیــه انقالبی گــری ،رصــد
مســتمر تغییــرات فرهنگــی و ...از وظایــف
نهادهــای فرهنگــی بــه ویــژه شــورای عالــی
انقــاب فرهنگــی اســت و چنانچــه در فهــم
مســتمر ایــن تغییــرات غفلــت کنیــم ،دچــار
خســران خواهیــم شــد و بزرگتریــن خســارت
ان نیــز اشــفتگی فرهنگــی و افتــادن زمــام
امــور فرهنــگ بــه دســت دیگــران اســت.
رئیــس شــورای فرهنگــی ،اجتماعــی زنــان
و خانــواده بــا بیــان اینکــه تحــول فرهنگــی
بایــد در مســیر ســبک زندگــی مــردم دیــده
شــود ،ادامــه داد :خانــواده و ســبک زندگــی
مهمتریــن تاثیــرات فرهنگــی را می پذیرنــد.
اشــفتگی فرهنگــی یــا افتــادن زمــام امــور بــه
دســت افــراد ناشایســت ،ناشــی از اشــفتگی در
تصمیم گیــری مســئوالن کشــور اســت.
وی بــا بیــان اینکــه مــردم انقالبــی ایــران
اســامی همــواره بــر اجــرای دقیــق و محکــم
دکتر بانکی پور:
ماهیت انقالب اسالمی فرهنگی
است
عضــو شــورای عالــی انقــاب فرهنگــی بیــان
کــرد :انقــاب اســامی عطی ـه ای بــود کــه بــه
ملــت مــا هدیــه داده شــد کــه ماهیــت ان
فرهنگــی اســت و رهبــران ان شخصیتشــان
همــه فرهنگــی بــوده اســت.
دکتــر امیرحســین بانکــی پــور صبــح امــروز
در همایــش گام دوم شــورای عالــی انقــاب
فرهنگــی در مســیر تحــول کــه بــه مناســبت
ســی و هشــتمین ســالگرد تاســیس شــورای
عالــی انقــاب فرهنگــی برگــزار شــده بــود،
گفــت :انقــاب اســامی عطیــه ای بــود کــه
بــه ملــت مــا هدیــه داده شــد کــه ماهیــت ان
فرهنگــی اســت و رهبــران ان شخصیتشــان
همــه فرهنگــی بــوده اســت .مــا در عرصــه
علمــی طــی چهــل ســال گذشــته پیشــرفت
بســیار خوبــی داشــته ایــم .در بحــث ســامت،
افتخــارات خوبــی را کســب کــرده ایــم امــا
ســوال مــن ایــن اســت ایــا در فرهنــگ هــم
موفــق شــده ایــم؟
وی ادامــه داد :ایــا بنیــه فرهنگــی جامعــه
رشــد پیــدا کــرده اســت .روســای قــوای مــا
شــخصیت های فرهنگــی بــوده انــد .چــرا در
کشــوری کــه رهبرانــش و روســای قــوای ان
فرهنگــی بــوده انــد ،مــا کارایــی فرهنگــی
رضایتمنــدی نداریــم؟
دکتــر بانکــی پــور تصریــح کــرد :بحــث
فرهنــگ در ســطح برنامــه ریــزان کشــور مــا
جــدی گرفتــه نشــده اســت .برنامــه ریــزان
ارشــد کشــور مــا اعتمــاد بــه فرهنــگ ندارنــد.
بــرای تدویــن برنامــه هفتــم یــک ســال فرصت
گرفتــه و اســیب شناســی کــرده انــد و اکنــون
برنامــه ریــزان مــا در حــال تدویــن ایــن برنامــه
هســتند و عنــوان کــرده انــد بــرای اینکــه منابع
اذرماه -1401نشریه شماره13
50
فرهنــگ ،برنامــه داشــتیم؟ یــا فرهنگ ســازی
در حــوزه خانــواده و زن در تدویــن برنامــه
توســعه هفتــم در نظــر گرفتــه می شــود؟
قوانیــن مربــوط بــه حجــاب و عفــاف تاکیــد
دارنــد ،گفــت :قوانیــن عفــاف و حجــاب کــه
در مجلــس شــورای اســامی یــا شــورای عالــی
انقــاب فرهنگــی تصویــب شــده اســت ،بــه
زودی و بــا قــوت در کشــور اجــرا خواهــد شــد.
خزعلــی بــا بیــان اینکــه بیشــترین مشــکالت
ایجــاد شــده از ســوی شــبکه نفــوذ در رده هــای
میانــی شــکل می گیــرد ،تصریــح کــرد :در
ایــن رابطــه دو راه پیــش رو داریــم .یــا بایــد
بــا ایــن شــبکه نفــوذ کنــار بیاییــم و یــا اینکــه
بایــد عــزم جــدی بــرای اســتقامت در برابــر این
شــبکه و تغییــرات مهــم در ایــن زمینــه داشــته
باشــیم .تحــول فرهنگــی بایــد در رویکــرد و
ســبک زندگــی مــردم مشــاهده شــود .بنابرایــن
ســوال ایــن اســت کــه مــا در برنامــه توســعه
ششــم تــا چــه میــزان بــرای خانــواده و حــوزه
رئیــس شــورای فرهنگــی ،اجتماعــی زنــان
و خانــواده بــا بیــان اینکــه نظــام اســامی در
حــوزه قانون گــذاری و سیاســت گذاری نمــره
خوبــی دارد ،اظهــار کــرد :طــی ۴۰ســال
گذشــته هــرگاه دولت هــا اراده کرده انــد،
ارزش هــای انقالبــی بــه خوبــی در جامعــه
مســتقر شــده و بــه پیــش رفتــه اســت.
وی بــا بیــان اینکــه مســئله حجــاب و عفــاف
در کشــور نیازمنــد ایجــاد قــرارگاه قــوی
اســت ،بــه ارائــه پیشــنهادات خــود در زمینــه
تغییــرات و تحــوالت فرهنگــی پرداخــت و
گفــت :نظریه پــردازی و تولیــد علــم بــر مبنــای
دیدگاه هــای الهــی ،عقالنیــت اســامی در
برابــر عقالنیــت ســکوالری ،تغییرات مهندســی
فرهنگــی براســاس تحــول بــه ســوی ظهــور،
تغییــر ســبک زندگــی از طریــق اصالحــات
خانوادگــی ،تبدیــل تهدیــدات بــه فرصــت از
ســوی همبســتگی بیــن کشــورهای همســو،
ایجــاد کاهــش وابســتگی بــه ســازمان های
جهانــی ماننــد بانــک جهانــی و ...از جملــه
راهکارهــای دســتیابی بــه تحــوالت فرهنگــی
اســت.
دکتر حاجیلویی تبیین کرد:
فصل جدیدی از حکمرانی فرهنگی کشور
را پخــش کنیــم ،روی موضوعــات کلیــدی
متمرکــز شــویم کــه ایــن موضوعــات کلیــدی
بایــد ســه ویژگــی داشــته باشــد کــه چالــش
اصلــی کشــور بــوده ،پیشــران و بسترســاز
باشــد و در ایــن خصــوص ۱۲موضــوع کلیــدی
اســتخراج شــده کــه فرهنــگ جــزو هیــچ
کــدام انهــا نیســت.
وی افــزود :اگــر می بینیــد شــورای عالــی
انقــاب فرهنگــی در جایــگاه خــود در ایــن
کشــور نیســت ،دلیلــش خــود شــورا نیســت،
دلیــل ان فرهنــگ اســت .اتفاقاتــی کــه در ایــن
ســه مــاه گذشــته رخ داد ،بزرگتریــن فرصتــی
کــه در ایــن تهدیــد دارد ایــن اســت کــه مــا از
غفلــت فرهنگــی بیــدار شــویم .از نظــر برنامــه
هفتــم ،دانشــگاه اولویــت نیســت و اگــر بودجــه
جدیــدی بخواهــد بــه ان داده نمی شــود.
عضــو شــورای عالــی انقــاب فرهنگــی بــه
موضــوع زن اشــاره کــرد و گفــت :مقــام معظــم
رهبــری دیدگاه هــا و نظراتــی را در مــورد
شــان ،جایــگاه و شــخصیت زنــان دارنــد کــه
خــود می توانــد موضــوع پایــان نامه هــای
دانشــگاهی باشــد .ایــن در حالــی اســت کــه
حــزب کوملــه بــرای مــا شــعار زن می دهــد.
دلیــل ان ایــن اســت کــه ایــن موضــوع یعنــی
موضــوع زن ،ازادی ،زندگــی بــرای برنامــه
ریــزان مــا موضــوع کلیــدی نیســت .فرهنــگ
در شــعار گفتــه می شــود امــا بــه برنامــه و
بودجــه کــه می رســد اولویــت اول نیســت.
اگــر ایــن اتفاقاتــی کــه رخ داده مــا را بیــدار
نکنــد ،دچــار خســارت بیشــتری می شــویم.
قائــم مقــام و دبیــر ســتاد فرهنــگ دبیرخانــه
شــورای عالــی انقــاب فرهنگــی بــه تشــریح
اقدامــات و فعالیــت هــای تدویــن بخــش
فرهنــگ برنامــه هفتــم پرداخــت.
بــه گــزارش مرکــز خبــر شــورای عالــی
انقــاب فرهنگــی؛ دکتــر محمــود حاجیلویــی؛
قائــم مقــام و دبیــر ســتاد فرهنــگ دبیرخانــه
شــورای عالــی انقــاب فرهنگــی در گفتگــو بــا
ایــن مرکــز بــه تشــریح اقدامــات و فعالیــت
هــای تدویــن بخــش فرهنــگ برنامــه هفتــم
در دبیرخانــه شــورای عالــی انقــاب فرهنگــی
پرداخــت .متــن ایــن گفتگــو بدیــن شــرح
اســت.
بــه عنــوان مقدمــه بفرماییــد ،مشــارکت در
تدویــن بخــش فرهنــگ برنامــه هفتــم توســعه
ذیــل کــدام محــور از اهــداف دبیرخانه شــورای
عالــی انقــاب فرهنگــی پیگیــری شــده اســت؟
یکــی از دغدغه هــای همیشــگی نهادهــای
سیاســت گذار در کشــور ،اثرگــذاری اســت.
یعنــی ایــن مســئله مطــرح اســت کــه
سیاســت های کــه در ایــن نهادهــا مصــوب
می شــود ،ایــا مســیر اجــراء را خواهــد پیمــود؟
یــک زمانــی نهادهــای سیاس ـت گذار بــه ایــن
ســوال خیلــی اعتنایــی نداشــتند و وظیفــه
خودشــان را تــا مرحلــه ابــاغ سیاســت تعریــف
می کردنــد ،امــا امــروزه نهــاد سیاس ـت گذار در
پــی اثرگــذاری اســت ،یعنــی در پــی ان اســت
کــه سیاس ـت هایی کــه بــا ســختی و مصائبــی
در صحــن مصــوب خــود تصویــب و ابــاغ
کــرده اســت ،مســیر اجــراء را هــم طــی کنــد.
از جملــه راه حل هــای ایــن دغدغــه اتصــال
سیاســت ها بــه الیحــه برنامــه اســت .حــوزه
برنامــه در ایــران در دو الیــه تعریــف می شــود
یکــی برنامه هــای پنج ســاله توســعه کشــور و
یکــی هــم قانــون بودجــه ســاالنه اســت.
در دوره هــای تدویــن برنامه هــای توســعه
تالش هــای قابــل توجهــی توســط شــورای
عالــی انقــاب فرهنگــی بــه عنــوان یــک
نهــاد سیاســت گذار و دبیرخانــه ایــن شــورا
صــورت گرفتــه اســت و مشــارکتی مبتنــی بــر
نظامنامــه تدویــن برنامه هــای توســعه و نقشــی
کــه بــرای دبیرخانــه قائــل بودنــد ،اتفــاق
افتــاده اســت .بخشــی از مشــارکت شــورای
عالــی انقــاب فرهنگــی هــم در مجلــس و
در زمــان بررســی الیحــه برنامه هــای توســعه
بــوده اســت .مبتنــی بــر ایــن تجــارب بــرای
برنامــه هفتــم تــدارک ویــژه ای دیــده شــد؛ در
رایزنــی کــه بــا ســازمان برنامه وبودجــه کشــور
در زمــان دولــت قبــل داشــتیم ،مطلــع شــدیم
کــه برنامــه هفتــم توســعه بــا یــک ســال
تاخیــر در حــال نــگارش اســت ،در کمیتــه
تلفیــق در حــوزه فرهنــگ کــه یــک ســاختار
تخصصــی بــرای امتــداد برنامــه ای نقشــه
مهندســی فرهنگــی کشــور اســت ،تدبیــر بــر
ایــن شــد کــه از ایــن فرصــت یک ســاله بــرای
تمهیــد محتوایــی بخــش فرهنــگ برنامــه
هفتــم اســتفاده شــود؛ لــذا جلســه بــه اتفــاق
اراء ،هشــت پــروژه تمهیــدی را تعریــف کــرد
کــه توســط دبیرخانــه شــورای عالــی انقــاب
فرهنگــی پیگیــری و اجرایــی شــود و نتایــج ان
در فصــل تدویــن برنامــه هفتــم بــکار گرفتــه
شــود .تمامــی ایــن پروژه هــا بــا مشــارکت
دســتگاه های عضــو کمیتــه تلفیــق در حــوزه
فرهنــگ به جــز یــک مــورد انجــام شــد و
امــروز کــه در فصــل تدویــن برنامــه هفتــم صفحه 50
شورای عالی انقالب فرهنگی
51
اذرماه -1401نشریه شماره13
ماهنامه خبری تحلیلی علوم ،تحقیقات و فناوری
هســتیم ،نتایــج ایــن پروژه هــا در دســترس
اســت کــه بــر اســاس ان الگــوی همراهــی
و مشــارکت قــوی دبیرخانــه شــورای عالــی
انقــاب فرهنگــی بــا ســازمان برنامه وبودجــه
کشــور تعریــف شــد.
از انجــا کــه ســازمان برنامه وبودجــه کشــور
یــک ســازمان حرفه ایــی اســت ،دارای
ســاختار ،فراینــد و فرهنــگ ســازمانی مختــص
بــه خــود اســت و بــر اســاس قوانیــن کشــور
کــه تدویــن برنامه هــای توســعه را جــزو
اختیــارات دولــت قــرار داده اســت ،تدویــن
الیحــه برنامه هــای توســعه را عهــده دار اســت.
شــورای عالــی انقــاب فرهنگــی در فصــل
تحولــی خــود از ســه ســال گذشــته ارتبــاط
بســیار نزدیکــی را بــا ســازمان برنامه وبودجــه
هــم در الیــه عالــی و هــم در الیــه کارشناســی
داشــته اســت .ایــن ارتبــاط قــوی و اشــنایی
طرفیــن از ظرفیت هــای یکدیگــر ،اســباب
شــکل گیری الگــوی جدیــدی از همراهــی
و همــکاری در تدویــن الیحــه برنامه هــای
پنج ســاله و بودجــه ســاالنه شــده اســت.
امــروز یــک ارتبــاط مســتمر مبتنــی بــر
اعتمــاد بــر اســاس ماموریت هــای ذاتــی
طرفیــن بــا رویکــرد همراهــی و هم افزایــی
بیــن دو دســتگاه داریــم کــه ایــن همراهــی
را نویدبخــش فصــل جدیــدی از حکمرانــی
فرهنگــی کشــور می دانیــم.
ایــن مشــارکت در چــه
محورهایــی صــورت گرفتــه
ا ســت ؟
شــورای عالــی انقــاب فرهنگــی بــه عنــوان
قــرارگاه مرکــزی فرهنگــی کشــور ،باید نســبت
بــه هدایــت بلندمــدت و الگــوی تامیــن و
پشــتیبانی دســتگاه های فرهنگــی مبتنــی بــر
اســناد عالــی کشــور اقداماتــی را داشــته باشــد.
در تعاملــی کــه بــا معاونــت امــور فرهنگــی،
علمــی و اجتماعــی ســازمان برنامه وبودجــه
کشــور هــم در دوره دولــت گذشــته و هــم در
دولــت مردمــی اتفــاق افتــاد ،دو مطالبــه جــدی
از ســوی ســازمان برنامه وبودجــه کشــور
نســبت بــه دبیرخانــه شــورای عالــی انقــاب
فرهنگــی وجــود داشــت :اول بــا توجــه بــه
اینکــه برنامه هــای توســعه بایــد بــا مشــارکت
حداکثــری دســتگاه های فرهنگــی تدویــن
شــود و ایــن امــر به واســطه ســاخت و فرهنــگ
خــاص ســازمان برنامه وبودجــه کشــور بــه
ســختی قابــل تحقــق اســت ،دبیرخانــه شــورای
عالــی انقــاب فرهنگــی بــه دلیــل ارتبــاط
گســترده و صمیمــی بــا دســتگاه های فرهنگــی
کشــور می توانــد بــا ســهولت و اثرگــذاری
بیشــتری ایــن زمینــه را فراهــم کنــد .مطالبــه
دوم هــم ایــن بــود کــه ســازمان برنامه وبودجــه
کشــور دغدغــه تامیــن پشــتوانه علمــی ،فکــری
و اطالعاتــی برنامه هــای توســعه را دارد و
دبیرخانــه بــه واســطه ارتبــاط گســترده ای
کــه بــا دانشــگاه ها ،حوزه هــای علمیــه و
مراکــز علمــی در کشــور دارد ایــن مســیر را
هــم می توانــد تامیــن و تســهیل کنــد؛ ایــن
دو مطالبــه نقطــه شــروع همــکاری نزدیــک
دبیرخانــه شــورای عالــی انقــاب فرهنگــی و
ســازمان برنامه وبودجــه کشــور بــود.
لطفــاً در مــورد پروژه هــای تمهیــدی
دبیرخانــه و اهــم نتایــج ان هــا کــه در راســتای
تامیــن پشــتوانه علمــی و مطالعاتــی برنامــه
هفتــم صــورت گرفتــه اســت ،توضیحاتــی
بفرماییــد.
همان طــور کــه گفتــه شــد ،هشــت پــروژه
تمهیــدی در کمیتــه تلفیــق در حــوزه فرهنــگ
بــا هــدف مشــارکت فعــال دبیرخانــه در تدویــن
بخــش فرهنگــی برنامــه هفتــم تعریــف شــد.
اولیــن پــروژه وضعیت شناســی امــور فرهنــگ
بــا نــگاه اسیب شناســانه بــود کــه در ایــن
پــروژه وضعیــت ســی و دو امــر فرهنگــی نظیــر
ســینما ،مســجد ،امــور قرانــی ،موســیقی،
اوقــات فراغــت ،جوانــان ،ســبک زندگــی ،امــور
زن و خانــواده و ...بــا دو پرونــده ویــژه اقتصــاد
فرهنــگ و مســائل جنســی جوانــان مــورد
بررســی قــرار گرفتــه اســت کــه ایــن پــروژه
بــه اتمــام رســید و در ان بیــش از صــد نفــر از
کارشناســان ،خبــرگان و مدیــران دســتگاه های
فرهنگــی درگیــر پــروژه بودنــد.
دومیــن پــروژه وضعیــت شناســی فرهنــگ
اســت ،کــه بــا تاکیــد بــر روشــن شــدن
موضوعــات کلیــدی و مســائل اولویـت دار حــوزه
فرهنــگ توســط پژوهشــگاه فرهنــگ ،هنــر و
ارتباطــات وزارت فرهنــگ و ارشــاد اســامی
انجــام شــد .در ایــن پــروژه همــه پیمایش هــای
اصلــی انجــام شــده در کشــور مــرور شــده
اســت و روندهــای داده هــای موجــود احصــاء
شــده اســت .بــر اســاس ایــن داده هــا و روندهــا
مســائل و موضوعــات اولویـت دار اســتخراج شــد
کــه مبنــای هدف گــذاری و طراحــی احــکام
قــرار بگیــرد .در ایــن پــروژه بیــش از ســی
مصاحبــه عمیــق بــا کارشناســان بــرای جبــران
خالءهــای داده ای و کشــف روندهــای مســتتر
در داده هــا اتفــاق افتــاد؛ مســتندات ایــن پــروژه
بیــش از هــزار صفحــه اســت و گزارش هــای
مدیریتــی بســیار خوبــی از ایــن پــروژه امــاده
شــده اســت.
پــروژه ســوم اسیب شناســی احــکام
فرهنگــی برنامه هــای افــق چشــم انداز شــامل
برنامه هــای چهــارم ،پنجــم و ششــم اســت.
کــه ایــن پــروژه هــم بــه صــورت کامــل انجــام
شــده اســت و نتایــج ان در قالــب اصــول و
مالحظــات در تدویــن احــکام جدیــد مــد
نظــر تهیه کننــدگان قــرار گرفــت .بــر اســاس
ایــن پــروژه مــا شــاخص های شــانزده گانه ای
بــرای یــک حکــم فرهنگــی معیــار طراحــی
کردیــم کــه ایــن شــانزده شــاخص در اختیــار
کارگروه هــا و مجموعه هــای مشــارکت کننــده
در برنامــه هفتــم بــرای تهیــه احــکام موثــر
قــرار گرفــت.
پــروژه چهــارم؛ پــروژه توانمندســازی
کادر برنامه ریــزی دســتگاه های فرهنگــی
بــود کــه شــصت و هفــت دســتگاهی کــه از
بودجــه عمومــی کشــور اســتفاده می کننــد
را بررســی کردیــم و از ایــن میــان تعــداد
ســی دو دســتگاه اصلــی انتخــاب شــدند و
کادر برنامه ریــز ایــن دســتگاه ها در الیــه
مدیریتــی و کارشناســی دعــوت شــدند و در
دو دوره مقدماتــی و پیشــرفته در ســه حــوزه
نقشــه مهندســی فرهنگــی کشــور ،بیانیــه گام
دوم انقــاب اســامی و الگــوی برنامه ریــزی
فرهنگــی دوره هایــی را طــی کردنــد.
پــروژه پنجــم؛ طراحــی الگــوی برنامه ریــزی
راهبــردی دســتگاه های فرهنگــی بــود کــه بــه
دانشــگاه جامــع امــام حســین (ع) ســپردیم و
کار بســیار خوبــی انجــام شــد؛ بــا توجــه بــه
اینکــه امــروز در کشــور الگــوی برنامه ریــزی
یــا مــدل برنامه ریــزی فرهنگــی راهبــردی
بومــی در ســطح دســتگاهی نداریــم ایــن
اولیــن مــدل برنامه ریــزی راهبــردی در
ســطح دســتگاه های فرهنگــی اســت کــه
توســط دانشــکده مدیریــت دانشــگاه جامــع
امــام حســین (ع) تدویــن و مبنــای عمــل
دســتگاه های فرهنگــی قــرار خواهــد گرفــت.
مــا درصــدد ان بودیــم کــه قبــل از شــروع
فراینــد تدویــن برنامــه هفتــم فرصتــی بــرای
امــوزش ایــن مــدل بــه دســتگاه های فرهنگــی
اتفــاق بیفتــد تــا دســتگاه ها بــر اســاس ایــن
مــدل احــکام خــود را پیشــنهاد بدهنــد؛ ولــی
متاســفانه بــه دلیــل محدودیــت زمانــی کــه
بــرای برنامــه هفتــم ایجــاد شــد ،ایــن امــوزش
و توانمندســازی بــه بعــد از تدویــن برنامــه
هفتــم موکــول شــد.
پــروژه ششــم؛ سیاســت های پیشــنهادی
تدویــن سیاسـت های کلــی برنامــه هفتــم بــود
کــه در دبیرخانــه انجــام شــد و اواخــر ســال
1399تقدیــم مجمــع تشــخیص مصلحــت
نظــام کردیــم و در نــوع خــودش کار بســیار
خوبــی بــود .از نتایــج مطالعــات پشــتیبان ان
سیاســت ها در فراینــد تدویــن برنامــه هفتــم
اســتفاده کردیــم.
پــروژه هفتــم :مربــوط بــه جمع ســپاری
بــود؛ همــواره دغدغــه مــا در تدویــن
برنامه هــای توســعه و اســناد ملــی تامیــن
مشــارکت ذینفعــان و نخبــگان در تدویــن ان
ســند یــا برنامــه بــوده اســت ،ایــن تقاضــا از
ســوی ســازمان برنامه وبودجــه هــم مطــرح
بــود؛ تامیــن مشــارکت جامعــه فرهنگــی
کشــور ،نخبــگان و افــرادی کــه در شــعاع
اثرگــذاری برنامــه و سیاســت های فرهنگــی
هســتند ،بــرای شــورای عالــی انقــاب فرهنگی
و دبیرخانــه ان یــک اصــل اســت و بــرای
تامیــن ایــن اصــل در تدویــن برنامــه هفتــم
ســامانه هم اندیشــی راه انــدازی و عملیاتــی
شــد .امیدواریــم کــه بتوانیــم بخشــی از
احــکام تدویــن شــده توســط کارگروه هــا را از
طریــق ایــن ســامانه هم اندیشــی بــا بخشــی
از خبــرگان و نخبــگان مردمــی بــه جهــت
بهره منــدی از نظــرات ایشــان در میــان
بگذاریــم.
اخریــن هــم تحــت عنــوان به روزرســانی و
تقویــت بخــش فرهنگــی ســندهای امایــش
اســتانی و ملــی داشــتیم کــه بــه شــدت
عالقه منــد بودیــم بــا کمــک امــور امایــش
ســازمان برنامه وبودجــه کشــور بتوانیــم بخــش
فرهنــگ برنامــه هفتــم بــه شــکل امایــش پایــه
تدویــن کنیــم؛ ولــی متاســفانه بــه دلیــل ضعف
داده هــای فرهنگــی در جغرافیــا و ادبیــات
دانشــی حــوزه امایــش فرهنگــی در کشــور
ایــن تنهــا پــروژه از هشــت پــروژه بــود کــه بــه
ثمــر ننشســت.
الگــوی مشــارکت دبیرخانــه
شــورای عالــی انقــاب فرهنگــی
و ســازمان برنامه وبودجــه در
تدویــن برنامــه هفتــم بــه چــه
نحــوی تنظیــم شــده اســت و چــه
اقداماتــی در جهــت عملیاتــی
شــدن ان در دبیرخانــه صــورت
گرفتــه اســت؟
بــه جهــت همراهــی و مشــارکت ایــن دو
نهــاد سیاســت گذار و برنامه ریــز کشــور در
نهایــت الگویــی پیشــنهاد شــد ،کــه در قالــب
یــک مــاده واحــده در جلســه ســیزدهم ســتاد
هماهنگــی نقشــه مهندســی فرهنگــی کشــور
بــا حضــور معــاون اول محتــرم رئیس جمهــور
مصــوب شــد کــه مبنــای همراهــی و همــکاری
دو مجموعــه بــرای تدویــن بخــش فرهنــگ
برنامــه هفتــم شــد .در ایــن مــاده واحــده
مقــرر شــد کــه کمیســیون مشــترکی بیــن
دبیرخانــه شــورای عالــی انقــاب فرهنگــی و
ســازمان برنامه وبودجــه کشــور بــرای تدویــن
بخــش فرهنــگ برنامــه هفتــم شــکل بگیــرد.
مســئولیت ایــن کمیســیون بــه معــاون امــور
علمــی ،فرهنگــی و اجتماعــی ســازمان
برنامه وبودجــه کشــور واگــذار شــد کــه در ان
دســتگاه های اصلــی فرهنگــی کشــور به اضافــه
خــود ســازمان برنامه وبودجــه ،دبیرخانــه
شــورای عالــی انقــاب فرهنگــی ،حــوزه علمیــه
قــم و مرکــز پژوهش هــای مجلــس شــورای
اســامی عضــو ایــن کمیســیون هســتند .نــگاه
بــر ایــن بــوده اســت کــه کمیســیون با تشــکیل
کارگروه هــای تخصصــی احــکام پیشــنهادی
خــود را بــر اســاس نتایــج ان پروژه هــای
تمهیــدی و نتایــج تحقیقاتــی کــه در حــوزه
علمیــه قــم ،ســازمان برنامه وبودجــه کشــور،
دســتگاه های فرهنگــی و مرکــز پژوهش هــای
مجلــس شــورای اســامی ارائــه نماینــد .ایــن
کارگروه هــا بــر اســاس یــک منطــق موضوعــی
توافــق شــده احکامــی را امــاده می کننــد و
پــس از نهایــی شــدن در کمیســیون مشــترک
بــا حضــور اعضــاء بررســی و خروجــی ان در
ســازمان برنامه وبودجــه مســیر خــود را در
شــورای تلفیــق برنامــه و ســتاد برنامــه طــی
خواهــد کــرد.
مبتنــی بــر ایــن تمهیــد حقوقــی کمیســیون
مشــترک فرهنــگ برنامــه هفتــم تشــکیل
شــد و تــا کنــون 9جلســه ان برگــزار شــده
اســت .مباحــث و دســتور جلســات کمیســیون
در دو بخــش پیگیــری شــد کــه شــامل
بخــش ســاختاری و بخــش محتوایــی بــوده
اســت .در بخــش ســاختاری پــس از گفتگــو
بــا اعضــاء کمیســیون 9کارگــروه تخصصــی
ذیــل کمیســیون مشــترک بــا ریاســت یکــی
از دســتگاه های اصلــی در حــوزه موضوعــی
بــا دبیــری ســازمان برنامه وبودجــه کشــور
و دبیرخانــه شــورای عالــی انقــاب فرهنگــی
در دبیرخانــه شــکل گرفــت ،ایــن کارگروه هــا
عبارت انــد از:
.1کارگــروه میــراث فرهنگــی ،گردشــگری و
صنایــع دســتی .2کارگــروه ورزش و جوانــان
.3کارگــروه فرهنــگ ،هنــر ،رســانه و فضــای
مجــازی .4کارگــروه زنــان و خانــواده و
نوجوانــان .5کارگــروه تبلیغــی ،فرهنگــی
و دینــی .6کارگــروه دیپلماســی عمومــی
و فرهنگــی .7کارگــروه وقایــع جمعیتــی
شــامل مهاجــرت ،ســالمندی ،پنجــره
فرصــت جمعیتــی .8کارگــروه هویــت ملــی،
همبســتگی و ســامت اجتماعــی؛ .9در حــوزه
رســانه و فضــای مجــازی هــم کارگروهــی بــا
تاخیــر شــکل خواهــد گرفــت تحــت عنــوان
کارگــروه رســانه و فضــای مجــازی کــه بــا
مشــارکت رســانه ملــی و وزارت فرهنــگ و
ارشــاد اســامی تشــکیل خواهــد شــد.
تــا امــروز کــه ایــن مصاحبــه انجــام می شــود،
بیســت و پنــج جلســه ایــن کارگروه هــا
تشــکیل شــده اســت کــه متوســط هــر
کارگــروه ســه جلســه برگــزار کرده انــد و
تعــداد 9جلســه کمیســیون مشــترک نیــز
برگــزار شــده اســت کــه مجموعــاً 123
ســاعت جلســات کمیســیون و کارگروه هــا
برگــزار شــده اســت .بــا توجــه بــه اینکــه صفحه 51
شورای عالی انقالب فرهنگی
ماهنامه خبری تحلیلی علوم ،تحقیقات و فناوری
بیــش از ســیصد نفــر از مدیــران و کارشناســان
دســتگاه های فرهنگــی در ایــن جلســات
مشــارکت داشــته اند؛ بــه نظــر می رســد
مشــارکت قابــل توجــه و چشــمگیری اســت و
مطالبــه ســازمان برنامه وبودجــه کشــور مبنــی
بــر تامیــن مشــارکت دســتگاه های فرهنگــی و
تامیــن بنیــه علمــی بــا مشــارکت دانشــگاه ها
و مراکــز علمــی تــا حــدود رضایت بخشــی
محقــق شــده اســت.
بــراورد شــما از تاثیــر اقدامــات
صــورت گرفتــه در جهــت توجــه
بیشــتر بــه امــر فرهنــگ در
برنامه هــای توســعه بــه چــه
میــزان اســت؟
مــا در شــروع یــک کار بــزرگ هســتیم؛ یــک
نقــد جــدی نســبت بــه برنامه هــای توســعه
ایــن اســت کــه برنامه هــای توســعه اقتصــاد
محــور هســتند؛ حــال اینکــه امــروز هــم
در ادبیــات جهانــی و هــم در نگاهــی کــه
در کشــور مــا مطــرح اســت ،بــه دنبــال ان
هســتند کــه برنامه هــای توســعه فرهنگ پایــه
باشــد کــه بایــد بــرای رســیدن بــه ایــن
هــدف مســیری طــی شــود و واقع ـاً نمی تــوان
مدعــی شــد کــه برنامــه هفتــم فرهنگ پایــه
خواهــد شــد .امــا بــرای اینکــه حداقل هایــی
از رویکــرد فرهنگــی در تدویــن برنامــه هفتــم
توســعه طــی شــود مــا دو مســیر را طــی
کردیــم ،مســیر اول همیــن تدویــن بخــش
فرهنــگ برنامــه هفتــم در یــک ســطح کیفــی
باالســت کــه بــا تدابیــری کــه اندیشــیده شــد
بــه نظــر می رســد ،قــدم بلنــدی در ایــن
راســتا برداشــته شــده اســت .مســیر دوم؛ در
ســاختار تدویــن برنامــه هفتــم کــه مشــخص
می کنــد چــه مجموعه هــا و کنشــگرانی در
چــه ســطحی مشــارکت کننــد بــا توجــه بــه
اینکــه در ان ســاختار خیلــی رویکــرد اقتصادی
بــارز داشــته اســت ،پیشــنهاد مــا ایــن بــود
کــه در ســتاد برنامــه وزیــر محتــرم فرهنــگ و
ارشــاد اســامی و دبیــر محتــرم شــورای عالــی
انقــاب فرهنگــی بــه عنــوان عضــو فرهنگــی
حضــور داشــته باشــند تــا از بخــش فرهنــگ
برنامــه هفتــم و هویــت فرهنگــی برنامه هــای
توســعه صیانــت کننــد و همچنیــن در شــورای
تلفیــق برنامــه هــم ســه نفــر از اعضــای حقیقی
شــورای عالــی انقــاب فرهنگــی و دو نفــر از
اعضــای کمیتــه تلفیــق در حــوزه فرهنــگ
حضــور داشــته باشــند تــا بــه نوعــی رویکــرد
فرهنگــی مغفــول نمانــد و تقویــت شــود تــا بــه
دنبــال شــود.
امیدواریــم کــه مجموعــه ایــن اقدامــات
کــه به واســطه همراهــی و ارتبــاط صمیمــی
ســازمان برنامه وبودجــه کشــور بــا دبیرخانــه
شــورای عالــی انقــاب فرهنگــی ایجــاد شــده
بــه عنــوان یــک ســنت و فراینــد پایــه در
دکتر کبگانیان مطرح کرد:
ضرورت گره زدن شتاب علم و فناوری به بحث فرهنگ در کشور
اذرماه -1401نشریه شماره13
نظــام برنامه ریــزی فرهنگــی کشــور مســتقر
و تثبیــت شــود و بــه مــرور بتوانیــم ایــن
فراینــد را بــه عنــوان یــک ســنت حســنه
بــرای ارتقــای ســطح فعالیت هــای فرهنگــی و
تامیــن هوشــمندانه فعالیت هــای فرهنگــی از
بودجــه عمومــی کشــور در نظــر بگیریــم.
در پایــان اگــر نکتــه ای مدنظــر
هســت بفرماییــد.
همان طــور کــه عــرض کــردم ســازمان
برنامه وبودجــه کشــور یــک ســازمان حرف ـه ای
اســت و فرهنــگ ســازمانی مختــص بــه خــود
را دارد؛ ســازمان های حرفــه ای بــه واســطه
اســتقرار ســاختار و فرایندهــای تثبیــت شــده
از همراهی هــای دســتگاه های دیگــر بــر
اســاس الگــو و دیســیپلین خــاص و معمــوالً
بــه ســختی اســتفاده می کننــد .اینکــه در
دبیرخانــه طــی ایــن ســه ســال توانســتیم
بــا ســازمان برنامه وبودجــه کشــور بــه یــک
همراهــی برســیم و ایــن فراینــد را طــی
کنیــم؛ بخــش جــدی ان مرهــون همراهــی
بدنــه کارشناســی مخصوصــاً مجموعــه
معاونــت امــور علمــی ،فرهنگــی و اجتماعــی
و مدیــران ایــن معاونــت خاصــه خــود اقــای
دکتــر علی احمــدی به واســطه نــگاه عمیــق
و اصیــل فرهنگــی ایشــان ،جنــاب اقــای
وی همچنیــن اظهارداشــت :در ایــن زمینــه
بایــد تــاش و توجــه بیشــتری صــورت گیــرد
چــرا کــه شــاخص ها نشــان از موفقیت هــای
خیلــی بــاال را نمــی دهنــد.
عضــو شــورای عالــی انقــاب فرهنگــی گفــت:
انقــاب اســامی ایــران یــک انقــاب نظامــی
یــا اقتصــادی نبــود بلکــه ایــن انقــاب یــک
انقــاب فرهنگــی بــود.
وی افــزود :کشــور بعــد از پیــروزی انقــاب
در بخــش هــای مختلــف اقتصــادی ،دفاعــی،
سیاســی و بســیاری مــوارد دیگــر دســتاوردهای
خوبــی داشــته امــا حــرف اصلــی ایــن انقــاب
بــرای دنیــا بحــث فرهنــگ ،عدالــت و مباحــث
ایــن چنینــی اســت.
دکتــر کبگانیــان اضافــه کــرد :مقــام معظــم
رهبــری خــود پرچمــدار بحــث علــم در کشــور
شــد و بــا حمایت هــای معظم لــه علــم و
فنــاوری شــتاب خوبــی گرفــت از اینــرو بایــد
مراقــب بــود ایــن شــتاب کــم نشــودو در عیــن
حــال بایــد شــتاب علــم و فنــاوری را بــا بحــث
فرهنــگ گــره زد.
وی بــا تاکیــد بــر اینکــه فرهنــگ اینده کشــور
را می ســازد ،اظهــار داشــت :شــورای عالــی
انقــاب فرهنگــی از مهــد کــودک تــا پیــش
دبســتان ،دبیرســتان ،دانشــگاه ،اموزشــکده ها،
شــرکت های دانش بنیــان و امــور نخبــگان را
حجت االســام والمســلمین رجایی نیــا
به واســطه توجــه ویــژه ای کــه بــه مباحــث
محتوایــی فرهنــگ دارنــد و جنــاب اقــای
دکتــر ســعیدی و همــه مدیــران و کارشناســان
ایــن معاونــت بــوده اســت ،کــه ســهم باالیــی
در پیشــرفت ایــن کار داشــته اند .ایــن نکتــه
هــم الزم اســت کــه ذکــر کنــم ،الحمــدا ...ایــن
همراهــی و همــکاری در شــورای عالــی انقــاب
فرهنگــی نیــز مــد نظــر بــوده اســت و بســیاری
از اعضــای شــورای عالــی کــه از ایــن فضــا
اطــاع داشــتند ،همراهــی کردنــد ،به ویــژه
دبیــر محتــرم شــورای عالــی انقــاب فرهنگــی
حمایــت جــدی از ایــن کار داشــته اند و بــدون
ایــن همراهی هــا و همکاری هــا ،ایــن حجــم
از کار کارشناســی ،گفتگوهــا ،توافقــات و ...
در بســتر جلســات و در زمــان محــدود اتفــاق
نمی افتــاد.
مــا قائــل بــه ایــن هســتیم کــه اداره اینــده
فرهنگــی کشــور از رهگــذر همــکاری بیــن
دســتگاهای اصلــی سیاســت گذار ،برنامه ریــز،
تنظیم گــر و هماهنــگ کننــده خواهــد
گذشــت و ایــن نیســت مگــر بــه اراده یکایــک
افــرادی کــه در ایــن ســازمان ها حضــور
دارنــد و حرکتــی کــه در ایــن ســازمان ها
هســت ،قائــم بــه اراده هــا و نیــات درســت ایــن
بزرگــواران اســت.
دکتر پیغامی عنوان کرد:
تاکید بر ساخت هویت جمعی شورای عالی انقالب فرهنگی
عضــو شــورای عالــی انقــاب فرهنگــی بــر
ضــرورت گــره زدن شــتاب علــم و فنــاوری بــه
بحــث فرهنــگ در کشــور تاکیــد کــرد.
دکتــر منصــور کبگانیــان در برنامــه رهیافــت
رادیــو اقتصــاد افــزود :طــی ســنوات گذشــته
کشــور در حــوزه علــم و فنــاوری شــتاب و
حرکــت خوبــی داشــته و بایــد ایــن شــتاب را
بــه بحــث فرهنــگ گــره زد.
52
تعامــات ،خــط کشــی ها و تقســیم کارهــای
شــکل گرفتــه ولــی هنــوز مســیر بــه غایــت
خــود نرســیده اســت و بــه نوعــی در گام دوم
انقــاب و گام دوم شــورای عالــی انقــاب
فرهنگــی بایــد بــه ســاخت هویــت جمعــی
ایــن نهــاد تاکیــد جدی تــری داشــت.
پوشــش می دهــد.
عضــو شــورای عالــی انقــاب فرهنگــی گفــت:
وضــع فرهنگــی فعلــی هــر کشــوری مربــوط
بــه وضعیــت امــوزش و پــرورش ۲۰ســال
قبــل همــان کشــور اســت و فرهنــگ ۲۰
ســال اینــده کشــور نیــز بســتگی بــه وضعیــت
امــوزش و پــرورش فعلــی هــر کشــوری دارد.
وی بــا بیــان اینکــه مســائل فرهنگــی یــک
امــر دراز مــدت اســت ،افــزود :بــرای بــه نتیجــه
رســیدن مباحــث فرهنگــی بایــد صبــر داشــت
و دربــاره ارتبــاط بیــن فرهنــگ و علــم بایــد
گفــت کــه امــوزش پــرورش ،علــم و فنــاوری
زیــر ســاخت و موتــور محــرک علــم و فرهنــگ
کشــور هســتند کــه بــا اســتفاده از ایــن عوامــل
می تــوان پیشــرفت کــرد.
دکتــر کبگانیــان اظهارداشــت :فضــای مجــازی
جــدا از امــوزش و پــرورش بخــش دیگــری
کــه بــه بحــث فرهنــگ کشــور تنــه مــی
زنــد از اینــرو مــی طلبــد شــورایعالی انقــاب
فرهنگــی هماهنگــی هــای بیشــتری بــا
شــورایعالی فضــای مجــازی داشــته باشــد.وی
در ادامــه یاداورشــد :فرهنــگ فضــای تنفــس
تمامــی بخــش هــا اعــم از سیاســی ،اقتصــادی،
اجتماعــی ،صنعتــی ،کشــاورزی و غیــره در
کشــور اســت و بــه یــک معنــا نمی تــوان
گفــت فرهنــگ یــک بخشــی در کنــار ســایر
بخش ها ســت .
دکتــر پیغامــی گفــت :بطــور کلــی در گام دوم
انقــاب و همینطــور گام دوم شــورای عالــی
انقــاب فرهنگــی بایــد بــه ســاخت هویــت
جمعــی ایــن نهــاد تاکیــد جدی تــری داشــت.
دکتــر عــادل پیغامــی در برنامــه رهیافــت
رادیــو اقتصــاد افــزود :مقــام معظــم رهبــری
در دیــدار اخیــر خــود بــا اعضــای شــورای
عالــی انقــاب فرهنگــی بــه دو شــاخص مهــم
یعنــی هویــت جمعــی شــورای عالــی انقــاب
فرهنگــی و تحــول انقالبــی در ســاختارهای
فرهنگــی کشــور تاکیــد فرمودنــد.وی همچنین
اظهارداشــت :حکمــی کــه معظــم لــه بــرای
اعضــای جدیــد شــورای عالــی انقــاب فرهنگی
صــادر فرمــوده دارای پیوســتی مشــتمل بــر
۱۲بنــد اســت کــه ســه بنــد اول ناظــر بــر
تحــول در شــورای عالــی انقــاب فرهنگــی و
دبیرخانــه ایــن شوراســت.عضو شــورای عالــی
انقــاب فرهنگــی گفــت :مقــام معظــم رهبــری
در ایــن تحــول گســتره بســیار کامــل و جامعی
را مطالبــه کــرده اســت.وی افــزود :انچــه کــه
درایــن تحــول مــورد تاکیــد مقــام معظــم
رهبــری بــود بحــث هویــت جمعــی و ســاخت
ســرمایه اجتماعــی بــرای نهــاد شــورای عالــی
انقــاب فرهنگــی اســت.
دکتــر پیغامــی بیــان داشــت :شــورای
عالــی انقــاب فرهنگــی مســیری کــه تــا بــه
امــروز طــی کــرده بــه بلوغــی رســیده و در
دســتگاه های تقنینــی و اجرایــی کشــور هــم
وی ادامــه داد :مدت هــا پیــش مقــام معظــم
رهبــری تحــول در ســاختارهای فرهنگــی
کشــور را مطالبــه کــرده بــود کــه برخی هــا
از ایــن فرمایــش معظــم لــه برداشــت ســازمانی
کــرده بودنــد یعنــی ســاختارهای فرهنگــی را
در ســازمان های فرهنگــی بــه نوعــی دیــده
بودنــد و بــه دنبــال ایــن بودنــد کــه چــه
بســا برخــی ســازمان ها ،ارگان هــا و نهادهــای
فرهنگــی بایــد در هــم ادغــام یــا تقســیم کار
یــا نهادهــای جدیــد خلــق شــوند.
عضــو شــورای عالــی انقــاب فرهنگــی گفــت:
مقــام معظــم رهبــری در دیــدار بــا اعضــای
شــورای عالــی انقــاب فرهنگــی فرمودنــد:
«منظــور از ســاختارهای فرهنگــی گزاره هــای
مبنــای فرهنگــی اســت».
وی افــزود :قــران کریــم می فرمایــد:
«افــراد بــر اســاس شــاکله های خــود رفتــار
می کننــد» شــاکله ها شــبیه سیســتم عامــل
هســتند همانطــوری کــه سیســتم عامــل باعث
عاملیــت رایانــه و دســتگاه موبایــل هوشــمند
می شــوند شــاکله های وجــود انســان هــم بــه
رفتــار منجــر می شــود.
پیغامــی در ادامــه بــه رادیــو یاداورشــد:
جلســات شــورای عالــی انقــاب فرهنگــی طــی
یکســال گذشــته بیــش از چهــار ســال قبــل
از ان بــوده و ایــن اهتمــام رئیــس جمهــور و
اعضــای شــورای عالــی انقــاب فرهنگــی در
دوره جدیــد بــه وظایــف و مســئولیت ها را
نشــان می دهــد. صفحه 52
شورای عالی انقالب فرهنگی
53
اذرماه -1401نشریه شماره13
ماهنامه خبری تحلیلی علوم ،تحقیقات و فناوری
دکتر سوزنچی بیان کرد:
برای تحول و پیشرفت کشور باید گزاره های فرهنگی جدید خلق کرد
روبنایــی و ابزارهــای کنترلــی پیشــگیری،
مبــارزه و اصــاح کــرد و بــه ســمت و ســوی
خاصــی ســوق داد.
دکتــر ســوزنچی گفــت :بــرای تحــول و
پیشــرفت کشــور ضمــن تقویــت گزاره هــای
اصلــی بایــد گزاره هــای فرهنگــی جدیــدی در
جامعــه خلــق کــرد.
ابراهیــم ســوزنچی کاشــانی در برنامــه
رهیافــت رادیــو اقتصــاد افــزود :اینکــه رهبــری
انقــاب مطالبــات زیــادی از شــورایعالی
انقــاب فرهنگــی دارنــد ایــن بــه عنــوان یــک
نقطــه ضعــف محســوب نمــی شــود بلکــه بــه
عنــوان یــک نقطــه مثبــت قلمــداد مــی شــود
و بــه اعضــای شــورا انــرژی مثبــت مــی دهــد
تــا در ایــن زمینــه حرکــت کننــد.
وی اظهارداشــت :در حــال حاضــر مقــام معظم
رهبــری امیــد بســته بــه اینکــه تحوالتــی از
ســوی شــورایعالی انقــاب فرهنگــی در کشــور
اتفــاق بیفتــد و بــار ایــن مســئولیت هــم بــر
دوش اعضــای شوراســت.
عضــو شــورایعالی انقــاب فرهنگــی بــا بیــان
اینکــه از دو منظــر رو بنایــی و زیربنایــی مــی
تــوان بــه مقولــه فرهنــگ نــگاه کــرد ،گفــت:
نــگاه روبنایــی یعنــی همیــن رفتارهــای
فرهنگــی مــردم را بــا یکســری حرکــت هــای
وی همچنیــن افــزود :نــگاه زیربنایــی ناظــر
بــر باورهــا ،نگــرش هــا و ارزش هــای مشــترک
میــان مــردم کــه رفتارهــا را درجامعــه شــکل
مــی دهــد.
ســوزنچی کاشــانی اظهارداشــت :بــه نظــر
مــی رســد مطالبــه مقــام معظــم رهبــری از
شــورایعالی انقــاب فرهنگــی تمرکــز بــر روی
یکســری گــزاره هــای بنیادینــی کــه در ذهــن
احــاد جامعــه نقــش بســته اســت.
وی عنــوان کــرد :برخــی از گــزاره هــا مثــل
«مــا مــی توانیــم» و نظایــر ایــن در ابتــدای
پیــروزی انقــاب اســامی در کشــور شــکل
گرفــت از اینــرو مــی طلبــد گــزاره هــای
جدیــدی دوبــاره بــرای تحــول و پیشــرفت
مملکــت در جامعــه خلــق شــود.
دکتــر غالمعلــی حــداد عــادل صبــح امــروز
در همایــش گام دوم شــورای عالــی انقــاب
فرهنگــی در مســیر تحــول کــه بــه مناســبت
ســی و هشــتمین ســالگرد تاســیس شــورای
عالــی انقــاب فرهنگــی برگــزار شــده بــود،
بــا گرامیداشــت شــهدای امنیــت گفــت :ســی
و هشــتمین ســالگرد شــورای عالــی انقــاب
فرهنگــی اســت .ایــن شــورا بــرای اولیــن
بــار بــا نــام ســتاد انقــاب فرهنگــی در ســال
۵۹اغــاز بــه کار کــرد .تجربــه تشــکیل ایــن
ســتاد منجــر بــه ایجــاد شــورای عالــی انقــاب
فرهنگــی شــد.
وی در ادامــه بــه علــت پدیــد امــدن انقــاب
و پیــروزی ان اشــاره کــرد و گفــت :در مــورد
انقــاب و پیــروزی ان نظریــه پردازی هــای
فراوانــی شــده اســت .اینکــه بــه چــه علتــی
انقــاب اســامی در ایــران رخ داد .دههــا نظریه
در ایــن خصــوص تاکنــون عنوان شــده و صدها
پایــان نامــه دربــاره ان نوشــته شــده اســت و
دوره هــای تحصیلــی بــرای مطالعــه ماهیــت
انقــاب اســامی در دانشــگاه ها ایجــاد شــده
اســت.
رئیــس شــورای تحــول و ارتقــای علوم انســانی
دکتــر حــداد عــادل افــزود :ایــن جنــگ
ابزارهــای گوناگونــی دارد و انــان ســعی
می کننــد از طریــق فضــای مجــازی نســلی
جایگزیــن نســل قبلــی شــود و جوان هایــی
تربیــت شــوند کــه مثــل جوانــان نســل ۵۷و
۶۰فکــر نکننــد و مــا در ایــن چنیــن شــرایطی
نیازمنــد قــرارگاه فرهنگــی هســتیم .ایــا نبایــد
در چنیــن شــرایطی یــک قــرارگاه فرهنگــی
بــه وجــود ایــد؟ مقــام معظــم رهبــری شــورای
عالــی انقــاب فرهنگــی را قــرارگاه فرهنگــی
نامیدنــد.
عضــو شــورای عالــی انقــاب فرهنگــی گفــت:
بایــد بــه موقــع اقــدام کنیــم .کلیــات فرهنگــی
کشــور را ارزیابــی کــرده و نیروســازی کنیــم.
وی افــزود :برخــی از ایــن گــزاره هــا نیازمنــد
تغییــر واژگانــی ،ســاختاری ،فراینــدی و حتــی
مفهومــی اســت بنابرایــن تمامــی ایــن هــا
در نهایــت معطــوف بــه هــدف اصلــی یعنــی
تقویــت گــزاره هــای اصلــی یــا خلــق گزارهــای
فرهنگــی جدیــد در کشــور اســت.
ادامــه داد :ریشــه ایــن انقــاب ،فرهنــگ
بــوده و ســند ان قــران کریــم اســت .ایــن
فرهنــگ دینــی بــه برکــت حوزه هــای علمیــه
و روحانیــت مســتقل از حکومــت اســتبدادی
زنــده مانــده بــود و دشــمنان انقــاب از جوهــر
و حقیقــت ایــن انقــاب فرهنگــی دینــی نــااگاه
بودنــد و ایــن فرهنــگ دینــی نیــز همــان علــت
و دوام انقــاب اســامی شــد.
وی تصریــح کــرد :امــام راحــل بــه درســتی
تشــخیص داده بــود کــه اگــر بخواهــد دســت
ســلطه گــران را از ایــن کشــور کوتــاه کنــد
نبایــد در درون فرهنــگ غربــی مبنایــی اختیــار
کنــد .امــام (ره) نقطــه اتــکای انقــاب خــود
را در بیــرون از فرهنــگ غــرب انتخــاب کــرده
بــود و ان اســام بــود.
دکتــر حــداد عــادل افــزود :شــهید ســلیمانی،
حججــی ،ارمــان حــق وردی همــه برخاســته
از ایــن فرهنــگ مســتقل بودنــد کــه روح و
اســاس ان انقــاب بــود .از روز اول انقــاب،
امریــکا و رژیــم صهیونیســتی از هیــچ اقدامــی
بــرای برانــدازی ان خــودداری نکردنــد امــا این
انقــاب بــه راه خــود ادامــه می دهــد و کشــور
بــا همــه مشــکالت اداره می شــود و پیشــرفت
می کنــد و ان چیــزی کــه انهــا می خواهنــد
نخواهــد شــد.
وی ادامــه داد :در ایــن ۴۴ســال دشــمنان
مطالعــه کردنــد کــه بــرای مقابلــه بــا ایــن
انقــاب ،بایــد بــا فرهنــگ مبــارزه کننــد .پــس
وی در ادامــه بــا اشــاره بــه مهندســی
فرهنگــی گفــت :ایــن اصطــاح از طــرف
مقــام معظــم رهبــری مطــرح شــد .چگونــه در
فرهنــگ بایــد مهندســی کــرد؟ ایــا مــا امدیــم
ببینیــم بــرای اداره کشــور از نظــر فرهنگــی
بــه چــه چیزهایــی نیــاز اســت و ایــن چیزهــا
در اختیــار چــه کســانی اســت؟ مهندســی یــک
کار عملــی ،خردمندانــه و ملــی اســت.
حجت االسالم و المسلمین پارسانیا عنوان کرد:
محوریت عالمه طباطبایی در ساخت مکتب علوم اجتماعی انقالب
اسالمی
عضــو شــورایعالی انقــاب فرهنگــی گفــت:
گــزاره هــای قبلــی کــه شــاید امــروز دچــار
دســتخوش ضعــف شــده باشــند بایــد روی
ایــن گــزاره هــا بصــورت جــدی متمرکــز شــد.
دکتر حداد عادل:
کشور با تمام مشکالت اداره شده و انقالب به راه خود ادامه خواهد داد
عضــو شــورای عالــی انقــاب فرهنگــی
گفــت :از روز اول انقــاب ،امریــکا و رژیــم
صهیونیســتی از هیــچ اقدامــی بــرای برانــدازی
خــودداری نکردنــد امــا ایــن انقــاب راه خــود
را ادامــه خواهــد داد.
میــدان اصلــی جنــگ مــا در میــدان فرهنــگ
اســت کــه مقــام معظــم رهبــری از ان بــه
عنــوان تهاجــم فرهنگــی یــاد کــرده انــد.
حجــت االســام پارســانیا ضمــن بیــان
مقدماتــی در بــاب نســبت فلســفه و فرهنــگ،
بــه جایــگاه فالســفه قــرن اخیــر از جملــه
عالمــه طباطبایــی پرداختــه و ایشــان را بــه
عنــوان پشــتیبان نظــری انقــاب اســامی
معرفــی کــرد.
ائیــن رونمایــی از مجموعــه کتــب «منظومه ی
مولّــد» در ششــمین نمایشــگاه قــرار
ســاالنه مرکــز رشــد دانشــگاه امــام صــادق
(علیه الســام) ،بــا حضــور حجت االســام
حمیــد پارســانیا ،دیگــر اســاتید و دانشــجویان
در موضــوع «ورود نظــری عالمــه طباطبایــی در
تقابــل بــا فرهنــگ غــرب و اثــرات ان در امــروز
انقــاب اســامی» برگــزار شــد.
مجموعــه کتــب «منظومــه مولــد» حاصــل
تــاش جمعــی پژوهشــگران هســته منظومـه ی
فکــری عالمــه طباطبایــی (رض) اســت .در
ایــن جلســه دبیــر هســته منظومــه ی فکــری
عالمــه طباطبایــی (ره) ،حســین قاســمی،
بــه گزارشــی توصیفــی از ایــده ی اصلــی ایــن
مجموعــه پرداخــت و گفــت :ایــن مجموعــه بــه
دنبــال ترســیم و تبییــن رویکــردی مکتبــی
در حــل جامــع و ریشــه ای مســائل انقــاب
اســامی اســت کــه ضمــن ان بــه ضــرورت
شــکل گیــری مکتــب علــوم اجتماعــی انقــاب
اســامی بــرای حــل مســائل اجتماعــی
رهنمــون شــده ایــم و منظومــه فکــری عالمــه
طباطبایــی را بــه عنــوان محــور تحقــق ایــن
مکتــب علــوم اجتماعــی جایابــی کــرده
ایــم .ایــن مجموعــه در ۴مجلــد بــا عناویــن
«متفکــر محــوری»« ،نظــام ،منظومــه و مکتــب
فکــری»« ،منظومــه مکتب ســاز» و «مصیــر
مکتــب» بــه رشــته تحریــر در امــده اســت.
دبیــر ایــن هســته علمــی مقصــود از انتشــار
ایــن مجموعــه را این گونــه خاطــر نشــان
کــرد :مــا اجمــاالً در پــی ایــن ســوال بودیــم
کــه چگونــه می تــوان مبانــی اندیشــه ای را
بــه بســتر حــل مســائل اجتماعــی بــا رویکــرد
انقالبــی و اجتماعــی رســاند؟ در پاســخ بــه این
ســوال ،اوالً بــر روش متفکرمحــوری تمرکــز
کردیــم؛ بدیــن معنــا کــه بــا بهره منــدی از
معرفتــی یــک متفکــر بــه تولیــد
نظــام کالن
ِ
علــم و حــل مســئله راه خواهیــم یافــت؛
ثانی ـاً نظریاتــی نیــاز خواهیــم داشــت کــه بــا
تکیــه بــر ان نظــام کالن توســط نخبــگان
علــوم اجتماعــی پــردازش شــده و بــه چرخــه
حــل مســائل وارد شــوند تــا مســائل بنیادیــن
و ریشــه ای اجتمــاع را کــه در الیــه علــوم
اجتماعــی تعریــف می شــود ،حــل کننــد؛ در
چرخــه حــل مســائل اجتماعــی بــه ضــرورت
شــکل گیــری یــک مکتــب علــوم اجتماعــی در
انقــاب اســامی رســیدیم و منظومــه فکــری
مولّــد عالمــه طباطبایــی را در ایــن میــان
جایابــی کــرده ایــم.
در ادامــه ایــن جلســه ،علــی جعفــری
ُهرســتانی ضمــن اشــاره کوتاهــی بــه ضــرورت
شــکل گیری مکتــب علــوم اجتماعــی بــا طــرح
پرســش هایی از جنــاب حجت االســام دکتــر
حمیــد پارســانیا ،خواســتار توضیــح بیشــتر
ایــن مهــم و تبییــن جایــگاه عالمــه طباطبایــی
(ره) در علــوم اجتماعــی اســامی شــدند.
حجــت االســام پارســانیا ضمــن بیــان
مقدماتــی در بــاب نســبت فلســفه و فرهنــگ،
بــه جایــگاه فالســفه قــرن اخیــر از جملــه
عالمــه طباطبایــی پرداختــه و ایشــان را بــه
عنــوان پشــتیبان نظــری انقــاب اســامی
معرفــی کردنــد .پشــتوانه نظــری کــه رجــوع
بــه اندیشــه ایشــان بــرای امــروز انقــاب و
پاســخ بــه ســواالت عمیــق امروزیــن نیــز
راهگشاســت.
وی الزمــه تشــکیل مکتــب اجتماعــی را
وجــود محــور و نقطــه کانونــی در اندیشــه
یــک متفکــر دانســتند .در نــگاه ایشــان« :بــه
محوریــت ان نقطــه کانونــی ،هســته ســختی
شــکل می گیــرد کــه فروعــی از اندیشــه در
حاشــیه جــای می گیــرد .ایــن هســته ســخت،
بــه عبارتــی یــک نظــام فکــری خواهــد بــود.
اجتماعــی
حجــت االســام پارســانیا تحقــق
ِ
نظــام فکــری را چنیــن شــرح دادنــد کــه:
بــرای ســاخت یافتــن هســته های ســخت صفحه 53
شورای عالی انقالب فرهنگی
ماهنامه خبری تحلیلی علوم ،تحقیقات و فناوری
و کالن ،زبــان فلســفی نیــاز اســت ولــی
فرهنــگ عمومــی مــردم جامعــه را فیلســوفان
نمی ســازند! بلکــه فرهنــگ را مجموعــه
تعامــات انسان هاســت کــه می ســازد .ایــن
شــبکه رفتــاری وقتــی کــه می خواهــد بــه
صــورت تجریدی تــر از خــودش دفــاع بکنــد
و یــا بخواهــد خــودش را توضیــح دهــد ،یــک
زبــان فلســفی پیــدا می کنــد .ایــن زبــان
فلســفی را فرهنــگ عمومــی و رفتــار عمومــی
مــردم بایــد حمایــت کنــد.
ایــن عضــو شــورای عالــی انقــاب فرهنگــی
ســطوح مختلــف هجمــه فرهنــگ غــرب را بــه
ســطوح تکنولــوژی و ابــزاری تــا علــوم ناظــر
بــه ایــن ســطح و عمیق تــر از ان تــا رســیدن
بــه ســطوح فلســفی احصــاء مختصــری کردنــد
و در مواجهــه و مقابلــه فلســفی بــا فرهنــگ
غــرب بــه جایــگاه مرحــوم عالمــه طباطبایــی
وارد شــدند« :مــا فیلســوفان بزرگــی در حــال
حاضــر داریــم ،امــا چــه کســی اســت کــه
ماننــد عالمــه طباطبایــی (ره) بــرود بــا ان هــا
درگیــر شــود؟ کیســت کــه اصــول فلســفه
بنویســد؟ کیســت کــه وقتــی مارکسیســم
امــده ،پاســخ ان را بدهــد؟ یــا کیســت کــه
در المیــزان در جــا بــه جــای ان بــه هجمـه ی
رویکردهــای مــدرن پاســخ دهــد؟
ایــن اســتاد حــوزه و دانشــگاه در نســبت
میــان مرحــوم امــام خمینــی و مرحــوم عالمــه
طباطبایــی در مواجهــه بــا فرهنــگ غــرب
چنیــن اظهــار داشــتند« :فرهنــگ غــرب ،یــک
هژمونــی عظیــم راه انداختــه و فضــای علمــی
جهــان را تســخیر کــرده اســت .در مقابلــه بــا
ایــن فرهنــگ ،اگر در انقــاب اســامی ،مرحوم
امــام (ره) توانســت در شکســت عرصــه عملــی
و سیاســی موفــق عمــل کنــد ،امــا در مقابلــه
بــا تنیده هــا و رشــته های نظــری فرهنــگ
غــرب ،ان کســی کــه قــد علــم کــرد ،مرحــوم
عالمــه طباطبایــی (ره) بــود».
بــه عنــوان تجویــز متناســب بــا ســیر
بحــث ،انجــام یــک اقــدام جــدی را چنیــن
برشــمردند« :ابتــدا بایــد مفاهیــم اساســی
موجــود در میــدان علــم را بمبــاران کــرد
و ســپس مفاهیمــی ماننــد علــم و عقــل را
مجــددا ً در فرهنــگ علمــی خــود بازخوانــی
کنیــم .مادامــی کــه دانشــگاه نتوانــد یــک
بازاندیشــی ریشــه ای و بنیادیــن در تفکــرش
انجــام دهــد ،مــا در همــان میــدان رایــج علــم
بــازی می خوریــم».
دکتر ساعی:
دهه ۹۰دهه خوبی برای شورای عالی انقالب فرهنگی نبود/چه کنیم تا
شورا بیشتر با فرهنگ عمومی درگیر شود؟
عضــور شــورای عالــی انقــاب فرهنگــی
گفــت :شــورا های عالــی در مقــام جبــران
خــا مجلــس دوم هســتند .مجلســی کــه در
بعضــی کشــور ها بــه مجلــس ســنا شــناخته
می شــود و امــکان یــک اســتمرار را برخــاف
مجلــس نماینــدگان فراهــم می کنــد .اعضــای
شــورا حــدود ۲۵جلســه فقــط دربــاره تحــول
داشــته اند .یعنــی چیــزی بیــش از دو برابــر
تعــداد کل جلســاتی کــه در دولــت قبــل در
یــک ســال برگــزار می شــد.
پــس از انقــاب مــا توانســتیم منابــع انســانی
قدرتمنــدی ایجــاد کنیــم .ایــن کــه صحبــت
از مهاجــرت نخبــگان می شــود ،دلیلــش
همیــن اســت کــه خروجی هــای دانشــگاهی
قــوی داریــم .یــک اســتاد دانشــگاه امریکایــی
می گفــت کــه ایــران بهتریــن مهندس هــای
مقطــع کارشناســی را تربیــت می کنــد .ایــن
خروجی هــای قــوی ،پیشــرفت در نانــو ،جهــاد
دانشــگاهی و ...همــه مولــود شــورای عالــی
انقــاب فرهنگــی اســت.
بــه مناســبت ســالروز تشــکیل شــورای عالــی
انقــاب فرهنگــی بــه فرمــان امــام خمینــی(ره)
بــا دکتــر محمدحســین ســاعی ،رئیــس
دانشــگاه ســوره و عضــو شــورای عالــی انقــاب
فرهنگــی گفتگــو کرده ایــم .در ایــن گفتگــو
کــه بــا موضــوع «نقــد و بررســی شــورای عالــی
انقــاب فرهنگــی» برگــزار شــد ،بــه ارزیابــی
عملکــرد ایــن شــورا و همچنیــن ارائــه راهــکار
ایجابــی پرداختــه شــد.
عضــو شــورای عالــی انقــاب فرهنگــی
همچنیــن در خصــوص دســتاوردهای ایــن
شــورا در زمینــه هنــر اضافــه کــرد :قبــل از
انقــاب عم ـ ً
ا ســینمایی هــم وجــود نداشــت
امــا االن ایــران یکــی از 10ســینمای قدرتمنــد
جهــان اســت .در حــوزه هنرهــای تجســمی
هــم خیلــی پیشــرفت کرده ایــم .چندصــد
گالــری فقــط در شــهر تهــران داریــم؛ در
صورتــی کــه قبــل از انقــاب شــاید حــدود 10
گالــری داشــتیم .ایــن فقــط یــک تغییــر کمــی
نیســت ،بلکــه یــک تغییــر کیفــی را هــم نشــان
می دهــد.
دکتــر ســاعی ،رئیــس دانشــگاه ســوره در
ارزیابــی عملکــرد شــورای عالــی انقــاب
فرهنگــی از ابتــدای تاســیس ان بیــان کــرد:
قبــل از انقــاب اســامی ،دانشــگاه بیــش از ان
کــه یــک مرکــز تولیــد علــم یــا حــل مشــکالت
کشــور باشــد ،نهــادی بــرای انتقــال نوعــی از
فرهنــگ غربــی بــود .تحصیــات تکمیلــی و
تعــداد دانشــجوها کــم بــود .مشــکالت کشــور
را حــل نمی کــرد و مشــکالت کســان دیگــری
را حــل می کــرد .عمــ ً
ا قبــل از انقــاب مــا
دانشــگاهی نداشــتیم .بعــد از انقــاب هــم
بــه دلیــل حضــور گروهک هــای مســلح در
دانشــگاه ها و مــوارد دیگــر چــاره ای جــز ایــن
نبــود کــه دانشــگاه تعطیــل شــود تــا بازســازی
دانشــگاه صــورت بگیــرد .این بازســازی توســط
شــورای عالــی انقــاب فرهنگــی رخ داد.
او برخــی دســتاورد های شــورای عالــی
انقــاب فرهنگــی را ایــن چنیــن برشــمرد:
محمدحســین ســاعی معتقــد اســت کــه بــا
توجــه بــه ایــن مــوارد بیــان شــده تــا حــد
متوســطی شــورای عالــی انقــاب فرهنگــی
موفــق بــوده اســت.
او در پاســخ بــه ایــن ســوال کــه «برخــی از
متخصصیــن بــرای شــورای عالــی انقــاب
فرهنگــی جایــگاه ســتادی قائل انــد و
می گوینــد قــوه عاقلــه فرهنگــی کشــور بایــد
در ایــن شــورا شــکل بگیــرد و شــان عملــی
نــدارد .چــه موانعــی وجــود داشــته کــه
شــورا را تــا حــدی از ایــن جایــگاه ســتادی
دور کــرده اســت؟ و چگونــه می تــوان بــه
ان شــان قــوه عاقلــه ســتادی نزدیــک شــد؟»
گفــت :تجربــه حکمرانــی مــا خیلــی تجرب ـه ی
اذرماه -1401نشریه شماره13
زیــادی نیســت .االن خیلی هــا اعتقــاد دارنــد
کــه بایــد در برخــی زوایــای حقــوق اساســی
بازســازی صــورت بگیــرد تــا از یــک مــدل
نیمه ریاســتی-نیمه پارلمانی بــه مــدل
پارلمانــی تبدیــل شــویم .البتــه نمی تــوان
ایــن نظــرات را قطعــی بیــان کــرد .شــورای
عالــی انقــاب فرهنگــی هــم همینطــور اســت.
از ســویی کمتــر مــورد مشــابه ایــن شــورا
در کشــورهای دیگــر داریــم کــه بتــوان از
ان هــا کســب تجربــه کــرد .دربــاره نهــادی
مثــل پارلمــان ،مــوارد متعــدد در کشــورهای
مختلــف هســت کــه می تــوان از تجربــه ان هــا
اســتفاده کــرد امــا شــورای عالــی انقــاب
فرهنگــی تقریبـاً منحصــر بــه فــرد اســت .ایــن
شــورا در ایــن دهه هــا در حــال تجربه کــردن
اســت و بایــد از خــال تجربــه بــه مــدل بومــی
خــود برســد.
ســاعی شــوراهای عالــی را در مقــام جبــران
خــا مجلــس دوم می دانــد .مجلســی کــه در
بعضــی کشــورها بــه مجلــس ســنا شــناخته
می شــود و امــکان یــک اســتمرار را برخــاف
مجلــس نماینــدگان فراهــم می کنــد.
رئیــس دانشــگاه ســوره بــا اشــاره بــه حکــم
اخیــر مقــام معظــم رهبــری بــرای اعضــای
شــورا ،بــا تاکیــد بــر کلیــدواژه تحــول در ان
حکــم بیــان کــرد :تحــول یعنــی تجربــه را
در نظــر بگیریــم و در مســیر اصــاح حرکــت
کنیــم .اعضــای شــورا حــدود 25جلســه فقــط
دربــاره همیــن تحــول داشــته اند .یعنــی چیزی
بیــش از دو برابــر تعــداد کل جلســاتی کــه در
دولــت قبــل در یــک ســال برگــزار می شــد.
بــه گفتــه دکتــر محمدحســین ســاعی نتایــج
ان جلســات ،تغییراتــی ســاختاری در دبیرخانه
شــورا و روشـن تر شــدن رابطــه شــورای عالــی
بــا ســه قــوه و بقیــه شــوراها و مراکــز بــود و
در مجمــوع زمینــه سیاســت گذاری موثرتــر
فراهــم شــد.
او در توضیــح ایده هــای اجرایــی تحولــی در
شــورا ادامــه داد :ما یــک کمیســیون هماهنگی
بیــن قــوا تعریــف کردیــم کــه زمانــی که شــورا
بــا نهــادی بــه اختــاف بخــورد ،نقش افرینــی
می کنــد .در جلســه های شــورا نوعــی حضــور
کارشناســی و دلســوزانه وجــود دارد ،نــه
سیاســی و سیاســت زده .ایــن فراینــد خیلــی
کمــک بــه اجمــاع می کنــد.
ســاعی افــزود :یکــی از تجربیــات خــوب،
افزایــش ظرفیــت پزشــکی بــوده اســت .حــدود
یــک دهــه نهادهــای دیگــر می خواســتند
ایــن مســاله را حــل کننــد و نهایت ـاً شــورا بــا
بررســی کارشناســی دقیــق ،تصمیــم افزایــش
ظرفیــت را گرفــت .همــه دســتگاه های مرتبــط
دولتــی و غیردولتــی دعــوت شــدند و چندمــاه
صحبت هــای مفصلــی صــورت گرفــت و نهایتـاً
روی نقط ـه ای اجمــاع شــد کــه منفعــت همــه
ذی ربطــان و ذی نفعــان لحــاظ شــود.
پرســش بعــدی دبیــر ســرویس فرهنگــی
خبرگــزاری دانشــجو ایــن بــود« :بــه نظــر
می رســد شــورا گاهــی شــان ریش ســفیدی
بــرای حــل کژکارکردی هــای ســایر نهادهــا
پیــدا می کنــد .در مــواردی مثــل اساســنامه
54
مرکــز امــوزش عالــی علــوم دریایــی یــا موضوع
اســتعدادهای برتــر شــاید اص ـ ً
ا نیــازی نبــود
شــورای عالــی انقــاب فرهنگــی ورود کنــد .در
ایــن مــورد چــه نظــری داریــد؟»
عضــو شــورای عالــی انقــاب فرهنگــی
در پاســخ بــه ایــن ســوال گفــت :شــورا در
مــواردی ورود می کنــد کــه در فراینــد کار
یــک گرفتگــی وجــود داشــته باشــد و کشــور
بــه ایــن نتیجــه رســیده باشــد کــه شــورا بایــد
ورود کنــد .مثــل وقتــی کــه یــک پرونــده ای
ســال ها بالتکلیــف بمانــد .برخــی مــوارد را
هــم خــود شــورا تشــخیص می دهــد .مثــ ً
ا
بــه توجــه بــه نخبــگان خیلــی در گذشــته
بهــا داده نمی شــده اســت امــا تقریبــاً تمــام
مصوباتــی کــه بــا محوریــت توجــه بــه نخبــگان
اســت ،توســط ایــن شــورا تصویب شــده اســت؛
مثــل خــود تشــکیل بنیــاد نخبــگان یــا ســقف
دســتمزدی کــه مجلــس معیــن کــرد و باعــث
مشــکالتی در دانشــگاه ها شــد .شــورای عالــی
انقــاب فرهنگــی در ایــن خصــوص جلســه
برگــزار کــرد و باعــث اصــاح مصوبــه مجلــس
شــد :قضــات و اعضــای هیئــت علمــی از قاعــده
ســقف دســتمزد مجلــس خــارج شــدند.
در ادامــه دبیــر ســرویس فرهنگــی خبرگــزاری
دانشــجو پرســش بعــدی خــود را مطــرح
کــرد« :مســاله دیگــر ایــن اســت کــه شــورا
گاهــی انقــدر درگیــر ایــن مســائل مشــابه و
دیوانســاالری می شــود کــه از مســاله ی بســیار
مهــم فرهنــگ عمومــی بــاز می مانــد .چــه
بایــد کــرد کــه شــورا بیشــتر بــا ایــن فرهنــگ
عمومــی درگیــر شــود؟»
دکتــر ســاعی ضمــن تاکیــد بــر ایــن کــه
جــواب بــه ایــن ســوال چنــدان راحــت نیســت،
پاســخ داد :فرهنــگ امــر بســیار اســوه محوری
اســت .مــا تعــداد کمــی اســوه های فرهنگــی
داریــم .از ســویی دیگــر مــا بــه معنــای واقعــی
کلمــه بــا تهاجــم فرهنگــی روبــرو هســتیم .در
وضعیــت بســیار ســختی هســتیم و تجربــه
کافــی هــم نداریــم.
محمدحســین ســاعی ضمــن بیــان ایــن
کــه شــوراهای فرهنــگ عمومــی و مهندســی
فرهنگــی کشــور از شــوراهای اقمــاری ایــن
شــورای عالــی اســت ،گفــت :از طریــق شــورا
احتمــال زیــاد بتــوان کاری کــرد کــه بودجــه
فرهنگــی اســتانی از ســال 1402افزایــش
پیــدا کنــد و ایــن می توانــد نقطــه تحولــی
مناســبی باشــد.
دکتــر ســاعی در جمع بنــدی ســخنان خــود
بیــان کــرد :مــن رویکــرد غــر زدن نــدارم کــه
بگویــم در چــه دوره هایــی شــورا را تضعیــف
کردنــد .دهــه 90خیلــی دهــه خوبــی بــرای
شــورای عالــی انقــاب فرهنگــی نبــود امــا
امیدواریــم کــه در دهــه پیــش رو وضعیــت
جدیــدی در حــوزه فرهنــگ و هنــر ایجــاد
شــود. صفحه 54
شورای عالی انقالب فرهنگی
55
اذرماه -1401نشریه شماره13
ماهنامه خبری تحلیلی علوم ،تحقیقات و فناوری
وزیر فرهنگ و ارشاد اسالمی در جلسه شورای فرهنگ عمومی:
شورای فرهنگ عمومی در امتداد شورای عالی انقالب فرهنگی تعریف
می شود
هفتصــد و هشــتاد و هفتمیــن جلســه شــورای
فرهنــگ عمومــی بــه ریاســت محمدمهــدی
اســماعیلی وزیــر فرهنــگ و ارشــاد اســامی و
دبیــری ســیدمجید امامــی در ســالن اجتماعات
وزارتخانــه برگــزار شــد.
محمدمهــدی اســماعیلی در ایــن جلســه
ضمــن اشــاره بــه راه انــدازی قــرارگاه هــای
مختلــف در بخــش هــای گوناگــون فرهنگی در
دوره جدیــد شــورای فرهنــگ عمومــی گفــت:
در دوره اخیــر بــا مصوبــه دولــت ،کارگــروه
مــد لبــاس از معاونــت هنــری وزارتخانــه بــه
دبیرخانــه شــورای فرهنــگ عمومــی منتقــل
شــد کــه بــا ایــن اتفــاق تاکنــون تحــول خوبــی
در حــوزه فعالیــت کارگــروه مــد و لبــاس رخ
داده اســت.
وی افــزود :همچنیــن در دوره جدیــد فعالیــت
شــورای فرهنــگ عمومــی ،توجــه بــه حــوزه
هــای «عفــاف و حجــاب» و «اقتصــاد فرهنگ»
جــدی تــر از گذشــته دنبــال می شــود.
اســماعیلی شــورای فرهنــگ عمومــی را
شــورای هماهنگــی کالن حــوزه فرهنــگ و
سیاســتگذار فرهنگــی شــهرهای مختلــف
دانســت و گفــت :حــدود ۳۰۰شــورای فرهنــگ
عمومــی در سراســر کشــور ،همچــون بــازوی
قدرتمنــد شــورای عالــی انقــاب فرهنگــی بــه
شــمار مــی رونــد و در واقــع
شــورای فرهنــگ عمومــی را بایــد در
امتــداد شــورای عالــی انقــاب فرهنگــی
تعریــف کنیــم.
در ادامــه ایــن جلســه نیــز ســید مجیــد
امامــی دبیــر شــورای فرهنــگ عمومــی بــه
نشســت اخیــر مشــترک خــود بــا علــی دارابــی
معــاون ســازمان میــراث فرهنگــی ،صنایــع
دســتی و گردشــگری اشــاره کــرد و گفــت:
در ایــن نشســت بــه تشــریح ویــژه برنامــه
«یلــدای جهانــی» پرداختــه شــد و امیدواریــم
همــکاری و همراهــی ســازمان هــا و نهادهــای
مختلــف در حــوزه هــای گوناگــون فرهنگــی بــا
دبیرخانــه شــورای فرهنــگ عمومــی امتــداد و
گســترش پیــدا کنــد.
همچنیــن در ایــن جلســه نماینــده ســازمان
میــراث فرهنگــی صنایــع دســتی و گردشــگری
ضمــن تشــریح جزئیــات ویــژه برنامــه «یلــدای
جهانــی» بــه ارائــه سیاســت هــای جدیــد
مــوارد مربــوط بــه ثبــت جهانــی در دوره
جدیــد ســازمان میــراث پرداخــت.
حجت االسالم والمسلمین ایمانی پور:
جهادگران فرهنگی در جهت اقتدار کشور قدم بر می دارند
بــه ایــن امــر تاکیــد داشــتیم و هــر ســاله در
چنیــن روزی گردهــم می اییــم تــا بــه ایــن
مهــم تاکیــد کنیــم.
حجت االســام والمســلمین ایمانی پــور
بــا اشــاره بــه تعبیــر اخیــر مقــام معظــم
رهبــری در نشســت بــا نماینــدگان خــود در
دســتگاه های مختلــف کــه فرمودنــد « :امــروز
روز کار اســت» ،خطــاب بــه رایزنــان فرهنگــی
ایــران در خــارج از کشــور گفــت :انشــاهلل مــا
هــم بــا توجــه بــه تاکیــدات حضــرت اقــا در
حــوزه صــف و ســتاد بــه خصــوص رایزنــان
فرهنگــی بــه عنــوان جهادگــران فرهنگــی ،کار
را جــدی می گیریــم.
وی اظهــار داشــت :پژوهــش پیشــران تحــول
و توســعه اســت .هرجــا کــه ســخن از تحــول
و توســعه اســت ،مقدمــه ان پژوهــش اســت.
اساســاً مقدمــه هــر کار حتــی امــوزش هــم
پژوهــش اســت.
عضــو شــورای عالــی انقــاب فرهنگــی
یــاداور شــد :در شــعار اجــاس دهــم رایزنــان
فرهنگــی ایــران در خــارج از کشــور و برنامــه
تحــول ســازمان فرهنــگ و ارتباطــات اســامی
بــه مســئله «پژوهــش» توجــه ویــژه ای شــد.
لــزوم هوشمندســازی دیپلماســی
فرهنگــی از منظــر پژوهــش
حجت االســام والمســلمین ایمانی پــور
بــا تاکیــد بــر هوشمندســازی راهبــردی
دیپلماســی فرهنگــی در برنامــه تحولــی
ســازمان فرهنــگ و ارتباطــات اســامی گفــت:
اجــاس دهــم رایزنــان فرهنگــی ایــران در
خــارج از کشــور بــا شــعار «دیپلماســی
فرهنگــی دانش بنیــان ،همگــرا ،صــادرات
فرهنگــی» برگــزار شــد بــا ایــن هــدف کــه
بــه عقیــده مــا یکــی از رســالت های مهــم در
همــه ادوار بــه خصــوص در ایــن دوره ،توجــه
بــه هوشمندســازی راهبــردی و دیپلماســی
فرهنگــی دانش بنیــان اســت.
رئیــس ســازمان فرهنــگ و ارتباطات اســامی
در رابطــه بــا هوشمندســازی راهبــردی و
دیپلماســی فرهنگــی دانش بنیــان افــزود :دنیــا
در حــال گــذار اســت ،در حــال حاضــر در یــک
پیــچ تاریخــی هســتیم کــه از ان بــا عنــوان
قــرن اســیایی و بازگشــت دیــن بــه عرضــه
سیاســت جهانــی یــاد می شــود ،بنابرایــن
بایــد بــه محیــط بین الملــل شــناخت کافــی
داشــته باشــیم.
حجت االســام والمســلمین ایمانی پــور در
اییــن گرامیداشــت «پژوهــش و پژوهشــگران»
بــا اشــاره بــه حضــور جــدی جهادگــران
فرهنگــی در خــارج از کشــور ،یکــی از
رســالت های مهــم ســازمان فرهنــگ و
ارتباطــات اســامی را توجــه به هوشمندســازی
راهبــردی و دیپلماســی فرهنگــی دانش بنیــان
دانســت.
حجت االســام والمســلمین محمدمهــدی
ایمانی پــور ،رئیــس ســازمان فرهنــگ و
ارتباطــات اســامی در ســخنرانی خــود در
اییــن گرامیداشــت «پژوهــش و پژوهشــگران»
کــه پیــش از ظهــر امــروز ( ۲۸اذرمــاه) در
حســینیه الزهــرا(س) ایــن ســازمان برگــزار
شــد ،ضمــن گرامیداشــت یــاد و خاطــره
شــهدای انقــاب اســامی ،اقتــدار فرهنگــی
و مدافــع امنیــت گفــت :اهتمــام بــه برگــزاری
اییــن گرامیداشــت «پژوهــش و پژوهشــگران»
در ســازمان فرهنــگ و ارتباطــات اســامی
نشــان از اهمیــت پژوهــش در ایــن ســازمان
دارد.
وی امــر شناســایی و شناســاندن را از
ماموریت هــای اصلــی ســازمان فرهنــگ و
ارتباطــات اســامی دانســت و افــزود :شناســایی
و شناســاندن شــاخصۀ کار ماســت .شناســایی
یعنــی مطالعــۀ دقیــق پیرامــوان ،چــه در
عرصــه بین الملــل و چــه در عرصــه داخــل
کشــور .مــا از گذشــته تاکنــون همــواره نســبت
وی عنــوان کــرد :شــناخت صحیــح محیــط
بین الملــل از دیگــر وظایــف ســازمان فرهنــگ
و ارتباطــات اســامی کــه مرکــز مطالعــات
راهبــردی روابــط فرهنگــی ایــن ســازمان
پیــش از همــه ،نســبت بــه ایــن مهــم اقــدام
می کنــد.
حجت االســام والمســلمین ایمانی پــور ادامــه
داد :جریــان شناســی ،رونــد شناســی ،شــناخت
گروه هــا و افــراد موثــر بایــد انجــام شــود تــا
مســئله دیپلماســی فرهنگــی دانش بنیــان
شــکل گیــرد.
عضــو شــورای عالــی انقــاب فرهنگــی بــا
تاکیــد بــر بررســی اســیب ها و اصــاح
رونــد گذشــته ســازمان فرهنــگ و ارتباطــات
اســامی در حــوزه پژوهــش گفــت :شــناخت
انهــا و ارائــه راه حل هــای صحیــح یکــی
از اقداماتــی اســت کــه بــه دانــش بنیانــی
دیپلماســی فرهنگــی منجــر خواهــد شــد.
وی بــه حضــور مدیــران و کارشناســان
شایســته در ســازمان فرهنــگ و ارتباطــات
اســامی اشــاره کــرد و گفــت :خوشــبختانه
در ســازمان فرهنــگ و ارتباطــات اســامی
از حضــور مدیــران و کارشناســان خبــره و
شایســته ای برخورداریــم کــه انبوهــی از تجارب
ارزشــمند هســتند .اســتفاه از ایــن تجــارب مــا
را بــه رونــد حرکــت بــه ســمت دانش بنیــان
کــردن دیپلماســی فرهنگــی کمــک می کنــد.
رئیــس ســازمان فرهنــگ و ارتباطات اســامی
کاربــردی شــدن مطالعــات و پژوهــش در ایــن
ســازمان را ضــروری دانســت و گفــت :یکــی
از مــواردی کــه بــه همــکاران ســازمان بارهــا
متذکــر شــدم کاربــردی شــدن پژوهش هــا
در ســطح ســازمان اســت ،مطالعــه کــه نبایــد
تنهــا بــرای خــود مطالعــه باشــد هــدف ایــن
اســت کــه فاصلــه بیــن علــم و عمــل کــم
کنیــم و بایــد یــک نسبت ســازی بیــن ایــن
دو ایجــاد شــود.
حجت االســام والمســلمین ایمانی پــور
بــه مســئله جایــزه ملــی پژوهــش در روابــط
خارجــی اشــاره و تصریــح کــرد :در نظــر داریــم
تیرمــاه ســال اینــده بــرای اجــرای طــرح
جایــزه ملــی پژوهــش در روابــط خارجــی از
ظرفیت هــای دانشــگاهیان و حوزوی هــا بهــره
منــد شــویم تــا دیدگاه هــای علمــی خــود را
در قالــب مقــاالت ارائــه دهنــد.
وی بــا تاکیــد بــر اســتفاده از ظرفیــت
اندیشــه ورزی در حــوزه بین الملــل ،از تهیــه
طــرح مطالعاتــی «حکمرانــی نویــن امــور
فرهنگــی بین المللــی جمهــوری اســامی
ایــران» خبــر داد و گفــت :ســازمان فرهنــگ
و ارتباطــات اســامی بــه عنــوان قــرارگاه
فرهنگــی کشــور وظیفــه طراحــی نظــام
حکمرانــی جمهــوری اســامی را در خــارج از
کشــور دارد زیــرا ضعف هــای بســیاری در
انســجام بیــن دســتگاه های فرهنگــی وجــود
دارد و مــا وظیفــه داریــم بــرای برنامه هــای
غیــر حاکمیتــی ،هــم برنامــه داشــته باشــیم و
هــم تســهیل گر باشــیم.
عضــو شــورای عالــی انقــاب فرهنگــی در
پایــان ســخنان خــود ،طرح هایــی چــون
«ارمــان شــهری» مبتنــی بــر برداشــت های
اســامی ،تدویــن ســند دیپلماســی فرهنگــی
کشــور در برنامــه هفتــم توســعه و معرفــی
برنــد ملــی را یــاداور شــد.
بنابــر اعــام ایــن خبــر ،در اییــن گرامیداشــت
«پژوهــش و پژوهشــگران» ضمــن رونمایــی از
تازه هــای نشــر ســازمان فرهنــگ و ارتباطــات
اســامی و تجلیــل از فرزنــد شــهید محســن
فخــری زاده ،برگزیــدگان هفتــه پژوهــش در
بخش هــای ایده هــای برتــر ،پایان نامه هــای
برتــر ،مقاالت ،کتــاب (ترجمه) ،غیــر داوطلبانه،
رســاله پایــان ماموریــت ،گزارش هــای رصــدی
شایســته تقدیــر ،پیشکســوتان شایســته
تجلیــل ،مترجــم و پژوهشــگر ممتــاز معرفــی
شــدند.
همچنیــن در حاشــیه ایــن مراســم،
نمایشــگاهی بــا محوریــت معرفــی
دســتاوردهای علمــی و پژوهشــی ســازمان
فرهنــگ و ارتباطــات اســامی در حســینیه
الزهــرا(س) ایــن ســازمان برپــا شــد. صفحه 55
صفحه 56
پارک اهی علم و فناوری
57
ماهنامه خبری تحلیلی علوم ،تحقیقات و فناوری
مدیرعامل مجتمع گاز پارس جنوبی در جمع شرکت های دانش بنیان استان بوشهر تاکید کرد:
استفاده حداکثری از ظرفیت های سازندگان داخل استان بوشهر
مدیرعامــل مجتمــع گاز پــارس جنوبــی بــا
تاکیــد بــر تقویــت ســاخت داخــل و حمایــت از
شــرکت های دانش بنیــان گفــت :ســازندگان و
شــرکت های دانش بنیــان مســتقر در پــارک علــم
و فنــاوری خلیــج فــارس اســتان بوشــهر می تواننــد
بــا شناســایی دقیــق نیازمنــدی پاالیشــگاه های
ســیزده گانه پــارس جنوبــی ،قطعــات و تجهیــزات
مــورد نیــاز ایــن مجموعــه را به منظــور پایــداری و
تــداوم تولیــد تامیــن کننــد.
پارک های علم و فناوری
انچه خواهید خواند:
هــم افزایــی بســیج علمــی وپژوهشــی و پــارک علــم و فنــاوری
خراســان جنوبــی در برگــزاری
رویدادهــای محــوری بــرای توســعه
اســتان
اشــتغال دانش بنیــان در اســتانبوشــهر افزایــش می یابــد
اجــرای طرح هــای فنــاوریو نــواوری مســتلزم حمایــت و
تخصیــص اعتبــارات اســت
بــه گــزارش شــانا ،احمــد باهــوش امــروز
(یکشــنبه ۲۰ ،اذرمــاه) در نشســت هم اندیشــی
تولیــد دانش بنیــان و شــرکت های ســازنده
مســتقر در پــارک علــم و فنــاوری خلیــج فــارس
اســتان بوشــهر اظهــار کــرد :مجتمــع گاز پــارس
جنوبــی تمام قــد از هم افزایــی و همــکاری بــا
شــرکت های دانش بنیــان اســتقبال می کنــد
و اســتفاده از محصــوالت فناورانــه شــرکت های
دانش بنیــان را اصلــی مهــم بــرای رونــق تولیــد
پایــدار می دانــد.
وی افــزود :پاالیشــگاه های ایــن مجتمــع گازی
مدت هاســت در مســیر شــکوفایی و اســتفاده از توان
و ظرفیــت شــرکت های دانش بنیــان و ســازندگان
ایرانــی حرکــت می کننــد و سیاســت هایی را
تنظیــم کرده انــد تــا تامین کننــدگان و ســازندگان
داخلــی بتواننــد همــگام بــا رشــد پاالیشــگاه های
مجتمــع رشــد کننــد و بــه شــکوفایی کامــل
برســند .اگــر بــه چنــد ســال اخیــر هــم برگردیــم
متوجــه سیاس ـت های رو بــه رشــد در ایــن عرصــه
مهــم در پــارس جنوبــی می شــویم.
مدیرعامــل مجتمــع گاز پــارس جنوبــی تصریــح
ت کــه بــرای اشــنایی بیشــتر
کــرد :ایــن نشســ
بــا دســتاوردها و داشــته های شــرکت های
دانش بنیــان و ســازندگان فعــال اســتان بوشــهر
تشــکیل شــده اســت ،اثــار بســیار موثــری در بحــث
درک و ارتبــاط متقابــل میــان مجتمــع گاز پــارس
جنوبــی و شــرکت های دانش بنیــان مســتقر در
ایــن اســتان دارد و امیــد داریــم نیازهــای مهــم
پاالیشــگاه های مجتمــع از طریــق ســازندگان و
شــرکت های دانش بنیــان اســتان بوشــهر تامیــن
شــود.
باهــوش بیــان کــرد :بــرای تقویــت ایــن شــرکت ها
نیــز اقدام هــای گســترده ای در ســطح وزارت نفــت
در دولــت ســیزدهم انجــام شــد ،زیــرا شــرکت های
دانش بنیــان به طــور عمــده بــه دالیــل متعــدد
و نوپــا بــودن و نبــود ســاختارهای حمایتــی در
گذشــته مســیری پرچالــش را بــرای نفــوذ بــه
بازارهــای رقبــای ســنتی در پیــش دارنــد ،بــه
همیــن منظــور مجتمــع گاز پــارس جنوبــی
بــرای همــکاری و حمایــت از ســازندگان قطعــات
و تجهیــزات باکیفیــت ایرانــی و اســتان بوشــهر
امادگــی الزم را دارد.
وی از برگــزاری نشســت مشــترک بــا نخبــگان و
روشــنفکران اســتان بوشــهر در اینــده نزدیــک خبر
داد و گفــت :تــاش داریــم ارتبــاط هدفمنــدی
میــان جامعــه نخبــگان اســتان و مدیــران مجتمــع
گاز پــارس جنوبــی ایجــاد شــود تــا هــم مدیــران
مجتمــع بــا تــوان و قابلیت هــای متنــوع و مختلــف
نخبــگان اشــنا شــوند و هــم جامعــه نخبــگان دیــد
و اگاهــی کافــی و کاملــی نســبت بــه مشــکالت و
چالش هــای مهــم در بزرگ تریــن مجتمــع گازی
کشــور داشــته باشــند.
رئیس پارک علم و فناوری خلیج فارس (بوشهر):
اشتغال دانش بنیان در استان بوشهر افزایش می یابد
دکتــر ابوالحســن رزمــی نیــا رئیــس پــارک علــم و
فنــاوری خلیــج فــارس در نشســت بــا خبرنــگاران
اظهــار داشــت :یکــی از مهم تریــن مزیت هــای
اســتان در عرصــه فعالیــت شــرکت های
دانش بنیــان و فــن اورانــه ،دریاســت.
وی تصریــح کــرد :ایــن مزیــت اســتان بوشــهر در
بخــش تولیــدات ماننــد ســاخت کشــتی و قایــق
و در بخــش زیســت فــن اوری ماننــد شــیالت و
ابزیــان حائــز اهمیــت اســت.
رزمــی نیــا بابیــان اینکــه طــی ۸مــاه گذشــته،
بــا ایجــاد ۵۰۰شــغل در حــوزه دانش بنیــان،
موفــق بــه کســب رتبــه نخســت ایجــاد اشــتغال در
اســتان شــده ایم گفــت ۴ :شــرکت در صنایــع فنــی
دریایــی و ۵شــرکت در صنایــع زیســت فــن اورانــه
دریایــی فعــال هســتند.
رئیــس پــارک علــم و فنــاوری خلیج فــارس
اســتان بوشــهر افــزود ۱۵ :درصــد شــرکت های
دانش بنیــان و فــن اورانــه بوشــهر در حــوزه دریــا
فعالیــت دارنــد.
وی تصریــح کــرد :باوجــود اینکــه پــارک علــم و
فنــاوری خلیج فــارس متعهــد بــه ایجــاد ۴۸۶شــغل
در ســال جاری شــده اســت ،امــا بررســی های
امــاری نشــان می دهــد کــه طــی ۸مــاه گذشــته،
۵۰۰شــغل در ایــن پــارک ایجادشــده اســت.
رزمــی نیــا افــزود :پــارک علــم و فنــاوری
خلیج فــارس بوشــهر از ایــن حیــث و بــر اســاس
میــزان ثبــت اشــتغال ایجادشــده در ســامانه
رصــد اشــتغال وزارت کار ،در رتبــه نخســت ایجــاد
اشــتغال در اســتان بوشــهر قــرار دارد.
رئیــس پــارک علــم و فنــاوری خلیج فــارس
اســتان بوشــهر تصریــح کــرد :هم اکنــون ۱۵۳
شــرکت فــن اورانــه ۴۸ ،شــرکت دانش بنیــان و
۷شــرکت صنایــع خــاق در اســتان بوشــهر ،فعــال
هســتند.
رزمــی نیــا عنــوان کــرد :بــا توجــه بــه یکــی از
وظایــف پارک هــای علــم و فنــاوری در زمینــه
ایجــاد فضــای مناســب بــرای حضــور شــرکت های
زیرمجموعــه در بــازار ،امســال تفاهم نامه هایــی بــا
دانشــگاه خلیج فــارس و ســازمان فنــی و حرف ـه ای
اســتان بوشــهر منعقــد کرده ایــم تــا بتوانیــم در
قالــب کارامــوزی ،بخشــی از دانشــجویان فاقــد
مهارت هــای تخصصــی را بــه ســمت کارگاه هــای
فنــی و حرفــه ای جهــت مهــارت انــدوزی و
همچنیــن امــوزش و مشــاوره بــرای ورود بــه عرصه
فعالیت هــای دانش بنیــان راهنمایــی کنیــم.
رئیــس پــارک علــم و فنــاوری خلیج فــارس
اســتان بوشــهر گفــت :ارتقــای تعــداد ۴۸شــرکت
دانش بنیــان کنونــی بــه ۵۵شــرکت و ۲۶شــرکت
رشــد بــه ۳۵شــرکت تــا پایــان امســال ،بخشــی از
اســتراتژی کوتاه مــدت پــارک محســوب می شــود.
بهره مندی شرکت ملی پست از توان شرکت های فناور مستقر در پارک علم و فناوری خراسان جنوبی
رئیــس پــارک علــم و فنــاوری خراســان جنوبــی
از بهره منــدی شــرکت ملــی پســت از تــوان
شــرکت های فنــاور مســتقر در پــارک علــم و
فنــاوری خراســان جنوبــی خبــر داد.
بــه گــزارش روابــط عمومــی پــارک علــم و
فنــاوری خراســان جنوبــی ،دکتــر محمــد حســن
مجیــدی در نشســت هم اندیشــی فناوری هــای
نویــن پســتی در هفتــه پژوهــش و فنــاوری کــه
بــا حضــور مدیــران ارشــد شــرکت ملــی پســت و
پارک هــای علــم و فنــاوری کشــور بــه صــورت
ویدئــو کنفرانــس برگــزار شــد ،از تجربــه موفــق
یکــی از شــرکت های فنــاور مســتقر در پــارک علــم
فراهــم کــرده اســت.
و فنــاوری اســتان خبــر داد.
وی تصریــح کــرد :شــرکت فراســاخت پویــان
ســاینا بــه مدیرعاملــی ســجاد عباســی ،مســتقر
در پــارک علــم و فنــاوری خراســان جنوبــی ،بــه
ســفارش شــرکت پســت بیرجنــد ،اقــدام بــه
ســاخت نــوار نقالــه اکاردئونــی جهــت ســورتینگ
انــواع و اقســام بســته بندی ها نمــوده کــه پــس از
رفــع ایــرادات ،موجبــات رضایــت ایــن شــرکت را
مجیــدی در ادامــه از اقــدام بــه ســفارش تعــدادی
از شــرکت های پســت شهرســتان ها خبــر داد و
گفــت :ایــن طــرح از ســوی شــرکت پســت بیرجنــد
بــه شــرکت ملــی پســت معرفــی شــده و ان شــاء اهلل
در اینــده نزدیــک شــاهد اســتفاده گســترده از ایــن
محصــول خواهیــم بــود.
در ادامــه قــادری ،مدیــر مرکــز نــواوری شــرکت
ملــی پســت اظهــار داشــت :بــا توجــه بــه کاربــری
مســتقیم محصــول در صنعــت پســت ،مســاعدت
و همــکاری الزم جهــت توســعه ایــن طــرح انجــام
خواهــد شــد. صفحه 57
پارک اهی علم و فناوری
ماهنامه خبری تحلیلی علوم ،تحقیقات و فناوری
اذرماه -1401نشریه شماره13
58
هم افزایی بسیج علمی و پژوهشی و پارک علم و فناوری
خراسان جنوبی در برگزاری رویدادهای محوری برای توسعه استان
معــاون اســتاندار خراســان جنوبــی در دومیــن
جلســه شــورای رویــداد سراســری تخصصــی
جهادگــران علــم و فنــاوری بــر مبنــای اقتصــاد
دانــش بنیــان اســتان ،اظهارداشــت :ایده هــا و
طرح هــای نــاب و مهــم براســاس شــرایط اســتان
نبایــد تنهــا در حــد یــک مقالــه باشــد.
بــه گــزارش روابــط عمومــی وزارت علوم پژوهشــی
و فنــاوری در قالــب برگــزاری رویــداد سراســری
تخصصــی جهادگــران علــم و فنــاوری بــر مبنــای
اقتصــاد دانــش بنیــان ،باشــد ،گفــت :در طــرح تانــا
نیــز کــه توســط پــارک علــم و فنــاوری برگــزار
می شــود و طرح هایــی مرتبــط کــه در بنیــاد
ملــی نخبــگان انجــام می شــود بایــد در فضایــی و
بــا هم افزایــی صــورت گیــرد.
بــه گفتــه معــاون اســتاندار بــرای برگــزاری موفــق
ایــن رویــداد بایــد مکانیزمــی تعریــف شــود تــا
برمبنــای ان کمیته هــای مربوطــه شــکل گیرنــد
و بــر اســاس ان نقش هــا و نیازمندی هــای
کمیته هــا بــه طــور کامــل مشــخص و اجرایــی
اشــتغال افریــن در شــورای برنامه ریــزی توســعه
اســتان اخــذ شــده اســت و تصمیمــات حمایتــی
دســتگاه های اجرایــی از فعالیت هــای دانــش
بنیــان مــورد تاییــد دســتگاه های نظارتــی نیــز
اســت.
شــود.
وی بــا بیــان اینکــه بــرای برگــزاری رویــداد
جهادگــران علــم و فنــاوری بایــد بــه دنبــال
خروجــی مناســب باشــیم ،گفــت :یکــی از کارهــای
شــاخص در خراســان جنوبــی تصویــب قــرارگاه
حمایــت و تســهیل گری از تولیــدات دانــش بنیــان
و اشــتغال افرین در شــورای برنامه ریــزی و توســعه
اســتان بــوده اســت.
اشــرفی بــا بیــان اینکــه جامعــه هــدف ایــن
رویــداد تخصصــی دســتگاه های دانــش بنیــان و
نخبــگان هســتند ،افــزود :مجــوز قــرارگاه حمایــت
و تســهیل گری از تولیــدات دانــش بنیــان و
وی بــا تاکیــد بــر اصــل دقــت در کیفیــت
طرح هــا ،افــزود :طرح هــای انتخابــی برتــر بایــد
عملیاتــی و دارای توجیــه اقتصــادی داشــته باشــند
تــا ســرمایه گذاران بــرای ســرمایه گذاری بــه ان
طرح هــا ورود کننــد.
اشــرفی بــا بیــان اینکــه نقــش مــا بایــد
هماهنگ کننــده و تســهیل گر باشــد ،ادامــه داد:
البتــه می تــوان از طریــق اســتاندار و ســازمان
مدیریــت و برنامه ریــزی بــرای برگــزاری ایــن
رویــداد در قالــب طرح هــای پژوهشــی اعتبــار الزم
را اختصــاص داد.
وی بیــان داشــت :نقش هــا و نیازمندی هــای هــر
کــدام از کمیته هــای جشــنواره بایــد مشــخص
شــوند تــا براســاس ان بتــوان برنامــه خــوب و
مطلوبــی اجــرا شــود.
مجیــدی رئیــس پــارک علــم و فنــاوری ضمــن
قدردانــی از حمایــت اســتانداری و بســیج علمــی
پژوهشــی اســتان گفــت :براســاس ابالغیــه وزارت
علــوم ،تحقیقــات و فنــاوری و وزارت کشــور ،مقــرر
شــده کــه ســتاد توســعه اقتصــاد دانــش بنیــان در
هــر اســتان ،بــه ریاســت اســتاندار و دبیــری پــارک
علــم و فنــاوری تشــکیل شــود.
وی در ادامــه بــه توضیــح و تفصیــل طــرح تانــا
پرداخــت و افــزود :ایــن طــرح مخفــف (توســعه
اکوسیســتم نــواوری اســتان ها) اســت و هــدف
از ان شناســایی ظرفیت هــای فناورانــه موجــود
در اســتان و اتصــال انبــه بخــش صنعــت و
ســرمایه گذاران اســت و بایــد حتمــا در ســتاد
توســعه اقتصــاد دانــش بنیــان اســتان بــه تصویــب
برســد.
وی اذعــان داشــت :طــرح تانــا فقــط بــرای یــک
بــار اجــرا نمی شــود و می تــوان ان را بــر اســاس
محوریت هــای گوناگــون اعــم از کشــاورزی،
معــادن ،صنایــع خــاق برگــزار کــرد.
رییس پارک علم و فناوری البرز اعالم کرد:
افزایش تعداد شرکت های دانش بنیان و فناور این پارک به ۲۰۰واحد در سال ۱۴۰۲
رئیــس پــارک علــم و فنــاوری البــرز بــا اشــاره
بــه اینکــه در ســال جــاری برنامــه صدتایــی
شــدن شــرکت ها و واحدهــای فنــاور پــارک را
دنبــال کردیــم ،گفــت :پــارک علــم و فنــاوری
البــرز درصــدد افزایــش تعــداد شــرکت های
خــود بــه ۲۰۰واحــد ،شــرکت دانش بنیــان و
فنــاور در ســال ۱۴۰۲اســت.
اینکــه پتانســیل های پــارک علــم و فنــاوری
البــرز قابــل مقایســه بــا هیــچ اســتانی نیســت،
گفــت :اســتان البــرز بیــش از ۳۵۰۰واحــد
صنعتــی فعــال دارد و همــه مــا بایــد تــاش
کنیــم تــا ظرفیت هــا و توانمندی هــای ایــن
اســتان را در مســیر هم افزایی و توســعه اســتان
و پــارک قــرار دهیــم.
بــه گــزارش روابــط عمومــی پــارک علــم و
فنــاوری البــرز ،مهــدی عباســی ،در دورهمــی
شــرکت ها و واحدهــای فنــاور ایــن پــارک کــه
بــا عنــوان دورهمــی شــکرانه صــد دانــه یاقــوت
بــه مناســبت صدتایــی شــدن هســته ها و
واحدهــای فنــاور عضــو پــارک برگــزار شــد،
اعــام کــرد :پــارک علــم و فنــاوری البــرز در
شــاخص های مختلفــی کــه وزارت علــوم،
تحقیقــات و فنــاوری اعــام کــرده موفــق بــوده
و در اکثــر شــاخص ها از رتبه هــا و میانگیــن
کشــوری باالتــر بــوده اســت؛ ایــن در حالــی
اســت کــه بــا وجــود موفقیــت در شــاخص های
10گانــه اعالمــی وزارت علــوم در بحــث بودجه
اختصاصــی در رتبــه اخــر قــرار دارد.
رئیــس پــارک علــم و فنــاوری البــرز بــا اشــاره
بــه اینکــه بحــث بودجــه ســرعت مــا را کــم
می کنــد ،یــاداور شــد :از همــه مســئوالن ملــی
و اســتانی توجــه بــه بودجــه ایــن پــارک را در
راســتای ارائــه خدمــات بهتــر بــه فنــاوران و
دانش اموختــگان خواســتاریم.
وی در دورهمــی شــکرانه صــد دانــه یاقــوت
پــارک علــم و فنــاوری البــرز بــا اشــاره بــه
وی افــزود :در شــاخص های ارزیابــی وزارت
علــوم ،پــارک از میانگیــن کشــوری باالتــری
برخــوردار اســت ولــی در بودجــه رتبــه اخــر
هســتیم و همــه شــاهد هســتند کــه پــارک
علــم و فنــاوری البــرز در بیــن ۵۱پــارک،
رتبــه اول فــروش و صــادرات را کســب کــرد
و لــوح تقدیــر گرفــت و ایــن افتخــاری بــرای
واحدهــای دانش بنیــان و فنــاور پــارک و نیــز
همــکاران ســتادی پــارک اســت.
عباســی ضمــن تشــکر از تــاش همــه
به همت پارک علم وفناوری هرمزگان؛
بــه گــزارش روابــط عمومــی پــارک علــم
و فنــاوری هرمــزگان ،علیرضــا نصیــری
درخصــوص برگــزاری رویــداد تانــا توضیــح
داد :بــه موجــب مــاده ۱۲قانــون جهــش
دانش بنیــان ،پــارک علــم و فنــاوری در
راســتای تقویــت و توســعه اســتان ماموریــت
پیــدا کــرده اســت تــا نیازهــای اســتان را
پایــش و احصــا کنــد.
وی بــا بیــان اینکــه رویــداد تانــا ،بــه منظــور
توانمندســازی اکوسیســتم نــواوری اســتان
بــه همــت پــارک علــم و فنــاوری اســتان و
ســازمان صمــت برگــزار می شــود ،افــزود:
اســتقرار محــدود اســت و خواهــان حمایــت
بــرای افزایــش ظرفیــت پذیــرش ایده هــا و
واحدهــای فنــاور هســتیم.
دســت اندرکاران در برگــزاری و حضــور در دو
نمایشــگاه دســتاوردهای پژوهــش و فنــاوری
اســتانی و ملــی ،گفــت :از ۵۱۰میلیــارد تومــان
یارانــه تجاری ســازی کــه بــه نمایشــگاه ملــی
پژوهــش و فنــاوری و فن بــازار و ایــران ســاخت
اختصــاص داشــت ۵۸ ،میلیــارد تومــان یارانــه
تجــاری ســازی بــه پــارک علــم و فنــاوری
البــرز اختصــاص پیــدا کــرد و پــارک علــم
و فنــاوری البــرز رتبــه اول را بــه دســت اورد
کــه ایــن تالش هــا ،تشــکر و قدردانــی دکتــر
زلف ـی گل وزیــر علــوم تحقیقــات و فنــاوری را
هــم بــه دنبــال داشــت.
وی در ادامــه یکــی از مشــکالت ایــن پــارک
را فضــای محــدود اســتقرار عنــوان و تصریــح
کــرد :متقاضــی زیــاد داریــم امــا فضــای
رییــس پــارک علــم و فنــاوری البــرز بــه
اســتفاده از تــوان بخــش خصوصــی اشــاره
و اظهــار کــرد :صنــدوق پژوهــش و فنــاوری
امســال در داخــل پــارک مســتقر می شــود و
ســاختار خوبــی اســت کــه موجــب هم افزایــی
می شــود و در ایــن مســیر از حضــور همــه
صنایــع بــزرگ در پــارک اســتقبال می کنیــم.
گفتنــی اســت ،در ایــن نشســت کــه بــا حضــور
دکتــر باباخــان مدیرعامــل صنــدوق پژوهــش و
فنــاوری اســتان البــرز ،معاونیــن و کارکنــان
پــارک برگــزار شــد ،دربــاره موضوعــات مختلف
از جملــه یارانه هــا و کمک هــای تبصــره ۱۶و
۱۸و ســایر مســائل و موضوعــات مرتبــط بحــث
و بررســی شــد و در اخــر از فنــاوران و مدیــران
عامــل شــرکت های فنــاور و دانش بنیــان کــه
در طــی ســال جــاری فعالیت هــای علمــی و
اقتصــادی ارزشــمند در پــارک و نیــز مشــارکت
فعــال در نمایشــگاه های اخیــر داشــتند ،تقدیــر
و قدردانــی شــد.
رویداد «تانا» برگزار می شود
رویــداد تانــا کــه توســعه و ارتقــای نــواوری
هرمــزگان را مــورد هــدف خــود دارد با بررســی
ظرفیت هــای اســتان و همچنیــن شناســایی،
تقســیم وظایــف بیــن نــواوران ،افزایــش ســهم
نخبــگان ،بهم رســانی ظرفیت هــای کشــاورزی
اســتان و اشــتغال دانــش بنیــان و در نهایــت
کمــک بــه حــل مســائل اســتان و کشــور از
طریــق ظرفیت هــای علمــی و فناورانــه کــه
در دانشــگاه ها و مراکــز علمــی و مراکــز
تحقیقاتــی پژوهشــگاه ها مراکــز رشــد و مراکــز
نــواوری وجــود دارد ،افتتــاح می شــود.
ایــن مســئول ادامــه داد :متولیــان برگــزاری
ایــن رویــداد اســتانداری ها و پارک هــای
علــم و فنــاوری بــه عنــوان نهادهــای کلیــدی
کــه وظایفــی چــون سیاســتگذاری ،راهبــری و
برنامــه ریــزی طــرح و اجــرای ان را برعهــده
دارنــد ،هســتند.
وی خاطرنشــان کــرد :اگــر بــه عنــوان یــک
سیاســتگذار بخواهیــم مثلثــی در ایــن رویــداد
تشــکیل بدهیــم ،صاحبــان ایــده یــا بــه عبارتی
طــرف عرضــه ،یکــی از ضلع هــای کلیــدی ایــن
مثلــث هســتند کــه شــامل واحدهــای فنــاور و
شــرکت های دانــش بنیــان ،دانشــگاه ها ،مراکــز
امــوزش عالــی مراکــز پژوهشــی و تحقیقاتــی،
اســاتید ،دانشــجویان و فــارغ التحصیــان
می شــوند.
نصیــری ادامــه داد :دســتگاه های اجرایــی
اســتان ،صنایــع بخــش خصوصــی ،صنایــع
بخــش دولتــی ،اتــاق بازرگانــی ،شــرکت
شــهرک های صنعتــی ،بــه عنــوان طــرف
تقاضــا ضلــع دوم مثلــث و صندوق هــای
پژوهــش و فنــاوری بــه عنــوان حامــی و پیونــد
دهنــده ،ضلــع ســوم ایــن مثلــث هســتند.
رئیــس پــارک علــم و فنــاوری هرمــزگان
اظهــار کــرد :صندوق هــای ســرمایه گذاری
جســورانه ،بانک هــا و موسســات مالــی و اداری، صفحه 58
59
پارک اهی علم و فناوری
اذرماه -1401نشریه شماره13
ماهنامه خبری تحلیلی علوم ،تحقیقات و فناوری
بنیــاد ملــی نخبــگان و رســانه ها از حامیــان
رویــداد تانــا هســتند.
نصیــری گفــت :ترویــج گفتمــان نــواوری و
فنــاوری در اســتان ،ارتقــای ســطح دانــش و
توانایــی بازیگــران اکوسیســتم نــواوری در
اســتان ،کمــک بــه شــکل گیــری و تقویــت
اکوسیســتم نــواوری در اســتان ،افزایــش
تاثیرگــذاری اکوسیســتم های اســتانی در
اکوسیســتم ملــی نــواوری ،افزایــش ســهم
نخبــگان ،دانشــمندان و فنــاوران در توســعه
نــواوری اســتان ،افزایــش قــدرت رقابــت
پذیــری اکوسیســتم های نــواوری اســتان،
بهــم رســانی ظرفیت هــا و پتانســیل های
علمــی و فناورانــه بــا نیازهــای فناورانــه
و مســائل کالن اســتان ،کمــک بــه ایجــاد
اشــتغال دانــش بنیــان در اســتان ،کمــک بــه
حــل مســائل اســتان از طریــق ظرفیت هــای
علمــی و فناورانــه دانشــگاه ها و واحدهــای
فنــاور و شــرکت های دانــش بنیــان ،کمــک
بــه ماموریــت گرایــی پــارک علــم و فنــاوری،
دانشــگاه ها و مراکــز پژوهشــی از اهــداف
برگــزاری ایــن رویــداد می باشــد.
وی ادامــه داد :افزایــش ســهم نخبــگان،
دانشــمندان و فنــاوران در توســعه نــواوری
در اســتان ها ،افزایــش قــدرت رقابــت پذیــری
اکوسیســتم های نــواوری اســتانی ،بهــم
رســانی ظرفیت هــا و پتانســیل های علمــی و
فناورانــه بــا نیازهــای فناورانــه و مســائل کالن
اســتان از دیگــر اهــداف برگــزاری ایــن رویــداد
اســت.
رئیــس پــارک علــم و فنــاوری هرمــزگان
خاطرنشــان کــرد :در رویــداد تانــا بــه دنبــال
ایــن هســتیم کــه رویکــرد تقاضــا محــوری
داشــته باشــیم .همچنیــن بــه دنبــال ایــن
هســتیم کــه نیازهــای فناورانــه در اســتان بــه
کمــک متولیــان حوزه هــای مختلــف ماننــد
شــیالت ،گردشــگری ،کشــاورزی ،امور شــهری،
صنعــت شناســایی شــود ( .البتــه برخــی از این
نیازهــا شناســایی شــده کــه بیشــتر در حــد
یــک عنــوان بــوده اســت ).وی افــزود :پــس
از شناســایی نیازهــا ،غربــال کــردن نیازهــا،
اولویــت بنــدی انهــا و تهیــه RFPبــرای
هــر نیــاز ،اســتانداری هرمــزگان بــا همــکاری
پــارک علــم و فنــاوری و ســازمان صمــت،
از طریــق ظرفیت هــای علمــی و فناورانــه
دانشــگاه ها و مراکــز علمــی ،نخبــگان اســتان،
مراکــز تحقیقاتــی و پژوهشــکده ها ،مراکــز
رشــد ،مراکــز نــواوری و شــرکت های فنــاور
توانمنــدی کــه در ســطح اســتان یــا در ســطح
کشــور حضــور دارنــد ،بهــره خواهــد گرفــت.
بــرای رفــع ایــن نیازهــا جلســاتی برگــزار
خواهــد شــد ،تیم هایــی شــکل خواهنــد
گرفــت و کســب و کارهایــی ایجــاد خواهنــد
شــد کــه بتواننــد اقدامــات الزم بــرای تولیــد
محصــول یــا خدمــت مــورد نیــاز را انجــام
دهنــد.
نصیــری تصریــح کــرد :رویــداد تانــا بــه
منظــور گفتمان ســازی نــواوری و توســعه
و تقویــت اکوسیســتم نــواوری اســتان بــا
نــگاه بــه مزیت هــای نســبی و ظرفیت هــای
فنارانــه و همچنیــن مســائل و نیازهــای اســتان
طراحــی شــده کــه از ایــن طریــق بتــوان بــه
حــل مســئله در اســتان از طریــق شبکه ســازی
و ایجــاد ارتبــاط و تعامــل میــان بازیگــران و
نقــش افرینــان مختلــف اکوسیســتم نــواوری
اســتان ،دســت یافــت.
رئیــس پــارک علــم و فنــاوری هرمــزگان
اظهــار داشــت :مشــکل دیگــری کــه در اســتان
هرمــزگان وجــود دارد عــدم تــوازن بیــن صنایع
بــزرگ و صنایــع کوچــک و متوســط در اســتان
اســت لــذا ایــن رویــداد قصــد دارد بخشــی از
ایــن معضــل را رفــع کنــد.
نصیــری گفــت :اســتان هرمــزگان بــا توجــه
بــه دسترســی بــه مهمتریــن منبــع اصلــی
حیــات صنعــت ،یعنــی اب ،مســیر هــای
صادراتــی در دوره زمانــی کنونــی و چشــم
انــداز بلندمــدت مــورد توجــه ســرمایه گــذاری
بخش هــای مختلــف دولتــی و نیمــه دولتــی
قــرار گرفتــه اســت.
وی گفــت :ایــن طرح هــای ملــی و بخشــی،
نوعــی عــدم تــوازن در زنجیــره ارزش و توســعه
نامتقــارن صنایــع باالدســتی و پاییــن دســتی
و زیــر ســاخت ها بوجــود اورده اســت .در
اســتان صنایــع بزرگــی وجــود دارنــد و در
کشــور حــرف اول را می زننــد ،امــا صنایــع
پاییــن دســتی ایــن صنایــع بــزرگ ان چنــان
کــه بایــد و شــاید در اســتان شــکل نگرفتــه و
در زمینــه شــرکت های کوچــک و متوســط در
اســتان ضعــف داریــم .صنایــع بــزرگ اســتان
اکثــر نیازهــای خــود را از جاهــای دیگــری
خــارج از اســتان تامیــن می کننــد و ایــن
زنجیــره تامیــن در اســتان هرمــزگان بیــن
صنایــع پاییــن دســتی و بــاال دســتی شــکل
نگرفتــه اســت .در رویــداد تانــا بــه دنبــال ایــن
هســتیم کــه شــرکت هایی شــکل بگیرنــد کــه
بتواننــد نیازهــای صنایــع اســتان را مرتفــع
کننــد و امیــدوارم بتوانیــم بــا برگــزاری چنیــن
اقداماتــی بــه مــرور زمــان ایــن شــکاف را کــم
و کمتــر کنیــم.
نصیــری بــا بیــان اینکــه بــرای محقــق شــدن
ایــن رویکــرد پــارک علــم و فنــاوری بــه تنهایی
قــادر بــه تحقــق ایــن هــدف نیســت اظهــار
داشــت :بازیگــران مختلفــی وجــود دارنــد کــه
همگــی بایــد بــه کمــک مــا بشــتابند و نقــش
خــود را بــه خوبــی ایفــاء کننــد.وی گفــت:
سیاســت گذاری ،راهبــری و برنامه ریــزی و
اجــرا توســط اســتانداری هرمــزگان ،ســازمان
صنعــت ،معــدن و تجــارت ،پــارک علــم و
فنــاوری هرمــزگان صــورت می پذیــرد.
رئیــس پــارک علــم و فنــاوری هرمــزگان بیــان
کــرد :صاحبــان ایــده ( طــرف عرضــه) هســته
و واحدهــای فنــاور و شــرکت های دانــش
بنیــان در مراکــز رشــد اســتان و پــارک علــم
و فنــاوری اســت ان ،دانشــگاه ها و مراکــز
امــوزش عالــی ( دانشــگاه هرمــزگان ،دانشــگاه
علــوم پزشــکی ،دانشــگاه پیــام نــور ،جهــاد
دانشــگاهی ،دانشــگاه علمــی و کاربــردی)،
مراکــز پژوهشــی و تحقیقاتــی (پژوهشــکده
اکولــوژی خلیــج فــارس ،پژوهشــکده هرمــز)،
اســاتید ،دانشــجویان ،دانــش اموختــگان،
پژوهشــگران و تیم هــای اجرایــی در ایــن امــر
مشــارکت خواهنــد داشــت.
وی ادامــه داد :صاحبــان مســئله نیــز شــامل
صنایــع اســتان ،دســتگاه های اجرایــی اســتان،
اتــاق بازرگانــی ،صنایــع و معــادن کشــاورزی،
شــرکت شــهرک های صنعتــی اســتان
می باشــند.
نصیــری ضمــن دعــوت از صاحبــان فنــاوری
بــرای شــرکت در ایــن رویــداد گفــت:
حامیــان تانــا صنــدوق پژوهــش و فنــاوری،
صندوق هــای ســرمایه گــذاری جســورانه،
بانک هــا و و موسســات مالــی ،شــتابدهنده ها،
بنیــاد نخبــگان ،صــدا و ســیمای ،خیریــن
اســتان مــی باشــند کــه بــازوان توامنــد مــا
بــرای توســعه اکوسیســتم نــواوری می باشــند.
رئیــس پــارک علــم و فنــاوری هرمــزگان
اظهــار داشــت :سیاســت گذاری و رهبــری
طــرح تانــا بــه عهــده «ســتاد توســعه اقتصــاد
دانــش بنیــان» بــه ریاســت اســتاندار هرمــزگان
و برنامه ریــزی و اجــرای طــرح تانــا بــه عهــده
پــارک علــم و فنــاوری هرمــزگان می باشــد.
نصیــری تصریــح کــرد :برنامــه زمانــی رویــداد
تانــا در اســتان در تاریــخ 26و 27ام دی
مــاه ســال جــاری (همزمــان بــا نمایشــگاه
محصــوالت دانــش بنیــان ســازمان صمــت) و
اخریــن مهلــت ارســال پیشــنهادات 13دیمــاه
خواهــد بــود .وی گفــت :فراینــد اجرایــی
رویــداد تانــا در 3فــاز پیــش رویــداد ،رویــداد،
پســا رویــداد خواهــد بــود .کــه پیــش رویــداد
شــامل فعالیت هایــی کــه بــه منظــور امــاده
ســازی و انجــام هماهنگــی بیــن اجــزای موثــر
در اکوسیســتم نــواوری اســتان انجــام خواهــد
شــد .رویــداد تانــا در 26و 27ام دی مــاه
بــا همــکاری ســازمان صنعــت ،معــدن تجــارت
اســتان و پــارک علــم و فنــاوری اســتان
برگــزار خواهــد شــد کــه شــامل برگــزاری
نشســت های B2Bو B2Gبــا هــدف بــه
هــم رســانی شــرکت های کوچــک و فنــاور
بــه شــرکت های بــزرگ تولیــدی ،خدماتــی
و دســتگاه های دولتــی می باشــد .همچنیــن
پــس از برگــزاری رویــداد نســبت بــه پیگیــری
و کســب اطمینــان از تحقــق اهــداف طــرح
اقــدام می شــود.
نصیــری در پایــان گفــت :پــارک علــم و
فنــاوری انتظــار دارد ،تمامــی صنایــع اســتان
مشــارکث فعــال و اثربخشــی در هــر چــه
بهتــر برگــزار شــدن رویــداد داشــته باشــند و
حامــی و بــازوی کمکــی پــارک در برگــزاری
ایــن رویــداد باشــند و امیدواریــم تمامــی
بازیگــران و نقش افرینــان در ایــن عرصــه مــا
را در برگــزاری رویــداد تانــا یــاری رســانند کــه
بتوانیــم اقدامــات مفیــد و ارزنــده ای در اســتان
بــه منظــور رفــع نیازهــای فناورانــه اســتان و
ایجــاد شــرکت های دانــش بنیــان داشــته
باشــیم.
به همت پارک علم و فناوری کرمانشاه صورت می گیرد؛
ارائه ۲۳۰دستاورد فناورانه و دانش بنیان در نمایشگاه هفته پژوهش ،فناوری و فن بازار استان
نمایشــگاه هفتــه پژوهــش ،فنــاوری و فن بــازار
اســتان کرمانشــاه ،از ســوم تــا پنجــم دی مــاه
بــا ارائــه بیــش از ۲۳۰محصــول فناورانــه و
دانــش بنیــان برگــزار می شــود.
بــه گــزارش روابــط عمومــی پــارک علــم و
فنــاوری اســتان کرمانشــاه ،دکتــر ســیامک
ازادی رییــس پــارک علــم و فناوری کرمانشــاه،
امــروز (سه شــنبه) مجــددا برپایــی نمایشــگاه
هفتــه پژوهــش را بــه صــورت حضــوری
خواهیــم داشــت و قطعــا در شــرایط برگــزاری
حضــوری کیفیــت کار نیــز ارتقــا چشــمگیری
می یابــد.
وی هــدف از برپایــی ایــن نمایشــگاه را فرهنگ
ســازی و برنامــه ریــزی بــرای توســعه اقتصــاد
دانــش بنیــان در اســتان عنــوان کــرد و افــزود:
برپــا می شــود.
بــه گفتــه رییــس پــارک علــم و فنــاوری
کرمانشــاه در ایــن دوره نمایشــگاه بیــش
از 230دســتاورد پژوهشــی و فناورانــه بــه
نمایــش در می ایــد.
در ایــن نمایشــگاه اخریــن دســتاوردهای
علمــی و پژوهشــی و بصــورت ویــژه تولیــدات
فناورانــه و دانــش بنیــان اســتان بــه نمایــش
در می ایــد.
ازادی افــزود :در نمایشــگاه امســال 25
غرفــه بــا حضــور دانشــگاه ها ،مراکــز رشــد،
ســاختارهای فناورانــه و دســتگاه های اجرایــی
ازادی هــدف مهــم دیگــر برپایــی ایــن
نمایشــگاه را شبکه ســازی میــان ذینفعــان
زیســت بــوم نــواوری و فنــاوری اســتان عنــوان
کــرد و افــزود :در ایــن نمایشــگاه تــاش داریــم
ارتبــاط موثــری میــان واحدهای فناور ،شــرکت
هــای دانــش بنیــان ،واحدهــای صنعتــی و
ســایر بازیگــران زیســت بــوم نــواوری و فناوری
اســتان شــکل گیــرد و در همیــن راســتا از تمام
دانشــجویان ،صنعتگــران ،نخبــگان ،اســاتید و
مســئوالن بــرای حضــور در ایــن نمایشــگاه
دعــوت می کنیــم.
میزهای«مشاوره»در نمایشگاه برپا
می شود /راه اندازی«استودیو دانش
بنیان»
رئیــس پــارک علــم و فنــاوری کرمانشــاه در
ادامــه بــه تشــریح بخش هــای مختلــف ایــن
نمایشــگاه پرداخــت و از تــدارک برنامه هــای
ویــژه در هــر یــک از غرفــه هــا خبــر داد و
افــزود :در هــر یــک از غرفه هــا برنامــه هــای
متنوعــی شــامل نشســت های تخصصــی،
رونمایــی از محصــوالت فناورانــه و دانــش
بنیــان و تقدیــر از فنــاوران تــدارک دیــده
شــده اســت. صفحه 59
پارک اهی علم و فناوری
ماهنامه خبری تحلیلی علوم ،تحقیقات و فناوری
وی برپایــی «میزهــای مشــاوره» را از
برنامه هــای ویــژه نمایشــگاه هفتــه پژوهــش
امســال عنــوان کــرد و افــزود :در میزهــای
مشــاوره تــاش بــر ایــن اســت نیازهــا و
ســواالت مخاطبیــن نمایشــگاه از جملــه
شــرکت های دانــش بنیــان و واحدهــای
فنــاور ،دانشــجویان و اســاتید در حــوزه هــای
مختلــف پاســخ داده شــود.
وی افــزود :مشــاوره در زمینــه ثبــت اختــراع،
اخــذ گریــد دانــش بنیــان و نحــوه تبدیــل
شــرکت ها بــه شــرکت های دانــش بنیــان و
طراحــی صنعتــی بخشــی از مشــاوره هایــی
اســت کــه در ایــن نمایشــگاه بــه عالقمنــدان
ارائــه خواهــد شــد.
ازادی بخــش دیگــر برنامه هــای ایــن
نمایشــگاه را برپایــی غرفــه ای ویــژه دانــش
امــوزان عنــوان کــرد وافــزود :یکــی از اصلــی
تریــن اهــداف برپایــی نمایشــگاه فرهنــگ
ســازی و اشــاعه و توســعه فرهنــگ دانــش
بنیــان اســت و بــرای همیــن غرفــه ای بــرای
دانــش امــوزان برپــا شــده تــا از ایــن طریــق
اســتعدادیابی در میــان دانــش اموزانــی کــه
بــه نمایشــگاه مراجعــه مــی کننــد ،داشــته
باشــیم.
وی افــزود :همچنیــن اطــاع رســانی و اگاهــی
بخشــی بــه دانــش امــوزان هــم در حــوزه
فعالیت هــای فناورانــه و دانــش بنیــان در ایــن
غرفــه صــورت می گیــرد.
رئیــس پــارک علــم و فنــاوری کرمانشــاه
یکــی دیگــر از برنامــه هــای ایــن نمایشــگاه
را راه اندازی«اســتودیو دانــش بنیــان» عنــوان
کــرد و افــزود :ایــن اســتودیو بــا هــدف معرفــی
شــرکت های دانــش بنیــان راه انــدازی مــی
شــود و روزانــه دو نوبــت در طــول مــدت
برپایــی نمایشــگاه ،بــه معرفــی شــرکت هــای
دانــش بنیــان اســتان و فعالیت هــای انهــا مــی
پــردازد.
ازادی گفــت :در کنــار ایــن برنامــه هــا ،بیــش
از 10کارگاه اموزشــی هــم در ایــام برپایــی
نمایشــگاه برگــزار می شــود.
وی بــا قدردانــی از همــکاری تمــام مســئولین
و دانشــگاه هــای اســتان در برپایــی ایــن
نمایشــگاه گفــت :خوشــبختانه دانشــگاه هــای
اســتان همــکاری ویــژه ای هــم در برپایــی ایــن
نمایشــگاه و هــم در برگــزاری کارگاه هــای
اموزشــی ان دارنــد.
رییــس پــارک علــم و فنــاوری کرمانشــاه ابــراز
امیــدواری کــرد :بــا توجــه بــه مشــارکت خــوب
بخــش هــای مختلــف زیســت بــوم نــواوری و
فنــاوری اســتان در برپایــی ایــن نمایشــگاه،
ایــن دوره نمایشــگاه بتوانــد بــه دوره پربــاری
تبدیــل شــده و اســتان از ثمــرات ان بهره منــد
شــود.
اذرماه -1401نشریه شماره13
وی تاکیــد کــرد :ایــن اطمینــان را می دهیــم
کــه در ایــن نمایشــگاه نســل جدیــدی از
تولیدکننــدگان و کارافرینــان اســتان را
خواهیــم داشــت.
ازادی بــا اشــاره بــه وجــود 316واحــد فنــاور
و دانــش بنیــان در ســطح اســتان خاطرنشــان
کــرد :در ایــن نمایشــگاه تنهــا تعــدادی از
ایــن واحدهــا بــه دلیــل محدودیــت فضــا
توانســته اند حاضــر شــوند و ایــن نمایشــگاه در
حقیقــت نمایانگــر بخشــی از توانمنــدی اســتان
در حــوزه فنــاوری و نــواوری اســت.
60
حمایــت هــای خوبــی از فعالیــت هــای حــوزه
دانــش بنیــان صــورت گرفتــه ،بطــور مثــال اگر
واحدهــای صنعتــی در چارچــوب تعریــف شــده
در قانــون اعتباراتــی را صــرف حــوزه تحقیــق
و پژوهــش کننــد بعــدا از مالیــات انهــا کســر
مــی شــود و ایــن یعنــی هزینــه تحقیــق و
پژوهــش بــرای واحدهــای صنعتــی عمــا
رایــگان مــی شــود.
وی افــزود :همچنیــن محدودیت هایــی در
گذشــته در خصــوص واگــذاری اراضــی و
امکانــات دولتــی بــه بخــش خصوصــی وجــود
داشــت کــه ایــن محدودیت هــا در ایــن قانــون
جدیــد بــرای شــرکت های دانــش بنیــان و
واحدهــای فنــاور برداشــته شــده و دســت
دســتگاه هــای اجرایــی را بــرای واگــذاری
امکانــات بــه ایــن شــرکت ها بــاز گذاشــته
اســت.
وی افــزود :اگــر بخواهیــم بــه بخشــی از ایــن
توانمنــدی اشــاره کنیــم همیــن بــس کــه در
حــال حاضــر 10شــرکت اســتان محصوالتــی
دارنــد کــه در کشــور بصــورت انحصــاری تولیــد
مــی شــود و برخــی از انهــا عمــده بــازار کشــور
را دســت گرفته انــد .بطــور مثــال در حــوزه
بــازار «نشــا» یکــی از شــرکت هــای دانــش
بنیــان مــا 95درصــد بــازار کشــور را از ان
خــود کــرده و عمــا رقبــای خارجــی خــود را
در ایــن زمینــه کنــار زده اســت.
رییــس پــارک علــم و فنــاوری کرمانشــاه
تاکیــد کــرد :قطعــا بــرکات ایــن قانــون
ارزشــمند در ســالهای اینــده خــود را بیشــتر
نشــان می دهــد.
ازادی بــا تاکیــد بــر لــزوم حمایــت ویــژه از
شــرکت های دانــش بنیــان و واحدهــای فنــاور
در ســال «تولیــد ،دانــش بنیــان و اشــتغال
افریــن» ،از تصویــب قانــون جهــش تولیــد
دانــش بنیــان بــه عنــوان اقــدام موثــری در
ایــن زمینــه یــاد کــرد و افــزود :در ایــن قانــون
گفتنــی اســت نمایشــگاه هفتــه پژوهــش،
فنــاوری و فــن بــازار اســتان کرمانشــاه
از ســوم تــا پنجــم دی مــاه همــه روزه از
ســاعت 9صبــح تــا 17بعدازظهــر در محــل
دائمــی نمایشــگاه های کرمانشــاه پذیــرای
عالقه منــدان خواهــد بــود.
کسب عنوان برترین شرکت دانش بنیان استان خراسان توسط یکی از شرکت های مستقر در پارک علم و فناوری خراسان
طــی مراســم ویــژه ،بــا حضــور اســتاندار
خراســان رضــوی ،رئیــس پــارک علــم و فناوری
خراســان ،سرپرســت دانشــگاه فردوســی مشهد
و تعــدادی از مســئوالن اســتان و پژوهشــگران
برتــر اســتانی در دانشــگاه فردوســی مشــهد از
شــرکت تــوس نانــو بــه عنــوان برتریــن شــرکت
دانــش بنیــان اســتان خراســان رضــوی تقدیــر
شــد.
بــه گــزارش روابــط عمومــی پــارک علــم
و فنــاوری خراســان رضــوی ،در ســالی کــه
مزیــن بــه نــام «تولیــد؛ دانــش بنیــان و
اشــتغال افرین» اســت و بــر اســاس مصوبــه
کارگروه هــای علمــی جشــنواره تجلیــل
از برگزیــدگان پژوهــش و فنــاوری اســتان
خراســان رضــوی در ســال جــاری ،پــس از
بررس ـی ها و ممیزی هــای انجــام شــده توســط
کارشناســان ،شــرکت توســعه فناوری نویــن
نانــو مقیــاس (تــوس نانــو) ،بــه عنــوان شــرکت
برتــر در میــان شــرکت های دانــش بنیــان
اســتان خراســان رضــوی انتخــاب شــد.
مهمتریــن فعالیت هــای شــرکت تــوس
نانــو در حــوزه طراحــی و ســاخت تجهیــزات
پیشــرفته ازمایشــگاهی و در ســه بخــش
تجهیــزات اندازه گیــری دقیــق ،نانوفنــاوری و
پوشــش دهــی و ســاخت دســتگاه های تولیــد
کیت هــای تشــخیص طبــی اســت.
برخــی از ایــن دســتگاه ها عبارتنــد از دســتگاه
اندازه گیــری ســطح ویــژه ، BET&BJH
تیتراتــور پتانســیومتری خــودکار ،اندازه گیــری
کشــش ســطحی مایعــات ،الیــه نشــانی
النگمویــر بالجــت ،دیــپ کوتــر ،اســپین کوتــر،
نانــو اســپری درایــر ،کوتینــگ لوله هــای گامــا،
االیــزا کوتــر اســت.
گفتنــی اســت طــی ســه ماهــه نخســت ایــن
شــرکت بــا تــاش و فعالیت هــای R&D
خــود ،موفــق بــه کســب عنــوان واحــد تحقیــق
و توســعه برتــر نیــز شــده اســت.
به همت فناوران شهرک علمی و تحقیقاتی اصفهان محقق شد؛
خالصی از حشرات موذی با استفاده از سموم گیاهی
شــرکت رومینــا دانــش پارتــاک مســتقر
در شــهرک علمــی و تحقیقاتــی اصفهــان،
بــه منظــور دور کــردن حشــرات مــوذی و
ازاردهنــده کــه دغدغــه همیشــگی بــرای
دامــداران و حتــی افــراد خانواده هــا بــوده
اقــدام بــه تولیــد حشــره کش هایی بــا پایــه
گیاهــی کــرده تــا عــاوه بــر صرفــه اقتصــادی
و جلوگیــری از واردات ،حافــظ ســامت انســان
و دام نیــز باشــد.
بــه گــزارش روابــط عمومــی شــهرک علمــی
و تحقیقاتــی اصفهــان ،دور کــردن حشــرات
مــوذی و ازاردهنــده دغدغــه همیشــگی
بــرای دامــداران و حتــی افــراد خانــواده بــوده
کــه البتــه اســتفاده از ســموم شــیمیایی بــا
اســیب هایی بــرای ســامت انســان ،دام
و محیــط زیســت همــراه اســت .از ایــن رو
شــرکت رومینــا دانــش پارتــاک اقــدام بــه
تولیــد حشــره کش هایی بــا پایــه گیاهــی
کــرده تــا عــاوه بــر صرفــه اقتصــادی و
جلوگیــری از واردات ،حافــظ ســامت انســان و
دام اســت .ایــن شــرکت ســال 1399تاســیس
و از ســال 1400بــا ایــده محــوری تولیــد نانــو
حشــره کش هایی بــر پایــه ترکیبــات گیاهــی
عضــو شــهرک علمــی و تحقیقاتــی اصفهــان
شــده اســت.
احمــد شــاه مرادی ،مدیرعامــل شــرکت ،بــا
اشــاره بــه ســازوکار ایــن محصــول گفــت:
در واقــع بــا فــراوری بــر روی اســانس ها و
عصاره هــای گیاهــی بــه وســیله فعالیت هــای
ازمایشــگاهی بــه فرمولــی رســیدیم کــه در
وهلــه اول معضــل مگــس و حشــرات را در
دامداری هــا و مرغداری هــا از بیــن ببــرد
و بــوی ان باعــث دور شــدن حشــرات از دام
شــود .در واقــع اثــر کشــندگی و دور کنندگــی
را توامــان دارد.
وی یکــی از مزیت هــای ان را قابلیــت اســپری
بــر روی بــدن دام دانســت و گفــت :ســموم
شــیمیایی بــرای دام و انســان ســرطان زا
و مخــرب محیط زیســت اســت امــا ایــن
محصــول بــا پایــه گیاهــی ضامــن ســامتی
انســان و دام خواهــد بــود؛ ایــن محصــول در
حجــم بــاال بــرای دامداری هــا تولیــد و یــک
لیتــر ان در 20لیتــر اب رقیــق و سم پاشــی
می شــود .نانــو شــدن ان باعــث پایــداری
بیشــتر در محیــط شــده و در حجــم بــاال بــرای
دامداری هــا بــه تولیــد انبــوه رســیده امــا
توزیــع انبــوه ان در ســایز کوچــک و مصــرف
خانگــی در داروخانه هــا منتظــر مجــوز نهایــی
اســت.
مدیــر عامــل شــرکت رومینــا دانــش پارتــاک
دریافــت رتبــه برتــر کســب و کار را در
شــانزدهمین جشــنواره ملــی فن افرینــی
شــیخ بهایــی از افتخــارات شــرکت نــام بــرد
و گفــت :حــدود 90درصــد از مشــتریان ایــن
محصــول ابــراز رضایــت داشــتند و بازخــورد
خوبــی دریافــت شــده اســت و اثربخشــی
باالتــری نســبت بــه ســموم شــیمیایی دارد.
بــه گفتــه شــاه مرادی در ایــن مجموعــه 5
نفــر بــه صــورت مســتقیم و 15نفــر بــه صورت
غیــر مســتقیم مشــغول بــه کار هســتند و نیــاز
اســت کــه متولیــان امــر در امــور مجوزدهــی
بــه شــرکت های فنــاور تســهیل گری الزم را
داشــته باشــند حتــی می تواننــد مجوزهــای
کوتــاه مــدت بدهنــد و تبعــات ان را بــه عهــده
شــرکت بگذارنــد و ســپس از ان محصــول
اطمینــان حاصــل کننــد. صفحه 60
61
پارک اهی علم و فناوری
اذرماه -1401نشریه شماره13
ماهنامه خبری تحلیلی علوم ،تحقیقات و فناوری
رییس پارک علم و فناوری استان فارس اعالم کرد:
رییــس پــارک علــم و فنــاوری اســتان
فــارس گفــت :پارک هــای علــم و فنــاوری
بســتر مناســبی بــرای توســعه شــرکت های
دانش بنیــان کشــور و تقویــت اقتصــاد مبتنــی
بــر دانــش هســتند.
بــه گــزارش روابــط عمومــی پــارک علــم و
فنــاوری اســتان فــارس ،دکتــر امین رضــا
ذوالقــدر رییــس پــارک ،بــا اشــاره بــه افزایــش
ناچیــز بودجــه پارک هــای علــم و فنــاوری
در ســال جــاری ،اظهــار داشــت :تعــداد
شــرکت های دانش بنیــان و فنــاور و همچنیــن
تعــداد پرســنل شــاغل در پارک هــای علــم و
فنــاوری می توانــد معیــار مناســبی بــرای
تصویــب و تخصیــص بودجــه باشــد.
وی افــزود :بودجــه ســال جــاری پــارک علــم
و فنــاوری اســتان فــارس نزدیــک بــه 22
میلیــارد تومــان اســت کــه تاکنــون بــا گذشــت
اجرای طرح های فناوری و نواوری مستلزم حمایت و تخصیص اعتبارات است
بیــش از 9مــاه از ســال نزدیــک بــه پنجــاه
درصــد ان تخصیــص پیــدا کــرده اســت.
ذوالقــدر تصریــح کــرد :بخــش عمــده ای
از اعتبــار تخصیصــی ،صــرف هزینه هــای
اجتنــاب ناپذیــر ،شــامل حقــوق و مزایــای
پرســنل و پرداخــت هزینه هــای جــاری پــارک
می شــود .وی خاطرنشــان کــرد :بــا وجــود
اســتقرار بیــش از 360شــرکت دانش بنیــان و
فنــاور در پــارک علــم و فناوری فــارس ،حمایت
صــورت گرفتــه جهــت رفــع نیازهــای فناورانــه
صنایــع و دســتگاه های اجرایــی بســیار ناچیــز
اســت.
رییــس پــارک علــم و فنــاوری اســتان فــارس
بیــان داشــت :یکــی از طرح هایــی کــه توســط
وزارت علــوم ،تحقیقــات و فنــاوری اجــرا شــد،
طــرح دســتیار فنــاوری اســت کــه بــر اســاس
ان دانشــجویان مقاطــع مختلــف تحصیلــی یک
دوره شــش ماهــه در شــرکت های دانش بنیــان
و فنــاور پارک هــای علــم و فنــاوری کشــور
مشــغول بــه فعالیــت مــی شــوند .وی ادامــه
داد :اجــرای طــرح دســتیار فنــاوری مســتلزم
حمایــت و تخصیــص اعتبــارات مــورد نیــاز
اســت.
ذوالقــدر اضافــه کــرد :بــر اســاس ایــن طــرح،
پــس از ارزیابــی فعالیت هــا مبالغــی بــه صــورت
تشــویقی بــه دانشــجویان پرداخــت می شــود.
وی گفــت :بــر اســاس مجــوز هیئت هــای
امنــا ،مصــوب شــد کــه بخشــی از هزینه هــای
ایــن طــرح از منابــع تبصــره 14قانــون بودجــه
تامیــن شــود کــه تاکنــون تخصیــص داده
نشــده اســت.
ذوالقــدر بــا اشــاره بــه ضــرورت توســعه
زیرســاخت پارک هــای علــم و فنــاوری
بیــان داشــت :افزایــش اعتبــارات تملــک
دارایــی ســرمایه ای در حــوزه تامیــن فضــا،
تعمیر،تجهیــز و تخصیــص بــه موقــع ان بســیار
موثــر اســت.
وی در پایــان تاکیــد کــرد :امیــد اســت
پیــرو نام گــذاری ســال بــا عنــوان «تولیــد؛
دانــش بنیــان ،اشــتغال افریــن» توســط مقــام
معظــم رهبــری (مدظلــه العالــی) در بودجــه
ســال اینــده اثــرات مثبــت و مانــدگار ایــن
نام گــذاری دیــده شــود.
رئیس پارک علم و فناوری خراسان رضوی تاکید کرد:
ایجاد تعادل بین پژوهش و فناوری هدف اصلی پارک خراسان رضوی
رئیــس پــارک علــم و فنــاوری خراســان رضوی
در اییــن تجلیــل از ســرامدان پژوهشــی گفــت:
بایــد بتوانیــم بیــن پژوهــش و فنــاوری تعــادل
ایجــاد کنیم.
بــه گــزارش روابــط عمومــی پــارک علــم و
فنــاوری خراســان رضــوی ،اییــن تجلیــل از
ســرامدان علمــی اســتان خراســان رضــوی بــا
حضــور دکتــر مســعود میرزائــی رئیــس پــارک
علــم و فنــاوری خراســان رضــوی امــروز
(یکشــنبه) در ســالن همایــش دانشــگاه فنــی
و حرفــه ای شــهید منتظــری مشــهد برگــزار
شــد.
در ایــن مراســم میرزائــی بــا اشــاره بــر اهمیت
مفهــوم فنــاوری گفــت :مــا در دنیــا از نظــر
پژوهــش رتبــه باالیــی داریــم ،ایــن بــه معنــی
ان اســت کــه مــا تولیــد علــم را بلدیــم ولــی
متاســفانه مصــرف علــم و تبدیــل ان بــه ثــروت
را بلــد نیســتیم و بایــد بتوانیــم تعــادل بیــن
پژوهــش و فنــاوری ایجــاد کنیــم.
وی افــزود :فنــاوری یعنــی کار بــرد عملــی
گرفتــن از علــم ،مــا بایــد بتوانیــم در ســالی
کــه بــا تدبیــر رهبــر معظــم بــا شــعار تولیــد؛
دانش بنیــا ،اشــتغال افریــن نــام گــذاری شــده
اســت مفهــوم فنــاوری را عملیاتــی کنیــم.
رئیــس پــارک علــم و فنــاوری خراســان
رضــوی بــا معرفــی طــرح منــش ادامــه داد:
طــرح منــش در برگیرنــده ســه واژه مردمــی
ســازی ،نقطــه زنــی و شــبکه ســازی اســت.
میرزائــی ادامــه داد :پــارک علــم و فنــاوری
خراســان چنــد اولویــت دارد ،کــه نخســتین
ان ،مردمی ســازی فنــاوری اســت ،بــه ایــن
معنــا کــه تمامــی مــردم در ســطح دانــش
خــود بــا فنــاوری اشــنا باشــند ،و دوم بحــث
پیونــد بیــن بخــش خصوصــی و دولتــی و
اولویــت ســوم نیــز اشــتغال جوانــان اســت.
دکتــر ســید مــوال خاتمــی ،سرپرســت
دانشــگاه فنــی و حرفــه ای اســتان خراســان
رضــوی و دانشــکده فنــی و حرفــه ای شــهید
منتظــری مشــهد نیــز بــا اشــاره بــر اهمیــت
فنــاوری گفــت :فنــاوری همیشــه بــه عنــوان
میــوه علــوم و تحقیقــات اســت.
وی افــزود :امــروز گفتمــان غالــب در جامعــه
گفتمــان علــم و فنــاوری و اصلــی تریــن راه
حــل مشــکالت کشــور بــه دســت علــم و
فناوریاســت .پویایــی و تشــنگی علــم کــه در
محیــط هــای علمــی شــاهد هســتیم نویــد
رســیدن بــه قله هــای فنــاوری و علمــی را بــه
مــا می دهــد .بــه قــول شــاعر دانــش اگــر در
ثریــا هــم باشــد مــردی از ســرزمین پــارس
بــدان دســت خواهنــد یافــت.
گفتنــی اســت بــا حضــور دکتــر مســعود
میرزائــی ،رئیــس پــارک خراســان و عضــو
پانــزده ســرامد علمــی کشــور از فنــاوران و
پژوهشــگران برتــر دانشــگاه شــهید منتظــری
تقدیــر شــد.
همچنیــن در ایــن میــان ،حامــد ســازگاران
مدیرعامــل شــرکت ســنجش ره اورد نیــکان
ســناباد و مهنــدس محمدرضــا صفــری،
مدیرعامــل شــرکت افــق انــرژی صــدرا از
شــرکت های دانــش بنیــان و فنــاور عضــو
پــارک علــم و فنــاوری خراســان ،پــس از
ممیزی هــای فــراوان بــه عنــوان برترین هــای
پژوهــش و فنــاور دانشــگاه شــهید منتظــری
برگزیــده شــدند.
خبرهای خوش رئیس پارک علم و فناوری گلستان برای دانش بنیان ها:
رئیــس پــارک علــم و فنــاوری گلســتان از
افزایــش پرداخــت تســهیالت حمایتــی بــه
شــرکت های دانش بنیــان در اســتان گلســتان
خبــر داد و گفــت :از منابــع تبصــره ۱۸
حــدود ۸۲.۵میلیــارد تومــان تســهیالت بــه
شــرکت های دانش بنیــان اســتان پرداخــت
شــده اســت.
بــه گــزارش روابــط عمومــی پــارک علــم
و فنــاوری گلســتان ،دکتــر مهــدی غفــاری
درخصــوص اخریــن وضعیــت فعالیت هــای
دانش بنیــان در اســتان گفــت :در ابتــدای
امســال ،اســتان گلســتان بــا دارا بــودن ۵۰
شــرکت دانش بنیــان رتبــه بیســتم کشــور
را داشــت کــه بــا توجــه بــه شــعار ســال و
تاکیــدات مقــام معظــم رهبــری ،شــاهد رشــد
شــتابان در ایــن زمینــه هســتیم.
رئیــس پــارک علــم و فناوری گلســتان بــا بیان
اینکــه از نظــر رشــد شــرکت های دانش بنیــان
از متوســط کشــوری عقب تــر نیســتیم ،گفــت:
اکنــون ۶۰شــرکت دانش بنیــان ثبت شــده
از افزایش پرداخت تسهیالت حمایتی تا افتتاح برج فناوری شهری در گرگان
در اســتان داریــم و ۳۰شــرکت دیگــر نیــز
ارزیابی هــای اولیــه ان انجــام شــده اســت کــه
برخــی از انهــا شــرایط و توانایــی ،دانش بنیــان
شــدن را دارنــد.
تســهیالت حمایتــی کــه بــه شــرکت های
دانش بنیــان اســتان پرداخــت شــده بــود
حــدود ۲.۶میلیــارد تومــان بــود کــه در ســال
گذشــته ایــن عــدد بــه حــدود ۱۶میلیــارد
تومــان افزایــش پیــدا کــرد .درســال جاری
بــا وجــود اینکــه ســهمیه اســتان از منابــع
تبصــره ۱۸حــدود ۴۸.۵میلیــارد تومــان بــود
امــا توانســتیم ۸۲.۵میلیــارد تومــان اعتبــار
جــذب کنیــم .عــاوه برایــن ۳میلیــارد تومــان
از منابــع پــارک و ۶میلیــارد تومــان نیــز از
منابــع صنــدوق پژوهــش و فنــاوری اســتان
بــه شــرکت های دانش بنیــان تســهیالت
پرداخــت شــد .بــا توجــه بــه تشــکیل تعــداد
زیــادی پرونــده در ایــن صنــدوق انتظــار داریــم
تــا پایــان ســال میــزان تســهیالت پرداختــی
صنــدوق پژوهــش و فنــاوری اســتان بــه
شــرکت های دانش بنیــان بــه بیــش از ۵۰
میلیــارد تومــان برســد.
غفــاری بــا اشــاره بــه رشــد تســهیالت
حمایتــی گفــت :در ســال ۱۳۹۹مجمــوع
وی دربــاره توســعه فضاهــای فیزیکــی در
اختیــار پــارک علــم و فنــاوری اســتان اشــاره
کــرد و افــزود :در ســال های اخیــر ایــن فضاهــا
وی بیــان کــرد :هدف گــذاری مــا تــا پایــان
امســال دو برابــر کــردن تعــداد شــرکت های
دانش بنیــان در اســتان اســت کــه امیدواریــم
محقــق شــود .بــرای تحقــق شــعار امســال،
کارگــروه ویــژه ای در اســتان شــکل گرفتــه و
تاکنــون ســه تیــم از معاونــت علمــی و فنــاوری
ریاســت جمهــوری بــرای بررســی پرونده هــا،
ارائــه مشــاوره ،بررســی و رفــع مســائل و
مشــکالت شــرکت های دانش بنیــان بــه
اســتان گلســتان ســفر کرده انــد .همچنیــن
ســتاد اقتصــاد دانش بنیــان اســتان نیــز در
ابتــدای ســال در اســتان شــکل گرفــت و
ســبب شــد تــا بخــش زیــادی از مشــکالت
فعالیت هــای دانش بنیــان کمتــر شــود.
از ۲هزارمترمربــع بــه ۱۵هــزار مترمربــع
رســیده و فــاز ۲کارخانــه نــواوری گــرگان
بــا مســاحت ۲هــزار و ۵۰۰مترمربــع امــاده
افتتــاح اســت.
رئیــس پــارک علــم و فنــاوری گلســتان
همچنیــن ابــراز امیــدواری کــرد :بــا همراهــی
مدیریــت شــهری گــرگان بــه زودی اِلمــان
شــهر گــرگان بــه عنــوان بــرج فنــاوری شــهری
بــه منظــور اســتفاده از ظرفیــت اســتارتاپ های
حــوزه شــهری ،افتتــاح خواهــد شــد .ایجــاد
یــک ناحیــه نــواوری نیــز در دســتور کار قــرار
دارد کــه می توانــد کمــک زیــادی بــه توســعه
زیســت بوم نــواوری و فنــاوری اســتان کنــد. صفحه 61
پارک اهی علم و فناوری
ماهنامه خبری تحلیلی علوم ،تحقیقات و فناوری
اذرماه -1401نشریه شماره13
62
رئیس پارک علم و فناوری قم خبر داد
رییــس پــارک علــم و فنــاوری قــم از رشــد
۲۵۰درصــدی شــرکت کننــدگان در بیســت
و ســومین نمایشــگاه پژوهــش ،فنــاوری و فــن
بــازار اســتان قــم در ســال ۱۴۰۱خبــر داد.
بــه گــزارش روابــط عمومــی وزارت علــوم،
دکتــر خیرالــه رهســپارفرد بــا اشــاره بــه
برگــزاری بیســت و ســومین نمایشــگاه
پژوهــش ،فنــاوری و فــن بــازار اســتان قــم،
افــزود :نمایشــگاه امســال بــا توجــه بــه شــعار
ســال در راســتای مردمــی ســازی فنــاوری و
نــواوری برگــزار شــد.
رشد ۲۵۰درصدی شرکت کنندگان در بیست و سومین نمایشگاه پژوهش و فناوری قم
وی بــا اشــاره بــه ثبــت ۱۰۰درخواســت غرفــه
در نمایشــگاه امســال ،یــاداور شــد :بــا توجــه
بــه محدودیت هــای فیزیکــی درنهایــت ۶۲
غرفــه در نمایشــگاه بیســت و ســوم قــم برپــا
شــد.
رییــس پــارک علــم و فنــاوری قــم ادامــه داد:
در بیســت و ســومین نمایشــگاه دســتاوردهای
پژوهشــی ،فنــاوری و فــن بــازار اســتان ۱۶
دانشــگاه ،پژوهشــگاه و مرکــز امــوزش عالــی،
۶مرکــز فنــاوری و مرکــز رشــد و ۶تســهیل
گــر و ۲۸شــرکت دانش بنیــان و فنــاور در ان
حضــور یافتنــد.
دانشــگاه شــاهد حضــور مطلــوب دانــش
امــوزان ،دانشــجویان و عمــوم مــردم بودیــم
کــه در ســالهای گذشــته کم ســابقه بــوده
اســت.
رهســپارفرد بــا اشــاره بــه رویــه نمایشــگاه
امســال در دسترســی و امــکان بازدیــد بــرای
عمــوم مــردم ،خاطرنشــان کــرد :بــه خاطــر
برگــزاری ایــن نمایشــگاه در خــارج از فضــای
وی بــا تاکیــد بــر اســتقبال مطلــوب از
نمایشــگاه فنــاوری و فــن بــازار یــاداور
شــد :رونمایــی از محصــوالت دو شــرکت
دانش بنیــان ،شناســایی و جــذب حامــی،
فعــال بــودن بخــش فــن بــازار و برگــزاری
چهــار نشســت تخصصــی بــه همــراه هفــت
کارگاه از ویژگــی و برجســتگی های نمایشــگاه
بیســت و ســوم بــود.
به همت پارک علم و فناوری مازندران برگزار شد؛
نشست همکاری های تجاری و اقتصادی ایران و روسیه
اولیــن نشســت همکاری هــای تجــاری و
اقتصــادی ایــران و روســیه بــه همــت پــارک
و فنــاوری مازنــدران بــا حضــور حســینی پــور
اســتاندار مازنــدران در مجموعــه اکســین
شهرســتان امــل برگــزار شــد.
بــه گــزارش روابــط عمومــی پــارک علــم و
فنــاوری مازنــدران ،در ایــن نشســت مدیــران
عامــل و نماینــدگان ۲۱شــرکت فعــال در
حــوزه صنایــع مختلــف از کشــور روســیه و
بیــش از ۳۰شــرکت دانــش بنیــان و فنــاور
عضــو پــارک علــم و فنــاوری مازنــدران بــه
صــورت نشســت های دو جانبــه ()B2B
در خصــوص ارائــه اخریــن دســتاوردهای
شــرکت های دانــش بنیــان اســتان بــه بــازار
روســیه مذاکــره کردنــد.
حســینی پــور ضمــن اســتقبال از برگــزاری
این گونــه نشســت های تجــاری و اقتصــادی از
زحمــات پــارک علــم و فنــاوری در برگــزاری
ایــن نشســت قدردانــی کــرده و خواهــان ادامــه
ایــن همکاری هــا بــا اعــزام هیئــت تجــاری
اســتان بــه کشــور روســیه شــدند.
داشــته باشــند ،تصریــح کــرد :کریــدور شــمال-
جنــوب یکــی از محورهــای ممتــاز برای توســعه
اقتصــادی بــا روســیه اســت .ایــن نشس ـت های
مشــترک بــه تعامــات مطلوبــی در حوزه هــای
علمــی ،اجتماعــی ،فرهنگــی و گردشــگری
ختــم می شــود.
وی امادگــی مازنــدران را نســبت بــه تعامــل
تجــاری بــا روســیه اعــام کــرد و گفــت:
اولویــت دولــت حمایــت از توســعه اقتصــادی
بــا کشــورهای دوســت و همســایه اســت.
دکتــر نعمــت زاده رئیــس پــارک علــم و
فنــاوری مازنــدران در ایــن نشســت بــه بیــان
ظرفیت هــای پــارک علــم و فنــاوری مازنــدران
در حــوزه تجــارت بین الملــل اشــاره کــرد و
اذعــان داشــت کــه بیــش از ۳۰شــرکت عضــو
پــارک بــه بیــش از ۲۰کشــور دنیــا صــادرات
انجــام می دهنــد.
اســتاندار مازنــدران بــا بیــان اینکه الزم اســت
بــه لحــاظ مالحظــات بین المللــی دو کشــور
ایــران و روســیه در زمینه هــای مختلــف
به ویــژه فنــاوری بــا هــم تعامــات اقتصــادی
گفتنــی اســت هیئــت تجــاری کشــور روســیه
بــا مدیریــت مرکــز همکاری هــای بیــن
دانشــگاهی ایــران و روســیه زیــر نظــر وزارت
دادگســتری روســیه جهــت انجــام مذاکــرات
تجــاری بــه ایــران ســفر کرده انــد.
در بیست و سومین نمایشگاه دستاوردهای پژوهش ،فناوری و فن بازار؛
حضور فعال واحدهای فناور عضو پارک زیست فناوری خلیج فارس قشم
واحدهــای فنــاور عضــو پــارک زیســت فناوری
خلیــج فــارس قشــم بــا ارانــه جدیدتریــن
دســتاوردهای خــود در بیســت و ســومین
نمایشــگاه دســتاوردهای پژوهــش و فنــاوری و
فــن بــازار حضــور یافتنــد.
بــه گــزارش روابــط عمومــی پــارک زیســت
فنــاوری خلیــج فــارس قشــم ،در بیســت و
ســومین نمایشــگاه دســتاوردهای پژوهــش و
فنــاوری 18واحــد فنــاور عضــو پــارک زیســت
فنــاوری خلیــج فــارس قشــم از جملــه تبســم
ســاحل قشــم ،زیســت پاالیشــگاه ریــز جلبــک
قشــم ،کــود نمــاد قشــم ،ســامت گیــاه دریــای
قشــم ،زیســت دریــا پــروران اناهیتــا ،شــهاب
نقــره ای قشــم ،ســلول کاوشــگر ژن پــژوه،
تامیــن اتیــه ســامت البــرز ،هرمــز دریــا
پیمــا ،هونامــی فراســاحل ،هرمــز الکترونیــک
پدیــده قشــم ،ســپندار صنعــت کار نیــک
قشــم ،تعاونــی توســعه روســتایی بنــدر گــوران،
ارشــید کشــت گســتر ،تابشــگران تندرســت
قشــم ،رایــکا در مــان پارســیان قشــم ،راســپینا
صنعــت قشــم ،و ســی زان پــردازش کویــر بــا
اراه جدیدتریــن محصــوالت در حوزه هــای
زیســت فنــاوری ،ابزی پــروری ،کشــاورزی،
ارایشــی و بهداشــتی ،صنایــع غذایــی،
گردشــگری ،صنعــت و انــرژی ،فنــاوری
اطالعــات و تجهیــزات پزشــکی توانمنــدی
خــود را در معــرض دیــد عمــوم قــرار دادنــد.
گفتنــی اســت ایــن نمایشــگاه از تاریــخ
19لغایــت 22اذر مــاه در محــل نمایشــگاه
بین المللــی تهــران دایــر اســت ،عالقه منــدان
می تواننــد بــرای بازدیــد از اخریــن
دســتاوردهای واحدهــای فنــاور و دانــش
بنیــان پــارک زیســت فنــاوری خلیــج فــارس
قشــم واقــع در ســالن شــماره ۶از ســاعت ۸
الــی ۱۶دیــدن فرماینــد.
در مراسم گرامیداشت هفته پژوهش و فناوری استان کرمانشاه؛
از فناوران پارک علم و فناوری استان تجلیل شد
در مراســم هفتــه پژوهــش و فنــاوری اســتان
کرمانشــاه از فنــاوران پــارک علــم و فنــاوری
اســتان کرمانشــاه تجلیــل شــد .
اســتان از ۸۷نفــر از پژوهشــگران و فنــاوران
برتــر اســتان در حــوزه هــای مختلــف تجلیــل
خواهــد شــد.
بــه گــزارش روابــط عمومــی پــارک علــم
و فنــاوری کرمانشــاه ،دکتــر محمــد نبــی
احمــدی رئیــس دانشــگاه رازی کرمانشــاه در
مراســم تجلیــل از پژوهشــگران و فنــاوران برتــر
اســتان ،از دانشــگاه رازی بــه عنــوان دانشــگاه
معیــن و متولــی برگــزاری برنامــه هــای هفتــه
پژوهــش در اســتان نــام بــرد و اظهــار کــرد:
برنامــه هــای اســتانی ایــن هفتــه در کرمانشــاه
ادامــه پیــدا کــرد.
رئیــس دانشــگاه رازی کرمانشــاه گفــت :در
ایــن مراســم 6نفــر برگزیــده اســتان در حــوزه
هــای تخصصــی ۳۵ ،نفــر برگزیــده دانشــگاه
هــا ۱۲ ،نفــر برگزیــده مراکــز تحقیقاتــی و ۱۸
نفــر فنــاور برتــر معرفــی و تجلیــل مــی شــوند.
وی ادامــه داد :در روز پایانــی ایــن هفتــه در
وی اضافــه کــرد :امســال ۴۳پرونــده
پژوهشــگران منتخــب از ۲۷دســتگاه اجرایــی
توســط کمیتــه علمــی دانشــگاه بررســی شــد
کــه در نهایــت ۱۹نفــر از میــان انهــا بــه
عنــوان پژوهشــگران برگزیــده ایــن دســتگاه
هــا انتخــاب شــدند.
احمــدی همچنیــن از تجلیــل از پروفســور
شمس ـی پور بــه عنــوان ســرامد علمــی کشــور
در ســال ۱۴۰۱هــم در ایــن مراســم خبــر داد.
وی در ادامــه بــا بیــان اینکــه نمایشــگاه
دســتاوردهای پژوهشــی و فناورانــه نیــز در دو
بخــش دانشــگاه رازی و اســتانی برگــزار مــی
شــود ،اعــام کــرد :نمایشــگاه اســتانی توســط
پــارک علــم و فنــاوری اســتان در اوایــل دی
مــاه برگــزار خواهــد شــد و نمایشــگاه دانشــگاه
رازی هــم از ۱۴اذر تــا بــه امــروز فعالیــت
داشــت.
رئیــس دانشــگاه رازی کرمانشــاه در بخــش
دیگــری از ســخنانش بــه تشــریح وضعیــت
دانشــگاه رازی در تعــدادی از شــاخص هــا
پرداخــت و اعــام کــرد :طبــق اخریــن رتبــه
بنــدی نظــام رتبــه بنــدی علــوم جهــان اســام
ISCدانشــگاه رازی بــا یــازده پلــه صعــود
در جایــگاه دوازدهــم در بیــن دانشــگاه هــای
جامــع کشــور قــرار گرفتــه اســت.
وی بــه افزایــش تعــداد اعضــای هیــات علمــی صفحه 62
63
پارک اهی علم و فناوری
ماهنامه خبری تحلیلی علوم ،تحقیقات و فناوری
اذرماه -1401نشریه شماره13
دانشــگاه رازی در شــاخص هــای ملــی و بیــن
المللــی نیــز اشــاره کــرد و گفــت :هفــت نفــر
از اعضــای هیــات علمــی ایــن دانشــگاه جــزو
پژوهشــگران پــر اســتناد یــک درصــد برتــر
و ۱۷نفــر از انهــا هــم جــزو پژوهشــگران
پراســتناد دو درصــد جهــان هســتند.
رئیــس دانشــگاه رازی کرمانشــاه از رشــد قابــل
توجــه تولیــدات علمــی ایــن دانشــگاه در یــک
بــازه زمانــی پنــج ســاله خبــر داد و گفــت:
از ســال ۲۰۱۷تــا ســال ۲۰۲۱مجموعــا
۳۳۲۵تولیــد علمــی داشــته ایــم کــه در بیــن
دانشــگاه هــای غــرب کشــور رتبــه اول را بــه
خــود اختصــاص داده اســت.
وی بــا بیــان اینکــه تعــداد اســتنادات بــه
تولیــدات علمــی دانشــگاه رازی در بیــن
دانشــگاه هــای غــرب کشــور باالتریــن امــار را
دارد ،عنــوان کــرد :بــا در نظــر گرفتــن ایــن
مــوارد دانشــگاه رازی همچنــان مرجعیــت
علمــی خــود را در غــرب کشــور حفــظ کــرده
اســت.
احمــدی درخصــوص شــاخص همــکاری هــای
بیــن المللــی ایــن دانشــگاه هــم اعــام کــرد :از
ســال ۲۰۱۵تــا ســال ۲۰۱۶در ایــن بخــش
با مشارکت پارک علم و فناوری قزوین؛
همایــش ملــی شــرکت های دانــش بنیــان
در حــوزه کشــاورزی ،بــا مشــارکت پــارک
علــم وفنــاوری قزویــن ،جهادکشــاوری اســتان،
شــرکت های دانــش بنیــان فعــال در حــوزه
کشــاورزی و دانشــگاه بیــن المللــی امــام
خمینــی(ره) در ســالن بوســتان ایــن دانشــگاه
برگــزار شــد.
بــه گــزارش روابــط عمومــی پــارک علــم و
فنــاوری قزویــن ،جعفــر احمــدی رئیــس پارک
علــم و فنــاوری قزویــن و رئیــس برگــزاری
ایــن همایــش ،اظهــار داشــت :در ایــن همایــش
میزبــان بیــش از ۵۰شــرکت دانــش بنیــان
هســتیم و از ظرفیــت هــای شــرکت هــا در
جهــت کشــاورزی دانــش بنیــان اســتفاده
خواهیــم کــرد.
تنــزل داشــته ایــم و در ســال ۲۰۱۸تــا اواســط
۲۰۱۹مســیری مســتقیم و متوســط را طــی
کردیــم ،امــا از اواســط ۲۰۱۹ســیر صعــودی
داشــته ایــم.
وی از ســه برابــر شــدن تعــداد شــرکت هــای
دانــش بنیــان و واحدهــای فنــاور دانشــگاه در
ســال ۱۴۰۰نســبت بــه ســال قبــل ان خبــر
داد و گفــت :در بحــث طــرح هــای پژوهشــی
تقاضامحــور هــم در ســال ۱۳۹۸تعــداد ۷۶
طــرح ،در ســال ۱۳۹۹تعــداد ۶۹طــرح و در
ســال ۱۴۰۰تعــداد ۷۱طــرح داشــته ایــم.
رئیــس دانشــگاه رازی اضافــه کــرد :هرچنــد
کــه تعــداد طــرح هــای ســال ۱۴۰۱هنــوز
بارگــذاری نشــده ،امــا از نظــر اعتبــاری رشــدی
دو و نیــم برابــری نســبت بــه ســال گذشــته
دارد.
وی در پایــان بــه صــدور مجــوز تاســیس
پــارک علــم و فنــاوری ایــن دانشــگاه اشــاره
کــرد و گفــت :امیدواریــم در ایــن راه از
تجــارب پــارک علــم و فنــاوری ســازمان جهــاد
دانشــگاهی به عنــوان پــارک اســتانی اســتفاده
کنیــم و بــا همراهــی و همدلــی انهــا بتوانیــم
جایــگاه اســتان را ارتقــاء ببخشــیم.
همایش ملی شرکت های دانش بنیان در حوزه کشاورزی برگزار شد
سیســتم هــای هوشــمند و حرکــت بــه ســمت
کشــاورزی دانــش بنیــان بــرای کشــاورز صرفــه
اقتصــادی نداشــته باشــد.
احمــدی تاکیــد کــرد :بایــد در ایــن جهــت،
تســهیل گــری ،بســتری ســازی و شــرایطی
فراهــم شــود تــا ایــن شــرکت ها در بخــش
کشــاورزی ورود پیــدا کننــد و کشــاورزی
ســنتی ،اســتان را بــه کشــاورزی هوشــمند و
دانــش پایــه تبدیــل می کنــد.
وی افــزود :عــدم تمکــن مالــی بهره بــرداران
حــوزه کشــاورزی و کوچــک بــودن زمیــن
هــای زراعــی باعــث شــده کــه اســتفاده از
احمــدی ادامــه داد :یکــی دیگــر از علــل ورود
نکــردن شــرکت هــای دانــش بنیــان ایــن
اســت کــه بســترهای مناســب بــرای پذیــرش
ایــن شــرکت هــا در بخــش کشــاورزی ایجــاد
نشــده اســت ،امــا راه انــدازی پردیس(دهــک)
فنــاوری و نــواوری کشــاورزی در اســتان
قزویــن مــی توانــد بســتر مناســبی بــر ارتقــای
کمــی و کیفــی شــرکت هــای فعــال حــوزه
کشــاورزی باشــد.
رئیــس برگــزاری همایــش ملــی شــرکت هــای
دانــش بنیــان در حــوزه کشــاورزی افــزود:
بــرای اینکــه هــم تامیــن غــذا را داشــته باشــیم
و هــم تجــارت و اشــتغال را و ضمــن اینکــه
منابــع اب و خــاک را نیــز حفــظ کنیــم چــاره
ای جــز بــاال بــردن بهــره وری در ایــن حــوزه
نداریــم و کلیــد ان تحــول در حــوزه کشــاورزی
اســت .احمــدی در پایــان گفــت :بــا توجــه بــه
محدودیــت اب و خــاک در کشــور ولــی مــا ۳
تــا ۴برابــر بیشــتر از انچــه کــه مجــاز هســتیم
از منابــع اب اســتفاده مــی کنیــم.
گفتنــی اســت الزامــات دانــش بنیــان ســازی
بخــش کشــاورزی ،افزایش بهــره وری محصوالت
کشــاورزی ،اســتفاده از فنــاوری هــای نویــن در
کشــاورزی ،چالش هــای شــرکت های دانــش
بنیــان کشــاورزی ،کشــاورزی کم اب بَــر ،تولیــد
و اشــتغال پایــدار و حفاظــت از باغســتان هــای
ســنتی از محورهــای ایــن همایــش ملــی بــود.
هم زمان با اغاز به کار نمایشگاه دستاوردهای پژوهشی ،فناوری و فن بازار؛
دو محصول دانش بنیان در پارک علم و فناوری هرمزگان رونمایی شد
رئیــس پــارک علــم و فنــاوری اســتان
هرمــزگان از رونمایــی دو محصــول
دانش بنیــان هم زمــان بــا اغــاز بــه کار
نمایشــگاه دســتاوردهای پژوهشــی و فنــاوری
و فن بــازار هرمــزگان خبــر داد.
بــه گــزارش اداره روابــط عمومــی پــارک علــم
و فنــاوری هرمــزگان ،علیرضــا نصیــری رئیــس
پــارک علــم و فنــاوری هرمــزگان اظهــار
داشــت :ایــن دو محصــول توســط دو شــرکت
دانش بنیــان مســتقر در پــارک علــم و فنــاوری
تولیــد شــده کــه هم زمــان بــا اولیــن روز
نمایشــگاه دســتاوردهای پژوهشــی و فنــاوری
بــا حضــور پروفســور کامرانــی معــاون سیاســی
و امنیتــی نماینــده اســتاندار هرمــزگان،
نماینــده ولــی فقیــه در اســتان و امــام جمعــه
بندرعبــاس ،روســای دانشــگاه ها و مراکــز
علمــی و تحقیقاتــی ،دانشــجویان و مدیــران
شــرکت های دانش بنیــان رونمایــی شــد.
وی ادامــه داد :در ایــن روز از “دســتگاه
ممانعــت از ترســیب امــاح اب و رســوب
در نمایشگاه پژوهش و فناوری استان مرکزی
۱۱محصول دانش بنیان رونمایی شد
در نمایشــگاه دســتاوردهای فنــاوری اســتان
مرکــزی ۱۱ ،محصــول از ارگان هــا و ســازمان
هــای مختلــف فعــال کــه در حــوزه پژوهــش
فعالیــت دارنــد و شــرکت هــای فنــاور و دانــش
بنیــان اســتان رونمایــی شــد.
دکتــر محمــد علــی داســتان ،رئیــس پــارک
علــم و فنــاوری اســتان مرکــزی بــا بیــان
اینکــه ایــن محصــوالت در طــول یــک ســال
اخیــر بــرای اولیــن بــار در کشــور تولیــد شــده
اســت ،گفــت :ایــن محصــوالت مربــوط بــه
حــوزه هــای نفــت و گاز ،صنایــع خــاق ،مــواد
کشــاورزی بــوده انــد و بــا توجــه بــه اینکــه
اســتان مرکــزی ،اســتانی صنعتــی اســت و
ســبدی متنــوع از انــواع صنایــع و محصــوالت
را دارد ۱۱ ،محصــول دارای تنــوع مختلفــی
بــوده اســت.
وی تصریــح کــرد :ایــن نمایشــگاه بــه صــورت
حضــوری برپــا شــد ،امــا بــا توجــه بــه اینکــه
شــرکت هــا از نقــاط مختلــف اســتان در محــل
پــارک علــم و فنــاوری اســتان گــرد هــم امــده
بودنــد ،بــرای ســهولت در بازدیــد ،یــک بخــش
مجــازی از ایــن محصــوالت نیــز ترتیــب داده
شــده اســت کــه بــه مــدت یــک هفتــه دایــر
خواهــد بــود.
رییــس پــارک علــم و فنــاوری اســتان مرکــزی
همچنیــن از امضــای ســه تفاهــم نامــه در
حاشــیه رونمایــی از محصــوالت فنــاور اســتان
مرکــزی خبــر داد.
زدایــی تجهیــزات” و “ابــزار صفــر یــاب”
رونمایــی شــد.
رئیــس پــارک علــم و فنــاوری اســتان
هرمــزگان ابــراز امیــدواری کــرد تــا بــا تولیــد
انبــوه ایــن محصــوالت بتــوان بخــش اعظمــی
از بــازار در اختیــار شــرکت های تولیــد کننــده
ایــن دو محصــول قــرار گیــرد.
دبیــر برگــزاری نمایشــگاه دســتاوردهای
پژوهشــی و فنــاوری و فــن بــازار هرمــزگان در
پایــان گفــت :پــارک علــم و فنــاوری تــاش
می کنــد تــا فناوری هایــی را بــه بــازار عرضــه
کنــد کــه بتوانــد مشــکل مــردم اســتان را حــل
کــرده و در توســعه ملــی و منطقــه ای نقــش
ایفــا کنــد. صفحه 63
پارک اهی علم و فناوری
ماهنامه خبری تحلیلی علوم ،تحقیقات و فناوری
پارک علم و فناوری لرستان؛
در خاتمــه برگــزاری رویــداد تانــا در لرســتان
از دو محصــول فناورانــه تولیــد شــده توســط
واحدهــای فنــاور مســتقر در پــارک علــم و
فنــاوری لرســتان رونمایــی شــد.
بــه گــزارش روابــط عمومــی پــارک علــم و
فنــاوری لرســتان ،ظهــر امــروز (چهارشــنبه
دوم اذرمــاه) در خاتمــه برگــزاری رویــداد تانــا
در لرســتان و بــا حضــور معــاون هماهنگــی
امــور اقتصــادی اســتانداری لرســتان ،مدیــران
دســتگاه هــای اجرایــی ،مشــاور معاونــت
فنــاوری و نــواوری وزارت علــوم و واحدهــای
فنــاور و دانــش بنیــان لرســتان ،از طــرح تولیــد
بــرد الکترونیکــی بــا دقــت 0.1میلــی متــر
اذرماه -1401نشریه شماره13
رونمایی از محصوالت فناورانه پارک علم و فناوری لرستان
64
صــورت مســتقیم و ظرفیــت تولیــد 1500ورق
در مــاه فعالیــت دارد.
همچنیــن در ایــن رویــداد از محصــول Hot
start taq DNA polymerazمربــوط بــه
شــرکت فنــاور میکــرب ازمــا پــارس رونمایــی
شــد.
مربــوط بــه شــرکت دانــش بنیــان خــرم گســتر
الکترونیــک رونمایــی شــد.
واحــد مذکــور بــا ســرمایه گذاری 3میلیــارد
تومــان ایجــاد شــده و بــا اشــتغالزایی 4نفــر بــه
واحــد مذکــور بــا ســرمایه گذاری 1.5میلیــارد
تومــان ایجــاد شــده و بــا اشــتغالزایی 12نفــر
بــه صــورت مســتقیم و ظرفیــت ری اکشــن
10میلیــون عــدد در ســال فعالیــت خواهــد
داشــت.
در شهرک علمی و تحقیقاتی اصفهان برگزار می شود؛
تانا؛ طرحی برای توسعه و ارتقای زیست بوم نواوری استان ها /خالقیت و فناوری برای تامین امنیت غذایی ،اب و محیط زیست
معــاون توســعه فنــاوری شــهرک علمــی و
تحقیقاتــی اصفهــان از برگــزاری رویــداد تانــا
بــه منظــور توســعه و ارتقــای زیســت بوم
ن خبــر داد.
نــواوری اســتا
بــه گــزارش روابــط عمومــی شــهرک علمــی
و تحقیقاتــی اصفهــان ،احســان یزدیــان دربــاره
برگــزاری رویــداد «تانــا» اظهــار کــرد :ایــن
رویــداد بــه منظــور توســعه و ارتقای زیسـت بوم
نــواوری اســتان ها برگــزار می شــود و نــام
ان هــم برگرفتــه از همیــن مفهــوم اســت.
چالش هایــی کــه در ایــن رویــداد محــور ارائــه
پیشــنهاد و طرح هــای نواورانــه قــرار گرفتــه
اســت ،در حوزه هــای اب ،محیــط زیســت و
امنیــت غذایــی اســت کــه پــس از دریافــت
راهکارهــا ،مــورد بررســی و داوری قــرار
می گیرنــد و ایده هــای منتخــب عــاوه بــر
دریافــت جوایــز رویــداد ،بــه ســرمایه گذاران،
شــرکت های دانش بنیــان و صنایــع مرتبــط
معرفــی خواهنــد شــد.
و تجــارت ان ،کاهــش مصــرف واکســن ها و
انتی بیوتیک هــای دامــی و همچنیــن کاهــش
مصــرف ســموم کشــاورزی اســت.
وی افــزود :محــور ایده هــای موجــود در حــوزه
اب شــامل افزایــش بهــره وری اب در مصــارف
کشــاورزی ،پایــش کیفــی و میــزان الودگــی
در مخــازن ســدها ،پایــش کمــی ســفره ای
اب زیرزمینــی و همچنیــن کشــاورزی بــا
اب هــای شــور و لب شــور اســت .محورهــای
بخــش محیــط زیســت شــامل کاهــش فلــزات
ســنگین در اب و خــاک ،تصفیــه تکمیلــی
انــواع فاضــاب ،مبــارزه بیولوژیــک بــا افــات و
بیماری هــا ،حــذف االینده هــای ســفره های
اب زیرزمینــی و محورهــای بخــش امنیــت
غذایــی هــم شــامل فــراوری محصــوالت
غذایــی ،افزایــش زمــان نگهــداری مــواد غذایــی
معــاون توســعه فنــاوری شــهرک علمــی و
تحقیقاتــی اصفهــان گفــت :صاحبــان ایــده،
هســته های فنــاور مراکــز رشــد ،اســاتید و
دانشــجویان می تواننــد ایده هــای مــورد
نظــر خــود را تــا 17اذرمــاه ســال جــاری بــه
نشــانی اینترنتــی WWW.TANA.ISTT.
IRارســال کننــد.
وی ادامــه داد :پــس از بررســی چالش هــا
و نیازهــای اعــام شــده ،بــوت کمپ هــای
تخصصــی بــرای راه حل هــای خالقانــه برگــزار
و پــس از ارائــه و داوری ایده هــای نهایــی،
طر ح هــای برتــر معرفــی می شــوند.
یزدیــان خاطرنشــان کــرد :رتبه هــای اول تــا
ســوم ایــن رویــداد بــه ترتیــب از 150 ،200و
100میلیــون ریــال جایــزه نقــدی بهره منــد
خواهنــد شــد.
معاون فناوری و نواوری وزارت عتف در بازدید از پاویون شهرک مطرح کرد:
شهرک علمی و تحقیقاتی اصفهان نماد فناوری ایران /اصفهان اولین ارزیاب شرکت های دانش بنیان
معــاون فنــاوری و نــواوری وزیــر علــوم،
تحقیقــات و فنــاوری بــا بیــان اینکــه شــهرک
علمــی و تحقیقاتــی اصفهــان نمــاد فنــاوری
ایــران اســت ،گفــت :خوشــبختانه ایــن شــهرک
بــه عنــوان اولیــن ارزیــاب شــرکت های
دانش بنیــان بــه ایــن حــوزه وارد شــده و
در نتیجــه ایــن ارزیابی هــا ،از ابتــدای ســال
تاکنــون حــدود ۹۰۰شــرکت دانش بنیــان
جدیــد نــوع ســه ایجــاد شــده اســت.
شــهرک علمــی و تحقیقاتــی اصفهــان نمــاد
فنــاوری ایــران /اصفهــان اولیــن ارزیــاب
شــرکت های دانش بنیــان
بــه گــزارش روابــط عمومــی وزارت علــوم بــه
نقــل از شــهرک علمــی و تحقیقاتــی اصفهــان،
دکتــر علــی خیرالدیــن ،معــاون فنــاوری و
نــواوری وزارت علــوم ،تحقیقــات و فنــاوری،
دوشــنبه ۲۱اذرمــاه ،از پاویــون شــهرک علمی
و تحقیقاتــی اصفهــان در بیست وســومین
نمایشــگاه دســتاوردهای پژوهــش و فنــاوری
بازدیــد کــرد و بــا توانمنــدی شــرکت های
دانش بنیــان و فنــاور مســتقر در ایــن شــهرک
بیشــتر اشــنا شــد.
وی در حاشــیه ایــن بازدیــد گفــت :شــهرک
علمــی و تحقیقاتــی اصفهــان نمــاد فنــاوری
کشــور و در ایــن زمینــه پیشــرو اســت.
شــرکت های مســتقر در ایــن پاویــون هــم بــا
قــدرت در نمایشــگاه حاضــر شــدند .امیــدوارم
ایــن شــهرک در ادامــه هــم بتوانــد بــه خوبــی
نقــش خــود را ایفــا کنــد.
معــاون فنــاوری و نــواوری وزارت عتــف ،بــا
اشــاره بــه لــزوم ترویــج گفتمــان فنــاوری و
نــواوری در کشــور گفــت :بایــد هرچــه بیشــتر
اعضــای هیئــت علمــی دانشــگاه ها و جوانــان
را بــا حــوزه فنــاوری و نــواوری کشــور درگیــر
کنیــم.
خیرالدیــن ادامــه داد :مــا تاکنــون بیــش از ۳۰
تفاهم نامــه بــا ارگان هــای مختلــف نظیــر وزارت
جهــاد کشــاورزی و صمــت امضــا کرده ایــم تــا
بتوانیــم موانــع پیــش روی دانش بنیان هــا را
برطــرف کنیــم امــا بــرای دســتیابی بــه ایــن
مهــم بایــد همــه بازیگــران ایــن عرصــه در
کنــار هــم باشــند .البتــه بــا تصویــب قانــون
جهــش تولیــد دانش بنیــان و ایین نامــه
«تولیــد ،دانش بنیــان ،اشــتغال افرین» وزارت
علــوم ،بخشــی از موانــع حــل شــده اســت.
وی خاطرنشــان کــرد :بــا تفاهم نامــه ای کــه
امســال بــا معاونــت علمــی و فنــاوری ریاســت
جمهــوری امضــا شــد ،پارک هــای علــم و
فنــاوری می تواننــد شــرکت های دانش بنیــان
را ارزیابــی کننــد .خوشــبختانه شــهرک علمــی
و تحقیقاتــی اصفهــان بــه عنــوان اولیــن
ارزیــاب بــه ایــن حــوزه وارد شــد و در نتیجــه
ایــن ارزیابی هــا ،از ابتــدای امســال تاکنــون
حــدود ۹۰۰شــرکت دانش بنیــان جدیــد نــوع
ســه ایجــاد شــده اســت.
گفتنــی اســت ،در بیست وســومین نمایشــگاه
دســتاوردهای پژوهــش ،فنــاوری و فن بــازار
تهــران کــه از روز شــنبه 19اذرمــاه افتتــاح
شــده و تــا روز سه شــنبه 22اذرمــاه ادامــه
دارد ،بیــش از 100دانشــگاه و موسســه
اموزشــی ،پــارک علــم و فنــاوری و پژوهشــگاه
معتبــر حضــور دارنــد .پاویــون شــهرک علمــی
و تحقیقاتــی اصفهــان در ایــن نمایشــگاه در
ســالن 6غرفــه 17پذیــرای بازدیدکننــدگان
اســت. صفحه 64
صفحه 65
صندوق نواوری و شکوافیی ریاست جمهوری
ماهنامه خبری تحلیلی علوم ،تحقیقات و فناوری
اذرماه -1401نشریه شماره13
66
معاون علمی ،فناوری و اقتصاد دانش بنیان رئیس جمهور خبرداد:
حمایت صندوق نواوری و شکوفایی از شرکت های دانش بنیان فعال در کسب وکارهای اینترنتی اسیب دیده
معــاون علمــی ،فنــاوری و اقتصــاد دانش بنیــان
رئیــس جمهــور از اختصــاص تســهیالت جدیــد
از ســوی صنــدوق نــواوری و شــکوفایی
بــرای حمایــت از کســب وکارهای اینترنتــی
دانش بنیــان اســیب دیده خبــر داد.
صندوق نواوری و شکوفایی
ریاست جمهوری
انچه خواهید خواند:
حمایــت صنــدوق نــواوریو شــکوفایی از شــرکت های
دانش بنیــان فعــال در
کســب وکارهای اینترنتــی
ا ســیب د ید ه
حمایــت بالعــوض 300میلیــون تومانــی صنــدوق از
شــرکت های دانش بنیــان
بــرای انجــام ازمون هــای
تخصصــی روی محصــوالت
د ا نش بنیــا ن
فراخــوان شناســایی عاملتوســعه زیرزنجیره هــای
و
ابزی پــروری
ارزش
اقتصــاد دریــا
طراحــی و صــادرات دوبــازی رایانــه ای مبتنــی بــر
فرهنــگ ایرانــی -اســامی
بــه همــت یــک شــرکت
د ا نش بنیــا ن
طراحــی و صــادرات دوبــازی رایانــه ای مبتنــی بــر
فرهنــگ ایرانــی -اســامی
بــه همــت یــک شــرکت
د ا نش بنیــا ن
بــه گــزارش روابــط عمومــی صنــدوق
نــواوری و شــکوفایی ،دکتــر روح اهلل دهقانــی
فیروزابــادی ،معــاون علمــی ،فنــاوری و اقتصــاد
دانش بنیــان رئیــس جمهــور بــا اشــاره بــه
نقــش کســب وکارهای اینترنتــی و پلتفرم هــا
در افزایــش بهــره وری ،خلــق ثــروت و ایجــاد
اشــتغال در کشــور گفــت :در دو مــاه اخیــر
فعالیــت شــماری از کســب وکارهایی کــه
از بســتر اینترنــت و فضــای مجــازی بــرای
ارئــه خدمــات و محصــوالت خــود اســتفاده
مــی کردنــد بــا مشــکالتی مواجــه شــده
اســت .در همیــن راســتا دولــت بــا تدویــن و
ابــاغ ایین نامــه حمایــت از کســب وکارهای
اینترنتــی تــاش می کنــد خســارت های
ناشــی از اختــاالت اینترنــت را بــرای ایــن
کســب و کارهــا بــه حداقــل برســاند و
فضایــی را فراهــم کنــد کــه انهــا بتواننــد بــا
بهــره گیــری حداکثــری از زیرســاخت هــا و
بســترهای داخلــی و پایــدار ،نقــش موثــری در
توســعه اقتصــاد و اشــتغال داشــته باشــند.
دهقانــی فیروزابــادی بــا اشــاره بــه نقــش
صنــدوق نــواوری و شــکوفایی در تامیــن مالــی
شــرکت های دانش بنیــان خاطرنشــان کــرد :از
انجــا کــه تعــداد قابــل توجهــی از پلتفرم هــا
و کســب وکارهــای اینترنتــی اســیب دیده،
در گــروه شــرکت های دانش بنیــان و خــاق
هســتند ،صنــدوق نــواوری و شــکوفایی نیــز
بســته ای بــرای کمــک بــه ایــن شــرکت ها
تــدارک دیــده تــا بــا ایــن اقــدام فرصــت
ب وکارهــا
مناســبی بــرای بهبــود ایــن کســ
و انطبــاق بــا شــرایط پیــش امــده را فراهــم
کنــد.
وی بــا بیــان اینکــه تســهیالت هــر شــرکت
متناســب ماهیــت فعالیــت ان و شــرایطی
کــه در ان قــرار دارد تعییــن می شــود گفــت:
بــرای هــر شــرکت تــا 10میلیــارد تومــان
تســهیالت در نظــر گرفتــه شــده اســت کــه
بــا نــرخ ترجیحــی و بصــورت یکجــا پرداخــت
شــده و در یــک دوره 12ماهــه بازپرداخــت
مــی شــود.
دکتــر دهقانــی افــزود :شــرکت های
دانش بنیــان و خــاق مــورد نظــر عمدتــاً در
یکــی از حوزه هــای «پلتفرم هــای کاربــردی و
کســب وکاری»« ،نرم افزارهــای محتوامحــور»،
«امــوزش مجــازی» یــا «صنعــت بازی هــای
اینترنتــی» فعالیــت دارنــد یــا بازاریابــی و
فــروش محصــوالت انهــا از طریــق پلتفــرم
هــای خارجــی انجــام شــده اســت.
همچنیــن دکتــر علــی وحــدت ،رئیــس
هیــات عامــل صنــدوق نــواوری و شــکوفایی بــا
بیــان ایــن کــه یکــی از جهــت گیــری هــای
راهبــردی ایــن صنــدوق حمایــت از شــرکت ها
در شــرایط خــاص اســت ،دربــاره جزئیــات ایــن
بســته حمایتــی گفــت :مبلــغ تســهیالت هــر
شــرکت معــادل 6برابــر مجمــوع هزینه هــای
حقــوق و دســتمزد شــرکت بــر اســاس لیســت
بیمــه مهرمــاه 1401در نظــر گرفتــه شــده
اســت .بــرای شــرکت های دانــش بنیــان ایــن
تســهیالت تــا ســقف یــک میلیــارد تومــان بــه
طــور مســتقیم توســط صنــدوق نــواوری و
شــکوفایی بــه شــرکت ها اعطــا خواهــد شــد
و شــرکت هایی کــه میــزان تســهیالت ان هــا
بیــش از یــک میلیــارد تومــان باشــد ،بــرای
دریافــت تســهیالت از محــل منابــع اهرمــی
صنــدوق نــواوری و شــکوفایی بــه شــبکه
بانکــی معرفــی خواهنــد شــد .همچنیــن
تســهیالت شــرکت های خــاق نیــز در ســقف
300میلیــون تومــان و از طریــق عاملیــت
صندوق هــای پژوهــش و فنــاوری پرداخــت
مــی شــود.
وحــدت در ادامــه بــه شــرایط شــرکت های
مــورد توجــه در ایــن بســته حمایتــی اشــاره
کــرد و گفــت :مــاک تشــخیص اســیب دیدگی
ایــن شــرکت ها ،کاهــش حداقــل 20درصــدی
تعــداد نصــب ،کاربــر فعــال ،میــزان بازدیــد یــا
ترافیــک داده ان هــا در مهــر 1401نســبت بــه
مــرداد 1401اســت و ایــن تســهیالت شــامل
شــرکت های می شــود کــه دارای ســوابق
فــروش هســتند و فــروش ســال 1400ان هــا
کمتــر از 50میلیــارد تومــان باشــد .حمایــت
بالعــوض ۶۰۰میلیــون تومانــی صنــدوق
نــواوری از شــرکت های دانش بنیــان بــرای
ثبــت جهانــی نشــان تجــاری وی افــزود:
ایــن تســهیالت از طریــق صنــدوق نــواوری و
شــکوفایی و صندوق هــای پژوهــش و فنــاوری
بــا نــرخ 9درصــد و بــا حداقــل تضامیــن و
وثایــق مــورد نیــاز و از طریــق بانک هــای
همــکار صنــدوق بــا نــرخ 12درصــد پرداخــت
مــی شــود .همچنیــن بازپرداخــت ان پــس از
گذشــت 6مــاه از تاریــخ دریافــت تســهیالت
توســط شــرکت ،اغــاز مــی شــود.
دکتر شاوردی اعالم کرد:
حمایت بالعوض 300میلیون تومانی صندوق از شرکت های دانش بنیان برای انجام ازمون های تخصصی روی
محصوالت دانش بنیان
مدیــر توانمندســازی صنــدوق نــواوری و
شــکوفایی بــا بیــان اینکــه ایــن صنــدوق تــا
ســقف 300میلیــون تومــان در ســال بــرای
انجــام ازمون هــای تخصصــی روی محصــوالت
دانش بنیــان حمایــت می کنــد ،گفــت:
صنــدوق نــواوری و شــکوفایی ،معاونــت علمــی
و فنــاوری ریاســت جمهــوری و ســازمان ملــی
اســتاندارد بــا همــکاری یکدیگــر از تدویــن و
دریافــت اســتانداردهای ملــی و بین المللــی
توســط شــرکت های دانش بنیــان حمایــت
می کننــد .
بــه گــزارش روابــط عمومــی صنــدوق نــواوری
و شــکوفایی ،دکتــر مرضیــه شــاوردی در
همایــش «تبییــن استانداردســازی محصــوالت
دانــش بنیــان» ،کــه بــه همــت اداره کل
اســتاندارد اســتان البــرز برگزار شــد ،با تشــریح
خدمــات صنــدوق نــواوری بــه شــرکت های
دانش بنیــان گفــت :صنــدوق نــواوری خدمــات
خــود را در چهــار دســته اصلــی «تســهیالت»،
و
«ســرمایه گذاری»
«ضمانت نامــه»،
«توانمندســازی» بــه شــرکت های دانش بنیــان
ارائــه می کنــد.
وی افــزود :تســهیالت صنــدوق نــواوری در
قالــب وام هایــی بــا نــرخ بهــره ترجیحــی بــه
شــرکت های دانش بنیــان ارائــه می شــود و
صنــدوق ایــن وام هــا را از مراحــل نمونه ســازی
و قبــل از تولیــد صنعتــی تــا رســیدن شــرکت
دانش بنیــان بــه بــازار داخلــی و صادراتــی
پرداخــت می کنــد.
بــه گفتــه مدیــر توانمندســازی صنــدوق
نــواوری و شــکوفایی ،تامیــن ضمانت نامه هــای
بانکــی بــرای شــرکت های دانش بنیــان بــا
ودیعــه و کارمــزد کمتــر از دیگــر خدمــات
صنــدوق نــواوری اســت.
شــاوردی ادامــه داد :دســته ســوم خدمــات
صنــدوق نــواوری ،ســرمایه گذاری اســت کــه
بــر ایــن اســاس صنــدوق در تعامــل بــا ســایر
نهادهــای مالــی کشــور از جملــه صندوق هــای
پژوهــش و فنــاوری ،صندوق هــای جســورانه
بورســی و دیگــر فعــاالن بخــش خصوصــی
اقــدام بــه هم ســرمایه گذاری روی طرح هــای
دانش بنیــان می کنــد.
وی در ادامــه افــزود :دســته اخــر خدمــات
صنــدوق کــه خدمــات توانمندســازی اســت،
بــه صــورت بالعــوض بــه شــرکت های
دانش بنیــان ارائــه می شــود .هــدف ایــن
دســته از خدمــات صنــدوق تســهیل فراینــد
تجاری ســازی محصــوالت دانش بنیــان اســت
و بــه استانداردســازی ،توســعه بــازار و حفــظ
دارایی هــای فکــری شــرکت های دانش بنیــان
کمــک می کنــد.
مدیــر توانمندســازی صنــدوق نــواوری و
شــکوفایی بــا اشــاره بــه خدمــات مشــاوره
صنــدوق بــه شــرکت های دانش بنیــان،
اظهــار کــرد :شــرکت های دانش بنیــان
در سراســر کشــور می تواننــد بــه صــورت
تلفنــی ،انالیــن یــا حضــوری مســائل خــود
در زمینه هــای مختلــف را بــا شــبکه گســترده صفحه 66
صندوق نواوری و شکوافیی ریاست جمهوری
67
اذرماه -1401نشریه شماره13
مشــاوران کســب وکار در میــان بگذارنــد و از
راهنمایی هــای تخصصــی انــان بهره منــد
شــود.
شــاوردی همچنیــن تاکیــد کــرد کــه صنــدوق
بــرای کمــک بــه شــرکت های دانش بنیــان در
حفاظــت از دارایی هــای فکری شــان ،عــاوه
بــر حمایــت بالعــوض در تامیــن بخشــی از
هزینه هــای شناســایی و ثبــت دارایی هــای
فکــری ،کارگزارانــی دارد کــه در ایــن مســیر
شــرکت ها را همراهــی می کننــد.
توســعه بــازار شــرکت های دانش بنیــان
بــه واســطه برگــزاری رویدادهــای مختلــف
در صنــدوق نــواوری و شــکوفایی از دیگــر
خدمــات صنــدوق اســت .مدیــر توانمندســازی
صنــدوق نــواوری در ایــن بــاره گفــت :در ایــن
ماهنامه خبری تحلیلی علوم ،تحقیقات و فناوری
رویدادهــا کــه شــامل رویدادهــای «تبــادل
فنــاوری» و «یک شــنبه های صادراتــی»
اســت ،دو طــرف عرضــه و تقاضــا را در کنــار
هــم قــرار می دهیــم و بــه ایــن واســطه
شــرکت های دانش بنیــان می تواننــد ضمــن
ارائــه توانمندی هــا و دســتاوردهای فناورانــه
خــود ،بــا مشــتریان بالقــوه داخلــی و خارجــی
مذاکــره کننــد.
وی همچنیــن تاکیــد کــرد :در بخــش خدمات
اســتاندارد نیــز ،شــرکت های دانش بنیــان
بــرای دریافــت اســتانداردهای صادراتــی
می تواننــد تــا ســقف 200میلیــون تومــان
از صنــدوق دریافــت کننــد .بــرای دریافــت
اســتانداردهای سیســتمی و تخصصــی تــا
ســقف 60میلیــون تومــان و بــرای دریافــت
تاییدیه هــای ملــی نیــز تــا ســقف 60میلیــون
تومــان حمایــت بالعــوض بــرای شــرکت های
دانش بنیــان در نظــر گرفتــه شــده اســت.
مدیــر توانمندســازی صنــدوق نــواوری و
شــکوفایی بــا اشــاره بــه اینکــه فهرســت
اســتانداردهای تحــت حمایــت صنــدوق 45
تاییدیــه ملــی ۲۱ ،اســتاندارد سیســتمی و
تخصصــی و 9اســتاندارد صادراتــی اســت،
گفــت :صنــدوق نــواوری در کنــار حمایــت
از دریافــت و تمدیــد اســتانداردها ،تــا ســقف
۳۰۰میلیــون تومــان در ســال بــرای انجــام
ازمون هــای الزم روی محصــوالت دانش بنیــان
در ازمایشــگاه های دارای تاییدیــه 17025
حمایــت می کنــد .در حــوزه تدویــن اســتاندارد
نیــز صنــدوق بــا همــکاری معاونــت علمــی و
فنــاوری و پژوهشــگاه اســتاندارد ،درصــدد
شناســایی و کمــک بــه تدویــن اســتانداردهای
ملــی و بین المللــی متناســب بــا نیــاز
شــرکت های دانش بنیــان اســت.
مدیــر توانمندســازی صنــدوق نــواوری و
شــکوفایی در پایــان دربــاره عملکــرد ایــن
صنــدوق در حمایــت از دریافــت و تمدیــد
اســتانداردهای مختلــف گفــت :میــزان حمایــت
صنــدوق نــواوری در حــوزه دریافــت اســتاندارد
از شــرکت های دانش بنیــان در ســال ۵۶۸ ،۹۸
میلیــون تومــان ،در ســال ۹۹ســه میلیــارد و
در ســال ۱۴۰۰شــش میلیــارد تومــان بــوده
اســت .ایــن رقــم طــی هشــت ماهــه نخســت
ســال جــاری بــه پنــج میلیــارد تومــان رســیده
اســت.
با حمایت صندوق نواوری و شکوفایی صورت گرفت؛
موفقیت طرح دانش بنیان «بازی اموزشی کودکان فیجیتال» در پرداخت سود ۴۰درصدی به سرمایه گذاران
تامیــن مالــی جمعــی طــرح «بــازی اموزشــی
کــودکان فیجیتــال» محصــول شــرکت اینــده
رباتیــک ســبز ارســام بــا ســود محقــق شــده
۴۰درصــدی بــا موفقیــت بــه اتمــام رســید.
بــه گــزارش روابــط عمومــی صنــدوق
نــواوری و شــکوفایی ،برنامــه تلویزیونــی
«کارویــا» ،ســال گذشــته بــا حمایــت صنــدوق
نــواوری و بــا همــکاری فرابــورس ایــران و بــه
منظــور اجــرای روش تامیــن مالــی جمعــی
طرح هــای دانــش بنیــان تولیــد و از شــبکه
اول ســیما پخــش شــد کــه در ان شــرکت های
دانش بنیــان در قالــب مســابقه تلویزیونــی
کارویــا بــه رقابــت پرداختنــد و پــس از نظــر
هیــات داوران طرح هــای دانــش بنیــان
منتخــب در ســکو های تامیــن مالــی جمعــی
مــورد تاییــد فرابــورس ایــران قــرار گرفتنــد.
در ایــن طرح هــا ســرمایه گذاران
می توانســتند حداقــل بــا ۵۰۰هــزار تومــان
ســرمایه گذاری کننــد و در صــورت شکســت
طــرح دانــش بنیــان مذکــور ،صنــدوق
نــواوری و شــکوفایی اصــل ســرمایه را بــه
ســرمایه گذاران بــاز می گردانــد.
شــرکت دانش بنیــان «اینــده رباتیــک ســبز
ارســام» نیــز بــه عنــوان برنــده هشــتمین
قســمت برنامــه کارویــا موفــق بــه حضــور در
ســکوی تامیــن مالــی جمعــی ققنــوس شــد.
شــرکت اینــده رباتیــک ســبز ارســام اقــدام
بــه تولیــد محصــول هوشــمند امــوزش کــودک
یــا همــان «فیجیتــال» کــرده اســت.
حمایت بالعوض ۶۰۰میلیون تومانی صندوق نواوری از شرکت های
دانش بنیان برای ثبت جهانی نشان تجاری
هشــت شــرکت دانش بنیــان بــا حمایــت
بالعــوض صنــدوق نــواوری و شــکوفایی موفــق
بــه ثبــت عالمــت تجــاری خــود در کشــورهای
مختلــف شــدند.
بــه گــزارش روابــط عمومــی صنــدوق نــواوری
و شــکوفایی ،شــرکت های «صنایــع شــیمی
ســاختمان ابادگــران»« ،توســعه فنــاوری
اطالعــات ســورنا»« ،اســیاب ماشــین ایرانیان»،
«باریــج اســانس»« ،داده گســتران دنــا»،
«برافــراز کشــاورز پــارس»« ،المــاس فنــاوران
گیتــی» و «الفبــای فنــاوری داتیــس» موفــق
بــه ثبــت نشــان تجــاری شــرکت خــود در
کشــورهایی از قبیــل ترکیــه ،کشــورهای عضــو
اتحادیــه اروپــا ،کویــت ،عمــان و هنــد شــدند.
صنــدوق نــواوری بــرای ثبــت نشــان تجــاری
ایــن شــرکت ها از ان هــا حمایــت بالعــوض
600میلیــون تومانــی بــه عمــل اورد.
حفاظــت اثربخــش از دارایی هــای ارزشــمند
فکــری در قالــب ثبــت عالمــت تجــاری در
خــارج از کشــور ،عــاوه بــر هزینه هــای
ثبــت ،پیچیدگی هــای زیــادی در خــارج از
کشــور دارد و مســتلزم اســتفاده از کارگــزاران
و مشــاوران باتجربــه اســت ،از ای ـن رو صنــدوق
نــواوری و شــکوفایی بــا هــدف توانمندســازی
شــرکت های دانش بنیــان ،امــکان بهره منــدی
ایــن شــرکت ها از همراهــی و مشــورت
کارگــزاران معتمــد و باتجربــه صنــدوق در
زمینــه مالکیــت فکــری را فراهــم کــرده اســت
و بخــش شــایان توجهــی از هزینــه خدمــات
ثبــت عالمــت تجــاری را بــه طــور بالعــوض
می پــردازد.
کارگــزاران صنــدوق در ایــن حــوزه ،براســاس
چارچــوب قانونــی ثبــت عالمــت تجــاری
خارجــی (از قبیــل خدمــات ثبــت اظهارنامــه،
پیگیــری و )...بــه شــرکت های دانش بنیــان
خدمــات ارائــه می کننــد .ســهم حمایتــی
صنــدوق نــواوری و شــکوفایی بــرای ثبــت
عالمــت تجــاری خــارج از کشــور ،در حیــن یــا
انتهــای فراینــد ثبــت بــه شــرکت دانش بنیــان/
کارگــزار پرداخــت می شــود.
صنــدوق نــواوری بــا حمایــت 85درصــدی
بــرای ثبــت نشــان تجــاری تــا ســقف 100
میلیــون تومــان در ســال از شــرکت های
دانش بنیــان متقاضــی حمایــت می کنــد.
«فیجیتــال» یــک محصــول اموزشــی-
ســرگرمی اســت کــه کــودکان بــه وســیله ان
و بــه همــراه یــک گوشــی موبایــل می تواننــد
هــم بــازی کننــد و هــم امــوزش ببیننــد .ایــن
محصــول از یــک اســتند ،تعــدادی قطعــات
اشــکال ،اعــداد و الفبــا و یــک نرم افــزار
موبایــل تشــکیل شــده اســت .گوشــی موبایــل
بــر روی اســتند قــرار می گیــرد و بــا وجــود
اینــه ای کــه در اســتند تعبیــه شــده اســت،
دوربیــن موبایــل می توانــد زمیــن را ببینــد.
کــودک قطعــات بــازی را بــر روی زمیــن
قــرار می دهــد و گوشــی بــه وســیله هــوش
مصنوعــی قطعــات را تشــ